NOS Nieuws - Algemeen

Om fraude bij het aanvragen van identiteitsbewijzen tegen te gaan, willen verschillende gemeenten gezichtsscanners gaan gebruiken. Iemand die een nieuw paspoort of rijbewijs aanvraagt moet voor zo'n scanner gaan staan waarmee wordt gecontroleerd of het wel dezelfde persoon is als op de pasfoto van het oude identiteitsbewijs staat.

Het is nog de vraag of de plannen niet in strijd zijn met de privacywetgeving. Een gezichtsscan valt onder de bijzondere persoonsgegevens en daar moeten organisaties zeer zorgvuldig mee omgaan.

Nu zijn de scanners vooral te vinden op luchthavens, waar ze worden gebruikt om binnenkomende passagiers te controleren. Maar in onder meer Almere en Utrechtse Heuvelrug leven plannen om ze ook te gebruiken bij het aanvragen van een paspoort of rijbewijs. En meer gemeenten spelen met het idee. Toenemende identiteitsfraude is de reden ervoor.

In de praktijk zal een documentscanner eerst de echtheid van het oude document checken. Daarna wordt met een gezichtsscanner gecontroleerd of degene voor de balie wel is waar hij of zij zich voor uitgeeft.

Nog keuzes maken

Volgens een woordvoerder van de gemeente Utrechtse Heuvelrug moeten er procesmatig nog keuzes gemaakt worden. Het is nog niet duidelijk wanneer de gemeente het systeem daadwerkelijk invoert. Eerst zal er getest moeten worden. Onduidelijk is of er biometrisch materiaal opgeslagen blijft.

Er zijn meer gemeenten waar het idee leeft om het in te voeren, laat de Nederlandse Vereniging voor Burgerzaken (NVVB) doorschemeren. Die organisatie vertegenwoordigt mensen die zich bezighouden met het beheer van persoonsinformatie. Volgens de NVVB bestaat er nog geen wettelijke grondslag voor het gebruik van de gezichtsscanners.

Het ministerie van Binnenlandse Zaken wijst op de eigen verantwoordelijkheid van gemeenten. En zegt dat als gemeenten gezichtsscanners willen inzetten "dat op eigen initiatief en onder eigen verantwoordelijkheid is. Om te toetsen of de inzet voldoet aan de privacywetgeving, zouden deze gemeenten een risicoanalyse moeten doen", zo laat een woordvoerder weten.

Bij een woning in het Drentse Schoonoord is vannacht rond 03.00 uur een brand ontstaan na een ontploffing. De brandweer rukte uit om het vuur aan de Brugstraat te blussen. Gisteren was er ook al een explosie bij de woning. Drie verdachten zijn aangehouden, meldt de politie.

Kort na de brand werd in de omgeving van het huis een minderjarige Rotterdammer opgepakt. De twee andere verdachten, vrouwen van 23, werden een uur later aangehouden in een auto op de A28, ter hoogte van Harderwijk. De twee komen uit Barendrecht en Amsterdam.

Door de brand is het huis voorlopig onbewoonbaar. De twee bewoners hebben rook ingeademd, net als een omwonende.

De politie doet onderzoek naar de toedracht van de explosie. Buurtbewoners speculeerden gisteren tegenover RTV Drenthe dat het mogelijk om een aanslag zou gaan, maar uitgevoerd bij het verkeerde adres. De politie wilde daar toen nog niets over kwijt.

De voedselvoorziening naar de Gazastrook komt nog altijd niet op gang. De afgelopen week zijn er opnieuw hulpdroppings geweest en ook nadert een schip met 200 ton voedsel de regio, maar dit alles is onvoldoende, zeggen hulporganisaties. Het hoofd van het VN-Wereldvoedselprogramma (WFP) zei deze week dat hongersnood in het noorden van Gaza ophanden is.

Ondertussen weigert Israël grensovergangen te openen voor de honderden vrachtwagens met noodhulp die er per dag nodig zijn voor de bevolking. Noodhulp over land komt hierdoor nauwelijks Gaza binnen. De internationale druk op Israël om dit toch toe te staan loopt op.

Het Israëlische leger zei gisteravond dat het de meer dan een miljoen Palestijnse vluchtelingen in de zuidelijke stad Rafah wil evacueren naar het midden van de Gazastrook. De bedoeling is om "humanitaire eilanden" te creëren waar de vluchtelingen voorzien worden van tijdelijk onderdak, eten en water. Legerwoordvoerder Hagari zei niet wanneer de massaevacuatie uit Rafah gaat plaatsvinden, en liet evenmin blijken wanneer het leger een grondoffensief in de stad wil beginnen.

Hagari zei ook dat Israël zelf voedsel en andere hulp naar Gaza gaat sturen, wat volgens de Israëlische krant Haaretz een "dramatische draai" is. De hulp zou binnengebracht worden via meerdere land-, lucht- en zeeroutes. "We proberen het gebied nu te overspoelen met hulpgoederen", zei de woordvoerder. Vooralsnog is daar niets van te zien.

VN-konvooi rechtstreeks in het noorden

De enige waarneembare verandering was dat het WFP gisteren voor het eerst rechtstreeks het noorden van de Gazastrook in mocht. De afgelopen vijf maanden konden hulporganisaties alleen vanuit het zuiden Gaza in, terwijl de nood in het noorden het hoogst is.

De zes trucks die gisteren vanuit het noorden Gaza in mochten zijn een druppel op een gloeiende plaat, maar hulporganisaties hopen dat dit vaker kan. Er werd zes dagen onderhandeld voordat dit konvooi Gaza in kon, zegt een WFP-woordvoerder. "Dit is een goede stap. We hopen dat het niet bij één keer blijft."

Demissionair premier Rutte zei gisteren tijdens een bezoek aan Egypte dat luchtdroppingen en de maritieme hulp een beetje lucht geven. "Maar via deze kanalen kunnen hulpgoederen niet snel genoeg naar binnen, en ze zijn op zichzelf niet voldoende. Het is geen vervanging voor hulp via land."

Dropping inefficiënt en kostbaar

Volgens het WFP zijn er dagelijks zo'n 300 vrachtwagens nodig om te voorkomen dat er hongersnood uitbreekt. Voedseldroppingen die nu plaatsvinden en het schip dat onderweg is zijn niet toereikend, inefficiënt en kostbaar, zeggen hulporganisaties. Bij droppings is het bovendien niet duidelijk wie het voedsel uiteindelijk krijgt.

Rutte was in Egypte voor een bezoek aan president Sisi. Eerder op de dag was hij ook bij de Israëlische premier Netanyahu. De demissionair premier riep op tot een gevechtspauze zodat dagelijks 500 vrachtwagens Gaza in kunnen.

Ondertussen nadert een schip met noodhulp Gaza. Open Arms vertrok ruim twee dagen geleden met 200 ton aan voedsel, goed voor zo'n half miljoen maaltijden, maar waar het kan aanleggen is nog onduidelijk.

Het schip is onderdeel van een test voorafgaand aan het openen van een humanitaire corridor tussen Cyprus en Gaza. Omdat er geen haven meer is in Gaza zou daar een steiger van puin gebouwd worden door de Amerikaanse hulporganisatie World Central Kitchen. Volgens Cyprus ligt er een "veel groter" schip klaar om uit te varen als de test met Open Arms slaagt.

Hamas zegt dat de levering van hulp over zee onvoldoende is om tegemoet te komen aan de behoefte in Gaza. "De lading over zee overschrijdt niet die van een paar vrachtwagens, en het duurt dagen voor het aankomt", zegt het hoofd van het mediabureau van de Hamas-regering in een verklaring. Ook is het volgens hem niet duidelijk waar het schip kan aanmeren. Gisteren zijn er vier schepen met bouwmateriaal vertrokken uit de VS, maar de reis naar de Middellandse Zee kan een maand duren.

'Honger als oorlogswapen'

Te midden van de zorgen over een hongersnood zei EU-buitenlandchef Borrell gisteren dat Israël "de uithongering van de bevolking gebruikt als oorlogswapen". "Als we op zoek gaan naar alternatieve manieren om steun te verlenen, over zee of door de lucht, moeten we ons eraan herinneren dat we dat doen omdat de natuurlijke manier om steun te verlenen via wegen wordt afgesloten, kunstmatig wordt afgesloten", aldus Borrell verwijzend naar Israël.

Het onderzoek naar hoe het vliegtuig van LATAM Airlines maandag plotseling een duikende beweging kon maken, focust zich op het verstellen van de stoel van de piloot van het vliegtuig. Dat meldt vakwebsite The Air Current op basis van twee mensen die van het onderzoek op de hoogte zijn gesteld.

De duik deed zich voor bij een Boeing 787-9 Dreamliner tijdens een vlucht van Sydney naar Auckland. Passagiers werden door de cabine geslingerd, waardoor vijftig mensen gewond raakten. Twaalf van hen moesten naar het ziekenhuis worden gebracht.

Een vrouw die aan boord was vertelde tegen de New Zealand Herald haar verhaal. "Ik was vroeger stewardess en dit is voor het eerst dat ik dit heb meegemaakt. Het hele toestel leek tot stilstand te komen." Volgens de vrouw was sprake van een "heel snelle val".

Volgens de vakwebsite is de belangrijkste vraag van de onderzoekers waardoor de stoel bewoog. Op basis van de huidige bevindingen zou de piloot de stoel onopzettelijk hebben verzet. Een andere mogelijkheid die niet wordt uitgesloten is kortsluiting aan boord van het toestel.

Andere incidenten

Boeing komt de laatste tijd vaker negatief in het nieuws door technisch malheur. Vrijdag nog verschenen er beelden van een Boeing 777-200 die kort na het opstijgen van San Francisco naar Japan een wiel verloor. Dat viel op een lege auto, die daardoor zwaar werd beschadigd. De Boeing kon met zijn andere wielen veilig landen in Los Angeles, waarna passagiers met een ander toestel doorvlogen naar Osaka.

Begin dit jaar was er een ernstiger incident met een Boeing 737-MAX. Een toestel van Alaska Airlines verloor onderweg een deurpaneel. Dat kwam door loszittende bouten, wat daarna ook bij andere toestellen werd vastgesteld. Bij het incident vielen geen slachtoffers.

Het Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier doet onderzoek naar de herkomst van een landbouwgif dat al sinds 1998 is verboden, maar toch is aangetroffen in oppervlaktewater in de regio. Dat meldt de waterbeheerder in de kop van Noord-Holland, na vragen over de aanwezigheid van het onkruidbestrijdingsmiddel dinoterb.

Recent stelde milieuorganisatie Mobilisation for the Environment (MOB) vast dat het verboden middel dinoterb op tal van plekken in Noord-Holland voorkomt. Dinoterb is een onkruidbestrijdingsmiddel dat sinds 1998 verboden is vanwege de grote risico's voor volksgezondheid en milieu. Volgens MOB is de aangetroffen hoeveelheid van het middel in het oppervlaktewater een ernstige bedreiging voor de biodiversiteit in het het gebied en voor de gezondheid van omwonenden.

De milieuorganisatie diende een handhavingsverzoek in bij het Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier en de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit. Ook GroenLinks en PvdA in Noord-Holland wilden opheldering over de kwestie.

Onbekend

Het hoogheemraadschap bevestigt dat metingen laten zien dat op meerdere plaatsen in Noord-Holland dinoterb is gevonden. Het is volgens het waterschap onbekend hoe, wanneer en waarom deze stof in het oppervlaktewater terecht is gekomen. Ook zou er geen concrete aanwijzing van een mogelijke bron of een mogelijke overtreding zijn. "Elke beschuldiging aan welk adres dan ook is voorbarig", zegt hoogheemraad Jos Beemsterboer, die verantwoordelijk is voor waterkwaliteit.

MOB stelde eerder dat de hoge concentraties dinoterb waarschijnlijk het gevolg zijn van illegaal gebruik in de bloementeelt. Door de hoge concentraties zou er geen sprake kunnen zijn van historische uitspoeling, omdat de metingen hoger uitvallen dan vergelijkbare tests van meer dan tien jaar geleden.

De graven van Molukse militairen van het Koninklijk Nederlandsch-Indisch Leger (KNIL) in de Groningse dorpen Nuis en Marum krijgen een speciale status. Dat betekent dat nabestaanden geen grafrechten meer hoeven te betalen en dat de graven niet worden geruimd.

De gemeente Westerkwartier, waar beide dorpen onder vallen, is daarmee de laatste in de provincie Groningen met een Molukse gemeenschap die graven van militairen een speciale status geeft. "We willen iets terugdoen voor onze Molukse gemeenschap", zegt wethouder Harry Stamphorst in een verklaring van de gemeente. "We tonen ons respect voor de eerste generatie Molukse mensen."

Met het toekennen van de speciale status erkent de gemeente de inzet van de KNIL-militairen tijdens de onafhankelijkheidsstrijd in Indonesië. "En het leed van deze militairen en hun gezinnen na aankomst in Nederland", aldus de wethouder.

Kampen

Na de onafhankelijkheid van Indonesië in 1945 bleven Molukse militairen uit het KNIL trouw aan Nederland. Ze werden na de onafhankelijkheidsoorlog in Indonesië gezien als collaborateur. Daarom werden in 1951 ruim 3500 Molukkers naar Nederland gehaald. In Nederland werden de veteranen en hun families in kampen geplaatst. Sommige daarvan waren in de Tweede Wereldoorlog nog gebruikt als concentratiekampen.

De Molukkers leefden daar in barre omstandigheden, zegt nabestaande Lucas Bernard, wiens ouders in 1951 ook naar Nederland kwamen. "Er was weinig privacy, alles was gedeeld. Ze werden ontslagen, hadden geen vast inkomen, en mochten niet werken. Dan is het lastig om je gezin te onderhouden", zegt hij. Van inburgering was geen sprake.

In eerste instantie zouden de Molukse veteranen en hun families tijdelijk in Nederland zijn. Maar de verwachting dat ze weer terug konden keren, kwam niet uit. De Nederlandse regering besloot toen Molukse wijken te bouwen en de mensen daar onder te brengen. De Molukkers voelden zich in de steek gelaten door de Nederlandse overheid.

Pas in 2017 werden de nog levende ex-KNIL-militairen officieel door Defensie ontvangen. Sindsdien kregen meerdere veteranen een onderscheiding. In 2018 sprak premier Rutte op de Veteranendag uit dat er lange tijd te weinig erkenning en waardering was voor deze Molukse KNIL-militairen.

'Nooit te laat om respect te tonen'

Meerdere gemeenten in Nederland hebben de graven van de eerste generatie Molukkers al een speciale status gegeven. Dat wordt gewaardeerd door nabestaanden. Zo ook door Bernard, lid van de Molukse gemeenschap in Marum. Zijn ouders liggen begraven in Nuis. "Dit doet veel met me. Het is nooit te laat om respect te tonen", zegt hij tegen RTV Noord.

"De Molukse wijk in Marum bestaat dit jaar zestig jaar", gaat hij verder. "We maken al heel lang deel uit van de gemeente Westerkwartier. Het is fijn om nu erkenning te krijgen, vooral voor de eerste generatie van ons."

Uitstel van het besluit over de bouw van vier nieuwe onderzeeërs heeft als risico dat Nederland in de toekomst zonder onderzeeërs komt te zitten. Die waarschuwing gaven Defensiestaatssecretaris Van der Maat en minister van Economische Zaken Adriaansens in een Kamerdebat over de miljardenorder.

Verder verzekerden zij de Tweede Kamer ervan dat bij de keuze van een van de drie bouwers het belang van de Nederlandse defensie-industrie een grote rol speelt.

Het debat was aangevraagd door fractievoorzitter Chris Stoffer van de SGP. Hij deed dit omdat via mediaberichten bekend werd dat het kabinet de order wil geven aan het Franse staatsbedrijf Naval, en niet aan de Nederlands/Zweedse combinatie Saab Damen.

Het kabinetsbesluit valt formeel pas in de ministerraad van aanstaande vrijdag, maar Stoffer heeft er geen vertrouwen meer in. Hij vindt dat de opdracht naar het in Zeeland gevestigde Damen moet, en dat een nieuw kabinet het besluit moet nemen.

BBB, PVV, JA21, FvD en SP sluiten zich daarbij aan. "Nederland had gewoon de order meteen bij een Nederlands bedrijf moeten plaatsen", zei Stoffer.

Andere partijen ergeren zich juist aan de opstelling van de SGP. "Ik had ook liever gehad dat er een Nederlandse werf was aangewezen, maar betrouwbaar bestuur betekent dat we de afgesproken procedure moeten volgen", zei CDA-Kamerlid Derk Boswijk.

Die procedure van aanbesteding aan drie werven heeft een Kamermeerderheid zelf vastgesteld. En ook heeft de Kamer ermee ingestemd dat het demissionaire kabinet de keuze uit deze drie mag maken.

Grote Stoffershow

GL-PvdA wil het kabinetsbesluit afwachten en verwijt SGP-leider Stoffer dat hij "preekt voor eigen parochie" omdat de SGP een grote achterban heeft in Zeeland, waar Damen is gevestigd. "Het is de grote Stoffershow", spotte Ruben Brekelmans van de VVD. Stoffer wilde dat hij dat terugnam, maar Brekelmans herhaalde het juist nog een keer.

Een Kamermeerderheid wacht liever het kabinetsbesluit af.

In hun beantwoording van de vragen uit de Kamer lieten de twee bewindspersonen zich er niet toe verleiden te verklappen welke werf de order krijgt. Dat wordt echt pas vrijdagmiddag bekend gemaakt, bij de Onderzeedienst in Den Helder.

Militaire geheimhouding

Daarna krijgt de Tweede Kamer technische uitleg van defensie-experts, voor zover het niet onder de militaire geheimhouding valt. En daarna komt er opnieuw een Kamerdebat, waarbij de fracties zich voor of tegen de keuze van het kabinet kunnen uitspreken.

Daarbij zullen ook de vele vragen uit de Kamer over het lobbyproces rond deze order weer aan bod komen. Al verzekerde Van der Maat de Kamer: "Lobby heeft geen effect gehad op de keuze." Uiteindelijk moet voor juli het contract worden getekend, want dan verlopen de offertes, zei Van der Maat.

Na maandenlange onderhandelingen zijn EU-leiders het eens over 5 miljard euro extra steun voor Oekraïne. Het geld gaat in een al bestaand speciaal fonds dat buiten het budget van de Europese Unie valt. Lidstaten krijgen geld uit deze pot in ruil voor leveringen van munitie en materieel aan Oekraïne.

Vanuit Kyiv is opgelucht gereageerd op het nieuws. Het Oekraïense leger heeft een nijpend tekort aan munitie en wapens. Het Russische leger boekt gestaag terreinwinst. Nu de militaire steun vanuit de VS stokt, is hulp van Brussel des te meer welkom. "Dit is een krachtige en goed getimede demonstratie van Europese eenheid", reageert minister van Buitenlandse Zaken Koeleba op het nieuws.

Toch was er in de aanloop naar het besluit volop gesteggel tussen lidstaten. Hongarije maakte bezwaar en later maakten ook Frankrijk en Duitsland problemen. Berlijn, de grootste leverancier van wapens aan Kyiv binnen de Unie, wilde directe leveringen aan Oekraïne in mindering brengen op zijn contributie aan het fonds, terwijl Frankrijk wilde vastleggen dat het defensiematerieel van Europese makelij moest zijn.

Compromis

Uiteindelijk is een compromis gesloten. In plaats van 100 procent, zoals Duitsland wilde, telt straks minder dan 50 procent van de directe wapenleveringen aan Oekraïne mee als bijdrage aan het fonds, meldt website Politico op basis van twee anonieme diplomaten.

In de tekst van het akkoord staat dat er prioriteit wordt gegeven aan de Europese defensiebranche. In noodgevallen kan er ook munitie en materieel van buiten Europa worden gedeclareerd als Oekraïne het eerder nodig heeft. Dat betekent dat het Franse standpunt niet tot een keiharde afspraak heeft geleid over voorrang voor de Europese defensie-industrie.

De Europese Vredesfaciliteit, zoals het fonds heet, wordt gevuld met bijdragen van de EU-lidstaten. Nederland zou van de nieuwe 5 miljard euro een kleine 300 miljoen voor zijn rekening moeten nemen. Eerder is al 6,1 miljard euro uit het fonds gebruikt voor militaire steun aan Oekraïne.

800.000 artilleriegranaten

Oekraïne kampt onder meer met een tekort aan artilleriegranaten. Een Tsjechische functionaris zei vandaag dat het land vanaf juni extra voorraden krijgt. De regering in Praag heeft onlangs toegezegd dat Oekraïne 800.000 artilleriegranaten krijgt.

De Spaanse politie heeft een crimineel netwerk ontmanteld dat jarenlang families van vermiste en omgekomen migranten oplichtte. Ze vroegen geld om informatie over hun familieleden op te sporen of hun lichamen te repatriëren, maar het bleek allemaal nep.

De politie heeft 14 mensen opgepakt in de Zuid-Spaanse steden Almería, Murcía en Jaén. Zij worden verdacht van fraude, valsheid in geschrifte, omkoping en lidmaatschap van een criminele organisatie. De politie heeft ook auto's en een bedrag van 70.000 euro in contanten in beslag genomen.

De oplichters benaderden mensen in Algerije en Marokko via nepprofielen op sociale media. Ze boden aan om tegen betaling hun familieleden op te sporen die bij hun overtocht naar Spanje vermist zijn geraakt of zijn omgekomen. Hierbij deden ze zich voor als tussenpersonen voor officiële instanties die toegang hebben tot mortuaria en uitvaartcentra.

Ook lieten ze de families illegale contracten tekenen om lichamen te kunnen identificeren en te repatriëren. Ze maakten hen wijs dat er geen andere manier was om het lichaam van hun familielid terug te krijgen, en lieten zich vooraf betalen.

Meeste lichamen nooit gevonden

Jaarlijks proberen tienduizenden mensen vanuit Afrika Europa te bereiken. Velen overleven de gevaarlijke bootreis niet, en van de meeste drenkelingen wordt het lichaam nooit gevonden, laat staan geïdentificeerd. Volgens hulporganisatie Walking Borders zijn vorig jaar 6.618 mensen omgekomen bij hun poging om Spanje te bereiken. De meeste doden vielen op de route van West-Afrika naar de Canarische Eilanden, die onder Spanje vallen.

Na een laat ontslag uit het ziekenhuis niet meer naar huis kunnen, omdat de laatste boot al weg is. Het overkomt jaarlijks zo'n 45 bewoners van Texel. Na ontslag uit het Noordwest Ziekenhuis in Den Helder worden ze dan op straat gezet met een lijst van nabijgelegen hotels. Vanaf vandaag gebeurt dat niet meer.

Onder anderen de Texelse Mariëlle maakte het mee. Met een ambulance werd ze met de laatste boot naar het ziekenhuis op het vasteland gebracht. Een paar uur later werd ze ontslagen. "De hotels die het ziekenhuis je aanraadt, hebben geen nachtreceptie en zijn na half tien in de avond niet goed bereikbaar", zei ze eerder tegen de regionale omroep.

Huisartsen op Texel erkennen het probleem, ondervond de vrouw. "Ze durven 's avonds bijna geen mensen meer door te sturen naar het ziekenhuis." Ze schreef een brief naar de toenmalige burgemeester van Texel, maar kreeg geen reactie.

Het ziekenhuis in Den Helder gaf wel een reactie, maar wilde niet helpen. "We kunnen als ziekenhuis geen hotelfunctie bekleden", zei een woordvoerder daar vorige maand over. "En het opnemen van patiënten zonder zorgvraag is ook niet passend."

Van en naar Texel kan in geval van calamiteiten een nachtboot varen. Maar dat gebeurt alleen op reservering. Bij een onverwachte ziekenhuisopname wordt dat dus lastig, zegt Mariëlle. "Bovendien zijn de kosten enorm hoog."

Overnachten in de hal

Mariëlle riep via Facebook mensen op hun ervaringen te delen. Daar werd massaal gehoor aan gegeven. Zo schreef een mevrouw die een beroerte had gehad dat ze geen ambulance durfde te bellen uit angst dat ze 's avonds niet meer terug naar het eiland kon. Een man werd met hartklachten naar het ziekenhuis gebracht, maar toen artsen geen oorzaak konden vinden werd hij om middernacht ontslagen. "Hij had niets bij zich", zegt Mariëlle. "Zelfs geen bril."

De man mocht de nacht uiteindelijk in de hal van het ziekenhuis doorbrengen. Maar dat is niet toereikend, vond Mariëlle. "We leven in 2024. Al is het maar een kamertje met een bed en een paar stoeltjes waar mensen tussen 22.00 uur en 6.00 uur kunnen verblijven."

Familiekamers

Hoewel het ziekenhuis in een eerste reactie aangaf geen hotel te zijn, kwam er na gesprekken met de nieuwe Texelse burgemeester Mark Pol toch een oplossing.

Die werd gevonden in twee familiekamers van het ziekenhuis. De kamers zijn eigenlijk bedoeld voor ouders van kinderen die in het ziekenhuis liggen en voor partners van vrouwen die op de kraamafdeling verblijven. Vanaf nu mogen ook patiënten die worden ontslagen nadat de laatste boot terug naar Texel al weg is er overnachten.

De verwachting is dat er altijd een familiekamer beschikbaar is voor de Texelaars. Als beide kamers toch bezet zijn, worden de ontslagen patiënten weer doorverwezen naar een nabijgelegen hotel. En indien nodig worden ze voorzien van kleding.

Voetballer Quincy Promes is op verzoek van het Openbaar Ministerie gearresteerd in Dubai. Nederland zal om de uitlevering van Promes vragen, meldt het OM Amsterdam in een persbericht.

Promes is in Nederland veroordeeld tot een jarenlange gevangenisstraf vanwege drugshandel en het neersteken van zijn neef. Promes werd vorige maand bij verstek veroordeeld tot zes jaar cel voor betrokkenheid bij de smokkel van een grote lading cocaïne. Vorig jaar kreeg hij ook al 1,5 jaar cel voor het steken van zijn neef op een familiefeest.

In een persbericht zegt het OM dat de aanhouding kon gebeuren "na een constructieve samenwerking tussen de autoriteiten in de Verenigde Arabische Emiraten (VAE) en Nederland". Het OM voegt eraan toe dat media melden dat "de aangehouden man" (de naam van Promes wordt niet genoemd) "in alle luxe" in Dubai verblijft, maar dat hij dankzij de inspanningen van de autoriteiten in beide landen in hechtenis is genomen.

Eerder deze maand kwam al naar buiten dat Nederland met de Verenigde Arabische Emiraten in gesprek was over de uitlevering van Promes.

Verkeersongeval

Het Openbaar Ministerie wilde toen nog niet bevestigen dat er een formeel verzoek was gedaan aan de Verenigde Arabische Emiraten, waar Dubai onder valt. Een woordvoerder bevestigde toen wel dat de Nederlandse voetballer was aangehouden op het vliegveld van Dubai.

Volgens de woordvoerder was dat "in verband met een lokale overtreding". Russische media maakten melding van een verkeersongeval. Promes zou daarna de plaats van het ongeval zijn ontvlucht.

Promes was in Dubai vanwege een trainingskamp met zijn club Spartak Moskou. De rest van zijn team vloog terug naar Rusland, maar Promes werd aangehouden en naar het politiebureau gebracht.

Uitleveringsverdrag

Nederland heeft sinds 2021 een uitleveringsverdrag met de Verenigde Arabische Emiraten, waarin is afgesproken dat beide landen personen uitleveren "die worden gezocht met het oog op strafvervolging of tenuitvoerlegging van een onherroepelijk vonnis".

Cabaretier Hans Teeuwen mag het gisteren in beslag genomen luchtdrukpistool weer ophalen bij de politie. Dat zegt Teeuwen tegen de NOS.

De cabaretier kreeg gisteren de politie op bezoek vanwege de luchtbuks die in beeld kwam in een door hem opgenomen persiflagefilmpje over burgemeester Femke Halsema. Volgens de politie had Teeuwen de Wet wapens en munitie overtreden. Daarin staat dat voorwerpen die qua vorm en afmetingen sprekend lijken op vuurwapens zijn verboden.

Nu kan Teeuwen het wapen blijkbaar weer terugkrijgen. "Ik mag hem op gaan halen, maar ik zit dus te denken: ik geef hem aan Halsema cadeau, dus dat ze hem mogen houden. Als een soort herinnering aan de schande van zondag."

De cabaretier doelt op de opening van het Holocaustmuseum in Amsterdam. Overlevenden van de Holocaust en nabestaanden werden daarbij geconfronteerd met schreeuwende en joelende demonstranten, die volgens verschillende getuigen ook antisemitische leuzen riepen.

Burgemeester Halsema bezocht eergisteren Holocaustoverlevende Rudie Cortissos, die zondag werd geconfronteerd met gejoel van demonstranten. Cortissos en zijn achterkleindochter hadden bij de opening een rol bij de inzegening van het museum.

Buks als herinnering

Halsema noemde op sociale media het gedrag van de demonstranten "afschuwelijk en onrechtvaardig". Ze zei dat ze tegen Cortissos heeft gezegd hoezeer het haar spijt "en dat er voor antisemitisme nooit, maar dan ook nooit een excuus is."

Een woordvoerder van de politie Amsterdam wil niet reageren op de uitspraken van Teeuwen. De cabaretier zelf heeft in een nieuwe post op Instagram wel gereageerd op de situatie. Hierin herhaalt hij dat hij de luchtbuks niet op wil halen en vraagt hij de politie het pistool te geven aan "hun baas", burgemeester Halsema "als herinnering aan de schande van 10 maart", doelend op de protestacties bij de opening van het Nationaal Holocaustmuseum.

"Laat mijn buks dan maar dienen als een herinnering", besluit hij.

De Amerikaan die ruim zeventig jaar een groot deel van zijn dag in een zogenoemde ijzeren long leefde is op 78-jarige leeftijd overleden. Paul Alexander overleefde het poliovirus, maar raakte verlamd en moest vanaf zijn zesde in de long liggen om te overleven.

Een ijzeren long is een groot apparaat dat vanaf 1927 werd gebruikt om slachtoffers van polio die verlamd raakten te helpen met ademen. Door onderdruk rondom de borst wordt het de patiënt makkelijker gemaakt om in te ademen, gevolgd door overdruk om adem uit te kunnen blazen. De laatste ijzeren longen werden eind jaren 60 gemaakt, maar ook tot ver daarna werden ze nog ingezet voor patiënten die geen slangen in hun luchtwegen verdroegen.

Alexander vertelde in een interview in 2020 dat hij zich herinnerde hoe hij na zijn verlamming wakker werd in het ziekenhuis en "rijen en rijen met ijzeren longen zag die vol zaten met kinderen". Alexander kon na verloop van tijd de long verlaten, maar bleef ervan afhankelijk als hij moest slapen omdat hij anders niet kon ademen.

Lange gesprekken, leren, lachen

Op zijn 21e werd hij de eerste persoon die op een middelbare school in Dallas slaagde voor zijn examen zonder fysiek lessen gevolgd te hebben. Daarna ging hij rechten studeren in Texas. Als advocaat verdedigde hij vanuit een speciale rolstoel cliënten in de rechtbank.

Volgens zijn broer liet hij zich niet tegenhouden door zijn verlamming en bezocht hij alle continenten. "Mijn broer kon moeiteloos de aandacht in een kamer krijgen. Wat een flirt was hij! Hij hield van goed eten, wijn, vrouwen, lange gesprekken, leren en van lachen." Op sociale media was de goedlachse Alexander ook populair: op TikTok had hij meer dan 300.000 volgers.

Op latere leeftijd moest hij weer op permanente basis in de ijzeren long. Hij kreeg corona en werd in februari in een ziekenhuis opgenomen. Daarvan herstelde hij niet meer goed. Voor zover bekend was Alexander de laatste Amerikaan die nog in een ijzeren long leefde.

Elon Musk heeft een bezoek gebracht aan de Teslafabriek net buiten Berlijn die getroffen was door een stroomstoring. De baas van het automerk was daar omdat de productie na ongeveer een week weer werd hervat. De stroomstoring zou door sabotage zijn veroorzaakt.

De productie in de Tesla-fabriek in Grünheide viel vorige week dinsdag stil. Tienduizenden omwonenden, nabijgelegen ziekenhuizen, verzorgingshuizen en een groot logistiek centrum van een Duitse supermarktketen werden aanvankelijk ook getroffen. Maandagavond werd de elektriciteitsvoorziening naar de fabriek hersteld. Vanochtend zijn de machines gecontroleerd en weer opgestart.

Musk bezocht de fabriek met zijn zoon X Æ A-12 (uitspraak). Op beelden is te zien dat hij de werknemers van de fabriek toesprak met de jongen op zijn nek. Musk werd in een grote tent met pompende technomuziek opgewacht.

In een kort moment riep hij "Deutschland rocks" naar journalisten die bij de fabriek aanwezig waren:

De enige grote Teslafabriek of "Gigafactory" van Tesla in Europa, lag stil door een stroomstoring die was veroorzaakt door een brand in een hoogspanningsmast. Autoriteiten in de deelstaat Brandenburg hebben gezegd dat ze vermoeden dat die brand is aangestoken.

Een extreem-linkse organisatie die zich de Vulkangruppe noemt claimt achter de brand te zitten. De groepering beschuldigt Tesla van "extreme uitbuiting" en roept op tot de "volledige vernietiging van de gigafabriek". Het Duitse federale parket heeft het onderzoek naar de brand overgenomen. Tesla denkt dat de brand het bedrijf vele honderden miljoen euro's heeft gekost.

Uitbreidingsplannen

De fabriek werd in maart 2022 geopend. Milieuactivisten protesteerden vóór de mogelijke brandstichting tegen uitbreidingsplannen van Tesla. Om die uit te voeren moet een stuk bos van meer dan 100 hectare worden gekapt.

Dat heeft geleid tot weerstand van milieuactivisten, maar ook van omwonenden, die zich verder zorgen maken over de mogelijke gevolgen voor de watervoorziening in het gebied.

Bij zijn bezoek reageerde Musk op de vraag van verslaggevers of hij nog steeds van plan is de fabriek uit te breiden. "Absoluut", klonk het. Er werken ongeveer 12.500 mensen in de fabriek.

In België wordt met verbijstering gereageerd op de dagenlange foltering van een gevangene door zijn celgenoten in een Antwerpse strafinrichting.

Minister van Justitie Paul Van Tigchelt noemt het voorval gruwelijk en weerzinwekkend. Hij zegt dat de onderste steen boven moet komen. Er wordt onderzoek gedaan door het Antwerpse gerecht en door het gevangeniswezen zelf.

De vakbonden van gevangenismedewerkers wijten het gruwelijke incident aan de "erbarmelijke en schandalige omstandigheden" voor personeel en gedetineerden. Ze wijzen met een beschuldigende vinger naar de Belgische regering die er al jaren niet in slaagt een eind te maken aan de overbevolking in de gevangenissen.

Op een persconferentie zei Mario Heylen, cipier in de gevangenis van Antwerpen. dat "het dramatische tafereel" zich kon afspelen door de "marginale omstandigheden waarin het personeel moet werken en gedetineerden worden gehuisvest."

De vakbonden delen die mening. Minister Van Tigchelt noemt de conclusie voorbarig, maar ligt ook onder vuur van de oppositie, die met hem in debat wil. "Dit incident is het rechtstreekse gevolg van het jarenlange wanbeleid van de federale minister van Justitie", aldus Kamerlid Sophie De Wit van de N-VA.

De Antwerpse gevangenis, waar het martelen plaatsvond, kampt al jaren met problemen. "Dat dit precies daar gebeurt hoeft niet te verbazen", zegt criminoloog Tom Daems van de KU Leuven.

Het overbevolkte oude gebouw staat symbool voor de problemen in het Belgische gevangeniswezen. Al decennia kampen de Belgen met overvolle gevangenissen. Drie man op een cel is geen uitzondering.

Daems vraagt zich af hoe het kan dat er drie dagen lang niemand alarm heeft geslagen. "Het is ook bijna niet voor te stellen dat niemand iets heeft gemerkt in een gevangenis die zo overbevolkt is."

'Langslepend probleem'

De overbevolkingsproblematiek sleept al lang, verzucht hij. "Af en toe komt het in het nieuws als het personeel er tegen opstaat."

De afgelopen weken bereikten de spanningen een hoogtepunt, vertelt de criminoloog. "Dat heeft te maken met een recordaantal gevangenen: een bezetting van 125 procent, dat zou je aan geen enkel ziekenhuis verkocht krijgen." Sinds begin dit jaar zitten er meer dan 12.000 mensen gevangen.

De afgelopen maanden weigerden de cipiers regelmatig meer gedetineerden toe te laten. Dat is niet eerder voorgekomen, weet Daems. "Dat doen ze nu ook in andere gevangenissen. Ze zeggen: we hebben er genoeg van, we doen de poort dicht. Dat is ongekend."

Onder anderen de gevangenisdirecteur zegt geschokt te zijn door de mishandeling:

In 2014 stapte een gedetineerde naar het Europees Hof voor de Rechten van de Mens in Straatsburg, om zich te beklagen over mensonwaardige omstandigheden in de Antwerpse gevangenis, en hij werd in het gelijk gesteld.

Nederlandse gevangenen verzetten zich soms succesvol tegen overlevering aan België. Het leidde ertoe dat veel Nederlandse gevangenen pas worden overgeleverd als België garandeert dat ze volgens artikel 3 van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens worden behandeld.

De Belgische politiek heeft de overbezetting nog verergerd door het besluit meer kort gestraften (tot een celstraf van 3 jaar) naar penitentiaire inrichtingen te sturen. "Tot voor kort werd dat vaak met elektronisch toezicht gedaan", zegt Deams. "Maar men wilde een deel van die straf in speciale detentiehuizen uitvoeren. Daar zouden er vijftien van komen, maar er zijn er nog steeds maar twee. Toch is het doorgezet, ondanks de drukte in de gevangenissen."

Bijgebouwd

Er zijn de afgelopen jaren behoorlijk wat moderne penitentiaire inrichtingen bijgebouwd, om de verouderde gevangenissen te vervangen. Daar zijn de omstandigheden beter, maar ze hebben het probleem van de overbevolking niet opgelost.

Daems: "Je ziet dat die oude gebouwen toch ook vol blijven, met alle spanningen van dien."

Het gevangeniswezen probeert het probleem nu te lijf te gaan met een tijdelijke maatregel: sommige gevangenen kunnen verlengd verlof krijgen. Maar dat levert maar een paar honderd plekken op, zegt Daems. "Dat zet geen zoden aan de dijk. Het is dweilen kraan open."

De partijleiders van PVV, VVD, NSC en BBB zijn bereid om in de Tweede Kamer te blijven zitten als er een nieuw kabinet komt. Bronnen rond de partijen zeggen dat de vier dat hebben afgesproken onder leiding van informateur Putters. Op basis daarvan gaan ze nu verder praten.

Dat betekent dat de leider van de grootste partij en de winnaar van de verkiezingen, Geert Wilders, geen premier wordt van een nieuw kabinet. Wilders zelf bevestigt het nieuws, volgens hem was er bij de andere partijen onvoldoende steun voor hem als premier:

Ook VVD-leider Yesilgöz, die nu nog demissionair minister van Justitie is, is bereid de Kamer in te gaan, net als Omtzigt (NSC) en Van der Plas (BBB).

De vier partijen volgen daarmee de definitie die veel deskundigen hanteren voor een extraparlementair kabinet. Zo'n kabinet heeft een lossere band met de Tweede Kamer dan een gewoon kabinet en geen gedetailleerd regeerakkoord. De ministers en staatssecretarissen komen in veel gevallen van buiten de politiek, maar kunnen wel lid zijn van een politieke partij.

Wens van Omtzigt

Een extraparlementair kabinet was vanaf het begin een wens van NSC-leider Pieter Omtzigt. De andere partijen waren er aanvankelijk veel minder enthousiast over. Maar in het debat na de vorige fase zei Yesilgöz al dat ze toch bereid was over zo'n vorm te onderhandelen, mits de NSC ook bewindslieden zou gaan leveren.

Morgen komt informateur Putters met zijn eindverslag. Daarin zal ook staan wat de vier partijen precies verstaan onder een extraparlementair kabinet. Gisteren zei Putters dat er "een volgende stap" gezet kan worden in de kabinetsformatie.

De kidnappers die vorige week 286 kinderen en medewerkers van een school in Nigeria ontvoerden, hebben losgeld geëist. Ze willen een bedrag van 1 miljard naira (ruim 620.000 dollar) in ruil voor vrijlating van de gegijzelden.

De woordvoerder van de families van de gijzelaars kreeg een telefoontje van de ontvoerders met de eis. Ze willen dat het losgeld binnen twintig dagen na de ontvoering betaald wordt, en dreigen alle kinderen te vermoorden als dat niet gebeurt.

De eis komt bijna een week nadat de kinderen tijdens de dagopening werden meegenomen van hun school in Kuririga, in het noordwesten van Nigeria. Wie de ontvoerders zijn, is niet duidelijk. De veiligheidsdiensten zeggen maatregelen te nemen om alle kinderen en medewerkers vrij te krijgen.

Meer dan 2200 burgers en bedrijven hebben gereageerd op de plannen van Defensie om het aantal militaire locaties uit te breiden. Dat schrijft staatssecretaris Van der Maat aan de Tweede Kamer.

De 2200 inzenders reageerden op verschillende (digitale) inspraakmogelijkheden die het ministerie van Defensie had georganiseerd. Dit om draagvlak voor de plannen te krijgen, maar ook om op nieuwe ideeën te komen.

"Burgers, bedrijven, andere overheden en belangenorganisaties hebben veel en goed gebruik gemaakt van de mogelijkheid tot inspraak", schrijft Van der Maat. "Ik ben hier blij mee. Het toont de betrokkenheid aan van insprekers bij de opgave waar Defensie voor staat, maar ook de bezorgdheid over de effecten op lokaal niveau."

Munitieopslag en schietterreinen

De reacties gaan over het Nationaal Programma Ruimte voor Defensie. Dat werd in december bekendgemaakt. Defensie wil het aantal terreinen en activiteiten uitbreiden. Het gaat bijvoorbeeld om oefeningen met helikopters en explosieven, trainingen in bewoond gebied, munitieopslag, schietterreinen en meer vliegoefeningen boven zee vanuit de vliegbasis Leeuwarden.

Het aantal reacties is groter dan gedacht. Het ministerie gaat ze bestuderen en organiseert dan in juni door heel Nederland "gebiedsbijeenkomsten".

Zorgen over geluidsoverlast

Eerder werd duidelijk dat in betrokken gemeenten zorgen zijn over geluidsoverlast door meer vliegbewegingen en oefeningen met explosies. Ook zijn er bezwaren tegen uitbreiding van defensieterreinen vanwege mogelijke schade aan de natuur.

Er zijn ook andere geluiden, zoals voorstellen om defensieterreinen te gebruiken voor zonnepanelen. En Lelystad Airport, dat van de Tweede Kamer niet open mag voor commerciële luchtvaart, wordt genoemd voor de defensie-uitbreidingen.

In het aanmeldcentrum in Ter Apel verbleven vannacht opnieuw meer dan 2000 asielzoekers. Het maximum, dat door de rechter werd opgelegd, is daarmee voor de vijfde nacht op rij overschreden. De komende tijd stapelen de problemen voor het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) zich nog verder op, omdat een aantal opvanglocaties dichtgaat.

De nachtopvang in Tweede Exloërmond sluit bijvoorbeeld eind deze maand. Daar worden asielzoekers vanuit Ter Apel 's nachts naartoe gebracht om te voorkomen dat ze in een wachtruimte moeten slapen. Er kunnen elke nacht maximaal 200 mensen terecht, maar een vervangende locatie is er nog niet.

In Biddinghuizen staat een tijdelijke noodopvang waar plek is voor 1450 personen. Daardoor werd Ter Apel de afgelopen tijd wat ontlast, maar ook die opvanglocatie sluit binnenkort. Uiterlijk 7 april moet het terrein leeg zijn vanwege festivals die eraan komen. Volgens een woordvoerder van het COA verbleven maandag nog 1100 mensen in Biddinghuizen.

Noodopvang uitgesteld

De woordvoerder laat weten dat er hard wordt gewerkt om nieuwe locaties te vinden. Bepaald makkelijk gaat dat niet. "We zijn mensen in hotels aan het onderbrengen, maar dat gaat niet heel vlot. Veel mensen zijn daar niet blij mee."

Zo had de gemeente Epe aangekondigd 276 asielzoekers onder te brengen in een hotel, maar de omwonenden spanden een kort geding aan. De gemeente besloot vervolgens de noodopvang uit te stellen, schrijft RTV Noord.

Overlooplocatie

Over twee weken komen er wel 250 plekken bij het WTC Expo in Leeuwarden. De gemeente communiceerde eerder dat de opvang 18 maart zou opengaan, later werd dat bijgesteld naar 25 maart. De botenbeurs die de afgelopen dagen in de zaal plaatsvond, moet nog worden afgebouwd. Het WTC wordt een overlooplocatie, bestemd voor nieuwe asielzoekers die nog niet kunnen worden opgevangen in Ter Apel. Ze kunnen maximaal tien dagen in Leeuwarden blijven.

Totdat die locatie wordt geopend, lijkt het niet te lukken om weer onder de 2000 nasielzoekers te komen in Ter Apel. Als gevolg daarvan loopt de boete die het COA aan de gemeente Westerwolde moet betalen steeds verder op.

Rekeningnummer gemeente

In totaal is het maximum aantal asielzoekers in Ter Apel nu zeven keer overschreden. De teller van de boete aan de gemeente Westerwolde staat op 105.000 euro. Het COA heeft Westerwolde om een rekeningnummer gevraagd, schrijft persbureau ANP. Waar de gemeente het geld aan gaat besteden, is nog niet duidelijk.

Over de interpretatie van de uitspraak van de rechter bestaat nog enige discussie. Het COA zegt dat het alleen in de ochtend de aanwezigen goed kan tellen, gebaseerd op het aantal beslapen bedden. Daarna is het een komen en gaan van mensen.

Volgens de gemeente Westerwolde kunnen er overdag vaker meer dan 2000 mensen aanwezig zijn. "Volgens de bestuursovereenkomst mogen per dag, dus niet ieder dagdeel, niet meer dan 2000 asielzoekers in het aanmeldcentrum verblijven", aldus een woordvoerder tegen het persbureau. Beide partijen gaan hierover binnenkort met elkaar in overleg.

Arbeidsmigranten die in Nederland werken maar in dienst zijn van een bedrijf in een ander Europees land kunnen makkelijk worden uitgebuit. Daarvoor waarschuwt de Adviesraad Migratie. Dat geldt des te meer voor arbeiders van buiten de Europese Unie.

De regels zijn ondoorzichtig, arbeidsmigranten hebben vaak geen idee waar ze recht op hebben en hoe ze daarachter kunnen komen. De contracten die ze ondertekenen pakken vaak anders uit dan wat hen werd voorgespiegeld. Op hun salaris worden bijvoorbeeld kosten voor huisvesting, vervoer en zorgverzekering ingehouden.

Er zijn wetten voor gedetacheerde werknemers in de EU, maar die bieden niet genoeg houvast. Niet alleen werknemers weten niet waar ze aan toe zijn, ook voor gemeenten en instanties als de Arbeidsinspectie is het haast ondoenlijk om er wijs uit te worden, schrijft de adviesraad in het rapport Geen derderangs burgers. De risico's voor gedetacheerde arbeidsmigranten.

Wirwar aan regels

Soms gelden de Nederlandse regels, bijvoorbeeld als het gaat om arbeidsrecht, maar in andere gevallen de regels van het land dat de arbeidsmigrant detacheert, zoals voor sociale voorzieningen.

Voorzitter van de adviesraad Monique Kremer zegt dat deze mensen gevoelig zijn voor uitbuiting. "Ze weten vaak niet dat ze recht hebben op een cao-loon of dat de sociale zekerheid in een ander land is geregeld. Als je uit Centraal-Azië komt en je moet naar Polen om daar je sociale zekerheid te vragen, dan kun je wel nagaan dat dat niet echt gebeurt."

In de praktijk staan mensen snel op straat als ze langer dan een week ziek zijn. Dan moeten ze hun woning uit, omdat die aan de baan is gekoppeld, evenals hun verblijfsvergunning. Zo belanden er mensen op straat, met alle gevolgen van dien.

Bescherming

"De detacheringsconstructie is eigenlijk bedoeld voor bijvoorbeeld een Franse technicus die in Nederland komt werken en zijn sociale zekerheid kan houden in Frankrijk. Het is opgezet om mensen te beschermen", zegt Kremer. "Maar er wordt door kwaadwillende werkgevers misbruik van gemaakt. Daar zou Europa een stokje voor moeten steken."

In arbeidsintensieve sectoren als de schoonmaakbranche of de vleesverwerkende industrie kunnen werkgevers die arbeidsmigranten detacheren de loonkosten drukken. De premies die ze afdragen aan het land dat de arbeider uitzendt liggen vaak lager dan in Nederland.

Dat leidt tot concurrentie met bedrijven die beter betalen, premie afdragen in Nederland en investeren in hun personeel. Lonen en arbeidsomstandigheden kunnen er in een hele sector op achteruit gaan.

Carlos (niet zijn echte naam) uit Venezuela is een voorbeeld waaruit de kwetsbaarheid van buitenlandse gedetacheerden blijkt:

Ook in het rapport staan voorbeelden van de kwetsbaarheid van gedetacheerde migranten, zoals van de 32-jarige Dewi uit Bangladesh die via Polen is gedetacheerd. Zij liet haar gezin achter om in Nederland te gaan werken. Ze verpakt verse ananas in plastic bakjes, voor een veel lager loon dan haar was voorgespiegeld. Dewi is volledig afhankelijk van haar baas Martin, voor huisvesting, vervoer, het ruilen van diensten en ziekmelding. Ze is bang om ziek te worden en haar baan kwijt te raken. Zij heeft inmiddels het telefoonnummer van een organisatie die haar kan helpen, maar ze heeft nog niet genoeg moed verzameld om contact op te nemen.

Steeds meer mensen zijn hier gedetacheerd. De overheid kan de aantallen niet overzien. In 2022 werden slechts 4000 werkvergunningen afgegeven voor arbeidsmigranten van buiten de EU, maar er werkten er minimaal 22.440. Inclusief inwoners van de EU werden er 90.000 gedetacheerde arbeidsmigranten gemeld.

En dat zijn ze niet allemaal. Het is lastig om zicht te krijgen op de werkelijke aantallen, omdat detachering voor werkgevers een manier is om mensen te werven buiten de Wet arbeid vreemdelingen om.

Gemeenten en de Arbeidsinspectie slagen er niet in om goed te handhaven. Dat komt door capaciteitsgebrek, te weinig opsporingsbevoegdheden en het ontbreken van gegevens. Daardoor zijn ook schijnconstructies in de hand gewerkt, ziet de adviesraad.

Aanbevelingen

De raad doet aanbevelingen om de situatie aan te pakken. Het verzamelen van betere informatie moet leiden tot een duidelijk beleid en handhaving. Er is meer onderzoek nodig naar de aard en omvang van de EU-detachering in Nederland. Ook krijgt het kabinet het advies om een aantal thema's ook Europees op de agenda te zetten.

Kremer: "Wij doen de aanbeveling dat in sectoren waar veel misstanden zijn je een verbod zou moeten overwegen op flexwerk. Of anders gezegd dat in arbeidsintensieve sectoren werkgevers mensen gewoon in dienst moeten nemen."