Aggregator

Klassiekers, nieuwkomers, eerbetuigingen aan overledenen en levensliederen. Waar woordenboekenmaker Van Dale het woord 'polarisatie' uitriep tot het woord van 2024, brengt de NPO Radio 2 Top 2000 mensen vanaf vanavond juist weer samen. Dit zijn de cijfers achter 'de lijst der lijsten' van dit jaar.

De top 10 ziet er voor een groot deel hetzelfde uit als andere jaren, met een aantal kleine verschuivingen. Bohemian Rhapsody van Queen staat zoals bijna altijd bovenaan: voor de 21ste keer. Ook Hotel California - net als vorig jaar op plek drie - en Stairway To Heaven - dit jaar op plek zeven - zijn weer populair. De drie nummers vielen sinds het begin van de Top 2000 in 1999 nooit buiten de top 10.

Nothing Else Matters van Metallica is het enige nummer dat uit de top 10 is verdwenen. Het is gezakt van plek 9 naar plek 11.

Het maakte plaats voor Better Days van Dermot Kennedy: de hoogste nieuwe binnenkomer. Dat heeft alles te maken met het overlijden van de 26-jarige Instagrammer Eva Hermans-Kroot, die haar ziekteverloop - ze had longkanker - deelde via Instagrampagina Longeneeslijk. Veel mensen stemden op Better Days omdat het haar favoriete nummer was.

Stijgers en dalers

De grootste stijgers en grootste dalers werden eerder al bekendgemaakt. Billie Eilish is met What Was I Made For?, het nummer dat ze schreef voor de film Barbie, de grootste stijger. Het nummer steeg 1396 plekken naar de 323e positie. De grootste daler is Higher Power van Coldplay: van 1144 naar 1943.

Nederlandse muziek is ook dit jaar populair: er eindigden 238 Nederlandstalige liedjes in de lijst, twee meer dan vorig jaar. De meeste Nederlandstalige platen komen uit de jaren 80 en 90, maar ook de sound van nu van eigen bodem is populair. 40 Nederlandstalige liedjes uit de Top 2000 zijn in dit decennium gemaakt.

Avond van Boudewijn de Groot is het Nederlandstalige nummer dat het hoogst eindigt (plek 8). Europapa van Joost Klein is met plek 138 de hoogste Nederlandstalige binnenkomer.

In het grootste deel van ons land gingen de meeste stemmen naar Bohemian Rhapsody, maar in sommige gemeenten legde Queen het af tegen lokale artiesten. Zo kreeg Danny Vera's Rollercoaster de meeste stemmen in bijna alle Zeeuwse gemeenten.

In veel Groningse gemeenten eindigde 't Het Nog Nooit Zo Donker West van Ede Staal bovenaan, terwijl Rowwen Hèze en Neet Oét Lottum veel stemmen kregen in Noord-Limburg.

In gemeenten in het noordwesten van het land gingen de meeste stemmen vaak naar de West-Friese band Oôs Joôs. In Tilburg - de geboortestad van overleden Eva Hermans-Kroot - en omgeving werd het vaakst op haar lievelingsnummer Better Days gestemd.

Ook interessant: het verschil in stemgedrag tussen mannelijke en vrouwelijke stemmers. Als er alleen vrouwen zouden stemmen, zou Better Days zelfs stijgen naar plek twee. Onder de mannelijke stemmers komt Better Days veel lager uit: op plek 277.

Mannen kozen dan weer vaker voor Britse rockbands uit de jaren 70. Led Zeppelin, Pink Floyd en de Dire Straits halen de top 10 van mannelijke stemmers wel, maar die van vrouwen niet.

De leeftijd van stemmers was bepalend voor hun stemgedrag, al kent ook de jeugd zijn klassiekers. Onder jongeren van 15 jaar of jonger kreeg Bohemian Rhapsody - zoals in de meeste leeftijdscategorieën - de meeste stemmen. Ook Piano Man van Billy Joel en Eminem zijn bij hen populair. Maar als deze groep het voor het zeggen had was YouTube-groep Bankzitters maar liefst vier keer te horen in het laatste uur van 2024.

Stemmers in andere leeftijdscategorieën kozen juist volop voor nostalgie. 26- tot 30-jarigen horen graag Gotta Catch 'Em All, de titelsong van de Japanse animatieserie Pokémon. In leeftijdscategorie 81-85 jaar eindigt Over De Muur van Klein Orkest erg hoog. Ook op Het Dorp van Wim Sonneveld en Avond van Boudewijn de Groot wordt vaker gestemd door oudere luisteraars.

Tot een paar dagen geleden was het nog spannend: zou Cargoroo worden overgenomen en daarmee gered van een faillissement? Er was een geïnteresseerde partij voor de Amsterdamse startup die sinds 2018 op openbare plekken elektrische deelbakfietsen verhuurt.

Maar op het laatste moment ketste de deal af. De partij zou het te spannend hebben gevonden en Cargoroo kon niet meer aan zijn financiële verplichtingen voldoen. "En dan houdt het op", zegt directeur Jaron Borensztajn. Zijn bedrijf is vandaag failliet verklaard door de rechtbank van Amsterdam.

Afgelopen dagen verdwenen de fietsen al uit het straatbeeld van steden als Utrecht en Eindhoven. "Ontzettend jammer", vat Borensztajn samen. "En ook schrijnend. Voor ons, onze medewerkers, maar ook voor de gebruikers. Mensen waren oprecht enthousiast, en vaak ook afhankelijk van onze fietsen."

Moeilijke markt

Zeven jaar geleden richtte Borensztajn het bedrijf op met Erik de Winter en Jelle Maijer, van wie alleen de laatste nog met hem in de directie zit. Terugblikkend op de periode voor het faillissement vat hij samen: "We hebben er met iedereen heel hard aan getrokken, maar het is helaas niet gelukt. Ontzettend zonde."

Over de redenen is hij duidelijk. De deelmobiliteitsindustrie is nogal in ontwikkeling en sterk afhankelijk van investeerders. Dat geldt ook voor Cargoroo. "Het gebruik van deelbakfietsen was goed, maar de business case is vrij moeilijk", zegt Borensztajn. Daarmee bedoelt hij: het is een moeilijk verdienmodel.

Geldschieters hadden behoefte aan zekerheid op de lange termijn. Toen die ontbrak, haakten zij af. Iets wat niet uit de lucht kwam vallen. Al in februari waarschuwde Borensztajn in Het Parool dat de verloren deelbakfietsvergunningen in Amsterdam de nekslag voor het bedrijf zou kunnen zijn.

Ondernemen

Begin dit jaar deed het bedrijf een investeringsronde van 800.000 euro. Een dag later verloor het de vergunningen om te mogen verhuren in Amsterdam. Volgens Borensztajn trokken direct daarna twee investeerders zich terug. Uiteindelijk heeft die gebeurtenis "zeker bijgedragen" aan het faillissement, zegt Borensztajn. Maar hij is ook reëel. "Het is ondernemen, it's all in the game."

Hij wijst erop dat er ook partijen zijn die zijn bedrijf een goed hart toedroegen, zoals de gemeenten Den Haag en Utrecht. De Utrechtse wethouder Maatoug (Mobiliteit) betreurt het vertrek van Cargoroo. Er is volgens haar juist een groeiende vraag naar de deelbakfietsen.

De gemeente wil daarom optrekken met andere steden waar Cargoroo actief was om te zorgen dat ze snel kunnen terugkeren. "Zoiets horen is heel erg fijn", zegt Borensztajn. "Alleen, hadden we liever eerder meer ondersteuning gekregen."

'Deelbakfiets heeft toekomst'

En nu, vlak voor kerst, zijn de kaarten dus geschud en is er een curator aangesteld. Voor Borensztajn en zijn collega's is er de komende maanden nog veel werk aan de winkel in de afwikkeling van het faillissement. Voor zijn circa 20 werknemers geldt dat zij recht hebben op een uitkering.

Met pijn, maar ook trots kijkt de hij terug op de afgelopen jaren. "Met veel enthousiasme hebben wij dit bedrijf opgezet. We hebben ook wat bereikt: deelbakfietsen staan door ons op de kaart. Voor ons is er een eind gekomen, maar de deelbakfiets heeft een toekomst. Met of zonder doorstart."

De bekendmaking van het eindbedrag van 3FM Serious Request in Zwolle gaat er vanavond anders uitzien. Vanwege ongeregeldheden gisteren heeft de organisatie besloten om het podiumprogramma, met een optreden van Chef'Special niet door te laten gaan.

De organisatie heeft dat in overleg met de gemeente en veiligheidsdiensten besloten. "De bekendmaking van de eindstand van 3FM Serious Request is voor bezoekers volledig op de schermen op het Rodetorenplein te volgen. Op die manier willen we de focus behouden op onze actie en het prachtige bedrag dat we Metakids aan kunnen bieden", klinkt het.

De politie greep gisteravond in toen een groep van een paar honderd mensen bij het Glazen Huis door een hek was gebroken, meldt RTV Oost. Agenten te paard voerden een charge uit. Dat was niet het eerste incident tijdens de inzamelingsactie.

Afgelopen donderdag werd het Rodetorenplein afgesloten toen het te druk werd bij een optreden van Roxy Dekker. De Stentor meldde dat de politie en beveiligers een linie maakten aan de rand van het Rodetorenplein, voor het geval de menigte door dranghekken zou breken.

Veel geld opgehaald

De actieweek Serious Request, die vorige week woensdag is begonnen, wordt dus vanavond afgesloten. Met een drukbezocht plein voor optredens en zwaaiende bezoekers bij de dranghekken van het Glazen Huis doet de opzet denken aan een festival.

Ook vorig jaar waren er de hele week door optredens. Toen werd het plein ook verschillende keren afgesloten vanwege de drukte. De inzameling loopt dit jaar goed: gisteravond werd bekendgemaakt dat er na vijf dagen al 7.703.855 euro was opgehaald, meer dan het eindbedrag van vorig jaar.

De Indiase regisseur, scenarioschrijver en documentairemaker Shyam Benegal (90) is overleden. Hij was een grootheid in de Indiase filmwereld, met name door zijn films in de jaren 70. Anders dan in de traditionele Bollywoodfilms werd in zijn films sociaal en economisch onrecht aan de kaak gesteld.

Hij verwierf ook grote bekendheid met zijn 53-delige tv-serie Bharat Ek Khoj, over de geschiedenis van zijn land.

Rauw en realistisch

"Zijn films zijn rauw en realistisch, ze gingen over de problemen van gewone mensen", zegt collega-filmmaker Mahesh Bhatt in een reactie op Benegals overlijden. "Ze hadden raffinement en waren overtuigend."

Volgens premier Modi zijn de films van Benegal van grote invloed geweest op de Indiase cinema. "Zijn werk zal blijvend bewonderd worden door mensen met verschillende achtergronden."

Ook acteurs staan stil bij zijn overlijden. "Ik heb een vader verloren, een man aan wie ik meer te danken heb dan ik onder woorden kan brengen", zegt Naseeruddin Shah. Acteur Manoj Bajpayee noemt hem een visionair die generaties heeft geïnspireerd.

Laatste film

Benegals laatste film was een biopic over sjeik Mujibur Rahman, de leider van de Bengaalse opstand tegen de overheersing door Pakistan en de man die in 1971 de onafhankelijkheid van Bangladesh uitriep.

Benegal leed aan een chronische nierziekte. Volgens zijn dochter waren de klachten de laatste tijd ernstiger geworden. Hij overleed in een ziekenhuis in Mumbai en heeft een staatscrematie gekregen.

Het hoger beroep tegen Alec Baldwin in de strafzaak over een dodelijk ongeluk tijdens filmopnamen gaat niet door. Daarmee is de zaak tegen de acteur definitief voorbij.

Drie jaar geleden werd cameravrouw Halyna Hutchins per ongeluk doodgeschoten door Baldwin op de set van de western Rust. Zijn pistool bleek geladen met echte kogels in plaats van oefenmunitie.

Baldwin werd na het schietincident ook strafrechtelijk aangeklaagd voor onvrijwillige doodslag. Dat proces leek in juli al ten einde omdat de aanklacht door de rechter werd verworpen. De reden hiervoor was dat de politie en aanklagers bewijsmateriaal zouden hebben achtergehouden dat ontlastend was voor de acteur.

Civiele rechtszaken

Speciaal aanklager Kari Morrissey ging eind november in beroep tegen die beslissing, maar heeft dat nu weer ingetrokken, nadat de procureur-generaal van New Mexico had gezegd dat de beroepszaak niet uitputtend behandeld zou worden.

Morrisey zegt dat de zaak "altijd gericht is geweest op het zoeken naar gerechtigheid voor Halyna Hutchins". Ze betreurt het dat Baldwin "niet ter verantwoording zal worden geroepen voor de rol die hij speelde" bij haar dood.

De aanklager hoopt "dat de lopende rechtszaken enige mate van gerechtigheid brengen voor de familie van Halyna Hutchins." Er zijn verschillende civiele rechtszaken over de zaak gaande in Californië en New Mexico. In zo'n zaak kunnen nabestaanden van Hutchins mogelijk een schadevergoeding krijgen.

Echte munitie

Degene die verantwoordelijk was voor de veiligheid van de wapens op de set, Hannah Gutierrez-Reed, is afgelopen voorjaar wel veroordeeld. Ze kreeg 18 maanden gevangenisstraf opgelegd voor onvrijwillige doodslag. De vraag hoe de echte munitie op de filmset terecht kwam, is nog steeds niet beantwoord.

Gutierrez-Reed en Baldwin hebben herhaaldelijk ontkend verantwoordelijk te zijn voor het incident. Baldwin zegt dat hij wel de hamer van de colt had gespannen, maar dat hij niet de trekker had overgehaald voordat het schot afging. Volgens hem ging het wapen af toen hij de haan aanspande. Gutierrez-Reed zegt dat ze niet wist dat er echte kogels in de doos met munitie zaten.

Première

De Amerikaanse western Rust beleefde in november zijn wereldwijde première op een internationaal filmfestival in Polen. De film werd opgedragen aan de omgekomen cameravrouw.

Een 39-jarige vrouw uit Arnhem is in hoger beroep veroordeeld tot tien jaar celstraf en tbs met dwangverpleging voor de fatale brandstichting in haar woonplaats in januari 2023. De vrouw was zelf in hoger beroep gegaan, maar krijgt een hogere straf opgelegd door het hof.

Eerder dit jaar werd de vrouw door de rechtbank veroordeeld tot negen jaar cel en tbs met dwangverpleging.

De vrouw stichtte brand in de geïmproviseerde woning boven een schuur vanwege een ruzie. De dader was op dat moment op bezoek bij een vriendin, de bewoonster van het pand. Er was ook een andere vriendin aanwezig. De bewoonster en de vriendin kwamen om het leven.

Door de brand moesten tientallen buurtbewoners hun huis uit. Zeven naastgelegen woningen werden onbewoonbaar verklaard, schrijft Omroep Gelderland.

Twaalf jaar cel

Het hof vindt eigenlijk twaalf jaar celstraf op zijn plek, vanwege de ernst van de zaak en het "onbeschrijflijke leed dat de verdachte heeft veroorzaakt". Ze krijgt echter tien jaar celstraf opgelegd vanwege haar psychische problemen.

De 39-jarige vrouw heeft onder meer persoonlijkheidsstoornissen en is nauwelijks in staat stress en spanning te reguleren, blijkt uit onderzoek in het Pieter Baan Centrum. Vanwege de psychische problemen vindt het hof tbs met dwangverpleging "noodzakelijk".

Ook moet vrouw de nabestaanden van de slachtoffers schadevergoedingen betalen.

Vijf jaar geleden werd het nog afgedaan als belachelijk idee. Maar nu Donald Trump zijn wens om Groenland te kopen opnieuw kenbaar heeft gemaakt, komen de Denen met een flinke investering in defensie op Groenland.

De Deense minister van Defensie Poulsen gaat omgerekend zo'n 1,3 miljard euro investeren in de militaire aanwezigheid op Groenland. Er komen twee nieuwe patrouilleschepen, twee nieuwe langeafstandsdrones en meer personeel bij het militaire commandocentrum. En ook twee nieuwe sledehondenteams.

Gisteren benoemde de aankomende Amerikaanse president Trump een nieuwe ambassadeur voor Denemarken, en zei daarbij dat hij nog steeds van plan is om Groenland te kopen. "Het eigendom en de controle over Groenland is van het allergrootste belang", schreef hij op zijn eigen sociale medium Truth Social.

'Niet te koop'

De vorige keer, in 2019, werd het plan meteen als "absurd" van de hand gewezen door het bestuur van zowel Groenland als Denemarken. Groenland herhaalde gisteren die reactie van vijf jaar geleden: "Groenland is niet te koop", en de Deense regering zegt daarachter te staan.

Toch lijken de woorden van Trump deze keer serieuzer genomen te worden. Eerder deze maand kwam de Deense militaire inlichtingendienst met een rapport over de toenemende spanningen in het arctische gebied. Zowel Rusland als China wil zijn militaire activiteit in het gebied uitbreiden.

Sinds de vorige keer dat Trump dit balletje opgooide, is de strategische positie van Groenland alleen maar van groter belang geworden. Dat Poulsen uitgerekend vlak na de uitlatingen van Trump zijn investeringen aankondigde, noemde hij een "ironisch toeval".

De defensieminister zegt dat er al jaren niet genoeg is geïnvesteerd in het noordpoolgebied. Hij benadrukt dat Denemarken het uitgestrekte grondgebied van Groenland onmogelijk alleen kan controleren.

De regeringsleider van Groenland heeft gezegd dat hij openstaat voor samenwerking met de VS.

Wanneer paus Franciscus op kerstavond de Heilige Deur van de Sint-Pieter opent, is dat het startsein voor de komst van een recordaantal bezoekers naar Rome in 2025. Behalve massa's gewone toeristen zijn dat ook gelovige katholieken die tot 6 januari 2026 hun pelgrimstocht ter gelegenheid van het Heilig Jaar kunnen maken. Over het aantal bezoekers woedt nu al een cijferoorlog: de schattingen lopen uiteen van 30 tot 35 miljoen mensen.

De traditie van Heilige Jaren komt voort uit een idee uit het Oude Testament om elke 50 jaar schulden te laten kwijtschelden en zich met elkaar te verzoenen. In 1300 werd door de katholieke kerk het eerste Heilig Jaar in Rome gehouden.

In de loop der tijd werd besloten om iedere 25 jaar een gewoon Heilig Jaar of Jubeljaar te organiseren. Zo zou elke generatie ten minste één keer een pelgrimstocht naar Rome kunnen maken. De laatste keer was in 2000. Op eigen initiatief kunnen pausen ook bijzondere Heilige Jaren inlassen. Paus Franciscus deed dat in november 2015, met zijn Heilig Jaar van Barmhartigheid.

Spirituele schone lei

Een pelgrimstocht naar Rome is voor veel katholieken een moment om hun geloof te verdiepen, de pauselijke basilieken te bezoeken en de Eeuwige Stad te bewonderen. Maar er is voor velen ook een spirituele reden: de mogelijkheid om een volledige aflaat te verkrijgen.

Dat is de kwijtschelding van de boete die een gelovige door een priester krijgt opgelegd nadat hem of haar in de biecht vergeving is geschonken. Een soort spirituele schone lei, met de biecht als voorwaarde.

Terwijl vroeger de pelgrims langs alle vier de pauselijke basilieken trokken om elke Heilige Deur door te gaan, heeft paus Franciscus de regels versoepeld. In Rome hoef je maar door één Heilige Deur en een gelovige kan ook een ander bedevaartsoord bezoeken of zelfs gewoon thuisblijven. Door werken van liefdadigheid te verrichten en boete te doen, te biechten en ter communie te gaan, en te bidden zoals de paus dat voorschrijft, is men van een aflaat verzekerd.

Paus Franciscus geeft vandaag het startsein voor het Heilige Jubeljaar:

Aan dit Heilig Jaar is door paus Franciscus een thema verbonden: 'Pelgrims van Hoop'. Sinds het Jubeljaar 2000 is de wereld ingrijpend veranderd. Terrorisme, oorlogen, de coronapandemie en de gevolgen van klimaatverandering leiden tot angst en onzekerheid.

De paus roept mensen op zich in te zetten voor vrede en broederschap. Aan alle katholieken, andere gelovigen en gewoon nieuwsgierigen die Rome bezoeken wil hij hoop bieden, en stof tot nadenken.

Eerste heilige millennial

Qua organisatie is het Heilig Jaar een geoliede machine. Vanaf eind januari vinden tientallen door het Vaticaan georganiseerde evenementen plaats. Jubelmomenten voor speciale groepen of categorieën, die gezamenlijk hun pelgrimage kunnen houden. Zo is er het Jubelmoment van de journalisten, de sportmensen, de gezinnen, de ondernemers, de geestelijken en zelfs van de fanfares.

Eind april is er een groot evenement voor tieners. Dan wordt Rome overspoeld met jongeren die de heiligverklaring van de 15-jarige Italiaan Carlo Acutis, de eerste heilige millennial, gaan bijwonen.

Tussen de officiële evenementen door is er ook ruimte voor talloze op lokaal niveau georganiseerde pelgrimages. Zoals de voor 6 september geplande speciale dag voor lhbtiqa+-pelgrims, hun ouders en hulpverleners. Een absolute primeur.

In het belangrijke Heilig Jaar 2000 werd door het Vaticaan nog fel geprotesteerd tegen het houden van de World Pride in Rome. Volgens de stichting die deze dag organiseert is er ook nu de nodige weerstand binnen het Vaticaan, maar paus Franciscus zou zich persoonlijk achter het initiatief hebben geschaard.

Drones en AI

Om ellenlange rijen te voorkomen heeft het Vaticaan niet stilgezeten. Iedere pelgrim wordt opgeroepen zich te registreren en een gratis pelgrimscard aan te vragen. Daarmee kun je je inschrijven voor evenementen en korting krijgen in het openbaar vervoer en in de horeca. Op de officiële meertalige website van het Heilig Jaar is alle informatie te vinden en zullen ook de wachttijden voor de Heilige Deuren worden vermeld.

Voor wie liever thuisblijft en vanuit de leunstoel de Sint-Pieter wil bekijken is ook iets bedacht. Een met gebruik van drones en AI door Microsoft ontwikkelde website voor het Vaticaan, waarmee je tot in alle uithoeken van de basiliek kunt komen. Om je toch even een pelgrim in het Vaticaan te kunnen wanen.

De Japan Fair Trade Commission, ofwel JFTC, gaat Google mogelijk een last onder dwangsom opleggen voor schenden van de lokale mededingingswet. De aanleiding is de 'mogelijk gedwongen implementatie van Google Search op Android-apparaten'.

[Filip] got his hands on a sweet old Hammond X5 organ, but it had one crucial problem: only half of the keys worked. Each and every C#, D, D#, E, …read more

Premier Schoof heeft in Litouwen een bezoek gebracht aan de Nederlandse militairen die daar actief zijn. Daarmee wilde hij ze een hart onder de riem steken voor hun bijdrage aan de NAVO-missie daar.

Commandant der Strijdkrachten Onno Eichelsheim is duidelijk als het gaat om de vraag waarom Nederland in Litouwen aanwezig is. "Je moet rekening houden met scenario's. President Poetin van Rusland vindt dat de Baltische staten tot zijn invloedssfeer behoren, wij moeten ons daarop voorbereiden."

Het is daarom niet verwonderlijk dat Schoof juist nu vlak voor kerst de Nederlandse troepen daar bezoekt. Sinds augustus dit jaar hebben de Nederlanders de leiding over de vooruitgeschoven NAVO-brigade in Litouwen.

Nederland heeft momenteel ruim 300 militairen die voor de NAVO in het Baltische land aanwezig zijn. Ons land was er al actief sinds 2017 en vanwege de toenemende Russische dreiging is die missie al twee keer verlengd.

"Hoewel we elk jaar elkaar op deze dag vrede op aarde wensen, weten jullie als geen ander: die vrede komt niet vanzelf", zei Schoof:

De brigades moeten vooral dienen als afschrikmiddel. "Een stok om mee te slaan", noemt Eichelsheim dat. Nederland is daarom in verschillende landen actief voor de alliantie. Naast de militairen in Litouwen verdedigt ons land vanuit Estland het NAVO-luchtruim met F-35-gevechtsvliegtuigen.

In Roemenië voeren onbemande vliegtuigen van het Nederlandse leger verkenningsvluchten uit. En vanaf komende maand krijgt Nederland de leiding over een missie op de Oostzee en de Atlantische Oceaan.

Escalatie ligt misschien op de loer. Toch ziet Eichelsheim de NAVO-inzet als noodzakelijk om het gesprek met Rusland te kunnen aangaan. "Machtspolitiek is de politiek van vandaag, daar moet je op inspelen. Niet door te escaleren, maar wel door te reageren op speldenprikken die Rusland regelmatig uitdeelt. Als een Russisch vliegtuig dicht bij de grens van de Baltische staten vliegt, of daar zelfs overheen gaat, dan moet je laten zien dat je er bent."

Tempo opschroeven

Toch zijn er bij hem ook zorgen. Waar Eichelsheim vroeger sliep als een roos, ligt hij nu ook wel eens wakker. Waardoor? "Met name het tempo waarmee Rusland zijn troepen opbouwt. De industrie draait goed. Op dit moment ervaart de NAVO minder dreiging doordat Rusland vooral actief is in Oekraïne. Maar bij een mogelijk bestand zou Rusland ook in andere gebieden actief kunnen worden, bijvoorbeeld de Baltische staten. We moeten wel ons tempo opschroeven om het Russische tempo bij te houden", legt hij uit.

Om snel te kunnen inspelen op dreiging aan de oostgrens van het NAVO-gebied zijn op een top in Madrid twee jaar geleden afspraken gemaakt hoe daarmee om te gaan.

De paraatheid wordt in drie stappen opgevoerd:

Voor Nederland zou dat kunnen betekenen dat extra militairen noodzakelijk zijn. "De vraag is of Nederland die kan leveren", merkt defensiespecialist Dick Zandee van Clingendael op. De NAVO schaalt de brigades in het oosten nu op 3000 tot 5000 militairen per locatie. "Door bezuinigingen hebben we momenteel te weinig bataljons (eenheden van zo'n 800 militairen) die elkaar kunnen aflossen. En door personeelstekorten is dat niet zomaar opgelost."

En in Nederland zelf? Lang hoeft Eichelsheim daar niet over na te denken: "We zien dagelijks cyberaanvallen. Schepen zoeken in de Noordzee naar datakabels. Russen zullen hier niet snel in de straten rondrijden met tanks, zo ver is het nog lang niet, maar ze proberen wel chaos te creëren, ons te verzwakken. Daarom hebben we wel de tijd nodig om ons voor te bereiden."

Niet naïef zijn

Eichelsheim is niet de eerste die het zegt. Er klinkt aan de lopende band alarmerende taal vanuit defensiekringen. Zo riep NAVO-baas Mark Rutte vorige week op tot paraatheid. Op de vraag wanneer er een oproep komt om lief voor elkaar te zijn moet de Commandant der Strijdkrachten gniffelen.

"Ja", beaamt hij, "lief moet je altijd voor elkaar zijn, ook voor de saamhorigheid, maar je moet niet naïef zijn. De oproepen van afgelopen tijd zijn om de naïviteit af te schudden, dat ga je met alleen lieve woorden niet redden. Wij willen ook vrede, en alle activiteiten van defensie zijn er ook op gericht om te voorkomen dat het oorlog wordt. Maar dat moet je wel met een stevige stok doen."

De regering-Biden start een onderzoek naar Chinese chips die tien jaar of langer geleden op de markt zijn gekomen. De Amerikaanse overheid wil onderzoeken of China zijn eigen binnenlandse chipfabrikanten een oneerlijk voordeel heeft gegeven, waardoor ze hun prijzen laag konden houden.

De Syrische rebellenleider Ahmed al-Sharaa heeft een akkoord bereikt met leiders van andere verzetsbewegingen om te gaan samenwerken binnen het nieuwe ministerie van Defensie. Volgens een verklaring hebben de rebellenleiders ermee ingestemd hun groepen op te heffen en onder te brengen in het ministerie.

Interimpremier Mohammed al-Bashir wil het ministerie van Defensie herstructureren met hulp van leiders van andere verzetsgroepen die in de afgelopen jaren tegen de verdreven dictator Assad hebben gevochten.

Syrië kent talloze verzetsbewegingen. HTS, de groepering van al-Sharaa, slaagde er begin deze maand in om in rap tempo grote delen van het land te veroveren en Assad uit Syrië te verjagen. De nieuwe machthebbers staan nu voor de taak om de verschillende groepen, veelal met uiteenlopende ideologieën, met de neuzen één kant op te krijgen.

Murhaf Abu Qasra, een prominent HTS-lid en een belangrijk figuur in de opstand tegen Assad, is benoemd tot minister van Defensie in de nieuwe interim-regering.

Tolerante houding

HTS staat in de Verenigde Staten, het Verenigd Koninkrijk en de Europese Unie op de terrorismelijst vanwege vermeende misdaden, zoals marteling, in het verleden. De rebellengroep is voortgekomen uit de terreurbeweging Jabhat al-Nusra, die aan al-Qaida en andere islamistische groeperingen gelieerd is.

In 2016 verbrak HTS de banden met al-Qaida en in de jaren daarna kwam de noordwestelijke provincie Idlib onder controle te staan van de beweging. Daar stelden de machthebbers zich relatief tolerant op naar minderheden als christenen en druzen.

Als de facto leider van heel Syrië belooft al-Sharaa die tolerante houding door te zetten. "Deze groepen hebben honderden jaren samengeleefd in deze regio en niemand heeft het recht ze te elimineren", aldus al-Sharaa in een interview met CNN, nog voordat hij hoofdstad Damascus had veroverd.

Kerstboom in brand

Desondanks bestaan er binnen en buiten Syrië twijfels of hij zich aan zijn belofte zal houden. Zo gingen duizenden vrouwen gisteren de straat op om te eisen dat de nieuwe regering vrouwenrechten respecteert.

Veel vrouwen in het noorden zijn bang dat ze rechten die ze in de afgelopen jaren hebben verworven zullen verliezen. Een woordvoerder van HTS beweerde vorige week dat vrouwen door hun "biologische en fysiologische aard" ongeschikt zijn voor bepaalde overheidsfuncties.

Vandaag verschenen beelden op sociale media van gemaskerde mannen die een grote kerstboom in brand staken. Dat gebeurde op het centrale plein van de christelijke plaats Suqaylabiyah in het westen van Syrië. HTS wijst buitenlandse strijders aan als schuldigen en zegt dat de daders zijn opgepakt.

De actie leidde tot demonstraties in het hele land. Een lid van de nieuwe HTS-regering sprak een menigte in Suqaylabiyah toe en beloofde de boom in ere te herstellen.

Bekijk de brandstichting en demonstraties:

De vier verdachten die vastzitten voor betrokkenheid bij de explosie aan de Tarwekamp in Den Haag, blijven in ieder geval nog 90 dagen in voorarrest. Dat heeft de rechtbank in Den Haag bepaald.

Ze blijven ook in beperkingen, wat inhoudt dat ze alleen contact mogen hebben met hun advocaat. De vier worden verdacht van brandstichting en het veroorzaken van een explosie en van het in brand steken van een auto.

Bij de explosie in Den Haag op 7 december kwamen zes mensen om het leven, drie leden van een gezin, een man die op bezoek was bij een vriendin, een bewoner wiens gezin in Griekenland woont en een man die met zijn vrouw in een van de appartementen woonde. Vier mensen raakten gewond.

Eerder opgepakt

Volgens de politie lijkt het erop dat een bruidsmodewinkel het doelwit was. Een van de verdachten is de ex van de eigenares van die zaak. Deze man, Moshtag B. (33) , was mogelijk ook de opdrachtgever. Hij werd aangehouden in Rotterdam.

De overige verdachten zijn twee mannen uit Roosendaal en een uit Oosterhout van 23, 29 en 33.

De eigenares van de winkel zei eerder dat ze zich afvroeg waarom twee van de vier verdachten op vrije voeten waren. Een week voor de explosie aan de Tarwekamp werden ze opgepakt in Oosterhout met spullen in hun bezit die mogelijk voor een aanslag waren bedoeld, zoals jerrycans met benzine en zwaar vuurwerk.

Inzameling

De gevolgen van de explosie zijn voor veel bewoners van de Tarwekamp groot. De schok dreunt na tweeënhalve week vooral mentaal nog na. Uit het hele land zijn steunbetuigingen gekomen voor de slachtoffers, nabestaanden en omwonenden.

Vanochtend werd de opbrengst van een landelijke inzamelingsactie bekendgemaakt. Een cheque ter waarde van 654.008 euro werd op de rampplek overhandigd aan de hulpstichting Lichtjes van Mariahoeve. Meer dan 20.000 mensen hebben bijgedragen.

Het geld is bedoeld om de getroffenen "een beetje lucht" te geven, zegt een van de initiatiefnemers. De stichting schakelt onder meer de gemeente in om te zorgen dat het geld op een goede en eerlijke manier wordt verdeeld.

Meer dan 24 miljoen inwoners van Sudan - de helft van de bevolking - kampt met acute voedselonzekerheid. "Het markeert een ongekende vergroting van de voedselcrisis," schrijft de VN-voedselwaakhond IPC in een rapport dat vooruitblikt op de komende drie maanden. "De crisis wordt veroorzaakt door het verwoestende conflict en slechte toegang tot humanitaire hulp."

De oorlog begon in april 2023 na lange tijd van spanningen tussen het leger en de paramilitaire groepering Rapid Support Forces (RSF). De oorlog verwoestte het land en creëerde de grootste ontheemdingscrisis ooit, schrijft de voedselwaakhond.

Het IPC hanteert vijf categorieën van voedselonzekerheid. Volgens het rapport is er in vijf regio's in Sudan sprake van het ernstigste, catastrofale niveau van voedselonzekerheid, inclusief het vluchtelingenkamp Zamzam in Noord-Darfur, waar meer dan 400.000 ontheemden wonen. Het IPC sprak ook al van hongersnood in Zamzam in het vorige rapport in de zomer. De Sudanese regering ontkende dat in augustus.

Ook in twee andere kampen in Noord-Darfur, Abu Shouk en Al-Salam, is er sprake van hongersnood, evenals in het westelijke Nubagebergte. In vijf andere regio's in Noord-Darfur is er kans op hongersnood in de komende zes maanden. Nog zeventien andere regio's lopen het risico op hongersnood.

Voordat het rapport uitkwam, heeft de Sudanese regering zijn deelname aan het wereldwijde systeem opgeschort, zo maakte de VN bekend. In een gisteren verstuurde brief beschuldigde de minister van Landbouw het IPC van het publiceren van "onbetrouwbare rapporten die de soevereiniteit en waardigheid van Sudan ondermijnen."

Sudan is het derde land, na Zuid-Sudan en Somalië, waar er hongersnood is in de afgelopen vijftien jaar. De oorlog duurt nu ruim anderhalf jaar, er zijn 24.000 mensen omgekomen. Meer dan 14 miljoen Sudanezen zijn ontheemd geraakt, ongeveer 30 procent van de bevolking.

De VN-voedselwaakhond waarschuwde deze zomer nog voor een hongersnood in Gaza. Het IPC noemde de situatie in Gaza catastrofaal.

Sinds de val van het Syrische regime zijn ruim 25.000 Syriërs die in Turkije woonden teruggekeerd naar hun eigen land. Dat is zeven keer meer dan het gemiddelde aantal terugkeerders sinds 2017, heeft de Turkse minister van Binnenlandse Zaken Yerlikaya bekendgemaakt.

Volgens VN-vluchtelingenorganisatie UNHCR woonden de meesten in Istanbul, Gaziantep en Hatay en zijn ze naar de Syrische steden Aleppo, Idlib en Latakia vertrokken.

Sinds het uitbreken van de burgeroorlog in 2011 zijn zes miljoen Syriërs naar het buitenland gevlucht, vooral naar buurlanden. Meer dan drie miljoen Syriërs, het grootste deel van de vluchtelingen, worden in Turkije opgevangen.

Libanon huisvest de op een na grootste groep Syrische vluchtelingen in de regio, gevolgd door Jordanië en Irak. In Europa heeft Duitsland de grootste groep Syriërs opgevangen.

Bekijk hier hoe de eerste Syriërs wachten tot ze vanuit Turkije de grens kunnen oversteken :

Vanuit Jordanië zijn er volgens de UNHCR sinds de val van het Syrische bewind op 8 december bijna 13.000 Syriërs teruggekeerd naar hun land.

De UNHCR schat dat er sindsdien in totaal zeker 51.000 mensen uit omliggende landen zijn teruggegaan naar Syrië. De organisatie vindt dat er relatief weinig mensen terugkeren, maar ziet wel een stijgende trend.

De meeste Syriërs willen graag terug, maar wachten eerst de politieke ontwikkelingen in hun moederland af. Pas als het land stabiel genoeg is, zullen er meer volgen, verwacht de UNHCR.

Bekijk hier hoe correspondent Daisy Mohr de grens tussen Libanon en Syrië overstak:

In Turkije hebben Syriërs al lange tijd te maken met anti-Syrische sentimenten. Door onvrede over de economische situatie en de hoge inflatie werden Syriërs het doelwit van aanvallen.

De regering en de oppositie zien de Syriërs liever vertrekken. Zo had president Erdogan eerder het plan om twee miljoen Syriërs terug te sturen naar zogenoemde 'safe zones' in Noord-Syrië.

Vier mannen krijgen celstraffen vanwege het geweld tijdens de afgelopen jaarwisseling in Hedel. Dat heeft de rechtbank in Zutphen bepaald.

De mannen uit Hedel (23 en 46 jaar), een man uit Ermelo (30) en een man uit Amersfoort (38) moeten tussen de zes maanden en twee jaar de gevangenis in. Het Openbaar Ministerie sprak van "extreem" geweld en had celstraffen van twee tot vier jaar geëist, waarvan telkens één jaar voorwaardelijk.

Eigen rol

De vier mannen hadden allemaal een eigen rol bij het geweld, aldus de rechter. Zo vernielde de 23-jarige man uit Hedel goederen, stak hij auto's in brand en gooide hij shells richting de mobiele eenheid. Hij is veroordeeld tot tweeënhalf jaar, waarvan een jaar voorwaardelijk.

De 30-jarige man uit Ermelo had een grote hoeveelheid illegaal vuurwerk bij zich. Door de explosies raakten meerdere ME'ers gewond. De rechter veroordeelt hem tot drie jaar cel waarvan een jaar voorwaardelijk. Hij is ook veroordeeld voor witwassen en moet ruim 47.000 euro terugbetalen aan de Staat, omdat hij dat geld had verdiend met criminele activiteiten. Zijn straf valt daardoor hoger uit.

De 38-jarige man uit Amersfoort had illegaal vuurwerk bij zich en gooide een shell naar de ME. Hij moet 245 dagen de cel in.

De 46-jarige man uit Hedel gooide cobra's op het plein waar de brandweer auto's probeerde te blussen. Volgens de rechter had hij een aandeel in het escaleren van het geweld die avond. Hij krijgt een celstraf van een half jaar.

Schadevergoedingen

Het geweld in Hedel maakte veel indruk op de hulpverleners. Sommigen waren bang of schrikken nog steeds van vuurwerk. Bij één van de agenten is posttraumatische stressstoornis vastgesteld. De drie jongste relschoppers moeten schadevergoedingen betalen aan de slachtoffers. Het gaat in totaal om 23.000 euro.

In Hedel verloopt de jaarwisseling vaker onrustig. Zo worden jaarlijks sloopauto's in brand gestoken, gaat er veel illegaal vuurwerk de lucht in en waren er al vaker rellen. Afgelopen oud en nieuw liep het flink uit de hand. Agenten en hulpverleners werden bekogeld met zwaar vuurwerk, glas en stenen.

Gebiedsverbod

De burgemeester gaf een noodbevel af en de ME werd ingezet om de rust terug te brengen. Politieagenten werden volgens het OM bekogeld met tientallen zware mortierbommen. Vier agenten liepen gehoorschade op en 21 agenten deden uiteindelijk aangifte.

De gemeente heeft maatregelen genomen om volgende week herhaling te voorkomen, schrijft Omroep Gelderland. Zo hangen er camera's en hebben sommige mensen een gebiedsverbod gekregen.

De man die in maart in een café in Ede vier mensen urenlang vasthield hield krijgt negen maanden cel en tbs met dwangverpleging.

Vanwege zijn voorarrest zal hij niet meer naar de gevangenis gaan, maar direct naar een tbs-kliniek. De rechtbank acht hem verminderd toerekeningsvatbaar. "Je kunt de verdachte zijn daden maar beperkt verwijten vanwege zijn geestesziekte", zei de rechter.

Hij wordt vrijgesproken van gijzeling, maar wel veroordeeld voor vrijheidsberoving en bedreiging. "Hij heeft iets verschrikkelijks gedaan, maar er zat geen enkele bedoeling achter en daarom is het geen gijzeling, maar wederrechtelijke vrijheidsberoving", lichtte de rechter toe. Het Openbaar Ministerie pleitte hier twee weken geleden bij de eis ook al voor.

De rechter legt Corné H. ook een contactverbod op met de slachtoffers. Ook mag hij vijf jaar lang niet in Ede komen. Hij moet de vier slachtoffers allemaal een schadevergoeding betalen van ongeveer 5000 euro per persoon.

Impact op slachtoffers

De 28-jarige Corné H. hield op 30 maart café Petticoat in Ede urenlang vier medewerkers vast. Hij had messen bij zich en dreigde de straat op te blazen. Tijdens de inhoudelijke behandeling van de zaak, twee weken geleden, werd duidelijk hoe ingrijpend die avond is geweest voor het personeel.

Meerdere slachtoffers maakten gebruik van hun spreekrecht tijdens de rechtszaak en vertelden geëmotioneerd over de impact op hun leven:

Tijdens de zitting werd ook duidelijk dat de ouders van H. bij het horen van het nieuws over de actie direct het vermoeden hadden dat hun zoon daarbij betrokken was. Twee dagen daarvoor was hij van medicatie gewisseld en zijn bed in de instelling voor begeleid wonen was leeg.

Uit gesprekken met een psycholoog bleek dat het H. niet te doen was om geld. Hij "vroeg vooral om hulp". De man heeft erkend dat hij de medewerkers van het café tegen hun wil vasthield. Waarom hij dat deed, is ook voor hemzelf "een raadsel", zei hij twee weken geleden.

Pimax heeft een nieuwe VR-headset onthuld: de Pimax Dream Air. Het is een lichtere headset die volgens de fabrikant minder dan 200 gram weegt. De Dream Air wordt geleverd met twee controller en een DisplayPort-kabel van 5 meter lang.

De Noord-Hollandse bouwmarktketen Groenhart is vrijdag het slachtoffer geworden van een ransomwareaanval. Daarbij zijn de gegevens van een onbekend aantal klanten gestolen. Het is nog niet bekend wie achter de aanval zit.