Rutte glashelder over dreiging: 'Wij zijn volgende doelwit van Rusland'
"We moeten glashelder zijn over de dreiging: wij zijn het volgende doelwit van Rusland - en we lopen al gevaar." NAVO-secretaris-generaal Rutte heeft nogmaals bekrachtigd dat Rusland een groot gevaar vormt voor de leden van het militaire bondgenootschap. Dat deed hij in een toespraak op een veiligheidsconferentie in Berlijn.
De speech komt enkele dagen na de publicatie van de nieuwe nationale veiligheidsstrategie van de Verenigde Staten, van oudsher het belangrijkste land binnen het bondgenootschap. Onder president Trump wordt een radicaal andere koers ingezet. Zo staat in het document onder meer dat moet worden voorkomen dat de NAVO eindeloos blijft uitbreiden. Dat is precies de wens van de Russische president Poetin, waarmee de VS de contacten weer wil herstellen. Ook haalde de VS uit naar de Europese Unie.
Maar voor Rutte is het klip en klaar wie de vijand is, al probeert hij in zijn toespraak te schipperen en niet te veel op de tenen van de Amerikanen te trappen. Hij gaf Trump daarom een compliment. "Tot nu toe heeft Poetin enkel vredestichter gespeeld wanneer het hem uitkwam, om tijd te winnen om zijn oorlog voort te zetten. President Trump wil nu een einde maken aan het bloedvergieten. Hij is de enige die Poetin aan de onderhandelingstafel kan krijgen."
Niet achterover leunenRutte herhaalt dat de NAVO-lidstaten dit jaar stappen hebben ondernomen om het bondgenootschap te versterken, door defensiebudgetten te verhogen en de productie van defensiemiddelen op te schroeven. Maar hij waarschuwt dat landen niet moeten denken dat het verbeteren van de paraatheid de NAVO nu klaar is.
"Dit is niet het moment voor zelfgenoegzaamheid. Ik vrees dat velen stilletjes tevreden zijn. Dat te veel mensen de urgentie niet voelen. Te veel mensen denken dat we genoeg tijd hebben. Maar dat is niet zo. Het is nu tijd om actie te ondernemen." Hij zegt dat we voorbereid moeten zijn voor een oorlog van een omvang die onze grootouders en overgrootouders hebben meegemaakt.
Angst voor bereidheid RuslandRutte wijst er in zijn toespraak op dat het gezamenlijk investeren in defensie en het opvoeren van de productie snel moet toenemen om die oorlog te voorkomen. "Onze troepen moeten de middelen krijgen die ze nodig hebben om onze veiligheid te waarborgen. En Oekraïne moet de middelen krijgen om zichzelf nu te verdedigen."
Hij hamert erop dat dit "nu" moet gebeuren. "Want dit jaar is Rusland nog brutaler, roekelozer en meedogenlozer geworden. Naar de NAVO maar ook naar Oekraïne." Rutte wijst ook op de gevolgen voor Rusland zelf. "Terwijl Poetin probeert Oekraïne te verwoesten, legt hij ook zijn eigen land in puin."
Sinds het begin van de oorlog zijn er meer dan 1,1 miljoen doden gevallen aan Russische zijde, zegt Rutte. Een cijfer dat overigens moeilijk te verifiëren is. "Poetin betaalt voor zijn trots met het bloed van zijn eigen volk. Als hij bereid is gewone Russen op deze manier op te offeren, waartoe zou hij dan bereid zijn om ons aan te doen?"
Rutte schetst rampscenarioDoordat de Russische oorlogseconomie op volle toeren draait, vreest Rutte dat Poetin binnen vijf jaar de NAVO kan aanvallen. Het land heeft de schaduwoorlog tegen het Westen de laatste tijd al uitgebreid door bijvoorbeeld sabotageacties.
Zo was er vorige maand een explosie op een spoorlijn in Polen, die volgens Warschau door de Russen is uitgevoerd. En eerder dit jaar werd het luchtruim van Polen en Roemenië geschonden door drones. Estland zag gevechtsvliegtuigen zijn luchtruim binnendringen. "Zulke incidenten zijn een gevaar voor mensenlevens en verhogen het risico op een escalatie van het conflict", aldus Rutte.
De NAVO-topman wijst ook met de vinger naar China, want zonder dat land zou Poetin de oorlog niet kunnen voortzetten, zegt hij. Dat land is verantwoordelijk voor de levering van belangrijke onderdelen voor drones die dagelijks op Oekraïne worden afgestuurd. Ook Iran en Noord-Korea spelen daar een rol bij.
Hij schetst een beeld van de gevolgen van een gecapituleerd Oekraïne. "In een dergelijk scenario zouden we terugverlangen naar de dagen dat we 3,5 procent van ons bbp konden uitgeven aan defensie. Dat percentage zou enorm moeten stijgen." Regeringen zouden in dat geval noodbegrotingen moeten maken, zegt Rutte.
"Er zou dan flink bezuinigd moeten worden, de economie zou verstoord worden en we zouden onder financiële druk komen te staan. Pijnlijke afwegingen zouden onvermijdelijk maar absoluut noodzakelijk zijn om onze mensen te verdedigen. Laten we daarom niet vergeten dat de veiligheid van Oekraïne ook onze eigen veiligheid is."
NAVO-correspondent Kysia Hekster:"Het zijn spannende tijden voor de NAVO. Want ook al blijft topman Rutte de eensgezindheid binnen de alliantie benadrukken, het is onmiskenbaar dat de belangrijkste bondgenoot Amerika harde taal uitslaat naar de Europeanen. Dat bleek ook vorige week weer in de Amerikaanse veiligheidsstrategie.
Ruttes belangrijkste taak is de boel bij elkaar houden en dus ligt het voor de hand dat hij zich op de vlakte houdt over de Amerikanen in deze speech. Het blijft voor hem balanceren.
Vorig jaar hield Rutte een vergelijkbare speech, twee weken voor kerst. En ook toen was de toon alarmerend: we moesten ons mentaal voorbereiden op oorlogstijd. Dit jaar gaat hij nog een stap verder. Hij zegt dat we voorbereid moeten zijn op een oorlog op een schaal die onze grootouders en overgrootouders hebben meegemaakt.
Rutte schuwt grote woorden niet om zijn boodschap duidelijk te maken: onze aandacht voor de dreiging vanuit Rusland mag niet verslappen."