NOS Nieuws - Algemeen

Op de eerste dag van de rechtszaak tegen Gianni de W. uit Etten-Leur hebben slachtoffers gebruikgemaakt van hun spreekrecht. De slachtoffers, aangeduid als meisje 1, meisje 2, meisje 4, meisje 5 en meisje 13, lazen zelf een verklaring voor of lieten dat doen door een medewerker van Slachtofferhulp Nederland of een advocaat.

De W. (25) staat terecht voor het afpersen van 28 minderjarige meisjes en twee vrouwen. Hij werd vrienden met zijn slachtoffers op sociale media en na verloop van tijd stuurden ze hem naaktfoto's en seksvideo's. Stopten ze daarmee, dan zou hij eerder verkregen beelden online zetten. Dat staat bekend als sextortion. De W. heeft bekend.

In sommige gevallen publiceerde hij de beelden ook echt, met schaamte voor de slachtoffers tot gevolg. Schaamte was dan ook het kernwoord in de verklaringen van de meisjes.

'Afschuw en walging'

'Meisje 1' liet haar verklaring voorlezen door een medewerker van Slachtofferhulp. Ze kwam op 15-jarige leeftijd voor het eerst in contact met de verdachte. "Het begon onschuldig, maar al snel had jij nare bedoelingen. Je maakte misbruik van mijn onwetendheid", staat in de verklaring. "Ik heb niet normaal kind of puber kunnen zijn door jouw acties. Ik stond constant in de overlevingsmodus."

"Jij maakte me zo ontzettend bang", ging de verklaring verder. "Je bleef maar doorgaan, 24/7. Ik had een gevoel van afschuw en walging."

'Meisje 2' wilde wel zelf in de rechtbank een verklaring afleggen. Ze zegt de verdachte in de ogen aan te willen kijken. "Ik ben dat ene meisje op snapchat: foto 645, filmpje 362." Ze noemde haar naam terwijl ze de verdachte in de ogen aankeek. "Ik weet niet of jij mij nog kent. Net als andere vrouwen heb ik een naam, een persoonlijkheid en een leven. Ik hoop dat jij je net zo gevangen voelt als dat ik me jaren heb gevoeld."

Na afloop kreeg ze knuffels van mensen die met haar mee naar de rechtbank waren gekomen. Zichtbaar geëmotioneerd nam ze weer plaats op haar stoel.

'Meisje 4' las ook zelf haar verklaring voor. "Ik had een verschrikkelijk gevoel van angst en onmacht in de tijd dat ik door je werd afgeperst. Zolang ik deed wat je zei, was er niks aan de hand. Anders zouden er foto's worden gedeeld. Ik weet waar je op school zit, zei je." Het meisje herhaalde meermaals dat ze zich schaamde.

Ook ervoer ze een gevoel van onbegrip. "Waarom gebeurde mij dit? Alles heeft zo'n drie tot vier weken geduurd. Ik sliep nauwelijks, ik probeerde het vooral weg te stoppen en te vergeten." Ze noemt het een geruststelling dat De W. in hechtenis zit.

'Meisje 5' zei bij monde van haar advocaat dat ze nog steeds in angst leeft. "Mensen opnieuw leren vertrouwen is lastig. Hij heeft me kapotgemaakt." Ze zegt blij te zijn met zijn arrestatie. "Ik krijg rust als hij zijn straf krijgt."

Spijtbetuiging

De W. reageerde op alle verklaringen. Hij zei meermaals spijt te hebben van zijn daden. "Het is heel dapper dat ze zich durft uit te spreken", zei hij over meisje 2. "Ik kan niet zeggen hoeveel spijt ik heb, heb haar zo klem gezet. Ze was waarschijnlijk heel bang om me tegen te komen. Het idee dat haar foto's online zouden komen lijkt me niet fijn. Ik kan alleen maar zeggen dat het me veel spijt."

Na de verklaring van meisje 4 begreep hij dat zijn spijtbetuiging eentonig begon te lijken. "Het is weer hetzelfde verhaal", begon hij. "Het spijt me gewoon enorm. Ik hoop dat ze er snel bovenop komt." Voor een rechter was het niet genoeg. "Wat spijt u dan?", wilde ze weten. "Dat ik al die slachtoffers klem heb gezet, dat ze dingen doen die ze niet wilden."

Op de vraag waarom De W. zijn slachtoffers jarenlang in angst kon laten leven had hij geen duidelijk antwoord. "Ik weet het niet." Wel zei hij dat het "een vorm van controle is die ik altijd heb willen houden over mensen".

De W. kwam op de eerste zittingsdag veelvuldig aan het woord. In oktober 2022 werd hij aangehouden. De W. denkt dat als dat niet was gebeurd, hij nog steeds was doorgegaan. Naar eigen zeggen kon hij zelf niet stoppen, omdat hij zich schaamde. "Het was makkelijker om door te gaan."

Honderdduizenden foto's en video's

Bij zijn arrestatie vond de politie een enorme berg aan bewijsmateriaal. Op telefoons, computers en harde schijven zijn honderdduizenden foto's, video's en profielen van sociale media aangetroffen. Gerubriceerd per jaar in duizenden mappen, sommige onzichtbaar gemaakt, maar een groot deel ook opgeslagen in de cloud. Bijna al het beeldmateriaal bevatte schaars geklede meisjes, naaktfoto's en video's van seksuele handelingen van 172 slachtoffers.

Van veertig slachtoffers is de identiteit niet vastgesteld. In 92 gevallen gaat het om minderjarige meisjes. Dertig van zijn slachtoffers nemen nu deel aan de rechtszaak.

Ten tijde van de afpersingen had De W. een vriendin en een fulltime baan. En 's avonds zette hij zijn slachtoffers onder de naam Bryan onder druk om meer beeldmateriaal te sturen. "Aan de ene kant bent u lief voor de ene vrouw en aan de andere kant doet u andere vrouwen iets aan", confronteerden de rechters hem.

"Ik heb dat kunnen scheiden. Als ik bij mijn vriendin was, was dat andere er niet. Ik weet ook niet hoe ik dat heb gedaan", gaf hij stoïcijns aan.

Veel media-aandacht

De eerste dag van de zitting trok veel media-aandacht. Op de zaak zijn achttien journalisten, vier tekenaars en een cameraploeg afgekomen. "Ik heb nog nooit zoveel journalisten gezien in een rechtszaal, ook niet bij een moordzaak", zei de rechtbankvoorzitter. Hij noemde het goed dat er veel aandacht is voor het maatschappelijke probleem, waarbij jonge mensen worden verleid tot het delen van intieme foto's en video's.

Voor de rechtszaak zijn zes dagen uitgetrokken, in mei wordt de uitspraak verwacht.

De Tweede Kamer en het kabinet zijn vrijwel unaniem in hun afschuw over de gebeurtenissen afgelopen zondag bij de opening van het Nationaal Holocaustmuseum in Amsterdam. Overlevenden van de Holocaust en nabestaanden werden daarbij geconfronteerd met schreeuwende en joelende demonstranten, die volgens verschillende getuigen ook antisemitische leuzen gebruikten.

"Ik heb met woede naar de tv zitten kijken", zei demissionair staatsecretaris Van der Burg (Justitie), die door de VVD naar het Vragenuurtje was geroepen als vervanger van minister Yesilgöz die aan de formatietafel zit. "Iemand die roept 'Hamas is my brother' hoort in mijn stad niet thuis", aldus Amsterdammer Van der Burg. "Die moet zich kapot schamen."

"Een absoluut dieptepunt", vond VVD-Kamerlid Michon-Derkzen de gebeurtenissen. "Het lijkt allemaal te mogen, want we hebben demonstratierecht. Maar dat recht is niet onbegrensd." Net als veel andere partijen wilde ze weten hoe het zo uit de hand kon lopen, en waarom de demonstranten zo dicht bij de ceremonie mochten komen.

Tijdens de plechtigheid in de Portugese Synagoge waren de demonstranten buiten te horen. Een Holocaustoverlevende en zijn achterkleinkind die koning Willem-Alexander assisteerden bij de openingshandeling moesten langs joelende demonstranten lopen.

'Verplicht binnen hoor- en zichtafstand'

Van der Burg zei dat hij voorafgaand aan het Vragenuurtje gesproken heeft met de Amsterdamse burgemeester Halsema. Zij zal deze week nog een brief met uitleg naar de gemeenteraad sturen, maar tegen de staatsecretaris heeft ze gezegd dat ze verplicht was om de demonstraties te laten plaatsvinden "binnen hoor- en zichtafstand".

Dat trok Kamerlid Helder van de BBB direct in twijfel. Zij wees erop dat Halsema in het verleden wel anti-abortusdemonstranten heeft weggestuurd uit de buurt van een abortuskliniek, zodat vrouwen die kwamen voor een zwangerschapsonderbreking daar niet mee geconfronteerd zouden worden.

PVV'er Deen legde de schuld vooral bij de burgemeester. Hij vroeg zich af of het kabinet nog iets kan doen tegen de voorgenomen herbenoeming van Halsema. Van der Burg legde uit dat het de Amsterdamse gemeenteraad is die Halsema nog graag zes jaar wil houden en dat het kabinet geen reden ziet om daar van af te wijken.

Volgens fractievoorzitter Bikker van de ChristenUnie was de opening van het Amsterdamse museum "een moment om te zwijgen". Verschillende partijen spraken hun zorgen uit over de aanstaande dodenherdenkingen op 4 mei. Ze zijn bang dat die mogelijk ook verstoord gaan worden.

Gratis naar museum

"Het beste medicijn tegen de antisemitische taferelen van afgelopen zondag is een bezoek aan het Holocaustmuseum", vond SGP-Kamerlid Van Dijk. Dat een kaartje 20 euro kost, is volgens hem voor veel mensen een drempel en daarom deed hij de suggestie om iedere Nederlander één keer in zijn leven gratis naar het museum te laten gaan. Verschillende partijen sloten zich daarbij aan.

Alleen fractievoorzitter Van Baarle van Denk keek anders tegen de kwestie aan. Volgens hem was de demonstratie niet gericht tegen de opening van het museum, maar tegen de komst van de Israëlische president Herzog, die hij een oorlogsmisdadiger noemde. Herzog maakt onderdeel uit van de Israëlische regering en keurt de bombardementen op Gaza goed, zei Van Baarle. "Ik schaam me dat mijn staatshoofd, koning Willem-Alexander, naast zo'n man gaat staan."

Staatssecretaris Van der Burg reageerde fel op de uitlatingen van Van Baarle. "Demonstreren tegen een staatshoofd van een ander land waar je het niet mee eens bent, mag natuurlijk. Maar wat uitspraken als 'Juden raus' en 'kankerjood' daarmee te maken hebben is mij een raadsel."

Het Franse staatsbedrijf Naval krijgt van het kabinet de opdracht voor de bouw van vier nieuwe onderzeeboten, met de nieuwste spionageapparatuur en wapens aan boord. Het gaat om een order van 4 tot 6 miljard euro. De Nederlandse partner van de Naval Group is Koninklijke IHC uit Kinderdijk.

Bronnen in Den Haag bevestigen berichtgeving hierover van RTL Nieuws. Het formele besluit wordt vrijdag genomen in de wekelijkse ministerraad.

De Fransen trekken al langer van alles uit de kast om deze opdracht binnen te slepen voor hun staatsbedrijf. Toen president Macron afgelopen april op staatsbezoek was, kwam 'toevallig' de ceo van Naval mee.

De Tweede Kamer moet de aanschaf nog beoordelen en goedkeuren. Na het kabinetsbesluit worden de Kamerleden door specialisten van defensie bijgepraat. Daarna volgt er een debat met het kabinet.

Damen

Het Duitse TKMS en het samenwerkingsverband van het Nederlandse bedrijf Damen Shipyards en het Zweedse Saab grijpen dus naast de opdracht. Damen kreeg deze maand al wel een prominente rol bij de bouw van nieuwe schepen voor de marine.

Het gaat om vier luchtverdedigings- en commandofregatten en zes amfibische transportschepen. Ook daarbij gaat het om miljarden euro's.

Voor de SGP is dit onvoldoende. De partij spreekt van "het verkwanselen van de Nederlandse belangen aan de Fransen". Op initiatief van de partij debatteert de Kamer woensdagavond al over het uitgelekte nieuws, maar dus nog voordat het kabinetsbesluit officieel is genomen.

"Als dit vrijdag het besluit blijkt te zijn van het ministerie, dan zijn wij teleurgesteld", zegt de Zeeuwse gedeputeerde Jo-Annes de Bat (CDA). Damen heeft een scheepswerf in Vlissingen. De Bat zegt te hopen dat "de Tweede Kamer morgen, en het kabinet vrijdag toch de betekenis voor de Nederlandse bedrijven zwaarder gaat wegen".

De Nieuw-Zeelandse autoriteiten hebben de zwarte dozen in beslag genomen van een vliegtuig dat gisteren in de problemen kwam. De Boeing 787-9 Dreamliner van de Chileense luchtvaartmaatschappij Latam Airlines was onderweg van Sydney naar Auckland toen een technisch probleem een "grote beweging" veroorzaakte. Hierdoor raakten tientallen passagiers gewond.

Latam Airlines en meerdere passagiers zeiden dat het vliegtuig met 263 passagiers en negen bemanningsleden plotseling flink daalde. Het toestel kon uiteindelijk wel landen op de luchthaven van Auckland. Twaalf passagiers werden naar het ziekenhuis gebracht.

De Nieuw-Zeelandse en Chileense autoriteiten gaan samen onderzoek doen naar de oorzaak van het incident. De zwarte dozen moeten meer informatie opleveren over de route van het vliegtuig en de communicatie tussen de piloten.

Latam Airlines maakte gisteren excuses aan alle inzittenden. Ook kondigde de luchtvaartmaatschappij een onderzoek aan naar het incident.

Testen niet gehaald

Boeing heeft de laatste tijd meer problemen. Vrijdag verloor een Boeing 777-200 van United Airlines een wiel nadat het toestel was opgestegen in San Francisco. En begin dit jaar raakte een Boeing 737-MAX van Alaska Airlines onderweg een deurpaneel kwijt. De oorzaak waren loszittende bouten. Dit probleem werd ook bij andere toestellen vastgesteld.

De Amerikaanse toezichthouder FAA onderwierp het productieproces van de Boeing 737-MAX vervolgens aan verschillende testen. Van de 89 testen werden er 33 niet gehaald, schrijft The New York Times. Er werden onder meer problemen geconstateerd bij een controle van het deurpaneel en de bijbehorende bouten.

Het bedrijf Spirit AeroSystems, dat de romp van de Boeing 737-MAX maakt, haalde slechts zes van de dertien testen. Dit leidt tot zorgen over de technici die de werkzaamheden uitvoeren. Volgens het rapport slaagt het bedrijf er niet in om "te bepalen welke kennis nodig is voor de werkprocessen".

NedTrain hoeft dertig mensen toch geen schadevergoeding te betalen, omdat ze hebben gewerkt hebben met de schadelijke stof chroom-6. Tot die beslissing is het gerechtshof in Den Bosch gekomen. De medewerkers hebben onvoldoende bewijs aangeleverd om hun vordering te ondersteunen, oordeelt het hof.

Het besluit is een opvallende wending in de rechtszaak. De rechtbank in Breda oordeelde in 2021 dat het NS-dochterbedrijf en ook de gemeente Tilburg wel aansprakelijk zijn voor de gezondheidsschade die de dertig mensen hadden opgelopen. Een onafhankelijke commissie was in 2019 tot dezelfde conclusie gekomen.

De groep was tussen 2004 en 2010 blootgesteld aan chroom-6. De kankerverwekkende stof zat in de verf die van treinen werd geschuurd. Het werk was onderdeel van een gemeentelijk re-integratieproject voor bijstandsgerechtigden.

Schadevergoeding

De rechtbank had geoordeeld dat NedTrain een schadevergoeding moest betalen. De hoogte daarvan was nog niet duidelijk, omdat eerst de omvang van de schade moest worden vastgesteld. Het hof zegt vandaag dat de daarvoor aangeleverde informatie niet toereikend is.

Volgens het hof is alleen een globaal overzicht van de uitgevoerde werkzaamheden en gezondheidsklachten ingediend. De dertig mensen hadden "hun vorderingen toegelicht met algemene stellingen en bewust niet met bewijsmiddelen per individu".

Van elk persoon had het hof gedetailleerde informatie willen zien, zoals medische stukken om de aanklacht te onderbouwen. "Omdat zij dat niet gedaan hebben, moeten hun vorderingen worden afgewezen."

Excuses NS

De NS heeft in 2022 excuses aangeboden aan onderhoudsmedewerkers die tussen 1970 en 2020 zijn blootgesteld aan de roestwerende chroom-6-verf. Oud-medewerkers die ziek zijn geworden, kunnen daarvoor een schadevergoeding aanvragen.

Ook bij Defensie en KLM is een compensatieregeling ingesteld voor personeel dat heeft gewerkt met deze verf.

Bij chipmaker NXP in Nijmegen wordt vandaag gestaakt voor meer loon. En juist die staking kan volgens het bedrijf gevolgen hebben voor nieuwe investeringsplannen in Nederland.

Daarmee zijn de verhoudingen tussen NXP en de vakbonden verder op scherp gezet. Vakbond FNV laat in een reactie weten niet onder de indruk te zijn van de waarschuwing van NXP en zelfs een vervolgstaking niet uit te sluiten.

De onderhandelingen tussen FNV en de NXP lopen al maanden. De vakbond eist dat de 3000 medewerkers een salarisverhoging van 9 procent krijgen. Maar de chipmaker wil niet verder gaan dan 4 procent.

"Dat de directie de koek niet wil delen met de mensen op de werkvloer is een pijnlijke constatering en geeft weinig blijk van waardering", vindt Bernard van Iren, bestuurder bij FNV. "Staken is een ultiem middel om de top van het concern op andere gedachten te brengen."

Slecht imago

Een woordvoerder van NXP benadrukt dat er geen concrete investeringen in Nederland verdwijnen. Wel kunnen stakingen over loon een reden zijn om toekomstige investeringen niet in Nederland te doen, aldus de woordvoerder. "De staking is niet goed voor het imago. Ons internationale management ziet dat ook. Die horen ook de verhalen over de staking en het verslechterende vestigingsklimaat."

NXP vindt dat het vestigingsklimaat in Nederland al langere tijd verslechtert. "De staking komt er nu bovenop." De fabrikant is niet blij met het versoberen van de expatregeling. Ook het politieke sentiment om in te zetten op meer Nederlandstalig onderwijs, leidt tot zorgen bij de chipmaker.

Steeds meer bedrijven roeren zich over het vestigingsklimaat in Nederland. Zo overweegt chipmachinemaker ASML om nieuwe investeringen buiten Nederland te doen. Vorige week bleek dat het kabinet een taskforce heeft opgetuigd om ASML voor Nederland te behouden. Baggerconcern Boskalis heeft een nieuw kantoor geopend in Abu Dhabi en zegt een volledige verhuizing naar het buitenland te overwegen.

Niet weinig verdiend

De staking bij NXP wordt overigens niet breed gesteund. Vakbonden CNV, De Unie en VHP2 doen niet mee. "Ik denk dat NXP dit niet verdient", zegt onderhandelaar John Kapteijn van vakbond De Unie. "We hebben vorig jaar een uitstekend resultaat bereikt. Het is een beetje eigenaardig om te zeggen dat er nog 9 procent bij mag komen. Laten we ook niet doen alsof daar vreselijk weinig verdiend wordt." De vakbondsman verwacht dat hij met NXP tot afspraken kan komen.

De chipmaker is van plan om met de andere drie vakbonden door te praten over de salarissen. Volgens NXP staakt in Nijmegen minder dan 10 procent van het personeel.

De gemeente Hollands Kroon is tekortgeschoten in het informeren van inwoners over de komst van datacenters naar de gemeente. Dat komt naar voren in onderzoek van adviesbureau Berenschot. Ook vindt het onderzoeksbureau dat bewoners meer betrokken hadden moeten worden bij de besluitvorming erover.

In de Noord-Hollandse gemeente zijn op een bedrijventerrein langs de A7 twee grote datacenters gevestigd, een van Microsoft en een van Google. De komst van de centra ging niet zonder slag of stoot. Er was het afgelopen jaar onder de inwoners van de gemeente veel verzet tegen. Zij waren onder andere bezorgd over horizonvervuiling, het verdwijnen van landbouwgrond en een hoog energieverbruik.

Ook ontstond tijdens de ontwikkeling de discussie over wie bevoegd was om een vergunning te verlenen voor de komst van een datacenter: de provincie of de gemeente. Beide partijen vonden namelijk dat zij daarover gingen.

Kaartje

Het bureau heeft in opdracht van de gemeente onafhankelijk onderzoek gedaan naar de besluitvorming over het vestigen van datacenters. In het rapport staat kritiek op de rol die de gemeente in het proces speelde. Zo heeft de gemeente haar visie en de besluiten die werden genomen te weinig vastgelegd of onderbouwd.

In het rapport wordt een opvallende wijziging in een omgevingsvisie benoemd, waardoor er extra bouwgrond beschikbaar kwam waarop nieuwe datacenters zouden kunnen worden aangelegd. Die was gebaseerd op een kaartje dat volgens de onderzoekers van matige kwaliteit was, slecht was onderbouwd en waarvan de herkomst niet kon worden achterhaald.

De onderzoekers zeggen niet vast te kunnen stellen "hoe en waarom het kaartje in de omgevingsvisie terecht is gekomen. Wel is duidelijk dat er in eerdere versies van de omgevingsvisie een ander kaartje heeft gestaan." De onderzoekers vermoeden dat alleen "een kleine kring van bestuurders en ambtenaren" hiervan moet hebben geweten. Later werd de desbetreffende kaart en de omgevingsvisie door de gemeenteraad aangenomen, waardoor die een officiële status kreeg.

Betrokken bij het proces

Ook heeft de gemeente volgens de onderzoekers te weinig oog gehad om naast de wethouders, gedeputeerden en ambtenaren ook andere partijen bij het proces te betrekken, zoals bijvoorbeeld de inwoners en de gemeenteraad, meldt NH. "De gemeenteraad wordt alleen betrokken bij de wijzigingen van bestemmingsplannen en wordt slechts op enkele momenten betrokken bij de strategische keuzes die daaraan voorafgaan", aldus de onderzoekers.

Hierdoor was er volgens de onderzoekers buiten de direct betrokkenen weinig bekendheid over het dossier, wat leidde tot "weerstand en escalatie van het maatschappelijke en politieke gesprek". "De onrust ging er vooral over of we de datacenters wel willen en waarom", aldus de onderzoekers.

Communicatie

Uit het rapport blijkt verder dat de communicatie van de gemeente richting media beter had gekund. "Hollands Kroon reageerde in de media reactief en defensief. Als ze proactief had gereageerd, had dat ook meegeholpen bij het politieke debat."

Daarbij heeft de relatie van de gemeente Hollands Kroon met de provincie volgens de onderzoekers tijdens de ontwikkeling een flinke knauw opgelopen. Het is belangrijk dat die relatie wordt hersteld, benadrukken ze. "Wellicht moet er een interventie plaatsvinden om het wederzijds vertrouwen terug te krijgen, want de gemeente en de provincie kunnen niet zonder elkaar."

Ondanks de kritiek concluderen de onderzoekers dat er rond tijdens de besluitvorming "geen juridische, financiële of andere formele misstanden zijn geconstateerd". De onderzoekers noemen de visie van de gemeente op de vestiging van datacenters tijdens de jarenlange ontwikkeling "consistent", waardoor ontwikkelaars met vertrouwen hun plannen konden uitvoeren.

De gemeenteraad bespreekt volgende maand de uitkomsten van het rapport.

De Belgische oud-politicus Dries Van Langenhove is veroordeeld tot een celstraf van een jaar. Ook krijgt hij een boete van 16.000 euro en mag hij tien jaar niet meedoen aan verkiezingen. De rechtbank oordeelt dat hij, als oprichter van de extreemrechtse jongerenbeweging Schild en Vrienden, heeft aangezet tot haat en racisme. Ook krijgt hij een voorwaardelijke celstraf van tien maanden voor het verkopen van pepperspray.

Zeven leden van de beweging, inclusief Van Langenhove, moesten voor de rechter verschijnen na een reportage van de Vlaamse omroep VRT uit 2018. Daaruit bleek dat er in geheime chatgroepen van de jongerenbeweging onder meer racistische en seksistische berichten werden gedeeld. Ook ontkenden ze historische gebeurtenissen, zoals de Holocaust. Volgens de leden zelf waren het onschuldige grappen.

Nazistisch gedachtegoed

De rechtbank was het daar niet mee eens en zegt zwaar te tillen aan de feiten. "Van Langenhove is de initiatiefnemer en heeft anderen meegetrokken in een racistisch en negationistisch discours", zei de voorzitter van de rechtbank. Met negationistisch bedoelt de voorzitter dat de aangeklaagde mannen historische gebeurtenissen, zoals de Holocaust, ontkenden of bagatelliseerden met hun chatberichten.

De rechter sprak van "crimineel gedrag dat bijdraagt aan haat en geweld". Volgens de rechter dweepte Van Langehoven "met nazistisch gedachtegoed dat veel leed veroorzaakt" en wil hij de samenleving ondermijnen.

Van Langenhove zat van 2019 tot 2023 in de Vlaams Belang-fractie in de Belgische Kamer van volksvertegenwoordigers. Om zich meer te focussen op de jongerenbeweging, kondigde hij in 2023 zijn ontslag als parlementariër aan.

Meelopers

Ook vijf andere leden van de beweging kregen een gevangenisstraf opgelegd. Een van hen kreeg een gevangenisstraf van acht maanden. Vier anderen, de rechtbank noemt hen 'meelopers', krijgen een voorwaardelijke straf van zes maanden. Alle vijf moeten een boete van 8000 euro betalen. Eén lid wordt wel veroordeeld, maar krijgt geen straf. Hij was de enige die kwam opdagen bij het proces.

De advocaat van Van Langenhove heeft aangekondigd dat ze de veroordeling gaan aanvechten. "We gaan onmiddellijk in beroep. Het enige goede aan deze zaak is dat deze rechter binnenkort met pensioen gaat". Van de andere leden is het niet duidelijk of zij in beroep gaan tegen het vonnis.

Een transportvliegtuig van de Russische luchtmacht is vlak na het opstijgen neergestort, zo meldt het Russische ministerie van Defensie. Aan boord waren acht bemanningsleden en zeven passagiers, het is onduidelijk of iemand het heeft overleefd.

Het ongeluk vond plaats kort na vertrek van een luchtmachtbasis in de regio Ivanovo, zo'n 150 kilometer ten noordoosten van Moskou. Volgens het ministerie vloog een van de motoren in brand, kort na het opstijgen.

Het is onduidelijk of de crash verband houdt met de Oekraïense aanvallen met drones of met de inval van Russische milities tegen Poetin, eerder vandaag. Het type toestel, Il-76, is al sinds 1970 in gebruik van de Sovjet- en Russische luchtmacht.

In januari stortte een soortgelijk toestel neer in de Russische regio Belgorod, toen met 74 inzittenden. Volgens de Russische regering waren daar veel Oekraïense krijgsgevangenen bij, Oekraïne heeft dat altijd tegengesproken.

Het Openbaar Ministerie gaat in hoger beroep tegen zeven medeverdachten van Ridouan Taghi in het Marengo-proces. Justitie vindt de straffen die zij kregen te laag. Het OM is het ook oneens met de gedeeltelijke vrijspraak van een aantal verdachten.

Gisteren werd al duidelijk dat Taghi in beroep gaat tegen zijn levenslange gevangenisstraf. De tot levenslang veroordeelde Saïd R. kondigde meteen na het vonnis al een hoger beroep aan.

Eind februari werden alle zeventien verdachten in het megaproces schuldig bevonden. Volgens de rechtbank hebben ze deelgenomen aan een "nietsontziende en ontwrichtende moordorganisatie", waarvan Taghi de leider was.

Drie mannen kregen levenslang, de rest celstraffen variërend van 1 jaar en 9 maanden tot 29 jaar en 2 maanden. In vijf zaken is het OM tevreden met de uitkomst en ziet het af van hoger beroep.

Het OM gaat tegen zeven verdachten dus wel in hoger beroep. Zo vindt het dat Mao R. en Achraf B. er te makkelijk van af zijn gekomen. Er was levenslang tegen hen geëist en ze kregen respectievelijk 15 jaar en 8 maanden en 29 jaar en 2 maanden opgelegd. Ook gaat het OM in beroep in de zaken tegen Zakaria A., Mohamed M., Zaki R. en Ricardo O.

Ook tegen de veroordeling van kroongetuige Nabil B. wordt beroep ingesteld, maar dat gebeurt volgens het OM om procedurele redenen. Het wil dat ook het gerechtshof oordeelt over de betrouwbaarheid van de verklaringen van de kroongetuige. Verder wil het OM dat hij zijn afspraken nakomt om te blijven verklaren. "Pas dan is de deal voor een halvering van de strafeis afgerond."

Na bijna een jaar van stilte zijn er weer Russische milities die in hun eigen land strijden tegen president Poetin. Ze zijn hun eigen land binnengevallen vanuit Oekraïne om te vechten tegen het Russische leger.

Op Telegram melden de zelfbenoemde vrijwilligerskorpsen Legioen Vrijheid voor Rusland en het Russische Vrijwilligerskorps dat ze nu het dorpje Lozova Roedka in de Russische regio Belgorod ingenomen hebben, en dat er gevochten wordt in het dorpje Tjotkino in de naburige regio Koersk. Dit is niet onafhankelijk te verifiëren: de Telegramkanalen tonen veel beelden van gevechten, maar onduidelijk is hoe ver de milities Rusland zijn binnengedrongen.

Vorig jaar kwamen deze groepen ook in het nieuws met hun invallen vanuit Oekraïne, die uiteindelijk niet leidden tot duurzame terreinwinst. De milities zeggen onafhankelijk te opereren, maar worden met wapens, training en inlichtingen gesteund door Oekraïne. Het Russische Vrijwilligerskorps werd in de zomer van 2022 opgericht door de bekende neonazistische voetbalhooligan Denis Nikitin.

'Oekraïense saboteurs'

Het Russische persbureau Ria bevestigt op gezag van de gouverneur van Koersk dat er een aanval is geweest van "Oekraïense saboteurs" op het leger in zijn regio, maar die aanval zou zijn afgeslagen. Bij de gevechten zou volgens de gouverneur één inwoner van Tjotkino gewond zijn geraakt.

Ook de Russische veiligheidsdienst FSB meldt dat er een aanval vanuit Oekraïne is afgeslagen: daarbij zouden zo'n 100 'militanten' zijn gedood, en meerdere pantservoertuigen zijn vernietigd.

Bij de nieuwste aanvallen zou ook het Siberische Bataljon meevechten, een onderdeel van het Oekraïense leger dat vorig jaar werd opgericht. Het bestaat uit Russische militairen die zijn overgelopen naar Oekraïne.

In een verklaring op Telegram zegt het Siberische Bataljon dat "we nu eindelijk thuis zijn. Zoals beloofd, gaan we vrijheid en rechtvaardigheid brengen in ons Russische land. We hebben al eerder gezegd dat het niet mogelijk is om het dictatoriale regime in Rusland vredelievend weg te krijgen."

Waarnemers op sociale media zinspelen op de mogelijkheid dat de invallen vooral bedoeld zijn om Russen schrik aan te jagen, voorafgaand aan de Russische presidentsverkiezingen komend weekend:

In een verklaring tegenover de Oekraïense nieuwssite Pravda neemt de militaire inlichtingendienst DIU van dat land enige afstand van de milities: "het gaat om Russische burgers, die onafhankelijk en autonoom hun doelen proberen te verwezenlijken op Russisch grondgebied."

De nieuwe inval van vrijwilligersgroepen ging gepaard met een grote drone-aanval van Oekraïne op Russisch grondgebied. Volgens het Russische ministerie van Defensie zouden ten minste 25 Oekraïense drones en negen raketten zijn neergehaald, niet alleen boven de grensregio's Koersk en Belgorod, maar ook bij de grote steden Moskou en Sint-Petersburg.

Bij de Oekraïense aanvallen is brand ontstaan in de grote Norsi-raffinaderij nabij Nizjni Novgorod, ruim 400 kilometer ten oosten van Moskou. De raffinaderij produceert gemiddeld zo'n 11 procent van de totale hoeveelheid benzine in Rusland, en de productie ligt nu tijdelijk voor een deel stil.

De bekende en controversiële influencer Andrew Tate en zijn broer Tristan zijn gisteravond gearresteerd in Roemenië na aanklachten van seksueel geweld, meldt zijn woordvoerder. De Britse autoriteiten hadden een arrestatiebevel uitgevaardigd en om hun uitlevering gevraagd.

De aanklachten tegen de broers gaan volgens zijn woordvoerder over een zaak die tussen 2012 en 2015 liep. Vier vrouwen klaagden hem destijds aan voor onder meer seksueel geweld. De Britten zouden de arrestatiebevelen begin deze week hebben uitgevaardigd.

Vandaag kwamen de broers aan bij de rechtbank in hoofdstad Boekarest:

Andrew Tate en Tristan bestrijden alle beschuldigingen. Hun woordvoerder zegt dat ze "volledig toegewijd zijn om deze beschuldigingen met onwrikbare vastberadenheid aan te vechten".

De woordvoerder van Andrew Tate zegt dat de Roemeense rechtbank vandaag zal besluiten of ze akkoord gaan met de uitlevering van de broers aan Engeland.

Verkrachting en mensenhandel

Er loopt nog een andere rechtszaak tegen Tate vanwege vergelijkbare verdenkingen. De broers zijn in Roemenië, waar ze wonen, aangeklaagd voor verkrachting en mensenhandel. De mannen worden, samen met twee Roemeense vrouwen, ervan beschuldigd deel uit te maken van een criminele organisatie. Ze zouden betrokken zijn bij mensenhandel en commerciële seksuele uitbuiting van vrouwen in Roemenië en andere landen, waaronder Amerika en Engeland.

Tate, zijn broer en twee anderen werden eind december 2022 in de buurt van Boekarest opgepakt. Drie maanden later kwamen ze onder huisarrest. Tate won in augustus 2023 een beroep om vrijgelaten te worden uit huisarrest in afwachting van het proces. Het is nog onduidelijk wanneer dat plaatsvindt. De broers kregen te horen dat ze overal in Roemenië mogen reizen, maar het land niet mogen verlaten.

De aanklagers zeiden in januari vorig jaar dat ze vijftien auto's en meer dan tien huizen en andere bezittingen, zoals designerhorloges, in beslag hadden genomen, om te voorkomen dat deze werden verkocht of verborgen. Ook die beslissing heeft de Roemeense rechtbank teruggedraaid.

Vrouwenhater

Andrew Tate, een oud-kickbokser, noemde zichzelf in het verleden een vrouwenhater. Hij stelde dat vrouwen deels zelf verantwoordelijk zijn als ze worden verkracht en dat zij toebehoren aan mannen. Ook noemde hij vrouwen lui; onafhankelijke vrouwen zouden niet bestaan.

Op sociale media is Tate heel populair, vooral onder jonge mannen. In 2022 werd hij geweerd van Facebook en Instagram.

Bosnië en Herzegovina is een stap dichter bij het lidmaatschap van de Europese Unie. De Europese Commissie doet de aanbeveling om de toetredingsonderhandelingen met EU-lidstaten te openen. In 2022 werd het land al voorgedragen als kandidaat-lid van de EU.

De Balkan-landen bevinden zich in verschillende fases van toetreding tot de EU. Sinds de bloedige jaren 90 zijn Bosnië en Herzegovina, Servië, Kosovo, Albanië, Montenegro en Noord-Macedonië voornemens om zich aan te sluiten bij de EU.

Om lid te worden moeten de landen een zeer complex en langdurig proces door waarin ze hun wetten aanpassen aan de Europese standaarden en waarden. De economie moet goed draaien, corruptie moet worden bestreden en de democratische rechtsstaat moet in orde zijn. Door de etnische oorlogen en grootschalige corruptie was het traject om toe te treden voor alle Balkanlanden lange tijd gestagneerd.

"Natuurlijk is er nog veel vooruitgang nodig in Bosnië en Herzegovina om lid te worden", zei Europese Commissie-voorzitter Ursula von der Leyen. "De wens van Bosnië en Herzegovina is helder en onze boodschap is duidelijk: de toekomst van Bosnië en Herzegovina ligt in onze Unie."

De etnische strijd in het Balkanland eiste van 1992 tot 1995 meer dan 100.000 levens, onder wie die van de slachtoffers van de genocide in Srebrenica. Miljoenen mensen raakten ontheemd of sloegen op de vlucht. Spanningen zijn vandaag de dag nog altijd aanwezig. "Maar het land laat zien dat het kan voldoen aan de criteria en aan de wens van het volk om deel uit te maken van onze familie", stelt Von der Leyen.

De gemiddelde levensverwachting is tussen 2019 en 2021 wereldwijd gedaald met 1,6 jaar. Dat blijkt uit een onderzoek, gepubliceerd in het medische tijdschrift The Lancet.

In 2020 en 2021 stierven over de hele wereld naar schatting 131 miljoen mensen. Daarvan overleden er volgens de onderzoekers 15,9 miljoen door corona, of als gevolg van sociale, economische of gedragsveranderingen die te maken hadden met de coronapandemie. In die periode daalde de levensverwachting in 172 van de 204 landen ter wereld. In de overige 32 landen nam de levensverwachting wel toe.

Corona veroorzaakte vooral veel doden onder volwassenen. Het wereldwijde sterftecijfer voor mannen van 15 jaar of ouder steeg in de eerste twee coronajaren met 22 procent. Voor vrouwen was dat volgens de onderzoekers 17 procent.

De coronapandemie was in de afgelopen vijftig jaar voor volwassenen over de hele wereld ingrijpender "dan welke gebeurtenis dan ook, waaronder conflicten en natuurrampen", zegt hoofdonderzoeker Austin Schumacher. De kindersterftecijfers bleven in 2020 en 2021 wel dalen, weliswaar langzamer dan in de jaren daarvoor.

De mondiale daling van de levensverwachting tijdens de coronapandemie ging in tegen de trend van de afgelopen decennia, waarbij de levensverwachting steeds verder steeg. Tussen 1950 en 2021 nam de mondiale levensverwachting bij de geboorte toe met 22,7 jaar: van 49 jaar naar 71,7 jaar.

Levensverwachting Nederlanders

Ook in Nederland had de coronapandemie invloed op de sterftecijfers en levensverwachting. In 2020 tot en met 2022 overleden naar schatting 10 procent meer mensen dan verwacht, meldde het CBS afgelopen november.

Door de coronapandemie daalde de (resterende) levensverwachting van 65-jarigen in Nederland van 20,1 jaar in 2019 naar 19,5 jaar in 2020 en 2021, waarna deze weer steeg naar 19,7 in 2022. Afgelopen november was de levensverwachting van 65-jarigen nog steeds niet op hetzelfde niveau als voor corona.

Vier grote Nederlandse fatbike-fabrikanten willen samen proberen het opvoeren van fatbikes tegen te gaan. De eenvoudig op te voeren fatbikes zorgen in steden en op fietspaden voor veel ergernis en overlast.

Vandaag presenteren de fabrikanten hun plannen. Het gaat om Brekr, Phatfour, Doppio en Knaap. Belangrijkste plan is de boycot van verkooppunten van fietsen wanneer die zich niet houden aan de wettelijke regels. Dealers die direct de geïmporteerde fatbikes al opvoeren, zouden moeten worden aangepakt. Ook willen de bedrijven meer voorlichting aan consumenten geven, door middel van een speciale website.

De vier voelen de hete adem in de nek van de politiek. Onlangs werd in de Tweede Kamer een motie aangenomen waarin wordt geëist dat onveilige situaties op het fietspad worden aangepakt. De Kamer wil voor 1 april een plan hiervoor van minister Harbers (Infrastructuur en Waterstaat). De vier fabrikanten willen, zo zeggen ze, "met hun initiatief een bijdrage leveren aan de veiligheid op het fietspad".

Kat-en-muisspel

"Wij zijn tegen opvoeren", zei Pieter van Beusekom van Phatfour gisteravond in Met het oog op Morgen. Hij erkent dat ze maar 25 kilometer per uur mogen, maar dat ze soms wel 50 kilometer per uur rijden. "Ze kunnen heel makkelijk worden opgevoerd. Wij proberen ze zo te maken dat ze moeilijk kunnen worden opgevoerd, maar het blijft een kat-en-muisspel."

Volgens hem zijn consumenten zich niet altijd bewust van de mogelijke gevolgen van het opvoeren. "Al lijkt het soms onschuldig, er kleven grote risico's aan." Zo kan een hogere snelheid door het opvoeren van de fiets leiden tot een ernstig ongeval met persoonlijk letsel en - in het ergstigste geval - blijvende invaliditeit.

'Waar zijn de ouders?'

De Fietsersbond is niet per se negatief over de fatbike. "Maar ik kijk wel met argwaan en zorg naar het aantal fatbikes dat opgevoerd wordt en waar een gashendel op gemonteerd wordt", aldus Esther van Garderen, directeur van de Fietsersbond, in Het Oog. "Waardoor je daar op kunt rijden zonder überhaupt te trappen. Wij noemen dat een sjoemelscooter, want dat is helemaal geen fiets."

"Ik vind het prima dat deze vier fabrikanten deze poging doen en hun verantwoordelijkheid willen nemen. Maar er komt gewoon heel veel Chinese troep via internet de markt op. Ik ben blij dat de Inspectie Leefomgeving en Transport de zichtbare handelaren al bezocht en gewaarschuwd heeft. Dat helpt. Gemeentes moeten ook - bijvoorbeeld met boa's - meer handhaven."

Waar Van Garderen moe van zegt te worden, is dat alles in regels wordt gegooid. "Er zijn toch ook ouders? Waarom laat je je kind rijden op zo'n fiets? Dat is toch helemaal niet nodig."

Proef in Amsterdam

Zes steden in Europa, waaronder Amsterdam, testen een systeem dat de snelheid van elektrische fietsen op afstand kan beperken. Volgens NRC reed de wethouder van Verkeer vorige week tijdens een testrit op een e-bike waarvan de trapondersteuning wegviel bij bijvoorbeeld een school of druk kruispunt, waardoor de snelheid werd afgeremd tot 15 kilometer per uur. Het systeem bevindt zich nog in een experimentele fase.

"Het aantal ongevallen met fietsen is schrikbarend", zegt wethouder Melanie van der Horst (Verkeer) tegen de krant. "Meer dan de helft van alle elektrische fietsen rijdt harder dan de toegestane 25 kilometer per uur. Elektrische fietsen zijn veel meer dan een fiets die wat sneller rijdt. Het zijn soms zware bakbeesten die bij een ongeval ernstig letsel veroorzaken."

De Amerikaanse zanger, gitarist en songwriter Eric Carmen is op 74-jarige leeftijd overleden. De frontman van de Raspberries overleed afgelopen weekend in zijn slaap, maakt zijn vrouw Amy bekend op Carmens website. "Het maakte hem ontzettend gelukkig om te weten dat zijn muziek zo velen heeft geraakt".

Eric Carmen werd in de jaren 70 groot als leadzanger van de popband Raspberries, bekend van het nummer Go All The Way. Nadat Raspberries al na vijf jaar uit elkaar viel, ging Carmen solo verder en schreef hij zijn grootste hits.

All By Myself werd sinds het schrijven in 1975 veel gecoverd. De versie van Celine Dion uit 1996 maakte het lied dankzij een scène in de film Bridget Jones' Diary onsterfelijk. Ook nummers als Hungry Eyes en Almost Paradise werden hits en kwamen voor in de populaire films Footloose en Dirty Dancing.

Zijn solocarrière sloot hij in 2000 af met zijn laatste album I was born to love you. Hij bleef nog jaren optreden, waaronder met de Beatle Ringo Starr.

Vier grote zorgverzekeraars in Nederland doen te weinig om te regelen dat hun klanten goede zorg krijgen. Dat meldt de Nederlandse Zorgautoriteit na een onderzoek naar de grootste zorgaanbieders in vier regio's in Nederland.

Het gaat om Zilveren Kruis, CZ, VGZ en Menzis, meldt de Volkskrant. Deze verzekeraars voldoen "niet volledig" aan de normen van de zorgplicht, concludeert de NZa na een onderzoek van een jaar in de vier regio's met de langste wachtlijsten (Drenthe, Midden-Holland, West-Brabant en Twente). Het is voor het eerst dat de toezichthouder uitspreekt dat zorgverzekeraars hun belangrijkste verplichting niet nakomen, aldus de krant.

Bij twee zorgverzekeraars ziet de NZa zulke tekortkomingen dat ze een aanwijzing (een strafmaatregel) hebben gekregen. Menzis en CZ bevestigen aan de Volkskrant dat zij zes maanden hebben gekregen om te verbeteren. Als er niks verandert, mag de NZa openbaar maken wat er in de aanwijzingen stond.

Samenwerken

Voor alle vier zorgverzekeraars geldt dat ze de invulling van hun zorgplicht moeten verbeteren. Zo moeten ze afspraken maken met de zorgaanbieders in die regio's over hoe zij de wachtlijsten kunnen terugdringen, zodat mensen de zorg kunnen krijgen die ze nodig hebben.

Ook moeten ze in de gaten blijven houden of dit tot het gewenste resultaat leidt, en zo nodig bijsturen.

Verzekeraars moeten pro-actiever zijn

Het opmerken van de knelpunten kan voor de verzekeraars lastig zijn, zegt Karina Raaijmakers, directeur toezicht bij de NZa in het NOS Radio 1 Journaal. "Zorgverzekeraars weten niet, en kunnen niet weten wie van hun verzekerden op een wachtlijst staat." Ze moeten dus aan de ene kant beschikbaar en bereikbaar zijn voor verzekerden die contact opnemen met de verzekeraar met de vraag of ze ergens anders sneller zorg kunnen krijgen.

Aan de andere kant moeten ze "heel proactief in gesprek gaan met de zorgaanbieders om erachter te komen waar voor hun verzekerden de knelpunten het grootst zijn. En daar dus maatregelen voor treffen."

'Een grotere stap nodig'

Dat twee verzekeraars een aanwijzing hebben gekregen van de NZa betekent volgens Raaijmakers dat de situatie daar nog erger is dan bij andere zorgverzekeraars.

"Wij hebben alle aandachtspunten die uit het onderzoek zijn gekomen, gewogen en hebben geconcludeerd dat bij twee zorgverzekeraars nog een grotere stap gemaakt moet worden. Vandaar ook dat wij die die aanwijzingen hebben opgelegd."

In de aanwijzing staat concreet beschreven welke verbetering van de zorgverzekeraars wordt verwacht en op welke termijn die gerealiseerd moet zijn.

"Wij hebben hun gevraagd om zes maanden de tijd te nemen om een aantal verbeteringen door te voeren en ons daar ook over te informeren. Wij zullen na die periode beoordelen of die verbeteringen toereikend zijn geweest", aldus Raaijmakers van de zorgautoriteit.

In Vladivostok, in het oosten van Rusland, is een Zuid-Koreaanse man gearresteerd op verdenking van spionage. Volgens het Russische staatspersbureau TASS is Baek Won Soon naar Moskou gebracht voor verder onderzoek.

Het is voor het eerst dat de Russen een Zuid-Koreaanse burger arresteren voor spionage. Waarvan Baek Won Soon wordt verdacht, en onder welke omstandigheden hij is opgepakt, is niet openbaar gemaakt. Het Zuid-Koreaanse ministerie van Buitenlandse zaken zegt dat het consulaat hulp heeft geboden aan Baek Won Soon, zonder details te geven.

Rusland staat op slechte voet met Zuid-Korea, onder meer omdat het Aziatische land instemde met westerse sancties vanwege de inval in Oekraïne. Daarnaast is Zuid-Korea's aartsvijand Noord-Korea een trouwe bondgenoot van Rusland. Volgens westerse inlichtingen levert Noord-Korea wapens aan de Russen. Beide landen ontkennen die wapenleveranties.

Ruilmiddel

Rusland pakt vaker personen op uit landen waarmee het een slechte band heeft. Hoewel het land dit ontkent, gebruikt het gedetineerde buitenlanders als ruilmiddel voor Russische gevangenen in het buitenland.

Zo werd vorig jaar Evan Gershkovich van The Wall Street Journal opgepakt omdat hij zich schuldig zou hebben gemaakt aan spionage. Vorige maand werd een Duitse man opgepakt op verdenking van drugssmokkel, net als een Amerikaans-Russische vrouw voor verraad.

Goedemorgen! Donald Trump kan vannacht de nominatie voor de Republikeinen voor de presidentsverkiezingen binnenslepen. En leveranciers van fatbikes komen met een plan om overlast in het verkeer tegen te gaan.

Eerst het weer: Veel bewolking en soms nog wat regen of motregen. Later op de dag vooral in het noorden ook even wat zon. Er waait een zwakke tot matige westenwind en het wordt een graad of 10.

Wat kun je vandaag verwachten? Wat heb je gemist?

De Amerikaanse president Biden heeft "op dit moment" geen plannen voor een ontmoeting met de Israëlische premier Netanyahu of om af te reizen naar Israël. "We zullen het zien", zei hij. Afgelopen weekend zei Biden in een tv-interview dat hij open staat voor een bezoek aan de Knesset, het Israëlische parlement.

In het interview was de president kritisch op Netanyahu en de manier waarop hij oorlog voert in de Gazastrook. Biden zei dat Netanyahu zijn land "beschadigt". "Oorlog voeren met zoveel burgerslachtoffers staat haaks op de waarden van de Joodse staat." De Amerikaanse president benadrukte wel pal achter Israël te blijven staan.

Ander nieuws uit de nacht En dan nog even dit:

In het Friese dorp Allingawier staan vier historische panden te koop. Die waren onderdeel van een openluchtmuseum in het dorp. Vanuit het hele land is grote belangstelling voor de woningen, en dat leidt bij sommige dorpsbewoners tot frustraties.

Fijne dinsdag!

De Haïtiaanse premier Ariel Henry heeft zijn ontslag ingediend als regeringsleider van het land. Hij heeft dat laten weten na overleg van de leiders van landen in het Caribisch gebied met de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Blinken. Henry heeft laten weten te vertrekken zodra er een overgangsraad is in Haïti en er een interim-premier is benoemd.

Uiteindelijk moeten er nieuwe verkiezingen komen, de eerste sinds 2016 in Haïti. Volgens de voorzitter van Caricom, de Guyanese president Ali, heeft de overgangsraad het mandaat gekregen om "snel" een interim-premier te benoemen. Wie van plan is deel te nemen aan de verkiezingen die daarna gehouden moeten worden, mag geen interim-premier worden.

Met deze videoboodschap kondigde de premier zijn ontslag aan:

De overgangsraad moet bestaan uit vertegenwoordigers van onder meer het bedrijfsleven en maatschappelijke organisaties. Ook is er plaats voor één religieuze leider. Er zouden twee observanten en zeven leden met stemrecht in plaats moeten nemen. President Ali van Guyana bedankte Henry ook "voor zijn diensten".

Puerto Rico

Op Jamaica spraken leiders van verschillende Caraïbische landen over de crisis in Haïti. Ook de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Blinken was daarbij aanwezig, net als onder meer delegaties uit Frankrijk en Brazilië. De ontmoeting was achter gesloten deuren.

Henry was niet aanwezig bij de bijeenkomst. Hij zit nog altijd in Puerto Rico, nadat hij na een buitenlandreis niet terugkeerde naar Haïti. Machtige bendes willen al weken met geweld een einde maken aan zijn interim-regering. De bendes hebben het grootste deel van hoofdstad Port-au-Prince in handen en hebben grote delen van het land platgelegd.

De twee belangrijkste bendegroepen, die inmiddels zijn gefuseerd, eisten al langer het vertrek van Henry. Anders breekt er een burgeroorlog uit, zo waarschuwde de leider.

De problemen in het land heeft zijn wortels in het koloniaal verleden. In deze video leggen we uit hoe het misgaat in Haïti:

Henry was sinds de moord op president Moïse in 2021 aan de macht. Hij beloofde snel met nieuwe verkiezingen te komen, maar kwam die toezegging niet na. Onder leiding van Henry was er nauwelijks sprake van centraal gezag in Haïti. Het land is in de greep van bendegeweld, waar de autoriteiten geen controle op hebben

Hulppakket

De Amerikaanse buitenlandminister Blinken kondigde op de bijeenkomt aan opnieuw 100 miljoen dollar uit te trekken voor de financiering van een internationale troepenmacht, geleid door Kenia. Daarbovenop komt nog eens 33 miljoen dollar humanitaire hulp voor Haïti.

Door de crisis in het land kampen veel Haïtianen met de gevolgen van een hongersnood. De Verenigde Naties vrezen dat meer dan 11 miljoen inwoners niet genoeg te eten zullen hebben.

De bendes vielen vorige week de twee grootste gevangenissen van Haïti binnen, waar ze ruim 4000 gevangenen bevrijdden. Ook de internationale luchthaven Toussaint Louverture is in handen van de bendes. Eerder zijn ook het Hooggerechtshof en politiebureaus aangevallen en waren er gevechten met de politie rond het presidentieel paleis.

Begin vorige week werd de noodtoestand uitgeroepen in het land.