NOS Nieuws - Algemeen

Wapperende regenboogvlaggen, extravagante outfits en vooral heel veel feest. Voor de internationale WorldPride komen dit jaar ruim twee miljoen bezoekers naar de Amerikaanse hoofdstad Washington. Er staan meer dan 200 evenementen op de agenda om de lhbti-gemeenschap in al haar veelzijdigheid te vieren. Vandaag is de grote straatparade.

Toch hebben veel bezoekers dubbele gevoelens bij de 50ste editie die eigenlijk extra feestelijk zou moeten zijn. Door de conservatieve agenda van Donald Trump voelt de gemeenschap dat de verworven vrijheden steeds minder vanzelfsprekend zijn.

Dat merkt ook de 20-jarige Emma die zich als biseksueel identificeert. Tussen de joelende mensenmassa staat ze een vriendin bij een WorldPride-danswedstrijd aan te moedigen. Het podium is een catwalk en de deelnemers paraderen ritmisch met expressieve vogue bewegingen langs de jury.

'Ik ben zo trots op haar", zegt Emma enthousiast. Ze is vanuit het Republikeinse Oklahoma naar het Democratische bolwerk gereisd voor de WorldPride-festiviteiten. Hoewel dit de aangewezen plek zou moeten zijn waar ze haar identiteit kan vieren, is ze hier net zo op haar hoede als thuis. "Ik maak me voornamelijk zorgen over het veranderende politieke klimaat", vertelt ze gespannen.

Onder de vorige Democratische president Joe Biden werd de lhbti-gemeenschap nog uitbundig gevierd. De statige witte pilaren van het Witte Huis droegen vorig jaar voor een Pride-evenement de kleuren van de regenboog.

De nieuwe Republikeinse regering wil daar niets van weten. Sinds president Trump weer in het Witte Huis zit, verzet hij zich sterk tegen de lhbti-gemeenschap. Zo tekende hij op zijn eerste dag een decreet waarin hij verklaarde maar twee geslachten te erkennen: het mannelijke en het vrouwelijke geslacht.

Verder maakte minister van Defensie Hegseth eerder deze week nog bekend dat hij van plan is om de naam van homorechtenactivist Harvey Milk van een oorlogsschip te schrappen. Emma vreest dat dit nog maar het begin is.

Dat er veel onrust heerst, merkt ook Ryan Bos. Hij is de voorzitter van de Capital Pride Alliance die de WorldPride organiseert.

"We vragen ons af wat er in godsnaam aan de hand is", zegt Bos. "Het maakt me vooral bang dat trans personen een direct doelwit zijn geworden en hoe dat de rest van de gemeenschap beïnvloedt." Hij vreest net als Emma dat andere fundamentele vrijheden, zoals het homohuwelijk, hierna aan de beurt zijn.

De organisatie van de WorldPride riep bezoekers op om rekening te houden met mogelijke risico's. Dat geldt met name voor internationale toeristen van wie de geslachtsaanduidingen in het paspoort niet overeenkomen met de nieuwe regels van de regering-Trump.

De veiligheidsmaatregelen zijn dit jaar ook verder aangescherpt. Zo worden bepaalde evenementen binnen gehouden en kunnen bezoekers bij sommige feesten met gratis shuttlebusjes veilig door de stad reizen. Daarmee hoopt de organisatie de kans op geweld tegen hen te voorkomen.

Ondanks deze maatregelen zijn sommige bezoekers er niet gerust op. "We zijn niet van plan om aan veel van de WorldPride-activiteiten mee te doen", zegt iemand. "Misschien gaan we bij de grote parade kijken, maar we zullen ons zo opstellen dat we snel veilig weg kunnen komen."

Politieke begrafenismars

Als het aan Andrew Minik ligt, zijn al deze zorgen en maatregelen overbodig. "Het is als openlijk homoseksueel en Republikein frustrerend om te zien hoe mensen worden bang gemaakt. De VS is het beste land op aarde om lhbti te zijn." Minik is de voorzitter van de DC Log Cabin Republicans, een groep lhbti-Republikeinen die niets moet hebben van het extravagante karakter van de Pride.

"We hebben nog nooit zo veel steun gehad vanuit het Witte Huis", voegt hij enthousiast toe. Tijdens de verkiezingscampagne organiseerde First Lady Melania Trump onder meer een fondsenwerving voor de organisatie. Daar werd 1,4 miljoen dollar opgehaald.

Volgens Minik zijn de angsten over de Republikeinse agenda een strategie van de Democraten om Trump in een kwaad daglicht te plaatsen. "Het irriteert me om te zien dat radicaal-linkse activisten de familie Trump proberen af te schilderen als iets wat ze niet zijn. De WorldPride wordt nu neergezet als een politieke begrafenismars." Dat het Witte Huis afstand doet van de regenboogvlag, het symbool van de Pride, snapt Minik wel. "Andere protestvlaggen mogen toch ook niet meer?"

Terug bij de danswedstrijd wijst de Pride-vlag niet op protest maar op feest. De jury wuift enthousiast met de vlaggetjes. Emma ziet haar vriendin net naast de hoofdprijs grijpen. Maar dat bederft de stemming niet. "Juist hier en juist nu moeten we blijven vieren dat we zijn wie we zijn."

Bij Russische luchtaanvallen op de Oekraïense stad Charkiv zijn afgelopen nacht zeker drie mensen gedood en 21 gewond geraakt, meldt burgemeester Terechov op Telegram.

Hij noemt de aanval op zijn stad de zwaarste sinds het begin van de oorlog. Rusland bestookte de stad met drones, raketten en geleide bommen. "De dreiging is nog niet geweken. Dit is openlijke terreur tegen het vreedzame Charkiv!", zegt Terechov.

Hij zegt dat op basis van voorlopige gegevens achttien appartementencomplexen beschadigd zijn. Drie daarvan hebben structurele schade opgelopen. Daarnaast zijn er dertien woonhuizen beschadigd, aldus Terechov.

Volgens regiogouverneur Synjehoebov raakten twee kinderen gewond bij een van de aanvallen, onder wie een baby van een maand oud. Hulpdiensten zoeken naar andere slachtoffers die onder het puin vastzitten.

Vaker doelwit

De regio Charkiv ligt aan de frontlinie in het noordoosten van Oekraïne. De op een na grootste stad van het land is regelmatig doelwit van Russische luchtaanvallen vanaf de andere kant van de grens.

In de nacht van 5 juni raakten bij Russische raket- en drone-aanvallen op Charkiv negentien mensen gewond, onder wie vier kinderen.

Goedemorgen! In Utrecht wordt de Pride gevierd, onder meer met een botenparade. En het Nederlands elftal begint aan de kwalificatie voor het WK voetbal van volgend jaar in de Verenigde Staten, Mexico en Canada.

Eerst het weer: het is bewolkt en er valt af en toe regen. De regen trekt naar het noordoosten weg en vanuit het westen breekt de zon soms door. Vanmiddag volgen buien en deze kunnen lokaal fel zijn met hagel en onweer. De temperatuur stijgt naar 16 tot 18 graden. De komende dagen blijft het wisselvallig. De temperatuur loopt geleidelijk wat op.

Ga je vandaag op pad? Hier vind je het overzicht van de files en wegwerkzaamheden en hier lees je over de situatie op het spoor.

Wat kun je vandaag verwachten? Wat heb je gemist?

De haven van Antwerpen wordt de laatste maanden overspoeld door uithalers, op zoek naar cocaïne in zeecontainers. Onder hen zijn opvallend veel jonge Nederlanders. Zowel de politie als advocaten waarschuwen dat Nederlandse jongeren totaal onderschatten wat hen in België boven het hoofd hangt.

De eerste vijf maanden van dit jaar zijn er 140 uithalers opgepakt in de Antwerpse haven. Dat zijn er nu al meer dan heel vorig jaar. De helft van de betrapte uithalers kwam uit Nederland, waaronder twintig minderjarigen. De jongste Nederlandse uithaler was slechts 13 jaar.

Ander nieuws uit de nacht: En dan nog even dit:

Deze week viel dan alsnog het kabinet, nadat PVV-leider Wilders zijn ministers had teruggetrokken. De coalitie van PVV, VVD, NSC en BBB hield minder dan een jaar stand.

Bekijk in deze terugblik hoe moeizaam de verhoudingen van begin af aan waren:

Fijne dag!

Van onze correspondent is een serie van de makers van Podcast De Dag. Iedere zaterdag maken we kennis met een van de correspondenten van de NOS, het land waar ze wonen, en de verhalen die wat hen betreft meer aandacht verdienen. Vandaag: correspondent Verenigd Koninkrijk en Ierland Fleur Launspach.

Terwijl de Britten een nieuw hoofdstuk ingingen, na Brexit, werd Launspach correspondent in Londen voor de NOS. Ook voor haar begon een nieuw hoofdstuk nadat ze jaren in Afrika en Qatar had gewerkt.

Het is wennen, want de omgang met Britten is onverwachts toch anders dan die met Nederlanders. Launspach belandt door haar toenmalige relatie recht in de Britse elite en kijkt haar ogen uit. Daar ziet ze dat de klassenmaatschappij er nog steeds is. Het maakt uit op welke school je zit en de mensen met macht komen vaak van dezelfde dure privéschool. Het contrast met de andere kant van het Verenigd Koninkrijk is enorm, want een groot deel van de Britten leeft in armoede. Een land met twee compleet verschillende gezichten.

In de jaren in Londen beleefde het Verenigd Koninkrijk grote veranderingen: vier premiers kwamen voorbij, koningin Elizabeth overleed, de Conservatieven droegen de macht voor het eerst in veertien jaar over naar Labour en de huidige premier Keir Starmer trekt meer en meer naar Europa. Fleur zag de Britten afstand nemen van de andere kant van Het Kanaal en ziet ze nu weer in de armen van de EU drijven. Al die verhalen maakt Launspach vanuit haar "postzegel", zoals ze haar huis in het centrum van Londen noemt. Een piepklein appartement in een stad waar ze van houdt, maar waar de mensen niet altijd zo vriendelijk zijn.

De cultuurtips van Fleur: de film The Darkest Hour en muziek van Kae Tempest - People's Faces.

Volgende week: Kysia Hekster, EU-correspondent. Heb je vragen voor haar of wil je reageren op deze podcast, mail dan naar dedag@nos.nl

Presentatie en montage: Marco Geijtenbeek

Redactie: Rosanne Sies

Eindredactie: Rosanne Sies

Deze aflevering van De Dag kun je hier beluisteren. Bevalt het? Vergeet je dan niet te abonneren!

Onze podcasts:

De Dag: elke werkdag 20 minuten verdieping bij één onderwerp uit het nieuws.

Lang verhaal kort: elke werkdag rond vijven één onderwerp, in 5 minuten. NOS op 3 vertelt je wat je moet weten over een actueel onderwerp om het nieuws erover beter te kunnen volgen.

Met het Oog op Morgen: elke dag een overzicht van het nieuws, een blik in de ochtendkranten en het betere journalistieke interview.

Het Beste uit het Oog: iedere zaterdag selecteert de redactie van Met het Oog op Morgen de mooiste gesprekken van de afgelopen week.

De Stemming van Vullings en De Rooy: elke vrijdag een nieuwe aflevering waarin de politieke week wordt doorgenomen. Gemaakt door de NOS en EenVandaag.

Jeugdjournaal-podcast: Iedere week vindt het Jeugdjournaal antwoorden op vragen van kinderen bij het nieuws.

De haven van Antwerpen wordt de laatste maanden overspoeld door uithalers, op zoek naar cocaïne in zeecontainers. Onder hen zijn opvallend veel jonge Nederlanders. Zowel de politie als advocaten waarschuwen dat Nederlandse jongeren totaal onderschatten wat hen in België boven het hoofd hangt.

De eerste vijf maanden van dit jaar zijn er 140 uithalers opgepakt in de Antwerpse haven. Dat zijn er nu al meer dan heel vorig jaar. De helft van de betrapte uithalers kwam uit Nederland, waaronder twintig minderjarigen. De jongste Nederlandse uithaler was slechts 13 jaar.

Volgens zowel de Belgische politie als advocaten die deze verdachten bijstaan, dienen de jonge uithalers als "kanonnenvlees". Criminele opdrachtgevers sturen hen aan de lopende band de haven in, waarbij de jongeren niet beseffen hoeveel risico ze in België lopen.

In Nederland komt een uithaler die voor het eerst wordt betrapt vaak nog weg met een taakstraf of een voorwaardelijke celstraf. Alleen wie vaker is betrapt, riskeert een klein jaar gevangenisstraf.

In België zijn de straffen veel hoger. Een meerderjarige die wordt betrapt tussen de containers krijgt gemiddeld 40 maanden cel. Minderjarigen worden weken tot maanden in een Belgische jeugdinrichting geplaatst.

Bij moeder aan de haard

"Ik merk dat het aandeel Nederlandse jongeren stijgt en dat ze steeds jonger worden", zegt advocaat Chantal van den Bosch, die regelmatig uithalers in Antwerpen bijstaat. "Ze gaan er na hun aanhouding van uit dat ze dezelfde avond naar huis mogen. Dat is absoluut niet zo. Het is belangrijk dat die jongens beseffen dat ze niet snel weer bij moeder aan de haard zitten."

De huidige piek aan Nederlandse uithalers in België is opvallend, omdat het aantal arrestaties in de Rotterdamse haven juist afneemt. Dit jaar zijn er daar enkele tientallen uithalers aangehouden; veel minder dan vorig jaar.

50 blokken

Dat er de laatste tijd zo veel uithalers actief zijn in Antwerpen, heeft volgens de politie meerdere oorzaken. Ten eerste lijken criminelen aan risicospreiding te doen. Ze smokkelen nu vaker kleine partijen drugs, in plaats van één grote lading. Daardoor zijn op meer momenten uithalers nodig.

"Vroeger smokkelden ze tonnen cocaïne per keer, nu vinden we vooral kleinere hoeveelheden van 50 of 60 blokken. Dat past in één sporttas", vertelt An Berger van de federale politie. "We zien nu meer kleine groepjes van twee of drie uithalers die de haven in worden gestuurd om de drugs op te halen. Als dit mislukt, sturen de criminele organisaties de volgende nacht gewoon weer een nieuw groepje."

Een tweede oorzaak van het toegenomen aantal arrestaties is betere beveiliging. De havenpolitie is versterkt, er is meer cameratoezicht en auto's in het Antwerpse havengebied worden vaker gecontroleerd. De pakkans is dus flink vergroot.

Bling bling

"Veel drugsorganisaties werken vanuit Nederland, dus het is logisch dat ze Nederlanders inzetten", verklaart Berger het hoge aandeel jonge verdachten uit ons land. De politie ziet relatief veel kwetsbare jongeren uit Rotterdam en Amsterdam, maar ze komen ook uit andere plaatsen.

"Zij worden via Snapchat of Telegram gerekruteerd om voor een habbekrats gevaarlijke toeren uit te halen. Soms zijn ze bereid om voor een iPhone of een klein bedrag een enorm risico te nemen. Als ze worden gepakt, trekken criminele organisaties hun handen er meteen vanaf en worden ze aan hun lot overgelaten."

Dat laatste wordt bevestigd door advocaat Van Den Bosch, al zegt zij dat uithalers wel degelijk flinke sommen geld in het vooruitzicht worden gesteld. Het zou gaan om bedragen tussen de 5000 en 20.000 euro per keer. Volgens haar zijn de jongeren stuk voor stuk verblind door "de kracht van de bling bling".

Wanhoopspoging

Het zijn dezelfde jongens die ook worden geronseld om vuurwerkbommen aan voordeuren te hangen, zegt misdaadjournalist Joris van der Aa van de Gazet van Antwerpen. "Zij worden ingezet om cocaïne op te halen die eigenlijk als verloren wordt beschouwd. Uithalen is een soort wanhoopspoging."

Volgens hem deinzen Nederlandse criminelen er niet voor terug om deze jonge jongens op te offeren, in een poging hun drugs toch nog in handen te krijgen. "Belgische organisaties zullen niet zo snel nog jongens de haven in sturen voor zo'n ultieme poging, omdat zij weten dat de pakkans redelijk groot is."

De cocaïne uit Zuid-Amerika wordt tegenwoordig vaak verstopt in het motorgedeelte van koelcontainers. De drugs krijgen een gps-tracker mee, zodat ze makkelijker teruggevonden kunnen worden. De uithalers ontvangen van hun opdrachtgever een berichtje waar in de haven ze moeten zijn. Soms ziet de politie hen scannend met hun telefoon tussen de containers lopen, op zoek naar het gps-signaal.

Zwijgen

Net als in Nederland, zwijgen de meeste verdachten na hun aanhouding. Volgens advocaat Van den Bosch is het vanwege mogelijke represailles te gevaarlijk om te praten.

"Voor hun eigen veiligheid adviseer ik die jongens altijd om zich te beroepen op hun zwijgrecht. Hun verklaring krijgen ze mee en ik zeg altijd: die moet je goed bij je houden om te laten zien dat je geen snitch bent. Het is geen milieu waarin je zegt: ik heb mijn mond voorbij gepraat, ik zal het nooit meer doen."

Het Amerikaanse Hooggerechtshof heeft de taskforce DOGE, die is opgericht om te snoeien in de overheidsuitgaven, toestemming gegeven om toegang te krijgen tot de systemen van de federale uitkeringsdienst SSA. In die systemen zijn persoonlijke gegevens van miljoenen Amerikanen opgeslagen.

Eerder had een lagere rechtbank DOGE de toegang geweigerd. De regering-Trump stelt dat DOGE, dat werd geleid door miljardair Elon Musk, deze gegevens nodig heeft om verspilling binnen de federale overheid aan te pakken. De SSA betaalt maandelijks meer dan zeventig miljoen mensen uit, onder wie pensioengerechtigden en mensen met een beperking. Ook is het verantwoordelijk voor het uitgeven van burgerservicenummers.

Maar verschillende rechters waarschuwden voor ernstige privacyschendingen. Volgens een aantal rechters is "onbeperkte toegang tot data" niet in overeenstemming met het belang van privacybescherming, en heeft DOGE geen duidelijke noodzaak aangetoond voor het inzien van deze informatie.

Breuk met Trump

De juridische overwinningen voor DOGE komen op een moment van een chaotische breuk tussen president Trump en Elon Musk. Die ruzie begon kort na Musks vertrek als adviseur van Trump. Sindsdien heeft Musk via X meerdere keren scherpe kritiek geuit op de president.

Trump noemde de techmiljardair daarop "irritant en doorgedraaid" en dreigde de contracten tussen de overheid en Musks bedrijven te beëindigen. De Tesla-baas op zijn beurt schreef dat Trump "zonder hem nooit de verkiezingen had gewonnen."

Gisteravond zei Trump dat hij niet geïnteresseerd is in een verzoening met Musk, die naar verluidt met de president wilde spreken. De president zou gisteren een telefoongesprek hebben met hem maar dat ging niet door. Amerikaanse media melden ook dat Trump van plan is om de rode Tesla die hij van Musk kocht van de hand te doen.

In het Belgische Haasrode zijn een Oekraïense vrouw en haar dochter om het leven gebracht, zegt justitie. Ze werden gisterochtend gevonden tijdens een brand in hun appartement.

De brandweer was gebeld omdat er rook uit de ramen kwam. Brandweerlieden vonden de dode vrouw van 46 en zagen dat het meisje van 6 nog leefde. Ze werd gereanimeerd, maar is daarna overleden. Moeder en dochter hadden meerdere steekwonden.

Uit het eerste onderzoek blijkt dat de brand is aangestoken. Justitie gaat uit van moord en heeft nog geen verdachten aangehouden.

De 16-jarige zoon van het gezin zat volgens Belgische media op school toen de brand uitbrak. Hij is opgevangen.

Vader in leger

De moeder, zoon en dochter ontvluchtten Oekraïne in 2022 vanwege de invasie van Rusland. Hun vader bleef achter om mee te vechten in het leger. Het gezin belandde in Haasrode, ten zuiden van Leuven.

Waarnemend burgemeester Van Biesbroeck is aangedaan door de dood van de twee. "De dood van een jong kind raakt een hele gemeenschap en zeker ook de school", zegt hij. "Ik ben erg dankbaar voor de hulpdiensten die snel ter plaatse waren."

In Rotterdam-Zuid wordt het wijkdeel Noordereiland voortaan iedere vrijdag- en zaterdagavond deels afgesloten voor verkeer vanwege overlast door straatraces. Auto's en motoren kunnen op die dagen in bepaalde straten van 20.00 tot 03.00 uur niet komen.

De maatregel moet er volgens de gemeente voor zorgen dat de overlast verdwijnt. "Veel bewoners en bezoekers van Rotterdam kennen het fenomeen als het mooi weer is: onnodig hard optrekkende auto's en motoren, het negeren van snelheidslimieten, cruise-verkeer, herrie door knallende uitlaten en luide muziek", zegt de gemeente. "Rotterdammers ergeren zich massaal aan het gedrag van deze bestuurders."

De afsluiting duurt tot en met 31 augustus. Tot dan wordt het effect op asociaal verkeersgedrag gemonitord en of de overlastgevers zich verplaatsen. "Na deze periode bekijkt de gemeente of de maatregelen werken."

Een aantal weken terug werd vanwege een deel van het centrum al afgesloten. Het gaat onder meer om de Meentbrug en de Kruiskade, ter hoogte van het Hofplein.

Sinds 2021 zijn de gemeente Rotterdam, politie en het Openbaar Ministerie gestart met een zomeroffensief tegen verkeersasociaal gedrag. Er worden onder meer boetes gegeven voor onnodig geluidsoverlast. Zo hangen er op verschillende plekken in de stad geluidsmeters.

Snoepfabrikant Haribo zegt dat de cannabis die in hun colasnoepjes is gevonden, niet tijdens de productie in hun snoep is terechtgekomen. Dat blijkt uit onderzoek dat ze hebben laten doen.

Een woordvoerder van Haribo zegt dat er onafhankelijke tests zijn uitgevoerd door een laboratorium. Ook zijn er monsters getest van de bewaarde snoepjes uit de partij waarover meldingen kwamen, net als van de grondstoffen die tijdens de productie zijn gebruikt en van producten die al in de Nederlandse winkels lagen.

Alle resultaten van deze tests waren negatief en tonen volgens de woordvoerder aan dat er geen bewijs is van besmetting. "Ook onze interne onderzoeken tonen aan dat er geen onregelmatigheden waren in onze productieprocessen."

Hoe de softdrugs in het snoep zijn beland, is nog onduidelijk. Volgens de snoepfabrikant gingen de meldingen over één specifiek product in het oosten van Nederland, waarna de hele partij is teruggeroepen. Het ging om kilozakken Haribo Happy Cola F!ZZ met januari 2026 als houdbaarheidsdatum.

Ziekenhuisgroep Twente bevestigde deze week dat ze twee kinderen in de peuter- en kleuterleeftijd heeft behandeld die ziek waren geworden. Een van hen lag een tijd in coma. Meerdere leden uit hetzelfde gezin werden onwel na het eten van de bekende Haribo-colaflesjes.

Kilmar Abrego Garcia, de man die onrechtmatig door de Verenigde Staten werd uitgezet naar een beruchte gevangenis in El Salvador, is terug in de VS om daar strafrechtelijk te worden vervolgd. Zijn overplaatsing was het gevolg van diplomatieke gesprekken tussen de VS en El Salvador, heeft de Amerikaanse minister Bondi van Justitie bekendgemaakt.

Volgens Bondi wordt de Salvadoraan ervan beschuldigd dat hij vanuit de VS gedurende negen jaar illegale migranten het land in smokkelde. Tegen hem was een arrestatiebevel uitgevaardigd op 21 mei, blijkt nu.

De 29-jarige man werd in maart dit jaar uitgezet als onderdeel van het harde uitzettingsbeleid van de Amerikaanse president Trump. Hij zou lid zijn van de bende MS-13, die door de Amerikaanse overheid als terroristische organisatie wordt gezien.

In 2011 gevlucht

Abrego Garcia vluchtte in 2011 uit El Salvador en woonde sindsdien in de Verenigde Staten. In 2019 zat hij kort in de gevangenis op verdenking van lidmaatschap van MS-13, maar hij werd later vrijgelaten. Volgens hem heeft hij niets te maken met die bende.

Abrego Garcia, die formeel nooit asiel heeft gekregen, werd in maart opnieuw gearresteerd in Maryland, waar hij met zijn vrouw en kinderen woonde. Daarna werd hij samen met 200 anderen gedeporteerd naar de gevaarlijke gevangenis in El Salvador.

Kort daarna bleek dat bij zijn uitzetting een "administratieve fout" was gemaakt. Ook bij andere uitgezette migranten werd amper bewijs geleverd dat ze een gevaar zouden vormen voor de samenleving.

'Alles op alles zetten om hem terug te halen'

Het Amerikaanse hooggerechtshof oordeelde in april net als een lagere rechter dat de uitzetting van Abrego Garcia onterecht was. De regering moest "alles op alles zetten" om hem terug te halen naar de VS.

Dat gebeurde tot nu toe niet. De regering stelde een maand geleden nog dat hij "buiten de Amerikaanse jurisdictie valt". Maar nu, met het nieuwe arrestatiebevel, hebben de Salvadoraanse autoriteiten hem uitgeleverd.

"Vanaf het begin heeft deze zaak een ding duidelijk gemaakt, en dat is dat de overheid de macht had hem terug te halen", zegt zijn advocaat tegen de nieuwszender ABC. "In plaats daarvan hebben ze ervoor gekozen om spelletjes te spelen met de rechtbank en met iemands leven." De advocaat stelt dat hij "ervoor zal blijven vechten" dat Abrego Garcia een eerlijk proces krijgt.

Het Nederlandse ambtsbericht over de veiligheid van Syrië is openbaar gemaakt. Dat heeft de overheid gedaan nadat de rechter vandaag had bepaald dat het moest.

Ambtsberichten zijn rapporten over de veiligheid in landen van herkomst van asielzoekers. Op basis daarvan wordt besloten of zij (tijdelijk) in Nederland mogen blijven of terug moeten.

Het vandaag gepubliceerde ambtsbericht is opgesteld in mei 2025 en telt meer dan 160 pagina's. Onder meer de veiligheidssituatie per regio in Syrië wordt erin omschreven. Zo is volgens het ambtsbericht sinds de val van het Assad-regime nog sprake van "verschillende, actieve gewapende conflicten in het land".

Ook staat in het rapport welke gewapende groeperingen actief zijn in Syrië. Van een ervan wordt beschreven hoe die bijvoorbeeld minderjarigen en jongvolwassenen rekruteert. Het ambtsbericht omschrijft ook de mensenrechtensituatie van Palestijnen en religieuze minderheden, zoals christenen, in het land.

Asielaanvraag afgewezen

De rechter dwong de overheid tot publicatie van het ambtsbericht in een zaak die was aangespannen door een Syrische asielzoeker. Hij was in beroep gegaan tegen de afwijzing van zijn asielaanvraag.

De uitspraak van de rechter is opvallend omdat het inmiddels demissionaire kabinet had besloten om ambtsberichten voortaan geheim te houden. Volgens het kabinet zouden asieladvocaten en mensensmokkelaars misbruik maken van de documenten. Daar kwam veel kritiek op van deskundigen en partijen die bij migratie betrokken zijn.

De drie overgebleven regeringspartijen VVD, NSC en BBB komen er niet uit over de verdeling van de ministersposten die de opgestapte PVV-bewindslieden hebben achtergelaten. Bronnen zeggen tegen de NOS dat er sprake is van een "impasse" en dat er na het gesprek van vanmiddag geen vervolgafspraak is gemaakt.

Heikel punt is de portefeuille van voormalig PVV-minister Faber van Asiel en Migratie. Alle drie de partijen azen op deze functie. Ze zien het als een terrein om aan de kiezer te laten zien dat zij het beter kunnen dan de PVV.

Voor de VVD is minister Van Weel van Justitie en Veiligheid in de race. Hij solliciteerde op NPO Radio 1 openlijk naar de functie. Ook BBB, in de persoon van demissionair minister Keijzer, en NSC hebben hun zinnen gezet op deze portefeuille, desnoods opgeknipt in twee delen: de asielproblematiek en arbeidsmigratie.

BBB en NSC willen graag een vervolgafspraak om het over de verdeling van deze taken te hebben. Maar demissionair premier Schoof en de VVD zien hier volgens bronnen niets in. Zolang er een patstelling is, geldt de 'vaste' vervangingsregeling. Dat betekent dat VVD'er Van Weel niet alleen Justitie en Veiligheid maar ook Asiel en Migratie onder zijn hoede heeft.

Weinig belang

Voor de VVD is er dus weinig belang om verder te onderhandelen. En dat gaat vooralsnog niet gebeuren, zo luidt het. De woorden "ongemakkelijk" en "staat lelijk" klinken bij de andere partijen. Zij geven de strijd nog niet op, en hopen op een nieuwe afspraak.

De ministeries worden tot er een akkoord wordt bereikt, dus bestuurd door de 'vaste' vervangers: Asiel en Migratie door Van Weel (VVD), Volksgezondheid door Van Hijum (NSC), Economische Zaken door Heinen (VVD), Infrastructuur en Waterstaat door Hermans (VVD) en Buitenlandse Handel door Veldkamp (NSC).

Veel taken erbij

Deze vervanging betekent dat de overgebleven ministers er heel veel taken bij krijgen en ook verantwoordelijk zijn voor een veel groter deel van de Rijksbegroting.

Demissionair minister Van Hijum (NSC) heeft bijvoorbeeld de portefeuilles waar het meeste overheidsgeld in omgaat: van de gezondheidszorg tot socialezekerheidsuitkeringen. Dat is een te grote klus om bij één minister te laten, vindt zijn partij.

Ook demissionair minister Veldkamp van Buitenlandse Zaken (NSC) vindt de combinatie van zijn nieuwe taken, zeker wat betreft de vele reizen, niet realistisch. Hij wordt geacht ook Buitenlandse Handel erbij te doen. Dan gaat het bijvoorbeeld over de importtarieven van de regering-Trump en de belangen van chipmachinefabrikant ASML.

De politie krijgt meer tijd om de problemen met het communicatiesysteem C2000 te verhelpen. Nog steeds weten agenten niet goed genoeg wat ze moeten doen als het systeem niet werkt. Maar omdat er werk wordt gemaakt van een oplossing, stelt de Arbeidsinspectie de dreigende boete uit naar eind oktober.

Al jaren spelen problemen rond het communicatiesysteem voor hulpdiensten, dat werd ingevoerd aan het begin van de eeuw. Door storingen werkt de communicatie soms niet of nauwelijks en ontstaan onveilige situaties, vooral bij drukke evenementen. Zo werkte afgelopen jaarwisseling de noodknop op de portofoons niet, die agenten in levensgevaar voorrang geeft in de communicatie.

Vier maanden geleden legde de inspectie een dwangsom op: als de situatie niet verbetert, dan moet de politie 325.000 euro betalen. Dat bedrag kan oplopen tot maximaal bijna 1 miljoen euro.

Noodscenario's

De inspectie vindt het vooral belangrijk dat agenten weten wat ze moeten doen als het communicatiesysteem niet goed werkt. Dat is inmiddels verbeterd. Zo zijn noodscenario's gemaakt voor als het systeem niet werkt.

Maar wat op papier staat, heeft nog niet iedere agent bereikt. De dwangsom is niettemin uitgesteld omdat de inspectie denkt dat dat het gewenste resultaat oplevert.

NAVO-top

Een belangrijk moment voor de politie is de NAVO-top, over 2,5 week. Het wordt de grootste Nederlandse veiligheidsoperatie ooit genoemd.

Het is onduidelijk wat daar de gevolgen van zijn voor C2000. Een voordeel is wel dat meerdere partijen betrokken zijn bij de operatie en er dus meerdere communicatiesystemen gebruikt worden.

Winkelcentrum Hoog Catharijne in Utrecht gaat 's nachts op slot vanwege aanhoudende overlast. Het winkelcentrum is nu nog 24 uur per dag deels geopend, zodat voetgangers snel van de binnenstad naar het station kunnen lopen.

Volgens de gemeente is het winkelcentrum "een aantrekkelijke ontmoetings- en hangplek" geworden. "De laatste zes tot acht maanden zijn zowel het aantal personen als de overlast en incidenten in de nacht toegenomen en wordt de sfeer grimmiger", aldus de gemeente.

Het winkelcentrum sluit de deuren van middernacht tot 06.00 uur 's ochtends, schrijft RTV Utrecht. De sluiting gaat mogelijk deze zomer nog in en geldt voor minimaal een jaar. Door de maatregel kan 's nachts alleen nog buitenom tussen de binnenstad en Utrecht Centraal gelopen worden.

"Het is ingrijpend dat een maatregel als deze nodig is, maar veiligheid voor onze inwoners, bezoekers en iedereen die zich bezighoudt met de openbare orde in Hoog Catharijne staat voorop", zegt de Utrechtse burgemeester Dijksma.

Drugs en alcohol

Volgens de gemeente worden in de nachtelijke uren alcohol en drugs gebruikt in het winkelcentrum. Ook worden regelmatig spullen gestolen en zijn er vechtpartijen.

De overlast komt van een groep van dertig tot vijftig personen. Die groep wisselt regelmatig van samenstelling en bestaat volgens de gemeente uit zowel Utrechters als personen uit Oost-Europa, Noord-Afrika en het Midden-Oosten. Vooral de toename van Syrische en Algerijnse jongeren leidt volgens de gemeente tot problemen.

Met de nachtsluiting wil de gemeente de situatie onder controle krijgen. Tegelijk is er de vrees dat de overlast zich verplaatst. De gemeente laat weten de situatie goed in de gaten te houden en in te grijpen als er signalen zijn dat de overlastgevers op een nieuwe plek in Utrecht opduiken.

De ruzie tussen de Amerikaanse president Trump en zakenman Elon Musk is groot nieuws. Waar de twee mannen de afgelopen maanden nog innig waren, raakten ze gisteravond verwikkeld in een ongekend felle ruzie. Een voorzichtige toenaderingspoging van Musk werd vandaag resoluut afgewezen door Trump. Hij wil voorlopig niet in gesprek en overweegt zijn Tesla weg te doen.

Het online gebekvecht lijkt misschien onbeduidend, maar er staan grote belangen op het spel. De twee zijn namelijk niet alleen vriendschappelijk, maar ook financieel met elkaar verbonden. Musk bezit vijf bedrijven: XCorp, The boring company, Neuralink, Tesla en SpaceX. Die laatste twee kregen de afgelopen jaren flink wat geld vanuit de Amerikaanse overheid. Zo rekende The Washington Post begin dit jaar uit dat Amerikaanse overheden minstens 38 miljard dollar hadden uitgegeven aan Tesla en SpaceX. Alleen al vorig jaar ging het om ruim 6 miljard dollar.

Dat geld komt vooral uit overheidsopdrachten, leningen en subsidies. Zo investeerde ruimtevaartorganisatie NASA volgens de krant meer dan 15 miljard dollar in SpaceX om verschillende ruimtevaartprogramma's te ontwikkelen, en bouwde SpaceX voor NASA al eerder een programma om voorraden naar het internationale ruimtestation ISS te vervoeren.

Machtsstrijd

De rol van SpaceX is volgens Amerika-econoom van Rabobank Philip Marey het belangrijkste twistpunt. Op X dreigde Trump namelijk de overheidsopdrachten aan SpaceX stop te zetten, maar doordat het bedrijf van Musk een groot deel van de rol van NASA heeft overgenomen, is de positie van de techmiljardair sterk: "Het is een interessante machtsstrijd. De facto zou Musk ervoor kunnen zorgen dat astronauten vast komen te zitten in de ruimte. Daardoor heeft hij een sterke machtspositie."

De ruzie tussen Trump en Musk op sociale media in beeld:

Musk investeerde andersom ook in Trump: hij stak namelijk bijna 300 miljoen dollar in Trumps verkiezingscampagne. "De steun van Musk aan de Republikeinse Partij wordt hiermee op het spel gezet. Op korte termijn zou het kunnen betekenen dat de steun wegvalt voor Trumps belastingplan, op lange termijn is het een risico voor de tussentijdse verkiezingen, waarin de Republikeinen maar een kleine meerderheid verdedigen", zegt Marey.

Big beautiful bill

De belangen van Musk kunnen volgens Marey ook een reden zijn waarom de techmiljardair de afgelopen dagen steeds meer kritiek toonde op de zogenoemde big beautiful bill van Trump. Deze megawet omvat een flink aantal belastingverlagingen en om dat te betalen wordt er ook gesneden in een belastingvoordeel voor elektrische auto's.

Musk zegt zelf vooral kritiek te hebben op het feit dat de wet leidt tot een hogere staatsschuld. "Die schuld was al heel groot. Het begrotingstekort wordt nu nog groter en als gevolg daarvan zullen de rentes op Amerikaanse staatsobligaties verder oplopen", zegt ook econoom Rogier Quaedvlieg van ABN Amro.

Volgens de Amerikaanse fiscale toezichthouder kan deze wet ertoe leiden dat de staatsschuld met 2400 miljard dollar oploopt. Trump bestrijdt dit. Volgens hem vergeet de toezichthouder de belastinginkomsten mee te rekenen van de importheffingen die Trump de afgelopen maanden invoerde.

Ook gelooft de president dat de Amerikaanse economie dankzij zijn maatregelen flink zal groeien waardoor er alsnog meer geld in de staatskas stroomt. Maar volgens Quaedvlieg rekent Trump zich onterecht rijk. "Een groot deel van de belastingverlagingen zijn verlengingen van eerdere belastingverlagingen dus dat geeft nauwelijks een extra impuls aan de economie. Bovendien zal door de heffingen de economie juist afremmen."

De komende tijd zal er in de VS nog flink gediscussieerd worden over de megawet. Trump hoopt de wet voor 4 juli te kunnen ondertekenen.

Een zeilboot met daarop twaalf activisten is sinds zondag vanuit Sicilië onderweg naar Gaza. Er is een grote kans dat ze worden tegengehouden door Israël en de kust niet bereiken. Maar dat is ook niet hun doel: ze willen er vooral mee protesteren tegen de daden van Israël en eisen dat het land meer hulpgoederen toelaat.

Aan boord is onder anderen de Zweedse klimaat- en mensenrechtenactivist Greta Thunberg. De actie wordt ondersteund door Game of Thrones-acteur Liam Cunningham, die aanwezig was bij het vertrek van het schip.

"Het helpt dat we prominente namen hebben die met ons meedoen, waardoor er ineens veel aandacht is voor deze actie", zegt de Nederlander Mark van Rennes. Hij is kapitein van de Madleen, het burgerschip waarop de activisten richting Gaza varen. "Maar het gaat om de Palestijnse bevolking, en de hulp die Israël blokkeert. Het zou niet om ons moeten gaan."

Grenzen gesloten

Israël hield lange tijd de grenzen van de Gazastrook gesloten en ook hulpgoederen werden bijna drie maanden tegengehouden. Sinds een week staat Israël weer noodhulp toe, maar alleen via de fel bekritiseerde Gaza Humanitarian Foundation (GHF). Israël zegt hiermee te willen voorkomen dat hulp in handen van Hamas valt.

Maar mede doordat er weinig distributiepunten zijn, verloopt de hulp chaotisch en er vielen tientallen doden bij schietpartijen. Bij een van die schietpartijen stelde Israël dat militanten van Hamas of andere gewapende groeperingen verantwoordelijk zijn. Wapenexperts die CNN de beelden liet analyseren wijzen echter naar Israël. De kogels en de snelheid van het geweervuur komen volgens hen overeen met geweren die Israël gebruikt. Ook ooggetuigen zeiden dat Israël erachter zat.

Weinig hulpgoederen aan boord

De Madleen heeft goederen aan boord die extreem hard nodig zijn in Gaza zoals babyvoeding, meel, rijst, luiers, waterfilters, en medische benodigdheden. Maar het is geen groot schip en die goederen zijn waarschijnlijk een druppel op een gloeiende plaat. Dat erkennen ook de actievoerders aan boord. Het Frans-Palestijnse Europese Parlementslid Rima Hassan zegt dat het gaat om "beperkte voorraden die vooral symbolisch zijn".

Ook Thunberg vertelt aan de NOS dat er hulpgoederen aan boord zijn, maar "we brengen ook hoop en solidariteit mee". Ze zegt met de vaartocht "de ogen op Gaza gericht te willen houden" en ervoor te willen zorgen dat Israël onder die druk onder meer de humanitaire corridor weer opent.

Critici

De keerzijde van de aanwezigheid van Thunberg op de boot is dat zij ook veel critici met zich meebrengt. Al sinds haar 15e krijgt ze naast veel lof ook veel kritiek, onder meer op sociale media. Ze haalt haar schouders erover op. "Het zegt veel over hen dat ze in plaats van zelf iets te doen hun waardevolle tijd steken in het bekritiseren van mensen die iets proberen te bereiken."

Of de boot mag afmeren voor de kust van Gaza is nog de vraag. De Israëlische publieke omroep Kan meldde dat Israël overwoog om het schip toe te laten. De reden was dat het geen bedreiging zou vormen, maar die beslissing werd later teruggedraaid, meldt The Jerusalem Post op basis van bronnen. Een legerwoordvoerder geeft tegen de krant geen details, maar zegt wel "voorbereid te zijn" en "ervaring in voorgaande jaren te hebben opgebouwd en daarnaar te handelen".

Eerder tegengehouden

Al in 2010 probeerde de Freedom Flotilla Coalition, de organisatie achter de actie van de Madleen, Gaza te bereiken met humanitaire hulp. Maar die poging leidde tot gewelddadige aanvaringen met het Israëlische leger, waarbij tien activisten om het leven kwamen.

En een ander schip van de coalitie, Conscience, werd vorige maand door drones aangevallen bij een poging om Gaza te bereiken. Van de bemanningsleden die op dat moment aan boord waren, raakten er vier lichtgewond. De organisatie vermoedt dat Israël achter de droneaanval zit, maar een reactie van de Israëlische regering bleef uit.

"We weten niet wat er gaat gebeuren, en of we veilig op onze bestemming zullen aankomen, maar het is lang niet zo gevaarlijk als wat Palestijnen dagelijks meemaken", vertelt Van Rennes. "We willen zo ver mogelijk komen. En als het ons lukt, dan moet er een humanitaire doorgang mogelijk zijn waardoor andere hulpgoederen doorgelaten kunnen worden."

In India gaat volgend jaar na jaren vertraging een nationale volkstelling van start. Het ministerie van Binnenlandse Zaken kondigde aan dat de telling in twee fasen zal plaatsvinden en eindigt op 1 maart 2027.

Om een goed beeld te krijgen van de leefomstandigheden in het meest bevolkte land ter wereld gaan normaal gesproken eens in de tien jaar meer dan 2,5 miljoen onderzoekers verspreid over heel India op pad. Maar voor het eerst heeft dat systeem schade opgelopen: de laatste volkstelling dateert namelijk uit 2011. Aangezien de nieuwe telling in 2027 klaar is, betekent dat een statistisch kennisgat van zestien jaar.

"De volkstelling is meer dan een telling van het aantal mensen in een land. Het is een rapportcijfer voor het functioneren van een overheid", zegt Sanjukta Poddar, onderzoeker Indiase cultuur en geschiedenis aan de Universiteit Leiden. "Het geeft een nauwkeurig beeld van de status van het land aan de hand van ontwikkelingsindicatoren."

Kennisgat

Al 130 jaar lang, nog voor de onafhankelijkheid van India, worden elke tien jaar miljoenen huishoudens bezocht. Vastgelegd wordt bijvoorbeeld hoeveel mensen er in een huis wonen en wat hun leeftijd en religie is.

Het grootste volksonderzoek ter wereld was tot voor kort een strak georganiseerde exercitie. Tijdens grote gebeurtenissen zoals de Tweede Wereldoorlog en na de onafhankelijkheid van India ging de telling gewoon door. Daaraan kwam in 2021 een einde toen de regering van Narendra Modi de telling had uitgesteld wegens de coronapandemie.

"Het is een enorm probleem voor beleidsmakers, economen en iedereen die onderzoek doet naar India en wil begrijpen wat er werkelijk gebeurt", zegt Poddar.

De onderzoeker is ook blij dat voor het eerst sinds de onafhankelijkheid in kaart wordt gebracht hoe de sociale en economische standen in de Indiase samenleving verdeeld zijn, ook wel het kastensysteem genoemd. Hoewel het handhaven van kasten verboden is in India.

"Het niet benoemen maakt niet dat het weggaat", zegt Poddar. "Mensen leven met de realiteit van dit sociale systeem en dat blijft in het dagelijks leven bestaan. Het beïnvloedt met wie je trouwt, wat voor eten je eet, waar je woont en tot welke opleiding en baan je toegang hebt."

Slechte data maken slecht beleid

Wat de Indiase volkstelling zo waardevol maakt, is dat deze extreem gedetailleerd is. Er wordt bijvoorbeeld geregistreerd van wat voor materiaal het huis gemaakt is waarin mensen wonen en of er een koelkast en een toilet in dat huis zijn. Dit maakt het voor beleidsmakers gemakkelijker om de behoeften per regio in kaart te brengen. Beslissingen over de aanleg van wegen, maar ook de verdeling van voedselprogramma's, worden gebaseerd op de gegevens uit de volkstelling.

Tijdens de laatste telling in 2011 telden onderzoekers 1,2 miljard inwoners, maar dat aantal is inmiddels opgelopen naar 1,4 miljard, wordt geschat. Door de vertraging van zes jaar zijn analisten bang dat veel inwoners van India niet gezien worden door het beleid van de laatste jaren. Een studie uit 2020 schat in dat mogelijk 100 miljoen Indiërs toegang tot voedselhulp is ontzegd door een gebrek aan juiste data.

Politieke representatie

De uitkomst van de nieuwe telling zal ook politieke gevolgen hebben, omdat de volksvertegenwoordiging in het Indiase parlement op nationaal niveau en het aantal zetels op deelstaatniveau afhankelijk is van hoeveel inwoners een deelstaat heeft. In 2026 is er een herverdeling van zetels gepland, maar daarvoor moet er wel een goed beeld zijn over wie waar woont in India.

"In veel zuidelijke deelstaten is het bevolkingsaantal gedaald, omdat ze daar succesvol het geboortecijfer omlaag hebben gekregen", zegt Poddar. Volgens haar zouden die staten daarom parlementszetels kunnen gaan verliezen.

Volgens critici hebben politieke belangen ook een rol gespeeld bij het uitstellen van de telling. Modi's BJP-partij is populair onder kiezers, mede door de grote beloftes die ze doen over economische vooruitgang. In 2019 verklaarde de overheid dat het gelukt was om in elk huis een toilet te plaatsen zodat niemand meer in het openbaar hoeft te gaan en mensen uit lagere kasten geen riool meer hoeven schoon te maken.

"Maar de organisatie voor de rechten van deze arbeiders zegt zelf dat in 2022 nog veertig mensen omkwamen bij dit werk", zegt Poddar.

Analisten en kritische journalisten trekken dit soort politieke campagnes van de BJP al langer in twijfel. Nieuwe statistieken zouden die vermoedens nu kunnen bevestigen, omdat het de eerste telling wordt onder deze BJP-regering.

Een huisarts uit Noorwegen is veroordeeld tot 21 jaar celstraf voor het verkrachten van zeventig vrouwen tijdens behandelingen. Ook is de 55-jarige Arne Bye schuldig bevonden aan het misbruiken van zijn positie als arts om seks te krijgen.

De verkrachtingen vonden plaats tussen 2004 en 2022. Tijdens medische onderzoeken zaten de vrouwen in een gynaecologische stoel en stak de arts vingers en voorwerpen bij hen naar binnen, terwijl daar geen medische noodzaak voor was. Daarnaast stimuleerde hij bij sommige vrouwen hun clitoris. Deze handelingen gelden als verkrachting.

Volgens Noorse media wisten de slachtoffers niet dat wat de arts deed niet mocht en konden ze ook niet zeggen dat ze dit niet wilden. In een aantal gevallen heeft de arts de verkrachting gefilmd.

Een van de slachtoffers was ten tijde van het misbruik 14 jaar. De arts heeft schuld bekend aan een deel van de voorvallen.

Ernstige schending vertrouwen

De rechter oordeelt dat het misbruik "een ernstige schending van het vertrouwen van de vrouwen is", en dat de arts met zijn daden ook het vertrouwen in de gezondheidszorg van artsen schaadt.

Naast de gevangenisstraf heeft de rechter ook bepaald dat Bye zijn beroep niet meer mag uitoefenen en dat hij de misbruikte vrouwen een schadevergoeding moet betalen.

Het is nog niet bekend of de arts in hoger beroep gaat tegen de uitspraak.

Op het marktplein van Friedrichstadt, in het noorden van Duitsland, heeft een auto meerdere omstanders geraakt. Vijf mensen raakten gewond, van wie twee ernstig. Er is niemand in levensgevaar, zegt de politie tegen het Duitse RTL.

Op basis van het eerste onderzoek wordt uitgegaan van een ongeluk. De bestuurder zou een zeventiger zijn die na een bezoek aan een apotheek in zijn auto zou zijn gestapt en vrijwel meteen de macht over het stuur zou hebben verloren.

Met zijn SUV reed hij over het terras van een ijssalon. Daarna botste hij tegen twee lantaarnpalen voordat hij tot stilstand kwam tegen een boom.

Gezondheidsproblemen

Van de automobilist is bekend dat hij gezondheidsproblemen heeft. Hij is zelf ook naar het ziekenhuis gebracht.

Op het marktplein wordt nog verder onderzoek gedaan naar de toedracht van de aanrijding.

In Marokko zijn de prijzen van medicijnen voor chronische ziekten, zoals bepaalde typen kanker, voor het vierde jaar op rij verlaagd. Toch is een goede kankerbehandeling voor veel Marokkanen nog altijd niet toegankelijk. Patiënten uit het hele land zijn aangewezen op een paar ziekenhuizen in Casablanca en de hoofdstad Rabat, en genoeg opvang is er niet. Een van de weinige plekken waar de mensen terechtkunnen is het opvanghuis van Khadija Al Qarti in Rabat.

De Marokkaanse overheid is sinds de oprichting van de Lalla Salma Foundation in 2010 bezig met het verbeteren van de zorg voor kankerpatiënten. Volgens cijfers van de stichting, die de naam draagt van de voormalige echtgenote van koning Mohammed VI, zijn er twaalf publieke ziekenhuizen waar Marokkanen een gratis kankerbehandeling kunnen krijgen.

Het probleem is alleen dat het merendeel van de patiënten wordt doorverwezen naar een paar van deze ziekenhuizen in Casablanca en Rabat. Voor Marokkanen die op het platteland wonen is het onbetaalbaar om voor een behandeling op en neer te reizen, laat staan dat ze een tijdelijk onderkomen kunnen vinden.

De 79-jarige Khadija uit Rabat werd door de kankerbehandeling van haar echtgenoot voor het eerst geconfronteerd met dit probleem. Ze kwam hierdoor regelmatig in het Moulay Abdellah-ziekenhuis in de stad. "Toen ik mijn man opzocht in het ziekenhuis, zag ik allemaal doodzieke en uitgeputte mensen buiten het ziekenhuis wachten op hun behandeling. Ze kwamen overal vandaan: Fes, Meknes, Tanger, uit heel Marokko", vertelt Khadija.

In 2009 overleed haar man aan de gevolgen van de ziekte. Toen kwam ze op het idee om het huis dat ze had geërfd open te stellen voor de opvang van kankerpatiënten. "Om mij te helpen met het verwerken van mijn verlies, raadde een imam mij aan om mijn verdriet om te zetten in positieve daden", zegt Khadija.

Visitekaartjes

Al snel bleek hoe groot de behoefte aan opvang was. "Ik had 120 visitekaartjes laten maken en heb die uitgedeeld aan de mensen bij het ziekenhuis. Binnen no time ving ik 50 vrouwen bij mij thuis op."

Het duurde niet lang voordat de lokale autoriteiten in de gaten kregen dat het een komen en gaan was van patiënten bij het huis van Khadija. "Aan de ene kant waren ze streng voor ons, maar uiteindelijk ook wel redelijk. Ik moest een stichting oprichten en heb een expert in de arm genomen die mij heeft geadviseerd bij de verbouwing van mijn huis", legt Khadija uit. Na de nodige aanpassingen kreeg ze toestemming om maximaal 30 vrouwen op te vangen.

Water en eieren

Uit de verhalen van patiënten die in de opvang van Khadija verblijven, blijkt wel dat het in Marokko, ondanks investeringen en verbeteringen, nog niet is gelukt om overal in het land goede kankerzorg te bieden.

De 30-jarige Loubna komt uit Nador, in het noorden van Marokko, en ondersteunt haar moeder Latifa tijdens haar behandeling. "Toen we hier in Rabat aankwamen, wisten we niet eens van het bestaan van deze opvang. De eerste dagen leefden we van water en eieren, zodat we in ieder geval een kamertje konden huren. Toen ons geld op was, vroegen we om hulp bij het ziekenhuis. Zij verwezen ons door naar Khadjia."

Maar ook voor de patiënten met een laag inkomen die relatief dicht bij Rabat wonen, is het onmogelijk om de reiskosten of een verblijf te kunnen betalen. De Ivoriaanse Sephora woont in Casablanca, op ongeveer een uur reizen van de hoofdstad. "Aan het begin van mijn behandeling reisde ik elke dag op en neer. Maar na twee weken was mijn geld op. Dankzij deze opvang kan ik mijn behandeling alsnog afmaken", vertelt ze.

Met haar 79 jaar heeft Khadija nog altijd de energie om de opvang samen met haar familieleden te runnen. "Ik word er nooit moe van. Ik beschouw de ouderen als mijn moeder of oudere zussen, en de jongere vrouwen als mijn dochters." In februari kreeg ze een extra aanmoediging toen ze in de prijzen viel bij de Arab Hope Makers Awards in Dubai. Aangezien haar stichting vooral afhankelijk is van donaties, was het prijzengeld van 270.000 dollar meer dan welkom.