NOS Nieuws - Algemeen

Tienduizenden mensen trokken zaterdag door Belém in een grote klimaatmars. In deze Braziliaanse stad vindt de COP30 plaats, de grote klimaattop van de VN. Onder de deelnemers waren grote groepen inheemsen, internationale milieuorganisaties en mensen van verschillende sociale organisaties.

Voor het eerst in jaren kon er massaal worden gedemonstreerd tijdens een klimaattop. Bij eerdere toppen was dat lastiger omdat ze in landen met autoritaire regimes werden georganiseerd, zoals Egypte, Dubai en Azerbeidzjan.

Dit zijn beelden van het protest:

"We zijn massaal vertegenwoordigd, en kunnen in vrijheid onze stem laten horen", zegt Mercedes Costa Lima. "Onze strijd is tegen het grote geld, tegen de bedrijven die vervuilen en die maar blijven investeren in oliewinning, terwijl we steeds meer last hebben van droogte en onze natuur wordt vernietigd."

Haar gezicht is beschilderd met zwarte strepen. Dat is het symbool voor strijd bij de inheemse bevolking van het Amazonegebied. Ze houdt een bord vast met de tekst: "Geen besluitvorming over ons, zonder ons".

Meebeslissen

De kritiek van veel inheemse organisaties is dat ze niet bij de besluitvorming op de klimaattop betrokken zijn. In de eerste week van de COP30 waren er verschillende blokkades door inheemsen en een bestorming van de 'blauwe zone'. Dat is het grote vergadercentrum waar internationale organisaties, landendelegaties en media exclusief toegang toe hebben. Eerder deze week verklaarde de invloedrijke inheemse leider Raoni Metuktire dat hij verwacht dat er uiteindelijk meer inheemsen worden toegelaten in deze blauwe zone.

"Natuurlijk is het goed dat er veel inheemsen vertegenwoordigd zijn hier bij de COP30 in Belém", zegt Costa Lima. "Maar kunnen we ook echt meebeslissen? Want daar gaat het om. Het moet niet zo zijn dat we alleen gezien worden vanwege onze mooie kleding of beschilderingen. Er moet naar ons geluisterd worden."

In de mars loopt een groep mensen mee met een soort doodskisten. Ze dragen zwarte kleding. Sommigen dragen ook een masker met een doodshoofd. Iemand met een lang zwart gewaad en een zeis is een uitbeelding van de dood. Op een zwart gekleurde banner staat: "Terwijl het monster van de oliebedrijven zijn zakken vult, stijgt de temperatuur steeds verder."

Er is klinkt tijdens de mars ook kritiek op de Braziliaanse president Lula da Silva - de gastheer van de top- die ondanks zijn strijd voor het behoud van de Amazone - voorstander is van oliewinning in het tropisch regenwoud.

Slangen en jaguars

Er wordt water uitgedeeld en ijsjes; een welkome verkoeling met temperaturen van boven de dertig graden en een protestmars die door het centrum met weinig schaduw gaat. Achterin de mars dragen meer dan vijftig mensen een dertig meter lange slang. De slang is binnen de inheemse cultuur een heilig dier. Er zijn meer verwijzingen naar dieren bij deze klimaatmars. Sommige deelnemers zijn verkleed als jaguars. Een groepje deelnemers draagt een van papier-maché gemaakte reuzeschildpad op hun schouders.

"De vernietiging van het milieu waar de mens de oorzaak van is treft ook dieren", zegt Karen Smith, die meeloopt met een milieuorganisatie uit Canada. "We hebben een enorme verantwoordelijkheid. Uiteindelijk moeten we kiezen: of we leven gezond door of we blijven fossiele brandstoffen gebruiken en laten onze gebieden uitdrogen en we overleven niet. Ook de dieren niet."

TFFF-fonds

Lula da Silva noemt deze COP30 "de klimaattop van de waarheid". Hij heeft grote verwachtingen van zijn Tropical Forest Forever Facility (TFFF) Dat is een fonds dat landen met tropische bossen financieel wil belonen voor het behoud ervan. Geld dat uit de publieke en private sector moet komen om ontbossing tegen te gaan en meer te investeren in groene energie.

Hoewel er nog veel onduidelijkheid is over dit initiatief en de meningen verdeeld zijn over de haalbaarheid en het effect ervan is demonstrant Mercedes Costa Lima voorzichtig positief. "Het is goed als landen meebetalen voor het behoud onze bossen. Uiteindelijk zorgen de bossen voor een gezonder klimaat en daar profiteert iedereen van."

De eerste week van de COP30 zit erop. Vanaf maandag staat de top vooral in het teken van de onderhandelingen over een slotakkoord. De top wordt, als alles volgens plan verloopt, afgesloten op 21 november.

De schrik zit er bij sommigen wel een beetje in, zeggen bewoners van de twee flats in Zeist waarvan de balkonplaten niet voldoen aan de bouwnormen. Er dreigt geen direct gevaar, maar de galerijen mogen tijdelijk maar door drie mensen tegelijk betreden worden en zware spullen moeten van de balkons af.

De Vollenhove-flats dateren uit de jaren 60. De L-flat, de grootste van Nederland, telt 700 appartementen, de Geroflat ernaast 500. Het zijn deze twee flats waar nu de problemen spelen.

Mensen die er al lang wonen hebben het nodige meegemaakt. De afgelopen decennia kwamen de flats in het nieuws met verhalen over spullen die 'zomaar' van balkons naar beneden kwamen, verhalen over illegale prostitutie en verhalen over 'Jack de Knipper', die het in 2009 op de bedrading van de liften van de flat voorzien had.

Volle woonkamer

Sinds 2020 werkt de gemeente aan verbetering van de wijk. Ruim twee jaar geleden volgde een grootschalige renovatie van de flats. Die is goed gelukt, zegt een bewoonster tegen de NOS, maar ze maakt zich nu zorgen over de nieuwe herstelwerkzaamheden. "Iedereen klaagt vooral over de komende overlast. Ik heb een hond thuis, die gaat het vervelend vinden."

De woningbouwcorporatie gaat de komende weken 'stempels' plaatsen, metalen palen om de balkons en galerijen te ondersteunen. Omdat er per woning meerdere nodig zijn gaat het om meer dan 15.000 stempels. Als die staan zijn de voorzorgsmaatregelen op de galerijen niet meer nodig.

Veel mensen zijn intussen wat voorzichtiger geworden, zegt een meisje. "Ik voel me nu ook niet meer zo veilig, ik woon op twaalf hoog, dus dit is best wel eng om te horen. Ik blijf nu maar dicht bij de muur lopen."

Een andere bewoner, eveneens op twaalf hoog, is verbaasd over de brief over de problemen met de balkons die de bewoners deze week plotseling kregen. Hij gaat twee zware parasolvoeten op zijn balkon verplaatsen.

"Dit is toch wel heel rauw op ons dak gevallen", zegt de man, die er sinds 1996 woont. "Nog geen drie jaar geleden is tijdens een renovatie alles overhoop gehaald in de flat. Dat nu blijkt dat de hele constructie van de balkons en galerijen niet klopt, dat komt bij mensen toch niet leuk aan. We hebben met veel geboor en getril gehad, en nu opeens krijgen we van die lelijke stempels. Dat ziet er niet uit en we weten niet wat ze daarna gaan doen."

'Grote tegenvaller'

Danny Visser, bestuurder ven woningcorporatie Woongroen, begrijpt de onvrede. "Het is echt een hele grote tegenvaller, vooral voor de bewoners. We hebben de afgelopen jaren best hard gewerkt om deze flats op te knappen, en dat is gelukt, maar nu moeten we toch weer aan de slag."

Hij benadrukt dat er geen acuut gevaar dreigt, maar dat de bewoners wel voorzichtig moeten zijn. "om elk risico te voorkomen."

Het euvel eerder signaleren was niet aan de orde, zegt Visser. De corporatie laat de staat van de gebouwen periodiek onderzoeken. "Tot nu toe waren die onderzoeken altijd goed. Dit is de eerste indicatie die we hebben dat er iets aan de hand is. Daar hebben we zo snel mogelijk op gereageerd."

Hoe lang de bewoners op een permanente oplossing moeten wachten weet hij niet, maar het kan lang gaan duren. "Er zijn verschillende technische oplossingen mogelijk, van het beton aanpakken tot een dragende constructie aan de buitenkant. Zo'n permanente maatregel moet bijvoorbeeld ook de reguliere vergunningsprocedures doorlopen. Daar gaat veel tijd overheen."

De opgelopen spanning tussen de Verenigde Staten en Venezuela is zichtbaar en voelbaar op Curaçao. De afgelopen dagen voeren en vlogen Amerikaanse oorlogsschepen en bommenwerpers zichtbaar door de zeestraat tussen Curaçao en Venezuela.

De VS voert al twee maanden dodelijke aanvallen uit op wat president Trump 'drugsboten' noemt. De aangekondigde uitbreiding van de Amerikaanse militaire operatie maakt inwoners op Curaçao ongerust.

Dat beeld komt naar voren uit gesprekken op straat. Curaçaoërs zeggen veel te horen over Amerikaanse acties, maar hun eigen regering zegt er nauwelijks iets over. Een vrouw vindt dat Curaçao "meer moet vragen en meer moet weten" over de oplopende spanningen. Anderen noemen de situatie "onveilig" omdat het eiland zo dicht bij Venezuela ligt. "Te dichtbij, als Maduro iets wil doen, dan zijn wij als eersten aan de beurt", zegt een man. Maduro is de president van Venezuela.

'We vervoeren vis, geen drugs'

De opgelopen spanningen tussen de VS en Venezuela beïnvloeden het dagelijks leven op Curaçao. Vissers die normaal tot in de Venezolaanse wateren vissen, blijven nu strikt binnen de twaalfmijlszone. "We hebben geen keus, er moet brood op tafel, we vervoeren vis, geen drugs", zegt een van hen. Mensen wijzen niet alleen op de militaire risico's. Ze vrezen ook gevolgen voor de voedselimport, handel en toerisme. Venezuela is nog altijd een belangrijke leverancier van groenten en fruit.

Mensen voelen zich ook onzeker omdat ze niet weten welke positie Curaçao inneemt in het conflict. De VS beheert sinds de jaren 90 een luchtmachtbasis op Hato, als onderdeel van een gezamenlijke anti-drugsoperatie met Nederland en Frankrijk.

Deze anti-drugsoperatie staat los van de aanvallen op de 'drugsbootjes', maar op Curaçao wordt gevreesd dat deze operaties door elkaar gaan lopen en dat het lastig wordt om ze van elkaar te onderscheiden.

De NOS maakte eerder deze video over de uitbreiding van de Amerikaanse strijdkrachten in internationale wateren:

Oud-premier Suzy Römer noemt de dodelijke Amerikaanse aanvallen op de mogelijke drugsbootjes evident illegaal en in strijd met het internationaal recht. Volgens haar brengen ze het hele Koninkrijk in een lastige positie. "Wij zien op een mooie dag, als je vanaf de brug kijkt, Venezuela liggen. Dus als Caracas iets wil doen, dan zijn wij het eerste doelwit."

Römer zegt dat de angst bestaat dat Venezuela Curaçao ziet als handlanger van de Amerikanen, ook al helpt het eiland alleen bij de reguliere anti-drugsbestrijding. "Het maakt ons kwetsbaar. Het toerisme kan geraakt worden, maar ook onze economie. Sabotage, cyberaanvallen, elektriciteit die uitvalt: we hebben gezien wat dat betekent."

Demissionair premier Schoof zei vorige week toen hij het eiland bezocht, dat het Koninkrijk "op geen enkele manier betrokken is bij de acties van de Verenigde Staten". Nederland bespreekt de situatie volgens hem met de drie Caribische premiers en de gezaghebber van Bonaire.

Schoof begrijpt de zorgen, maar waarschuwt ook voor overdrijving: "We moeten niet in allerlei woeste scenario's gaan denken." Toen hem werd gevraagd of bewoners hier veilig kunnen slapen, antwoordde hij dat vertrouwen gerechtvaardigd is, "maar dat dat ook famous last words kunnen zijn".

Nederland moet duidelijke grenzen stellen

Op straat zeggen veel mensen dat Nederland duidelijke grenzen moet stellen aan de samenwerking met de VS. Anderen benadrukken juist dat Curaçao te klein is om zonder bondgenoten te blijven.

Vrijwel iedereen deelt dezelfde behoefte: helderheid over wat er gebeurt voor de eigen kust en wat de mogelijke gevolgen zijn voor het Caribisch deel van het Nederlandse Koninkrijk.

Ondertussen varen de Amerikaanse oorlogsschepen nog altijd op korte afstand voorbij. De vraag die rondzingt op straathoeken, in vissershavens en in de politiek is: hoe blijft Curaçao buiten een conflict dat steeds dichterbij komt?

Terroristen van de islamitische Allied Democratic Forces (ADF) hebben gisteravond in Oost-Congo zeker zeventien mensen vermoord bij een aanval op een ziekenhuis. Dat zegt een militair van het regeringsleger tegen persbureau AP.

"Vrouwen die borstvoeding gaven werden op brute wijze afgeslacht en met doorgesneden keel in hun ziekenhuisbed aangetroffen", zegt het leger. Elf vrouwen en zes mannen zouden bij de terreuraanslag gedood. Tegelijk met de aanval op het ziekenhuis zijn dorpen in de buurt aangevallen. Over doden of gewonden is nog niets bekend. Ook deze aanvallen zouden zijn uitgevoerd door de ADF.

De islamitische terreurgroep ADF ontstond in de jaren 90. De groep opereert vooral rond de grens tussen de Democratische Republiek Congo (DRC) en Uganda. In 2019 zwoer de ADF trouw aan de terreurorganisatie Islamitische Staat. Sindsdien wordt de ADF vaak verantwoordelijk gehouden voor aanslagen, al eist de groep die zelden op.

Mineralen, vluchtelingen en bloedige aanvallen

Het is al geruime tijd onrustig in Oost-Congo. Gewapende groeperingen hebben er veel dodelijke aanvallen en aanslagen uitgevoerd. Naast de ADF is ook de door Rwanda gesteunde rebellengroep M23 actief in de regio.

Vandaag hebben M23 en de Democratische Republiek Congo een kaderovereenkomst gesloten voor een vredesakkoord. Het kan een volgende stap zijn om een einde te maken aan de decennialange strijd in Oost-Congo. De partijen hebben in Qatar onder andere een tijdschema afgesproken voor vredesbesprekingen.

M23 is de meest prominente van meer dan 100 gewapende groeperingen die strijden om de controle over het mineraalrijke oosten van Congo. Met 7 miljoen ontheemden noemt de VN het conflict in Oost-Congo "een van de langstdurende, meest complexe en ernstige humanitaire crises op aarde".

Correspondent Afrika Elles van Gelder:

"Dit is een hele voorzichtige stap vooruit en er moet nog over heel veel onderhandeld worden om echt tot een oplossing te komen in het oosten van de DRC. Er spelen heel veel uiteenlopende belangen.

Eerdere afspraken hebben nooit geleid tot het staken van het geweld. Er moeten onder meer afspraken worden gemaakt over de uitwisseling van gevangenen en een tijdlijn voor verdere gesprekken, wat moet leiden tot een echt vredesakkoord.

Een groot obstakel is dat de Congolese regering wil dat Rwanda, die de M23 steunt, zich terugtrekt. Rwanda zal dit niet zo snel doen. Ze hebben grote belangen in deze regio en smokkelen grondstoffen het land uit.

De afgelopen tijd is het Congolese leger erg gericht op de strijd tegen M23. Daardoor heeft de ADF juist meer ruimte gekregen."

Gastland Qatar heeft sinds april meerdere onderhandelingsrondes tussen de Congolese regering en M23 georganiseerd. In juli ondertekenden ze een verklaring om een vredesakkoord te sluiten voor 18 augustus. Deze deadline werd niet gehaald. Beide partijen beschuldigen elkaar ervan de voorwaarden te schenden. Het kaderakkoord van vanmiddag zou het startpunt moeten zijn voor een volgende stap op weg naar beëindiging van de strijd.

De NOS maakte eerder deze video over de machtsstrijd, mineralen en miljoenen vluchtelingen naar aanleiding van het conflict in Congo:

Bij een brand in een woonzorgcentrum in Tilburg zijn honderden bewoners geëvacueerd. Drie mensen raakten gewond door het inademen van rook, zij zijn naar het ziekenhuis gebracht. Inmiddels is het vuur gedoofd, meldt de Veiligheidsregio Midden- en West-Brabant.

Het centrum, De Leyhoeve aan de Dokter Bloemenlaan, werd deels ontruimd. Volgens een woordvoerder van de Veiligheidsregio gaat het om zo'n 200 bewoners op de tweede verdieping en hoger in het complex. De meesten werden naar een hotel in de buurt gebracht. Daarna is kamer voor kamer gecontroleerd of er nog mensen binnen waren en hoeveel rook er nog hing. Er was ook een waterleiding gesprongen waardoor er een lekkage ontstond.

Een aantal mensen in het deel van het complex dat niet werd getroffen, is niet geëvacueerd, zegt de Veiligheidsregio. "Het zijn mensen die veilig zitten. Die kunnen beter rustig in hun eigen omgeving blijven."

Beelden van de ontruiming:

De ontruiming, waarvoor naast de brandweer en bhv'ers ook de hulp van extra politieagenten was ingeroepen, verliep voorspoedig. Mensen die naar buiten gingen zonder warme kleren of een jas, kregen van hulpverleners warmtefolie.

Meterkast

De oorzaak van de brand wordt nog onderzocht,. Zeker is dat de brandweer bij aankomst zag dat er brand was in een meterkast op de tweede verdieping. Mogelijk is daar het vuur ontstaan.

Over de omvang van de schade is nog niks bekend.

In de Portugese kustplaats Albufeira is zeker één dode gevallen door extreme windstoten. Er zijn ook tientallen gewonden. Inmiddels is door de meteorologische dienst bevestigd dat een om een tornado ging.

Dagblad Público schrijft dat de dode een 85-jarige Britse vrouw is die verbleef op een camping. Zeker negentien mensen op een resort vlakbij liepen verwondingen op. Een deel van het dak van een restaurant daar stortte in.

Het Zuid-Portuguese Albufeira is een populaire vakantiebestemming, ook voor Nederlanders. De gewonden zijn tussen de 6 en 85 jaar oud. Ze hebben onder meer de Portugese, Britse en Spaanse nationaliteit, schrijft dagblad Correio da Manhã.

Vooral op de camping is de ravage groot, zagen Nederlandse toeristen:

Het Nederlandse ministerie van Buitenlandse Zaken heeft nog geen meldingen ontvangen van Nederlanders die in de problemen zijn gekomen. In het gebied zijn een paar honderd Nederlanders op vakantie, zo melden reisorganisaties.

De Portugese president De Sousa betuigt zijn medeleven met de nabestaanden van de omgekomen vrouw.

Een 25-jarige inwoner van Groningen, die vorige week zwaargewond raakte bij het afsteken van vuurwerk, is bezweken aan zijn verwondingen, meldt RTV Noord.

Het incident gebeurde in de nacht van zaterdag op zondag op de Concourslaan in de stad. Volgens de regionale omroep hoorden mensen een flinke knal. Ze gingen kijken en zagen de man op de grond liggen.

Hij werd naar het ziekenhuis gebracht waar hij nu is overleden. De politie liet eerder deze week al weten dat er geen strafrechtelijk onderzoek komt. Wel onderzoekt de politie de herkomst van het vuurwerk dat het slachtoffer fataal werd.

De Iraanse Revolutionaire Garde zegt beslag te hebben gelegd op een olietanker die in de Straat van Hormuz voer. De staatstelevisie bevestigt daarmee berichten van de Britse maritieme organisatie UKMTO en een Amerikaanse functionaris, die gisteren melding maakten van de inbeslagname.

De tanker Talara voer 20 nautische mijlen van de kust van de Verenigde Arabische Emiraten, toen gisterochtend het contact verloren ging en het schip koers zette richting Iraanse wateren. Volgens het maritieme inlichtingenbedrijf Ambrey waren er drie kleine boten betrokken bij de Iraanse actie.

Cypriotische eigenaar

Het schip heeft een Cypriotische eigenaar en voer onder de vlag van de Marshalleilanden naar Singapore. Aan boord zijn 30.000 ton petrochemicaliën, waaronder diesel. Volgens de Revolutionaire Garde was er een "illegale vracht" aan boord, maar meer details geven de staatsmedia niet.

Het is voor het eerst sinds april vorig jaar dat Teheran beslag legt op een schip. Toen werd vrachtschip MSC Aries, dat onder Portugese vlag voer, in beslag genomen. In 2022 werden twee Griekse tankers ingenomen door de Iraniërs. Regelmatig gaven ze daarbij als reden dat er sprake zou zijn van smokkel en andere illegale activiteiten. De VS beschuldigde Iran in 2019 ook van het saboteren van vier olietankers in de Straat van Hormuz.

Het aantal schademeldingen na de aardbeving van gisteren in Groningen is opgelopen tot 758, meldt het Instituut Mijnbouwschade Groningen (IMG). Gisteren stond de teller nog op 246 meldingen.

Behalve de 758 schademeldingen zijn er ook 29 meldingen over een mogelijke acuut onveilige situatie binnengekomen. Het IMG onderzocht tot nu toe twintig van deze meldingen en in drie gevallen waren maatregelen nodig. Dat ging onder meer om het verstevigen van de constructie van een schuur, zegt Siebe Keulen van het schadeloket van IMG.

Het IMG meldt dat het telefonische meldpunt dit weekend bereikbaar is van 09.00 tot 15.00 uur. Mensen zijn emotioneel aan de telefoon, zegt Keulen. "Ze zijn boos en teleurgesteld. En ze willen graag weten wat ze nu weer moeten doen."

Mentale klap

Het epicentrum van de aardbeving lag bij Zeerijp, 10 kilometer ten westen van Delfzijl. De beving had een kracht van 3,4. Dat is de op twee na zwaarste beving ooit gemeten in de provincie, meldde het KNMI. Inwoners van een groot deel van de provincie voelden de aardbeving.

Het was volgens commissaris van de Koning René Paas niet alleen een fysieke klap voor de Groningers, maar vooral ook een mentale. Volgens hem is "in één klap een eind gemaakt aan de hoop dat het stoppen van de gaswinning zware aardbevingen zou voorkomen".

Marijn Bom verloor deze zomer zijn zoon Luca aan de gevolgen van drugsgebruik. Luca kocht een fatale pil via de website funcaps.nl. Gisteren meldde het AD dat er de afgelopen jaren mogelijk meerdere mensen zijn overleden na het gebruik van medicatie of drugs die ze op de site funcaps.nl hadden gekocht. "We moeten ons bewust worden van hoe gevaarlijk drugs kunnen zijn."

Luca zat op de HKU in Utrecht. Hij is een bijzondere jongen, vertelt zijn vader aan RTV Utrecht. Hij verfde z'n haar in allerlei kleuren, was creatief en queer. "Op zaterdagmiddag ging hij vaak naar Utrecht Centraal, omdat hij erachter was gekomen dat daar meer queer jongelui bij elkaar kwamen. Daar had hij het enorm naar z'n zin. Hij bloeide daar echt op."

Dood in bed

Op 2 juli vond zijn vader hem 's ochtends in bed. Hij leeft dan al enkele uren niet meer. "Het zag er heel raar uit. Aan de ene kant lag hij heel rustig in z'n bed, met z'n hoofd op z'n kussen. Maar hij had schuim op z'n mond. En hij was helemaal stijf."

Bom belde 112. Politie, brandweer en ambulance arriveren, maar het is te laat. Een forensisch arts die onderzoek deed, constateerde dat Luca is overleden aan een combinatie van drugs, het warme weer en astmamedicatie. "Zo'n puffer zorgt ervoor dat de drugs nog harder binnenkomen."

Luca had de drug ketamine in z'n bloed. Die bestelde hij vaker, bleek uit zijn e-mailgeschiedenis. Maar de laatste keer bestelde hij iets nieuws: de designerdrug O-DSMT. Die werd in een anonieme envelop bezorgd. Bom weet nog dat hij die envelop van de mat pakte en hem nietsvermoedend aan de kant legde. "Want het was post voor mijn zoon."

Onderzoek naar drugswebsite

De O-DSMT is hem waarschijnlijk fataal geworden. "Wat ik begrijp is dat het middel te vergelijken is met tramadol, een pijnstiller, maar dan tien keer zo sterk", zegt Bom. "Het verlaagt je ademhaling. Omdat het zo verdovend is, is Luca gewoon in z'n slaap weggegleden."

Hij blijkt de drug besteld te hebben via de website funcaps.nl. Aanvankelijk is Bom woedend op de mensen achter die website, maar zijn boosheid zakt later. "Mijn zoon heeft het zelf besteld en hij heeft het vrijwillig gebruikt", zegt hij. "Hij heeft daar zelf ook een grote verantwoordelijkheid in."

Toen afgelopen zomer funcaps.nl offline werd gehaald door de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) trok Bom aan de bel. Er is een strafrechtelijk onderzoek gestart naar de mensen achter de drugswebsite. "Dus leek het me goed om te laten weten dat ook Luca is overleden aan drugs die hij bij die site heeft besteld."

Komende maandag is de eerste zitting tegen een aantal verdachten achter funcaps.nl. De verdachten zouden hebben gehandeld in verboden middelen. Die drugs zijn waarschijnlijk niet alleen Luca fataal geworden, er zijn mogelijk veel meer slachtoffers.

Biertje of een pil

Voor Marijn Bom is het niet het belangrijkste dat de mensen achter funcaps.nl een jarenlange celstraf krijgen. "Ik hoop vooral dat andere jongeren niet de fout maken die Luca maakte. En dat minder ouders mee hoeven te maken wat wij nu meemaken."

Bom is overigens geen voorstander van het illegaal maken van alle drugs. "Maar het moet wel wat minder makkelijk worden om drugs te bestellen. We moeten ons als maatschappij bewust worden van hoe gevaarlijk het is. Ik heb het er vaak met jonge collega's over. Die zeggen dan: weet je dat een pilletje minder schadelijk is dan een biertje? Dan heb ik de neiging om te zeggen: heb je wel eens een nieuw biertje uitgeprobeerd en dat je de volgende ochtend niet meer wakker werd?"

Hij vindt dat het minder 'normaal' zou moeten zijn om een pilletje te slikken, dat we het er met z'n allen meer over gaan hebben. "Er alleen 'open' over zijn met je kinderen is niet genoeg. Je moet er indringender met ze over praten."

Sinterklaas is met al zijn pieten, cadeautjes en pepernoten aangekomen in de haven van Oudeschild, op Texel. Het gebeurde 41 jaar geleden voor het laatst dat de goedheiligman aanmeerde op een Waddeneiland.

Er was even vrees dat het de Sint niet zou lukken om Texel te bereiken, bleek in Het Sinterklaasjournaal. Er waren zoals ieder jaar problemen: zo was dit keer de lamp van de vuurtoren van het eiland stuk. Daardoor voeren de Sint en zijn pieten dagenlang in het donker. De pieten waren bang dat ze op een zandbank zouden lopen, of een zeemonster zouden tegenkomen.

Dat monster bleek achteraf gelukkig slechts een zeehond, Maurice. Die leidde de stoomboot de juiste kant op, en zo kon de Pakjesboot toch aankomen op Texel.

De Texelse burgemeester Mark Pol had al verwacht dat alles goed zou komen. "De Sint lost alles al jaren op", zei hij vanochtend tegen de NOS. Al in de ochtend stonden er rond de haven kinderen klaar om Sinterklaas toe te juichen en hem welkom te heten. "Ik ben ongelofelijk trots dat we met ons eiland zo'n mooi evenement hebben neergezet", zei hij.

De gemeente Texel schat dat er zo'n 12.000 mensen aanwezig zijn, iets minder dan de 16.000 waar ze vooraf op rekenden. Om de drukte bij de veerdienst goed op te vangen, varen er vandaag twee boten in plaats van één, wat gebruikelijk is in november.

Sinterklaasintocht in 1984

De laatste keer dat Sinterklaas op een Waddeneiland aanmeerde, was op Terschelling in 1984. Edwin Rutten, ook wel Ome Willem van De Film van Ome Willem, presenteerde toen een speciale sinterklaasuitzending.

Het weer was slecht, zeggen eilandbewoners die het zich nog herinneren tegen NH Nieuws. "De helft van het eiland bleef thuis vanwege het slechte weer. Maar die arme man (Rutten) zat in een koud hokje op palen dat ze speciaal voor de intocht hadden gebouwd."

Het weer op Texel is vandaag ook niet al te best. Het blijft de rest van de dag regenachtig, blijkt uit gegevens van Weerplaza. De temperatuur ligt rond de 8 graden.

Dieuwertje Blok

Aan het eind van de uitzending van Het Sinterklaasjournaal was er een eerbetoon aan Dieuwertje Blok. Zij presenteerde het programma ruim 20 jaar. Eerder dit jaar overleed ze aan kanker.

Toen presentatrice Merel Westrik het journaal had afgesloten, waren beelden van een golvende zee te zien en was het geluid van zeevogels te horen. "Voor Dieuwertje", verscheen onder in beeld.

Toch intocht met Zwarte Pieten in Yerseke

De intocht van Sinterklaas in het Zeeuwse Yerseke werd eerder afgelast wegens spanningen. Actiegroep Kick Out Zwarte Piet zou gaan demonstreren, omdat bij de intocht zwart geschminkte pieten mee zouden lopen. Er was angst voor een confrontatie.

Een groep dorpelingen besloot een alternatieve intocht te organiseren, meldt Omroep Zeeland. Sinterklaas liep met ongeveer honderd Zwarte Pieten door het dorp met snoepgoed.

De intocht is niet publiekelijk aangekondigd, maar een oproep werd via WhatsApp wel veelvuldig gedeeld.

In Uithoorn in Noord-Holland zijn vanochtend vroeg een auto en een tram op elkaar gebotst. Daardoor ontspoorde de tram. Drie mensen raakten gewond, onder wie de bestuurders van de auto en de tram.

De politie heeft een 22-jarige man uit Amsterdam opgepakt. Hij wordt verdacht van het veroorzaken van het ongeluk.

Het ongeluk gebeurde rond 06.00 uur bij de Randweg. De auto reed door de dichte spoorbomen en kwam op het spoor terecht. Een naderende tram botste daarna op de auto. De tram ontspoorde en de bovenleiding brak af. Buurtbewoners hoorden vanochtend een harde knal toen dat gebeurde.

Op foto's is te zien dat de laadkabel van de elektrische auto nog aan de wagen hangt. Waarom is onduidelijk. Een woordvoerder van de politie kan daar nog niets over zeggen.

Meerdere hulpdiensten werden ingeschakeld, waaronder de brandweer en een traumahelikopter. Door het ongeluk rijden er voorlopig geen trams tussen Westwijk en Uithoorn Centrum. De reparaties duren nog zeker het hele weekend. In de tussentijd worden er bussen ingezet.

In Sas van Gent in Zeeuws-Vlaanderen is vanochtend een auto te water geraakt. De brandweer, een traumahelikopter, ambulances en duikploegen werden opgeroepen. Een van de inzittenden, een man van 47 uit Sas van Gent, is aangehouden op verdenking van mishandeling.

Toen de hulpdiensten bij het voertuig aankwamen, zagen zij geen mensen meer in en rond de auto. Voor de zekerheid hebben duikers in het water gezocht, meldt de politie.

Even verderop werd een vrouw aangetroffen, die ook in de auto had gezeten en verklaarde te zijn weggerend na de crash. Zij zei dat de man in de auto haar heeft mishandeld, laat de politie weten. Ook hij werd toen al snel opgemerkt en daarop gearresteerd.

De aangehouden man zou de bestuurder van de auto zijn geweest. Hij en de vrouw konden zelf uit het voertuig komen en raakten door de crash niet gewond. Wat er precies is gebeurd, wordt onderzocht door de politie. Wat de relatie tussen de twee is, is niet bekendgemaakt.

Scheepsvaart stilgelegd

Voordat de auto werd gevonden was kort onduidelijk waar de hulpdiensten moesten zoeken. Daarom werd voor de veiligheid kort de scheepsvaart in het Kanaal van Gent naar Terneuzen stilgelegd.

De allerlaatste column van de onlangs overleden Joost Prinsen is dit weekend verschenen. Die staat in het weekendmagazine van het AD. Voor de column 'Joost weet het' beantwoordde de acteur, presentator en zanger de afgelopen jaren honderden lezersbrieven.

Die brieven gingen over "netelige kwesties in het persoonlijk leven", luidt de omschrijving. Zijn laatste column stuurde Prinsen twee weken voor zijn dood.

Hoe ga je om met een irritante vriendin ("een eeuwenoud probleem") en met een partner met extreme verzameldrift ("denk niet dat u uw vriend genezen kunt")? Prinsen draaide zijn hand er niet voor om. "Als altijd waren zijn antwoorden even wijs als vermakelijk", schrijft de redactie. "We wilden ze jullie niet onthouden. We missen hem."

Voor het AD schreef Prinsen sinds 2017, maar hij was op meer plekken columnist. Zo schreef hij decennialang ook elke week voor het Noordhollands Dagblad. Die krant omschrijft zijn column als "een eiland van relativering".

'De oude oom'

In het Noordhollands Dagblad verscheen zijn laatste stuk op 14 oktober. "Zijn tv-werk is steeds een dankbaar onderwerp voor zijn columns in deze krant", schreef verslaggever Jan Vriend eerder deze maand.

"Met een zwierige pen plaatst hij Hilversumse hypes in historisch perspectief en voorziet hij politieke perikelen van een persoonlijke kantlijn. Een welkome kantlijn, vergelijkbaar met de opmerking van de oude oom die het allemaal al eens eerder heeft meegemaakt."

Na het overlijden van onder anderen zijn vrouw, maakte Prinsen "de lezer deelgenoot van zijn verdriet en het ongemak van alleen-zijn". Daar blijft het niet bij: "Als hij genoeg heeft van zijn rol als eenzame weduwnaar, gebruikte hij zijn column schalks als contactadvertentie." Met succes. Hij vond troost bij oud-presentator van het NOS Journaal, Noraly Beyer, met wie hij een relatie kreeg.

Toen Prinsen twee jaar geleden overwoog te stoppen met schrijven, haalde de hoofdredacteur van de krant hem over te blijven. De lezers en de redactie waarderen Prinsen enorm en leven met hem mee, zei hij.

Herseninfarct

De acteur en presentator stierf begin november op 83-jarige leeftijd. Prinsen overleed aan de gevolgen van kanker en een herseninfarct.

Een overzicht van de carrière van Prinsen:

Met drie doden was oktober een van de dodelijkste maanden voor journalisten in Oekraïne. Een Nederlandse journaliste ontsprong de dans in de Donbas. "Maar ik ben wel heel bang geweest", zegt Daphne Wesdorp van het Nederlands Dagblad.

Op 3 oktober werd de Franse fotojournalist Antoni Lallican gedood, zijn Oekraïense collega Heorhii Ivantsjenko verloor een been bij de aanval door een First Person View-drone (FPV). Volgens Peter ter Velde van PersVeilig is de Fransman de eerste journalist in Oekraïne die werd gedood door een drone.

Stukje verder

Ook de twee Oekraïense journalisten Olena Hramova en cameraman Jevhen Karmanzin werden gedood door een FPV-drone. Dat gebeurde op 23 oktober. Daphne Wesdorp hoorde over deze aanval direct na haar terugkeer uit Kostjantynivka, waar ze aan de dood ontsnapte.

Wesdorp, die in Kramatorsk woont, was op pad met militairen van de 24ste Koning Danilo Brigade. "Ik was al vijf maanden niet aan het front geweest en wilde weten hoe het nu is. Ik ga net een stukje verder om te laten zien, dit is de oorlog", erkent Wesdorp, die ook fotograaf is.

Het verval

In het verleden was Wesdorp vaak in Kostjantynivka geweest. Ze wilde het nog een keer zien, "voor het misschien niet meer kan". Wesdorp woont in Kramatorsk, omdat ze houdt van de Donbas en de dorpjes rond haar woonplaats, zoals Kostjantynivka. "Het is hier anders dan de rest van Oekraïne", zegt ze over het industriegebied 'in verval'.

In de duisternis van de vroege morgen reed Wesdorp met de militairen naar Kostjantynivka. Samen met hen ging ze te voet verder, na geparkeerd te hebben aan de rand van het stadje. Rond tienen werd het steeds drukker in de lucht met drones.

In de buurt van een kerk opende een van haar begeleidende militairen opeens het vuur op een Russische drone. Waarom weet Wesdorp eigenlijk niet. Misschien omdat die te dichtbij kwam, misschien omdat hij een gemakkelijk doelwit was. "Het is heel moeilijk om een drone neer te schieten, maar deze, een glasvezeldrone, vloog relatief langzaam."

De drone werd geraakt "en ontplofte in de lucht in een stofwolk". Tot dan toe was Wesdorp niet bang geweest, ook al had er een drone recht boven haar hoofd gehangen.

"Nu weten ze waar we zijn", zei een van haar begeleiders. "We moesten halsoverkop vluchten, sprongen over een hek om een huis binnen te gaan, maar dat was afgesloten." De schuur was wel open, die bood bescherming tegen een achtervolgende drone. "Daar ben ik achterin een hoekje gaan zitten en heb gewacht tot de drone was weg. Binnen ben je wel veilig."

Terug naar de auto was nog een minuut of twintig lopen. "Je moet heel goed luisteren, of je geen drones hoort. Detectoren werken namelijk niet altijd. Maar ik kon niet goed horen, omdat de soldaat vlak naast mij had geschoten, mijn oren tuitten."

Met de geringe beschutting van de bomen, die hun bladeren grotendeels hadden verloren, werd het een lange, zenuwslopende tocht. "Ik zat hoog in mijn adrenaline." Ze hoorden nog twee drones, voor ze de auto bereikten, waarmee ze als bezetenen wegreden. Veilig terug in Droezjkivka hoorde Wesdorp dat collega Karmanzin was omgekomen bij een tankstation, dat het doelwit was. Daar was hij op het verkeerde moment."

De Franse fotograaf Lallican is volgens haar gedood omdat hij journalist was. "Dat heeft die dronepiloot zeker gezien."

Propagandafront

Wesdorp liep groot gevaar, niet omdat ze journalist was, maar omdat haar begeleiders de drone onder vuur namen. Maar ze is er wel van overtuigd dat de pers nu doelwit is. Dat zegt ook Pauline Maufrais van Reporters Sans Frontières (RSF). Russische militaire bloggers rechtvaardigen volgens haar het doden van journalisten, omdat ze die zien als soldaten in de propagandaoorlog. "Ook al moeten journalisten beschermd worden volgens het oorlogsrecht." Sinds het begin van de oorlog zijn volgens RSF in Oekraïne zestien journalisten gedood.

Aan het front draagt Wesdorp haar scherfvest met Press niet meer openlijk, zoals veel journalisten. "Ik draag er iets zwarts of onopvallends overheen." Ter Velde van PersVeilig: "Daar is iets voor te zeggen, de laatste dronedoden waren zichtbaar als PRESS."

Teruggaan naar Kostjantynivka is Wesdorp niet van plan. Hoelang ze nog in de regio wil blijven, hangt af van wat hulpverleners en het leger doen. "Als die vertrekken, ga ik ook waarschijnlijk."

Voor Wesdorp voelt Kramatorsk, met zijn vele soldaten en hulpverleners, als relatief veilig. "Vanuit Kyiv gezien is dit het front. Maar voor een soldaat op de nullijn is Kostjantynivka weer veilig."

In het Oostenrijkse wintersportdorp Sölden geldt vanaf 1 december een gedeeltelijk alcoholverbod. In het centrum mogen mensen op straat geen alcohol meer drinken en ook niet bij zich dragen.

De gemeente wil met die maatregel de overlast van dronken toeristen aanpakken. "Meer rust, zekerheid en levenskwaliteit", omschrijft het lokale bestuur het.

Voetballen met bierglazen

"Steeds meer gasten gingen de bar uit om te roken en ook om te drinken", zegt locoburgemeester Riml tegen Kronen Zeitung. Vaak werd ook in supermarkten gekochte drank buiten opgedronken. "Dat leidt tot onacceptabel veel geluidsoverlast, glas en ander afval langs de weg." Hij noemt een incident waarbij dronken mensen met bierglazen gingen "voetballen".

Vorig jaar werden toeristen al opgeroepen om zich te gedragen en werden de geluidsregels strenger gehandhaafd, maar dat had weinig effect. Daarom ging de gemeenteraad over tot actie. Mensen die hun après-skidrankjes toch op openbare plekken drinken, kunnen rekenen op een boete tot wel 2000 euro.

Het verbod geldt in elk geval dit hele wintersportseizoen, tot 19 april 2026. Daarna wordt de maatregel geëvalueerd.

De balkonplaten van twee flatgebouwen in Zeist voldoen niet aan de bouwnormen, blijkt na controles van de verhuurder. De flats krijgen metalen palen als ondersteuning. Er is geen direct gevaar voor bewoners en bezoekers, mits zij zich voor de zekerheid houden aan enkele maatregelen.

Totdat extra ondersteuning voor de platen is geplaatst, mogen de balkons en galerijen door maximaal drie mensen worden gebruikt. Elkaar passeren kan wel, zegt de verhuurder tegen RTV Utrecht. Ook mogen op de balkons en galerijen geen zware spullen staan of vervoerd worden.

Mensen moeten verder zo veel mogelijk langs de muurkant lopen. Ook moeten planten en andere spullen aan de muurkant staan in plaats van aan de kant van de balustrade.

Bijna 1200 appartementen van de betreffende flats aan de Laan van Vollenhove, de Geroflat en de L-flat, krijgen de metalen palen, ook wel stempels genoemd. De afgelopen dagen werd een bouwplaats klaargemaakt. De stempels worden vanaf maandag onder de balkons en galerijen geplaatst. De balkons waarbij ondersteuning het noodzakelijkst is, ontvangen de stempels als eerste.

Tijdelijke oplossing

Het is een tijdelijke oplossing. Naar verwachting is die voor de kerst afgerond. Als de palen zijn geplaatst, gaat de verhuurder onderzoek doen naar een definitieve oplossing.

Verhuurmaatschappij Woongroen heeft ook onderzoek gedaan bij andere flats, maar daar zou geen extra ondersteuning nodig zijn.

Aan de L-flat is de afgelopen jaren nog een grootschalige renovatie uitgevoerd. Zo zijn onder meer alle deuren en wanden van de bergingen vervangen en zijn de entrees van de portieken vernieuwd. Het is onduidelijk of er ook aan de structuur van het pand aanpassingen zijn aangebracht. De woningcorporatie is niet bereikbaar voor commentaar.

"Roekeloos" en "diep teleurgesteld". Het Chinese ministerie voor Handel heeft geen goed woord over voor demissionair minister Karremans van Economische Zaken. China en Nederland zijn in een grote diplomatieke ruzie beland. Steeds meer betrokkenen en deskundigen in Nederland en China vragen zich af of het ooit nog goed kan komen met chipmaker Nexperia.

Karremans haalde zich de Chinese woede op de hals toen hij ingreep bij Nexperia Nederland. Zijn doel was de chipproductie in Nederland en Europa veiligstellen. Ook de CEO werd afgezet door een Nederlandse rechter. China blokkeerde daarop de export van Nexperia-chips uit de Chinese fabriek.

Er hangen inmiddels donkere wolken boven de toekomst van Nexperia. Chinese experts zijn het eens: het beste scenario is dat Nexperia China en Nederland met elkaar doorgaan, maar daarvoor moet er nog een hoop gebeuren. Een Nederlandse delegatie vertrekt begin volgende week naar China voor gesprekken.

Nexperia China

"De sfeer hierbinnen is oké, maar Nederland is wel te ver gegaan." Meer wil de Nexperia-medewerker niet zeggen, voordat hij Nexperia's fabriek in Dongguan naar binnen snelt. De sfeer buiten de fabriek is gespannen. De beveiliging trekt medewerkers ruw weg en waarschuwt ze niet met de NOS te praten.

Toch is de Chinese tak van Nexperia in zijn publieke communicatie duidelijk. De uitspraken van Nexperia Nederland over het Chinese mismanagement zijn "misleidend en zeer bedrieglijk". Er lijkt dan ook een breuk te ontstaan binnen het bedrijf.

Nexperia China verwijt de Nederlandse tak de productie ernstig verstoord te hebben door geen wafers, chiponderdelen, te sturen naar Dongguan. Maar Nexperia Nederland liet gisteren weten dat de zaken heel anders liggen. De Chinese tak zou haar klanten oproepen de betalingen niet meer via Nederland, maar via Chinese rekeningen te laten lopen.

Dit brengt veel onzekerheid teweeg bij medewerkers. Velen vragen zich af of het voor de chipmaker nog mogelijk is hier heelhuids uit te komen. "Je kan niet anders dan je zorgen maken over de toekomst van Nexperia in Nederland", zegt Arjan Baselmans, onderhandelaar van vakbond CNV.

Schade

Behalve economische schade, waarvan de omvang nog lang niet duidelijk is, heeft de diplomatieke relatie tussen Nederland en China ernstige schade opgelopen. Dat stelt Bo Zhengyuan, partner bij onderzoeksbureau Plenum.

Nederland en China konden geopolitieke of technologische geschillen, bijvoorbeeld over chipmaker ASML, altijd goed managen. "Dus deze beroving, zoals het hier in China wordt geschetst, kwam als een verrassing", aldus Bo. De Chinese overheid hield zich eerst stil over Nexperia, maar uit nu ook steeds fellere kritiek op de "niet-constructieve" houding van Nederland.

Met het oog op de huidige geopolitieke tendens zullen dit soort problemen vaker voorkomen. Beide landen zouden daarom het beste een overlegmechanisme in het leven kunnen roepen om dit soort crises voor te zijn, zegt Bo.

De wind van voren

Begin volgende week reist een Nederlandse delegatie af naar Peking om over Nexperia te spreken. Shen Yi, hoogleraar internationale politiek aan de Fudan Universiteit, is niet optimistisch. Hij noemt het thuisblijven van minister Karremans "onoprecht". Nederland geeft er volgens hem weinig blijk van deze zaak serieus te nemen.

"China is heel duidelijk geweest over wat er nodig is om dit probleem op te lossen. Nederland moet z'n beslissingen terugdraaien. Pas daarna kan er gepraat worden", aldus Shen. En zolang dat niet gebeurt, valt er weinig te praten. Hij verwacht een kort bezoek, waarbij de Nederlandse ambtenaren vooral de wind van voren krijgen.

Daarnaast zal China dit moment ook aangrijpen om een signaal af te geven aan de rest van de wereld. Een signaal dat "geen enkele soevereine staat investeringen van Chinese ondernemingen in het buitenland zomaar kan plunderen", aldus Shen.

Voor ruim anderhalf miljoen Nederlanders die pensioen opbouwen bij een verzekeraar dreigt een grote financiële tegenvaller als ze niet op tijd overstappen naar het nieuwe pensioenstelsel.

Werkgevers met zo'n pensioenverzekering moeten de overstap voor hun personeel voor 2028 hebben geregeld. Maar ze zijn daar nog amper mee bezig. En dat kan grote fiscale gevolgen hebben, waarschuwt regeringscommissaris Transitie Pensioenen Fieke van der Lecq. Zo kunnen mensen worden geconfronteerd met belastingaanslagen als de overstap niet tijdig in orde is.

Vanaf 2028 beschouwt de Belastingdienst het geld in zo'n verouderde pensioenregeling niet meer als pensioen, maar als een grote som inkomen waar je direct inkomstenbelasting over moet betalen.

"Als het zo doorgaat, zijn veel werkgevers te laat", zegt Van der Lecq. De regeringscommissaris roept Nederlanders met een pensioenverzekering op om hun baas tot actie te manen. Dit moet voorkomen dat een groot deel van het opgebouwde vermogen naar de fiscus gaat.

57.000 pensioencontracten

De meeste Nederlanders bouwen automatisch pensioen op via een pensioenfonds, maar bijna 20 procent van de werknemers zit bij een pensioenverzekering. Hun werkgever regelt hun pensioen door een contract af te sluiten met een pensioenverzekeraar, via een pensioenadviseur.

Vaak gaat het om een midden- en kleinbedrijf met 10 tot 250 medewerkers. Dat levert zo'n 57.000 contracten op tussen werkgevers en verzekeraars, blijkt uit de meest recente cijfers van De Nederlandsche Bank (DNB).

Stuk voor stuk moeten die contracten worden overgezet naar het nieuwe pensioenstelsel. Net als deelnemers aan een pensioenfonds krijgen verzekerden dan meer inzicht in hun persoonlijke pensioensituatie.

Overstappen

Tot nu toe is naar schatting een op de vijf van die pensioencontracten overgezet. De helft van de overgebleven contracten wordt pas op de uiterlijke datum van 1 januari 2028 overgezet, verwachten de verzekeraars. De juiste verzekeringspolissen liggen klaar, maar werkgevers melden zich niet massaal.

"Het is van groot belang dat werkgevers niet te lang wachten en contact opnemen met een adviseur en het betrekken van werknemers", waarschuwt het Verbond van Verzekeraars. "Eigenlijk zouden alle werkgevers uiterlijk begin volgend jaar hiermee bezig moeten zijn."

Ook pensioenadviseurs, die namens werkgevers zo'n pensioenregeling in orde moeten maken, zeggen dat het langzaam gaat. Enno Wiertsema is directeur van Adfiz, de branchevereniging voor pensioenadviseurs: "Als iedereen het uitstelt en te lang wacht, kunnen verzekeraars en adviseurs de piekdrukte niet verwerken."

Werkgevers moeten snel zo'n adviseur aanklampen, want met het nieuwe pensioenstelsel in aantocht stoppen veel adviseurs ermee. Dit jaar liep het aantal adviseurs terug van 4800 naar 4100, schrijft vakblad PensioenPro.

Als de overstap niet op tijd is geregeld, raakt dat niet de verzekeraars. Hun nieuwe polissen zullen voldoen aan de nieuwe wettelijke eisen. Niet overgeplaatste verzekeringen worden afgesloten. Het geld blijft wel gewoon staan en de werknemer behoudt ook gewoon recht op dit bedrag.

Naheffing

Maar daarmee zijn de problemen voor werknemers niet verdwenen. "Zij verliezen een groot deel van hun pensioengeld en bouwen geen pensioen meer op," zegt Fieke van der Lecq, hoogleraar pensioenmarkten en regeringscommissaris Transitie Pensioenen.

Dat zit zo: over pensioengeld betaal je pas inkomstenbelasting over het deel dat je maandelijks krijgt als je eenmaal met pensioen bent. Het belastingtarief ligt dan meestal een stuk lager dan tijdens het werkzame leven.

Maar vanaf 2028 beschouwt de Belastingdienst dat geld in zo'n verouderde pensioenregeling niet meer als pensioen, maar als een grote som inkomen waar je direct inkomstenbelasting over moet betalen, plus rente, omdat er jarenlang geen belasting over is betaald, waarschuwt de Belastingdienst.

Naast inkomstenbelasting en rente, moet een werknemer mogelijk ook nog vermogensbelasting betalen. Als je al langer werkt, kan het namelijk om een groot bedrag gaan.

Tot slot kan die stijging van inkomen en vermogen invloed hebben op de hoogte van aftrekposten en toeslagen.

Geld opeisen

Ook de werkgever kan er groot nadeel van hebben. Die is namelijk verplicht om de pensioeninleg van zijn of haar personeel goed te regelen. Als dat niet geregeld wordt, zal de Belastingdienst de werkgever beboeten.

Daarnaast kan het de verstandhouding met personeel zwaar op de proef stellen. Het recht op pensioen voor de werknemers blijft namelijk gewoon overeind staan. Waarschijnlijk zal een werknemer het geld gaan opeisen bij de werkgever. Als dat om tientallen pensioenbedragen gaat, kan dat een enorme strop worden voor de werkgever.

De regeringscommissie Van der Lecq roept werknemers daarom op om de druk op te voeren. "Vraag aan de baas wanneer de nieuwe pensioenregeling komt."

Goedemorgen! Het zal ongetwijfeld spannend worden, maar het zit er dik in dat Sinterklaas vandaag weer aankomt in Nederland. Dit jaar meert de sint aan op Texel. In Den Haag organiseert een christelijke organisatie een demonstratie tegen abortus. Ook tegendemonstranten worden daar verwacht.

Eerst het weer: Het is bewolkt en er valt geregeld regen. De meeste neerslag valt in het noorden en oosten van het land. De temperatuur ligt rond de 7 graden, en 15 graden lokaal.

Ga je op pad? Hier vind je het overzicht van de files en hier lees je waar werkzaamheden en storingen zijn op het spoor.

Wat kun je vandaag verwachten? Wat heb je gemist?

De Fransman Timothy Loubineaud heeft in Salt Lake City in de Verenigde Staten een wereldrecord geschaatst op de 5000 meter. Hij won nog nooit eerder een medaille op die afstand, en gaat er nu - tot ieders verrassing - dus met het record vandoor.

Hij reed een tijd van 6.00,23 minuten, het oude wereldrecord van de Zweed Nils van der Poel stond op 6.01,56 minuten. Chris Huizinga was met zijn vijfde plaats de beste Nederlander op de 5 kilometer.

"Ik had wel verwacht dat er een wereldrecord gereden zou worden, maar niet dat ik dat zou zijn", zei Loubineaud na afloop.

Ander nieuws uit de nacht: En dan nog even dit:

Het CDA en D66 gaan voorlopig met z'n tweetjes aan de slag. Wie hebben ze nou wel en niet op het oog om er later bij te komen? Marleen, Jorn en Simone bespraken gisteren in Rondje Binnenhof de opties in de Tweede Kamer:

Goed weekend!