De Verenigde Staten zullen Rusland "enorme heffingen" opleggen als dat land niet binnen vijftig dagen een akkoord heeft gesloten met Oekraïne over een staakt-het-vuren. Dat heeft president Trump gezegd na een ontmoeting met NAVO-secretaris-generaal Rutte.
Volgens Trump gaat het om heffingen tegen Rusland en secundaire heffingen van 100 procent voor landen die olie kopen van Rusland als er voor 2 september geen akkoord is. Het gaat daarbij bijvoorbeeld om India en China.
Ook gaat de VS door met het leveren van wapens aan Oekraïne, maakte Trump bekend. Dat gaat onder meer om de door Oekraïne felbegeerde Patriot-luchtverdedigingssystemen. Volgens Trump is er "één land dat veertien systemen heeft die klaar zijn om verzonden te worden naar Oekraïne". Die worden niet door de VS geschonken, maar door NAVO-lidstaten betaald. Het gaat volgens Trump over "miljarden dollars aan militair materieel".
Correspondent Midden- en Oost-Europa Christiaan Paauwe:
"Het is voor Oekraïners een opluchting dat Amerika geavanceerde wapens blijft leveren, ongeacht wie er voor moet betalen. Trump suggereerde dat Oekraïne tot wel zeventien Patriot-systemen kan krijgen die "klaar zijn om verscheept te worden" door een ander NAVO-land.
Duitsland heeft eerder aangegeven dat er tot drie systemen op de korte termijn naar Oekraïne kunnen. Dus we moeten zien hoeveel het er worden, maar het zijn in ieder geval wapens waar ze hier naar smachten.
Oekraïne wordt dagelijks bestookt met hele zware ballistische raketten. De Patriots blijven de belangrijkste verdediging daartegen, en zowel de systemen als de raketten worden alleen in de VS geproduceerd."
Waar de Amerikaanse president zich tot nu toe regelmatig mild uitliet over de Russische leider Poetin en de verantwoordelijkheid voor de oorlog grotendeels bij de Oekraïense president Zelensky legde, toonde hij zich nu zeer kritisch op Poetin. "Hij zegt te willen praten en vervolgens worden er weer raketten naar Kyiv gestuurd en sterven er zestig mensen. Dat moet stoppen."
Trump vertelde daarover een persoonlijke anekdote. "Ik ging naar huis en vertelde mijn vrouw dat ik met Vladimir had gebeld en dat we een goed gesprek hadden. En zij zei: o, echt? Want er is net weer een stad (in Oekraïne, red.) geraakt."
De Amerikaanse president is niet blij met de houding van het Kremlin. "Ik ben teleurgesteld in Poetin. Ik dacht dat we twee maanden geleden al een deal hadden."
"Het is heel eenvoudig: als er geen deal is binnen vijftig dagen, voeren we de heffingen in", zei Trump.
Rutte prees het besluit over het leveren van Amerikaanse wapens aan Oekraïne. "Een geweldig besluit." "U wilt dat Oekraïne zich kan blijven verdedigen", zei hij tegen een instemmend knikkende Trump. In eerste instantie zullen NAVO-landen waarschijnlijk al eerder geleverde Amerikaanse wapens aan Oekraïne schenken en vervolgens bij de VS nieuwe wapens bestellen.
Correspondent Verenigde Staten Rudy Bouma:
"Voor Trump is deze deal een win-winsituatie. Hij kan Oekraïne blijven steunen, nu hij beseft dat hij Poetin geen halt kan toeroepen. En door de deal met de NAVO kan Trump tegen zijn achterban zeggen dat het de VS geen geld kost.
Veel Republikeinen zijn de miljardensteun aan Oekraïne meer dan zat, en Trump heeft in zijn campagne beloofd dat hij daar een einde aan zou maken. De nieuwe afspraak betekent wel dat het prijskaartje voor steun aan Oekraïne voor Europa flink omhoog gaat.
Het Congres wil ook strengere sancties die Rusland treffen, zoals importheffingen van 500 procent voor landen die nog steeds Russische olie kopen. Dat zijn met name China, India en Brazilië, maar in mindere mate ook NAVO-lid Turkije en EU-lidstaten Hongarije en Slowakije.
Trump noemt nu ook extra importheffingen van 100 procent voor landen die zaken doen met Rusland, als er niet binnen vijftig dagen een overeenkomst met het Kremlin ligt. Het lijkt erop dat hij deze heffingen onafhankelijk van het parlement wil opleggen, maar hij gaf geen duidelijk antwoord op vragen daarover van journalisten."
Gisteren kondigde Trump al aan om Patriot-luchtverdedigingsraketten naar Oekraïne te sturen. De VS is het enige land dat die systemen en raketten produceert en die zijn van essentieel belang voor Oekraïne in de strijd met Rusland. Rusland bestookt Oekraïne de laatste tijd dagelijks op grote schaal vanuit de lucht.
Wel zei Trump gisteren ook al dat hij de raketten niet wil schenken. Het is de bedoeling dat andere landen of Oekraïne die kopen. Onder meer Duitsland heeft zich daartoe al bereid getoond. Rutte hoopt hiermee Poetin naar de onderhandelingstafel te kunnen bewegen. "Als ik Poetin zou zijn, zou ik onderhandelingen overwegen."
Correspondent Rusland Geert Groot Koerkamp
"In Moskou is lauw gereageerd op de jongste waarschuwing van Trump, die veel milder uitviel dan de opgeklopte verwachtingen deden vermoeden. Dreigen met sancties heeft hier nooit veel indruk gemaakt en zal zeker op de korte termijn niet leiden tot gedragsverandering van Rusland.
Ook nieuwe Amerikaanse wapenleveranties zullen dat niet onmiddellijk doen. De Amerikanen zijn nooit gestopt met het leveren van wapens aan Oekraïne en ze zijn ook niet van plan dat te doen, aldus een laconieke reactie van de woordvoerder van Poetin.
Rusland krijgt van Trump nog eens vijftig dagen de tijd. Die zal Moskou zeker benutten om te proberen aan het front in Oekraïne zoveel mogelijk terrein te winnen."