NOS Nieuws - Algemeen

Israëlische politieagenten hebben in Jenin op de bezette Westelijke Jordaanoever twee Palestijnen doodgeschoten. Op beelden die ervan zijn gemaakt, lijkt het erop dat de mannen zich al hebben overgegeven. De Palestijnse premier Mohammad Mustafa beschuldigt Israël van het "in koelen bloede executeren" van de twee. Hij spreekt van buitenrechtelijke executies in strijd met het internationaal recht.

Het Israëlische leger zegt dat het gaat om twee gezochte militanten die explosieven naar Israëlische veiligheidstroepen hadden gegooid en geschoten zouden hebben. Volgens de Israëlische krant Haaretz hadden militairen en politieagenten een pand omsingeld waar de twee zich schuilhielden.

De twee Palestijnen zouden pas, na uren, naar buiten zijn gekomen toen een bulldozer was begonnen met het slopen van het pand. Op de beelden is te zien dat de twee het gebouw uitkomen op het moment dat de grijper van een bulldozer een garagedeur sloopt.

De verdachten kruipen, terwijl ze onder schot worden gehouden, vanonder de garagedeur naar buiten; ze tillen hun trui omhoog om daarna hun handen in de lucht te steken. Vervolgens kregen ze volgens Haaretz te verstaan dat ze bij de garagedeur moesten gaan liggen. Kort erna wordt er geschoten en blijven de twee bewegingloos liggen. De video, onder meer getoond door een Egyptisch tv-station, heeft geen geluid.

'Verdachte beweging'

De Israëlische grenspolitie zegt dat een eerste onderzoek erop wijst dat "een van de twee, terwijl die op de grond lag, omhoog probeerde te komen en een verdachte beweging maakte, en de agenten daarom besloten op hem te schieten".

Volgens Army Radio, het radiostation van het Israëlische leger, verklaarden betrokken militairen dat de twee Palestijnen instructies niet opvolgden. "Een van de twee terroristen besloot het gebouw binnen te gaan, tegen de instructies in, en de andere terrorist volgde hem, en daarom zijn ze beiden doodgeschoten."

The Jerusalem Post wijst erop dat de beelden niet lijken te stroken met die verklaring: "De video lijkt duidelijk te tonen dat de terroristen niet wegrenden of wegliepen, maar langzaam kropen."

Het Israëlische leger zegt ook onderzoek te doen naar het incident. Palestijnen en mensenrechtenorganisaties wijzen erop dat dergelijke toezeggingen vrijwel nooit leiden tot concrete resultaten en dat daders zelden worden vervolgd of bestraft.

De beelden worden onder meer gedeeld door de Israëlische mensenrechtenorganisatie B'Tselem, die spreekt van "een executie die het gevolg is van een proces van het dehumaniseren van Palestijnen":

Undercover

Haaretz sprak met ooggetuigen die vertelden dat Israëlische troepen bezig waren met een "grootschalige veiligheidsoperatie" in Jenin, dat geldt als een bolwerk van gewapend verzet tegen de Israëlische bezetting. Op daken zouden scherpschutters hebben gelegen en ook zou er undercover zijn gewerkt.

De ultranationalistische minister Ben-Gvir van Nationale Veiligheid sprak zijn steun uit voor de "agenten en militairen die hebben geschoten". De Israëlische agenten en militairen "handelden precies zoals van hen wordt verwacht - terroristen moeten dood".

Sinds het begin van de Gaza-oorlog is ook het geweld op de bezette Westelijke Jordaanoever toegenomen. Israëlische militairen of extremistische Joodse kolonisten hebben volgens de VN meer dan duizend Palestijnen gedood, militanten en burgers. Zeker 44 Israëliërs, militairen en burgers, werden gedood bij aanslagen door Palestijnen of bij operaties van het Israëlische leger.

Deze week begon het Israëlische leger een grote aanvalsoperatie in de noordelijke stad Tubas, zo'n 20 kilometer ten zuiden van Jenin op de Westoever. Daarbij worden Palestijnen uit hun huizen verdreven en zijn volgens Palestijnse bronnen meer dan honderd mensen opgepakt.

Een van de twee leden van de Nationale Garde die woensdag in Washington bij een aanslag werden neergeschoten is overleden. President Trump maakte bekend dat de 20-jarige Sarah Beckstrom in het ziekenhuis aan haar verwondingen is bezweken.

Het tweede slachtoffer, de 24-jarige Andrew Wolfe, vecht nog voor zijn leven, zei de president. Beiden horen bij de Nationale Garde van West-Virginia, ze waren op bevel van Trump in Washington ingezet.

De verdachte van de aanslag is een Afghaan van 29. Minister Bondi van Justitie zei dat hij de doodstraf moet krijgen. Ze sprak van een terroristisch misdrijf. Ook Trump noemde de aanslag een terreurdaad. De Afghaan werd door een bewaker neergeschoten en ligt in het ziekenhuis.

Asielstop

Trump zei na de aanslag dat het immigratiebeleid verder moet worden aangescherpt. Ook werd besloten per direct te stoppen met alle asielverzoeken van Afghanen. Een inreisverbod voor Afghanen gold overigens al daarvoor.

De verdachte kwam vier jaar geleden naar de VS, nadat in Afghanistan de Taliban aan de macht waren gekomen. Hij had volgens Amerikaanse media in Afghanistan met het Amerikaanse leger samengewerkt en mocht net als tienduizenden andere Afghanen volgens een speciaal programma naar de VS komen.

Trump uitte daar in het verleden kritiek op, de achtergrond van de Afghanen zou niet goed zijn gecontroleerd. #AfghanEvac, een samenwerkingsverband dat Afghaanse migranten in de VS helpt, sprak dat expliciet tegen.

Het motief van de verdachte is nog onduidelijk. Wel is bekend dat hij het hele land heeft doorgereisd voor de aanslag: hij vertrok met de auto vanaf de staat Washington aan de westkust en reed helemaal naar Washington DC aan de oostkust. Daar zou hij de gardisten hebben opgewacht voordat hij ze beschoot. Dat gebeurde niet ver van het Witte Huis.

In Hongkong is het dodental van de flatbranden verder opgelopen. Zeker 94 mensen hebben de enorme brand niet overleefd. Het is niet duidelijk hoeveel mensen nog worden vermist, eerder werd een aantal van 279 genoemd.

De brand in zeven woontorens is inmiddels voor het grootste deel geblust, maar in een aantal appartementen is nog vuur. Brandweerlieden proberen te voorkomen dat de vlammen door vonken weer oplaaien, zei een woordvoerder. Op beelden van de woontorens is geen rook meer te zien.

Reddingswerkers gaan van woning naar woning om te zoeken naar slachtoffers. Het aantal van 279 vermisten was eerder genoemd door de leider van Hongkong, John Lee. Het ging om mensen met wie de autoriteiten nog geen contact hebben kunnen leggen. Op een persconferentie donderdag werd geen nieuwe stand van zaken gegeven over de vermisten.

Bamboe

Het vuur verspreidde zich woensdag razendsnel via de bamboe-bouwsteigers die tegen de woontoren aan stonden vanwege renovatiewerkzaamheden. Drie medewerkers van het bouwbedrijf zijn gearresteerd op verdenking van nalatigheid.

Het is de dodelijkste brand in Hongkong in tientallen jaren. De autoriteiten hebben aangekondigd alle complexen waar renovaties bezig zijn te gaan inspecteren.

De afgezette president Embaló van Guinee-Bissau is aangekomen in buurland Senegal. Dat land heeft een vliegtuig gestuurd om hem op te halen, na de militaire coup van woensdag. Embaló werd die dag opgepakt en vastgezet. Of hij is bevrijd of vrijgelaten, is niet duidelijk.

In Guinee-Bissau is legerchef Horta Inta-a geïnstalleerd als de leider van de junta. Op de staatstelevisie werd bekendgemaakt dat er een overgangsperiode komt van een jaar.

In de regio is de coup scherp veroordeeld, onder meer door de Afrikaanse Unie en door Ecowas, een West-Afrikaanse unie. Ook het vastzetten van Embaló werd veroordeeld door de landen.

'In scène gezet'

De staatsgreep volgt op presidentsverkiezingen, die zondag werden gehouden. Een winnaar was nog niet aangewezen. Zowel Embaló als zijn tegenstander Fernando Dias hadden wel al de overwinning opgeëist. De kiescommissie moest nog met de uitslag naar buiten treden.

De oppositie beschuldigt Embaló ervan de coup in scène te hebben gezet, om een verkiezingsnederlaag voor te zijn. Dias zei in een video-verklaring dat hij ternauwernood aan arrestatie is ontsnapt. Hij kondigde aan strijdbaar te zijn: "We zullen onszelf bevrijden."

Sinds Guinee-Bissau in 1974 onafhankelijk werd van Portugal heeft het land al veel machtswisselingen gehad. Er zijn meerdere staatsgrepen gepleegd of pogingen daartoe ondernomen. Guinee-Bissau is een van de armste landen ter wereld.

De razend populaire Britse zangeres Olivia Dean heeft Ticketmaster aan de schandpaal genageld omdat haar concertkaartjes voor woekerprijzen werden doorverkocht. Ticketmaster heeft nu aangekondigd een maximumprijs te hanteren voor Deans huidige tour door Noord-Amerika en gedupeerden het verschil terug te betalen.

De 26-jarige popster kreeg onlangs veel kritiek van fans over de ticketverkoop. Fans betaalden torenhoge prijzen of werden zelfs opgelicht. "Het spijt me dat het erop lijkt dat er een probleem is met de doorverkoop en de prijzen van de kaartjes", reageerde de zangeres op Instagram.

Dean bekritiseerde de aanbieder van concertkaarten. Zij riep Ticketmaster en moederbedrijf Live Nation ter verantwoording voor haar drie miljoen Instagram-volgers. "Jullie leveren een walgelijke dienst. De prijzen waarvoor je tickets laat doorverkopen zijn schandalig en gaan volledig in tegen onze wensen."

'Doe beter jullie best'

Tickets in Boston werden aangeboden voor omgerekend ongeveer 650 euro in plaats van voor de reguliere 46 euro. Ticketmaster zei dat het in dit specifieke geval een typefout betrof.

De concertkaartaanbieder reageerde snel op de oproep van Dean. "We steunen artiesten in hun recht om zelf te bepalen hoe hun tickets worden verkocht en doorverkocht." Ticketmaster zegt de doorverkoopprijzen nu worden beperkt tot de nominale prijs, dat is de prijs die op het kaartje staat.

"We moeten een nieuwe manier vinden om dat mogelijk te maken. Doe beter jullie best", zegt Dean. Ze zegt dat concerten betaalbaar en toegankelijk moeten zijn en dat ticketverkopers hierin een rol spelen. Fans die doorverkochte kaartjes hebben aangeschaft, krijgen het verschil terugbetaald. "Wij nemen de kosten hiervan voor eigen rekening", kondigt het platform aan.

'Doorverkoop is uitbuitend'

Dean reageerde op haar beurt via sociale media op het nieuws. "De doorverkoopticketmarkt is een uitbuitende en ongereguleerde markt. Wij hebben als muziekindustrie de verantwoordelijkheid om mensen en onze gemeenschap te beschermen."

Ze zegt dat iedere artiest van meet af aan de mogelijkheid moet hebben om de doorverkoop aan banden te leggen. Ticketmaster roept andere aanbieders op het voorbeeld op te volgen en gehoor te geven aan de oproep van Dean om beter hun best te doen.

Nummer 1-hit

De Man I Need-zangeres bestormt de internationale hitlijsten. Dit jaar was haar doorbraak. Met liedjes van haar nummer-1-album The Art of Loving treedt de popartiest wereldwijd op in uitverkochte zalen en stadions. Ze maakt kans op een Grammy voor Beste Nieuwe Artiest.

In september noteerde Dean haar eerste nummer-1 notering in Nederland. Ze speelde op het North Sea Jazz Festival in Rotterdam en staat volgend jaar in de Ziggo Dome.

In september debuteerde Dean met haar nummer Man I Need in de Nederlandse Top 40:

In Peru is voormalig president Pedro Castillo veroordeeld tot ruim elf jaar gevangenisstraf wegens een couppoging. De rechter oordeelde dat hij eind 2022 samen met toenmalig premier Betssy Chávez heeft samengezworen om een opstand te ontketenen. Chávez en ook oud-minister Willy Huerta kregen dezelfde straf.

De linkse politicus Castillo werd in juli 2021 president. In het jaar daarna kreeg hij onenigheid met extreemlinkse politieke bondgenoten, waardoor hij niet meer beschikte over een meerderheid in het parlement.

Het parlement begon in 2022 drie afzettingsprocedures tegen hem. Tegelijkertijd waren er in het land felle protesten van burgers vanwege prijsstijgingen.

Bij de derde poging om Castillo af te zetten, probeerde hij dit te voorkomen door een voorlopige regering te vormen. Ook kondigde hij een straatverbod af om een einde te maken aan de demonstraties. Dat straatverbod trok hij weer in nadat woedende inwoners toch de straat op waren gegaan.

Zijn poging om een regering te vormen mislukte en hij werd opgepakt.

Politiek asiel

In maart begon het proces tegen Castillo en de andere twee verdachten. Chávez vluchtte deze maand naar de Mexicaanse ambassade in Lima, waar zij verblijft in de residentie van de ambassadeur.

Mexico gaf gehoor aan haar politieke asielverzoek, tot grote ergernis van de Peruaanse regering. Peru heeft daarop de diplomatieke banden met Mexico verbroken.

Verwacht wordt dat de drie veroordeelden nog in hoger beroep gaan.

Niet de enige

Het is niet de eerste keer dat een Peruaanse ex-president waarschijnlijk achter de tralies belandt. Gisteren nog werd oud-president Martin Vizcarra veroordeeld tot veertien jaar gevangenis wegens corrupte omdat hij steekpenningen aannam.

Er zitten nog twee voormalig presidenten in de cel. Ook Alejandro Toledo (president van 2001 tot 2006) en Ollanta Humala (2011-2016) zitten een straf uit voor corruptie.

Het Louvre in Parijs gaat de toegangsprijzen voor bezoekers van buiten de EU fors verhogen. Die gaan vanaf 14 januari 32 euro betalen om binnen te komen, 10 euro meer dan bezoekers van binnen de Europese Unie.

Het museum hoopt 20 miljoen euro per jaar extra binnen te halen met de prijsverhoging. Volgens het Louvre is het geld nodig om structurele problemen aan te pakken, zoals de tekortschietende beveiliging.

Na de overval op het museum op 19 oktober werd duidelijk dat die ondermaats is. Onderzoek wees onder meer uit dat er onvoldoende beveiligingsapparatuur was geïnstalleerd.

Discriminatie

Het besluit om de prijzen te verhogen was een voorstel van de Franse regering, meldt persbureau AFP. De verhoging treft naar verwachting vooral Amerikanen. Die vormen de grootste groep buitenlandse bezoekers (13 procent in 2024). Ook komen er relatief veel Britten en Chinezen op het museum af.

De prijsverhoging geldt niet voor IJsland, Liechtenstein en Noorwegen. Die zijn uitgezonderd omdat ze bij de Europese Economische Ruimte horen.

Franse vakbonden hebben kritiek op de beslissing om af te stappen van een standaardtoegangsprijs voor alle nationaliteiten. Ze waarschuwen dat een verhoging alleen voor bezoekers uit bepaalde landen als discriminatie kan worden gezien.

Het Louvre trok vorig jaar 8,7 miljoen bezoekers. Daarvan was 5 procent Brits en 6 procent Chinees.

Vier zorgmedewerkers moesten vandaag in Arnhem voor de rechter verschijnen omdat zij volgens het Openbaar Ministerie jarenlang hebben gewerkt met vervalste diploma's. Daardoor voerden ze taken uit waarvoor ze niet waren opgeleid, soms bij zeer kwetsbare cliënten.

"Door zonder de vereiste kwalificaties taken in de zorg uit te voeren, hebben deze verdachten de veiligheid en het welzijn van uiterst kwetsbare personen in gevaar gebracht", aldus het OM.

Bovendien schenden zij volgens het OM het vertrouwen van cliënten en collega's en ondermijnen zij het vertrouwen in de zorgsector als geheel.

OM wil signaal afgeven

Het OM bundelde meerdere diplomafraudezaken op één zitting om opnieuw te waarschuwen voor de kwetsbaarheid van de zorgsector. "De zorg is een branche waar veel geld in omgaat. Het zorgstelsel is echter complex en toezicht en handhaving zijn versnipperd."

Het OM ziet dat de zorg steeds vaker verweven raakt met de georganiseerde criminaliteit. Strafrecht achteraf helpt, maar voorkomt niet alles. Alertheid aan de voorkant is volgens het OM cruciaal om fraude te voorkomen, bijvoorbeeld door strengere controles op diploma's.

De politierechter deed direct uitspraak; drie van de vier verdachten werden schuldig bevonden aan diplomafraude. Zij kregen forse taakstraffen opgelegd, soms aangevuld met een voorwaardelijke celstraf van drie tot zes maanden.

Hoe zwaar het OM eiste, hing per persoon af van hoe lang de verdachte met het valse diploma had gewerkt en in hoeverre diegene verantwoordelijkheid nam voor wat er is gebeurd.

Zwaarste geval

Het zwaarste geval gaat om een man uit Renswoude, die zo'n vier jaar zonder geldig diploma op een hoog-intensieve zorgafdeling werkte. Hij was eindverantwoordelijk voor zeer kwetsbare en complexe cliënten binnen de verstandelijk gehandicaptenzorg.

"Het gaat hier niet om een administratieve vergissing, maar om een bewuste en langdurige misleiding. De verdachte verrichtte risicovolle handelingen zoals het toedienen van medicatie", aldus de officier van justitie.

Omdat de man geen verantwoordelijkheid nam voor zijn daden, eiste het OM een gevangenisstraf van zes maanden, waarvan twee voorwaardelijk.

Een andere verdachte, uit Veenendaal, werkte drieënhalf jaar bij verschillende instellingen met een vervalst diploma voor pedagogisch medewerker in de jeugdzorg. Tegen hem eiste het OM vijf maanden cel, waarvan twee voorwaardelijk.

In de Tweede Kamer is irritatie ontstaan tussen premier Schoof en enkele politieke partijen over het vrijmaken van 2 miljard euro extra voor militaire steun aan Oekraïne.

Het demissionaire kabinet wil pas in april - bij de Voorjaarsnota - kijken hoe dat extra geld in de begroting gevonden kan worden. Een meerderheid van de Tweede Kamer wil dat het kabinet nú al zegt dat het Oekraïne volgend jaar op dit geld kan rekenen, zodat er al snel militaire orders geplaatst kunnen worden.

Nederland heeft al langer geleden Oekraïne jaarlijks 3,5 miljard euro toegezegd. Volgens Schoof doet Nederland hiermee al veel meer dan andere landen.

Gat

Maar door een zogenoemde kasverschuiving is een probleem ontstaan. Van het potje van 2026 is er al 2 miljard euro naar dit jaar gegaan. Dus is er nog maar 1,5 miljard voor volgend jaar over, en moet er dus 2 miljard bij.

Kamerleden hebben zorgelijke signalen uit Oekraïne gekregen. Het land voert aan een steeds groter wordend front harde gevechten tegen de Russische agressor en wil snel nieuwe militaire orders plaatsen.

"Zorg dat het gat gedicht wordt. We hebben geen tijd te verliezen," vatte CDA-Kamerlid Boswijk de zorgen van een Kamermeerderheid samen. "We willen niet dat de Russische grens wordt opgeschoven."

GroenLinks-PvdA-leider Klaver vraagt het kabinet om in het eerste kwartaal van 2026 al die 2 miljard euro beschikbaar te stellen. In totaal 76 Kamerleden (CDA, D66, ChristenUnie, SGP, Partij voor de Dieren, 50Plus en Volt) steunen dat. De VVD schaarde zich nog niet duidelijk achter de motie, die duidelijkheid zal volgende week bij de stemming komen.

Volmondig

Maar in het debat van vanavond stelde Schoof zich gereserveerd op. Hij benadrukte keer op keer dat Nederland "onverminderd" Oekraïne steunt en dat "we ons gecommitteerd hebben aan die permanente basisstroom" van 3,5 miljard euro. Alleen een volmondig "ja" op het voorstel van Klaver kwam er niet.

Het kabinet wil pas bij de Voorjaarsnota kijken naar het gevraagde geld. Voor het eerste kwartaal is er nog genoeg in kas, aldus Schoof, die hamert op een "ordentelijk proces". "Nu, op dit moment, is het niet het moment."

In de Voorjaarsnota wordt altijd gekeken naar de lopende begroting en dan wil het kabinet beoordelen "of het past in de begroting".

'Boekhoudersvergelijking'

De opstelling van de premier schoot bij sommige partijen in het verkeerde keelgat. Boswijk van het CDA zei dat er nu sprake is van een "bijzondere situatie" en dat hij blij is dat de Verenigde Staten zich na de Tweede Wereldoorlog niet hebben laten leiden door een "boekhoudersmentaliteit".

Dat accepteerde Schoof niet, omdat Nederland volgens hem veel doet voor Oekraïne. "Ik vind een boekhoudersvergelijking onwaardig en niet gepast." Schoof zei meerdere malen dat "het kabinet niet achterover leunt."

Klaver baalde ervan dat de Kamer botst met de premier over een onderwerp waarover ze het eigenlijk eens zijn. Maar heel toeschietelijk werd de premier niet. "We hebben een iets andere inschatting," concludeerde Schoof.

Hij wil ook dat andere landen eens financieel over de brug komen en denkt dat het niet helpt als Nederland snel met geld komt, maar daar waren andere partijen weer niet van overtuigd.

Volgende week wordt gestemd over het voorstel van Klaver om nu al 2 miljard voor Oekraïne toe te zeggen. Het kabinet reageert dan opnieuw en dan wordt misschien duidelijk of Oekraïne begin 2026 toch verzekerd is van die extra 2 miljard.

"Het demissionaire kabinet laat ons in de steek", zeggen lokale politici en bestuurders die worstelen met de opvang van asielzoekers tegen de NOS.

De burgemeester van Terneuzen stapte maandag op, omdat gemeenteraadsleden volgens hem onder druk hadden gestemd tegen de komst van een asielzoekerscentrum, waar de raad eerder mee had ingestemd. En in Venlo moeten de burgemeester en raadsleden beveiligd worden vanwege een nieuw azc.

Gemeenten snakken naar steun uit Den Haag bij het uitvoeren van de spreidingswet, maar politici gooien juist olie op het vuur, is de kritiek. Zo riep Geert Wilders bij een demonstratie in Zwolle gemeenten op de spreidingswet te negeren.

"Het kabinet laat maar weinig van zich horen om het op te nemen voor gemeenten", zegt directeur John Bijl van het Periklesinstituut, dat gemeenteraden helpt bij besluitvorming.

'Schandalig'

Steun voor gemeenteraadsleden komt wel uit de provincies. Zo noemt Emile Roemer, Commissaris van de Koning in Limburg, het "te schandalig voor woorden" dat lokale politici en bestuurders beveiligd moeten worden.

"Je kunt een petitie starten, je kunt demonstreren, je kunt naar de rechter", zegt Roemer. "Er zijn genoeg manieren om kenbaar te maken dat je het ergens niet mee eens bent in dit land, maar je blijft met je handen van politici en burgemeesters af."

Hij vindt dat landelijke politici vol achter gemeenteraadsleden en burgemeesters moeten staan.

Onduidelijkheid over spreidingswet

Maar vanuit het demissionaire kabinet klinkt een verwarrende, dubbele boodschap over de spreidingswet die sinds 2024 van kracht is, zei de Vereniging voor Nederlandse Gemeenten (VNG) al eerder. Telkens herhalen dat de wet wordt ingetrokken "wakkert de weerstand aan en zet lokale bestuurders in hun hemd".

Het demissionaire kabinet wil stoppen met de spreidingswet, die provincies en gemeenten verplicht om opvangplekken voor asielzoekers te regelen zodat die eerlijk worden verdeeld over het land.

Dat brengt lokale bestuurders in een lastig parket. Want gemeenten zijn wettelijk verplicht om een azc te openen, terwijl uit Den Haag een heel ander geluid klinkt.

Te weinig steun uit Den Haag

De VNG riep minister Keijzer in juli al op "ondubbelzinnig haar steun uit te spreken en haar solidariteit met lokale bestuurders te tonen". Maanden later sprak het demissionaire kabinet in een schriftelijke reactie steun uit voor het uitvoeren van de spreidingswet.

Gemeenten stellen beslissingen azc's uit

De NOS belde twintig gemeenten die pas na de gemeenteraadsverkiezingen van maart 2026 een besluit nemen over de komst van een azc en vroeg hun naar de reden. Sommige zeiden dat ze wachten vanwege onduidelijk overheidsbeleid en onzekerheid of de spreidingswet in zijn huidige vorm blijft.

Andere noemden als reden de hoog opgelopen emoties in de gemeente waardoor meer tijd nodig is. Verschillende bestuurders en lokale politici zijn bedreigd of geïntimideerd.

Een paar gemeenten zeiden dat de beslissingen sowieso al na de gemeenteraadsverkiezingen gepland stonden.

Opvoering druk

Maar een openlijke veroordeling van geweld van het demissionair kabinet blijft volgens John Bijl uit, ook deze week. Hij wijst erop dat politici olie op het vuur blijven gooien, waardoor het niet verrassend is dat de druk op lokale politici en bestuurders oploopt.

"De consequentie is dat raadsleden, niet alleen via sociale media, geïntimideerd worden, er wordt vuurwerk naar ze gegooid, burgemeesters moeten beveiligd worden. En dat terwijl we wel gewoon een inhoudelijk probleem hebben: vluchtelingen moeten ergens worden opgevangen."

Wat doen politici eraan?

Het demissionaire kabinet is vandaag om een reactie gevraagd door de NOS. Volgens demissionair premier Schoof moet het niet gaan over Haagse politici die duidelijk moeten zeggen dat gemeenten asielzoekerscentra moeten bouwen, maar over het feit "dat asielzoekerscentra in dit land nog steeds nodig zijn".

"We willen iets aan die instroom doen zodat dat uiteindelijk niet meer nodig zal zijn", zegt Schoof. Wel wijst hij er op dat de spreidingswet er nu nog is en bestuurders besluiten moeten kunnen nemen. "Dan past het wel dat er een heel intensief debat over plaatsvindt, maar niet dat het gepaard gaat met geweld en intimidatie."

De formerende partijen D66 en CDA beloven lokale politici en bestuurders hun steun als ze straks gaan regeren. Zij willen de spreidingswet behouden.

"Gemeenteraadsleden en burgemeesters worden nu aan hun lot overgelaten, omdat er in Den Haag geen keuzes worden gemaakt", aldus Rob Jetten. Volgens Henri Bontenbal moet het kabinet achter "alle lokale bestuurders gaan staan die voor het landsbestuur de kastanjes uit het vuur halen".

ABP, het grootste pensioenfonds van Nederland, verhoogt de pensioenen met ingang van volgend jaar met 2,8 procent. De verhoging geldt voor iedereen die pensioen opbouwt bij het fonds of dat in het verleden heeft gedaan.

Het ambtenarenfonds met ruim 3 miljoen deelnemers kan de pensioenen verhogen omdat het financieel goed gaat en er voldoende geld in kas is om de pensioenen mee te laten stijgen met de prijzen.

"Onze deelnemers willen een pensioen waarbij ze na pensionering op dezelfde manier kunnen leven als daarvoor", zegt ABP-bestuursvoorzitter Harmen van Wijnen. De verhoging komt volgens het fonds overeen met de prijsstijging van 2,84 procent die het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) berekende tussen september vorig jaar en dit jaar.

Nieuwe pensioenregeling

Ook mag het fonds gebruikmaken van soepelere regels van de overheid, omdat het ambtenarenfonds op 1 januari 2027 overgaat naar de vernieuwde pensioenregeling. Sommige pensioenfondsen stappen al een jaar eerder over, zoals het pensioenfonds Zorg & Welzijn (PFZW) en het pensioenfonds voor werknemers en metaal- en technieksector, PMT.

Dekkingsgraad

Om te kunnen overstappen naar de nieuwe regeling moet de dekkingsgraad van een pensioenfonds boven de 105 procent liggen. Die graad geeft aan of een fonds voldoende geld heeft om alle pensioenuitkering nu en in de toekomst te kunnen uitbetalen.

100 procent betekent dat voor elke euro aan pensioenverplichtingen ook een euro in kas is. Onder de 100 betekent een tekort en meer dan 100 wil zeggen dat er genoeg geld is. Bij een te lage dekkingsgraad moet het pensioenfonds de uitkering verlagen.

Als de dekkingsgraad hoog genoeg is, kunnen de pensioenuitkeringen verhoogd worden, wat volgend jaar dus ook gebeurt.

Belangenorganisaties voor automobilisten en het openbaar vervoer reageren sterk verdeeld op het voorstel om tanken aan de pomp duurder te maken. Een deel van het geld dat de brandstofkosten moest drukken, gaat in het door de Tweede Kamer aangenomen voorstel naar het openbaar vervoer.

OV-NL, de vereniging van de openbaarvervoerbedrijven, verwelkomt het initiatief. De vereniging zegt blij te zijn dat de politieke partijen het ov "niet verder uitkleden".

De BOVAG kijkt er heel anders tegenaan. Volgens de autobrancheorganisatie ontbreekt het de politiek aan een "integrale visie" op autobelastingen.

Literprijs gaat omhoog

Met het voorstel van de ChristenUnie worden de geplande bezuinigingen op het ov van 448 miljoen euro afgewenteld op de automobilisten. De accijns op een liter benzine zou daardoor met 5,6 cent omhoog gaan. Voor diesel gaat 3,6 cent meer betaald worden en voor lpg 1,3 cent.

De ANWB pleitte eerder tegen verhoging van de brandstofaccijns. De organisatie wees erop dat de meeste mensen afhankelijk zijn van een brandstofauto en dat het ov met name in landelijke gebieden vaak geen alternatief is.

Deze constatering was voor ChristenUnie-Kamerlid Grinwis, de initiatiefnemer van het voorstel, juist reden om de ov-bezuinigingen terug te willen draaien. Volgens hem kunnen door het voorstel cruciale ov-verbindingen behouden blijven en blijven ook de prijzen van kaartjes enigszins binnen de perken.

De ANWB zegt tegen de NOS te begrijpen dat er geld nodig is voor het ov en benadrukt dat er "in de breedte van mobiliteit" geïnvesteerd moet worden. "We hoeven de auto niet steeds tegenover het ov te zetten", zegt een woordvoerder.

'Ov is de levensader van samenleving'

OV-NL voorzitter Hatte van der Woude, die van 2021 tot 2023 voor de VVD in de Tweede Kamer zat, zegt blij te zijn dat de politieke partijen hun verkiezingsbeloften nakomen. "Openbaar vervoer is de levensader van onze samenleving. Het verbindt mensen met hun werk, opleiding, zorg en sociale leven." Ze noemt de motie "fantastisch nieuws".

OV-NL zegt ook dat er geld nodig is om vervoersbedrijven te compenseren voor lagere inkomsten uit het studentenreisproduct.

Vakbond CNV is teleurgesteld over de accijnsverhoging, vooral voor mensen die geen alternatief hebben voor de auto. "De accijnsverhoging dupeert miljoenen werkenden die van de auto afhankelijk zijn om op hun werk te komen."

Het CNV zegt dat niet steeds "de verpleegkundige, politieagent en schoonmaakster opnieuw moet bijleggen" om op het werk te komen. De vakbond merkt op dat er geen ov-alternatief is voor mensen die onregelmatige diensten draaien, in de regio wonen en werken of niet thuis kunnen werken. "Zij zijn de dupe van deze verhoging', zegt de voorzitter.

Regeringspartijen: 'Onbegrijpelijk'

De keuze om tanken duurder leidde tot interne discussies bij onder andere het CDA en 50Plus. Uiteindelijk gingen ook zij overstag en stemden voor het voorstel.

CDA-leider Bontenbal zegt dat de bezuinigingen door het demissionaire kabinet ervoor zorgen dat er nog minder regionale openbaar vervoer overblijft. Dat is volgens hem een "groot probleem".

De regeringspartijen VVD en BBB noemen de maatregel "onbegrijpelijk". Volgens hen gaan automobilisten door een linkse meerderheid straks meer betalen aan de pomp.

Met massadeportaties, aangescherpte grensbewaking en onderscheppingen op zee wil Mauritanië migratie terugdringen. Dat lijkt effect te hebben: voor het eerst in jaren is het aantal West-Afrikaanse migranten dat naar de Canarische Eilanden reist afgenomen. Eind september bereikten bijna 13.000 migranten vanuit Mauritanië de Spaanse eilandengroep, ruim de helft minder dan in 2024.

Mauritanië krijgt hiervoor geld van de Europese Unie. "Mauritanië heeft deze regels omdat het migratie wil reguleren", zegt Sahid Moluh, directeur van een school voor migrantenkinderen in de kustplaats Nouadhibou. Dit jaar zijn de schoolbankjes er een stuk leger dan voorheen: volgens de Mauritaanse autoriteiten zijn in de eerste helft van dit jaar meer dan 18.000 migranten uitgezet. "Veel families zijn getroffen door de uitzettingen," verklaart Moluh. "Ze hebben het land verlaten."

In een blauw geschilderd klaslokaal lopen scholieren een voor een naar het krijtbord. Om de beurt lezen ze de dagen van de week voor: lundi, mardi, mercredi. "Ze krijgen les in het Frans", knikt leerkracht Blance To. "Want de kinderen hebben verschillende achtergronden: ze komen uit Guinee, Senegal, Mali, Niger. Veel verschillende culturen."

Mensenrechtenorganisaties hebben kritiek op Mauritaniës harde migratiebeleid. Zo documenteerde Human Rights Watch in een rapport dat tussen 2020 en halverwege 2025 de Mauritaanse politie tienduizenden mensen het land uit heeft gezet. Vaak gebeurt dat zonder enige vorm van procedure.

"De massadeportaties vinden op grote schaal plaats", zegt Sabrina Brandt, directeur van Human Rights Watch Nederland. "Daarnaast zien we ook in ons onderzoek dat vormen van geweld, zoals elektroshocks en zware verwondingen, structureel voorkomen."

In 2024 sloot de Europese Unie een deal met Mauritanië om het migratiebeleid aan te scherpen. Het West-Afrikaanse land kreeg ruim 210 miljoen euro toegezegd, onder meer voor grensbewaking en het bestrijden van mensensmokkel.

Volgens Brandt zou de EU, zeker in het licht van mensenrechtenschendingen in het land, de voorwaarden voor deze hulp moeten aanscherpen. "Ze kunnen de hulp opschorten, dat zien we op dit moment nog helemaal niet gebeuren. Europa stelt geen duidelijke criteria wat wel en niet door de beugel kan."

Levensgevaarlijke route

In reactie op het rapport van Human Rights Watch stelt de Europese Commissie dat ze zich inzet "voor een breed, menswaardig en duurzaam beheer van migratie". De Mauritaanse overheid reageert dat er juist wordt gewerkt aan het verbeteren van de bescherming van migranten.

Deskundigen waarschuwen dat een strengere migratieaanpak er vaak toe leidt dat routes langer en gevaarlijker worden. Ook nemen risico's op geweld en uitbuiting toe. "Smokkelnetwerken laten zien dat zij zich goed aanpassen aan strengere controles", schrijven onderzoekers van het Mixed Migration Centre in hun laatste kwartaalrapport. "Om ontdekking te vermijden, vertrekken boten verder vanuit het zuiden, vanuit Gambia, Guinee-Bissau en Guinee."

Dat gaat geregeld mis: de overtocht van West-Afrika naar de Canarische Eilanden staat bekend als een van de gevaarlijkste migratieroutes ter wereld. De Atlantische Oceaan is onstuimig, de houten vissersboten die migranten gebruiken zijn vaak overvol. Volgens schattingen van Caminando Fronteras, een Spaanse organisatie die zich baseert op nieuws- en ooggetuigenverslagen, zijn vorig jaar meer dan 10.000 mensen op deze 'Atlantische route' omgekomen.

In augustus kapseisde een migrantenboot voor de kust van Mheijrat, een Mauritaans vissersdorp een uurtje ten noorden van de hoofdstad. Van de 160 passagiers overleed het merendeel. Op het strand ligt de bontgekleurde sloep er nog altijd, wijst Samba Sow. "Meer dan honderd lichamen lagen hier", zegt hij. "Het is verdrietig, elk leven is er een te veel."

"Mijn wens voor de toekomst is dat de overheid probeert de situatie van buitenlanders te veranderen", zegt schooldirecteur Moluh. "In plaats van ze uit te zetten, zouden ze een oplossing moeten vinden. Er zijn veel ouders die hier legaal willen werken, maar de voorwaarden zijn gewoon te ingewikkeld."

Oekraïense vluchtelingen in Nederland krijgen volgens een nieuw kabinetsplan in 2027 een speciale status die is gericht op terugkeer naar Oekraïne. Dat bevestigen bronnen aan de NOS na berichtgeving van RTL Nieuws. Voorwaarde voor terugkeer is wel dat er vrede is.

In het voorstel van demissionair minister Keijzer (Asiel en Migratie) staat volgens de bronnen ook dat Oekraïners die betaald werk hebben huur moeten gaan betalen. Ook komt de premie voor hun ziektekostenverzekering voor eigen rekening. Degenen die geen baan hebben, zouden een uitkering aan moeten vragen.

Met het plan wil Keijzer de kosten van de opvang omlaag krijgen en voorkomen dat Oekraïners een verblijfsstatus aanvragen bij de IND. Dat hoeven ze nu niet, maar de speciale Europese regeling voor hen loopt in maart 2027 af en de Europese Commissie heeft aangegeven de speciale regeling niet te willen verlengen.

Achterstanden bij het IND

Er verblijven zo'n 120.000 Oekraïners in Nederland. Ruim 60 procent van hen heeft een baan. Daarom is het volgens Keijzer gerechtvaardigd dat deze mensen huur en zorgpremie betalen.

De gemeentelijke opvang is sinds dit jaar al niet meer automatisch gratis voor gevluchte Oekraïners. Degenen met een inkomen moeten een bijdrage betalen die kan oplopen tot enkele honderden euro's.

De maatregelen zijn volgens het kabinet om verschillende redenen nodig. Zo kampt de IND nu al met achterstanden en kan de organisatie nog veel meer asielaanvragen niet aan.

Daarnaast is er geen geld meer gereserveerd voor de opvang van Oekraïners na 2027. Het kabinet moet daarover in overleg met de gemeenten, die de uitkeringen moeten betalen en voor huisvesting moeten zorgen. Dat zorgt nu al voor problemen bij gemeenten. Veel opvanglocaties zitten vol.

Bij de onderhandelingen voor de voorjaarsnota komend jaar zal er waarschijnlijk meer bekend worden over de regeling voor Oekraïners vanaf dat jaar.

Tot de vorige Europese verkiezingen was meestemmen met uiterst rechts voor middenpartijen in het Europees Parlement ondenkbaar. Maar bij die verkiezingen vorig jaar juni wonnen radicaal- en extreemrechtse partijen flink. En nu brokkelt het cordon sanitaire tegen hen in razend tempo af.

Gisteren stemde een meerderheid van christendemocraten, conservatieven, radicaalrechts en extreemrechts voor uitstel van een wet tegen ontbossing. En eerder deze maand bereikte het Parlement een akkoord over een flinke afzwakking van de wet die bedrijven dwingt toe te zien op het voorkomen van milieuschade en slechte arbeidsomstandigheden.

Cordon sanitaire

De afzwakking haalde het door een gelegenheidscoalitie van christendemocraten, conservatieven, de radicaal-rechtse Patriotten van Europa (met de PVV) en de nog rechtsere fractie Europa van Soevereine Naties, met het extreemrechtse Duitse AfD in de gelederen. Het is de eerste keer dat een wet met steun van uiterst rechts door het Parlement komt.

"Ze werken samen met partijen die aanzetten tot haat", zegt GL-PvdA-Europarlementariër Lara Wolters over de christendemocraten. De duurzaamheidswet was haar initiatief. Na jarenlange onderhandelingen kwam de wet er, nu is hij door de nieuwe rechtse meerderheid afgezwakt.

De christendemocraten zien het anders. Namens Nederland zitten CDA, NSC en BBB in de grootste Europese fractie. De BBB viert net als de PVV de overwinning. "Eindelijk kiest het Europees Parlement voor gezond verstand'", zegt Europarlementariër Sander Smit. "Vandaag is een historische politieke doorbraak van een mislukt cordon sanitaire."

'Vrienden van Poetin'

Commissievoorzitter Von der Leyen, zelf christendemocraat, had in de verkiezingscampagne geen goed woord over voor de uiterst rechtse partijen. Ze noemde Wilders en Le Pen "vrienden van Poetin" die "Europa willen vernietigen".

Meteen na de verkiezingen benadrukte ze dat "de centrummeerderheid overeind is gebleven" en ze alleen wilde samenwerken met partijen die pro-Europees, pro-Oekraïne en pro-rechtsstaat zijn.

Anderhalf jaar later hebben principes plaatsgemaakt voor pragmatisme. Samenwerking met rechts is niet langer taboe.

Structurele samenwerking

Voor het CDA is die nieuwe politieke realiteit ongemakkelijk. In Nederland sluit de partij de PVV uit, in het Europees Parlement vormen ze nu meerderheden met die partij.

Tom Berendsen, voorzitter van de Europese CDA-fractie, benadrukt dat van structurele samenwerking geen sprake is. "Wij beoordelen voorstellen op de inhoud." En die inhoud komt soms overeen met wat de partijen rechts van de christendemocraten willen.

Radicaal- en extreemrechts in het Europees Parlement

Radicaal- en extreemrechtse politici in het Europees Parlement doen regelmatig vergaande uitspraken. De Italiaan Roberto Vannacci van de Patriotten voor Europa zei in september dat hij Poetin boven Zelensky verkiest en dat Mussolini ook goede dingen heeft gedaan. Eerder noemde hij homoseksualiteit niet normaal.

Tom VandenDriessche van Vlaams Belang, ook van de Patriotten, kreeg een waarschuwing van de voorzitter van het Europees Parlement vanwege gebruik van het woord 'omvolking'.

De Poolse Europarlementariër Grzegorz Braun, van Europa van Soevereine Naties, doofde in 2023 met een brandblusser Chanoeka-kaarsen in het Poolse parlement.

De christendemocraten zien ruimte voor beleid waar ze in het centrum geen meerderheid voor vinden. Het is een van de verklaringen voor de groeiende macht van de rechtse partijen.

Die stellen zich ook professioneler op. Ze gebruiken de EU om wat te bereiken in plaats van stelselmatig alles wat met de EU te maken heeft af te wijzen.

Ook de PVV volgt die koers. Uit het laatste Europese verkiezingsprogramma verdween de Nexit. In plaats daarvan steekt partij zijn "energie in het hervormen van de Europese Unie van binnenuit. In het aan banden leggen van de macht van Brussel".

En dat werkt, zeggen de Patriotten. Tot een paar weken terug mochten ze over bijna niets meepraten, zegt PVV-Europarlementariër Sebastian Kruis. "Er werd nog net naar je geluisterd, maar er werd niet meegeschreven en al je punten werden weggestemd."

PVV-fractievoorzitter Marieke Ehlers beaamt dat. "We hebben nu een mogelijkheid om dingen te veranderen binnen de Europese Unie en het Europees parlement. Die hadden we eerst niet. En dat moeten we vooral proberen."

Komende maanden staan meerdere dossiers op de agenda waarbij de christendemocraten steun van uiterst rechts goed kunnen gebruiken. Bijvoorbeeld om het verbod op de verbrandingsmotor voor auto's in 2035 van tafel te vegen. Of om een akkoord te bereiken over streng terugkeerbeleid voor uitgeprocedeerde asielzoekers.

Vanavond zendt Nieuwsuur een reportage uit over de groeiende invloed van radicaal-rechts in het Europees Parlement. Nieuwsuur begint om 21.30 uur op NPO2.

De twee leden van de Nationale Garde die gisteravond in Washington werden neergeschoten liggen nog steeds in kritieke toestand in het ziekenhuis. Dat heeft de openbaar aanklager Jeanine Pirro bekendgemaakt op een persconferentie over de schietpartij.

"Ze zijn geopereerd en we bidden voor ze", aldus Pirro. Ook werd duidelijk dat de twee slachtoffers de 20-jarige Sarah Beckstrom en 24-jarige Andrew Wolfe zijn. Ze waren allebei nog geen 24 uur in dienst van de Nationale Garde toen ze werden neergeschoten.

De verdachte is de 29-jarige Rahmanullah Lakanwal uit Afghanistan. Hij wordt vervolgd voor drie keer poging tot moord en voor het bezit van vuurwapens. Op die feiten staat een celstraf van vijftien jaar, als wordt vastgesteld dat hij met voorbedachten rade handelde. Mocht de toestand van de slachtoffers veranderen, dan kan ook de strafeis worden aangepast.

"Je hebt het verkeerde doelwit, de verkeerde stad en het verkeerde land gekozen en je zal spijt krijgen van het geweld en het kwaad dat je in de hoofdstad van ons land hebt aangericht", zei Pirro op de persconferentie.

Bestempeld als terroristisch misdrijf

De Amerikaanse minister van Justitie Bondi zei dat ze vindt dat de verdachte de doodstraf moet krijgen. "We zullen alles doen wat in onze macht ligt om de doodstraf te vragen voor het monster dat nooit in ons land had mogen zijn", zei Bondi tegen tv-zender Fox News.

De zaak werd door de minister bestempeld als terroristisch misdrijf. President Trump noemde de schietpartij "een terreurdaad" en greep de aanslag aan om te pleiten voor een verder aangescherpt immigratiebeleid.

Eerder werd bekend dat de VS per direct stopt met het verwerken van alle asielverzoeken van Afghanen.

Verdachte wachtte het duo op

Het motief van de verdachte is nog onduidelijk. Wel is inmiddels bekend dat de verdachte het hele land heeft doorgereisd voor de aanslag: hij vertrok met de auto vanaf de staat Washington aan de westkust en reed helemaal naar Washington DC aan de oostkust.

Hij zou het tweetal van de Nationale Garde hebben opgewacht voordat hij ze beschoot. "Een soort hinderlaag. We weten niet waarom", zei de openbaar aanklager.

De twee slachtoffers behoren eigenlijk tot de National Garde van West Virginia en waren op bevel van Trump in Washington ingezet, als onderdeel van zijn plan om de veiligheid in de hoofdstad te verbeteren.

De verdachte ligt zelf ook nog in het ziekenhuis in Washington. Bij zijn arrestatie werd hij beschoten door een bewaker.

Werkgevers mogen op termijn geen loon meer inhouden van arbeidsmigranten in ruil voor huisvesting. Dat vindt een meerderheid in de Tweede Kamer, zo bleek in een debat. Maar wanneer het plan, dat arbeidsmigranten beter moet beschermen, moet ingaan is onduidelijk. Daarover verschillen de meningen.

Tweede Kamer en kabinet staan voor een dilemma, terwijl het doel voor iedereen hetzelfde is: goede en betrouwbare huisvesting voor arbeidsmigranten die belangrijk zijn voor de economie. De keuze gaat tussen loon inhouden en werkgevers verantwoordelijk houden voor goede huisvesting, zoals nu gebeurt, of geen loon meer inhouden zodat de arbeidsmigrant zelf een woning kan kiezen. Dat is op de krappe woningmarkt ook heel lastig.

Eigenlijk was er al lang een meerderheid en zou het nieuwe beleid per 1 januari ingaan om arbeidsmigranten meer invloed geven op waar zij willen wonen. Maar demissionair minister Paul schrapte, één dag na de verkiezingen, het plan daarvoor van haar voorganger NSC-minister Van Hijum.

Nadat Paul de afgelopen weken al veel kritiek van vakbonden en belangenorganisaties had gekregen, lag ze in het Kamerdebat opnieuw onder vuur. Onder andere GroenLinks-PvdA en JA21 dienden een motie in om het ingetrokken plan alsnog in werking te stellen, maar D66, CDA en VVD gunnen de minister meer tijd.

Begin dit jaar kwam Van Hijum met plannen, nadat een commissie onder leiding van oud-SP-politicus Emile Roemer al eerder had voorgesteld arbeidsmigranten minder afhankelijk te maken van werkgevers. Nu mogen werkgevers tot maximaal 25 procent van het minimumloon inhouden in ruil voor huisvesting. Van Hijum wilde deze regeling vanaf begin 2026 afbouwen, in de Kamer was daar brede steun voor. Ook van de VVD, de partij van de huidige minister Paul.

Slechte omstandigheden

Het aantal mensen dat onder slechte omstandigheden en vaak zonder vergunning in ons land komt werken neemt nog altijd toe. Niet alleen uit Polen, Roemenië of Hongarije, maar steeds vaker ook uit Oekraïne of bijvoorbeeld Georgië. Naar schatting zijn er nu tussen de 600.000 en 800.000 arbeidsmigranten hier. Jaarlijks komen er zo'n 40.000 tot 50.000 bij.

Ze werken bijvoorbeeld in de vleesindustrie, in distributiecentra of in de glastuinbouw, vaak tegen lage lonen. Politieke partijen noemen de slechte woon- en arbeidsomstandigheden al langer verschrikkelijk. Een deel van de Kamer had dan ook weinig begrip voor het plotselinge besluit van Paul, ook al omdat ze het plan in demissionaire staat zonder enig overleg met de Kamer had teruggedraaid.

Felle kritiek

Zo wilden Kamerleden van linkse partijen van Paul weten waarom ze na haar besluit nog vijf weken wachtte het te communiceren. Had dat met de verkiezingen te maken? En liet Paul zich voor het karretje spannen van uitzendbureaus of zich door het bedrijfsleven beïnvloeden om de regeling in stand te houden? Paul ontkende dat, opnieuw, met klem.

SP-leider Dijk noemde het onbegrijpelijk dat Paul haar besluit had genomen zonder "ook maar één arbeidsmigrant" geraadpleegd te hebben. Paul zei dat haar ambtenaren wel met arbeidsmigranten spraken en dat ze haar besluit had genomen na "breed overleg".

Paul zei verder dat ze het voorstel had ingetrokken omdat ze twijfelde of het arbeidsmigranten wel echt helpt. Ze wil onder meer wachten tot de wet die de huurbescherming van arbeidsmigranten beter regelt van kracht is. Ze denkt dat het anders juist averechts kan werken voor arbeidsmigranten als ze zelf op zoek moeten naar huisvesting, terwijl de huurbescherming niet beter geregeld is.

Ook benadrukte ze dat het kabinet ondertussen doorwerkt aan plannen om de omstandigheden van arbeidsmigranten te verbeteren, zoals een wet om malafide uitzendbureaus aan te pakken.

Het Openbaar Ministerie gaat in beroep in de zaak tegen de pleegouders van het Vlaardingse pleegmeisje dat anderhalf jaar geleden zwaar hersenletsel opliep. De rechtbank veroordeelde de pleegouders afgelopen dinsdag tot acht jaar cel.

Het OM had in de zaak elf jaar cel en tbs met dwangverpleging geëist tegen beide pleegouders. Het gaat in beroep tegen de uitspraak omdat er geen tbs is opgelegd. De rechtbank oordeelde dat de kans op herhaling klein is omdat de twee waarschijnlijk nooit meer pleegouder worden en vond tbs daarom niet passend. Justitie vindt tbs wel nodig.

Mishandeling

De rechtbank kon daarnaast niet vaststellen dat Johnny van den B. en Daisy W. verantwoordelijk waren voor al het letsel waarmee het zwaargewonde meisje werd opgenomen. De rechters achtten alleen bewezen dat ze het meisje voor langere tijd van haar vrijheid hadden beroofd en ook dat ze haar hadden geslagen.

Het OM wil dat de pleegouders ook worden veroordeeld voor mishandeling, waardoor het meisje zwaargewond raakte, schrijft het op X.

Het pleegmeisje was tien jaar oud toen ze vorig jaar in het ziekenhuis werd opgenomen. Ze had botbreuken, overal littekens en hersenletsel. Door het letsel functioneert ze op het niveau van een peuter en zal ze haar hele leven afhankelijk blijven van zorg.

De pleegmoeder zegt dat Van den B. het pleegmeisje hard heeft geslagen. De pleegvader zelf ontkent. Ook andere pleegkinderen in het gezin waren eerder mishandeld, bleek tijdens de rechtszaak.

De Euromast in Rotterdam sluit in januari tijdelijk vanwege renovatiewerkzaamheden. Tot en met april volgend jaar worden de buitenkant van de toren en het restaurant gerenoveerd, meldt de eigenaar. Op maandag 5 januari gaat de toren dicht voor publiek.

De werkzaamheden zijn volgens de organisatie complex en vragen om vakmanschap. De onderzijde van het middengedeelte, ook wel het kraaiennest genoemd, wordt waar nodig gerepareerd en opnieuw geschilderd, schrijft Rijnmond. Ook de mast van de Euroscoop, het bovenste liftje in de toren, krijgt nieuw schilderwerk.

Omdat het werk wordt uitgevoerd op grote hoogte zijn er speciale maatregelen nodig. Om de renovatie veilig te kunnen uitvoeren, komt er een speciaal hangplatform onder het kraaiennest. Daarnaast wordt de Euroscoop gebruikt als tijdelijke liftinstallatie voor een werkplatform bovenop de constructie.

Icoon in Rotterdam

"De Euromast is meer dan een monument, het is een symbool van Rotterdam en een belangrijk stukje Nederlands erfgoed," zegt directeur Leonie Staat. "Met deze renovatie investeren we in de toekomst van dit iconische gebouw."

De 100 meter hoge uitkijktoren, gelegen in Het Park naast de Maastunnel, werd in 1960 geopend ter ere van de Floriade. In 1970 kwam daar nog de 85 meter hoge Spacetower bovenop. Sinds 1983 kunnen bezoekers met de Euroscoop naar een hoogte van 180 meter. De Euromast is een ontwerp van architect Huig Maaskant.

Het Russische hooggerechtshof heeft de anti-corruptie-organisatie Fonds voor de Strijd tegen Corruptie (FBK) van de overleden Russische oppositieleider Aleksej Navalny bestempeld tot "terroristische organisatie".

In 2021 werd de organisatie al als "extremistisch" geclassificeerd. Eerder dit jaar werden vier journalisten veroordeeld tot 5,5 jaar gevangenisstraf omdat ze banden zouden hebben met FBK. Drie advocaten van Navalny kregen ook jarenlange gevangenisstraffen opgelegd om deze reden.

Navalny kwam in februari 2024 om het leven in de Russische strafkolonie IK-3, waar hij gevangenzat nadat hij was veroordeeld voor het oprichten van een "extremistische organisatie". Volgens zijn weduwe, Joelia Navalnaja, is hij vergiftigd. Eerder trok het Russische onderzoeksplatform The Insider dezelfde conclusie.

'Wij zijn een test'

"Wij zijn geen terroristen en dat begrijpt iedereen", reageert FBK op de uitspraak. Volgens de stichting worden dergelijke labels eerst 'uitgetest' op FBK, voordat ze aan anderen worden toegekend. "Eerst worden ze aan ons gegeven en vervolgens worden ze de norm voor iedereen die het niet eens is met Poetins beleid."

De organisatie zegt er daarom niet aan te twijfelen dat binnenkort andere organisaties, zoals onafhankelijke media, hetzelfde label zullen krijgen. Volgens FBK willen de Russische autoriteiten de volgers van FBK hiermee intimideren. "Om ervoor te zorgen dat u stopt met het lezen en bekijken van ons materiaal en te bang bent om het te delen."

Op dit moment lopen er volgens onafhankelijke Russische media tientallen rechtszaken tegen mensen die geld hebben gegeven aan FBK. Doordat de organisatie nu als terreurorganisatie wordt beschouwd, kunnen donateurs veel zwaardere straffen krijgen. Of dat ook geldt voor mensen tegen wie al een aanklacht is ingediend, is niet duidelijk.

Rusland-correspondent Geert Groot Koerkamp:

"Dat de organisatie van Navalny het predicaat 'terroristisch' zou krijgen viel te verwachten. Eerder was hij zelf al op een lijst van 'extremisten en terroristen' geplaatst. De afgelopen jaren is de status van zijn FBK steeds verder aangescherpt, van 'buitenlandse agent' (2019) tot 'extremistische' (2021) en nu dus 'terroristische' organisatie.

Dat had grote gevolgen voor iedereen die op enige manier verbonden was met Navalny en zijn werk. Nog altijd worden in Rusland mensen vervolgd omdat ze bijvoorbeeld geld hebben gegeven aan de organisatie, soms zelfs jaren geleden. Dat heeft al geleid tot jarenlange gevangenisstraffen.

De risico's voor al die mensen worden nog groter. Zelfs een foto van Navalny is al aangemerkt als 'extremistisch'. Donderdag nog werd een gemeenteraadslid in Sint-Petersburg beboet voor een foto van Navalny die ze in 2013 had gepubliceerd. Met de nieuwe status voor het FBK wordt dat alleen maar riskanter."

Voor het steunen van een extremistische organisatie kan een boete van 300.000 roebel (omgerekend ruim 3000 euro) en een gevangenisstraf van maximaal acht jaar worden opgelegd. Voor het steunen van een terroristische organisatie geldt juist een minimum van acht jaar celstraf, maar zijn straffen tot levenslang mogelijk.

FBK wordt nu toegevoegd aan een rij terroristische organisaties als IS, Islamitische Jihad, al-Qaida en het 'Legioen Vrijheid voor Rusland'.

Meerdere prominente medewerkers van de anti-corruptiebeweging zijn de afgelopen jaren zelf al als 'terrorist' bestempeld. Op die lijst staan ook politici, journalisten en schrijvers. Navalny stond al sinds 2022 op de lijst.

Met zijn anti-corruptiestichting bracht de oppositiepoliticus allerlei misstanden aan het licht. Een van de bekendste daarvan is een onderzoek naar een miljardenpaleis aan de Zwarte Zee. In een bijna twee uur durende documentaire beschuldigde Navalny de Russische president Poetin ervan het miljardenpaleis te hebben gefinancierd door middel van corruptie.

Op het moment van publicatie van de documentaire zat Navalny al vast. Hij was een aantal dagen eerder teruggevlogen vanuit Duitsland, waar hij herstelde na een vergiftiging met het zenuwgas novitsjok.

Oproep donaties

Veel FBK-leden zijn na Navalny's arrestatie naar het buitenland gevlucht. Daar zetten ze het werk van de oppositieleider voort.

Zo publiceerde de stichting eerder deze maand een onderzoek naar een politiefunctionaris die onlangs is aangesteld als hoofd 'bestrijding van illegale migratie', terwijl hij en zijn familie al jarenlang veel geld verdienen aan niet-gedocumenteerde migranten.

De stichting roept mensen op die "niet van plan zijn naar Rusland te reizen en in landen met een functionerend rechtssysteem wonen" om donaties te doen om het werk van de stichting te steunen.