NOS Nieuws - Algemeen

De Oekraïense president Zelensky heeft na zijn gesprek met president Trump gezegd dat beiden het erover eens zijn dat zijn land veiligheidsgaranties nodig heeft. De VS zou die voor een periode van vijftien jaar willen afgeven, al is nog veel onduidelijk. Ook over de toekomst van de oostelijke Donbas-regio en de kerncentrale van Zaporizja zijn partijen het nog lang niet eens.

Na zijn ontmoeting met Trump in Florida herhaalde Zelensky in een gesprek met journalisten dat de Oekraïense bevolking met name over de toekomst van de Donbas een stem moet hebben. Daarbij denkt hij aan een referendum, waarvoor een staakt-het-vuren van zeker zestig dagen noodzakelijk zou zijn. Rusland heeft al laten weten daar niets voor te voelen. "Ik begrijp die opstelling", zei Trump daarover.

Trump, die de Russische president voor zijn gesprek met Zelensky telefonisch sprak, zei ook dat hij ervan overtuigd is dat Poetin "het beste voor heeft" met Oekraïne. Daarbij had hij het over "onder meer het leveren van energie en andere zaken tegen heel lage prijzen". Rusland heeft de afgelopen tijd systematisch doelen aangevallen die cruciaal zijn voor de Oekraïense energievoorziening, waardoor grote delen van het land geregeld in het donker zitten.

Over de opstelling van Poetin maakt Zelensky zich weinig illusies. De Oekraïense president prees zijn gesprek met Trump als "geweldig", maar herhaalde na afloop dat hij tot op heden geen enkele bereidheid heeft gesignaleerd in Moskou om de oorlog te beëindigen.

Rusland houdt vast aan eisen

Het Kremlin liet uren na het gesprek tussen Trump en Zelensky weten dat Oekraïne zijn troepen moet terugtrekken uit de hele Donbas, ook uit gebieden die Rusland niet heeft bezet. Als Kyiv geen akkoord sluit, zal het meer grondgebied verliezen, klonk het uit de mond van Poetins woordvoerder Dmitry Peskov.

Rusland lijkt daarmee niet bereid zijn eisen af te zwakken. Rusland eist onder meer dat Oekraïne grote delen van zijn land permanent opgeeft, zijn leger fors uitkleedt en afziet van een NAVO-lidmaatschap.

Over een 'vrije economische zone' in de Donbas waaruit militairen zich zouden moeten terugtrekken, een idee dat uit de koker van Washington komt, wilde Peskov zich niet uitlaten. Ook over de kerncentrale van Zaporizja en de mogelijke terugtrekking van Russische troepen wilde het Kremlin niets kwijt.

Nieuwe ontmoeting

De ontmoeting in Mar-a-Lago, het buitenverblijf van Trump in Florida, lijkt daarmee vooralsnog niet te hebben geleid tot een grote doorbraak, bijvoorbeeld dat de VS zich harder opstelt tegenover de Russen. Zelensky leek daarbij vooral te willen benadrukken dat het niet aan hem ligt. Hij zei de komende dagen een nieuwe ontmoeting in Oekraïne op poten te willen zetten, met vertegenwoordigers van de VS, Europa en Oekraïne.

Europese leiders werden na afloop van de ontmoeting in Florida telefonisch bijgepraat door Trump en Zelensky. Voorzitter Von der Leyen van de Europese Commissie sprak van "vooruitgang", zonder concreet te zeggen waaruit die bestaat. Ze benadrukte dat het van cruciaal belang is dat Oekraïne voor een staakt-het-vuren-overeenkomst harde veiligheidsgaranties krijgt. Als het aan Trump ligt, nemen Europese landen daarin het voortouw.

Bij een schietpartij tussen de politie en leden van terreurorganisatie Islamitische Staat in het noordwesten van Turkije zijn drie agenten en zes IS-leden gedood, meldt de Turkse minister van Binnenlandse Zaken Yerlikaya.

Nog eens acht agenten en een bewaker raakten gewond. De confrontatie vond plaats tijdens een inval in een woning in de regio Yalova, ten zuiden van Istanbul. De inval begon afgelopen nacht en het vuurgevecht duurde bijna acht uur.

Volgens de autoriteiten hielden IS-militanten, allen met de Turkse nationaliteit, zich schuil in de woning. Speciale eenheden uit de nabijgelegen regio Bursa werden voor de operatie ingeschakeld ter ondersteuning.

In de woning waren ook vijf vrouwen en zes kinderen aanwezig. Zij zijn volgens minister Yerlikaya veilig uit het huis gehaald.

Bekijk hier de beelden van de schietpartij:

Vijf scholen in het gebied blijven vanwege de geweldsuitbarsting de hele dag dicht. De autoriteiten hebben uit voorzorg gas- en elektriciteitsvoorzieningen in de wijk afgesloten. Ook mochten burgers en voertuigen de wijk niet in.

De Turkse autoriteiten melden dat in het onderzoek vijf mensen zijn aangehouden. Over hun identiteit is niets bekendgemaakt.

Yerlikaya zegt dat op meer dan honderd plekken in vijftien provincies in Turkije gelijktijdig invallen werden gedaan. De inval in Yalova was daar onderdeel van.

Invallen Istanbul

Vorige week werden bij tientallen invallen in Istanbul 115 mensen opgepakt die ervan verdacht worden lid te zijn van IS. Volgens Turkije wilden zij aanslagen plegen tijdens kerst en op nieuwjaarsdag. Het Openbaar Ministerie van Istanbul meldde dat de aanslagen vooral waren gepland tegen niet-moslims.

Turkije is vaker doelwit geweest van aanslagen die door IS werden opgeëist. Zo pleegde de terreurgroep vorig jaar een aanslag op een kerk in Istanbul.

Op nieuwjaarsdag 2017 was er een aanslag op een nachtclub aan de Bosporus. Daarbij werden 39 mensen gedood door een IS-terrorist.

Tien jaar na het faillissement van warenhuisketen V&D zijn de plannen voor zestien leegstaande panden nog altijd niet rond, blijkt uit gegevens van marktonderzoeker Locatus die de ontwikkeling volgt. Voor de panden zijn wel plannen in de maak. Op de plek van de lege warenhuizen staan veel woningen gepland.

Bijvoorbeeld in Zeist, waar de tijd in het warenhuis al tien jaar stil staat. "We blijven je weer inspireren, we blijven je weer verrassen. Morgen weer! V&D", staat nog altijd op de muur in het leegstaande pand. De kassa's staan er nog, de bonnetjes liggen op de grond en het hart van het winkelpand zijn de befaamde roltrappen.

In het pand in Zeist herinnert alles nog aan V&D. In de video kun je binnenkijken:

Dat het zo lastig is om voor de grote panden een nieuwe bestemming te vinden, begrijpt Woongroen-directeur Danny Visser wel. Hij heeft de plannen in Zeist ontwikkeld. "Er is niet meer veel vraag naar gebouwen met zoveel vierkante meters."

Even leek het Canadese Hudson's Bay een uitkomst voor de leegstaande panden. De warenhuisketen opende in 2017 in vijftien oude V&D-filialen de deuren, maar vertrok na twee jaar alweer uit Nederland.

De leegstaande V&D-gebouwen ombouwen naar verschillende winkels is ook moeilijk. Dan moet het pand een soort winkelcentrum worden, maar ondernemers willen liever een plek in de winkelstraat.

In Zeist wordt daarom gekozen voor sloop. Op de plek van het pand komt een appartementencomplex. Dat regelen was een flinke klus, vertelt Visser. "Slopen is een behoorlijke kostenpost. Je zit hier midden in het centrum van Zeist, dus er is weinig ruimte voor een bouwplaats. Dat zijn allemaal uitdagingen."

Na het faillissement kwamen in totaal 62 V&D's leeg te staan. 46 voormalige panden hebben tien jaar later een nieuwe bestemming. Vaak zijn de oude warenhuizen opgesplitst in een combinatie van verschillende winkels, kantoren en woningen.

Reddingsplan

Het grootste retailfaillissement van Nederland is deze week tien jaar geleden. Warenhuisconcern Vroom en Dreesmann ging op 31 december 2015 ten onder. Bij het toen bijna 130 jaar oude bedrijf werkten zo'n 10.000 mensen. Door het faillissement kwamen in één klap tientallen enorme winkelpanden leeg te staan.

Het ging op dat moment al een tijd niet goed bij de winkelketen. Er waren miljoenenverliezen en de investeerder achter het bedrijf, Sun Capital, kwam met een reddingsplan. Het leek alsof V&D vooruit kon, maar al snel bleek dat niet houdbaar. Er vielen opnieuw ontslagen.

Tegelijkertijd werden nieuwe investeringen toegezegd en kon het bedrijf vooruit. Tot 23 december. V&D vroeg die dag bij de rechtbank uitstel van betaling aan. Sun Capital wilde niet langer het financiële vangnet zijn. Daardoor kon het warenhuisconcern de rekeningen niet meer betalen.

Telefoontje vlak voor kerst

Voor de curatoren Hanneke De Coninck en Kees van de Meent was het V&D-dossier een gigantische klus. "Soms weet je al langer dat er iets speelt. De rechtbank polst dan of je je agenda leeg wil houden, maar dat was nu niet het geval. In de middag werd ik gebeld en die avond zat ik al op het hoofdkantoor van V&D", zegt Van de Meent over die hectische dagen.

Voor generaties staat V&D gelijk aan het klassieke warenhuis of de schoolcampus:

De Coninck en hij realiseerden zich meteen dat het een drukke periode zou worden. "Toen dacht ik wel: ik heb een skivakantie gepland na kerst. Maar ik ga tegen mijn familie in ieder geval zeggen dat dat 'm niet gaat worden", blikt De Coninck terug.

Geheime overnamekandidaten

Op oudejaarsdag werd het uitstel van betaling omgezet in een faillissement. Op dat moment was de zoektocht naar een mogelijke overnamekandidaat al in volle gang. Voor La Place, het restaurant dat aan V&D was verbonden, werd al snel een nieuwe eigenaar gevonden: de familie Van Eerd, de eigenaren van Jumbo.

Voor V&D waren er ook serieuze kandidaten. Die blijven allemaal geheim, ook tien jaar later. Maar één naam is wel bekend: die van Roland Kahn, de eigenaar van onder meer modeketen CoolCat. In 2019 ging CoolCat zelf ten onder en verdween het kledingbedrijf uit de winkelstraat.

Toch kwam het voor V&D niet tot een doorstart. "Meerdere partijen hebben heel erg hun best gedaan", zegt Van de Meent. "Maar het was te mager om tot een doorstart te komen."

De curatoren zaten met een gigantische inboedel die nog in de winkels stond. In april 2016 kwam er daarom een faillissementsuitverkoop. In enkele weken tijd werd de complete voorraad van de 62 warenhuizen verkocht en was het tijdperk Vroom en Dreesmann ten einde.

In Suriname is geschokt gereageerd op de steekpartij in de nacht van zaterdag op zondag, waarbij een man negen mensen doodstak. Vijf van de slachtoffers waren kinderen; van vier van hen was hij de vader. De verdachte heeft zichzelf vanochtend (Nederlandse tijd) in de cel van het leven beroofd, zo melden Surinaamse media op gezag van de politie.

De Surinaamse politie zegt dat er veel beelden van de gebeurtenissen worden gedeeld via sociale media en roept landgenoten op daarmee te stoppen. "Het ondoordacht delen van dergelijke beelden veroorzaakt extra leed bij nabestaanden, schendt de menselijke waardigheid en kan traumatiserend zijn voor het publiek, in het bijzonder voor kinderen."

In het land van nog geen 650.000 inwoners hakt het geweld er hard in. President Jennifer Simons zegt in een persverklaring dat "dit drama ons treft in een periode waarin wij samen kerst hebben gevierd en ons voorbereiden op de jaarwisseling, een tijd die juist in het teken zou moeten staan van saamhorigheid en hoop".

Relatie verbroken

Uit getuigenverklaringen in Surinaamse media doemt een beeld op van wat zich afgelopen weekend heeft afgespeeld in Meerzorg, een voorstadje van hoofdstad Paramaribo. Getuigen vertellen aan Waterkant.net dat de relatie tussen de verdachte en zijn partner onlangs was verbroken, waarna hij in zijn eentje voor hun vijf kinderen zorgde.

De 43-jarige verdachte zou zich de afgelopen weken steeds agressiever zijn gaan gedragen, ook naar zijn eigen kinderen toe. Zondag rond 01.00 uur viel hij de vijf kinderen aan met een mes. De jongsten (van 5, 7, 13 en 15 jaar) overleefden dat niet; zijn zwaargewonde dochter van 16 wist te vluchten naar de buren om hulp te zoeken, aldus getuigen.

De verdachte volgde zijn dochter en stak zijn buren dood, een echtpaar op leeftijd dat het meisje probeerde te helpen. Daarna liep hij naar een andere woning in de buurt en stak daar een vrouwelijke inwoner van 63 en haar 72-jarige echtgenoot neer, net als een van hun kleinkinderen en een andere vrouw die daar op dat moment was.

Tegen die tijd waren politieagenten gearriveerd, die de man ook aanviel met het mes. Hij werd daarop in beide benen geschoten, waarna hij kon worden ingerekend. Alleen de 72-jarige man en de 16-jarige dochter overleefden het; zij liggen zwaargewond in het ziekenhuis.

Enkele beelden van na het incident, onder meer van de arrestatie van de verdachte:

De Nationale Democratische Partij van president Simons roept op tot een periode van bezinning en gaat de nieuwjaarsviering versoberen. Ook andere partijen roepen op tot medeleven met nabestaanden en getuigen. De kleine partij Hervormings- en Vernieuwingsbeweging (HVB) heeft het over "mentale nood als nationale noodtoestand", waar nu echt meer aandacht voor moet komen.

Belang van begeleiding

Dat geluid wordt ook vertolkt door ooggetuigen en buurtbewoners. Politieagent Lorenzo Oron is de zoon van het echtpaar dat de 16-jarige dochter probeerde te beschermen; zijn ouders werden doodgestoken. Orons 9-jarige dochter was getuige van de dood van haar oma en overleefde alleen omdat ze snel ging schuilen in een ander huis, vertelt hij aan De Ware Tijd.

"Ik kende hem persoonlijk", zegt Oron over de verdachte. "Hij hield zich bezig met planten en jagen. Dit jaar had hij al een moment waarop hij was doorgeslagen. De familie heeft toen het Psychiatrisch Centrum Suriname ingeschakeld die hem meenam, maar kort daarna kwam hij weer vrij. Er waren al problemen binnen zijn gezin en de politie was op de hoogte."

Oron benadrukt het belang van begeleiding en vroegtijdige aanpak van relatie- en mentale problemen. "Ik zit zelf in het vak en zie dagelijks hoe cruciaal begeleiding is."

Henk Amstelveen, leider van het crisisteam bij het Nationaal Coördinatie Centrum voor Rampenbeheersing, beaamt dat. Tegen De Ware Tijd zegt hij dat preventie bij dit soort escalaties een uitdaging blijft in zijn land. "We moeten lessen trekken. We kunnen niet steeds pas achteraf reageren. We moeten eerder signaleren en begeleiden."

Hulp nodig?

Denk je aan zelfdoding of maak je je zorgen om iemand? Praten over zelfdoding helpt en kan anoniem via de chat op www.113.nl of telefonisch op 113 of 0800-0113.

China begint morgen met een grootschalige militaire oefening rond Taiwan, onder de naam 'Gerechtigheidsmissie 2025'. Doel van de oefening is het blokkeren van de belangrijkste strategische havensteden van Taiwan en laten zien dat het land in staat is buitenlandse interventies tegen te houden.

Hoewel China het niet expliciet zegt, lijkt de oefening een directe reactie op de wapendeal die Taiwan en de VS eerder deze maand sloten. Met een waarde van 9 miljard euro is het de grootste wapendeal tussen de twee in de geschiedenis.

Maar dat is niet het enige punt van irritatie. Ook recente uitspraken van de Japanse premier Takaichi zijn Peking in het verkeerde keelgat geschoten. Zij insinueerde dat een mogelijke Chinese aanval op Taiwan een militaire reactie van Tokio zou kunnen uitlokken.

De oefening die voor morgen gepland staat, lijkt daarmee zowel op intimidatie richting Taiwan als een waarschuwing aan andere landen om zich niet met de "kwestie Taiwan" te bemoeien.

Propaganda

Aan wie de aanval gericht is, is vooral af te lezen aan de propagandaposters die het Chinese leger over de oefening publiceerde. Op de eerste poster, genaamd "Schilden van gerechtigheid: het verbrijzelen van illusies", zijn twee schilden te zien, gegraveerd met het motief van de Grote Muur en het embleem van het Chinese Volksbevrijdingsleger. Ook zijn er schepen te zien die onderweg zijn naar Taiwan om wapens te leveren, een verwijzing naar de wapenleveringen die de VS aan Taiwan heeft beloofd.

Volgens een militair deskundige, geciteerd in de Chinese Global Times, is de poster een onmiskenbaar signaal aan de Taiwanese regering dat "ongeacht hoeveel wapens zij aanschaffen, deze aankopen zinloos en tevergeefs zullen blijken".

De tweede poster, getiteld "Pijlen van gerechtigheid: controle en ontzegging", oogt agressiever. Er staan brandende pijlen op die inslaan op parasieten op Taiwan. Peking noemt Taiwans president Lai Ching-te, die een stevig anti-Chinees beleid voert, regelmatig een parasiet; iemand die "Taiwan leegzuigt" en "tegen de belangen van China ingaat". De demonisering is onderdeel van een bredere propagandastrategie om Lai en de Taiwanese onafhankelijkheidsbeweging negatief af te schilderen.

Dunne scheidslijn

De Taiwanese regering veroordeelt de oefeningen en mobiliseert troepen. Het ministerie van Defensie zegt klaar te zijn om "snelle reactie-oefeningen" uit te voeren, gericht op het snel verplaatsen van troepen voor het geval de Chinese oefening verandert in een aanval op het eiland.

Toch lijkt het onwaarschijnlijk dat de oefening per ongeluk escaleert. De Chinese krijgsmachten zijn ontwikkeld genoeg om deze gecontroleerd uit te voeren. Wel wordt de scheidslijn tussen routinematige militaire oefeningen en een daadwerkelijke militaire ingreep steeds dunner. Dat zit hem vooral in de aard van de oefeningen.

Het wordt de zesde grote militaire oefening van China rond Taiwan sinds 2022. Hoewel alle oefeningen grootschalig waren, zijn er grote ontwikkelingen te zien. Een van de belangrijke trends is de almaar toenemende coördinatie tussen de verschillende strijdkrachten. Waar de eerste oefening met raket- en artillerieoefeningen vooral intimiderend bedoeld was, zijn de recente en aangekondigde oefeningen veel praktischer van aard.

Meer soorten wapens

Ook worden er steeds meer verschillende wapens ingezet, wordt er met echte munitie geschoten en wordt dit gedaan aan de hand van zorgvuldig uitgedachte scenario's. De oefeningen zijn hiermee niet alleen symbolisch afschrikwekkend, maar laten ook zien dat China werkt aan de mogelijkheid Taiwan met succes in te nemen.

Toch zijn veel experts het erover eens dat een grootschalige Chinese invasie niet waarschijnlijk is. Of in ieder geval niet de aankomende jaren. Het is waarschijnlijker dat China via allerhande vormen van druk of intimidatie, zoals economische sancties of inmenging in de politiek van Taiwan, het eiland ertoe zal aanzetten concessies te doen in het voordeel van Peking.

Ondertussen laat China "buitenlandse inmenging" in een "binnenlandse kwestie", zoals China de kwestie Taiwan ziet, niet onbestraft. Of het nou gaat om uitspraken, zoals in het geval van Japan, of om de deur openzetten voor buitenlandse wapens, zoals de president van Taiwan doet.

Opnieuw is een pluimveebedrijf in het Limburgse Ysselsteyn getroffen door vogelgriep. Er worden 153.000 vleeskuikens geruimd door de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) om verdere verspreiding van het virus te voorkomen.

In de nabije omgeving van het dorp waren afgelopen dagen drie uitbraken van de vogelgriep. Op 21 december werd een bedrijf met 23.000 kalkoenen getroffen, op kerstavond een pluimveebedrijf met bijna 100.000 dieren. Op tweede kerstdag werd ging het om een kalkoenenbedrijf met 24.500 dieren. Die zijn ook allemaal gedood.

Op een kilometer van het bedrijf bevinden zich nog twee andere bedrijven met pluimvee. In een straal van 3 kilometer liggen tien bedrijven. Die bedrijven worden de komende twee weken in de gaten gehouden door de NVWA, meldt regionale omroep L1. In de 10 kilometer rondom het bedrijf liggen 51 pluimveebedrijven.

Afschermplicht

De vogelgriep stak in oktober weer de kop op in Nederland. Sindsdien zijn er veel uitbraken geweest. Het risico op een besmetting bij mensen is minimaal.

Sinds half oktober geldt voor ondernemers in de pluimveesector een ophok- en afschermplicht. Dat betekent dat zij moeten voorkomen dat hun dieren in contact kunnen komen met wilde vogels, die de vogelgriep verspreiden.

Voor mensen die hobbykippen houden geldt alleen een afschermplicht. Hun dieren mogen wel naar buiten, als ze maar beschermd zijn tegen wilde vogels, bijvoorbeeld door een volière.

In deze special leggen we uit waarom we voorlopig nog niet van de vogelgriep af zijn:

"Alles in mijn hart en mijn hoofd, alles stond in het teken van het redden van mensenlevens." Ahmed al-Ahmed, de man die zijn leven riskeerde om anderen te redden tijdens de terroristische aanslag op Bondi Beach in Australië heeft voor het eerst gesproken over zijn drijfveer om mensen te beschermen. Beelden van zijn heldendaad gingen de wereld over:

"Emotioneel gezien doe ik iets, ik voel iets, een kracht in mijn lichaam, mijn hersenen", zei Ahmed. "Ik wil niet zien hoe mensen voor mijn ogen worden vermoord, ik wil zijn geweer niet horen, ik wil niet zien hoe mensen schreeuwen en smeken, om hulp roepen.

Het is wat mijn ziel me opdroeg om te doen.", vertelt hij in een interview:

In een interview met het Amerikaanse CBS News zei Ahmed dat hij zich op het moment dat hij schutter Sajid Akram ontwapende nergens zorgen over maakte, behalve over de levens die hij kon redden.

"Mijn doel was alleen om hem het wapen af te pakken en te voorkomen dat hij onschuldige mensen zou doden", aldus Ahmed. "Ik weet dat ik veel levens heb gered, maar ik heb medelijden met degenen die het niet hebben overleefd."

Sajid Akram werd even na de worsteling door de politie doodgeschoten. Bij de aanslag van 14 december, gericht op een chanoeka-evenement op het populaire stadsstrand in Sydney, kwamen vijftien mensen om het leven. Naveed Akram, de tweede schutter en zoon van Sajid, werd door de politie neergeschoten en aangehouden. Hij is aangeklaagd voor 59 misdrijven, waaronder terrorisme en vijftien moordaanklachten.

'Een inspiratie voor Australiërs'

Ahmed (44), die een tabakswinkel heeft bij Bondi Beach, werd kort na de worsteling met Akram door vijf kogels geraakt. Hij is drie keer geopereerd in een ziekenhuis in Sydney. Gisteren is hij uit het ziekenhuis ontslagen.

In het ziekenhuis kreeg hij regelmatig bezoek van hoogwaardigheidsbekleders die hem wilden bedanken voor zijn moed. Premier Minss van deelstaat New South Wales plaatste een foto van zijn bezoek op sociale media en noemde Ahmed een "echte held". "Zijn ongelooflijke moed toen hij een terrorist ontwapende met enorm persoonlijk risico heeft ongetwijfeld talloze levens gered", aldus Minns.

De Australische premier Albanese zei na een bezoek aan het ziekenhuis dat Ahmed "een inspiratie voor alle Australiërs" was. David Ossip, de voorzitter van de Joodse Raad van Afgevaardigden van New South Wales, noemde Ahmed "een held voor de Joodse gemeenschap en heel Australië".

Inzamelingsactie

Bij de tabakswinkel van Ahmed hebben honderden mensen briefjes en bloemen hadden achtergelaten om hun dank en medeleven te betuigen. In Melbourne is een muurschildering van Ahmed gemaakt.

Een inzamelingsactie heeft inmiddels meer dan 2,5 miljoen Australische dollar opgeleverd (ongeveer 1,5 miljoen euro). "Deze GoFundMe-campagne is opgezet om onze dankbaarheid en steun te betuigen aan iemand die ongelooflijke moed heeft getoond op het moment dat het er het meest toe deed", schrijven de initiatiefnemers.

Het afgelopen jaar is er in Nederland weer een recordaantal Tikkies verstuurd. Ook is het gemiddelde bedrag van de betaalverzoeken omhoog gegaan. Dat meldt ABN Amro, de eigenaar van de betaalapp.

Nederlanders verstuurden het afgelopen jaar meer dan 170 miljoen Tikkies. Sinds de oprichting van de betaalapp in 2016 zijn er niet zoveel Tikkies verstuurd.

De meeste betaalverzoeken werden gedaan rond Koningsdag. Op die feestdag werden bijna 700.000 Tikkies verstuurd. Opvallend is dat op 23 mei, de dag dat de meeste mensen hun vakantiegeld ontvingen, bijna net zoveel betaalverzoeken werden gedaan.

De meeste Tikkies worden nog altijd verstuurd om de rekening voor eten te delen. Volgens de betaalapp is verreweg de meest gebruikte beschrijving "eten". Daarna volgen "boodschappen", "lunch", "etentje" en "pizza".

Gebruikers zijn ook hogere bedragen gaan vragen. De gemiddelde Tikkie was dit jaar meer dan 50 euro waard; 3 euro meer dan een jaar eerder. De bovengrens voor een betaalverzoek is 950 euro.

Toiletbezoek en statiegeld

Toch verstuurden gebruikers dit jaar ook nog ruim een miljoen Tikkies voor onder de euro. Veel van deze Tikkies waren bedoeld voor een toiletbezoek.

Tikkie is het afgelopen jaar steeds vaker zakelijk gebruikt door bijvoorbeeld horecaondernemers, klusbedrijven en nagelsalons. Het afgelopen jaar ontvingen zij in totaal meer dan 930 miljoen euro via de betaalapp. Ook kregen afgelopen jaar ruim een miljoen mensen hun statiegeld terug via de betaalapp.

Bij een brand in een seniorencomplex op het Indonesische eiland Sulawesi zijn zestien bewoners om het leven gekomen. Drie anderen raakten zwaargewond.

De brand brak afgelopen nacht uit in de stad Manado, in Noord-Sulawesi. Brandweerlieden hadden twee uur nodig om de brand te blussen. Omwonenden hielpen met het evacueren van de oudere bewoners van het pand.

Het complex is helemaal uitgebrand:

Volgens de beheerder woonden er zo'n dertig mensen in het complex. De oorzaak van de brand is nog onbekend. Indonesische media schrijven op basis van ooggetuigen dat de brand in de keuken is ontstaan.

Vijftien mensen die de brand hebben overleefd zijn naar het ziekenhuis gebracht, meldt de Indonesische politie.

Goedemorgen! De verkoop van vuurwerk gaat van start en de Israëlische premier Netanyahu brengt een bezoek aan de Amerikaanse president Trump.

Eerst het weer: in het zuiden is het nog een tijd mistig. In de rest van het land wordt het een bewolkte dag met vanmiddag ook een enkele bui. Het wordt 2 tot 7 graden. De komende dagen is het vaak droog met een kleine kans op een bui. 's Middags is het een graad of 6.

Ga je op pad? Hier vind je het overzicht van de files en hier lees je waar werkzaamheden en storingen zijn op het spoor.

Wat kun je vandaag verwachten? Wat heb je gemist?

De Amerikaanse president Trump en de Oekraïense president Zelensky zijn optimistisch over een akkoord om een einde te maken aan de oorlog in Oekraïne. De twee ontmoetten elkaar in Florida op het buitenverblijf van Trump, Mar-a-Lago. Zelensky vloog naar de VS in de hoop op veiligheidsgaranties van de Amerikanen.

Trump en Zelensky bespraken daar het vorige week gepresenteerde Oekraïense 20-puntenplan. Na afloop spraken de twee van een "uitmuntende" ontmoeting. Het is niet duidelijk in hoeverre een akkoord daadwerkelijk dichterbij is gekomen.

Ander nieuws uit de nacht En dan nog even dit:

Annette Dionne, de laatste nog levende zus van de Dionne-vijfling, is op 91-jarige leeftijd overleden. De zussen werden wereldberoemd als de eerste vijfling die de vroege kindertijd overleefde. Ook het Nederlandse Polygoonjournaal berichtte over de zusjes.

Fijne dag!

In het zuiden van Mexico zijn zeker dertien mensen om het leven gekomen bij een treinongeluk. Bijna honderd mensen raakten gewond.

De trein waarin ze zaten ontspoorde in een bocht op het traject tussen Salina Cruz aan de Stille Oceaan en Coatzacoalcos aan de Golf van Mexico. Hoe dat kon gebeuren is niet bekend. Meerdere rijtuigen zijn gekanteld en naast het spoor terechtgekomen.

Het traject door de zogeheten landengte van Tehuantepec, het smalste deel van Mexico, is sinds 2020 gemoderniseerd. Twee jaar geleden werd het personenvervoer op de lijn hervat. Het treinverkeer op de route ligt voorlopig stil.

De treindienst wordt geëxploiteerd door de Mexicaanse marine. Die was ook betrokken bij de eerste hulpverlening.

In Saasveld in Twente zijn duizenden bezoekers van een dancing geëvacueerd nadat brand was uitgebroken. Wat er precies in brand stond is niet duidelijk. De brandweer had het vuur snel onder controle, maar de feestavond werd niet meer hervat.

In Dancing Bruins waren volgens de brandweer zo'n 3000 mensen aanwezig toen even voor 01.00 uur de brandmelding binnenkwam. RTV Oost schrijft dat iedereen veilig kon worden geëvacueerd. Alle bezoekers zijn naar huis gegaan.

De discotheek is een van de grootste in Twente en organiseert iedere zondagavond een groot feest. De uitgaansgelegenheid in het dorp van 1700 inwoners heeft een capaciteit van 3500 bezoekers.

De vuurwerkverkoop is gestart, waarschijnlijk voor de laatste keer. Tot de avond van 31 december kunnen mensen weer grondbloemen, fonteintjes en ander toegestaan vuurwerk inslaan.

Volgend jaar geldt vrijwel zeker een landelijk vuurwerkverbod. Een wet daarover werd dit jaar aangenomen door de Tweede Kamer en de Eerste Kamer. Komend jaar moet de handhaving nog worden geregeld, net als compensatie voor de vuurwerkbranche.

Bij meerdere winkels die om middernacht open gingen was het in elk geval al druk. Onder meer in Beverwijk stond een lange rij liefhebbers voor een verkooppunt.

Net over de grens in Duitsland openden ook vuurwerkwinkels de deuren. Die trokken veel publiek uit Nederland. Bij een winkel in Emmerich, over de grens bij Arnhem, stonden mensen uit de regio's Amersfoort, Den Bosch en Amsterdam. De wachttijd liep daar op tot meer dan een uur.

Lange rijen en volle karren. De vuurwerkverkoop is gestart:

Wie in het buitenland vuurwerk koopt mag maximaal 25 kilo per auto importeren, al zeiden sommige wachtenden "een auto vol" mee naar huis te nemen.

Veel vraag

Brancheverenigingen zeiden half december dat in de voorverkoop meer vuurwerk was besteld dan in andere jaren. Waarschijnlijk heeft dat te maken met het naderende verbod. Ook in de vrije verkoop verwachten handelaren goede zaken te doen. Vorig jaar zette de sector zo'n 118 miljoen euro om.

In de reguliere verkoop kan vuurwerk uit de categorieën F1 en F2 worden gekocht. Sinds 2020 zijn sommige F2-soorten en zwaarder vuurwerk uit de categorieën F3 verboden. Dat mag alleen nog worden afgestoken door professionals, die daarvoor toestemming hebben en een opleiding hebben gevolgd.

Politie en justitie hebben tot 21 december ruim 104.000 kilo illegaal vuurwerk in beslag genomen. Die hoeveelheid neemt tot de 31e vrijwel zeker nog toe. Vorig jaar werd 107.000 kilo illegaal vuurwerk onderschept.

In Kosovo zijn de vervroegde parlementsverkiezingen gewonnen door de partij van premier Kurti. Zijn linkse partij Vetëvendosje ('zelfbeschikking') haalde bijna de helft van de stemmen: 49,4 procent. Dat is meer dan bij de vorige stembusgang in februari. Tweede werd op grote afstand de liberale PDK met 21 procent.

Na de laatste verkiezingen had Kurti met geen van de oppositiepartijen een coalitieakkoord gesloten. Daarom werden nieuwe verkiezingen uitgeschreven. Het is nog niet duidelijk of Kurti's partij genoeg zetels krijgt om alleen te kunnen regeren.

Door de uitslag komt er mogelijk een einde aan de politieke impasse. Het parlement moet begin volgend jaar een nieuw staatshoofd kiezen en leningen van de Europese Unie en de Wereldbank ratificeren. Daarmee is een miljard euro gemoeid. De leningen zijn belangrijk voor Kosovo, dat kampt met een haperende economie.

Jongste land van Europa

Kurti is met een korte onderbreking sinds 2020 aan de macht in Kosovo. Hij voerde onder meer campagne voor hogere lonen voor overheidspersoneel, investeringen en aanpak van georganiseerde misdaad. Oppositiepartijen hamerden op betere leefomstandigheden, zodat minder mensen het land verlaten.

Kosovo is met minder dan 2 miljoen inwoners een van de kleinste landen van Europa, en ook het jongste land. Het verklaarde zich in 2008 eenzijdig onafhankelijk van Servië. Het overgrote deel van de Kosovaren is etnisch Albanees. Volgens het Kosovaarse kiessysteem krijgt de Servische minderheid tien van de 120 zetels in het parlement. Voor andere minderheden, onder wie Bosniakken, Turken en Roma, zijn ook tien zetels gereserveerd.

Het jonge land hoopt lid te kunnen worden van de Europese Unie, maar moet daarvoor van Brussel eerst de banden met Servië normaliseren. Kurti, die politiek gevangene was in de tijd dat Servië nog de dienst uitmaakte in Kosovo, lijkt daar weinig voor te voelen. Critici zeggen dat het land zich onder Kurti's premierschap heeft vervreemd van Europese bondgenoten en de VS.

De Amerikaanse president Trump en de Oekraïense president Zelensky zijn optimistisch over een akkoord om een einde te maken aan de oorlog in Oekraïne. Dat zeiden ze na hun ontmoeting in Florida tegen de pers. In hoeverre een akkoord werkelijk naderbij is gekomen, blijft onduidelijk.

Trump en Zelensky nuttigden met hun teams een lunch in Mar-a-Lago, het buitenverblijf van Trump in Palm Beach in Florida. Ze bespraken daar het 20-puntenplan van Zelensky.

Beide leiders spraken na afloop van een "uitmuntende" ontmoeting:

Zelensky was naar Florida gekomen met de hoop van Trump veiligheidsgaranties voor Oekraïne te krijgen. Volgens Zelensky is dat gelukt: hij sprak van 100 procent overeenstemming. Trump hield het op 95 procent.

Zelensky noemde de veiligheidsgaranties de sleutel tot langdurige vrede, maar ook nu werden de leiders er niet concreet over. Europese en Oekraïense delegaties gaan de komende weken aan de slag met de uitwerking van de veiligheidsgaranties. In januari is in Washington een volgende top gepland van Trump, Zelensky en Europese leiders.

Toekomst Donbas

Groot twistpunt blijft de toekomst van de Donbas, de regio in Oost-Oekraïne waar het front ligt. Trump zei dat hij en Zelensky dichter bij elkaar waren gekomen, maar dat ze het niet eens zijn over de toekomstige status van het gebied.

Rusland claimt de hele Donbas, ook al zijn delen ervan niet door Rusland veroverd. Zelensky is bereid om te praten over een gedemilitariseerde zone in de Donbas, als buffer tussen zijn land en Rusland.

Correspondent VS Rudy Bouma:

"De concrete uitkomst van de besprekingen in Mar-a-Lago blijft ook na de persconferentie in nevelen gehuld. Trump erkende dat er een of twee netelige kwesties overbleven. Hij doelt daarmee op de landkwestie: de VS en Oekraïne willen een gedemilitariseerde zone tussen beide legers. Daar is volgens de Oekraïense grondwet een referendum voor nodig en om dat te organiseren moet er een staakt-het-vuren komen. Poetin zal daar weinig oren naar hebben, want hij wil dat Oekraïne de hele Donbas overdraagt aan Rusland.

Trump gaat Poetin nu opnieuw bellen, maar lijkt niet geneigd Moskou keihard onder druk te zetten. Ook de eerdere sancties voor Russische oliebedrijven en derde landen die nog olie kopen van Rusland hebben Poetin niet afgeschrikt.

Een opvallend succes vandaag was wel de overeenstemming die er lijkt te zijn over Amerikaanse veiligheidsgaranties. Hoewel president Trump in zijn campagne beloofde dat de VS juist niet meer de politieagent van de wereld zou gaan spelen, lijkt hij wel steun te hebben beloofd aan Zelensky.

Vlak voor de ontmoeting haalde Trump nog uit naar een journalist die naar de veiligheidsgaranties vroeg. Trump noemde dat "een domme vraag", omdat nog niet duidelijk zou zijn hoe die garanties eruit zouden komen te zien."

Na hun ontmoeting spraken de presidenten telefonisch met Europese leiders. Aan dat gesprek deden onder anderen de Franse president Macron, de Duitse bondskanselier Merz, de Britse premier Starmer en NAVO-secretaris-generaal Rutte mee. Von der Leyen schrijft op X dat zij en de andere leiders blij zijn met de gemaakte vorderingen.

Contact met Poetin

Voor de ontmoeting met Zelensky had Trump telefonisch contact met zijn Russische collega Poetin. De twee spraken ruim een uur met elkaar, volgens Trump "op vriendelijke toon". Hij noemde het gesprek "goed en zeer productief". Inhoudelijk werden er geen details bekendgemaakt, al zei Trump later dat ook Poetin wat hem betreft serieus is over vrede.

Er is nog geen indicatie dat Poetin bereid is water bij de wijn te doen. Dit weekend waren er ook weer zware Russische aanvallen op Oekraïne.

Aan het einde van de persconferentie werd Trump gevraagd welke stappen hij neemt als er over enkele weken geen akkoord over vrede is bereikt, en wat er dan gebeurt. "Dan blijven ze vechten en doodgaan", reageerde hij.

Zo kwam Zelensky zondagavond aan bij Trump:

In Floradorp, een wijk in Amsterdam-Noord, was het gisteravond opnieuw onrustig. Op straat zijn branden gesticht en is vuurwerk aangestoken. Ook de mobiele eenheid was aanwezig. Er zijn tien mensen aangehouden voor het verstoren van de openbare orde. Een van hen zat vanochtend nog vast op verdenking van brandstichting.

De eerste melding van ongeregeldheden kwam rond 18.45 uur bij de politie binnen nadat op een kruising afval in brand was gestoken. De brand werd geblust, maar het bleef onrustig.

Ondergrondse afvalcontainers werden in brand gestoken en groepjes mensen trokken door de straten. De ME werd opgeroepen om de orde te herstellen en ervoor te zorgen dat de brandweer veilig kan werken, aldus een woordvoerder van de politie.

Autobanden in brand

Zaterdagavond was het ook onrustig in Floradorp. De ME werd toen opgeroepen nadat de politie was belaagd met zwaar vuurwerk en vuurpijlen. Er werden ook autobanden in brand gestoken. Tegen 23.00 uur was de rust teruggekeerd. Niemand werd aangehouden.

Beelden van vanavond:

Onder de Floradorpers heerst onvrede over het verbod op het traditionele, jaarlijkse vreugdevuur tijdens de jaarwisseling. Burgemeester Halsema verbood op advies van de brandweer het vuur afgelopen mei vanwege veiligheidsrisico's en milieuschade. Voor veel bewoners was het jaarlijkse vreugdevuur een traditie in de buurt.

Sinds het verbod op het vreugdevuur is het onrustig in de wijk. Afgelopen maanden werd een busje van handhavers bekogeld en een gemeentelijke beveiligingscamera opgeblazen. Ook zijn een mobiel toilet en meerdere afvalcontainers in brand gestoken, meldt AT5.

In de VS is bij een botsing in de lucht tussen twee helikopters de piloot van de ene helikopter omgekomen. De piloot van de andere helikopter raakte levensgevaarlijk gewond.

De botsing vond plaats bij de plaats Hammonton in de staat New Jersey. Een van de helikopters vloog in brand, welke is niet duidelijk.

Er waren geen passagiers aan boord. De luchtvaartautoriteit FAA en de transportveiligheidsraad NTSB zijn een onderzoek begonnen.

Op een video op sociale media is te zien dat een helikopter hard rondtollend naar beneden komt:

De afgelopen dagen was het op veel plekken stralend weer, maar de dagen rond oud en nieuw lijken niet zo mooi te worden. Morgen gaan we de zon maar weinig zien. Het is veelal bewolkt en soms valt er een beetje regen. Echt zo'n grijze en druilerige winterdag.

De temperatuur stijgt naar maximaal 8 graden. In het uiterste noorden kan 's middags met een beetje geluk de zon nog doorbreken. In het zuiden en zuidoosten kan het een groot deel van de dag mistig zijn en is het kil met temperaturen maar net boven het vriespunt.

Dinsdag en woensdag (oudejaarsdag) is het opnieuw vaak bewolkt met kans op wat lichte regen. Overdag is het een graad of 5 en 's nachts kan het een graadje vriezen. Over het algemeen gaat de temperatuur door de bewolking 's nachts niet erg omlaag. Op het moment dat we het nieuwe jaar inluiden vriest het waarschijnlijk net niet.

De wind draait naar het noordwesten en trekt aan. Langzaamaan komt koude lucht weer dichter bij ons land in de buurt.

Kouder met winterse buien

Tijdens de eerste dagen van 2026 waait het soms stevig door vanaf de Noordzee en trekken er veel buien over Nederland. Daarbij zou naast regen later ook steeds vaker natte sneeuw, sneeuw of hagel kunnen vallen.

De combinatie van neerslag en wind maakt het guur. In de nacht koelt het af tot onder het vriespunt, zeker als het een tijdje helder is. Met natte wegen en eventuele sneeuwresten is gladheid in de nacht iets om rekening mee te houden.

De Oekraïense president Zelensky en de Amerikaanse president Trump zijn in het buitenverblijf van Trump bijeen om te praten over een plan dat een einde moet maken aan de oorlog in Oekraïne. Zelensky kwam tegen 19.30 uur Nederlandse tijd aan op Trumps landgoed Mar-a-Lago in Florida.

De twee leiders stonden kort de pers te woord en gingen daarna naar binnen voor een lunch. Voorafgaand aan zijn ontmoeting met Zelensky had Trump telefonisch contact met de Russische president Poetin.

Trump zei later tegen journalisten dat Poetin "zeer serieus is over vrede" en dat de gesprekken zich "in de laatste fases" bevinden. Volgens Trump zal er ook sprake zijn van "stevige veiligheidsafspraken", maar opnieuw gaf hij daarover geen details.

Vriendelijke toon

De hoogste Russische buitenlandvertegenwoordiger, Joeri Oesjakov, zegt dat Trump het initiatief had genomen voor het telefonisch contact en dat het gesprek "een vriendelijke toon" had. Ook is volgens hem afgesproken dat beide leiders elkaar opnieuw spreken na afloop van de ontmoeting tussen Zelensky en Trump.

De Oekraïense president hoopt dat Trump akkoord gaat met veiligheidsgaranties voor Oekraïne en andere onderdelen van zijn 20-puntenplan om de oorlog te stoppen. De ontmoeting volgt op weken van gesprekken tussen Amerikaanse, Oekraïense en Russische onderhandelaars. Oekraïne en Rusland spraken niet rechtstreeks met elkaar.

Trump en Zelensky stonden bij aankomst kort de pers te woord:

Het plan dat nu in Florida wordt besproken is tot stand gekomen na onderhandelingen met de VS. Er staat onder meer in dat Oekraïne bereid is om zijn troepen uit de regio Donetsk terug te trekken, op voorwaarde dat Rusland dat ook doet bij een vergelijkbaar stuk bezet gebied. Een internationale troepenmacht zou in dat gedemilitariseerde gebied de landen uit elkaar moeten houden.

Verder bevat het plan volgens Oekraïne voorstellen voor een wederopbouwfonds, voor de omvang het leger en voor de mogelijkheid van een EU-lidmaatschap. Als Trump en Zelensky er samen uitkomen, moet ook Rusland nog akkoord gaan. Moskou heeft tot nu toe afwijzend gereageerd op belangrijke punten uit het voorstel.

Te gunstig voor Rusland

Het 20-puntenplan volgt uit het 28-puntenplan dat vorige maand door president Trump werd gepresenteerd. Dat plan viel erg slecht bij Zelensky en zijn Europese bondgenoten, omdat het volgens hen veel te gunstig uitpakte voor de Russen. Zo zou Oekraïne de volledige Donbas-regio moeten afstaan aan Rusland. Dat zou ook gelden voor de gebieden die Rusland niet in handen heeft. Ook zou het Oekraïense leger nog maar uit 600.000 man mogen bestaan.

Zelensky hield de afgelopen dagen nauw contact met zijn Europese bondgenoten, zoals vandaag nog met de Britse premier Starmer. Gisteren sprak hij met onder anderen NAVO-chef Rutte en demissionair premier Schoof. Het is de bedoeling dat hij na het gesprek met Trump opnieuw contact opneemt met de Europese leiders.

Correspondent Verenigde Staten Rudy Bouma:

"Trump reageerde tot nu toe lauw op dat 20-puntenplan van Zelensky, het Oekraïense compromis van het Amerikaanse 28-puntenplan. Bij aankomst van de beide leiders was de lichaamstaal ook niet heel hartelijk te noemen.

Zelensky kan een beetje hoop putten uit het feit dat Trump hem überhaupt wil ontvangen, op zijn vakantieadres. Oekraïne dringt al sinds oktober aan op deze ontmoeting. Trump zei daarover dat het alleen zin heeft als Zelensky er bijna uit is met de Amerikaanse onderhandelaars, buitenlandgezant Steve Witkoff en Trumps schoonzoon Jared Kushner.

Feit is dat Trump tot nu toe maar weinig serieuze druk heeft gezet op Poetin, afgezien van een paar kritische opmerkingen. Ook zijn er door de VS sancties opgelegd aan Russische oliebedrijven en landen die zaken doen met Rusland, zoals India en China. Maar dat schrikt Poetin duidelijk niet af."

De afgelopen dagen ging Rusland door met grootschalige aanvallen op Oekraïne, waarbij opnieuw doden vielen. Door een aanval op Kyiv kwam gisternacht 40 procent van de woongebouwen in en rond de hoofdstad zonder stroom te zitten. Voor Oekraïne zijn de aanvallen het bewijs dat de Russische president Poetin niet geïnteresseerd is in vrede.

Trump en Zelensky hebben elkaar het afgelopen jaar meermaals ontmoet. De eerste keer, in februari in het Witte Huis, liep voor het oog van de camera's uit op een felle ruzie. In oktober spraken de twee elkaar weer.

In Renswoude heeft de politie ingegrepen tijdens een herdenking van de doodgeschoten wolf Bram. Demonstranten van de Faunabescherming en Animal Rebellion liepen van het gemeentehuis naar het gebouw van de Faunabeheer Eenheid in het dorp.

Daar kregen zij het aan de stok met tientallen buurtbewoners, die zich tegen de demonstratie keerden. De politie kwam daarom met meerdere auto's naar het dorp om de groepen uit elkaar te halen. De demonstranten werden weggeleid door de politie. Volgens RTV Utrecht was de situatie grimmig en werd er ook vuurwerk afgestoken.

Afschotvergunning

Niemand is nog aangehouden, meldt de politie. Volgens Animal Rebellion zijn de betogers erg geschrokken. Een woordvoerder van de actiegroep zei tegen RTV Utrecht dat een man met zijn auto probeerde in te rijden op de betogers. De actiegroep gaat aangifte doen.

Enkelen van de zeventien actievoerders kregen klappen van het vijandige publiek. Nadat de politie rond 15.30 uur had ingegrepen, keerde de rust terug.

Volgens RTV Utrecht stonden de demonstranten rond een wit kruis, ter nagedachtenis aan probleemwolf GW3237m, ook wel Bram genoemd. Hij werd deze maand doodgeschoten op de Utrechtse Heuvelrug. In juli gaf de provincie toestemming om de wolf af te schieten, nadat eind mei een wandelende vrouw was gebeten door een wolf op landgoed Den Treek in Leusden. Uit DNA-onderzoek bleek dat wolf GW3237m achter de aanval zat.