NOS Nieuws - Algemeen

De Tweede Kamer lijkt in de kwestie-Nexperia meer begrip te hebben voor het optreden van demissionair minister Karremans van Economische Zaken. Het "verdiende de schoonheidsprijs niet" en had "misschien anders" gemoeten, maar het merendeel van de Kamer kan leven met zijn uitleg dat er zonder ingrijpen cruciale kennis dreigde weg te lekken en er een acute dreiging van leveringszekerheid was.

Karremans greep eind september in bij Nexperia, een chipbedrijf met het hoofdkantoor in Nijmegen, en de chipsfabrieken voor het grootste deel in China. Hij deed dat met een nooit eerder gebruikte wet uit 1952.

Kort daarna zette een rechter de Chinese directeur van Nexperia uit zijn functie. China reageerde woedend en voerde een volledig exportverbod in voor Nexperia-chips uit China. Dat leidde tot paniek bij Europese bedrijven die afhankelijk zijn van de chips. Met name de auto-industrie werd geraakt.

Volgens Karremans kon het echt niet anders en waren de enige alternatieven staatsnoodrecht en nationalisatie. Hij zag "de krantenkoppen al voor zich" en koos daar niet voor.

Vóór het debat werden Kamerleden bijgepraat in een vertrouwelijke briefing. Volt-leider Dassen en GroenLinks-PvdA-Kamerlid Van der Lee gingen daar niet heen. Omdat vertrouwelijke informatie die daar gedeeld werd vertrouwelijk moest blijven, zou dat in hun ogen ten koste gaan van de controlerende taak van de Kamer.

'Voldongen feit'

Van der Lee verweet andere Kamerleden in het debat dan ook met meel in de mond te spreken. VVD-Kamerlid Martens-Amerika, die de briefing wel bijwoonde, deelde geen details maar wel een conclusie. "We zijn in vertrouwen bijgesproken en het ziet ernaar uit dat we bijna voor een voldongen feit zijn geplaatst." CU-Kamerlid Grinwis zei te denken dat Karremans "gerechtvaardigd aan de noodrem" heeft getrokken.

Over de manier waarop het ging, kreeg Karremans nog veel kritische vragen. Zo wilde Dassen weten waarom het ingrijpen zonder medeweten van Europese partners was gebeurd. Karremans zei de vraag te begrijpen, maar benadrukte dat snel handelen noodzakelijk was. Ook moest "de kring zo klein mogelijk blijven". "Naarmate je meer mensen betrekt neemt het risico toe dat informatie bij de verkeerde partijen komt".

Op vragen wat hij van de rechtsgang wist en of hij daar niet op had moeten wachten, zei Karremans dat hij daar geen bemoeienis mee had. Ook was er volgens hem "absoluut geen druk van de Amerikanen".

Brede zorgen over toekomst

In de Kamer is een breed gedeeld gevoel van bezorgdheid over de toekomst van Nexperia en de Europese afhankelijkheid van China. Volgens Dassen laat de gang van zaken rond Nexperia zien hoe "afhankelijk we zijn geworden van China".

Een aantal partijen diende voorstellen in die het kabinet oproepen te onderzoeken wat er in Europees verband kan worden gedaan. De zorgen leven in andere Europese landen ook en het is een wens van de EU om zelf chips zelf te maken om minder afhankelijk te worden van landen als China .

Half november schortte Karremans de ingreep bij Nexperia op om de relatie met China te verbeteren. Kamerleden waren er niet over te spreken dat hij kort daarvoor in een Britse krant nog had gezegd: "I would do it all again". Karremans erkende dat hij dingen "zeker dingen anders had kunnen aanpakken" en dat het interview "ongelukkig heeft uitgepakt".

Geen wapperende rood-wit-blauwe vlaggetjes, geen Douze Points vanuit Hilversum en vooral geen herhaling van de spectaculaire overwinning van Duncan Laurence in 2019. Het terugtrekken van AVROTROS uit het Eurovisie Songfestival vanwege de situatie in Gaza leidt tot teleurgestelde én tevreden reacties.

Commentator Cornald Maas schrijft op Instagram dat hij het "nogal jammer" vindt dat Nederland er volgend jaar niet bij is, zeker omdat het evenement de afgelopen jaren veel jonge kijkers trok. Hij zegt het besluit van AVROTROS te respecteren en hoopt dat Nederland in 2027 terugkeert. "Ik weet dat de afwegingen zorgvuldig zijn gemaakt", aldus Maas.

Gaza

AVROTROS besloot vanavond, samen met de publieke omroepen van Spanje, Ierland en Slovenië, zich terug te trekken uit het Songfestival van 2026. Volgens de omroep zijn "het ernstige humanitaire leed in Gaza, de onderdrukking van de persvrijheid en de politieke inmenging tijdens de laatste editie van het Songfestival, niet verenigbaar met waarden die voor ons fundamenteel zijn".

AVROTROS-directeur Taco Zimmerman zegt dat zijn omroep niet anders kon:

Eerder op de dag probeerden AVROTROS met de andere drie omroepen Israël uit te sluiten van deelname. Tijdens een vergadering van publieke omroepen bij omroeporganisatie EBU, die het Songfestival organiseert, kwam het echter niet tot een stemming daarover. Hierna besloot AVROTROS zich terug te trekken.

'Juist belissing'

Op de sociale media van AVROTROS laten voor- en tegenstanders van het besluit van zich horen. Op Instagram spreekt iemand van een "pijnlijke, maar juiste beslissing op dit moment." Iemand anders zegt: "Het maakt me trots dat er toch nog érgens een ruggengraat te vinden is in Nederland. Weloverwogen besluit, ethische afweging, douze points."

Onder dezelfde post op Instagram laten ook de tegenstanders van zich horen. Zo noemt iemand het "mega triest" dat "een event dat staat voor verbinding nu een geopolitiek verhaal wordt." En een ander spreekt van "een schande voor Nederland."

'Nederland raakt geïsoleerd'

Geert Wilders noemt het besluit op X "antisemitisme en wagelijke Israël-haat in zijn lelijkste vorm."

Lenny Kuhr, die het Songfestival in 1969 namens Nederland won, noemt het tegenover persbureau ANP een "gemiste kans" dat Nederland niet meedoet. "Tijdens een optreden, ook tijdens het Eurovisie Songfestival, moet geen politiek worden bedreven."

De Israëlische ambassade in Den Haag zegt het besluit van AVROTROS te betreuren. Volgens Israël gaat het besluit in tegen de "waarden waar het evenement voor staat" en zorgt het ervoor dat het "Nederland is dat geïsoleerd raakt, niet Israël".

De Israëlische president Herzog zegt "verheugd" te zijn dat Israël mee kan doen. Hij zegt te hopen dat "de competitie een evenement blijft dat cultuur, muziek, vriendschap tussen naties en grensoverschrijdend cultureel begrip viert".

Songfestivalpodcastmaker GJ Kooijman is het daar niet mee eens. Hij zegt juist trots te zijn "dat de AVROTROS zijn rug recht houdt" en spreekt van een "moedige beslissing".

Kooijman maakt de podcast Ding-a-Dong, en volgt de aanloop naar het Songfestival op de voet. "De politiek speelt altijd een rol bij het songfestival, meestal op de achtergrond, maar nu staat het heel erg op de voorgrond", zegt hij.

Nederland op het Songfestival

Nederland is een vertrouwd gezicht op het Songfestival. Ons land doet al vanaf het begin in 1956 mee en won de liedjeswedstrijd vijf keer: in 1957, 1959, 1969, 1975 en 2019. Daarmee staat Nederland op een gedeelde derde plaats. Alleen Ierland en Zweden wonnen het Songfestival vaker.

Slechts vier keer eerder deed Nederland niet mee. In 1985 en 1991 trok Nederland zich terug, omdat het evenement samenviel met de Dodenherdenking, en in 1995 en 2002 mocht Nederland niet meedoen vanwege aanhoudende slechte resultaten.

Het Songfestival wordt volgend jaar mei gehouden in Wenen. Het is nog onbekend hoeveel landen precies zullen deelnemen aan de 70ste editie. Nederland, Spanje, Slovenië en Ierland trekken zich terug, maar Bulgarije, Moldavië en Roemenië keren juist na een periode van afwezigheid terug.

Volgens Kooijman belooft het hoe dan ook een gekke editie te worden. "Deze beslissing blijft nog lang na deze stemming hangen. Niet alleen boven de organisatie en gaststad Wenen, maar ook boven alle artiesten die deelnemen. Net als in de afgelopen twee jaar zullen zij, ondanks dat er veel verbeterd is, toch opnieuw vragen krijgen over de deelname van Israël en over hun eigen politieke standpunten."

Welke omroep het Eurovisie Songfestival gaat uitzenden, wordt naar verwachting morgen bekendgemaakt. Ondanks dat het songfestival gewoon in Nederland te zien is, zullen volgens Kooijman ook Nederlandse fans afreizen naar Wenen. "En wij zullen zelf ook gaan, om in elk geval te verslaan wat het Songfestival komend jaar doet om het duistere wolkje boven het evenement weg te poetsen."

President Paul Kagame van Rwanda en de Congolese president Felix Tshisekedi hebben in de VS een vredesakkoord ondertekend. Bemiddelaar Trump stelt dat hiermee een einde komt aan een decennialang conflict. Maar op de dag van de ondertekening werd er nog steeds gevochten in het grensgebied tussen de twee Afrikaanse landen.

Met het persmoment in Washington is het eerder dit jaar gesloten akkoord tussen Rwanda en de Democratische Republiek Congo (DRC) bekrachtigd. Naast de VS hebben ook de Afrikaanse Unie en Qatar maandenlang bemiddeld tussen de twee vijanden. In het Donald J. Trump Institute of Peace, voorheen het United States Institute of Peace, zetten de Amerikaanse, Rwandese en Congolese president hun handtekening.

'Knuffelen'

Na een lange periode van "elkaar doden gaan ze elkaar nu veel knuffelen", zei de Amerikaanse president op z'n Trumpiaans. "Ze gaan elkaars handen vasthouden en economisch profiteren van de VS, zoals elk ander land doet."

Er werden ook akkoorden gesloten tussen de VS en de twee landen over de exploitatie van zeldzame grondstoffen. Amerikaanse bedrijven gaan naar Rwanda en Congo om deze grondstoffen te delven. Er is een geopolitieke strijd gaande over deze mineralen en daarin loopt de VS achter op rivaal China.

Intussen werden in de Congolese provincie Zuid-Kivu beschietingen en bombardementen gemeld. Officieel geldt er sinds juni een wapenstilstand tussen de door Rwanda gesteunde rebellengroep M23 en het Congolese leger. De oorlog woedt sindsdien niet meer zo hevig als eerder dit jaar, maar het conflict lijkt verre van voorbij.

Afrika-correspondent Elles van Gelder:

"Er zijn nu afspraken gemaakt over het staken van de gevechten, ontwapening en terugtrekking van troepen, en daarnaast ook over economische ontwikkeling. Maar zoals een woordvoerder van de Rwandese regering al zegt: "We hebben geen toverstaf, dus het zal een proces worden." Er wordt namelijk nog steeds gevochten.

Trump presenteert het akkoord als het definitieve eind aan het bloedvergieten, maar of het dat inderdaad is, is nog maar zeer de vraag. M23 was niet aanwezig aan de onderhandelingstafel, noch in het Witte Huis bij de ondertekening. De vraag is nu in hoeverre Rwanda echt controle heeft over de rebellengroep en of die zich zal terugtrekken. Daar zijn nog aparte gesprekken over in Qatar tussen M23 en de Democratische Republiek Congo.

Burgers in het oorlogsgebied hebben geen enkel vertrouwen in de internationale gemeenschap en hun nationale regering. Dat komt doordat ze al decennia te maken hebben met gevechten. In het akkoord wordt ook niet gesproken over het geweld tegen burgers of de berechting van de daders. Daarom is er denk ik niet veel hoop dat er echt verandering komt."

Honderden fans van voetbalclub De Graafschap zijn vlak voor de aftrap van de derby tegen Vitesse in Arnhem teruggestuurd omdat ze weigerden om zich te laten fouilleren. De supporters keerden zich vervolgens tegen de politie en gooiden met vuurwerk naar de ME, meldt de Arnhemse burgemeester Ahmed Marcouch.

Volgens een woordvoerder van de politie waren de fans met bussen vanuit Doetinchem naar Arnhem gekomen. Daar weigerden ze mee te werken aan het fouilleren door stewards van de thuisclub.

Ze besloten terug te keren naar de bussen, maar daar werd de sfeer volgens de politiewoordvoerder grimmig. De politie, waaronder de ME, greep na goedkeuring van de burgemeester kortstondig in om de supporters de bussen in te krijgen. Voor zover bekend zijn er geen aanhoudingen verricht, schrijft Omroep Gelderland.

De achthonderd fans van De Graafschap waren alleen welkom in de GelreDome als ze allemaal zouden worden gefouilleerd door mensen van Vitesse. Daartoe was besloten om zwaar vuurwerk buiten het stadion te houden.

Volgens Marcouch ligt de verantwoordelijkheid duidelijk bij de supporters die regels negeren en bewust risico's en onveiligheid creëren. "Als supporters niet open zijn over wat zij meenemen, kunnen wij hun geen gastvrij ontvangst bieden", zegt Marcouch.

Vanwege de supportersproblemen begon de wedstrijd een klein half uur later. De Graafschap won zonder zijn harde kern met 2-1.

Niels van der Laan, hoofdpiet in Het Sinterklaasjournaal, heeft afgelopen dagen meerdere doodsbedreigingen gehad. Dat meldt presentatrice Merel Westrik bij talkshow Eva. De NTR bevestigt het nieuws.

Westrik zei dat de bedreigingen "op agressieve manier zijn geuit". Volgens haar moest de politie eraan te pas komen. Een woordvoerder van de NTR laat weten dat de bedreigingen deze week zijn geuit.

In het programma suggereerde de hoofdpiet dat ouders desnoods zelf stiekem cadeautjes kunnen kopen voor Pakjesavond, als het Sinterklaas en de pieten niet lukt. Sommige mensen zijn boos omdat hij volgens hen 'het geheim' rond het Sinterklaasfeest heeft verklapt. Ze uiten hun woede bijvoorbeeld op sociale media.

De NTR wil niet zeggen of er aangifte is gedaan. Ook kunnen zij zich niet uitlaten over eventuele bedreigingen tegen andere acteurs.

Niels van der Laan vertolkt al jaren de rol van hoofdpiet.

Rusland heeft de toegang geblokkeerd tot socialemedia-app Snapchat en FaceTime, een videobeldienst van Apple. Dat meldt de Russische communicatietoezichthouder Roskomnadzor via het staatspersbureau RIA.

Volgens Roskomnadzor wordt Snapchat gebruikt "om terroristische daden in het land te organiseren en uit te voeren, en om daders te rekruteren". De toezichthouder geeft voor die beschuldigingen geen bewijs.

De videobel-app FaceTime van Apple wordt volgens het Kremlin ook gebruikt voor criminele activiteiten.

De Russische staat treedt steeds harder op tegen buitenlandse techplatforms. Zo werden YouTube, WhatsApp, de berichtendienst Telegram, LinkedIn en spelletjesplatform Roblox al eerder (deels) geblokkeerd.

Op dat laatste platform, dat zeer populair is onder kinderen, zou volgens Rusland extremistisch materiaal en "LHBT-propaganda" te zien zijn. Roblox gaf aan de wetten van de landen waar het actief is te respecteren en zich sterk te maken voor de veiligheid van gebruikers.

Mogelijk staatscensuur

Experts hebben kritiek op de blokkades. Zij zeggen dat Rusland privécommunicatie steeds verder censureert en dat de staat de bevolking steeds rigoureuzer controleert.

De Russische autoriteiten hebben dit jaar de app Max gelanceerd, waarmee gebruikers kunnen chatten. Critici beweren dat de app gebruikt kan worden om gebruikers te bespieden. De app wordt door de Russische overheid actief opgedrongen aan de bevolking.

Rusland beweert dat de beschuldigingen onjuist zijn. Het censureren van de socialemediakanalen is volgens Rusland legitiem en 'volgens de wet'.

Rusland begon in augustus met gedeeltelijke blokkades op WhatsApp en Telegram. Het Kremlin beschuldigde deze platformen van het weigeren informatie te delen met de politie in fraude- en terrorismezaken. Roskomnadzor dreigde vorige week WhatsApp volledig te blokkeren.

Vanavond trekt een zwakke storing over Nederland. Morgen blijft het overwegend droog: ideaal voor Sinterklaas. In het weekend neemt de wind toe en wordt het een stuk zachter.

Vanuit het zuidwesten raakt het vanavond verder bewolkt en gaat het ook wat regenen. In de nacht koelt het met name in het noordoosten flink af, in opklaringen tot rond het vriespunt. In het zuidwesten blijft het met 6 graden een stuk zachter. Lokaal wordt het ook wat nevelig.

Vrijdag: bewolkt maar droog

Goed nieuws voor Sint en zijn pieten: het blijft overal droog, tot laat in de avond. In de ochtend hangt er vooral in het zuiden en westen nevel of laaghangende bewolking en de zon komt maar mondjesmaat tevoorschijn. Maar er is weinig wind en het wordt 6 tot 7 graden.

Pas in de avonduren gaat het weer regenen.

Weekend: dubbele cijfers en kans op regen

In de nacht naar zaterdag trekt een regengebied over het land. Aan de kust gaat het dan met vlagen stevig doorwaaien.

Zaterdag overdag trekt de regen naar het noordoosten weg, maar echt opklaren doet het niet. Later op de dag valt er opnieuw regen, vooral in de westelijke helft. Met 9 tot 10 graden is het beduidend zachter dan de dagen ervoor.

Zondag zet het wisselvallige weer door. De temperatuur loopt verder op en aan de kust staat geregeld een stevige wind.

Volgende week: erg zacht, maar ook veel wind

Na het weekend wordt het nog zachter. Actieve depressies boven de Atlantische Oceaan sturen zeer zachte lucht onze kant op. De temperaturen lopen op tot boven de 10 graden, en dinsdag is zelfs 14 of 15 graden mogelijk. Dat is vrij uitzonderlijk voor begin december.

Ook in de nachten is de vorst even ver te zoeken. Lenteachtig zal het overigens niet aanvoelen: de wind kan een heuse spelbreker zijn. Daarbij is er elke dag nog steeds veel bewolking aanwezig.

De komst van een erotisch centrum in Amsterdam-Zuid is financieel en ruimtelijk haalbaar, zij het onder voorwaarden. Dat schrijft burgemeester Halsema in een brief aan de raad. Naar verschillende zaken moet extra onderzoek worden gedaan.

Het plan krijgt pas na de gemeenteraadsverkiezingen in maart een vervolg. Het nieuwe college en de gemeenteraad moeten dan beslissen over de volgende fase van het plan, de investeringsnota.

Het huidige college stelt het besluit uit na uiteenlopende reacties op het project en vanwege het verzet van het bestuur van stadsdeel Zuid. De stadsdeelcommissie sprak zich eerder uit tegen de komst van het centrum, waar onder meer sekswerkers een plek krijgen.

"Op deze manier krijgt het nieuwe bestuur de ruimte om richting te geven aan de verdere besluitvorming", schrijft Halsema.

De burgemeester pleit al sinds 2019 voor de komst van het erotisch centrum, dat op de Europaboulevard in Zuid zou moeten komen. Aanvankelijk werden er nog twee mogelijke locaties genoemd. Het plan is onderdeel van Aanpak Binnenstad, om de druk op het centrum te verlagen, schrijft NH.

Veel kritiek

Sinds het begin is er veel verzet van inwoners, ondernemers en sekswerkers zelf. In oktober 2023 liepen meer dan honderd demonstranten in een protestmars naar het stadhuis. Ook kreeg de gemeente ongeveer achthonderd reacties van bewoners, bedrijven, sekswerkers en maatschappelijke organisaties.

Een ruime meerderheid stelde vragen of uitte zorgen over de komst van het centrum. De reacties hebben geleid tot verschillende wijzigingen en aanvullingen, stelt het college.

Complex plan

Onlangs maakte coalitiepartij D66 bekend de komst van het centrum uit het verkiezingsprogramma te schrappen. Toch is er ook nog steun, zo staat GroenLinks nog steeds achter de komst van het erotisch centrum.

Halsema erkent de complexiteit van het project: "Het gaat om het zorgvuldig afwegen van de positie van sekswerkers, de leefbaarheid van de buurt en de veiligheid van bezoekers en werknemers."

De leider van een door Israël gesteunde strijdgroep in Gaza is omgebracht. De dood van Yasser Abu Shabab is inmiddels bevestigd door zijn strijdgroep de 'Populaire Strijdkrachten'. Eerder op de dag werd het nieuws al gemeld door Israëlische media op basis van anonieme bronnen.

De gewapende bende vecht in Gaza tegen Hamas. Door wie Abu Shabab is gedood is nog onduidelijk. Zijn militie stelt in een verklaring dat hij is omgebracht bij een ruzie met "een andere familie".

Israëlische veiligheidsbronnen beweerden dat de bendeleider was gedood in een vuurgevecht met een andere militie. Hij zou later zijn doodverklaard in een ziekenhuis in het zuiden van Israël. Het Soroka Medisch Centrum weerspreekt echter dat de man daar is behandeld.

'Collaborateur'

Het Palestijnse Quds News Network schrijft dat de dood van Abu Shabab in Khan Younis wordt gevierd door burgers. Hamas had de militieleider bestempeld tot verrader van het Palestijnse volk.

Een speciale eenheid van Hamas die achter veronderstelde collaborateurs aangaat, heeft vandaag een foto van Abu Shabab geplaatst met daarbij de tekst: "We zeiden het, Israël zal je niet beschermen."

300 gewapende mannen

Abu Shabab was afkomstig uit een bedoeïenenstam en stuurde zo'n 300 gewapende mannen aan.

Zijn bende is gevestigd het deel van Zuid-Gaza dat is bezet door het Israëlische leger, schrijven de kranten Times of Israel en Haaretz. De militie heeft geld en wapens gekregen van Israël. De Populaire Strijdkrachten is één van de gewapende groepen die Israël heeft gesteund in Gaza om Hamas te verzwakken.

In en rond Rafah, waar de militie actief is, zijn de afgelopen dagen zware gevechten geweest. Het Israëlische leger zegt dat er veertig Hamas-militanten zijn gedood. Gisteren meldde het leger dat er vier Israëlische militairen gewond zijn geraakt. Het staakt-het-vuren tussen Hamas en Israël wordt in de praktijk volop geschonden.

Beschuldigd van stelen humanitaire hulp

Volgens Haaretz zijn Abu Shabab en een deel van zijn manschappen gelinkt aan terreurbeweging Islamitische Staat. De Populaire Strijdkrachten worden beschuldigd van het stelen van noodhulp die bedoeld is voor burgers in Zuid-Gaza.

De militiebaas heeft dat niet volledig ontkend. Hij beweerde dat zijn strijders geen voedsel of tenten hebben meegenomen die voor kinderen bestemd waren. Abu Shabab wierp zich op als beschermheer van de inwoners van Gaza en stelde dat hij ze juist extra humanitaire hulp heeft geleverd.

De kabinetsformatie is voorlopig vastgelopen. Er is in de Tweede Kamer geen combinatie te vinden van partijen die met elkaar een meerderheidscoalitie willen vormen. Een minderheidskabinet gaat nu ook niet lukken, ook daarvoor is te weinig steun.

Buma wil morgen met vijf partijen - D66, CDA, VVD, GroenLinks-PvdA en JA21 in een gezamenlijk gesprek kijken hoe het verder moet. Hij zegt dit te doen om een "impasse" te voorkomen.

De informateur heeft de afgelopen twee dagen gesproken over het 'tussenstuk' dat D66 en het CDA onder zijn leiding hebben geschreven. Dit stuk was bedoeld als "uitgestoken hand" om vervolgens te kijken welke partijen bereid zijn om aan te haken en in nieuwe onderhandelingen vervolgens een regeerakkoord te schrijven.

Wel aanknopingspunten

Partijen die genoemd zijn als mogelijke coalitiepartners, zoals VVD en GroenLinks-PvdA, zeiden dinsdag na de presentatie wel aanknopingspunten te zien. En Buma merkte in zijn nieuwe gesprekken ook steun voor voorstellen van D66 en CDA.

Maar toen het gesprek ging over mogelijke steun aan een meerderheids- of minderheidscoalitie bleek Buma niet verder te komen. Want een meerderheidskabinet van D66, CDA, GroenLinks-PvdA en VVD blijft onmogelijk, omdat de VVD niet met de partij van Klaver samen wil.

De verwachting was ook niet dat de VVD van mening zou veranderen, en er werd de laatste dagen steeds vaker gesproken over een minderheidskabinet. In de Tweede Kamer zouden GroenLinks-PvdA, JA21, of andere partijen dan de plannen van een kabinet van D66, CDA en VVD aan een meerderheid kunnen helpen.

Werkkamer van Buma

Maar in de werkkamer van Buma is ook door deze route een streep gezet, zo maakte de informateur vanmiddag duidelijk. Er zijn geen partijen bereid om "structurele steun" te geven. En zulke gedoogsteun is echt nodig om een nieuw kabinet te laten functioneren.

Een "centrumrechts kabinet" van D66, VVD, CDA en JA21 - de voorkeur van VVD en JA21- zien ook onvoldoende partijen zitten, omdat D66 grote moeite heeft met JA21.

Buma wil morgen met vijf partijen tegelijk om tafel om "neer te leggen" hoe het verder moet. "Alle posities zijn nu nog hetzelfde als het begin", constateert hij. "Bij hen ligt er ook een verantwoordelijkheid om een stap verder te gaan."

Tot nu toe is het in deze kabinetsformatie nog niet gebeurd dat er vijf partijen bij een informateur zitten, omdat de kans dan groter is dat ze ruzie krijgen en er te grote stellingen worden ingenomen.

Geen PVV

Buma is zich van dit risico bewust, maar wil dit toch zo aanpakken. De PVV is niet uitgenodigd voor het gesprek, omdat geen van de grote partijen met PVV-leider Wilders wil regeren.

Dinsdag waren D66-leider Jetten en CDA-leider Bontenbal nog enthousiast over hun aanpak en klonk de hoop door dat dit inhoudelijke document een goede basis zou zijn om toch voortvarend een kabinet te vormen. Maar vanmiddag waren de twee partijleiders na hun gesprek met Buma somberder. "De formatie is heel erg ingewikkeld geworden", constateerde Jetten.

Arrogantie

Hij had ook de uitspraken van GroenLinks-PvdA-leider Klaver gehoord die de keuze voor een minderheidskabinet "een cruciale fout" noemde. Volgens hem zou je met deze minderheidsvariant de blokkade van de VVD belonen. "De arrogantie van de macht", aldus Klaver vanmiddag.

JA21 heeft ook gezegd dat ze weinig zien in een minderheidskabinet.

Politiek verslaggever Marleen de Rooy:

"Je kunt wel zeggen dat de formatie op dit moment in een impasse zit. En dan gaat het niet zozeer over de inhoud, maar vooral over de vraag welke partijen met elkaar willen regeren.

Morgen gaat de informateur met de vijf grote fracties om tafel in de hoop dat de partijen eens met elkaar praten in plaats van over elkaar. Hij hoopt dat er dingen gaan schuiven. Buma wil ze aanspreken op hun verantwoordelijkheid voor het landsbestuur en daarom zet hij ze bij elkaar."

Nederland doet volgend jaar niet mee aan het Eurovisie Songfestival. Dat heeft omroep AVROTROS bekendgemaakt, nadat bekend was geworden dat Israël niet wordt uitgesloten door organisator EBU.

De NPO sluit uit dat een andere omroep alsnog de Nederlandse inzending gaat verzorgen. De NPO zorgt er wel voor dat het evenement voor het Nederlandse publiek wordt uitgezonden.

De Europese publieke omroepen kwamen vandaag bijeen bij de EBU in Genève om te praten over de toekomst van het Songfestival. AVROTROS en vier andere omroepen (uit Ierland, IJsland, Spanje en Slovenië) wilden de Israëlische publieke omroep uitsluiten vanwege de oorlog in Gaza.

Ook zei de omroep dat het Eurovisie Songfestival door de Israëlische regering als "politiek instrument" is ingezet, vanwege een promotiecampagne van de Israëlische overheid voor de Israëlische inzending.

Spanje en Ierland

Naast Nederland heeft ook de Spaanse publieke omroep RTVE laten weten dat het land zich volgend jaar zal terugtrekken. RTVE is een van de grotere financiers van het Songfestival en heeft daarom altijd een plek in de finale. Ierland, dat het Songfestival zeven keer heeft gewonnen, doet ook niet mee vanwege de Israëlische deelname.

Ook Slovenië laat verstek gaan. IJsland en België nemen op een later moment een besluit over deelname.

AVROTROS-directeur Taco Zimmerman vindt dat de omroep niet anders kon dan zich terugtrekken:

Volgens de algemeen directeur van AVROTROS, Taco Zimmerman, is bij het besluit "niet over één nacht ijs gegaan". "Het Songfestival is heel waardevol voor ons. Cultuur verbindt, maar niet ten koste van alles. Dat wat er het afgelopen jaar is gebeurd, raakt aan onze grenzen. Universele waarden als menselijkheid en vrije pers zijn ernstig geschonden en voor ons niet onderhandelbaar."

De omroepvergadering in Genève vond plaats onder hoogspanning. Een aantal andere EBU-landen was juist fel tegen een boycot, waaronder Duitsland en Oostenrijk.

Oostenrijk organiseert het songfestival volgend jaar in Wenen. De Oostenrijkse omroep ORF vond het gezien het eigen oorlogsverleden ondenkbaar dat Israël niet meedoet aan het liedjesevenement. Ook Duitsland ging mede om die reden een boycot van Israël te ver.

Uiteindelijk kwam het niet tot een stemming in Genève, waardoor de deelname van Israël werd bevestigd. De omroepen gingen wel akkoord met nieuwe regels om manipulatie met publieksstemmen te beperken. Zo kunnen kijkers voortaan maximaal tien in plaats van twintig stemmen per persoon uitbrengen. Ook worden 'buitensporige' mediacampagnes ontmoedigd, al is nog onduidelijk wat daar precies mee wordt bedoeld.

'Schokkend' en 'bijzonder pijnlijk', de reacties op de gebeurtenissen op de begraafplaats Essenhof in Dordrecht liegen er niet om. Tien jaar geleden werden daar in het geheim experimenten uitgevoerd op lichamen van overledenen. Met medeweten van de toenmalig wethouder werden graven meerdere keren geopend zonder dat nabestaanden werden geïnformeerd of dat er een vergunning voor was. Dat blijkt uit een rapport van een onderzoek dat is uitgevoerd in opdracht van de gemeente.

"Dit had nooit op deze manier mogen gebeuren", zegt de huidige wethouder Marc Merx. "Mensen vertrouwen hun dierbaren toe aan onze begraafplaats en gaan ervan uit dat daar op de meest respectvolle manier mee wordt omgegaan. Dat is hier niet gebeurd." Burgemeester Nanning Mol (VVD) zegt met "verbijstering het rapport te hebben gelezen".

De overledenen werden in 2007 begraven en de zogenoemde grafrechten - die tien jaar gelden - waren bij het openen van de graven nog niet verlopen.

Onverteerbaar

Essenhof is de grootste gemeentelijke begraafplaats van Dordrecht met honderden keldergraven. Zo'n keldergraf bestaat uit een soort gemetselde ruimte onder de grond waar vier lichamen op elkaar worden begraven. De bedoeling is dat deze lichamen daarin ontbinden, alleen op deze begraafplaats gebeurt dat volgens de wethouder niet snel genoeg vanwege een gebrek aan zuurstof in het graf.

Het vermoeden dat veel lichamen in die graven niet verteerden werd bevestigd in 2013, nadat één keldergraf was opengemaakt. Daarna begon de begraafplaats vanaf 2015 heimelijke proeven om het ontbindingsproces wel op gang te brengen.

"In twee jaar tijd zijn in totaal drie keldergraven met elk vier kisten geopend", zegt Merx. "De kisten zijn eruit gehaald en van acht personen zijn lichamen besprenkeld met een bepaalde vloeistof, zonder toestemming van de nabestaanden en de gemeente." In totaal gebeurde dat vier keer waarbij soms ook foto's werden genomen.

Memo

In een memo uit 2015 dat vorig jaar werd gevonden in de kluis van de begraafplaats valt onder meer te lezen dat de leiding van Essenhof in de maag zat met het gegeven dat de lichamen niet verteerden. Zo staat er dat de begraafplaats graag wilde meedoen aan een onderzoek van de belangenorganisatie voor begraven en begraafplaatsen (LOB). "Deelname is de enige kans op een mogelijke oplossing voor 1200 onverteerde lijken in de toekomst", zo staat er.

Dat onderzoek richtte zich op de ontwikkeling van een nieuw soort bacterie die de ontbinding van een lichaam zou versnellen. Daarvoor waren niet alleen laboratoriumproeven nodig, "het is ook van belang om te onderzoeken of de betreffende bacteriën ook in de praktijk hun werk doen".

Geheimhouding

In het memo noemt de leiding van de begraafplaats zo'n onderzoek "wenselijk", maar staat er ook dat het voor "onnodig leed en grote emoties" bij nabestaanden kan zorgen als zoiets in de openbaarheid komt. Het onderzoek vond daarom steeds plaats na sluitingstijd van de begraafplaats en alle betrokkenen hadden een geheimhoudingsplicht.

Volgens het memo zouden er ook twee andere begraafplaatsen in Nederland betrokken zijn bij het onderzoek met bacteriën. In die gevallen zou het gaan om onverteerde lichamen in algemene zandgraven. Om welke begraafplaatsen dat gaat, blijft onduidelijk. Ook is niet bekend of nabestaanden daarover wel zijn geïnformeerd.

"Er is toen geprobeerd rekening te houden met de gevoelens van nabestaanden om ze niet te confronteren met het beeld van een onverteerd lichaam", blikt de huidige wethouder terug op het werk van zijn voorganger. "Maar dit had nooit mogen gebeuren zonder toestemming van de nabestaanden."

Het nieuws is ook hard aangekomen bij andere bezoekers van de begraafplaats. "Ik vind het verschrikkelijk dat dit in het geheim heeft plaatsgevonden", zegt een vrouw van wie veel familieleden op de begraafplaats liggen. "Niemand zou hier toch z'n medewerking voor gegeven? Ik in ieder geval niet." Volgens een ander geeft het nieuws veel onrust en is het vertrouwen weg.

Geen strafrechtelijk onderzoek

Het Openbaar Ministerie laat in een reactie weten geen strafrechtelijk onderzoek te gaan doen. "Mocht er al sprake zijn van strafbare feiten, dan zijn ze verjaard", zegt een woordvoerder. Onderzoeksinstituut TNO doet nog wel onderzoek naar mogelijke gezondheidsrisico's die medewerkers van de begraafplaats bij het werk in de kelders liepen.

Het probleem in Dordrecht is nog niet opgelost, voorlopig blijven de lichamen daarom in de huidige graven liggen.

De 29-jarige Braziliaanse Luana Lopes Lara is door Forbes uitgeroepen tot jongste nieuwe vrouwelijke selfmade miljardair. Dankzij haar goksite Kalshi heeft ze volgens het Amerikaanse zakentijdschrift een geschat vermogen van 1,3 miljard dollar opgebouwd (omgerekend 1,1 miljard euro).

Via Kalshi kan worden gegokt op allerlei evenementen en verschijnselen wereldwijd, zoals verkiezingen, het weer en sportwedstrijden. Daarmee krijgt het ook een voorspellende waarde.

De Braziliaanse wist binnen een half jaar de waarde van haar bedrijf te vervijfvoudigen door meer dan een miljard dollar aan investeringen binnen te halen. Volgens Forbes is haar bedrijf Kalshi inmiddels 11 miljard dollar waard.

Voorheen ballerina

In haar moederland Brazilië studeerde ze aan de Bolsjojtheater-school waar ze opgeleid werd tot ballerina.

De zware balletopleiding, waarin Lopes Lara dagelijks acht uur lang op haar spitzen stond, heeft haar een grote discipline bijgebracht. Een eigenschap die haar heeft geholpen bij het opstarten van Kalshi, zei ze in een interview met Bloomberg in 2022.

Ze danste negen maanden als ballerina in Oostenrijk maar besloot om zich om te scholen en computerwetenschappen en wiskunde te gaan studeren aan de prestigieuze Amerikaanse universiteit Massachusetts Institute of Technology (MIT). Daar leerde ze de Amerikaans-Libanese mede-oprichter en leeftijdsgenoot Tarek Mansour kennen. Met hem begon ze in 2018 haar platform.

Samen begonnen ze Kalshi, met het idee om gokken op allerlei evenementen toegankelijker te maken. In zes jaar tijd wist het tweetal van Kalshi het grootste platform op het gebied van voorspellingen te maken. Er kan bijvoorbeeld via Kalsi ook op verkiezingen en wedstrijden in Nederland worden gegokt, zoals op alle wedstrijden in de eredivisie.

In 2020 kregen Lopes Lara en Mansour groen licht van de Amerikaanse toezichthouder CFTC om met hun platform online te gaan. Na een juridische strijd met CFTC kreeg Kalshi vorig jaar van de rechter toestemming om ook gokken op politieke uitslagen aan te bieden. Daarmee waren ze volgens Forbes het eerste bedrijf in honderd jaar dat dit mag in de Verenigde Staten.

Door het succes van het platform willen steeds meer organisaties en bedrijven ermee samenwerken. Zo ging Kalshi in zee met Google Finance en de National Hockey League (NHL). Onlangs maakte Kalshi bekend dat het exclusief gaat samenwerken met CNN. De nieuwsomroep gaat de geleverde data van Kalshi (live) inzetten voor de eigen berichtgeving, zoals bijvoorbeeld over peilingen.

Door de samenwerking met CNN willen Lopes Lara en Mansour uitdragen dat ze een betrouwbare bron zijn op het gebied van voorspellingen.

Een 35-jarige man die na een schietincident overleed, blijkt zichzelf per ongeluk te hebben neergeschoten. Dat meldt de politie. Zondag raakte hij zwaargewond bij een incident in een woning in Rotterdam, de dag erna overleed hij in het ziekenhuis. Twee verdachten die werden opgepakt zijn weer vrijgelaten.

Volgens RTV Rijnmond is de overleden man de broer van de Brits-Jamaicaanse rapper en zangeres Stefflon Don. "De laatste dagen met jou waren de beste", schrijft ze op haar Instagram-account. "Ik houd van jou mijn broer, voor altijd."

Een van de vrijgelaten verdachten is een 31-jarige man. Hij werd opgepakt voor de woning waar de schietpartij plaatsvond. Uit rechercheonderzoek is gebleken dat hij en de andere verdachte niets met de schietpartij te maken hebben, maar hij blijft wel nog verdacht van vuurwapenbezit.

Het gaat iets minder slecht met de grutto, maar de iconische weidevogel van het Nederlandse boerenland is nog lang niet uit de gevarenzone. Dit jaar vlogen meer kuikens uit dan in voorgaande jaren, maar de populatie is nog altijd 11 procent te klein om echt te kunnen groeien.

Voor het veertiende jaar op rij onderzochten de Rijksuniversiteit Groningen en Sovon Vogelonderzoek de grutto, in opdracht van Vogelbescherming Nederland.

Het droge voorjaar hielp de grutto niet: voor kuikens, die afhankelijk zijn van insecten in natte, bloemrijke graslanden, betekent dit minder voedsel. Tussen maart en juni viel er in grote delen van Nederland nauwelijks regen.

Als de jonge vogels dan ondervoed zijn, zijn ze ook nog kwetsbaarder voor roofdieren.

Ook nog hoop

Toch zijn er ook lichtpuntjes voor de grutto. Ondanks de uitdagingen behoren de uitkomsten van het nieuwe onderzoek tot de beste resultaten sinds de meting van 2011.

In Zuidwest-Friesland is er een kleine toename van het aantal grutto's te zien, waarschijnlijk doordat succesvolle broedparen relatief veel kuikens grootbrengen. Dat herstel is mogelijk als het leefgebied groot genoeg is en er genoeg eten in de bodem zit.

De Europese Commissie verplichtte Nederland deze zomer al om meer maatregelen te nemen om de grutto en andere weidevogels beter te beschermen. De Vogelbescherming dringt daarom aan op het zogeheten Aanvalsplan Grutto.

Daarmee moeten stukken land op de lange termijn beter leefbaar worden gemaakt voor de vogels, met een fatsoenlijke beloning voor boeren die daarbij helpen.

"Zonder snelle actie van het Rijk en provincies dreigt de grutto definitief uit Nederland te verdwijnen", waarschuwt de Vogelbescherming.

Een 46-jarige man uit Groningen is veroordeeld tot tbs met dwangverpleging voor het doodsteken van zijn 12-jarige zoon vorig jaar december. De rechtbank ziet de verdachte als volledig ontoerekeningsvatbaar en legt daarom geen gevangenisstraf op. De straf is gelijk aan de eis van het OM.

Het slachtoffer werd op 29 december 2024 met meerdere messteken om het leven gebracht. De jongen woonde in Amsterdam en was op bezoek bij zijn vader Curt E. in Groningen.

De rechtbank spreekt van een verschrikkelijk drama dat zich in de woning heeft afgespeeld. De vader heeft zijn zoon "op afschuwelijke wijze om het leven gebracht door hem vanuit het niets te steken".

Schizofreen

De verdachte heeft bekend dat hij zijn zoon heeft gedood en heeft gezegd dat hij in een psychose zat. Deskundigen hebben de man onderzocht en concluderen dat hij lijdt aan schizofrenie. Zij stellen dat hij volledig ontoerekeningsvatbaar was toen hij zijn zoon aanviel, omdat hij inderdaad in een psychose verkeerde.

De rechtbank neemt deze conclusie over en stelt dat doodslag niet aan de verdachte kan worden toegerekend, schrijft RTV Noord. Daarom is de dood van zijn zoon hem niet toe te rekenen, aldus het vonnis. Wel moet E. de nabestaanden een vergoeding van 40.000 euro betalen voor het leed dat hen is aangedaan.

Videoverbinding

De uitspraak werd via een liveverbinding gevolgd door een deel van de nabestaanden en vrienden. Ook de moeder van de doodgestoken jongen was daarbij aanwezig. De moeder had eerder gepleit voor een levenslange gevangenisstraf voor haar ex-man.

In een reactie laat de familie weten dat ze zich had voorbereid op deze uitspraak. "Het was niet wat wij wilden, maar we zien de uitspraak toch voor een deel als gerechtigheid vanwege de oplegging tbs met dwang en het toekennen van schadevergoedingen." Ze zeggen te berusten in de uitkomst.

Meer betalen voor een pakketje uit China zal mensen niet tegenhouden om te bestellen bij webshops als Temu of Shein. Dat zeggen deskundigen op het gebied van koop en verkoop via het internet. Gisteren werd bekend dat bestellingen uit China die niet meer waard zijn dan 150 euro duurder worden.

Met deze maatregel hoopt het demissionair kabinet het werk voor de douane te verlichten, want die verwerkt elke dag een miljoen van zulke pakketten. Het grootste gedeelte komt uit China. Bestellingen tot 150 euro zijn nu nog vrijgesteld van douanekosten. Binnenkort komt er een toeslag van 2 euro per product, wat op gemiddeld zes euro per pakket neerkomt. Maar volgens e-commerce expert Chantal Schinkels maakt dat helemaal niks uit.

'Online verleiding, daar zijn de Chinezen in afgestudeerd'

"We blijven gewoon bestellen, die hoeveelheid Chinese troep die in Europa terechtkomt gaan we niet tegenhouden met die toeslag." Volgens Schinkels is de verleiding ook te groot. "Die online verleiding, daar zijn de Chinezen in afgestudeerd", zegt ze.

Die websites gebruiken trucjes zoals een aftelklokje bij het product of geven aan dat er nog maar twee op voorraad zijn en doen aanbevelingen op maat. De toeslag die er straks bij komt is ook niet zichtbaar tijdens het online winkelen, want die kosten worden achteraf berekend. Daarom verwacht Schinkels dat de hoeveelheid pakketjes niet zal afnemen.

Afschrikeffect

Daar sluit Dirk Mulder, retaildeskundige bij ING, zich bij aan. "Die producten uit China zijn zo goedkoop dat die 2 euro eigenlijk niet zo heel veel doet." Maar Mulder denkt dat het sommige consumenten wel kan afschrikken. "Als ze achteraf worden geconfronteerd met een toeslag op een product waar ze maar een euro voor hebben betaald, dat ze dan denken, laat dan maar zitten." Prijstechnisch is het verschil tussen Europa en China alleen zo groot, dat hij verwacht dat het effect op lange termijn toch uitblijft.

Binnen Europa wordt er ook gewerkt aan een toeslag op pakketjes uit het buitenland. Zo willen Frankrijk, België en Luxemburg al met ingang van 1 januari een heffing van 2 euro per product invoeren. Als Nederland daarin niet meegaat, kan het zijn dat pakketjes met die eindbestemming alsnog veel meer via Nederland worden verstuurd. "Met de invoering van deze maatregel kun je dat voorkomen", zegt Mulder.

Maar hij vraagt zich wel af of de druk bij de douane hiermee ook naar beneden gaat. Dat geld dat binnenkomt moet worden geïncasseerd, er moet een administratie bijgehouden worden, "dat leidt tot regel- en lastendruk".

Omzeilen

Dat het kabinet nu met een toeslag komt is voor de Chinezen geen verassing. "Zij hebben dit allang zien aankomen", zegt China e-commerce expert John Lin. Chinese bedrijven openen nu ook distributiecentra in Europa zodat de producten vanuit hier verstuurd worden. "De lokale verzending is wel duurder, dat betekent dat linksom of rechtsom de consument gaat betalen. Maar het prijsgat tussen Chinese platforms en Europese is zo groot, dat mensen toch blijven bestellen."

Volgens Lin zijn winkels als Temu en Shein een andere soort spelers. Ze zijn extreem innovatief. Zo laat Shein de kleding door AI ontwerpen. Ze hebben weinig voorraad en hebben daardoor bijna geen ondernemersrisico. "Vanwege die innovatie kun je die bedrijven niet wegzetten als goedkope troep, dat is te simpel. Op innovatief vlak hebben wij de bal laten liggen."

Latere datum

Brancheorganisatie voor expediteurs en logistiek dienstverleners Fenex begrijpt waarom het demissionair kabinet met dit voorstel komt, maar laat in verklaring weten dat de invoering op 1 januari niet realistisch is. Fenex roept dan ook op om een latere datum te kiezen zodat bedrijven zich voldoende kunnen voorbereiden.

Een van die bedrijven die zich al zorgen maakten over de invoering op korte termijn is ViaEurope. Dat bedrijf handelt dagelijks 100.000 pakketjes af, ook afkomstig uit China. Via Europe heeft maandag een kort geding aangespannen tegen het ministerie van Financiën. Het bedrijf geeft aan dat de heffing in strijd is met het Europees recht en zegt dat het te kort dag is. Op 18 december is de uitspraak in deze zaak.

In Hilversum mogen raadsleden voortaan geen kroket meer eten tijdens de raadsvergadering. Het snackmoment zorgde voor te veel afleiding en eetgeluiden.

Net als in verschillende andere gemeenten krijgen de raadsleden tijdens late vergaderingen een kroket of andere snack. Dat hebben ze te danken aan oud-premier Jan Peter Balkenende, die als gemeenteraadslid in 1993 in Amstelveen een officiële motie indiende waarin hij pleitte voor een kroket als de vergadering tot laat duurde. Wat begon als grap, groeide in meerdere gemeentes uit tot een traditie.

Dat kroketmoment is in Hilversum inmiddels heilig, schrijft de regionale omroep NH. Rond 22.00 uur loopt er steevast iemand met een schaal kroketten langs de raadsleden. De vergadering gaat door terwijl iedereen eet.

De eetgeluiden zijn goed te horen door de microfoons:

Het leidde onlangs tot ergernis bij raadslid Frederique Durlacher. Zij merkte op dat er bij de begrotingsraad vorige maand weinig aandacht was voor het begin van haar betoog omdat iedereen zat te eten. Ook werd ze naar eigen zeggen door de voorzitter met volle mond aangekondigd.

Na afloop schreef ze op sociale media: "Wekenlang gewerkt aan mijn tegenbegroting. Geen debat. Geen reactie. Wel kroketten. Ik vroeg om een financieel debat, maar ik kreeg een frituursessie."

Veel collega's bleken het met haar eens. Hilversum kiest daarom voortaan voor een krokettenpauze. De vergadering wordt even geschorst en de livestream gaat tijdelijk op zwart.

"Deze onderbreking geeft raadsleden de gelegenheid om even de benen te strekken en iets te drinken te pakken. De inmiddels gevestigde traditie binnen de Hilversumse raad kan dan ook buiten de orde van de vergadering plaatsvinden", laat de gemeente weten aan NH.

De politie in Tunesië heeft een belangrijk lid van de oppositie opgepakt, meldt zijn familie aan internationale persbureaus. Het gaat om Ahmed Najib Chebbi, die vorige week in hoger beroep werd veroordeeld tot 12 jaar cel vanwege samenzwering tegen de staat.

De 81-jarige Chebbi zou met tientallen anderen plannen hebben gehad om president Saied af te zetten. Ook zijn jongere broer werd veroordeeld; oppositieleider Issam Chebbi kreeg twintig jaar cel.

De rechter legde straffen op tot wel 45 jaar. Dezelfde groep verdachten kreeg in eerste instantie nog langer gevangenisstraffen opgelegd. Sommigen zijn bij verstek veroordeeld omdat ze naar het buitenland zijn gevlucht.

Ahmed Najib Chebbi is advocaat en richtte in 2022 het Front van de Nationale Redding op, waarin verschillende oppositiepartijen samenwerken. Hij is al zeker 40 jaar actief in de Tunesische oppositie en speelde een belangrijke rol in de Arabische Lente, die begon in zijn land. Na de val van dictator Ben Ali begin 2011 was hij kortstondig minister.

IJzeren greep Saied

Mensenrechtengroepen zien in de vonnissen de ijzeren greep die Saied op Tunesië heeft. VN-mensenrechtencommissaris Türk zei na de eerste uitspraken in april dat hij gezien de vele schendingen van de eerlijke rechtsgang "grote zorgen had over politieke motieven".

In 2021 zette Saied het parlement buitenspel en een jaar later ontsloeg hij tientallen rechters. Oppositieleden en critici werden opgesloten en vervolgd.

Hogere lonen, hogere toeslagen en lagere inflatie. Gunstig voor de Nederlandse consument en die zorgt er dan ook voor dat de economie blijft draaien in 2026. Dat voorspelt ING Research in zijn economische analyse voor het komende jaar.

Het economische bureau van de bank verwacht dat de economie met 1,3 procent groeit. Eerder kwamen ABN Amro en Rabobank met hun voorspelling. Ook zij verwachten een lichte groei.

Vooral werkenden en gepensioneerden geven de economie een impuls.

Erosie

"2025 is het jaar van de meevaller", zegt Marieke Blom, hoofdeconoom van ING. De Amerikaanse importtarieven raken Nederland niet al te hard. Ook zijn de energieprijzen iets lager dan verwacht.

Door die meevaller is de Nederlandse economie een beetje gegroeid dit jaar. Dat wil niet zeggen dat die groei per se doorzet in 2026. ING wijst op aanhoudende spanningen in de wereld. Daardoor krimpt de internationale handel en daar heeft Nederland last van.

Blom heeft het over "onderliggende erosie" en onzekerheid. Dat zorgt voor uitstelgedrag bij Nederlandse bedrijven, die toch al de hand op de knip houden. Door nationale problemen als hoge energieprijzen, ruimtegebrek op het stroomnet en stikstof zijn Nederlandse ondernemers afwachtend met nieuwe investeringen.

Kopen

Toch verwacht ING een stabiele economie, ook in 2026. Dat komt vooral door de consumenten, die zetten de zwakke handel en bedrijvigheid recht.

Zo kunnen werkenden waarschijnlijk meer uitgeven in het nieuwe jaar omdat de lonen blijven groeien. Omdat de lonen harder zullen stijgen dan de prijzen, zullen de meeste Nederlanders met een baan meer te besteden hebben.

En dan is de consument nog aan de voorzichtige kant. Er wordt namelijk behoorlijk gespaard.

Pensioen

Niet alleen werkenden gaan er op vooruit. Ook veel gepensioneerden kunnen in het nieuwe jaar meer uitgeven. "Zij profiteren van het feit dat een aantal grote pensioenfondsen in 2026 al de overstap naar het nieuwe pensioensysteem maakt", zegt Blom.

Ruim 1,5 miljoen gepensioneerden gaan per 1 januari 2026 over naar het nieuwe pensioenstelsel. Omdat de reserves van de grote pensioenpotten worden verdeeld over de individuele potjes, kan bij veel pensioenfondsen de maandelijkse uitkering flink omhoog.

Zo krijgen gepensioneerde zorgmedewerkers er mogelijk 7 procent bij in het nieuwe jaar. Maar ook ruim 1 miljoen gepensioneerden van ambtenarenpensioenfonds ABP, dat pas in 2027 overstapt, krijgen er bijna 3 procent bij.

Hoeveel gepensioneerden in het nieuwe stelsel er daadwerkelijk op vooruitgaan, hangt ervan af hoe het fonds er op 1 januari 2026 voorstaat, maar ook zonder die meevaller, gaat ING al uit van extra consumptie door gepensioneerden.

Formatie

De groei in Nederland zal iets hoger liggen dan in de rest van Europa. Wel loopt de werkloosheid in Nederland wat op, denkt ING.

De Nederlandse inflatie daalt een beetje, vooral omdat er minder overheidsbeleid is dat de prijzen omhoog duwt. Toch stijgen de prijzen hier nog altijd harder dan in de meeste andere eurolanden, ook de komende twee jaar.

Van een eventueel nieuw kabinet verwacht ING in 2026 nog niet direct "een boost" van de economie. De bank vindt het wel vertrouwenwekkend dat er bij de lopende gesprekken voor een nieuwe coalitie aandacht is voor thema's zoals netcongestie, stikstof, en ruimtegebruik.