NOS Nieuws - Algemeen

In Lichtenvoorde zijn zo'n vijftig woningen ontruimd geweest nadat in een woning explosief materiaal was gevonden. Het explosief is inmiddels op een veilige manier naar buiten gebracht en tot ontploffing gebracht, meldt de veiligheidsregio.

De politie heeft één persoon aangehouden. Het gaat om de bewoner van de woning waar het explosief werd aangetroffen.

Een woordvoerder van de politie zei direct na vondst tegen Omroep Gelderland dat er een melding was binnengekomen van mogelijk explosief materiaal of vuurwerk in een woning. "Dit zag er dusdanig uit dat we dit uiterst serieus nemen en rondom de woning alles hebben afgezet."

De veiligheidsregio weet niet precies om wat voor explosief het gaat, maar stelt dat het "zwaar explosief materiaal" is.

Kerst verstoord

De bewoners die hun huizen moesten verlaten, mogen inmiddels weer naar huis. Zeventien van hen zijn in het nabijgelegen gemeentehuis opgevangen.

"Het is verdrietig dat de bewoners hun kerstfeest verstoord zagen", zegt de woordvoerder. "Maar nu kunnen ze het kerstdiner voortzetten."

Het explosief is buiten Lichtenvoorde tot ontploffing gebracht door de Explosieven Opruimingsdienst Defensie, zegt de veiligheidsregio.

In Venezuela zijn tientallen gevangenen vrijgelaten die vorig jaar bij protesten na de parlementsverkiezingen werden opgepakt. Cijfers over het aantal vrijgelaten mensen lopen uiteen.

De Venezolaanse autoriteiten meldden gisteren dat 99 Venezolanen zijn vrijgelaten. Dat is gebeurd na een evaluatie van de individuele dossiers, zegt het ministerie van Justitie, zonder dat in detail toe te lichten. Volgens het ministerie werden zij vastgehouden "vanwege hun deelname aan gewelddadige acties en het aanzetten tot haat" na de verkiezingen.

Mensenrechtenorganisatie Foro Penal zegt de vrijlating van slechts 45 mensen te kunnen bevestigen. Drie van hen zouden tieners zijn die volgens Foro Penal "willekeurig om politieke redenen waren vastgehouden".

Gewelddadige protesten

In meerdere steden gingen vorig jaar juli duizenden Venezolanen de straat op nadat de Venezolaanse kiescommissie de huidige president Maduro tot winnaar had uitgeroepen. Volgens de betogers was er sprake van verkiezingsfraude en had de oppositie de verkiezingen gewonnen.

In de peilingen voorafgaan aan de verkiezingen ging oppositieleider González maandenlang aan kop.

Bij die gewelddadige protesten raakten betogers en de politie slaags met elkaar en vielen meerdere doden. Ook werden zo'n 2000 betogers opgepakt.

Honderden vluchten van en naar luchthavens in New York zijn geannuleerd vanwege verwachte sneeuwval. CNN meldt dat een weerwaarschuwing voor sneeuw en ijs is uitgegeven die voor zo'n 23 miljoen mensen in het noordoosten van de Verenigde Staten geldt.

Tussen vandaag en morgenmiddag wordt de meeste sneeuw verwacht. Het zou gaan om tussen de 12 en 23 centimeter, maar hoeveel er precies zal vallen is onduidelijk. Tussen de sneeuw kan ook ijzel zitten, oftewel bevroren regen.

Onder meer op het grootste vliegveld van New York, JFK International Airport, zijn vandaag al bijna 300 en morgen bijna 350 vluchten opgeschort. Het betreft zowel binnenlandse als intercontinentale vluchten. Ook op vliegveld LaGuardia en de luchthavens van Newark en Long Island, die dicht bij New York liggen, zijn vandaag en morgen honderden vliegreizen geschrapt.

Op de website van Schiphol is te zien dat ook een vlucht die vandaag naar JFK zou vertrekken is geannuleerd.

2022

Ook waarschuwt het Amerikaanse meteorologisch instituut in het betreffende gebied voor ijzelstormen van 5 tot 8 millimeter, die schade aan bomen en elektriciteitskabels kunnen veroorzaken. Door de gladheid die de ijzel veroorzaakt is reizen over de weg volgens het instituut heel gevaarlijk.

Het zou voor het eerst sinds 2022 zijn dat er weer meer dan 10 centimeter sneeuw valt in de omgeving van New York. Toen werd een groot deel van het land getroffen door extreme kou en sneeuwstormen.

In een fabriek in Japan heeft een man mensen aangevallen met een mes en een onbekende vloeistof. Zeker vijftien mensen raakten gewond. De politie heeft een 38-jarige man aangehouden op verdenking van poging tot moord.

Het motief van de dader is vooralsnog onbekend.

De aanval was volgens Japanse media rond 16.30 uur lokale tijd (08.30 uur in Nederland) in een bandenfabriek in Mishima, een stad ten zuidwesten van Tokio. Acht mensen werden gestoken en zeven anderen kregen een vloeistof over zich heen. Volgens de Japanse omroep NHK lijkt het bleekmiddel te zijn.

Vijf van de acht mensen die werden gestoken, verkeren in kritieke toestand. NHK meldt op basis van bronnen bij de politie dat de verdachte vermoedelijk banden heeft met de fabriek. Het is niet duidelijk of het gaat om een (oud)-werknemer.

Een van de raketten die de VS gebruikte bij luchtaanvallen op doelen van Islamitische Staat in Nigeria, is neergekomen in het dorpje Jabo. Er zijn daar geen gewonden gevallen, meldt Al Jazeera.

Afgelopen nacht werden volgens de Nigeriaanse autoriteiten "precisieaanvallen" uitgevoerd op terreurdoelen in de noordwestelijke staat Sokoto. Dat zou zijn gedaan om "het hoofd te bieden aan de aanhoudende dreiging van terreur en gewelddadig extremisme". Of er bij de aanvallen slachtoffers zijn gevallen, is nog niet duidelijk.

Jabo ligt in het noordwesten van Sokoto. Inwoners vertellen tegen Al Jazeera dat de brokstukken terechtkwamen op een stuk landbouwgrond achter een basisschool. "De bom viel en brak in veel stukken. Er waren twee grote brokstukken, een daarvan werd door twee mensen gedragen." Een andere inwoner zei dat het dorp en de omgeving al meer dan twee jaar geen aanvallen van gewapende groeperingen hadden gezien.

Christenen

De Amerikaanse president Trump schrijft op zijn eigen kanaal Truth Social dat de aanval een vergelding was voor het vermoorden van christenen door IS, "op een schaal die al jaren, zelfs eeuwen, niet meer is voorgekomen".

Eerder dit jaar dreigde hij al met acties, Nigeria zelf zou te weinig doen om christenen te beschermen. "Ik heb deze terroristen eerder gewaarschuwd dat ze de rekening zouden betalen als ze niet zouden stoppen met deze slachting van christenen, en vanavond kwam die rekening", aldus Trump.

VS-correspondent Rudy Bouma:

"De timing van de aanvallen lijkt geen toeval. Door juist met Kerstmis toe te slaan, kan Trump de actie presenteren als bescherming van christenen en daarmee goede sier maken bij zijn christelijke achterban. Ook andere Republikeinen, onder wie senator Ted Cruz, spreken zich al langer uit over het geweld tegen christenen in Nigeria.

Hoewel Nigeria nu wel samenwerkt met de VS, is het verschil in toon veelzeggend: Trump spreekt over aanvallen op Islamitische Staat dat 'onschuldige christenen doodt', terwijl Nigeria die religieuze duiding nadrukkelijk vermijdt en spreekt over terroristen en gewelddadige extremisten in algemene zin.

Het geweld in Nigeria kent volgens experts naast jihadistische elementen ook etnische en economische oorzaken, waaronder de strijd om land tussen overwegend islamitische herders en vaak christelijke boeren. Dat daarbij ook klimaatverandering een rol speelt is bij Trump aan dovemansoren gericht: hij noemt dat een hoax en ziet het niet als een urgent probleem."

Nigeria heeft al langer last van geweld van verschillende groeperingen. Zo heeft het land in het noorden, waar de meerderheid moslim is, te maken met jihadistisch geweld door terreurgroepen als Boko Haram en Islamitische Staat. Bij aanvallen komen zowel moslims als christenen om het leven.

Afrika-correspondent Elles van Gelder:

"Terreurgroepen richten zich volgens Trump tegen christenen in de regio, maar dat klopt niet. Nigeriaanse veiligheidsdeskundigen zeggen dat Trump de feiten verdraait en uit zijn context haalt. In Nigeria zijn sinds 2009 tienduizenden mensen omgekomen door jihadistisch terreurgeweld, maar dat zijn vooral mensen met een islamitische achtergrond.

Van de 220 miljoen Nigerianen is ruwweg de helft christen en de helft moslim. De meeste christenen wonen in het zuiden, de meeste moslims in het noorden. Jihadistische groepen als Boko Haram, dat uiteengevallen is in facties, plegen vooral aanvallen in het overwegend islamitische noorden.

De minister van Buitenlandse Zaken van Nigeria heeft tegen de BBC gezegd dat het een gezamenlijke missie was. Nigeria heeft de veiligheidscrisis niet onder controle en ziet Trumps aandacht als een kans om meer militaire hulp te krijgen in de strijd tegen terreurgeweld. Nigeria bestempelt het expliciet als een militaire missie die niets te maken heeft met religie."

Media in Nigeria schrijven dat de Amerikaanse aanval tot uiteenlopende reacties heeft geleid. Een groep inwoners is blij met de "precisieaanvallen", maar anderen vrezen voor meer acties. Zo waarschuwt de Nigeriaanse senator Shehu Sani dat de veiligheid en vrede van het land "in onze eigen handen liggen en niet in de handen van de VS of een ander land. Zij kunnen onze strijd niet eeuwig voeren."

Volgens de minister van Buitenlandse Zaken zal Nigeria in de toekomst met meer landen willen samenwerken in de strijd tegen terrorisme. Of er meer aanvallen van de VS zullen volgen, is onduidelijk.

Een automobilist die gisteren inreed op een groep mensen in Ede, is een 64-jarige man uit die plaats. De mensen die gewond raakten, zijn bekenden van hem, meldt de politie.

De politie kreeg vlak voor het incident een melding dat er een vechtpartij gaande was in het centrum van de stad. Na het conflict zou de verdachte zijn ingereden op de mensen. Vier mensen raakten gewond, onder wie de bestuurder zelf. Eén persoon die werd overreden, raakte zwaargewond.

Toedracht

De politie meldt vandaag dat de slachtoffers mannen zijn van 30, 40 en 51 jaar uit Ede. Hoe het met hen gaat, is niet bekend. De automobilist is ter controle in het ziekenhuis geweest, en daarna aangehouden. Hij zit sindsdien vast.

Over de aanleiding van de ruzie is nog weinig bekend. De toedracht wordt nog onderzocht. Eerder zei de politie dat het ging om een conflict in de relationele sfeer.

"Het lijkt erop dat er een ruzie of een vechtpartij is geweest, waarbij een onbekend aantal mensen was betrokken", zegt een woordvoerder tegen Omroep Gelderland. Over de precieze relatie tussen de mensen doet de politie geen uitspraken.

Bij een explosie in een moskee in de Syrische stad Homs zijn minstens acht mensen omgekomen en achttien anderen gewond geraakt. Volgens Syrische staatsmedia was de explosie in een moskee van de alawitische minderheid kort na het vrijdagmiddaggebed, doorgaans het drukste moment van de week.

Het geweld tegen alawieten is toegenomen sinds de verdrijving van de Syrische dictator Assad, die zelf een alawiet is. Duizenden alawitische burgers zijn op de vlucht geslagen na aanvallen die honderden levens hebben gekost. Volgens persbureau DPA is het nu voor het eerst sinds de val van het regime-Assad dat een moskee het doelwit was.

De verantwoordelijkheid voor deze aanslag is niet opgeëist, maar het geweld wordt voornamelijk gepleegd door groepen die loyaal zijn aan de nieuwe regering van president Sharaa. Ook leden van Islamitische Staat plegen aanslagen op alawieten.

Eerder deze maand werd in Centraal-Syrië een aanval waarbij twee Amerikaanse soldaten en een tolk omkwamen toegeschreven aan IS. De VS voerde als vergelding aanvallen uit op meerdere doelen van IS.

Wat zijn alawieten?

De alawieten zijn een religieuze minderheid in Syrië. Ze vormen zo'n 10 procent van de bevolking in een land dat overwegend soennitisch is.

Het alawitisme is ontstaan uit het sjiisme, maar de twee stromingen hebben duidelijke theologische verschillen. Ook is er bij de alawieten meer aandacht voor filosofie en esoterie, zoals reïncarnatie. Veel islamitische stromingen beschouwen de alawieten als seculier, vanwege hun liberale opvattingen.

Ze moeten niet worden verward met de alevieten, de op een na grootste religieuze stroming in Turkije.

De voormalige premier van Maleisië Najib Razak is in een omvangrijke corruptiezaak schuldig bevonden aan machtsmisbruik en witwassen. De rechter acht bewezen dat hij miljarden euro's heeft verduisterd uit een staatsfonds. Hij is veroordeeld tot vijftien jaar cel.

Volgens het hooggerechtshof heeft de 72-jarige Najib zich schuldig gemaakt aan vier gevallen van machtsmisbruik en 21 gevallen van witwassen. De oud-premier moet ook een boete betalen van ruim 2,4 miljard euro.

Najib zit sinds 2022 vast wegens een veroordeling in een andere zaak rond hetzelfde corruptieschandaal. Hij kreeg in 2020 twaalf jaar cel, maar ging in beroep tegen de uitspraak. Zijn straf werd vorig jaar door een gratiecommissie gehalveerd. De nieuwe straf van vijftien jaar gaat in als Najib zijn huidige heeft uitgezeten.

Extravagante aankopen

De zaak draait om het verduisteren van miljarden euro's uit het staatsfonds 1Malaysia Development Berhad (1MDB). Het fonds werd in 2009 onder leiding van Najib door de Maleisische regering opgericht om de binnenlandse economie te stimuleren.

Najib was voorzitter van de adviesraad van het inmiddels opgeheven 1MDB-fonds en tevens minister van Financiën tijdens zijn premierschap. Hij was premier van Maleisië tussen 2009 en 2018.

Onderzoekers in Maleisië en de Verenigde Staten stellen dat er zo'n vier miljard euro uit het staatsfonds is verdwenen. Bijna een miljard euro zou naar verschillende bankrekeningen van Najib zijn weggesluisd.

Volgens Amerikaanse aanklagers hebben topfunctionarissen en medewerkers van Najib het geld via landen als Singapore, Zwitserland en de VS witgewassen. De miljarden verdwenen in de zakken van machtige privépersonen die met dat geld extravagante aankopen deden zoals luxe jachten, schilderijen van Van Gogh en Monet en kostbare juwelen.

Het schandaal trof ook de Amerikaanse bank Goldman Sachs. In 2020 kreeg de zakenbank van de Amerikaanse justitie megaboetes opgelegd wegens hulp bij het aantrekken van miljarden voor 1MDB.

Tassen vol geld en juwelen

Najib werd in 2018 vlak nadat hij was afgetreden als premier gearresteerd vanwege beschuldigingen van corruptie met het overheidsfonds.

Bij zes huiszoekingen in onder meer appartementen die werden gelinkt aan Najib zijn in 2018 honderden dure tassen van merken als Hermès en Louis Vuitton in beslag genomen. Tientallen van die tassen zaten vol met geld en juwelen. De in beslag genomen bezittingen hadden een waarde van zo'n 234 miljoen euro.

De voormalige premier heeft altijd ontkend geld te hebben verduisterd. Hij beweert misleid te zijn en altijd te hebben gedacht dat de honderden miljoenen door de Saudische koninklijke familie aan hem waren geschonken. De rechter in Kuala Lumpur geloofde daar niets van.

Hoger beroep

Volgens de rechter deed Najib niet genoeg om de herkomst van de enorme bedragen te controleren. In plaats daarvan gebruikte hij het geld en misbruikte hij zijn macht als premier om zichzelf te beschermen tegen corruptieonderzoeken.

Een 23-jarige Nederlander, die in Nederland nog een celstraf moet uitzitten, is aangehouden in de Oostenrijkse hoofdstad Wenen. Dat schrijven het AD en de Oostenrijkse omroep ORF.

In de nacht van woensdag op donderdag wilde de Weense politie een routinecontrole uitvoeren bij een auto met drie inzittenden. De Nederlandse bestuurder stopte niet en ging er met hoge snelheid vandoor. Hij zou daarbij binnen de bebouwde kom 150 kilometer per uur hebben gereden, terwijl hij werd achtervolgd door de politie.

Twaalf jaar celstraf

Na een aantal kilometers sprong een van de passagiers, een man, uit de auto en probeerde rennend te ontsnappen. Al snel werd hij gearresteerd. Een paar honderd meter daarna nam ook de bestuurder de benen. Ook hij werd aangehouden. De andere passagier, een vrouw, nam het stuur over, maar kwam niet ver. Alle drie de inzittenden zitten in hechtenis.

De drie waren zwaar onder de invloed van cannabis, blijkt uit onderzoek van de Oostenrijkse politie. Ook hadden de bestuurder en de vrouw geen rijbewijs. Tegen de bestuurder stond een Europees arrestatiebevel uit. Hij is veroordeeld voor ontvoering, gijzeling en roofovervallen en moet nog een celstraf uitzitten van twaalf jaar.

De twee passagiers worden door het Oostenrijkse Openbaar Ministerie vervolgd. De bestuurder is volgens het AD overgebracht naar een cel en wacht op overlevering.

Op enkele plekken in Nederland zijn op de weg problemen ontstaan vanwege de vorst. Zo is de N31 bij Harlingen in de richting van de Afsluitdijk afgesloten omdat er een laag ijs op de weg ligt.

Rijkswaterstaat laat vanmiddag weten dat de N31 de rest van de dag blijft afgesloten. Wie naar de Afsluitdijk wil, kan het beste omrijden over de A7 via Joure.

"Er is water op het wegdek terechtgekomen. We vermoeden dat dit water lekt uit de zijwanden van de tunnelbak", zegt een woordvoerder van Rijkswaterstaat tegen Omrop Fryslân. "Dat water is over een groot stuk uitgereden en vanwege de lage temperaturen vriest het meteen op. Dus het is één grote ijsplaat geworden."

Op verschillende manieren wordt geprobeerd het ijs weg te halen. Omdat er geen auto's rijden, heeft het strooien van de weg weinig effect, zegt de woordvoerder. "Want zout moet ingereden worden." Om die reden wordt de Firestorm ingezet, een voertuig waarmee ijs wordt opgelost door heet pekelwater te sproeien.

Problemen op de N343 en A12

Ook zijn er problemen bij de Corbulotunnel in de N434 bij Leiden. Die weg verbindt de A44 en de A4. Op de weg ligt een laag ijs, en om die te verwijderen wordt ook hier een Firestorm ingezet.

Hetzelfde was vanochtend aan de hand op de A12 bij het Gouwe-aquaduct. In de richting van Den Haag was maar één van de vier rijstroken beschikbaar omdat er water door de voegen van de tunnelwanden was gesijpeld. Vanwege het zonnetje dat op de weg scheen, is de weg weer vrijgegeven, aldus Rijkswaterstaat.

A28 ook de komende dagen nog afgesloten

De A28 bij Hoogeveen is sinds woensdagmiddag in zuidelijke richting afgesloten vanwege gladheid. Door opwellend grondwater is er water op het wegdek terechtgekomen, dat door de lage temperaturen is bevroren. "Het wordt gewoon een ijsbaan. Daar is niet tegenop te strooien", zei Rijkswaterstaat eerder.

De snelweg blijft de komende dagen nog afgesloten bij de spoortunnel. Rijkswaterstaat verwacht dat de weg maandag weer open kan. "Maar dat is ook afhankelijk van het weer. Als het warmer wordt, kan het zo zijn dat de weg eerder open kan", aldus de woordvoerder.

In Zuid-Scharwoude in Noord-Holland zijn gisteravond bij een eenzijdig auto-ongeval twee doden gevallen. Het zijn een 26-jarige man uit Heemskerk en een 18-jarige man uit Beverwijk.

Het ongeval was rond 19.00 uur op de N245. De weg was een tijd afgesloten voor onderzoek. Het is niet bekend hoe het ongeluk heeft kunnen gebeuren.

In Amsterdam-Noord is vannacht een woningbrand ontstaan nadat twee auto's in vlammen opgingen. Op beelden is te zien hoe de vlammen van een van de voertuigen overgaan op het huis.

De Amsterdamse zender AT5 schrijft dat een moeder met haar kind langs de vlammen uit de woning moest vluchten. De brand op het Lupineplein werd rond 01.00 uur ontdekt door omwonenden.

Niemand raakte gewond. Wel hebben enkele mensen rook ingeademd. Ze zijn ter plekke nagekeken.

Op een foto is te zien dat de gevel en kozijnen van de woning zwartgeblakerd zijn. Ook zijn ramen gesprongen.

Tweede kerstdag begon zoals schaatsliefhebbers hadden gehoopt: met overal in Nederland dichtgevroren slootjes en geprepareerde ijsbanen. Fotografen waren er vroeg bij om de eerste schaatsers vast te leggen. Ook via NOS Ooggetuige kwamen beelden binnen van mensen (en dieren) die de kou in gingen.

Deze schaatser was er vroeg bij op de Ryptsjerksterpolder ten noordoosten van Leeuwarden. In het laaggelegen veenweidegebied ontstaat relatief snel een ijslaag en binden waaghalzen na koude nachten de ijzers onder.

Toen later de zon scheen, kwamen meer mensen af op het ijs.

Zo zag het eruit in de buurt van de Veenhoop, iets zuidelijker in Friesland. Deze mensen hadden daar het rijk alleen:

Deze jonge schaatsster ging vanochtend ook het ijs op:

"De één gaat op het ijs, de ander neemt een duik in de Lek", schreef Dilia van Zon bij deze foto. Om 08.30 namen deze vrouwen een duik in de rivier bij Ammerstol.

Iets verderop in Schoonhoven begaf deze kat zich op dun ijs.

In Gramsbergen was het al vroeg druk op de ijsbaan van IJsvereniging Ons Genoegen.

Jong en oud gingen daar de baan op, soms nog wat onwennig.

Bij IJsclub Vlietland in Schipluiden werd bij -3 graden volop geschaatst.

Deze foto is gemaakt in de buurt van Wageningen.

De Nederlandse stranden trokken vanochtend de nodige wandelaars. Dit was rond 11.00 uur bij Zandvoort.

Iran zegt dat het in de Perzische Golf een buitenlandse olietanker in beslag heeft genomen. Volgens Iraanse staatsmedia vervoerde het schip 4 miljoen liter illegaal verhandelde brandstof.

De naam en nationaliteit van het schip zijn niet bekendgemaakt. Wel melden de autoriteiten dat zestien buitenlandse bemanningsleden zijn aangehouden op verdenking van strafbare feiten. De inbeslagname is woensdag al gebeurd.

Een hoge commandant van de Revolutionaire Garde zegt tegen staatspersbureau IRNA dat de tanker deel uitmaakte van een georganiseerd netwerk voor brandstofsmokkel dat in de regio actief is. Het was de bedoeling dat de lading zou worden overgeladen op grotere schepen buiten de Perzische Golf.

Experts wijzen erop dat de smokkel wordt aangewakkerd door het groeiende prijsverschil tussen Iran en buurlanden. Iran heeft door zware subsidies lage brandstofprijzen. In combinatie met de sterke waardedaling van de nationale munt heeft dit geleid tot grootschalige brandstofsmokkel, zowel over land naar buurlanden als over zee naar Golfstaten.

De Iraanse overheid probeert de smokkel hard aan te pakken. Vorige week maakte Iran bekend dat het een andere buitenlandse tanker had onderschept in de Golf van Oman. Dat schip zou 6 miljoen liter gesmokkelde diesel aan boord hebben gehad.

In november legde de Iraanse Revolutionaire Garde beslag op een tanker in de Straat van Hormuz en werd de bemanning gearresteerd. Er zou sprake zijn van een "illegale vracht" aan boord van het schip dat voer onder de vlag van de Marshalleilanden. Het was toen voor het eerst in anderhalf jaar tijd dat Teheran beslag legde op een schip.

In het noorden van Limburg is voor de derde keer in korte tijd vogelgriep vastgesteld. Ditmaal is een kalkoenenbedrijf in Ysselsteyn getroffen. De 24.500 dieren op het bedrijf worden afgemaakt.

In de directe omgeving van de getroffen boerderij waren deze week twee uitbraken van vogelgriep. Zondag werd een bedrijf met 23.000 kalkoenen getroffen, op kerstavond een pluimveebedrijf met bijna 100.000 dieren. Die zijn ook allemaal gedood.

Het bedrijf waar nu vogelgriep is vastgesteld ligt in de zogeheten 1-kilometerzone van de andere getroffen bedrijven. De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit doet in die zone extra tests op kadavers. Ook houden inspecteurs telefonisch contact met ondernemers.

'Heftig vogelgriepseizoen'

De vogelgriep stak in oktober weer de kop op in Nederland. Sindsdien zijn er veel uitbraken geweest. "We maken een heel heftig vogelgriepseizoen door", zei demissionair landbouwminister Wiersma (BBB) vorige week tijdens een Kamerdebat. Het risico op een besmetting bij mensen is minimaal.

Sinds half oktober geldt voor ondernemers in de pluimveesector een ophok- en afschermplicht. Dat betekent dat ze moeten voorkomen dat hun dieren in contact kunnen komen met wilde vogels, die de vogelgriep verspreiden.

Voor mensen die hobbykippen houden geldt alleen een afschermplicht. Die dieren mogen wel naar buiten, als ze maar beschermd zijn tegen wilde vogels, bijvoorbeeld door een volière.

Door een leidingbreuk hebben duizenden huishoudens in Drachten en omgeving urenlang zonder water gezeten. De breuk is hersteld en de watervoorziening komt weer op gang, meldt waterbedrijf Vitens.

Het probleem ontstond bij een watertoren, waar een hoofdleiding was gesprongen, bevestigt de veiligheidsregio aan Omrop Fryslân. Daardoor hadden Drachten, Boornbergum, De Wilgen, Drachtstercompagnie, Olterterp, Ureterp, Opeinde en Rottevalle geen water.

De veiligheidsregio liet weten dat ziekenhuis Nij Smellinghe in Drachten wel water had. Het ziekenhuis maakte gebruik van een eigen noodvoorziening.

Vitens laat aan Omrop Fryslân weten druk bezig te zijn geweest met de reparatie. De waterdruk werd geleidelijk opgevoerd.

Run op drinkwater

Door de leidingbreuk was in de omgeving een run op drinkwater ontstaan, meldt Omrop Fryslân. Bij verschillende supermarkten zijn de schappen met mineraalwater al leeg. Getuigen zeiden vanochtend tegen de regionale omroep dat met flessen volgepakte winkelwagens en lange rijen bij de kassa's in de supermarkten leiden tot onrust.

De Oekraïense president Zelensky zegt dat hij binnenkort zijn Amerikaanse collega Trump zal ontmoeten. De geplande ontmoeting volgt op weken van diplomatiek overleg om de oorlog met Rusland te beëindigen.

Zelensky zegt op X dat zijn toponderhandelaar Rustem Oemerov hem heeft ingelicht over de laatste contacten met de Amerikanen. "We hebben een ontmoeting op het hoogste niveau afgesproken met president Trump in de nabije toekomst", zegt de Oekraïense president. "We verliezen geen dag."

Het is niet bekend wanneer die ontmoeting plaatsvindt. Zelensky deelde geen details. De Oekraïense krant Kyiv Post meldt dat Zelensky Trump op zijn landgoed Mar-a-Lago in Florida zal bezoeken. "Als alles volgens plan verloopt, zou het bezoek al op 28 december kunnen plaatsvinden", schrijft de krant op basis van een bron.

Vorige week werd bekend dat de VS directe gesprekken heeft voorgesteld waar zowel Russische als Oekraïense delegaties bij zijn.

Telefoon

Kyiv Post schrijft dat Zelensky eerste kerstdag heeft doorgebracht aan de telefoon met Trumps gezanten Steve Witkoff en Jared Kushner, zijn schoonzoon. Zelensky omschreef volgens de krant het gesprek als een diepgaande verkenning van de "vormen, bijeenkomsten en timing" die nodig zijn om het bloedvergieten te stoppen.

De Verenigde Staten hebben volgens Zelensky voorgesteld in Miami directe gesprekken te voeren waar zowel Russische als Oekraïense delegaties bij zijn.

De twee presidenten hebben het afgelopen jaar elkaar meerdere keren ontmoet. In februari liep hun eerste ontmoeting uit de hand. De Amerikaanse vicepresident Vance noemde Zelensky onrespectvol omdat hij niet dankbaar genoeg zou zijn voor de Amerikaanse steun.

Afgelopen week presenteerde Zelensky een 20-puntenplan voor een einde aan de oorlog met Rusland dat is opgesteld in samenwerking met de VS. Oekraïne is bereid om zijn troepen uit de regio Donetsk terug te trekken als Rusland dat bij een vergelijkbaar stuk bezet gebied ook doet.

Vanavond is in Winterswijk de eerste schaatsmarathon op natuurijs. De afgelopen dagen werd er gesproken van een grote kans op een marathon op natuurijs, maar toen was er volgens de schaatsbond KNSB nog veel onzekerheid. Er werd verwacht dat de eerste marathon pas op zaterdag zou kunnen worden gehouden.

Maar gisteravond laat werd bij de Winterswijkse IJsvereniging vastgesteld dat er vanavond al een marathon kan worden verreden. Nationaal natuurijscoördinator van schaatsbond KNSB Geert-Jan Muskens concludeerde dat het ijs er dik genoeg was. Er lag een ijslaag van 3,2 tot 3,7 centimeter, terwijl 3 centimeter al voldoende is.

De Winterswijkse IJsvereniging heeft de nacht van eerste op tweede kerstdag doorgewerkt om er nog een dikkere laag op te krijgen. "De verwachting is dat de dikte vrijdagochtend meer dan 4 centimeter zal zijn. Het is een prachtplaat die hier ligt, met een goede boarding om de baan", zei Muskens gisteravond. Die vier centimeter zal gehaald zijn, want in Winterswijk was het vannacht -7 graden Celsius.

Schaatsmarathon live bij de NOS

De schaatsmarathon in Winterswijk is vanavond te zien bij de NOS via deze livestream.

Om 18.00 uur zullen de vrouwen starten, rond 19.30 uur is het de beurt aan de mannen. Het commentaar komt van Herbert Dijkstra.

Volgens de ijsmeester van de vereniging, Hendrik van Prooije, is er hard gewerkt om ijs te vormen. "We hebben geluk dat we in het oosten van het land liggen en de meeste vorst krijgen." Vrijwilligers hebben de afgelopen dagen en nachten de baan besproeid. "Het is een baan met een geïsoleerde ondergrond en een witte coating onderop waar we gecontroleerd op sproeien. Dat is de essentie waarom wij zo snel ijs konden maken."

Matige vorst

Officieel werd vannacht de eerste matige vorst van deze winter gemeten: in De Bilt werd het -5,5 graden Celsius. Van matige vorst is sprake bij een temperatuur tussen -5 en -10 graden Celsius.

Vorig jaar werd de eerste marathon op natuurijs ook al in Winterswijk gehouden. Om 18.00 uur starten de vrouwen, en om 19.30 uur starten de mannen op het ijs.

Vanochtend blijft het in Winterswijk vriezen. Vanmiddag komt de temperatuur net boven nul uit, en de marathon wordt vanavond verreden met lichte vorst.

Meer ijsbanen

Het is niet de enige plek waar geschaatst gaat worden. Na de vorst van afgelopen nacht kunnen mensen op veel ijsbanen in Nederland het ijs op. In de Ryptsjerksterpolder in Friesland waagden een aantal mensen het om op echt natuurijs te schaatsen.

Presentatoren Elisabeth Steinz en Marco Geijtenbeek trekken deze week het land in om voor podcast De Dag mensen te spreken die in 2025 iets bijzonders maakten of meemaakten. Vandaag: Jerry Afriyie, die bekend werd als leider van de actiegroep Kick Out Zwarte Piet (KOZP).

KOZP hief zich afgelopen 5 december op en daarmee sloot Afriyie een heftige periode van vijftien jaar activistisch werk af. "Ik heb de dagen afgeteld zoals gevangenen streepjes zetten op de muur", zegt hij in de podcast. "Mijn leven begint in 2026."

Zijn werk, zijn missie, heeft veel van hem gevraagd. En van zijn gezin. Afriyie vertelt hoe hij zijn kinderen moest uitleggen dat ze niet alleen naar school konden lopen. Toch was de strijd hem waard; zijn missie ging voor en hij is trots op wat er is bereikt.

Nu gaat Afriyie op vakantie met zijn kinderen. Dat is er de afgelopen vijftien jaar niet één keer van gekomen. En dan? De film gaat nu pas beginnen, zegt hij, en we gaan zeker nog van hem horen.

Reageren? Mail dedag@nos.nl

Presentatie, montage, redactie: Elisabeth Steinz en Marco Geijtenbeek

Deze aflevering van De Dag kun je hier beluisteren. Bevalt het? Vergeet je dan niet te abonneren!

Onze podcasts:

De Dag: elke werkdag 20 minuten verdieping bij één onderwerp uit het nieuws.

Lang verhaal kort: elke werkdag rond vijven één onderwerp, in 5 minuten. NOS op 3 vertelt je wat je moet weten over een actueel onderwerp om het nieuws erover beter te kunnen volgen.

Met het Oog op Morgen: elke dag een overzicht van het nieuws, een blik in de ochtendkranten en het betere journalistieke interview.

Het Beste uit het Oog: iedere zaterdag selecteert de redactie van Met het Oog op Morgen de mooiste gesprekken van de afgelopen week.

De Stemming van Vullings en De Rooy: elke vrijdag een nieuwe aflevering waarin de politieke week wordt doorgenomen. Gemaakt door de NOS en EenVandaag.

Jeugdjournaal-podcast: iedere week vindt het Jeugdjournaal antwoorden op vragen van kinderen bij het nieuws.

In Amsterdam is bij een schietpartij een man lichtgewond geraakt. De politie kreeg rond 20.00 uur gisteravond de melding dat er werd geschoten in de wijk Slotervaart, meldt stadszender AT5.

Op de Vlaardingenlaan werd het slachtoffer gewond aangetroffen. Twee mannen zijn aangehouden, en ook het slachtoffer is in het ziekenhuis gearresteerd.

Over het motief en de identiteit van de betrokkenen is niets bekend.