NOS Nieuws - Algemeen

In Engeland zijn acht mannen aangehouden in twee verschillende terrorismeonderzoeken. Zeker zeven van hen hebben de Iraanse nationaliteit, meldt de politie.

In het ene onderzoek arresteerde de politie vijf mannen op verschillende locaties in Engeland. Twee van hen zijn 29 jaar, één is 40 jaar en één 46 jaar. De leeftijd en nationaliteit van de vijfde verdachte moeten nog worden vastgesteld.

Het vijftal wordt verdacht van het voorbereiden van een terroristische daad. Ze zouden van plan zijn geweest om een specifiek pand aan te vallen. Om welk pand het gaat, is niet bekend. Wel is gemeld dat het gebouw wordt beveiligd.

Huiszoekingen

In een ander onderzoek zijn drie Iraanse mannen gearresteerd van 39, 44 en 55 jaar. Zij werden aangehouden op drie verschillende adressen in Londen, die worden doorzocht.

De twee onderzoeken staan volgens de politie los van elkaar. Politiecommandant Dominic Murphy zegt over het onderzoek naar de vijf personen dat hij begrijpt "dat het publiek zich zorgen maakt". "Zoals altijd vraag ik hun om waakzaam te blijven en contact met ons op te nemen als ze iets zien of horen dat hen zorgen baart."

Bij de John Frostbrug in Arnhem is een nieuwe plaquette onthuld, op initiatief van het tv-programma Even tot hier. De gemeente Arnhem laat weten "diep geraakt" te zijn door de actie.

"De makers voelden haarscherp aan hoe deze brug, dit monument en de herinnering aan de Slag om Arnhem nog leven in de stad", aldus wethouder Bob Roelofs.

De vorige bronzen plaquette met uitleg over de Slag om Arnhem bleek vorige week verdwenen. De gemeente vermoedde dat het monument uit 1978 was gestolen en reageerde woedend. "Het is de meest heilige plek van Arnhem, waar de herdenking van de Tweede Wereldoorlog zo intens plaatsvindt", zei Roelofs.

Het is niet duidelijk waar de oude plaquette is.

John Frost

De nieuwe gedenkplaat bestaat uit door Even tot hier gecompileerde foto's van honderden soldaten uit de eenheid van John Frost, die samen de beeltenis van John Frost vormen.

De brug over de Rijn is vernoemd naar de Britse luitenant-kolonel Frost. Hij probeerde de brug in september 1944 in handen te houden tijdens de Slag om Arnhem, die deel uitmaakte van operatie Market Garden.

De geallieerden wilden bruggen in Nederland in handen krijgen om zo door te kunnen stoten naar Duitsland, maar dat mislukte.

Elke oorlog heeft zijn eerste dode. In Nederland was dat vrijwel zeker de 22-jarige korporaal Piet Touw, die sneuvelde in de vroege ochtend van 10 mei 1940.

De in Groningen geboren Piet Touw is als korporaal ingedeeld bij het Korps Politietroepen dat belast is met het bewaken van strategische objecten. Samen met de korporaals Kooiman en Jongkind moet hij de brug over de Maas bij Roermond beveiligen. Aan de eenheid die onder bevel staat van sergeant De Vries is ook een spoormedewerker toegevoegd. Die moet zorgen voor een veilig verloop van het treinverkeer. De afstand tussen de spoorbrug en de Duitse grens is zo'n zes kilometer. De vijand is dichtbij.

Duitse infiltranten

Een paar weken voor de Duitse invasie heeft Piet nog een brief geschreven aan zijn ouders waarin hij zijn zorgen uit over de gespannen situatie. Hij schrijft: "Neutraliteit schijnt niet meer te bestaan tegenwoordig. Ik geloof niet dat we buiten de oorlog blijven. Ik ben op alles voorbereid."

De nacht van 9 op 10 mei verloopt onrustig. In de verte klinken ontploffingen omdat langs de wegen naar Roermond met explosieven bomen omver worden gehaald die moeten dienen als versperring. Misschien hoort Piet Touw ook wel de geweerschoten in het centrum van de stad. Daar was een vuurgevecht uitgebroken tussen Nederlandse militairen en Duitse infiltranten die het hadden voorzien op de verkeersbrug over de Maas. Het is de eerste gewapende confrontatie op Nederlands grondgebied.

Sergeant De Vries laat uit voorzorg de hekken bij de spoorbrug sluiten, zodat er geen treinen meer langs kunnen. Niet lang daarna, om 03.07 uur, komt in het donker een groep van zo'n 15 mannen aanlopen over de spoordijk. Ze dragen overalls en hebben een pikhouweel over de schouder. De korporaals manen hen te stoppen en zich te identificeren.

Ongebruikelijke pikhouwelen

De mannen beweren dat ze aan het spoor moeten werken en laten een legitimatiebewijs van de Nederlandse Spoorwegen zien. De spoormedewerker vertrouwt het niet. De pikhouwelen zijn van een ongebruikelijk model en ook 'locatie 413' waarnaar ze onderweg zouden zijn komt hem niet bekend voor.

Het blijken Duitse soldaten te zijn die de brug willen overmeesteren. Als duidelijk is dat ze zijn ontmaskerd, openen ze het vuur. Korporaal Piet Touw wordt in zijn borst getroffen en sterft ter plekke.

Piet Touw was de eerste gesneuvelde Nederlandse militair in de Tweede Wereldoorlog:

Erick Munnicks heeft een dikke stapel boeken geschreven over de oorlogsgeschiedenis van Roermond. Van de familie heeft hij wat spullen in bewaring gekregen die herinneren aan Piet Touw. Daaronder ook diens persoonsbewijs. Op de vouw zit een onbestemde bruinige vlek.

Duitse overmacht

"Ik neem aan dat dat opgedroogd bloed is van Piet Touw. Hij is naar alle waarschijnlijkheid het eerste slachtoffer van de Tweede Wereldoorlog in Nederland. Voor hem heeft de oorlog maar een paar uur geduurd, maar dat heeft niks te maken met een gebrek aan moed. Ze hebben gevochten als leeuwen."

Maar zoals het hele Nederlandse leger werden ook zij geconfronteerd met een grote Duitse overmacht. Toch zijn Piet Touw en zijn strijdmakkers voor een deel in hun missie geslaagd. Ze hebben net lang genoeg weerstand kunnen bieden om ervoor te zorgen dat de spoorbrug kon worden opgeblazen. Een aantal Duitsers is daardoor in de rivier gestort en omgekomen. Bovendien kon een pantsertrein die gereed stond om Nederland binnen te rijden de brug niet over.

Corrie en Trudy zijn nichten van Piet. Corrie (86) heeft nog als baby bij hem op schoot gezeten, Trudy (83) was nog niet geboren. Toch voelen ze zich sterk betrokken bij het lot van hun oom Piet. Ze hebben gezien hoe de familie eronder geleden heeft, zoals hun vader Kees. Maar zeker ook de moeder van Piet. "Als we bij haar gingen logeren, zag je oma vaak zitten met de helm van Piet op schoot", vertelt Trudy.

Door de jaren heen zijn ze meer te weten gekomen over wat zich op die vroege ochtend van 10 mei 1940 heeft afgespeeld en zijn ze steeds meer onder de indruk geraakt van wat hun oom daar heeft moeten doorstaan. "Wij zijn bevrijd door dappere mannen", zegt Corrie. "En we zijn er trots op dat hij een van hen was, waardoor wij nu in vrijheid kunnen leven."

Goedemorgen! Premier Schoof houdt een toespraak tijdens de Nationale Dodenherdenking op de Dam in Amsterdam en Roemenen mogen opnieuw naar de stembus voor de eerste ronde van de presidentsverkiezingen.

Eerst het weer: na zonovergoten, warme dagen is het vandaag een stuk koeler. Het is met 13 graden de koudste dag van de week. De noordwestenwind is matig tot krachtig, waardoor het kouder aanvoelt. Het is overwegend bewolkt met af en toe een lichte bui.

Ga je vandaag op pad? Hier vind je het overzicht van de files en wegwerkzaamheden en hier lees je over de situatie op het spoor.

Wat kun je vandaag verwachten? Wat heb je gemist?

Hulporganisaties zijn kritisch over het plan van Israël om de toelating van hulpgoederen in Gaza zelf te controleren. Ze zeggen dat de voorstellen onrealistisch zijn.

Persbureau AP heeft een document van twintig hulporganisaties die in Gaza actief zijn ingezien waarin het Israëlische voorstel beschreven staat en waarin zij hun zorgen uiten.

Israël wil samen met de Verenigde Staten via een nieuw opgerichte internationale stichting de noodhulp in Gaza hervatten.

Ander nieuws uit de nacht: En dan nog even dit:

Vanaf dinsdag gaat de mat'64, oftewel de 'Apekop', weer twee keer in de ochtend tussen Amersfoort en Barneveld Zuid rijden. Het treinstel uit de jaren 60 wordt weer ingezet, omdat vervoersmaatschappij Keolis treinstellen renoveert. Gisteren konden reizigers een proefrit maken:

Fijne dag!

Ruim 5 procent van de huidige bevolking in Nederland heeft de bevrijding in de Tweede Wereldoorlog meegemaakt, heeft het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) becijferd. Tijdens de viering van 80 jaar bevrijding zijn er 932.000 mensen in Nederland die de bevrijding in mei 1945 zelf hebben meegemaakt.

Niet iedereen zal zich die gebeurtenissen ook daadwerkelijk herinneren. Van de ruim 900.000 mensen die toen al geboren waren, waren er 423.000 tussen de vijf en twintig jaar oud. Zo'n 2600 waren twintig jaar of ouder en zal dus levendiger herinneringen hebben aan het einde van de bezetting door nazi-Duitsland.

Tien jaar geleden had nog zo'n 12 procent van de toenmalige Nederlandse bevolking, bijna twee miljoen mensen, de bevrijding meegemaakt. Het CBS schat dat er over tien jaar nog ongeveer 200.000 mensen zullen zijn die al leefden toen Nederland werd bevrijd.

Bekijk hieronder de special De Ooggetuigen, waarin te zien is hoe een Canadese soldaat, een oorlogscorrespondent, een Joods meisje, een verzetsstrijder, een schooljuf en vele anderen het bevrijdingsjaar beleefden:

Activisten en advocaten die zich bezighouden met mensenrechten in China worden via Chinese niet-gouvernementele organisaties (ngo's) op en rond bijeenkomsten van de Verenigde Naties geïntimideerd. Dit blijkt uit onderzoek van het International Consortium of Investigative Journalists (ICIJ).

Ngo's zijn invloedrijke spelers geworden binnen de Verenigde Naties (VN). Het aantal Chinese ngo's met consultatieve status is in zeven jaar bijna verdubbeld. Die status geeft toegang tot VN-vergaderingen. De voorwaarde van deze consultatieve status is dat de organisatie vrij van overheidsinmenging handelt.

Onderzoek van ICIJ toont echter aan dat 59 van de 106 Chinese en Taiwanese ngo's met een consultatieve status wel degelijk sterke banden onderhouden met de Chinese overheid. In minstens 46 van deze organisaties bekleedt een hooggeplaatst organisatielid ook een positie binnen de Chinese overheid of de Chinese Communistische Partij.

Volgens het ICIJ-rapport trekken Chinese afgevaardigden massaal naar Genève om kritiek op China te smoren door mensen op en rond de bijeenkomst van de VN Mensenrechtenraad te intimideren en het verhaal van de eigen regering te propaganderen.

Agressiever tegen Tibetanen

Dat China zo het eigen regeringsverhaal ondersteunt ziet ook Courtney Fung, expert op het gebied van China's rol binnen de VN. "China vult de spreekbanken met organisaties die zich positief uitlaten over China's staat van dienst op het gebied van mensenrechten. Zodra de sprekers uitgesproken zijn, is er vaak geen tijd meer voor kritische vragen."

Het onderzoek van het ICIJ laat ook zien dat Chinese ngo's China-kritische geluiden proberen in de kiem te smoren. Dit bevestigt ook Mélanie Blondelle, belangenbehartiger van International Campaign for Tibet.

"China onderneemt de laatste jaren steeds agressievere pogingen om Tibetanen en andere mensen die kritiek hebben op de mensenrechtensituatie in het land het zwijgen op te leggen", vertelt ze. "China blokkeert of vertraagt het proces voor China-kritische ngo's om een consultatieve status binnen de VN te krijgen. Ook bij nevenevenementen van de Mensenrechtenraad worden vooral Tibetaanse sprekers regelmatig op zeer vijandige en agressieve manier bejegend, duidelijk bedoeld om te intimideren".

Meer spreektijd

Sinds Xi Jinping aan de macht is, is de ngo-sector in China sterk veranderd: er zijn nieuwe regels, meer organisaties en meer buitenlandse activiteiten.

Het ICIJ gebruikt drie criteria om te bepalen of een Chinese ngo sterke banden heeft met de overheid: als de organisatie grotendeels wordt gefinancierd door de Chinese overheid, als de leiding sterke banden heeft met de overheid of de communistische partij, of als de ngo pro-Chinese standpunten inneemt bij VN-bijeenkomsten.

Het aantal Chinese NGO's bij de VN is de afgelopen jaren niet alleen sterk gegroeid, ze laten zich ook veel meer horen. Waar de NGO's in 2018 nog 13 keer spraken, was dat in 2024 bijna 300 keer. Ook dit is bedoeld om andere sprekers het zwijgen op te leggen, aldus Blondelle.

"De ngo's met banden met de Chinese overheid registeren zich massaal voor de beperkte spreektijd tijdens sessies van de Mensenrechtenraad, waardoor andere stemmen nauwelijks de kans krijgen om gehoord te worden. De ngo's die volgens ICIJ, banden hebben met de Chinese overheid leverden in al hun speeches van de afgelopen 7 jaar geen een keer kritiek op de eigen overheid.

Machtige lidstaat

China heeft de afgelopen jaren meer macht en invloed in de VN gekregen. Het is een van de vijf permanente leden van de VN-Veiligheidsraad en na de VS de grootste geldschieter. Onderzoek van Fung laat zien dat landen die meestemmen met China tijdens de Algemene Vergadering van de VN daarna steeds vaker leiderschapsposities krijgen binnen VN-organen.

Nu de VS onder leiding van Trump zich teruggetrokken heeft uit onder meer de VN-Mensenrechtenraad, de Wereldgezondheidsorganisatie en het Parijsakkoord, is de kans groot dat China probeert in die gaten te springen.

Wanneer Roemenen vandaag opnieuw naar de stembus gaan voor de eerste ronde van de presidentsverkiezingen, zal een inmiddels beruchte naam ontbreken: die van Calin Georgescu. Dat terwijl de radicale, pro-Russische kandidaat als de zaken net anders waren gelopen, mogelijk al president van Roemenië was geweest.

De eerdere uitslag van de eerste ronde werd in december vlak voor de tweede ronde nietig verklaard. Het controversiële besluit volgde op onthullingen over Russische inmenging en over een vergaande TikTok-campagne die Georgescu in korte tijd onverwacht naar de eerste plek katapulteerden. Sindsdien volgde de ene wending na de andere. Georgescu werd aangeklaagd, onder meer voor handelen in strijd met de grondwet, kiesfraude en banden met een fascistische organisatie. Ook werd hij uitgesloten van deelname aan de verkiezingen.

Na het wegvallen van Georgescu zal een groot deel van zijn achterban zich scharen achter een andere kandidaat, de eurosceptische activist en oud-hooligan George Simion. Ook gezien de grote strategische rol die Roemenië inneemt als buurland van Oekraïne aan de Zwarte Zee, worden de verkiezingen in de rest van Europa dan ook met argusogen bekeken.

Make Europe Great Again

De 38-jarige Simion is van de radicaal-rechtse AUR, die zichzelf een 'soevereine partij' noemt. Hij zelf noemt zich een MEGA-kandidaat: Make Europe Great Again. Hij wil Roemenië en de rest van Europa hervormen naar het voorbeeld van Donald Trump. Zijn toon ten opzichte van de EU is tijdens de campagne wel wat milder geworden. Een overgrote meerderheid van Roemenen is voorstander van het EU-lidmaatschap.

De opmars van radicaal-rechts in Roemenië komt onder meer voort uit groot wantrouwen in de gevestigde orde en boosheid over de aanhoudende corruptie. De beslissing van het Constitutioneel Hof om de vorige uitslag nietig te verklaren, heeft daarbij niet geholpen. Veel Roemenen missen overtuigend bewijs dat deze in hun ogen antidemocratische stap gepast was. De achterban van Georgescu noemt het een coup en ziet het als bewijs dat het systeem tegen hun kandidaat was.

Het presidentschap is in Roemenië meer dan alleen een ceremoniële functie. De president stelt de premier aan, is de hoogste baas van de strijdkrachten en vertegenwoordigt het land op het wereldtoneel, dus ook in de EU.

Niet onbelangrijk in dat opzicht: Simion wil militaire steun voor Oekraïne stopzetten en is kritisch over de doorvoer van Oekraïens graan via Roemenië. Wat een overwinning voor Simion niet eenvoudig zou maken, is dat hij persona non grata is verklaard door zowel Chisinau als Kyiv. De politicus droomt openlijk van een 'Groot Roemenië' waar delen van Oekraïne en Moldavië weer deel van uitmaken.

Volgens de laatste peilingen stevent Simion af op zo'n 30 procent van de stemmen. Daarna komt de voormalig leider van de liberalen, Crin Antonescu. Hij is na de afgelaste verkiezingen door de regeringspartijen naar voren geschoven als kandidaat en wordt gezien als een man van de gevestigde orde. Daarnaast strijdt Nicusor Dan, de burgemeester van Boekarest, om een tweede plek.

De pro-Europese, progressieve Elena Lasconi ging vorige keer nog door naar de tweede ronde. In de tussentijd is ze in een ruzie verwikkeld met haar eigen partij USR. Het leiderschap besloot zich achter Nicusor Dan te scharen - die ooit de partij oprichtte maar officieel een onafhankelijke kandidaat is. Na alle intrige lijkt het er niet op dat Lasconi deze keer kans maakt.

En dan is er nog Victor Ponta, een oud-premier van de sociaaldemocraten die een ruk naar rechts heeft gemaakt. Ook hij probeert de kiezers van Georgescu te paaien en vindt dat Roemenië geen Oekraïens graan meer moet doorlaten.

Peilingen onbetrouwbaar

Als een ding is gebleken de vorige keer, is het dat peilingen in Roemenië er volledig naast kunnen zitten. Alle grote kandidaten hebben geleerd van de macht van TikTok, en voeren daarop nu ook op grote schaal campagne. Bovendien worden ook nu weer op grote schaal nepaccounts gebruikt, zeggen onderzoekers. Dat maakt het moeilijk te voorspellen wat er vandaag gaat gebeuren.

In de tussentijd lijkt de inmenging vanuit Moskou onverminderd door te gaan. Autoriteiten waarschuwden vrijdag dat officiële websites zijn gekloond met daarop misleidende politieke boodschappen. Wie zit erachter? "Advertentiebedrijven met directe banden met de Russische Federatie", waarschuwt de Roemeense internetwaakhond.

In Amsterdam zijn drie bewoners en een hond door de brandweer uit een brandend huis gered. De brand brak gisteravond laat uit in een pand aan de Rozengracht, in het centrum van de stad. De oorzaak van de brand is nog niet duidelijk.

De hulpdiensten kwamen ter plaatse en schaalden snel op naar 'grote brand', meldt stadszender AT5. De bewoners en de hond konden met een ladderwagen vanaf de tweede etage uit het pand worden gehaald. Daarna waren de vlammen snel geblust.

De drie personen zijn nagekeken door ambulancepersoneel omdat ze rook hadden ingeademd. Ze hoefden niet naar het ziekenhuis, maar konden vanavond nog niet terugkeren naar hun woning vanwege rookschade.

De hond maakt het goed, aldus de brandweer. "De bewoners waren ook nog enige tijd hun kat kwijt, maar deze is ook in goede gezondheid aangetroffen."

In Vlissingen hebben meerdere deelnemers aan een trouwstoet een bekeuring gekregen vanwege verschillende verkeersovertredingen.

De politie kreeg zaterdagmiddag meldingen binnen over de stoet, die overlast veroorzaakte in de omgeving van de President Rooseveltlaan. Volgens de melders blokkeerden zo'n veertig auto's de weg en ontstonden er gevaarlijke verkeerssituaties. Automobilisten reden door rood en tegen de rijrichting in. Ook werd er "onnodig hard getoeterd", aldus de politie.

Daarop kwamen meerdere politie-eenheden ter plaatse. Agenten vroegen aan het bruidspaar om het rijgedrag van het gezelschap aan te passen. Daarna viel de stoet uiteen. Later zagen agenten een deel van de stoet bij Goes opnieuw "zeer asociaal" rijden.

De politie noemt het opvallend dat huurauto's met een Duits kenteken aan de trouwstoet deelnamen.

Het gaat om het tweede incident met een trouwstoet in Vlissingen in korte tijd: vorige week zaterdag nam de politie twee rijbewijzen in van mensen die deelnamen aan een overlastgevende stoet, meldt de regionale krant PZC.

De Libanees-Franse operaregisseur Pierre Audi is gisteravond op 67-jarige leeftijd overleden. De Franse minister van Cultuur heeft dat bekendgemaakt. Audi werkte jarenlang in Nederland en is hier onderscheiden. Hij was artistiek directeur van het Holland Festival en De Nationale Opera (voorheen De Nederlandse Opera).

Volgens de Franse minister Dati komt het overlijden van Audi onverwachts. De doodsoorzaak is niet bekendgemaakt. "Ik bied zijn vrouw Marieke Peters, zijn kinderen en geliefden mijn welgemeende condoleances aan", zegt ze op X.

Audi wordt geroemd als visionair die "de taal van de opera fundamenteel heeft vernieuwd". Hij werd in 1957 geboren in de Libanese hoofdstad Beiroet. Zijn familie verhuisde naar Europa en in Londen richtte hij in 1979 het Almeida Theatre op. Hij regisseerde er diverse theater- en operaproducties en ging vervolgens aan de slag bij de opera in Amsterdam.

Van 1988 tot 2018 was Audi de artistiek leider van De Nationale Opera. Hier oogstte hij successen met opera's van onder meer Monteverdi, Mozart en Wagners cyclus Der Ring des Nibelungen, schrijft NPO Klassiek.

Adventure seats

Audi staat bekend om het oprekken van de decors tot in de zaal. Ook waren er zogenoemde 'adventure seats' beschikbaar bij zijn voorstellingen, waar toeschouwers hoog boven het podium het podium konden bekijken vanuit een ongebruikelijk perspectief.

Bij het Holland Festival zat Audi van 2005 tot 2014 in de directie. Na zijn periode in Nederland gaf hij leiding aan het Festival International D'Art Lyrique in Aix-en-Provence in Zuid-Frankrijk, een prestigieus zomerfestival dat drie weken duurt.

De regisseur won in 2001 de Prins Bernard Cultuurfonds Theaterprijs en in 2009 de Johannes Vermeerprijs. Ook is hij benoemd tot Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw.

In de Franse hoofdstad Parijs is vanmiddag overlast ontstaan door flinke hagelbuien en regenval. Daarbij stroomde het water de metrostations in, melden Franse media.

De straten veranderden binnen enkele minuten in wit-grijze banen. Sommige hagelstenen hadden een diameter van vier centimeter. Volgens de brandweer is er niemand gewond, schrijft de Franse zender BFMTV. Wel zijn er bomen omgevallen en zijn er auto's beschadigd.

De plotselinge hagel- en regenbuien zorgden ook voor veel overlast in het verkeer. Veel auto's kwamen in de file te staan.

De hevige buien ontstonden door een botsing van een warme en koude luchtlaag, legt een meteoroloog uit in de krant Le Parisien. Doordat de hagelstenen meerdere keren rondgeslingerd werden in die luchtlagen konden ze zo groot worden.

Zo plotseling als het noodweer uitbrak, zo snel trokken de buien ook weer weg. Voor morgen wordt in het zuiden van Frankrijk onstuimig weer verwacht.

Hulporganisaties zijn kritisch over het plan van Israël om de toelating van hulpgoederen in Gaza zelf te controleren. Ze zeggen dat de voorstellen onrealistisch zijn.

Persbureau AP heeft een document van twintig hulporganisaties die in Gaza actief zijn ingezien waarin het Israëlische voorstel beschreven staat en waarin zij hun zorgen uiten.

Israël wil samen met de Verenigde Staten via een nieuw opgerichte internationale stichting de noodhulp in Gaza hervatten. Dat meldde de Amerikaanse nieuwssite Axios eerder vandaag ook al op basis van Israëlische en Amerikaanse bronnen.

Al twee maanden laat Israël niets meer toe in Gaza. Het land doet dit naar eigen zeggen om Hamas te dwingen om de gijzelaars vrij te laten. Meerdere hulporganisaties vrezen dat duizenden Palestijnen in Gaza binnen een maand zullen sterven van de honger als er niet snel hulp wordt toegelaten.

Israël heeft zelf nog niks heeft gemeld over het nieuwe plan. Maar volgens de hulporganisaties wil Israël op vijf vaste distributiepunten ten zuiden van de zogenoemde Netzarim-corridor voedsel uitdelen. Die weg scheidt het noorden van Gaza van de rest van het gebied.

Daarbij wil het land volgens AP het leger of huurlingen inzetten voor beveiliging van de voedseltransporten. Israël wil zelf bepalen hoe hulp wordt uitgedeeld, omdat de goederen anders in handen van Hamas zouden vallen.

Hulporganisaties ontkennen dat en zeggen dat de Verenigde Naties de distributie van hulp al nauwkeurig controleert. Ze dringen er bij elkaar op aan om niet mee te doen aan het voorgestelde programma.

Politieke criteria

"Israël heeft de verantwoordelijkheid om ons werk te faciliteren, niet om het te bewapenen", zegt de VN-organisatie OCHA, die toezicht houdt op de coördinatie van de hulp in Gaza.

"Met dit voorstel wil Israël bepalen wie hulp mag krijgen, niet wie het nodig heeft", zegt een woordvoerder van CARE Nederland. "Dat ondermijnt de kern van humanitaire principes: hulp moet gebaseerd zijn op nood, niet op politieke criteria." Volgens CARE dwingt het plan de Palestijnen "tot verplaatsing en houdt het hen ontheemd". De organisatie roept donoren en landen op om het af te wijzen.

Ook het Rode Kruis heeft er nog veel vragen over. "Kunnen er hulpgoederen worden uitgedeeld waar mensen wonen of tijdelijk in tentenkampen zitten, of moeten ze ergens naartoe? Wat betekent het voor de veiligheid als ze heel ver moeten lopen, ook over wegen die zijn vernietigd en waar mogelijk nog onontplofte munitie ligt? Hoe ga je water meenemen voor een hele week?" Het Rode Kruis vraagt zich ook af hoe medische hulp moet worden geleverd.

Vrachtwagens aan de grens

Thea Hilhorst heeft ook vragen bij het Israëlische plan. Zij is hoogleraar humanitaire studies aan de Erasmus Universiteit in Rotterdam. "Er zijn veel nadelen aan het plan, maar het ergste vind ik dat het minimaal twee weken duurt voordat het begint."

Volgens haar bestaat er een makkelijk alternatief. "Gooi de grenzen open. Laat het Rode Kruis naar binnen, laat de Verenigde Naties naar binnen. De hulporganisatie van de VN heeft op dit moment 350 vrachtwagens aan de grens aan boordevol hulpgoederen. Als je de grens opendoet heeft morgen iedereen hulp. En dat gebeurt nu niet."

De politie mag vanavond en vannacht bezoekers van het Nelson Mandelapark in Amsterdam-Zuidoost fouilleren, zonder dat daar een directe aanleiding voor is. Dat heeft de gemeente besloten nadat er de afgelopen dagen meerdere confrontaties waren geweest tussen groepen jongeren.

Zo gaan er beelden rond van een mogelijke schietpartij, afgelopen nacht op het busstation van station Amsterdam Bijlmer Arena. Er valt te zien hoe mensen achter elkaar aan rennen terwijl er mogelijk geschoten wordt, beschrijven NH en AT5. Er zijn nog geen verdachten aangehouden.

Verder zouden er ook confrontaties geweest zijn in het Bijlmer Sportpark, dat in het Nelson Mandelapark ligt.

Omdat er op sociale media oproepen rondgaan over meer confrontaties en feesten in het Nelson Mandelapark, heeft de gemeente besloten een zogenoemd veiligheidsrisicogebied in te stellen. Hierin mag preventief worden gefouilleerd op bijvoorbeeld het bezit van wapens. Het veiligheidsrisicogebied geldt in elk geval tot 04.00 uur.

In verschillende plaatsen in Nederland is al stilgestaan bij de dodenherdenking van morgen. De gemeenten, veelal in de zogeheten Biblebelt, doen dat vanwege de zondagsrust. In onder meer Staphorst en Urk, maar ook in dorpen in Zeeland en Gelderland werden daarom vanavond al de oorlogsslachtoffers herdacht.

Het verplaatsen van de herdenking is niet onomstreden. Door een comité van veteranen en vertegenwoordigers van de gemeente Urk was bijvoorbeeld onderzocht of de dodenherdenking dit jaar toch niet op zondag zou kunnen plaatsvinden.

Een versoberde versie zou niet op bezwaar stuiten bij de inwoners van het dorp, was de conclusie. Toch besloot het college van burgemeester en wethouders dat de officiële herdenking op zaterdag zou plaatsvinden.

Een actiegroep probeerde tevergeefs om de herdenking alsnog naar 4 mei te laten verplaatsen. Die actiegroep wil nu dat de Tweede Kamer de wet aanpast, zodat alle gemeenten verplicht op 4 mei dodenherdenking houden. Ook houdt een groep inwoners van Urk morgenavond toch nog een eigen dodenherdenking.

Sobere herdenking

Op andere plekken is na lang overleg voor een compromis gekozen, schrijft Omroep West. In de dorpen Waarder en Driebruggen worden de oorlogsslachtoffers op zondag herdacht, zij het in een iets soberder setting.

Zo lopen normaal gesproken bassischoolklassen van drie scholen mee in een stille tocht. Dit jaar is hen gevraagd om niet te komen, zodat de herdenking klein blijft en de docenten niet hoeven te werken. Dat laatste zou in strijd zijn met de zondagsrust.

De landelijke herdenking werd tot 1968 regelmatig naar 3 mei verschoven, als 4 mei op een zondag viel. In 1968 besloot de regering dat de herdenking voortaan altijd op 4 mei zou worden gehouden, ongeacht de dag. Maar gemeenten mogen hiervan afwijken.

Voor veel Joden geldt juist de zaterdag als rustdag. Daardoor waren er gisteren ook al een aantal herdenkingen, zoals op de Joodse begraafplaats in Rijssen.

De Amerikaanse 'superbelegger' Warren Buffett heeft aangekondigd dat hij eind dit jaar zal stoppen als topman van zijn investeringsmaatschappij Berkshire Hathaway. De 94-jarige Buffett vindt dat de tijd is gekomen om de leiding over te dragen aan Greg Abel. Die geldt al jaren als zijn opvolger en is ook al verantwoordelijk voor een groot deel van het management van het succesvolle bedrijf.

Maar dat Buffett vertrekt, komt als een grote verrassing: algemeen werd aangenomen dat Abel zijn plek pas zou overnemen na Buffetts overlijden. Buffett maakte zijn besluit bekend op de jaarlijkse bijeenkomst van zijn aandeelhouders in Omaha, wat hem een langdurige staande ovatie opleverde van de tienduizenden aanwezigen, onder wie Hillary Clinton, die hij in 2015 steunde bij haar campagne om president te worden.

Niemand wist van zijn plannen, zei hij, behalve zijn kinderen Howie en Susie, die ook in het bestuur van Berkshire Hathaway zitten. Tot nu toe hield hij altijd vol dat hij niet wilde stoppen, omdat hij nog te veel lol had in het investeren.

Buffett wilde vandaag verder niets kwijt over zijn besluit om terug te treden. Wel benadrukte hij dat hij al zijn aandelen in Berkshire Hathaway zal houden: de vooruitzichten voor het bedrijf zijn volgens hem beter nu Abel aan het hoofd komt, dan als hijzelf zou aanblijven.

Veel inzicht

Buffett heeft zestig jaar leiding gegeven aan zijn Berkshire Hathaway. Hij geniet veel aanzien in kringen van beleggers doordat hij zeer succesvol is bij de handel in aandelen. Bij herhaling gaf hij blijk van veel inzicht in de beurskoersen en hij wist vaak precies op het goede moment aandelen te kopen en te verkopen.

Zijn devies daarbij is dat je moet durven kopen "als het bloed door de straten gutst", ofwel als er grote verliezen worden geleden, en juist moet verkopen als het heel goed gaat. Minder ervaren beleggers maken wel de fout om dat juist andersom te doen: instappen als het goed gaat op de beurs (en de aandelen dus duur zijn), en "verlies nemen" als het slecht gaat.

Verder bleek enkele jaren geleden dat Buffett van de Amerikaanse superrijken de minste belasting had betaald: 0,1 procent. Dat komt mede doordat in de VS geen belasting wordt geheven over rendement op aandelen, alleen op de verkoop ervan. Overigens pleit Buffett zelf al jarenlang voor hogere belastingtarieven voor vermogenden.

Op dit moment ziet hij weinig mogelijkheden voor succesvolle investeringen, daarom houdt hij zijn geld in kas. Dat betekent dat Berkshire Hathaway een slordige 350 miljard dollar te besteden heeft. Maar op een dag, zo verwacht hij, zal er "een explosie van mogelijkheden komen, waarvan we blij zijn dat we er het geld voor hebben".

Instabiliteit

Wel liet hij zich kritisch uit over de importheffingen die president Trump heeft aangekondigd. Die brengen volgens hem het risico mee op wereldwijde instabiliteit. "We moeten zaken doen met de rest van de wereld. Wij moeten doen wat wij goed kunnen, andere landen wat zij goed kunnen."

Maar de recente onrust op de beurzen, die ontstond nadat Trump een handelsoorlog ontketende, bagatelliseerde hij. "Dat betekent niets", zei Buffett, verwijzend naar verschillende keren in zijn lange loopbaan dat hij de beurswaarde van zijn bedrijf zag halveren. Daarna werd het altijd weer beter.

Het beleid van de Franse hoofdstad Parijs om de stad te vergroenen en autoluw te maken lijkt zijn vruchten af te werpen. In twintig jaar tijd is de luchtvervuiling gemiddeld gehalveerd. Dat is belangrijk, want giftige stoffen in de lucht vormen een gezondheidsrisico.

"De verbeteringen zijn vooral te danken aan milieumaatregelen die zijn genomen'', aldus Airparif, de onafhankelijke organisatie die voor Parijs kwaliteitsmetingen doet. "De hoeveelheid stikstofdioxide in Groot-Parijs is in 20 jaar tijd met 50 procent gedaald. Het aantal fijnstofdeeltjes is met 50 tot 55 procent gedaald.'' Alleen de ozonconcentraties zijn niet verbeterd.

Het linkse gemeentebestuur heeft de laatste jaren tal van maatregelen genomen om de Parijse lucht schoner te maken. Dat gebeurde vooral door het aantal auto's terug te dringen. Autorijstroken zijn geschrapt ten gunste van trottoirs, fietspaden, busbanen en tramlijnen.

Volgens de gemeente was dat nodig om een beter leefklimaat te creëren. Luchtvervuiling kan leiden tot ademhalingsproblemen, maar verhoogt ook het risico op bijvoorbeeld astma, hartinfarcten en longkanker.

,,In Groot-Parijs sterven jaarlijks 7900 mensen voortijdig door luchtvervuiling'', aldus Airparif. "Luchtvervuiling verkort de levensduur van mensen in Groot-Parijs met 10 maanden en is verantwoordelijk voor 11 procent van de totale sterfte.''

Fietspaden

In Parijs is in 20 jaar tijd 1400 kilometer aan fietspaden aangelegd. De laatste vijf jaar werden 200 straten geheel of gedeeltelijk autovrij gemaakt. De komende jaren komen daar 500 straten bij waar groenvoorzieningen worden aangelegd en waar auto's en parkeerplaatsen moeten verdwijnen.

In 2017 werden milieuvignetten verplicht voor auto's, waarop te zien is hoe vervuilend ze zijn. De meest vervuilende auto's worden sindsdien geweerd of aan banden gelegd.

Grote rotondes zoals Place de la Bastille, Place de la République en Place de la Concorde zijn rigoureus veranderd. Er zijn veel minder opstoppingen en er is meer wandelruimte voor voetgangers.

Ook komt er meer 'groen' op straat. Tussen 2020 en 2026 worden 170.000 bomen in de stad geplant. De komende 15 jaar moet daar nog eens 300 hectare aan groen bij komen.

Nederlandse fietsen

,,Wij vinden het geweldig'', zegt Samuel Moreau. Hij organiseert wekelijks de Friday Night Skate, een tocht dwars door Parijs waar duizenden rollers aan meedoen. Hij skate zelf nu even over de Rue de Rivoli. Die is 3 kilometer lang en bestond uit vier rijstroken voor auto's. Nu zijn personenauto's daar verboden.

Alleen taxi's en ov hebben samen nog één rijstrook. De rest van de weg is voor fietsers, wandelaars, skaters en mensen op elektrische steps. Moreau: "We hebben veel meer ruimte in de stad gekregen. Het is voor ons ook veiliger geworden, als je gewoon rijstroken hebt waar auto's niet mogen komen.''

Langs de kades van de Seine fietst een groep Nederlanders op huurfietsen van 'Holland Bikes'. "Vroeger reden hier alleen maar auto's en die scheurden dan met 120 kilometer per uur langs de Seine. Nu is het hier stil en rustig'', zegt Bart Vos, die Holland Bikes ruim 20 jaar geleden in Parijs met een collega opzette. "Toen wij hier begonnen zei de burgemeester vol trots dat de eerste 100 meter aan fietspad was aangelegd. Nu is er al meer dan 1000 kilometer fietspad.''

Maar niet alle Parijzenaars zijn blij. Winkeliers zeggen dat ze slechter bereikbaar worden voor klanten en leveranciers. Bewoners van de wijk Montmartre hebben gedemonstreerd. Zij zijn bang dat de oorspronkelijke bewoners worden weggejaagd door het 'anti-autobeleid' en dat er straks alleen maar toeristen op straat lopen.

Overigens zijn de verbeteringen van de luchtkwaliteit nog geen reden voor gejuich, waarschuwen specialisten. ,,De luchtvervuiling in heel Groot-Parijs overschrijdt nog steeds de grenswaarden die de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) heeft opgesteld'', aldus Airparif. ,,Daardoor lopen mensen gezondheidsrisico's. Als we ons aan de WHO-waarden zouden houden zouden er (in Groot-Parijs, red.) jaarlijks 7900 minder voortijdige sterfgevallen zijn.''

Vijf keer de WHO-norm

Een heikel punt is de ringweg rondom Parijs, de périphérique, met gemiddeld meer dan een miljoen auto's per dag. Maatregelen om het verkeer daar terug te dringen zijn pas recent genomen. De maximumsnelheid is vorig jaar verlaagd van 70 naar 50 kilometer per uur. Sinds dit jaar is één van de rijbanen gereserveerd voor carpoolers.

Het aantal kilometers dat alle auto's samen afleggen in Parijs is de afgelopen 20 jaar gehalveerd, blijkt uit cijfers van Aiparif. Maar als de ringweg wordt meegerekend is het aantal kilometers 'slechts' met een kwart gedaald.

"Op sommige plaatsen rond de ringweg is de luchtkwaliteit nog altijd minder dan wat de Franse en Europese regels voorschrijven. Er zijn zelfs plaatsen waar de luchtvervuiling vijf keer zo hoog is als wat de WHO aangeeft als maximaal toelaatbaar'', aldus Airparif.

Terwijl aan beide kanten van de grens politici verbaal oorlog voeren, spreken de Indiase en Pakistaanse troepen aan de grensovergang Attari-Wagah vooral met hun voeten. Elke avond voor de zon ondergaat is daar een speciale ceremonie om de grens af te sluiten en de vlag te strijken.

Ruim 35.000 mensen kijken toe hoe fraai uitgedoste grenswachten indrukwekkende marspassen uitvoeren. "Ik had kippenvel tijdens de ceremonie zojuist. Er is minder publiek dan normaal, maar niemand is bang. Het patriottische gevoel neemt juist toe", zegt Bharat Sharma, die zelf dicht bij de grens woont.

Willekeurige grens

Volgens antropoloog aan de Universiteit Leiden Radhika Gupta is de ceremonie een weerspiegeling van de historische en culturele relatie tussen India en Pakistan. "Vergeet niet dat met name Punjab, waar de Attari-Wagah-grens ligt, een cultureel homogeen gebied was. Mensen spraken dezelfde taal en hindoes en moslims bezochten elkaars religieuze plekken". Op islamitische en hindoeïstische feestdagen worden er zoetigheden uitgewisseld tussen de grenswachten.

Voordat ze het subcontinent verlieten, trokken de Britten een willekeurige grens door Punjab en Bengalen. Daar was de verdeling van hindoes en moslims vrijwel gelijk en konden de deelstaten dus het beste verdeeld worden tussen India en Pakistan, zo was de gedachte.

Dat gebeurde in amper vijf weken, zonder enige rekening te houden met bestaande banden tussen mensen. Die haastige verdeling van India veroorzaakte diepe littekens, waar ook Kashmir nog elke dag de gevolgen van voelt.

Blijvende fascinatie

Sanjay Gupta is op reis met zijn familie vanuit Kolkata. "We zijn net uit Pahalgam gekomen, het is fijn om nu hier te zijn. De ceremonie was geweldig". Hij vindt niet dat het vertoon moet stoppen na de recente escalatie in de onderlinge relatie.

"Dat de ceremonie doorgaat na al die jaren geeft ook de blijvende fascinatie weer van Indiërs en Pakistanen voor het leven aan de andere kant van de grens", denkt Gupta. Want Attari-Wagah is een van de weinige plekken waar ze elkaar ongegeneerd kunnen oberveren.

Bekijk hier hoe de marcherende militairen hun benen in de lucht gooien:

Wat ze zien als ze door de open hekken aan de grens kijken, is eigenlijk niet zo anders dan wat ze aan hun eigen kant zien. Het publiek wordt bij het patriottische spektakel aan beide kanten stevig opgezweept om hun liefde voor het eigen land luidkeels te uiten.

"Pakistan Zindabad", klinkt het aan de ene kant, en "Bharat Mata Ki Je" aan de andere. De uniformen zijn anders, maar de passen en de passie waarmee grenswachten aan beide kanten zich verliezen in hun optreden zijn gelijk. "Zij zijn mensen en wij zijn mensen. Als dit conflict met een compromis kan worden opgelost en zonder geweld is dat veel beter", denkt toeschouwer Vilas Khobragade.

Watertoevoer

Er is ook kritiek op de ceremonie, omdat die de laatste jaren uitgegroeid is tot een toeristische trekpleister. Het zou alleen maar bijdragen aan verdere verdeling. Emoties onder toeschouwers kunnen hoog oplopen.

"India moet zeker actie ondernemen tegen Pakistan. Ik heb het niet over oorlog, maar bijvoorbeeld de watertoevoer via de rivieren. Sluit die maar af", vindt Anurag Mishra, die vanuit Kanpur is gekomen om de ceremonie te zien. "India is van ons", vindt ook Pherne uit Ahmedabad. "Premier Modi zal actie ondernemen", zegt ze.

Hek blijft dicht

Na de aanslag in Pahalgam van 22 april, waarbij 26 voornamelijk Indiase toeristen werden gedood, gingen er in India stemmen op om te stoppen met de ceremonie. Sinds 1959 is het in al die jaren slechts enkele keren gebeurd dat er niet werd gemarcheerd aan de grens.

In 2019, toen een Indiase piloot in handen viel van Pakistan nadat Indiase troepen een vergeldingsactie hadden uitgevoerd, werd de ceremonie afgelast. Maar toen in 2014 zestig mensen om het leven kwamen aan Pakistaanse kant door een zelfmoordaanslag, ging de volgende dag de ceremonie gewoon door.

"Het is goed voor onze troepen om te worden toegejuicht door zo veel mensen. Dat geeft ze moed", vindt Bharat Sharma.

Tijdens momenten van oplaaiende spanning is de politieke situatie vaak terug te zien in de manier waarop de grenswachten bewegen en aan welke kant het publiek meer lawaai maakt.

Sinds de aanslag in Kashmir blijft het hek van de grens dicht en schudden de grenswachten elkaar niet meer de hand aan het einde van de ceremonie. Aan Pakistaanse kant wordt er de laatste dagen gewerkt aan de tribunes en daardoor is er nauwelijks publiek, wat nu misschien niet zo slecht uitkomt.

"Ten noordwesten van Sanaa, 15.437790°, 44.156274°." Aan de hand van satellietbeelden dacht een anonieme X-gebruiker de exacte locatie van een ondergrondse Houthi-basis in Jemen te hebben geïdentificeerd.

Het account - @VleckieHond - houdt zich al jaren bezig met osint (dat staat voor open source intelligence): het gebruiken van publiek toegankelijke bronnen, zoals video's op sociale media en satellietbeelden, om informatie te verifiëren. Het account staat te boek als zeer betrouwbaar en wordt gebruikt als bron door gerenommeerde denktanks als het Amerikaanse Institute for the Study of War (ISW).

Vier weken na het bericht, op 28 april, voerde het Amerikaanse leger een luchtaanval uit op precies die locatie. "Oké, het is tijd om mijn fouten onder ogen te zien", schreef het account enkele uren na de aanval. "Ik had dit nooit moeten posten."

Volgens aan de Houthi's gelieerde media was er op die locatie geen Houthi-basis en vielen er alleen burgerdoden.

Het mea culpa maakt veel los, blijkt uit de reacties onder het bericht. Zo houdt een deel van de X-gebruikers het account verantwoordelijk voor de dood van twee Jemenitische gezinnen. De NOS heeft geprobeerd om contact op te nemen met de persoon achter het account, die overigens zelf aangeeft dat het Amerikaanse leger zijn locatiegegevens vrijwel zeker niet van X haalt.

Opvallend is wel dat diegene niet alleen door het stof is gegaan, maar ook 500 euro heeft overgemaakt aan twee ngo's, Artsen zonder Grenzen en het Yemen Data Project.

'Niet heel waarschijnlijk'

Hoewel bekend is dat legers sociale media nauwlettend in de gaten houden om inlichtingen te vergaren, noemt osint-expert Wim Zwijnenburg het niet heel waarschijnlijk dat de aanval alleen werd uitgevoerd door de melding van @VleckieHond. Zwijnenburg schrijft regelmatig voor Bellingcat, een collectief van burgerjournalisten dat met behulp van openbare bronnen onderzoek doet.

"De Amerikanen maken gebruik van uiteenlopende inlichtingenmiddelen: van spionagedrones tot informanten." Zo stelt de VS een lijst op met militaire doelwitten, zegt Zwijnenburg. "Of die lijst klopt, is een ander verhaal. De Amerikanen maken regelmatig fouten."

Hoe dan ook is het leger dat bombardeert verantwoordelijk, maar de kwestie met de Houthi's roept wel de vraag op waar de grens ligt tussen het controleren van de macht en het in kaart brengen van militaire doelwitten. Het is niet de eerste keer dat dit leidt tot ethische dilemma's.

Er zijn talloze accounts zoals @VleckieHond, die in hun vrije tijd en op eigen initiatief osint gebruiken en hun bevindingen op X delen. "Over het algemeen zijn dat mensen met bepaalde vaardigheden en een gezonde dosis wantrouwen jegens machthebbers", zegt Zwijnenburg. "Zij gebruiken hun kennis om onrecht aan het licht te brengen. Ze doen erg belangrijk werk."

"In 2014 was er bijvoorbeeld een account dat heel goed werk deed rond de burgeroorlog in Syrië", legt hij uit. "Het Syrische leger beweerde dat het een legitiem militair doelwit had aangevallen, maar dat account kon aan de hand van open bronnen bewijzen dat daar niets van klopte."

Oorlog in Libië

De oorlog in Libië in 2011, een van de eerste conflicten waarin sociale media een belangrijke rol speelden, toont de andere kant van het spectrum. Op 31 maart 2011 begon de NAVO met luchtaanvallen op Libië "om burgers te beschermen tegen het regime van de dictator Kadhafi".

Twitteraars wisten aan de hand van openbare bronnen militaire doelwitten te achterhalen en brachten hun bevindingen massaal onder de aandacht van de NAVO. Als zo'n locatie vervolgens werd aangevallen, werd dat uitbundig gevierd.

Of de NAVO de berichten van particuliere osint'ers gebruikte om doelwitten te identificeren, is onduidelijk. Dát de NAVO Twitter als bron gebruikte, staat vast. "Al dit materiaal wordt samengebracht. Inlichtingenanalisten moeten vervolgens beslissen welke waarde ze eraan toekennen", zei een woordvoerder daarover.

Hoewel de NAVO-interventie wordt beschouwd als doorslaggevend bij het omverwerpen van het wrede Libische regime, werden naar schatting honderden burgers gedood bij de NAVO-luchtaanvallen.

Voorzichtig

Wat moet je wel of niet publiceren? Wanneer stel je iemand bloot aan gevaar? Het zijn dilemma's waar Zwijnenburg veel over nadenkt. "Over de Houthi's is bijvoorbeeld bekend dat ze veel onder de grond bouwen. Als je ziet dat een onlangs aangebouwde weg in een berg verdwijnt, zou dat een Houthi-wapenopslag kunnen zijn. Maar het kan ook gewoon om een steengroeve gaan."

Volgens Zwijnenburg is het voor osint'ers belangrijk om voorzichtig te zijn met het trekken van conclusies, zo toont ook het rumoer rond de observatie van @VleckieHond. "Om echt zeker te weten dat het om een wapenopslag gaat, heb je beelden nodig van Houthi's die je kunt herleiden naar diezelfde locatie."

Maar ook als vaststaat dat het om een legitiem doelwit gaat, is er volgens Zwijnenburg sprake van een spanningsveld. "Je kunt niet weten hoe er wordt omgegaan met die informatie. Bij een aanval op een legitiem doelwit kunnen ook burgers omkomen." Hij verwacht dat onder president Trump het aantal burgerslachtoffers zal toenemen, omdat de VS de richtlijnen voor het beschermen van burgers heeft afgezwakt.

Bij een luchtaanval op een ziekenhuis van Artsen zonder Grenzen in het noorden van Zuid-Sudan zijn zeker zeven mensen gedood. Dat meldt de internationale hulporganisatie op X. Er vielen zeker twintig gewonden.

Twee helikopters openden vanochtend rond 04.00 uur het vuur op het ziekenhuis in de stad Old Fangan, schrijft AzG. Wie achter de aanval zit, wordt niet gemeld. Een lokale ambtenaar stelt dat de aanvallen zijn uitgevoerd door de Zuid-Sudanese regering, maar levert daarvoor geen bewijs.

Het zou gaan om de enige plek waar de 40.000 inwoners van de afgelegen regio nog medische zorg konden krijgen. Door de aanval is alle apparatuur van het ziekenhuis verwoest, schrijft AzG. De hulporganisatie spreekt van "een duidelijke schending van het internationaal humanitair recht".

Twee jaar nadat Zuid-Sudan in 2011 onafhankelijk werd, brak een bloedige burgeroorlog uit in het land. Het ging om een machtsstrijd tussen president Salva Kiir en zijn voormalige vicepresident Riek Machar, met 400.000 doden tot gevolg.

Kiir vertegenwoordigt de grootste etnische groep van het land, de Dinka, Machar de op een na grootste, de Nuer. In 2018 sloten de partijen een vredesakkoord.

Vrees voor nieuwe burgeroorlog

De onderlinge spanningen zijn de afgelopen maanden weer toegenomen. Regionale waarnemers vrezen dat het land op de rand staat van een nieuwe burgeroorlog.

Het regeringsleger voerde de afgelopen maanden meermaals luchtaanvallen uit op gebieden waar vooral Nuer wonen. Afgelopen maart vielen tientallen burgerslachtoffers bij aanvallen op de staat Opper-Nijl. Ook in de regio waar het ziekenhuis staat dat vandaag werd aangevallen wonen vooral Nuer.

Klanten van de Rabobank konden vandaag urenlang niet of nauwelijks betalen door een technische storing. Het probleem speelde op rond 15.00 uur en was volgens het bedrijf tegen 21.00 uur verholpen.

Er waren vele duizenden klachten binnengekomen bij Allestoringen.nl. Het lukte mensen bijvoorbeeld niet meer om te pinnen in winkels. Ook digitale betalingen via iDeal waren niet altijd mogelijk. Het is onduidelijk hoeveel mensen waren getroffen door de storing.

Het bedrijf heeft excuses aangeboden voor het ongemak. De Rabobank heeft miljoenen klanten in Nederland.