NOS Nieuws - Algemeen

Het aantal valse bankbiljetten neemt af. Vorig jaar zijn in Nederland 17.400 valse eurobiljetten aangetroffen en uit de roulatie gehaald. In 2022 waren dat er nog 38.200.

Het vaakst aangetroffen valse bankbiljet is het briefje van 50, gevolgd door de biljetten van 20 en 100 euro, blijkt uit cijfers van De Nederlandsche Bank (DNB).

Volgens DNB zijn er paar mogelijke verklaringen voor de daling. Zo wordt er minder contant afgerekend, controleren winkeliers regelmatig bankbiljetten op echtheid en is er bij politie en justitie veel aandacht voor valsemunterij. Eurobiljetten met een hogere coupure (200 en 500 euro) komen in Nederland nog nauwelijks voor. Het 500 eurobiljet werd in 2019 uit de roulatie gehaald en kan alleen nog bij de centrale bank worden ingewisseld. Grote coupures (vanaf 100 euro) komen niet uit de geldautomaat en worden doorgaans ook niet geaccepteerd in winkels en bij de benzinepomp.

Het aantal vervalsingen daalt gestaag. In 2015 waren het nog 66.500 biljetten en in 2020 en 2021 rond de 26.000.

In 2022 was er even een 'opleving' naar 38.200 valse eurobiljetten, vooral als gevolg van een paar oplichtingszaken waarbij valse biljetten opdoken van zeer lage kwaliteit.

Wereldwijd zijn in 2023 467.000 valse eurobiljetten aangetroffen, op een totaal van ongeveer 30 miljard echte eurobiljetten. De echte hebben geavanceerde echtheidskenmerken als watermerk en hologram, die eenvoudig te detecteren zijn door biljetten te bekijken, te kantelen en eraan te voelen.

Wie vals geld in handen gedrukt krijgt en dat niet in de gaten heeft, heeft pech. Vals geld is waardeloos papier en kan niet worden omgewisseld bij een bank.

Een op de drie huizen in de oude binnenstad van Monnickendam is in de afgelopen 25 jaar door Amsterdammers gekocht, blijkt uit onderzoek van de regionale omroep NH. En dat leidt tot vreugde bij diverse geboren en getogen Monnickendammers, die blij zijn dat de nieuwkomers de woningen in de binnenstad opknappen.

Tussen 1999 en 2022 is 25,8 procent van de gehele woningvoorraad van Monnickendam door Amsterdammers gekocht, blijkt uit cijfers van data-analysebedrijf Matrixian. In de historische binnenstad ligt dat aandeel volgens NH nog hoger: 33,5 procent.

Verhuizers van voor 1999 zijn niet meegenomen in de data. Het werkelijke aantal Monnickendammers met Amsterdamse wortels ligt mogelijk hoger.

Buiten de ring wonen

Een van de zogeheten 'buitenpoorters', zoals de mensen die niet in Monnickendam geboren zijn door de inwoners worden genoemd, is Frans Beishuizen. Hij woonde tot 2017 met zijn gezin naar volle tevredenheid in de Amsterdamse Jordaan.

"Ik wilde nooit buiten de ring wonen. Maar ik zag steeds meer vrienden die buiten de stad woonden en toch heel tevreden zijn", zegt hij tegen de regionale omroep. "Ik dacht: dat moet toch ook bij Amsterdam kunnen?"

In Monnickendam vonden ze een huis met drie keer het woonoppervlak van hun woning in de Jordaan. Een grootschalige verbouwing van het rijksmonument is inmiddels in gang gezet. "We gaan zorgvuldig met het huis om. Historische details willen we in volle glorie herstellen."

Verschillende geboren en getogen Monnickendammers zijn blij met de nieuwe aanwas. Want de buitenpoorters zijn volgens NH vaak relatief vermogend en knappen de vaak vervallen panden in de monumentale binnenstad volledig op. "Als je ziet hoe mooi het is geworden, ben ik trots dat ik Monnickendammer ben", zegt een van hen.

Gepensioneerd aannemer Klaas Roos kan dit beamen. Hij heeft in de afgelopen jaren een groot deel van de binnenstad onder handen genomen.

"Vroeger zag het er in de binnenstad echt erbarmelijk uit. Het was armoe troef", zegt hij. "Ik heb met mijn aannemersbedrijf tientallen huizen in de binnenstad van Monnickendam gerenoveerd. Ik denk dat 85 procent van de woningen van buitenpoorters was."

Roos zegt er geen moeite mee te hebben dat een deel van de woningen in de binnenstad naar Amsterdammers gaat. "Ik heb liever dat een pand wordt opgeknapt dan dat het verpaupert."

Uitbreidingen en nieuwkomers

De eerste buitenpoorters verhuisden in de jaren 50 al naar de stad ten noorden van Amsterdam. Dat gebeurde omdat het vissersplaatsje na de Tweede Wereldoorlog werd uitgebreid. "Vanaf 1955 werd de Oranjewijk gebouwd, zo'n 400 woningen in acht jaar tijd. In de sociale huurwoningen kwamen vooral Monnickendammers te wonen", legt voormalig wethouder Simon Verbeek uit.

Rond de tijd dat de eerste paal in de Oranjewijk de grond in ging, werd in de oude binnenstad een monumentaal huis aan de Kerkstraat opgekocht door een Amsterdammer. Hij gebruikte zijn vermogen om de woning op te knappen, en was daarmee de eerste van velen.

Ook woningen in de naoorlogse wijken, zoals Markgouw en Poelwijk, bleken in trek bij Amsterdammers. "Veel bedrijven in Amsterdam-Noord, zoals de NDSM en baggermachinefabrikant Verschuren, lieten daar woningen bouwen", zegt Verbeek.

Integratie

Talloze Amsterdammers hebben daarna volgens oud-aannemer Klaas Roos de 'sprong' naar Monnickendam gemaakt. "Vooral sinds de aanleg van de IJ-tunnel. Toen zeiden de makelaars hier al: Monnickendam en Broek in Waterland worden het Gooi van het noorden. Nou, dat is wel bewaarheid gebleken."

De integratie van de nieuwkomers is vanaf het begin soepel gegaan, zegt Simon Verbeek. "In de Emmastraat, in de Oranjewijk, was bijna de hele straat Amsterdams. Zij waren verantwoordelijk voor de oprichting van de handbalvereniging."

Ook Frans Beishuizen draait volop mee in zijn nieuwe stad. "Onze kinderen zitten hier op sportverenigingen en zwemles." Hij voegt er lachend aan toe: "Voor Amsterdammers is het soms moeilijk te geloven, maar dat kan hier allemaal heel goed."

De Limburgse politie heeft in 2021 kinderporno gevonden op de telefoon van Donny M., maar heeft daar geen nader onderzoek naar gedaan. Dat kwam door een menselijke fout, blijkt uit onderzoek van de Inspectie Justitie en Veiligheid. M. wordt ervan verdacht dat hij anderhalf jaar later de 9-jarige Gino misbruikte en om het leven bracht.

De telefoon van Donny M. werd in 2021 in beslag genomen omdat hij bij een vuurwerkincident betrokken zou zijn. Het basisteam van de politie Limburg ontdekte toen de kinderporno. De telefoon werd toen overgedragen aan het team bestrijding kinderpornografie en kindersekstoerisme (TBKK).

Tot dan toe verliep alles volgens de regels. Maar het basisteam vergat daarna om deze zaak apart in het computersysteem te registreren. Het team dat kinderporno bestrijdt kreeg daardoor de zaak niet in de eigen lijst met taken te zien, de zogeheten digitale werkvoorraad. Er gebeurde daardoor niets met de telefoon.

Drukke tijd

De telefoon zelf lag nog wel bij het TBKK, maar ook dat is geen signaal geweest om alsnog met de zaak te beginnen. Die telefoon is "aan hun aandacht ontsnapt", schrijft de inspectie. "De politie Limburg wijt dit aan de drukke tijd waarin de telefoon binnenkwam. Het team bestaat uit zeven mensen die veel opsporingszaken behandelen. Vanwege de coronamaatregelen moesten deze specialisten ook de straat op om te zorgen dat mensen zich hielden aan de toen geldende avondklok."

Inmiddels is het werkproces bij de politie aangepast na deze fout. Nu kan een telefoon niet meer overgedragen worden aan een ander team zonder dat er een zaak hierover wordt aangemaakt in het computersysteem, zegt de politie. De inspectie benadrukt dat het belangrijk is dat dit systeem in het hele land waterdicht wordt gemaakt.

Verbijsterend

Voor de nabestaanden is het in zo'n zaak gissen naar wat er was gebeurd als de politie destijds wel had doorgepakt, weet Richard Korver. Hij is advocaat en voorzitter van de Stichting Landelijk Advocaten Netwerk Gewelds- en Zeden Slachtoffers. Hij vindt deze zaak "verbijsterend". De advocaat wijst erop dat een agent die de telefoon overdroeg ook later had kunnen vragen wat er mee was gebeurd. "Hier heeft niet een iemand zitten slapen, maar meerdere mensen."

De 9-jarige Gino verdween op 1 juni 2022 tijdens het buitenspelen in Kerkrade. Drie dagen later arresteerde de politie M. in zijn woning in Geleen en vond door zijn aanwijzingen het levenloze lichaam van Gino. Eerder heeft M. ook schuld bekend. De inhoudelijke behandeling van de strafzaak tegen hem vindt naar verwachting later dit jaar plaats.

De Chinese vastgoedgigant Evergrande moet verplicht al zijn bezittingen verkopen om zijn schuldeisers te betalen. Dat heeft een rechter in Hongkong bepaald. De liquidatie kan een flinke klap uitdelen aan de al rammelende Chinese economie.

Evergrande is de op een na grootste projectontwikkelaar in China. Het bedrijf is zo groot geworden door maar te blijven lenen. Niet alleen bij banken, maar ook bij bouwbedrijven heeft de ontwikkelaar nog veel onbetaalde rekeningen openstaan.

"Deze zaak duurt anderhalf jaar en het bedrijf heeft het niet voor elkaar gekregen om met een voorstel te komen. Genoeg is genoeg", besloot de rechter.

300 miljard schuld

Evergrande heeft meer dan 300 miljard euro aan schulden. Eerdere pogingen om het bedrijf te herstructureren liepen op niets uit. Buitenlandse beleggers waren daarom naar de rechter gestapt. Ze hopen door de uitspraak een deel van hun beleggingen terug te krijgen.

Maar de meeste bezittingen van Evergrande zijn op het Chinese vasteland en het is maar de vraag of de Chinese overheid luistert naar de Hongkongse rechter. Hongkong maakt deel uit van China, maar heeft een aparte status en een ander rechtssysteem. Hoewel Hongkong en China een aantal overeenkomsten hebben gesloten om elkaars rechterlijke uitspraken op dit gebied in bepaalde delen van het land over te nemen, gebeurt dit lang niet altijd.

Sinds 2021 balanceert Evergrande aan de rand van de afgrond, en trok het bedrijf de hele vastgoedsector in China mee de diepte in.

Daar voelen huizenkopers de pijn van. Veel Chinezen steken hun vermogen in de vastgoedsector, die van groot belang is voor de Chinese economie. En als Chinezen een huis kopen, betalen ze vaak jaren vooruit. Door de kelderende vastgoedprijzen dreigen velen zo hun geïnvesteerde spaargeld kwijt te raken.

Spookwijken

Maar de woning die ze van dat geld kochten, komt vaak niet van de grond. Vastgoedinvesteerders als Evergrande kunnen de kosten van de bouw niet meer ophoesten. De hoge kosten van de vele riskante leningen zijn voor hen een strop geworden. Daardoor ontstaan er gigantische spookwijken van niet afgebouwde huizen.

Zoals hier in Langfang:

Nederlandse consumenten beginnen wat minder geld opzij te zetten. Vorig jaar brachten zij 14,9 miljard euro extra spaargeld naar de bank. Hiermee sparen Nederlanders weer net zo veel als in de jaren voor de coronacrisis, constateert toezichthouder De Nederlandsche Bank (DNB).

Tussen 2020 en 2022 zetten consumenten jaarlijks met gemiddeld 37,8 miljard euro elk jaar juist 2,5 keer meer opzij. Dat was in een tijd waarin de economie ondanks de coronacrisis bleef doordraaien, maar veel mensen bijvoorbeeld hun vakantiegeld door de lockdowns niet konden uitgeven. Tegelijk was de spaarrente door de negatieve rente bij de Europese Centrale Bank (ECB) nagenoeg nul.

Inmiddels zit de economie juist in een lichte recessie, waarbij het leven door de hoge inflatie flink duurder is geworden. Ondertussen verdrievoudigde de spaarrente vorig jaar door de opgelopen ECB-rente. DNB berekende dat vorig jaar ruim 1,7 miljard euro aan rente werd bijgeschreven op spaarrekeningen. In 2022 was dit met 0,5 miljard euro beduidend minder.

Minder op betaalrekening

Door de stijgende spaarrente verhuizen consumenten hun geld ook weer van de betaal- naar een spaarrekening. Op betaalrekeningen nam het saldo vorig jaar met 14,1 miljard euro af. In de coronajaren groeide dit nog fors. Op spaarrekeningen nam het bedrag met 27,2 miljard euro flink toe.

Eerder meldde DNB al dat Nederlanders steeds vaker hun geld op buitenlandse spaarrekeningen zetten om daar meer rente te krijgen. Eind september stond al 10,5 miljard euro elders in de Europese Unie geparkeerd. Hoewel er geen nieuw cijfer wordt genoemd, stelt DNB dat sparen in het buitenland "populairder is geworden". Op de hele som aan spaargeld gaat het volgens DNB wel om "relatief geringe bedragen", zo'n twee procent van het totale spaargeld.

In Iran zijn vier mannen terechtgesteld omdat ze een aanslag zouden hebben voorbereid in opdracht van de Israëlische geheime dienst Mossad. Volgens Iraanse staatsmedia gaat het om vier Iraniërs van Koerdische afkomst.

De vier werden ervan beschuldigd dat ze in de zomer van 2022 vanuit de Iraakse regio Koerdistan illegaal Iraans grondgebied hadden betreden om een bomaanslag te plegen namens de Mossad. Het doelwit zou een fabriek van het Iraanse ministerie van Defensie in de stad Isfahan zijn geweest.

Een rechtbank veroordeelde het viertal in september tot de doodstraf. Volgens staatsmedia werden ze vanochtend geëxecuteerd, kort nadat hun vonnis was bevestigd door het hooggerechtshof.

De Noors-Koerdische mensenrechtenorganisatie Hengaw spreekt schande van het proces. Volgens Hengaw hadden de vier onder dwang een bekentenis afgelegd. Ook zouden aan hen grondrechten zijn ontzegd, zoals juridische bijstand en communicatie met hun familie.

Honderden executies per jaar

Iran voltrekt de doodstraf met grote regelmaat. Officiële cijfers zijn er niet, maar volgens Hengaw werden vorig jaar in Iran 829 veroordeelden terechtgesteld. Alleen van China is bekend dat het daar vaker gebeurt.

Vorige maand executeerde Iran ook al een aantal mensen die in opdracht van de Mossad zouden hebben gewerkt. Iran en Israël zijn al jaren aartsvijanden. Het conflict is de laatste tijd echter verscherpt door de oorlog tussen Israël en Hamas. Die Palestijnse terreurorganisatie wordt gesteund door het regime in Teheran.

Staatssecretaris Van Huffelen voor Digitalisering stopt met X, voorheen bekend als Twitter. Dat heeft ze laten weten in een laatste bericht op het sociale medium.

"Voor mij is het nu klaar", zegt ze in een toelichting tegen NU.nl. "Ik gooi de app van mijn telefoon af." De reden om te stoppen is de koers van X onder eigenaar Elon Musk.

Uitnodigingen afgeslagen

Van Huffelen maakt zich al langer zorgen over de rol die sociale media spelen in de democratie, bijvoorbeeld waar het gaat om desinformatie. Tot haar ergernis heeft X uitnodigingen om hierover met het kabinet in gesprek te gaan afgeslagen.

"Sinds de overname van Twitter door Musk heerst steeds meer het idee dat het een platform is waar alles moet kunnen", zegt ze tegen de nieuwswebsite. "Als je als platform echt niet aan onze regels wil voldoen, dan is het voor mij tijd om afscheid te nemen."

Geen kabinetsbeleid

Van Huffelen zegt dat het om een persoonlijke keuze gaat en dat het dus geen kabinetsbeleid is. De staatssecretaris heeft haar besluit afgelopen vrijdag wel meegedeeld in de ministerraad.

Voorlopig blijft het account van Van Huffelen nog bestaan, zodat berichten van de staatssecretaris nog kunnen worden teruggelezen. Maar nieuwe berichten plaatst ze alleen nog op sociale media LinkedIn en Mastodon.

De 500 miljoen euro aan bezuinigingen op de jeugdzorg is onverantwoord en moet van tafel. Dat zegt staatssecretaris Van Ooijen (Volksgezondheid) tegen de NOS voorafgaand aan het debat over de jeugdbegroting.

In het coalitieakkoord van het huidige kabinet-Rutte IV is een bezuiniging van een half miljard opgenomen die nog ingevuld moet worden. Voor het huidige jaar is die besparing teruggedraaid, schrijft Van Ooijen aan de Tweede Kamer, maar vanaf volgend jaar moet er wel worden bezuinigd.

In zijn brief somt de demissionair staatssecretaris een aantal opties op om te bezuinigen, waaronder een inkomensafhankelijke eigen bijdrage, stoppen met ernstige dyslexiezorg en jeugdhulp vanaf 18 jaar niet meer vergoeden.

De eigen bijdrage zou bijvoorbeeld op maximaal 1500 euro per jaar per huishouden kunnen worden gezet om een besparing van 270 miljoen euro te realiseren, rekent Van Ooijen voor. Andere maatregelen leveren per stuk enkele tientallen miljoenen op, waarmee je in totaal op 500 miljoen euro kan komen.

Maar in een toelichting noemt de ChristenUnie-staatssecretaris het niet verantwoord om dit soort "zware maatregelen die veelal raken aan kinderen in zeer kwetsbare situaties" te nemen. En hij voegt daaraan toe: "Ik heb altijd gezegd: de besparingen mogen niet ten koste gaan van de meest kwetsbare kinderen." Dat betekent dat de staatssecretaris niet achter het beleid van zijn eigen kabinet staat.

Van Ooijen stelt dat hij geen goede nieuwe bezuinigingsmaatregelen kan verzinnen, omdat alles "wat redelijk en haalbaar" is al wordt gedaan. Hij doelt daarmee op de vorig jaar vastgestelde Hervormingsagenda Jeugd waarmee volgens hem 1 miljard euro per jaar wordt bespaard. "Meer dan in welke zorgsector dan ook."

Richting van de Kamer

Volgens de staatssecretaris is het eigenlijk aan een nieuw kabinet om zich te buigen over besparingen in de jeugdzorg, of om ze te schrappen. Als er niet snel genoeg een volgend kabinet is, gaat Van Ooijen toch op zoek naar een oplossing "mede in het licht van de overheidsfinanciën". Hij vraagt aan de Tweede Kamer om hem hierin vandaag in het debat "richting te geven".

Er is al jaren veel te doen over de zorg aan jongeren en kinderen die met problemen kampen. In 2015 werd de uitvoering van die zorg overgedragen aan de gemeenten. De verwachte verbeteringen bleven uit.

De kosten liepen op, de wachtlijsten werden langer en hulpverleners werden geconfronteerd met veel administratieve lasten. Die problemen zijn nog niet opgelost. Het gevolg is dat kinderen niet of te laat de zorg krijgen die ze nodig hebben, constateerde de Algemene Rekenkamer vorig jaar nog in een snoeihard rapport.

De Tweede Kamer debatteert vandaag vanaf 10.00 uur over de jeugdzorg.

De Japanse maanlander SLIM is weer operationeel nadat die dagenlang stillag door een probleem met de stroomvoorziening. Dat schrijft ruimtevaartorganisatie JAXA op X. Bij het bericht staat een foto van een rots die de naam toypoedel heeft gekregen, naar het gelijknamige hondenras.

Japan slaagde er als vijfde land in om een ruimtevaartuig naar de maan te brengen. Maar na de succesvolle landing werd de lander, die zo groot is als een personenauto, uitgeschakeld omdat de zonnepanelen niet goed werkten. Die konden geen stroom opwekken omdat de zonnecellen van de zon af waren gericht.

De vraag was hoelang communicatie met de aarde mogelijk was. De lander draaide op batterijen die vermoedelijk na een paar uur leeg waren. Daarom schakelde JAXA de maanlander uit, totdat de hoek van het zonlicht was veranderd. De ruimtevaartorganisatie zou een week later bekendmaken of SLIM zijn missie kon hervatten. Dat is nu dus gebeurd.

Maangesteente

SLIM gaat maangesteente onderzoeken om zo meer te leren over de oorsprong van de maan. Japan wil een grotere rol gaan spelen in de ruimte. Het werkt daarbij samen met de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie NASA.

Het is de bedoeling dat in de komende jaren een Japanse astronaut voet op de maan zet als lid van het Artemis-project van NASA. Dat heeft als doel om meer mensen naar de maan te brengen.

De maanlander vloog in september met deze raket mee:

Het aantal arbeidsongeschikten loopt verder op. In 2023 keerde het UWV nog 840.000 arbeidsongeschiktheidsuitkeringen uit, dit jaar zal dat aantal naar verwachting oplopen tot 853.000.

Vooral de instroom in de WIA (Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen) loopt sinds 2015 elk jaar op. Vorig jaar kwam een recordaantal van ruim 60.000 mensen die regeling in.

Vooral 60plussers worden arbeidsongeschikt

De stijging wordt voornamelijk veroorzaakt door mensen van 60 jaar en ouder. Door de verhoging van de AOW-leeftijd moeten zij ook nog eens langer doorwerken, en maken ze dus ook langer gebruik van een arbeidsongeschiktheidsuitkering.

Een andere oorzaak voor de hogere instroom is dat de afgelopen jaren duizenden 60-plussers veel makkelijker de WIA zijn ingestroomd, omdat ze geen medische keuring hebben gekregen van een arts. Deze groep valt onder een tijdelijke noodmaatregel, omdat het UWV nog altijd kampt met grote achterstanden in de medische keuringen.

In de eerste drie kwartalen van dit jaar zaten er 3665 mensen in de WIA met long covid. Bijna driekwart van hen is volledig arbeidsongeschikt verklaard. Het UWV komt later met cijfers over het gehele jaar.

De achterstanden bij de medische beoordelingen zijn nog altijd een groot probleem. In 2022 liep de wachtrij op tot het ongekende aantal van 17.000 mensen. Het UWV heeft afgelopen jaren het aantal keuringen opgeschroefd, waardoor die wachtrij vorig jaar is teruggebracht tot ongeveer 13.000.

Het UWV moet eigenlijk binnen acht weken een beslissing nemen over een aanvraag voor een WIA-uitkering, maar dat is nu maximaal 9 maanden. Het UWV wil die termijn dit jaar terugbrengen naar 7 maanden.

In mei vorig jaar concludeerde de Algemene Rekenkamer dat de WIA "onuitvoerbaar" en op sommige punten zelfs "onrechtmatig" is. Een onafhankelijke commissie bekijkt op dit moment hoe het arbeidsongeschiktheidsstelsel eenvoudiger en beter kan worden. De commissieleden komen eind volgende maand met hun conclusies.

Op de A28 bij Amersfoort heeft het verkeer de hele ochtend vastgestaan vanwege een gat in de weg. Omdat het wegdek gerepareerd moet worden is de linkerrijstrook al de hele dag dicht. Dat leidde tijdens tot ochtendspits tot kilometers file en vertragingen van meer dan een uur. Inmiddels neemt de vertraging af.

Het gat zit in de weg bij knooppunt Hoevelaken. Rijkswaterstaat voert er op dit moment herstelwerkzaamheden uit. Zolang de werkzaamheden nog gaande zijn, blijft de rijstrook afgesloten. Tot die tijd is er een omleidingsroute ingesteld vanaf Zwolle: verkeer kan omrijden via Apeldoorn over de A50 en de A1.

Het wegdek op de A28 bij Amersfoort is al langer niet in goede staat. "Een definitieve aanpak stond over enkele weken op de planning. Afgelopen weekend hebben we geprobeerd om met een tijdelijke reparatie de rijstrook open te kunnen houden, helaas is gister gebleken dat dit toch niet een oplossing was", laat Rijkswaterstaat aan RTV Utrecht weten.

Een deel van het slechte wegdek:

Betogende boeren trekken ook deze ochtend door België, waardoor een drukke ochtendspits is ontstaan. Vooral op de ring van Brussel staan automobilisten muurvast. Sinds gisterochtend worden verschillende snelwegen en knooppunten geblokkeerd.

De boeren willen de wegen in de loop van de ochtend weer vrijgeven, zegt een woordvoerder van landbouworganisatie Fédération des Jeunes Agriculteurs (FJA), maar de komende week staan meer protesten op de agenda.

De protesten begonnen gisteren in alle vroegte, met zo'n 400 tractoren die de weg op gingen. Bij knooppunt Daussoulx, zo'n 65 kilometer onder Brussel, zijn wegen daardoor geblokkeerd. Ook bij Halle, net ten zuiden van de hoofdstad, is de ring afgesloten, meldt omroep VRT nieuws. In Sint-Truiden, dat ten oosten van Brussel ligt, ging een honderdtal boeren de weg op om actie te voeren bij een voetbalstadion.

De boeren voeren de hele week actie vanwege de dalende inkomsten en strenge Europese milieunormen. Daar moet veel geld voor worden uitgetrokken, terwijl de productiekosten alleen maar stijgen en de verkoopprijzen gelijk blijven. Boeren is voor de demonstranten naar eigen zeggen niet meer rendabel. Ook hebben Belgische boeren, net als in Nederland, te maken met een stikstofakkoord dat vorige week door het Vlaams Parlement is goedgekeurd.

"Indien de politici ons echt tegemoetkomen, zullen we misschien sneller de locaties verlaten, maar momenteel is er nog niets beslist", vertelt Guillaume Van Binst, secretaris van de landbouworganisatie FJA tegen het Belgische dagblad Het Nieuwsblad.

Om tafel

De Waalse minister van landbouw Willy Borsus heeft inmiddels laten weten met collega's om tafel te gaan "om te kijken wat we kunnen doen". Volgens België-correspondent Kysia Hekster gebeurt dat morgen al, met drie landbouwministers van Vlaanderen, Wallonië en ook op federaal niveau in België.

"En die hebben ook gezegd dat ze willen overleggen op Europees niveau. Een deel van de klachten gaat over Europees klimaat en natuurbeleid. En er is aangekondigd dat er ook met de andere ministers van landbouw gepraat gaat worden, omdat er overal in de Europese Unie protesten zijn", aldus Hekster.

Met die eerste poging is de FJA tevreden, maar de acties blijven om de boodschap kracht bij te zetten. Lotte Arkens van de Groene Kring Limburg, een jongerenorganisatie voor de landbouwsector, beaamt dat. "Voor ons is de maat vol", zegt ze tegen VRT Nieuws. "Het zijn regeltjes op regeltjes, die onhoudbaar worden en waarvan we niet meer weten welke nog van toepassing zijn en welke niet."

Automobilisten die vandaag de weg op gaan, wordt gevraagd de omgeving van Brussel te mijden. Wegen rond de hoofdstad staan muurvast, sommige automobilisten staan al twee uur stil en er is sprake van een chaotische situatie.

Volgens de ANWB heeft Nederland nog geen last van de boerenprotesten in België, omdat de knelpunten rond Brussel zitten en niet noordelijker in het land zijn. Wel adviseert een woordvoerder de situatie goed in de gaten te houden.

Komende week staan er nog acties gepland, in ieder geval bij Antwerpen en Gent. In Brussel blijft het druk: daar worden donderdag boeren verwacht vanwege de Europese top van de EU die dag.

Boerenprotesten trekken de laatste weken door heel Europa. Zo werd er in Duitsland al geprotesteerd en gaan boeren in Frankrijk vandaag staken op snelwegen rondom Parijs.

Philips heeft met het Amerikaanse ministerie van Justitie en de medische toezichthouder een schikkingsovereenkomst gesloten rond de problemen met de slaapapneuapparaten. Als onderdeel van de schikking zet Philips de verkoop van nieuwe apneu- en ademhalingsapparaten in de VS voorlopig stop.

Daarbij zet het bedrijf 363 miljoen euro opzij voor te maken kosten en afschrijvingen bij de afwikkeling van de problemen met apneuapparaten. Dat maakte Philips vanmorgen bekend bij de jaarcijfers van 2023.

De schikkingsovereenkomst en de verkoopstop is het voorlopige klapstuk van slepende problemen met de apneuapparaten. Sinds 2021 riep Philips massaal zogenoemde DreamStation-machines terug nadat was gebleken dat isolatieschuim los kon komen. In november werd bekend dat de DreamStation 2 brand, rook en brandplekken konden veroorzaken.

Om alle problemen definitief op te lossen, is Philips nu tot een akkoord gekomen met het Amerikaanse ministerie van Justitie. Hierin is afgesproken dat het bedrijf Amerikaanse klanten met een apneuapparaat blijft helpen met reparaties en hen voorziet van onderdelen en accessoires. Pas als de toezichthouder heeft vastgesteld dat er geen enkele problemen meer zijn, mogen de machines weer worden verkocht. Een Amerikaanse rechter moet de overeenkomst van Philips met justitie en de toezichthouder nog wel goedkeuren.

Philips benadrukt dat de verkoopstop van de DreamStation en andere apneuapparaten enkel geldt voor de VS, in Europa worden de apparaten gewoon verkocht. En ook in Europa zijn er problemen en is Philips druk doende met de controle, reparatie en vervanging van apneuapparaten.

Schadeclaims

De voorziening van 363 miljoen euro voor de schikkingsovereenkomst komt bovenop de honderden miljoenen euro's die de problemen met de apneuapparaten Philips al hebben gekost. Zo schikte Philips vorig jaar al voor 575 miljoen euro met Amerikaanse patiënten. Philips verwacht in de tweede helft van dit jaar en begin 2025 meer te kunnen melden over de afhandeling van meer medische schadeclaims van patiënten.

De Nederlandse Apneuvereniging ziet de verkoopstop in de VS als een Amerikaans juridisch traject. "Wij houden de lijn aan dat Nederlandse patiënten de apparaten veilig kunnen gebruiken", zegt een woordvoerder tegen de NOS.

Dalende omzet

Topman Roy Jakobs spreekt in een persverklaring desondanks van "sterke resultaten" in het eerste jaar van een driejarig verbeterplan bij Philips. Hij erkent wel dat er nog "meer werk te doen is". Tegelijk verontschuldigt Jakobs zich bij apneupatiënten vanwege de problemen met de DreamStation.

Philips sloot het jaar verder af met een dalende omzet. De omzet van iets meer dan 5 miljard euro in de laatste drie maanden van 2023 lag 7 procent onder die van dezelfde periode een jaar eerder. De verkopen daalden met 1 procent. Voor het hele jaar komt de omzet van het medische technologieconcern uit op 18,1 miljard euro, tegen 17,8 miljard euro in 2022. Onderaan de streep schrijft Philips rode cijfers, een verlies van 463 miljoen euro. In 2022 leed Philips ook al een verlies van 1,6 miljard euro.

Leerlingen uit groep 8 van de basisschool maken de komende drie weken voor het eerst de doorstroomtoets. Die toets vindt eerder in het jaar plaats dan de eindtoets, die voorheen werd afgenomen.

Enkele dagen voordat ze de toets maken, krijgen leerlingen het schooladvies van hun leraar en na de uitslag van de toets melden alle kinderen zich tegelijk aan voor de middelbare school. Deze volgorde moet kansenongelijkheid verminderen.

"De doorstroomtoets is belangrijker voor kinderen uit kansarme gezinnen dan uit kansrijke", legt hoogleraar sociologie Thijs Bol uit. Hij doet onderzoek naar kansenongelijkheid in het onderwijs. "Voor de kinderen uit kansarme gezinnen is het vaker zo dat ze op de toets laten zien dat ze toch meer in hun mars hebben dan wat hun docent misschien dacht. Dat kan dus leiden tot een bijstelling van hun advies."

Nauwelijks bijgesteld

In de oude situatie zat er een aantal maanden tussen het advies van de docent en de eindtoets. Als de uitslag van de eindtoets hoger was dan het advies van de docent, kon het kind zich op een andere school inschrijven. Maar in de praktijk gebeurde dat vaak niet meer, zegt Bol. "Als iemand zich eenmaal voor de havo had aangemeld, werd niet meer voor het vwo gekozen als na de toets bleek dat dat niveau beter paste." Wel brachten ouders met voldoende geld voor bijlessen hun kind een paar maanden naar bijles om te oefenen voor de toets zodat het een hoger advies zou krijgen.

Met deze nieuwe doorstroomtoets worden scholen nu verplicht om het advies bij te stellen als uit de toets een ander advies volgt, zegt Bol. "Dat was voorheen niet zo. En als de scholen het niet willen bijstellen, moeten ze dat nu echt goed uitleggen."

Een bijgesteld schooladvies leidde ook tot een ander probleem: de voorkeursschool kon al vol zitten met leerlingen die zich op basis van het schooladvies mochten inschrijven. Door één centrale aanmeldweek voor alle leerlingen heeft iedereen evenveel kans om op zijn favoriete school te komen.

Scholenkoepel heeft kritiek

De PO-Raad, belangenbehartiger van basisscholen, stelt dat een veel latere selectie de kansenongelijkheid beter tegengaat dan een nieuwe toets. Dus scholen zouden kinderen niet na groep 8 moeten indelen op niveau, maar na drie jaar brugklas, als ze een jaar of 15 zijn.

Net als de Onderwijsraad pleit de PO-Raad dus voor een brede brugklas van drie jaar en daarna pas selecteren. "Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat dit vroege selectiemoment vooral negatief uitpakt voor vroege leerlingen, kinderen met een migratieachtergrond of uit een minder gunstige sociaaleconomische omgeving."

Scholen kiezen hun eigen toets

Aanvankelijk kregen scholen twee weken voor de doorstroomtoets, maar na forse kritiek uit met name het zuiden van het land vanwege het samenvallen met carnaval staan er nu drie weken voor de toets.

Er zijn zes verschillende doorstroomtoetsen zoals van Cito of Iep. Een aantal daarvan is volledig digitaal, maar veel kinderen maken de toets op papier. Die papieren toets is voor iedereen op 6 en 7 februari. De digitale is door scholen zelf in te plannen in de komende drie weken en duurt maximaal twee dagdelen.

Goedemorgen! Vandaag beginnen de eerste leerlingen van groep 8 aan de nieuwe doorstroomtoets en in de academische ziekenhuizen van Amsterdam en Rotterdam worden vondelingenkamers geopend, voor moeders die niet meer voor hun kind kunnen zorgen.

Eerst het weer: De ochtend begint fris, maar omdat de zon regelmatig schijnt, loopt de temperatuur snel op. Vanmiddag is het in een groot deel van het land 10 of 11 graden, en in het zuidoosten plaatselijk 13 graden. Later vandaag neemt de bewolking vanaf zee toe. De komende dagen heeft bewolking vaak de overhand, met een enkele keer regen. Het blijft zacht.

Ga je de weg op? Hier vind je het overzicht van de werkzaamheden. En hier zie je waar wordt gewerkt aan het spoor.

Wat kun je vandaag verwachten? Wat heb je gemist?

De gemeentebelastingen stijgen dit jaar fors, blijkt uit cijfers van het CBS. Gemeenten verwachten 8,5 procent meer belasting te innen. Dat is de grootste toename sinds 2007.

Vooral de onroerendezaakbelasting, de ozb, zorgt voor meer inkomsten bij gemeenten. Die belasting is gebaseerd op de WOZ-waarde, en die steeg het afgelopen jaar ruim 16 procent.

Ander nieuws uit de nacht En dan nog even dit:

Wijk aan Zee als droombestemming. Dat ligt misschien niet helemaal voor de hand, maar voor schaakliefhebbers is niets minder waar. Het Tata Steel-toernooi is inmiddels afgelopen, maar omroep NH sprak nog met Sagar Shah, de Mart Smeets van de Indiase schaakwereld.

Vanuit de miljoenenstad Mumbai deed hij verslag van het evenement. Hij gaf commentaar voor zijn 1,5 miljoen volgers op YouTube bij de schaakpartijen in Wijk aan Zee. "Ik ben er alleen nog nooit geweest", vertelt hij aan de regionale omroep.

Tijdens het Noord-Hollandse schaaktoernooi is Wijk aan Zee het epicentrum van de schaakwereld, ook in India. "Je hebt het gezegde 'eerst Napels zien en dan sterven', maar voor schaakspelers geldt dat voor het dorp Wijk aan Zee", lacht Shah. "Het is een droom van me om er ooit heen te gaan. Maar ik maak het een beetje goed door commentaar te geven in mijn studio."

Fijne maandag!

Een laatste redmiddel. Dat is het streven van de vondelingenkamers die vandaag openen in de academische ziekenhuizen van Amsterdam en Rotterdam. Moeders kunnen daar naartoe als ze niet meer voor hun kind kunnen zorgen. Verpleegkundigen bieden hulp, maar in het uiterste geval kan de moeder ook anoniem haar baby afstaan.

Stichting Beschermde Wieg zet zich in om door heel het land vondelingenkamers in te richten. Op elf plekken is dat gelukt. Vandaag komen daar de kamers in het Amsterdam UMC en het Erasmus MC bij. Vier andere ziekenhuizen hebben ook toegezegd zo'n kamer te willen.

Anonieme kamer

Als een moeder een vondelingenkamer binnenstapt, sluit automatisch de deur. Er gaat een signaal naar een verpleegkundige dat de kamer wordt gebruikt. De moeder kan anoniem haar baby in een wieg leggen en weglopen, maar ook contact opnemen met het personeel via een intercom. Zo'n twee keer per jaar wordt er gebruikgemaakt van deze kamers. In de afgelopen jaren is het altijd gelukt moeder en kind op den duur weer bij elkaar te brengen.

"Het is geweldig dat er in zulke grote ziekenhuizen een plek is waar radeloze moeders hulp kunnen krijgen", zegt Barbara Muller, oprichter van Beschermde Wieg. "In Rotterdam zijn er al kamers, maar niet in het academische ziekenhuis. In Amsterdam is dit de eerste. De afgelopen jaren is treurig duidelijk geworden dat het echt nodig is."

Drie jaar geleden werd een levende baby in een afvalcontainer in Amsterdam gevonden. Vijf jaar eerder werd in dezelfde stad bij een plas een dode baby gevonden. Nabij Rotterdam lag vorig jaar een dode baby in een rivier en een paar maanden daarvoor stuitten schoonmakers op een bakje met een menselijke foetus in de haven.

Christine* overwoog om haar kind achter te laten in een vondelingenkamer. Ze raakte zwanger terwijl ze dakloos was. "Hoewel ik aanvoelde dat ik een baby in m'n buik had, heb ik het lang ontkend. Na drie maanden was ik zo misselijk dat ik naar het ziekenhuis moest. Daar kreeg ik m'n eerste echo. Het was te vergevorderd voor abortus, vond ik."

"Na de opname in het ziekenhuis belandde ik weer op straat. De daklozenopvang zat vol. Het was een ontzettend zware periode. Ik heb eraan gedacht mijn kind te vondeling te leggen. Je wilt het beste voor je kind, maar als dat niet kan, wat moet je dan?"

Gedogen

Het is bij wet verboden om een kind te vondeling te leggen. Het principe van een vondelingenkamer was daarom omstreden, ook in de politiek. Vijf jaar geleden heeft de minister besloten vondelingenkamers te gedogen, zodat baby's een erger lot wordt bespaard. Sindsdien is er meer animo voor het aanbieden van kamers voor vondelingen.

Behalve het oprichten van vondelingenkamers biedt stichting Beschermde Wieg begeleiding aan moeders tijdens en na de zwangerschap. Afgelopen jaar zochten 2000 vrouwen hulp bij de stichting. Verreweg de meeste vrouwen die in eerste instantie afstand wilden doen van hun baby, bleven er uiteindelijk toch voor zorgen.

Zo ook Christine. Zij leeft inmiddels met haar kinderen in een huis. "Ik wil mij nu inzetten om het taboe te doorbreken. Het moederschap kan zo mooi zijn, maar ook zo beangstigend. Vrouwen moeten zich niet schamen bij de zwangerschap. Er is altijd hulp."

* Christine is niet haar echte naam. De vrouw in kwestie wil niet dat het gevoelige verhaal haar omgeving schaadt. Haar echte naam is bekend bij de redactie.

Het Verenigd Koninkrijk gaat wegwerpvapes verbieden. De regering van premier Sunak hoopt daarmee de stijgende populariteit van vapen onder jongeren tegen te gaan. Het is nog niet bekend wanneer het verbod in werking treedt.

Uit cijfers blijkt dat 7,6 procent van de kinderen in het Verenigd Koninkrijk tussen de 11 en 17 jaar af en toe of regelmatig vapet. In 2020 was dat nog 4,1 procent.

"Zoals elke ouder of docent weet, is de toenemende populariteit van vapen een van de zorgelijkste trends van het moment", schrijft Sunak in een verklaring. "We moeten het probleem aanpakken voordat het nog groter wordt."

Wegwerpvapes reden van toename

Het is in het VK al verboden om e-sigaretten te verkopen aan minderjarigen. Volgens de regering is het nodig om de wegwerpvapes specifiek nog te verbieden, omdat die "een belangrijke factor zijn in de alarmerende toename onder jongeren". De wegwerpvapes worden vaak verkocht in kleinere en kleurrijkere verpakkingen dan de normale variant.

Met de nieuwe regelgeving wordt het aantal smaakjes aan banden gelegd, krijgen e-sigaretten sobere verpakkingen en moeten verkopers ze uit het zicht van kinderen houden. Het verbod zou daarnaast goed zijn voor het milieu: elke week worden zo'n vijf miljoen wegwerpvapes daadwerkelijk weggegooid.

Rookvrije generatie

Het besluit van de conservatieve regering maakt deel uit van de plannen voor een rookvrije generatie. In dat kader werd vorig jaar al een verbod aangekondigd op de verkoop van sigaretten aan mensen die na 1 januari 2009 zijn geboren.

Een verbod op wegwerpvapes werd eerder ook al aangekondigd in Australië, Frankrijk, Duitsland en Nieuw-Zeeland. Enkel in dat laatste land is het verbod al van kracht.

Sinds vorig jaar is er in Nederland een verbod op de verkoop van vapes met een smaakje. Toenmalig staatssecretaris Blokhuis zei in 2020 dat e-sigaretten voor jongeren geregeld een opstapje waren naar het roken van gewone sigaretten en dat de smaken de drempel om te gaan vapen verlaagden.

In de betwiste Afrikaanse regio Abyei, tussen Sudan en Zuid-Sudan, zijn bij een reeks aanslagen tientallen doden gevallen. Regionale bronnen melden aan persbureau AP dat er zeker 52 mensen om het leven zijn gekomen en 64 anderen gewond zijn geraakt. Onder de doden is een Ghanese VN-vredeshandhaver.

Het motief voor de aanvallen was niet meteen duidelijk, maar in het gebied is er regelmatig geweld. Etnische groeperingen zijn met elkaar in conflict vanwege onenigheid over grondgebied. De minister van Informatie van Abyei zegt tegen AP dat de aanvallers gewapende jongeren waren.

Volgens de lokale VN-missie UNISFA vonden er gevechten plaats in Nyinkuac, Majbong en Khadian. Burgers werden geëvacueerd naar VN-centra. Een van die bases, in Agok, werd aangevallen door een gewapende groepering, meldt UNISFA in een verklaring. VN-blauwhelmen slaagden erin om de aanval af te slaan, maar daarbij is een Ghanese vredeshandhaver omgekomen.

Conflict over olierijke regio

Sudan en Zuid-Sudan hebben al jaren onenigheid over Abyei. Beide landen claimen de olierijke regio als grondgebied, maar het gebied staat momenteel onder controle van Zuid-Soedan. Sinds dat land in maart troepen naar het gebied stuurde, is het etnisch geweld in de regio toegenomen.

Gemeenten verwachten dit jaar 8,5 procent meer geld te innen via belastingen - de grootste toename sinds 2007. In totaal verwachten gemeenten dit jaar gezamenlijk ruim 13 miljard euro te ontvangen, meldt het Centraal Bureau voor de Statistiek op basis van de gemeentelijke begrotingen.

Wat er begroot wordt en wat er uiteindelijk binnenstroomt, verschilt altijd een beetje. Dat komt vooral doordat de inkomsten uit bouwvergunningen en toeristenbelastingen lastig te voorspellen zijn. De afgelopen tien jaar zijn, met uitzondering van coronajaar 2020, de inkomsten altijd hoger geweest dan wat er begroot werd.

Gemeenten halen veruit het meeste geld binnen met de onroerendezaakbelasting, de afvalstoffenheffing, de rioolheffing en parkeerkosten.

Onderstaande grafiek laat zien hoeveel miljard er jaarlijks door gemeenten wordt geïnd. Van 2023 en 2024 is alleen nog de begroting bekend:

Gemeenten hebben begroot dat ze dit jaar 5,5 miljard met de onroerendezaakbelasting (ozb) ophalen, dat is veel op het totaal van ruim 13 miljard. Gemeenten mogen zelf bepalen waar ze dit geld aan uitgeven.

Vooral de WOZ-waarde heeft invloed op de hoogte van die belasting en de WOZ-waarde is door de gestegen huizenprijzen fors toegenomen. Er zit altijd wat vertraging in het berekenen van de WOZ-waarde, dus de huizenprijsschommelingen (met ook dalingen) van afgelopen jaar zitten nog niet in de berekeningen van dit jaar.

Daarom neemt de ozb dit jaar gemiddeld met 7,5 procent toe. De WOZ-waarde voor een woning bedroeg op 1 januari 2022 368.000 euro, dat is 16,1 procent meer dan een jaar eerder. Vooral Rotterdammers gaan dat dit jaar merken: daar stijgt de ozb met ruim 13 procent. In Amsterdam ligt dat met 5 procent lager.

Niet zelf bepalen

Ook de afvalstoffenheffing en rioolheffing zijn belangrijke inkomsten voor gemeenten. Beide belastingen nemen ook dit jaar weer toe, maar er is een belangrijk verschil met de ozb. Gemeenten mogen namelijk niet zelf vrij bepalen waar ze het geld aan uitgeven: het moet echt naar afvalvervoer en -verwerking (afvalstoffenheffing) en de afvoer van afval- en regenwater (rioolheffing) gaan. Ook mogen de inkomsten niet hoger zijn dan de daadwerkelijke kosten.

En autobezitters zullen het al gemerkt hebben: ook de parkeerkosten nemen toe. Vooral in Amsterdam, Rotterdam en Utrecht gaan de prijzen omhoog.

Er zijn ook nog wat kleinere belastingen, zoals kosten voor gemeentediensten (leges). Uitschieter daarbij zijn de secretarieleges, waar gemeenten ruim 50 procent meer inkomsten verwachten. Secretarieleges zijn kosten die je betaalt voor het aanvragen van identiteitsbewijzen.

De enorme stijging komt doordat in 2014 de geldigheidsduur van paspoorten en ID-kaarten verlengd werd van vijf naar tien jaar. Tussen 2019 en 2023 werden er dus weinig nieuwe documenten aangevraagd, maar dit jaar verlopen de eerste identiteitsbewijzen die tien jaar geldig waren. De gemeenten verwachten veel aanvragen en dus meer leges.

Daarnaast verwachten grote (en voor toeristen populaire) gemeenten als Amsterdam en Rotterdam een forse toename van de binnenkomende toeristenbelasting. Dat komt in de hoofdstad niet alleen doordat het aantal toeristen toeneemt, maar ook doordat de tarieven stijgen.

Minder hondenbelasting

Er is een belastingpot van gemeenten die waarschijnlijk wat gaat krimpen dit jaar, namelijk die van de hondenbelasting. Steeds meer gemeenten schaffen die af.

Om een grote daling gaat het niet. Het begrote potje 'overig' daalt (voor alle gemeenten tezamen) van 141 naar 138 miljoen euro.

De Turkse politie heeft twee verdachten opgepakt voor de aanval op een kerk vanochtend in Istanbul. Dat heeft de minister van Binnenlandse Zaken bekendgemaakt.

Bij de aanval viel een dode, volgens Turkse media een 52-jarige man. De daders kwamen gemaskerd de Santa Mariakerk binnen op het moment dat er een mis bezig was.

Op bewakingsbeelden is te zien hoe ze een man neerschieten die voor hen loopt en vrijwel meteen daarna weer vertrekken. Na het incident sloegen ze op de vlucht.

Op deze bewakingsbeelden is te zien hoe de gemaskerde mannen de kerk binnenvallen:

Terreurgroep Islamitische Staat heeft de aanval via Telegram opgeëist. Een afdeling van IS zegt de aanval te hebben uitgevoerd na een oproep van IS-leiders om joden en christenen aan te vallen.

Minister Yerlikaya van Binnenlandse Zaken bevestigt dat de verdachten banden hebben met IS. Volgens hem zijn het twee buitenlandse staatsburgers: een burger van Tadzjikistan en een Rus.

President Erdogan heeft telefonisch zijn steun betuigd aan een priester die aan de kerk verbonden is. Paus Franciscus bracht zijn condoleances over tijdens het wekelijkse Angelus. "Ik spreek mijn verbondenheid uit met de gemeenschap van de kerk", zei hij.

Volgens het Turkse staatspersbureau Anadolu is meer dan 99 procent van de inwoners in Turkije islamitisch, maar wonen er ook 180.000 christenen in het land.