NOS Nieuws - Algemeen

KLM schrapt vanwege de mist die morgen wordt verwacht uit voorzorg veertig vluchten. Dat zegt een woordvoerder van de luchtvaartmaatschappij.

Ook vandaag zijn vanwege de mist al tientallen vluchten geannuleerd op Schiphol. Alleen bij KLM gaat het al om 96 geannuleerde vluchten. Ook Eindhoven Airport meldt vertragingen en enkele annuleringen vanwege de mist. Bij de luchthaven van Rotterdam lijkt vooralsnog geen sprake van problemen door het weer.

In het westen en zuiden van het land geldt vanwege de mist tot 14.00 uur code geel. Op sommige plekken is het zicht minder dan 200 meter.

Dode bij auto-ongeluk

In Friesland was vanochtend rond 06.30 uur een aanrijding met drie voertuigen op de N361 bij Makkinga. Hierbij kwam één persoon om het leven, meldt de politie. Twee anderen raakten gewond. Volgens Omrop Fryslân is de overleden persoon een 22-jarige vrouw uit Heerenveen. Het is nog onduidelijk in hoeverre de mist een rol speelde bij het ongeluk.

Op de A1 bij Hengelo was er vanochtend een kettingbotsing, schrijft regionale omroep Oost. Ook hier is niet duidelijk of dat kwam door de mist. Eén rijstrook is afgesloten.

Ondanks het beperkte zicht stonden er vanochtend niet meer files dan normaal. Rond 09.00 waren er volgens de ANWB tientallen files met een totale lengte van zo'n 240 kilometer.

Hij vormde de inspiratie voor de spionageromans van John le Carré en was zonder twijfel de meest succesvolle dubbelspion uit de geschiedenis van de geheime diensten: Kim Philby. Dertig jaar lang werkte de Brit in het diepste geheim voor de KGB, de beruchte inlichtingendienst van de Sovjet-Unie.

Een reeks geheime staatsdocumenten die na zestig jaar zijn vrijgegeven uit de Britse overheidsarchieven werpt een nieuw licht op de meesterspion. Ze geven nieuwe details over de schade die hij aanrichtte en hoe Londen hem uiteindelijk wist te ontmaskeren.

Kim Philby was in de jaren 30 een jongeman met communistische sympathieën die studeerde aan de prestigieuze Universiteit van Cambridge. Vlak na zijn afstuderen in 1934 wisten de inlichtingendiensten van de Sovjet-Unie hem te rekruteren als spion.

Cambridge Five

Tijdens de Tweede Wereldoorlog ging hij werken voor de Britse Secret Intelligence Service (de SIS, die tegenwoordig MI6 heet), waar hij met zijn charme en intelligentie al snel hoge posities bekleedde. Philby was onderdeel van de zogeheten Cambridge Five, een groep van vijf Britse dubbelspionnen die allemaal waren gerekruteerd door de KGB op de Universiteit van Cambridge.

Philby was de meest succesvolle spion van het vijftal. In de jaren dat hij voor de SIS werkte, gaf hij enorme hoeveelheden geheime informatie door aan de Sovjet-Unie. Zo wist de KGB honderden spionnen en dissidenten op te sporen en te liquideren. Ook gaf Philby de plannen door voor een geheime Brits-Amerikaanse operatie om het communistische regime in Albanië omver te werpen. Moskou wist zo een staatsgreep te verijdelen.

Bekijk hier een kort portret van Philby:

De vrijgegeven staatsdocumenten bevestigen ook wat al decennialang vermoed werd. Philby was verantwoordelijk voor een van de beruchtste incidenten uit de geschiedenis van de Britse geheime dienst: het verraad van de Russische KGB-agent Konstantin Volkov in 1945.

Volkov was in september van dat jaar de Britse ambassade in Istanbul binnengewandeld. Hij was bereid om over te lopen naar de Britten voor een bedrag van 50.000 pond. Het leidde tot grote opwinding in Londen, omdat Volkov een goudmijn aan geheime informatie bezat. Niet alleen beschikte hij over een lijst met de namen en adressen van alle KGB-agenten, ook wist hij de identiteit van negen Britse dubbelspionnen die werkten voor de Britse overheid. Een van die negen namen was Kim Philby.

Philby was op dat moment het hoofd van de contraspionage-afdeling van de Britse geheime dienst en rook meteen gevaar toen hij hoorde over Volkov. Hij dreigde immers nu zelf ontmaskerd te worden als dubbelspion.

Hij gaf een noodsignaal aan zijn contactpersoon bij de KGB. Een Sovjet-team van geheim agenten wist Volkov en zijn vrouw te onderscheppen in Istanbul. Ze werden gedrogeerd en naar Bulgarije gesmokkeld. Van hen werd nooit meer iets vernomen.

De ontmaskering van Philby

In 1951 rezen de eerste vermoedens dat Philby een dubbelspion was voor de Sovjet-Unie. De geheime dienst kon dat niet bewijzen, maar de vermoedens waren voldoende om Philby te ontslaan. Hij ging de journalistiek in, werd correspondent in Libanon, maar bleef actief als spion voor Moskou.

Pas in 1962 vonden de Britse geheime diensten het bewijs waarnaar ze zo lang op zoek waren geweest, met de bekentenis van een oude studiegenoot van Philby. Zij verklaarde dat hij had geprobeerd haar in 1934 te rekruteren als geheim agent voor de Sovjet-Unie.

Londen stuurde MI6-spion Nicholas Elliott, die een oude vriend was van Philby, naar Libanon om een bekentenis te ontlokken. Na een aanvankelijke ontkenning gaf Philby uiteindelijk toe dat hij spioneerde voor de KGB.

De gesprekken tussen Philby en Elliott werden met verborgen microfoons opgenomen. De uitgeschreven verslagen van die gesprekken zijn terug te vinden in de geheime documenten die nu zijn vrijgegeven. Daarin zegt Philby geen moment spijt te hebben van zijn verraad. "Als ik mijn leven kon overdoen, zou ik waarschijnlijk precies hetzelfde hebben gedaan."

Enkele dagen na zijn ontmoeting met Elliott klom Philby aan boord van een Russisch vrachtschip dat voor de kust van Libanon lag. Zo wist hij te ontsnappen naar Moskou, waar hij tot zijn dood in 1988 zou blijven.

Eén mysterie blijft nog overeind. Waarom gaf Elliott zijn oude vriend Philby de kans te ontsnappen? De vrijgegeven documenten, waarvan delen nog steeds zijn zwartgelakt, zeggen daar niets over.

Goedemorgen! De mannen die racistische leuzen op de Erasmusbrug zouden hebben geprojecteerd horen vandaag hun straf. En Joe Biden begint met afscheid nemen: de Amerikaanse president houdt vanuit zijn Oval Office zijn afscheidsrede.

Eerst het weer: in een groot deel van Nederland is er in de ochtend kans op dichte mist. Er geldt een waarschuwing in Noord-Holland, Zuid-Holland, Friesland, Overijssel, Gelderland, Utrecht, Noord-Brabant en Limburg. De temperaturen liggen tussen de 3 en 8 graden. Regionaal is de wind hardnekkig, blijft het een groot deel van de dag mistig en is er motregen mogelijk.

Ga je de weg op? Hier vind je het overzicht van de files en werkzaamheden. Check hier de storingen op en werkzaamheden aan het spoor.

Wat kun je vandaag verwachten? Wat heb je gemist?

In het afgelopen jaar zijn 225 wethouders teruggetreden. Dat was na een politieke vertrouwensbreuk, een persoonlijke keuze of een haperende gezondheid, blijkt uit het het jaarlijkse Wethoudersonderzoek door kennisplatform De Collegetafel. Een jaar eerder lag dat aantal nog op 183. In totaal telt Nederland zo'n 1400 wethouders.

De meeste wethouders stopten na een politieke vertrouwensbreuk, 94 in totaal. Om persoonlijke redenen stopten 44 wethouders. Zij wilden meer tijd voor het gezin, familie en privéleven of zich te bezinnen op een nieuwe loopbaan. Om gezondheidsredenen vertrokken 38 wethouders.

Ander nieuws uit de nacht: En dan nog even dit:

Op de grote ijsbaan van Winterswijk kon gisteren voor het eerst deze winter op natuurijs worden geschaatst. Maandagnacht waren de omstandigheden perfect. Het was een heldere nacht met goede temperaturen.

"Dit fleurt echt iedereen op":

Fijne woensdag!

Het UMC Utrecht is een nieuw onderzoek begonnen om borstkanker eerder op te sporen bij vrouwen met dicht borstklierweefsel. Deze vrouwen hebben een veel grotere kans op borstkanker, terwijl juist bij hen tumoren slecht zichtbaar zijn op de mammografie tijdens het bevolkingsonderzoek.

Van de vrouwen tussen de 50 en 75 jaar die aan het bevolkingsonderzoek meedoen, heeft ongeveer een op de twaalf zeer dicht klierweefsel. Zij hebben anderhalf tot twee keer zoveel kans op borstkanker, en juist bij hen zijn tumoren niet goed zichtbaar op een mammografie. Een half jaar geleden ontstond veel commotie hierover naar aanleiding van een artikel in de de Volkskrant.

"We hebben in Nederland een zeer goed bevolkingsonderzoek borstkanker. Ook voor vrouwen met dicht klierweefsel is het belangrijk om mee te doen", benadrukt radioloog Wouter Veldhuis, die samen met hoogleraar epidemiologie Carla van Gils het onderzoek leidt bij het UMC Utrecht. "Maar in die groep is er wel echt ruimte voor verbetering. Bij hen zijn vier op de tien tumoren niet zichtbaar op de mammografie."

Bij toeval ontdekt: tumor van 4 centimeter

Dat overkwam de 68-jarige Caty Bulte. Bij het bevolkingsonderzoek in juni vorig jaar werd een tumor van een centimeter gevonden in haar linkerborst. Op de MRI-scan een maand later, voorafgaand aan haar borstsparende operatie, werden in haar rechterborst nog twee tumoren ontdekt, waaronder een sneller groeiende van 4 centimeter.

"Het is puur toeval dat die ontdekt zijn", zegt Bulte. Ze had al eens gehoord dat ze dicht klierweefsel heeft. "Maar ik wist niets van de gevolgen, ook niet dat je een grotere kans hebt op borstkanker." Dat las ze pas in het Volkskrant-artikel. "Ik was behoorlijk overstuur. Dat ik steeds mammografieën heb gehad waarbij ze weten dat ze niet alles zien en dat je dan toch gewoon het bericht krijgt: er is geen afwijking."

Bulte is opgelucht dat ze ondanks deze tumoren nog steeds borstsparend kon worden geopereerd en dat er geen chemotherapie nodig is. "Maar mijn vertrouwen ben ik wel kwijtgeraakt. Ik weet niet hoe lang ik er al mee rondgelopen heb."

Veldhuis en Van Gils concludeerden vijf jaar geleden al na een jarenlange studie dat met een aanvullende MRI bij het bevolkingsonderzoek bij vrouwen met dicht klierweefsel zo goed als alle borstkankers worden opgespoord.

"Een tumor eerder vinden betekent dat je behandeling veel minder uitgebreid is, dat je misschien toe kan met een borstsparende operatie of geen chemo hoeft", zegt Veldhuis. "Dat is ten eerste voor een vrouw zelf hartstikke fijn, en daarnaast voor de maatschappij goed, want dan zijn de kosten lager."

Toch besloot het ministerie van Volksgezondheid geen aanvullende MRI in te voeren omdat dit volgens de Gezondheidsraad "geen toekomstbestendige aanvulling op het bevolkingsonderzoek naar borstkanker" is.

Aan Van Gils en Veldhuis is gevraagd in een tweede onderzoek te kijken naar kortere en goedkopere methodes: een contrastmammografie, waarbij vloeistof wordt ingebracht zodat tumoren duidelijk oplichten, en een verkorte MRI.

"We gaan nu kijken of een MRI van vijf minuten, die vier keer zo kort duurt als nu, nog steeds net zo goed werkt", zegt Veldhuis. "Door ons eerste onderzoek weten we precies welke MRI-beelden nodig zijn om eventuele tumoren op te sporen. Daarnaast zijn we aan het kijken of het mammogram ook veel beter kan met contrastmiddel."

Er zijn inmiddels tientallen vrouwen gescand in verschillende ziekenhuizen. De ervaringen zijn tot nu toe positief. "'Oh, is het nu al voorbij', zeggen veel vrouwen."

Slim inzetten

De onderzoeksresultaten volgen pas in 2031. Daarom zijn de onderzoekers heel blij dat staatssecretaris Karremans na druk vanuit de Tweede Kamer en Borstkankervereniging Nederland het RIVM laat onderzoeken op welke manier eerder al MRI's aangeboden kunnen worden aan vrouwen met dicht klierweefsel. Rond de zomer moet dit duidelijk zijn.

Volgens Veldhuis is de krapte in de zorg des te meer reden om deze vrouwen zo snel mogelijk aanvullende MRI's te geven. "Hoe krapper de capaciteit, hoe slimmer je die in moet zetten. Dat wil zeggen: een mammogram bij wie het kan, een MRI bij wie het moet."

De Amerikaanse beurswaakhond Amerikaanse Securities and Exchange Commission (SEC) heeft miljardair Elon Musk aangeklaagd. Hij zou begin 2022 niet tijdig hebben bekendgemaakt dat hij Twitter-aandelen bezat voordat hij het sociale medium overnam.

Volgens de SEC kon Musk zo "minstens 150 miljoen dollar" te weinig betalen voor de aandelen die hij kocht, terwijl hij daarvoor had bekend moeten maken dat hij al meer dan 5 procent van de aandelen van Twitter in zijn bezit had. De SEC eist dat Musk het bedrag terugbetaalt, plus een boete.

Musk begon begin 2022 met het opkopen van Twitter-aandelen. In maart van dat jaar bezat hij meer dan 5 procent van de aandelen. Volgens de aanklacht was hij op dat moment wettelijk verplicht om zijn eigendom bekend te maken. Dat deed hij pas op 4 april, elf dagen te laat.

Onzeker

Het is echter onzeker of het daadwerkelijk tot een rechtszaak gaat komen. De huidige voorzitter van de SEC, Gary Gensler, is van plan om op 20 januari af te treden en daarna treedt de regering van Donald Trump aan waarin Musk als adviseur gaat optreden. Musks advocaat Alex Spiro stelt dat de miljardair niets heeft fout gedaan en dat de SEC al jarenlang een 'campagne' tegen Musk voert.

Musk gaf ongeveer 44 miljard dollar uit aan de aankoop van Twitter, die in oktober 2022 werd afgerond. Na de overname veranderde hij de naam van het medium in X.

Het KNMI waarschuwt voor dichte mist in Noord-Holland, Zuid-Holland, Friesland, Overijssel, Gelderland, Utrecht, Noord-Brabant en Limburg.

Het zicht kan plaatselijk minder dan 200 meter zijn waardoor verkeer hinder kan ondervinden. Vanwege de mist geldt in acht provincies code geel tot ongeveer 11.00 uur. Ook Rijkswaterstaat waarschuwt voor dichte mist met zicht tussen de 50 en 200 meter.

Het blijft een groot deel van de dag mistig. Ook is er motregen mogelijk. De wind is zwak tot matig uit het zuidwesten of westen en het wordt 3 tot 7 graden.

Vanwege mist zijn op Schiphol tientallen vluchten geannuleerd.

In Los Angeles zijn grote zorgen dat de natuurbranden in het gebied zich vandaag door toenemende wind verder kunnen verspreiden. Ook zijn in de stad extra waarschuwingen van kracht vanwege de slechte luchtkwaliteit door verspreiding van as en stof.

Er woeden drie grote branden rond de stad en een vierde kleinere bij de stad Ventura op zo'n 100 kilometer afstand. Door de branden zijn inmiddels 25 mensen overleden.

Hoewel werd verwacht dat de wind gisteren al flink zou toenemen, is dat nog niet gebeurd. Autoriteiten waarschuwen echter dat het vandaag harder kan gaan waaien, waardoor de branden zich kunnen verspreiden.

Meest verwoestende brand ooit in Californië

De twee grootste branden zijn de Palisades-brand in het noordwesten van de stad en de Eaton-brand in het noorden van de stad. Zeventien personen kwamen om het leven door de Eaton-brand, de anderen door de Palisades-brand. De Eaton-brand is nu al de meest verwoestende die ooit in de staat Californië heeft gewoed, meldt de brandweer.

De Eaton-brand heeft tot nu toe zo'n 7000 gebouwen verwoest. De Palisades-brand heeft tot nu toe naar schatting zo'n 5300 gebouwen verwoest of beschadigd. Zo'n 12.000 gebouwen lopen nog altijd gevaar om vernietigd te worden door deze brand.

Niet onder controle

Beide branden zijn nog altijd bij lange na niet onder controle. De Palisades-brand is voor 18 procent onder controle (ten opzichte van 14 procent op maandag), de Eaton-brand voor 35 procent (maandag: 33 procent).

Brandweerlieden zetten alles op alles om het oplaaien van de branden te voorkomen:

Voor een groot deel van Los Angeles geldt tot vanavond 19.00 uur lokale tijd een waarschuwing voor as en stof. Inwoners wordt verzocht zo veel mogelijk binnen te blijven.

De geschorste Zuid-Koreaanse president Yoon Suk-yeol is gearresteerd, meldt persbureau Yonhap. Hij werd opgepakt in zijn zwaarbewaakte woning in Seoul waar hij zich wekenlang schuilhield nadat er een arrestatiebevel tegen hem was uitgevaardigd.

Aanleiding daarvoor was het uitroepen van de militaire noodtoestand, begin vorige maand, waarmee Yoon het parlement uitschakelde. Onder druk van het parlement trok hij de noodtoestand dezelfde dag weer in.

Duizenden aanhangers van de president stonden voor de woning en maakten het de politie moeilijk om de president te bereiken. Een eerdere poging om hem te arresteren mislukte nog door de aanwezigheid van aanhangers en zijn presidentiële beveiliging.

'Wilde risico op bloedvergieten voorkomen'

Nadat bekend werd dat Yoon was gearresteerd verscheen een video van hem online. Daarin noemde hij het onderzoek dat naar hem is ingesteld illegaal. Ook stelde hij dat hij had toegestemd om ondervraagd te worden om "het risico op bloedvergieten te voorkomen".

Aanhangers van Yoon probeerden de politie tegen te houden:

Nadat de onderzoekers in de vroege ochtend bij het presidentiële complex waren gearriveerd, duurde het volgens het anti-corruptiebureau nog twee uur voordat zij binnen waren. Daarna zou het nog drie uur hebben geduurd voordat Yoon werd gearresteerd.

Beveiligers van Yoon hielden de agenten aanvankelijk tegen bij de poort. Het terrein was afgezet met prikkeldraad en er waren bussen neergezet als blokkades. Sommigen probeerden met ladders over de rijen bussen te klimmen. Vervolgens beklommen ze het heuvelachtige terrein richting de woning. Na de arrestatie van Yoon verliet een reeks zwarte SUV's het complex.

Afzettingsprocedure

Yoon kondigde op 3 december de staat van beleg af, waarmee het parlement buitenspel werd gezet. Het parlement nam vervolgens een motie aan met als strekking dat de staat van beleg moest worden opgeheven. Halverwege december stemde het parlement voor de afzetting van de president.

Het constitutionele hof had vanaf toen 180 dagen de tijd om te besluiten of Yoon president zou mogen blijven. Gisteren was de eerste zitting van de afzettingsprocedure, maar toen kwam hij niet opdagen. De zitting werd daarom al na vier minuten geschorst.

Donderdag is de volgende zitting. Als Yoon dan weer niet in de rechtbank verschijnt, gaat de zaak zonder hem van start. Als de rechter Yoon schuldig acht aan het leiden van een opstand, kan hij de doodstraf krijgen.

Het aantal christenen dat om hun geloof is vermoord, is vorig jaar wereldwijd iets afgenomen, van 5000 naar 4478. Dat staat in het jaarverslag van de in Nederland opgerichte christelijke organisatie Open Doors. Tegelijk zijn er beduidend meer mishandelingen gemeld, aldus de internationale organisatie. Dat aantal steeg met bijna 28 procent naar 54.780.

Het lagere aantal doden houdt vooral verband met de situatie in Nigeria, schrijft Open Doors. Daar zijn minder christelijke doden geteld dan het jaar ervoor, hoewel het cijfer met 3100 nog altijd het hoogste is van alle landen.

De organisatie schat dat 380 miljoen christenen te maken hebben met zware vervolging en discriminatie om hun geloof. Dat zijn er 15 miljoen meer dan een jaar eerder. "Opvallend is de toename van autoritaire regimes in Centraal-Azië", staat in het jaarverslag. "Zij stellen met harde hand hun positie veilig en bieden geen ruimte voor andersgelovigen en andersdenkenden."

Open Doors maakt jaarlijks een ranglijst met de landen waar christenen het grootste risico lopen om vervolgd te worden. Voor de 23e keer staat Noord-Korea daar op de eerste plaats.

"De vijftig landen van de Ranglijst Christenvervolging laten een wereld van lijden zien", zegt directeur Maarten Dees. "Een orgie van geweld in Sub-Sahara Afrika. Verstikkende regimes in Noord-Korea en Afghanistan. Autoritaire overheden die de dienst uitmaken zoals in Centraal-Azië, China en India of juist falende overheden die geweld maar laten gebeuren en ongestraft laten."

Enkele dagen voordat de Amerikaanse president Biden plaatsmaakt voor Donald Trump, versoepelt hij meerdere sancties tegen Cuba. Zo staat het eiland nabij Florida nu nog op de lijst met landen die terrorisme sponsoren, maar Biden haalt het land daarvan af.

Volgens Amerikaanse functionarissen is het opheffen van die status onderdeel van een deal waarbij Cuba "een aanzienlijk aantal" politieke gevangenen vrijlaat. De deal zou zijn gesloten na bemiddeling van het Vaticaan.

In een reactie prees de Cubaanse president Díaz-Canel de beslissing van Biden, maar benadrukte hij dat de volgende Amerikaanse regering onder president Trump het besluit kan terugdraaien. Wel maakte hij direct bekend dat de komende tijd 553 gevangenen worden vrijgelaten. Hij meldde niet hoeveel van hen om politieke redenen vastzitten.

De VS is ook van plan om de economische druk op Cuba wat te verlichten. Zo worden beperkingen opgeheven op transacties met Cubanen die banden hebben met het leger of de overheid.

In 2021 had Donald Trump aan het einde van zijn eerste presidentstermijn juist de Amerikaanse houding ten opzichte van Cuba aangescherpt. Hij vond het eiland een toevluchtsoord voor terroristen.

Het is daarom maar de vraag hoelang de versoepelingen standhouden, mede aangezien Marco Rubio volgende week aantreedt als minister van Buitenlandse Zaken. Hij is verklaard voorstander van het aanhouden van de sancties tegen Cuba.

Vanuit het team van Trump en Rubio is nog niet gereageerd op de beslissing van Biden. De Republikeinse senator Ted Cruz heeft al wel van zich laten horen. Hij zegt met Trump te zullen samenwerken om het besluit zo snel mogelijk terug te draaien.

Pete Hegseth, de kandidaat om de nieuwe Amerikaanse minister van Defensie te worden, is in de defensiecommissie van de Amerikaanse Senaat urenlang ondervraagd over onder meer de uiteenlopende beschuldigingen aan zijn adres.

De 44-jarige Hegseth is een van de meest omstreden keuzes van aankomend president Trump in zijn kabinet. Toen zijn naam bekend werd, gingen er al snel verhalen rond over drankmisbruik en aantijgingen van seksueel misbruik.

Daarnaast baarde hij opzien met onder meer denigrerende opmerkingen over vrouwen in het Amerikaanse leger en hij toonde zich uitgesproken over het bestrijden van wat hij "wokeness" in het leger noemde.

Kritisch bevraagd

Hegseth bekleedde nog nooit een politieke functie. Voordat Trump hem uitkoos, was hij vooral bekend als presentator bij nieuwszender Fox News. Daarnaast diende hij als infanterieofficier bij de Nationale Garde en was hij namens het leger uitgezonden naar Afghanistan, Irak en het militaire detentiekamp Guantánamo Bay op Cuba.

Zoals verwacht werd Hegseth in de hoorzitting uiterst kritisch bevraagd door Democratische senatoren. Zo vond de Democratische Senator Reed dat Hegseth "het karakter en de competentie" mist om aan het hoofd van de Amerikaanse strijdkrachten te staan.

Zijn benoeming zou volgens hem een "belediging zijn voor de mannen en vrouwen die hebben gezworen hun plicht tegenover de grondwet te zullen nakomen".

Republikeinse senatoren spraken juist lovend over Hegseth, die volgens hen als relatieve buitenstaander in Washington een frisse wind is en ze roemden daarnaast zijn militaire ervaring. Republikein Mullen noemde het aanstippen van de persoonlijke aantijgingen aan het adres van Hegseth door Democraten "voor de show".

'Cultuur van strijders'

Hegseth zelf noemde zichzelf "geen perfect persoon" en zei desgevraagd geen alcohol meer aan te raken als hij minister zou zijn. Hij sprak van een "gecoördineerde lastercampagne" toen het ging over een aantijging van seksueel misbruik uit 2017, waarvoor hij nooit is aangeklaagd.

Verder zei hij als minister vooral "een cultuur van strijders" na te streven binnen de Amerikaanse strijdkrachten. Het Pentagon moet volgens hem uitsluitend zijn gefocust "op oorlogsvoering, dodelijkheid, meritocratie, normen en paraatheid. Dat is alles, en dat is mijn taak".

In antwoord op een Democratische senator die zei dat het huidige Amerikaanse leger juist dodelijker dan ooit is nu het ook diverser is dan ooit, zei Hegseth dat het Amerikaanse leger "terecht" altijd vooropliep toen het ging om bijvoorbeeld raciale integratie. Maar volgens hem leidt het huidige diversiteits- en inclusiebereid tot "verdeling" in het leger en verdienen militairen niet meer hun rangen op basis van prestaties.

Stemming

In de hoorzitting, die ruim vier uur duurde, leek Hesgeth geen uitspraken te doen die ertoe zouden kunnen leiden dat Republikeinse senatoren hun steun aan hem kunnen intrekken. Dat is belangrijk voor Hegseth en ook Trump: één tegenstem van een Republikein in de commissie zou het pad van Hegseth naar het ministerschap aanzienlijk kunnen bemoeilijken.

Het is nog niet duidelijk wanneer er over de aanstelling van Hesgeth gestemd gaat worden door de senatoren. Trump wil zoveel mogelijk ministers in zijn kabinet goedgekeurd hebben voor, of op de dag van zijn inauguratie, komende maandag.

In een huis in Rotterdam-Noord waar de afgelopen maanden vijf explosies zijn geweest, woont een ambtenaar van de gemeente. Dat schrijft burgemeester Schouten in een brief aan de gemeenteraad.

De ambtenaar werkt bij de directie Veiligheid. "Vanzelfsprekend kunt u ervan uitgaan dat uiterst zorgvuldig wordt afgewogen wat de risico's zijn van de mogelijke nabijheid van het criminele circuit bij een gemeentelijke medewerker", aldus Schouten in de brief.

"Ook kijken we als werkgever wat deze situatie betekent voor de werkzaamheden van deze medewerker en mogelijke risico's of kwetsbaarheden." Waar nodig zijn volgens Schouten "passende maatregelen" genomen. Ook is er aandacht voor de impact van de gebeurtenissen op de medewerker.

Het Openbaar Ministerie en de politie zijn bezig met een opsporingsonderzoek, zo staat in de brief, om de daders te vinden en het geweld te stoppen.

Vanaf augustus

Bij de woning in de Meidoornstraat waren sinds 12 augustus vijf ontploffingen, waarvan drie in de afgelopen twee weken. In oktober 2022 was er een explosie bij de buren.

Na een ontploffing in november werd de woning al eens voor een maand gesloten, schrijft Rijnmond. Sinds 2 januari is de woning opnieuw voor een maand gesloten. De burgemeester beslist later of de woning langer gesloten blijft.

In de Meidoornstraat en de buurt is het toezicht verscherpt, schrijft Schouten. Zo hangen er camera's en zijn betonblokken neergezet op de parkeerplekken voor de woning. Bij de gevel liggen zandzakken om schade aan buurpanden bij een eventuele nieuwe explosie zo veel mogelijk te voorkomen.

De burgemeester noemt de explosies "vreselijk voor de mensen uit deze straat en directe omgeving".

In de Zuid-Koreaanse hoofdstad Seoul hebben duizenden mensen zich verzameld voor het presidentieel paleis, waar de geschorste president Yoon Suk-yeol zit. Volgens het persbureau Yonhap gaat het om zo'n 6500 aanhangers.

Zij staan voor de woning vanwege het arrestatiebevel dat is uitgevaardigd tegen Yoon. Zij willen met de mensenmassa voorkomen dat de geschorste president wordt gearresteerd.

Yonhap meldde eerder vandaag dat het Zuid-Koreaanse agentschap voor corruptiebestrijding (CIO) een nieuwe poging doet de president aan te houden. Het CIO waarschuwt ook dat mensen die dat in de weg staan opgepakt kunnen worden.

De presidentiële beveiliging en aanhangers van de geschorste president proberen opnieuw een arrestatiepoging te voorkomen:

Yoon zit al weken in het presidentieel paleis, waar hij wordt beschermd door de presidentiële beveiliging. Een eerste poging om Yoon te arresteren mislukte door de aanwezigheid van Yoons beveiligers en aanhangers. De rechtbank had een arrestatiebevel uitgevaardigd nadat Yoon drie dagvaardingen had genegeerd in het onderzoek naar de noodtoestand die hij had uitgeroepen.

Op 3 december maakte Yoon op tv de staat van beleg bekend. Daarmee schakelde hij het parlement uit en werden de media onder het gezag van het leger gesteld. Hij trok de noodtoestand onder druk van het parlement dezelfde dag in.

Het parlement nam elf dagen later een motie van afzetting tegen Yoon aan. Hij is sindsdien geschorst in afwachting van een oordeel van het Constitutioneel Hof, dat moet beslissen of Yoon moet vertrekken of mag aanblijven.

Yoon is de eerste zittend president van Zuid-Korea tegen wie een arrestatiebevel is uitgevaardigd. Volgens zijn advocaten is het bevel niet geldig, en zou het arresteren van Yoon illegaal zijn.

Twee weken na de jaarwisseling wordt in Marokko alweer een nieuw jaar ingeluid. Volgens de kalender van de Imazighen, de oorspronkelijke inwoners van Noord-Afrika, leven we nu in het jaar 2975. Sinds vorig jaar is deze nieuwjaarsviering, Yennayer, in Marokko een officiële feestdag.

Dit jaar wordt er voor het eerst groots werk gemaakt van de viering. Het centrum van de festiviteiten is de zuidelijke stad Agadir, ook wel de Amazigh-hoofdstad van Marokko genoemd. De Amazigh-cultuur en de mensen die daartoe behoren, Imazighen, werden lange tijd in binnen- en buitenland 'Berbers' genoemd. Die aanduiding wordt in Marokko inmiddels beschouwd als laatdunkend.

Langs de boulevard flaneren ouders met hun kinderen. Gehuld in traditionele kleding kijken ze naar de vuurwerkshow waarmee een week aan festiviteiten in gang wordt gezet.

De uitbundige viering past in een trend sinds het aantreden van koning Mohammed VI in 1999. Er komt steeds meer ruimte voor het uitdragen van de oorspronkelijke cultuur van Noord-Afrika, die al bestond voor de opkomst van de islam in de zevende eeuw na Christus. De vorige koning, Hassan II, zette juist in op de Arabische taal en cultuur, de taal van de Koran. De talen van de bureaucratie en het onderwijs waren Arabisch en Frans, de taal van de kolonisator totdat het land in 1956 onafhankelijk werd.

Vooral voor de inwoners van de plattelandsgebieden was dit een probleem. Buiten de grote steden spraken de meeste mensen Tamazight, de oorspronkelijke taal van Marokko. Zij werden op scholen en bij overheidsinstanties geconfronteerd met een taal die ze niet machtig waren. Inmiddels beheersen ook mensen buiten de steden steeds vaker het Marokkaans Arabisch. Toch besloot de Marokkaanse overheid in 2011 om van Tamazight een officiële taal te maken.

Yennayer was tot twintig jaar geleden vooral een feest dat door inwoners van de grote steden in Marokko werd gezien als een plattelandsfeest. Het werd vooral in beslotenheid gevierd en, net als Amazigh in het algemeen, niet gezien als iets belangrijks. Sindsdien is de waardering voor de taal en cultuur toegenomen. Naast de koning heeft ook de huidige premier van Marokko, Aziz Akhannouch, zich opgeworpen als voorvechter van de Amazigh-cultuur.

Aan de vooravond van het jaar 2975 maakte Akhannouch bekend dat de Marokkaanse overheid vaart wil zetten achter het daadwerkelijk implementeren van Tamazight als officiële taal in Marokko. Overheidscommunicatie en onderwijs in het Tamazight is er op de meeste plekken in Marokko nog niet.

Imane Bekkali is directrice van een basisschool in Casablanca, de grootste stad van Marokko. "Bij ons grijpen we Yennayer aan om de kinderen een week lang kennis te laten maken met een deel van hun eigen cultuur waar ze meestal niet veel vanaf weten. We laten ze bijvoorbeeld hun eigen naam schrijven in het Tifinagh, een alfabet dat compleet vreemd voor ze is," zegt Bekkali.

Hoogleraar Nacer Azday uit de hoofdstad Rabat is een expert op het gebied van de cultuur en de geschiedenis van de Imazighen, en zet zich al decennia in voor de herwaardering ervan. Volgens hem is de Amazigh-cultuur belangrijk voor de Marokkaanse samenleving, en gaat het niet alleen om folklore. "Je ziet in deze tijd dat ideologieën afbrokkelen. Het is voor Marokkanen belangrijk om terug te keren naar hun oorsprong. Zo bouwen we weer een sterke identiteit op," vindt Azday.

De heropleving van de Amazigh-cultuur is niet alleen gaande in Marokko: buurland Algerije besloot al in 2017 om van Yennayer een officiële feestdag te maken, en ook in Libië is besloten om vanaf dit jaar hetzelfde te doen.

Op sociale media is er ook een opmars te zien van influencers die de Amazigh cultuur willen uitdragen. Zo maakte het muzikale duo Sarah & Ismael een speciaal liedje voor Yennayer:

Ook voor de Amazigh influencer Amal El Ommali is Yennayer een feest om naar uit te kijken. Ze woont in Duitsland, maar viert dit jaar Yennayer in de stad Bni Chiker in het noorden van Marokko. "Ik hou van deze feestdag", zegt ze. "Je ziet de tradities tot leven komen. We kenden de verhalen van Yennayer alleen van onze families. Nu maken we het echt mee." Zodra ze terug is, zal ze ook vieringen in Europa bezoeken. "Het is een manier om met elkaar in contact te komen. We hebben wat dat betreft alleen dit evenement om echt bij elkaar te komen."

Het is al jaren een bekend geluid: boodschappen in de supermarkt worden door de inflatie steeds duurder. En 85 procent van de deelnemers aan een peiling van Ipsos denkt dat levensmiddelen ook de eerste helft van dit jaar verder in prijs zullen stijgen.

Maar in werkelijkheid vallen de prijsstijgingen in de supermarkt juist mee.

Zo bedroeg vorig jaar de inflatie op consumentengoederen en -diensten (bijvoorbeeld kleding of kappers) 3,3 procent, terwijl voedingsmiddelen 'maar' 1,1 procent in prijs stegen vergeleken met een jaar eerder.

Hoe komt het dan dat veel mensen toch inflatiepijn ervaren, terwijl de cijfers een ander verhaal lijken te vertellen? Drie economen vertellen waarom we dit zo ervaren.

Onze hersenen zijn gewoon traag

Een factor is de menselijke neiging om aan te nemen dat recente gebeurtenissen zich opnieuw zullen voordoen in de nabije toekomst. De inflatie was recent hoog, en dan gaan we onbewust denken en voelen dat dat nog steeds zo is. Onderzoekers noemen dat extrapoleren.

"Mensen doen dat vaak met cijfers, blijkt uit onderzoek", zegt Kim Peijnenburg, hoogleraar huishoudeneconomie aan Tilburg University. "Waarom onze hersenen zo traag zijn, daar is geen duidelijk antwoord op. Het is wel een typisch voorbeeld van verkeerde verwachtingen die wij als mensen scheppen over onze omgeving."

Wat is inflatie überhaupt?

Een andere factor is dat inflatie een lastig begrip is. Bijna een kwart van de respondenten wist niet hoe inflatie in elkaar zit, concludeerden onderzoekers bij de universiteit in Groningen.

Inflatie is een abstract begrip, zegt CBS-hoofdeconoom Peter Hein van Mulligen. Mensen letten vooral op de hoogte van de prijs en niet zozeer of iets duurder wordt. "Dat je in de supermarkt nog steeds schrikt van hoge prijzen komt niet doordat ze in de laatste maand veel zijn gestegen. Het komt doordat mensen de prijzen van een paar jaar geleden nog steeds als normaal beschouwen."

Vandaar dat het begrip inflatie misschien vooral relevant is voor economen, zegt Van Mulligen. Maar voor consumenten telt vooral het prijspeil, denkt hij.

Als je drinkt, rookt en huurt is het wel een ander verhaal

Daar komt bij dat het inflatiecijfer van het CBS een gemiddelde is. Maar in werkelijkheid hebben burgers een verschillend uitgavepatroon en ook verschillende lasten. De een ervaart daardoor meer inflatiepijn dan de ander.

Zo gingen vorig jaar de accijnzen op alcohol en tabak omhoog. Ook de huren stegen flink, concludeert Marike Knoef, hoogleraar economie en werkzaam aan de universiteiten in Groningen en Tilburg. "De huur is een grote kostenpost. Dus als mensen zeggen dat de inflatie heel hoog is, kan dat in hun situatie ook zeker het geval zijn. Wie een koophuis heeft en een vaste rente heeft daar natuurlijk geen last van."

Echo-kamer-effect

Onderzoek toont aan dat mensen vaak een verkeerd beeld hebben van hoe hoog de inflatie daadwerkelijk is. Dat beeld baseren ze dus vaak op het recente verleden.

Dat dit een probleem is, constateerde de Europese Centrale Bank al vóór de forse prijsstijgingen in 2022. Volgens hoogleraar Peijnenburg maken de inflatieverwachtingen van mensen "enorm veel uit". Wanneer mensen de inflatie overschatten geven ze meer geld uit, omdat ze denken dat hun geld morgen minder waard zal zijn. "Dat leidt alleen maar tot nog meer inflatie. Daarom is het belangrijk dat mensen een correct beeld hebben van de prijzen. Vaak zijn de stijgingen minder heftig dan wat ze denken."

Hoe krijg je voor elkaar dat mensen een reëel beeld krijgen van de inflatie? De economen zien hier een taak vooral journalisten, onderzoekers en overheidsinstellingen. Zij zouden duidelijk en specifiek moeten zeggen wat er duurder of goedkoper wordt, juist omdat er geen gemiddelde consument is.

Ook zouden ze steeds duidelijk moeten zeggen over welke periode de inflatiecijfers gaan.

Om de drukte met wachttijden bij het CBR (Centraal Bureau Rijvaardighheidsbewijzen) terug te dringen worden er vanaf april dit jaar geen tussentijdse rijtoetsen gedaan. De toetsen worden voor maximaal een jaar geschrapt. In een debat in de Kamer bleek genoeg steun voor dit plan.

In de coronacrisis -toen honderdduizenden rijexamens niet door konden gaan- ontstonden er lange wachttijden voor de examens. Een deel van de achterstanden is weggewerkt, maar op sommige plekken is de wachttijd nog steeds vijftien tot twintig weken, schreef minister Madlener vorige week aan de Tweede Kamer.

Vandaag debatteerden Kamer en minister over de problemen. Door een jaar lang geen tussentijdse toetsen af te nemen komen er ongeveer 75.000 extra rijexamenplekken bij, is de schatting.

Proefexamen

Een tussentijdse toets is een soort proefexamen. Leerlingen kunnen op die manier wennen aan de examensituatie. Als ze bijzondere verrichtingen zoals inparkeren goed genoeg uitvoeren, hoeven ze die bij het echte praktijkexamen niet meer te doen. Veel partijen vinden de tussentoets van groot belang en willen dat alles in het werk wordt gesteld om het schrappen ervan zo kort mogelijk te laten duren.

Partijen denken dat het schrappen van de tussentoets kan helpen, maar vinden het ook jammer. VVD- Kamerlid Veltman spreekt van een hard gelag. Zij diende samen met NSC-Kamerlid Van Dijk een motie in waarin ze vraagt om de toetsen uiterlijk 1 juli weer in te voeren op plaatsen waar de wachttijden kort genoeg zijn.

De Britse prinses Kate is opgelucht dat haar kankerbehandeling achter de rug is. Dat laat ze weten via Instagram. "Ik blijf gefocust op herstel", aldus de prinses.

Ze laat weten dat haar ziekte in remissie is, wat betekent dat er geen actieve kanker meer in haar lichaam zit, maar dat het nog te vroeg is om te zeggen dat het niet terug zal komen. "Er is veel om naar uit te kijken dit jaar", aldus de prinses. "Maar zoals iedereen die kanker heeft gehad zal weten, het kost tijd om aan het nieuwe normaal te wennen."

Ook bedankt ze iedereen voor de steun die ze heeft ontvangen.

Buikoperatie

De prinses lag begin vorig jaar dertien dagen in een ziekenhuis in Londen na een buikoperatie. Uit privacyoverwegingen maakte Buckingham Palace niets over haar situatie bekend, maar door de radiostilte groeide de speculatie over wat er precies met haar aan de hand was.

In maart maakte ze bekend dat ze kanker had. Om welk soort kanker het ging, is nooit bekendgemaakt.

Vandaag bezocht ze het Londense Royal Marsden Hospital, waar ze behandeld werd. Ze bedankte het personeel voor de goede zorgen. "De zorg en het advies die we daar hebben gekregen toen ik patiënt was hier, waren exceptioneel."

Daarnaast sprak ze met mensen die er worden behandeld.

Een 27-jarige man uit Beuningen moet 12 jaar de cel in voor het doden van zijn tien weken oude zoontje en het mishandelen van zijn partner. De baby overleed in 2022 als gevolg van ernstige mishandeling.

Uit onderzoek blijkt dat de baby overleed aan hersenletsel als gevolg van heftig geweld op het hoofd. De vader was die dag alleen met de baby. Bij het kindje waren ook oudere botbreuken gevonden. Daarnaast bleek uit berichten en e-mails dat de man zich agressief gedroeg. De rechtbank concludeert daarom dat de vader verantwoordelijk is voor de dood van het kindje.

De vader heeft altijd ontkend dat hij zijn kind iets heeft aangedaan. "Het is afschuwelijk om te bedenken hoeveel pijn en angst Dishaïro in zijn korte leven moet hebben gehad", citeert Omroep Gelderland de voorzitter van de rechtbank.

Uitvaart

De man moet ook een schadevergoeding van ruim 5600 euro betalen aan zijn schoonmoeder, de oma van de baby. Dit dekt de uitvaartkosten van haar kleinzoon.

De moeder van de baby krijgt een geheel voorwaardelijke gevangenisstraf opgelegd. Uit niets blijkt dat zij haar zoon fysiek mishandeld heeft. Maar de rechter vindt dat zij haar baby uit een levensgevaarlijke situatie had moeten halen en veroordeelt haar daarom voor nalatigheid. Omdat de vrouw nog een jong kind heeft, zouden de gevolgen groot zijn als ze wel de gevangenis in moet.

Omroep Gelderland schrijft dat de vader en moeder van het kindje nog steeds een relatie hebben.

De politie is op zoek naar een man die wordt verdacht van het ernstig mishandelen van iemand op straat in Amsterdam. De aanleiding van de mishandeling was de seksuele geaardheid van het slachtoffer, meldt de politie.

Het incident gebeurde op zondag 22 december, rond 04.15 uur. Het slachtoffer zat op een bankje met een vriend op een taxi te wachten op de kruising tussen de Vijzelstraat en de Herengracht. Het slachtoffer hoorde hoe een homostel even verderop vanwege hun geaardheid werd uitgescholden door twee mannen.

De verdachte sprak daarna de man op het bankje aan en vroeg om een sigaret. De man op het bankje zei iets van de scheldpartij, waarop de verdachte heftig reageerde, aldus de politie. De man op het bankje maakte vervolgens kenbaar zelf ook homoseksueel te zijn.

De verdachte deelde daarop een duw uit en haalde met zijn vuist uit tegen het hoofd van het slachtoffer. Volgens de politie bleef de man op hem inslaan en kwamen er mensen omheen staan. Het slachtoffer probeerde weg te komen, maar werd opgejaagd door het groepje en onderuit geschopt.

Op de grond kreeg hij naar eigen zeggen trappen tegen zijn nek, schouders en hoofd. Het groepje liep uiteindelijk weg richting het Koningsplein.

Over de ernst van de verwondingen van het slachtoffer kan de politie vanwege privacyredenen niets zeggen. De man is niet naar het ziekenhuis gebracht.

Signalement

De politie roept getuigen op zich te melden en heeft een signalement van de verdachte verspreid. Volgens de politie is het mogelijk dat er meer verdachten uit het onderzoek naar voren komen.

Reddingswerkers proberen mogelijk honderden illegale mijnwerkers te redden uit een van de diepste goudmijnen van Zuid-Afrika. De mijnwerkers zitten al maanden gevangen in de mijn die door de politie is omsingeld.

Nadat de rechter de overheid dwong tot een reddingsactie zijn gisteren en vandaag 118 mijnwerkers uit de mijn gehaald. Volgens de politie zijn 36 van hen overleden en de verwachting is dat het aantal verder oploopt. Volgens berichten uit de mijn zijn meer dan honderd mensen gestorven door verhongering of uitdroging.

Vertegenwoordigers van de mijnwerkers zeggen dat er nog minstens 500 mensen onder de grond verblijven van wie de meesten ziek en uitgehongerd zijn.

Zeven maanden ondergronds

De mijnwerkers zitten al maanden ondergronds, doordat de politie bijna alle uitgangen heeft afgesloten. Sporadisch wisten familieleden en een organisatie die de mijnwerkers helpt, via een touw eten en water naar beneden te krijgen.

Volgens de politie wilden de mijnwerkers niet naar boven komen uit angst opgepakt te worden maar volgens een mensenrechtenadvocaat die de familie van de mijnwerkers bijstaat is de mijnschacht die wordt geblokkeerd twee kilometer diep en is het heel moeilijk om eruit te komen.

Wel zouden er eerder mijnwerkers via andere gangen toch naar boven zijn gekomen, maar die zouden inmiddels allemaal zijn afgesloten. Sommigen hebben al sinds juli geen daglicht gezien, zeggen hun familieleden.

Goudrestjes

De overlevenden worden waarschijnlijk allemaal aangeklaagd voor illegale mijnbouw en immigratie. Veel van hen zijn vanuit buurlanden illegaal het land binnengekomen.

Illegale mijnbouw komt vaak voor in Zuid-Afrika. Mijnwerkers gaan illegaal naar binnen in mijnen die door bedrijven gesloten zijn omdat ze niet genoeg geld opbrachten. Sinds 2023 treedt de politie hard op tegen de mijnwerkers die op zoek zijn naar restjes goud.

Daarom wilde de overheid in eerste instantie ook geen hulp sturen. In november zei de minister van Binnenlandse Zaken geen criminelen te zullen helpen. "We gaan ze uitroken. Ze zullen eruit komen", was toen haar idee.

Doolhof

Mensenrechtenorganisaties hebben kritiek op de aanpak van de politie. Via een rechtszaak werd in december afgedwongen dat er voedsel, water en medicijnen naar de mijnwerkers moest worden gestuurd.

Ook maken ze zich zorgen over mijnwerkers die geen kant op kunnen. De schacht is steil en de touwen die ze gebruikten om naar binnen te gaan zijn verwijderd. Daardoor is de tocht naar boven te zwaar voor de ernstig verzwakte mensen.

De mijn in het stadje Stilfontein is ruim twee kilometer diep met meerdere schachten en een doolhof aan tunnels.

Teken van leven

Familieleden hebben zich bij de uitgang van de mijn verzameld in de hoop een teken van leven te krijgen. "De laatste keer dat ik met mijn broer sprak was in juli, toen hij ons vertelde dat hij ondergronds zou gaan," zei Zinzi Tom, een zus van een van de mijnwerkers tegen persbureau AP.

Tot nu toe werd er niets van haar broer vernomen tot gisteren een mijnwerker bovenkwam met een klein beetje informatie. Haar broer was twee weken geleden nog in de mijn gezien. "Blijkbaar is hij erg ziek en worstelt hij om te overleven."

De reddingsactie zal waarschijnlijk nog dagen duren.