NOS Nieuws - Algemeen

Een nieuwe tiplijn voor Nederlanders in Zuid-Spanje moet de politie meer informatie opleveren over criminelen die een luxeleven leiden aan de Costa del Sol. Het is voor het eerst dat specifiek aan Nederlanders in het buitenland wordt gevraagd om anoniem tips te geven.

De tiplijn is onderdeel van Meld Misdaad Anoniem. Op verzoek van de politie is er vanaf vandaag ook een internationaal telefoonnummer dat zich richt op de aanpak van Nederlandse criminelen in het gebied rond Málaga en Marbella.

Naar schatting wonen er ruim 10.000 Nederlanders permanent aan dit stukje Spaanse kust. Nog veel meer verblijven er tijdelijk. Ook onder criminelen is de Spaanse zuidkust populair.

De politie hoopt op tips over opvallende betalingen met contant geld, bijvoorbeeld bij notarissen, makelaars, autoverhuurbedrijven, aannemers en in de horeca. "Informatie over verdachte ontmoetingen, kentekens of bepaalde locaties kunnen voor ons ontbrekende puzzelstukjes zijn", zegt Hanneke Ekelmans, portefeuillehouder opsporing bij de Nederlandse politie.

Taalbarrière

Vanwege de taalbarrière belt niet iedereen die iets verdachts ziet de Spaanse politie. Een Nederlandse tiplijn moet het makkelijker maken om dubieuze zaken door te geven. Informatie die binnenkomt bij Meld Misdaad Anoniem, wordt onherleidbaar doorgegeven aan de politie. Die speelt de informatie waar nodig weer door aan de Spaanse politie.

"We zien dat criminaliteit steeds internationaler wordt", zegt Ekelmans. "Daarom is het van belang dat wij ook informatie uit het buitenland krijgen. Spanje is een goede plek om daarmee te beginnen."

Knooppunt

Al sinds de jaren 70 komen Nederlandse criminelen graag aan de Costa del Sol. Zo had Heineken-ontvoerder Cor van Hout er een villa, net als de Haagse drugsbaron Piet S. Ook cocaïnehandelaren als 'Bolle Jos' en 'Rico de Chileen' bewoonden er luxe appartementen.

De Spaanse zuidkust is een logistiek knooppunt voor de internationale drugshandel. Het gebied ligt vlak bij Marokko, waar veel hasj vandaan komt. Vanuit Zuid-Amerika komt er cocaïne binnen. Drugshandelaars uit allerlei landen komen in Zuid-Spanje bij elkaar om deals te sluiten. Een deel woont er permanent, een deel vliegt zo nu en dan in.

Het warme klimaat is een prettige bijkomstigheid, net als het feit dat criminelen zich er ongestoord kunnen onderdompelen in luxe. In Marbella verblijven ze in villa's of in afgesloten complexen, rijden ze rond in exclusieve auto's en smijten ze met geld in clubs en dure restaurants.

Vorig jaar maakten we daar deze video over:

Dat de Costa del Sol zo'n belangrijke criminele ontmoetingsplek is, heeft negatieve gevolgen voor de Spaanse en Nederlandse gemeenschap, zegt Marc Janssen van Meld Misdaad Anoniem. "Denk aan oneerlijke concurrentie voor ondernemers, imagoschade en onveiligheid, want ook excessief geweld wordt niet geschuwd."

De afgelopen jaren zijn aan de Spaanse zuidkust meerdere Nederlandse criminelen geliquideerd. De laatste tijd zijn er veel schietpartijen die verband lijken te houden met conflicten in het internationale drugsmilieu. Afgelopen weekeinde nog werden twee Schotse mannen doodgeschoten voor een vol café.

Honderden Nederlandse criminelen

De politie ziet steeds meer Nederlandse criminele netwerken naar Spanje trekken. Motorclubs hebben er afdelingen geopend, en in een recent onderzoek naar bankhelpdeskfraude bleek dat de jonge verdachten werkten vanuit een gehuurde villa in Marbella.

Op basis van onderschepte chatberichten denkt het OM dat er honderden Nederlandse criminelen aan de Spaanse zuidkust zitten.

Met regelmaat worden er Nederlandse criminelen opgepakt. Zo werd recent in Marbella een Nederlander gearresteerd die betrokken zou zijn geweest bij een criminele berichtendienst en cocaïnehandel. Vorig jaar werd de lang gezochte Karim B. aangehouden, die overigens ook weer wist te verdwijnen.

Gisteren nog legde de politie in Málaga beslag op een woning en een auto van een Nederlandse verdachte.

Vermogen afschermen

Menig crimineel blijkt geld te stoppen in vastgoed aan de Spaanse zuidkust. "Het aanpakken van witwassen is in Spanje een grote uitdaging", merkt officier van justitie Peter Huttenhuis, specialist op het gebied van criminele geldstromen. Verdachten weten hun vermogen vaak effectief af te schermen via katvangers of familieleden.

Veroordelingen voor witwassen zijn er amper in Spanje. Wel kregen de afgelopen vijf jaar zo'n 200 Nederlanders hoge boetes, in totaal voor maar liefst 1 miljard euro. Het probleem is alleen dat deze megaboetes vervolgens nauwelijks worden geïncasseerd.

150 panden in beslag

Nederland probeert dat wél te doen, zegt Huttenhuis. Op dit moment ligt er namens het OM beslag op meer dan 150 vastgoedobjecten in Spanje, variërend van kleine appartementen tot miljoenenvilla's. De opbrengst wordt tussen Nederland en Spanje verdeeld.

"We hebben het afgelopen jaar ook verschillende mensen opgehaald die nog miljoenen aan crimineel geld moeten terugbetalen. Zij draaien hier in Nederland de cel in."

Of de nieuwe tiplijn meer informatie gaat opleveren over fout geld in Spanje, is volgens Hanneke Ekelmans van de Nederlandse politie moeilijk in te schatten. "Het is de eerste keer dat we dit in het buitenland doen."

In Nieuw-Zeeland zijn drie parlementariërs geschorst vanwege een protest met de haka, de ceremoniële dans van de Maori. De drie deden die vorig jaar tijdens een parlementsvergadering en zijn geschorst voor "minachting van het Huis".

De beelden gingen de wereld over:

Partijleiders Debbie Ngarewa-Packer en Rawiri Waititi hebben een schorsing van 21 dagen gekregen van het parlement. De 22-jarige Hana-Rāwhiti Maipi-Clarke kreeg zeven dagen schorsing.

Het zijn de langste schorsingen in het parlement ooit. Hiervoor stond de langste op drie dagen. Gedurende hun schorsingen krijgen de drie geen salaris en mogen ze niet stemmen over wetgeving.

Omstreden wetsvoorstel

Het protest van de drie ging over een omstreden wetsvoorstel in het land, waarover gestemd moest worden. Maipi-Clarke begon in november de haka tijdens de behandeling van het voorstel over een nieuwe interpretatie van het 184 jaar oude verdrag tussen de Britten en de inheemse Maoristammen.

De rechts-conservatieve coalitiepartij ACT wilde een nauwere interpretatie van het Waitangi-verdrag uit 1840, omdat de partij vindt dat het verdrag discriminerend is tegenover burgers die geen Maori zijn. De Maori-parlementsleden zeiden juist dat de wet verdeeldheid zou zaaien en het zou leiden tot het verlies van rechten voor veel Maori.

Een parlementaire commissie die de haka onderzocht, stelde dat de kwestie niet ging om de haka zelf, maar over "het tijdstip en de manier waarop deze werd uitgevoerd".

De commissie noemde het "erg hinderlijk" als leden een stemming verstoren. "Het recht om ongehinderd je stem uit te brengen, is een wezenlijk onderdeel van het lidmaatschap van het parlement. De grens waarbij een onderbreking tijdens een stemming als minachting kan worden beschouwd, ligt op het moment dat de onderbreking als intimiderend kan worden beschouwd."

Wetsvoorstel verworpen

Maipi-Clarke hield vandaag een emotionele toespraak toen het parlement debatteerde over de straffen. "Ons zal nooit het zwijgen worden opgelegd en wij zullen nooit verloren gaan", zei ze terwijl ze vocht tegen tranen. "Zijn onze stemmen te luid voor dit huis? Worden we daarom gestraft?"

Tijdens het debat werd de Nieuw-Zeelandse minister van Buitenlandse Zaken, Winston Peters, gevraagd zijn excuses aan te bieden, nadat hij Te Pāti Māori, de partij van de drie parlementsleden, een "groep extremisten" had genoemd en had gezegd dat het land "genoeg van hen had". De partij heeft 6 van de in totaal 123 zetels in het Nieuw-Zeelandse parlement.

Het wetsvoorstel waartegen de drie protesteerden, is inmiddels verworpen. Overigens bleef het niet bij protest van de drie parlementsleden. Vorig jaar gingen tienduizenden mensen de straat op om zich uit te spreken tegen de aanpassing van het verdrag.

Haka bij debuut

Hana-Rawhiti Maipi-Clarke was 21 toen ze parlementslid werd in Nieuw-Zeeland. Ze was daarmee de jongste verkozen parlementariër ooit in Nieuw-Zeeland. Ook bij haar debuut in het parlement deed ze een haka om haar inheemse voorouders te eren.

Vanmiddag gaan de overgebleven regeringspartijen VVD, NSC en BBB onder leiding van demissionair premier Schoof bij elkaar zitten om de leeggevallen plekken van de PVV-bewindslieden in te vullen. Dat wordt geen simpel klusje, het wordt eerder een politiek-strategisch schaakspel. Alle drie de partijen willen ministersposten waarmee ze bij hun achterban snel kunnen scoren voor de Tweede Kamerverkiezingen, die waarschijnlijk op 29 oktober plaatsvinden.

Vooral het ministerie van Asiel en Migratie is in trek en een terrein om aan de kiezer te laten zien dat zij het beter kunnen dan de PVV. Voor de VVD is minister Van Weel van Justitie en Veiligheid in de race. Hij solliciteerde openlijk op NPO Radio 1 naar de functie. Maar Van Weel is niet de enige die dit ministerschap erbij wil gaan doen, datzelfde geldt voor BBB-minister Keijzer van Volkshuisvesting. En ook NSC heeft zijn ogen op die functie laten vallen.

Het is in de recente geschiedenis twee keer eerder voorgekomen dat een partij na een breuk in de coalitie zijn bewindspersonen terugtrok. Dat was D66 in het kabinet-Balkenende II en PvdA bij Balkenende IV. In alle andere gevallen bleven ministers en staatssecretarissen zitten om demissionair op hun ministerie te passen.

Voor elke partij één

Volgens bronnen worden niet alle vijf de PVV-ministers vervangen, maar drie. Voor elke partij één post dus, zodat de stemverhouding in de ministerraad niet verandert. Daarbij kan het zijn dat er ministeries worden samengevoegd en taken over ministeries worden herverdeeld. Het is nog onduidelijk of de staatssecretarissen vervangen gaan worden. Maar om er politiek uit te komen zou dat nodig kunnen zijn.

Vrijwel zeker zijn er mensen van buiten of uit de Tweede Kamer nodig. Bij de VVD zingen bijvoorbeeld de namen rond van de Kamerleden Thierry Aartsen, Judith Tielen en Aukje de Vries. Die laatste was in het kabinet-Rutte IV staatssecretaris Toeslagen en Douane.

Naast asiel zijn er meer portefeuilles die voor een partij aantrekkelijk kunnen zijn. Zo zou BBB interesse hebben in het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat om meer invloed te krijgen op de bouw van windmolens. Bij Buitenlandse Handel en Economische Zaken gaat het over de handelstarieven van de Trump-regering en de belangen van chipmachinefabrikant ASML. En voormalig minister Klever was ook bezig met terugkeerhubs om afgewezen asielzoekers op te vangen.

Er zijn ook portefeuilles waar risico's aan kleven. Niemand heeft bijvoorbeeld zin in het gevangenisdossier van voormalig staatssecretaris Coenradie. Die vond het oplossen van het cellentekort al een ondankbare en onmogelijke taak omdat er geen extra geld voor werd uitgetrokken.

En ook voormalig minister Agema worstelde op Volksgezondheid met geldtekort en ingewikkelde onderhandelingen over het zorgakkoord. Niet zo 'sexy', maar wel belangrijk zijn de bouw van een Nederlandse cloud, de toekomst van PostNL en de gezondheidsrisico's van staalslakken.

De fractievoorzitters Yesilgöz, Van Vroonhoven en Van der Plas hebben er alle drie belang bij om hierover niet weer weken rollebollend over straat te gaan. Maar zelfs als ze er snel uit zijn kunnen die nieuwe ministers niet vandaag al naar de koning. Ze worden eerst nog gescreend door de AIVD en demissionair premier Schoof zal bij ze nagaan of hun financiële belangen wel op voldoende afstand staan.

Tot die tijd worden de ministeries bestuurd door de 'vaste' vervangers: Asiel en Migratie door Van Weel (VVD), Volksgezondheid door Van Hijum (NSC), Economische Zaken door Heinen (VVD), Infrastructuur en Waterstaat door Hermans (VVD) en Buitenlandse Handel door Veldkamp (NSC).

In Valkenburg is vanochtend de ingestorte Wilhelminatoren gesloopt. De overgebleven steunbeer is rond 08.00 uur omgeduwd, schrijft L1.

Het 30 meter hoge rijksmonument stortte afgelopen maart in de vroege ochtend in. De toren is omringd door een kabelbaan, een rodelbaan en meerdere horecazaken. Het gebied in Zuid-Limburg trekt doorgaans veel bezoekers. De toren was al gesloten voor onderhoud, er vielen geen slachtoffers.

Bekijk hier het omduwen van de steunbeer:

Het gebied rond de Wilhelminatoren is sindsdien afgezet. Nu de steunbeer is neergehaald, kan ter plaatse onderzoek worden gedaan naar de oorzaak van de instorting. Daar hebben de onderzoekers vier weken de tijd voor. Gelijktijdig worden de brokstukken opgeruimd.

De Onderzoeksraad voor Veiligheid leidt het onderzoek. De gemeente, de verzekeringsmaatschappij en de eigenaar hebben ook eigen onderzoekers ingezet die moeten achterhalen wat er precies gebeurd is en wie daarvoor verantwoordelijk is, schrijft de regionale omroep.

De toren uit 1906 had al enkele jaren last van betonrot. Dat is niet de oorzaak van de instorting, concludeerde de gemeente na een eerste inspectie. Ook was geen sprake van een aardbeving.

Honderden kilometers voor de kust van Alaska is brand uitgebroken op een vrachtschip dat is beladen met 3000 auto's, waaronder 800 elektrische. De 22-koppige bemanning van de Morning Midas wist te ontkomen met een reddingsboot. Niemand raakte gewond.

Het 183 meter lange schip was onderweg naar Mexico toen er in de buurt van eilandengroep de Aleoeten in de Noordelijke Stille Oceaan door een nog onbekende oorzaak brand uitbrak. Op foto's is een grote rookpluim te zien aan de achterzijde van het schip, afkomstig van het dek waar elektrische voertuigen staan. Het bedrijf achter het schip, het in Londen gevestigde Zodiac Maritime, bevestigt dat.

De bemanning wist de vlammen niet onder controle te krijgen en moest het schip verlaten. Een nabijgelegen koopvaardijschip, de Cosco Hellas, pikte hen ongeveer 500 kilometer ten zuidwesten van het eiland Adak op uit hun reddingsboot.

"De bevoegde autoriteiten zijn op de hoogte gebracht en we werken nauw samen met de hulpdiensten", meldt Zodiac Maritime. "We zetten een sleepboot in ter ondersteuning van de bergings- en brandbestrijdingsoperaties. Onze prioriteiten liggen bij het waarborgen van de voortdurende veiligheid van de bemanning en het beschermen van het mariene milieu."

'Dankbaar voor redden levens'

"We zijn dankbaar voor de onbaatzuchtige inzet van de drie nabijgelegen schepen die hebben geholpen bij de reddingsoperatie en de bemanning van het schip Cosco Hellas, die 22 levens heeft helpen redden", aldus Megan Dean van de kustwacht.

Het auto- en vrachtwagentransportschip Morning Midas werd gebouwd in 2006 en vaart onder Liberiaanse vlag. Volgens Marinetraffic.com waren de auto's op 26 mei op transport gegaan in de Chinese stad Yantai. Ze werden verscheept naar Lázaro Cárdenas, een havenstad in Mexico.

Fremantle Highway

Het incident doet denken aan de brand op vrachtschip Fremantle Highway twee jaar geleden ten noorden van Ameland. Op 25 juli 2023 brak brand uit op het schip, dat was beladen met enkele duizenden auto's, waaronder zo'n 500 elektrische.

Het duurde lang voordat een reddingsactie voor de 23 bemanningsleden op touw werd gezet. Zeven van hen voelden zich genoodzaakt van boord te springen. Een van hen overleefde dat niet.

De Onderzoeksraad voor Veiligheid concludeerde later dat de Nederlandse Kustwacht al jaren niet goed is voorbereid op grote scheepsbranden op de Noordzee.

Bij een Russische droneaanval op de stad Pryloeky in de regio Tsjernihiv in Oekraïne zijn volgens de autoriteiten gisteravond minstens vijf mensen gedood en zes gewond geraakt.

Onder de doden zijn twee vrouwen en een kind van 1 jaar, meldt de gouverneur van Tsjernihiv op Telegram. De gewonden zijn naar het ziekenhuis gebracht.

Volgens de lokale autoriteiten waren de aanvallen gericht op burgergebouwen. De gouverneur dringt er bij de inwoners op aan geen luchtalarmen te negeren en de veiligheidsprotocollen te volgen. Hij noemde de aanvallen op burgers een zoveelste oorlogsmisdaad van Rusland.

Enkele uren later raakten zeventien mensen gewond bij een Russische drone-aanval op de Oost-Oekraïense stad Charkiv. Rond 01.00 uur troffen Shahed-drones twee appartementencomplexen in de stad. Hierbij brak brand uit.

"Door aanvallen uit te voeren terwijl mensen in hun huizen slapen, bevestigt de vijand opnieuw zijn tactiek van sluipende terreur", schreef de gouverneur van Charkiv op Telegram.

Reactie van Poetin

Volgens de Oekraïense zender RBC heeft Rusland de afgelopen 24 uur 1074 kamikaze-drones ingezet en 3603 aanvallen uitgevoerd op Oekraïense militaire posities en bevolkte gebieden langs de frontlinie.

Afgelopen zondag voerde Oekraïne een droneaanval uit in een nauwkeurig voorbereide operatie. Bij de operatie viel Oekraïne tot diep in Rusland luchtmachtbases aan. Uit onderzoek van de NOS blijkt dat er zeker elf bommenwerpers en één transporttoestel vernietigd zijn. De aanval betekende een zware klap voor de Russische luchtmacht.

De Amerikaanse president Trump zei gisteren dat Poetin hem in een telefoongesprek had gezegd dat een reactie van Rusland op de Oekraïense drone-aanvallen op de luchtmachtbases niet kan uitblijven. Poetin had het in een bijeenkomst met minister van Buitenlandse Zaken Lavrov en de Russische onderhandelaar Mendinski over "terreurdaden".

De grote installatieschepen van het Nederlandse offshorebedrijf Allseas moeten na 2030 op kernenergie gaan varen. Het bedrijf werkt samen met de Technische Universiteit Delft aan de ontwikkeling van kleine kernreactoren.

"Ons doel is om in 2030 te starten met de productie", zegt projectleider Stephanie Heerema. "De eerste toepassing is waarschijnlijk aan land, daarna volgen onze schepen en de industrie." Allseas wil de CO2-uitstoot van het bedrijf in 2030 met 30 procent omlaag gebracht hebben en in 2050 CO2-neutraal zijn.

Tanken op zee ingewikkeld

Allseas is de eerste grote reder ter wereld die een overstap naar kernenergie aankondigt. Tot nu toe varen alleen militaire vaartuigen zoals vliegdekschepen en grote onderzeeërs op kernenergie. Rusland heeft ook ijsbrekers die met kernenergie worden aangedreven. Het vlaggenschip van Allseas, de Pioneering Spirit, is met een lengte van 382 meter langer dan een Amerikaans vliegdekschip. Bij sommige werkzaamheden moeten de installatieschepen lang op zee blijven, zonder dat er een grote haven in de buurt is. Dat maakt het tanken van duurzame brandstof ingewikkeld.

Om de CO2-uitstoot van de schepen terug te dringen, kiest Allseas daarom niet voor waterstof, methanol of ammoniak, maar voor kernenergie. Tot nu toe varen grote zeeschepen vooral op stookolie, een van de meest vervuilende brandstoffen.

Scheepvaart wordt gedwongen te verduurzamen

De regels voor verduurzaming van de scheepvaart zijn kortgeleden aangescherpt door de IMO, de internationale scheepvaartorganisatie van de Verenigde Naties. De zeescheepvaart veroorzaakt ongeveer 3 procent van de wereldwijde uitstoot van broeikasgassen.

De grote Franse reder CMA-CGM heeft al een aantal grote containerschepen die varen op vloeibaar gas (lng). Dat is schoner dan stookolie, maar veroorzaakt nog altijd CO2-uitstoot. De Deense reder Maersk heeft kortgeleden in Rotterdam een groot containerschip gedoopt dat op methanol kan varen.

De techniek voor dit soort duurzame brandstoffen is er, maar de beschikbaarheid van de brandstof is klein en de kosten zijn hoog. Ook bij internationale bedrijven met grote containerschepen wordt daarom gekeken naar de mogelijkheden van kernenergie.

Kleine kernreactoren worden onder meer aangeboden door Rolls Royce, dat ook de motoren voor Britse kernonderzeeërs bouwt. Inmiddels timmert het bedrijf aan de weg met de Small Modular Reactor (SMR). Deze kleine kernreactor kan ook ingezet worden bij grote industrieën op land.

Allseas ontwikkelt eigen kleine kernreactor

Allseas koopt geen kant-en-klaarproduct van Rolls Royce, maar ontwikkelt een eigen SMR in samenwerking met de Technische Universiteit Delft. Het gaat om een zogenoemde hoge-temperatuur-gasgekoelde reactor.

De veiligheid en duurzaamheid van de nieuwe techniek is de afgelopen tien jaar getest in de hoge flux reactor van NRG Pallas in Petten.

De techniek die Allseas ontwikkelt, kan ervoor zorgen dat Nederland voorop gaat lopen in de verduurzaming van de internationale zeescheepvaart denkt Annet Koster, directeur van de Koninklijke Vereniging van Nederlandse Reders. "Het draagt ook bij aan de doelstelling van de EU om de energiezekerheid te verbeteren en concurrentiekracht te vergroten." Kernenergie maakt Nederland en Europa volgens Koster minder afhankelijk van brandstof uit andere landen en continenten.

Alleen maar viersterrenreviews, aftelklokken die aansporen snel te kopen en misleidende voorraadinformatie. De Chinese modekoopjessite Shein zet het allemaal in om consumenten te verleiden. 25 Europese consumentenorganisaties dienen er vandaag gezamenlijk een klacht over in.

"Shein heeft zijn site en app bewust zo ontworpen dat die verslavend zijn, gericht op impulsaankopen en overconsumptie", zegt directeur Sandra Molenaar van de Consumentenbond, die zich heeft aangesloten bij de klacht. "Dit is geen onschuldige marketing, maar een doelbewuste agressieve strategie die consumenten misleidt."

Eind vorige maand startte de Europese Commissie al een klachtenprocedure tegen de Chinese website. Als er binnen een maand geen verbetering is te zien, kunnen boetes volgen. De consumentenorganisaties willen met voorbeelden uit hun onderzoek die vermaning steunen.

Dark patterns

De onderzoekers installeerden de Shein-app op een telefoon om te kijken hoe het bedrijf werkt. Ze werden meteen overspoeld door pushberichten met koopsuggesties, soms meerdere binnen enkele minuten en tot wel twaalf per dag.

Daarnaast zit de app vol trucjes die moeten verleiden tot snel kopen, zogenoemde dark patterns. Zo lijkt een aftelklok aan te geven dat een goedkope aanbieding snel verloopt, maar dat is nep: hoewel er op de homepagina nog maar 16 uur restte, zagen de onderzoekers op de productpagina ruim 7 uur meer tijd staan.

Ook bleek er geen enkele beoordeling van producten minder dan vier sterren te hebben. Verder spoort de app aan tot kopen door onterecht te zeggen dat er nog maar enkele exemplaren van een bekeken kledingstuk resteren en iemand anders er net eentje heeft gekocht. Zelfs als iemand uitlogt, probeert de app de gebruiker nog vast te houden met de boodschap dat er hoge kortingen blijven liggen.

Volgens de Consumentenbond "speelt Shein in op emotie of angst om een aanbieding te missen". Daarin staat de site niet alleen: over concurrent Temu werd vorig jaar al geklaagd en de commissie startte daarna een onderzoek. De Consumentbond wil dat ook andere sites die zo werken worden aangepakt.

De Europese Unie kan ingrijpen als bedrijven onder de nieuwe Digital Services Act worden gezien als een VLOP, een very large online platform. De EU heeft extra bevoegdheden om consumentenbelangen te beschermen bij dergelijke internetreuzen.

Shein zegt in een reactie "met consumentenorganisaties en de Europese Commissie constructief te werken aan het nakomen van wet- en regelgeving". Het bedrijf voegt eraan toe dat de koepel van consumentenorganisaties een aanbod om te praten heeft afgeslagen.

Nieuwegein wil parkeren in de wijk naast het St. Antonius Ziekenhuis duurder maken. De parkeergarage van dat ziekenhuis stortte ruim een jaar geleden in, waardoor bezoekers veel vaker in de wijk parkeren. Tot grote frustratie van de bewoners.

Nieuwegein heeft uit tellingen geconcludeerd dat het in de wijk Doorslag gemiddeld 20 tot 30 procent drukker is doordeweeks. "Het is een drukte van jewelste. Dat ruik je ook. Voor veel buren is het al een jaar het gesprek van de dag", zegt een bewoner tegen RTV Utrecht.

Vernielingen

De gemeente heeft de afgelopen tijd meerdere meldingen ontvangen van opgelopen spanningen. "We horen over woordenwisselingen tussen bewoners en bezoekers, briefjes die achter ruitenwissers zijn gestoken en een aantal meldingen van vernielingen aan auto's", zegt wethouder Ellie Eggengoor. "Dat was voor ons genoeg reden om de parkeertarieven te willen verhogen."

Bezoekers van het ziekenhuis moeten eigenlijk in een van de stadsgarages in de buurt parkeren en dan 10 minuten lopen of een gratis pendelbus naar het ziekenhuis nemen, maar velen zoeken liever een goedkoper plekje in de wijk. "Ik moet voor controle naar het ziekenhuis maar was een beetje laat. Nu heb ik hem in de wijk gezet omdat dit een kortere afstand is", zegt een man die net zijn auto heeft geparkeerd.

Puin opruimen

Het St. Antonius begrijpt de frustratie van de wijkbewoners, zegt een woordvoerder. Het ziekenhuis verzoekt mensen al sinds de instorting om in de garages te parkeren.

De gemeente wil parkeren in de wijk duurder maken dan in de garages. Daar kost het nu 3,20 euro per uur. "Zo hopen we dat mensen Doorslag links laten liggen", zegt de wethouder.

Het opruimen van het puin in de ingestorte parkeergarage begint binnen enkele weken. De aannemer hoopt dat de garage eind dit jaar weer gebruikt kan worden.

Een man uit Guatemala die door de Verenigde Staten was uitgezet naar Mexico is na tussenkomst van de rechter teruggevlogen naar Amerika. Het is voor zover bekend de eerste keer dat een onterecht uitgezette migrant terugkeert naar de VS sinds president Trumps aantreden in januari. Meerdere keren gaven rechters daar opdracht toe, maar de regering-Trump had daar tot nu toe geen gehoor aan gegeven.

De homoseksuele man zei in Guatemala te vrezen voor vervolging en de rechter had daarom in februari zijn uitzetting verboden. Desalniettemin werd hij twee dagen later op een bus gezet naar Mexico. Omdat hij daar eerder was verkracht, stemde hij volgens zijn advocaten in met een terugkeer naar zijn vaderland in plaats van maandenlang in Mexico te wachten op behandeling van zijn asielaanvraag.

Toen zijn advocaten in de VS bezwaar maakten, oordeelde een andere rechter dat de man moest worden teruggehaald. Hij landde gisteren in Californië en is overgebracht naar een detentiecentrum in Arizona. Vanuit daar kan hij zijn asielaanvraag doen.

Opgesloten

De afgelopen maanden oordeelden rechters al dat de regering-Trump onterecht inwoners van de VS het land heeft uitgezet. De regering legde die uitspraken naast zich neer en maakte geen werk van het terughalen van de betrokken personen.

Zo zit Kilmar Abrego Garcia, die in maart onterecht naar El Salvador werd uitgezet, daar nog steeds. Het Witte Huis zette zich niet voor hem in, ondanks de opdracht van de rechter dat er alles moet worden gedaan om hem terug te halen. Verschil met deze andere zaak is dat Abrego Garcia zit opgesloten en ook El Salvador weigert mee te werken, terwijl de teruggehaalde man op vrije voeten was.

De Amerikaanse immigratiedienst legt zich nog niet neer bij de terugkeer van de man, alleen bekend onder de initialen O.C.G. Wel wordt eerst een uitspraak van het Hooggerechtshof afgewacht over de vraag of de migranten bezwaar mogen aantekenen voordat ze versneld worden uitgezet.

Nintendo brengt vandaag zijn nieuwste spelcomputer op de markt, de Switch 2. Het Japanse bedrijf staat bekend om zijn innovaties, maar dit keer wordt op safe gespeeld. Dat gaat in tegen de oorspronkelijke, rebelse filosofie van Nintendo.

Verras gamers en geef ze iets nieuws, iets bijzonders. Dat was het motto van Satoru Iwata, de inmiddels overleden topman van Nintendo. Begin deze eeuw kreeg hij de leiding en gooide het roer helemaal om. Hij nam de klassieke Game Boy en evolueerde die in de DS. Die had twee schermpjes, waarvan één touchscreen, nog voordat er smartphones bestonden.

Daarna kwam de Wii: niet meer zittend gamen met een controller, maar tennissen en bowlen met een controller die een bewegingssensor bevat.

Na zijn dood handelde Iwata's opvolger in zijn geest. De Switch werd de eerste spelcomputer die je zowel op de tv kon aansluiten als buitenshuis kon gebruiken. Opnieuw een innovatie die aansloeg: wereldwijd zijn er 152 miljoen exemplaren verkocht. Daarmee is het een van de populairste consoles ooit.

Krachtiger en soepeler

Dat succes wil Nintendo nu evenaren met de Switch 2, maar dit keer is innovatie niet het sleutelwoord. "Als je naar de Switch 2 kijkt, is het eigenlijk gewoon een krachtigere Switch 1", zegt Jacco Peek van gameplatform Power Unlimited. Hij mocht met collega's de nieuwe spelcomputer al een paar keer uitproberen.

"Er zijn veel kleine dingetjes die een stuk fijner werken", zegt hij. Zo zien de games er beter uit en werkt alles een stuk sneller. "Zeker vergeleken met de originele Switch is het bij de nieuwe een feest hoe soepel alles weer draait."

De Switch 2 heeft een herkenbaar uiterlijk, met een iets groter scherm en de twee bekende controllers. Dit keer hoef je ze niet vast te klikken, maar hebben ze magneten.

Toch voelt het niet als een nieuw tijdperk, zegt Peek. "Bij de Wii en DS zochten ze naar een unieke eigenschap, maar omdat de Switch zo'n groot succes was, kunnen ze dat concept eigenlijk niet meer loslaten."

De zoektocht naar innovatie had ook een keerzijde: niet alles wat Nintendo uitbracht, werd een hit. Het bedrijf wisselde deze eeuw telkens een succes af met een flop. Zo sloeg de opvolger van de Wii, de Wii U, totaal niet aan. Slechts 14 miljoen exemplaren werden verkocht.

Voor gamers was koppigheid altijd de charme van Nintendo, zegt analist Gearoid Reidy van het financiële persbureau Bloomberg. "Het feit dat ze weigerden om de 'verstandige maar saaie' optie te kiezen, heeft innovaties voortgebracht die de sector voorgoed hebben veranderd." Nu is het voorkomen van een nieuwe flop van levensbelang geworden.

Geen plan B

"De omzet van Nintendo hangt bijna volledig af van zijn spelcomputer", zegt hij. Dat is heel anders bij Sony, die de PlayStation maakt, maar ook een grote speler is op het gebied van muziek en film. En de Xbox wordt gemaakt door techgigant Microsoft, die ook nog veel andere manieren heeft om geld te verdienen. "Nintendo heeft niets om op terug te vallen. Er is geen plan B."

Nintendo hoopt opnieuw zijn belangrijkste troef in te zetten: spellen die nergens anders te spelen zijn. Mario, Zelda en Pokémon groeiden uit tot wereldberoemde reeksen, waarmee meerdere generaties mee zijn opgegroeid. En die blijken een enorme melkkoe te zijn. Zo ging racegame Mario Kart 8 Deluxe wereldwijd liefst 75 miljoen keer over de toonbank.

De Switch 2 kost 470 euro, terwijl de voorganger 140 euro goedkoper was toen die in 2017 werd uitgebracht. Ook de spellen zijn in prijs verhoogd. De lanceertitel Mario Kart World kost 80 euro, terwijl spellen op de Switch meestal tussen de 50 en 65 euro kostten.

"Het wordt een steeds groter risico om games te maken", zegt Peek. "Het ontwikkelen van games duurt steeds langer, maar je moet wel je personeel blijven betalen. Dat moet allemaal terugverdiend worden. Dat risico willen ze een beetje wegnemen door de games duurder te maken. Hoewel er online veel ophef over is, weet Nintendo toch wel dat mensen uiteindelijk overstag gaan."

Dat komt door de magie van Nintendo, zegt hij. "Of je de Switch 2 als console nu heel spannend vindt of niet, het zal altijd gaan om de games. In de nieuwe Mario Kart World is zo goed nagedacht over de circuits, die je op verschillende manieren kunt berijden, soms zelfs compleet achterstevoren. Daaraan zie je dat Nintendo behalve consolemaker en uitgever nog altijd een van de creatiefste gamemakers in de industrie is."

Goedemorgen! In Brussel komen ministers van Defensie samen om de NAVO-top voor te bereiden. En de Duitse bondskanselier Merz gaat in Washington voor het eerst op bezoek bij de Amerikaanse president Trump.

Eerst het weer: Vandaag is het bewolkt en trekken enkele felle regenbuien over het land. Sommige buien kunnen gepaard gaan met onweer. Het wordt bij een matige tot vrij krachtige zuidwestenwind maximaal 15 tot 18 graden

Ga je vandaag op pad? Hier vind je het overzicht van de files en wegwerkzaamheden en hier lees je over de situatie op het spoor.

Wat kun je vandaag verwachten? Wat heb je gemist?

President Trump blaast de inreisverboden uit zijn eerste termijn nieuw leven in. Inwoners van twaalf landen zijn vanaf komende maandag niet meer welkom in de VS. Het gaat om met name landen in Afrika en het Midden-Oosten, maar ook Myanmar en Haïti staan op de lijst. Trump waarschuwt dat de lijst kan worden aangepast op basis van "nieuwe dreigingen" in de wereld.

Los van het inreisverbod legt Trump negen andere landen strenge inreisbeperkingen op. Het gaat daarbij onder meer om om Cuba, Venezuela en Sierra Leone. "Ik moet handelen om de nationale veiligheid en de nationale belangen van de VS en zijn volk te beschermen", zei Trump bij de bekendmaking van de nieuwe reisbeperkingen.

De lijst met landen waar Trump nu inreisbeperkingen voor instelt, vloeit voort uit een decreet dat hij in januari kort na zijn aantreden ondertekende. Daarin vroeg hij de ministeries van Buitenlandse Zaken en Binnenlandse Veiligheid en de directeur van de inlichtingendiensten om een lijst op te stellen met landen die een "vijandige houding" hebben tegenover de VS en of bezoek vanuit die landen zorgt voor een nationaal veiligheidsrisico.

Ander nieuws uit de nacht: En dan nog even dit:

Na 27 jaar viel het doek voor de enige buurtsuper in Goudswaard. Vier maanden lang moesten bewoners voor elke boodschap het dorp uit. Maar de inwoners gaven niet op: via een crowdfunding brachten ze de winkel terug en daarmee ook leven in het dorp:

Fijne dag!

Veel koppen in het voetbal hangt samen met een verhoogd risico op dementie. Hoofdcontact moet daarom beperkt worden, zowel bij profvoetballers als amateurs. Dat concludeert de Nederlandse Gezondheidsraad in een vandaag gepubliceerd advies, op aanvraag van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS).

Hoewel een direct verband tussen veel koppen en chronisch hersenletsel moeilijk is aan te tonen, zijn alle beschikbare onderzoeken volgens een commissie van experts die de Gezondheidsraad instelde overtuigend genoeg. Ook vond de Gezondheidsraad aanwijzingen dat veel koppen samenhangt met een verhoogd risico op ALS en de ziekte van Parkinson.

Na de zomer komt de Nederlandse Sportraad met advies over concrete acties die de overheid kan nemen. Een leeftijdsgrens voor koppen, zoals in andere landen, is goed mogelijk.

Hoewel de Gezondheidsraad benadrukt dat sporten goed is voor de gezondheid, is veel koppen dat dus niet. Topvoetballers (prof of topamateur) lopen 2 tot 3 keer meer risico op dementie. Verdedigers lopen het meeste risico, keepers het minste. Hoe dat bij de amateurs zit is niet goed onderzocht. De Gezondheidsraad schat dat het risico bij hen in het algemeen lager zal zijn, omdat ze gedurende hun leven minder vaak koppen.

Bekijk ook deze explainer over de kopbal:

Hoeveel zorgen moeten voetballers zich maken? "Ze moeten vooral blijven voetballen", benadrukt Karien Stronks, voorzitter van de Gezondheidsraad. "Als je je zorgen maakt om dementie is het juist belangrijk om te bewegen, dat verlaagt het risico op dementie. Maar koppen is een element dat extra risico's met zich meebrengt."

Van elke duizend dementiegevallen, zijn er vier toe te schrijven aan topvoetbal en vijf aan amateurniveau. Als het koppen helemaal uit het voetbal zou verdwijnen, dan kunnen daarmee onder Nederlandse profvoetballers naar schatting 86 gevallen van dementie per jaar worden voorkomen, stelt de Gezondheidsraad. Daarmee zouden zes op de tien gevallen van dementie bij profvoetballers voorkomen kunnen worden.

Dood oud-prof Wout Holverda

Van een harde klap tegen het hoofd kan je koppijn krijgen, duizelig worden, of het bewustzijn verliezen. Maar de meeste voetballers hebben hoofdcontact zonder merkbare gevolgen. Het advies richt zich dan ook vooral op de langetermijngevolgen van veel koppen. Daar kan je pas tientallen jaren later wat van merken.

Zo werd na de dood van Wout Holverda in 2021 vastgesteld dat hij was overleden aan de gevolgen van CTE, ook wel 'boksersdementie' genoemd. Dat is een ziekte die vooral voorkomt bij sporters en ontstaat door herhaaldelijk hoofd- en hersenletsel. Holverda was in de jaren tachtig de kopsterke spits van Sparta, die vaak scoorde met het hoofd. Hij werd niet ouder dan 63.

Om het aantal kopballen te verminderen, beschrijft de Gezondheidsraad allerlei maatregelen, zoals minder koppen op trainingen en ballen op hoge snelheid vermijden. Daarvoor zijn spelregelwijzigingen essentieel, zoals een verbod op de lange uittrap van de keeper, een bal die vaak hard aankomt op het hoofd.

Verder worden het spelen met een lichtere bal aangeraden en het verbeteren van motorische vaardigheden bij spelers. Tot slot moet er meer voorlichting komen voor ouders, kinderen, trainers, scheidsrechters en sportorganisaties over de risico's van hoofdcontact door sporten.

Vrouwen en kinderen extra kwetsbaar

Voor vrouwen, kinderen en parasporters vraagt de Gezondheidsraad extra aandacht. Onder hen is veel minder wetenschappelijk onderzoek gedaan. Wel zouden vrouwelijke sporters een hoger risico lopen op traumatisch hersenletsel dan een man, zoals een hersenschudding.

Zo blijkt uit verschillende onderzoeken dat per 1000 wedstrijden bij mannelijke voetballers een hersenschudding 1,07 keer voorkomt, bij vrouwen was dit 1,48 keer. Dat verschil kan ermee te maken hebben dat de nekspieren van vrouwen minder ontwikkeld zijn en de bal minder geschikt is voor hun hoofd. Mogelijk spelen ook hormonale verschillen een rol.

Kinderen zijn extra kwetsbaar omdat het lichaam en hersenen nog niet zijn volgroeid. Vooral tussen de 10 en 15 jaar wordt er relatief vaak gekopt tijdens een training. De Gezondheidsraad adviseert voor hen verdergaande maatregelen.

Belangrijkste doodsoorzaak

Dementie is al jaren een zorg voor de overheid. De hersenziekte ontwikkelt zich tot de belangrijkste doodsoorzaak in Nederland én tot de duurste aandoening, schreef toenmalig zorgminister Hugo de Jonge in 2020 aan de Tweede Kamer.

In 2024 meldden dementie-specialisten in het toonaangevende medische tijdschrift The Lancet dat traumatisch hersenletsel een van de risicofactoren is die je kan aanpakken om dementie te voorkomen.

"Het wordt tijd knopen door te hakken, crunchtime", zeggen diplomaten. Vanmorgen komen de 32 NAVO-defensieministers bijeen in Brussel, onder wie de demissionaire Brekelmans. Het is de laatste vergadering voor de top in Den Haag eind juni. Daar moet geleverd worden.

Het eerste bezoek van Trumps minister van Defensie aan Brussel leidde tot een schok, maar inmiddels zijn de Europese bondgenoten doordrongen van de harde voorwaarden die de Amerikanen stellen aan hun "volledige toewijding" aan de alliantie.

Met stip op 1 staat Trumps eis dat de bondgenoten zo snel mogelijk minstens 5 procent van hun bruto binnenlands product aan defensie uitgeven. "Geen goedbedoeld advies, maar een ondergrens voor afschrikking tegen de dreiging in de wereld", zegt de Amerikaanse ambassadeur bij de NAVO, Matthew Whitaker.

Hockeystickmentaliteit

Verzet is zinloos, lijkt de boodschap, regel dat het geld er komt, en snel graag. De Amerikanen willen herhaling voorkomen van de top in Wales in 2014. Daar werd afgesproken dat de lidstaten binnen tien jaar 2 procent aan defensie zouden uitgeven. Nog altijd voldoen niet alle NAVO-partners daaraan.

Dat soort vrijblijvendheid is in Den Haag uit den boze. NAVO-topman Rutte wil in de conclusies vastleggen dat in 2032 alle partners op 5 procent zitten: 3,5 procent aan harde defensie-uitgaven, 1,5 procent aan 'veiligheidsgerelateerde' zaken. Over de vijf procent en het jaartal is vrijwel geen discussie meer. Onderhandelingsruimte zit mogelijk wel in de manier hoe daar te komen.

Betrokkenen spreken van "de hockeystick" tegenover de "lineaire" aanpak, verwijzend naar de vorm van de grafiek. In het eerste geval kunnen landen de ergste pijn nog even uitstellen, omdat pas tegen 2032 de uitgaven voor defensie sterk moeten stijgen. In zeven jaar met tussenstapjes geleidelijk van 2 naar 5 procent gaan biedt meer zekerheid.

Wat de Amerikanen betreft is de 'hockeystickmentaliteit' van Wales taboe. De vijand wacht niet op landen die talmen met hun investeringen, zegt ambassadeur Whitaker.

Rol Zelensky

De uitnodigingen voor de top zijn nog niet verstuurd. Achter de schermen zijn hoofdbrekens over 'de choreografie'. Dat gaat vooral over de vraag wat te doen met de Oekraïense president. "We moeten zeker weten dat Zelensky niet de Trumpshow steelt", zegt een betrokkene. "We moeten voorkomen dat Trump afzegt, die duldt geen andere ster naast zich." Een vriendelijke doch dringende boodschap die aan Zelensky overgebracht zal worden.

Zelensky staat diplomatieke degradatie te wachten. Anders dan de afgelopen jaren mag hij niet meevergaderen met de staatshoofden en regeringsleiders. Op de top in Washington vorig jaar waren nog drie van dit soort bijeenkomsten, maar omdat Trump niet houdt van lang stilzitten, is nu slechts één vergadering op het niveau van de leiders voorzien.

Zelensky kan daar dus niet bij zijn, maar Europese landen eisen wel een 'waardige rol' voor hem. Allerlei ideeën gaan rond. Kan hij het werkdiner van de ministers van Defensie toespreken? Moet er een samenzijn worden opgetuigd met belangrijke Europese leiders? Rutte is er nog niet uit. Wel zal "een stoeltje voor hem klaarstaan" bij het diner dat koning Willem-Alexander aanbiedt, verwachten ingewijden, hoewel de tafelschikking nog in beraad is.

Rusland als bedreiging

Begin volgende week komt Rutte met zijn eerste voorstel voor de conclusies voor de top, waarop het onderhandelen over de eindtekst volgt. Die zal aanzienlijk korter zijn dan afgelopen jaren. Grote vraag is wat over de belangrijkste NAVO-vijand wordt opgetekend. "Rusland vormt de belangrijkste en meest directe bedreiging" was de standaardtekst. Maar ambassadeur Whitaker houdt zich op de vlakte of die zin opnieuw de conclusies haalt.

"Hoe leggen we onze inwoners uit dat we onze defensie-uitgaven zover moeten laten stijgen als Rusland niet genoemd wordt?", vragen diplomaten zich af. Volgens de Amerikanen zou zo'n zin gesprekken tussen Rusland en Oekraïne over een staakt-het-vuren in de weg kunnen staan. Maar het zou ook kunnen gaan om een draai richting Rusland, denken anderen.

'Historische mijlpaal'

Sommigen zien er strategie in om Amerikaanse onderhandelingsruimte te houden in de handelsoorlog met de EU. De gesprekken over een handelsakkoord zijn in volle gang, net na de NAVO-top moet er resultaat zijn.

"Wij zien defensie en handel als verschillende onderwerpen, maar Trump ziet dezelfde Europese gezichten tegenover zich die hem lastigvallen met vervelende vragen", zegt een EU-diplomaat tegen de Financial Times. "We zijn mogelijk maar één socialmediabericht verwijderd van een ramp, daarom is iedereen zo gespannen."

Er wordt alles aan gedaan om dat te voorkomen, maar is ook een lonkend perspectief. Als alles goed gaat, wordt Den Haag volgens diplomaten een historische mijlpaal en zal de top de geschiedenisboeken ingaan als de bijeenkomst waarop de Europeanen eindelijk harde beloftes deden om voor hun eigen veiligheid verantwoordelijk te zijn, in plaats van op de Amerikanen te leunen.

Naast de sigaret, de sigaar en de nieuwere e-sigaret en vape zijn er sinds enige tijd ook nicotinesticks. Ze bevatten geen tabak, hebben veel verschillende smaakjes en gebruikers krijgen een schadelijke hoeveelheid nicotine binnen, zegt het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) in een nieuw rapport.

Bij een nicotinestick stop je een sigaretachtig stickje in een apparaat, dat het stickje verhit, waardoor nicotine en smaakstoffen vrijkomen. Anders dan in een vape of sigaret zit er geen vloeistof of tabak in, maar cellulose of theebladeren. De sticks worden gemaakt door enkele grote tabaksfabrikanten.

Verslavend

De producten verschenen vorig jaar op de Nederlandse markt, maar er was weinig bekend over hoe verslavend en schadelijk het product is. "We hebben gevonden dat de hoeveelheid nicotine in emissies waarbij geen schadelijk effecten te verwachten zijn 18 tot 25 keer overschreden wordt", zegt Reinskje Talhout, onderzoeker tabak en drugs bij het RIVM.

Volgens het RIVM zijn er negatieve gevolgen voor de gezondheid, zoals een hogere hartslag en irritatie aan de luchtwegen. De sticks zijn bovendien verslavend, zegt Talhout. "Dat is ook zeker een gevaar."

Wie de sticks vooral koopt is niet bekend, zegt zij, omdat het product nog zo nieuw is. Maar "in het algemeen zijn producten met smaakjes wel populair bij jongeren".

'Stel maximaal limiet in'

Dat de sticks een grote hoeveelheid nicotine kunnen bevatten, heeft te maken met het feit dat er geen tabak in zit. Daardoor vallen deze sticks buiten de Europese tabakswetgeving en zijn er geen regels die voorschrijven hoeveel nicotine een stick mag bevatten. Omdat er nog geen Europese regels zijn, mag Nederland zelf regels opstellen voor dit product, zegt Talhout.

Het RIVM pleit er daarom voor in de wet op te nemen dat het nicotinegehalte in de sticks aan de bestaande limiet moet voldoen. "Onder die advieswaardes zijn er geen schadelijke effecten te verwachten. Die waardes zouden opgenomen kunnen worden in de wetgeving", aldus Talhout.

Verbod op nieuwe nicotineproducten

Volgens Esther Croes, tabaksexpert bij het Trimbos-instituut, moet er strenge regelgeving komen voor producten met nicotine maar zonder tabak. "Fabrikanten hebben dit eerder gedaan. Zoals bij het Zweedse snus", zegt ze. "Daarbij gebruikten ze ook geen tabak, maar cellulose met nicotine."

Ze pleit voor het verbieden van nieuwe nicotineproducten op de markt. "Morgen doen ze het met wat anders. We hebben al tandenstokers met nicotine gezien. Het valt allemaal niet onder de tabakswet."

Croes hoopt dat er uiteindelijk maatregelen op Europees niveau komen. "Je wilt niet dat het in de Rotterdamse haven aankomt, maar niet tegengehouden kan worden, omdat het doorgevoerd wordt naar Duitsland." Maar dat zal volgens Croes moeilijk zijn. Een aantal landen binnen de Europese Unie is tegen strengere tabaksregels. "Als we Europa niet meekrijgen dan kan Nederland voorloperland zijn."

President Trump blaast de inreisverboden uit zijn eerste termijn nieuw leven in. Inwoners van twaalf landen zijn vanaf komende maandag niet meer welkom in de VS. Het gaat om met name landen in Afrika en het Midden-Oosten, maar ook Myanmar en Haïti staan op de lijst. Trump waarschuwt dat de lijst kan worden aangepast op basis van "nieuwe dreigingen" in de wereld.

Los van het inreisverbod legt Trump negen andere landen strenge inreisbeperkingen op. Het gaat daarbij onder meer om om Cuba, Venezuela en Sierra Leone. "Ik moet handelen om de nationale veiligheid en de nationale belangen van de VS en zijn volk te beschermen", zei Trump bij de bekendmaking van de nieuwe reisbeperkingen.

Aanval in Colorado

In een video op sociale media verbindt Trump de nieuwe reisrestricties met de recente aanval op een pro-Israëlische manifestatie in de Amerikaanse stad Boulder. Bij die aanval met molotovcocktails en een zelfgemaakte vlammenwerper raakten zondag twaalf mensen gewond. De verdachte, van Egyptische komaf, zei het gemunt te hebben op wat hij een "zionistische groep" noemde.

Volgens Trump onderstreept de aanval welke gevaren uitgaan van sommige buitenlanders die in de VS verblijven, of zijn gebleven nadat hun visum was verlopen. Federale autoriteiten hebben verklaard dat de verdachte van de aanslag in Boulder, die wordt verdacht van poging tot moord, illegaal in de VS verblijft.

De vrouw en vijf kinderen van de 45-jarige man zijn vastgezet door de Amerikaanse migratiedienst ICE, meldde het ministerie van Binnenlandse Veiligheid woensdag. "Zes enkeltjes voor Mohameds vrouw en vijf kinderen, laatste boarding call volgt snel", schrijft het Witte Huis op X. "Ze kunnen vanavond nog worden uitgezet." Een federale rechter heeft daar inmiddels een stokje voor gestoken.

Vijandige houding

De lijst met landen waar Trump nu inreisbeperkingen voor instelt vloeit voort uit een decreet dat hij in januari kort na zijn aantreden ondertekende. Daarin vroeg hij de ministeries van Buitenlandse Zaken en Binnenlandse Veiligheid en de directeur van de inlichtingendiensten om een lijst op te stellen met landen die een "vijandige houding" hebben tegenover de VS en of bezoek vanuit die landen zorgt voor een nationaal veiligheidsrisico.

Tijdens zijn eerste termijn als president kwam Trump eveneens met een decreet dat moest regelen dat inwoners van zeven overwegend islamitische landen niet langer naar de VS zouden kunnen reizen. Het ging toen om Irak, Syrië, Iran, Sudan, Libië, Somalië en Jemen; landen die nu weer op Trumps lijst voor een inreisverbod staan, Irak en Syrië uitgezonderd.

Destijds, begin 2017, zorgde Trumps aankondiging van het inreisverbod voor veel chaos en protest. Reizigers uit de betreffende landen mochten niet meer mee met vluchten naar de VS of werden na aankomst in de VS vastgezet. Het ging daarbij onder meer om studenten, zakenlieden, toeristen en bezoekers die familie wilden opzoeken.

Aanvankelijk hield het inreisverbod voor de rechter geen stand, maar een aangepaste variant kreeg in 2018 de goedkeuring van het Amerikaanse hooggerechtshof. Trumps opvolger Biden draaide het inreisverbod na zijn aantreden in 2021 terug.

De Nederlandse Staat is niet aansprakelijk voor de schade die de Enschedese advocaat en curator Philippe Schol heeft geleden na een moordaanslag op zijn leven in 2019. Dat heeft de rechtbank in Den Haag bepaald. Schol daagde de Staat een jaar geleden voor de rechter omdat hij vindt dat de autoriteiten hem niet voldoende hebben beschermd.

De rechtbank oordeelde woensdag dat de Staat niet onrechtmatig heeft gehandeld, schrijft RTV Oost. Politie en Openbaar Ministerie hebben destijds op basis van de beschikbare informatie adequaat gehandeld. De rechtbank ziet geen bewijs voor Schols stelling dat er in aanloop naar de aanslag sprake was van een verhoogd risico dat langdurige beveiliging zou rechtvaardigen.

Schol werd in 2019 neergeschoten in zijn Duitse woonplaats Gronau, net over de grens bij Enschede. De aanleiding voor de aanslag was vermoedelijk een conflict over het faillissement van een sportschool in Enschede, schrijft RTV Oost. Schol was als curator bij die zaak betrokken en ontving eerder bedreigingen van de voormalig eigenaar van de sportschool.

De rechtbank betwijfelt of zwaardere maatregelen die aanslag hadden kunnen voorkomen en heeft daarom alle vorderingen van Schol afgewezen. De curator handelde faillissementen af in opdracht van de Staat, maar die hoeft hem geen schadevergoeding te betalen. Drie jaar geleden werden twee mannen veroordeeld tot 18 en 23 jaar gevangenisstraf voor de poging tot moord.

De curator zegt tegen RTV Oost nog niet te weten of hij in hoger beroep gaat.

De gemeente Noardeast-Fryslân heeft een parkeergarage in Dokkum per direct gesloten. Na een inspectieronde bleek dat de betonnen bovendekken gebreken vertonen en "de veiligheid niet gegarandeerd kan worden", schrijft de gemeente in een verklaring.

De gemeente vroeg een bureau onderzoek te doen naar de staat van parkeergarage 't Panwurk, dat net buiten de wallen van de Friese vestingsstad plek biedt aan 188 auto's.

"Veiligheid staat altijd voorop", zegt burgemeester Kramer in een reactie. "Daarom heb ik besloten om de garage uit voorzorg per direct te sluiten en geen nieuwe gebruikers meer toe te laten."

In de garage stonden meerdere auto's geparkeerd toen de gemeente overging tot de sluiting. "Er wordt contact gezocht met de mensen die momenteel hun auto in de garage hebben staan, zodat zij veilig de garage kunnen verlaten", aldus de burgemeester. Ook belooft het gemeentebestuur snel naar opties voor extra parkeermogelijkheden te kijken.

In Rotterdam zijn gisteravond meer dan negentig mensen aangehouden bij een demonstratie tegen de rol van de haven in de oorlog in Gaza. De aangehouden betogers weigerden het gebied rond het stadhuis te verlaten na de afgesproken eindtijd, schrijft de politie in een verklaring. Daarop besloot burgemeester Schouten de demonstratie te beëindigen en greep de politie in.

Bedoeling was dat de demonstranten alleen bij het stadhuis zouden demonstreren, maar een aantal actievoerders bewoog zich naar andere plekken, schrijft regionale omroep Rijnmond. "Tientallen demonstranten hielden zich niet aan de vooraf gestelde kaders van de demonstratie", aldus de politie.

Dit zijn beelden van het protest:

Het AD schrijft dat een aantal activisten naar het nabijgelegen hoofdbureau van de Rotterdamse politie wilde gaan. Daar zitten vier mensen vast die maandag werden gearresteerd voor het bekladden en vernielen van ruiten van het kantoor van Maersk in Rotterdam. Actievoerders stellen dat de Deense rederij wapenonderdelen van en naar Israël vervoert.

Protest tegen komst schip

Volgens de politie vertrokken "veel demonstranten" om 19.30 uur bij het stadhuis, de afgesproken eindtijd, maar niet iedereen. Burgemeester Schouten bepaalde daarop dat de demonstratie om 20.00 uur zou eindigen. Betogers die toen geen gehoor gaven aan de oproepen van de politie om te vertrekken, zijn aangehouden. Eén vrouw werd aangehouden omdat ze een agent had mishandeld, zegt de politie.

De demonstratie was een initiatief van verschillende pro-Palestijnse organisaties. Twee weken geleden voerden ze eveneens in Rotterdam actie tegen de komst van een schip van Maersk. Verantwoordelijk wethouder Simons concludeerde toen na navraag bij de havenmeester en douane dat er geen wapenonderdelen aan boord waren van het schip.

De ontmanteling van drie bommen uit de Tweede Wereldoorlog in het centrum van Keulen is voltooid. De 20.000 mensen die hun huis moesten verlaten, mogen weer terug.

Wegen en bruggen worden geleidelijk weer opengesteld. Burgemeester Reker heeft alle betrokkenen bedankt "die de grootste evacuatieoperatie in Keulen sinds 1945 zo professioneel hebben uitgevoerd".

De bommen, twee Amerikaanse 2000-ponders en een Amerikaanse 1000-ponder, werden maandag ontdekt. Vanochtend om 08.00 uur begon de evacuatie. Een groot deel van de wegen in en om de wijk Deutz werd afgesloten. Scholen, bedrijven, een ziekenhuis, het centraal station en tientallen hotels werden ontruimd. De drie bommen lagen bij een scheepswerf in het centrum van de stad.

Dit is het gebied dat werd ontruimd:

Ook de Hohenzollernbrug bij de Dom van Keulen, de drukste spoorbrug van Duitsland, werd afgesloten. Het treinverkeer kwam hierdoor stil te liggen.

Televisiezender RTL, die normaal gesproken vanuit de binnenstad uitzendt, zond tijdelijk uit vanuit de buitenwijk Keulen-Ossendorf en vanuit Berlijn. Stellen die vandaag zouden trouwen in de binnenstad, moesten uitwijken naar het stadje Porz, waar ze de Dom van Keulen in de verte nog wel konden zien.

Medewerkers van de ordedienst controleerden ieder huis en iedere straat om er zeker van te zijn dat niemand was achtergebleven. De start van de ontmanteling van de bommen werd korte tijd vertraagd doordat een bewoner in de oude binnenstad weigerde zijn appartement te verlaten.

Anderhalf uur

De autoriteiten hadden er rekening mee gehouden dat het ontmantelen van de bommen ruim anderhalf uur zou duren, maar het ging sneller dan verwacht. De twee explosievenexperts hadden hun werk in een uur voltooid.

Het komt nog vaak voor dat in Duitsland bommen uit de Tweede Wereldoorlog onschadelijk moeten worden gemaakt. Dat is zeker het geval in Keulen, dat een van de zwaarst gebombardeerde steden is en waar na de oorlog bijna alleen de Dom nog overeind stond.