NOS Nieuws - Algemeen

Koninklijke paarden op hol geslagen in het centrum van Londen

1 day 20 hours ago

In het centrum van Londen zijn vanochtend meerdere paarden op hol geslagen. Op beelden op X is te zien dat de dieren door de straten rennen rond Aldwych. Inmiddels zijn alle paarden gevangen, meldt de politie van de Britse hoofdstad.

Een woordvoerder van het leger zegt tegen Britse media dat zeker vier mensen gewond zijn geraakt. De paarden horen bij de stallen van het Britse koningshuis. Ze zouden zijn losgebroken tijdens een oefening in de wijk Belgravia.

Volgens de woordvoerder ging het in totaal om vijf paarden. Op foto's en video's zijn twee paarden te zien, waarvan er eentje onder het bloed zit. De dieren renden in hun paniek tegen taxi's en een bus aan.

De paarden renden dwars door het centrum heen:

Een taxichauffeur vertelt tegen de BBC dat hij drie paarden richting Buckingham Palace zag galopperen. "Het klonk alsof er een auto-ongeluk was."

Volgens de chauffeur stond er een busje onder het bloed bij een hotel met een flinke deuk in de zijkant. "Alle ramen waren kapot, dus ik denk dat het witte paard ertegenaan is gerend."

AfD-lijsttrekker in Brussel blijft aan en zegt aangehouden medewerker te ontslaan

1 day 21 hours ago

De Duitse Europarlementariër Maximilian Krah blijft aan als lijsttrekker van de radicaal-rechtse partij Alternative für Deutschland (AfD) bij de Europese verkiezingen en gaat zijn medewerker die maandag werd opgepakt op verdenking van spionage ontslaan. Dat heeft Krah laten weten na een ontmoeting met de partijtop.

Wel zei Krah niet aanwezig te zijn bij de aftrap van de campagne voor de Europese verkiezingen.

Spionage

Jian Guo, een Chinees-Duitse medewerker van Krah, werd maandag gearresteerd in Dresden. Guo wordt ervan verdacht allerlei parlementaire stukken van het Europees Parlement te hebben doorgespeeld aan China.

In een eerste reactie op X gisteren, noemde Krah spioneren voor een buitenlandse staat "een ernstige beschuldiging". Hij zei Guo te zullen ontslaan als de verdenkingen zouden worden bewezen.

Toegenomen druk

Door de arrestatie nam de druk om af te treden toe voor Krah. Onder meer Bondsdaglid Strack-Zimmermann riep de AfD-lijsttrekker op om op te stappen. Krah zelf wil daar niets van weten.

Op X reageert hij laconiek met de woorden "wat had de pers dan verwacht?" op een Duitse journalist die meldt dat Krah ongeschonden uit een ontmoeting met de partijleiders is gekomen en aanblijft als lijsttrekker.

Het is de tweede keer in korte tijd dat de partij in opspraak raakt. Begin deze maand werd de tweede kandidaat op de Europese lijst, het huidige Bondsdaglid Petr Bystron, in verband gebracht met geld uit Rusland. AfD liet toen weten voorlopig achter het prominente partijlid te blijven staan.

Arrestaties om mesaanval op Australische bisschop

1 day 21 hours ago

De Australische politie heeft bij een grote anti-terreuroperatie vanochtend zeven mensen aangehouden. Ze zouden betrokken zijn bij de mesaanval op een Assyrische bisschop in Sydney, ruim een week geleden.

Alle verdachten zijn minderjarig en kennen elkaar, heeft de politie bekendgemaakt. Ze zouden een "religieus gemotiveerde extremistische ideologie" aanhangen. De politie viel met 400 agenten op dertien plekken woningen binnen in de buurt van Sydney.

Vorige week werd bisschop Mari Emmanuel tijdens een dienst aangevallen met een mes, waarbij ook vijf anderen gewond raakten. De aanval was te zien door een livestream van de dienst.

Volgens de politie was de aanval het werk van een 16-jarige jongen. Hij was een bekende van de politie. De politie beschouwt de aanval een terreurdaad.

De jongen werd ter plekke overmeesterd en opgepakt. Hij zit nog vast en riskeert een levenslange gevangenisstraf. Volgens zijn advocaat lijdt de jongen aan een psychische aandoening.

Rellen

Naast de terreurverdachten zijn ook een aantal mensen opgepakt die betrokken was bij rellen die na de steekpartij ontstonden. Honderden mensen verzamelden zich bij het gebedshuis. Er werd met stenen en andere spullen gegooid naar de politie waarbij een aantal agenten gewond raakte. Vandaag is bekendgemaakt dat daarvoor een aantal verdachten zijn opgepakt.

Video's van de aanval staan nog steeds online. De Australische mediawaakhond had berichtenplatform X aangeklaagd om de beelden te laten verwijderen. Maar Emmanuel wil dat die online te zien blijven, zonder daar een reden voor te geven. Eerder heeft de bisschop gezegd de dader te hebben vergeven.

Nederland moet weer asielaanvragen van Palestijnen behandelen

1 day 21 hours ago

De Nederlandse Staat moet weer asielaanvragen van Palestijnen in behandeling nemen. Dat heeft de Raad van State geoordeeld in een zaak die drie Palestijnse vluchtelingen hadden aangespannen.

Demissionair staatssecretaris Van der Burg (Asiel) kwam in december met een behandelstop van een half jaar vanwege de oorlog in Gaza. Hij noemde de situatie in het gebied onzeker en zei dat er "geen bestendig beleid" mogelijk was.

Maar volgens de hoogste bestuursrechter heeft de staatssecretaris dat besluit niet goed gemotiveerd. Van der Burg zou zich niet hebben gebaseerd op de meest actuele informatie over de oorlog in Gaza. Daardoor is hij onvoldoende ingegaan op de ontwikkelingen van begin november tot 19 december 2023, zegt de Raad van State.

Geen gezinshereniging

Door de behandelstop wees de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) asielverzoeken van Palestijnen niet af, maar werden ook geen verblijfsvergunningen toegekend. Ook zijn geen nieuwe asielaanvragen van Palestijnen in behandeling genomen.

De behandelstop raakte vooral Palestijnen die hun families in Gaza hadden achtergelaten. Deze groep kon geen beroep doen op gezinshereniging om hun gezinnen naar Nederland te halen. Dat is alleen mogelijk voor asielzoekers met een geldige verblijfsstatus.

De drie Palestijnen die naar de rechter waren gestapt vonden dat de situatie in Gaza niet onzeker was, maar onveilig en ook niet tijdelijk, waardoor de asielaanvragen van Palestijnen wel binnen de afgesproken termijn behandeld moeten worden.

Asielaanvragen afwijzen

"We zijn vooral blij voor onze cliënten en leden van hun gezin dat ze niet nog meer vertraging zullen oplopen in hun asielprocedures", zegt Flip Schüller, een van de advocaten die de Palestijnen in deze rechtszaak bijstonden. Vanwege de behandelstop leven Palestijnse vluchtelingen in Nederland volgens hem in onzekerheid en uitzichtloosheid.

De uitspraak van de Raad van State gaat overigens niet om een verruiming of versnelling van het toelatingsbeleid, stelt Schüller. Ook gaat het niet om het afwijzen van de asielaanvragen. "De IND kan nog altijd asielaanvragen van Palestijnen afwijzen. Maar ze moeten alle aanvragen wel binnen de wettelijke termijn behandelen", zegt hij. Naar schatting gaat het volgens Schüller om minder dan honderd Palestijnse vluchtelingen in Nederland die hun asielprocedures afwachten.

Het ministerie van Justitie en Veiligheid zegt de uitspraak van de Raad van State te bestuderen om te kijken wat dit precies betekent. Daarna volgt een reactie.

Minister: corporatie moet ouderen Leeuwarden blijven huisvesten

1 day 21 hours ago

Demissionair minister De Jonge heeft een corporatie teruggefloten die een aantal seniorencomplexen in Leeuwarden wilde verkopen. De minister vindt dat de woningbouwcorporatie pas mag verkopen als er zekerheid bestaat over het aantal ouderenwoningen in de Friese hoofdstad.

Het 'verkoopverbod' van de minister is een tegenslag voor woningcorporatie Habion.

Habion zegt alleen actief te willen zijn in gemeenten waar de "absolute vraag naar woningen voor ouderen het grootst is". En Leeuwarden hoort daar niet bij, vindt Habion. Dus werden onlangs vier complexen met in totaal 241 woningen voor kwetsbare ouderen te koop aangeboden. Met de verwachte opbrengst wilde Habion elders in het land, vooral in het westen, nieuwe woningen bouwen.

Er moeten 1100 huizen bij

De gemeente Leeuwarden en huurdersplatform Nieuw Elan hebben zich van begin af aan verzet tegen de verkoopplannen van Habion. Zij wijzen erop dat in Leeuwarden juist wel grote behoefte zou bestaan aan (senioren-)woningen. Ze noemen ook een getal: de komende tien jaar moeten er in de stad 1100 huizen bij komen.

De gemeente heeft nog geprobeerd een tussenweg te vinden. Het college vroeg Habion om de 241 eenheden die met de verkoop van de complexen weg zouden vallen, terug te bouwen én nog eens 400 nieuwe woningen toe te voegen. Maar daar had Habion volgens Omrop Fryslân, geen boodschap aan.

Vervolgens vroeg de gemeente de minister om het 'verkoopproces' te bevriezen. De Jonge doet dat nu in een bindend advies. Daarin staat: "Verwacht mag worden dat Habion alsnog in samenspraak met de gemeente en Nieuw Elan tot een set aan afspraken komt waarin wél een adequate weging is gegeven van de volkshuisvestelijke opgave en het opvangen van de negatieve effecten van het vertrek."

Ingewikkelde vraag

Wethouder Hein de Haan reageert verheugd op het advies van de minister. Maar hij vraagt zich wel af wat nu wel de oplossing is. "Wel bijdragen, maar ook weggaan. Hoe dan? Dat is een ingewikkelde vraag." De wethouder zegt dat er niets anders opzit dan met elkaar om tafel te gaan. "We moeten nu een nieuwe poging doen, om te kijken of we tot afspraken kunnen komen", aldus De Haan.

"Mijn voorkeur gaat ernaar uit dat sociale huurwoningen in handen blijven van sociale woningbouwcorporaties", vervolgt de wethouder. Hij wil in ieder geval geen zaken doen met een privé-investeerder omdat er dan geen garantie zou zijn dat de oudere bewoners de zorg krijgen waar ze recht op hebben.

Habion erkent dat de gesprekken moeilijk verlopen en dat het goed is dat de minister een uitspraak heeft gedaan. De corporatie zegt in een schriftelijke reactie dat de aanvraag voor de verkoopvergunning 'vrijwillig' is stopgezet, maar gaat verder niet in op de gevolgen.

Schiphol introduceert nieuwe beveiligingsscanners tijdens drukke meivakantie

1 day 22 hours ago

Tijdens de meivakantie gaat Schiphol gebruikmaken van nieuwe beveiligingsscanners die de doorstroom op de luchthaven moeten bevorderen. Schiphol heeft alle beveiligingsscanners waarmee vertrekkende passagiers worden gecontroleerd, vervangen door snellere exemplaren.

De nieuwe exemplaren hebben minder dan drie seconden nodig om te zien of reizigers verboden voorwerpen bij zich hebben. Ook zijn er door de nieuwe technologie minder fouilleringen nodig. Daarnaast hadden oude scanners regelmatig een lange reset nodig. Volgens Schiphol voldoen de nieuwe, snellere systemen aan de hoge veiligheidseisen.

10 procent meer reizigers

Schiphol verwacht tijdens de meivakantie, die komend weekend begint, 10 procent meer reizigers dan vorig jaar. De luchthaven verwacht dat het dan dagelijks minimaal 70.000 reizigers te verwerken krijgt, op piekdagen kan dit oplopen tot 80.000. Deze aantallen zijn net zo hoog als tijdens de zomervakantie.

Hoewel Schiphol met de nieuwe technologie de wachttijd voor de reiziger wil verminderen, benadrukt het dat de rijen niet volledig zullen verdwijnen. Schiphol adviseert reizigers om hun reis goed voor te bereiden, ook op de dag dat ze weer terugkeren.

Grote problemen

Twee jaar geleden ontstonden aan het begin van de meivakantie grote problemen op Schiphol door personeelstekort, waardoor het vliegveld het grote aantal reizigers niet aankon. Het zorgde voor chaotische taferelen en enorme wachtrijen. De luchthaven besloot daarom om minder vluchten te laten vertrekken.

Reizigers gaan tijdens de meivakantie vooral naar Spanje, Groot-Brittannië en Italië.

Acht procent van medewerkers VWS voelt zich sociaal onveilig

1 day 22 hours ago

Acht procent van de medewerkers van het ministerie van Volksgezondheid en Sport (VWS) voelt zich sociaal onveilig op het werk. 82 procent zegt zich veilig te voelen en 10 procent staat hier neutraal in. Dat is de uitkomst van een onderzoek door een extern bureau dat de top van het ministerie heeft laten doen naar aanleiding van een enquête van de FNV. Volgens de FNV schetste die enquête (van eind vorig jaar) een beeld van een giftige en onveilige werksfeer.

Bijna driekwart van de medewerkers heeft het door de top ingestelde onderzoek ingevuld. Bijna alle onderdelen van VWS hebben meegedaan. Volgens de uitslag is de 8 procent die zich niet veilig voelt breed verspreid over de hele organisatie en is er geen onderdeel dat eruit springt. 5 procent van de medewerkers heeft zelf ervaring gehad met een ongewenste omgangsvorm en 7 procent zegt hiervan getuige te zijn geweest.

Hoogste ambtenaar: confronterend

Interim-secretaris-generaal Riedstra (de hoogste ambtenaar) noemt het confronterend dat er verspreid over het hele ministerie medewerkers zijn die zich niet veilig voelen: "We kijken verder dan alleen procentuele uitkomsten. We gaan ons er gezamenlijk en intensief voor inzetten dat VWS voor iedereen een veilige werkomgeving is en blijft."

Voorzitter Vrouwenvelder van de ondernemingsraad zegt dat de uitkomsten goed aangeven waar gerichte verbeteringen noodzakelijk zijn: "Wij benadrukken het belang van een cultuur van samenwerken in een open en veilige omgeving waarin fouten mogen worden gemaakt zonder angst voor repercussies".

De FNV zegt in een reactie ingrijpen nog steeds noodzakelijk te vinden: "Het aantal en de ernst van de signalen vanuit het ministerie zijn nog altijd schokkend. Het gaat hier om vele honderden mensen die in beide enquêtes hebben laten weten zich onveilig te voelen of te hebben gevoeld", reageert vicevoorzitter Kitty Jong.

Goedkopere auto moet Tesla uit lastige periode halen

1 day 22 hours ago

Tegenvallende verkoop en omzet, ontslagen en een terugroepactie vanwege een haperend gaspedaal: het zit niet mee bij elektrische autofabrikant Tesla. In het eerste kwartaal zette Tesla nog altijd iets meer dan 21 miljard dollar om, maar dat is bijna 2 miljard minder dan dezelfde periode vorig jaar. Topman Elon Musk wil nu versneld een auto in het lagere prijssegment van de band laten rollen.

Tesla heeft last van een stagnerende wereldeconomie en nationale overheden die voordeeltjes voor het kopen van een elektrische auto's afbouwen. Daarnaast heeft het bedrijf zware concurrentie gekregen van Chinese merken, zoals BYD, die met name de Europese markt overspoelen.

Eerder werd al bekend dat het aantal verkochte auto's terugliep, naar 387.000 voertuigen, waarmee het bedrijf niet langer de grootste aanbieder van elektrische auto's is.

Ontslagen

Om het tij te keren, werden al eerder ontslagen aangekondigd, onder andere in de fabriek in de buurt van Berlijn. Ook is al meerdere keren de prijs verlaagd van verschillende modellen.

Volgens Stijn de Groen, analist Automotive & Mobility van KPMG, is er ook nog wel ruimte voor lagere prijzen: "De kosten voor de ontwikkeling van batterijen is sterk gedaald. Bij een gemiddelde elektrisch voertuig scheelt dat tienduizenden euro's."

Niet alleen Tesla voelt de concurrentie, benadrukt De Groen. Ook de Chinese elektrische automerken in het hogere segment worden in prijs verlaagd. "Deze bedrijven hebben last van een teruglopende vraag in eigen land."

Mismatch vraag aanbod

Nu wil Tesla, sneller dan gepland, auto's in het goedkopere prijssegment produceren. Volgens De Groen van KPMG, ligt hier inderdaad een belangrijke kans. "Er is nu een stevige mismatch tussen vraag en aanbod. Op dit moment ligt de prijs van ruim 35 procent van alle nieuwe auto's op de Europese markt onder de 35.000 euro, maar slechts 8 procent daarvan elektrisch."

Tesla en de grotere Chinese fabrikanten produceren nu nog vooral luxere, duurdere elektrische voertuigen. In het lagere segment hopen ook de meer traditionele autofabrikanten uit Europa, Japan en Amerika hun marktaandeel te vergroten.

De beurskoers van Tesla heeft ondertussen zwaar te lijden. Op Wall Street is sinds 1 januari de aandelenkoers met 40 procent gedaald.

Neergestoken medewerkster (39) ggz-instelling Heerlen overleden

1 day 22 hours ago

Een 39-jarige medewerkster van een ggz-instelling in Heerlen die vorige week werd neergestoken, is gisteren aan haar verwondingen overleden.

De politie heeft een verdachte opgepakt. Het gaat om een 29-jarige vrouw uit Heerlen. Zij is mogelijk een cliënt, maar de instelling wil dat bevestigen noch ontkennen, meldt L1 Nieuws.

De neergestoken vrouw was bijna 20 jaar werkzaam bij de Heerlense vestiging van de instelling voor Geestelijke Gezondheidszorg Mondriaan. "Dit verlies raakt ons allemaal diep en laat een grote leegte achter binnen onze organisatie", reageert de instelling intern. "Ze was een spontane, bevlogen en gedreven collega die werkte vanuit haar hart. Ook al was ze klein van stuk, ze was een pittige tante waar je niet omheen kon. We gaan haar ontzettend missen."

Voor medewerkers zijn vandaag en morgen bijeenkomsten gepland om de collega te kunnen herdenken en steun te vinden bij elkaar.

Ernstige verwondingen

Het steekincident vond vorige week maandag plaats op het terrein van de ggz-instelling aan de John F. Kennedylaan in Heerlen. De medewerkster liep zware verwondingen op, onder meer aan haar long.

De verdachte ging er aanvankelijk vandoor, maar kon door de politie snel worden opgepakt. Uit het onderzoek bleek dat de verdachte en het slachtoffer elkaar kenden, meldde het Openbaar Ministerie. De verdachte zou in het verleden zijn behandeld door het slachtoffer. Waarom de verdachte de vrouw aanviel, is niet bekend. Bronnen meldden dat ze het slachtoffer willekeurig lijkt uitgekozen te hebben, maar daar kon het OM niets over zeggen.

Familie krijgt verkeerd lichaam teruggestuurd na dood vader op Cuba

1 day 22 hours ago

De familie van een Canadese man die een maand geleden in Cuba overleed, is nog altijd op zoek naar zijn lichaam. De 68-jarige man stierf op een familievakantie door een vermoedelijke hartaanval, maar het lichaam dat naar Canada werd gestuurd was niet van hem.

De familie van Faraj Jarjour zegt dat het lichaam van een andere man naar Canada was verzonden. Jarjour, die in 2016 met zijn familie voor de oorlog vluchtte uit Aleppo, Syrië, verbleef op een resort in Varadero. Hij was daar met twaalf andere familieleden toen op 22 maart het noodlot toesloeg.

"Ik hoorde mijn zus schreeuwen", zegt zijn zoon Karam tegen de Canadese publieke omroep CBC. "Ik zag haar in zee en zag mijn vader op het water drijven", zegt hij. Ze probeerden hun vader nog op het strand te reanimeren, maar dat bleek tevergeefs. Zeven uur later werd het lichaam van Jarjour naar Havana gebracht, waar het dichtstbijzijnde mortuarium was.

Naar Rusland?

Daarop nam de familie contact op met de Canadese consulaire diensten in Cuba. Daar kregen ze het advies om terug te reizen naar Canada en contact op te nemen met de autoriteiten daar om de overdracht van het lichaam van Faraj Jarjour naar huis te regelen. De familie betaalde de transportkosten van omgerekend ongeveer 7000 euro, maar kreeg nadat enkele weken waren verstreken niets te horen over de verblijfplaats van het lichaam van de man. Uiteindelijk was er dan toch nieuws: zijn stoffelijk overschot zou op 18 april arriveren.

Maar toen het uitvaartcentrum in Laval de kist naar een laboratorium bracht, leek het lichaam van de persoon in niets op de foto die de familie had gegeven. In plaats daarvan troffen ze een man aan met een volle haardos en tatoeages die er minstens 20 jaar jonger uitzag. Volgens de BBC heeft het Russische consulaat inmiddels bevestigd dat deze man de Russische nationaliteit heeft.

Anas Fransis, een vriend van de familie zegt tegen de Britse omroep dat het lichaam van de onbekende Rus nog in Canada is en dat het lichaam van Faraj Jarjour nog altijd spoorloos is. "Het enige wat de familie wil weten is: is hij nog steeds in Cuba? Is hij naar Rusland gestuurd?" zei Fransis. "Waar is hij?"

Bladzijde omslaan

Global Affairs Canada, dat de Canadese diplomatieke en consulaire betrekkingen beheert, wijst naar Cuba. "Het is de plaatselijke uitvaartorganisatie die alle aspecten van de dood van een buitenlander in Cuba regelt, inclusief het balsemen, het boeken van de vluchten, het afleveren van de stoffelijke resten aan de luchtvaartmaatschappij en het communiceren van de verzendgegevens", citeert de BBC de organisatie.

Het uitvaartcentrum dat het verkeerde lichaam had ontvangen, zegt dat het contact heeft met de Cubaanse bedrijf dat verantwoordelijk was voor het afleveren ervan. Er wordt nog gezocht naar het lichaam van de Canadees. Het is niet bevestigd dat het lichaam van Jarjour mogelijk naar Rusland is gestuurd.

Familievriend Fransis zegt dat de familie alle hulp oproept die ertoe leidt dat ze hun vader kunnen begraven. "Het had een eenvoudig transport moeten zijn. Dan zou de familie gewoon de bladzijde hebben omgeslagen en hun leven hebben opgepakt."

Extern ingehuurde docenten voor scholen bijna twee keer zo duur

1 day 23 hours ago

Middelbare scholen betalen voor een extern ingehuurde docent bijna twee keer zoveel als voor een docent in loondienst. Dat blijkt uit een onderzoek van de Algemene Rekenkamer. Waar een leraar in vaste dienst in een veelvoorkomende loonschaal 58 euro per uur kost, moeten scholen voor een gedetacheerde docent op hetzelfde niveau 113 euro per uur incl. btw afrekenen.

Hoewel de middelbare scholen veel meer moeten betalen, maken ze door het lerarentekort steeds vaker gebruik van zzp-docenten. De externen worden voornamelijk ingezet als vervanging van zieke werknemers. Van de totale uitgaven van scholen aan personeel, wordt gemiddeld 4,4 procent besteed aan de inhuur van externen. Dat is een verdubbeling vergeleken met tien jaar geleden.

Bij ongeveer de helft van de ingehuurde krachten gaat het om docenten. De andere helft is ondersteunend personeel, zoals IT-personeel.

Extra kosten voor zzp'ers

Het verschil is vooral te verklaren door btw en de marges die de externe bureaus rekenen. De bureaus brengen 21 procent btw in rekening, terwijl scholen dat niet kunnen verrekenen omdat het onderwijs is vrijgesteld van btw. Verder hanteren externe bureaus een marge op inhuur die varieert van 15 tot 46 procent.

De ingehuurde docent verdient over het algemeen dus niet veel meer dan de docent in loondienst. De meeste kosten gaan naar de uitzendbureaus.

Een opvallende bevinding van het onderzoek is dat scholen nauwelijks onderhandelen met de externe bureaus over de prijs voor een docent. Ze accepteren de opgegeven prijs vrijwel direct omdat de scholen het inzetten van een docent voor de klas belangrijker vinden dan de kosten.

Middelbare scholen zijn gemiddeld 95 euro per uur kwijt aan het inhuren van een uitzendkracht of gedetacheerde docent via een extern bureau. Een docent die zichzelf als zzp'er aan een school verbindt, kost gemiddeld 77 euro per uur. De uitschieters ontstaan daarom vooral wanneer een uitzendbureau tussen de school en de docent staat, die btw en marges rekent.

De tarieven voor een externe docent lopen enorm uiteen. "Het kan variëren van 25 euro per uur tot wel 180 euro per uur", vertelt Barbara Joziasse van de Algemene Rekenkamer. "Ook de voorwaarden verschillen erg. Dat geeft scholen veel ruimte om te onderhandelen, maar dat lijken ze niet goed te beseffen."

Autonomie en financiële zekerheid voor zzp'ers

Docenten kiezen steeds vaker voor een zzp-carrière in plaats van in loondienst te gaan. Ze geven aan dat ze behoefte hebben aan autonomie en afwisseling tussen scholen, maar ook financiële zekerheid wordt als reden genoemd.

Het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap geeft scholen steeds vaker geld in de vorm van subsidies. Er komt daardoor incidenteel geld binnen bij de scholen, waardoor vaste contracten lastig te vergeven zijn. Die zekerheid kunnen externe bureaus wel bieden aan zzp-docenten, omdat de vraag naar docenten onverminderd hoog blijft.

Paul: vaste docent is uitgangspunt

Demissionair minister Paul voor Primair en Voortgezet Onderwijs zegt in een reactie dat een vaste docent voor de klas altijd het uitgangspunt moet zijn: "Tijdelijk een docent inhuren kan op korte termijn een noodzakelijke oplossing zijn, maar dat moet dan ook echt tijdelijk zijn en alleen als het echt niet anders kan."

Paul werkt eraan om externe inhuur terug te dringen. Ze wijst erop dat ze pas een plan naar de Tweede Kamer heeft gestuurd om structurele taken ook structureel te bekostigen: "Dit helpt het onderwijs om docenten in vaste dienst te nemen."

Nederlandse claim gestart tegen Apple vanwege trage iPhones

2 days ago

Twee Nederlandse claimorganisaties zijn een zaak begonnen tegen Apple omdat het bedrijf hun telefoons bewust trager zou hebben gemaakt. Consumenten die een iPhone 6, 7 en SE van Apple hebben gekocht kunnen zich melden bij de organisatie. De organisaties willen dat Apple klanten compenseert voor "schade door bewuste vertraging van de iPhone 6, 7 en SE." De toestellen werden tussen 2016 en 2018 uitgebracht.

Volgens ConsumentenClaim heeft Apple software-updates aangeboden die het prestatieniveau van de telefoons verminderen. Ook zouden de updates een onderliggend defect aan de batterij hebben verhuld.

"De iPhones werden hierdoor trager en werkten niet meer naar behoren. Apple heeft zijn gebruikers hier niet over geïnformeerd", schrijft Consumentenclaim, die de zaak samen met Stichting Aequitas Belangenbehartiging is gestart.

Schade door verminderde snelheid

De directeur van ConsumentenClaim zegt dat gebruikers schade hebben opgelopen door de verminderde snelheid, functionaliteit en kwaliteit van de iPhones. "Veel consumenten zagen zich genoodzaakt de batterij of zelfs hun hele iPhone voortijdig te vervangen."

De claimorganisaties stellen Apple daarvoor aansprakelijk en willen voor gedupeerden een compensatie tot 100 euro per toestel. Voor gedupeerden die hun iPhone hebben vervangen kan de compensatie hoger uitvallen.

Reactie Apple

Apple heeft eerder toegegeven dat het iPhones langzamer heeft gemaakt. Het bedrijf zegt dat te hebben gedaan bij toestellen met minder functionerende batterijen. Op die manier wilde Apple naar eigen zeggen voorkomen dat de chip in de telefoon de batterij zou 'leegtrekken'.

In de VS heeft Apple in deze zaak in totaal al voor omgerekend zo'n 572 miljoen euro geschikt en is 86 euro per gedupeerde uitgekeerd. Consumenten beschuldigden het bedrijf ervan dat de iPhones zo werden gemanipuleerd om een nieuw toestel aan te schaffen.

In Frankrijk werd een boete van 25 miljoen euro opgelegd. Ook in andere Europese landen lopen er massaclaims tegen Apple.

'Bouw nieuwbouwwoningen vaak vertraagd door bezwaar buurtbewoners'

2 days ago

De bouw van een op de drie nieuwbouwwoningen loopt vertraging op omdat er bezwaar wordt gemaakt door buurtbewoners. De bezwaren leiden tot wanhoop bij gemeenten en in de politiek, blijkt uit onderzoek van het Nederlands Dagblad en Binnenlands Bestuur.

Meer dan vier op de vijf gemeenten geven aan dat hun woningbouwprojecten te maken krijgen met buurtbewoners die bezwaar maken. Hierdoor ligt soms een deel van het bouwproject stil, maar in enkele gevallen liggen er ook projecten voor de bouw van duizenden woningen stil. Het zorgt voor frustraties bij ambtenaren. "Vaak zegt men 'we zijn niet gehoord', maar lees: we hebben onze zin niet gekregen", zegt een ambtenaar als reactie op het onderzoek.

Vertraging van één tot twee jaar

Regelmatig wordt door bezwaar makende bewoners 'aantasting van het uitzicht' als argument aangevoerd bij gemeenten. Ook zijn verwachte verkeersoverlast, angst voor inkijk en vrees voor een tekort aan parkeerplaatsen veel voorkomende bezwaargronden.

De bezwaarprocedures leveren in de meeste gemeenten een vertraging op van één tot twee jaar. Veel gemeenten proberen, met wisselend succes, bezwaarprocedures te voorkomen door met buurtbewoners in gesprek te gaan. Echter wordt vaak het bezwaar tot aan de Raad van State uitgevochten.

'Bezwaar maken volkssport nummer één'

Dat er zoveel bezwaarprocedures zijn, verrast minister De Jonge van Volkshuisvesting niet. "Bezwaar maken tegen nieuwbouw is volkssport nummer één aan het worden", zegt hij in een reactie op het onderzoek tegen het Nederlands Dagblad en Binnenlands Bestuur.

Volgens De Jonge wordt de stem van woningzoekenden te weinig gehoord, terwijl die van de "boze buurman" luid en duidelijk klinkt. "Het recht op uitzicht wordt zo belangrijker dan het recht op wonen. In deze tijd kunnen we ons dat niet meer veroorloven."

De Jonge wil de mogelijkheden om naar de rechter te gaan beperken. Hij zegt dat omwonenden soms strategisch procederen om een project te vertragen in de hoop dat uitstel leidt tot afstel. "Daarom willen wij af van de optie om in hoger beroep te gaan. Er blijven dan nog genoeg mogelijkheden bestaan om je recht te halen", aldus De Jonge.

Rampenoefening op volle zee bij IJmuiden trekt honderden 'slachtoffers'

2 days ago

Er hebben zich nu al meer dan 1200 mensen aangemeld als 'vrijwillig slachtoffer' voor een rampenoefening op een veerboot op volle zee. De Kustwacht had om maximaal 500 mensen gevraagd.

Een van de figuranten die zich hebben aangemeld voor de oefening op 1 juni is Hans Feije (86) uit Heemstede. "Ik vind het gewoon heel erg mooi dat het gebeurt. Er gaan veel ouderen mee met zo'n ferry dus het is ook belangrijk dat die mee-oefenen voor als het misgaat", zegt hij bij NH.

Op 1 juni oefenen de Kustwacht, reddingsdienst KNRM en andere hulpdiensten een ramp met een grote veerboot, voor de kust van IJmuiden. Het scenario van de ramp: op een van de ferry's van scheepvaartbedrijf DFDS breekt op volle zee brand uit. De kapitein besluit dat alle 500 passagiers geëvacueerd moeten worden. Dat besluit is het begin van een oefening die uren gaat duren.

De Kustwacht zet bij de oefening twee helikopters en een vliegtuig in. De KNRM verleent assistentie met zeven reddingsboten. Op land oefent de Veiligheidsregio Kennemerland de verzorging en het afvoeren van 'slachtoffers' naar ziekenhuizen en opvanglocaties. Deskundigen houden in de gaten wat er goed en wat er niet goed gaat, waarbij vooral de communicatie tussen de verschillende hulpdiensten belangrijk is. Er is vergelijkingsmateriaal: vijf jaar geleden werd een soortgelijke grote oefening gehouden.

De vijfhonderd 'slachtoffers', opvarenden van de veerboot, zijn dus allemaal vrijwilligers. Zij zijn door de stichting OOV-support geselecteerd. Openbare Orde en Veiligheid-support is een non-profitorganisatie, gespecialiseerd in het werven van figuranten voor oefeningen.

Arthur Haijer van OOV-support is verrast door het groot aantal aanmeldingen. Hij wijst erop dat de aanmelding inmiddels helemaal gesloten is. Ook worden geen mensen meer op de wachtlijst geplaatst.

Sommige figuranten in spe reageerden wat overmoedig, zegt Haijer. "Ik heb mijn vaarbewijs", schreef iemand. "Ik kan die boot wel varen tijdens de oefening". Een ander gaf aan mee te willen doen als ze met een helikoper van boord zou worden gehaald. Toen haar was uitgelegd dat alleen mensen met een speciale opleiding in aanmerking komen voor een redding met een kustwachtheli, haakte ze af.

Explosieven op het lichaam

OOV-support kreeg opvallend veel aanmeldingen van mensen die in films hadden gefigureerd. "Zo was er iemand die aangaf dat hij al twintig jaar ervaring had als figurant in filmproducties, met kleine stukjes tekst en zelfs explosieven op het lichaam", aldus Haijer, die tegelijkertijd benadrukt dat dit soort vaardigheden er niet per se toe doen op 1 juni.

Wat er wel toe doet, is de conditie van de opvarende. "Je moet van een slingerend schip kunnen overstappen in een wiebelige sloep. Dan moet je wel fit zijn", stelt Haijer. Ook al is hij geen twintig meer, vrijwilliger Hans Feije maakt zich wat dat betreft geen zorgen. "Ik fiets iedere dag en ik loop veel. Ik kom net van de markt waar ik anderhalf uur heb rondgelopen. Mijn conditie is prima."

Wekdienst 24/4: Debat huurprijzen vrije sector • Uitspraak in zaak asielaanvragen Palestijnen

2 days 1 hour ago

Goedemorgen! De Tweede Kamer debatteert over het aan banden leggen van huurprijzen in de vrije sector. In Loenen wordt de 79e sterfdag van de antikoloniale publicist Anton de Kom herdacht. En moet de Nederlandse staat weer asielaanvragen van Palestijnen hervatten?

Eerst het weer: Buien, soms ook met hagel en vooral vanmiddag ook af en toe zon. Er staat een gure west- tot noordwestenwind, met maxima rond 9 of 10 graden.

Ga je de weg op? Hier vind je het overzicht van de files en werkzaamheden. En hier zie je de actuele situatie op het spoor.

Wat kun je vandaag verwachten? Wat heb je gemist?

De Amerikaanse Senaat heeft ingestemd met een nieuw steunpakket van 61 miljard dollar voor Oekraïne. De wet werd zoals verwacht met een ruime meerderheid aangenomen door de senatoren (79 voor, 18 tegen), nadat het pakket zaterdag al door het Huis van Afgevaardigden was goedgekeurd.

Daarmee wordt het in de praktijk mogelijk om Oekraïne binnen enkele dagen weer te voorzien van militaire steun vanuit de VS. President Biden zei na de stemming dat hij de wet vandaag nog zal ondertekenen.

Ander nieuws uit de nacht: En dan nog even dit

Er zijn zorgen bij muzikanten over muziek geproduceerd door kunstmatige intelligentie (AI). Tools zoals Udio gebruiken bestaande muziek om het algoritme te trainen voor het produceren van muziek.

Bandleden van de Dawn Brothers maken zich zorgen over de opkomst van AI:

Fijne dag!

Schepen veranderen van vlag om aanvallen van Houthi's te voorkomen

2 days 2 hours ago

Rederijen veranderen de vlag waaronder hun vrachtschepen varen om aanvallen in de Rode Zee te voorkomen. Dat blijkt uit cijfers van het maritieme informatiebedrijf Windward. Westerse scheepseigenaren hopen dat ze zo niet opvallen bij Houthi's. Nederlandse schepen lijken de Rode Zee vooral te mijden.

Sinds november vorig jaar vallen Houthi's uit Jemen schepen in de Rode Zee aan als reactie op de oorlog in Gaza. In februari zonk door zo'n raketaanval een schip dat kunstmest vervoerde. Een maand later kwamen er drie bemanningsleden om het leven na een aanval op een vrachtschip.

Grote rederijen begonnen eind vorig jaar de binnenzee tussen Noordoost-Afrika en het Arabisch Schiereiland, de snelste doorgang vanuit de Indische Oceaan naar Europa, te mijden. In het eerste kwartaal van dit jaar voeren er 86 procent minder schepen van de Duitse containergigant Hapag-Lloyd in het gebied.

Kaap de Goede Hoop

Ook het Chinese Cosco en het Japanse One sturen nog maar een klein deel van hun vloot via de Rode Zee sinds de aanvallen zijn begonnen.

Hetzelfde geldt voor rederijen die hun schepen onder Nederlandse vlag laten varen. In 2023 gingen er nog gemiddeld 13 tot 14 schepen met een Nederlandse vlag per maand langs Bab al-Mandab (het smalle eind van de Rode Zee bij Jemen). Begin dit jaar waren dat er nog maar gemiddeld twee per maand.

Het ligt voor de hand dat de meeste schepen zijn omgevaren via Kaap de Goede Hoop, het zuidelijkste punt van Afrika. Het aantal containerschepen dat daarlangs voer verdubbelde ruim.

Moeilijker te volgen

Maar niet iedereen wil zeven à tien dagen omvaren om goederen van Europa naar Azië of andersom te verschepen. Rederijen zoeken ook methodes om wel door de Rode Zee te varen, maar niet op te vallen.

De twee grootste containerrederijen - het Italiaanse MSC en het Deense Maersk - laten wel schepen omvaren, maar hun activiteit in de Rode Zee nam begin dit jaar veel minder af dan bij de concurrenten.

In dezelfde periode viel wel iets anders op. De schepen van Maersk en MSC zetten veel vaker hun AIS-syteem uit, waardoor schepen moeilijker te volgen zijn vanaf de wal. "Dit wijst erop dat zij een andere methode hebben gekozen om zich te vrijwaren van Houthi aanvallen", schrijft Windward.

Nieuwe vlag

Een andere manier is het veranderen van vlag. Elk schip schrijft zich in bij een scheepsregister van een land, en het vaart onder de vlag van dat land. Schepen die frequent door de Rode Zee varen hebben afgelopen maanden opvallend vaak aangeklopt bij een nieuw register, waardoor hun vlag dus verandert.

Met name schepen met vlaggen van westerse landen die door de Houthi's als coalitiepartners van Israël worden gezien kozen voor een andere vlag, vaak van exotische vlaggenstaten die verhullen waar de eigenaar van het schip vandaan komt.

Zo verruilden vijftien schepen hun Belgische vlag voor eentje van de Marshalleilanden en kozen zeven schepen die voorheen onder de Canadese vlag voeren de laatste maanden voor een registratie in Barbados.

Afrika-correspondent Elles van Gelder liet vorige maand zien hoe schepen een signaal uitsturen in de hoop zo niet doelwit te worden van Houthi-aanvallen:

Het veranderen van vlag gebeurt overigens niet alleen bij schepen die onopvallend de Rode Zee door willen. Ook tankers die ongemerkt olie willen blijven verschepen vanuit Rusland kiezen vaak voor zogenoemde gemaksvlaggen van scheepsregisters ver weg van de werkelijke eigenaar.

Voorheen waren met name de vlaggen van Liberia en de Marshalleilanden populair bij deze tankers. Maar sinds de Verenigde Staten harder optreden bij sanctieontwijking door schepen die zijn ingeschreven in een van die twee landen, kiest een deel van de 'schaduwvloot' - schepen die onder een andere vlag varen dan het land waar ze eigenlijk vandaan komen - voor andere landen.

Uit de cijfers van Windward blijkt dat met name de vlag van Gabon sinds december populair is onder tankers die aan Rusland gelinkt kunnen worden.

Honderdduizenden Argentijnen de straat op tegen onderwijsbezuinigingen

2 days 3 hours ago

Honderdduizenden Argentijnen zijn in meerdere steden de straat op gegaan om te protesteren tegen de bezuinigingen op de gratis openbare universiteiten in het land door de regering van president Milei.

Alleen in hoofdstad Buenos Aires protesteerden al zeker zo'n 100.000 mensen, liet de politie weten. Volgens de organisatoren van de protesten waren er een half miljoen mensen op de been. Een lerarenvakbond meldde dat in het hele land door een miljoen mensen werd geprotesteerd.

Milei voerde na zijn aantreden in december forse bezuinigingen door op allerlei gebieden, en ook op het hoger onderwijs. Zo werden budgetten niet aangepast of verlaagd, ondanks de enorme inflatie.

Daardoor zitten tal van universiteiten nu in financiële nood; universiteiten zeggen nog maar enkele maanden te kunnen functioneren, omdat het geld daarna simpelweg op is. Volgens een recent onderzoek studeren ongeveer 2,2 miljoen mensen aan de openbare universiteiten in het land.

Studenten vertellen waarom de protesten zo belangrijk voor ze zijn:

De protesten van dinsdag waren een van de grootste sinds Milei aan de macht is.

Zijn regering heeft onder meer de subsidies voor transport, brandstof en energie verlaagd, waardoor Argentijnen een vijfde van hun koopkracht hebben verloren. Duizenden ambtenaren zijn hun baan kwijtgeraakt. Bijna 60 procent van de bevolking zou inmiddels onder de armoedegrens leven.

"Wij verdedigen de publieke, vrije en gratis universiteit, wat een van de grote verworvenheden van ons volk is. Dat zullen we niet opgeven", zei de 92-jarige Adolfo Pérez Esquivel, die in 1980 de Nobelprijs voor de Vrede kreeg voor zijn inzet voor de mensenrechten toen dictator Videla aan de macht was in Argentinië.

"Wij verdedigen ons recht op een waardig leven", zei Pérez Esquivel verder voor het werkpaleis van Milei op het Plaza de Mayo in Buenos Aires.

Milei: we zijn over de helft

Milei beweerde gisteren in een speech nog dat zijn beleid juist positief uitpakt voor Argentinië; hij meldde dat zijn land voor het eerst in vijftien jaar een kwartaaloverschot op de begroting kon melden. Dat was volgens Milei een mijlpaal om trots op te zijn.

Ook zei hij tegen "alle Argentijnen" dat hij begrip had voor de "lastige situatie". Milei: "Maar ik wil ook zeggen dat we al over de helft zijn. Dit is de laatste fase van een heroïsche inspanning die wij Argentijnen leveren, en voor het eerst in lange tijd zal deze inspanning de moeite waard zijn."

Ook Amerikaanse Senaat akkoord met steunpakket voor Oekraïne

2 days 5 hours ago

De Amerikaanse Senaat heeft ingestemd met een nieuw steunpakket van 61 miljard dollar voor Oekraïne. De wet werd zoals verwacht met een ruime meerderheid aangenomen door de senatoren (79 voor, 18 tegen), nadat het pakket zaterdag al door het Huis van Afgevaardigden was goedgekeurd.

Daarmee wordt het in de praktijk mogelijk om Oekraïne binnen enkele dagen weer te voorzien van militaire steun vanuit de VS. President Biden zei na de stemming dat hij de wet vandaag nog zal ondertekenen.

Het geld voor Oekraïne maakt deel uit van een breder steunpakket van ruim 95 miljard dollar, waarbij er ook geld gaat naar Israël en Taiwan. Het pakket bevat daarnaast nog een voorziening die ertoe kan leiden dat het sociale medium TikTok in de VS wordt verboden.

De steun voor Oekraïne komt op een belangrijk moment in de oorlog met Rusland; het land worstelt met tekorten aan wapens en luchtafweer. Ondertussen voert Rusland de aanvallen aan de frontlinie en ook op de Oekraïense infrastructuur op.

Gesteggel

In de VS was het lang onduidelijk of de steun er zou komen. Een deel van de Republikeinen in het Huis verzette zich onder leiding van presidentskandidaat Trump maanden tegen het plan. Ook de Republikeinse voorzitter van het Huis, Mike Johnson, was een van die tegenstanders, maar hij bleek recent te zijn gedraaid.

"Ik kan een egoïstische keuze maken, maar ik doe hier wat ik denk dat juist is. Wapensteun aan Oekraïne is echt van belang", zei hij in een interview. Daarin zei hij ook dat als het Westen niet oppast, Poetin straks doorstoot naar de Baltische staten of Polen.

Biden zei na de stemming in de Senaat dat senatoren van beide partijen "op dit kritieke keerpunt gehoor hebben gegeven aan de oproep van de geschiedenis".

Voor de stemming onderstreepten de leiders van zowel de Democraten (Chuck Schumer) als de Republikeinen (Mitch McConnell) het belang van het steunpakket. Schumer zei dat er zelden over zoiets belangrijks is gestemd in de Senaat. McConnell sprak van een van de "grotere dagen" in zijn lange geschiedenis in de Senaat.

Anti-Israël-betogingen op universiteiten VS worden steeds feller

2 days 5 hours ago

Al maandenlang wordt er op universiteiten in heel Amerika geprotesteerd tegen het beleid van de regering-Biden ten aanzien van Israël en Gaza. Nu de humanitaire situatie in Gaza steeds nijpender wordt, worden de demonstraties feller. Studenten hebben tentenkampen opgezet op campussen, hun demonstraties gaan dag en nacht door.

Afgelopen woensdag begon het protest op de Columbia University in New York, sindsdien heeft het zich als een olievlek over andere universiteiten verspreid. De studenten en soms ook docenten die zich aansluiten bij het protest, eisen een staakt-het-vuren en hebben felle kritiek op president Biden, die ze de bijnaam 'Genocide Joe' gegeven hebben. Ze vinden dat hij vooral de kant van Israël kiest en weinig aandacht heeft voor de Palestijnen.

Biden moet balanceren

Het is een verwijt dat Biden, die dit najaar opgaat voor zijn tweede termijn, al langer achtervolgt. Hij probeert iets feller op te treden richting Israël de afgelopen maanden, maar doet dat voorzichtig om zijn pro-Israelische medestanders niet kwijt te raken.

Biden moet balanceren om kiezers van beide kampen niet van zich te vervreemden, en nam in een reactie op de campusprotesten opnieuw een gematigde positie in. Hij veroordeelde de antisemitische uitspraken van sommige actievoerders, "maar ook de mensen die geen begrip hebben voor de Palestijnen."

Vandaag werd in de Senaat met grote meerderheid een omvangrijk buitenlands steunpakket aangenomen. Daarvan is 26 miljard dollar bedoeld voor Israël. Voor humanitaire hulp aan Gaza is 9 miljard dollar opzij gezet. Een pakket dat volgens vele demonstranten ontoereikend is.

Niet alleen president Biden wordt bekritiseerd door de demonstranten, maar ook de universiteiten zelf. Studenten roepen de onderwijsinstellingen op de banden te verbreken met bedrijven die connecties hebben met Israël, waaronder wapenleveranciers.

De balans tussen die twee kampen vinden valt de universiteiten zwaar. Ze zeggen het lastig te vinden de vrijheid van meningsuiting te respecteren, maar daarnaast ook de veiligheid van studenten te waarborgen.

Veel betogingen verlopen vreedzaam, maar bij sommige werden ook antisemitische leuzen geroepen. Veel Joodse studenten zeggen zich onveilig te voelen. Ook sommige vooraanstaande medewerkers van de universiteiten vinden de tentenkampen storend, en zeggen dat het protest een onveilige sfeer oplevert.

Weerstand groeit

Daarom trokken universiteiten zoals Yale, NYU en Columbia de teugels aan, de politie werd ingezet, studenten zijn geschorst en sommige colleges zijn tot het einde van het semester alleen online te volgen.

Maar het ingrijpen door de politie wakkert het vuur alleen maar aan bij de demonstrerende studenten, zo vertelt de Nederlandse Indy Scholtens, die studeert aan Columbia University. "Sinds de arrestaties is het alleen maar groter geworden. Je zag al binnen een uur nadat de studenten werden gearresteerd, dat ze naar het andere veld liepen. Daar is nu een kamp opgebouwd dat groter was dan het eerste kamp. Je ziet dat de weerstand groeit."

Boerenorganisaties komen met eigen 'crisisplan' voor mestproblematiek

2 days 6 hours ago

Vier boerenorganisaties hebben een eigen voorstel gepresenteerd om de mestproblematiek het hoofd te bieden. In hun plan stellen de organisaties onder meer voor dat het voor melkveehouders mogelijk moet worden om hun veestapel vrijwillig in te krimpen, in ruil voor onder meer een jaarlijkse vergoeding.

Ook wordt er gepleit voor een verlaging van het eiwitgehalte in koeienvoer en stellen de boeren een extra afroming voor van buiten familieverband verhandelde fosfaatrechten. Verder willen ze een overgangs-derogatie, wat betekent dat ze langer gebruik kunnen maken van een regeling om meer mest uit te rijden dan in andere EU-landen.

Onder het voorstel staan de namen van LTO Nederland, het NAJK (Nederlands Agrarisch Jongeren Kontakt), de NZO (Nederlandse Zuivelorganisatie) en Biohuis/Natuurweide. De organisaties komen met hun plan aan de vooravond van een Kamerdebat over de mestproblemen.

Einde aan uitzonderingspositie

Die problemen ontstonden, toen duidelijk werd dat er stapsgewijs een einde komt aan de Nederlandse uitzonderingspositie in het Europese mestbeleid. Daardoor mogen boeren veel minder mest uitrijden dan voorheen en is er een acuut mestverwerkingsprobleem ontstaan, dat de komende jaren nog verder kan groeien. Boeren krijgen daardoor torenhoge afvoerkosten.

Begin deze maand presenteerde demissionair minister van Landbouw Adema nog zijn mestplannen, met daarin onder meer een uitkoopregeling. Daarmee wil hij voorkomen dat er een "koude sanering" van de veehouderij komt, die volgens hem onherroepelijk zal leiden tot een reeks "faillissementen van in de kern gezonde bedrijven".

De Kamer is flink verdeeld over zijn plannen, die miljarden moeten kosten.

De vier boerenorganisaties hopen met hun zogenoemde 'crisisplan' de impasse te doorbreken. "De mestbrief die minister Adema eerder deze maand aan de Kamer stuurde, biedt wat ons betreft onvoldoende perspectief voor de korte termijn", schrijft LTO - met 35.000 leden de grootste boerenorganisatie van Nederland - op de eigen website.

"Maar de ernst en de urgentie van de mestcrisis zijn dermate groot, dat uitstel geen optie is. Boeren staan met de rug tegen de muur en hebben nu een oplossing nodig voor de vastgelopen mestmarkt." De voorstellen voor de veestapel zijn tijdelijk van aard en bevatten, in tegenstelling tot die van Adema, niks over een graslandsubsidie.

Nog eens naar Brussel

De organisaties roepen de partijen in de Kamer op hun voorstel over te nemen. "Het zijn pijnlijke maatregelen, maar gelet op de ernst van de situatie achten wij dit onontkoombaar", schrijven de opstellers over hun voorstel.

Als het plan wordt aangenomen, zou er nog eens een poging gewaagd kunnen worden om tijdelijk soepelere mestregels in Brussel af te dwingen, zo staat in het voorstel. Minister Adema heeft eerder al gezegd dat zo'n nieuwe gang naar Brussel in zijn ogen zo goed als kansloos is.

Niet alle boeren lijken overigens achter het plan uit de eigen sector te staan. Zo schreef actiegroep Farmers Defence Force gisteravond op X: "De boeren worden vandaag verraden door hun eigen belangenbehartiging". Donderdag debatteert de Kamer over de mestproblemen.

Checked
52 minutes 30 seconds ago
NOS Nieuws - Algemeen
NOS Nieuws
Subscribe to NOS Nieuws - Algemeen feed