NOS Nieuws - Algemeen

Opnieuw koopt Schiphol stikstofrechten op. Ditmaal gaat het om twee boeren in Zuid-Holland, meldt de Volkskrant. Hiermee hoopt Schiphol te kunnen voldoen aan de voorwaarden voor het verkrijgen van een natuurvergunning voor Rotterdam The Hague Airport, onderdeel van Schiphol Group.

Rotterdam The Hague Airport bevestigt het bericht. "De boerderijen blijven bestaan, maar in afgeslankte vorm", zegt de woordvoerder. Volgens de luchthaven blijft het bij deze twee boeren.

In 2022 werd al stikstofruimte van boeren opgekocht om luchthaven Schiphol zelf aan een natuurvergunning te kunnen helpen. Als reactie daarop eiste de Tweede Kamer dat het opkopen van stikstofrechten ten behoeve van de luchtvaart en snelwegen zou stoppen.

Toch heeft Schiphol het ministerie van Infrastructuur niet op de hoogte gebracht van de opkoopactie. Wat betreft demissionair minister Harbers is dat ook niet nodig omdat de luchthaven als zelfstandig bedrijf opereert. Daarbij is het belangrijk dat de luchthavens de natuurvergunning op orde hebben, benadrukt de minister.

Het verdelen van de stikstofrechten ligt maatschappelijk gevoelig. Boeren moeten hun bedrijven verkleinen of verkopen om aan de stikstofnormen te voldoen. Ook zijn verschillende woningbouwprojecten stil komen te liggen omdat er in dat gebied al te veel stikstof werd uitgestoten.

'Immoreel'

Actiegroep Mobilisation for the Environment (MOB) probeert al jaren vermindering van de stikstofuitstoot af te dwingen via rechtszaken. Volgens voorzitter Johan Vollenbroek begeeft Schiphol zich op juridisch glad ijs en is het een teken van zwakte dat Schiphol op deze manier aan de juiste vergunningen moet komen: "Kennelijk zit de procedure voor een natuurvergunning muurvast."

Verder noemt Vollenbroek het een "immorele manier van werken". MOB verwijst naar de commissie-Remkes die aandrong op 50 procent reductie van de stikstofuitstoot. "Waar blijft nou de luchtvaart? Die levert voor geen meter. Ik kan best wel snappen dat die boeren hier boos over worden. Dit is niet fair." MOB zegt ook deze gang van zaken bij de rechter aan te gaan vechten.

De woordvoerder van Rotterdam The Hague Airport kan zich niet vinden in de kritiek: "Wij hebben de opdracht om een natuurvergunning te verzorgen. We willen aan de eisen voldoen en volgen gewoon het normale proces van vergunningsaanvraag."

Dat de vergunningsaanvraag vast zou zitten, ontkent Rotterdam The Hague Airport. Het opkopen zou moeten worden gezien als een extra zekerheidje: "Als het niet nodig blijkt te zijn, komen de stikstofrechten in handen van de overheid."

Bij een Russische aanval op de regio rond de Zuid-Oekraïense stad Dnipro zijn vannacht zeker acht mensen om het leven gekomen, onder wie twee kinderen.

In de stad zelf vielen twee doden. Daar werden een appartementencomplex van vijf verdiepingen en het treinstation geraakt.

Op beelden is de schade goed te zien:

De Oekraïense president Zelensky grijpt de aanval aan om aan te dringen op meer internationale steun. Volgens hem zou zijn land dergelijke aanvallen met extra luchtverdediging even goed kunnen afslaan als Israël vorige week deed met de aanval uit Iran.

"Elke raket, elke drone moet worden neergehaald", benadrukte hij. "De wereld kan hiervoor zorgen, onze partners zijn daartoe in staat."

Volgens de Oekraïense luchtverdediging werden vannacht elf van de zestien raketten uit de lucht gehaald en bereikten negen van de tien drones niet hun doel. Toch vielen er op de grond naast de doden ook meer dan 25 gewonden.

Het Oekraïense spoorbedrijf zegt dat medewerkers gewond zijn geraakt doordat het bewust onder vuur werd genomen door de Russen. Vanwege de schade aan het treinstation in Dnipro worden treinroutes door de stad omgeleid.

De regio Dnipro geldt als een belangrijk industriegebied, ook voor de oorlogsinzet van Oekraïne.

Door het bombardement kwamen in de nabijgelegen plaats Synelnykove zes mensen om. Daar werden onder meer enkele huizen geraakt. Volgens Rusland was de aanval echter niet gericht tegen burgers, maar tegen militaire doelen en infrastructuur.

Ook de verder naar het zuidwesten geleden stad Odesa werd vannacht met raketten aangevallen. Berichten over slachtoffers of schade zijn er daar nog niet.

Een deel van de Koningsspelen die vandaag al plaats zouden vinden, is afgelast vanwege het slechte weer. Het is volgens scholen te nat en te koud.

Dat geldt bijvoorbeeld voor zeven basisscholen met in totaal 1200 kinderen in Boxtel, schrijft Omroep Brabant. "De velden zijn nu al nat en drassig", zegt Ghislaine de Brouwer, directeur van Brede Scholen Boxtel die daar de Koningsspelen organiseert.

De festiviteiten naar binnen halen, was geen optie. "Op zo'n korte termijn kun je geen programma binnen meer regelen. Je kunt de kinderen ook niet buiten laten sporten. Naast de regenval, wordt het ook maar 8 graden", zegt De Brouwer.

6000 basisscholen doen mee

De Koningsspelen worden sinds 2013 georganiseerd. Inmiddels doen ruim 6000 basisscholen mee met de jaarlijkse sportdag die op de laatste vrijdag voor Koningsdag plaatsvindt. Omdat scholen de keuze hebben om de meivakantie een week eerder te laten beginnen, vindt een deel van de Koningsspelen vandaag al plaats. Volgens de organisatie gaat het om zo'n 15 procent van alle deelnemende scholen.

De organisatoren in de gemeente Loon op Zand geven aan dat veiligheid en plezier vooropstaan en dat het moeilijk wordt met deze weersverwachtingen. In Hilvarenbeek vinden ze het ook jammer dat de Koningsspelen niet doorgaan. "Het weer kunnen we helaas niet regelen", schrijft de organisatie op Facebook.

Geen alternatieve datum

Ook in Apeldoorn gaan de Koningsspelen niet door op een aantal basisscholen, meldt de lokale omroep. Dat geldt ook voor scholen in Eindhoven en Veenendaal. Omdat de kinderen op die scholen na vandaag vakantie hebben, is er geen alternatieve datum mogelijk.

De overkoepelende organisatie van de Koningsspelen weet niet hoeveel spelen er vandaag niet doorgaan. "Scholen bepalen zelf hoe de Koningsspelen worden vormgegeven, dus wij hebben geen zicht op hoeveel scholen ze afgelast hebben. Gelukkig horen we van veel scholen dat zij de sportieve activiteiten vandaag naar binnen verplaatsen", aldus de organisatie.

De Koningsspelen op 26 april gaan wel door. De weersverwachting voor volgende week is vooralsnog goed.

Het nieuwe album van de Amerikaanse popster Taylor Swift heeft al voor de release een record op streamingdienst Spotify gebroken. De plaat is van alle albums het vaakst voor uitgave opgeslagen, met de zogenoemde presave-functie.

Op de streamingdienst kun je een album al voor release 'opslaan' in je eigen account, zodat de nummers meteen voor je klaarstaan zodra ze beschikbaar zijn. Nog nooit werd dat volgens Spotify dus zo vaak gedaan als bij het elfde studioalbum van Swift. Hoe vaak dat dan was, en wie de vorige recordhouder was, zeggen ze er alleen niet bij.

Fans van Taylor Swift zaten vanochtend al vroeg klaar. Het album, The tortured poets department, kwam officieel online om 06.00 uur Nederlandse tijd. Officieel, want de dag ervoor was er eigenlijk ook al een glimp van de nieuwe nummers op te vangen.

Draaien of niet?

Het album lekte namelijk vroegtijdig uit. Op sociale media ging een link rond naar een aantal bestanden waarop de nieuwe nummers van Swift al te horen waren.

Op Nederlandse radiostations werd daarom gisteren de discussie gevoerd of er al iets van het nieuwe album gedraaid moest worden. DJ Barend van Deelen van NPO 3FM vroeg het in zijn middagshow aan zijn luisteraars, die in meerderheid besloten om de nummers niet te laten horen.

Zijn Qmusic-collega Domien Verschuuren ging wel overstag, en draaide in de middag de nieuwste single van het album, die Swift heeft gemaakt met Post Malone. Dat kwam hem op veel kritiek van fans te staan. "Respectloos en walgelijk", was een van de commentaren op sociale media.

"Zeker bij Taylor is het idee dat je het wil luisteren op een manier zoals zij het heeft bedoeld", zei een fan erover vanochtend op NPO Radio 2. "Dus vandaag, om 06.00 uur 's ochtends."

Dubbelalbum

Dat was het moment waarop alle fans officieel kennis konden maken met de zestien nummers. En er bleken er nog meer te zijn: twee uur na de release kwam namelijk een uitgebreide versie van het album uit, met nog eens vijftien nieuwe liedjes. "Ik heb de afgelopen twee jaar zo veel geschreven en wilde het graag met jullie delen", schrijft Swift op sociale media.

Het kan rekenen op enthousiaste reacties van fans. "Ik was er eigenlijk wel een beetje zenuwachtig over", zegt Annelot Prins, die een podcast maakt over de Amerikaanse popster.

"Ze is zo groot en succesvol dat je toch heel wat moet presenteren om iedereen te vriend te houden. Maar volgens mij doet ze dat met dit album", is haar conclusie. "Ze maakt toch wel iets heel nieuws, maar met de scherpe teksten die we van haar gewend zijn. Ik ben onder de indruk."

De weduwe van RTL-cameraman Stan Storimans doet samen met zijn collega Jeroen Akkermans aangifte tegen zes Russische militairen. Uit onderzoek zou blijken dat zij in 2008 verantwoordelijk waren voor de raketaanval waarbij de Nederlander en elf Georgiërs om het leven kwamen.

De 39-jarige Storimans was destijds met Akkermans in de grotendeels verlaten Georgische stad Gori om verslag te doen van de korte oorlog tussen Georgië en buurland Rusland. Toen een clusterbom insloeg op een plein was Storimans op slag dood, Akkermans raakte zelf gewond.

Akkermans noemt het pijnlijk dat er nog altijd niemand verantwoordelijk is gehouden voor het incident, ondanks procedures bij het Internationaal Strafhof en het Europees Hof voor de Rechten van de Mens. "Na bijna zestien jaar raakt ons geduld op en voelen we ons verplicht om zelf deze stap te zetten."

'Schat aan bewijs'

Samen met een groep internationale onderzoekers heeft Akkermans uitgezocht wat er precies gebeurd is die dag. Hij spreekt van een schat aan video-, foto- en forensisch bewijs. Zo blijkt uit serienummers op brokstukken dat het ging om een Russische Iskander-raket, is berekend dat die van Russische bodem moet zijn afgevuurd en heeft hij een document in handen dat beschrijft welke eenheden en militairen betrokken waren.

Op basis van die informatie is nu aangifte gedaan tegen de chauffeur van de raketinstallatie, enkele hogere officieren en hun commandanten. "Ze liegen erover en proberen er al die jaren mee weg te komen", reageert Akkermans bij RTL. "Maar ik wil nog steeds dat er gerechtigheid komt. Voor Stan en al die anderen."

MH17

Volgens zijn advocaten hebben de Russische militairen zich schuldig gemaakt aan een oorlogsmisdaad, omdat zich op het moment van de aanval geen Georgische militairen meer bevonden in Gori en een aanval op een burgerdoel verboden is. De advocaten trekken de vergelijking met het neerhalen van de MH17, waarbij de Nederlandse rechter ook militairen van Rusland veroordeelde voor verboden strijdhandelingen.

De Russische president Poetin beloofde tijdens een bezoek aan Nederland in 2013 dat zijn land onderzoek zou doen naar de aanval, maar kwam daar enkele weken later al van terug. Rusland ontkent dat er sprake was van een Russisch bombardement.

De hoofdredactie van RTL Nieuws laat weten de aangifte te steunen. "We hopen dat deze aangifte ertoe leidt dat het recht zijn loop heeft." Het zal naar verwachting enkele maanden duren voordat het Team Internationale Misdrijven van het Openbaar Ministerie een besluit neemt over vervolging.

Techbedrijf Apple verwijdert WhatsApp en Threads uit de Chinese App Store. Dat meldt het bedrijf aan persbureau Reuters.

Apple verwijdert de apps op last van de Chinese overheid, omdat ze een gevaar zouden vormen voor de nationale veiligheid.

De apps zijn onderdeel van moederbedrijf Meta. Andere apps van Meta, zoals Instagram en Facebook, blijven vooralsnog wel beschikbaar. In China wordt de app WeChat het meest gebruikt, mede omdat andere internationaal populaire sociale media verboden zijn in het land.

Mogelijk is de maatregel een antwoord op een discussie die in de Amerikaanse politiek speelt. Het Amerikaanse Huis van Afgevaardigden denkt na over een verbod op TikTok, de populaire socialemedia-app in Chinese handen. TikTok zou te veel data verzamelen van de gebruikers.

Dat er vanaf 2026 geen concerten meer worden gehouden in De Kuip in Rotterdam, is niet voor alle bewoners van de naastgelegen wijk Sportdorp een verademing. Sommigen zagen de voordelen wel in van de 'gratis' concerten: "Je hebt geen kaartje nodig als je hier woont", zegt een bewoner tegen Rijnmond.

Deze week werd bekend dat de gemeente woningen wil bouwen in de buurt van De Kuip en dat gaat een stuk makkelijker als er geen rekening moet worden gehouden met geluid van concerten. Stadion Feijenoord krijgt ter compensatie van de gemeente een miljoenenbedrag.

De Kuip kreeg in de jaren 70 ook de functie van poptempel. De grootste sterren ter wereld traden er op, van Bruce Springsteen tot Madonna.

Een buurtbewoner die al jarenlang uitkijkt op het stadion, vindt het leuk dat hij kan meeluisteren met de concerten. "Vroeger had je goede bands zoals Pink Floyd, The Rolling Stones. We hebben zelfs nog het Los Vast Kuipspektakel gehad, maar dat is wel heel lang geleden. Je kan hier wel het een en ander meemaken. Rammstein is ook geweest, nou die kon je hier héél goed horen. Wat dat betreft zitten we hier wel prima."

Parkeeroverlast

Maar het verdwijnen van de concerten heeft ook voordelen, bijvoorbeeld als de muziek niet je smaak is. "De Nederlandstalige concerten waren minder. Daar mis ik helemaal niks aan", zegt hij. Ook de parkeeroverlast zal hij niet missen. "De concerten zijn meestal doordeweeks, dus dan kom je uit je werk en moet je zoeken naar een plekje."

Het veld in het stadion is volgens de wijkbewoner ook beter af. "Na zo'n concert zag het er toch minder goed uit dan hoe het er nu bij ligt."

Meebewegen in de tuin

Een andere buurtbewoonster vindt het jammer dat de concerten verdwijnen. "Zoveel last heb ik er niet van, en ik zit er wel van te genieten als ik in de tuin zit. Het ligt eraan wat voor muziek het is, maar dan zit je wel een beetje mee te bewegen."

Weer een andere inwoner van Sportdorp zegt dat de concerten sfeer geven in de wijk. "Ik heb Rammstein gehoord, dat was de laatste die wel aanwezig was. Volgens mij heb ik ooit The Rolling Stones gehoord, maar dat is al lang geleden. Van mij mogen ze terug, maar wat kun je eraan doen?"

Een notitie met één enkel woord van de Italiaanse kunstenaar Michelangelo is in New York geveild voor 201.600 dollar, zo'n 190.000 euro. Dat is veel meer dan de waarde die veilinghuis Christie's er van tevoren aan toegekend had: tussen de 6000 en 8000 dollar.

Het briefje van 4 bij 6 centimeter was waarschijnlijk een bestelling van de kunstenaar bij zijn marmerleverancier. Er is een blok op getekend met het Italiaanse woord 'simile', oftewel soortgelijk. Blijkbaar zocht Michelangelo dus het juiste stuk steen, mogelijk bedoeld voor zijn werk aan de Sixtijnse Kapel in het Vaticaan.

Hoewel het slechts om één gekrabbeld woord en een vluchtige schets gaat, is Christie's ervan overtuigd dat het briefje echt van Michelangelo afkomstig is. Dat blijkt uit een bijgevoegde brief van een nazaat van de kunstenaar, die het in 1836 als aandenken aan zijn "roemrijke voorvader" opstuurde naar de Brit John Browning, de latere gouverneur van Hongkong.

Biedingsstrijd

Michelangelo Buonarroti (1475-1564) geldt als schilder, beeldhouwer en architect als een van de voornaamste kunstenaars uit de renaissance. Naast zijn wereldberoemde plafond in de Sixtijnse Kapel is hij bijvoorbeeld bekend van beeldhouwwerken als de David en de Piëta.

Volgens Christie's ontstond er voor dit losse papiertje een felle biedingsstrijd tussen geïnteresseerden, mogelijk ingegeven door het feit dat slechts een handjevol werken van de Italiaanse meester in private handen is. Wie de uiteindelijk koper was, is niet bekendgemaakt.

Vanmiddag halen veel Groningers opgelucht adem: de wet waarmee de sluiting van het Groninger gasveld definitief is geregeld, wordt symbolisch getekend door demissionair staatssecretaris Vijlbrief.

Het gasveld veranderde de afgelopen 65 jaar van goudmijn voor Nederland in een hoofdpijndossier. Hoe ging dat? Een korte tijdlijn:

1959: recordhoeveelheid gas ontdekt in Slochteren

In 1947 richten de oliebedrijven Shell en Esso samen de Nederlandse Aardolie Maatschappij (NAM) op, een bedrijf dat in Nederland op zoek gaat naar aardolie en -gas. In mei 1959 doet het bedrijf zijn grootste vondst: onder het Groningse dorp Slochteren wordt de grootste gasbel van Europa ontdekt, van zo'n 2800 miljard kubieke meter. De NAM krijgt een eeuwigdurende winningsvergunning van de Staat, voor dit veld.

Heel Nederland schakelt vanaf begin jaren 60 over op het gebruik van aardgas uit dit veld, voor industrie, stroomopwekking, koken en verwarming. De Nederlandse overheid wordt schatrijk: het grootste deel van de (omgerekend) ruim 400 miljard euro aan opbrengsten sinds de vondst in 1959, gaat naar de Staat. Die bekostigt er infrastructurele werken en een aanzienlijk deel van de verzorgingsstaat mee.

1986: de aardbevingen beginnen

De keerzijde van de gaswinning wordt pas tientallen jaren later duidelijk: in december 1986 beeft de aarde bij Assen - het gevolg van winning in het kleinere aardgasveld Eleveld. In de decennia erna zijn in Noord-Nederland nog honderden andere aardbevingen, veruit de meeste in het Groningenveld. Die zijn veroorzaakt door het winnen van al dat gas: de bodem daalt, er komt druk te staan op aardbreuken onder het gasveld en door de drukverschillen die ontstaan in het veld.

Vooral de omgeving van Slochteren wordt hierdoor hard geraakt. In de zomer van 2012 wordt het gebied getroffen door de 'Klap bij Huizinge', een aardbeving met een kracht van 3,6. Het is de zwaarste aardbeving ooit in Groningen, die in de hele provincie gevoeld wordt en tot schade leidt. Honderden huizen in de wijde omgeving blijken niet bestand tegen deze en de vele volgende bevingen, en moeten worden gesloopt of versterkt.

2013: recordaantal bevingen, recordopbrengst gas

In 2013 vinden de meeste bevingen in het gebied plaats: 119 alleen al in Groningen, waarvan er 30 een sterkte hebben van meer dan 1,5. Begin dit jaar meldt het Staatstoezicht op de Mijnen - de toezichthouder op de winning in Nederland - in een alarmerend onderzoeksrapport ook dat de bevingen steeds zwaarder zullen worden. Het advies: de winning zo snel mogelijk terugdraaien.

Toch wordt er dat jaar ook nog een recordhoeveelheid gas uit de Groningse bodem gehaald: 53,9 miljard kubieke meter, ruim 6 miljard kuub meer dan het jaar ervoor.

2018: gasveld gaat dicht, zegt regering

Na enkele jaren van mondjesmaat terugdraaien en vele Kamerdebatten over hoeveel dan precies, besluit het kabinet op initiatief van minister Wiebes (Economische Zaken) dat de gaskraan helemaal dichtgaat. Maar pas in 2030, en tot die tijd stapsgewijs.

Volgens Wiebes zit er "omwille van de veiligheid" niets anders op dan de oorzaak van de aardbevingen helemaal weg te nemen. Dat betekent dat een deel van het Groninger gas "gewoon in de grond blijft zitten". Een jaar later zegt Wiebes dat de definitieve sluiting al eerder kan: ergens medio 2022, mits er voldoende alternatieven zijn.

2023: Groningers waren ondergeschikt aan geld, zegt parlementaire enquête

In 2019 start een parlementaire enquête over de gaswinning, en dan vooral over de vraag waarom er nog zo lang zo veel gas uit de grond werd gehaald, ondanks het grote aantal aardbevingen. De voornaamste conclusie van de commissie, een paar jaar later: de belangen van de Groningers zijn stelselmatig genegeerd, geld verdienen ging altijd boven veiligheid van de inwoners.

'Leveringszekerheid' van het gas werd door de overheid en de exploitanten van het gasveld als het belangrijkste gezien: die ging boven alles en de buitenwereld werd volgens de commissie "bewust" onwetend gehouden.

Voorzitter Van der Lee heeft het over "ongekend systeemfalen":

Opeenvolgende ministers waren niet goed geïnformeerd over de gevaren van de gaswinning en ook de Tweede Kamer was niet goed op de hoogte, waardoor die zijn rol als belangenbehartiger van de burgers niet goed kon uitvoeren.

2024: definitieve sluiting, of toch niet?

In 2023 besluit staatssecretaris Vijlbrief (Mijnbouw) dat het Groningenveld een jaar later definitief gesloten wordt. Vanaf 1 oktober dat jaar gaat de gaskraan al voorlopig dicht en wordt er niets meer gewonnen, zo is het idee. Begin 2024 gaat de kraan toch weer enkele dagen open om verwachte vrieskou op te vangen. Tot schrik van omwonenden, die later in het voorjaar nogmaals schrikken als de Eerste Kamer ineens kanttekeningen plaatst bij de verwachte sluiting van het gasveld.

Een geëmotioneerde Vijlbrief dreigt begin april op te stappen als er weer uitstel komt:

Vijlbriefs woorden hebben effect: in navolging van de Tweede Kamer gaat ook de senaat akkoord met sluiting per 1 oktober 2024. Vijlbrief tekent vanmiddag in Kolham symbolisch de wet die dat moet regelen, op de plek waar 65 jaar geleden het gasveld ontdekt werd, omringd door Groningse bestuurders en inwoners die zich hebben ingezet voor de sluiting.

De wet is deze week ondertekend door koning Willem-Alexander en gepubliceerd in de Staatscourant. Daarmee is de sluiting van het Groninger gasveld definitief.

Goedemorgen! Vandaag wordt symbolisch de wet ondertekend die definitief de gaswinning stopt in het Groningenveld. Ook beginnen in India de parlementsverkiezingen.

Eerst het weer: de regen trekt vanochtend naar het zuidoosten weg. Daarna afwisselend wolken, zon en buien. Het wordt 8 tot 11 graden.

Ga je de weg op? Hier vind je het overzicht van de werkzaamheden. En hier zie je waar wordt gewerkt aan het spoor.

Wat kun je vandaag verwachten? Wat heb je gemist?

Israël heeft een aanval uitgevoerd op een locatie in Iran, zeggen Amerikaanse functionarissen tegen verschillende media. In de vroege ochtend was Iran nog weinig mededeelzaam over wat er precies is gebeurd.

Het zou volgens Iraanse bronnen gaan om een droneaanval. Iraanse staatsmedia zeggen dat drie drones boven Isfahan door het luchtverdedigingssysteem zijn neergehaald. Hierbij wordt overigens niet gezegd dat de drones uit Israël afkomstig zijn.

Anders nieuws uit de nacht: En dan nog even dit:

Vier jaar geleden zag Venezuela er heel anders uit, maar tegenwoordig is alles er te koop als je geld hebt. Vooral met dollars, hoewel deze munteenheid nooit officieel werd ingevoerd. Met de economie van het Zuid-Amerikaanse land gaat het namelijk weer beter. Correspondent Nina Jurna legt uit hoe dat komt.

Fijne dag!

Vandaag beginnen in India 's werelds grootste parlementsverkiezingen. Voor jongeren, die een aanzienlijk deel uitmaken van de bijna 1 miljard kiezers, zijn baankansen een van de belangrijkste onderwerpen.

De in totaal 969 miljoen kiezers kunnen niet allemaal op dezelfde dag stemmen. Dat gebeurt in zeven fasen, verspreid over ruim zes weken. Zo'n 15 miljoen ambtenaren, politieagenten en soldaten zullen ruim 1 miljoen stembureaus bemannen.

Door het hele land doen 2660 geregistreerde partijen mee in 543 kiesdistricten. Naar schatting zullen de partijen en kandidaten gezamenlijk zo'n 13,5 miljard euro uitgeven aan hun campagnes.

Meer dan 65 procent van de Indiërs is jonger dan 35 jaar. Zo'n 130 miljoen jongeren tussen de 18 en 22 jaar mogen voor het eerst stemmen. Zowel de BJP, de partij van premier Modi, als de belangrijke oppositiepartijen beloven banen voor hen te creëren.

Modi deed dat trouwens ook al in zijn campagnes van 2014 en 2019. Maar de afgelopen tien jaar is de werkloosheid in India, ondanks stabiele economische groei en een afname van extreme armoede, nauwelijks afgenomen.

De officiële cijfers verschillen van die van onafhankelijke denktanks, maar duidelijk is dat de werkloosheid onder hoogopgeleide jongeren het hoogst is. Onder lager opgeleide mensen stijgt het percentage zzp'ers, het aantal mensen in loondienst of werkend voor een dagloon neemt af.

Het aantal zzp'ers bedraagt nu meer dan de helft van de werkende mensen. Zij zijn officieel niet werkloos, maar dat zij allemaal zelfstandig zijn geeft aan dat er niet genoeg alternatieven zijn. Het gaat meestal om laagbetaald en onzeker werk, bijvoorbeeld straatverkopers en kleine pachtboeren.

Overheidsbanen

Vanwege het gebrek aan kansen en lage lonen in de private sector is er voor talloze jongeren slechts één optie om uit een onzeker en arm bestaan te ontsnappen: een overheidsbaan. Die zijn echter op alle niveaus schaars en gewild. Om een voorbeeld te noemen: op 67.000 vacatures voor nieuwe politieagenten in de deelstaat Uttar Pradesh kwamen in februari bijna 5 miljoen sollicitanten af.

Om hun kansen te vergroten studeren miljoenen jongeren in speciale bijlesinstituten voor de examens van zulke overheidsbanen. Sommigen proberen het jarenlang, omdat ze geen andere opties zien.

De stad Prayagraj in Uttar Pradesh is een plek waar jongeren van het platteland zich vestigen voor zulke bijlesinstituten. Zij worden gemotiveerd door hun dromen.

Sommigen zijn diep teleurgesteld in de regering-Modi. Anderen steunen de premier nog steeds, ook al vrezen ze dat hun eigen droom in rook zal opgaan:

Met medewerking van journalist Alim Jafri en cameraman Raghav Lekhi.

Israël heeft vannacht vermoedelijk een aanval uitgevoerd op een locatie in Iran. Amerikaanse functionarissen zeggen tegen verschillende Amerikaanse media dat het gaat om een luchtaanval van Israël. Volgens Iraanse staatsmedia gaat het om enkele drones die uit de lucht geschoten zijn. Israël heeft nog niet gereageerd.

Volgens het Amerikaanse ABC News, dat het nieuws als eerste meldde, vuurde Israël raketten af op Iran als vergelding voor de grote Iraanse luchtaanval van afgelopen weekend.

Iraanse staatsmedia ontkennen dat er sprake is geweest van een raketaanval. Zij zeggen dat drie drones boven de stad Isfahan door het luchtverdedigingssysteem daar zijn neergehaald. Hierbij wordt overigens niet gezegd dat de drones afkomstig zijn uit Israël. Ook spreken ze niet van een aanval. Iraanse en Arabische media hebben beelden uitgezonden waarop te zien zou zijn dat de Iraanse luchtafweer boven Isfahan in actie komt.

Bronnen meldden eerder aan het officiële persbureau van de Iraanse regering, Fars, dat er drie explosies waren gehoord bij een luchtmachtbasis in Isfahan. De Iraanse functionaris zegt tegen Reuters dat de explosies het gevolg waren van de activering van de Iraanse luchtverdedigingssystemen.

Volgens bronnen van The New York Times is een tweede groep drones door de luchtafweer neergeschoten in de regio Tabriz, zo'n 800 kilometer ten noorden van Isfahan. Het Iraanse staatspersbureau Fars meldt ook dat de luchtafweer ten westen van de stad Tabriz een verdacht object uit de lucht heeft geschoten.

Op de Iraanse staatstelevisie werd het volgende gezegd over de vermoedelijke aanval in Isfahan:

Iran houdt commerciële vliegtuigen aan de grond in een groot deel van het land. Reuters noemt Isfahan een strategisch belangrijke stad waar verschillende militaire onderzoeks- en ontwikkelingslocaties gevestigd zijn.

Volgens Iraanse staatsmedia zijn alle nucleaire faciliteiten in het land volkomen veilig. Ook het Internationale Atoomenergieagentschap IAEA bevestigt dat de nucleaire installaties in Iran niet zijn beschadigd. Op X roept de atoomwaakhond van de Verenigde Naties alle betrokkenen op tot uiterste terughoudendheid en herhaalt IAEA dat atoomcomplexen nooit een doel moeten zijn bij gewapende conflicten.

Israël had eerder aangekondigd wraak te nemen op de raket- en drone-aanval van Iran op Israël vorig weekend. Daarbij vuurde Iran honderden drones en raketten af, die volgens de Israëlische autoriteiten bijna allemaal uit de lucht gehaald werden voordat ze schade konden aanrichten op de grond. Het was voor het eerst dat Iran openlijk zijn aartsvijand aanviel.

Iran deed dat na een Israëlisch bombardement op het Iraanse consulaat in Damascus. Iran zegt dat Israël daarmee internationale wetten had geschonden en beriep zich voor deze tegenaanval op zijn zelfverdedigingsrecht. Daarbij kwamen onder meer twee generaals en vijf andere officieren van de Revolutionaire Garde om het leven.

Gesprekken Israël en VS

De Amerikaanse minister van Defensie Austin sprak gisteren, voor de aanval, nog met de Israëlische defensieminister Gallant over de regionale dreigingen en "de destabiliserende acties van Iran in het Midden-Oosten", aldus het Pentagon. Volgens de verklaring werd er niet gesproken over plannen van Israël om vannacht Iran aan te vallen.

Volgens de Amerikaanse nieuwszender CNN heeft Israël gisteren wel tegen de VS gezegd dat het de komende dagen een tegenaanval zou uitvoeren op Iran. De Amerikanen zouden die actie niet steunen. Woordvoerder Kirby van het Amerikaanse ministerie van Defensie zei zondag op de Amerikaanse televisie dat de Verenigde Staten Israël zullen blijven helpen met zichzelf te verdedigen, maar dat ze geen oorlog met Iran willen.

Bij de Nationale Dodenherdenking op 4 mei op de Dam in Amsterdam is dit jaar minder publiek welkom en alle bezoekers worden gefouilleerd. Dat hebben de burgemeester van Amsterdam en de politie samen besloten.

Aanleiding is de toegenomen spanning in de maatschappij en een grote actiebereidheid, zegt burgemeester Halsema. "Ik ga ervan uit dat het gerespecteerd zal worden. Voor alle Nederlanders is de Nationale Herdenking van grote symbolische betekenis en ik ga ervan uit dat niemand het in zijn hoofd zal halen dat te verstoren."

Vorige maand werd de opening van het Nationaal Holocaustmuseum in de hoofdstad verstoord door protestacties, waarbij volgens verschillende getuigen ook antisemitische leuzen te horen waren. Er werd gedemonstreerd vanwege het bezoek van de Israëlische president Herzog. Zijn komst lag gevoelig door de oorlog in Gaza.

Lege Dam

Omdat de politie en de NCTV aanwijzingen hebben dat er op 4 mei een kans is op spontane protestacties en verstoringen, zullen er zowel zichtbare als onzichtbare maatregelen worden genomen.

Zo wordt het aantal mensen dat bij de herdenking aanwezig zal zijn gehalveerd. Waar er in de regel 20.000 mensen de Nationale Herdenking kunnen bijwonen, zullen dat er dit jaar 10.000 zijn.

Ook worden de bezoekers van tevoren gefouilleerd, onder meer op vlaggen, vlaggenstokken en geluidsversterkende apparatuur. De Amsterdamse driehoek beseft wel dat die maatregelen geen garanties zullen geven op een herdenking zonder verstoringen.

Halsema: "De enige manier waarop je een herdenking zonder verstoringen kan garanderen is een lege Dam. Maar dat wil het Nationaal Comité niet en wij ook niet."

Waardig herdenken

Als er iets gebeurt zal de politie snel optreden en er alles aan doen om de herdenking waardig door te laten gaan, aldus de burgemeester. Ze benadrukt dat de situatie wat terreurdreiging betreft niet is veranderd. "We zien geen grotere bedreiging dan andere jaren."

De voorzitter van het Nationaal Comité 4 en 5 mei, Wim van de Donk, denkt niet dat de verschillende maatregelen de herdenking een ander gevoel zullen meegeven. "Tienduizend mensen is toch nog heel veel en het moment is op zichzelf al heel indrukwekkend, dus ik denk dat dat wel mee zal vallen. De herdenking zelf zal er niet anders uit gaan zien, die blijft zoals het is."

"Laten we waardig herdenken. Laten we het niet gebruiken om te protesteren tegen welke gruwel dan ook. Dit is het moment dat we de Tweede Wereldoorlog herdenken. De mensen die gevochten hebben voor de vrijheid van Nederland. Laten we dat respecteren", luidt de oproep van Halsema.

Een slang die langer is dan een stadsbus en 1000 kilo weegt. Het is moeilijk voor te stellen, maar de vondst van fossiele resten van wervels in India zouden erop kunnen wijzen dat zo'n slang echt geleefd heeft, zeggen onderzoekers.

Stukken van de ruggengraat van de slang werden ontdekt in een mijn in de West-Indiase deelstaat Gujarat. De onderzoekers vergeleken meer dan twintig fossiele wervels met skeletten van levende slangen om de vermoedelijke grootte in te schatten.

Zijn lengte wordt geschat op 11 tot 15 meter. De grootste slang die nu nog bestaat is de Aziatische netpython met een lengte van zo'n 10 meter. De nieuw ontdekte kolos leefde 47 miljoen jaar geleden in de moerassige bossen van West-India, schrijven de onderzoekers in het wetenschappelijke tijdschrift Scientific Reports.

De onderzoekers hebben de slang de naam Vasuki indicus gegeven, naar de mythische slangenkoning Vasuki, die als een ketting om de nek van de hindoegod Shiva gewikkeld zit.

Echt snel moet de slang niet geweest zijn, zegt onderzoeker Debajit Datta tegen persbureau AP. "Door zijn grote omvang was de Vasuki een langzaam bewegend hinderlaagroofdier dat zijn prooi ving door verstikking", zegt Datta.

Krokodillen

De Vasuki is vergelijkbaar met een andere grote slang die ooit leefde in wat nu Colombia is en ongeveer 13 meter lang kon worden, de zogenoemde Titanoboa. Beide uitgestorven slangen leefden in het Cenozoïcum, dat begon nadat het dinosaurustijdperk 66 miljoen jaar geleden eindigde.

De onderzoekers zijn niet zeker over wat er op het menu stond van Vasuki, maar gelet op zijn omvang zouden dat bijvoorbeeld krokodilachtigen geweest kunnen zijn. Andere fossielen in het gebied waar de resten van de slang zijn gevonden, waren van krokodilachtigen en schildpadden, maar ook vissen en twee primitieve walvissen.

Er zijn twaalf juryleden geselecteerd in het zwijggeldproces rond de voormalige Amerikaanse president Donald Trump.

In de jury zitten onder anderen een software-ontwikkelaar, een leraar Engels, een logopedist, twee advocaten, een bankier en een gepensioneerde vermogensbeheerder, werd bekendgemaakt. Hun identiteit werd niet gedeeld, maar de rechter droeg de media donderdag wel op voorzichtig te zijn met het onthullen van informatie over de juryleden.

De rechter deed dat nadat een geselecteerd jurylid op eigen verzoek was ontslagen toen persoonlijke details over haar publiekelijk bekend waren geworden.

De 77-jarige Trump staat in deze strafzaak - in totaal lopen er vier tegen hem - terecht voor het betalen van zwijggeld aan ex-pornoactrice Stormy Daniels. De twaalf juryleden moeten zich buigen over de vraag of Trump 130.000 dollar heeft betaald aan Daniels om zo een seksschandaal te willen voorkomen in de aanloop naar de presidentsverkiezingen van 2016, die door Trump werden gewonnen.

Toen Daniels voor de verkiezingen details over de affaire naar buiten wilde brengen, zou Trump haar via zijn advocaat en vertrouweling Michael Cohen zwijggeld hebben betaald. Die betalingen zouden in de boekhouding zijn weggeschreven als juridische kosten, wat zou neerkomen op valsheid in geschrifte. Ook was mogelijk sprake van het aanwenden van campagnegeld voor de betalingen.

IJskoude rechtszaal

Trump klaagde dat hij de hele dag in een rechtszaal in Manhattan moest zitten, meldt CNN. Hij zou door het land moeten reizen om campagne te voeren voor de presidentsverkiezingen in 2024, zei hij. "Ik zou in New Hampshire moeten zijn, ik zou in Georgia moeten zijn, ik zou in North en South Carolina moeten zijn. Maar ik ben hier de hele dag geweest voor een heel oneerlijk proces", zei hij toen hij de rechtszaal verliet.

De president van de Verenigde Staten van 2017 tot 2021 had ook knipsels van talloze "mediaverhalen" bij zich. Daarin zouden juridische experts allemaal zeggen: "Dit is geen zaak, de zaak is belachelijk", aldus Trump.

Daarnaast mopperde Trump ook over hoe koud het in de rechtszaal was. "Ik zit hier nu al dagen, van 's ochtends tot 's avonds laat, in die ijskoude kamer, ijskoud. Iedereen was daarbinnen aan het bevriezen."

Uitspraak voor verkiezingen

Als aangetoond kan worden dat Trump valsheid in geschrifte heeft gepleegd om de uitkomst van de verkiezingen te beïnvloeden, is dat een strafbaar feit. Hij kan in dat geval maximaal vier jaar gevangenisstraf krijgen. De zwijggeldzaak is de allereerste strafzaak tegen een voormalig president in de Amerikaanse geschiedenis.

Na de selectie van de juryleden ging de rechtbank al snel over op het selecteren van plaatsvervangende juryleden. Verwacht wordt dat zij tegen het einde van deze week geselecteerd zullen zijn. De zaak zou dan begin volgende week kunnen beginnen en vermoedelijk zes tot acht weken duren. Dat betekent dat de jury ruim voor de presidentsverkiezingen met een uitspraak zal komen en de rechter een eventuele straf zal opleggen.

De Verenigde Staten hebben hun veto gebruikt bij de stemming in de VN-Veiligheidsraad over een Palestijns lidmaatschap van de Verenigde Naties.

De stemming in de 15 leden tellende Veiligheidsraad was twaalf stemmen vóór, de Verenigde Staten tegen en twee onthoudingen: van Zwitserland en het Verenigd Koninkrijk. Met het vetorecht dat Amerika heeft kan het iedere beslissing blokkeren. Dat geldt ook voor de overige permanente leden van de Veiligheidsraad China, Verenigd Koninkrijk, Frankrijk en Rusland.

De VS had al aangekondigd tegen te stemmen omdat het van mening is dat de Palestijnse autoriteiten niet aan de criteria voor een volwaardig lidmaatschap voldoen. Daarnaast wil de VS dat een onafhankelijke Palestijnse staat ontstaat na onderhandelingen met Israël, en niet door druk van de VN.

Zo ging de stemming:

De Amerikaanse vice-ambassadeur bij de VN Robert Wood zei na de stemming dat de Verenigde Staten uit zijn op "duurzame vrede" in de regio. Die kan volgens de VS alleen worden bereikt via een tweestatenoplossing met de veiligheidsgarantie van Israël, zei Wood. "Er is geen ander pad dat de veiligheid en toekomst van Israël als democratische Joodse staat garandeert."

Daarnaast zei Wood dat er vragen zijn of de lokale autoriteiten aan de criteria voldoen om als staat te worden beschouwd. "We hebben de Palestijnse Autoriteit al lang opgeroepen om de noodzakelijke hervormingen door te voeren", zei Wood.

Waarnemer

"We wijzen erop dat dat Hamas, een terroristische organisatie, momenteel macht en invloed uitoefent in Gaza en daarmee een integraal onderdeel is van de staat die in deze resolutie wordt beoogd", besloot de Amerikaanse VN-ambassadeur.

Palestina heeft sinds 2012 de status van waarnemer bij de VN en is geen lidstaat. Van alle 193 VN-lidstaten hebben er 140 de Palestijnse staat eenzijdig erkend.

De 41-jarige Matthijs Stevens uit Den Bosch gaat de exploitatie van de Nederlandse vakantieparken van Peter Gillis overnemen. Dat meldt Omroep Brabant. Volgens de regionale omroep is Stevens oud-medewerker van een advocatenkantoor dat Gillis bijstaat in een rechtszaak tussen hem en zijn ex-vriendin.

Vorige week meldde Gillis dat hij het beheer van de negen Nederlandse vakantieparken van de Oostappen Groep overdraagt aan een nieuwe uitbater. De ondernemer en televisiepersoonlijkheid raakte de horecavergunning op een aantal parken kwijt en een exploitatievergunning voor het park Prinsenmeer in Ommel werd ingetrokken door de gemeente Asten, waar Ommel onder valt. Volgens Gillis waren de ingetrokken vergunningen een van de redenen dat hij is opgestapt.

De gemeente Asten liet eerder weten dat een nieuwe exploitant de vergunningstrajecten opnieuw moet doorlopen. Bij een aanvraag van een vergunning wordt een Bibob-onderzoek gedaan, waarbij bijvoorbeeld gemeenten de mogelijkheid hebben om de achtergrond van bedrijven en ondernemers te screenen. Dat gebeurt om fraude tegen te gaan. Ook Stevens zal die toetsing moeten doorstaan.

Criminele doeleinden

Gillis, die ook bekend is van de televisieserie Massa is Kassa, raakte met zijn onderneming verschillende keren in opspraak. Zo moest vakantiepark Prinsenmeer per direct dicht.

De vergunningen voor het park werden eind vorig jaar ingetrokken, omdat de gemeente Asten het vermoeden heeft dat Gillis het park gebruikt voor criminele doeleinden. Ook woonden er permanent mensen op het park, terwijl dat niet is toegestaan. Een jaar eerder kwam uit controles naar voren dat er brandgevaar is op het park.

Verder is de ondernemer vervolgd voor belastingfraude en heeft hij tonnen aan dwangsommen gekregen van verschillende gemeenten waar zijn vakantieparken staan. Volgens de Raad van State heeft hij onder meer in de gemeenten Peel en Maas, Terneuzen en Loon op Zand de afspraken over huisvesting van buitenlandse werknemers aan zijn laars gelapt.

De fluitende vogel in het nummer Blackbird, de krekels in The Rain van Missy Elliott of Amazonegeluiden in een nummer van Ellie Goulding: vanaf nu kan de natuur net als zangers en muzikanten betaald worden voor haar bijdrage aan muziek.

Artiesten die natuurgeluiden in hun muziek gebruiken, kunnen er voortaan voor kiezen om 'Nature' officieel als meewerkende artiest aan te merken. Een deel van hun verdiensten gaat dan naar goede doelen die zich met natuurbescherming bezighouden.

Het is een initiatief van het Museum for the United Nations, een mondiaal instituut dat zich inzet voor cultuur. Het plan is opgezet in nauwe samenwerking met muzikanten, creatieven en verschillende natuur- en milieuorganisaties.

In een poging om mensen meer te betrekken bij bescherming van de natuur via iets universeels als muziek, ontstond het idee om de natuur intellectueel eigendom te geven.

40 miljoen dollar

Wie nu luistert naar een nummer waaraan de natuur heeft 'meegewerkt', zorgt er automatisch voor dat daaraan royalty's worden uitgekeerd. De initiatiefnemers willen met de actie 40 miljoen dollar ophalen voor natuurbehoud.

"David Bowie feat. NATURE", staat er nu bijvoorbeeld bij Bowies opnieuw uitgebrachte nummer Get Real op grote muziekstreamingdiensten als Spotify en Apple Music. Op Spotify is een playlist te vinden van nummers waar de natuur credits voor heeft gekregen. De komende tijd verschijnen nog meer nummers waarbij de natuur een van de meewerkende artiesten is.

Dickey Betts, de gitarist en medeoprichter van de Allman Brothers Band, is op 80-jarige leeftijd overleden. Hij leed aan kanker en een chronische longziekte, laat zijn manager weten aan Rolling Stone.

"Verdrietig en met een bezwaard hart maakt de familie Betts het vreedzame overlijden van Forrest Richard 'Dickey' Betts bekend", staat in een verklaring die zijn manager heeft gedeeld. De artiest is vandaag thuis overleden in Osprey, Florida, in het bijzijn van zijn familie.

De Allman Brothers Band, uit de staat Georgia, werd in 1969 opgericht door onder meer bassist Berry Oakley en de broers Duane en Gregg Allman. De band wordt gezien als baanbrekend in het genre 'southern rock' en beleefde zijn grootste successen in de eerste helft van de jaren 70.

Betts schreef en zong de grootste hit van de groep, Ramblin' Man, die in 1973 werd uitgebracht. Ook componeerde hij een aantal bekende instrumentale nummers, waaronder Jessica en In Memory of Elizabeth Reed.

Alcoholverslaving

Betts werd in 1995 opgenomen in de Rock & Roll Hall of Fame als lid van de Allman Brothers Band. In de jaren 90 kreeg kampte hij met een alcoholverslaving en werd hij verschillende keren opgepakt. In 2000 werd hij naar eigen zeggen uit de Allman Brothers Band gezet, hoewel de bandleden zeiden dat hij zelf was opgestapt.

Daarna deed hij nog verschillende pogingen om zijn carrière nieuw leven in te blazen, maar zonder succes.

Met de dood van Betts is de 79-jarige drummer Jaimoe Johanson de laatste nog levende medeoprichter van de groep.

Transport van dieren heeft waarschijnlijk bijgedragen aan de snelle verspreiding van het blauwtongvirus in Nederland. Dat concludeert de universiteit in Wageningen, die onderzoek deed naar de verspreiding van het virus waar afgelopen najaar tienduizenden schapen aan bezweken.

Tot nu toe werd aangenomen dat het blauwtongvirus voornamelijk tussen boerderijen verspreid werd door knutten, kleine stekende muggen. Maar soms kwam het virus tientallen kilometers ver, en dat wijst op "andere transmissieroutes", zeggen de onderzoekers.

Het virus werd in september ontdekt in de buurgemeenten Wijdemeren (Noord-Holland) en Stichtse Vecht (Utrecht). Ruim een week na het eerste geval meldde de overheid dat er zo veel besmettingen waren dat maatregelen geen zin meer hadden. In oktober waren zo'n 2200 veehouderijen besmet en in november stond de teller op meer dan 5000 getroffen bedrijven.

Deze schapenfokker in Oosterwolde (Gelderland) is al achttien schapen verloren:

Blauwtong treft vooral schapen. Van het virus krijgen ze hoge koorts, zwellingen en een blauwe tong. Ongeveer driekwart van de schapen die de ziekte kregen, overleefde het niet.

Veehouders en deskundigen maken zich ernstig zorgen over komend jaar, mede omdat de ervaring leert dat de ziekte het tweede jaar meestal heviger om zich heen grijpt.

Naast schapen kunnen ook geiten, runderen, herten en sommige dierentuindieren de ziekte krijgen, maar deze dieren gaan er veel minder vaak aan dood. Mensen kunnen de ziekte niet krijgen.