NOS Nieuws - Algemeen

Top-dj's als Tiësto, Martin Garrix en Afrojack domineerden vorig jaar weer de exportlijst van Nederlandse muziek, maar in de top vijf met meeste buitenlandse optredens staat dit jaar ook een nieuwkomer: de Nijmeegse punkrockformatie Antillectual, met 88 optredens.

"Een mooie verrassing", zegt zanger en gitarist Willem Heijmans over de notering. "We kwamen al sinds 2008 jaarlijks terug in die lijst, maar de top vijf hadden we nog niet gehaald."

"Spelen, spelen, spelen, spelen" is volgens Buma Cultuur-directeur Frank Helmink het geheim achter de hoge notering. "Het is hard werken, maar voor je het weet heb je bijna honderd optredens door heel Europa."

Uit de jaarlijkse lijst blijkt de exportwaarde van Nederlandse popmuziek voor het tweede jaar op rij steeg, met zo'n 15 procent naar 198 miljoen euro. Hoewel de exportwaarde daarmee nog niet terug is op het niveau van voor de coronapandemie, verwacht Helmink dat de stijging zal doorzetten en het record uit 2018 van 216 miljoen euro komend jaar gebroken zal worden.

Een van de oorzaken van de stijging is dat er vorig jaar ook weer in Azië kon worden opgetreden, terwijl dat in 2022 door de pandemie nog niet overal mogelijk was. Daarnaast zijn er nieuwe groeimarkten als Saudi-Arabië, de Verenigde Arabische Emiraten, Singapore, Chili en Colombia. Bij de allereerste meting in 2004 werd nog een totaalwaarde van 31,6 miljoen euro gemeten.

Bescheiden aandeel

Het grootste gedeelte van de 198 miljoen euro is verdiend met buitenlandse optredens van Nederlandse artiesten. De waarde daarvan in 2023 was 152 miljoen euro. Verder leverden de rechten van Nederlandse popmuziek ongeveer 38 miljoen euro op en werd er 8 miljoen opgehaald met opnames.

Hoewel Antillectual qua werklust de super-dj's evenaart, lacht Heijmans dat het aandeel van zijn band in de exportmiljoenen bescheiden is. "Ik weet niet in hoeverre wij bijdragen aan die miljoenen die worden opgehaald. Je moet maar de andere vier van de top vijf vragen, dan kun je uitrekenen wat er bij ons binnenkomt."

Hij merkt erbij op dat zijn bandleden nog een baan hebben naast hun drukke tourschema, terwijl het aandeel van de dj's in de totale exportwaarde bijna 66 procent was. Buma-directeur Helmink: "Het zal inderdaad een paar nullen schelen."

City to city van Antillectual:

Wel merkt Helmink op dat de voortrekkersrol van artiesten enorm belangrijk kan zijn. "Je ziet dat als je er als eerste bij bent, je meteen ook wereldwijd de grootste bent. In 2004 was elektronische dancemuziek goed voor 33 procent van het totaal, maar doordat we een voorsprong hadden op de rest, zie je dat Nederlandse dj's overal ter wereld worden uitgenodigd. Daardoor zit het aandeel nu op zo'n 70 procent."

"Dat geldt overal waar Nederland er heel snel bij was." Als voorbeeld noemt hij het muziekgenre dat zangeres Caro Emerald vijftien jaar geleden introduceerde, of zogenoemde 'female fronted metal' als Within Temptation. "Allemaal muziekgenres die hier in Nederland eigenlijk begonnen", zegt Helmink.

Ook Antillectual-bandlid Heijmans spreekt van een wisselwerking, waarbij het succes van de een bepalend kan zijn voor de ander. "Ik zie inderdaad bevriende bands uit Nederland vaker terugkomen op plekken waar wij hebben gespeeld. En wij hebben er ook profijt van als er al bands van ons genre naar het buitenland zijn geweest. Op hun schouders kunnen wij weer verder de wereld in trekken."

Van de 1236 artiesten die zijn onderzocht waren er zo 837 op enige wijze actief buiten Nederland. Die traden op in 84 landen, met de VS, Duitsland en het Verenigd Koninkrijk als populairste bestemmingen.

Volgens Heijmans is de gunfactor groot over de grens. "In het buitenland vinden ze het leuk om Nederlandse bands aan het werk te zien. Het feit dat die de moeite nemen om naar Duitsland, Japan of Noord-Amerika te komen, wordt erg gewaardeerd."

Zelf speelt Heijmans vrijdag in Eindhoven, in februari trekt de band naar Duitsland en een maand later naar Frankrijk, Spanje en Portugal. "Dus Antillectual zit voorlopig nog niet stil."

De overheid moet kwaliteitseisen stellen aan vve-beheerders om gebrek aan professionaliteit tegen te gaan. Dat vindt de Vereniging Eigen Huis (VEH), de belangenorganisatie van huiseigenaren.

Ieder gebouw met meerdere appartementen en verschillende eigenaren heeft verplicht een vereniging van eigenaren (vve), die onder meer verantwoordelijk is voor het onderhoud van het gebouw. Bewoners kunnen zo'n vve zelf beheren, maar laten dat vaak doen door een extern bedrijf.

Op dit moment is vve-beheerder een vrij beroep. Iedereen kan zich dus zo noemen. Maar als het aan de huiseigenarenbranche ligt, verandert dat. Zo zouden beheerders gecertificeerd moeten worden en moeten er eisen komen op het gebied van opleiding, een klachtenregeling en het gebruik van modelovereenkomsten.

Volgens de VEH zijn er nu grote verschillen tussen de contracten die beheerders hebben met vve's, waardoor het volgens de belangenorganisatie lastig is om de kwaliteit van een contract te kunnen beoordelen. "Zo lopen de prijzen voor diverse werkzaamheden uiteen en ontbreekt het in de meeste gevallen aan een goede geschillenregeling", aldus de VEH.

'Geen verstand van zaken'

Ben Ahuis heeft al dertig jaar te maken met allerlei verschillende vve-beheerders, als bewoner van verschillende appartementen. Dat was lang niet allemaal naar tevredenheid. "Zo was er een makelaar die ook vve-beheer deed als bijverdienste. Maar het werk bleek door een stagiair gedaan te worden. Na een half jaar zijn we daar weggegaan."

Toen hij in een oud pand woonde, was er een beheerder die met adviezen kwam hoe het gebouw te renoveren. "Maar die had totaal geen verstand van zaken", zegt Ahuis. "De werkzaamheden die hij liet doen, leidden tot allerlei problemen, zoals lekkages. Je denkt: er zal wel deskundigheid in zitten, maar dat was gewoon niet zo."

Ahuis hoopt dan ook dat de overheid een bepaalde vorm van controle op beheerders introduceert.

Bankrekening

De bankrekening van de vve is ook een aandachtspunt, zegt de VEH op basis van een onderzoek naar beheerderscontracten. In enkele gevallen had de beheerder een volmacht om over de rekeningen te beschikken, waardoor goedkeuring van de vve of het beheerderskantoor niet meer nodig was.

"Elk jaar lezen we opnieuw over een beheerder die er met het spaargeld van de vve vandoor gaat", zegt VEH-directeur Cindy Kremer. "Geef beheerders dus nooit de volledige bevoegdheid om over het vve-geld te beschikken en zeker niet over het reservefonds. Je kan wel afspreken dat de beheerder alleen gemachtigd is om tot een bepaald bedrag te mogen factureren of voor bepaalde vaste uitgaven."

Bijval

Er zijn in Nederland zo'n 135.000 verenigingen van eigenaren, die gaan over in totaal ruim 1,4 miljoen woningen. Veel externe beheerders zijn geen lid van een branchevereniging. Branchevereniging BVVB heeft ruim honderd leden, die zo'n 14.000 vve's beheren. Dat is dus ongeveer tien procent van de markt van vve's.

BVVB zegt volledig achter de wens van Vereniging Eigen Huis te staan. "Er zijn veel beheerders die niet professioneel bezig zijn, niet servicegericht zijn en alleen gemakkelijk geld willen verdienen", zegt voorzitter Daan Fons.

Met een jurist is BVVB aan het onderzoeken hoe vve-beheerder een beschermd beroep kan worden. "De overheid dient te interveniëren, temeer omdat er miljarden in de vve-sector omgaan. Zuurverdiende spaarcenten van appartementseigenaren in reservefondsen."

Heb jij ervaringen met een vve die je met ons wil delen? Mail dan naar Leen.Kraniotis@nos.nl

Gladheid heeft geleid tot een drukke ochtendspits. Rond 07.45 uur stond er volgens de ANWB meer dan 1100 kilometer file en was de vertraging op een aantal wegen opgelopen naar ruim een half uur tot een uur. Het aantal ongelukken viel tot 09:00 uur mee.

Het KNMI heeft voor het hele land code geel afgegeven vanwege gladheid. Wegen kunnen door het winterse weer van afgelopen nacht bevroren zijn geraakt. Met code geel roept het KNMI mensen op alert te zijn vanwege kans op gevaarlijk weer.

Vandaag en morgen trekken sneeuwbuien over. Naar verwachting blijft daar vooral verder landinwaarts enkele centimeters van liggen. "Het verkeer en buitenactiviteiten kunnen hier hinder van ondervinden", schrijft het KNMI.

Rijkswaterstaat heeft sinds gisteravond met 577 strooiwagens in totaal 5,5 miljoen kilo zout gestrooid over ruim 61.000 kilometer.

In Noord-Brabant gebeurden enkele ongelukken, waaronder met deze auto op de A270 bij Nuenen

Ook morgen geldt code geel nog. Dan kunnen sneeuwresten door de stijgende temperatuur tot glijpartijen leiden.

In Rotterdam begint vanmiddag de rechtszaak tegen Fouad L. Hij wordt verdacht van de dodelijke schietpartijen in Rotterdam, eind september. Ook wordt hij verdacht van brandstichting en verboden wapenbezit.

L. zou in een woning aan het Heiman Dullaertplein in Rotterdam een vrouw van 39 en haar 14-jarige dochter hebben doodgeschoten. Later zou hij in een collegezaal van het Erasmus Medisch Centrum op een 43-jarige docent hebben geschoten. Ook die kwam om het leven.

De moorden brachten in Rotterdam en daarbuiten een schokgolf teweeg.

In deze video zie je wat er op 28 september in Rotterdam gebeurde, en wat eraan voorafging:

L. heeft de drievoudige moord volgens het Openbaar Ministerie aanvankelijk bekend. Later beriep hij zich op zijn zwijgrecht.

De zitting van vandaag is een zogeheten pro-formazitting. Daarbij wordt de zaak nog niet inhoudelijk behandeld. Wel wordt vrijwel zeker het voorarrest van L. verlengd. In oktober had een rechter dat voor het laatst gedaan, met 90 dagen. Die termijn verstrijkt nu.

Waarschuwingen

Fouad L. (32) was geneeskundestudent aan het Erasmus MC. Het Openbaar Ministerie waarschuwde het ziekenhuis voor de schietpartijen voor L., die al was veroordeeld voor dierenmishandeling. Volgens het OM vertoonde hij "zorgwekkend" en psychotisch gedrag.

Ook bij de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) waren meldingen binnengekomen over L. Bij de IGJ kunnen mensen melding maken als ze klachten of twijfels hebben over de (zorg)kwaliteit van een arts.

In oktober besloot de rechter al dat L. moest worden onderzocht in het Pieter Baan Centrum. Over de resultaten van dat onderzoek is nog niets bekend.

Goedemorgen! Vandaag behandelt de Eerste Kamer de spreidingswet. En in Rotterdam verschijnt Fouad L. voor de rechter, de man die werd opgepakt na een fatale schietpartij bij onder meer het Erasmus-ziekenhuis.

Eerst het weer: Er zijn winterse buien en in het hele land geldt code geel vanwege kans op gladheid. Vanmiddag blijven er winterse buien vallen, met hagel, regen en sneeuw. De zon schijnt ook af en toe. Het wordt ongeveer 2 graden.

Ga je de weg op? Hier vind je het overzicht van de werkzaamheden. Check hier de dienstregeling voor het spoor.

Wat kun je vandaag verwachten? Wat heb je gemist?

De afgelopen twaalf jaar heeft bijna één op de drie gemeenten geen asielzoekers opgevangen. Dit blijkt uit een analyse door RTV Noord op basis van cijfers van het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers. Van de 342 gemeenten hebben er 111 de afgelopen twaalf jaar niets gedaan aan de opvang van asielzoekers.

Door de vandaag in de Eerste Kamer besproken Spreidingswet zou daar verandering in kunnen komen omdat gemeenten dan gedwongen kunnen worden om asielzoekers op te vangen. In de Tweede Kamer was een meerderheid vóór de wet, bij de stemming morgen wordt duidelijk of dat ook voor de Eerste Kamer geldt.

In Noord-Holland en Utrecht vangt ongeveer de helft van alle gemeenten geen asielzoekers op. Sommige gemeenten zeggen dat ze wel willen, maar dat ze geen ruimte hebben of geen geschikte locaties.

Ander nieuws uit de nacht En dan nog even dit:

Twee schilderijen in museum De Mesdag Collectie in Den Haag blijken eigenlijk samen één kunstwerk te vormen. Het museum kwam daarachter toen de schilderijen opnieuw ingelijst moesten worden. De schilderijen zijn waarschijnlijk tussen 1875 en 1878 van elkaar gescheiden en hebben volgens het museum sindsdien "hun eigen levens geleid".

De werken zijn nu naast elkaar te bewonderen, maar het museum zegt geen plannen te hebben om ze weer samen te voegen na de lange scheiding. Dat zou volgens het museum allerlei risico's met zich mee brengen.

De twee schilderijen die oorspronkelijk één kunstwerk vormden:

Fijne maandag!

De afgelopen twaalf jaar heeft bijna één op de drie gemeenten geen asielzoekers opgevangen. Dit blijkt uit een analyse door RTV Noord op basis van cijfers die zijn opgevraagd bij het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA). Van de 342 gemeenten hebben er 111 de afgelopen twaalf jaar niets gedaan aan de opvang van asielzoekers.

De spreidingswet, die vandaag en morgen in de Eerste Kamer wordt behandeld, zou hier mogelijk verandering in kunnen brengen. Met de omstreden wet zouden gemeenten in het uiterste geval gedwongen kunnen worden om asielzoekers op te vangen.

Dat zou ertoe moeten leiden dat asielzoekers evenwichtiger worden gespreid over het land en dat het aanmeldcentrum in Ter Apel wordt ontlast, maar het is nog de vraag of het voorstel na de Tweede Kamer ook in de Eerste Kamer een meerderheid krijgt.

Weigergemeenten

Het is al langer bekend dat lang niet alle gemeenten asielzoekers opvangen. Afgelopen november werd duidelijk dat 45 gemeenten volgens het COA weinig tot niets deden aan de huisvesting van statushouders en asielopvang.

In 2022 bleek uit een analyse van de NOS dat van de vijftig grootste gemeenten er drie jarenlang geen asielzoekers hadden opgevangen. Het ging toen om Roosendaal, Delft en Westland. De cijfers die RTV Noord heeft opgevraagd gaan over de periode tussen januari 2012 en november 2023.

Op de kaart hieronder is het aandeel van de gemeentes die geen asielzoekers opvangen weergegeven per provincie:

Gemeenten in Groningen en Drenthe hebben in de afgelopen twaalf jaar allemaal asielzoekers opgevangen. In Flevoland en Overijssel zijn er slechts een paar gemeenten die in die periode geen opvang hebben geregeld, waaronder Urk en Staphorst. In Friesland zijn het er iets meer, maar dat komt vooral door de Waddeneilanden, waar opvang logistiek lastig is.

In andere provincies is het percentage gemeenten dat de afgelopen periode geen asielzoekers heeft opgevangen hoger. In Noord-Holland is het bijna de helft. Zo zijn er in de kop van Noord-Holland meerdere aan elkaar grenzende gemeenten die geen opvang hebben geregeld.

Ook in Utrecht heeft de helft van de gemeenten de afgelopen twaalf jaar geen asielzoekers gehuisvest. In Gelderland heeft zo'n 35 procent van de gemeenten geen opvang geregeld, in Noord-Brabant is dit bijna 40 procent. In Brabant zit wel het azc van Budel, dat na Ter Apel het grootste asielzoekerscentrum van Nederland is.

'Geen geschikte plek'

Het Gelderse Rozendaal is een van de gemeenten die de afgelopen twaalf jaar geen asielzoekers hebben opgevangen. Volgens burgemeester Ester Weststeijn wil de gemeente dat wel, maar is er niet genoeg ruimte.

"We zijn een gemeente met slechts 1750 inwoners, zonder industrieterreinen of campings daaromheen. Er is gewoonweg geen ruimte voor, hoe graag we ook zouden willen", zegt ze tegen RTV Noord. Toch hoopt ze dat de Eerste Kamer de spreidingswet aanneemt. "Als de spreidingswet er komt, gaat het voor ons om maar zes asielzoekers."

Ook de gemeente Stede Broec, in de kop van Noord-Holland, heeft naar eigen zeggen geen geschikte plek om asielzoekers op te vangen. "In een eerder stadium zijn wel locaties aangeboden aan het COA. Deze bleken echter niet aan hun toenmalige vereisten te voldoen", aldus een woordvoerder.

Wel opvang Oekraïense vluchtelingen

Volgens RTV Noord hebben nagenoeg alle gemeenten die geen asielzoekers opvangen, wel opvang geregeld voor Oekraïense vluchtelingen. Zo ook Stede Broec en Rozendaal.

Burgemeester Weststeijn: "Dat heeft ermee te maken dat we bij de opvang van Oekraïners nog dachten dat het om een korte periode zou gaan. Bij de opvang van asielzoekers gaat het doorgaans om een langere periode", zegt ze. Voor de opvang van de Oekraïense vluchtelingen gebruikte Rozendaal een stuk particuliere grond.

Hoewel de spreidingswet veel weerstand oproept, is het Rijk met betrekking tot de huisvesting van statushouders - asielzoekers die in Nederland mogen blijven - een stap verder.

Ieder halfjaar krijgen de gemeenten van de Rijksoverheid te horen hoeveel statushouders zij op moeten nemen. Dat aantal is afhankelijk van het aantal inwoners. Sommige gemeenten die de afgelopen jaren geen asielzoekers hebben opgevangen, moeten wel statushouders huisvesten. Een deel is daar inmiddels mee aan de slag gegaan, meldt RTV Noord.

Het thema van de Kinderboekenweek is dit jaar 'Lekker eigenwijs!'. Dat heeft de Stichting Collectieve Propaganda van het Nederlandse Boek (CPNB) bekendgemaakt. Het Kinderboekenweekgeschenk wordt dit jaar geschreven door Pieter Koolwijk, onder meer bekend van de boeken Vlo en Stiekel, Bens Boot en Gozert.

In de boeken van de kinderboekenschrijver speelt fantasie in de dagelijkse werkelijkheid een grote rol. Eerder ontving hij een Gouden Griffel voor zijn boek Gozert uit 2020.

Illustrator Noëlle Smit buigt zich dit jaar over het speciale prentenboek dat in het kader van de Kinderboekenweek wordt uitgegeven.

Dichter gezocht

Elk jaar wordt ook een dichter gevraagd om het gedicht voor de Kinderboekenweek te schrijven. Onder het mom van "dingen net iets anders dan anders doen" heeft de organisatie besloten dit jaar geen dichter te vragen, maar een dichtwedstrijd te houden voor kinderen tussen de 6 en 12 jaar. Tot 28 april kunnen kinderen hun gedicht dat past bij het thema 'Lekker eigenwijs!' insturen via Kinderboekenweek.nl.

Vorig jaar werd schrijver Pim Lammers gevraagd het gedicht te schrijven. Hij ontving nadien talloze doodsbedreigingen en trok zich terug. Van Lammers, die meerdere prijzen ontving voor zijn werk over gender- en seksuele diversiteit, dook een oud verhaal op dat was geschreven voor volwassenen. Dat ging over de relatie tussen een tienerjongen en zijn voetbaltrainer.

Meer lezen

Met de Kinderboekenweek wil CPNB kinderen stimuleren om meer te lezen. Het Kinderboekenweekgeschenk is gratis voor iedereen die bij de boekhandel voor 13,50 euro of meer kinderboeken aanschaft. De week is dit jaar van 2 tot en met 13 oktober, bij de opening wordt de winnaar van de dichtwedstrijd bekendgemaakt.

Het is de stilte voor de sneeuwstorm. In Des Moines is het kwik gedaald tot -25 graden Celsius, maar door de ijzige wind is de gevoelstemperatuur -40. Gestrande auto's in de berm en een enkele auto over de kop verraden dat niet alle wegen in de hoofdstad van Iowa even goed bestrooid zijn.

In deze landbouwstaat in het midwesten mogen kiezers traditioneel als eerste hun voorkeur uitspreken over wie de Republikeinse presidentskandidaat moet worden. In de voorverkiezingen zijn alle ogen gericht op oud-president Donald Trump, die ver bovenaan staat in de peilingen. Zijn tegenstanders proberen zijn achterban tot op het laatste moment van hem los te weken, maar het ijzige weer maakt campagne voeren erg moeilijk.

Onder deze omstandigheden doet gouverneur Ron DeSantis van Florida een van zijn laatste pogingen om kiezers aan zijn kant te krijgen. Misschien tegen beter weten in. Hij heeft de steun van de gouverneur van Iowa, alle 99 counties van de staat bezocht en een leger aan betaalde krachten en vrijwilligers gemobiliseerd. Daardoor stond hij lange tijd tweede in de peilingen, maar nu lijkt hij te zijn ingehaald door oud-VN ambassadeur Nikki Haley.

Volgens DeSantis moet je de "neppeilingen" niet geloven: "We blijven doorvechten. Donald Trump doet mee voor zichzelf, Nikki Haley doet mee voor haar geldschieters, ik doe mee voor jullie", buldert hij in het campagnehoofdkwartier.

Deze Republikeinse kiezers in Iowa dubben nog over welke kandidaat het tegen Biden op moet nemen:

Op een uur rijden van Des Moines ligt Pella. De molen, het klokkenspel en de gracht zijn bedolven onder een dik pak sneeuw. Het stadje werd in 1847 gesticht door de Nederlandse dominee Hendrik Scholte en dat Hollandse erfgoed houden ze overal in ere. Bij de bakker liggen banketstaven en de snackbar verkoopt bitterballen. Even verderop komt elke dag een groep mannen in een koffiehuis bij elkaar om over politiek te praten en iedereen is conservatief.

Mike Morgan vindt dat het tijd is voor een kandidaat die de tegenstellingen in de samenleving vermindert: "Ik ga voor Nikki Haley, ze is een van de weinige kandidaten die niet zo polariserend zijn." Zijn vriend Ted Zylstra denkt juist dat Trump opnieuw president moet worden. "Hij heeft niet de kans gekregen om met zijn goede ideeën het land vooruit te helpen. Vanaf het begin had de gevestigde orde het op hem voorzien."

Zylstra noemt zichzelf een conservatieve christen en dat is een belangrijke groep kiezers in Iowa. Bij eerdere voorverkiezingen gingen die voor de kandidaat die zich profileerde als de meest conservatief-christelijke politicus, zoals senator Ted Cruz in 2016, die toen nog Trump wist te verslaan. Maar door vier jaar beleid van de Make America Great Again-president en de benoeming van conservatieve rechters in het Hooggerechtshof is dit kiezersblok flink opgeschoven naar Team Trump.

Bronzen plak

Dat maakt de strijd om de tweede plaats ineens een gevecht op politiek leven en dood. Die kandidaat kan met de media-aandacht en donaties nog voldoende zuurstof krijgen om het vol te houden in de race. Het grote verschil tussen DeSantis en Haley is dat zij veel meer inzet op de volgende voorverkiezingen, in New Hampshire en haar thuisstaat South Carolina. Een bronzen plak in Iowa is voor haar geen ramp, maar voor DeSantis is het waarschijnlijk de doodsteek.

Haley, die nog als VN-ambassadeur werkte onder Trump, ontpopt zich nu als zijn belangrijkste tegenstander. Vooral Republikeinen die klaar zijn met Trump vanwege de juridische schandalen en zijn rol in de Capitoolbestorming op 6 januari 2021 kiezen voor haar. Trump voelt de dreiging en haalt op zijn laatste rally in Iowa hard uit: "Nikki Haley wordt gesteund door krachten die erop uit zijn de MAGA-beweging te vernietigen. Dit is jullie kans om de ultieme overwinning te behalen op de leugenaars, valsspelers en de boeven."

In Iowa houden ze een zogeheten caucus, een ingewikkeld systeem waarin kiezers bijeenkomen in scholen, gymzaaltjes en kerkgebouwen. Na een korte toespraak wordt er gestemd in de ruim 1600 locaties en worden die uitslagen per locatie doorgegeven aan de Republikeinse Partij. Vier jaar geleden verliep dit proces rampzalig voor de Democraten, die door technische problemen de uitslag pas dagen later bekend konden maken.

Nu lijken de weersomstandigheden voor de grootste problemen te zorgen. De sneeuwstormen en de ijzige temperaturen hebben alle verkiezingsplannen overhoop gegooid. Veel vrijwilligers die deur tot deur gingen, kwamen niet verder dan de stoep door de berg sneeuw en de meeste campagnebijeenkomsten zijn afgelast of haastig veranderd in virtuele praatsessies,

Als Trump in dit winterweer nog steeds overtuigend weet te winnen, weten we ook hoe gemotiveerd zijn achterban is om hem opnieuw naar het Witte Huis te sturen.

In Nederland groeit de ongelijkheid, net als in de rest van de wereld. Daarom zouden de extreem rijken hoger moeten worden belast. Die oproep doet Oxfam Novib aan de Tweede Kamer in een jaarlijks rapport over economische ongelijkheid.

Het vermogen van de vijf rijkste mannen ter wereld is sinds 2020 meer dan verdubbeld. Hun gezamenlijk vermogen steeg van 405 miljard naar 869 miljard dollar. Het ging in november vorig jaar om Elon Musk (Tesla), Bernard Arnault en familie (LVMH), Jeff Bezos (Amazon), Larry Ellison (Oracle) en Warren Buffett (Berkshire Hathaway). Het gezamenlijk vermogen van alle miljardairs in de wereld steeg ook, met 34 procent naar 3,3 biljoen dollar.

Tegelijkertijd zijn vijf miljard mensen armer geworden door inflatie, becijferde de ngo. 800 miljoen mensen verloren zo bijna een maandsalaris. Een gemiddelde Nederlander werkte door de waardevermindering in 2022 per saldo ruim twee weken 'onbetaald'. En waar de rijkste 1 procent gemiddeld 20 tot 30 procent belasting betaalt, is dat voor de gemiddelde Nederlander zo'n 40 procent.

'Zonder ingrijpen wordt scheefgroei erger'

"Vooral grote bedrijven en de superrijken profiteren", zegt Oxfam-directeur Michiel Servaes. "Niet voor niets was 'graaiflatie' het woord van het afgelopen jaar. De harde cijfers uit ons rapport leggen dit nu bloot. Politici die pleiten voor meer bestaanszekerheid moeten beseffen dat dit alleen kan door een eerlijkere verdeling van welvaart. Zonder ingrijpen zal de scheefgroei alleen maar schever worden."

Oxfam komt met het rapport ter gelegenheid van de bijeenkomst van het Wereld Economisch Forum in Davos, Zwitserland. Daar komt de wereldwijde politieke en zakelijke elite vandaag voor de 54ste keer bijeen.

In Rio de Janeiro zijn zeker elf mensen om het leven gekomen als gevolg van noodweer. In de gemeenten Belford Roxo en Sao Joao de Meriti, ten noorden van Rio, worden nog een vrouw en een kind vermist. De Braziliaanse stad en omliggende regio werden dit weekend getroffen door zware regenval die straten, metrolijnen en huizen onder water zette.

Bomen vielen om en er ontstonden aardverschuivingen:

Burgemeester Eduardo Paes heeft de noodtoestand uitgeroepen en president Lula heeft financiële steun toegezegd. Vooral de noordelijke zone van Groot Rio is getroffen.

In de wijk Anchieta viel 259,2 millimeter neerslag in 24 uur tijd, een record. De kelder van het Ronaldo Gazolla-ziekenhuis kwam onder water te staan, wat stroomuitval veroorzaakte, meldt nieuwssite O Globo. De Civiele Bescherming registreerde meer dan dertig waterplassen op de hoofdwegen van de stad, net als vijftien overstromingspunten en vijf omgevallen bomen. Veel bus- en metrolijnen vielen uit.

Voor de komende dagen wordt nog meer regen verwacht. Wel zal de intensiteit van de buien afnemen.

Normaal gesproken opereren de leden van de Eerste Kamer in de betrekkelijke luwte, maar de komende dagen zijn de meeste ogen in politiek Den Haag juist gericht op de senaat. Op de agenda staat de omstreden spreidingswet, die er volgens het demissionaire kabinet toe moet leiden dat asielzoekers en statushouders eerlijker over de gemeenten verdeeld worden en dat het aanmeldcentrum in Ter Apel wordt ontlast.

Er hebben zich zo veel sprekers gemeld dat er twee dagen worden uitgetrokken voor de behandeling van de wet. Morgen komen de senatoren aan het woord, overmorgen reageert het demissionaire kabinet.

Verhoudingen veranderd

Of de wet na de Tweede Kamer ook in de Eerste Kamer een meerderheid krijgt is nog lang niet zeker. Politiek Den Haag is tot op het bot verdeeld over het voorstel. Staatssecretaris Eric van der Burg (Asiel) diende de wet in, maar zijn eigen VVD is tegen.

Dat was ook al zo toen de oude Tweede Kamer vlak voor de verkiezingen van 22 november in meerderheid voor stemde. Met steun van oppositiepartijen als GroenLinks, PvdA, SP, Volt, Denk en de Partij voor de Dieren werd het voorstel met 81 tegen 66 stemmen aangenomen. Inmiddels zijn de politieke verhoudingen in de Tweede Kamer zo veranderd dat de wet daar nu zou worden weggestemd.

Om die reden deden de partijen die praten over de vorming van een nieuw kabinet (PVV, VVD, NSC en BBB) nog een poging om verdere behandeling van de wet uit te stellen. Maar omdat de Tweede Kamer zich eigenlijk niet mag bemoeien met het werk van de Eerste Kamer, werd die oproep afgezwakt. De Tweede Kamer sprak uiteindelijk alleen 'de wens' uit dat de spreidingswet er voorlopig niet komt.

Grote rol voor kleintjes

Het demissionaire kabinet liet al gauw weten niet aan die wens te willen meewerken en daarom staat de spreidingswet morgen dus op de agenda in de Eerste Kamer. Die telt 75 zetels, dus voor een meerderheid zijn 38 stemmen nodig.

Als alle fracties die in de Tweede Kamer vóór stemden nu hetzelfde doen, dan zijn dat 36 zetels. Maar ook de tegenstemmers uit de Tweede Kamer hebben geen meerderheid in de Eerste Kamer: zij komen niet verder dan 37 zetels.

En daarmee lijkt er een cruciale rol weggelegd voor twee senatoren van partijen die alleen in de Eerste Kamer vertegenwoordigd zijn: Martin van Rooijen van 50Plus en Auke van der Goot van OPNL, een samenwerkingsverband van regionale partijen.

Het is nog onduidelijk hoe de twee senatoren over het wetsvoorstel denken, maar ze kunnen dus zowel de voor- als de tegenstanders aan een meerderheid helpen. Beiden komen ze waarschijnlijk pas morgenavond laat aan het woord.

'Heel spannend'

Pas volgende week dinsdag, als de stemming over het wetsvoorstel gepland staat, wordt duidelijk hoe de hazen precies lopen. "Het wordt heel spannend", erkende staatssecretaris Van der Burg afgelopen vrijdag. "Als je de Eerste en de Tweede Kamer vergelijkt, dan is het niet duidelijk wat de uitkomst gaat zijn."

Hij blijft gematigd optimistisch: "Het is gewoon belangrijk dat mensen die naar Nederland komen eerlijk gespreid worden over het land. We hebben de afgelopen weken weer gezien hoe Ter Apel en ook de provincie Groningen hun verantwoordelijkheid pakken en daarmee ook de lasten dragen voor heel Nederland. En dat kan niet langer."

Of de tegenstanders uit de Tweede Kamer ook in de senaat allemaal tegen zullen stemmen is ook nog onduidelijk. Eerste Kamerleden hebben een eigen taak en worden geacht niet al te veel politiek te bedrijven. Ze moeten vooral kijken naar de kwaliteit van de wet en of die uitvoerbaar en handhaafbaar is.

Dat zou ertoe kunnen leiden dat senatoren van bijvoorbeeld de VVD of de BBB afwijkend stemmen en zo de spreidingswet toch aan een meerderheid helpen. Dat maakt de zaak nog pikanter, want ondertussen praten de leiders van die partijen over een nieuw kabinet met de PVV. Zij voelen helemaal niets voor de spreidingswet.

Het is een bijzonder gezicht: een spierwitte hermelijn, vastgevroren onder het ijs. Het dier werd afgelopen donderdag door een bezoeker gevonden en vastgelegd in het Zuid-Hollandse natuurgebied Polder den Hoek, zo'n twintig kilometer van Rotterdam.

De foto werd gedeeld met Maarten Breedveld, projectleider natuurherstel bij Stichting Het Zuid-Hollands Landschap. "Heel bijzonder om te zien", vindt hij.

Wat er precies is gebeurd met het dier uit de marterfamilie, is niet bekend. Volgens bioloog Edo van Uchelen van de Marterstichting kunnen hermelijnen zwemmen en gaan ze soms het water in om bijvoorbeeld ratten te vinden. "Maar ze duiken niet en komen doorgaans niet met het hoofd onder water", zegt hij. Daarom is het volgens de bioloog opmerkelijk dat het dier onder het ijs is gevonden.

Zijn vermoeden is dat de hermelijn door het ijs is gezakt, door is gezwommen en daarna vast is komen te zitten.

Niet tentoongesteld

Breedveld ziet wel vaker dieren ingevroren in het ijs, waaronder vogels, maar een hermelijn is hij nog nooit op deze manier tegengekomen. "En zo stil en ingevroren zie je bij dieren sowieso niet vaak. Je oog moet er maar net op vallen."

De projectleider ging na de vondst van de hermelijn zelf poolshoogte nemen, maar het dier was nergens meer te bekennen.

Dieren die eerder in het ijs de dood vonden, zoals een in 2018 aangetroffen ijsvogel, werden in het Natuurhistorisch Museum in Rotterdam tentoongesteld. Volgens Breedveld heeft het museum de hermelijn in ieder geval niet in bezit.

Duizenden mensen zijn in verschillende steden in Duitsland de straat op gegaan om te demonstreren tegen extreemrechtse groepen. Onder meer bondskanselier Scholz en ministers Baerbock en Schüle waren aanwezig bij een demonstratie in Potsdam.

Burgemeester Schubert had opgeroepen tot die demonstratie nadat bekend werd dat afgelopen najaar een omstreden extreemrechtse samenkomst had plaatsgevonden in zijn stad. Volgens Schubert waren zeker 10.000 deelnemers aanwezig bij het protest vandaag, meldt het Duitse persbureau DPA.

Een aantal dagen geleden maakte het journalistiek onderzoeksplatform Correctiv bekend dat de Duitse radicaal-rechtse partij Alternative für Deutschland (AfD) op een bijeenkomst in Potsdam met een Oostenrijkse extremist gesproken had over massadeportaties als de partij aan de macht komt.

Racistische criteria

Op de bijeenkomst in november vorig jaar zouden hooggeplaatste AfD-politici, neonazi's en ondernemers een plan hebben besproken om miljoenen mensen op basis van racistische criteria Duitsland uit te zetten. In de Duitse politiek is met afschuw gereageerd op de onthulling.

"Laat zien dat we opkomen voor onze democratie", zei Schubert afgelopen vrijdag in een video op X. "Potsdam verdedigt zichzelf. Niet alleen als je uit de omgeving komt, ook van verder weg ben je welkom."

Burgemeester Schubert riep mensen op om naar de demonstratie in zijn stad te komen:

"Ik sta hier als een van de duizenden inwoners van Potsdam die opkomt voor de democratie en tegen het oude en nieuwe fascisme", citeert DPA de vandaag aanwezige minister Baerbock. Demonstranten houden protestborden omhoog met teksten als "Potsdam is kleurrijk", en "Nazi's eruit". Net als de bondskanselier woont Baerbock in Potsdam.

Ook in andere steden, waaronder Berlijn en Kiel, gingen duizenden betogers de straat op.

Deelstaatverkiezingen later dit jaar

Het zijn niet de eerste demonstraties sinds het nieuws over de extreemrechtse bijeenkomst werd onthuld. Gisteren waren er ook demonstraties in Duisburg en Hamburg. Daarbij waren enkele duizenden mensen aanwezig. De komende dagen worden meer demonstraties verwacht.

In september zijn er in drie oostelijke regio's van Duitsland deelstaatverkiezingen. Het gaat om gebieden waar de AfD veel aanhang heeft. Een van die gebieden is de deelstaat Brandenburg, waaronder ook Potsdam valt.

In IJsland heeft de lavastroom, die is ontstaan na de vulkaanuitbarsting, het dorpje Grindavík bereikt. Op beelden is te zien hoe de eerste huizen aan de rand van het dorp in vlammen opgaan.

Volgens de IJslandse publieke omroep RUV denken de autoriteiten alle 4000 inwoners uit het dorp te hebben geëvacueerd. Een van de inwoners van het dorp vertelt aan de omroep hoe hij en zijn familie de livebeelden volgen, waarop te zien is hoe hun huis wordt bedreigd door de lava. "We kunnen helemaal niks doen, alleen maar kijken. Gisteren ben ik nog langsgegaan om wat kleine dingen op te halen en het huis te controleren", vertelt de inwoner.

Onder het dorp heeft zich op een paar honderd meter diepte magma opgehoopt. Er wordt rekening gehouden met het feit dat er opnieuw magma omhoog zou kunnen komen. De uitbarsting van vannacht is begonnen in Sunhnúk, iets ten noorden van Grindavík. Volgens de laatste berichten van seismologen hebben de bevingen de afgelopen uren dezelfde kracht behouden, waardoor er nieuwe breuken zijn ontstaan bij het dorp.

Vulkanoloog Elske de Zeeuw-van Dalfsen van het KNMI zegt dat de lavafonteinen en -stromen nog wel even kunnen doorgaan: "Al sinds november heeft zich magma opgehoopt in de aardkorst onder het dorp. Het zou kunnen dat meer scheuren zich ten zuiden van het dorp gaan openen, waardoor er nog meer lava naar buiten stroomt op plekken waar het huizen kan verwoesten."

Volgens de vulkanoloog was het gebied al aangemerkt als de plek waar een nieuwe uitbarsting zou plaatsvinden. "Het enige wat nog onduidelijk was, was wat er met de lavastroom zou gebeuren na de uitbarsting."

Bekijk hieronder beelden van de verwoestende lavastroom:

Vorige maand was het ook al raak in de buurt van het dorp, toen bleef Grindavík gespaard. De scheur in de aarde ontwikkelde zich toen niet richting het dorp, waarna geëvacueerde inwoners weer konden terugkeren naar hun huis.

De Zeeuw-van Dalfsen: "Er waren al niet zo heel veel mensen meer. Sommige mensen hadden er al voor gekozen om na de laatste evacuatie niet terug te keren."

Samenleven met de natuur

Grindavík ligt op het schiereiland Reykjanes. Het uitbarstingsgebied ligt ongeveer 50 kilometer ten zuidwesten van Reykjavik. In een scheur in de aardkorst van zo'n 15 kilometer lang heeft magma zich opgehoopt. De scheur gaat onder het dorp door en strekt zich uit tot in de aardkorst onder de zeebodem. Het vulkaangebied is sinds 2021 weer actief.

In IJsland zijn ze wel wat gewend, zegt de vulkanoloog. "Sterker nog, ze vinden het zo mooi dat ze allemaal willen gaan kijken. Maar dat is nu verboden en het gebied is afgesloten. Ze zijn gewend aan vulkaanuitbarstingen en lijken te berusten in het feit dat ze samenleven met de natuur."

Twee schilderijen van de Franse schilder Camille Corot (1796-1875) in museum De Mesdag Collectie in Den Haag blijken oorspronkelijk één kunstwerk te zijn geweest. Het museum kwam daarachter toen beide schilderijen opnieuw ingelijst moesten worden.

Een medewerker van het museum die de landschappen uit hun oude lijsten haalde, merkte op dat de twee stukken naadloos op elkaar aansloten. De werken, genaamd Landschap met ruiter en Landschap met hengelaar, zijn vervolgens onderzocht in het Van Gogh Museum. Na onderzoek van het verfoppervlak en het bestuderen van röntgenfoto's is het nu "voor 100 procent zeker" dat het één werk is geweest, meldt De Mesdag Collectie.

De twee stukken zijn waarschijnlijk tussen 1875 en 1878, van elkaar gescheiden, waarna ze op paneeltjes zijn geplakt. "De twee schilderijen hebben daarna hun eigen levens geleid en zijn op verschillende momenten in de collectie van het echtpaar Mesdag terechtgekomen", zegt het museum.

Volgens Wite de Savornin Lohman, manager bij de Mesdag Collectie, komt het niet vaak voor dat een schilderij wordt opgesplitst. Of de Mesdags zich bewust waren van de oorsprong van de twee stukken, is onduidelijk.

"We weten niet eens of ze het zelf in de gaten hebben gehad", zegt De Savornin Lohman tegen Omroep West. "Deze twee hebben ze in 1878 en 1889 gekocht. Daar zit dus elf jaar tussen. Het is echt opzienbarend." De stukken werden door het echtpaar wel vaak als koppel tentoongesteld en ze hebben eenzelfde soort lijst.

Perspectief

Waarom het werk in tweeën is gedeeld en door wie dit is gedaan, is onduidelijk. "Het kan te maken hebben met de compositie", legt De Savornin Lohman uit. Zo heeft het museum een ander schilderij in de collectie met een vergelijkbaar verhaal: Een oude vriend van August Allebé (1838-1927). "Die heeft het zelf doormidden gezaagd, omdat hij niet tevreden was over het perspectief."

De twee werken zijn nu naast elkaar te zien. Het museum zegt geen plannen te hebben om ze weer samen te voegen. "Dat brengt allerlei risico's met zich mee."

In Tanzania zijn ten minste 22 mensen om het leven gekomen toen een illegale goudmijn instortte. Dat gebeurde als gevolg van hevige regenval.

Het ongeluk gebeurde in een kleine mijn in het noorden van het land, toen een groep mensen van 24 tot 38 jaar er aan het werk ging. In de regio Simiyu is het juist vanwege de zware regens verboden goud uit mijnen te halen.

De lokale autoriteiten zeggen dat er aanvankelijk berichten waren van 19 of 20 mensen die vastzaten onder de grond, maar dat er uiteindelijk 22 lichamen werden geborgen. De reddingsoperatie gaat door, om uit te sluiten dat er nog meer mensen onder het puin liggen.

Rijk aan goud

De groep had een paar weken geleden ontdekt dat er veel goud in het gebied zat en was al begonnen met delven voordat er toestemming voor was gegeven. Die toestemming is onder meer nodig vanwege de veiligheid.

Ondanks waarschuwingen om te stoppen, gingen de mijnwerkers door met het werk.

De regering heeft strenge veiligheidsprocedures opgesteld voor het winnen van delfstoffen op kleine schaal. Dat heeft de illegale winning niet kunnen stoppen. Tanzania is de op drie na grootste goudproducent in Afrika, na Zuid-Afrika, Ghana en Mali.

De Deense koningin Margrethe II heeft na 52 jaar op de troon haar handtekening gezet onder haar akte van abdicatie en is afgetreden. Haar oudste zoon Frederik is daarmee vanaf nu koning van Denemarken. Zijn vrouw, de Australische Mary Donaldson, is koningin.

Margrethe kondigde bij haar nieuwjaarstoespraak tot ieders verrassing aan dat ze bij leven terugtreedt, iets wat ze voorheen nooit van plan was geweest. Nu, twee weken later, neemt haar zoon het koningschap van haar over.

De vorstin ondertekende haar abdicatieverklaring in paleis Christiansborg in Kopenhagen, het centrum van de Deense macht. Ook Frederiks 18-jarige zoon Christian was daarbij aanwezig. Hij is vanaf nu kroonprins.

Duizenden Denen

Bij paleis Christiansborg, waar ook het Deense parlement zit, zijn vele duizenden Denen verzameld om een glimp op te vangen van hun nieuwe vorst.

Om 15.00 uur kwam kwam de nieuwe koning Frederik X het balkon van het paleis op, waar hij geëmotioneerd naar de mensenmassa zwaaide. Nadat premier Mette Frederiksen had verklaard dat er nu een nieuwe koning is, sprak Frederik de Denen toe.

De nieuwe Deense koning op het balkon van paleis Christiansborg:

Hij sprak daarbij zijn toewijding aan het koningschap uit. Hij zei dat zijn moeder herinnerd zal worden als een buitengewoon regentes. Verder sprak hij de hoop uit dat hij een verbindende koning kan zijn. "Het is een taak waar ik me al mijn hele leven op heb voorbereid en die ik met trots, respect en vreugde op mij neem."

Daarna kwamen ook zijn vrouw en kinderen het balkon op om zich aan de mensen te laten zien en te zwaaien. Na de ceremonie ging de koning terug naar zijn residentie.

De verkiezingsoverwinning van de China-kritische DPP in Taiwan heeft geleid tot een hele reeks felicitaties uit het westen, gevolgd door ergernis uit Peking. En daarover is weer verontwaardiging in Taiwan. Intussen reist een Amerikaanse delegatie af naar Taipei voor overleg.

De winst van presidentskandidaat Lai Ching-te betekent een ongekende derde ambtstermijn voor de Democratische Progressieve Partij, met meer dan 40 procent van de stemmen. Lai heeft beloofd te volharden in het verzet tegen de plannen van China om Taiwan over te nemen.

Hij kon daarbij meteen rekenen op bijval uit de VS, de EU, het Verenigd Koninkrijk en Canada. Een woordvoerder van het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken feliciteerde het Taiwanese volk "voor het opnieuw tonen van de kracht van hun robuuste democratie en verkiezingsproces". Het ministerie stuurde Lai ook gelukwensen en zei ernaar uit te kijken de "gemeenschappelijke belangen en waarden en de al lang bestaande onofficiële relatie te bevorderen".

President Biden benadrukte wel dat de VS niet achter onafhankelijkheid voor Taiwan staat. Volgens het een-Chinabeleid erkent de VS de Volksrepubliek China en niet Taiwan als 'het enige China'. Om die reden heeft het land geen formele diplomatieke vertegenwoordiging in Taiwan en noemt de eigenlijke ambassade zich het Amerikaanse instituut.

'Verkeerd signaal'

Desondanks schoten de Amerikaanse felicitaties voor Lai in het verkeerde keelgat bij de regering in Peking, die zich officieel beklaagde bij de VS. Volgens China schendt Washington zijn eigen belofte om alleen culturele en handelsbetrekkingen met Taiwan te onderhouden. Dat geeft "een verkeerd signaal aan de separatistische krachten" in Taiwan, vindt Peking.

Ook de Britse minister Cameron, die Taiwan had gefeliciteerd met zijn 'bruisende democratie", kreeg ervan langs. De Britten moeten stoppen zich te bemoeien met "daden die de interne zaken van China raken".

'Clichés'

Juist het benoemen van Taiwan als een binnenlands probleem stuit weer op harde kritiek uit Taipei. In een verklaring stelde Taiwan dat de Chinese reactie "compleet onverenigbaar is" met de huidige situatie in het grensgebied. "Het druist in tegen de verwachtingen van democratieën wereldwijd en gaat in tegen de wil van het Taiwanese volk om democratische waarden hoog te houden. Dit soort clichés zijn het niet waard om te weerleggen."

Taiwan is bepaald niet het enige land in de regio waarmee China in een machtsstrijd is verwikkeld:

De VS heeft intussen een delegatie naar Taiwan gestuurd voor overleg. Het gaat om een onofficieel bezoek. De delegatie bestaat uit Stephen Hadley, veiligheidsadviseur onder president George W. Bush, en James Steinberg, plaatsvervangend minister van Buitenlandse Zaken onder president Barack Obama.

Omdat het zo gevoelig ligt, reizen de twee privé, en dus niet als vertegenwoordigers van de Amerikaanse overheid. Morgen vergaderen Hadley en Steinberg met een aantal Taiwanese politici. Ze zullen "het land feliciteren met zijn succesvolle verkiezingen", liet het Amerikaanse Instituut in Taiwan weten, en "steun overbrengen voor Taiwan's blijvende welvaart en stabiliteit in de regio".

Vijf migranten die vermoedelijk Het Kanaal wilden oversteken zijn verdronken voor de kust van Frankrijk. Vier lichamen werden vanochtend vroeg gevonden door de hulpdiensten. Een vijfde dode werd enkele uren later gevonden door een wandelaar. Een zesde persoon is in kritieke toestand naar het ziekenhuis in Boulogne-sur-Mer gebracht. De slachtoffers zouden jonge mannen zijn uit Syrië of Irak.

Volgens de Franse maritieme instanties probeerden meer dan 70 migranten aan boord te klimmen van een boot voor de kust bij Wimereux, iets ten zuiden van Calais. Ze wilden de oversteek maken naar Engeland. Onder hen waren ongeveer tien jonge kinderen. Ze zijn opgevangen in een gemeenschapshuis.

Watertemperatuur

De lokale krant La Voix du Nord schrijft dat tientallen mensen door reddingswerkers uit het koude water zijn gehaald. Tientallen brandweerlieden en politiemensen werden ingezet om de migranten zo snel mogelijk uit het koude water te halen. Bij een watertemperatuur van 10 graden en een buitentemperatuur van 4 graden is de kans groot dat iemand het niet overleeft.

Vanuit een marinehelikopter is de kustlijn met schijnwerpers afgespeurd, terwijl patrouilleboten het gebied doorkruisten.

Vorig jaar zijn bijna 30.000 mensen Het Kanaal overgestoken naar Groot-Brittannië. Dat is ongeveer een derde minder dan in 2022. Zo'n 26.000 pogingen werden verhinderd.

Bij paleis Christiansborg in Kopenhagen staan vele duizenden mensen die wat mee willen krijgen van de troonwisseling. Vanmiddag treedt de Deense koningin Margrethe af, waarna kroonprins Frederik koning van Denemarken wordt.

Hoewel de Denen bij feestelijkheden rond de monarchie minder uitpakken dan bijvoorbeeld de Britten, en er geen kroning zal zijn, worden er veel bezoekers verwacht in Kopenhagen. Vanuit heel Denemarken trekken mensen naar de hoofdstad om de historische troonwisseling bij te wonen, iets wat in Denemarken doorgaans alleen gebeurt na het overlijden van een vorst.

Op het plein bereiden de eerste Denen zich voor op de troonwisseling:

Al sinds 06.00 uur trotseren geïnteresseerden de kou om een glimp op te vangen van de populaire koningin en haar zoon. De eerste kans om dat te doen hebben ze rond 13.30 uur, bij de vier paleizen van Amalienborg waar de residenties zijn van de familie. Rond die tijd vertrekt kroonprins Frederik met zijn echtgenote Mary en zoon Christian per auto vanaf het paleis van Frederik VIII naar Christiansborg.

Zijn moeder volgt enkele minuten daarna, per koets. Zij vertrekt vanaf het paleis van Christian IX te Amalienborg naar Christiansborg.

Abdicatie

Te Christiansborg, het centrum van de Deense macht, komen de koningin en de kroonprins met de rest van de regering. Daar zal ze iets na 14.00 uur haar akte van abdicatie ondertekenen, waarop de troonwisseling een feit is.

Om 15.00 uur zal Frederik als koning op het balkon van paleis Christianborg staan. Daar zal premier Frederiksen aankondigen dat Frederik de nieuwe koning is van Denemarken. Koning Frederik X zal daarop de Denen toespreken.

Met de komst van koning Frederik X kent de wereld alleen nog koningen. Lees hier meer over wat vorstinnen in de afgelopen decennia hebben betekend voor de monarchie:

Na de proclamatie verlaten koning Frederik X en koningin Mary per koets Christiansborg. Met een rijtour gaan zij vervolgens terug naar het paleis van Frederik VIII te Amalienborg. Daar zal vanaf dat moment de koninklijke vlag zijn gehesen als de nieuwe vorst thuis is.

Woorden van dank

Al voorafgaand aan de ceremonie heeft premier Frederiksen publiekelijk koningin Margrethe bedankt. Ze noemt de koningin "ons anker dat ons aan onze wortels heeft vastgehouden" en "ons geweten bij de belangrijke levensvragen". Frederiksen vindt dat de koningin een unieke prestatie heeft neergezet in de afgelopen 52 jaar op de troon. "Vanuit het hart en namens heel Denemarken: bedankt."

Ook vanuit Zweden klinkt dank voor de vorstin. De Zweedse koning Gustaf (77) bedankt zijn nicht in een persoonlijke brief voor de goede samenwerking. Ook na haar abdicatie blijft de "oprechte en constante vriendschap" tussen de twee bestaan, aldus de Zweedse koning.