NOS Nieuws - Algemeen

In Parijs hebben enkele duizenden aanhangers van de radicaal-rechtse politica Marine Le Pen gedemonstreerd tegen haar veroordeling. De leider van Rassemblement National werd maandag veroordeeld tot een celstraf van vier jaar, waarvan twee voorwaardelijk, en een verbod om mee te doen aan Franse verkiezingen.

"Ik geef niet op", zei Le Pen in haar toespraak:

Ze is schuldig bevonden aan het verduisteren van geld dat bedoeld was voor assistenten in het Europees Parlement. In plaats daarvan ging het geld naar haar partij in Frankrijk. Le Pen is in beroep tegen haar veroordeling gegaan, volgend jaar volgt de uitspraak.

Daarmee is de kans nog niet verkeken dat de Franse politica in 2027 kan meedoen aan de Franse presidentsverkiezingen. In haar toespraak beschreef ze haar veroordeling als een aanval op de wil van het volk.

Martin Luther King

"Onze strijd zal vreedzaam zijn", zei Le Pen die stelde de zwarte Amerikaanse burgerrechtenactivist Martin Luther King als voorbeeld te nemen. En dat is opvallend, want de partij van Le Pen is radicaal-rechts en meermaals beticht van racisme, en King streed juist tegen racisme en de achterstelling van zwarten in de VS. De zwarte burgerrechtenactivist werd in 1968 doodgeschoten.

Le Pen sprak haar aanhangers in Parijs ruim een half uur toe. Haar speech werd afgesloten met het Franse volkslied, de Marseillaise. Haar partij had aanhangers opgeroepen om heel Frankrijk te protesteren. De demonstranten zwaaiden met Franse vlaggen en scandeerden: "We zullen winnen."

Tegendemonstraties

Elders in Parijs waren tegendemonstraties, onder meer na een oproep van de Franse linkse partijen Les Écologistes en La France Insoumise. De organisatoren spraken over duizenden deelnemers.

De linkse partijen waarschuwden hun aanhangers dat extreemrechts in Frankrijk de Amerikaanse autoritaire stijl van Trump omarmt.

In de Parijse voorstad Saint-Denis sprak oud-premier Gabriel Attal van de Renaissance-partij van president Macron op een demonstratie. Volgens Attal worden de rechters en instellingen in Frankrijk door Le Pen en haar aanhangers aangevallen.

Nieuwsuur-verslaggever Saskia Dekkers volgt dit weekend medewerkers van Le Pens partij die campagne voeren om steun voor haar te vergaren:

De recherche is een zoektocht begonnen naar een 45-jarige man die vrijdag niet is teruggekeerd naar de tbs-kliniek in de stad Groningen. De man was met onbegeleid verlof.

Hij mocht vrijdag het Forensisch Psychiatrisch Centrum Mesdag verlaten en moest zich diezelfde dag weer melden. "Dat heeft hij niet gedaan", zegt een woordvoerder van het Landelijk Parket tegen RTV Noord.

De woordvoerder kan niet zeggen waarvoor de man is veroordeeld. Verschillende media melden dat hij een zedendelinquent is, maar dat klopt volgens de woordvoerder niet: "Over zijn antecedenten kan ik verder niks zeggen, maar het betreft in ieder geval geen zedendelinquent."

Eerder dit jaar werden twee tbs'ers uit de kliniek vermist. Een van hen ontsnapte in februari aan zijn begeleider. Enkele weken later werd hij gevonden in Tsjechië. Tijdens de zoektocht ontsnapte nog een andere cliënt tijdens semi-begeleid verlof. Hij meldde zich een dag later weer.

Een van de laatste nog levende veteranen van de Slag om Arnhem, Bill Larder, is dit weekend op 100-jarige leeftijd overleden.

De Engelsman diende in het 11e parachutebataljon en de 4e parachutebrigade. In september was het 80 jaar geleden dat hij samen met duizenden andere parachutisten gedropt werd in en rond Arnhem.

Larder schaamde zich voor het mislukken van operatie Market Garden en wilde daarom lange tijd niet terugkeren naar Nederland. "Hij dacht dat hij het erger had gemaakt voor jullie", vertelde zijn dochter aan Omroep Gelderland in 2022. "Zijn bataljon is vrijwel weggevaagd. Hij heeft veel geworsteld met overleverschuldgevoel."

Pas op zijn 98e was hij er klaar voor omdat hij de gesneuvelde soldaten wilde herdenken. "Hij zei ineens dat hij bloemen op het graf van de jongens wilde leggen", aldus Larders dochter. "We hebben het geregeld en hebben bloemen op hun graf gelegd. Het was prachtig."

Larder zelf vond het ook een fijne ervaring. "Het bezoek herinnert me aan toen ik hier was en hoe vriendelijk de Nederlanders toen waren. Maar we zijn ook altijd vrienden geweest, toch? In de oorlog kwamen we om onze vrienden te helpen", zei de veteraan. Zijn eerste bezoek aan Nederland sinds operatie Market Garden is tevens zijn laatste gebleven.

Nog drie veteranen

Volgens de stichting Airborne Tulip Memorials zijn er zover bekend nog drie levende veteranen van de Slag om Arnhem.

De beweging die zal ontstaan uit GroenLinks en PvdA moet "van en voor de middenklasse" durven te zijn. Dat zegt Frans Timmermans, die de gezamenlijke Tweede Kamerfractie leidt, in een zogenoemd visiestuk. Daarin pleit hij voor een "nieuwe verzorgingsstaat", met betaalbare en geïsoleerde woningen, een lagere zorgpremie en goede kinderopvang en openbaar vervoer.

Volgens Timmermans hebben de crises van de afgelopen jaren - de financiële crisis, de coronapandemie, de energiecrisis - het zelfvertrouwen van de middenklasse "geërodeerd". Om die reden moet de middenklasse comfort worden geboden "over de eigen positie en vooruitzichten", zodat mensen weer solidair worden. "Er wordt wat meer van je gevraagd als je het goed hebt, en je krijgt een steuntje in de rug als je dat nodig hebt."

De linkse leider vindt dat van belang omdat we in onzekere tijden leven. "Poetin en Trump hebben de aanval geopend op onze vrijheid en onze manier van leven." Naast de dreiging van oorlog, maakt Timmermans zich zorgen over een toenemende concurrentiestrijd met de VS en China, een strijd om grondstoffen, energie en schoon water, en de groeiende macht van techmiljardairs en multinationals.

De VVD lanceerde onlangs een visie waarin de middenklasse óók centraal staat. Timmermans zet zich in zijn stuk af tegen die partij. "Anders dan liberalen weten wij dat hernieuwde spreiding van kennis, macht en inkomen nodig is om verandering in goede banen te leiden. Want ongestuurde veranderingen pakken altijd uit in het voordeel van gevestigde belangen, van diegenen die het al goed hebben.

Ideologische veren

Timmermans pleit verder voor een miljardenfonds om de Nederlandse economie te versterken. Hij zou 25 miljard euro willen uittrekken voor 4 jaar. Het geld zou gebruikt moeten worden voor investeringen in "moderne spoorwegen, snelle treinen, wetenschappelijk onderzoek en innovatie, de verduurzaming van onze industrie en de ontwikkeling van nieuwe hoogwaardige bedrijvigheid". Ook moet er onderhoud aan wegen, bruggen en energienetten mee worden betaald.

Het 'visiestuk' werd vandaag op een bijeenkomst in Utrecht gepresenteerd. Het is een aanzet voor gesprekken de komende tijd binnen PvdA en GroenLinks, in aanloop naar juni. Dan nemen de leden van beide partijen namelijk een principebesluit over de oprichting van een nieuwe linkse en groene partij.

Daarover verzekert Timmermans de aanhang dat het een partij wordt "die haar ideologische veren met trots draagt; rode en groene en ook die van de regenboog". Vooral oudere PvdA-leden, als Ad Melkert en Gerdi Verbeet vrezen dat de rode veren verloren gaan bij een fusie en dat de nieuwe partij geen aansluiting krijgt bij de arbeidersklasse. Zij vormen waarschijnlijk echter een kleine minderheid van de PvdA-leden.

Leiderschapsvraag

Timmermans gaf opnieuw aan de fusiepartij te willen leiden, maar stelde daarbij een stap opzij te doen als de leden iets anders beslissen. "Ik vind het helemaal niet erg dat het op een open manier gaat", zei Timmermans. "We zien wel hoe het uitpakt. De leden beslissen, en iedere beslissing van de leden zal ik met applaus begroeten."

Lange tijd leek elke film gebaseerd op een videogame gedoemd te mislukken. Maar na meerdere grote successen de afgelopen jaren lijkt Hollywood een nieuwe goudmijn in handen te hebben.

Kaskrakers als Five Nights at Freddy's en The Super Mario Bros. Movie zorgden voor enorme aantallen kijkers en hoge opbrengsten. Zo haalde The Super Mario Bros. Movie, gebaseerd op de iconische Nintendo-game, wereldwijd meer dan een miljard dollar op.

De verfilming van Minecraft kon dan ook niet lang meer op zich laten wachten. Met meer dan 300 miljoen verkochte exemplaren is het de populairste videogame aller tijden. In het spel kunnen gebruikers hun eigen wereld bouwen, zonder een vooraf gesteld doel.

Eerder deze week kwam de film A Minecraft Movie uit. De eerste signalen laten zien dat ook de film een succes gaat worden. "Hollywood is hongerig naar nieuwe dingen", zegt gamejournalist Ron Vorstermans.

"Games zijn de nieuwe goudmijn", zegt Vorstermans. "De gamewereld is veel groter dan de hele filmindustrie. Dat kan enorm veel kijkers en dus geld opleveren."

Ook games profiteren

Volgens de gamejournalist snijdt het mes aan twee kanten. Niet alleen trekken de films een breder publiek naar de games, ook geeft het de spelers van de game een nieuwe dimensie om zich verder in het spel onder te dompelen. "Toch is er vaak bij de maker van de film weinig passie voor de game te zien."

Jarenlang waren films gebaseerd op games geen succes. Films als DOA: Dead or Alive (2006), Street Fighter: The Legend of Chun-Li (2009) en House of Dead (2003) werden bestempeld als flop. Maar vandaag de dag zijn er meer dan vijftig films en series in ontwikkeling die hun oorsprong vinden in een game.

"Hollywood is in zekere zin een gesloten industrie", legt Vorstermans uit. "Ze hadden daar even nodig om door te hebben hoe volwassen games geworden zijn. Het zou dan ook onlogisch zijn om er niks mee te doen. Je koopt iets goeds wat al bestaat en bewezen succes heeft gehad."

Vorstermans benadrukt dat ook de game-industrie blij is met de ontwikkeling in Hollywood. Vooral omdat een game als Minecraft weinig meer te groeien heeft in de game-industrie. "Ze willen het merk breder blijven maken en dan valt er nog veel te halen in de films."

Slechte recensies

De gamejournalist heeft geen hoge verwachtingen van de verfilming van Minecraft, al ziet hij op basis van de eerste beelden wel dat het met liefde voor het spel gemaakt is. Zijn mening wordt gedeeld door veel recensenten. Zo kreeg de film slechte kritieken in The Guardian en The New York Times.

De reacties passen in het beeld dat gamefilms zelden lovende recensies krijgen. Of het de makers in Hollywood heel veel uitmaakt, vindt Vorstermans lastig te zeggen. "Onderaan de streep staan ze garant voor succes en er wordt veel geld verdiend."

Het is een van de lastige onderhandelingen in aanloop naar de voorjaarsnota: wat wil het kabinet met het klimaat? Afgelopen najaar concludeerde het Planbureau voor de Leefomgeving dat Nederland niet op koers ligt met de klimaatplannen en hoogstwaarschijnlijk de gestelde doelen niet haalt.

Minister Hermans van Klimaat en Groene Groei beloofde vervolgens bij de gesprekken over de voorjaarsnota met aanvullend beleid te komen om extra CO2 te besparen. Daarbij spelen allerlei belangen en dilemma's.

De industrie is huiverig

Door het sluiten van twee chemische fabrieken in de haven van Rotterdam zit de schrik er goed in: de Nederlandse industrie is ten dode opgeschreven als de politiek niet in actie komt, zegt werkgeversorganisatie VNO-NCW. Het argument daarbij is dat als Nederland vooroploopt in verduurzaming (in combinatie met hoge energieprijzen) bedrijven het afleggen tegen de internationale concurrentie die aan minder strenge regels is gebonden.

En dus werkt de industrielobby op volle toeren. Onlangs is een motie aangenomen voor een speciaal Catshuisoverleg met de industrie, zonder andere partijen.

Uit een recente Kamerbrief over maatwerkafspraken (speciale een-op-een duurzaamheidsafspraken tussen de overheid en een grote uitstoter) blijkt dat de verwachte CO2-besparing van 16,5 naar 9 megaton CO2 is teruggeschroefd.

Want, zo schrijft het ministerie, "in de praktijk blijk dat verduurzamingsprojecten worden uitgesteld". De oorzaak is niet altijd onwelwillendheid. De industrie kampt met aansluitingsproblemen op het elektriciteitsnet en het uitblijven van leidingen en kabels.

Daardoor lijkt fossiele subsidie geen verboden woord meer, zowel in Den Haag als in Brussel. We kunnen in deze geopolitieke tijden niet afhankelijk(er) worden van andere landen en moeten onze industrie beschermen, zo is de gedachte.

Gelijk speelveld

Als Nederland nu fossiele bedrijven extra zou gaan belasten, en andere Europese landen doen dat niet, dan verhuizen deze bedrijven naar het buitenland, zo is de vrees, En dus is minister Hermans, die de industrie in haar portefeuille heeft, voor een 'gelijk speelveld' waarover in Europees verband afspraken moeten worden gemaakt.

Groene organisaties benadrukken dat bij een transitie er altijd bedrijven verdwijnen, sommige zich aanpassen en nieuwe bedrijven opkomen. En, zeggen diezelfde organisaties, het is alsof de angst groter is dat vervuilende bedrijven omvallen, dan dat groene startups geen kans krijgen.

Want is er eigenlijk wel sprake van een gelijk speelveld als de oude industrie belastingvoordelen ontvangt, terwijl groene subsidies beperkter zijn? Denk aan de vijf plastic recyclebedrijven die vorig jaar failliet zijn gegaan: nieuw plastic is nog altijd goedkoper dan tweedehands.

Andere oorzaken

Critici zeggen verder dat veel van de problemen in de industrie niet komen door klimaatbeleid, maar vooral door andere zaken waar niet tegen op te boksen valt, zoals hoge energietarieven, regeldruk en internationale concurrentie, onder meer uit China.

De politiek

Minister Hermans klonk een halfjaar geleden nog vastbesloten: "We doen niet genoeg om de klimaatdoelen te halen." Daarom zou ze dit voorjaar met alternatieve maatregelen komen om die doelen alsnog in zicht te krijgen. Maar de politieke praktijk is weerbarstig. Door de onrustige geopolitieke situatie en dreigende handelsoorlog is het thema klimaat nog verder naar de achtergrond gedrongen en voelen coalitiepartners PVV en BBB er nog minder voor om voor vergaand klimaatbeleid te tekenen.

NSC houdt zich wat op de vlakte, waardoor de VVD steeds meer alleen komt te staan in de coalitie als het gaat om klimaatbeleid.

En ook in het kabinet is het voor Hermans zoeken naar medestanders. Zo verlopen de gesprekken met minister van Landbouw Wiersma moeizaam, terwijl juist in die sector nog veel klimaatwinst te halen valt.

Woord 'klimaat' taboe

Het onderwerp klimaatbeleid ligt zelfs zo gevoelig bij coalitiepartners PVV en BBB dat het pakket waar Hermans mee komt niet het woord 'klimaat' zal dragen, omdat andere partijen er dan niet voor willen tekenen. Hermans spreekt liever van 'energieonafhankelijkheid'. Concreet betekent dit dat Nederland minder afhankelijk wordt van kolen en gas door meer energie met zon, wind en kerncentrales op te wekken.

Dat is volgens Hermans de reden dat het kabinet werk moet maken van de energietransitie Tegelijkertijd wil ze de ogen niet sluiten voor de problemen in de uitvoering, zoals CO2-opslag die langer op zich laat wachten.

Door onwelwillendheid bij haar collega's zal Hermans de meeste maatregelen voor het klimaatpakket op haar eigen departement proberen te zoeken, zoals in de industrie en de energiesector. Maar ook daar gaat het niet vanzelf. De gesprekken over maatwerkafspraken met grote industriële uitstoters verlopen stroef. Tot nu toe werd met maar één bedrijf een afspraak gemaakt.

In gesprek met de NOS wil Hermans zich niet vastleggen op de CO2-winst die haar maatregelen moeten opleveren en benadrukt ze zich vooral te willen richten op een pakket dat de industrie in Nederland houdt, maar wel schoon en groen.

De voorjaarsnota: normaal gesproken een abc'tje, maar dit jaar is dat wel anders:

Bij een woningbrand in Tilburg is een dode gevonden. Over de identiteit van het slachtoffer is nog niets bekend.

De brand brak uit in een huis aan de Kolveniersstraat. De brandweer schaalde groot op om te voorkomen dat het vuur oversloeg naar andere woningen.

Bij het blussen werd het lichaam ontdekt. De doodsoorzaak wordt nog onderzocht. De brand is inmiddels onder controle. Over de oorzaak is nog niets bekend, de politie doet onderzoek, meldt Omroep Brabant.

Paus Franciscus heeft zich voor het eerst sinds zijn ziekenhuisopname weer publiekelijk laten zien in het Vaticaan. In een rolstoel kwam de broos ogende paus het Sint-Pietersplein op en sprak daar een paar woorden.

"Fijne zondag iedereen", wenste de paus het publiek toe:

De 88-jarige Franciscus werd op 14 februari opgenomen in het ziekenhuis met een levensbedreigende longontsteking. Dagelijks bracht het Vaticaan verslag uit van zijn wisselende toestand. Twee keer was de paus in levensgevaar en hielden zijn artsen er rekening mee dat hij zou overlijden.

Na vijf weken, op 23 maart, werd Franciscus ontslagen uit het ziekenhuis. Hij liet zich nog even zien op het balkon van het ziekenhuis en sprak met zwakke stem het toegestroomde publiek toe. "Bedankt allemaal", zei hij buiten adem. "En aan die mevrouw met die gele bloemen: heel mooi".

Zwakke plek

Paus Franciscus had in zijn leven al meermaals te kampen met longproblemen. Op 21-jarige leeftijd kreeg hij een borstvliesontsteking, waardoor een deel van een van zijn longen moest worden verwijderd.

De afgelopen jaren lag Franciscus geregeld in het ziekenhuis. Maar nooit eerder was zijn gezondheid zo slecht als in de laatste weken.

Na twee handelsdagen vol klappen en blauwe plekken op de beurs kunnen beleggers dit weekend bijkomen. Hoewel? Velen zullen zich voorbereiden op morgen, als de beurzen weer opengaan. Houdt de paniek aan door de handelsoorlog die de Amerikaanse president Trump woensdag ontketende?

Beursanalist Corné van Zeijl van Cardano is dit weekend aan het werk. Op de financiële markten heerst onrust omdat de economische vooruitzichten drastisch zijn veranderd door de extreme importheffingen die Trump vriend en vijand oplegt. De heffingen lijken in eerste instantie vooral de Verenigde Staten zelf hard te raken.

"De groeiverwachting voor de Amerikaanse economie was 2 procent. Iedereen gaat nu uit van 0", zegt Van Zeijl. Een procent minder economische groei betekent voor bedrijven 7 procent minder winst, zegt hij. "Bij een daling van 2 procent zou het om 14 procent gaan."

President Trump legt de hele wereld forse importheffingen op:

Gisteren werd de door Trump aangekondigde minimumheffing van 10 procent op alle import uit het buitenland van kracht. De extra 10 procent voor goederen uit de EU volgt woensdag.

Europees antwoord

Ook Peter Siks, beleggerstrainer bij Saxo, werkt dit weekend door. De nieuwe handelsweek staat niet alleen in het teken van de heffingen. In Luxemburg beraden de Europese ministers van Handel zich morgen op de stand van zaken en de mogelijke Europese reactie. "Vrijdag reageerde China op de handelstarieven van de VS. En je zag hoe fors dat erin hakte in de markt", zegt Siks.

Beleggers vragen zich af of er maandag al iets uitlekt over wat de Europese lidstaten woensdag definitief gaan besluiten. Nadat Trump eerder een heffing van 25 procent op Europees staal en aluminium had aangekondigd, bleek dat Brussel broedt op tegenheffingen op bijvoorbeeld whiskey, jeans en motorfietsen uit de VS. Mogelijk wil de EU nu ook de vrienden van Trump uit het Amerikaanse bedrijfsleven aanpakken, zoals techgiganten en grote zakenbanken.

Niet de grootste knuppel

Van Zeijl rekent er vooralsnog op dat de EU niet met de grootste knuppel terug zal slaan. "Dan slaat Trump weer terug, zo heeft hij al gezegd. En dan heb je de poppen echt aan het dansen. Dan hebben we het dieptepunt op de beurs nog niet gezien."

Een handelsoorlog, wat is dat precies?

De vraag is morgen vooral of de bodem van de beursonrust al is bereikt. Als koersen te veel dalen, zouden beleggersbanken aan een klant kunnen vragen om geld bij te storten of om hun verlies te nemen en te verkopen. "Een zogenoemde margin call", legt Siks uit. "Dat maakt alles heel onzeker. Trump kan morgen ook zo maar zeggen: "Ik heb deals met landen en ik draai de heffingen terug of stel ze uit. Dat lijkt onwaarschijnlijk. Maar met Trump weet je het nooit."

Ook Van Zeijl durft niets te voorspellen: "Deze heffingen heeft Trump zó groots aangekondigd. Terugkrabbelen lijkt moeilijk. Maar ja, het kan elke dag anders zijn."

In veel beleggersagenda's staan ook uitroeptekens bij komende vrijdag. Het Amerikaanse statistiekbureau komt dan met nieuwe cijfers over de prijzen van producten. "Die krijgen meer dan gemiddelde aandacht", zegt Van Zeijl. "Zelfs enkele Republikeinen verwachten dat de inflatie verder stijgt. Dat is wel een opmerkelijke draai."

Vertrouwen terugwinnen

De grootste onrust op de financiële markten komt volgens Van Zeijl vooral door de in zijn ogen "grote mate van amateurisme" in het huidige Amerikaanse economische beleid. "Er wordt echt gevreesd dat er amateurs aan het werk zijn die van toeten noch blazen weten."

Ook op de financiële markten geldt het gezegde dat vertrouwen te voet komt en te paard gaat, waarschuwt de beursanalist. "Trump wil een lagere dollarkoers om de Amerikaanse export te bevorderen en een lagere rente op Amerikaanse staatsobligaties om goedkoper geld te lenen. Dat is gelukt. Maar ondertussen keldert de beurs."

Daarmee kan de VS straks een zwakke munt hebben en staatsobligaties die niemand wil hebben omdat er wordt gevreesd dat de VS niet aflost. "Dat wantrouwen is dan echt heel moeilijk om te draaien", stelt Van Zeijl. "Trump zal zijn best doen om zijn voorganger Biden de schuld te geven. Maar dat wordt steeds lastiger."

Het Israëlische leger erkent dat de vijftien hulpverleners die vorige maand werden doodgeschoten bij Rafah in ambulances reden die verlichting aan hadden. Ook waren ze ongewapend, zei een legerfunctionaris gisteravond tegen journalisten. Onder meer The Times of Israel schrijft erover.

Israël zei aanvankelijk dat de aanval was geopend omdat het konvooi zonder lichten reed en een verdachte indruk maakte. Maar gisteren kwam The New York Times met beelden waaruit duidelijk bleek dat de ambulances wel de verlichting aan hadden.

De video was gemaakt met een mobiele telefoon, door een van de hulpverleners die later werden doodgeschoten. Op de beelden is ook te zien dat de hulpverleners reflecterende jassen droegen en dat de ambulances als zodanig herkenbaar waren. In de video wordt minutenlang geschoten.

De beelden van de aanval op het konvooi kunnen als schokkend worden ervaren:

Na de publicatie gaf het leger gisteravond toe dat de eerste verklaring niet klopte. Het bericht dat het hulpkonvooi geen verlichting voerde was gebaseerd op militairen die bij de aanval betrokken waren, zei de functionaris.

Het leger zegt te onderzoeken hoe het kan dat de eerste verklaring en de beelden van elkaar verschillen. Vandaag wordt daarover al uitsluitsel verwacht.

Bij de aanval op 23 maart werden vijftien hulpverleners gedood. Een hulpverlener wist te ontkomen en een ander wordt nog vermist. De groep reed in een konvooi dat bestond uit een wagen van de Verenigde Naties, een brandweerwagen van de Palestijnse burgerbescherming en ambulances van de hulporganisatie Palestijnse Rode Halve Maan.

Auto met leden van Hamas

Gisteravond kwam het leger met een update van het onderzoek naar de toedracht van de aanval op 23 maart. Volgens het Israëlische leger hadden militairen in de omgeving om 04.00 uur op een auto geschoten waarin drie leden van Hamas zaten. Daarbij zou zeker een inzittende zijn gedood. De auto bleef aan de kant van de weg staan.

Twee uur later werden Israëlische militairen gewaarschuwd door collega's die de omgeving in de gaten hielden met een drone. Ze zouden hebben gezegd dat er een verdachte groep voertuigen naderde. Volgens de Palestijnse Rode Halve Maan ging het om hulpverleners die hulp wilden bieden aan de inzittenden van de auto die onder vuur waren genomen.

Op het moment dat de ambulances stopten, werd dat beoordeeld als een dreigende situatie, is de verklaring van het leger. Daarop opende militairen het vuur en werden de hulpverleners gedood.

Wilde honden

Hun lichamen werden begraven in het zand, volgens het leger een gangbare praktijk om te voorkomen dat wilde honden en andere dieren aan de stoffelijke resten zouden zitten. De volgende dag werd een bulldozer ingezet om de auto's van de weg te halen. De legerfunctionaris kon niet verklaren waarom de voertuigen op dezelfde plek waren begraven en geplet, maar ontkent dat Israël iets wilde verdoezelen.

De VN werd ingelicht over waar de lichamen lagen, maar het VN-team kon de plek niet vinden. Het leger was naar eigen zeggen te druk met andere zaken en kon niet assisteren. Het VN-team werd daarom gevraagd om een paar dagen later terug te komen, zegt het leger. The Wall Street Journal meldde echter dat het team dagenlang moest wachten op toestemming om naar de slachtoffers te zoeken.

Dit zijn beelden van de opgraving:

De legerfunctionaris zegt dat zeker zes van de gedode hulpverleners banden hebben met Hamas, maar het is niet duidelijk waar die claim op is gebaseerd. "Volgens onze informatie waren het terroristen, maar het onderzoek is nog niet klaar", zei de functionaris tegen journalisten.

Het leger ontkende verder dat er hulpverleners van dichtbij zijn beschoten, zoals de Palestijnse Rode Halve Maan stelt. De hulporganisatie zei ook bewijs te hebben dat de armen van zeker een slachtoffer waren vastgebonden voordat hij werd gedood. Ook dat wordt door Israël ontkend.

Nederland wil onderzoek

De Rode Halve Maan en verschillende andere internationale organisaties hebben opgeroepen tot een onafhankelijk onderzoek. Ook Nederland wil dat er een onderzoek wordt ingesteld, zei minister Veldkamp (Buitenlandse Zaken) in Buitenhof. Hij noemde de aanval "buitengewoon ernstig" en zei dat het lijkt op een schending van het oorlogsrecht.

Veldkamp heeft afgelopen week aan zijn Israëlische collega laten weten dat Nederland de aanval veroordeelt. "In bredere zin is het Palestijnse lijden in de Gazastrook niet te verdragen", zei Veldkamp.

In de Duitse stad Osnabrück, ongeveer 70 kilometer van de Nederlandse grens, zijn vanochtend ruim 15.000 inwoners geëvacueerd vanwege de mogelijke vondst van bommen uit de Tweede Wereldoorlog.

De explosievenopruimingsdienst onderzoekt vier verdachte plekken die bij bouwwerkzaamheden aan het licht zijn gekomen. Inmiddels is vastgesteld dat er op een van de plekken niets aan de hand is.

De binnenstad van Osnabrück is ontruimd. Ook het station ligt in het geëvacueerde gebied. Daardoor rijden er sinds 07.00 uur geen treinen. Dat duurt waarschijnlijk tot 21.00 uur.

Twee ziekenhuizen hebben hun deuren gesloten. Zolang de verdachte plekken onderzocht worden, mag niemand de ziekenhuizen in of uit. Bezoekers zijn niet welkom.

De mogelijke WOII-bommen werden ontdekt tijdens bouwwerkzaamheden op een braakliggend terrein van een voormalig goederenstation. Op die plek komt een nieuwe wijk met honderden appartementen.

In Osnabrück komen evacuaties vaker voor. Dit jaar moesten ook al duizenden inwoners even hun huis uit. Onontplofte bommen uit de Tweede Wereldoorlog werden toen onschadelijk gemaakt.

In de Tweede Wereldoorlog werd de Duitse stad zwaar gebombardeerd. Osnabrück gold als spoorwegknooppunt voor het Duitse leger en werd daarom door de geallieerden gezien als strategisch doelwit.

In Duitsland zijn drie doden gevonden in een huis in de plaats Weitefeld, in het westen van het land. De politie houdt rekening met een misdrijf in de relationele sfeer en zoekt naar een verdachte. Over zijn of haar identiteit is nog niets bekendgemaakt.

De doden zijn twee mannen en een vrouw. Over hun leeftijd is niets gezegd.

De politie werd rond 03.45 uur vannacht door "een schreeuwend persoon" gealarmeerd. Wat zich in de woning heeft afgespeeld, is nog onduidelijk. De politie heeft aanwijzingen voor een misdrijf in de relationele sfeer vanwege het vroege tijdstip en de plaats delict, een vrijstaand huis.

Helikopter

De politie zegt dat er geen direct gevaar is voor omwonenden, maar roept inwoners wel op thuis te blijven. Ook is een helikopter ingezet om de verdachte op te sporen. Auto's die het dorp willen binnenrijden of verlaten worden gecontroleerd.

Duitse media melden dat toegangswegen naar Weitefeld zijn afgesloten en dat ook journalisten niet in de stad worden toegelaten. Weitefeld telt zo'n 2200 inwoners en ligt zo'n 100 kilometer ten oosten van Keulen.

Het 'wietexperiment' gaat een volgende, cruciale fase in. Vanaf morgen verkopen alle coffeeshops in tien Nederlandse gemeenten alleen nog maar legaal geteelde wiet. Het gaat om Almere, Arnhem, Breda, Groningen, Heerlen, Hellevoetsluis, Maastricht, Nijmegen, Tilburg en Zaanstad.

Dit betekent dat de coffeeshops daar niet meer via de 'achterdeur' mogen inkopen bij illegale kwekers, zoals decennia lang werd gedoogd. Voortaan mogen de bijna tachtig coffeeshops alleen nog maar afnemen van een select groepje telers dat meedoet aan het experiment.

Een historische stap, vinden zowel coffeeshophouders als de telers, omdat hiermee een einde is gekomen aan het roemruchte gedoogbeleid. Uiteindelijk hopen zij op legalisering van cannabis, zoals in sommige andere landen al is gebeurd.

Volgens coffeeshops valt de legale wiet goed in de smaak bij de consument. Toch zijn de deelnemers bezorgd of de omschakeling helemaal soepel zal verlopen. "De afgelopen weken waren er nog wat strubbelingen", constateert Stan Esmeijer van het Coffeeshop Platform Nijmegen en bedrijfsleider bij coffeeshop De Kronkel.

Populaire legale wietsoorten blijken niet altijd leverbaar. Hasj is er nog maar nauwelijks, terwijl dat wel veel gebruikt wordt. Onlangs trokken coffeeshops hierover aan de bel.

Lege schappen

Op het laatste moment besloot het kabinet om de verkoop van de illegale, veelal Marokkaanse hasj nog een paar maanden langer toe te staan, in de hoop dat ook het legale aanbod nog zal groeien. Wiet is er volgens het kabinet wel genoeg.

"Ik ga er dus maar van uit dat we genoeg kunnen bestellen en kunnen aanbieden aan de klant", zegt Esmeijer. "Als dat niet zo is, hebben we een serieus probleem. Dan hebben we lege schappen en vrezen we dat de straathandel en overlast gaan toenemen."

De vrees dat er te weinig legale wiet zal zijn, komt omdat niet alle telers actief zijn. Van de tien geselecteerde telers is maar de helft volledig in bedrijf. De rest is aan het opstarten of zelfs nog helemaal niet begonnen.

Het lukte niet alle bedrijven om op tijd een geschikte locatie te vinden, het zoeken en doorlichten van investeerders duurde langer dan gedacht en sommige telers hadden moeite om een bankrekening te krijgen. Daardoor is er voorlopig nog minder legale wietproductie dan gehoopt.

200 kilo per week

"Het was de bedoeling om met meer telers aan deze nieuwe fase te beginnen, dus ik snap de zorgen van de coffeeshops", zegt Rick Bakker, commercieel directeur bij Hollandse Hoogtes, een van de tien telers. Een half jaar geleden begon het bedrijf met 15 mensen, nu werken er al 140 personeelsleden in de kweekhallen in Bemmel.

Zo'n 200 kilo wiet per week gaat de deur uit. "Dat is niet genoeg om iedere coffeeshop te bevoorraden, dus we moeten soms nee verkopen", zegt Bakker. Maar coffeeshops kunnen ook bij andere leveranciers terecht. "Ik denk dat er in totaal meer dan genoeg geproduceerd wordt." Als alle telers op stoom zijn, zal er volgens hem altijd genoeg keuze zijn.

Kijk hier hoe het er aan toe gaat bij kweker Hollandse Hoogtes:

Van de 'moederplanten' in 45 verschillende cannabissoorten worden bij Hollandse Hoogtes wekelijks 3000 stekjes gehaald, die in een paar maanden tijd worden opgekweekt tot oogstrijpe wietplanten. Het is de bedoeling dat er altijd een oogst klaarstaat, zodat er constant geleverd kan worden.

De consument zal wel moeten wennen aan nieuwe wietsoorten, zegt teler Benjamin Selma. Hij kweekte de afgelopen jaren cannabis in de Verenigde Staten en werkt nu voor Hollandse Hoogtes.

"De zwarte markt heeft zich ontwikkeld in 40 jaar tijd, waardoor een aantal wietsoorten overal wordt verkocht. Wij zijn nog maar een half jaar bezig, dus kunnen niet meteen alles produceren." Daar staat volgens Selma tegenover dat de gebruiker nu schonere en kwalitatief betere wiet krijgt. "Uiteindelijk zal het aanbod ook veel diverser zijn dan nu."

De volledig legale verkoop gaat minimaal vier jaar duren. Daarna wordt het experiment geëvalueerd.

NOS op 3 maakte eerder deze uitlegvideo over de Nederlandse wietproef:

Goedemorgen! Rassemblement National, de rechtsradicale partij van Marine le Pen, heeft opgeroepen om te demonstreren voor het Franse parlement in Parijs. Le Pen werd afgelopen week veroordeeld voor een miljoenenfraude met geld van de Europese Unie. En vandaag staat de wielerklassieker Ronde van Vlaanderen op het programma.

Eerst het weer: volop zon. Het wordt 10 tot 12 graden in het noorden en 14 graden in het zuiden. Er staat een matige oostenwind.

Ga je vandaag op pad? Dit is het overzicht van de files en wegwerkzaamheden en hier lees je over de situatie op het spoor.

Wat kun je vandaag verwachten? Wat heb je gemist?

Rusland heeft vannacht opnieuw een luchtaanval uitgevoerd op de Oekraïense hoofdstad Kyiv. Bij de aanvallen werden ballistische raketten ingezet. Burgemeester Vitali Klitsjko van Kyiv meldt zeker drie gewonden. Ook is op meerdere plaatsen in de stad brand uitgebroken.

Ander nieuws uit de nacht: En dan nog even dit:

Gisteren was het mogelijk om in meer dan 130 kringloopwinkels door het hele land eenvoudig kleding ruilen. 'Upcyclist' Erik Maarten Jeroen Zwaga koopt al 25 jaar geen nieuwe kleding meer, niet voor zichzelf en niet voor zijn ontwerpen.

Fijne dag!

In zijn eerste honderd dagen in het Witte Huis heeft president Trump de aanval geopend op trans personen. Op scholen mogen ze niet meer meedoen aan vrouwenwedstrijden of gebruik maken van vrouwenkleedkamers. In hun paspoort moeten voortaan het geslacht en de naam bij geboorte staan.

Ook Nederlandse trans en non-binaire personen met een 'X' in hun paspoort merken hiervan de gevolgen: hun is afgeraden naar de VS af te reizen, uit vrees voor represailles of weigering van toegang tot het land.

"We zijn doodsbang voor wat ons nog te wachten staat", zegt Keira Richards, een 25-jarige transgender vrouw uit Denver, Colorado. Deze staat in het midden van het land is een sanctuary state, een toevluchtsoord voor mensen uit de lhbtq-gemeenschap vanwege de hoge mate van acceptatie en uitvoerige wetgeving.

Met haar vrijwilligersorganisatie The Trans Continental Pipeline helpt ze trans personen die naar Colorado willen verhuizen omdat ze zich onveilig voelen in de staat waarin ze wonen.

"Voordat Trump president werd, bestonden er op staatsniveau al wetten die de rechten van trans personen ondermijnen", zegt Richards. Denk bijvoorbeeld aan Ohio, waar trans personen het toilet moeten gebruiken van het geslacht dat op hun geboortecertificaat staat. Of in Florida, waar trans jongeren al langer geen toegang hebben tot medicijnen zoals hormoonremmers. "Maar zodra je de staatsgrenzen overging, zeker naar Democratische staten, was dat geen probleem meer."

Sinds Trumps aantreden is de veiligheid van trans personen allesbehalve vanzelfsprekend, merkt Richards. "Er is veel angst onder trans personen die in staten wonen met zwakke lhbtq-wetgeving, omdat ze vrezen niet langer beschermd te worden door de maatregelen die de federale overheid nu neemt. Dat is echt onmenselijk."

Huis uit gezet

Ze denkt aan die keer dat ze een transgender vrouw had opgevangen die twintig uur in de bus had gezeten vanuit Alabama, omdat ze zich daar niet langer veilig voelde. Of aan de paar keer dat ze minderjarige trans personen had geholpen die het ouderlijk huis uit waren gezet. Hun ouders waren bang dat ze vervolgd zouden worden omdat hun kind transgender is.

In oktober vorig jaar ontving Richards' organisatie 22 verhuisverzoeken. Toen Trump een maand later de verkiezingen won, steeg dat aantal naar 400. Inmiddels helpt ze, samen met dertien andere vrijwilligers, zo'n 700 trans personen die hun toevlucht zoeken in Colorado.

Dat het klimaat voor trans personen in de VS is verhard, merkt ook Eli Gray (35). Wekelijks organiseert hij een online praatgroep met tientallen trans personen uit het land, waarin ze bespreken hoe Trumps decreten hen raken. "Met name onze veiligheid is in het geding. Zo nemen fysiek geweld en transfobie toe. En huisvesting is een groot probleem."

Gray hoort steeds vaker verhalen van trans personen die worden afgewezen voor een huis, zodra de verhuurder ontdekt dat ze transgender man of vrouw zijn. "Er zijn wetten om discriminatie op de woningmarkt tegen te gaan, maar nu het woord 'transgender' is geschrapt van Amerikaanse overheidswebsites en Trump een streep haalt door discriminatiebeleid binnen overheidsafdelingen, lijkt dat niet meer van toepassing te zijn."

Bureaucratische rompslomp

Gray verhuisde vorig jaar met zijn partner, ook een transgender man, van Texas naar Oregon, een andere sanctuary state. Maar ook daar merkt hij de gevolgen van Trumps beleid. Toen hij in februari een nieuw paspoort aanvroeg, kreeg hij het terug met zijn oude naam en geslacht, die hij al jaren niet meer gebruikt.

"Het wijzigen van je naam en geslacht is in de meeste staten bureaucratische rompslomp", zegt Gray. Zo huurde hij een advocaat in die zes maanden bezig was om een X in zijn paspoort te krijgen. Hij vindt het onterecht dat de rechten van trans personen, waar ze lang voor hebben gevochten, met een paar pennenstreken kunnen worden teruggedraaid. "Onze strijd is voor niets geweest."

Bij asiel- en vreemdelingenadvocaat Joycna Knang in Toronto staat de telefoon roodgloeiend sinds Trump herkozen is. Dagelijks bellen er Amerikaanse trans personen die asiel willen aanvragen in Canada.

"We krijgen soms wel 50 telefoontjes per dag van Amerikanen, van wie de meeste trans personen zijn", zegt ze. Ze merkt dat de meeste asielaanvragen van transpersonen uit de VS nog worden geweigerd, omdat Amerikanen zich nog in eigen land kunnen verplaatsen voor veiligheid. "Maar er is wel een manier om naar Canada te komen voor werk of studie bijvoorbeeld, iets wat we steeds vaker adviseren."

Volgens Aden Polydoros, een transgender man die twee jaar terug voor zijn studie naar Toronto verhuisde, worden trans personen in de VS als zondebok gebruikt om politieke redenen.

"Een groot deel van Trumps aanhang, vooral de conservatieven en extreme MAGA-aanhangers, wil niet dat wij bestaan. Het is pijnlijk dat zij niet inzien dat de maatregelen die ze steunen ingrijpende gevolgen hebben voor mensenlevens."

Een kop-staartbotsing heeft afgelopen nacht rond 01.45 uur in Rotterdam geleid tot een ruzie op de snelweg. Ter hoogte van de Giessenbrug op de A20 botsten twee auto's op elkaar. De inzittenden van de achterste auto kregen vervolgens ruzie met elkaar.

Een van hen sprong van het viaduct. Hij is met spoed naar het ziekenhuis gebracht, mogelijk met een slagaderlijke bloeding. De automobiliste in de voorste auto is nagekeken door ambulancepersoneel.

De A20 tussen Delfshaven en Rotterdam Overschie, richting Gouda werd na het incident volledig afgesloten.

Aanhoudend noodweer in het midden van de Verenigde Staten heeft inmiddels zestien levens geëist. In Kentucky werd een negenjarige jongen meegesleurd door het water toen hij naar de schoolbus liep. In Arkansas kwam een kind van vijf door het noodweer om het leven. Het gebied heeft al dagen last van zeer slecht weer. Gisteren werd het gebied opnieuw getroffen door stortregens en overstromingen.

De weerdiensten waarschuwen dat een groter gebied onder water kan komen te staan.

Bekijk hier beelden uit de regio's die getroffen zijn:

In Kentucky geldt ook voor vandaag nog een overstromingswaarschuwing, Honderden wegen zijn daar onbegaanbaar door omgevallen bomen, en modderlawines. Een stadje met 2000 inwoners in de bocht van een stijgende rivier is inmiddels geëvacueerd. Ook in de staat Arkansas staat het water hoog. Het regende daar de afgelopen dagen net zoveel als normaal in drie maanden.

Amerikaanse meteorologen schrijven het slechte weer toe aan hoge temperaturen, een onstabiele atmosfeer en hoge luchtvochtigheid afkomstig van zee.

De politie heeft gisteravond op een auto geschoten bij een achtervolging in de buurt van het Brabantse dorp Erp. In de auto zaten twee mensen. Die zijn na hun aanhouding naar het ziekenhuis gebracht.

Agenten hadden de bestuurder een stopteken gegeven bij een politiecontrole. Die negeerde dat teken en ging er met hoge snelheid vandoor. Eerst probeerde de politie de man klem te rijden, maar hij ramde een politiewagen en reed verder, hoewel er een schot werd gelost.

De achtervolging eindigde in Gemert nadat agenten opnieuw een waarschuwingsschot hadden gelost en de bestuurder tegen een betonnen obstakel tot stilstand was gekomen. De politie vermoedt dat de man onder invloed was en heeft bloed van hem afgenomen.

De politie en het forensisch team doen onderzoek. Ook de rijksrecherche doet onderzoek; dat is gebruikelijk als de politie heeft geschoten.

Duizenden demonstranten zijn zaterdag in Amerikaanse steden de straat op gegaan om te protesteren tegen president Donald Trump en Elon Musk, hoofd van het Department of Government Efficiency (DOGE). In totaal waren er zo'n 1200 demonstraties in de Verenigde Staten.

Die horen allemaal bij het "Hands Off!"-initiatief. Vakbonden en maatschappelijke organisaties hebben samen het initiatief genomen voor deze demonstraties. Ze zijn gehouden van Amerikaans Samoa tot New York, is te zien op deze kaart. Bij het protest in Washington waren volgens de organisatoren meer dan 20.000 mensen.

De demonstranten verzetten zich tegen het beleid van Trump. Zo is er veel onvrede over het beleid van DOGE, de organisatie die zich ten doel heeft gesteld om het mes in de overheidsuitgaven te zetten. In de afgelopen twee maanden hebben al meer dan 280.000 mensen ontslag aangezegd gekregen, meer dan 10 procent van alle ambtenaren die voor de federale overheid werken.

In meerdere steden in de VS gingen mensen de straat op:

In Washington droegen betogers protestborden met teksten als "No kings in de USA" en "Deport Musk".

Terry Klein, een gepensioneerde biomedische wetenschapper uit Princeton, New Jersey, is naar het protest in Washington gekomen. Ze zegt tegen persbureau Reuters dat ze het oneens is met "alles van immigratie tot de DOGE-kwestie tot de heffingen deze week, tot onderwijs. Ik bedoel, ons hele land wordt aangevallen, al onze instellingen, alle dingen die Amerika maken tot wat het is."

David Madden, gepensioneerd advocaat, zegt dat hij komt demonstreren tegen "het onrecht dat in dit land domineert, de instellingen die van het Amerikaanse volk worden afgepakt, de verwarring in de rechtbanken en het feit dat we een bevolking hebben die ik in essentie racistisch vind".

Ook in Baltimore, op een goed uur van Washington, werd gedemonstreerd. Honderden mensen kwamen bijeen voor het hoofdkantoor van de Social Security Administration om hun ongenoegen te uiten over de aangekondigde bezuinigingen op de instantie. Deze verstrekt uitkeringen aan ouderen en gehandicapten.

Als het aan DOGE ligt verliezen 7000 mensen hier hun baan. "Ik ben doodsbang, ik ben boos, ik ben pissig, ik ben verbijsterd dat dit de Verenigde Staten kan overkomen", zei Linda Falcao, die aanwezig is bij de demonstratie en vreest dat haar pensioen door de bezuinigingen in gevaar komt - iets wat het Witte Huis ontkent. "Ik hou van Amerika en ik heb er verdriet van", zegt Falcoa. "Ik heb mijn geld nodig."

Ook demonstraties in Europa

Ook in verschillende Europese steden waren demonstraties tegen de Amerikaanse regering. Bij de betogingen in Berlijn, Londen en Parijs waren veel Amerikanen aanwezig.

In Berlijn werd geprotesteerd bij een showroom van Tesla, het autobedrijf van Musk. Mensen riepen op om "de chaos te stoppen". Ze vinden ook dat Musk zijn functie als adviseur van de regering-Trump moet neerleggen, "want niemand heeft je gekozen".

Musk maakt officieel geen deel uit van de regering. Daardoor kan hij niet zoals bewindslieden door het Congres ter verantwoording worden geroepen.

De politie heeft vanmiddag ruim 500 mensen aangehouden bij de demonstratie van Extinction Rebellion op de A12 in Den Haag. De actievoerders waren rond het middaguur de tunnelbak voor het ministerie van Economische Zaken ingestormd, waarna het verkeer werd stilgelegd.

Dertien activisten zijn volgens de politie aangehouden voor strafbare feiten zoals belemmering, verzet tegen de politie en het tot stilstand brengen van het verkeer. Nog eens 27 activisten zijn opgepakt en verhoord op het bureau, omdat zij als eersten de weg blokkeerden.

Het Openbaar Ministerie bepaalt of de aangehouden activisten zullen worden vervolgd. De andere betogers zijn na hun aanhouding direct weer vrijgelaten.

Busje

Een bestuurder van een bestelbus reed tijdens de demonstratie door de menigte heen, meldt Omroep West. Dat was volgens een politiewoordvoerder nadat actievoerders zijn auto zouden hebben gekrast. Ook zouden activisten hebben geprobeerd een deur te openen.

Op beelden is te zien dat de bestuurder gas geeft en tegen demonstranten rijdt. Niemand raakte gewond. Er is ook niemand in verband met het incident aangehouden.

Ontwrichtend

De politie noemt de actie van de klimaatbeweging "een ontwrichtende blokkade". Volgens de ANWB liep het verkeer rond Den Haag als gevolg van de blokkade compleet vast. Rond 16.30 uur was de weg weer vrij.

Extinction Rebellion had, net zoals bij voorgaande acties, de locatie nabij het ministerie gekozen omdat de organisatie vindt dat de regering meer moet doen op de klimaatproblemen aan te pakken. "Hoe langer we wachten, hoe complexer het herstel van de schade wordt", aldus de beweging.

In januari had XR ook al een actie op de A12. Toen werden 700 mensen aangehouden en met bussen naar de rand van de stad gebracht.

Bij de actie van vandaag hield de politie 500 betogers aan: