NOS Nieuws - Algemeen

De Amsterdamse politie heeft nog eens vier verdachten van de rellen vorig jaar op Plein 40-45 herkenbaar in beeld gebracht. Twee van hen worden verdacht van mishandeling van een voorbijganger, de andere twee worden gezocht voor het gooien van bakstenen, meldt AT5.

De beelden van de vier zijn gisteren op Instagram geplaatst. "Ben, ken of herken je een van de getoonde verdachten? Laat het dan weten aan de politie", staat onder de beelden.

De rellen op het plein in Amsterdam Nieuw-West waren op 11 november, een dag na de gewelddadige onrust rond de voetbalwedstrijd Ajax-Maccabi Tel Aviv. Via sociale media en in appgroepen werd een oproep gedeeld om "het plein op z'n kop te zetten". Zo'n 130 jongeren verzamelden zich en gooiden onder andere met bakstenen naar de politie. Een fietser werd mishandeld, een lijnbus met passagiers met stenen bekogeld en een tram in brand gestoken.

Opsporing Verzocht

Op de avond zelf werden al drie mensen opgepakt. Later werden nog eens tien mensen aangehouden. Dat gebeurde mede op basis van herkenbare beelden die door de politie werden getoond in het tv-programma Opsporing Verzocht.

Gisteren stonden de eerste drie verdachten voor de de rechter. Een 21-jarige man is volgens het Openbaar Ministerie (OM) verantwoordelijk is voor het gooien van stenen naar een lijnbus en het uitdelen van een klap aan een politiegent. Het OM eiste daarom een celstraf van vier maanden. De man zelf spreekt de beschuldiging tegen. Op de zitting zei hij dat hij het een ramp vond wat hij op de beelden van de rellen ziet. "Maar ik was het niet. Ik zou dat nooit doen. Ik was gewoon thuis", zei de verdachte.

Mishandeling

Tegen een 20-jarige verdachte eiste het OM negen maanden cel. Hij wordt verdacht van betrokkenheid bij de rellen, maar werd tijdens de schorsing van zijn voorarrest ook betrapt met heroïne, cocaïne en hasj op zak. Tegen een 18-jarige verdachte werd gisteren een taakstraf van 120 uur geëist en voorwaardelijke jeugddetentie van een maand. Hij wordt verdacht van betrokkenheid bij de mishandeling van de fietser.

Het is nog onbekend wanneer de rechter uitspraak doet in de zaak van de eerste drie verdachten.

Volgens de Oekraïense president Zelensky is het niet meer vanzelfsprekend dat de Verenigde Staten in tijden van nood Europa militair te hulp schiet. "Vanaf nu zullen de dingen anders zijn en Europa moet zich daaraan aanpassen", zei Zelensky op de internationale veiligheidsconferentie in München.

Zelensky pleitte in de Duitse stad daarom voor de vorming van een Europees leger. Hij doet zijn oproep na uitlatingen van president Trump en zijn regering.

De VS maakten de afgelopen dagen duidelijk dat het NAVO-lidmaatschap er niet in zit voor Oekraïne. Tot woede van Oekraïne zelf en Europese bondgenoten, die de VS al concessies zagen doen nog voordat vredesbesprekingen ook maar begonnen waren. Met "goede vriend" Mark Rutte in de zaal maakte Zelensky duidelijk aan de NAVO-secretaris-generaal dat het Europese leger niet in de plaats komt van de NAVO.

Gesprek Poetin en Trump

In zijn toespraak verwees Zelensky ook naar het telefoongesprek tussen de Amerikaanse president Trump en de Russische president Poetin. Na dit gesprek zei Trump dat de twee leiders waarschijnlijk binnenkort bijeen komen om te onderhandelen over een vredesakkoord voor Oekraïne.

"Oekraïne zal nooit akkoord gaan met deals die achter onze rug worden gesloten, zonder onze betrokkenheid. Datzelfde principe zou voor heel Europa moeten gelden", zei Zelensky.

"Trump vertelde me over zijn gesprek met Poetin, maar geen enkele keer zei hij dat de VS Europa aan tafel nodig heeft. Dat zegt veel," zei Zelensky. "De tijd is voorbij dat het vanzelfsprekend is dat Amerika Europa steunt."

Oekraïne heeft herhaaldelijk benadrukt dat het samen met de Verenigde Staten en Europa een gezamenlijke strategie wil bepalen voordat Trump en Poetin elkaar ontmoeten. Zelensky waarschuwde dat het "gevaarlijk" zou zijn als Trump Poetin zou ontmoeten voordat hijzelf met Trump heeft gesproken.

Voor president Trump staat het beëindigen van de oorlog tussen Rusland en Oekraïne hoog op de agenda. Tijdens zijn verkiezingscampagne zei hij vorig jaar het conflict "in 24 uur op te lossen".

Door technische problemen bij het overstappen op een nieuw factureringssysteem heeft Amsterdam een betalingsachterstand opgelopen van meer dan 200 miljoen euro. Op dit moment is sprake van bijna 29.000 facturen van zzp'ers en andere ondernemers die te laat of helemaal niet betaald zijn, meldt AT5.

De VVD in de hoofdstad spreekt over een "gigantische betalingsachterstand" en heeft een meldpunt geopend voor gedupeerde ondernemers. "Ondernemers moeten inkomsten genereren voor het betalen van rekeningen. Als deze inkomsten door falende betaalsystemen uitblijven, kan dit in de ergste gevallen faillissement tot gevolg hebben", aldus de VVD Amsterdam.

De problemen rondom de achterstallige facturen bij de gemeente begonnen begin dit jaar bij het overgaan op een nieuw factureringssysteem, genaamd Amsterdam Financieel en Inkoop Systeem (Afis). Begin december sloot het oude factureringssysteem, waardoor de eerste vertraging ontstond. Facturen die nog niet waren afgehandeld, werden overgezet naar Afis. Maar door een technisch probleem lukte dat inladen niet.

Problemen bij het inladen

Toen dat probleem was verholpen, kon pas worden begonnen met het inladen van facturen die binnen waren gekomen tussen de sluiting van het oude systeem en het 'live' gaan van Afis. Bij het inladen van deze groep facturen, 21.000 in totaal, ontstonden weer problemen. Ook moesten facturen die automatisch doorgezet hadden moeten worden, handmatig naar de directie worden gestuurd.

Zo stapelden de problemen zich op, want intussen kwamen weer gewoon nieuwe facturen binnen. Op donderdag 6 februari stond er in totaal 450 miljoen euro open aan onbetaalde facturen, waarbij bij ongeveer 200 miljoen euro sprake is van te laat of helemaal nog niet betaalde facturen. Gisteren liet verantwoordelijk wethouder Hester van Buren weten dat er in totaal 28.866 facturen nog op betaling wachten. Hoeveel ondernemers precies de dupe zijn, is onduidelijk. Per jaar betaalt de gemeente normaal zo'n drie miljard euro aan facturen aan zzp'ers en andere ondernemers.

Spoeddesk

De gemeenteraad heeft 700.000 euro opzij gezet om de problemen te verhelpen. Er is een team van meer dertig mensen samengesteld dat probeert om de ergste nood te lenigen. Facturen tot 250 euro worden versneld uitbetaald. "Voor leveranciers, ondernemers, instellingen en freelancers die niet op hun betaling van hun vertraagde factuur kunnen wachten, hebben we een spoeddesk ingesteld", aldus de gemeente.

Toch is de gemeenteraad niet gerust op een goede afloop, Voor 27 februari is een spoeddebat ingepland, maar voor de oppositiepartijen VVD en JA21 komt dat te laat. Zij willen volgende week al in debat, ook al is de raad dan met voorjaarsvakantie. "We kunnen ondernemers niet laten wachten", zegt raadslid Kune Burgers (VVD). "Met een behandelingstempo van 20 minuten per factuur, zullen de problemen met de niet-betaalde facturen nog lang niet voorbij zijn."

Aanslagen, economische onzekerheid en een veranderende wereldorde. Duitsland gaat midden in een onzekere tijd naar de stembus. Over een week kiest het land een nieuwe Bondsdag. Wat hopen Duitse kiezers dat er gaat gebeuren? En hoe beïnvloeden de grote ontwikkelingen hun stemkeuze?

Een rondreis door Duitsland, van oost naar west, van de noordgrens tot Beieren en van linkse tot rechtse kiezers.

Lars Paulsen, werkzaam op de museumwerf in Flensburg: "Van het havenverleden is niet zo veel meer over, net als de visserij. Dit is nu vooral een open, gemoedelijke studentenstad, met veel Denen die hier goedkoop inkopen komen doen. Het is jammer dat de grenscontroles weer terug zijn. Dat is een populistische maatregel die niet nodig is.

We leven in een onrustige tijd, met Trump in Amerika en de oorlog in Oekraïne. Dat zijn ook de belangrijkste verkiezingsthema's. Het levert problemen op waar je niet omheen kunt, zoals Duitsland jarenlang heeft gedaan met geopolitieke vraagstukken. Deze tijd vraagt daadkracht, en niet om de hete brij draaien.

Ik heb de vorige keer SPD gestemd en ik vind eigenlijk dat de regering van Olaf Scholz het niet eens zo slecht heeft gedaan. Dus ik stem daar misschien weer op."

Tobias, werkt in een speelhal: "Het is iedere maand weer spannend of we de eindjes aan elkaar kunnen knopen. Mijn vriendin werkt in de ouderenzorg en haar loon stijgt al jaren nauwelijks, terwijl echt niet iedereen dat werk kan doen. De politici in Berlijn beseffen niet hoe duur alles is geworden, die hebben genoeg geld.

Ik stem al vanaf het eerste uur AfD. Het is geen nazi-partij die tegen migranten is, juist niet. Maar migranten moeten zich aanpassen en de taal leren. Het is toch niet normaal dat ze hier komen, geen Duits spreken en uitkeringen krijgen. Ze werken niet omdat het niet loont. Ze krijgen woning, zorg, alles. En ik draag de helft van mijn salaris af aan belastingen!

We hebben in Duitsland echt een grote verandering nodig, en alleen AfD kan dat bieden. Het volk heeft dat steeds beter door, dat blijkt wel uit de peilingen. Het zegt voldoende dat mensen die eerst CDU of links stemden, nu AfD kiezen. Alleen durven mensen het niet toe te geven."

Nicola, grafisch vormgever in Frankfurt: "Ik stem al mijn hele leven op de Groenen. Ook nu weer, hoewel ze behoorlijk veranderd zijn. Maar er is geen goed alternatief. Hun buitenlandpolitiek heeft ze beschadigd en de pacifistische achterban van zich vervreemd. En de klimaatstandpunten zijn te veel naar de achtergrond verplaatst.

De culturele sector, waarin ik actief ben, is groot in Frankfurt. In onze branche is er wel veel angst dat culturele programma's en subsidies wegvallen na de verkiezingen, als gevolg van de ruk naar rechts. Over de groei van de AfD ben ik radeloos. Het gaat toch best goed hier? Er zijn zoveel kansen en mogelijkheden.

Er zijn economische problemen, maar aan de oorzaken wordt al jaren niets gedaan. Er is te weinig gedaan aan digitalisering en innovatie. Dat moet echt veranderen, maar we zijn te verwend, denk ik. Het moet slecht gaan voordat er iets verandert."

Karin, gepensioneerde: "Immigratie is voor veel mensen het belangrijkste verkiezingsthema, maar ik maak me juist zorgen dat mensen wegtrekken uit Erfurt. We moeten ervoor zorgen dat bedrijven hier blijven en dat er voldoende toekomst is voor onze kinderen. Ik vind het daarom vooral belangrijk dat het onderwijs wordt verbeterd.

Ik heb altijd CDU gestemd, maar ik ben er deze keer nog niet over uit. Het was altijd een christelijke partij, maar dat is het niet meer. Het gaat bij de CDU meer om zichzelf dan om de ideologische overtuiging. Ze kiezen voor wat nodig is om verkozen te worden, maar niet om wat het goede is."

Bernard, taxichauffeur: "Ingolstadt is een echte arbeidersstad, bekend om Audi. Daar werken 40.000 mensen, maar ze willen 5000 mensen ontslaan. Dat heeft voor iedereen hier gevolgen, want de hele stad is afhankelijk van de autofabrikant. Ik merk het nu al, doordat ik veel minder zakenrelaties en bezoekers naar het hoofdkantoor rijd.

Ze moeten stappen zetten om de Duitse auto-industrie te redden. Terug naar de fossiele brandstofauto gaan we toch niet, dus ze moeten focussen op betaalbare elektrische auto's.

Migratie is bepalend voor mij bij de verkiezingen. De problemen zijn er al jaren, maar worden steeds onder de tafel geveegd. Ik heb daarom niet echt vertrouwen in welke partij dan ook. Ik weet niet of stemmen wel zin heeft, of ik thuis moet blijven."

Wat de kiezers bindt, is de roep om verandering in Duitsland. 'Weiter so' is voor niemand een aantrekkelijke gedachte; dat zou de bestaande problemen verergeren. Achter die wens voor verandering klinkt vooral een wens om te behouden wat dierbaar is, van de maakindustrie tot veiligheid.

Over de bestaande partijen klinkt weinig enthousiasme. Daarvoor is de teleurstelling en de scepsis bij velen te groot. De volgende regering moet dat vertrouwen terugwinnen, met enerzijds stabiliteit en anderzijds daadkracht om de veelvoud aan problemen op te lossen.

De Duitse bondskanselier Olaf Scholz (SPD) heeft de uitspraken van de Amerikaanse vicepresident JD Vance op de veiligheidsconferentie in München scherp veroordeeld. Vance liet zich onder meer positief uit over de rechts-radicale partij Alternative für Deutschland (AfD). Scholz benadrukte dat inmenging in de Duitse verkiezingen (volgende week zondag) onacceptabel is, vooral van bondgenoten.

"We accepteren niet dat mensen die van buitenaf naar Duitsland kijken, zich mengen in onze democratie, in onze verkiezingen of in de democratische meningsvorming ten gunste van deze partij", zei Scholz. "Dat is ongepast. Zeker tussen vrienden en bondgenoten."

In München herinnerde Scholz eraan dat de AfD het nationaalsocialisme en de bijbehorende misdaden bagatelliseert. Hij wees erop dat Vance bij zijn bezoek aan het concentratiekamp Dachau sprak van "nooit meer", wat volgens Scholz niet te rijmen is met steun voor de AfD.

Vance had gisteren een ontmoeting met de leider van de AfD, Alice Weidel. Tot een gesprek met Scholz kwam het niet. Volgens de Duitse regering vanwege 'planningsproblemen'. Weidel is officieel niet welkom op de conferentie, maar kwam toch naar München voor het gesprek met Vance.

Scholz' belangrijkste uitdager bij de verkiezingen, Friedrich Merz van CDU/CSU, sluit zich aan bij de woorden van de bondskanselier. "We houden ons aan de regels die onze democratische instellingen hebben opgelegd."

In zijn toespraak gisteren in München zei Vance onder meer dat Europa een probleem heeft met massamigratie en censuur op sociale media en dat het continent zich minder zorgen moet maken over bedreigingen van buiten (China en Rusland) "omdat de gevaren van binnenuit komen". Ook veroordeelde hij het politiek uitsluiten van partijen zoals de AfD.

Bekijk hier de uitspraken van Vance:

Gisteravond had de Duitse minister van Defensie Boris Pistorius de toespraak van Vance al "onacceptabel" genoemd

Anti-immigratiepartij AfD staat in peilingen voor de verkiezingen op de tweede plaats. De partij wordt onder meer actief gesteund door Trump-vertrouweling Elon Musk. Hij is onder meer de eigenaar van het sociale mediaplatform X.

Grote zorgen in de klimaatwetenschap. Sinds Trump weer president is van de Verenigde Staten staat de financiering van onderzoeksprojecten ter discussie, gaan websites met wetenschappelijke data (tijdelijk) offline en mogen Amerikaanse medewerkers geen contact meer hebben met buitenlanders. Het leidt tot onzekerheid onder wetenschappers en instituten, waaronder Nederlandse.

De VS speelt een grote rol in klimaatonderzoek. Het land grenst zowel aan de Golf van Mexico als aan de Grote én de Atlantische Oceaan, voert onderzoek uit op Antarctica en doet al sinds 1958 de belangrijkste CO2-metingen in een meetstation op Hawaï.

Er is veel te doen om het Amerikaanse NOAA, de National Oceanic and Atmospheric Administration, een soort combinatie van het KNMI (atmosfeer, weersverwachtingen), het NIOZ (onderzoek naar oceanen) en Rijkswaterstaat (beheerder van de zee). Er werken zo'n 12.000 mensen.

Vorige week kregen NOAA-medewerkers een mail dat ze voorlopig geen contact meer mogen hebben met buitenlanders. Er is nog veel onduidelijk over die mededeling, maar als het contactverbod permanent wordt, zijn de gevolgen groot.

'Dramatisch voor Nederland'

Het KNMI vindt het nog te vroeg om te zeggen wat dit voor Nederlandse weersverwachtingen kan betekenen. Staatssecretaris Chris Jansen, die ook over het KNMI gaat, zegt nog geen problemen te ervaren en verwacht die ook niet vanwege de goede relatie met het NOAA. NIOZ-directeur Han Dolman spreekt zich wel uit: "Wat er nu in de VS gebeurt, is ongelooflijk dom en kortzichtig."

Het NIOZ maakt veel gebruik van NOAA-data. "Die instelling is wat betreft oceaanmonitoring wereldwijd de grootste, en historisch ook altijd geweest", zegt hij. "Er gaat internationaal veel minder geld naartoe dan naar weermonitoring. Als de Amerikanen uit deze internationale afspraken stappen, is dat dramatisch voor de hele wereld en dus ook voor Nederland."

De VS is belangrijk bij het vroeg signaleren van veranderingen in de oceaan. "De Amerikanen weten als eersten als er een El Niño komt in de Grote Oceaan", zegt Dolman, "En voor het monitoren van de Golfstroom in de Atlantische Oceaan zijn we als Noordwest-Europa erg afhankelijk van hen. Een onderzoeksschip is heel duur. Nederland heeft er één, de VS al gauw zo'n vijftien."

Verschillende wetenschappers uiten hun zorgen aan de NOS. "Ecosystemen, oceanen en golfstromen houden niet op bij de grenzen van een land", zegt Amber Boot (UU). Ruth Mottram, wetenschapper in Denemarken, benadrukt hoe belangrijk internationale uitwisseling van data en monitoring is: "Denk alleen wat je nodig hebt om vluchten de Atlantische Oceaan over te laten gaan." Elizabeth Case (Amerikaanse aan de UU) maakt zich zorgen dat er steeds meer politieke inmenging is in de wetenschap.

De Amerikaanse oceanograaf Jaime Palter vreest voor de toekomst van onderzoek: "We hebben nog geen bericht dat onze NOAA-financiering wordt ingetrokken, maar we verkeren in grote onzekerheid. Het lijkt onwaarschijnlijk dat klimaatonderzoek in de toekomst veel steun zal krijgen."

The New York Times meldde dat medewerkers subsidies aan klimaatonderzoek moeten doorlichten, waardoor de vrees bestaat dat die worden stopgezet. Dolman: "Het kan zo tien jaar duren om alles wat nu kapot wordt gemaakt weer op te bouwen."

Zoveel mogelijk archiveren

Een ander punt van zorg is het verdwijnen van klimaatdata. Zo merkt zowel Dolman als de Duitse digitale archivaris Henrik Schönemann dat niet elke NOAA-webpagina meer even goed bereikbaar is. Schönemann is sinds drie weken samen met tientallen vrijwilligers dag en nacht bezig zoveel mogelijk Amerikaanse data veilig te stellen. Op de website kunnen wetenschappers een verzoek doen welke data gearchiveerd moeten worden.

"We focussen ons op Amerikaanse klimaat- en gezondheidsdata, omdat die nu het meest gevaar lopen te verdwijnen", zegt hij. "De VS heeft minstens 5 miljoen gigabyte aan klimaatdata. Hiervoor lukte het niet qua mensen, geld en opslagruimte om zo'n mega archiefproject te beginnen, maar nu stroomt de hulp binnen."

Privatiseren

Vorige week ontstond nog paniek toen de NOAA-website met CO2-metingen op zwart ging. Onterecht, het bleek om een update te gaan. In plannen van een conservatieve denktank, waaruit Trump put, wordt als optie opknippen en privatiseren van NOAA genoemd. De beoogde nieuwe baas heeft onlangs laten weten dat dat niet gaat gebeuren, al is dat natuurlijk geen garantie.

Vooralsnog is het onduidelijk welke plannen worden doorgezet. Maar duidelijk is dat de klimaatwetenschap in ander vaarwater zit dan drie weken geleden.

Bij een botsing op de A18 in Gelderland is vannacht een 19-jarige man uit Losser om het leven gekomen. Drie anderen raakten lichtgewond.

Het ongeluk gebeurde iets na 02.00 uur ter hoogte van Gaanderen, in de Achterhoek. Een automobilist botste achterop zijn voorligger, waardoor het voertuig waarin de 19-jarige man zat over de kop sloeg, meldt Omroep Gelderland.

De andere drie betrokkenen, een 20-jarige man uit Haaksbergen en een 56-jarige vrouw en 59-jarige man uit Aalten, zijn er met relatief weinig letsel vanaf gekomen, meldt de politie. Twee van hen zijn wel voor verdere controle meegenomen naar het ziekenhuis. De derde kon op de plek van het ongeluk worden behandeld.

Naar de exacte toedracht van het ongeval wordt nader onderzoek gedaan. "We zijn de hele nacht bezig geweest", meldt de politie. De snelweg was urenlang afgesloten maar is weer open.

In Aalst in Gelderland heeft een automobilist een veerpont geramd. Rond 00.30 uur vannacht reed de auto op hoge snelheid op de arm van de pont, waaraan de oprijklep hangt. De pont was op dat moment uit de vaart.

Het gebeurde bij het veer over de Afgedamde Maas tussen het Gelderse Aalst en Veen in Noord-Brabant. De bestuurder van de auto was waarschijnlijk niet bekend met de omgeving en werd daarom verrast door de rivier en de veerpont, schrijft Omroep Brabant.

Door de hoge snelheid van de auto brak de vergrendeling van de pont met de wal. Daardoor dreef de pont met de auto zo'n 25 meter van de kant af.

Zwemmen

De twee inzittenden konden uit de auto komen en zwommen op eigen kracht naar de kant. Ze zijn voor controle naar een ziekenhuis gebracht.

Een berger heeft de auto van de veerpont getrokken, samen met de brandweer. Het is niet bekend wanneer de beschadigde pont weer kan varen.

Het aantal gemeentelijke meldpunten voor uitkeringsfraude blijft stijgen. In 2021 hadden 196 (56 procent) Nederlandse gemeenten zo'n meldpunt. Nu zijn het er 208 (61 procent), blijkt uit een telling van EenVandaag.

Het instellen van meldpunten is omstreden. Door tegenstanders worden ze kliklijnen genoemd. Rechtssocioloog Marc Hertogh van de Rijksuniversiteit Groningen presenteerde in 2018 de uitkomst van onderzoek naar de controle op uitkeringsgerechtigden. "De meeste mensen doen alles keurig volgens de regels", zei hij. "Toch vindt twee derde van de uitkeringsgerechtigden dat contactpersonen van het UWV of de sociale dienst zich vooral gedragen als politieagent."

Rechtsgevoel

Wethouder Versnel van Rotterdam noemt het goed dat zijn gemeente een meldpunt voor bijstandsfraude heeft. "Ik vind het heel belangrijk dat mensen ook bij de overheid kunnen aankloppen om wat aan dat gevoel van onrecht te doen", zei hij tegen EenVandaag.

In 2023 kon Rotterdam dankzij het meldpunt 650.000 euro onterecht uitgekeerde bijstand terugvorderen. Bij de 710 meldingen die binnenkwamen bleek in meer dan driekwart van de gevallen niets mis te zijn.

Afgeschaft

26 gemeenten hebben hun meldpunt juist afgeschaft, zegt EenVandaag. Leiden deed dat in 2023 nadat SP-raadslid Thomas van Halm een motie had ingediend. Hij noemt het "mensonterend en stigmatiserend voor mensen in de bijstand" dat mensen via een meldpunt anoniem hun vermoedens over bijstandsfraude door konden geven.

Van Halm zei tegen EenVandaag dat de meeste meldingen nergens op gebaseerd zijn. "Veel mensen begrijpen bovendien de regels niet goed genoeg om fraude objectief te kunnen beoordelen."

Het was nog nooit voorgekomen: dat de prijs van een kilo onbewerkt goud de 90.000 euro aantikte. Tot deze week. Volgens veel kenners ligt de grens van 100.000 euro binnen handbereik.

Precies een jaar geleden lag de goudkoers nog op 60.000 euro. Door die enorme stijging krijgt menig particulier de kriebels en speurt in lades, kasten en op vlieringen naar oude gouden of zilveren sieraden of bestek. Waarom die niet te gelde maken? Dat merken ze onder meer bij Van der Meulen Edelmetaal in het Friese Joure, waar ze aangeboden gouden en zilveren sieraden omsmelten. "Een gekkenhuis is het", zeggen ze daar.

Hoe is dat prijsgeweld van goud te verklaren? Voor ING-econoom Bert Colijn is het duidelijk: "Als het spannend wordt in de wereld, kiezen beleggers voor goud. Goud wordt immers gezien als ultieme veilige belegging."

Vooral in de VS is er ontegenzeggelijk sprake van een gold rush. "We zien dat de Amerikanen heel veel goud kopen. Die zijn bang dat goud onder de tarieven gaat vallen voor Mexico en Canada. Daarnaast is het zo dat de interesse in goud altijd toeneemt als er onzekerheid is. De onzekerheid over de economie is toegenomen onder president Trump. Wat zal zijn beleid precies gaan worden en betekenen? En ook Centrale Banken houden meer van hun reserves in goud aan. Dat alles drijft de prijs op."

Of de prijs van goud blijft stijgen, weet Colijn niet. "Ik waag me niet aan een voorspelling."

Ook zilver veel waard

In Joure kunnen ze het aanbod bijna niet aan. "De kilo's vliegen je hier om de oren. We worden platgebeld door juweliers, edelsmeden, de industrie. En die krijgen spullen aangeboden van veel particulieren", zegt Sebastiaan Breitsma van het 226-jaar-oude familiebedrijf.

Van der Meulen begon in 1799 als zilversmederij, later werd de overstap gemaakt naar recycling en raffinage van edelmetalen. "Wij verwerken niet alleen sloopzilver en sloopgoud, zoals we oude sieraden enzo noemen. We verwerken ook edelmetalen uit huishoudelijk afval. Daarnaast zijn we één van de grootste verwerkers van crematorium-afval. Dan moet u denken aan gouden kronen die overblijven na de verbranding van lichamen", zegt Breitsma. "Die kronen komen vanuit de hele wereld hier naar Joure."

"Veel particulieren krijgen uit een erfenis weleens een collectie zilver bestek. Ja, wat moet je daarmee? Dan zien mensen dat de prijs van zilver op dit moment ook ongekend hoog is (1000 euro per kilo, red.) en dat bieden ze dan aan bij de juwelier. En die brengt het bij ons", zegt hij.

Kettingen, ringen, colliers, in een vloek en een zucht wordt alles in de oven - op 1100 graden - omgesmolten. In een paar minuutjes is er van de sieraden niets meer over dan vloeibaar goud of zilver. "Eigenlijk zonde, hè", zegt de man die al 24 jaar in Joure vele kilo's edelmetaal in de oven gooit. "Ik werd afgekeurd als hovenier vanwege rugklachten en toevallig ben ik hier terechtgekomen. Het zijn allemaal spullen die door mensen zijn gedragen", mijmert hij. "Blijkbaar heeft het geen emotionele waarde meer. Ja, dan kun je het net zo goed laten omsmelten. Dan heb je nog iets aan de centen die je ervoor krijgt."

Van der Meulen maakt er vervolgens baren goud en zilver van. Uiteindelijk worden daar weer nieuwe sieraden van gemaakt. Breitsma: "Toen mijn vader in dit vak kwam, was de goudkoers ongeveer 10.000 gulden. Nu dus 90.000 euro."

Had hij dat verwacht? "Eerlijk gezegd niet. Maar mede door al die spanningen in de wereld vliegt de koers omhoog, mensen zoeken een veilige haven. Op termijn gaat-ie door de grens van 100.000 euro per kilo. Dat verwacht ik wel."

Moeten mensen misschien toch nog even wachten met het inleveren van gouden familiepronkstukken? "Dat kan, maar de huidige prijs is toch ook serieus geld, hè."

Goedemorgen! In München vindt vandaag de tweede dag van de internationale veiligheidsconferentie plaats. En Hamas laat naar verwachting Israëlische gijzelaars vrij als onderdeel van het staakt-het-vuren met Israël.

Eerst het weer: 's ochtends op veel plaatsen wat zon, maar al snel meer bewolking. Het wordt twee tot vier graden. In de loop van de avond in het westen wat sneeuw. Daardoor kan het tot en met zondagochtend glad zijn.

Ga je de weg op? Hier vind je het overzicht van de files en werkzaamheden. Check hier de storingen op en werkzaamheden aan het spoor.

Wat kun je vandaag verwachten? Wat heb je gemist?

De bemanning van de helikopter die eind vorige maand boven Washington op een passagiersvliegtuig botste, heeft mogelijk een cruciale instructie van de vluchtleiding gemist. Het signaal van de verkeerstoren werd weggedrukt doordat iemand in de helikopter een microfoon openzette. Daardoor was de instructie om achter het vliegtuig langs te vliegen niet hoorbaar.

Ook vloog de helikopter hoger dan was toegestaan. Mogelijk was een hoogtemeter kapot. Bij het ongeluk kwamen alle inzittenden van beide toestellen om het leven, in totaal 67 mensen.

Ander nieuws uit de nacht: En dan nog even dit:

Gisteren was het Valentijnsdag. De vraag naar rozen was groot bij deze bloemenwinkel op Utrecht Centraal, terwijl iets verderop in Tivoli het singleleven werd gevierd:

Een prachtige zaterdag!

Het staak-het-vuren in de Gazastrook lijkt vooralsnog stand te houden. Maar het geweld op de door Israël bezette Westelijke Jordaanoever is juist flink toegenomen. Vrijwel meteen na het ingaan van het bestand in Gaza op 19 januari trok het Israëlische leger naar de Westoever. Wat volgde waren een grondoffensief en luchtaanvallen die nu al weken aanhouden.

Volgens de Verenigde Naties zijn in de afgelopen weken zeker 40.000 Palestijnen op de Westoever ontheemd geraakt. Tientallen mensen zijn gedood. De aanvallen richten zich vooral op verstedelijkte vluchtelingenkampen waar gewapende groepen actief zijn die zich verzetten tegen de Israëlische bezetting.

Israël beschouwt ze als terroristen en het leger doet er regelmatig invallen. Maar een offensief zo groot en lang als dit hebben de Palestijnen er lange tijd niet meegemaakt.

Bulldozers

Een van de plekken waar het leger binnenviel, is het vluchtelingenkamp Nur Shams bij de stad Tulkarm. Het asfalt van de weg naar het kamp is aan beide kanten vernield. In één streep is het kapotgetrokken, als een soort vermaning dat men niet verder moet rijden.

Een vrachtwagenchauffeur die het wel probeert, komt al snel terug en toetert en seint anderen niet verder te gaan. En wie uitstapt, hoort schoten in de verte en ruikt traangas. Onder anderen militaire scherpschutters maken het gevaarlijk om verder te rijden.

Alleen via de video's die bewoners van het vluchtelingenkamp zelf maken, wordt de situatie er duidelijk. Bulldozers van het Israëlische leger rijden door de straten en vernielen alles wat ze op hun weg tegenkomen. Asfalt en riolering worden vernield met als gevolg een grote modderpoel. Met luchtaanvallen worden huizen verwoest, waardoor complete wijken onbewoonbaar zijn gemaakt.

Vorig jaar maakten we deze video over de beruchte bulldozer van het Israëlische leger:

Maar ook op plekken die nog wel bewoonbaar zijn, moeten mensen vertrekken. Israëlische militairen roepen in het Arabisch de bewoners op om het kamp te verlaten.

Ook Nashat Salman moest vluchten uit Nur Shams samen met zijn vrouw en vier kinderen, zegt hij tegen persbureau AP: "Om drie uur 's nachts kregen we van het leger de opdracht ons huis te verlaten. We kregen 7 minuten de tijd, maar in het hele gebouw wonen zo'n vijftig mensen. Met z'n allen zijn we lopend uit het kamp gevlucht naar een ander dorp."

En zoals het er in Nur Shams aan toegaat, zo gaat het ook op andere plekken. Want ook in de vluchtelingenkampen Jenin, Tulkarm en El-Far'a viel het leger binnen. Met als gevolg dat inmiddels duizenden gezinnen geen huis meer hebben.

Palestijnen zien de verwoestingen als een collectieve straf en zijn bang dat de Westoever een tweede Gaza wordt. UNRWA, de VN-organisatie die op grote schaal hulp verleent aan Palestijnse vluchtelingen, benadrukt dat burgers en civiele infrastructuur altijd beschermd moeten worden. Maar kijkend naar Gaza en de verwoesting op de Westoever is dat iets waar de Palestijnen in de vluchtelingenkampen maar weinig vertrouwen in hebben.

De blauwe poort van de Penitentiaire Inrichting Vught is een haast vertrouwd beeld. Hier worden bekende advocaten gefotografeerd of het konvooi gefilmd als een zware crimineel arriveert. Maar wat er achter die poort gebeurt, onttrekt zich doorgaans aan het gezicht.

Maar nu was dat even anders: de gevangenis waar de gevaarlijkste criminelen van Nederland worden vastgehouden, de Extra Beveiligde Inrichting (EBI) in Vught, opende voor één keer zijn deuren voor een groep journalisten. We namen een kijkje in de cellen waar mensen als Ridouan Taghi worden vastgehouden.

Allereerst: achter die muren is er veel meer dan alleen die bekende EBI. Wie helemaal rond de hoge muren wil lopen, maakt een rondje van 5 kilometer, zegt vestigingsdirecteur Cees Niessen tegen de uitgenodigde journalisten. Achter die muren staan gebouwen met cellen voor 'gewone' gevangenen, voor gevangenen die psychiatrische hulp nodig hebben, en de EBI, in een gebouw waar ook weer hoge muren omheen staan.

Een rondje buiten de EBI:

In die EBI, een gevangenis in een gevangenis, zitten tien tot twintig van de gevaarlijkste criminelen van Nederland Het precieze aantal is staatsgeheim. Het zijn mensen die in een gewone gevangenis wellicht zouden ontsnappen of doorgaan met het aansturen van hun criminele netwerk.

Het regime in de EBI is strenger dan elders. Gevangenen mogen twee uur per dag uit hun cel. Om bijvoorbeeld even te koken of te sporten. Luchten kan ook, maar dan wel onder zware roosters met daarop prikkeldraad. Ontsnappen met helikopter lijkt onmogelijk.

De gevangenen die bij elkaar mogen, worden in groepjes van maximaal drie bij elkaar gelaten tijdens deze 'vrije tijd'. Maar omdat er maar één tegelijk in de keuken mag, moeten de zware criminelen onderling uitmaken wie die dag de kok is.

Eén gevangene mocht lang niet bij de andere gevangenen komen: Ridouan Taghi. De isoleercel waar hij in die periode verbleef, gaat ook open voor de journalisten. Er staat een tv, een koffiezetapparaat, een douche met transparant gordijn en uitzicht op een betonnen muur. Het beetje vrije tijd moest worden doorgebracht in een keukentje met een fitnessapparaat.

Een kijkje in de EBI:

Steeds meer gedetineerden gaan in beroep tegen het strenge regime, merken ze in de EBI. De gevangenen hier hebben samen bijna zestig advocaten. Een voorbeeld: een gevangene eiste dat hij de serie Mocro Maffia mocht kijken; een van de personages was op hem gebaseerd.

En zo wordt alles juridischer, verzucht men soms. Dat is deels ook de bedoeling: rechtszaken worden binnenkort op het terrein van Vught gehouden en verhoren worden er al digitaal afgenomen. Alles om het dure en gevaarlijke vervoer van criminelen te beperken.

Kat-en-muisspel

Er is soms 'terloopse' intimidatie in de EBI. "Hoe is het met je kinderen", wordt er gevraagd aan cipiers. Er zijn daarom ook beveiligingsmaatregelen bij medewerkers nodig.

Het personeel in de EBI moet telkens controleren of er niet nog een pen op een cel ligt of een afgebroken stuk van een kopje. Alles kan immers als wapen worden gebruikt. Soms gaat er wel eens iets fout, zo wordt erkend, zoals toen bleek dat criminelen via wc-leidingen met elkaar konden communiceren. Het blijft een kat-en-muisspel, zeggen ze in Vught.

Buiten de muren van de EBI is er iets meer vrijheid op het terrein van de PI Vught. Zo zien we Jos B. buiten lopen, de man die Nicky Verstappen doodde. Nog een grote afdeling in Vught is het Penitentiair Psychiatrisch Centrum waar 270 mensen behandeld worden terwijl ze hun straf uitzitten.

Ook hier zitten volgens een cipier nog 'levensgevaarlijke' mensen. Een van de medewerkers kreeg er afgelopen week nog een beker urine over zich heen. Maar toch blijft hij "met plezier" een bingo regelen: gevangenen kunnen vanuit hun cel, met het luikje open, meespelen.

'Verhard, verward en vergrijsd'

Vestigingsdirecteur Niessen wijst op de gevolgen van onvoldoende investeringen in de geestelijke gezondheidzorg 'buiten'. Want nu zitten hier mensen die waarschijnlijk met goede zorg geen delict hadden gepleegd.

Ook ouderen met dementie die over de schreef gaan, zien ze inmiddels hier. Of zoals Wim Saris, directeur-generaal van de Dienst Justitiële Inrichtingen, het samenvat: "Onze doelgroep verhardt, verwart en vergrijst."

Verschillende media mochten de PI Vught bezoeken maar daar zaten wel voorwaarden aan. Zo kon er onder meer vanwege de veiligheid niet vrijuit worden gefilmd of gefotografeerd en de meeste medewerkers die we spraken mochten niet direct worden geciteerd. Er werden foto's door DJI verstrekt.

De Amerikaan Luigi Mangione heeft voor het eerst gereageerd op de vele steunbetuigingen die hij kreeg na zijn arrestatie. De 26-jarige man werd in december aangehouden voor de moord op topman Brian Thompson van een zorgverzekeraar.

"Ik ben overweldigd en dankbaar voor iedereen die me heeft geschreven om hun verhaal te delen en steun te betuigen", schrijft hij op een speciale webpagina die zijn advocaten hebben gemaakt om het Amerikaanse publiek te informeren over de zaak. "Ik kan niet iedereen beantwoorden, maar weet dat ik elke brief lees die ik krijg."

De 50-jarige Thompson werd begin december in koelen bloede doodgeschoten op straat in New York toen hij op weg was naar een congres van zijn bedrijf UnitedHealth. Op beelden van bewakingscamera's is te zien hoe de dader bewust op de man af loopt en hem vanaf enkele meters in de borst schiet.

Klopjacht

Mangione werd na een klopjacht van vijf dagen aangehouden in een restaurant in buurstaat Pennsylvania. Het personeel had hem herkend van opsporingsfoto's.

Mangione had een persoonsbewijs bij zich dat de dader had gebruikt voor een hotelovernachting en een vuurwapen van hetzelfde type als het moordwapen. Ook had hij een manifest bij zich waarin het winstbejag van de verzekeringssector werd bekritiseerd.

Bij zijn voorgeleiding stelde Mangione opnieuw onschuldig te zijn. Veel Amerikanen namen het al snel op voor de gefortuneerde Ivy League-student. Uit een peiling bleek dat 41 procent van de ondervraagden tussen de 18 en 29 de moord min of meer acceptabel vond.

Door de moord op Thompson was het verdienmodel van verzekeraars onder vuur komen te liggen: het systeem werd als harteloos gezien omdat het zoveel mogelijk onder betalingen probeert uit te komen aan mensen in medische nood.

Mangione zegt in zijn verklaring post te hebben gekregen uit het hele land en van over de hele wereld. "Wat zo prachtig is, is dat het verdeeldheid door politiek, ras en zelfs klasse overstijgt", stelt Mangione.

In de verklaring rept Mangione met geen woord over de zaak zelf of zijn mogelijke aandeel daarin. Ook zwijgt hij over de discussie die de moord op Thompson op gang heeft gebracht.

Een inzamelingsactie die werd gestart om de kosten van zijn verdediging te kunnen betalen heeft al bijna 400.000 dollar opgehaald.

Een van de bekendste theaters van Parijs is gisteravond ontruimd vanwege brand. Het vuur woedde in de keuken van een restaurant in de kelder van het Théâtre des Champs-Élysées.

De opera Persée van Jean-Baptiste Lully was net vijf minuten bezig toen het brandalarm afging. Zo'n drieduizend bezoekers kregen te horen dat ze naar buiten moesten.

"We hadden snel door dat het geen oefening was, want het rook alsof er iets brandde", zegt een bezoeker tegen Franse media.

Straatoptreden

Veel operabezoekers stonden buiten te kleumen bij temperaturen rond het vriespunt. Sommigen wilden naar binnen om hun jas of tas te halen, maar vanwege de brandweerinzet was het gebouw afgezet. Om de pijn wat te verzachten, heeft het operakoor een straatconcert gegeven.

De brandweer had het vuur vrij snel geblust. Er was rookontwikkeling, maar niemand raakte gewond. Het theater is niet beschadigd en de voorstelling is afgelast.

De wens van de Amerikaanse president Trump om de vervolging te staken van de burgemeester van New York, heeft geleid tot een exodus onder justitiemedewerkers die daar niet aan wilden meewerken. Pas toen er al zeven mensen waren vertrokken werd er na een ultimatum eindelijk iemand gevonden die het verzoek wilde indienen.

De Democraat Eric Adams werd vorig jaar aangeklaagd wegens corruptie. Hij zou in de tijd voor zijn burgemeesterschap steekpenningen van internationale spelers hebben aangenomen in ruil voor buitenlandse invloed in New York. Zo zou hij van Turkse contacten internationale vluchten cadeau hebben gekregen.

Adams ontkende en sprak van een heksenjacht. Hij kreeg daarbij bijval van de Republikein Trump, die vond dat Adams net als hijzelf door politieke tegenstanders tegengewerkt werd. Trump nam het daarbij nadrukkelijk op voor Adams, zo nodigde hij hem uit bij zijn inauguratie.

'Akkoordje'

Eerder deze week droeg het ministerie van Justitie het kantoor van de aanklager in New York op om de vervolging van Adams te staken. Volgens het ministerie was er een fout gemaakt door Adams zo kort voor de burgemeestersverkiezingen van dit jaar aan te klagen. Ook zou Adams beter kunnen helpen Trumps strenge migratiebeleid uit te voeren zonder de dreiging van een proces.

De openbaar aanklager, zelf benoemd door Trump, weigerde echter mee te werken en koos voor ontslag. "Ik heb het altijd als mijn plicht gezien om onpartijdig te streven naar gerechtigheid, zonder voordeel voor de rijken of machtigen", schreef Danielle Sassoon in een bijtende brandbrief aan haar eigen leidinggevenden. Ze vond dat Trump het met Adams op een akkoordje had gegooid.

Ook zeven andere juristen in Washington en New York wilden hun handen niet branden aan de procedure. "Je zult vast uiteindelijk wel iemand vinden die dom of laf genoeg is om de motie in te dienen, maar dat ga ik niet zijn", schreef een van hen bitter in zijn ontslagbrief.

Dreigement

Volgens persbureaus AP en Reuters was er uiteindelijk een dreigement van de top van Justitie nodig. De onderminister waarschuwde dat iedereen in een bepaalde afdeling van het ministerie zijn baan kon verliezen als er binnen een uur niemand was gevonden om het verzoek te ondertekenen.

Daarop besloot één medewerker zich op te offeren voor de rest. "Niemand heeft zich overgegeven, dit was dwang", typeerde een van de betrokkenen de actie tegen persbureau Reuters. De motie moet nog worden goedgekeurd door een rechter, die ook kan bepalen dat de zaak van Adams gewoon doorgaat.

De hele affaire is veelzeggend over de manier waarop de regering-Trump omgaat met het rechtssysteem. Met zijn golf aan decreten en beleidswijzigingen zoekt Trump geregeld de randen op van wat juridisch toelaatbaar is, of treedt die zelfs met voeten.

Eerder opperde vicepresident Vance bijvoorbeeld al dat Trump zich helemaal niet hoeft te houden aan gerechtelijke uitspraken over zijn beleid. "Een rechter mag de uitvoerende macht niet beheersen", stelde hij in reactie op de vele tussenvonnissen van rechters waarin besluiten van Trump werden teruggedraaid of uitgesteld omdat ze niet strookten met de grondwet of andere wetten.

Een anonieme vrouw heeft haar rechtszaak tegen rappers Jay-Z en Sean 'Diddy' Combs laten vallen. In een reactie spreekt Jay-Z van een overwinning na "lichtzinnige, verzonnen en walgelijke beschuldigingen".

Tegen Diddy liepen al langere tijd verschillende beschuldigingen van seksueel wangedrag toen in december vorig jaar plotseling Jay-Z ook werd genoemd in een civiel proces. Het was voor het eerst dat er een dergelijke beschuldiging werd geuit tegen de invloedrijke hiphopartiest, bekend van nummers als Empire State of Mind, Crazy in Love en 99 Problems en echtgenoot van zangeres Beyoncé.

De anonieme vrouw zei dat ze als 13-jarige was verkracht toen ze in 2000 probeerde binnen te komen bij de afterparty van een MTV-awardshow. Een chauffeur zou haar voor Diddy hebben meegenomen, waarna Jay-Z zich aan haar zou hebben vergrepen. Ze eiste een niet nader gespecificeerde schadevergoeding.

'Traumatisch'

Jay-Z ontkende de beschuldigingen fel. Hij zegt nu blij te zijn dat de zaak van tafel is. "Er was niets van waar en een proces zou tot niets hebben geleid."

"Het was een belachelijk verhaal geweest als de aantijgingen niet zo ernstig waren geweest. Zo'n ervaring wens ik niemand toe. Het trauma dat mijn vrouw, kinderen, geliefden en ik hebben opgelopen zal ons altijd bijblijven."

De advocaat van de vrouw zegt dat ze haar zaak vrijwillig heeft laten vallen. Wat de redenering daarachter is, wordt niet vermeld in de rechtsbankstukken.

Diddy zit nog altijd opgesloten in afwachting van tientallen verkrachtingszaken die tegen hem lopen. Hijzelf zegt onschuldig te zijn. Volgens hem proberen mensen een slaatje te slaan uit de beschuldigingen.

In de haven van Antwerpen zijn gisternacht zeven Nederlanders opgepakt die mogelijk drugs wilden ophalen, meldt de Belgische justitie. Onder de verdachten zijn twee minderjarigen.

Vijf Nederlanders werden aangehouden bij kades waar vaker drugs uit containers zijn gehaald. De andere twee verdachten werden opgepakt bij een depot van een bedrijf dat onder meer containers repareert.

De vijf volwassen verdachten horen binnenkort bij de onderzoeksrechter of ze langer blijven vastzitten. De twee minderjarigen moeten voor een jeugdrechter verschijnen.

Of er bij de actie drugs zijn gevonden, is nog niet bekend. Het onderzoek loopt nog.

Een goederentrein is in het Botlekgebied tegen een busje gereden van de ProRail-incidentenbestrijding. Het busje raakte zwaar beschadigd, de trein liep minder schade op.

Het incident vond rond 21.40 uur plaats bij een onbewaakte spoorwegovergang op de Merseyweg. De regionale omroep Rijnmond schrijft dat de trein op dat moment achteruit reed. Hoe het busje in het pad van de trein terecht kon komen is nog niet duidelijk.

De inzittenden van het busje zijn nagekeken door ambulancepersoneel, maar er bleek niemand gewond. De brandweer heeft de trein met ontvlambare stoffen gecontroleerd, maar er was geen sprake van lekkage.

Het Amerikaanse persbureau Associated Press (AP), een van de grootste ter wereld, is door het Witte Huis 'voor onbepaalde tijd' verbannen uit het Oval Office, het officiële kantoor van president Trump. Ook mag het persbureau niet meer met de president meereizen in Air Force One, het regeringsvliegtuig.

President Trump is ontstemd over het besluit van AP om vast te houden aan de benaming Golf van Mexico, de watermassa tussen Mexico en de zuidelijke staten van de VS. Trump besloot vlak na zijn aantreden vorige maand dat die de naam Golf van Amerika moest krijgen.

Hij kreeg techbedrijven als Apple en Google zover om daarin mee te gaan, maar AP weigert dat. Omdat het gebied deels buiten Amerikaans territorium ligt, houdt AP vast aan de traditionele benaming, met de toevoeging dat de regering-Trump een andere benaming verkiest. AP voegt eraan toe dat het wereldwijd klanten heeft en dus de meest gangbare naam wil gebruiken.

'Leugens'

Afgelopen dinsdag werden verslaggevers van AP voor het eerst geweerd van een persconferentie in het Oval Office. In de dagen erna gebeurde dat vaker bij officiële regeringsevenementen waarbij andere journalisten wel welkom waren. Gisteren werd AP geweigerd bij een persconferentie van Trump samen met de Indiase premier Modi, de leiders van twee van de grootste landen ter wereld.

Trumps woordvoerder Karoline Leavitt zei gisteren dat het aan de president is om te beslissen wie er welkom is bij zijn persmomenten, en dat AP nu de gevolgen ondervindt voor zijn "leugens" over de Golf van Amerika. "Het is gewoon een feit dat het water ten zuiden van Louisiana de Golf van Amerika heet. Ik snap niet waarom media het niet zo willen noemen."

Een andere medewerker uit Trumps entourage, Tyler Budowich, zei dat AP "verdeeldheid zaait, en vasthoudt aan desinformatie" door vast te houden aan de naam Golf van Mexico. "Hun recht op onverantwoordelijke en oneerlijke journalistiek wordt beschermd door het Eerste Amendement, maar ze hebben geen garantie op onbelemmerde toegang tot bepaalde beperkte plekken, zoals het Oval Office en Air Force One."

'Zeer verontrustende escalatie'

Het besluit van het Witte Huis is volgens AP-topvrouw Julie Pace "een zeer verontrustende escalatie" en "een overduidelijke schending van het Eerste Amendement", het onderdeel van de Amerikaanse grondwet dat de persvrijheid en vrijheid van meningsuiting garandeert.

De White House Correspondents' Association, de organisatie van journalisten die verslag doen vanuit het Witte Huis, zegt in een verklaring dat Trump het persbureau "straft omdat zij niet meegaan in het taalgebruik dat de regering graag zou zien. Dit is discriminatie."

Associated Press is een coöperatie zonder winstoogmerk, opgericht in de 19e eeuw en al sinds die tijd standaard aanwezig bij nieuwsgebeurtenissen in het Witte Huis. De verslaggeving van AP wordt gebruikt door duizenden andere nieuwsmedia ter wereld, ook de NOS. Die zijn nu dus verstoken van bepaalde eerstehands nieuws over de regering-Trump.