NOS Nieuws - Algemeen

Marokkaanse veiligheidsdiensten hebben vandaag een grootscheepse politieactie uitgevoerd. Hiermee zou een grote terroristische aanslag van een aan IS gelieerde terreurcel uit de Sahel-regio zijn verijdeld. Er zijn twaalf mensen gearresteerd tussen de 18 en 40 jaar oud. De actie werd in negen verschillende Marokkaanse steden tegelijkertijd uitgevoerd.

In de vroege ochtend zijn er in de steden Laayoune, Casablanca, Fez, Taounate, Tanger, Azemmour, Jersif, Oulad Teima en Tamsna invallen gedaan. Hierbij zijn verschillende eenheden van de Marokkaanse antiterreurpolitie ingezet. Ook is er gebruikgemaakt van speciale honden om explosieven op te sporen. Op meerdere locaties werden omwonenden preventief geëvacueerd.

De Marokkaanse veiligheidsdienst DGST heeft beelden vrijgegeven waarop te zien is wat er bij een van de invallen is aangetroffen. Er wordt onder andere een snelkookpan getoond die zou zijn gevuld met explosieven, steekwapens en een contant bedrag aan Amerikaanse dollars. Bij verdere huiszoekingen werden nepvuurwapens en gedetailleerde plannen voor toekomstige aanslagen gevonden.

IS-commandant

Volgens het onderzoek van de DGST stonden de verdachten in direct contact met een IS-commandant uit de Sahel-regio. Hij zou hen hebben voorzien van financiële en logistieke ondersteuning en instructiemateriaal voor de uitvoering van terreurdaden.

De terroristen hadden volgens de DGST meerdere doelwitten. Ze zouden het hebben gemunt op medewerkers van veiligheidsdiensten, gebouwen van deze diensten, en locaties die belangrijk zijn voor de Marokkaanse economie en buitenlandse belangen in Marokko. Ook waren er plannen voor het plegen van milieuterrorisme, zoals het aansteken van bosbranden.

Marokko wordt internationaal gezien als een betrouwbare partner in de wereldwijde strijd tegen terrorisme. Het Noord-Afrikaanse land was in 2003 voor het eerst doelwit van een terroristische aanslag, toen op meerdere plekken in de stad Casablanca aanvallen werden uitgevoerd, waarbij 33 burgerslachtoffers vielen. Sindsdien is terrorismebestrijding een prioriteit voor de Marokkaanse overheid.

Bij een van de invallen werden onder meer snelkookpannen gevonden die zouden zijn gevuld met explosieven:

Met regelmaat worden er in Marokko invallen gedaan bij mensen die worden verdacht van het beramen van terroristische aanslagen. De operatie van vandaag is qua omvang een van de grootste die er in Marokko zijn uitgevoerd. De afgelopen twintig jaar zouden er ongeveer 200 terroristische cellen zijn opgedoekt in het land.

Met name de activiteiten van terreurorganisatie IS in de Sahel-regio baren Marokko zorgen. Een maand geleden werden er nog twee Marokkaanse vrachtwagenchauffeurs ontvoerd in Burkina-Faso door terroristen. Volgens de DGST heeft Marokko zijn internationale partners al meerdere malen gewaarschuwd voor het gevaar van IS in de Sahel.

Destabiliseren

Volgens IS-kenner en journalist Abdou Bouzerda past het aanvallen en ondermijnen van de Marokkaanse staat in de bredere ideologie van de terreurorganisatie. "IS streeft naar de oprichting van een kalifaat dat zich uitstrekt over de gehele islamitische wereld, waaronder Noord-Afrika. Marokko vormt daarin zowel een symbolisch als strategisch doel", zegt Bouzerda.

Door het plegen van terreurdaden wil IS landen destabiliseren om er vervolgens de macht te kunnen grijpen, legt Bouzerda uit. "Hoewel IS op dit moment niet de militaire kracht heeft om Marokko daadwerkelijk te veroveren, past het ondermijnen van de stabiliteit van het koninkrijk wel in hun stapsgewijze aanpak. IS gelooft dat door terreur te zaaien, regeringen te verzwakken en angst te verspreiden, uiteindelijk hele regio's onbestuurbaar kunnen worden, waarna zij zelf de macht kunnen overnemen."

Dat Marokko veel invloed heeft op het westelijke deel van de Sahel-regio is volgens Bouzerda een belangrijke reden voor IS om het land op de korrel te nemen. "Marokko investeert fors in West-Afrika en de Sahel, met grote belangen in sectoren als het bankwezen, telecommunicatie en infrastructuur. Rabat gebruikt er ook 'soft power' in de strijd tegen extremisme. Zo worden veel imams uit de Sahel in Marokko opgeleid in een gematigde, staatsgezinde vorm van islam."

Doelwit

Ook de rol die het land speelt in de internationale terrorismebestrijding maakt het een doelwit van terreurorganisaties zoals IS. Bouzerda: "De Marokkaanse geheime dienst, de DGST, staat bekend als een van de meest efficiënte in de regio. Marokkaanse inlichtingenoperaties strekken zich uit tot ver in de Sahel en West-Afrika."

Ook speelt Marokko regelmatig op de achtergrond een rol in antiterreuroperaties, vaak samen met westerse landen zoals Frankrijk en de Verenigde Staten. Dat maakt Marokko voor veel jihadistische groeperingen in de regio een obstakel en een vijand."

De Verenigde Staten hebben acht criminele organisaties uit Latijns-Amerika bestempeld als buitenlandse terroristische organisatie. Zes ervan zijn drugskartels uit Mexico, de andere twee zijn bendes uit Venezuela en El Salvador. Het is een stap die president Trump al had aangekondigd in een decreet dat hij tekende op 20 januari, de dag van zijn inauguratie.

"De kartels voeren een campagne van geweld en terreur op het hele westelijk halfrond, die niet alleen landen met een aanzienlijk betekenis voor onze nationale belangen heeft gedestabiliseerd, maar ook de Verenigde Staten heeft overspoeld met dodelijke drugs, gewelddadige criminelen en gevaarlijke bendes", valt te lezen in het decreet.

Voor Trump gaat met het terrorisme-label voor Mexicaanse kartels een langgekoesterde wens in vervulling. Een hardere aanpak van deze criminele organisaties staat al jarenlang op de agenda van de Amerikaanse president. Al tijdens zijn eerste termijn besprak hij met zijn defensieminister Mark Esper de mogelijkheid om drugslaboratoria te bombarderen, zo schreef Esper in zijn memoires. In zijn campagne herhaalde Trump de dreigementen: de mogelijkheid om luchtaanvallen tegen kartels uit te voeren, lag absoluut op tafel.

Aanpak fentanyl

Het aanmerken van Mexicaanse drugskartels als 'terroristisch' lijkt op het eerste gezicht een stap in de Amerikaanse aanpak van de productie en smokkel van fentanyl, de synthetische drug die jaarlijks zo'n 100.000 dodelijke slachtoffers maakt in de VS. Twee namen op de lijst, het Sinaloakartel en het Jalisco Nieuwe Generatiekartel (CJNG) domineren de fentanylmarkt en zijn vrijwel hoofdverantwoordelijk voor de smokkel naar de VS.

Vier andere kartels zijn groeperingen die in sommige staten samenwerken met het Sinaloakartel of het CJNG, en zich naast drugshandel en mensensmokkel bezighouden met afpersing en bedreiging. Met hun activiteiten dragen ze bij aan de stroom Mexicaanse vluchtelingen die nog altijd naar de VS trekt, een andere doorn in het oog van de Amerikaanse regering.

Intensievere bestrijding

Nu deze zes kartels, samen met het Venezolaanse El Tren de Aragua en MS-13 uit El Salvador, als 'terroristisch' zijn bestempeld, krijgen de Verenigde Staten er mogelijkheden bij om deze organisaties aan te pakken. Sinds de jaren negentig gebruiken de VS dit label, maar vrijwel alle groeperingen op de lijst zijn (islamitische) ideologisch gestoelde bewegingen die geweld gebruiken om hun doel na te streven. Hezbollah, Hamas en Al-Qaida zijn enkele van de meest in het oog springende organisaties.

De acht genoemde drugskartels zijn de eerste niet-ideologische criminele organisaties op de lijst. Dat zij nu het terrorisme-label krijgen, betekent een intensievere aanpak. Economische sancties, maar ook, in het meest extreme geval, een militaire interventie. In het verleden ging het om kleinschalige operaties door speciale Amerikaanse eenheden, om bijvoorbeeld de leiders van een organisatie uit te schakelen.

Het idee van een Amerikaanse militaire interventie op Mexicaans grondgebied is de nachtmerrie van de Mexicaanse president Claudia Sheinbaum, die constant hamert op het belang van 'soevereiniteit'. De afgelopen weken werden Amerikaanse spionagevluchten uitgevoerd bij de grens met Mexico en eerder werden er Amerikaanse marineschepen voor de kust van Mexico gesignaleerd. Volgens Sheinbaum gaat het hierbij om verregaande samenwerking tussen de VS en Mexico.

Slechte relatie

Mexicaanse kartels als terroristisch bestempelen leidt echter ook tot problemen voor de Amerikanen zelf. Allereerst is er de definitie van een kartel: het gaat hierbij vaak om versplinterde bewegingen, die elkaar soms onderling bestrijden, met meerdere leiders en inkomstenbronnen. Daarnaast is volgens de Amerikaanse wet iedere persoon of entiteit die bijdraagt aan terrorisme, op wat voor manier dan ook, strafbaar.

80 procent van de fentanyl die tussen 2019 en 2024 de VS werd binnengesmokkeld, werd meegenomen door Amerikaanse staatsburgers. Zij dragen daarmee bij aan het verdienmodel van de inmiddels terroristische Mexicaanse kartels.

Maar wat te denken van de Amerikaanse bedrijven die actief zijn in Mexico. In een enquête uit 2024 zei 12 procent van de ondervraagde bedrijven dat "de georganiseerde misdaad gedeeltelijke controle heeft gekregen over de verkoop, distributie en/of prijsstelling van hun goederen". Daarmee dragen deze bedrijven, in sommige gevallen weliswaar indirect, bij aan terrorisme.

Het blijft daarom voorlopig onduidelijk wat het terrorisme-label betekent voor Mexico, de VS en de organisaties zelf. Ook de nieuwe minister van Defensie Pete Hegseth weigerde eind vorige maand een militaire interventie uit te sluiten. Het zou een nieuw dieptepunt in de verslechterde relatie tussen de twee landen betekenen.

In Egypte is de tombe van farao Thoetmosis II gevonden. Daarmee is volgens de Egyptische autoriteiten het laatste koninklijke graf uit de tijd van de farao's aangetroffen. De vondst werd gedaan door een team van Egyptische en Britse archeologen.

De ingang naar de tombe werd in 2022 gevonden in de bergen ten westen van de Vallei der Koningen in Luxor, waar meer dan zestig graftombes liggen. De wetenschappers dachten dat ze bij het graf waren van een vrouw van een koning. Eenmaal in de tombe bleek het de plek waar farao Thoetmosis II had gelegen.

Huilen

"Ik kon alleen maar huilen", zegt de Britse missieleider Piers Litherland tegen de BBC. "Het is emotioneel extreem turbulent als je iets tegenkomt wat je niet had verwacht." De laatste vergelijkbare vondst was die van het graf van farao Toetanchamon, ruim een eeuw geleden.

In tegenstelling tot het graf van Toetanchamon was de tombe van Thoetmosis II niet ongeschonden. Kort na de begrafenis was het graf overstroomd, schrijft CBS News op basis van de teamleider van de Egyptische archeologen. Later is het lichaam van de koning verplaatst: de mummie van Thoetmosis werd een eeuw geleden al gevonden op een andere plek in de Vallei der Koningen.

"Een deel van de plafondversiering was nog intact", zegt egyptoloog Litherland. Hij beschrijft een blauwe hemel met gele sterren erop. Zulke beschilderingen worden volgens hem alleen in koninklijke tombes gevonden.

Hatsjepsoet en Thoetmosis

Thoetmosis II regeerde zo'n 3500 jaar geleden. Deze periode wordt omschreven als de 18e dynastie van Egypte. Hatsjepsoet was de vrouw van Thoetmosis II, evenals zijn halfzus. Hatsjepsoet werd later een van de weinige vrouwen die als farao over het oude Egypte regeerden.

Twee ondefinieerbare objecten die vandaag in Polen neerkwamen, blijken afkomstig van de Falcon 9-raket van SpaceX, het bedrijf van Elon Musk. Dat meldt het Poolse ruimteagentschap Polsa.

Een deel van de raket werd gevonden op het terrein van een bedrijf in Komorniki, in de buurt van Poznan in het westen van het land. Een vergelijkbaar stuk werd later op de dag gevonden in het bos bij het dorp Wiry, zo'n 30 kilometer verderop. De stukken zijn ongeveer 1 bij 1,5 meter groot.

Ze hadden gecontroleerd moeten neerstorten in de Stille Oceaan, maar de motor begaf het, zegt een astrofysicus tegen de BBC. Daarom werd de raket al gevolgd. Mogelijk zijn er ook stukken neergekomen in Oekraïne, zegt hij.

Poolse media toonden afbeeldingen van de objecten:

Vanochtend tegen 05.00 uur werd een lichtstreep aan de hemel gezien, waarvan werd vermoed dat het ruimteafval van de raket was. Verwacht werd al dat het ruimteafval vandaag de dampkring zou binnenkomen en dat is wat mensen in de vroege ochtend zagen.

Sterrenkundige Theo Jurriens dacht al dat het de tweede trap was van de draagraket Falcon 9, die op 1 februari 22 satellieten lanceerde.

Tweetrapsraket

De plekken waar de onderdelen zijn gevonden zijn afgezet om te onderzoeken of er gevaarlijke stoffen zijn vrijgekomen. SpaceX wordt bij het onderzoek betrokken. De Falcon 9 is een herbruikbare tweetrapsraket die is ontworpen om mensen en materieel de ruimte in te brengen.

De lichtstreep aan de hemel is behalve in Polen ook gezien in Nederland en andere landen in Noord-Europa. Bij het UFO Meldpunt Nederland kwamen meer dan dertig meldingen binnen uit het hele land.

Polen is extra alert op vreemde objecten sinds er in november 2022 twee mensen om het leven kwamen bij de grens met Oekraïne door een Oekraïense luchtverdedigingsraket.

De Amerikaanse politie heeft een groep aangehouden voor een reeks inbraken in huizen van beroemde Americanfootballspelers en basketballers. Bij onder anderen Kansas City Chiefs-spelers Travis Kelce en Patrick Mahomes werd ingebroken. Zeven mannen zijn nu aangeklaagd.

De verdachten hadden het gemunt op villa's van sporters die ten tijde van de inbraken van huis waren en bijvoorbeeld wedstrijden speelden. De gestolen spullen hadden een waarde van omgerekend ruim 2,6 miljoen euro. De inbraken speelden zich volgens de aanklacht af tussen oktober en december vorig jaar.

De verdachten komen uit Chili en zijn tussen de 20 en 38 jaar oud. Ze zouden deel uitmaken van een Zuid-Amerikaanse bende. De Chilenen kunnen veroordeeld worden tot een gevangenisstraf van maximaal tien jaar.

De FBI zei eerder dat criminele bendes openbare informatie en sociale media gebruiken om te achterhalen waar sporters zijn. Zo zijn de speelschema's van NBA- en NFL-spelers makkelijk online te vinden.

Travis Kelce

Uit de huizen van twee Kansas City Chiefs-spelers werden begin oktober onder meer sieraden en horloges meegenomen. Ook werden geldbedragen gestolen. Amerikaanse media meldden destijds dat Patrick Mahomes en Travis Kelce slachtoffer waren geworden. Laatstgenoemde is ook bekend als vriend van Taylor Swift.

De dieven grepen hun kans toen de wereldberoemde sporters een thuiswedstrijd speelden in Kansas City in Missouri. "Je wil dat het niemand overkomt en al helemaal niet dat het jouzelf overkomt", zei quarterback Mahomes over de inbraak.

Selfie

Naast Americanfootballspelers waren ook NBA-spelers doelwit. Zo werd in november ingebroken in het huis van Milwaukee Bucks-speler Bobby Portis. De dieven stalen een kluis met daarin horloges, sieraden, contant geld en designertassen.

Na de inbraak poseerden drie van de aangehouden mannen en een vierde persoon in een selfie met hun gestolen waar. Op deze vrijgegeven foto houden de mannen lachend de gestolen horloges vast. Portis loofde een geldbedrag van omgerekend bijna 40.000 euro uit voor tips over de inbraak.

Ook deelde hij bewakingsbeelden van de inbraak waarop twee personen te zien zijn. In een video zei Portis dat "veel van zijn dierbare bezittingen" gestolen waren.

De selfie werd gepubliceerd door het Amerikaanse Openbaar Ministerie:

Na de golf aan inbraken riepen de NBA en NFL spelers op om extra voorzorgsmaatregelen te nemen. Zo deden spelers er volgens de Amerikaanse sportbonden goed aan om nieuwe alarmsystemen te installeren en waardevolle spullen in beveiligde kluizen te bewaren.

Ook kregen NBA-spelers het advies om waakhonden te nemen.

Op haar telefoon in haar huis in Caracas scrolt de Venezolaanse Noelia door berichten op sociale media. Het gezicht van de Amerikaanse president Donald Trump verschijnt op haar scherm, met daaronder een bericht over uitgezette migranten.

Ze toetst het nummer in van haar echtgenoot, die al snel in beeld verschijnt. "Je bent toch niet het land uitgezet? Ik maak me grote zorgen door alle berichten op sociale media. Ze zoeken mensen ook op hun werk, hoorde ik", zegt ze.

Haar echtgenoot loopt al bellend op straat in de VS en probeert haar gerust te stellen. "Als ik ze zie ren ik snel weg!" zegt hij. Net als honderdduizenden andere Venezolanen zijn er bij dit koppel grote zorgen sinds er een akkoord gesloten is tussen Trump en de Venezolaanse president Maduro.

Terwijl andere landen in Latijns-Amerika in eerste instantie weigerden mee te werken aan het terugnemen van migranten die door de VS in militaire vliegtuigen werden teruggestuurd, sloot Maduro direct een deal.

Lange neus naar de oppositie

Hij hoopt zo onder sancties uit te komen die Trump naar alle waarschijnlijk zou intensiveren na de Venezolaanse verkiezingen van vorig jaar. Die zijn volgens de oppositie en veel andere landen en internationale organisaties in werkelijkheid niet door Maduro, maar door oppositiekandidaat Edmundo Gonzalez gewonnen.

Maar Maduro liet zich begin dit jaar voor de derde keer installeren tot president, zonder de stemresultaten openbaar te maken. Hoewel de VS Maduro niet erkent als staatshoofd maakten de Amerikanen toch afspraken met hem over de uitzetting van Venezolanen.

"Trump handelt uit eigenbelang", zegt Carlos da Rosa Martins, die als politicoloog verbonden is aan de Federale Universiteit van Rio de Janeiro. "Hij wil medewerking met het uitzetten van Venezolanen die in de VS zijn. Het gaat om criminelen, maar ook om burgers die tot nu toe juist een speciale verblijfsvergunning hadden vanwege de politieke en economische situatie in Venezuela onder het autoritaire regime van Maduro."

Volgens hem heeft Maduro ook een groot belang bij zo'n deal. "Maduro kan laten zien dat hij samenwerkt met de Amerikanen en het is een lange neus naar de Venezolaanse oppositie, die juist hoopt op steun van Trump", zegt Da Rosa Martins.

Urenlang niets te drinken

Op de Venezolaanse televisie is de bijeenkomst tussen Maduro en de speciaal gezant van Trump die naar Caracas kwam breed uitgemeten. Terwijl Venezuela uit eigenbelang de Amerikanen dus belooft te helpen, reageerden landen als Brazilië, Honduras en vooral Colombia veel feller toen vorige maand migranten in Amerikaanse legervliegtuigen werden overgebracht naar deze landen.

Ze werden naar eigen zeggen behandeld als criminelen: ze werden geboeid, kregen urenlang niets te drinken en mochten niet naar het toilet. President Lula da Silva van Brazilië reageerde verontwaardigd op deze mensonterende behandeling. Zijn Colombiaanse ambtgenoot Petro weigerde zelfs de Amerikaanse toestellen te laten landen en stuurde ze terug.

Daarop reageerde Trump woedend met importheffingen oplopend tot 25 procent en andere sancties. In eerste instantie verweerde Petro zich door ook met heffingen richting de VS te dreigen, maar uiteindelijk ging Colombia overstag en besloot de uitgezette Colombianen met een eigen vliegtuig alsnog op te halen.

"Het lukt Trump om met chantage de Latijns-Amerikaanse landen tegen elkaar uit te spelen", zegt Da Rosa Martins. "Veel landen zijn voor steun, financieel en politiek, afhankelijk van het machtige Amerika. Bovendien zijn de opgelegde sancties ook vaak persoonlijk richting politici. Als ze bankrekeningen hebben in de VS worden die bevroren of ze krijgen geen visum om naar de VS te reizen."

Het lukt de landen niet om gezamenlijk een vuist te maken. Dat komt mede, zegt Da Rosa Martins, doordat er in sommige landen linkse dan wel rechtse regeringen aan de macht zijn en de zakenelite daar vaak nauwe banden onderhoudt met de VS.

Een spoedvergadering die na de uitzettingen onmiddellijk werd belegd door samenwerkingsorgaan Celac, waarin meer dan dertig Latijns-Amerikaanse en Caribische landen zitten, werd op het laatste moment afgelast. Volgens Celac-voorzitter Honduras was er geen consensus tussen de landen.

De agressieve Amerikaanse opstelling richting Latijns-Amerika, waarbij Trump vooral zijn wil doordrijft, kan Latijns-Amerikaanse landen wel verder richting grootmacht China sturen, dat hier de laatste decennia toch al steeds meer macht krijgt, denkt Da Rosa Martins.

Niet veilig

"Meer dan twintig landen in de regio maken ondertussen deel uit van het Chinese Belt and Road-initiatief en er worden er grote infrastructurele bouwwerken met Chinees geld gebouwd", zegt de politicoloog.

"Het kan de regio veel meer kansen bieden om met China in zee te gaan. Maar dat baart Amerika juist zorgen. Panama stopte al met samenwerking met China na dreigementen van Trump om het Panamakanaal in te nemen. De vraag is wat de andere landen gaan doen als ze onder druk worden gezet."

De Venezolaanse Noelia hoopt niet dat haar man wordt uitgezet en terug moet naar Venezuela. "Natuurlijk mis ik hem, maar als hij terug moet loopt hij gevaar om direct opgepakt te worden. Hij is hier niet veilig en was juist gevlucht voor de repressie van Maduro", zegt ze.

Twee Israëlische militairen die op vakantie waren in Nederland zijn teruggekeerd naar Israël uit vrees voor vervolging. Volgens een pro-Palestijnse actiegroep heeft een van de mannen oorlogsmisdaden gepleegd in Gaza. De Hind Rajab Foundation wilde in Nederland een rechtszaak aanspannen tegen hem.

Op sociale media waren foto's van de twee Israëliërs gedeeld. Een X-account plaatste zondag foto's waarop het tweetal te zien zou zijn op vakantie in Amsterdam. Ook werden foto's gedeeld van geblinddoekte Palestijnen in Gaza die door de militairen gemaakt zouden zijn.

De Israëlische autoriteiten droegen de twee militairen vervolgens op in hun hotelkamer te blijven. Er werd gevreesd voor vervolging en bedreigingen, schrijven Israëlische media. Eerder kregen familieleden van Israëlische militairen in Nederland te maken met intimidatie en bedreiging.

Repatriëringfonds opgericht

Een Israëlische verzekeringsmaatschappij heeft de terugvlucht van de twee militairen naar Israël betaald. PassportCard heeft volgens The Times of Israel een miljoen dollar uitgetrokken voor repatriëring van Israëliërs om mogelijke vervolging wegens oorlogsmisdaden te voorkomen. Militairen krijgen hier steeds vaker mee te maken.

Volgens Israëlische media ging het in Amsterdam voor het eerst om dienstplichtige Israëlische militairen. In eerdere gevallen waren het reservisten van het leger.

Inmiddels is in ruim twaalf landen aangifte gedaan tegen Israëlische militairen van in Gaza gepleegde misdaden. Onder meer in Brazilië is een Israëliër het land uit gevlucht nadat een Braziliaans hof de politie opdracht had gegeven de soldaat te onderzoeken. Deze zaken staan los van de aanklachten tegen Israëlische leiders bij het Internationaal Strafhof in Den Haag.

De Hind Rajab Foundation draagt foto's en video's op sociale media aan als bewijs, waar verdachten soms zelf beelden plaatsen van mishandeling of vernedering van Palestijnse gevangenen. Het Israëlische leger heeft militairen opgedragen dit soort beelden niet meer online te delen.

De Amerikaanse krant The Washington Post heeft eerder enkele filmpjes die zijn gemaakt door Israëlische militairen geverifieerd:

Volgens de Hind Rajab Foundation is een van de uit Nederland gevluchte militairen schuldig aan aanvallen op burgerobjecten. "Die hebben ze zelf opgenomen en publiekelijk gedeeld", zegt Haroon Raza, de juridisch adviseur van de organisatie. Met dit bewijsmateriaal kan de organisatie aankloppen bij het Openbaar Ministerie in Nederland als de verdachten hier verblijven.

Raza noemt het echter "niet handig" dat op sociale media foto's van de twee Israëliërs zijn gedeeld. De actiegroep heeft liever dat bewijsmateriaal in stilte met hen wordt gedeeld. "Dan hebben we tijd om aangiftes in elkaar te zetten." Daarvoor was volgens Raza nu te weinig tijd.

Overigens heeft de organisatie in november vorig jaar zelf foto's gedeeld op sociale media van drie Israëlische militairen die in Amsterdam waren geland. Deze mannen, die de actiegroep oorlogsmisdadigers noemde, zijn vervolgens ook vertrokken uit Nederland.

Genocide

Een groeiend aantal mensenrechtenorganisaties en experts beschuldigt Israël van genocide in Gaza. In Israël worden deze aantijgingen verworpen. Premier Netanyahu stelt dat er sprake is van vooringenomenheid en partijdigheid. Het Israëlische leger beweert dat allerlei maatregelen worden genomen om burgers te ontzien in de strijd tegen Hamas.

Het Internationaal Strafhof heeft arrestatiebevelen uitgevaardigd tegen Netanyahu en voormalig minister van Defensie Gallant. Volgens de ICC-aanklager is er voldoende bewijs voor gerichte aanvallen op burgers en verhongering als oorlogsstrategie door Israël. Tegen inmiddels gedode Hamas-leiders zijn eveneens arrestatiebevelen uitgevaardigd wegens misdaden tegen de menselijkheid. Op 7 oktober richtte Hamas een bloedbad aan onder burgers in Israël.

De getroffenen van de explosies aan de Tarwekamp in Den Haag hebben het geld dat voor hen is ingezameld ontvangen. Bij de overhandiging van de cheque vandaag, zeiden de bewoners en ondernemers dankbaar te zijn voor alle steun.

Een deel van de gedupeerden was er vanmiddag bij in de Haagse wijk Mariahoeve. Ze kwamen samen bij buurtorganisatie Lichtpuntjes van Mariahoeve. Die zette na de explosies bij de Tarwekamp een crowdfundingsactie op.

De actie leverde ruim 650.000 euro op. Dat bedrag is door de Landelijke Federatie van Chinese Organisaties aangevuld met 45.500 euro. Een 8-jarig jongetje dat zijn ouders en zus verloor bij de ramp, maakt deel uit van de Chinese gemeenschap.

Een deel van het totaalbedrag is gebruikt voor de kosten van de crowdfunding. De rest wordt gelijk verdeeld over alle 44 getroffenen; zowel ondernemers als bewoners. Het gaat om ruim 15.000 euro per persoon. Er hoeft geen belasting over te worden betaald, omdat de stichting de anbi-status (algemeen nut beogende instelling) heeft gekregen.

Hoop en licht

De gedupeerden zijn blij met het geld, vertellen ze bij Omroep West. "Ik ga het gebruiken voor praktische dingen", zegt een vrouw. "Een koelkastje, een stofzuiger en een tafel."

De vrouw vindt de nieuwe realiteit nog moeilijk te beseffen. "Ik ben nogal in de war. Je hebt niet meer je eigen dingen", zegt ze. "Er zijn mensen dood die ik kende. We hadden een klein buurtje. Je kwam ze tegen op de galerij en vroeg hoe het met ze ging. Het is een heel gekke gewaarwording."

Een andere man had een winkel in het gebouw. Ook hij krabbelt nog op na de gebeurtenis van 7 december. "Ik zag het allemaal niet meer zitten. Maar nu heb ik nieuwe ontmoetingen en zie ik mensen die ik eerst niet kende. Dat geeft weer hoop en licht."

De cheque werd vanmiddag uitgereikt aan de bewoners en ondernemers van de Tarwekamp:

Vanuit heel Nederland is geld binnengekomen, zegt algemeen directeur van Lichtpuntjes Naomi van Vliet. "Van Groningen tot Maastricht."

Ook kwamen allerlei soorten bedragen voorbij, vertelt ze. "Van 2 euro tot 2000 euro. Vooral die 2 euro zegt mij heel veel. Dat er mensen zijn die het eigenlijk niet kunnen missen, maar ons toch willen helpen."

Explosies

Bij de explosies aan de Tarwekamp kwamen zes mensen om het leven. Vier mensen raakten gewond. Vijf woningen zijn volledig verwoest en omliggende panden raakten zwaar beschadigd.

Na de aanslag hield de politie vier verdachten aan. Op 14 maart moeten zij in de rechtbank verschijnen voor een voorbereidende zitting.

Rebellengroep M23 laat in zijn opmars een spoor van dood en onveiligheid achter in de Democratische Republiek Congo. Miljoenenstad Goma, in het oosten van het land, probeert weer op te starten, maar de littekens zijn groot. Dat blijkt uit ijzingwekkende verhalen van de slachtoffers, zoals de 15-jarige Josué.

Josué ligt voor een operatiezaal te wachten tot een chirurg zijn handen vrij heeft. Zijn ogen zijn afgeplakt met oranje verband. Hij hoort alleen het piepen van de hartslagmonitoren en het rollen van de wielen van de ziekenhuisbedden die in en uit gaan. Hij lijkt gedesoriënteerd. Hard knijpt hij in de hand van een verpleegkundige die hem toefluistert dat alles goed gaat komen.

Maar hij zal nooit meer kunnen zien. Een chirurg van het Rode Kruis gaat deze ochtend de restanten van zijn ogen verwijderen die te zwaar beschadigd zijn om ze te redden. Josué en zijn vriendjes speelden met een onontplofte granaat, vertelt zijn vader in de ziekenhuiszaal van het Ndosho-ziekenhuis in Goma. "Ik weet niet wat de toekomst hem nu brengt."

Wetteloosheid

De toekomst van de hele stad en de regio's Noord- en Zuid-Kivu is onzeker, een gebied waar Nederland bijna drie keer in past. Goma werd drie weken geleden ingenomen door rebellen van M23, een groep die gesteund wordt door Rwanda. Afgelopen weekend viel ook de grote stad Bukavu, na weinig weerstand van het Congolese leger. En M23 gaat door om nog meer gebied te veroveren.

De gevechten in Goma zijn nu voorbij, maar veilig voelen mensen zich niet. Er zijn veel wapens in omloop, gevangenen zijn ontsnapt en er heerst wetteloosheid. In de chaos is er geplunderd en zijn vrouwen verkracht. Toch is het dagelijks leven weer opgestart. Mensen moeten door. Onder toeziend oog van soldaten van M23 die her en der door de stad lopen.

Ondertussen worden de laatste sporen van de oorlog weggewerkt. Op de lokale begraafplaats staan mannen in witte pakken in de grond te scheppen. In de laadbak van een pick-uptruck liggen plastic zakken met lichamen. "We proberen hen eerbiedig te begraven", zegt vrijwilliger Diallo Kamondi. Hij tilt zijn schep op laat hem neerploffen in de zwarte vulkanische grond. Vandaag graaft hij vier graven, net zoals tientallen andere vrijwilligers.

Op deze begraafplaats ligt ook een massagraf. "Daar hebben we een paar weken geleden twee geulen gegraven omdat we geen tijd hadden voor het maken van een individueel graf, het waren er te veel." De laatste lichamen die nog in het mortuarium lagen, krijgen vandaag hun laatste rustplaats.

Hoeveel mensen zijn omgekomen toen Goma werd ingenomen, is lastig te zeggen. De Verenigde Naties houden het voor nu op 3000 en daar zitten soldaten maar ook burgers bij, veelal om het leven gekomen door kruisvuur.

Onder hen is de moeder van de 32-jarige Faida. Faida's gehuil gaat door merg en been. "Mama, waarom heb je ons verlaten?", jammert ze. Ze zit in de slaapkamer van haar moeder. Ze kijkt omhoog naar een groot gapend gat. Het golfplaten dak is omgekruld en zonlicht valt naar binnen op oude kleren van haar moeder die op de grond liggen. "Hier viel een bom", zegt Faida, terwijl ze haar tranen droogt met een doek.

Faida woont net buiten Goma, op een plek die midden in de frontlinie lag. Samen met haar moeder zat ze eerst in een vluchtelingenkamp, maar haar moeder keerde huiswaarts voor het einde van de gevechten. "Ze zei dat ze al te vaak gevlucht was in haar leven."

Faida is nu gedwongen thuis. M23 heeft de vluchtelingen opgedragen terug te gaan. "Maar wat kunnen we hier?", verzucht ze. "Onze huizen zijn kapot en er liggen nog explosieven in het dorp waar kinderen dood van kunnen gaan. Er is geen eten en geen veiligheid. In de chaos is ook alles geplunderd, tot mijn gordijnen aan toe."

Ze vraagt zich af wat haar regering doet, ruim 1500 kilometer verderop, in de hoofdstad Kinshasa. Een regering die telkens weer gefaald heeft om deze regio te beschermen. "We horen dat ze hier vechten om de grondstoffen, omdat we rijk zijn. Maar wij lijden. We voelen ons verraden en vergeten."

In het ziekenhuis van Goma rondt traumachirurg Abdou Sidibe een beenamputatie af. "In mijn leven als chirurg in oorlogsgebieden is het de eerste keer dat ik zo veel ernstige verwondingen zie. Zwangere vrouwen met ernstige buikwonden en kinderen van twee, drie jaar oud wiens ledematen we moeten amputeren. Het is verdrietig, maar alleen dat redt hun leven." Hij verbindt het bovenbeen van een man, terwijl het onderbeen wordt weggedragen.

En dan is het de beurt aan Josué voor zijn oogoperatie. Hij laat de hand van de verpleegkundige los en wordt de operatiezaal in gereden.

In een sorteercentrum van PostNL in Alphen aan den Rijn is een pakket met een drugsingrediënt gevonden. De politie onderzoekt nog om wat voor stof het gaat.

Medewerkers van het sorteercentrum in de Zuid-Hollandse gemeente roken vannacht een vreemde geur bij het pakket. Een aantal van hen voelde zich niet lekker worden, schrijft Omroep West.

Ze maakten rond 03.00 uur melding bij de hulpdiensten. Omdat het mogelijk om gevaarlijke stoffen ging, kwamen naast de politie ook de brandweer en een ambulance ter plaatse.

In het pakket bleek een synthetische stof te zitten die wordt gebruikt bij het maken van drugs. Waar het pakket vandaan komt, is niet bekend, laat een politiewoordvoerder weten. Ook is onduidelijk wat de beoogde bestemming was.

Geen van de medewerkers moest naar het ziekenhuis, aldus de woordvoerder.

Plantaardige drugs zoals cocaïne en heroïne verliezen terrein aan nieuwe, gevaarlijke synthetische varianten:

Prijswinnend theatervormgever Paul Gallis is vanochtend in zijn Italiaanse woonplaats Villadeati overleden. Dat heeft zijn echtgenoot aan persbureau ANP laten weten. Hij was 83 jaar.

De in Amsterdam geboren Gallis was decennialang een van de toonaangevendste decorontwerpers in de internationale theaterwereld. In de jaren 80 en 90 verzorgde hij de decors voor de musicals van Joop van den Ende, zoals West Side Story en Evita. Een deel van zijn ontwerpen wordt nog steeds gebruikt voor musicalproducties over de hele wereld.

Gallis werkte voor theatergezelschappen Globe en Internationaal Theater Amsterdam (ITA). Ook bedacht en maakte hij decors voor diverse opera's en balletvoorstellingen. Hij was productief: in totaal maakte hij meer dan 300 decorontwerpen voor het theater. Zijn werk bracht hem door heel Europa en naar Broadway in New York.

Maquettes met de hand

Voor ieder decor maakte Gallis met de hand een maquette. "We gaan het eerst hebben over de stijl waarin we het willen, en als we daar een richting in bepaald hebben is het toch gewoon zo dom als achter een lege tafel gaan zitten en hopen dat het indaalt, zal ik maar zeggen. Tot nu toe gebeurt dat altijd", zei hij in 2014 in een interview voor operagezelschap Opera Zuid uit Maastricht. Veel van zijn maquettes zijn opgenomen in de collectie van museum Allard Pierson.

De theatervormgever werd onderscheiden met een groot aantal prijzen. In 1991 ontving hij de prestigieuze Prosceniumprijs voor zijn bijdrage aan het Nederlandse theater.

In 2009 kreeg hij voor de productie Anatevka de John Kraaijkamp Musical Award voor het beste decor. Vanwege zijn betekenis voor het toneel in Nederland werd hij benoemd tot Ridder in de Orde van Oranje-Nassau.

Energiebedrijven moeten hun klanten adviseren bij het afsluiten van een nieuw energiecontract en hen ook het beste contract aanbieden. Dat vindt de Autoriteit Consument & Markt (ACM). De toezichthouder maakt zich zorgen over de enorme keuze die consumenten hebben, waardoor ze soms door de bomen het bos niet meer zien.

"Het kiezen van een nieuw energiecontract is te ingewikkeld geworden voor de meeste mensen", zegt ACM-voorzitter Martijn Snoep. Daarom wil de toezichthouder energiebedrijven verplichten om hun klanten daarin te ondersteunen. "Zij weten wel wat goed is en welk contract het beste aansluit bij de situatie van de klant.".

Energiebedrijven hiertoe dwingen is nu niet mogelijk, daar is nog geen regelgeving voor. Uiteindelijk is het aan de politiek. Maar de ACM zegt dat het voor de consument te moeilijk is om een verstandige keuze te maken.

Het beste contract

Volgens Energie Nederland, de branchevereniging van energiebedrijven, is het uitgangspunt dat de klant kan kiezen voor het contract dat het beste bij zijn of haar situatie en wensen past. "Dat hoeft niet altijd het goedkoopste product te zijn", laat een woordvoerder weten.

Daar is de toezichthouder het ook mee eens. "Het gaat ook niet om het goedkoopste contract, maar het beste contract. En dat kan niet iedereen in zijn eentje uitvinden."

Met anderen praten

Nu zijn mensen nog aangewezen op vergelijkingssites en aanbiedingen van verschillende energiemaatschappijen. "Wij raden consumenten aan om zich heel goed te oriënteren en daar ook de tijd voor te nemen."

Bedrijven proberen ook telefonisch klanten te werven of via verkoop aan de deur. "Ga daar niet op in", waarschuwt Snoep. "Het blijft ingewikkeld en je moet een aantal dingen met elkaar vergelijken." De ACM adviseert ook om voor een besluit eerst met anderen te praten die er ervaring mee hebben.

Energie Nederland zegt dat bedrijven wel aan consumenten uitleggen wat de verschillende contracten inhouden en welk contract voor hen de beste keuze is. Daarnaast zeggen ze de facturen zo begrijpelijk mogelijk te maken.

Volgens de ACM zijn er inderdaad bedrijven die dit al doen, maar zou elk bedrijf daar een gewoonte van moeten maken.

Het blijft voorlopig nog onduidelijk of er een totaalverbod komt voor consumenten om rond de jaarwisseling vuurwerk te kopen en af te steken. Bij een debat over een wetsvoorstel van GroenLinks-PvdA en de Partij voor de Dieren lieten verschillende fracties nog niet het achterste van hun tong zien. Ze zijn er nog niet uit of ze een verbod zullen steunen.

In een poging om toch tot een meerderheid te komen, omarmden de initiatiefnemers een alternatief voorstel van ChristenUnie, SGP en CDA met een uitzondering op het verbod.

Zij stellen voor dat georganiseerde groepen, zoals buurt- of dorpsverenigingen, toch toestemming van de burgemeester kunnen krijgen om op een centrale plek veilig vuurwerk af te steken. Dan hoeft er geen vuurwerkprofessional te worden ingeschakeld.

Zo'n ontheffing kan alleen onder strikte voorwaarden worden verstrekt. Er moet worden voldaan aan veiligheidseisen en degene die het vuurwerk afsteekt moet "deskundig" zijn.

"Wij vinden: hoe minder uitzonderingen, hoe beter", reageerde Kamerlid Klaver van GroenLinks-PvdA op het wijzigingsvoorstel. "Dus liever niet. Maar we hebben goed geluisterd naar de Kamer en we kunnen dit goed navoelen."

Volgens hem doet zo'n uitzondering recht aan de tradities die in sommige streken leven. Zolang het maar een uitzondering op de regel van het verbod blijft.

Iedere klap illegaal

De initiatiefnemers zijn ervan overtuigd dat een verbod kan bijdragen tot een rustiger jaarwisseling met minder vuurwerkslachtoffers. Als iedere klap of vuurpot illegaal is, is het voor de politie veel makkelijker om in te grijpen, is hun visie. In het heetst van de strijd is het voor agenten nu niet mogelijk om vast te stellen of vuurwerk legaal of illegaal is.

Hulpverleners vragen ook om een verbod, omdat ze steeds vaker bekogeld en beschoten worden met vuurwerk. Een groot deel van de politiemensen wil inmiddels liever niet meer werken met Oud en Nieuw.

Professionele shows

De afgelopen jaarwisseling waren er meer incidenten dan de jaren ervoor. Legale 'cakeboxen' werden soms op hun kant gezet om agenten of ambulancemedewerkers mee te beschieten.

Fractievoorzitter Ouwehand van de Partij voor de Dieren hamert vooral op de gevolgen van het vuurwerk voor dieren, zowel huisdieren als die in de vrije natuur. Ook veel mensen hebben last van het fijnstof dat in de lucht komt.

Om burgers het plezier van vuurwerk toch niet helemaal te onthouden, kunnen gemeenten besluiten om professionele shows te organiseren. "Dat is ook schadelijk, maar wel veel minder", meent Ouwehand.

Gezagsprobleem

Maar de coalitiepartijen blijven huiverig om in te stemmen met een verbod. PVV en BBB zien er niets in. Volgens Kamerlid Boutkan van de PVV is het vuurwerk niet het probleem, maar loopt het met Oud en Nieuw vooral uit de hand omdat "het gezag op straat de laatste jaren is weggezakt".

Boutkan was zelf in de jaren 80 ME'er in Den Haag. "Als je dan een klap uitdeelde, werd er geen klachtenprocedure gestart. Had je een klap gekregen van de politie, dan zeiden ze thuis: dan zal je het wel verdiend hebben."

BBB-leider Van der Plas vindt dat er met een verbod een eind komt aan een jarenlange traditie waar veel mensen plezier aan beleven. "Moeten die dan lijden onder een stel aso's die zich niet aan de regels houden?"

Verschillende partijen zijn bang dat vuurwerkfans hun vuurwerk gewoon in het buitenland blijven kopen. Ouwehand denkt dat dat de eerste jaren zeker zal blijven gebeuren.

Maar omdat de norm wordt dat er geen vuurwerk meer mag worden afgestoken, zal dat volgens haar afnemen. "Inmiddels steekt ook geen enkele roker meer een sigaret op in de trein of in de kroeg."

Veel discussie in VVD

De afgelopen tijd zijn de ogen vooral gericht op regeringspartij VVD. Die zou het vuurwerkverbod aan een meerderheid kunnen helpen. Binnen de partij is er zeer veel discussie tussen voor- en tegenstanders, maar de Kamerfractie heeft nog geen definitief standpunt ingenomen. Ook NSC is vooralsnog niet voor een totaalverbod, maar heeft alle voor- en tegenargumenten wel in beraad.

Er is nog tijd om een definitief oordeel te vellen. Vandaag gaven de initiatiefnemers van het verbod alleen maar antwoord op de vragen en voorstellen uit de Kamer. Het debat wordt op een later tijdstip afgerond.

Ondertussen gaat de discussie door en wordt gekeken hoe de uitzondering voor georganiseerde groepen precies vormgegeven moet worden. Zo is nog niet helemaal duidelijk hoe zo'n dorpsvereniging aan vuurwerk kan komen, als de verkoop ervan verboden is.

De Raad voor de rechtspraak is "niet te spreken" over het plan van het Openbaar Ministerie om vaker zelf een straf op te leggen in plaats van een zaak voor de rechter te brengen. Dit wil het OM doen bij delicten waarvoor maximaal zes jaar gevangenis staat. Rechtbanken moeten hierdoor meer tijd krijgen voor zwaardere strafzaken.

Verdachten van strafbare feiten als diefstal of vandalisme zullen hierdoor vaker een boete of taakstraf krijgen, in plaats van een door de rechtbank opgelegde gevangenisstraf. "Het betekent dat een celstraf bij tienduizenden zaken feitelijk wordt afgeschaft", zegt voorzitter Henk Naves van de Raad voor de rechtspraak.

Hij vindt het niet kunnen dat het OM "eenzijdig het strafbeleid aanpast". "Dit past niet binnen de rechtsstaat. Zo'n ingrijpende beleidswijziging kun je alleen nemen in overleg met de rechtspraak, en bijvoorbeeld ook de politie en andere organisaties in de strafrechtketen."

Slecht voor de openbaarheid

Ook op het beleid zelf heeft Naves kritiek. Zo wil het OM aanvankelijk alleen bij misdrijven zoals diefstal zelf een straf opleggen, maar later zal dit volgens Naves worden uitgebreid.

Dan zou ook bij delicten zoals mishandeling en woninginbraak minder vaak een gevangenisstraf worden opgelegd, wat nu wel regelmatig gebeurt. "Bijvoorbeeld als er sprake is van recidive en een taakstraf of geldboete maatschappelijk niet meer op hun plaats zijn", zegt Naves.

Bovendien is het slecht voor de openbaarheid van de rechtspraak als het OM vaker zelf beslist over een straf, vindt Naves. "De samenleving kan dan niet zien wat er achter de schermen wordt besproken."

En het is volgens hem juist heel belangrijk dat bijvoorbeeld media kunnen meekijken bij rechtszaken. "Juist in het strafrecht, waar de 'machtige overheid' via het OM mensen beschuldigt van misdrijven, is het van het grootste belang dat deze controle wél kan plaatsvinden", zegt hij tegen NRC.

Vier dagen voor de parlementsverkiezingen in Duitsland gaan bondskanselier Olaf Scholz (SPD) en oppositieleider Friedrich Merz (CDU) voor het laatst een-op-een met elkaar in debat. Dat doen ze op de online-platforms van de kranten Bild en Welt. Het debat is vanmiddag opgenomen en wordt om 20.15 uur uitgezonden.

Het debat is dan ook te zien op YouTube:

CDU/CSU-lijsttrekker Merz gaat in de peilingen aan kop, ruim voor de rechts-radicale AfD en de sociaal-democratische SPD van Scholz. Ze gingen op 9 februari ook met elkaar in debat. Dat debat werd gezien als inhoudelijk en beleefd, al deinsden de hoofdrolspelers er niet voor terug de ander als wereldvreemd neer te zetten.

Morgenavond is er bij de publieke zenders ARD en ZDF nog een slotdebat. Daar doet AfD-voorzitter Alice Weidel als enige lijsttrekker van een grote partij aan mee. CDU, SPD en de Groenen sturen vervangers. Die partijen hebben samenwerking met de AfD na de verkiezingen al uitgesloten.

Als de CDU/CSU de verkiezingen wint, kan Friedrich Merz de volgende bondskanselier van Duitsland worden. In deze video zie je wie hij is:

De Duitse radicaal-rechtse partij Alternative für Deutschland (AfD) wordt onderzocht door Duitse en Oostenrijkse autoriteiten vanwege een mogelijk illegale campagnedonatie van 2,35 miljoen euro. Dat blijkt uit onderzoek van het Duitse weekblad Der Spiegel en de Oostenrijkse krant Der Standard. Het nieuws komt enkele dagen voor de Duitse verkiezingen komende zondag.

De miljoenendonatie zou volgens de AfD zijn gekomen van oud-politicus Gerhard Dingler van de radicaal-rechtse zusterpartij uit Oostenrijk, de FPÖ. Maar uit het onderzoek komt naar voren dat deze donatie vermoedelijk niet van Dingler komt, maar van de Duits-Zwitserse vastgoedmiljardair Henning Conle.

Die zou in december 2,6 miljoen euro hebben overgemaakt naar Dingler, die vervolgens 2,35 miljoen doneerde aan de campagne van AfD. Het was het hoogste bedrag dat de partij ooit gedoneerd kreeg.

Witwassen

Donaties van boven de 35.000 euro moeten door partijen worden doorgegeven aan het Duitse parlement en het moet bekend zijn wie de donatie heeft gedaan. Als de aantijgingen blijken te kloppen, dan zal de AfD een boete van drie keer de donatie moeten betalen, ruim zeven miljoen euro.

De autoriteiten doen nu onderzoek op verdenking van witwassen en geheime partijfinanciering, omdat de partij niet heeft gemeld wie de werkelijke donateur was.

Zowel Conle als Dingler heeft niet gereageerd op vragen van Der Spiegel. Carsten Hütter, penningmeester van de AfD, beweert dat hij "in overeenstemming met de wettelijke vereisten had gehandeld". Hij geeft aan mee te werken met het onderzoek.

De radicaal-rechtse partij is al meermaals beboet vanwege illegale donaties. Conle zelf is betrokken geweest bij één van deze schandalen. Zo doneerde hij in 2017 ruim een ton aan de AfD via Zwitserse rekeningen, terwijl Duitse partijen geen donaties mogen aannemen uit landen buiten de Europese Unie. In november 2020 kreeg de AfD hiervoor een boete van vier ton.

Non-profitorganisatie LobbyControl vindt de beschuldigingen ernstig. "Het is onacceptabel dat de AfD en haar donoren de wetten blijven ondermijnen", aldus de organisatie in een persbericht. LobbyControl pleit voor strenger toezicht. "Het huidige systeem is niet in staat om mensen aan te pakken die opzettelijk de regels willen omzeilen".

Motief onduidelijk

Volgens Aurel Eschmann, expert van LobbyControl op het gebied van partijfinanciering, is het onduidelijk waarom Conle aan de AfD doneert via een tussenpersoon.

"Als Duits staatsburger kan hij zonder problemen doneren. Conle staat bekend als AfD-aanhanger, dus angst voor reputatieschade is daarom een onwaarschijnlijk motief".

Een campagnedonatie van 2,35 miljoen euro is voor Duitse begrippen een hoog bedrag. Dit kalenderjaar kwam alleen een donatie van 1,5 miljoen euro aan de SPD in de buurt. Volgens berichtgeving van Business Insider wordt CDU/CSU het best bedeeld met bijna acht miljoen euro aan donaties, daarna volgen FDP en AfD met elk ongeveer vijf miljoen euro.

Toen wetenschapper Michael Zemp naar de Sarenne-gletsjer keek, dacht hij even dat hij het verkeerde satellietplaatje voor zich had. "De gletsjer was letterlijk weg." De ijskap in de Franse Alpen, lange tijd een populair zomers skigebied, staat nu op de groeiende lijst van verdwenen gletsjers. De Sarenne is een extreem voorbeeld van een brede trend.

Sinds het jaar 2000 is 39 procent van de ijsmassa in de Alpen gesmolten. En dat is bovenop de smelt van de eeuw daarvoor. Wereldwijd is circa 5 procent verdwenen van het ijs in gletsjers buiten de ijskappen van Groenland en Antarctica.

Dit blijkt uit het meest complete onderzoek naar gletsjers tot dusver, woensdag gepubliceerd in het wetenschappelijke vakblad Nature.

Lokaal gevaarlijk

Onder leiding van Zemp verzamelden wetenschappers gegevens uit de hele wereld. Naast de metingen die onderzoekers deden op de gletsjers, ging het ook om diverse soorten metingen met satellieten.

Het krimpen en verdwijnen van gletsjers heeft diverse gevolgen, zegt Zemp, hoogleraar aan de Universiteit van Zürich en directeur van de wereldwijde monitoringsdienst voor gletsjers World Glacier Monitoring Service. "Het beïnvloedt de beschikbaarheid van zoet water, kan lokaal leiden tot gevaarlijke situaties en veroorzaakt zeespiegelstijging."

Na het uitzetten van water door opwarming levert smeltwater van gletsjers de voornaamste bijdrage aan de zeespiegelstijging tot dusver. Als alle gletsjers smelten leidt dit tot een wereldwijde zeespiegelstijging van circa 32 centimeter.

Steeds sneller

Bovenal illustreren smeltende gletsjers volgens Zemp hoe de aarde opwarmt. En die smelt gaat steeds sneller. De afgelopen elf jaar ging een derde meer ijs verloren dan dezelfde periode ervoor.

Dit is zeker niet de eerste schatting van de afname van gletsjers. "Maar die hadden allemaal hun eigen problemen," zegt Bert Wouters, poolonderzoeker aan de TU Delft. Het onderzoek begon met metingen direct op de gletsjers. Alleen gebeurde dat maar bij 50 tot 100 makkelijk toegankelijke gletsjers. "Er zijn ongeveer 275.000 gletsjers wereldwijd."

Omdat de toegankelijke gletsjers sneller dan gemiddeld smelten, gaf dit onderzoek een te pessimistisch beeld. Daarna ontdekten wetenschappers hoe ze satellietmetingen konden gebruiken. Ze maken bijvoorbeeld driedimensionale plaatjes van gletsjers. Daarvoor werden ze gefotografeerd vanuit twee hoeken. Radarsatellieten werden gebruikt om de hoogte van gletsjers in de gaten te houden.

Zwaartekracht meten

Wouters werkt vooral met satellieten die meten hoe sterk de zwaartekracht lokaal werkt. Meer ijs leidt namelijk tot een sterkere werking van de zwaartekracht. Op die manier kun je zien hoeveel ijsmassa er aanwezig is. Als een gletsjer (deels) smelt, neemt de zwaartekracht in de bergen wat af. En in zee, waar het smeltwater heen gaat, neemt die juist toe.

"Dit is de eerste schatting die is gebaseerd op alle gegevens die we hebben", zegt Wouters, die zelf ook meewerkte aan het onderzoek. Voor elke regio werden de gegevens gebruikt die daar de beste inschatting gaven.

NOS-weerman en klimaatwetenschapper Peter Kuipers Munneke reisde in 2021 naar de smeltende Morteratschgletsjer in de Zwitserse Alpen:

Zo heeft het in de Alpen geen zin om te kijken met radarsatellieten (de hellingen zijn te steil) of zwaartekrachtsatellieten (de ijskappen zijn te klein en versnipperd). En dus werd de schatting gebaseerd op driedimensionale satellietbeelden en metingen in het veld.

In het poolgebied zijn juist weer nauwelijks veldmetingen omdat het zo afgelegen is. Aangezien de ijskappen uitgestrekt zijn, levert dat wel goede metingen op van de zwaartekracht.

Nog te redden

"Het is natuurlijk geen grote verrassing dat gletsjers smelten", zegt de Zwitserse ijsonderzoeker Michael Zemp. "Maar we zien nu dat ze elk decennium meer te lijden hebben."

Naast de Alpen gaat het snel in de Kaukasus, het westen van de Verenigde Staten en tropische gebieden. "In al deze regio's verliezen gletsjers elk jaar zoveel ijs dat we ze gaan verliezen als we geen actie ondernemen."

"Er is niet alleen slecht nieuws", zegt Zemp. "We kunnen veel gletsjers nog redden. Elke tiende van een graad minder opwarming voorkomt het verlies van gletsjers, en de problemen die dat veroorzaakt."

Uiteindelijk is volgens hem het enige wat echt helpt dat mensen minder broeikasgassen uitstoten, zoals CO2, die opwarming van de aarde veroorzaken. Het lokaal bedekken van gletsjers met witte doeken kan het onvermijdelijke hoogstens enige tijd uitstellen.

In de Alpen is veel van de smelt in ieder geval niet meer te vermijden. Zelfs in de meest gunstige scenario's verdwijnt deze eeuw meer dan de helft van het resterende ijs.

In Rotterdam is een 20-jarige man aangehouden op verdenking van het plaatsen van berichten op sociale media waarin jihadistisch gedachtegoed wordt verheerlijkt. De man werd in zijn woning opgepakt.

In zijn huis vond de politie materiaal waarop hij vermoedelijk te zien is met een bivakmuts, een beschermend vest en een machete. Deze spullen werden in het huis aangetroffen en zijn in beslag genomen. Ook zijn gegevensdragers meegenomen.

De man wordt verdacht van lidmaatschap van een terroristische organisatie. Het verspreiden en verheerlijken van jihadistisch gedachtegoed is strafbaar.

Er zijn geen aanwijzingen gevonden dat de man concrete plannen had om een aanslag te plegen.

Drie extremistische islamitische predikers die van plan waren te komen spreken op de Ramadan Expo mogen van het kabinet het land niet in. Dat hebben de ministers Van Weel (VVD) en Faber (PVV) bekendgemaakt. Zij hebben daarvoor onder andere advies ingewonnen bij de NCTV.

"Voor haatzaaierij en het vergoelijken van geweld is absoluut geen plek in Nederland", zegt Van Weel. "Onze dijken kunnen niet hoog genoeg zijn om haat, agressie en geweldsverheerlijking te weren", zegt Faber. "Ik wil ze hier gewoon niet hebben en ik denk de meeste Nederlanders ook niet."

Het kabinet geeft hiermee gehoor aan een motie van de Tweede Kamer van JA21 en de VVD. Alleen GL-PvdA, Denk en PvdD stemden tegen. De Kamer wilde dat het kabinet ingreep omdat "deze predikers pedofilie verheerlijken, homoseksualiteit vergelijken met anaalkanker en de gruwelijkheden van 7 oktober door Hamas 'een leugen' vinden".

Utrecht stopte samenwerking

De Ramadan Expo is op 22 en 23 februari in de Jaarbeurs in Utrecht. Er zijn gescheiden ruimtes voor mannen en vrouwen. Vorig jaar stopte de gemeente Utrecht de samenwerking met de Dawah-groep die de Expo organiseert "vanwege het herhaaldelijk uitnodigen van omstreden sprekers", zo meldde RTV Utrecht. Burgemeester Dijksma zei echter niet te kunnen verbieden dat zij komen spreken.

De politie heeft twee minderjarige jongens aangehouden voor het versturen van dreigmails naar een middelbare school in Deventer. Een van de verdachten werd maandag aangehouden, de ander gisteren, laat de politie weten. Het is onbekend of de jongens leerling zijn van de middelbare school.

De e-mails waren gericht aan verschillende locaties van het Etty Hillesum Lyceum in de Overijsselse plaats. Ze werden verstuurd op 30 september, 1 oktober en 10 februari en veroorzaakten flinke onrust.

Op 1 oktober bleven alle vier de locaties gesloten nadat in een mail gedreigd werd met een schietpartij. Daarnaast ging op sociale media een bericht rond met de tekst: "Ik zal iedereen doden zonder genade en niemand sparen."

Ook deze maand ontvingen medewerkers en leerlingen van de school een dreigbrief. Daarin zou het gaan over aanslagen op middelbare scholen.

Opgelucht

De verstuurde dreigmails hebben veel impact gehad op zowel de leerlingen als de ouders, schrijft de directie van het Etty Hillesum Lyceum in een brief aan ouders en leerlingen.

"We zijn opgelucht dat de politie erin geslaagd is twee verdachten aan te houden", aldus de school. "Het toont aan dat het plegen van strafbare feiten (uiteindelijk) niet onbestraft blijft."

E-mailadres leerling

De dreigmails werden verzonden via het e-mailadres van een leerling. Uit onderzoek blijkt dat die er niets mee te maken had, schrijft regionale omroep Oost. De school doet nu onderzoek hoe toegang is verkregen tot het account van de scholier.

De directie benadrukt in de brief dat leerlingen zorgvuldig moeten omgaan met wachtwoorden en persoonsgegevens, om te voorkomen dat derden kunnen mailen vanuit hun e-mailadres.