NOS Nieuws - Algemeen

De 'Vader van de Afrikaanse filmwereld' Souleymane Cissé is op 84-jarige leeftijd overleden. Hij stond bekend als pionier in de Afrikaanse filmindustrie en wist als eerste zwarte Afrikaanse filmmaker de juryprijs van Cannes binnen te slepen.

"Cissé was heel erg goed in wat hij deed", zegt Nederlandse filmmaker en Cissé-fan Shanella Bleecke. Het cinematische oog dat hij had, was volgens haar uniek. "Hij speelde in zijn films met vuur en wist bewegingen van lichamen prachtig vast te leggen." Ook wist hij als geen ander een zwarte huid mooi op beeld te krijgen, iets waar westerse regisseurs volgens Bleecke niet altijd mee overweg kunnen.

De Malinees wordt gezien als een van de grootste Afrikaanse filmmakers ooit. Zijn film Yeelen ('licht' in Cissé's moedertaal Bambara) was een film over Bambara-legendes die zich afspeelden in het 13e-eeuwse Malinese Rijk. Hij won in 1987 de juryprijs op het Filmfestival van Cannes met de film en was de eerste Afrikaanse filmmaker uit de Sub-Sahararegio die deze prestigieuze erkenning kreeg. Yeelen wordt door veel filmliefhebbers gezien als de beste Afrikaanse film ooit.

Dicht bij de cultuur

"Hij bracht met Yeelen Afrikaanse spiritualiteit naar het grote doek", zegt Bleecke. "Iets wat eerder vaak negatief werd afgebeeld als zwarte magie, was nu ineens mooi en dienend." Ze is zelf van Surinaamse komaf en ontdekte mede door Yeelen dat veel van de Surinaamse spiritualiteit te herleiden was naar het Afrikaanse continent.

De film Yeelen:

Het is ook iets wat kenmerkend was voor Cissé: dicht bij je eigen cultuur en taal blijven. Een les die Bleecke in haar carrière als filmmaker meeneemt. Ze ziet het als het terugveroveren van je eigen cultuur als zwarte maker. Het grote publiek moest zo meer moeite doen om de films te volgen en te begrijpen.

Cissé werd in 1940 geboren in Bamako. Als jongetje van zeven raakte hij al geïnteresseerd in films. Hij ging naar school in Dakar en keerde na de onafhankelijkheid van Mali in 1960 terug naar zijn geboorteland. Cissé kreeg een bijbaantje als assistent-filmoperateur en de filmkriebels werden alleen maar sterker. Hij kreeg een beurs voor de gerenommeerde Gerasimov Filmuniversiteit in Moskou. In 1970 keerde hij terug naar Mali en begon zijn carrière in de filmindustrie als cameraman.

Lef

"Film werd gezien als iets van de Franse elite, het was in die tijd erg bijzonder dat je als zwarte man films maakte", zegt Bleecke. Al helemaal omdat hij niet de Franse taal gebruikte. Waar zijn collega's de taal van de voormalige kolonisator aanhielden, produceerde Cissé in 1974 zijn eerste lange film Den Muso in de Bambara-taal. Het ging over een jong meisje met een spraakbeperking dat werd verkracht. Als ze blijkt zwanger te zijn, wordt ze verstoten door zowel haar familie als de verkrachter.

De film werd verboden door de minister van Cultuur en Cissé moest de gevangenis in. De reden voor zijn arrestatie was officieel het "accepteren van Frans sponsorgeld", maar er is veel twijfel of dat de daadwerkelijke reden was. "Hij toonde lef door met zijn films tegen de politiek in te gaan", zegt Bleecke.

De Malinees was een moedige filmmaker die veel prijzen kreeg gedurende zijn carrière. Hij is een van de twee filmmakers die twee keer de topprijs wonnen tijdens het Pan African Film Festival (Fespaco), een van de grootste prijzen in Afrika. Cissé heeft zich altijd ingezet voor de zwarte filmwereld en makers van het Afrikaanse continent. Hij richtte de stichting Ucecao voor West-Afrikaanse makers op.

Oeuvre

De erkenning voor zijn oeuvre kwam pas echt de laatste jaren op gang, zegt Bleecke. In 2023 werd Cissé tijdens het Filmfestival van Cannes geëerd met de Carrosse d'Or-award. Een prijs uitgereikt door de vereniging van Franse filmregisseurs aan filmmakers die hun stempel hebben gedrukt op de filmindustrie met hun innovatieve kwaliteiten en moed.

"Het verbaast me niet dat hij pas na de Black Lives Matter-beweging in 2020 meer erkenning kreeg voor zijn werk." Volgens Bleecke heeft de beweging veel betekend voor zwarte filmmakers. "De afgelopen jaren is er een soort verschuiving geweest in de filmwereld. Ik ben zo blij dat Cissé in zijn laatste jaren dat nog heeft mogen meemaken."

Dochter Marian bevestigde zijn dood en zegt geschokt te zijn door het plotselinge overlijden van haar vader en het "verlies van een man die zijn leven wijdde aan kunst en film".

Reikt Europa de hand of komt Brussel met een harde boodschap voor Donald Trump? Of zoals de Amerikanen zeggen: wordt het carrot of een stick? Die vraag hing boven de besprekingen tussen de Eurocommissaris voor Handel Maros Sefcovic en zijn Amerikaanse evenknie Howard Lutnick, de pas benoemde minister van Handel van de VS.

Beide bestuurders spraken vier uur met elkaar in Washington D.C. Het was de eerste ontmoeting tussen de twee handelspartners over de dreigende handelsoorlog. Het was het startschot van wat ongetwijfeld taaie en complexe onderhandelingen gaan worden tussen de Verenigde Staten en de Europese Unie.

Na afloop sprak Sefcovic van een "intense ontmoeting", maar hij benadrukte dat Europa vooral de hand wil reiken. "We willen een constructieve dialoog hebben om de onnodige pijn van maatregelen en tegenmaatregelen te voorkomen. We beseffen dat we veel gedeelde belangen hebben. De EU is eerder onderdeel van de oplossing dan een probleem."

Botsende handelsvisies

Toch is het twijfelachtig of ze er makkelijk uit komen, want Washington en Brussel hebben botsende filosofieën als het gaat om handel. De EU gelooft heilig in handelsverdragen waar alle deelnemende partners van kunnen profiteren. Trump ziet handel juist als een zero-sum game: er is een winnaar en een verliezer. In zijn visie is het onmogelijk dat twee handelspartners profijt kunnen hebben van dezelfde deal.

Een groot deel van de onderhandelingen ging volgens Sefcovic over de zogeheten wederkerige importheffingen. Het zit de Amerikanen dwars dat buitenlandse handelspartners hogere importheffingen instellen op bepaalde Amerikaanse producten dan wat de VS heft op diezelfde producten uit het buitenland.

Water bij de wijn

Een goed voorbeeld hiervan is de auto-industrie. Europa heft 10 procent op personenauto's uit de VS. Andersom heffen de Amerikanen 2,5 procent op Europese auto's. Dit is al lang een doorn in het oog van Trump. Hij dreigt de importheffingen voor Europese auto's op te trekken naar 10 procent als de EU geen water bij de wijn doet.

Eurocommissaris Sefcovic zei in Washington dat Europa best bereid is de Amerikanen tegemoet te komen en de importheffing op Amerikaanse auto's te verlagen. Maar hij vindt wel dat er iets tegenover moet staan. De Verenigde Staten hebben op hun beurt een importheffing van 25 procent op Europese pick-uptrucks om hun eigen markt te beschermen. Tijdens de onderhandelingen heeft Sefcovic gevraagd om die heffing omlaag te brengen.

"Als het gaat om wederkerige importheffingen, dan moet dit natuurlijk beide kanten op werken. Maar wij zijn zelfs bereid de importheffingen te verlagen op een hele reeks industriële producten, niet alleen auto's."

Staal en aluminium

Sefcovic was ook naar Amerika gekomen om te praten over staal en aluminium. Op 12 maart worden Amerikaanse importheffingen van 25 procent van kracht op staal en aluminium uit alle landen, inclusief landen uit de EU. Brussel heeft Amerika nu gevraagd deze heffingen uit te stellen zolang de onderhandelingen lopen.

Volgens Sefcovic heeft niemand belang bij dit handelsconflict. Hij wees erop dat de Amerikaanse industrie erg afhankelijk is van gespecialiseerd, hoogwaardig staal uit Europa, dat niet of nauwelijks in de VS wordt geproduceerd. Volgens de Eurocommissaris is het dumpen van goedkoop staal door China een veel groter probleem.

"Mijn pleidooi is dan ook: laten we elkaar niet om de oren slaan met importheffingen over en weer. Laten we juist samenwerken om het echte probleem aan te pakken. We worden op dit moment overspoeld met goedkoop staal."

Kwam Europa dan helemaal niet met een stick naar Washington? Sefcovic was daar vrij kort over: "Als de Amerikanen op een oneerlijke en willekeurige manier importheffingen instellen op onze producten, dan zullen we ferm en resoluut reageren. Maar ik wil niet speculeren over hoe, wanneer en de mate van eventuele tegenmaatregelen. Ik ben ervan overtuigd dat we ons best kunnen doen om dit alles te voorkomen."

De afgelopen dagen was het koud en droog. Ondanks de frisse wind hebben veel mensen het ervaren als een paar mooie dagen omdat het erg zonnig was.

Op dit moment is het weer behoorlijk aan het veranderen en dat levert grote verschillen op. Aan het begin van de week kon er nog geschaatst worden, op een dun laagje ijs of op de ijsbaan. Vandaag was het met 6 tot 13 graden al een stuk zachter. De zon is wel verdwenen en er valt ook wat regen.

Het wordt morgen nog een paar graden warmer: 15 tot 17 graden. Maar dat betekent niet dat het ideaal weer is om het terras op te gaan. Stralend zonnig wordt het niet en er zijn ook wolken. Het blijft wel droog.

Na morgen regen

Volgens Weerplaza wordt het niet de warmste 21 februari ooit. In 2021 werd het in De Bilt 16,9 graden en in Eindhoven 18,5 graden.

De dagen daarna gaan we dit soort hoge temperaturen niet meer halen, maar het blijft wel zacht met 10 tot 12 graden. Het gaat daarbij vaker een tijdje regenen.

Minder goed nieuws voor wintersporters

Na het weekend begint in een aantal regio's de voorjaarsvakantie met wellicht de besneeuwde bergen als reisbestemming. Het zachte weer is er niet alleen bij ons: het beïnvloedt ook de sneeuwcondities in de Alpen.

In combinatie met de steeds krachtigere zonnestralen is dat voor wintersporters minder goed nieuws, vooral voor de lagergelegen skigebieden, waar het flink dooit.

In het weekend hebben vooral de bergen in Frankrijk en Zwitserland met meer bewolking te maken en ligt de temperatuur op 2000 meter hoogte al ruim boven het vriespunt.

Later volgt ook de omslag in Oostenrijk. Daarna wordt het wisselvalliger. In vergelijking met de afgelopen dagen zijn dat dus iets minder mooie omstandigheden op de pistes.

Dankzij een nieuwe wet kunnen slachtoffers van huiselijk geweld in Nieuw-Zeeland sneller scheiden van hun partner. De wet, die ook wel 'Ashleys wet' wordt genoemd, kwam er mede dankzij de inzet van ervaringsdeskundige Ashley Jones (27).

"Het was nooit de bedoeling dat mijn huwelijk zou stranden", zegt Jones. Ze was 18 toen ze dacht dat ze de liefde van haar leven had ontmoet. Haar vijf jaar oudere partner had haar via Facebook benaderd. Binnen drie maanden trok hij in bij Jones en haar moeder. "Meteen na onze eerste ontmoeting wist ik dat ik voor altijd bij hem wilde zijn", zegt Jones nu, negen jaar later. Ze trouwden en gingen samenwonen. "Hij zorgde ervoor dat ik me het mooiste meisje ter wereld voelde."

Maar dat gevoel was snel verdwenen. "Hij vernederde me, schold me uit, kleineerde me. Na een tijdje was er niets over van mijn zelfvertrouwen." Toch duurde de relatie nog vier jaar. Toen ze haar partner uiteindelijk verliet, bleef hij haar lastigvallen.

Rode vlaggen

Ze verhuisde naar honderden kilometers verderop om bij haar man weg te komen en vroeg een contactverbod aan. In een opvanghuis voor vrouwen en kinderen leerde ze dat ze te maken had met 'intieme terreur': het soort ernstig huiselijk geweld waarbij sprake is van controle en dwang.

"Intimidatie, bedreigingen, manipulatie, gebroken beloftes, agressie in het verkeer, micromanagen, je niet laten studeren of je rijbewijs halen, je spullen vernielen, je isoleren van vrienden en familie, al je geld uitgeven, schulden in jouw naam maken, je laten smeken om geld of eten, je uitschelden en aan je haren trekken", leest Jones op van een lijst met 'rode vlaggen' die ze in het opvanghuis kreeg. Ze kon alles afvinken.

177.000 gevallen per jaar

Huiselijk geweld komt vaak voor in Nieuw-Zeeland. Ruim de helft van alle vrouwen in Nieuw-Zeeland heeft weleens te maken met fysiek, psychisch of seksueel partnergeweld. Volgens cijfers van de politie werden in 2023 meer dan 177.000 gevallen van huiselijk geweld gemeld, op een bevolking van vijf miljoen.

Dat is een toename van 49 procent sinds 2017. Maar dat is slechts een fractie van het werkelijke aantal, zegt Ang Jury, CEO van de organisatie Women's Refuge New Zealand. "Volgens onderzoek wordt slechts zo'n 30 procent van de gevallen aangegeven. Dat is schrikbarend weinig", zegt ze aan de telefoon.

Jury heeft wel een idee van wat de oorzaken zijn. "We leven in een seksistische wereld. Veel mensen houden vast aan traditionele opvattingen over de plek van vrouwen in het systeem." Vooral tijdens periodes van crisis komt huiselijk geweld vaker voor. "Sinds de coronapandemie is armoede toegenomen. We hebben veel daklozen en te weinig adequate huisvesting. Ook is de toegang tot geestelijke gezondheidszorg en drugs- en verslavingszorg beperkt. Dat heeft allemaal invloed op het aantal gevallen van huiselijk geweld."

Archaïsche wetten

Hulpverlener Rachel Williams van het Hutt Women's Refuge opvanghuis weet nog goed hoe Jones eraan toe was toen ze voor het eerst binnenkwam. "Ze was gebroken", zegt ze. Het duurde even voordat Jones zover was dat ze een scheiding wilde aanvragen. Maar dat kon niet zomaar. Volgens de Nieuw-Zeelandse wet wordt een aanvraag voor een echtscheiding namelijk pas na twee jaar in behandeling genomen.

Dat geldt ook als er sprake is van huiselijk geweld. "Dat betekent voor veel vrouwen dat hun partner controle blijft hebben over hun leven, zelfs al wonen ze niet meer samen", zegt Williams. "Doordat ze verplicht twee jaar getrouwd moeten blijven, kan hun partner misbruik van hen blijven maken."

Jones kon niet geloven dat het zo lang duurde voordat ze voorgoed verlost zou zijn van haar ex. "Dit zijn archaïsche wetten die al veertig jaar niet aangepast waren. Ik wilde daar verandering in brengen, zodat ik sneller kon scheiden", zegt ze. Ze stelde een petitie op die al gauw meer dan 5000 handtekeningen ophaalde.

Samen met hulpverlener Williams ontmoette ze een parlementslid dat zich hard maakte voor haar zaak. Ondanks brede steun duurde het vier jaar voordat de wetswijziging unaniem werd aangenomen in het parlement. De twee jaar wachttijd voor een scheiding geldt nog steeds, maar er wordt een uitzondering gemaakt voor slachtoffers van huiselijk geweld die een contactverbod hebben afgedwongen.

Het was te laat voor Jones, die wegens vertragingen in totaal drie jaar op haar scheiding moest wachten. "Maar tegen die tijd ging het niet meer alleen om mij. Ik wilde ervoor zorgen dat niemand meer hoeft mee te maken wat ik heb meegemaakt." Ze is trots op de wet, die in de volksmond dus Ashleys wet wordt genoemd. "Als je me vier jaar geleden had verteld dat de wet mijn naam zou krijgen, had ik je niet geloofd. Dit gaat de geschiedenisboeken in."

James Bond krijgt na meer dan zestig jaar een nieuwe baas. Amazon Studios heeft een deal gesloten met de familie die de rechten van het Bond-imperium sinds de jaren 60 in handen had. Door de deal heeft Amazon nu de creatieve zeggenschap over de toekomst van agent 007.

"Het is tijd om een stap terug te doen", laat het productiebedrijf van de familie Broccoli weten, die altijd het laatste woord heeft gehad over 's werelds bekendste geheim agent. Het bedrijf, geleid door Barbara Broccoli en Michael Wilson, blijft wel mede-eigenaar van de Bond-franchise. Hoeveel geld met de deal gemoeid is, is niet bekendgemaakt.

Toen de laatste Bond-acteur, Daniel Craig, aankondigde na No Time To Die uit 2021 te stoppen, ontstond er naar verluidt een conflict tussen de twee partijen over hoe het verder moest met Bond. Ook kwam er steeds meer kritiek op de filmserie, die niet meer zou passen in de moderne tijd.

Sindsdien is het stil: zowel over een volgende film, waar Broccoli en Wilson geen toestemming voor zouden hebben gegeven, als over een nieuwe hoofdrolspeler, waarover een golf van speculaties ontstond.

Nieuwe Bondfilm?

De deal met Amazon kan daar verandering in brengen. Het bedrijf, opgericht door multimiljardair Jeff Bezos, was sinds 2021 al in bezit van de rechten over eerdere Bondfilms, maar heeft vanaf nu ook de creatieve teugels in handen over de toekomst van 007. Dat zou de weg kunnen vrijmaken voor een nieuwe Bondfilm, die al relatief lang op zich laat wachten.

De langste periode tussen twee Bondfilms is zes jaar en vier maanden. Er zouden ook plannen zijn voor verschillende spin-off-tv-series voor het streamingplatform van Amazon Prime.

In 1961 kocht Albert Broccoli de filmrechten van auteur Ian Fleming, de geestelijk vader van James Bond. Een jaar later kwam de eerste Bondfilm Dr. No uit. Broccoli produceerde die film en alle Bondfilms die daarna verschenen, totdat zijn dochter Barbara Broccoli en stiefzoon Michael Wilson het van hem overnamen. Het productiebedrijf, inclusief de rechten, namen zij in 1995 over.

In de Brusselse gemeente Anderlecht worden extra veiligheidsmaatregelen genomen na een reeks schietincidenten in en rond het metrostation Clemenceau. Zo is een deel van het plein rond het station sinds vanochtend afgezet met dranghekken om te voorkomen dat er drugs gedeald kunnen worden.

"Clemenceau is een van de zogenoemde hotspots waar veel drugs worden verhandeld en zeker met de schietincidenten van de voorbije week nemen we extra maatregelen", zegt de politie tegen de lokale omroep Bruzz. De politie had de aanwezigheid rond het plein al verhoogd, maar kon niet voorkomen dat er deze week nog werd geschoten.

Verder wil de politie een van de twee toegangen tot het station afsluiten. Het gaat om de toegang waar zaterdag een man om het leven kwam bij een schietincident. De politie wil zo de surveillance in het gebied vergemakkelijken. "We kunnen niet overal tegelijk zijn."

Vervoersbedrijf MIVB zegt dat het een verzoek tot afsluiting van de politie heeft ontvangen, maar dat er nog geen besluit over is genomen.

De politie wil met de maatregelen "de veiligheid verhogen, de buurtbewoners geruststellen en de rust doen terugkeren in de wijk".

Premier reageert voor het eerst

Premier De Wever zegt tegen de VRT niet te kunnen beloven dat het drugsgeweld op korte termijn kan worden gestopt. Het is voor het eerst dat hij zich uitspreekt over het geweld in de hoofdstad. "Als je geweld op straat ziet, is dat de laatste schakel in de ketting die al veel vroeger begint. Dan weet je dat je 10 à 15 jaar geleden niet de juiste maatregelen hebt genomen."

De Wever benadrukt dat hij zijn "volle steun" geeft als er meer maatregelen nodig zijn. Hij verwijst daarbij naar het regeerakkoord, waarin een plan is opgenomen om de georganiseerde misdaad aan te pakken.

Twee doden

In Anderlecht zijn in ongeveer twee weken tijd zeker zes schietincidenten geweest. Tot nu toe zijn er twee mensen om het leven gekomen en vier mensen gewond geraakt.

De burgemeester van Anderlecht en het Openbaar Ministerie stellen dat de beschietingen te maken hebben met het drugsmilieu en spreken van een "bendeoorlog om territorium".

In de pauze of tijdens een tussenuur een plek zoeken op school voor een gebed, dat mag op veel scholen niet. Leerlingen van ruim 180 middelbare scholen zeggen tegen NOS Stories dat ze niet mogen bidden op school. "Ze stoppen ons wanneer we bidden", laat een leerling weten. Iemand anders zegt: "Ik bid stiekem, maar als je wordt gepakt krijg je straf."

Volgens het College voor de Rechten van de Mens staan scholen in veel gevallen niet in hun recht als ze bidden verbieden. Het Landelijk Aktie Komitee Scholieren (LAKS) maakt zich dan ook grote zorgen.

"Niet mogen bidden vinden wij absoluut discriminatie", zegt LAKS-voorzitter Puk Donken. "In de samenleving waarin wij leven, met verschillende mensen en achtergronden, vinden wij dit niet thuishoren."

Samira en Meysa vertellen dat ze stiekem bidden of net buiten school een plek zoeken voor het gebed:

Zo'n 35 procent van de jongeren noemt zichzelf religieus, blijkt uit de laatste cijfers van het CBS. Voor veel religies is bidden een belangrijk onderdeel. "Het maakt je moslim", vertelt scholier Meysa.

In de islam zijn er vijf gebeden per dag. Daardoor is de kans groot dat er een gebedstijd tijdens school valt. "Als je te laat bent, dan moet je het volgende gebed inhalen en dan zit je achter elkaar gebeden te doen. Dat voelt niet goed", zegt Samira.

Uit de reacties die NOS Stories kreeg, blijkt dat vooral moslims last hebben van een verbod, omdat zij op vaste tijden moeten bidden en er een ritueel bij komt kijken. Maar ook christelijke leerlingen laten weten dat ze last ervaren, omdat bidden niet mag.

Bij Meya en Samira op school, het Stanislascollege Westplantsoen in Delft, mag er volgens hen niet gebeden worden. "Ik deed mijn gebed altijd op school in de kantine of in de aula", zegt Samira. "Maar nu word ik daar vaker en sneller op aangesproken. Dan zei een docent dingen als: 'Kun je dat even niet doen, kan dat ergens anders?'"

Bij sommige scholen staat een gebedsverbod in de schoolregels, maar vaker wordt er door school mondeling gezegd dat het niet is toegestaan. "De directeur vertelde mij dat het niet mag, en dat ik een andere school moet zoeken als ik ermee doorga", vertelt een leerling. Scholieren bidden daarom vaak stiekem in school, of bijvoorbeeld in het fietsenhok of in een parkeergarage in de buurt.

Bij Meysa en Samira staan de regels rondom bidden ook niet zwart op wit, maar ze zijn verschillende keren door school aangesproken tijdens het bidden. De leerlingen zijn al vaker in gesprek gegaan met de directeur en hebben ook een petitie aangeboden voor een speciale gebeds- of stilteruimte.

De directeur van het Stanislascollege, Jeroen van der Kraan, laat weten dat het een open katholieke school is en dat elk geloof is toegestaan, maar dat ze geen speciale ruimte faciliteren. Volgens hem is er geen brede behoefte vanuit leerlingen en zijn er geen lokalen vrij. Ook zijn er volgens hem in de buurt voldoende kerken, synagogen en moskeeën. Wel staat het volgens hem "iedere leerling vrij om de ogen te sluiten en aan God te denken."

Bidden niet zomaar verbieden

Het College voor de Rechten van de Mens zegt dat een school niet voor een gebedsruimte hoeft te zorgen. Maar een school mag bidden in eigen tijd van de leerling in het schoolgebouw ook niet zomaar verbieden. Op een openbare school is dit volgens het College in strijd met de wet.

Op het bijzonder onderwijs, zoals een christelijke school, kan dat net weer anders zijn. Zo'n school mag het onderwijs inrichten volgens eigen religie en hoeft religieuze gebruiken niet toe te staan als die in strijd zijn met de eigen godsdienst. Maar de school moet dan wel kunnen aantonen dat het echt niet samengaat.

Het LAKS adviseert leerlingen die hiermee te maken krijgen naar hun schoolleiding te stappen. "Laat je horen en weet dat je bepaalde rechten hebt", zegt Puk Donken. Ook kunnen ze altijd bellen naar de klachtenlijn van het LAKS.

Delta Air Lines biedt alle passagiers van het vliegtuig dat afgelopen maandag neerstortte in Toronto een schadevergoeding aan van 30.000 dollar, omgerekend ruim 28.000 euro. Hoe het ongeluk kon gebeuren, is nog steeds onduidelijk.

Het toestel gleed over de landingsbaan, belandde op zijn kop en vloog in brand. Alle tachtig inzittenden overleefden het en konden op tijd uit het vliegtuig komen. 21 mensen moesten voor controle naar het ziekenhuis. Op één na zijn ze allemaal inmiddels weer thuis.

Hoewel er geen dodelijke slachtoffers vielen, was het voor de passagiers een aangrijpende gebeurtenis. Tegenover de BBC omschrijft een van hen het geluid van "beton en metaal" op het moment van neerstorten. Een ander zegt dat passagiers ondersteboven "als vleermuizen", in hun stoelen hingen.

Bekijk hier beelden van net na de crash:

Volgens het Canadese CBC News overwegen sommige inzittenden juridische stappen te nemen tegen de luchtvaartmaatschappij. Twee van hen hebben een advocatenkantoor ingeschakeld gespecialiseerd in luchtvaart.

Delta Air Lines zegt dat de 30.000 dollar een teken is van goede wil richting de slachtoffers en benadrukt dat het geen poging is om mensen te laten afzien van een gang naar de rechter.

Toestel geruimd

Het neergestorte toestel is van de landingsbaan gehaald en wordt in een hangar verder onderzocht. Ook wordt nog onderzocht hoe het ongeluk kon gebeuren.

De topman van Delta Air Lines zegt dat de piloten van het toestel ervaren zijn en ook weten hoe ze in winterse omstandigheden moeten vliegen. Ten tijde van het ongeluk was er een harde zijwind en stuifsneeuw.

De Canadese onderzoeksraad voor transport ondervraagt inzittenden en getuigen en heeft ook de inhoud van de zwarte dozen gedownload, om een mogelijke oorzaak te achterhalen.

De politie heeft een vierde verdachte aangehouden voor de kunstroof in het Drents Museum in Assen. Het gaat om een 26-jarige man uit Heerhugowaard. De drie mensen die de politie eerder aanhield, zitten nog altijd vast.

De vierde verdachte werd vanochtend aangehouden in de Noord-Hollandse plaats Obdam, niet ver van Heerhugowaard. Wat de relatie is tussen de vierde verdachte en de andere drie is niet duidelijk. Volgens de politie gaat het niet om de man van wie de politie beelden heeft verspreid uit een bouwmarkt in Assen. Naar die persoon is de politie nog op zoek.

De aangehouden man zit in volledige beperking. Dat betekent dat hij alleen contact met zijn advocaat mag hebben. De man is aangehouden na onderzoek van de recherche. Hij wordt door de politie gehoord over zijn rol bij de kunstroof.

Na de aanhouding heeft de politie onderzoek gedaan op verschillende locaties, waaronder een garagebox in de gemeente Koggenland en in een woning in Heerhugowaard. De politie heeft gegevensdragers, twee voertuigen en kledingstukken in beslag genomen.

Helm en armbanden

Bij de inbraak in het museum, eind januari, zijn archeologische kunststukken uit Roemenië buitgemaakt. Onder de stukken zijn een helm van bijna zuiver goud en drie armbanden. Die waren geleend van het Nationaal Historisch Museum in de Roemeense hoofdstad Boekarest.

De stukken zijn nog altijd niet teruggevonden. Als dat niet gebeurt, moet de Nederlandse regering de schade ervan betalen. Dat komt mogelijk neer op 5,8 miljoen euro, het bedrag waarvoor de gestolen stukken verzekerd waren.

In onderstaande video zie je de helm van Cotofenesti:

Het lukt Nederland niet om de hoeveelheid grondstoffen die we gebruiken fors terug te dringen. Het doel van de overheid om in 2030 de helft minder mineralen, metalen en fossiele grondstoffen te gebruiken lijkt niet haalbaar. Dat constateert het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) in een nieuw rapport over de zogeheten circulaire economie.

"Helaas moet het PBL constateren dat dit te laag op het prioriteitenlijstje van de overheid staat", zegt directeur Marko Hekkert. "Verschillende crises vragen om aandacht, zoals de stikstofcrisis en de wooncrisis. Maar dit is ook een crisis in slow motion."

Het is niet voor het eerst dat het PBL constateert dat het niet opschiet met de overstap naar een circulaire economie. In 2021 zei het instituut ook al dat Nederland meer moet doen om grondstofverspilling tegen te gaan. En al in 2019 zei het PBL dat er niet genoeg gebeurde om de doelstelling voor 2050 te halen.

Volgens het PBL is de Nederlandse economie nu te afhankelijk van de levering van cruciale zeldzame materialen, die vaak uit China komen. "Als we morgen door geopolitieke ontwikkelingen worden afgesneden van grondstoffen, dan kan het snel gaan met minder grondstoffengebruik", aldus Hekkert. "Maar nu voelt het blijkbaar nog niet urgent genoeg om slapeloze nachten van te krijgen."

Grondstoffengebruik steeg

In 2022 gebruikte Nederland meer mineralen, metalen en fossiele grondstoffen dan in 2020. In plaats van de gewenste daling was er dus sprake van een stijging. Het PBL tekent daar wel bij aan dat 2020 een bijzonder jaar was, omdat door corona aanzienlijk minder fossiele grondstoffen werden gebruikt.

Maar 2022 was volgens het PBL ook een bijzonder jaar, omdat toen door de hoge prijzen vanwege de oorlog in Oekraïne het grondstoffengebruik lager lag. Ten opzichte van langer geleden, 2016, is er wel sprake van een daling van het grondstoffengebruik.

Volgens het PBL moet de overheid meer doen om het grondstoffengebruik terug te dringen en een circulaire economie te stimuleren. Bijvoorbeeld door bedrijven meer te verplichten het afval van hun producten ook weer in te zamelen en te hergebruiken.

De laatste jaren is dat bijvoorbeeld gebeurd met blikjes en plastic flesjes. Ook kan de overheid het goede voorbeeld geven door meer circulair gemaakte producten in te kopen. Zo kan er ook een grotere markt ontstaan daarvoor.

Reparaties duur

Dat het niet goed gaat met de overstap naar een circulaire economie bleek afgelopen jaar, toen verschillende Nederlandse plasticrecyclers failliet gingen. Dat kwam mede doordat nieuw plastic goedkoper is dan gerecycled plastic. Het PBL vindt dat een subsidie kan helpen om het prijsverschil tussen nieuw en gerecycled plastic te verkleinen.

Volgens het planbureau kopen consumenten ook nog te weinig circulaire producten. "Voor een groeiend deel gaat het daarbij om goedkope spullen van lage kwaliteit. Naast fast fashion bestaat er inmiddels ook fast furniture", meubels die niet lang meegaan. Consumenten staan wel open voor het repareren van spullen. Maar dat lukt vaak maar moeilijk, omdat reparaties duur zijn en lang duren.

Minister Wiersma kan zich niet beroepen op wetenschappelijk onderzoek bij het versoepelen van de stikstofregels. Het aanpassen van de regels is vooral een politieke keuze. Dat maken verschillende wetenschappers duidelijk in hun advies aan de minister in de zoektocht naar een zogenoemde "rekenkundige ondergrens". Die grens zou het voor kleine stikstofuitstoters mogelijk moeten maken om zonder stikstofvergunning te werken.

Wiersma zei afgelopen vrijdag in De Telegraaf dat ze wetenschappers heeft gevraagd waar die grens zou kunnen liggen. "We hebben aan de wetenschap gevraagd: is het te onderbouwen dat die grens hoger moet zijn, net als in andere landen. Het antwoord is: ja."

Uit stukken die de minister vandaag openbaar heeft gemaakt, na berichtgeving vanochtend bij de NOS, blijkt dat het antwoord ook geregeld was: "Dat moet u zelf beslissen."

Politieke keuze

Aan wetenschappers werd gevraagd om een rapport van hoogleraar Arthur Petersen te beoordelen, dat minister Wiersma wil gebruiken als basis voor nieuw stikstofbeleid.

De reacties op het rapport gaan alle kanten op. Een deel van de inzenders is het met Petersen eens dat de regels soepeler kunnen, een deel wil ze zelfs nog verder versoepelen dan Petersen in zijn rapport voorstelt, een ander deel vindt het rapport slecht onderbouwd en vreest dat de soepelere stikstofregels zullen sneuvelen bij de rechter.

Maar wat vooral opvalt, is dat meerdere wetenschappers erop wijzen dat dit vraagstuk niet enkel aan wetenschappers moet worden voorgelegd. "Er bestaat mijns inziens op wetenschappelijke gronden geen verantwoorde keuze. Elke keuze is een politieke keuze", schrijft Willem Asman, eigenaar van een zelfstandig stikstofadviesbureau.

Janneke van Dis van de Universiteit Utrecht stelt dat de minister ervoor kiest om technische beperkingen leidend te maken bij het bepalen van de regels. "Wellicht een te verdedigen keuze, maar niet op grond van wetenschap alleen."

Huidig model onwenselijk

Een ruime meerderheid van de geraadpleegde wetenschappers vindt de huidige situatie onwenselijk. Nu wordt met een model berekend hoeveel stikstofuitstoot van bijvoorbeeld een boer terechtkomt in de natuur. Elk beetje stikstof is te veel, waardoor voor elke uitbreiding of bouwactiviteit een nieuwe vergunning moet worden aangevraagd. Veel inzenders vinden het wenselijk dat die regels worden versoepeld.

De vraag die daaruit volgt is: hoeveel moeten ze dan worden versoepeld? Petersen stelt voor dat projecten waarvan is berekend dat ze niet meer dan 1 mol stikstof per hectare per jaar bijdragen aan het stikstofprobleem, worden vrijgesteld van de vergunningsplicht.

Duizenden plekken

Een aantal van de wetenschappers is dat met hem eens, maar dat geldt lang niet voor allemaal. Jurist Chris Backes bijvoorbeeld is op zich voor versoepeling van de huidige grens, waarin elke gram stikstof te veel is, maar noemt de boodschap van Petersens rapport "niet juist en ook niet onderbouwd".

Verschillende wetenschappers wijzen er ook op dat 1 mol extra uitstoot van één boerderij of bouwproject weliswaar geen groot probleem oplevert, maar dat er wel een probleem ontstaat als op duizenden plekken tegelijk extra stikstof wordt uitgestoten dankzij de nieuwe versoepelde regels. Daaraan gaat het rapport van Petersen in de ogen van deze wetenschappers te makkelijk voorbij.

Opvallend is dat het Planbureau voor de Leefomgeving in grote lijnen wel positief is over de voorstellen van Petersen. Een ander groot Nederlands wetenschappelijk instituut, het RIVM, stelt juist dat er geen wetenschappelijke onderbouwing bestaat voor het instellen van een rekenkundige ondergrens.

Vanmiddag debatteert de Tweede Kamer met minister Wiersma over haar stikstofbeleid.

Frits Korthals Altes, die op 93-jarige leeftijd is overleden, was een VVD'er met een lange staat van dienst. Hij was partijvoorzitter, minister van Justitie in de kabinetten-Lubbers I en II, senator en voorzitter van de Eerste Kamer. Daarnaast bleef hij, op een onderbreking tijdens zijn ministerschap na, altijd actief als advocaat.

Zijn verdiensten gedurende een halve eeuw politiek werden beloond. In 2001 werd hij benoemd tot minister van Staat. Dat is een eretitel die maar aan weinigen wordt gegeven. Na het overlijden van Korthals Altes zijn er nog zeven.

Hij was ook erelid van de VVD. In die hoedanigheid schoof hij in januari 2023 nog aan bij een diner ter gelegenheid van de 75-jarige verjaardag van de partij. Die bestond pas acht jaar toen hij zich er, een jaar voor zijn afstuderen aan de Universiteit Leiden, bij aansloot. De partij was hem nog altijd even lief, zei de inmiddels 91-jarige in het AD.

Hij weersprak de kritiek dat de VVD onder toenmalig partijleider Rutte te veel naar links zou zijn opgeschoven, of dat er sprake was van vervlakking "De VVD is altijd een partij geweest voor het dragen van eigen verantwoordelijkheid en een overheid die alleen aanvult als mensen tekortkomen. Daarin is niets veranderd die 75 jaar."

'Kleine Frits'

Korthals Altes werd vanwege zijn 1,67 meter vaak 'kleine Frits' genoemd in contrast met zijn 1,87 meter lange partijgenoot 'grote Frits' Bolkestein, een andere VVD-coryfee die deze week overleed. De twee hadden samen op het Barlaeus Gymnasium in Amsterdam gezeten.

Korthals Altes was minister van Justitie in de jaren 80. Dat was de tijd van de kruisrakettendiscussie, de krakersrellen en gewelddadige aanslagen van actiegroepen als RaRa. Hij vond dat de politie hard moest optreden tegen ongeregeldheden. Hij was daarom niet geliefd in linkse actiekringen.

Slap jaren-60-optreden werkte niet, had hij na de ongeregeldheden rond de inhuldiging van koningin Beatrix in 1980 geconstateerd. "Het enige wat (...) helpt is snel een overmacht aan politie op de been brengen en de onrust in de kiem smoren", vatte hij zijn visie achteraf samen in Trouw. "Het is net zoals bij hoogwater. Je kunt beter de dijken verhogen, dan dat je daarna moet gaan dweilen."

De jaren 80 waren ook de tijd van de criminele ontvoeringen, waarin beslissingen op leven en dood moesten worden genomen door de minister van Justitie. Korthals Altes ergerde zich later aan het romantische beeld dat hiervan geschapen werd, bijvoorbeeld in de speelfilm De Heineken Ontvoering (2011). "Die was wel zo ver van de waarheid af, dat ik dacht: dit wordt te gek", zei hij in Het Parool.

Bekijk hier een terugblik op zijn carrière:

Hij besloot zijn memoires te schrijven. Het werd een vuistdik boek, van ruim 660 pagina's, plus nog honderden pagina's die alleen online te lezen waren. In 2017 kwam het uit onder de titel Zeven Politieke Levens. Het verhaalt onder meer over zijn rol in de nacht van de vrijlating van Toos van der Valk. Het losgeld van zo'n 13 miljoen euro was al betaald, maar de vrouw van hotelmagnaat Gerrit van der Valk zat nog steeds vast.

Ondertussen werd de boodschapper van de ontvoerders gevolgd en Korthals Altes had de Duitse politie opgedragen hem om middernacht te arresteren, met alle risico's voor Van der Valk van dien. Dat soort besluiten nemen was "heel zwaar", stelde hij in zijn memoires. Om 23.30 uur, een half uur van tevoren, kwam tot zijn grote opluchting, het bericht dat ze was vrijgelaten en dat haar leven niet meer in gevaar was.

Een andere grote kwestie in zijn tijd als minister van Justitie was de dood van de 23-jarige kraker Hans Kok in een politiecel. De vraag was of hij door politiegeweld was overleden, maar na drie onderzoeken was de uiteindelijke conclusie dat een combinatie van een longontsteking, het gebruik van alcohol en medicijnen en verwaarlozing op het politiebureau hem fataal was geworden.

In de zaak-Kok zijn grote fouten gemaakt, memoreerde Korthals Altes desondanks in 2019 in een interview met Sven Kockelmann. Er was aanvankelijk snel een onderzoekje gedaan, waaruit naar voren kwam dat de Amsterdamse politie niets te verwijten viel. "Maar dat was op losse gronden", aldus Korthals Altes. "En voordat je dan geregeld hebt dat er echt een gedegen onderzoek komt, waarbij de onafhankelijke rechter tot conclusies komt. Dat was iets dat veel eerder had gemoeten."

Twee van Breda

Wat hem het meest bijbleef uit zijn periode als minister van Justitie was de vrijlating, in 1989, van de Twee van Breda. Dat waren de laatste twee Duitse oorlogsmisdadigers die in een Nederlandse gevangenis een levenslange straf uitzaten. De discussie over wat er met hen moest gebeuren leidde al zo'n twintig jaar tot heftige emoties. De VVD stond steeds aan de kant van de tegenstanders van gratie, die vrijlating te pijnlijk vonden voor de oorlogsslachtoffers.

Korthals Altes veranderde langzamerhand van mening en zei op een gegeven moment in de Tweede Kamer dat hij tot de voor hem "heel moeilijke conclusie" was gekomen dat het doel dat met het nog langer vasthouden van de twee werd beoogd "helaas" niet werd bereikt. Het leek hem beter om ze "uit onze samenleving uit te bannen".

In zijn memoires schreef hij later: "Bij elke publicatie of publieke uitlating werden bij veel slachtoffers de wonden weer pijnlijk opengereten. Ik vroeg me af of ik niet beter een eind kon maken aan de detentie. De schok zou heftig zijn, maar eenmalig. Was dat niet beter dan de steeds vaker terugkerende effecten van de aanhoudende publiciteit?"

Meer Bolkestein dan Nijpels

Korthals Altes werd in de 'linkse' jaren 80 wel gezien als een kille, rechtse houwdegen. Hij steunde de grote bezuinigingen onder premier Lubbers en was als minister van Justitie een man van recht en orde. Hij had het niet op het 'Veronica-liberalisme' van partijleider Ed Nijpels, die hij ook als mens verafschuwde. Toen Nijpels fractieleider was en Korthals Altes het VVD-smaldeel in het eerste kabinet-Lubbers aanvoerde, werkten ze volkomen langs elkaar heen, waardoor ze elkaar voor voldongen feiten stelden. Het droeg bij aan het beeld van chaos en stuurloosheid van de VVD, wat bij de verkiezingen van 1986 resulteerde in een grote nederlaag en het aftreden van Nijpels.

Nijpels werd in eerste instantie opgevolgd door Joris Voorhoeve, die de rust in de VVD niet wist terug te krijgen. Korthals Altes was opgelucht toen zijn oud-schoolgenoot Bolkestein in 1990 aan het roer kwam te staan. Wel had hij er moeite mee dat Bolkestein in 1994 met de PvdA - de traditionele tegenpool van de VVD - ging regeren, maar later gaf hij toe dat Bolkestein gelijk had gehad.

Tegelijkertijd had hij moderne liberale ideeën. Zo wilde hij in 1985, in lijn met het standpunt van zijn partij, seks met jongeren vanaf 12 jaar legaliseren. Alleen als er sprake was van omkoping, machtsmisbruik of misleiding zou er straf op moeten volgen. Er werd in die tijd anders tegen dit onderwerp aangekeken. De vereniging voor pedoseksuelen Martijn, inmiddels verboden, was nog een serieuze gesprekspartner. Desondanks was de maatschappelijke ophef zo groot dat de minister van Justitie zijn wetsvoorstel nooit indiende.

Binnen de VVD stond Korthals Altes uiteindelijk bekend als een wat afstandelijke, maar loyale man van het midden. Een bemiddelaar ook, op wie een beroep op kon worden gedaan als er strubbelingen waren binnen de partij.

Het Openbaar Ministerie eist twaalf jaar gevangenisstraf en tbs met dwangverpleging tegen de 39-jarige Vishal R., die in 2022 probeerde zijn ex-vrouw te vermoorden.

Hij schoot haar in haar woning in Bergschenhoek van dichtbij in het hoofd, wat haar een oog kostte. De officier van justitie spreekt van een wonder dat zij de moordpoging heeft overleefd. De kogel zit nog altijd in haar hoofd.

Vorig jaar formuleerde het OM dezelfde eis in deze zaak. Maar omdat de verdachte het niet eens was met de tbs-eis, bood hij aan om zich alsnog psychologisch te laten onderzoeken. Dat is nu gebeurd.

Hoewel er geen psychische stoornis is vastgesteld, besloot de officier van justitie om de strafeis van destijds te handhaven. "Er mankeert hem echt wel iets. Welke stoornis dat is, moet in een tbs-kliniek worden bekeken."

Het slachtoffer, de 38-jarige Suraya, vertelde in de Rotterdamse rechtbank dat ze andere vrouwen wil waarschuwen voor "monsters" zoals haar ex-man. In zes op de tien gevallen van vrouwelijke slachtoffers van moord of doodslag in Nederland is de dader hun partner of ex. In deze gevallen is sprake van femicide. Bij mannelijke slachtoffers is de dader in 15 procent van de gevallen de partner of ex.

Acht keer aangifte

In een interview met de Volkskrant zei Suraya vandaag dat ze al jaren werd mishandeld voordat ze in maart 2020 haar ex-man verliet. "Ik dacht: Mijn dochter mag niet gaan denken dat geweld normaal is; we moeten hier weg, maar hoe?'' Hierna dook ze onder bij familieleden en in een opvanghuis, maar haar ex-man wist haar telkens op te sporen. Minstens acht keer deed Suraya aangifte.

Op die avond in maart 2022 drong Vishal R. haar huis binnen en schoot Suraya in haar hoofd. Wat volgde was een dagenlange strijd in het ziekenhuis op de rand van leven en dood.

Nu is Suraya blind aan haar linkeroog en proeft en ruikt ze niets meer. "Wat ik het meest mis, is de geur van mijn dochter. Maar elke keer dat ik op het nieuws hoor dat er weer een vrouw is vermoord, denk ik: godzijdank, ik leef nog. Ik heb nog maar één oog, maar daarmee kan ik mijn dochter zien lachen en opgroeien."

Patroon van geweld

Tegen de Volkskrant zegt ze dat de politie eerder had moeten ingrijpen. "Ik heb keer op keer geroepen: hij gaat me vermoorden. Niemand geloofde me. Ik voelde me zo alleen. Pas toen hij me neerschoot, zagen de politie en al die anderen hoe mijn ex echt in elkaar zat."

Tijdens de rechtszaak in april 2024 beweerde Vishal R. dat het een ongeluk was. Hij zou per ongeluk hebben geschoten toen Suraya hem een duw gaf, terwijl hij haar naar eigen zeggen met het pistool alleen maar bang wilde maken. Volgens de aanklagers is dit onzin en is er sprake van een patroon van geweld.

Tegen de rechter uitte Suraya zich vandaag ook hoopvol. "Mijn dochter en ik gaan nu het leven leiden zoals wij dat willen. Niemand kan ons daarvan weerhouden."

Een duiker uit Breda heeft een vinvisbot van bijna drie meter lang opgedoken vanaf de bodem van de Oosterschelde.

De ervaren duiker en ecoloog Bas van der Sanden dacht eerst dat hij op een flink stuk hout was gestuit. "Toen begon ik te beseffen: dit is geen hout, dit is bot", zegt hij bij Omroep Zeeland. Hij zag al snel dat het om een onderkaak van een vinvis moest gaan.

Hoe het vinvisbot op de bodem van de Oosterschelde is beland, blijft gissen. Tussen deze zeearm en de open zee ligt de Oosterscheldekering. "Natuurlijk is het een hindernis", zegt Van der Sanden. "Maar een aantal jaar geleden heeft ook een bultrug door de Oosterschelde gezwommen. Die moet ook weer naar buiten gezwommen zijn."

De vinvis zou ook op de boeg van een schip kunnen hebben gelegen. Op die manier kwam een aantal jaar geleden een vinvis de sluizen van Terneuzen in. "Zo kan er ook eentje via de sluizen de Oosterschelde in zijn gekomen", suggereert de duiker.

Vriezer

Het bot lag op vijftien meter diepte. Van der Sanden is naar eigen zeggen geoefend in het omhoog zwemmen met zware voorwerpen. "Dan weet je hoe je moet omgaan met dit soort zaken."

Het bot ligt nu nog in een vriezer en wordt zo snel mogelijk naar een preparateur gebracht. Van der Sanden wil dat het bot tentoongesteld wordt voor educatieve doeleinden. De stichting Zeezoogdierenhulp heeft daar volgens hem interesse in.

Een eigenaar van een metaalbedrijf in Zoetermeer is dinsdag aangehouden omdat hij verdacht wordt van onder andere mensenhandel en mensensmokkel van zes werknemers uit India. Dat meldt de Nederlandse Arbeidsinspectie.

De werknemers zijn volgens de Arbeidsinspectie vermoedelijk onder valse voorwendselen naar Nederland gehaald. Afspraken over het te ontvangen loon en de te werken uren werden niet nagekomen. De man regelde vliegtickets voor de werknemers, mogelijk samen met zijn boekhouder.

De werknemers moesten ongeveer 12 uur per dag werken. Daarnaast kregen ze wekelijks één dag of helemaal geen dag vrij, meldt de inspectie. Ook konden ze niet vrij over hun eigen loon beschikken.

Salarissen werden op bankrekeningen gestort waar ze geen toegang toe hadden. De werkgever kon daar wel bij. Ook gebruikte hij het geld om er privé-aankopen mee te doen.

De werknemers sliepen in eerste instantie op matrassen op de grond in één van de bedrijfspanden van de verdachte waar ze moesten werken. Later verbleven ze op verschillende andere woonlocaties van de man. Hij bepaalde waar ze moesten slapen.

De inspectie kwam de misstanden op het spoor tijdens een reguliere werkplekcontrole in 2023. Hierop werd het onderzoek voortgezet door rechercheurs van de eigen opsporingsdienst, onder gezag van het Openbaar Ministerie.

Kennismigrantenregeling

Tijdens het onderzoek kwamen meer werknemers naar voren die zich uitspraken over hun ervaringen. Inmiddels hebben dus zes voormalige werknemers aangifte gedaan tegen de werkgever, waarop de Opsporingsdienst de verdachte heeft aangehouden.

Daarnaast zijn er ook huizen en bedrijfspanden van de werkgever doorzocht in onder andere Bleiswijk, Den Burg en Veendam. Op vijf van zijn woningen is beslag gelegd.

Op mensenhandel staat een maximale gevangenisstraf van 12 jaar, op mensensmokkel een maximale gevangenisstraf van 6 jaar.

Volgens de inspectie heeft de werkgever misbruik gemaakt van de kennismigrantenregeling om de Indiase werknemers naar Nederland te halen. Die regeling is bedoeld voor voor bedrijven die zogenoemde "hoogwaardige kennis" nodig hebben en daarvoor aangewezen zijn op werknemers van buiten Europa.

Oud-VVD-minister en voormalig partijvoorzitter Frits Korthals Altes is op 93-jarige leeftijd overleden. Korthals Altes was in de eerste twee kabinetten-Lubbers, in de jaren 80, minister van Justitie.

In dat ambt had Korthals Altes te maken met de Heineken-ontvoering en die van Gerrit Jan Heijn, aanslagen van actiegroep RaRa en de vrijlating van de laatste twee Duitse oorlogsmisdadigers die in Nederland vastzaten.

Voor zijn ministerschap was hij advocaat, partijvoorzitter van de VVD en Eerste Kamerlid. Erna werd hij Tweede Kamerlid. Later werd Korthals Altes weer senator en ging hij ook weer werken als advocaat in Rotterdam.

Eind jaren 90 werd Korthals Altes voorzitter van de Eerste Kamer, de eerste liberaal in die functie sinds 1900. In 2001 werd hij benoemd tot minister van staat. Dat is vooral een eretitel die, in uitzonderlijke gevallen, wordt toegekend aan politici of staatslieden die geen publieke functie meer vervullen. Ministers van staat kunnen bij ingewikkelde staatkundige vraagstukken om advies worden gevraagd door de koning.

In 2003 was Korthals Altes als informateur betrokken bij de totstandkoming van het derde kabinet-Balkenende.

Kleine en grote Frits

Het nieuws van het overlijden van Korthals Altes komt drie dagen na de dood van partijgenoot Frits Bolkestein. De twee zaten samen op het Barlaeus Gymnasium in Amsterdam. Korthals Altes werd vanwege zijn 1,67 meter vaak 'kleine Frits' genoemd en zijn 1,87 meter lange partijgenoot 'grote Frits'.

Koning Willem-Alexander, koningin Máxima en prinses Beatrix schrijven in een reactie dat Nederland Korthals Altes veel dank is verschuldigd. "In de turbulente jaren 80 stond hij als minister van Justitie op de bres voor veiligheid en stabiliteit", schrijven ze. "Met zijn weloverwogen stijl, grote juridische kennis en brede bestuurlijke betrokkenheid dwong hij groot respect af."

De VVD schrijft in een in memoriam dat de partij een "liberaal in hart en nieren" verliest. "Als erelid, oud-partijvoorzitter, oud-minister en oud-voorzitter van de Eerste Kamer was Frits een monument binnen onze partij."

Premier Schoof schrijft in een reactie op X dat Korthals Altes met "diep respect" wordt herdacht. Hij roemt de overledene als "volbloed jurist met grote verdiensten voor ons land".

Minister Van Weel van Justitie noemt zijn verre voorganger een stabiele factor in onrustige tijden. "Criminaliteitsbestrijding stond hoog op zijn agenda en hij bleef tot op hoge leeftijd scherp van geest", aldus Van Weel, partijgenoot van Korthals Altes. Partijleider Yesilgöz spreekt in haar reactie van een "superfijn mens met grote verdiensten voor Nederland en de VVD".

Korthals Altes, van advocaat tot minister van staat:

Paus Franciscus heeft in het ziekenhuis een rustige nacht gehad, laat het Vaticaan weten. Hij is volgens een woordvoerder alert en niet bedlegerig.

De 88-jarige kerkleider verblijft sinds vorige week vrijdag in het Gemelli-ziekenhuis in Rome. Hij werd daar opgenomen met ademhalingsproblemen. Eerder deze week werd bekend dat hij een dubbele longontsteking heeft.

Gisteravond werd voor het laatst een verklaring uitgegeven over de gezondheidstoestand van de paus. Daarin stond dat zijn toestand stabiel was en dat er een "lichte verbetering" te zien was in de ontstekingswaarden. Vanavond wordt een nieuwe update verwacht.

Een anonieme functionaris van het Vaticaan zegt tegen persbureau Reuters dat de paus niet aan de beademing ligt. Verder doet Franciscus wat bel- en papierwerk in het ziekenhuis, in de pauselijke vleugel die uit meerdere kamers bestaat.

Gevoel voor humor

Franciscus kreeg gisteren bezoek van de Italiaanse premier Meloni. Na afloop zei ze dat de paus zijn gevoel voor humor niet was verloren. Een Italiaanse krant schrijft dat de twee grappen maakten over mensen die op Franciscus' dood wedden.

Hoe lang de paus in het ziekenhuis moet blijven is nog niet bekend, maar zijn afspraken tot en met komend weekend zijn afgezegd.

Over de hele wereld roepen bisschoppen op om voor het herstel van de paus te bidden, ook in Nederland. Onder meer op het Sint-Pietersplein wordt door gelovigen gebeden voor de gezondheidstoestand van de paus. Op de begane grond van het ziekenhuis werd een mis voor hem gehouden.

Ook in Argentinië, het thuisland van Franciscus, wordt meegeleefd met de paus. In de hoofdstad Buenos Aires werd een mis voor hem opgedragen. De katholieke Amerikaanse vicepresident Vance riep via X op om voor hem te bidden.

Op een na oudste paus

Franciscus wordt behandeld op de tiende verdieping van het ziekenhuis. De pauselijke afdeling is alleen bereikbaar via een lange gang die wordt bewaakt door de politie.

Het Gemelli-ziekenhuis wordt gezien als een van de beste ziekenhuizen van Italië. Het gebruik om daar pausen te behandelen begon met Johannes Paulus II, die er voor het eerst kwam na de moordaanslag op hem in 1981. Het hospitaal ligt hemelsbreed op zo'n vijf kilometer van Vaticaanstad.

Paus Franciscus kampt al langer met gezondheidsproblemen, waarvoor hij afgelopen jaren meermaals werd geopereerd. In 2021 onderging hij een zware operatie waarbij een deel van zijn dikke darm werd verwijderd. Vanwege knie- en rugproblemen verplaatst hij zich geregeld in een rolstoel.

Met zijn 88 jaar is Franciscus de op een na oudste paus uit de geschiedenis. Paus Leo XIII stierf in 1903 op 93-jarige leeftijd.

De reacties op de bezuinigingsplannen van het kabinet op ontwikkelingssamenwerking lopen sterk uiteen. Hulporganisaties vrezen dat jarenlange inspanningen teniet worden gedaan, werkgeversorganisaties staan positiever tegenover de plannen.

Minister Klever (PVV) voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingshulp kondigde vandaag aan waar de 2,4 miljard euro op bezuinigd wordt. Nederland stopt projecten op het gebied van vrouwenrechten, gendergelijkheid, beroeps- en hoger onderwijs, en sport en cultuur. Ook hulpprojecten op het gebied van klimaat, het maatschappelijk middenveld en samenwerkingen met meerdere landen of partijen worden gekort.

Klever wil dat ontwikkelingshulp voortaan rechtstreeks in het belang van Nederland is. De 3,8 miljard euro die nog overblijft, gaat het kabinet inzetten voor drie van die belangen: "handel en economie, veiligheid en stabiliteit, en migratie".

Hulporganisaties balen

Meerdere hulporganisaties zijn teleurgesteld over het besluit van het kabinet. Oxfam Novib spreekt van een onmenselijke bezuiniging op armoedebestrijding, noodhulp en vrouwenrechten.

"Het is niet in het belang van Nederland om de wereld onze rug toe te keren op het moment dat democratie, rechtsstaat, mensenrechten en persvrijheid wereldwijd zwaar onder vuur liggen", zegt directeur Pepijn Gerrits.

Hij wijst ook op het nieuwe beleid van de Amerikaanse president Trump, die nood- en ontwikkelingshulporganisatie USAID besloot te ontmantelen.

Ook ActionAid, dat programma's steunt op het gebied van gendergelijkheid en klimaat, baalt van het besluit van het kabinet. "Het meest pijnlijke is dat de resultaten van de jarenlange inzet op vrouwenrechten verloren gaan. Vrouwen die voor zeggenschap en autonomie strijden, worden door dit beleid onderuitgehaald", zegt Sophie Kwizera van ActionAid Nederland.

Partos, de koepel van Nederlandse ontwikkelingsorganisaties, is niet verrast door de bezuiniging, aangezien die in het hoofdlijnenakkoord al werd aangekondigd. "Maar de manier waarop dat gebeurt komt toch wel harteloos en kortzichtig over", zegt Koos de Bruijn van Partos.

'Armste landen kind van de rekening'

Volgens bijzonder hoogleraar internationale vraagstukken aan de Erasmus Universiteit Dirk Jan Koch zijn er risico's aan het bezuinigen op ontwikkelingssamenwerking. Hij wijst op projecten die democratieën in ontwikkelingslanden ondersteunen ook geraakt worden: "Mij lijkt het onverstandig investeringen in democratie stop te zetten, zeker nu we zien dat dictaturen steeds meer aan het opkomen zijn."

Hij stelt dat in het verleden andere landen in het gat sprongen als een land bezuinigde. "Maar wat we nu zien is dat heel veel landen tegelijkertijd bezuinigen op ontwikkelingssamenwerking. Dan zullen de armste landen toch het kind van de rekening worden."

Werkgeversorganisaties VNO-NCW en MKB Nederland staan juist positief tegenover de plannen van het kabinet. "Hoewel het beleid gepaard gaat met een forse bezuiniging, lijkt deze op een verantwoorde manier te worden ingevuld."

Ze zijn met name blij met de nadrukkelijke koppeling tussen hulp en handel, omdat dat kansen zou bieden voor Nederlandse bedrijven.

Maar volgens hoogleraar Koch kleven er ook voor ondernemingen nadelen aan de kabinetsplannen. Hij wijst daarbij op Nederlandse bedrijven die zaken doen in landen als de Filipijnen en Bangladesh: "Zij lopen risico's als blijkt dat ze in die landen hebben bijgedragen aan milieuvervuiling of mensenrechtenschendingen. Maatschappelijke organisaties die nu nog financieel ondersteund worden kunnen dat soort zaken juist voor het voetlicht brengen, voordat bedrijven daar gaan ondernemen."

Het Openbaar Ministerie heeft zes jaar cel en tbs met dwangverpleging geëist tegen een man van 23 uit Middelburg die tientallen kinderen en tieners online misbruikte en chanteerde met naaktbeelden.

In totaal deden acht meisjes en twee jongens in de leeftijd van 10 tot 16 jaar aangifte tegen de man. Uiteindelijk zijn door de politie 23 slachtoffers geïdentificeerd, die uit het hele land komen. Nog eens bijna 300 slachtoffers konden niet worden geïdentificeerd.

De man uit Middelburg had verschillende nepprofielen en zocht als 'Emma' contact met kinderen. Om hun vertrouwen te winnen stuurde hij foto's van een meisje naar hen. Al snel kwam het gesprek op het sturen van naaktbeelden.

Incest met broertje

Als hij die kreeg, zette hij de slachtoffers onder druk om seksuele handelingen te verrichten. Deden ze dat niet, dan zou hij de beelden openbaar maken of hun familie iets aandoen.

De verdachte liet volgens justitie op die manier onder meer een jong meisje incest plegen met haar broertje.

De impact op de slachtoffers is groot, aldus de officier van justitie. Sommige slachtoffers hebben slaapproblemen, beschadigen zichzelf of willen niet meer leven. "Deze kinderen zullen hier hun hele leven mee moeten omgaan", aldus de officier van justitie.

Een van de slachtoffers nam gisteren zelf het woord: "Ik voel me vies. Ik heb moeite met slapen, ga al twee jaar niet naar school en volg EMDR-therapie. Jouw beperking is geen excuus voor wat je hebt gedaan. Als mijn ouders de politie niet hadden gebeld, had ik dit niet na kunnen vertellen. Ik wilde niet meer leven. Je bent gewoon een impotente klootzak." Volgens Omroep Zeeland was het doodstil in de rechtszaal tijdens de slachtofferverklaring van het meisje.

De moeder van een ander meisje liet weten via een slachtofferverklaring: "Mijn dochter zou bijna starten op de middelbare school. Maar dat telefoontje veranderde alles. Het breekt mijn hart hoe je mijn dochter en de andere slachtoffers beschadigd hebt. Welke straf je ook krijgt, het is nooit genoeg."

Vlak en emotieloos

De verdachte is zowel fysiek als mentaal beperkt, volgens deskundigen functioneert hij op emotioneel niveau als een kind van 1,5 tot 3 jaar.

Volgens de advocaat van de man is de verdachte ooit begonnen met het verkrijgen van naaktbeelden onder druk van iemand anders. "Hij schaamt zich enorm voor wat hij gedaan heeft. Al lijkt dat niet altijd zo. Hij komt soms vlak en emotieloos over door zijn beperking, maar heeft wel degelijk veel spijt." De verdachte nam het laatste woord. "Ik zorg ervoor dat het nooit meer gebeurt", zei hij.

De rechter doet binnenkort uitspraak.

Panama houdt in een hotel in de hoofdstad Panama-Stad bijna 300 migranten uit de VS vast. Het zijn mensen uit verschillende landen die onder president Trump Amerika zijn uitgezet, van wie een groot deel niet terug wil naar het eigen land.

Het gaat om migranten uit vooral Aziatische landen, waaronder Iran, India, Nepal, Sri Lanka, Pakistan, Afghanistan en China. De VS heeft moeite om hen rechtstreeks naar hun land terug te brengen, daarom heeft Panama ermee ingestemd als tussenstop te fungeren.

De groep zit in het luxe Decápolis Hotel in Panama-Stad, met zeezicht, restaurants en een zwembad en spa, maar de migranten mogen hun kamer niet uit.

Bekijk hier beelden van het hotel en de migranten achter de ramen:

Ze staan geregeld voor de ramen en vragen om hulp. Ook hangt er was voor de ramen, onder meer een shirt van de Los Angeles Lakers, schrijft de BBC.

Ze moeten in het hotel wachten tot de internationale autoriteiten de terugkeer naar hun land organiseren, ook al wil een groot deel van hen niet meewerken. Ze hebben "Help ons" op de ramen geschreven of houden hun handen gekruist omhoog, ten teken dat ze niet vrij zijn.

Bewaakt door politie

Volgens de Panamese minister van Veiligheid Abrego zijn 171 migranten van de groep ermee akkoord gegaan dat ze worden teruggestuurd naar hun eigen land, maar de overige 128 willen dat niet. Het is niet duidelijk wat er nu met hen gaat gebeuren.

Volgens minister Abrego is afgesproken dat de migranten worden gerepatrieerd via twee VN-organisaties: de Internationale Organisatie voor Migratie en UNHCR. Tot het zover is wordt het hotel bewaakt door de politie.

"Deze mensen mogen zich niet in ons land bewegen, om de veiligheid en rust van Panamese burgers te garanderen. We voorzien hen van alle noodzakelijke zorg, en dat blijven we doen totdat de laatste ons land heeft verlaten", zei Abrego dinsdag.

Onder politieke druk

Afgesproken is ook dat de VS alle kosten draagt van de operatie en dat er meer vluchten met migranten volgen. De overeenkomst werd deze maand aangekondigd na een bezoek aan Panama van de Amerikaanse buitenlandminister Rubio.

Het Midden-Amerikaanse land staat onder politieke druk vanwege dreigementen van president Trump om de controle over het Panamakanaal over te nemen.

In Panama klinkt ook kritiek. De opsluiting en de juridische onzekerheid waarmee de migranten worden geconfronteerd vallen niet goed. Abrego ontkent overigens dat de buitenlanders worden vastgehouden, ook al kunnen ze de kamers van hun hotel niet uit.