NOS Nieuws - Algemeen

Het Openbaar Ministerie (OM) heeft vijftien maanden celstraf geëist tegen een man die ervan wordt verdacht dat hij een shetlandpony seksueel heeft misbruikt.

De 38-jarige uit De Kwakel in Noord-Holland bekende vandaag dat hij het dier in 2024 en dit jaar acht keer 's nachts in een weiland in Amstelveen heeft misbruikt. De shetlandpony was ten tijde van het misbruik enkele maanden drachtig.

De verdachte zegt spijt te hebben van zijn daden. "Het is een grote fout van mij. Ik deed het uit ongelukkigheid, eenzaamheid, spanningen, stress en tegenslagen", zei hij. "Dit kan niet door de beugel, het is gewoon fout." Volgens de man zou hij een vrouw gaan ontmoeten die hij via internet kende en wilde hij kijken of hij nog seks kon hebben.

Beelden van misbruik

Het misbruik kwam aan het licht toen de eigenaar van het dier op camerabeelden de verdachte over een hek van het weiland zag klimmen en de shetlandpony vervolgens meenam naar een schutstal. Daarna zag de eigenaar hoe de man zijn broek uitdeed en iets op zijn geslachtsdeel smeerde, waarop hij buiten het camerabeeld verdween. Na een kwartier verscheen hij weer uit de stal. De eigenaar vermoedt dat de man het dier had vastgebonden.

Ook zou de verdachte het misbruik hebben gefilmd. Op 31 oktober werd de man aangehouden en bij hem thuis werden beelden gevonden van seks met de pony. Daarnaast trof de politie beelden aan van kinderporno, die volgens de verdachte op zijn computer zijn beland doordat hij zocht naar naakte vrouwen. Hij ontkent een pedofiele stoornis te hebben. "Ik heb niet gezocht naar kinderporno, ik ben geen pedo", zei hij.

De man wordt ook verdacht van het bezit van kinderporno, het mishandelen van zijn hond en het maken van dierenporno.

Seksueel aangetrokken tot dieren

Een deskundige heeft vastgesteld dat de 38-jarige een persoonlijkheidsstoornis heeft. Deskundigen stellen ook vast dat de man zoöfilie heeft. Dat betekent dat een mens zich seksueel aangetrokken voelt tot dieren.

Vanwege de persoonlijkheidsstoornis van de verdachte heeft de officier van justitie bij de strafeis van vijftien maanden rekening gehouden met verminderde toerekeningsvatbaarheid. Acht maanden hiervan zijn wat het OM betreft voorwaardelijk. De rechtbank doet over twee weken uitspraak.

Er blijken fouten te zijn gemaakt bij het repatriëren van Britten die omkwamen bij de Air India-crash van afgelopen maand. De Britse krant The Daily Mail schrijft dat nabestaanden in zeker twee gevallen het verkeerde lichaam ontvingen en dat dit mogelijk vaker is gebeurd.

Een zoon van een slachtoffer bevestigt aan de BBC dat hij de verkeerde stoffelijke resten heeft ontvangen. Miten Patel verwachtte de stoffelijke resten van zijn moeder, maar een lijkschouwer heeft vastgesteld dat de ontvangen kist de resten van een ander persoon bevatte.

Patel, die vorige maand naast zijn moeder ook zijn vader bij de Air India-crash verloor, zegt dat de ontdekking erg verontrustend was. Toch toont hij enigszins begrip voor de situatie. "Mensen waren moe en er was veel druk. Maar er moet een zekere mate van verantwoordelijkheid zijn dat je de juiste lichamen naar het Verenigd Koninkrijk stuurt."

Het Indiase ministerie van Buitenlandse Zaken heeft niet inhoudelijk gereageerd op de berichten. Het ministerie zegt te blijven samenwerken met het Verenigd Koninkrijk om de zorgen over de repatriëring weg te nemen. "De stoffelijke resten werden met de grootste professionaliteit behandeld, met eerbied voor de waardigheid van de overledenen", aldus het ministerie.

Eén overlevende

Bij de vliegtuigcrash in de Indiase stad Ahmedabad kwamen op 12 juni 274 personen om het leven; zowel passagiers in het toestel op weg naar Londen als mensen op de grond. Slechts één passagier overleefde de crash.

Voorlopig onderzoek naar de oorzaak van de crash wijst uit dat de brandstofschakelaars van het vliegtuig kort na het opstijgen bijna tegelijk uitgingen. Op cockpitopnames is te horen dat een piloot aan de andere piloot vraagt waarom hij deze had uitgeschakeld. Die zegt dat hij niet heeft gedaan. Het onderzoek richt zich nu op de gezagvoerder van het vliegtuig.

Een 19-jarige Hagenaar heeft bij de politie bekend in april van dit jaar zijn moeder te hebben gewurgd. Daarna stichtte hij brand in het appartement van zijn moeder. Dat bleek vanochtend tijdens de eerste inhoudelijke zitting in de rechtbank in Den Haag.

De moeder van de verdachte, Ridvan B., werd op 12 april zwaargewond op bed gevonden. Ze overleed in het ziekenhuis. In de slaapkamer was brand gesticht.

Onderzoek wijst uit dat de moeder niet door de brand is omgekomen, maar door wurging. Hij zou met zijn arm een nekklem om haar hals hebben gelegd. Daarna zou hij met een kaars een kartonnen doos in de slaapkamer van zijn moeder hebben aangestoken. Bij de daaropvolgende brand kwam veel rook vrij, schrijft Omroep West.

Verwurging

Twee broertjes en de oudere zus van de verdachte waren ten tijde van het drama ook in het huis aanwezig. De broertjes vluchtten het huis uit en werden door een buurman opgevangen. De oudere zus werd door de brandweer van het balkon gered.

B. wordt vervolgd voor het verwurgen van zijn moeder. Ook wordt hij beschuldigd van brandstichting en het in levensgevaar brengen van zijn zus, broertjes en buren. De verdachte was in de rechtbank aanwezig, maar wilde niets zeggen.

Psychiatrisch onderzoek

De verdachte is in afwachting van een opname in het Pieter Baan Centrum (PBC) voor een psychiatrisch onderzoek. Omdat de wachttijd voor het PBC een half jaar bedraagt, zal het volgens het OM nog wel even duren voor er een rapport van hem klaarligt. Tot die verblijft B. op de psychiatrische afdeling van de gevangenis.

Door de wachttijd bij het PBC, is er nog geen zicht op een inhoudelijke behandeling van de rechtszaak. Het kan zomaar nog een jaar gaan duren, tot teleurstelling van de rechtbank. "Dat is onwenselijk, maar we kunnen geen ijzer met handen breken", aldus de voorzitter.

De zaak gaat verder op 30 september, opnieuw met een voorbereidende zitting.

"Een van Neerlands grootste", "een muzikaal boegbeeld", "een icoon". Uit allerlei hoeken komen reacties op het overlijden van George Kooymans, gitarist en medeoprichter van de Golden Earring. Vandaag maakte zijn familie bekend dat hij op 77-jarige leeftijd is overleden aan de gevolgen van de spierziekte ALS.

Hoewel al jaren bekend was dat Kooymans aan ALS leed, komt het nieuws van zijn overlijden voor velen toch als een verrassing. Martin Buitenhuis, zanger van Van Dik Hout, hoorde het nieuws vlak voor zijn optreden in het NPO Radio 1 Tourcafé. "Verschrikkelijk. Ongeveer een jaar geleden hebben we elkaar nog ontmoet. Hij was heel ziek, maar wel opgetogen en optimistisch, totaal niet zielig."

Buitenhuis noemt de Golden Earring een grote inspiratiebron. "Wat nu Van Dik Hout is, stond begin jaren 80 als jonge jochies vooraan bij de Golden Earring in een sporthal in Den Helder. Geweldig was dat. Ze zijn een enorm voorbeeld voor ons. Ze waren zo lang bij elkaar, als band en als vrienden."

Rolling Stones

Buitenhuis en zijn band zijn bepaald niet de enigen die er zo over denken. Volgens radio-dj Jeroen van Inkel was Golden Earring een van de belangrijkste bands uit de Nederlandse muziekgeschiedenis. "Je kunt eigenlijk een parallel trekken met de Rolling Stones. Ze waren er in de jaren 60, 70, de eighties, de nineties en ook nog in de zero's. Ze wáren de Nederlandse popmuziek."

Over Kooymans zelf vertelt Van Inkel dat hij, naast een ontzettend goede gitarist, ook een zeer begaafd componist was. "Al die succesvolle liedjes, Twilight Zone, When The Lady Smiles, en ook Radar Love, noem ze maar op, die heeft hij allemaal geschreven."

"Wat minder mensen weten is dat hij ook schreef voor Anouk, Earth & Fire en Guus Meeuwis", vervolgt Van Inkel. "En hij was ook nog eens een hele goeie zanger, zoals in Weekend Love. Eigenlijk op alle vlakken was hij een zeer begenadigd muzikant."

"Ook in Amerika waren ze heel groot", gaat Van Inkel verder over de band. "Ze werden rondgereden in limo's, sliepen in dure hotels. En Aerosmith stond in hun voorprogramma."

Toen in 2021 bekend werd dat Kooymans aan de ongeneeslijke ziekte ALS leed, werd al duidelijk hoe groot hij was in de Nederlandse muziekscene. Als eerbetoon was door het hele land op hetzelfde tijdstip het nummer Radar Love te horen. Niet alleen op radiozenders, maar ook op diverse carillons werd de hit gespeeld.

Voor Van Inkel was dat nieuws destijds een gigantische schok. "Sommige mensen zijn zo groot, die lijken onkwetsbaar. Maar helaas, de goden der muziek zijn ook van vlees en bloed."

Den Haag

Ook buiten de muziekwereld komt het nieuws over Kooymans' overlijden aan. Burgemeester Jan van Zanen van Den Haag zegt "diep geraakt" te zijn door het overlijden van George Kooymans. "Kooymans was een muzikale held en een Haags icoon. Hij heeft Den Haag als rockstad nationaal en internationaal op de kaart gezet."

Den Haag is altijd de thuisbasis geweest voor de Golden Earring. Er is een brug naar de groep vernoemd, er komt een metershoog monument voor de band en alle leden zijn in 2021 benoemd tot ereburgers van de stad.

Demissionair minister Bruins van Cultuur zegt op X: "Decennialang gaf gitarist en zanger George Kooymans vorm aan de Nederlandse popmuziek. Een muzikaal boegbeeld is niet meer."

In stilte terugdenken

De andere bandleden willen de komende tijd in rust en stilte terugdenken aan wat hun gitarist George Kooyman allemaal heeft gedaan. "Ik heb vijftig jaar met hem gespeeld en dat was de mooiste tijd van mijn leven", zegt drummer Cesar Zuiderwijk tegen het AD, en laat het daar verder bij. Zanger Barry Hay heeft op Instagram een foto geplaatst van een jongere Kooymans met een gitaar, met als onderschrift alleen: X.

De Tweede Kamer keert niet terug van reces om te debatteren over de situatie in Gaza. Een voorstel van GroenLinks-PvdA en D66 voor een commissiedebat hierover heeft geen meerderheid behaald.

Het voorstel werd gesteund door de SP, D66, Denk, Partij voor de Dieren en Volt. Samen met de initiatiefnemers kon het voorstel daarmee rekenen op 47 zetels, terwijl voor een Kamermeerderheid 76 zetels nodig zijn.

Directe aanleiding voor het voorstel is de noodkreet van meer dan honderd hulporganisaties over de humanitaire situatie in de Palestijnse enclave. De initiatiefnemers willen onder meer dat demissionair minister Veldkamp van Buitenlandse Zaken aan de bel trekt in Brussel.

Oproep tot nationale maatregelen

"EU-ministers besloten vorige week om geen enkele sanctie in te stellen tegen Israël", zegt GroenLinks-PvdA-Kamerlid Piri. "Nederland moet de Europese Raad bijeen roepen en intussen alvast nationale maatregelen instellen."

Een week geleden konden de Europese buitenlandministers het niet eens worden over maatregelen tegen Israël, terwijl daar wel over werd gesproken. Nederland schaarde zich eerder deze week achter een oproep van meer dan twintig landen aan Israël om het geweld te staken en meer voedselhulp toe te laten.

Maar dat gaat onder meer D66 niet ver genoeg. Kamerlid Paternotte wijst er onder meer op dat meer dan duizend Palestijnen zijn gedood terwijl ze wachtten op voedsel en dat een VN-kantoor is aangevallen. "Het kabinet doet nog steeds niks. Niet in de EU, niet in NL."

Kamerlid Teunissen van de Partij voor de Dieren noemt de "oorverdovende stilte" van de kant van Veldkamp "niet te harden".

Geen reactie

De fracties van de PVV, NSC, BBB en SGP hebben aangegeven niet in te stemmen met het verzoek van GroenLinks-PvdA en D66. Andere fracties hebben niet gereageerd op het voorstel.

"Niets aan sancties doen in de EU, niets doen in NL en je daar ook niet over willen verantwoorden. Wat een zwaktebod", reageert Paternotte op de uitkomst van de stemming.

Landen moeten het klimaat beschermen om burgers zo een schone, gezonde en duurzame leefomgeving te garanderen. Als ze dat niet doen door gebrekkig op te treden tegen de uitstoot van broeikasgassen, begaan ze volgens het internationaal recht mogelijk een onrechtmatige daad. Dat stelt het Internationaal Gerechtshof in Den Haag vast in een langverwacht advies over de klimaatverplichtingen van landen.

Als landen tekortschieten in het nakomen van klimaatverplichtingen, zouden andere landen die te maken krijgen met de gevolgen van klimaatverandering herstelbetalingen kunnen eisen, stelt het gerechtshof. Daarmee zet het hof dus in feite de deur op een kier voor hoge claims voor herstelbetalingen door landen die het slachtoffer zijn van klimaatverandering.

Het hof noemt een schone, gezonde en duurzame leefomgeving een mensenrecht. Zonder adequaat op te treden tegen klimaatverandering brengen landen die omgeving in gevaar. Ook is zo'n omgeving wat het hof betreft een voorwaarde voor andere mensenrechten.

Hoewel het advies van het hof niet bindend is, zijn alle harde vaststellingen over de juridische verantwoordelijkheid om klimaatverandering tegen te gaan baanbrekend. Bovendien zien VN-landen dit advies als richtinggevend. Ieder woord in het advies zal door klimaatjuristen en regeringen op een goudschaaltje worden gewogen, en kan dienen als een nieuw aanknopingspunt voor toekomstige klimaatzaken en -onderhandelingen.

Ook rol voor VS

De impact van de uitspraak zal groot zijn, vertelt klimaatjurist Laura Burgers van de Universiteit van Amsterdam. "De boodschap van het Internationaal Gerechtshof is: ongeacht of je nou klimaatverdragen hebt getekend, je moet wat doen tegen klimaatverandering."

Het gerechtshof zegt dat de klimaatverplichtingen niet alleen voortkomen uit mensenrechtenverdragen en klimaatverdragen, maar ook uit het internationaal gewoonterecht. "Dat is heel belangrijk, want als je geen partij bent bij bijvoorbeeld het Parijs-akkoord, zoals de VS, dan ben je nog steeds eraan gehouden dat je het jouwe moet doen om klimaatverandering te voorkomen."

Dat geldt bovendien ook voor landen die überhaupt het Parijs-akkoord van 2015 niet hebben ondertekend. "Wat daarin staat kun je hiermee dus wel ongeveer beschouwen als leidend voor de vraag of je aan je verplichtingen hebt voldaan of niet", zegt Burgers.

Korte metten

Het hof stelde verder vast dat de klimaatdoelen van landen die het akkoord van Parijs hebben ondertekend steeds weer van het hoogst mogelijke ambitieniveau moeten zijn. Geïndustrialiseerde landen, waaronder dus EU-landen, hebben bovendien de verplichting om een voortrekkersrol op zich te nemen.

Met het 500 pagina's tellende advies, waarvan rechter Yuji Iwasawa een samenvatting voorlas, verzet het hof zich expliciet tegen het vaak opgevoerde idee dat er ruimte bestaat om de nationale bijdrage aan een oplossing van het klimaatprobleem vrijwillig in te vullen, en niet aangesproken te kunnen worden op doelen die tekortschieten. Het advies maakt het daarmee lastiger voor landen om hun verantwoordelijkheden te ontduiken, iets wat landen vaak proberen.

In lijn met wat VN-klimaatpanel IPCC heeft vastgesteld, beschrijft het hof klimaatverandering als een "urgente en existentiële dreiging". Vanwege de ernst van het klimaatprobleem vindt het hof dat landen de controle op hun alsmaar weer ambitieuzere klimaatdoelen zeer zorgvuldig moet laten verlopen. Ook moeten ze daar transparant over rapporteren.

Vanuatu

De zaak, een initiatief van de laaggelegen kleine eilandstaat Vanuatu, geldt als de grootste klimaatzaak ooit. Meer dan 130 landen steunden het verzoek aan het Internationaal Gerechtshof in Den Haag om vast te stellen welke verplichtingen landen hebben om klimaatverandering tegen te gaan, en wat de juridische gevolgen zijn als zij tekortschieten.

Dat van alle mogelijke landen juist het kleine Vanuatu de zaak aanhangig heeft gemaakt, is niet toevallig. De kwetsbare eilandengroep in de Stille Oceaan heeft zich de afgelopen jaren ontwikkeld als een symbool van de gevolgen van klimaatverandering.

Vanuatu neemt het, net als andere eilandstaten, in de klimaatdiplomatie vaak luid op voor de zwakste landen die het ingrijpendst worden getroffen door klimaatverandering. Ook door de verwoestender wordende cyclonen in de regio en de dreiging van zeespiegelstijging speelt de kleine republiek in de beeldvorming vaak een grote rol.

De vandaag op 77-jarige leeftijd overleden George Kooymans was gitarist, zanger en medeoprichter van de Golden Earring, een van de langst bestaande rockgroepen die Nederland ooit heeft gekend. Met dertig gouden en platina muziekalbums was de Golden Earring zestig jaar lang ook een van de succesvolste bands uit de Nederlandse popgeschiedenis.

Dat de Haagse band in de jaren 70 zelfs in Amerika grote hits had was een enorme prestatie, die sterk tot de verbeelding sprak. De hit Radar Love uit 1973 bleef decennialang een van de meest gedraaide platen op de Amerikaanse radiostations. Het nummer staat ook al sinds jaar en dag hoog in de Top 2000.

Muzikale brein

George Kooymans was het muzikale brein achter de Golden Earring. Hij schreef succesnummers als Another 45 miles, Back home, Just a little bit of peace in my heart en het internationaal zeer succesvolle nummer Twilight zone.

Hij was ook de ontdekker van de Nederlandse band Earth & Fire en in de jaren 90 van de Haagse zangeres Anouk.

George Kooymans werd op 11 maart 1948 geboren in Den Haag. Hij wist al op jonge leeftijd dat hij in een band wilde spelen en richtte op zijn dertiende in 1961 samen met jeugdvriend en bassist Rinus Gerritsen de band Tornados op. Toen later bleek dat er al een Britse band bestond met die naam, veranderden ze de naam in The Golden Earrings, naar een nummer van Peggy Lee.

In 1965 scoorde die band zijn eerste top 10-hit in Nederland met Please Go. Met Dong-Dong-Di-Ki-Di-Gi-Dong bereikte de band drie jaar later de eerste plaats in de hitparade. Kooymans en Gerritsen kregen in 1969 een Zilveren Harp uitgereikt, een prijs voor aanstormend talent.

Definitieve samenstelling

Eind jaren 60, toen de band was doorgedrongen tot de top van de Nederlandse rockscene, kreeg de band zijn huidige naam: Golden Earring. Niet lang daarna ontstond ook de vaste bezetting met naast Kooymans en Gerritsen zanger Barry Hay en drummer Cesar Zuiderwijk.

Kooymans was vaak samen met zanger Barry Hay verantwoordelijk voor de muziek en teksten van de groep, waaronder internationale hits als Radar Love, When the Lady Smiles.

Kijk en luister hieronder naar de door George Kooymans geschreven hit Twilight Zone:

Daarnaast schreef Kooymans nummers voor andere artiesten en bands. Earth & Fire was zijn belangrijkste ontdekking en hij schreef voor hen de hit Seasons.

Ook produceerde hij platen voor onder anderen Herman Brood, Patricia Paay en Smyle en was hij samen met Barry Hay de ontdekker van Anouk. Hay en Kooymans speelden mee op haar debuutalbum Together Alone, dat een groot succes werd.

Kooymans maakte verder twee soloplaten, Lovin' and hurtin' (1971) en Solo (1987). Dat laatste album werd uitgebracht via het platenlabel Ring Records dat hij samen met Hay oprichtte en dat ook albums uitbracht van bands als Boom Boom Mancini, Piu Piu en K13.

Verder produceerden Kooymans en Hay onder de naam Circle Brothers verschillende acts. Een meer recent project van Kooymans was in 2010, toen hij met de Amerikaanse zanger Frank Carillo het album On Location opnam.

Na een spontaan optreden als gelegenheidstrio op de 65ste verjaardag van Cesar Zuiderwijk ontstond in 2016 de formatie Vreemde Kostgangers, waarin Kooymans speelde met Henny Vrienten en Boudewijn de Groot. Het trio ging op tournee langs de Nederlandse theaters en bracht twee platen uit.

In 2012 kreeg Kooymans in Vlissingen als laatste de Eddy Christiani Award uitgereikt (tegenwoordig de European Electric Guitar Award). De prijs wordt jaarlijks uitgereikt aan een gitarist die zijn sporen heeft verdiend in het internationale popcircuit.

Kooymans was getrouwd met Melanie Gerritsen, de zus van bassist Rinus Gerritsen, met wie hij twee kinderen kreeg; zoon Kid en dochter Cassy Kooymans. Het gezin woonde in België, waar Kooymans ook een eigen studio had.

Begin februari 2021 werd bekend dat Kooymans ernstig ziek was. Bij hem was de ongeneeslijke spierziekte ALS vastgesteld. Het betekende dat hij niet meer kon optreden. Tot het begin van de coronacrisis in maart 2020 had de band nog regelmatig op het podium gestaan met als credo: we spelen door tot een van de vier omvalt.

Nu was dat moment dus aangebroken en de band liet direct weten zonder Kooymans niet verder te willen gaan. Daarmee kwam er na 60 jaar een einde aan de Golden Earring.

In wat nu Noord-Frankrijk is, leefde 247 miljoen jaar geleden een klein reptiel. Klauterend in reusachtige varens en andere plantensoorten joeg deze Mirasaura op insecten. Op zijn rug had het dier een opvallende kam. Gemaakt van iets wat lijkt op veren, maar het niet zijn.

Het blijkt een nieuw uitgroeisel van de huid - dus geen veren, schubben of haren - dat onafhankelijk ontstond in de evolutie.

"Dit verandert echt ons beeld van hoe we naar reptielen moeten kijken", zegt Stephan Spiekman, de Nederlandse paleontoloog die met een internationaal team het dier beschrijft in het wetenschappelijke vakblad Nature.

Decennia in de kast

Mirasaura gebruikte de kam waarschijnlijk om te seinen. Bijvoorbeeld om vijanden af te schrikken of om te communiceren met soortgenoten. De kam was ongeschikt om te zweven of het lichaam warm te houden.

Spiekman werkt voor het Staatsmuseum voor natuurhistorie in het Duitse Stuttgart. Dat kreeg in 2019 diverse fossielen van Mirasaura. Al in de jaren 30 waren deze gevonden door een verzamelaar in groeves in Lotharingen. Maar het bleek lastig te achterhalen om wat voor dieren het ging.

Er is een fossiel van de schedel met de rugkam, de rest van het lichaam en er zijn ook diverse fossielen van de kam. Spiekman maakte een driedimensionale reconstructie van de schedel door een CT-scan te maken van het fossiel met een deeltjesversneller in het Franse Grenoble. Verder werd er onderzoek gedaan naar de 'kleurkorrels' in de kam.

Beeld van dino's gedateerd

Ook veren zijn in de evolutie ontstaan uit de huid van reptielen. Vogels komen weer voort uit de uitgestorven dinosaurussen. Sinds de jaren 90 is duidelijk dat veel van deze dinosaurussen ook al veren hadden. Het beeld van dinosaurussen in films als Jurassic Park is dan ook gedateerd. De velociraptors die jagen op de hoofdpersonen hadden bijvoorbeeld veren.

Spiekmans onderzoek laat nu dus zien dat er vaker zulke 'uitgroeisels' als veren zijn ontstaan. "De evolutionaire mogelijkheden van de reptielenhuid zijn zoveel vreemder dan eerder gedacht", schrijft evolutiebioloog Richard Prum van universiteit Yale in een commentaar. Mogelijk worden hier nog meer voorbeelden gevonden.

Ook valt het op dat de kam al zo lang geleden is ontstaan. "De capaciteit om deze structuren te vormen is dus ouder dan we tot nu toe hadden aangenomen", zegt Dennis Voeten, conservator van Natuurmuseum Fryslân. De groep dieren waar Mirasaura bij hoort, splitste zich al lang geleden af van de andere reptielen. Mirausaura is dus maar in de verte familie van dinosaurussen en de nu levende reptielen.

Uitgroeisels van de huid, zoals haren en veren, zijn een belangrijk kenmerk van zoogdieren, vogels en reptielen. In de evolutie waren het belangrijke 'innovaties', zegt Spiekman. "Mensen waren er niet geweest als haren nooit waren gevormd. Haren stelden ons zoogdieren in staat ons lichaam te bedekken en een constante temperatuur te handhaven."

Lege aarde

De genen die nodig zijn om haren, veren en schubben te maken zijn al heel oud. In de evolutie blijken uit die genen dus op diverse momenten uitgroeisels uit de huid te zijn ontstaan. Zoals, nu blijkt, ook de 'alternatieve veer' van Mirasaura.

Mirasaura leefde in een tijdperk dat het trias heette. Vijf miljoen jaar eerder was een groot deel van het leven op aarde uitgestorven, waarschijnlijk door grootschalige vulkaanuitbarstingen. "De wereld was dus vrij leeg", zegt Spiekman. "Er ontwikkelden zich heel veel nieuwe dieren- en plantensoorten die de leeggekomen ruimte innamen. Vooral reptielen maakten daar enorm gebruik van."

Niet alleen ontstonden toen alle moderne groepen reptielen, zoals schildpadden, hagedissen en krokodillen, maar ook veel groepen die al weer zijn uitgestorven. Daar hoort ook Mirasaura en zijn complete familie van soorten bij. Deze zijn waarschijnlijk al 200 miljoen jaar geleden uitgestorven. Pas in periodes erna, het jura en het krijt, heersen de dinosaurussen over de aarde.

De wolf die in mei op landgoed Den Treek bij Woudenberg een vrouw heeft gebeten mag worden gedood. Dat heeft de rechter vanmiddag besloten, omdat het dier vaker afwijkend gedrag zou hebben vertoond en gevaarlijk is.

Dierenrechtenorganisaties verzetten zich tegen de afschotvergunning die de provincie eerder afgaf. Bij de rechtbank noemden ze die vergunning "buiten proportie", meldt RTV Utrecht.

Eigenlijk wilden ze met een formele bezwaarprocedure komen, maar de rechter oordeelde dat de provincie voldoende duidelijk heeft gemaakt waarom de wolf alvast mag worden gedood.

Drie welpjes

Tijdens de zitting werd duidelijk dat de wolf dit jaar, net als vorig jaar, voor nakomelingen lijkt te hebben gezorgd. Op wildcamera's zijn regelmatig drie welpjes te zien die waarschijnlijk half april op de Leusderheide zijn geboren.

De kans is groot dat de mannetjeswolf GW3237m zijn kroost wilde beschermen en daarom agressief gedrag vertoonde. Op 19 mei beet hij een vrouw die op Den Treek wandelde tot twee keer toe in haar been. Het dier bleef haar volgen tot twee omstanders haar te hulp schoten en breed voor de vrouw gingen staan. Toen ging hij ervandoor.

De provincie voerde bij de rechtbank ook twee andere incidenten aan. Een jaar geleden heeft dezelfde wolf een meisje van 3,5 jaar omver gelopen. Volgens een verklaring van haar vader zag hij dat het dier een poot op het kind had gezet en met zijn kop naar beneden op haar gefixeerd was.

Twee dagen eerder was de wolf bij een schaapskudde over een omheining gesprongen terwijl daar mensen bezig waren met dode en gewonde schapen. In beide gevallen zou het dier zich maar moeilijk hebben laten verdrijven.

Vergunning voor afschieten

Wolven zijn streng beschermd en mogen niet zomaar worden gedood. Maar de provincie Utrecht legde vandaag aan de rechter uit dat ze er "alles aan heeft gedaan" om de omgevingsvergunning voor het doden van de wolf te onderbouwen.

Dierenrechtenorganisaties Faunabescherming en Animal Rights brachten daar tegenin dat de onderbouwing nog steeds niet voldoende is en dat er nog maatregelen als het afsluiten van gebieden hadden kunnen worden overwogen. Ze waarschuwen ook dat de provincie verplicht is om de wolf als soort in stand te houden.

Maar de rechter oordeelde dat de verklaringen die Faunabescherming en Animal Rights opperden "te theoretisch" bleven. Ook noemde de rechter het afsluiten van landgoed Den Treek geen oplossing, omdat het incident iets verderop bij Austerlitz vorig jaar heeft aangetoond dat er ook buiten het landgoed dingen gebeuren die de provincie wil voorkomen. Wolf GW3237m is volgens de rechter terecht als probleemwolf aangemerkt.

De provincie Gelderland verleende begin mei ook al een vergunning voor het afschieten van een wolf die in Nationaal Park De Hoge Veluwe een hardloopster had gebeten. De Faunabescherming en Animal Rights stapten ook toen naar de rechtbank, maar ook die rechter zag geen reden de vergunning te schorsen. Gelderland mag die wolf dus laten doden, maar voor zover bekend is dat nog niet gebeurd.

Bij spoedklinieken voor huisdieren is het op dit moment uitzonderlijk druk. Dat meldt de Koninklijke Nederlandse Maatschappij voor Diergeneeskunde (KNMvD).

Spoedklinieken, waar huisdieren dag en nacht terecht kunnen voor acute hulp, draaien volgens de beroepsvereniging op volle toeren en kunnen de toestroom van nieuwe huisdieren nog maar net aan. Door de drukte moeten huisdiereigenaren soms verder reizen voor een behandeling, of hier langer op wachten.

Het is altijd wat drukker in de zomerperiode vanwege klachten die vooral in de zomer voorkomen, zoals oververhitting of honden die ziek zijn door blauwalg. "Maar de piek die we nu zien, is echt ongekend", zegt dierenarts Elwin van Oldenborgh van de KNMvD.

Overuren draaien

"We merken dat we onze grenzen bereiken", zegt Lisanne Bolt, spoedarts bij AniCura MCD in Amsterdam. "Onze teams doen er alles aan om te helpen. Maar we vragen ook begrip: de druk is hoog en de zorgcapaciteit niet onbeperkt."

Ook bij de Universiteitskliniek voor Gezelschapsdieren in Utrecht is het druk. "Onze dierenartsen en paraveterinairen draaien overuren en stellen vakanties uit tot het najaar om de zorg voor dieren en hun eigenaren te kunnen waarborgen", zegt dierenarts Joris Robben.

Liever eerst bellen

Van Oldenborgh van de KNMvD zegt dat veel mensen bij de spoedzorg komen met problemen die ook bij de eigen dierenarts opgelost hadden kunnen worden. "Dat signaal willen we daarom afgeven: bij twijfel, bel je eigen dierenarts en wacht niet tot je dierenarts dicht is en je naar de spoedkliniek moet."

Bel buiten de openingstijden van je eigen dierenarts eerst even naar de spoedkliniek voordat je ernaartoe gaat, zeggen de dierenartsen. Aan de telefoon wordt dan beoordeeld of er direct zorg nodig is.

"Vaak kunnen we mensen geruststellen en adviseren om de volgende dag contact op te nemen met de eigen dierenarts", zegt Miyuki Yokoi, dierenarts bij Evidensia Dierenziekenhuis Hart van Brabant in Waalwijk. "Zo houden we de spoedzorg beschikbaar voor de echte noodgevallen."

Huisdiereigenaren kunnen ook veel doen om problemen te voorkomen, zegt Van Oldenborgh. "Zorg dat je hond niet zomaar wat van de barbecue pikt, en let op met hitte in huis en buitenshuis."

Ook is het volgens de dierenartsen uitkijken met grasaren, zaden van bepaalde grassoorten die zich gemakkelijk vasthechten aan de vacht van dieren. "Check de poten van je hond als je in een gebied met grasaren loopt."

Gitarist en zanger George Kooymans van de Haagse rockband Golden Earring is overleden. Dat laat zijn familie weten in een verklaring. Vier jaar geleden werd bekend dat Kooymans aan ALS leed. Hij was 77 jaar.

"Wij nemen afscheid van een groot musicus en componist, wiens werk verder reikte dan Golden Earring. George was een geliefde echtgenoot, vader, opa, maar bovenal vriend", staat in de verklaring.

Als tiener was Kooymans samen met bassist Rinus Gerritsen betrokken bij de oprichting van de band. De 13-jarige George vormde met buurjongen Rinus en een paar vrienden uit de buurt een band. Vier jaar later heette die band The Golden Earrings en brachten ze hun eerste officiële single uit, Please go.

Radar Love

In de jaren erna kwamen zanger Barry Hay en drummer Cesar Zuiderwijk de gelederen versterken. De band, die in 1969 werd omgedoopt tot Golden Earring, groeide uit tot een van de meest succesvolle Nederlandse rockbands aller tijden. De bezetting is sinds 1970 niet meer veranderd, wat een zeldzaamheid is in de rockwereld.

Wereldwijd verkocht de band miljoenen albums. De band maakte meer dan dertig gouden en platina albums. Ook in de VS kreeg de band in de jaren 70 voet aan de grond, wat een enorme prestatie was. De hit Radar Love uit 1973 bleef decennia lang een veel gedraaide plaat op de Amerikaanse radiostations. Het nummer staat ook al sinds jaar en dag hoog in de Top 2000.

Radar Love, de grootste hit van Golden Earring:

In 2021 werd bekend dat Kooymans aan de ziekte ALS leed. Dat is een ongeneeslijke spierziekte, waarbij zenuwen afsterven en spieren steeds zwakker en stijver worden. Het betekende het einde van de band, omdat de andere bandleden niet zonder Kooymans verder wilden.

Het nieuws kwam hard aan bij de andere bandleden, en ook bij fans. Als eerbetoon speelde alle radiostations in Nederland tegelijkertijd het nummer Radar Love.

Afscheidsconcerten

Onlangs kondigde Golden Earring nog een serie afscheidsconcerten aan in januari 2026, die in no time waren uitverkocht. De optredens van zanger Barry Hay, bassist Rinus Gerritsen en drummer Cesar Zuiderwijk komen er mede op initiatief van Kooymans. Een deel van de opbrengst gaat naar de bestrijding van ALS.

De uitvaart van George Kooymans zal in besloten kring plaatsvinden.

De Amerikaanse universiteit Columbia in New York heeft sancties opgelegd aan studenten die dit jaar en vorig jaar hebben meegedaan aan pro-Palestinademonstraties op het universiteitsterrein. Columbia heeft het besluit genomen op verzoek van de regering-Trump, terwijl ze onderhandelen over het hervatten van de overheidssubsidies van 400 miljoen dollar.

Het gaat om tientallen studenten die betrokken waren bij de bezetting van de bibliotheek van de universiteit, in mei van dit jaar tijdens de examenweek, en om een bezetting vorig jaar van de Hamilton Hall, ook een academische gebouw van Columbia.

De sancties omvatten ook een proeftijd en de mogelijkheid om diploma's in te trekken, aldus Columbia. Volgens de studentenactivistengroep CU Apartheid Divest zijn bijna 80 studenten geschorst voor één tot drie jaar, of weggestuurd.

De geschorste leerlingen zouden ook eerst hun excuses moeten aanbieden voordat ze weer mogen terugkomen. Iets wat sommige studenten zullen weigeren, zegt de actiegroep. "We laten ons niet bang maken. We zullen blijven strijden voor de Palestijnse bevrijding."

Druk van regering op universiteit

Columbia wordt gezien als het brandpunt van de studentprotesten tegen de oorlog in Gaza. In mei vorig jaar zette een groep studenten op de campus een tentenkamp op. De groep wilde dat de universiteit de banden met Israëlische instituten zou verbreken. Veel universiteiten in de VS, zoals Yale en Harvard, volgden en uiteindelijk deden wereldwijd studenten mee met demonstraties op universiteiten. Zo ook in Nederland.

De regering-Trump houdt sinds april de overheidssubsidies van de universiteit in om het bestuur onder druk te zetten. De regering is ontevreden over de manier waarop de studentendemonstraties op de campus zijn afgehandeld. Het gaat om zowel de campusbezettingen van mei vorig jaar als de demonstraties tijdens de alumniweek afgelopen voorjaar. De regering zegde ook studiebeurzen en contracten op.

Het zou de universiteit niet zijn gelukt om "antisemitisme te onderdrukken". De universiteit ging akkoord met verschillende eisen van de regering, waaronder het herzien van strafprocedures en het aannemen van een nieuwe definitie van antisemitisme.

Ontslagen

Het intrekken van de subsidies was voelbaar voor Columbia. In mei ontsloeg de universiteit 180 mensen. Een op de vijf medewerkers die met overheidssubsidies werden betaald, verloor zijn baan. Het wetenschappelijk onderzoek werd ook getroffen door de ontslagen. Sindsdien proberen de universiteitsbestuurders de financiering te herstellen.

Trump heeft subsidies van meerdere universiteiten ingetrokken in een poging de demonstraties de kop in te drukken. De enige universiteit die niet buigt voor de president is Harvard, ondanks de ingetrokken overheidssubsidies en belastingvoordelen.

Mahmoud Khalil

Naast universiteiten richt de regering-Trump zich op individuele demonstranten. Een van de bekendste is Mahmoud Khalil, een vooraanstaande figuur in de studentenprotesten op Columbia. Khalil werd in maart opgepakt omdat hij folders met het logo van Hamas zou hebben verspreid op de campus. Zijn advocaten ontkennen dit.

Trump heeft meermaals gedreigd hem uit te zetten. Hij werd eind vorige maand na 104 dagen cel op vrije voeten gesteld. Een federale rechter noemde de poging van de regering om Khalil vast te blijven houden "zeer, zeer, zeer ongebruikelijk" en oordeelde dat de resterende aanklachten tegen de activist zijn detentie niet rechtvaardigen.

Een aantal Columbia-studenten zegt tegen NBC News dat het demonstreren op de campus "gevaarlijk" is geworden na de overeenkomst tussen de universiteit en de regering, en de aanhouding van Khalil.

De buschauffeur die beschonken op een lijnbus zat aan het eind van de Nijmeegse Vierdaagse, is ontslagen. "Het dienstverband van de man is per direct ontbonden", aldus Jonne van Eck van streekvervoerder Hermes bij Omroep Gelderland. "Wij vinden het onacceptabel vanwege de veiligheid van reizigers en weggebruikers."

De chauffeur reed in de nacht van vrijdag op zaterdag op lijn 5 in Nijmegen. In zijn bus zaten tientallen passagiers die het eind van de Nijmeegse Vierdaagse hadden gevierd.

Rond 00.30 uur moest de chauffeur stoppen voor een alcoholcontrole door de politie op de Industrieweg. De man blies 540 ug/l, waar een ervaren bestuurder maximaal 220 ug/l mag blazen. Dat betekent dat hij waarschijnlijk tussen de 3 en 7 glazen alcohol had gedronken.

Collega bellen

De chauffeur kreeg per direct een rijverbod en moest een collega bellen om de passagiers verder te vervoeren.

Woordvoerder Van Eck benadrukt dat Hermes een zerotolerancebeleid hanteert. "Chauffeurs nemen dit serieus. Je weet ook dat zoiets het einde van je betrekking is."

Volgens haar weet iedere werknemer dat er niet gedronken mag worden tijdens het werk en is dat onderdeel van de opleiding en het beleid.

Het attractiepark in aanbouw in Rotterdam-Zuid heeft een nieuwe naam: Rivoli. Er worden deze zomer ook rondleidingen gegeven. Maar ook na ruim 13 jaar is nog steeds niet duidelijk wanneer het park opengaat.

"Het wordt heel mooi", zegt eigenaar Hennie van der Most bij omroep Rijnmond. Hij heeft de naam gewijzigd in Rivoli Pretpark Rotterdam. Tegelijkertijd rept hij over tal van problemen.

"Dit moet gekeurd worden en dat moet gekeurd worden. De details moeten worden afgewerkt. Er is sfeer nodig. Beplanting", somt Van der Most op. Ook de financiën, techniek en stroomvoorziening spelen een rol bij de voortdurende vertraging waarmee het project te kampen heeft.

"En ik verbouw, ik bouw niet nieuw", benadrukt Van der Most. "Op een park van 50.000 vierkante meter, zo'n twintig voetbalvelden. Het is maatwerk, alles moet ingepast worden. Daarom duurt het langer dan een nieuw pretpark opzetten."

Skyline

Al in 2010 liet de Overijsselse ondernemer zijn oog vallen op het terrein in Rotterdam waar hij Speelstad Rotterdam wilde laten verrijzen. In 2012 nam hij het terrein in erfpacht waar tot dan een enorme, oude vuilverbrandingsoven stond. Het idee was dat het nieuwe attractiepark beeldbepalend zou worden voor de skyline van Rotterdam, samen met de Euromast aan de overkant van de Maas.

Van der Most (75), die zichzelf graag als eigenzinnig omschrijft, heeft de nodige ervaring met de bouw van pretparken en attracties op oude bedrijfsterreinen. Zijn bekendste project is ongetwijfeld Wunderland Kalkar (aanvankelijk Kernwasser Wunderland), een attractiepark in de nooit in gebruik genomen kerncentrale bij het Duitse dorpje Kalkar, over de grens bij Nijmegen. In de hoogtijdagen trok het park 600.000 bezoekers per jaar. In 2022 verkocht Van der Most het complex.

In Rotterdam had Van der Most ook grote plannen. Maar tot nu toe is er niet veel meer gerealiseerd dan het raamwerk van een aantal attracties. Er staat een reuzenrad zonder gondels, een frame van een achtbaan. Hier en daar ligt een wandelpad.

In 2014 beloofde Van der Most al open te gaan. Begin dit jaar zoemde 23 maart 2025 als openingsdatum rond, de 75-jarige verjaardag van Van der Most. Maar tot op de dag van vandaag is het er niet van gekomen.

Wel heeft de eigenaar de naam gewijzigd. Binnenkort gaat hij rondleidingen geven aan groepjes van tien tot twaalf mensen "zodat mensen gaan zien waarom het al zo lang heeft geduurd".

Gebakken lucht

De naamswijziging en rondleidingen zijn een antwoord op de stevige kritiek in de gemeenteraad. "De draaimolen draait gebakken lucht. Het is niets en het wordt niets", zei SP-gemeenteraadslid Theo Coskun in maart. "Jammer dan voor de heer Van der Most en zijn attractiepark. Stop met dit luchtkasteel."

Collegaraadslid Thomas Roskam van Leefbaar Rotterdam was niet veel milder. "Attractiepark Rotterdam, of het park van de gebroken beloftes, zoals sommigen het inmiddels noemen. We hebben een restaurant, een frame van een achtbaan en een privéparkeerplaats voor een helikopter. Voor wie is dit?"

De kritiek op het project leeft in vrijwel de hele gemeenteraad. Verschillende partijen wezen er daarbij op dat het terrein aan de Maas zich veel beter leent voor woningbouw.

Ultimatum

Uiteindelijk besloot wethouder Chantal Zeegers (D66) van Klimaat, Bouwen en Wonen om een ultimatum op te leggen aan Van der Most: het pretpark moet nog dit jaar open. Anders wordt de erfpacht die nu tot 2030 loopt niet verlengd en moet Van der Most weg.

Dat klinkt als een hard ultimatum, maar de wethouder gaf zelf toe dat er tot 2030 speelruimte is. "Wat is afgesproken, is dat de ondernemer erfpacht heeft tot 2030 en er zijn geen afspraken gemaakt over openingsdata", aldus de wethouder. "Dat maakt dat wij tot 2030 contractueel gebonden zijn aan deze partij."

"Een heel project is het. Ik heb er al meer dan 50 miljoen euro in gestoken", reageert Van der Most. Voor wanneer de opening nu gepland staat? "Een datum noem ik niet meer", zegt hij.

De gemeente Enschede biedt zijn excuses aan voor een uitspraak in een reportage van de NOS over de wijk Pathmos, die een jaar geleden zwaar getroffen werd door wateroverlast. In het verslag, dat ging over bewoners die door de overlast niet meer in hun huis kunnen wonen of op zijn minst nog steeds grote hinder hebben van al het vocht, vertelde de gemeente over het blijvende risico dat het water vormt voor delen van de volkswijk.

Gevraagd of mensen met het oog op die voorlopig onoplosbare risico's nog wel in de wijk kunnen wonen, vertelde de gemeente dat er veel meer plekken in Nederland zijn met overstromingsrisico's zoals Pathmos. "Het is ook een keuze dat je op die plek wil wonen waarvan je weet dat die kan overstromen", werd daarbij gezegd.

Bekijk hier het verslag dat de NOS maakte in de wijk die een jaar later nog steeds worstelt met de wateroverlast:

Gisteren beschreef het regionale dagblad Tubantia al hoe de uitspraak tot geschokte reacties en woede leidde in de Enschedese wijk, waar vorig jaar zo'n zestig huizen onbewoonbaar werden door de hoosbui. "Alsof wij wisten dat we risico liepen op wateroverlast", reageerde Pathmos-bewoner Krista Hansen onder meer.

"Toen ik dat interview zag dacht ik: wat zeg je nou?", citeerde de krant bewoner Bennie Bos. "Geen mens wist dat Pathmos kon overstromen. Als we dat wel hadden geweten, was geen hond hier komen wonen."

'Misplaatst en onjuist'

De gemeente laat nu weten dat tegenover de NOS een uitspraak is gedaan "die overkwam alsof mensen bewust de keuze hebben gemaakt om in een risicogebied te gaan wonen". "We begrijpen dat dit pijnlijk is overgekomen. De uitspraak was misplaatst en onjuist. Dat was niet onze bedoeling en daar bieden wij onze excuses voor aan", reageert de gemeente.

Zowel de gemeente als woningcorporatie De Woonplaats wil het bij de excuses van de gemeente laten en niet verder op de kwestie reageren.

De Belgische premier Bart De Wever heeft zijn vaste staf uitgebreid met een viervoeter. De Wever heeft een kat uit het asiel geadopteerd en het dier heeft zijn intrek genomen in zijn ambtswoning aan de Wetstraat 16 in Brussel.

Kat Maximus Textoris Pulcher woont sinds een aantal weken in de ambtswoning van de premier en is direct aan het werk gegaan, meldt De Wever op sociale media. "Hij liet zijn invloed reeds gelden bij de onderhandelingen voor het zomerakkoord", zegt De Wever. "Tijdens de nachtelijke sessies liet hij via goed getimede interventies een klaagzang aanhoren die de toestand perfect samenvatte."

De Scottish fold (Schotse vouwoorkat) was volgens de Belgische premier "achtergelaten in de natuur" waar hij kattenaids (FIV-virus) heeft opgelopen. Katten met dat virus mogen niet in contact komen met andere katten omdat ze anders de ziekte kunnen overdragen.

Ras verboden

De Wever wijst zijn volgers er wel op dat het ras verboden is in België vanwege een genetische afwijking (vouworen). Dat zorgt er bij de katten voor dat ze onnodig pijn lijden. "Maar Maximus is een asielkat en verdient net als alle katten een warm thuis. Hij zal hier met veel liefde alle verzorging krijgen die hij nodig heeft", aldus De Wever.

De Britse ambtswoning van de premier heeft ook een huiskat. Larry is in 2011 aangenomen om ratten en muizen te vangen bij Downing Street 10. Vorig jaar is er een nieuwe kat bij gekomen. De Siberische kat Prince is niet alleen de opvolger van Larry, ook hij ondersteunt de Britse premier naar verluidt bij zijn werk. Of het vangen van ratten en muizen ook in het takenpakket van kat Maximus zit, is niet bekend.

Het Nederlandse kabinet wil een onmiddellijk einde aan de oorlog in Gaza, maar laat mogelijkheden om de druk op Israël op te voeren links liggen, zien deskundigen en hulporganisaties.

In een recente verklaring zeggen Nederland en tientallen andere landen dat "het lijden van de burgers in Gaza een nieuw dieptepunt heeft bereikt". Er wordt gedreigd met "vervolgstappen" als Israël de oorlog niet beëindigt. Wat die vervolgstappen zouden inhouden, is niet duidelijk.

"Alle indieners weten dat meedoen aan zo'n statement geen verschil maakt", zegt Peter Malcontent, onderzoeker internationale betrekkingen aan de Universiteit Utrecht.

"Je ziet de onmacht bij de Europese landen die het statement hebben ondertekend. Dit zijn landen die wel iets meer zouden willen doen dan de EU nu doet, maar worden tegengehouden door lidstaten die dat niet willen."

De Europese Unie concludeerde vorige maand dat Israël het handelsverdrag met de EU schendt, maar consequenties wilden de lidstaten daar niet aan verbinden. In plaats daarvan kwam er een maatregelenpakket dat de EU volgens buitenlandchef Kallas "achter de hand wil houden".

"Ondraaglijk hypocriet", zegt Michiel Servaes, directeur van hulporganisatie Oxfam Novib. "Een week geleden hadden regeringen de kans om concrete stappen tegen Israël te zetten. Toch kozen ze opnieuw voor niets doen, terwijl we elke dag zien hoe de genocide in Gaza doorgaat. Om dan nu met zo'n verklaring te komen is laf."

In een eigen verklaring slaan Oxfam Novib en ruim honderd andere hulp- en mensenrechtenorganisaties vandaag alarm over de humanitaire crisis in Gaza. "Staten moeten concrete maatregelen nemen om de belegering te beëindigen, zoals het stoppen van de overdracht van wapens en munitie", schrijven ze. Ook willen ze dat de VN de distributie van goederen in de Gazastrook overneemt van de omstreden organisatie GHF.

Sancties opleggen

Landen als Nederland zouden ook zonder de EU maatregelen kunnen treffen. Nederland kan bijvoorbeeld de wapenexport naar Israël stilleggen, geen producten meer importeren uit Israëlische illegale nederzettingen of de staat Palestina erkennen.

"Het is moeilijk om als individueel land sancties op te leggen, maar niet onmogelijk", zegt Dawid Walentek, sanctie-expert en onderzoeker aan de Universiteit Gent. "De Nederlandse overheid besloot in 2023 bepaalde producten van chipmachinefabrikant ASML niet langer naar China te exporteren. Zoiets kan bij Israël ook."

"Het antwoord van de Nederlandse regering op dit soort maatregelen is vaak: 'dat werkt niet'", zegt Malcontent. "En dat is deels waar: individuele landen maken minder impact dan een verband als de EU, maar je kunt als land wel besluiten te handelen in lijn met internationale regels."

Impact van bedrijfsleven

Ook het bedrijfsleven kan impact hebben op de bloedige oorlog in Gaza. Pensioenfonds PFZW besloot vorig jaar bijvoorbeeld zijn beleggingen in Israëlische beursgenoteerde bedrijven te beëindigen.

Uit een analyse van Stichting Onderzoek Multinationale Ondernemingen (SOMO) blijkt dat Nederland de grootste buitenlandse investeerder in Israël is. Ongeveer twee derde van de Europese investeringen in Israël wordt gedaan door Nederlandse bedrijven. Het stoppen van dit soort geldstromen zou dus effect kunnen hebben op Israël.

"Bedrijven kunnen zelf besluiten de samenwerking met Israël te stoppen, maar er zit wel een risico aan", zegt Walentek. "De vraag is hoe de VS reageert. Als Trump hoort dat een bedrijf weigert te leveren aan Israël, kan hij besluiten dat bedrijf toegang tot de Amerikaanse markt te ontnemen."

Consumentenboycot

Daarnaast kunnen individuele consumenten besluiten producten en bedrijven te boycotten. Pro-Palestijnse activisten roepen al langer op om multinationals als Starbucks, McDonald's en Coca Cola te vermijden vanwege hun steun aan Israël.

"Dit soort boycots leveren financieel vaak weinig op", zegt Walentek. "Soms werken ze zelfs als reclame voor die bedrijven. Mensen horen de naam van het merk in het nieuws, maar vergeten vervolgens waar het over ging en blijven het product kopen."

Er zijn voorbeelden waar een consumentenboycot wél werkte, bijvoorbeeld de internationale boycot die een einde hielp maken aan de apartheid in Zuid-Afrika.

"Het is een moeilijke vraag waarom het toen werkte", zegt Walentek. "Misschien was de situatie in het land té onhoudbaar, of het kwam door de culturele boycot, zoals het uitsluiten van Zuid-Afrikaanse sporters bij de Olympische Spelen, of door de druk vanuit de VS."

Grens oprekken

Economisch gezien heeft een consumentenboycot weinig impact. Toch betekent dat volgens Walentek niet dat het geen zin heeft. "Naming-and-shaming, bedrijven erop aanspreken, en de ideologische redenen achter de boycot hebben een bepaalde waarde."

Malcontent sluit zich daarbij aan. "Het is niet effectief, dat is zo, maar op een gegeven moment komt er een rode lijn waarbij je je als mens, als land, als samenleving moet afvragen waar je voor staat en of je bereid bent die grens steeds verder op te rekken, of dat je uiteindelijk durft te zeggen: ik wil hier geen deel meer van uitmaken."

Voor de derde keer in twee maanden tijd spreken delegaties van Rusland en Oekraïne vandaag over een mogelijk staakt-het-vuren. Net als de vorige keren zijn de gesprekken in Istanbul.

De verwachtingen over de uitkomst van de gesprekken zijn laag. Gisteren zei het Kremlin al "geen wonderbaarlijke doorbraken" te verwachten. Ook bij de twee eerdere gespreksrondes kwamen beide landen weinig overeen. Er werd alleen een akkoord gesloten over het uitruilen van gevangenen en de lichamen van gesneuvelde militairen.

Voorstel Zelensky

De Oekraïense president Zelensky deed afgelopen week een voorstel voor nieuwe onderhandelingen. Hij riep op tot een directe dialoog tussen hem en de Russische president Poetin. Poetin reageerde door te beweren dat hij klaar is voor een vorm van vrede, "maar pas als onze doelen zijn bereikt".

Beide leiders zitten vandaag niet aan tafel. Namens Oekraïne leidt oud-defensieminister Oemjerov de gesprekken. De Russische delegatie wordt, net als de vorige keer, vertegenwoordigd door hoofdonderhandelaar Medinsky.

De Amerikaanse president Trump dreigde anderhalve week geleden met "enorme heffingen" voor Rusland als er niet binnen vijftig dagen een staakt-het-vuren wordt bereikt.

Rusland stelt bij voorbaat torenhoge eisen aan een akkoord. Zo wil het dat Oekraïne grote delen van zijn land afstaat, meer nog dan Rusland nu bezet. Ook zou Oekraïne zich volledig moeten ontwapenen en mag het geen lid worden van de NAVO of de EU.

Meer aanvallen

De afgelopen tijd heeft Rusland de aanvallen op Oekraïne flink opgevoerd. Het voert in het hele land raket- en droneaanvallen uit, met veel burgerslachtoffers tot gevolg.

Aan het front in het oosten van Oekraïne wordt nog altijd hard gevochten. Hoewel het Russische leger langzaam oprukt, lijdt het ook zware verliezen.

Correspondent Midden- en Oost-Europa Christiaan Paauwe:

"Volgens Zelenksy staan er drie dingen op het programma. Allereerst zal er gesproken worden over het uitwisselen van krijgsgevangenen. Ook wil Oekraïne praten over het terughalen van de door Rusland gekidnapte kinderen. En als laatste zal besproken worden of Zelensky en Poetin persoonlijk een keer zullen spreken over een wapenstilstand."

De politie heeft vier verdachten aangehouden vanwege een schietincident op de A13 tussen Rotterdam en Den Haag vorige maand. Op de snelweg tussen Blijdorp en Rotterdam Airport werd in de nacht van 9 op 10 juni een taxi beschoten. De chauffeur raakte hierbij gewond.

De verdachten zijn een 24-jarige man uit Amsterdam, een 17-jarige jongen uit Zandvoort, en een 16-jarige en een 17-jarige uit Amsterdam. Zij worden verdacht van poging tot doodslag.

De taxi werd beschoten tijdens een achtervolging. Waarom dit gebeurde, wordt nog onderzocht.

Na het incident was de snelweg urenlang dicht. De politie had een deel van de weg afgezet voor onderzoek.

Nederland mag geen alleenstaande mannelijke asielzoekers meer terugsturen naar België. Dat oordeelt de Raad van State, die daarmee terugkomt van een eerdere uitspraak. Het Belgische systeem faalt structureel waardoor terugsturen in strijd kan zijn met de mensenrechten.

De zaak was aangespannen door een man met de Afghaanse nationaliteit. Hij kwam in België aan, maar vroeg daarna in Nederland een verblijfsvergunning aan. Omdat Europese landen hebben afgesproken dat het eerste land waar iemand aankomt verantwoordelijk is voor de opvang en procedures, nam Nederland die aanvraag vorig jaar niet in behandeling. België moest dat doen.

Bijna vijfhonderd asielzoekers zaten afgelopen jaar in eenzelfde situatie, blijkt uit cijfers van de Immigratie-en Naturalisatiedienst (IND). Nederland heeft voor die groep aan België gevraagd of ze de asielprocedure op zich willen nemen. Tachtig mensen zijn daadwerkelijk teruggegaan naar België. Om hoeveel alleenstaande mannen het gaat, is niet bekend.

Hoewel in België voor de Afghaanse man geen plek was in de reguliere opvang, vond de hoogste bestuursrechter eerder toch dat hij mocht worden teruggestuurd. Daar zijn ook voorzieningen voor noodopvang, daklozenopvang en medische en juridisch voorzieningen, meende de rechter, al werd toen ook al vermeld dat de opvang in België aan de slechte kant was.

Systeemfalen

In België is al jaren een tekort aan opvangplekken voor asielzoekers. Vrouwen, kinderen en kwetsbare personen krijgen voorrang in de reguliere opvang. Niet kwetsbare, alleenstaande mannen krijgen zeer zelden een plek.

Maar nu zegt de Raad van State dat de gebreken in de opvangsituatie en rechtsbescherming van deze groep in België "zodanig structureel" zijn, dat zij bij terugkomst waarschijnlijk op straat terechtkomen. Door dit "systeemfalen" kunnen deze mensen dan niet langer in hun basislevensbehoeften voorzien en dat is in strijd met de mensrenrechten, aldus de bestuursrechter.

'Onverschilligheid' in België

Na de uitspraak van vorig jaar maart zei de toenmalige minister dat België hard werkt aan verbetering van de opvang. Van die verbetering is niets terechtgekomen, stelt de Raad van State. Daarnaast constateert de bestuursrechter een "onverschilligheid van de Belgische autoriteiten om de tekortkomingen in de opvang en rechtsbescherming op te lossen".

Het tekort aan opvangplekken in België is structureel geworden, vindt de Raad van State. Het is niet duidelijk of alleenstaande mannen terechtkunnen bij noodvoorzieningen en of ze toegang hebben tot effectieve rechtsbescherming, omdat de Belgische autoriteiten "rechterlijke uitspraken niet naleven en dwangsommen niet betalen".

De Raad van State zegt zich de ernst van het oordeel te realiseren en is zich ervan bewust dat dit afbreuk doet aan onderlinge afspraken en samenwerking tussen EU-landen. Maar op basis van feiten is geoordeeld dat mensen risico lopen op een onmenselijke behandeling, aldus de Raad van State.

De opvang in Nederland is al overbelast en dat wordt nu alleen maar erger, reageert demissionair minister Van Weel van Asiel op de uitspraak. "We houden contact met de Belgische autoriteiten en zullen alles op alles zetten om de overdrachten zo snel mogelijk te hervatten."