NOS Nieuws - Algemeen

De BBC heeft een documentaire over de laatste jaren van Ozzy Osbourne gisteravond op het laatste moment niet uitgezonden. Dat was op verzoek van de nabestaanden van de vorige maand overleden metallegende, heeft de Britse omroep bekendgemaakt.

Voor Ozzy Osbourne: Coming Home volgde een documentaireploeg de Britse zanger en zijn gezin sinds de zomer van 2022, toen ze vanuit de Verenigde Staten terug naar Engeland verhuisden. Aanvankelijk was het de bedoeling om een tiendelige reeks te maken over hun pogingen om hun leven in Engeland op te pakken.

Toen Osbournes gezondheid verslechterde, werd echter besloten om het te houden bij één documentaire van een uur. Die eindigt met het afscheidsconcert dat Osbourne op 5 juli gaf in Birmingham, met onder meer zijn band Black Sabbath en andere rockmuzikanten die een eerbetoon aan hem brachten. Twee weken later overleed hij, op 76-jarige leeftijd.

De BBC maakte vervolgens bekend dat de documentaire op 18 augustus zou worden uitgezonden. De omroep sprak van "een ontroerend en inspirerend verslag van het laatste hoofdstuk uit Ozzy's leven".

Te snel na zijn dood

Maar gisteravond, kort voor de geplande uitzending, werd de documentaire uit de programmering gehaald. De familie van Ozzy Osbourne vond het te snel na zijn dood, zegt de omroep. "We respecteren de wens van de familie om nog even te wachten met het uitzenden van deze bijzondere film. Ons medeleven gaat uit naar de familie Osbourne in deze moeilijke tijd."

Er is nog geen nieuwe datum gepland voor de uitzending van Ozzy Osbourne: Coming Home.

Na een staking van vier dagen gaat het cabinepersoneel van de Canadese luchtvaartmaatschappij Air Canada weer aan het werk. De vakbond CUPE heeft een voorlopige overeenkomst bereikt met het bedrijf, meldt de bond in een verklaring.

Het conflict draaide onder meer om de eis van de werknemers voor hogere lonen. Ook wilden ze dat werk buiten de cabine betaald zou worden.

Zaterdag legden zo'n 10.000 stewards en stewardessen van Air Canada het werk stil nadat onderhandelingen waren stukgelopen.

De luchtvaartmaatschappij stelde vervolgens voor om de regering als bemiddelaar bij de gesprekken te betrekken. Maar daar was de vakbond het niet mee eens.

Staking illegaal

Gisteren werd de staking door Canada Industrial Relations Board (CIRB) illegaal verklaard. Dat betekende dat de actievoerders weer aan het werk moesten, maar desondanks bleven ze doorstaken.

De details van de nu gesloten overeenkomst zijn nog niet bekendgemaakt. Wel zegt de vakbond dat onbetaald werk verleden tijd is.

Nog een week problemen

Air Canada is de grootste luchtvaartmaatschappij van Canada en heeft zo'n 700 vluchten per dag. Door de staking werden dagelijks zo'n 130.000 reizigers getroffen.

De luchtvaartmaatschappij zegt dat de vluchten geleidelijk aan hervat zullen worden. Het duurt nog minstens een week voordat het bedrijf weer volledig kan opereren.

Vanuit Schiphol zijn vluchten van en naar Toronto en Montreal vandaag en morgen nog geannuleerd.

Bevolkingsonderzoek Nederland heeft tientallen telefoontjes binnengekregen van vrouwen wier gegevens zijn buitgemaakt via laboratorium Clinical Diagnostics. Gedupeerden zijn vooral ongerust over hoe de gestolen data gebruikt gaan worden.

Voor vrouwen die hebben deelgenomen aan het bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker wordt deze dagen duidelijk of hun gegevens zijn gehackt. Ruim 405.000 deelnemers krijgen vandaag of morgen een brief op de mat.

Van 80.000 gedupeerden van de hack wordt nog onderzocht of zij tot de groep behoren die deelnam aan het bevolkingsonderzoek of tot de overige slachtoffers, die via hun huisarts of ziekenhuis een lichamelijk onderzoek deden.

'Echt kwalijk'

Tamara Hiddes kreeg vorig jaar voor het eerst een uitnodiging om mee te doen aan het bevolkingsonderzoek en liet een uitstrijkje maken. "Daarom vroeg ik me al af of mijn gegevens erbij zaten", zegt ze tegen de NOS.

Vandaag bleek dat ze een van de honderdduizenden vrouwen is die slachtoffer zijn geworden van het datalek. "Echt kwalijk", vindt ze. "Het zijn onze belangrijkste persoonsgegevens. Ze hebben mijn naam, geboortedatum, testuitslagen, zelfs mijn bsn-nummer. En je weet niet wat ze ermee gaan doen."

Ondanks de tientallen telefoontjes van bezorgde vrouwen is de klantenservice van Bevolkingsonderzoek Nederland niet platgebeld, zegt een woordvoerder. "Het gaat om zo'n 6 tot 7 procent van het totale aantal telefoontjes dat vandaag binnenkwam."

"Mensen zijn uiteraard erg geschrokken en willen vooral hun verhaal en gevoelens delen", zegt ze. "Ook vragen ze om advies waar nu op te letten: hoe een verdacht mailtje of telefoontje te herkennen?" Daarvoor verwijzen de helpdeskmedewerkers naar informatie van de overheid.

Ook Tamara Hiddes is bang dat nepberichten van criminelen met die gegevens niet meer van echt te onderscheiden zijn. "Ik krijg al wel eens een berichtje dat er een pakketje klaarligt of dat er een schuld openstaat, terwijl ik helemaal geen schulden heb. Dan blokkeer je het nummer en dan is het klaar, maar met deze gegevens kan dat niet."

Een ander slachtoffer met wie de NOS sprak wil liever anoniem blijven. De vrouw is "furieus" over de brief, vertelt ze aan de telefoon. "Ik ben juist heel voorzichtig met wachtwoorden, die sla ik op een in boekje dat ik goed heb verstopt." De vrouw vindt het verschrikkelijk dat haar gegevens zijn buitgemaakt en is kwaad over de inhoud van de brief. "Mijn bloed ging borrelen."

"Het zijn mijn gegevens. Het is net alsof je inbrekers de sleutel geeft en zegt: haal maar leeg", vertelt ze emotioneel. Het liefst zou ze zich met andere vrouwen willen verenigen, bijvoorbeeld om een schadevergoeding te eisen. "Ik ben ook echt boos. In eerste instantie op de criminelen, maar ook op het bevolkingsonderzoek, dat ze de boel niet hebben dichtgetimmerd."

Nieuw dreigement hackers

De hackersgroep Nova dreigt in een nieuw bericht met nieuwe aanvallen op Clinical Diagnostics, het laboratorium waar bij een hack medische gegevens van honderdduizenden mensen zijn gestolen. In het bericht herhaalt Nova het dreigement om de gestolen gegevens te publiceren.

Clinical Diagnostics houdt er nu rekening mee dat de hackers daadwerkelijk daartoe overgaan. Tot nu toe ging het bedrijf ervan uit dat de medische gegevens niet online zouden worden gezet.

De organisatie schrijft ook waarom Clinical Diagnostics nu meer geld moet betalen. Het eerder afgesproken bedrag is te laag omdat er op dat moment "geen signalen waren van bemoeienis van de politie", staat in het nieuwe bericht op het darkweb.

Advocaat Sven van Dooren, gespecialiseerd in privacyrecht en technologie, heeft vandaag al drie gedupeerden aan de telefoon gehad. "Ze maken zich zorgen over wat er met hun gegevens gebeurt en wilden weten wat te doen en wat hun rechten zijn."

Volgens hem is het nu nog te vroeg om te kunnen zeggen of een schadevergoeding kan worden geëist. "Eerst moet uitgezocht worden of de privacywet, de AVG, is overtreden en welke schade betrokkenen hebben geleden." Pas dan kan volgens hem worden beoordeeld of er recht bestaat op compensatie. De Autoriteit Persoonsgegevens doet hier onderzoek naar.

In deze special zie je wat criminelen met gestolen data kunnen:

De gemeente Vlaardingen haalt 1500 'overbodige' verkeersborden weg. Vlaardingen telde vorig jaar nog 14.000 verkeersborden en concludeerde na een inventarisatie dat een deel eigenlijk wel weg kon.

"Je ziet op een gegeven moment: het zijn er wel erg veel. Dus is er onderzoek gedaan", zegt Wijnand de Gelder tegen de lokale Omroep Twee. Hij is verkeersexpert bij de gemeente. "1500 borden bleken overbodig. Dat klinkt als weinig, maar is eigenlijk heel veel."

Een voorbeeld van zo'n overbodig bord is het verkeersbord met daarop 'zone 30 herhaling'. "Je weet al dat je in een woonwijk bent waar je 30 mag, dus die herhaling is niet nodig. Het is eigenlijk heel makkelijk", legt De Gelder uit. "Wat er wettelijk moet staan, dat blijft. En we hebben verkeersregels en daar moeten mensen het mee doen."

Doel van de opruimactie is een rustiger straatbeeld, meer overzicht voor weggebruikers en kostenbesparing. "Een gemiddeld verkeersbord kost 120 euro. Alles wat er staat, moet onderhouden en vervangen worden. Dus hoe minder borden, hoe minder kosten", zegt De Gelder.

De Nederlandse baggeraar Van Oord heeft een opdracht binnengehaald voor het maken van een kunstmatig eiland in Dubai. Het eiland komt net voor de kust van Jumeirah te liggen.

Het eiland, dat Naïa Island gaat heten en ongeveer 13 hectare zal beslaan, krijgt een kustlijn van 6 kilometer. Hiervoor moet Van Oord meer dan 28 miljoen kubieke meter zand opspuiten en ongeveer 4,3 miljoen ton steen storten, laat het bedrijf weten. Van Oord doet dit in opdracht van investeringsmaatschappij Shamal Holding.

"We zijn vereerd dat we mogen bijdragen aan deze gedurfde stap voorwaarts in Dubais ontwikkeling van iconische plekken en trots dat we Shamals vertrouwen hebben gekregen om dit unieke project te helpen realiseren", zegt directeur Govert van Oord.

Het baggerbedrijf verwacht dat het eiland in de eerste helft van 2027 opgeleverd zal worden. Er is niets bekendgemaakt over de kosten van het project.

Verdacht van omkoping

Het is niet de eerste keer dat Van Oord een grote klus uitvoert in Dubai. Eerder werkte het bedrijf al aan de twee schiereilanden in de vorm van een palmboom en de kunstmatige eilandengroep The World voor de kust van de stad.

Het Nederlandse bedrijf is wereldwijd actief en ligt daarbij regelmatig onder vuur. Zo liet het Openbaar Ministerie vorig jaar weten het baggerbedrijf te onderzoeken op verdenking van omkoping in Kazachstan, naar aanleiding van berichtgeving van Follow the Money.

In de Vlaardingse Vaart is een ledemaat gevonden. Dat bevestigt de politie. Een inwoner van Vlaardingen deed de vondst. "Ik zag een schoen op zijn kop in het water liggen. Toen ik hem uit het water haalde, hing er een bot aan", zegt Ria Trooster tegen streekomroep Twee.

De vrouw liet de schoen met bot in het water vallen en schakelde de politie in. Duikers hebben het ledemaat weer teruggevonden. "De politie stond er heel snel. Het waren een stuk of twintig mensen", aldus Trooster.

In het kanaal wordt nog gezocht naar andere sporen. De politie kan nog niets zeggen over de vondst.

Steeds meer dakloze gezinnen kunnen geen opvangplek krijgen, blijkt uit recente cijfers van de grote steden. Het aantal dakloze gezinnen groeit, terwijl de opvanglocaties voor gezinnen vol zitten. Het probleem wordt vooral veroorzaakt door het gebrek aan betaalbare woningen.

In Den Haag klopten vorig jaar 860 gezinnen aan voor hulp. Een jaar eerder was dat bijna de helft.

"We zien voornamelijk een groei in economisch dakloze gezinnen. Gezinnen die geen schulden hebben, maar alleen geen betaalbare woning kunnen vinden", zegt wethouder Mariëlle Vavier van Den Haag.

Hotelkamers

De gemeente bracht vorig jaar 225 gezinnen onder in opvanglocaties. De rest werd geholpen met onder andere hotelkamers, die grotendeels door de gemeente worden betaald.

Dat kostte de gemeente bijna 8 miljoen euro, ruim het dubbele van het jaar ervoor. Voor 2025 zijn de kosten voor hotelkamers boven de 10 miljoen euro begroot.

"Wij hanteren op dit moment: geen kind op straat. Dus we onderzoeken altijd mogelijkheden om een kind wel onderdak te bieden", aldus Vavier.

Wachtlijst

Ook in Utrecht is de opvangcapaciteit beperkt. Daar staan achttien gezinnen op een wachtlijst, wat gemiddeld drie tot zes maanden duurt. In de tussentijd verblijven ze vaak bij vrienden of familie, laat een woordvoerder weten.

Dat overkwam ook Daisy. Zij verbleef maanden met haar kinderen bij haar moeder totdat ze terechtkon in de gezinsopvang van De Tussenvoorziening in IJsselstein:

In Rotterdam klopten vorig jaar 634 gezinnen aan voor hulp, maar daar zijn slechts 228 plekken beschikbaar. Degenen die daar niet in konden werden ondergebracht in voorzieningen van Flexwonen, waar mensen tijdelijk kunnen verblijven als ze geen huis kunnen vinden. Sommigen vonden zelf een oplossing bij vrienden of familie.

Ook in Amsterdam worden hotelkamers ingezet. Daar zien ze dakloosheid al jaren enorm toenemen. "Door afnemende bestaanszekerheid en een groot tekort aan betaalbare woningen hebben steeds meer mensen hulp nodig", zegt een woordvoerder.

De noodopvangplekken voor gezinnen zitten al jaren vol. Negentien gezinnen zitten daar in hotels. Het totale aantal daklozen wordt in Amsterdam op minstens 15.000 personen geschat.

Geen houdbare situatie

Wethouder Vavier benadrukt dat de woningcrisis de belangrijkste oorzaak is: "Dakloosheid ontstaat vaak doordat gezinnen geen betaalbare woning kunnen vinden. Alleenstaande moeders met één kind kloppen vaak pas aan als het echt niet meer gaat. Ze proberen het lange tijd op te lossen via familie of vrienden, maar dat is uiteindelijk geen houdbare situatie."

Ook ziet ze dat dakloze gezinnen vaak in caravans verblijven. "Of ze blijven langer in een ongezonde relatie bijvoorbeeld, daardoor zie je ze niet op straat."

Den Haag werkt aan uitbreiding van de opvang en opent het komende jaar twee nieuwe locaties voor gezinnen. Amsterdam trok in 2023 al 20 miljoen euro uit voor extra preventie, hulp en opvang.

Landelijk is er voor daklozen recht op opvang, maar niet automatisch op een woning. Vorige maand kreeg een voorstel van de ChristenUnie om dakloze gezinnen voorrang te geven bij het toewijzen van sociale huurwoningen de steun van een meerderheid in de Tweede Kamer.

Het risico op natuurbranden is in de meeste veiligheidsregio's in Nederland hoog. Vanwege de droogte is fase 2 in 15 van de 25 veiligheidsregio's van kracht. Dat is de hoogste alarmering die de brandweer afgeeft.

In zes regio's in onder meer Zeeland, Flevoland en Noord-Limburg geldt nog fase 1. Over de regio's Zaanstreek-Waterland, Amsterdam-Amstelland, Rotterdam-Rijnmond en Zuid-Holland-Zuid zijn er geen gegevens bekend, omdat ze niet aangesloten zijn bij het meetsysteem.

Bij fase 2 zijn hulpdiensten extra alert en schalen ze op als het nodig is. Zo wordt er dan bij een natuurbrand met extra materieel uitgerukt.

Mensen die de natuur in trekken wordt gevraagd om voorzichtig te zijn. Een vuurtje stoken of barbecueën wordt afgeraden. Er kan zelfs een stookverbod worden afgegeven.

De Rotterdamse wethouder Faouzi Achbar heeft geen opdracht gegeven om zijn eigen huis in brand te laten steken. Dat concludeert het Openbaar Ministerie na onderzoek. De zaak tegen de wethouder wordt geseponeerd.

In het huis van Achbar (Denk) woedde vorig jaar juli een brand. De politie ging al snel uit van brandstichting. Achbar en zijn gezin waren op het moment van de brand niet thuis.

In juni maakte het OM bekend dat er mogelijk sprake was verzekeringsfraude. Onderzocht werd of de wethouder zelf opdracht had gegeven tot brandstichting. De 37-jarige Rotterdammer die de brand had gesticht, had verklaard dat hij was ingeschakeld door tussenpersonen, die op hun beurt opdracht hadden gekregen van de wethouder.

Achbar zelf sprak dat tegen. Hij werd officieel als verdachte aangemerkt, maar bleef aan als wethouder.

Geen aanwijzingen

Het OM zegt nu dat de recherche geen aanwijzingen heeft gevonden dat Achbar betrokken was en dat hij ten onrechte als verdachte is aangemerkt.

Achbar wil verder niet reageren. Via zijn woordvoerder laat hij aan Rijnmond weten dat hij het bij zijn eerdere verklaring houdt. In juni zei hij: "Dat het impact heeft, moge duidelijk zijn. Niet alleen voor mij, maar ook voor mijn gezin."

De man die verdacht wordt van wat de politie noemt een "ernstig zedenmisdrijf" in Zeist, is hoogstwaarschijnlijk ook degene die eerder op de dag een vrouw benaderde. Hij zou zich tussen de twee incidenten door hebben omgekleed.

De politie dacht aanvankelijk aan twee verdachten, omdat de signalementen verschilden. Nu gaat het onderzoeksteam er door nieuwe informatie van uit dat beide feiten gepleegd zijn door dezelfde verdachte. Het gaat om een man met een lichte huidskleur van 1,80 meter lang, met een stevig of gespierd postuur die Engels sprak met een Oost-Europees accent.

Hij droeg volgens de politie een zwarte tanktop of een roze shirt met korte mouwen en had een korte (spijker)broek aan. Wie hem denkt te zien, wordt gevraagd hem niet te benaderen, maar 112 te bellen.

Speurhonden

Vrijdag werd een vrouw op klaarlichte dag in een bosgebied aan de rand van de stad slachtoffer van ernstig seksueel geweld. De man vluchtte daarna het bos in en is ondanks een grote zoekactie met onder meer een helikopter en speurhonden nog niet gevonden.

Een man met een hond was eerder die dag getuige van een incident met dus hoogstwaarschijnlijk dezelfde verdachte. Na hulpgeroep van een vrouw draaide hij zich om en liep door. Er is een goede verklaring waarom de man doorliep, meldt de politie.

Zeventig tips

Een politieteam van zo'n 25 specialisten onderzoekt de zaak, schrijft RTV Utrecht. Het gaat om (zeden)rechercheurs, forensisch experts en deskundigen op digitaal gebied. "Ze zetten alles op alles om de identiteit van de verdachte te achterhalen om hem aan te kunnen houden", aldus een woordvoerder.

Het team heeft zo'n zeventig tips binnengekregen. Alle informatie en beelden worden nauwkeurig uitgezocht en bekeken, meldt de woordvoerder.

De Nederlandse blushelikopters gaan vandaag aan de slag in Spanje. De twee Chinook-helikopters en zestig militairen zijn gisteren naar het noordwesten van het land gevlogen. Daar zijn op dit moment de zwaarste branden.

Verder worden, na een hittegolf van ruim twee weken, koelere temperaturen en regen verwacht. Landinwaarts liggen de temperaturen niet langer boven de 40 graden, maar rond de 35, schrijft Weeronline. Aan de kust daalt de temperatuur tot ongeveer 28 graden. Vanaf morgen is er in de regio's in het oosten meer kans op regen.

Toch nemen de gunstiger weersverwachtingen de zorgen over de branden niet weg, schrijft de Spaanse publieke omroep RTVE. Vooral in het noordwesten, onder andere in de regio's Galicië, Castilië en León, is de situatie kritiek. De brandweer heeft daar de hele nacht doorgewerkt.

In het noordwesten gaan de branden onverminderd door, schrijft ook de krant El País. Zo woedt het vuur in Castilië en León nog op 29 plekken en in Galicië op zeven locaties.

Record

Het Europese bosbrandagentschap Effis meldt dat natuurbranden in Spanje dit jaar inmiddels ruim 380.000 hectare in de as hebben gelegd. Dat is een gebied dat bijna 2,5 keer zo groot is als de provincie Utrecht, een record. RTVE stelt dat 2025 het ergste brandjaar is van de afgelopen dertig jaar.

Tienduizenden mensen in het hele land moesten hun huis uit. El País spreekt van ruim 30.000 mensen in een week tijd. De bosbranden hebben vier mensen het leven gekost, tientallen zijn gewond geraakt.

Spanje krijgt internationale hulp om het vuur onder controle te krijgen. In Galicië raakten vier brandweerlieden gewond bij het blussen.

De Nederlandse hulp is erg welkom, legde Jelmer Dam gisteren uit. Hij is coördinator natuurbrandbeheersing bij de brandweer. "Er zijn daar nu zo veel branden, waardoor ze er lokaal een beetje doorheen zitten", zei hij over de situatie in onder meer Galicië.

"Ik heb zelf ook vele jaren natuurbranden bestreden in Spanje, maar deze situatie heb ik in mijn carrière van 27 jaar nog niet gezien. Er zijn zo veel grote branden tegelijkertijd."

Het aantal doden door overstromingen in het noorden van Pakistan blijft stijgen. Sinds afgelopen donderdag zijn bijna 400 mensen omgekomen, melden de autoriteiten.

De meeste slachtoffers vielen in de noordwestelijke provincie Khyber-Pakhtunkhwa. Daar zijn 356 doden geteld.

Eind vorige week ontstonden op meerdere plekken hevige overstromingen na zware wolkbreuken en stortregens. In het district Buner viel vrijdagochtend meer dan 150 millimeter in een uur tijd. Huizen, gebouwen en auto's werden weggespoeld.

De overstromingen laten een spoor van modder en puin achter, waarin naar slachtoffers wordt gezocht. Duizenden reddingswerkers zijn ingezet. Ze proberen de wegen begaanbaar te maken en hulp naar de getroffen dorpen te krijgen. Ze brengen er voedsel, medicijnen, tenten, dekens, generatoren en pompen naartoe.

Anderhalve meter modder

In Buner zijn de belangrijkste straten bedekt met meer dan anderhalve meter modder, die de bevolking met de hand probeert op te ruimen. Het is lastig om met zwaar materieel te werken in de smalle straatjes. Op andere plaatsen worden wel graafmachines gebruikt.

Veel bewoners verblijven in tijdelijke opvangkampen op hoger gelegen terreinen, die door de plaatselijke autoriteten zijn opgezet. Velen zijn bang voor nog meer natuurgeweld. Eerder in het regenseizoen werd het gebied ook al getroffen door plotselinge overstromingen.

De Pakistaanse rampendienst zegt dat sinds 26 juni 706 mensen zijn omgekomen door de overstromingen. Ook in het noorden van India zijn daardoor tientallen doden gevallen. Volgens de dienst is het moessonseizoen heviger dan dat van vorig jaar. "De intensiteit is ongeveer 50 tot 60 procent hoger", zei een woordvoerder. Het moessonseizoen duurt nog tot half september.

Meer regen door klimaatverandering

Warme lucht houdt meer vocht vast. In een opwarmende wereld zit er dus meer vocht in de atmosfeer, wat weer naar beneden komt in de vorm van regen. Ook neemt in een opwarmende wereld de verdamping toe.

Door klimaatverandering neemt het aantal buien toe en valt er meer regen uit, al verschillen de effecten sterk van plaats tot plaats en van seizoen tot seizoen.

Een gletsjer in het noorden van Italië is zover afgesmolten dat geologen niet langer veilig in persoon metingen kunnen doen. De onderzoekers ontdekten deze zomer dat de meetpunten op de Ventinagletsjer zijn bedolven onder verschoven rotsen en ander puin. Dat is door het smelten van het ijs aan het schuiven gegaan.

Het gebied is te ontoegankelijk geworden om de metingen veilig in persoon te doen, wat daar al 130 jaar zo werd gedaan. Vanaf nu wordt de verdere krimp bijgehouden met sensoren en drones, meldt de glaciologische dienst van Lombardije.

Sinds het begin van de metingen in 1895 is de Ventinagletsjer zo'n 1,7 kilometer korter geworden door de afsmelt. Niet alleen deze Italiaanse gletsjer kampt daarmee: overal in de Alpen en Dolomieten is te zien dat de gletsjers krimpen als gevolg van recordhete zomers en een tekort aan sneeuwval.

Uit balans

"Om weer aan te groeien en in balans te blijven moet er een bepaalde hoeveelheid sneeuw uit de winter op het gletsjeroppervlak achterblijven tot het einde van de zomer", zegt Andrea Toffaletti van de glaciologische dienst tegen persbureau AP. "Dat gebeurt minder en minder."

Klimaatverandering door de uitstoot van broeikasgassen versnelt het verdwijnen van gletsjers, die 's zomers altijd al te maken hadden met smelt, maar die nu door de opwarming van de aarde sneller afsmelten dan ze weer kunnen aangroeien. Van de 1,7 kilometer die de gletsjer sinds het begin van de metingen korter is geworden, verloor de Ventinagletser 431 meter in de afgelopen tien jaar.

40 procent ijsmassa weg

Begin dit jaar stelde een studie in het wetenschappelijke vakblad Nature vast dat gletsjers wereldwijd steeds sneller afsmelten en dat dat ook sneller gaat dan werd verwacht. Zo smolt volgens die studie bijna 40 procent van de ijsmassa in de Alpen sinds het jaar 2000. Veel gletsjers zullen door klimaatverandering het einde van deze eeuw niet meer halen, was toen een van de conclusies.

Wetenschappers waarschuwen al tijden voor de grote gevolgen van het verdwijnen van de gletsjers voor samenlevingen, economieën en de leefomgeving. De verdwijnende gletsjers en ijskappen als gevolg van de opwarming bedreigen de watervoorziening van honderden miljoenen mensen.

Stel glazen wanden verplicht in slachthuizen, stallen en transportwagens, is een van de opmerkelijke speerpunten in het nieuwe verkiezingsprogramma van de Partij voor de Dieren. Doel is niet alleen dat dieren meer daglicht krijgen, maar ook dat iedereen van buiten kan zien wat daar gebeurt. "Iedereen zou dan veganist zijn", is in het programma te lezen.

De dierenpartij heeft nog meer plannen om het dierenwelzijn te verbeteren: zo moeten mensen een "pre-aanschafcursus" doen voordat ze een huisdier nemen. Tuincentra mogen daarnaast geen dieren meer verkopen "om impulsaankopen te voorkomen".

Transitieverlof regelen

De dierenpartij pleit al sinds de oprichting voor een einde aan het gebruik fossiele brandstoffen en de bio-industrie. Plantaardig eten, energiebesparing en een circulaire economie wil de partij juist stimuleren. Nu wil de PvdD ook wettelijk vastleggen dat voortaan 5 procent van het bruto binnenlands product (bbp) naar het bestrijden van de klimaat- en natuurcrisis gaat.

Naast dierenrechten, hebben ook mensenrechten de aandacht. De partij stelt een reeks maatregelen voor om discriminatie, moslimhaat en antisemitisme tegen te gaan. Ook de situatie van lhbtiqua+-personen krijgt aandacht, bijvoorbeeld door het transitieverlof wettelijk te regelen.

Top 3 bij Partij voor de Dieren blijft hetzelfde

De Partij voor de Dieren presenteert met het programma ook meteen de concept-kandidatenlijst. Achter lijsttrekker Esther Ouwehand zijn daar de huidige Tweede Kamerleden, Ines Kostić en Christine Teunissen, te vinden.

Daarna volgen Falco van Hassel (nu nog beleidsmedewerker), Debbie Mathijsen (fractievoorzitter in Zwolle) en Kjell van Wijlandt (fractievoorzitter Almere). Zij kunnen volgens de laatste Peilingwijzer ook rekenen op een plek in de Tweede Kamer.

Na een uitvoerige inspraakprocedure onder de leden is besloten de nieuwe defensiekoers door te zetten. De beslissing om investeringen in defensie te steunen, zorgde eerder voor onrust en verdeeldheid binnen de partij. Het leidde zelfs tot een afsplitsing van van oud-leden.

De Partij voor de Dieren is van oudsher pacifistisch en investeren in defensiematerieel was lange tijd taboe. Maar door de Russische invasie van Oekraïne en de opstelling van de VS is het wat betreft de partij "helaas noodzakelijk" geworden. Wel moet de wapenindustrie "maximaal" belast worden

Ook is er in het programma veel aandacht voor Gaza en Srebrenica. "Want de geschiedenis herhaalt zich helaas nog steeds", zo is te lezen. De Partij voor de Dieren wil dat de Palestijnse staat erkend wordt en er moet een Nederlandse ambassade komen in Ramallah. Voor de genocide in Srebrenica moet er een nationaal monument komen.

Geen doorrekening

Hoe de plannen precies betaald moeten worden, zal onduidelijk blijven: de Partij voor de Dieren laat verkiezingsprogramma's niet doorrekenen door het Centraal Planbureau. De partij is het niet eens met de wijze waarop dat gebeurt.

Wel staan er in het verkiezingsprogramma meerdere plannen die geld moeten opleveren. Zo moet er een klimaatvermogensheffing komen voor de rijkste 1 procent van de bevolking, gaan mensen die vaker vliegen meer belasting betalen en gaat de energiebelasting voor grootverbruikers omhoog.

Andere voorstellen uit het PvdD-programma

De leden van de Partij voor de Dieren komen op 7 september bij elkaar om over het verkiezingsprogramma en de kandidatenlijst te praten. Dan kunnen er nog wijzigingen worden doorgevoerd.

Israël heeft nog niets gezegd over een nieuw voorstel voor een staakt-het-vuren in Gaza, opgesteld door bemiddelaars Qatar en Egypte. Hamas zei daar zondag al ja tegen, maar of dit ook echt een begin kan zijn van het einde van de oorlog, is onzeker. Dit zijn de belangrijkste vragen en antwoorden:

1. Wat staat er in het nieuwe voorstel?

Het plan voorziet in een wapenstilstand van zestig dagen. In die periode zouden Israëlische troepen zich gedeeltelijk terugtrekken om op grote schaal humanitaire hulp toe te laten. Ook een gevangenenruil maakt deel uit van het voorstel: er zouden tien gijzelaars - de helft van het aantal dat nog in leven zou zijn - worden vrijgelaten in ruil voor 150 Palestijnse gevangenen. Ook zouden er lichamen van dode gijzelaars worden overhandigd. Bij een tweede fase zouden alle gijzelaars moeten vrijkomen.

Volgens de Qatarese woordvoerder Majed al-Ansari is het voorstel "bijna identiek" aan een eerder plan van de Amerikaanse Midden-Oosten-gezant Witkoff, waar Israël toen grotendeels mee had ingestemd. "Bijna 98 procent van wat Israël had goedgekeurd, zit in dit voorstel", zei hij.

2. Waarom is dit moment belangrijk?

De aankondiging komt op een kritiek moment. Israël bereidt een grootschalige militaire aanval voor op Gaza-Stad, het grootste stedelijke centrum van de Palestijnse enclave. De oostelijke delen van de stad worden al dagen gebombardeerd door Israël. Premier Netanyahu zei maandag dat het leger "op het punt staat missies te voltooien" en dat "Hamas onder enorme druk staat".

Tegelijkertijd waarschuwen hulporganisaties voor hongersnood in Gaza. Amnesty International beschuldigt Israël al langer van een "bewuste campagne van uithongering". Volgens de gezondheidsautoriteiten in Gaza zijn er inmiddels meer dan 62.000 Palestijnen gedood door Israël sinds het uitbreken van de oorlog in oktober 2023. Daarbij wordt geen onderscheid gemaakt tussen Hamasstrijders en burgerslachtoffers.

3. Hoe reageert Israël?

Tot nu toe heeft Israël nog geen officieel antwoord gegeven op het voorstel. Al-Ansari bevestigde dat er "geen tijdschema" is voor een reactie van Israëlische zijde.

Israëlische leiders laten gemengde signalen horen. Defensieminister Katz suggereerde dat Hamas alleen onderhandelt uit angst voor de aangekondigde aanval op en bezetting van Gaza-Stad.

De extreemrechtse ministers Ben-Gvir en Smotrich zijn fel tegen een staakt-het-vuren. Smotrich waarschuwde dat Israël "de vijand geen reddingsboei" mag toewerpen. Eerder heeft Netanyahu laten doorschemeren dat hij geen "gedeeltelijke deals" meer ziet zitten; hij wil alleen een akkoord waarbij alle gijzelaars tegelijk worden vrijgelaten.

Ondertussen groeit de druk binnen Israël zelf.

Zondag gingen naar schatting 400.000 mensen de straat op in Tel Aviv en Jeruzalem om een deal over de vrijlating van de gijzelaars te eisen:

Al-Ansari was terughoudend over de vooruitzichten van het staakt-het-vuren. "We hebben nog geen reactie van de Israëlische kant ontvangen, dus we kunnen niet stellen dat er sprake is van een doorbraak. Maar we vinden het wel winst dat we een positieve reactie van Hamas hebben gekregen."

4. Wat doet de internationale gemeenschap?

Qatar en Egypte spelen opnieuw de rol van bemiddelaar bij dit voorstel. De Qatarese premier was maandag in Cairo voor overleg met de Egyptische president al-Sisi. Beiden benadrukten dat de herbezetting of de verdrijving van Palestijnen uit Gaza onaanvaardbaar is. Beide landen hopen dat het huidige voorstel een opstap vormt naar een breder akkoord.

De Amerikaanse president Trump lijkt de aangekondigde uitbreiding van de oorlog in Gaza te steunen. "De terugkeer van de resterende gijzelaars is alleen mogelijk als Hamas wordt aangevallen en vernietigd!!!" schreef hij maandag op Truth Social. "Hoe sneller dit gebeurt, hoe groter de kans op succes zal zijn."

Al-Ansari zei in Doha dat het doel expliciet is "een alomvattende overeenkomst te bereiken waardoor de oorlog wordt beëindigd". Toch waarschuwen experts dat eerdere pogingen op niets uitliepen, vooral omdat Israël steeds vasthoudt aan tijdelijke wapenstilstanden.

5. Wat zijn de vooruitzichten?

Hamas heeft officieel 'ja' gezegd, maar Israël dus nog niet, vooral omdat het ruimte wil houden voor militaire operaties. Het nieuwe plan ligt dicht bij de eerdere voorstellen die Israël zelf grotendeels heeft geaccepteerd, maar politieke verdeeldheid binnen de Israëlische regering maakt het moeilijk te voorspellen hoe het kabinet op dit voorstel reageren.

Voor de bevolking van Gaza blijft de situatie intussen kritiek. Hulporganisaties waarschuwen dat elke vertraging levens kost, zowel door hongersnood als door de voortdurende Israëlische bombardementen. Het is nu aan Israël om te reageren op het voorstel, dat volgens de bemiddelaars de "beste kans tot nu toe" biedt om de oorlog te beëindigen.

Buitenlandse journalisten in China merken dat over steeds minder onderwerpen vrijuit bericht kan worden en dat de Chinese overheid dit steeds meer controleert. Dat blijkt uit een rapport van de Foreign Correspondents' Club China (FCCC), die jaarlijks schrijft over de mediavrijheid op basis ervaringen van buitenlandse journalisten in China.

De journalisten spreken van nieuwe 'rode lijnen' en maken zich zorgen over het groeiend aantal 'verboden onderwerpen'. Traditionele onderwerpen zoals de regio's Xinjiang, Tibet en Hongkong blijven taboe. Net zoals alle berichten over de Chinese president Xi.

Maar het afgelopen jaar merken de journalisten dat het ook steeds lastiger wordt om te schrijven over alledaagse onderwerpen als de Chinese economie, werkloosheid, het beleid rondom technologie en elektrische voertuigen. Verschillende journalisten merkten ook dat ze werden tegengewerkt bij culturele evenementen, zoals bijvoorbeeld bij een reportage over Halloween in Shanghai.

Intimidatie en geweld

Bijna negen op de tien journalisten geven in het rapport aan dat interviews worden geweigerd. Ook heeft meer dan een derde melding gemaakt van intimidatie of pesterijen door Chinese collega's en bijna één op de tien kreeg te maken met fysiek geweld.

De journalisten hebben ook te maken met problemen met het aanvragen van een visum. Het leidde in meerdere gevallen tot bedreigingen en rechtszaken. Bijna alle ondervraagden zeggen dat de persvrijheid niet voldoet aan de internationale normen. Het beeld strookt met de Word Press Freedom Index. Op die lijst, over hoe het gaat met de persvrijheid in landen, staat China onderaan, op Noord-Korea en Eritrea na.

De Chinese overheid heeft nog niet gereageerd op het rapport. Wel heeft het ministerie van Buitenlandse Zaken in het verleden het FCCC meermaals bestempeld als "illegaal" en erkent het ministerie de organisatie niet. Volgens China verdraait een kleine club westerse journalisten de feiten "om China zwart te maken".

Propaganda via sociale media

De Chinese overheid is dan ook actief bezig met het schetsen van een ander beeld van China. Het wil een positief beeld van China aan de wereld laten zien, onder meer om meer toeristen naar het land te lokken, wat goed is voor de Chinese economie.

Ze doen dit steeds vaker via sociale media als TikTok of YouTube. Zo werd een van de populairste influencers, IShowSpeed, ingezet om naar China te komen en uitsluitend te laten zien hoe mooi het land is. IShowSpeed heeft op zowel Instagram, TikTok en YouTube zo'n 120 miljoen volgers. De video's werden op alle platforms bij elkaar meer dan een miljard keer bekeken.

Door middel van het door president Xi gelanceerde motto "Tell China's Story Well" probeert China een alternatief te bieden voor de negatieve berichtgeving over China vanuit het Westen. De nadruk ligt hier op buitenlandse media. Verschillende Chinese staatsmedia zoeken een samenwerking met internationale kranten en mediaplatforms om een breder publiek "het echte China" te laten zien dat alleen maar positief is.

Onder meer de Australische denktank ASPI concludeerde eerder dat de Chinese overheid steeds vaker gebruikmaakt van dit soort propaganda. Oorspronkelijk richtte de overheid zich vooral op de eigen platforms en op de Chinezen, maar inmiddels wordt er steeds meer gebruikgemaakt van westerse sociale media en richt men zich meer op buitenlandse kijkers.

China-correspondent Laura van Megen:

"De tegenwerking vindt plaats op meerdere manieren. In de provincie Jiangxi, waar China's zeldzame aardmetalen in de grond zitten, hadden we dagenlang elk half uur een nieuwe volgauto achter ons aan zitten. In Wuhan, lieten bronnen mij weten dat de staatsveiligheidsdienst op bezoek was geweest, en dat ze dus het interview moesten afzeggen.

Chinezen zijn bang gemaakt door hun overheid om iets 'verkeerds' te zeggen tegen buitenlandse journalisten. Staat de microfoon of camera uit, dan zijn open gesprekken over hun persoonlijke problemen of de stand van de economie regelmatig nog goed mogelijk. Maar zet de camera of microfoon aan en men zegt dat er geen vuiltje aan de lucht is, gevolgd door een kleine lofzang voor de overheid.

Dit rapport gaat over de beperkingen die buitenlandse journalisten ervaren, maar de meest onderdrukte groep journalisten in China zijn de Chinese journalisten zelf. Die krijgen precies te horen wat ze wel en wat ze niet mogen schrijven. Uit zelfbescherming leven ze de formele en informele regels streng na. Wat vandaag nog mocht, mag misschien morgen niet meer. En dat kan je duur komen te staan."

Veertien nieuwe partijen hebben zich geregistreerd voor de Tweede Kamerverkiezingen in oktober. Daarvan komen er opvallend veel uit de regio: de Fryske Nasjonale Partij met oud-NSC'er Aant Jelle Soepboer, OOS Limburg en Lokaal Brabant.

Lokaal Brabant heeft al besloten om de deelname aan de landelijke verkiezingen niet door te zetten. De partijen uit Friesland en Limburg nemen daarover eind deze maand een beslissing. "Onze 55 leden gaan daarover stemmen", zegt Chrétien Wetemans van OOS Limburg, die eerder voor BBB in de Provinciale Staten zat.

De belangrijkste reden voor Wetemans om landelijk mee te doen is Limburg meer mee te laten tellen in Den Haag. "De provincie heeft nu bijvoorbeeld geld neergelegd voor de elektrificatie van de Maaslijn, terwijl dat eigenlijk een landelijke taak is", zegt hij. "Ook komt de rijksoverheid nog steeds niet over de brug met een vergoeding voor de mijnbouwschade."

Oude bekende van de ouderenpartij

Bij de nieuwe partijen duikt nog een bekende op: Gerard van Hooft, oud-lijsttrekker van ouderenpartij 50Plus. Hij werd tijdens een ledenvergadering uit de zaal gezet en daarna alsnog gekozen als lijsttrekker van de partij. Zijn nieuwe partij heet 'De Linie'.

"De naam zegt het al, tot hier en niet verder", zegt Van Hooft, die zich niet meer alleen voor ouderen wil inzetten. "We proberen binnenboord te houden wat goed is voor Nederland en buitenboord wat slecht is." Zo wil hij minder huurmaatregelen, dat de AOW niet omlaag gaat en een maximum aantal van 5000 vluchtelingen per jaar dat naar Nederland komt.

11.000 euro

Andere partijen die zich hebben laten registreren zijn Vrede voor Dieren, die zich afsplitsen van de Partij voor de Dieren, Hart voor Vrijheid, Nieuw Links en Partij voor Morgen. Zij kunnen nu hun kandidatenlijsten gaan opstellen, die 15 september moeten worden ingeleverd.

Van de nieuwe partijen zal hoogstens een enkeling het stembiljet ook daadwerkelijk halen: ze moeten, als ze door heel het land willen meedoen aan de verkiezingen, 580 mensen vinden die op het gemeentehuis een ondersteuningsverklaring tekenen. Daarnaast moeten ze een waarborgsom van ruim 11.000 euro betalen.

In totaal staan er voor deze verkiezingen 54 partijen geregistreerd bij de Kiesraad. Dat zijn er een stuk minder dan vorige verkiezingen, toen er zeventig partijen in het register stonden.

Een crisisopvanglocatie voor Oekraïense vluchtelingen in Swolgen is vannacht ontruimd nadat er brand was uitgebroken. Het is niet duidelijk wanneer de bewoners terug kunnen.

De brand aan de Jan van Swolgenstraat brak rond 02.10 uur uit. De 45 bewoners werden in eerste instantie opgevangen op een camping in de buurt. Later zijn ze naar twee andere locaties gebracht. Waar dat is, is om privacyredenen niet bekendgemaakt. Niemand raakte gewond.

Achterzijde

Vooral de achterzijde van het gebouw, een voormalige basisschool, werd aangetast door het vuur, schrijft L1 Nieuws. Volgens een woordvoerder van de gemeente is een ander deel van het gebouw zonder grote schade uit de brand gekomen.

De oorzaak van de brand is niet bekend. Daar doet de politie onderzoek naar. In ieder geval blijft de opvang "voorlopig gesloten", aldus de gemeente.

Maximale capaciteit

De opvang in Swolgen biedt in totaal plek aan 150 mensen die er maximaal 3 dagen kunnen blijven, daarna stromen ze door naar een verblijf voor langere tijd.

De opvang sluit op 1 januari 2026. De instroom van Oekraïense vluchtelingen is de afgelopen tijd gedaald en de maximale capaciteit wordt niet meer gehaald.

Lekkage

Door de bluswerkzaamheden ontstond vanmorgen een breuk in de hoofdwaterleiding in Swolgen. Daardoor zaten zo'n 55 huishoudens enkele uren zonder water.

Tweedehandskleding is populair. In de afgelopen twaalf jaar is het aantal winkels in tweedehandskleding met 40 procent toegenomen. Dat blijkt uit cijfers van de Kamer van Koophandel (KVK). Waar deze zaken voorheen vooral in grotere panden aan de rand van de stad zaten, zijn ze door de populariteit steeds vaker te vinden in drukbezochte winkelgebieden.

Liefhebbers kunnen hun slag met name slaan in Noord-Holland, daar zitten de meeste tweedehandskledingwinkels, gevolgd door Zuid-Holland. Met vijf winkels staat Flevoland onderaan de lijst. Tussen 2013 en 2025 nam het aantal winkels het sterkst toe in Friesland en in Zeeland. In geen enkele provincie nam het aantal af.

"Mensen willen goedkoper en duurzamer leven", zegt Kim Poldner. Volgens de hoogleraar circulaire economie sluit de trend om tweedehands te kopen daar perfect bij aan. "Daarnaast heb je ook de kans om pareltjes te vinden waar andere mensen niet mee rondlopen."

Het zijn vooral vrouwen die een tweedehandswinkel runnen. Van de 573 ondernemers zijn er 471 vrouw. Daarmee komt het aandeel vrouwelijke ondernemers in die branche ver boven het gemiddelde (38%) in het Nederlandse bedrijfsleven uit.

Meer winkels

Judith Tuinhof uit Barneveld runt haar tweedehandswinkel Oh Me Oh My al bijna vijftien jaar. "In het begin vertelden mensen niet dat ze tweedehands winkelden, het werd toen ook gedaan om te bezuinigen. Nu is het populair, dat ik zelfs mijn winkel heb verhuisd naar het centrum."

Tuinhof ziet ook in haar omgeving dat er meer winkels bij komen. Zo opende de 21-jarige Emma van de Beek aan de andere kant van het centrum van Barneveld twee maanden haar winkel YOURS Vintage. "Het gaat zo goed, veel mensen zeggen dat ik mooie spullen heb hangen", zegt Emma enthousiast. Sinds de opening heeft ze wekelijks terugkerende klanten en mensen leveren ook kleding bij haar in.

Pre-loved en pre-owned

Ook grote modemerken hebben de markt van tweedehandskleding ontdekt. Via hun eigen pre-loved en pre-owned platformen kunnen mensen hun gedragen kleding inleveren. Die kleding wordt dan weer opnieuw verkocht - volgens die merken dragen ze zo bij aan een duurzamere kledingindustrie.

Volgens Poldner is tweedehands beter, zolang het de aanschaf van nieuwe kleding vervangt. "Maar daar zit net het probleem. Als mensen heel veel tweedehands kopen en ook nog steeds nieuwe kleding, dan heeft dat een minder positieve impact op het milieu."

En de nieuwe kleding die mensen kopen is niet altijd geschikt voor een tweede leven. De afgelopen jaren is de 'ultra fast fahion' opgekomen, kleding van vooral Chinese webwinkels die in enkele dagen ontworpen en gemaakt wordt. "Kleding van die bedrijven is van ontzettend lage kwaliteit. Het is heel goedkoop, voor een paar euro heb je al de leukste jurkjes", zegt Poldner.

Uit cijfers van brancheorganisatie Kringloop Nederland blijkt dat er steeds minder kleding terechtkomt in kringloopwinkels door de opkomst van ultra fast fashion. Kringloopwinkels bieden naast kleding een breder assortiment van tweedehands items aan, zoals meubels en servies. Jarenlang groeide het aantal kringloopwinkels, begin dit jaar is dat licht gedaald.

De Koninklijke Paardekooper Group heeft uitstel van betaling aangevraagd. Het bedrijf kan niet meer aan zijn betalingsverplichtingen voldoen.

Dat blijkt uit het insolventieregister van de rechtbank. De aanvraag is gedaan bij de rechtbanken in Rotterdam en Amsterdam.

Paardekooper is een producent van verpakkingen voor tal van sectoren, zoals de industrie, de horeca, voeding, kantoren en winkels.

Te weinig geld

De fabrikant schrijft in een korte persverklaring dat het niet meer lukt om extra geld te lenen. "De afgelopen maanden hebben aandeelhouders en directie intensief gewerkt aan oplossingen om Paardekooper financieel gezond en toekomstbestendig te maken. Alles is op alles gezet om een herfinanciering rond te krijgen en voldoende kapitaal veilig te stellen om door te kunnen."

Het bedrijf zou bijna afspraken hebben kunnen maken met een nieuwe geldschieter, maar dat is toch niet rondgekomen.

700 mensen

Het familiebedrijf werd opgericht in 1919 en is wereldwijd actief in meer dan 75 landen. In 2019, toen Paardekooper 100 jaar bestond, kreeg het bedrijf het predicaat 'Koninklijk'.

Paardekooper heeft verschillende productielocaties in het land, in Amsterdam, Den Haag, Rotterdam, Barendrecht en Beverwijk. Er werken ongeveer 700 mensen. Het is nog onduidelijk wat de surseance voor de medewerkers betekent.