NOS Nieuws - Algemeen

De twaalf provincies voldoen niet aan de opgave in de spreidingswet. Samen moesten zij dit en volgend jaar 96.000 plekken beschikbaar hebben, maar dat aantal halen zij niet. Dat schrijven de commissarissen van de Koning in hun verslag aan de minister van Asiel en Migratie, Marjolein Faber (PVV).

"Ondanks dat de Spreidingswet zeker al effect heeft, tellen de provinciale plannen helaas nog niet voldoende op tot de totaal gevraagde capaciteit", schrijven de twaalf commissarissen aan Faber. Zeven van de twaalf provincies halen hun opgave niet, zo blijkt uit de provinciale plannen.

De provincies noemen een aantal redenen. "Zo zorgde de aankondiging tot het voornemen van intrekking van de wet, kort na de inwerkingtreding, voor onduidelijkheid en vertraging. Lokale bestuurders kwamen hierdoor regelmatig in een lastig parket bij het geven van uitleg over beoogde opvanglocaties aan omwonenden."

Beter verdelen

De spreidingswet moet de opvang van asielzoekers beter over het land verdelen. De wet is sinds februari van kracht en uiterlijk vandaag moeten de gemeentelijke plannen via de provincies worden ingediend bij PVV-minister Faber van Asiel en Migratie. Het kabinet wil zo snel mogelijk af van de wet, maar vooralsnog is die gewoon nog van kracht.

Op basis van prognoses van het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) moeten er 96.000 plekken beschikbaar komen. Die zijn naar inwonertal verdeeld over de provincies. Zo moet Zeeland bijvoorbeeld 2109 asielzoekers opvangen en Noord-Holland 16.290.

De provincie met de grootste opgave, Zuid-Holland, voldoet ook niet helemaal aan het aantal opvangplekken uit de wet. Van de 19.776 verlangde opvangplekken biedt Zuid-Holland er 15.180 aan per 1 februari 2026, oftewel 77 procent "Ik ben vooral trots op wat we wel bereikt hebben", zegt de Zuid-Hollandse commissaris van de Koning Wouter Kolff.

Hij wijst erop dat Zuid-Holland komt van 1800 plekken. "Over anderhalf jaar zitten we op ruim 15.000 plekken. Voor een drukke en dichtbevolkte provincie als de onze vind ik dat niet niks. Wij hebben altijd gezegd dat vooral kijken naar inwonertal niet helemaal eerlijk is. De druk op woningen en ruimte is gigantisch, een kwart van het land woont hier."

'Brengt rust'

In Noord-Brabant en Gelderland wordt aan 90 procent van de opgave voldaan, zo laten de provincies weten. Voor hen is dat een bewijs dat de spreidingswet werkt. "Voor de spreidingswet vingen 19 van de 51 gemeenten in Gelderland asielzoekers op; straks zijn dat er 33", zegt de Gelderse commissaris van de Koning, Henri Lenferink (PvdA).

"Daarom roep ik de minister graag op om deze wet in stand te houden. We hebben met deze wet een middel in handen dat eindelijk rust brengt in de opvang en dus ook in de samenleving. Schaf deze niet af voordat we een nog beter middel hebben."

Het COA zegt in een reactie positief te zijn dat er in alle provincies meer opvangplekken gaan komen. "Provincies en gemeenten hebben zich flink ingespannen om dit voor elkaar te krijgen en dat waarderen we enorm", aldus het COA.

Het toont volgens het COA het nut van de spreidingswet, die leidt tot "een werkwijze waarmee we samen tot stabiele opvang kunnen komen". Tegelijk onderstreept het orgaan dat er nog altijd niet voldoende plekken zijn en dat het tijd kost om "duurzame" opvanglocaties op te zetten, dus dat er de komende tijd nog veel gedaan moet worden.

Opvangcrisis voorbij?

De afgelopen tijd hebben diverse gemeentelijke en provinciale bestuurders kritiek geuit op het kabinetsvoornemen om de spreidingswet in te trekken. Door de onzekerheid rond de toekomst van de wet zijn er nu al meerdere gemeenten die voorlopig geen plannen maken om asielzoekers op te vangen.

De twaalf commissarissen onderstrepen in hun brief nogmaals het belang van het behoud van de wet. "Alle commissarissen van de Koning staan onverkort achter de spreidingswet die beoogt, door een evenwichtige spreiding van opvanglocaties, rust en stabiliteit te brengen in de asielopvang. We kunnen constateren dat de spreidingswet nu dat effect sorteert: de gemeentelijke plannen laten zien dat de komende twee jaren meer gemeenten dan voorheen asielopvang bieden en we zien ook een beweging van noodopvang naar duurzame opvang."

Als je kijkt naar alle provinciale plannen voor de asielopvang samen, dan ligt er "een heel mooi pakket" volgens de Zuid-Hollandse Kolff. "Natuurlijk zijn er diverse plannen wel vragen over hoe concreet ze zijn. Soms moeten locaties nog worden onderzocht, moet er onderhandeld worden met het COA of zijn er andere obstakels", zegt hij, maar "als we dit de komende jaren daadwerkelijk kunnen leveren, is die opvangcrisis echt voorbij".

Het Nederlandse bodemonderzoeksbedrijf Fugro wordt niet vervolgd voor een dodelijke dambreuk in Brazilië. Dat meldt Fugro vanmorgen bij de publicatie van de nieuwe kwartaalcijfers. Bij de dambreuk kwamen in januari 2019 in het zuidoosten van Brazilië 270 mensen om het leven, onder wie medewerkers van Fugro zelf.

Fugro zegt dat het Openbaar Ministerie in Brazilië twee maanden geleden het onderzoek naar de gebeurtenissen definitief heeft afgesloten. Hoewel de conclusies van het onderzoek nog niet officieel zijn gepubliceerd, meldt Fugro wel dat op basis hiervan is besloten het bedrijf niet aan te klagen of verder aansprakelijk te stellen.

Vijf lokale medewerkers van het Nederlandse bedrijf waren op 25 januari 2019 bezig met metingen bij een mijn in de Braziliaanse staat Minas Gerais op de Brumadinho-dam, waar slib van de mijn werd opgeslagen. Op dat moment brak de dam door. Hierbij kwamen vier van de vijf Fugro-medewerkers om het leven.

Aandelen onderuit

Twee jaar terug ging het aandeel Fugro nog hard onderuit op de beurs na berichten dat het bedrijf wel schuld zou hebben aan de ramp. Dat nieuws noemde het bedrijf toen "eenzijdig en suggestief".

"In een eerste onderzoek van de lokale autoriteiten was al geconcludeerd dat Fugro en medewerkers niet aansprakelijk zijn. En dat heeft de federale aanklager nu ook bevestigd", laat een woordvoerder weten.

Kandidaten die duizenden kilometers afleggen, campagnes van honderden miljoenen dollars en peilingen met kleine marges: de eindfase van de Amerikaanse presidentsverkiezingen is ongemeen spannend. Lees in dit artikel de laatste ontwikkelingen.

De campagnes:

Kamala Harris heeft fel uitgehaald naar opmerkingen van Donald Trump dat hij als "beschermer van vrouwen" zal optreden, "of ze dat nou willen of niet". Op een bijeenkomst in Las Vegas noemde ze dat beledigend voor iedereen. "Hij respecteert de vrijheid en intelligentie van vrouwen niet om in hun eigen belang te handelen. Wij hebben wel vertrouwen in vrouwen."

Trump had eerder verklapt dat adviseurs hem aanraadden zichzelf niet meer beschermer van vrouwen te noemen vanwege de bevoogdende ondertoon. "Nou, ik doe dat gewoon, of ze het nou willen of niet. Ik ga ze beschermen, tegen de migranten die binnenkomen en landen die ons willen raken met raketten."

Net als Harris voerde ook Trump campagne in het westen van de VS, met bezoeken aan swing states Arizona en Nevada en een uitstapje naar New Mexico, waar de Democraten de winst verwachten. Hij gebruikte zijn reis om het grensbeleid van de Democraten te bekritiseren. Zo nodigde hij de nabestaanden uit van een veteraan die recent in Mexico door leden van een drugskartel was vermoord.

Trump schetste een naargeestig beeld van zijn land: "De Verenigde Staten zijn een bezet land. Ongelofelijk dat ik dat moet zeggen: we zijn een bezet land. Ze komen met duizenden binnen met militair materieel." Alleen zijn herverkiezing zou een bevrijdingsdag brengen, drukte hij aanhangers op het hart.

Republikeinen zijn boos over een verkiezingsspotje van Harris-aanhangers dat vrouwen erop wijst dat ze mogen liegen over op wie ze stemmen. In het door Julia Roberts ingesproken filmpje van een progressief-evangelische kiesgroep kijken twee vrouwen veelbetekenend naar elkaar als ze het stemformulier invullen. "Op de enige plek in Amerika waar vrouwen nog mogen kiezen, mag je stemmen wat je zelf wil. En niemand hoeft erachter te komen", zegt de actrice bij beelden van een vrouw die haar stereotiepe Trump-echtgenoot toelacht terwijl ze net op de Democraat heeft gestemd.

"Ik vind dit vergelijkbaar met een affaire hebben", reageerde Fox-commentator Jesse Waters. De rechtse activist Charlie Kirk had medelijden met de onwetende echtgenoot, "die waarschijnlijk hard werkt om een leuk leventje te hebben en voor zijn gezin te zorgen en dan liegt zij tegen hem."

De organisatie achter het spotje zegt dat de verontwaardigde reacties juist bewijzen dat het advies nodig is. "Wij willen mensen helpen in het stemhokje te doen wat hun hart ingeeft." Er is inmiddels ook een versie met George Clooney die stoere kerels erop wijst dat ze stiekem Democratisch mogen stemmen.

Het laatste nieuws:

Elon Musk hoeft voorlopig nog niet te stoppen met het weggeven van miljoenen aan kiezers in swing states. Musks advocaten hadden gevraagd de zaak over te hevelen naar een federale rechtbank en de rechter in Philadelphia bepaalde dat daarom een federale rechter eerst moet kijken of de weggeefactie toegestaan is voor hijzelf uitspraak kan doen. Een verbod voor de stembusgang is nu onwaarschijnlijk.

Al bijna twee weken geeft Musk dagelijks 1 miljoen dollar weg aan een kiezer die een petitie van hem ondertekent. De aanklager noemt dat verkiezingsbeïnvloeding en een illegale loterij. De rechter had Musk opdracht gegeven aanwezig te zijn voor de hoorzitting, maar zijn advocaten zeiden dat de drukbezette miljardair niet op stel en sprong kon verschijnen. Ze vonden bovendien dat de aanklager met Musks komst een circus wilde maken van het proces.

Donald Trump eist 10 miljard dollar van CBS omdat de zender de verkiezingen zou hebben beïnvloed door een interview met Harris te hermonteren. De Trump-campagne spreekt van misleiding van kiezers. Op 7 oktober werd een lang interview met Harris uitgezonden door 60 Minutes, waarin ze onder meer werd bevraagd over de relatie met Israël. In een eerder uitgezonden fragment gaf Harris een antwoord van 146 woorden, maar in het programma zelf was dat teruggesnoeid tot 20. Trump noemde dat eerder al "het grootste bedrog uit de geschiedenis van de televisie" en wilde dat de CBS-zendvergunning zou worden ingetrokken. CBS erkende dat er was gesneden in het antwoord maar blijft benadrukken dat toon en inhoud geen geweld is aangedaan.

De officiële stenografen van het Witte Huis hebben geprotesteerd dat woordvoerders een vrijgegeven transcript met omstreden uitspraken van Biden eigenhandig hebben aangepast. Toen er ophef ontstond omdat Biden Trump-aanhangers "afval" leek te noemen, veranderde de persafdeling in overleg met de president het woord "supporters" in "supporter's", waardoor de zin niet meer ging over de hele Trump-achterban, maar de ene komiek die Puerto Rico een berg drijvend afval had genoemd.

Persbureau AP kreeg een mail in handen waarin de stenografen officieel protest aantekenen tegen die wijziging, die overlegd had moeten worden met de afdeling. "Als er twijfels zijn, dan mag woordvoering weigeren het hele transcript vrij te geven, maar niet zelf wijzigingen aanbrengen", maant de ambtenaar die verantwoordelijk is voor de taak. "Nu verschilt het officiële verslag dat bijvoorbeeld naar het Nationaal Archief gaat met de vrijgegeven versie." Over of de verandering terecht was, doet de ambtenaar geen uitspraak.

De komende dag

Inwoners van de grootste stad van Wisconsin kunnen vandaag kiezen of ze Trump of Harris live willen zien: allebei bezoeken ze Milwaukee. Allebei bezoeken ze ook nog een andere zogenoemde Blue Wall-staat: Trump gaat in Michigan naar de stad Warren bij Detroit, Harris bezoekt in Wisconsin Appleton. Michigan is met zestien kiesmannen een van de belangrijkste staten aanstaande dinsdag, Wisconsin heeft er met tien iets minder.

Het heeft niet direct te maken met de verkiezingen, maar wel een pijnlijk politiek schandaal voor de Democraten: burgemeester Eric Adams van New York moet voor het eerst voorkomen omdat hij wordt beschuldigd van corruptie. Hij zou van verschillende landen smeergeld hebben aangenomen om hun belangen illegaal te behartigen. Adams ontkent schuld.

Tot de Amerikaanse verkiezingsdag op 5 november maken we dit dagelijkse verzamelartikel met laatste nieuws. Als er aanleiding is voor meer artikelen over de Amerikaanse verkiezingsstrijd lees je die uiteraard ook op nos.nl. Tot morgen!

Bij een galerie in het centrum van het Brabantse dorp Oisterwijk is vannacht een kunstroof gepleegd. De daders gebruikten zware explosieven om het pand binnen te komen.

De schade aan de galerie is groot. Ook bij een tiental panden in de omgeving zijn er door de explosie ramen gesprongen. De knal was tot ver in het dorp te horen, schrijft Omroep Brabant.

De voordeur van de MPV Gallery aan de Dorpsstraat werd eruit geblazen en de daders sloegen hun slag in de galerie, waarna ze met de auto op de vlucht sloegen.

Buit onduidelijk

Het is onduidelijk wat er precies is buitgemaakt. De politie kan daar nog niets over zeggen. "Ik zie veel lege plekken aan de muur", zegt een verslaggever van Omroep Brabant in het NOS Radio 1 Journaal. "En de vloer ligt bezaaid met troep."

De vluchtauto is verderop in het dorp teruggevonden, schrijft de regionale omroep. Het gebied rond het voertuig is afgezet, omdat er mogelijk nog explosieven in liggen. De kunstdieven zijn nog niet gevonden.

Met zware veiligheidsmaatregelen begint vandaag in de rechtbank bij Schiphol het proces tegen de oudste zoon van Ridouan Taghi. Hij zou de drugshandel van zijn vader draaiende hebben gehouden en hebben meegewerkt aan een plan om hem te bevrijden uit de gevangenis.

Vorig jaar liet Nederland Faissal T. oppakken in Dubai op verdenking van drugshandel, witwassen en het voorbereiden van geweldsmisdrijven. Het nieuwe uitleveringsverdrag met de Verenigde Arabische Emiraten was toen nog maar een paar weken van kracht.

Net als zijn vader zit de 24-jarige Faissal T. inmiddels zelf ook in de Extra Beveiligde Inrichting (EBI) in Vught. Ze mogen elkaar daar overigens niet zien.

Zaakwaarnemer

Zijn naam dook een paar jaar geleden op in de zaak rond de advocaat die stiekem boodschappen doorgaf van Ridouan Taghi in de EBI. Via de advocaat belandden er onder meer opdrachten van Taghi bij Faissal.

Die gingen volgens het OM over het draaiende houden van Taghi's drugsimperium. Faissal zou hebben opgetreden als zaakwaarnemer van zijn vader.

In het dossier stond destijds: "Deels nog onder de vleugels van zijn vader, wordt hij in positie gebracht door zijn vader om de organisatie aan te sturen en zaken te organiseren."

De rechtbank in Amsterdam stelde later vast dat Faissal en een jongere broer "in de buitenwereld een essentiële, uitvoerende en aansturende rol vervulden binnen de criminele organisatie".

IJsfabriek

Uit onderschepte berichten blijkt dat Faissal contact had met verschillende zakenpartners van zijn vader. Met twee van die contacten zou hij partijen cocaïne hebben gesmokkeld via verschillende Europese havens.

Ook communiceerde hij veel met de Nederlands-Italiaanse maffiabaas Raffaele Imperiale. Die zou miljoenen cash naar hem hebben verscheept.

Vanuit de EBI gaf Taghi opdracht in welke bedrijven en vastgoedprojecten geïnvesteerd moest worden. Zo zou Faissal in 2020 bezig zijn geweest met het kopen van een ijsfabriek, waarbij hij aangaf dat die perfect was om valse facturen op te kunnen maken. Het OM denkt dat hij van crimineel geld ook onder meer een kapperszaak en een Bentley kocht.

'Geen levenslang'

Faissal zou zich ook hebben bemoeid met de plannen die zijn vader smeedde voor een gewelddadige uitbraak uit de EBI. De politie werd daar al in 2020 over getipt. Zo kreeg Faissal opdracht om informatie te verzamelen over EBI-medewerkers.

De plannen om te ontsnappen uit de EBI werden op tijd doorkruist door het Openbaar Ministerie. Dat Faissal T. nu zelf ook in het zwaarste gevangenisregime van Nederland zit, wordt op dit moment aangevochten door zijn advocaten.

Die benadrukken dat hij geen strafblad heeft, niet wordt verdacht van liquidaties en in Dubai nog op de jeugdafdeling van de gevangenis zat, in afwachting van zijn uitlevering aan Nederland.

Of het zijn advocaten ook lukt hem uit de EBI te krijgen, is afwachten. Eén uitkomst is wel zeker, stelt raadsman Michael Ruperti: "Hij gaat geen levenslang krijgen".

Huisartsen kunnen patiënten vanaf vandaag doorverwijzen naar speciale longcovidklinieken in de academische ziekenhuizen van Amsterdam, Rotterdam en Maastricht. Later zullen de vier andere academische ziekenhuizen ook poliklinieken openen.

Naar verwachting kunnen de eerste tijd ongeveer duizend patiënten bij de drie klinieken worden onderzocht en eventueel worden geholpen om diverse symptomen van de chronische ziekte te verzachten. Een genezende behandeling bestaat nog niet.

Dat aantal is maar een klein percentage van het totaal aantal patiënten met long covid in Nederland. Naar schatting hebben 450.000 mensen nog steeds beperkt last van de ziekte. Ze kunnen bijvoorbeeld nog maar gedeeltelijk werken. Voor 100.000 mensen zijn de gevolgen ingrijpender. Ze zijn vaak bedlegerig, uitgeput en hebben nauwelijks nog een sociaal leven omdat ze snel overprikkeld raken en nog zieker worden.

Toch verwacht Leon van den Toorn, longarts aan het Erasmus MC en nauw betrokken bij de klinieken, binnen enkele jaren hulp voor veel meer patiënten. "We zullen onze bevindingen verwerken in nieuwe behandelrichtlijnen voor bijvoorbeeld huisartsen. Zij kunnen dan vaker zelf hun patiënten behandelen waardoor er hulp op veel grotere schaal komt."

De poliklinieken die nu openen, zijn tot stand gekomen in samenwerking met patiëntenorganisaties als Long Covid Nederland en PostCovidNL. Zij zijn erg blij dat de klinieken er bijna vijf jaar na het begin van de pandemie eindelijk zijn. Vorige kabinetten wilden hiervoor lange tijd geen geld vrijmaken.

Volgens longcovidpatiënt Sasja Heetveld is de grote meerwaarde van deze klinieken dat er een plek is waar artsen zich kunnen specialiseren in de ziekte. In bijvoorbeeld Duitsland kan dat al langer: daar werd in 2021 een beroepsvereniging voor longcovidspecialisten opgericht.

Heetveld werd in 2022 ziek en moest toen nog zelf uitzoeken wat haar klachten precies waren en wat ertegen kon worden gedaan.

Ze ontdekte dat long covid bij haar dysautonomie veroorzaakte. Het autonome zenuwstelsel, dat organen als hart, longen en bloedvaten aanstuurt, werkt dan niet goed. Bij Heetveld zorgde dat ervoor dat haar hartslag bij het opstaan omhoogschoot, er onvoldoende bloed rondgepompt werd en ze uitgeput raakte.

Na het vinden van een in dysautonomie gespecialiseerde arts kreeg ze "huis-, tuin- en keukenmiddelen" in de vorm van steunkousen en elektrolyten om haar klachten te stabiliseren. Maar ze ondervond ook zware terugvallen tijdens haar menstruatie. De anticonceptiepil bleek een oplossing. Voor de onschuldige verkoudheden die haar situatie verslechterden, was de griepprik een uitkomst.

"Deze combinatie heeft echt geholpen. Ik kan nu weer enigszins leven met mijn gezin. Samen eten en voorlezen aan mijn zoontje. Dat kon twee jaar geleden echt niet."

Minder belastend

Toch heeft haar zoektocht schade aangericht. Net zoals velen met long covid lijdt Heetveld aan inspanningsintolerantie (PEM). Bij fysieke of psychische inspanning raakt iemand dan zo uitgeput dat het lichaam zichzelf begint af te breken, tot het punt dat iemand bedlegerig kan worden.

Heetveld: "Dat patiënten niet meer zelf op zoek hoeven te gaan, is de andere meerwaarde van deze klinieken. Alle kennis is op één plek. Als ik niet zelf had hoeven zoeken, was mijn gezondheid nu beter geweest."

Op basis van ervaringen van patiënten en onderzoeken in binnen- en buitenland is nu een eerste opzet gemaakt van stappen die artsen met hun patiënten kunnen doorlopen. Alle patiënten worden op dezelfde manier onderzocht. Creatieve symptoombestrijding, bijvoorbeeld via bestaande medicijnen voor andere aandoeningen, wordt vastgelegd om patronen in ziektebeelden en behandeling te ontdekken.

"Maar we zijn er nog niet", waarschuwt voorzitter Pascal Grootveld van Long Covid Nederland. "Langdurige financiering voor onderzoek is er nog niet. En geld voor klinisch onderzoek binnen de klinieken zelf ontbreekt." Zij hoopt dat er een Kamermeerderheid zal zijn voor het amendementsvoorstel van GroenLinks-PvdA om 21 miljoen euro vrij te maken voor deze onderzoeken.

Andere infectieziekten

Daarnaast voelen longcovidpatiënten ongemak bij het feit dat de in het leven geroepen poliklinieken niet beschikbaar zijn voor mensen met bijvoorbeeld ME, Q-koorts en Lyme. Deze chronische ziekten lijken sterk op long covid. Kennis van deze ervaringsdeskundigen is al vaak nuttig gebleken voor de symptoombestrijding van long covid.

"Wij hebben daarvan geprofiteerd, daarom is het belangrijk dat deze patiëntengroepen niet worden vergeten", aldus Grootveld.

Al in 2018 adviseerde de Gezondheidsraad de kennisachterstand rondom deze andere infectieuze ziekten aan te pakken door gespecialiseerde klinieken op te richten. Dit advies werd destijds niet opgevolgd door het kabinet.

Goedemorgen! Patiënten kunnen vanaf vandaag terecht in longcovidklinieken en de zoon van Ridouan Taghi staat voor de rechter.

Eerst het weer: de dag verloopt overal grijs en regionaal valt soms motregen. Daarbij is het vrij zacht met maxima rond 14 graden. De wind waait matig uit het westen. Vanaf zaterdag wordt het minder zacht en vaker zonnig. Vooral zondag en maandag schijnt de zon volop. In de nachten koelt het flink af.

Ga je de weg op? Hier vind je het overzicht van files en werkzaamheden. Check hier waar wordt gewerkt aan het spoor en waar storingen zijn.

Wat kun je vandaag verwachten? Dit is er vannacht gebeurd:

In Brazilië zijn twee voormalige politieagenten veroordeeld voor de moord op politica Marielle Franco. De populaire linkse Frank werd in 2018 doodgeschoten. De politieke moord veroorzaakte een golf van verontwaardiging in Brazilië.

De twee mannen die zijn veroordeeld, zijn de schutter en de bestuurder van de auto van waaruit werd geschoten. Ronnie Lessa en Élcio de Queiroz kregen straffen van respectievelijk 79 en 60 jaar. Ze werden een jaar na de moord aangehouden en zitten sindsdien vast.

Ander nieuws uit de nacht: En dan nog even dit:

We dossen ons met het jaar meer en meer uit voor Halloween, dat gisteren werd gevierd. Grimeur Rhodé van Lenthe wordt steeds vaker benaderd door particulieren en bedrijven voor de engste creaties:

Fijne dag!

Op het Noordereiland in het centrum van Rotterdam woedt een grote brand in een woonhuis. Er was niemand binnen toen het vuur uitbrak. De brand is inmiddels overgeslagen naar een naastgelegen pand.

Het vuur heeft daar drie woningen bereikt, schrijft de regionale zender Rijnmond. De bewoners waren uit voorzorg al geëvacueerd.

Het pand waar de brand uitbrak staat volgens een woordvoerder van de veiligheidsregio op instorten. Daarom kan er alleen vanaf de buitenkant worden geblust.

Waterschade

Het gebouw komt uit 1896 en telt zes woningen. Die zijn ontruimd, zegt een woordvoerder van de veiligheidsregio. "Je kunt het pand als verloren beschouwen." De brandweer krijgt hulp van een blusboot van het Havenbedrijf.

Bij de bluswerkzaamheden wordt heel veel water gebruikt. De brandweer vreest dat er meerdere huizen onbewoonbaar verklaard gaan worden vanwege de waterschade.

De rook is in groot deel van het centrum van Rotterdam te ruiken. De veiligheidsregio adviseert mensen om ramen en deuren dicht te houden.

Eerder al brand

In hetzelfde pand brak gisteravond rond 20.30 uur ook al brand uit, schrijft Rijnmond. Het vuur woedde toen in de keuken van een woning een verdieping lager.

Dat vuur was snel onder controle. Wel is de brandweer tot ongeveer middernacht bezig geweest met sloopwerkzaamheden om er zeker van te zijn dat het vuur echt uit was. Toch brak rond 04.00 uur opnieuw brand uit in het gebouw.

Dat kan toeval zijn, zegt de woordvoerder. "Maar het pand komt uit 1896 en er is veel verbouwd en getimmerd. Misschien zitten er wel driedubbele plafonds in, waar de brand nog heeft kunnen zitten." De politie doet onderzoek naar de oorzaak van de tweede brand.

De Amerikaanse rapper Young Thug komt snel vrij nu hij gedeeltelijk schuld heeft bekend in een slepende rechtszaak. Daarin wordt de 33-jarige rapper verdacht van afpersing en bendegerelateerde misdrijven. Volgens de aanklager was het platenlabel, waar hij medeoprichter van is, een dekmantel voor een criminele organisatie die goed was voor 75 tot 80% van de "gewelddadige misdaad" in de stad Atlanta.

In de rechtszaal las Jeffery Lamar Williams, zoals de rapper eigenlijk heet, een verklaring voor van ruim vijf minuten. Hij omschreef zichzelf als "een goed persoon met een goed hart". Hij was in de problemen gekomen, zei hij, omdat hij "gewoon aardig of cool" was.

De rechter legde hem daarna een straf op die overeenkomt met de tijd die hij in voorarrest zat, ruim 900 dagen. Daarnaast heeft heeft hij een proeftijd van 15 jaar en mag hij 10 jaar lang niet meer in Atlanta komen, de stad waar hij opgroeide en woonde.

Al met al valt de straf een stuk lager dan de 45 jaar die de aanklagers hadden geëist.

Rapteksten als bewijs

Die strafeis viel niet goed bij de fans van de rapper, maar ook deskundigen hadden twijfels. De Amerikaanse aanklager gebruikte teksten uit de nummers van de rapper als bewijs. Daarmee werd de vrijheid van meningsuiting geschaad, was de kritiek.

De zaak duurde lang door meerdere incidenten en relatief veel medeverdachten van wie een flink deel regelingen trof met de aanklagers.

Young Thug brak in 2014 door. Hij werkte samen met andere bekende Amerikaanse artiesten als Travis Scott, T.I. en Tyga. Young Thug won in 2019 een Grammy met zijn bijdrage aan het nummer This is America van Childish Gambino. Twee jaar later pakte de artiest nog een Grammy.

Of Young Thug weer gaat optreden en muziek uitbrengen is niet duidelijk.

In Brazilië zijn twee voormalige politieagenten veroordeeld voor de moord op politica Marielle Franco. Zij werd in 2018 onder vuur genomen terwijl ze met haar chauffeur door Rio de Janeiro reed. Beide overleefden de aanslag niet. Franco was een bekend gezicht van de progressieve politiek van de Braziliaanse miljoenenstad. Haar dood veroorzaakte een golf van ontzetting.

De twee mannen die zijn veroordeeld, zijn de schutter en de bestuurder van de auto van waaruit werd geschoten. Ronnie Lessa en Élcio de Queiroz kregen straffen van respectievelijk 79 en 60 jaar. Ze werden een jaar na de moord aangehouden en zitten sindsdien vast.

Lange tijd was onduidelijk wat het motief was voor de moordaanslag. Maar begin dit jaar kwam er een doorbraak in het onderzoek toen drie mannen werden aangehouden die opdracht zouden hebben gegeven.

Milities met agenten

Twee van de drie waren politici. De derde is de voormalig politiechef van Rio. Ze zouden aanhangers zijn van de rechtse oud-president Bolsonaro. Ook hadden ze banden met milities, deels gevormd door agenten en voormalige agenten.

Juist die milities hadden een zware klap gekregen door een onderzoek waar Marielle Franco aan had meegewerkt. Ze openbaarde de namen van meer dan 200 mensen die in het geheim lid waren van de criminele organisaties. Een van hen is de oud-politiechef die nu vastzit als opdrachtgever voor de moord op Franco.

Marielle Franco was mateloos populair bij met name de arme bevolking uit de sloppenwijken van de stad, de zogeheten favela's. Franco was daar zelf ook opgegroeid. Als politica zette ze zich in voor hun belangen en uitte ze regelmatig kritiek op het soms harde politieoptreden in de sloppenwijken.

De dood van de 38-jarige Franco raakte veel mensen diep, duizenden mensen gingen de straat op om te protesteren.

Ondanks de publieke druk om de zaak snel op te lossen, heeft het ruim zes jaar geduurd voordat de eerste personen een straf kregen. Er wordt gedacht dat de voormalige politiechef, die nu verdachte is, lange tijd het onderzoek kon dwarsbomen.

De chauffeur die vandaag is veroordeeld, bekende de moord in 2023. De schutter zou in januari van dit jaar een deal hebben gesloten met justitie. Zijn bekentenis leidde tot de arrestaties van de drie mogelijke opdrachtgevers van de moord.

In het Verenigd Koninkrijk is een 63-jarige man gearresteerd voor het stelen van 22 ton Engelse en Welshe cheddar. De meer dan 950 wielen kaas, met een waarde van 360.000 euro, werden vorige week buitgemaakt bij een kaasspeciaalzaak in Londen.

Speciaalzaak Neal's Yard Dairy in de wijk Southwark zou de ruim 950 hele kazen leveren aan iemand die zich voordeed als groothandelaar van een groot Frans winkelbedrijf. Maar nadat de 22 ton kaas anderhalve week geleden werd afgeleverd, bleek dat het Franse bedrijf niet bestaat en dat er dus geen geld was overgemaakt.

Het vermoeden bestaat dat de kaas zich inmiddels in Rusland of in het Midden-Oosten bevindt.

Jamie Oliver verontwaardigd

De verontwaardiging was groot bij de Britten toen de diefstal vorige week bekend werd gemaakt. Zelfs televisiekok Jamie Oliver besteedde aandacht aan de fraude. Hij sprak op Instagram van een "brutale roof van schokkende proporties". Hij riep zijn volgers op alert te zijn als ze iets hoorden over "vrachtwagenladingen zeer chique kaas" die "goedkoop" werden aangeboden.

Intussen is er dus een verdachte opgepakt door Britse politie. De man van 63 werd gearresteerd op verdenking van fraude en het verkopen van gestolen producten. Hij is ondervraagd en daarna op borgtocht vrijgelaten. Het onderzoek loopt nog steeds, aldus de politie.

Neal's Yard Dairy is een van de grootste Britse verkopers van lokale kazen. Het bedrijf heeft kaashandelaars wereldwijd gevraagd om contact op te nemen als hen in linnen gebonden kaaswielen van 10 of 24 kilogram zonder labels worden aangeboden.

In het Radboudumc in Nijmegen is deze week een vierling geboren. De bevalling is voorspoedig verlopen en de vier baby's en hun moeder maken het goed, aldus het ziekenhuis. Het geslacht van de baby's is niet bekendgemaakt.

Het was druk in de operatiekamer waar de vierling ter wereld kwam. "Per baby zijn minstens een arts en een verpleegkundige nodig. Daarnaast zijn er anesthesiemedewerkers, OK-assistenten en een gynaecoloog", schrijft het ziekenhuis op sociale media.

Ook qua ruimte in de operatiekamer moest worden geïmproviseerd; de naastgelegen operatiekamer werd omgebouwd naar opvangruimte.

Vier verpleegkundigen stonden op een rij klaar om de kindjes aan te nemen van de gynaecoloog. "Op de OK-muts stond een cijfer, zodat duidelijk was welk van de vier kindjes naar wie moest."

Vierlingen zijn erg zeldzaam. Het is niet bekend hoeveel vierlingen er precies in Nederland zijn. Tien jaar geleden werd er nog een vierling geboren in het Wilhelmina Kinderziekenhuis in Utrecht.

De bevalling van een meerling brengt altijd meer risico's met zich mee, zegt een verloskundige van een praktijk in Nijmegen tegen Omroep Gelderland.

"Je wordt eerder ingeleid en nadat je op intake bent geweest bij een verloskundigenpraktijk, word je altijd doorverwezen naar het ziekenhuis. Wij zien de ouders die meerlingen krijgen dus maar een of twee keer, daarna neemt het ziekenhuis het over."

Het was bij toeval dat Menucha Latumaerissa van de Stichting Budaya Kita stuitte op het verhaal van vijftien schedels. Bij een kringloopwinkel vond hij een boekje van Het Koloniaal Instituut. Daarin stond een artikel over de Tanimbar-schedels van Johannes Pieter Kleiweg de Zwaan, een antropoloog die begin vorige eeuw veel onderzoek deed in wat toen nog Nederlands-Indië was.

Kleiweg de Zwaan had de schedels in 1912 gekregen en schreef hoe ze onderdeel waren van de voorouderverering op de Molukken. Vijftien ervan belandden uiteindelijk in Museum Vrolik, het anatomisch museum van het Amsterdam UMC.

Rechtvaardig

Latumaerissa, zelf van Molukse afkomst, besloot dat de schedels terug moesten naar de eilandengroep Tanimbar. "Het voelt rechtvaardig dat deze resten teruggaan naar de plek waar ze thuishoren." Museumdirecteur Laurens de Rooy bleek graag mee te willen werken aan het plan. En zo staan de resten tweeënhalf jaar later op het punt om de thuisreis te aanvaarden.

Die thuisreis gebeurt in gezelschap van Ivo en Max Maselaman, van de enige familie in Nederland die afkomstig is van de eilandengroep. Hun vader diende als KNIL-militair tijdens de dekolonisatieoorlog in Indonesië en kwam begin jaren vijftig naar Nederland. Met zijn gezin keerde hij regelmatig terug naar Tanimbar en Ivo kent dan ook de verhalen van de voorouderverering.

"De verhalen over de gestolen schedels worden nog steeds doorverteld", zegt hij. Maselaman weet bijna zeker dat de schedels afkomstig zijn van zijn eigen voorouders. "Mijn familie komt uit de kampong Amtoefoe, die bestond uit enkele tientallen families die allemaal verwant waren aan elkaar. Als iemand was overleden werd zijn lichaam in de rotsen achtergelaten totdat de resten vergaan waren, waarna de schedels bovengronds bewaard bleven in een soort gemeenschapshuis."

Grote gebeurtenis

Ook de schedels die terugkeren zullen in een gemeenschapshuis worden gelegd totdat het museum, dat speciaal voor de schedels wordt gebouwd, af is. Ze worden na aankomst met speciale rituelen ontvangen. Volgens Maselaman is de terugkeer van de schedels een grote gebeurtenis voor de plaatselijke gemeenschap.

"Ondanks de christelijke cultuur is de voorouderverering nog steeds belangrijk. Je voelt je deel van een groter geheel. Wij leren: God is het belangrijkst, direct daarna komen de voorouders en dan pas de eigen ouders. En dat geef ik ook weer door aan mijn kinderen."

Moluks erfgoed

Ook voor Latumaerissa en zijn stichting is de teruggave een mijlpaal. In zijn dagelijkse werk als douanier merkte Latumaerissa dat er nog regelmatig diefstal, handel en smokkel is van cultureel erfgoed. Dat bracht hem ertoe om zich te richten op Moluks erfgoed. De schedels zijn zijn eerste grote project.

"Er is veel meegenomen uit Nederlands-Indië. Er liggen duizenden items in depots van verschillende musea en andere instellingen", zegt hij. Inmiddels heeft hij zijn oog laten vallen op meer items die in aanmerking komen voor terugkeer naar de Molukken.

Accountantskantoor EY heeft gevallen van examenfraude ontdekt onder het personeel. Dat meldt de organisatie in het jaarlijkse transparantieverslag. Al eerder werd fraude ontdekt bij accountantskantoren KPMG, Deloitte en PwC.

Om welke aantallen het gaat, kan een woordvoerder niet zeggen. Het onderzoek loopt namelijk nog. Ook is het nog niet bekend welke consequenties er voor medewerkers volgen die fraude gepleegd hebben.

Personeel heeft, zo schrijft EY, antwoorden uit testen van online leeromgevingen gedeeld. Anderen durfden zich hier niet over uit te spreken. EY laat op dit moment onderzoek doen naar examenfraude over de periode 2018 tot en met 2023. Dit onderzoek is gericht op "alle medewerkers en partners die op dat moment werkzaam waren". Het bedrijf zegt dat "substantiële hoeveelheden" data zijn bestudeerd.

Het kantoor zegt daarnaast dat het onderzoek, dat sinds vorig jaar loopt, vanwege de benodigde zorgvuldigheid meer tijd in beslag neemt dan verwacht. Naar verwachting is het volgend jaar klaar. De trainingen krijgen een andere opzet om herhaling te voorkomen, zegt een woordvoerder.

Boete en ontslagen

De schandalen rond examenfraude spelen sinds vorig jaar. Toen kwam naar buiten dat bij KPMG in vijf jaar tijd ruim honderd medewerkers van het bedrijf in Nederland betrokken waren geweest bij fraudes met examens en trainingen. Een handjevol mensen werd hierna ontslagen, twee topmannen stapten op.

Het leverde de organisatie begin dit jaar een boete op van de Amerikaanse toezichthouder op accountants van 25 miljoen dollar.

Inmiddels blijken dus alle vier de grote accountantskantoren ermee te maken te hebben. Bij Deloitte stapte om deze reden een lid van de raad van bestuur op. Eerder deze maand meldde PwC dat het maatregelen heeft genomen nadat fraude was ontdekt.

Vorig jaar mei was ze nog bij de presidents- en parlementsverkiezingen in Turkije, een half jaar later in Servië en afgelopen week in Georgië. Nu maakt Eerste Kamerlid Farah Karimi zich op om in de VS als verkiezingswaarnemer aan de slag te gaan. Morgen vertrekt ze om aanstaande dinsdag te kunnen zien hoe de belangrijkste democratie ter wereld functioneert.

"Ik heb geen idee wat we dit jaar kunnen verwachten", zegt de GroenLinks-PvdA-politica, die ook in 2022 en 2020 naar de VS reisde als waarnemer. "In de laatste dagen voor de verkiezingen is het altijd erg spannend. We hebben wel een security-briefing, dat we weten wat we kunnen verwachten bij onrechtmatigheden."

In het NPO Radio 1-programma Nieuws & Co vertelt Karimi hoe de OVSE, de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa, wereldwijd in de gaten houdt hoe democratisch verkiezingen verlopen. Begin deze maand kwamen haar eerste collega's al in de VS aan die de campagne langere tijd volgen. Het zijn bijna tachtig mensen uit ruim twintig landen, onder wie vooral Duitsers, Noren en Zweden, maar ook twee Turken, een Kazach en een Mongoliër.

Niet overal welkom

Zelf maakt ze deel uit van een groep van ongeveer 200 waarnemers die met zijn tweeën of drieën op verkiezingsdag in verschillende stemlokalen het kiesproces gadeslaan. Dat betekent praten met de aanwezige functionarissen, lokale waarnemers en kiezers. Ook wonen ze na afloop het telproces bij, zijzelf dit keer in swing state Michigan.

Niet dat iedereen de waarnemers graag ziet komen: slechts in tien staten worden ze op de dag zelf toegelaten. "Neem bijvoorbeeld Pennsylvania, een erg spannende swing state, daar mogen we niet naartoe."

"We worden uitgenodigd door de federale regering, maar de accreditatie gebeurt door de staten", legt Karimi uit. "Een reden geven ze niet, maar grosso modo is onze ervaring is dat Democratische staten ons wel toelaten en Republikeinse niet."

Dat hoeft een goed oordeel overigens niet in de weg te staan. "Wat we zien is dat op de verkiezingsdag zélf alles heel ordentelijk verloopt. Maar het meest interessante is wat er aan verkiezingsdag vooraf gaat, en wat er daarna gebeurt." Als chronische problemen noemt ze bijvoorbeeld de grote rol van rijke donateurs bij de campagnefinanciering, de polarisatie in de samenleving en het veranderende medialandschap in de VS.

Een specifieker knelpunt zijn de maatregelen van sommige staten die stemmen moeilijker maken voor sommige bevolkingsgroepen. Expres, volgens veel burgerrechtenorganisaties. "Dan krijg je te horen dat er zo weinig stemlokalen zijn op zo'n grote bevolking, dat mensen lange afstanden moeten afleggen om te stemmen, terwijl ze moeten werken en geen dag vrij kunnen krijgen."

Of het aanscherpen van identiteitsverplichtingen, zodat mensen bijvoorbeeld een paspoort nodig hebben om te kunnen stemmen. "Mensen komen er dan ineens achter dat ze niet mogen stemmen", merkte Karimi. "Dat zal dan ook een van onze waarnemingen worden bij onze missie: dit is niet oké!"

Gerrymandering is de OVSE ook al jaren een doorn in het oog: het systeem waarbij zittende machthebbers de grenzen van kiesdistricten zodanig aanpassen dat tegenstanders geen kans hebben te winnen. Of het feit dat hele gebieden helemaal niet mogen meestemmen voor het Congres en het Witte Huis, zoals Puerto Rico of de hoofdstad Washington.

Voorbeeldfunctie

"Amerikanen krijgen heel vaak dezelfde aanbevelingen. Over campagnefinanciering en de transparantie daarvan, over gerrymandering. Het is dan altijd hetzelfde: ze doen er niets mee."

Jammer, want juist de VS heeft een voorbeeldfunctie, ook als het gaat over inperking van de kiesmogelijkheden. "Je ziet dat machthebbers wereldwijd elkaars methoden kopiëren om ervoor te zorgen dat zij als winnaar uit de bus komen. Dat is zorgelijk", meent Karimi. "We zien het in Hongarije, in Turkije, in Georgië en ook in de VS: overal doen machthebbers van tevoren dingen om de macht te behouden. Wetten aanpassen, het de oppositie moeilijk maken."

Zelf ingrijpen is er dan in ieder geval niet bij voor Karimi. "We bemoeien ons verder niet met de gang van zaken. Als we vreselijke dingen zien, dan interveniëren we niet", beaamt ze. "Onze taak is uiteindelijk: waarnemen."

Kijkcijferkanon Arjen Lubach was vanavond voor het laatst op televisie in dienst van de VPRO. "Dit was 'm dan, de laatste Avondshow", sloot de presentator af. "Ik wil jullie bedanken voor het kijken, het was een feest."

Wat Lubach hierna gaat doen is onduidelijk, maar "Nederland is nog niet van ons af" zei de satiricus in mei toen hij zijn vertrek aankondigde. De laatste gast bij De Avondshow, cabaretier Peter Pannekoek, vatte het gisterenavond samen: "Dit is het einde van een tijdperk".

Lubach heeft zo'n tien jaar satirische video's voor de VPRO gemaakt, met zowel op lineaire tv als op sociale media een miljoenenpubliek. Politici, journalisten, influencers, bekendheden, instanties en bedrijven: alles en iedereen werd op de hak genomen in Zondag met Lubach (2014 - 2021) en vervolgens in De Avondshow met Arjen Lubach (2021 - 2024).

Samen met zijn team won Lubach prijzen als de Gouden Televizier-Ring en de Zilveren Nipkowschijf. De 45-jarige presentator werd in 2022 uitgeroepen tot Mediapersoon van het Jaar.

Farao Arjen Henrik I

In 2015 riep de presentator zich uit tot 'Farao der Nederlanden'. De actie was een protest tegen de monarchie. "We kunnen ze niet kiezen, niet beledigen of verantwoordelijk houden voor daden en dat allemaal omdat precies 200 jaar geleden een willekeurige man zei: 'Ik ben jullie koning'", zei Lubach over de leden van het koningshuis. "Dat slaat nergens op."

Via een burgerinitiatief kreeg 'farao Arjen Henrik I' voldoende handtekeningen om zijn 'benoeming' op de agenda van de Tweede Kamer te krijgen, maar het verzoek werd afgewezen. De actie leverde hem wel de titel Republikein van het Jaar op.

De grote internationale hit was America First, Netherlands Second. Dit 'introductiefilmpje' voor Donald Trump, gepubliceerd toen de Republikein in 2017 president van de VS werd, is op YouTube inmiddels 29 miljoen keer bekeken. Ook in andere Europese landen werd het idee overgenomen, en werden filmpjes gemaakt om hun land te promoten voor Trump.

Behalve lof was er ook kritiek op Lubach. Zo zei toenmalig minister Edith Schippers in 2016 dat haar man zijn baan had opgezegd vanwege 'oneerlijke' kritiek in een uitzending. Lubach had de rol van de echtgenoot van Schippers dubieus genoemd: hij zou als zorgconsultant artsen advies geven over de duur van behandeltrajecten, en op die manier zouden zowel artsen als consultants meer winst maken. In reactie op Schippers' kritiek zei de presentator dat de kwestie uitgebreid was onderzocht.

Regelmatig nam Lubach een duidelijk standpunt in over politiek gevoelige kwesties. Bijvoorbeeld toen hij pleitte hij voor het gebruik van kernenergie om op die manier de internationale klimaatdoelen te kunnen halen. Deze boodschap schoot bij sommige experts in het verkeerde keelgat. Ook maakte Wise, een organisatie die fel tegen de bouw van meer kerncentrales is, een kritische Lubach-persiflage over het onderwerp.

Na enkele honderden afleveringen is de VPRO-tijd van Lubach nu voorbij. Het is volgens de presentator "tijd voor nieuwe avonturen". Zijn tafelgast gisteravond, cabaretier Pannekoek, trok gisteren symbolisch alvast een paar stukken van het decor af.

Pannekoek zei voor de grap dat hij al wist waar Lubach straks aan de slag gaat: "RTV Noord-Holland". De geboren Groninger verbeterde hem gekscherend: "Het is RTV Noord".

De regio Valencia en omliggende gebieden werden deze week getroffen door hevig noodweer en daaropvolgende overstromingen van ongekende omvang. Het dodental staat op 158 en de schade is enorm. Een selectie van indrukwekkende foto's:

Een man kijkt vanuit zijn huis in Paiporta naar in de modderstroom meegesleurde auto's:

Het stadje Paiporta is zwaar getroffen door het natuurgeweld:

Inmiddels is begonnen met opruimen en schoonmaken:

Straatbeeld in de plaats Sedavi:

Een verwoeste brug in het dorp Cheste, aan de snelweg van Valencia naar Madrid:

Meer schade in de buurt van Valencia:

Satellietfoto's van de regio Valencia voor en na het natuurgeweld:

Zowel Donald Trump als Kamala Harris heeft het voorgesteld: het afschaffen van belasting op fooien. Het plan werd gelanceerd tijdens hun campagnes in swing state Nevada, waar beide kandidaten vandaag hun slotoffensief inluiden. In een staat waar ongeveer twintig procent van de inwoners in de horeca werkt, kan deze groep bepalend zijn in de nek-aan-nekrace om het presidentschap.

In een buitenwijk van Las Vegas staat het familierestaurant van Javier Barajas: Il Toro E La Capra, de stier en de geit. Op een zondagmiddag zit het Mexicaans-Italiaanse restaurant bomvol met gezinnen uit de buurt. Een man achter een keyboard zingt Spaanstalige liedjes. Langs idyllisch geschilderde Italiaanse landschappen snellen obers af en aan met borden pasta en taco's.

Bij dit restaurant liepen afgelopen zomer plots vijftien leden van de Secret Service binnen. Ze droegen zonnebrillen en badges, sommigen een wapen. "Ik was in de war en nerveus", zegt eigenaar Barajas. Maar toen bleek dat Donald Trump zijn restaurant had uitgekozen om een van zijn campagneplannen aan te kondigen, kon de eigenaar zijn geluk niet op.

Trump stelde, omringd door horecamedewerkers, dat belasting over fooien zou worden afgeschaft als hij president wordt.

Barajas betaalt zijn ruim 550 medewerkers twaalf dollar per uur. De rest van het inkomen van zijn personeelsleden bestaat uit fooien. "Fooien zijn ongeveer zeventig of tachtig procent van mijn salaris", vertelt ober Alejandro. Omdat de meeste horecawerkers in de VS afhankelijk zijn van fooi om rond te kunnen komen is het onderdeel van de cultuur geworden: het is normaal om minimaal twintig procent fooi te geven.

Volgens Barajas is het lastig om zelf zijn personeel meer te betalen. De horecasector in Nevada werd hard getroffen door covid: toeristen bleven weg uit Las Vegas, waardoor bijna de helft van de horecamedewerkers hun baan kwijtraakte. De economie in de staat trekt aan, maar de hoge prijzen baren de restauranteigenaar nog steeds zorgen.

"Het is lastig om mijn restaurant open te houden, omdat alles zo duur is geworden. Ik stem voor Donald Trump, vanwege mijn zorgen over de economie." Een groot deel van zijn personeel denkt er hetzelfde over.

Twijfels over uitvoerbaarheid

Volgens arbeidsmarktdeskundige Jeff Waddoups is het plan een schoolvoorbeeld van economisch populisme: "Het voorstel doet niet veel voor mensen in Amerika."

Een analyse van universiteit Yale laat zien dat minder dan drie procent van de werkzame bevolking in de horecasector werkt. Ondanks dat er in Nevada wél veel mensen in de horeca werken, vertelt Waddoups dat een groot deel van de horecamedewerkers nu al nauwelijks belasting betaalt, omdat ze simpelweg te weinig verdienen. "Het gaat maar om een kleine groep mensen en er zijn betere beleidsmaatregelen die meer voordelen kunnen opleveren."

Andere experts twijfelen aan de haalbaarheid van het voorstel: het zou eerst door het Congres heen moeten komen. Ook vrezen tegenstanders dat het afschaffen van deze belasting de weg vrijmaakt voor restauranteigenaren om hun personeel minder te gaan betalen. Het minimumloon in Nevada is vastgesteld op twaalf dollar per uur, maar nationaal geldt een minimumloon: twee dollar en dertien cent per uur voor horecapersoneel. Fooi zou dat moeten aanvullen tot een leefbaar loon.

Proefballon of niet, het is één van de redenen waarom de machtige horecavakbond in Nevada in augustus aankondigde zich achter Harris te scharen. Voorzitter Ted Pappageorge beargumenteert dat Harris meer plannen heeft aangekondigd om de algehele levensomstandigheden van horecamedewerkers te verbeteren dan Trump.

Harris wil het minimumloon verhogen, grote bedrijven meer belasting laten betalen, prijsopdrijving tegengaan, de kinderbijslag verhogen, én belasting op fooien afschaffen.

"Dit kan een familie helpen met boodschappen en de huur betalen, en voor hun kinderen zorgen. Dat is wat échte hulp inhoudt", zegt Pappageorge. "En we zien in Nevada dat die boodschap aanslaat wanneer we campagne voeren." De invloedrijke vakbond met 60.000 leden staat bekend om het grootschalig mobiliseren van horecamedewerkers die langs de deuren gaan om campagne te voeren voor hun politieke kandidaat.

Dat is hard nodig, zegt de vakbondsvoorzitter: "Als we de verkiezingen vandaag zouden hebben, zou Donald Trump Nevada winnen." Volgens een recente peiling van CNN is het een nek-aan-nekrace in Nevada, 48 procent zou nu voor Trump stemmen en 47 procent voor Harris. "Maar als wij ons inzetten, dan ben ik hoopvol dat we Trump weer gaan verslaan", aldus de voorzitter.

"Ze is 82 jaar, kan amper lopen en is gewoon bont en blauw geslagen" vertelt de zoon van Cemile Telli. De Turkse vrouw belandde drie weken geleden in het ziekenhuis nadat ze werd mishandeld voor haar woning in Den Haag. De politie pakte haar 31-jarige buurvrouw op en verdenkt haar van zware mishandeling.

De gebeurtenis maakt veel los in de Turkse en islamitische gemeenschap. Mensen vragen zich af hoe het zover heeft kunnen komen, en is er kritiek op het handelen van de politie en de woningcorporatie die eerdere meldingen van de familie en andere betrokkenen niet serieus zouden hebben genomen.

Angstig

Het gebeurde toen Cemile alleen thuis was. "Er werd hevig gebonkt op de voordeur en daarna ging het mis", zegt zoon Ali Telli tegen de NOS. Hij vertelt dat zijn moeder uit haar woning is getrokken en meerdere malen is geslagen. "Tegelijkertijd werd ze uitgescholden voor 'kanker Turk' en 'vieze Turk'. De buren schoten te hulp en belden de politie."

De Turkse oma werd naar het ziekenhuis gebracht. Ze liep meerdere verwondingen op, waaronder breuken in haar ribben en neus. "Ze was er ernstig aan toe en heeft er nog steeds last van", zegt Telli. "Ze is angstig dat haar weer iets kan overkomen."

De buurvrouw van Cemile heeft een contactverbod gekregen en wacht het onderzoek in vrijheid af.

'Wijkagent weleens langsgekomen'

Telli kwam er begin dit jaar achter dat er iets speelde in de portiekflat. "In februari vertelde mijn moeder dat ze werd bedreigd door de buurvrouw", zegt hij. "Dat ze werd opgewacht door de buurvrouw die met handgebaren duidelijk maakte dat ze haar dood wilde hebben. Waarom ze het deed begrepen we niet. Ze maakte constant racistische opmerkingen, mijn moeder moest maar oprotten naar haar eigen land", zegt hij.

De familie ging met de buurvrouw in gesprek. "We wilden het oplossen. Dat lukte dan voor even, daarna begon het weer." Hij meldde de situatie bij de politie en de woningcorporatie. "De wijkagent is weleens langsgekomen, maar daar is niets uitgekomen. Telefonisch is er gezegd dat we alleen moesten bellen als er een levensbedreigende situatie was."

Ook een zorgverlener die regelmatig bij mevrouw Telli langsgaat, en anoniem wil blijven, merkte de situatie op. "Ik heb vaker meegemaakt dat ze in mijn bijzijn racistisch werd bejegend. Een collega heeft hetzelfde meegemaakt." Ook zij geeft aan een melding te hebben gedaan. "De woningcorporatie kon me niet helpen omdat ik geen familielid was."

Niet serieus genomen

Zowel de hulpverlener als de familie van Cemile voelen zich niet serieus genomen. Zo zegt Ali Telli ook van de woningcorporatie geen steun te hebben gekregen. "Ze konden niets doen zonder bewijsstukken, terwijl mijn moeder er ondertussen aan onderdoor ging. Je voelt je dan op een gegeven moment machteloos."

Inmiddels wordt Cemile bijgestaan door een advocaat. "De politie en woningcorporatie wisten wat er speelde en hebben onzorgvuldig gehandeld, ondanks vele meldingen van de cliënte en andere betrokkenen", zegt Adem Catbas. "Zo is meerdere keren geweigerd een aangifte op te nemen."

In een reactie op vragen van de NOS zegt de politie op twee meldingen te hebben gereageerd. "Wij hebben aangegeven dat het van belang is dat de partijen met elkaar in gesprek gaan en daar de woningbouw bij te betrekken", zegt een woordvoerder. De politie bekijkt volgens de woordvoerder alle mogelijke aanleidingen voor de mishandeling, ook of er sprake is van een racistisch motief.

Woningcorporatie Hof Wonen zegt op de hoogte te zijn van de situatie, maar wil niet inhoudelijk reageren. "Iedere melding van overlast nemen wij serieus, onderzoeken we en proberen we op te lossen. Dit doen wij niet alleen, maar samen met bewoners, gemeente en politie."

De NOS deed bij de woningcorporatie een verzoek om in contact te komen met de 31-jarige buurvrouw, maar daar wilde de organisatie niet aan meewerken.

Kamervragen

Sinds Cemile weer thuis is uit het ziekenhuis krijgt ze veel bezoek, zegt haar zoon. Ook van Tweede Kamerlid Dogukan Ergin van Denk, die Kamervragen stelde aan minister Van Weel van Justitie en Veiligheid. "Ik wil weten wat men gaat doen om te voorkomen dat steeds meer mensen last hebben van racisme en moslimhaat", aldus Ergin.

Hoewel dat de familie een fijn gevoel geeft, hoopt Telli vooral dat niemand anders terechtkomt in zo'n situatie. "Iedereen zou op elke plek in dit land in vrede moeten kunnen leven, dat vind ik het allerbelangrijkste."

In de omgeving van het Groningse dorp Garsthuizen is vanmiddag een aardbeving geweest. De beving had een kracht van 2,2 meldt het KNMI.

Bij RTV Noord kwamen rond 16.15 uur tientallen meldingen binnen van mensen die de aardbeving hadden gevoeld. "Het huis trilde nogal. Nog geen tien tellen later liep onze WhatsApp-groep in het dorp vol met meldingen", aldus een inwoner van het naastgelegen Startenhuizen.

Een vrouw uit Garsthuizen voelde "twee zware dreunen achter elkaar". Weer een ander heeft het over een "dikke knal. Alsof er een bom ontploft". Het is nog onduidelijk of er schade is.

Gaswinning

Het KNMI laat weten dat het om een geïnduceerde aardbeving gaat, wat betekent dat de beving is veroorzaakt door de gaswinning in het gebied. Hoewel de gaskraan in Groningen inmiddels dicht is, zijn er nog steeds bevingen door de ondergrondse drukverschillen die zijn ontstaan door de jarenlange gaswinning.