NOS Nieuws - Algemeen

De voormalige Colombiaanse president Uribe is veroordeeld voor het beïnvloeden van getuigen en omkoping.

Rechter Sandra Liliana Heredia las haar uitspraak in ongeveer tien uur voor. Heredia stelt dat er voldoende bewijs is dat Uribe samenspande met een advocaat om drie voormalige leden van paramilitaire groeperingen die in de gevangenis zaten, ertoe te bewegen hun getuigenissen te veranderen. Die hadden ze afgelegd tegenover Ivan Cepeda, een linkse senator die een onderzoek was gestart naar Uribes vermeende banden met een paramilitaire groepering.

De zaak begon in 2012, toen Uribe een smaadzaak tegen Cepeda aanspande bij het Hooggerechtshof. Dat verwierp de aanklachten tegen Cepeda in 2018 en startte een onderzoek naar de oud-president.

Nina Jurna, correspondent Latijns-Amerika:

"Álvaro Uribe is al decennialang een spil in de Colombiaanse politiek, en vrijwel de machtigste en invloedrijkste politicus van Colombia. Tijdens zijn presidentschap, maar ook nu nog, verdeelt hij Colombia en speelt hij op de achtergrond een belangrijke rol.

Uribe is onder meer omstreden vanwege zijn nauwe banden tijdens zijn regeerperiode (2002-2010) met de zeer gewelddadige paramilitaire groepen in het land. Deze paramilitairen beschermden de belangen van de grootgrondbezitters. Ook werden tijdens zijn regeerperiode honderden buitengerechtelijke executies op burgers uitgevoerd door het Colombiaanse leger en vervolgens werd dit door Uribe in de doofpot gestopt.

Amerikaanse steun genoot Uribe altijd volop, en nog steeds. De veroordeling van Uribe volgt na een jarenlange rechtszaak, waarbij hij onherroepelijke steun heeft van vooral conservatieve Colombianen. Bij dit deel van de bevolking is Uribe altijd zeer populair gebleven, zeker in een tijd waarin de onvrede groeit over het beleid van de huidige linkse president Gustavo Petro."

Uribe gaat tegen de uitspraak in beroep in de zaak die zijn politieke medestanders en tegenstanders tot het bot verdeelt. De 73-jarige Uribe was niet aanwezig bij de uitspraak. Buiten hadden aanhangers en tegenstanders zich verzameld. Na de uitspraak kwam het tot botsingen tussen hen. De oud-president riskeert een gevangenisstraf van maximaal twaalf jaar. Die straf wordt in een aparte hoorzitting bepaald.

Uribe regeerde tussen 2002 en 2010. Voor zijn aanhangers is hij een president die drugshandel hard bestreed en het land economisch deed groeien, terwijl zijn tegenstanders in hem iemand zien die mensenrechten schond en hem associëren met de opkomst van paramilitaire groeperingen in het land.

Uribe werd tijdens zijn presidentschap gesteund door de Verenigde Staten. De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken, Marco Rubio, reageerde verbolgen op de uitspraak, die volgens hem politiek gemotiveerd is. "Uribes enige misdaad is dat hij onvermoeibaar vecht en zijn vaderland verdedigt", zei Rubio op X. "De inzet van radicale rechters als wapen in de Colombiaanse rechterlijke macht heeft nu een zorgwekkend precedent geschapen." Ook Uribe stelt dat de uitspraak politiek gemotiveerd is.

Een schutter heeft in een kantoorgebouw in New York vier mensen gedood en een persoon verwond. Deze persoon is in kritieke toestand naar een ziekenhuis gebracht.

Op beelden is te zien hoe de schutter het gebouw in Manhattan binnengaat met een M4-geweer. In het gebouw op 345 Park Avenue zit onder meer het hoofdkantoor van de National Football League (NFL), die de American football-competitie organiseert, en investeerdersmaatschappij Blackstone.

Bij binnenkomst schoot de man een politieagent neer die later aan zijn verwondingen overleed. Daarna schoot hij op een bewaker en op een andere man in de lobby.

Vervolgens nam hij de lift naar de 33e verdieping van het gebouw, waar hij nog een persoon doodschoot. Een vrouw die uit de lift kwam liet hij daarna ongemoeid, meldt de politie. Hij werd uiteindelijk dood aangetroffen in de gang. Hij heeft zichzelf daar van het leven beroofd, meldt de politie.

De schutter is een 27-jarige man uit Las Vegas. De man had volgens de politie een "geschiedenis van mentale problemen". De schutter had een briefje waarin hij verwijst naar een mogelijk motief, zegt burgemeester Adams.

In dat briefje schrijft de schutter dat zijn hersenaandoening te wijten is aan het spelen van American football. Onderzoekers geloven dat de schutter onderweg was naar de kantoren van de NFL in het gebouw, maar een verkeerde lift nam, zegt Adams.

In de VS is de relatie tussen hersenziektes en American football al langer een gespreksonderwerp.

Hulp nodig?

Denk je aan zelfdoding of maak je je zorgen om iemand? Erover praten helpt. Dat kan 24/7 gratis en anoniem via de chat op www.113.nl of telefonisch op 113 of 0800-0113.

In Peking zijn zeker dertig mensen om het leven gekomen na zware regenval en overstromingen, meldt Chinese staatszender CCTV.

De meeste slachtoffers vielen in het noordoosten van de stad in het bergachtige district Miyun. Daar kwamen zeker 28 mensen om het leven. Gisteren vielen in het noorden van China ook al vier slachtoffers door een aardverschuiving in de provincie Hebei. Omdat er nog mensen vermist worden, is de angst dat het aantal slachtoffers nog oploopt.

Reservoir

Uit de buitenwijken van Peking werden ruim 80.000 mensen geëvacueerd. Autoriteiten lieten water lopen uit een reservoir in Miyun. Het water in dat reservoir had het hoogste niveau bereikt sinds de bouw in 1959. Mensen werden gewaarschuwd voor modderstromen en om uit de buurt van rivieren te blijven.

De overheid meldde in een verklaring dat 350 miljoen yuan (ongeveer 42 miljoen euro) beschikbaar is gesteld voor noodhulp en preventie om de getroffen provincies als Peking en Hebei te helpen. Ook zijn teams van hulpverleners naar de getroffen gebieden gestuurd.

Correspondent China Laura van Megen

"Het regent al dagen pijpenstelen in Peking. De overheid heeft elke bewoner de afgelopen dagen zo'n tien sms'jes gestuurd om te waarschuwen voor de regenval en om aan te dringen thuis te blijven. Toeristische trekpleisters zijn gesloten en optredens zijn afgelast.

Ook Partijleider Xi Jinping en premier Li Qiang hebben via de staatsmedia van zich laten horen. Hun stemmen worden alleen maar gebruikt bij serieuze rampen, zoals tijdens de coronacrisis of toen vorig jaar een auto inreed op 35 mensen in de Zuid-Chinese stad Zhuhai. Gister spraken Xi en Li al over "serieuze aantallen gewonden en slachtoffers", en vanochtend werd bekendgemaakt dat het alleen al in Peking om in ieder geval dertig omgekomen personen gaat.

De staatsmedia leggen hun focus nu op het verslaan van de reddings- en herstelwerkzaamheden. Dat gebeurt altijd tijdens rampen omdat ze de opdracht krijgen om het volk gerust te stellen. Zo kun je online videos zien van hoe drones worden ingezet om voedsel, water en andere hulpmiddelen te leveren aan getroffen gebieden in en rondom Peking."

Een mengpaneel van de succesvolle Amerikaanse producent en rapper Dr. Dre is voor 165.000 dollar (omgerekend 142.000 euro) geveild. Dat is een recordbedrag voor een instrument of studioapparatuur in de hiphopwereld.

Dr. Dre gebruikte het mengpaneel, een SSL 4000 G+, onder meer voor het produceren van albums voor Eminem, Kendrick Lamar, 50 Cent en Mary J. Blige, meldt Variety. Ook voor zijn eigen albums maakte hij gebruik van het mengpaneel.

Ondernemer

De mengtafel is op dit moment te zien in het Grammy Museum in Los Angeles. Bij een veiling werd het gekocht door de Canadese ondernemer en durfkapitalist Ryan Zurrer. Hij geeft het in bruikleen aan het Hip Hop Museum in New York. "Dit iconische deel van de hiphopgeschiedenis zal worden getoond aan het publiek in het Hip Hop Museum", schrijft Zurrer. "Cause it ain't no fun if the homies can't have one."

Vrij vertaald betekent dat: 'er is niets aan als je het niet met je vrienden kunt delen'. Dat is een citaat van een tekst uit het nummer Ain't No Fun van Snoop Dogg uit 1993 dat door Dr. Dre werd geproduceerd.

Wu-Tang Clan

Voordat Zurrer het mengpaneel kocht, was het duurst geveilde stuk studioapparatuur in de hiphopwereld een drumcomputer die gebruikt was voor het maken van het iconische Wu-Tang Clan-album Enter the Wu-Tang (36 Chambers). Die drumcomputer leverde in 2023 op een veiling 69.000 dollar (59.000 euro) op.

Dr Dre., echte naam Andre Romelle Young, produceerde onder meer zijn eigen albums The Chronic (1992) en 2001 (1999) die beiden klassiekers werden. Ook andere memorabele hiphopalbums zoals Doggystyle (1993) van Snoop Dogg en The Slim Shady LP (1999) van Eminem produceerde hij met het geveilde mengpaneel.

Station Den Haag Centraal is gisteravond laat ontruimd vanwege een brand in een voertuig dat voor de ingang geparkeerd stond.

Een scootmobiel die voor de ingang stond, vloog rond 22.55 uur door nog onbekende oorzaak in brand en brandde volledig uit. Door de hitte sprongen meerdere ramen van het station. Omdat de rook van de brand in het station bleef hangen, werd door de hulpdiensten besloten het station te ontruimen.

Stadsvervoer

Treinen mochten nog wel het station in rijden. Passagiers werden onder begeleiding naar buiten geholpen. De treinen die op het station staan, vertrekken leeg. De NS raadde passagiers aan om met stadsvervoer naar andere stations te reizen. Het station is deze ochtend weer geopend voor reizigers.

Bij de brand werd een persoon door ambulancepersoneel geholpen omdat die rook had ingeademd. Die had geprobeerd de brand te blussen. Deze persoon hoefde niet naar het ziekenhuis.

Bendeleden in Nigeria hebben 33 gijzelaars gedood, ondanks dat er losgeld was betaald voor hun vrijlating. Dat meldt het Franse persbureau AFP. Drie van de ontvoerde inwoners uit het dorp Banga waren zwangere vrouwen.

In totaal ontvoerde de gewapende bende in februari 51 mensen uit het dorp in de staat Zamfara. In ruil voor een miljoen Nigeriaanse naira (ruim 500 euro) per gijzelaar zouden ze weer worden vrijgelaten.

De inwoners van het dorp hebben het losgeld vervolgens verzameld en in twee termijnen aan de bende betaald. Toen ze dat hadden gedaan, lieten de bendeleden zaterdag zeventien vrouwen en een jonge jongen vrij. Zij zijn naar het ziekenhuis gebracht. De anderen werden doodgeschoten.

De lokale voorman stelt dat de slachtoffers jonge mensen waren die "als schapen zijn afgeslacht". Het is niet waarschijnlijk dat hun stoffelijke overschotten nog wordt teruggebracht naar het dorp.

Groot probleem

Ontvoeringen zijn een groot probleem in Nigeria. Gewapende criminelen, die in Nigeria bandieten worden genoemd, ontvoeren kinderen op scholen, houden mensen in auto's aan en trekken boeren van het land, waarna ze losgeld eisen. Hoeveel ze vragen varieert; omgerekend eisen gijzelnemers tussen de 100 en 6000 euro per ontvoerd persoon.

In april maakte correspondent Saskia Houttuin deze video over de 'epidemie van ontvoeringen' in Nigeria:

Het demissionaire kabinet gaat de Israëlische ambassadeur op het matje roepen vanwege de situatie in de Gazastrook. Ook stelt Nederland een inreisverbod in tegen de Israëlische ministers Smotrich en Ben-Gvir.

De huidige situatie is "onverdraaglijk en onverdedigbaar", schrijft minister Veldkamp van Buitenlandse Zaken in een brief aan de Tweede Kamer. Eerder kondigde premier Schoof al aan dat Nederland zelf met maatregelen zou komen als zou blijken dat Israël de Europese afspraken over humanitaire hulp in Gaza niet nakomt.

Een van die maatregelen is het ontbieden van de Israëlische ambassadeur bij de minister. Daarbij zal er nogmaals met klem op aangedrongen worden dat Israël een andere koers moet gaan varen, en dat het land zijn verplichtingen onder het internationaal humanitair recht moet naleven.

In Europees verband wil Nederland dat het handelsgedeelte van het associatieverdrag met Israël wordt opgeschort als de Europese Commissie vandaag tot de conclusie komt dat Israël humanitaire afspraken niet nakomt.

Ongewenste vreemdelingen

Het kabinet komt met sancties tegen de extremistische Israëlische ministers Smotrich en Ben-Gvir. Zij worden geregistreerd als ongewenste vreemdelingen en mogen Nederland dus niet meer in.

Het kabinet wijst erop dat Smotrich en Ben-Gvir herhaaldelijk geweld tegen de Palestijnse bevolking hebben aangewakkerd, voortdurend de uitbreiding van illegale nederzettingen bepleiten en oproepen tot etnische zuivering in de Gazastrook.

Daarnaast wordt de export van wapens naar Israël beperkt doordat enkele vergunningen zijn aangepast. Verder stelt Veldkamp dat het "vrijwel uitgesloten" is dat er in de huidige situatie nog een vergunning wordt verleend voor de export van wapens die door Israël gebruikt kunnen worden in de Gazastrook of op de Westelijke Jordaanoever.

Sinds de terreuraanslag door Hamas op 7 oktober 2023 heeft het kabinet elf vergunningaanvragen voor de uitvoer van militaire goederen en zogeheten dual-use-goederen afgewezen. Twee vergunningen voor de uitvoer via Duitsland van onderdelen van het Israëlische Iron Dome-luchtafweersysteem zijn wel toegewezen.

Veldkamp schrijft ook dat Nederland wil bijdragen aan de bevoorrading van de Gazastrook, met name over land. Daarom doet Nederland een bijdrage van 1,5 miljoen euro aan het VN-bureau voor ondersteunende diensten en gaat er 3 miljoen euro extra naar het Rode Kruis.

Overleg Catshuis

Premier Schoof, de vicepremiers, minister Veldkamp van Buitenlandse Zaken en minister Brekelmans van Defensie voerden maandag spoedoverleg over de maatregelen. Ze kwamen daarvoor midden in het zomerreces bijeen op het Catshuis in Den Haag.

Na die bijeenkomst zei Schoof dat Nederland, naast de eigen maatregelen, ook zal pleiten voor aanvullende maatregelen in EU-verband. Tot nu toe was daar in Europa verdeeldheid over. Morgen worden de afspraken tussen Israël en de EU geëvalueerd. Mogelijk worden er dan ook Europese maatregelen tegen Israël voorgesteld.

'Enorme fout'

Premier Schoof zei maandag ook dat hij met de Israëlische president Herzog had gebeld om hem te vertellen over de Nederlandse maatregelen. Herzog zei later op X dat een enorme fout zou zijn als er zulke stappen zouden worden gezet, in het bijzonder "gezien de voortdurende inspanningen van Israël om de humanitaire hulp te verbeteren".

Ook schreef Herzog dat Schoofs woorden over hun telefoongesprek niet overeenkomen met daadwerkelijke de toon en inhoud ervan. Hij beklaagde zich erover dat Schoof niets zegt over de gijzelaars die nog door Hamas worden vastgehouden in Gaza.

Bondgenoten van Israël oefenen druk uit op de regering van premier Netanyahu om op grote schaal goederen toe te laten tot de Gazastrook. De Amerikaanse president Trump zei maandagmiddag op een persconferentie dat er sprake is van "verhongering" in Gaza. En Duitsland gaat zo snel mogelijk via de lucht goederen leveren aan de noodlijdende bevolking in de enclave.

Trump maakte zijn opmerking op een persconferentie in Schotland, na een ontmoeting met de Britse premier Starmer. "We kunnen veel mensen redden", zei hij. "Er is echt sprake van verhongering, dat kun je niet faken."

Netanyahu noemde het verwijt van massale uithongering zondag overdreven. Op een vraag van journalisten of Trump het daarmee eens is, zei hij: "Ik denk van niet. Ik bedoel, gebaseerd op de tv-beelden, zou ik zeggen van niet. Vooral omdat die kinderen er erg hongerig uitzien."

Israël heeft volgens Trump "veel verantwoordelijkheid" bij de toevoer van hulp naar het van de buitenwereld afgesloten gebied. "Israël kan veel doen", aldus de president.

Ongebruikelijk standpunt

Het is ongebruikelijk dat Trump een andere lezing geeft van de situatie in Gaza dan Netanyahu. De VS is de belangrijkste bondgenoot van Israël en verdedigt doorgaans het beleid van de Israëlische regering.

Trump zei ook dat de VS van plan is om voedselpunten op te zetten in de Gazastrook. "Het is krankzinnig dat mensen nu voedsel achter hekken kunnen zien, maar er niet bij kunnen." Hij zegt miljarden beschikbaar te hebben en te gaan samenwerken met verschillende partijen, waaronder "alle Europese landen".

Meer details over het plan kon het Witte Huis na afloop van het persmoment niet geven. De VS is momenteel al betrokken bij de zeer beperkte distributie van goederen in Gaza, via de omstreden Amerikaans-Israëlische organisatie GHF.

De Britse premier Starmer had zijn collega Trump aangesproken op de "wanhopige situatie" in Gaza. "Ik denk dat Britten walgen van wat ze op hun scherm zien", zei Starmer op diezelfde persconferentie. De Britse premier wil dat de VS helpt Israël ervan te overtuigen een einde te maken aan "het onvoorstelbare lijden en de verhongering" in Gaza.

Een andere belangrijke bondgenoot van Israël, Duitsland, kondigde na een bijeenkomst van het Duitse veiligheidskabinet aan om "onmiddellijk" een luchtbrug op te zetten, in samenwerking met Jordanië. Ook het Verenigd Koninkrijk en Frankrijk gaan volgens de Duitse bondskanselier Merz bijdragen. Spanje gaat op eigen houtje vrijdag 12 ton voedsel droppen boven Gaza.

Zondag kondigde Merz al aan dat hij bereid was stappen te zetten om de druk op Israël op te voeren. In een telefoongesprek met de Israëlische premier Netanyahu zou Merz die boodschap ook hebben overgebracht.

'Zeer beperkte hulp'

Maandag hebben vliegtuigen uit Jordanië en de Verenigde Arabische Emiraten net als de dag ervoor voedselpakketten uit de lucht gedropt boven de Gazastrook. Het ging volgens het Jordaanse leger om 17 ton aan humanitaire hulp.

Het Wereldvoedselprogramma zegt dat in één vrachtwagen al meer hulpgoederen gaan dan de 17 ton die is gedropt. Bondskanselier Merz zei dat hij zich er bewust van is dat een Duitse luchtbrug slechts zeer beperkte hulp voor de mensen in Gaza betekent. "Maar het is in ieder geval een bijdrage die we graag leveren."

De Verenigde Naties hebben opnieuw duidelijk gemaakt dat deze manier van humanitaire hulp duur, inefficiënt en zelfs gevaarlijk is. Omdat er vaak direct een stormloop op de goederen ontstaat, kunnen mensen gewond raken. Zondag gebeurde dat bij tien mensen, meldde het door Hamas geleide ministerie van Volksgezondheid.

Op deze beelden is de chaos te zien als een voedseldropping op de grond terechtkomt:

Intussen blijven er in de Gazastrook mensen overlijden door verhongering. Volgens het door Hamas aangestuurde ministerie van Volksgezondheid zijn er in 24 uur tijd 14 mensen gestorven door ernstige ondervoeding. Deze informatie is niet onafhankelijk geverifieerd.

De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) maakte recent bekend dat er deze maand 63 mensen, onder wie 24 kinderen, in Gaza de hongerdood zijn gestorven. Ze waren ernstig vermagerd door acute ondervoeding. De VN-organisatie benadrukt dat deze situatie is veroorzaakt door het tegenhouden en opzettelijk vertragen van noodhulp voor de belegerde enclave door Israël.

Israël staat sinds dit weekend toe dat internationale noodhulp over de grond via Egypte en via de lucht in Gaza terechtkomt. Het gaat om voedsel, brandstof en medicijnen. Volgens de Israëlische autoriteiten zijn er zondag 120 vrachtwagens met noodhulp in Gaza aangekomen. De door Hamas aangestuurde autoriteiten spreken van 73 vrachtwagens met noodhulp.

Veel meer trucks nodig

De VN wijst er herhaaldelijk met klem op dat dit nog veel te weinig is. "Dit is vooruitgang, maar er zijn enorme hoeveelheden nodig om een hongersnood te voorkomen", aldus VN-noodhulpcoördinator Tom Fletcher. De VN schat dat er dagelijks 500 tot 600 trucks nodig zijn. Of en hoeveel er deze dagen het gebied zijn binnengekomen, is niet duidelijk.

Over de levering van goederen is een informatieoorlog gaande. Vorige week werd duidelijk dat er geen bewijs is voor de Israëlische claim dat Hamas op grote schaal voedselpakketten heeft gestolen.

Gewapende mannen hebben in een uitgaansgelegenheid in Ecuador zeventien mensen doodgeschoten. Zeker elf anderen raakten gewond bij het bloedbad in El Empalme, in de westelijke regio Guayas. Daar strijden bendes om de controle over belangrijke drugssmokkelroutes.

De daders openden het vuur vanaf twee pick-uptrucks. Volgens de politie werd er "op iedereen geschoten met pistolen en geweren". Op beelden is te zien dat lichamen onder witte lakens op straat liggen.

Een van de dodelijke slachtoffers is een jongen van 12. Volgens de politie rende hij nog meer dan een kilometer voor hij bezweek aan zijn verwondingen.

Getuigen zeggen dat de mannen een leus schreeuwden die mogelijk verwijst naar een lokale bende die strijdt om routes waarlangs drugs worden verhandeld. Volgens officiële cijfers gaat twee derde van de wereldwijde cocaïneproductie via Ecuador, schrijft de BBC.

Poolen

Een week geleden werden in de toeristische badplaats Playas negen mensen doodgeschoten die in een uitgaansgelegenheid aan het poolen waren. Volgens de politie ging het om onschuldige mensen en niet om de beoogde doelwitten.

President Noboa verklaarde vorig jaar de oorlog aan de georganiseerde misdaad, maar sindsdien is het geweld juist flink toegenomen. In het eerste half jaar van 2025 werden er 4619 moorden geteld in Ecuador, een toename van 47 procent ten opzichte van een jaar eerder.

Verschillende Zuid-Europese landen die gebukt gaan onder hittegolven kampen met hevige natuurbranden. Onder meer in verschillende Balkanlanden en Italië hebben de branden geleid tot evacuaties van dorpen en verwoestingen van bossen en andere natuur. De branden zijn moeilijk te bedwingen vanwege de hoge temperaturen, lage luchtvochtigheid en de wind die het vuur verspreidt.

Veel van de natuurbranden die al maandenlang in Turkije woeden, zijn nog niet onder controle. Het wordt een "zeer risicovolle week", waarschuwt de Turkse minister van Land- en Bosbouw. Turkije kampt met een extreme hittegolf - met temperaturen boven de 50 graden - en natuurbranden in verschillende regio's.

Rampgebied

Het aantal mensen dat is overleden door de natuurbranden is opgelopen naar dertien. Onder anderen brandweermensen kwamen om het leven toen ze branden probeerden te blussen in de provincie Eskisehir in het noordwesten van Turkije.

De westelijke provincies Izmir en Bilecik, waar al maanden natuurbranden woeden, zijn uitgeroepen tot rampgebied. Ook in toeristische delen van het land, zoals bij de populaire badplaats Antalya, zijn branden uitgebroken.

Enkele van de huidige 44 branden in het land zijn volgens de minister "in intensiteit afgenomen" of voor een groot deel onder controle. In Bursa, de vierde stad van Turkije, zijn ruim 3500 mensen geëvacueerd. Daar zijn de branden nog niet onder controle. De Turkse president Erdogan stelt dat het land "geconfronteerd wordt met een grote ramp".

Europese landen

Ook andere Europese landen hebben te maken met hoge temperaturen en natuurbranden. In Bulgarije woeden meer dan 230 branden verspreid over het land. Vooral in de zuidelijke gebieden heeft de brandweer grote moeite met het blussen. Landen uit de Europese Unie hebben daarom vier blushelikopters en twee blusvliegtuigen gestuurd om het vuur onder controle te krijgen.

Sommige van deze branden zijn ontstaan door open vuurtjes en slecht uitgemaakte sigarettenpeuken. Twee mensen in Bulgarije zijn gearresteerd en worden vervolgd omdat ze vuurtjes hebben gestookt.

Ook in Albanië is Europese hulp om branden te blussen. In het zuidwesten woeden natuurbranden, die moeilijk onder controle te krijgen zijn door de hitte en sterke wind die het vuur verspreidt. Duizenden hectare natuur zijn verwoest. Hongarije, Kroatië en Italië hebben blusvliegtuigen gestuurd om Albanië te ondersteunen in de bestrijding van het vuur.

Twaalf mensen zijn gearresteerd omdat ze betrokken zouden zijn bij het veroorzaken van de natuurbranden.

Beelden van de brandhaarden op de Balkan en in Zuid-Europa:

Italiaanse eilanden hebben eveneens te maken met verschillende branden. Ruim 40 hectare bos in het zuidoosten van Sardinië is afgebrand en op Sicilië woedden honderden branden, waardoor mensen uit voorzorg moesten worden geëvacueerd.

Overstromingen in Roemenië

Waar Zuid-Europese landen kampen met hitte en natuurbranden, is het juist water dat in het oosten van Roemenië problematisch is. Hevige regenbuien hebben daar geleid tot overstromingen. Duizenden huizen zijn beschadigd en honderden mensen moesten worden geëvacueerd. Drie mensen op leeftijd zijn als gevolg van de overstromingen om het leven gekomen. Helikopters zoeken naar inwoners die nog niet zijn geëvacueerd.

Klimaatverandering

Grote verwoestende natuurbranden komen de laatste jaren wereldwijd steeds vaker voor. Dat heeft volgens wetenschappers te maken met de extremere weersomstandigheden als gevolg van klimaatverandering.

Op verschillende stranden in Noord-Holland zijn duizenden sigaretten aangespoeld. Dat bevestigt de douane aan de regionale omroep NH. De douane surveilleert op de stranden in de hoop meer pakjes peuken te onderscheppen.

De eerste vondst werd gisteren gedaan voor de kust van Egmond na een melding van een mogelijke drenkeling. Het bleek om een vuilniszak met daarin 600 pakjes sigaretten te gaan.

"We zijn dit nog niet eerder tegengekomen", zegt een woordvoerder van de douane tegen NH. "Je wilt dit niet op het strand hebben. Daarnaast willen we een totaalbeeld krijgen van wat er is aangespoeld en proberen we te achterhalen waar ze vandaan komen."

Buitenland

Ook meerdere campinggasten en strandwandelaars hebben sigaretten gevonden en deze overgedragen aan de politie. In totaal zijn 23.000 sigaretten gevonden. Ze zijn allemaal van hetzelfde merk en aangespoeld tussen Wijk aan Zee en Camperduin. De douane vermoedt dat ze afkomstig zijn uit legale fabrieken in het buitenland en naar hier zijn gesmokkeld.

Volgens de douane zijn de sigaretten in de gevonden pakjes op het strand "niet meer te roken". "De pakketten waren zeiknat." De sigaretten zijn vernietigd.

Hulporganisaties en de VN noemen het de grootste humanitaire crisis ter wereld: de oorlog in Sudan. De strijd tussen het regeringsleger en de Rapid Support Forces (RSF) duurt al meer dan twee jaar. De RSF, een paramilitaire groepering, kondigde dit weekend de vorming van een parallelle regering aan. Een niet onverwachte stap, die volgens experts de aandacht moet afleiden van grootschalige oorlogsmisdaden en falend bestuur.

"De RSF heeft sinds begin dit jaar militair terrein verloren en is nu op zoek naar politieke winst door het opzetten van formele instituties zoals een regering", zegt Anette Hoffmann, Sudan-expert van Instituut Clingendael. "Ze willen vooral het narratief sturen: als je met ons praat, praat je niet met een militie, maar met een staat. De RSF-coalitie wil uitstralen dat ze niets minder is dan de regering in Port Sudan."

Massale vlucht en honger

De machtsstrijd tussen het leger en de RSF begon in april 2023. De afgelopen maanden won het regeringsleger terrein op de militie; in maart nog verdreef het de RSF uit de hoofdstad Khartoem. Maar de RSF controleert nog altijd grote delen van het Afrikaanse land, waaronder de centrale regio Kordofan en het westelijke Darfur.

De voortdurende strijd heeft ertoe geleid dat zo'n 13 miljoenen Sudanezen op de vlucht zijn geslagen. Tienduizenden, mogelijk meer dan 150.000 mensen zijn omgekomen. Zo'n 25 miljoen mensen, de helft van de bevolking, kampen met een tekort aan voedsel of lijden honger.

De door de RSF geleide Tasis-alliantie kwam zaterdag vanuit Nyala in Darfur met de aankondiging van een eigen regering. Als nieuwe premier werd de Sudanese politicus Mohammed Hassan al-Taishi aangesteld. Ook is een aantal gouverneurs benoemd in de regeringsraad.

Olievelden en pijpleidingen

"We zien een civiele premier, maar verder vooral leiders van milities die met de RSF samenwerken", constateert Hoffmann. "Maar ook vertegenwoordigers van bewapende groepen die we kennen uit eerdere oorlogen tegen de regering in Khartoem. De SPLM-Noord, voortgekomen uit Zuid-Sudan, is een sterke militaire beweging met veel wapens, en heeft controle over strategisch gebied buiten Darfur."

De SPLM-Noord heeft de controle over het Nuba-gebergte, in de regio Kordofan. "Dat is een strategisch gebied waar veel vruchtbaar land is. Het ligt bovendien op de route richting Zuid-Sudan, waar belangrijke olievelden en pijpleidingen liggen."

Hoffmann ziet dat de Tasis-alliantie zich neerzet als een regering die wil opkomen voor gemarginaliseerde groepen. "Ze smeden allianties die militair van belang zijn, maar willen ook uitdragen dat zij er zijn voor bevolkingsgroepen die in de periferie zitten."

Een voorstelling van zaken die volgens haar hard botst met de werkelijkheid. "De bevolkingsgroepen waarvoor Tasis zegt op te komen hebben het meeste te lijden; zij zitten in gebieden waar de RSF en SPLM-Noord zitten, waar de hongersnood het grootst is. Daar komen de gruwelijkste verhalen vandaan. Mensenrechtenorganisaties spreken van massaverkrachtingen en massa-executies onder leiding van RSF-leiders."

In de regio's waar de RSF de dienst uitmaakt, is volgens Hoffmann in twee jaar niets van de grond gekomen. "Watervoorziening, scholen, daarin hebben ze allemaal niet kunnen voorzien. In Nyala zijn veel drugs, wapens en criminaliteit. Het is een wetteloze stad."

Ook Alan Boswell van de International Crisis Group verwacht weinig goeds van de aankondiging van een eigen burgerregering. Door een eigen regering te vormen hoopt de RSF volgens hem meer legitimiteit te krijgen. "Maar de kans is groot dat onderhandelingen hiermee alleen maar verder uit zicht raken en het land dieper verdeeld raakt."

Boswell spreekt van misleiding. "Het is veelzeggend dat deze mededeling kort voor een geplande ontmoeting in Washington kwam. De RSF probeert zijn invloed aan de onderhandelingstafel te vergroten."

Aan die onderhandelingstafel in de Amerikaanse hoofdstad zouden behalve de strijdende partijen ook Egypte, Saudi-Arabië en de Verenigde Arabische Emiraten moeten zitten. Egypte geldt als bondgenoot van het Sudanese leger en de VAE als cruciale bondgenoot van de RSF. Saudi-Arabië opereert neutraler, maar staat meer achter het leger.

Denken in deals

Hoogst haalbare is volgens Hoffmann een staakt-het-vuren. "Dat zou een window of opportunity kunnen zijn. Net als de VS onder Trump denkt de emir van de VAE vooral transactioneel. Hij werkt met wie hem toegang geeft tot bijvoorbeeld grondstoffen. Net als Trump wil hij deals."

"De Saudiërs kijken meer naar het grotere geheel en hebben belang bij een stabiele Rode Zee-regio, dus bij duurzame vrede", vervolgt Hoffmann. "Maar voorlopig is daarvan geen sprake. Als de VS partijen aan tafel krijgt is dat al winst."

Ook het Sudanese leger was afgelopen weken druk bezig om een nieuwe regering op te zetten, de zogeheten 'regering van hoop'. Daar is weinig van terechtgekomen. Naast een paar civiele ministers schuiven ook hier veel mannen in uniform aan, ziet Hoffmann.

"Sommigen zijn dezelfde militairen die het land de oorlog in hebben gevoerd. De internationale gemeenschap is dan ook goed beraden om uiterst kritisch en voorzichtig met deze regeringen te onderhandelen, zowel voor het verlenen van hulp als voor het herstarten van politieke onderhandelingen."

Correspondent Elles van Gelder was vorig jaar augustus bij de grens tussen Sudan en Zuid-Sudan en zag wat de oorlog betekent voor burgers:

De Koepelkerk in Maastricht is per direct dicht, meldt de regionale omroep L1. De gemeente heeft de kerk gesloten omdat er meerdere stenen uit de gevel waren gevallen.

De stenen vielen enkele weken geleden naar beneden en belandden op de stoep. Niemand raakte gewond. Vorige week werd al een hekwerk rond de Maastrichtse kerk geplaatst.

Veiligheid niet gewaarborgd

De gemeente concludeert na onderzoek dat de veiligheid van bezoekers en medewerkers niet voldoende kan worden gewaarborgd. Het is niet duidelijk hoelang de kerk dicht blijft. De diensten zijn verplaatst naar een ander gebouw.

De hekken blijven staan tot de oorzaak van de vallende stenen bekend is en de gevel is hersteld.

Na maandenlange onderhandelingen zijn de Verenigde Staten en de Europese Unie eruit: er ligt een voorlopig handelsakkoord over de importheffingen die moeten worden betaald. Gisteravond schudden de Amerikaanse president Trump en voorzitter van de Europese Commissie Von der Leyen elkaar de hand. Vijf vragen over wat dit akkoord gaat betekenen.

Wat is er precies afgesproken?

De details van het akkoord zijn nog niet uitgewerkt, dus we weten voorlopig alleen de grote lijnen. Daarin staat dat er op goederen die vanuit de Europese Unie richting de VS worden verscheept, straks 15 procent belasting zit. Sinds april geldt er al een heffing van 10 procent. Daar komt dus nog 5 procent bij op alle producten die vanuit de EU komen, met voorlopig een paar uitzonderingen.

Zoals producten uit de farmaceutische industrie, bijvoorbeeld medicijnen. Daarvan is nog niet bekend of er heffingen op komen, en zo ja, hoe hoog die zullen zijn. Dat geldt ook voor machines die computerchips maken, iets waar het Nederlandse ASML een grote speler in is.

Er is één sector die last heeft van een nog hoger tarief: sinds juni moeten Amerikaanse bedrijven die Europees staal en aluminium binnenhalen daarover 50 procent extra belasting betalen. Dat moeten ze al en dat gaat dus niet veranderen. Het Verenigd Koninkrijk sloot eerder een deal met Trump waarbij staal werd ontzien.

"Ik vind het een slechte deal", zegt Theo Henrar, voorzitter van de branche voor de technologische industrie. "De heer Trump gedraagt zich als een bully op een schoolplein. Daar moet je nooit aan toegeven." Het is nog niet zeker wanneer het handelsakkoord ingaat, maar er wordt vanuit gegaan dat dat deze vrijdag is, 1 augustus.

In deze video leggen we uit hoe importheffingen werken:

Wie betaalt de rekening?

"Grote verliezer is de Amerikaanse consument en het bedrijfsleven, die gaan dit betalen", zegt Steven Brakman, hoogleraar internationale handel aan de Rijksuniversiteit Groningen. Amerikaanse bedrijven die spullen halen uit Europa betalen in de basis de importheffingen. Die berekenen de extra kosten weer door aan hun klanten in de Verenigde Staten.

Europese bedrijven die een concurrent in de VS hebben voor hun product, zouden wel een deel mee kunnen gaan betalen aan de heffing. Anders lopen zij risico om hun Amerikaanse klant te verliezen, denkt Martijn Schippers, douanespecialist bij accountantskantoor EY en de Erasmus Universiteit. "Als dat niet zo is en het is een uniek Europees product, dan wordt de prijs gewoon aan de Amerikaanse klant doorberekend."

En deze producten niet importeren uit Europa, maar hiervoor een eigen industrie opzetten in de VS, zal volgens hem jaren duren.

Is er een 'winnaar'?

Dat hangt ervan af hoe je kijkt naar de situatie. Vóór 2 april zaten er op de meeste Europese producten weinig of geen Amerikaanse importheffingen; dat is straks 15 procent.

In dat opzicht is de Europese Unie een verliezer, zegt Steven Brakman. Maar de Amerikaanse president dreigde eerder met veel hogere importheffingen. "Ten opzichte van de dreiging van 50 en 30 procent valt het mee." Dat dat extreme dreigement niet is uitgevoerd, is winst voor de EU.

Volgens de hoogleraar internationale handel is ook Amerika op een bepaalde manier een verliezer. De VS was lange tijd economische alleenheerser en met dit beleid van Trump wordt die status aangetast. Landen keken al naar andere handelspartners en zetten daar nu meer vaart achter.

"De Amerikaanse economie draait nu nog wel goed, maar het is de verwachting dat bijvoorbeeld de inflatie gaat toenemen", zegt Brakman. Dat betekent dat het dagelijks leven voor de normale Amerikaan duurder wordt. Douanespecialist Schippers zegt dat nog moet blijken wie de winnaar is. "Het is afwachten wie uiteindelijk de rekening betaalt."

Wat gaat de Europese consument hiervan voelen?

Voorlopig waarschijnlijk weinig. De Europese Unie heeft eerder tegenmaatregelen aangekondigd, zoals op Amerikaanse drank en spijkerbroeken. Die gaan voorlopig niet door en dat is economisch gezien een slimme zet, zeggen economen. Anders worden producten uit de VS een stuk duurder voor ons.

Vooral voor het Europese bedrijfsleven zal dit akkoord waarschijnlijk wat rust geven. De afgelopen maanden wisten veel bedrijven niet waar ze aan toe waren, nu is dat voorlopig in ieder geval iets duidelijker. "Tegelijkertijd is het allemaal nog niet uitgekristalliseerd", zegt Schippers, zoals dus bij farmaceutische producten.

Wat gaat er nu gebeuren?

Het akkoord wordt nu verder uitgewerkt. Volgens hoogleraar Brakman is het belangrijkste dat de EU een deal vastlegt voor langere tijd. "Want wat als Trump volgende week slecht slaapt en besluit om de heffing ineens te verhogen naar 30 procent?"

Ook Schippers zegt dat we moeten wachten tot er een uitgewerkt akkoord is, met in ieder geval een definitieve ingangsdatum. En daarna moeten de afspraken nog worden goedgekeurd door het Europees Parlement en de nationale parlementen.

Ahmed Aboutaleb, die als burgemeester ten tijde van het Songfestival in Rotterdam eindverantwoordelijk was voor de veiligheid rond het evenement, is niet ingelicht over het plan voor een aanslag op het Songfestival in 2020. Dat zegt hij tegen de regionale omroep Rijnmond. "Ik had ieder snippertje informatie willen hebben."

Het Openbaar Ministerie kreeg ruim vijf jaar geleden een tip over de plannen van de Zweedse verdachte, bleek vorige week. Dat was ook nieuws voor Aboutaleb. "Ik schrik hiervan", zegt hij tegen de omroep. Volgens de oud-burgemeester is er binnen de Rotterdamse driehoek - het overleg tussen burgemeester, politie en justitie - nooit over gesproken.

Aboutaleb: "Hoe zat het precies? Wat wisten de Nederlandse autoriteiten, en waarom ben ik nergens van op de hoogte gebracht?", vraagt hij zich af.

Moest beslissen

Ook een jaar later, toen het Eurovisie Songfestival vanwege corona in de herkansing ging in Rotterdam, wist Aboutaleb naar eigen zeggen van niets. "Ik moest uiteindelijk beslissen of het veilig was om het door te laten gaan. Werd deze jongen toen gevolgd? Stond hij onder tap? Was hij misschien zelfs in Nederland? Ik had ieder snippertje willen weten", aldus Aboutaleb. Achteraf blijkt dat de man ten tijde van het Songfestival in 2021 voorwaardelijk vrij was.

De nu 23-jarige Alexander H. werd in februari 2020 opgepakt na een tip van de veiligheidsdiensten in Luxemburg. Speciale eenheden arresteerden hem, terwijl explosievenopruimers het huis doorzochten op bommaterialen.

Er werden grote hoeveelheden digitale gegevens in beslag genomen, die pas gaandeweg inzicht gaven in de volledige omvang van zijn plannen - waaronder die rond het Songfestival. De man staat daar nu voor terecht. Er is twaalf jaar celstraf tegen hem geëist.

De oud-bestuurder hoopt dat meer duidelijk wordt over de communicatie tussen justitie in Luxemburg en het OM en politie in Nederland. Aboutaleb: "Ik ben niet meer in de positie om het uit te laten zoeken. Maar wat mij betreft, wordt dit wel uitgezocht."

Elke zomer trekken tienduizenden Marokkaanse Nederlanders naar de noordkust van Marokko. Niet alleen de eerste en tweede generatie, maar ook veel jongeren bezoeken jaarlijks steden als Tanger, Tétouan, Al Hoceima en Nador. Maar die jaarlijkse trek leidt tot problemen: torenhoge prijzen, overvolle restaurants en groeiende frustratie onder de lokale bevolking.

De drukte betekent familiereünies en volle terrassen, maar ook flinke prijsstijgingen. De kosten van vliegtickets, appartementen en horeca zijn in vergelijking met het laagseizoen verdubbeld of zelfs verdrievoudigd, merkt Samir Soultani, directeur van reisbureau Sultan Travel. Zijn bedrijf organiseert reizen in heel Noord-Afrika, maar hoofdzakelijk naar Marokko.

Een vlucht naar de Marokkaanse noordkust in de zomer kan tussen de 500 en 900 euro kosten. Buiten het hoogseizoen kost de reis van 2 uur en 45 minuten gemiddeld 150 tot 300 euro.

Hollandse klassiekers

Volgens Soultani is het een simpel gevolg van vraag en aanbod. De meeste Marokkaanse Nederlanders hebben wortels in het Rifgebied, dus de vraag naar bestemmingen als Nador en Al Hoceima blijft groot. Niet alleen de ticketprijzen stijgen: de kosten van een zomervakantie aan de noordkust kunnen volgens Soultani tussen 4000 tot 10.000 euro liggen - een bedrag dat jaarlijks toe lijkt te nemen.

Lokale ondernemers spelen al jaren in op de grote drukte in de zomer en de nieuwe generatie diaspora. Wie de laatste jaren een café opzoekt op de boulevard van Nador of Tanger kan een Nederlandse menukaart krijgen of zelfs in het Nederlands bediend worden.

Tientallen ondernemingen in de toerismebranche zijn de afgelopen jaren geopend door Marokkaanse Nederlanders zelf. Zo verkoopt snackbar 'T Hoekje in Al Hoceima een frikandel speciaal voor 55 dirham (5,50 euro) en het populaire broodje grillworst voor maar liefst 70 dirham (7 euro). Langs de boulevard in Nador kan een sapje 70 dirham (7 euro) kosten, zeggen toeristen tegen de NOS. Ongekende prijzen voor dat gebied.

In de Facebook-groep Keeping up with Leah zie je hoe de prijzen op de bon nogal kunnen verschillen van de prijzen op het menu:

Oorspronkelijke prijzen worden met stickertjes afgeplakt. Ook op de markt en in gewone cafés zijn verschillen te merken. Lokale bewoners beklagen zich erover. Zeker omdat het noordoosten van Marokko, het Rifgebied, een sociaaleconomisch achtergestelde regio is.

Volgens overheidscijfers verdienen mensen gemiddeld 10 euro per dag, met een werkloosheidspercentage van 20 procent en zelfs 37 procent onder jongeren.

Correspondent Marokko Samira Jadir:

"De relatie tussen Marokko en zijn diaspora is bijzonder: aan de ene kant kan het land niet zonder deze gemeenschappen, maar aan de andere kant is het vaak ook een lastige relatie. Onderling maken de mensen in Marokko, al dan niet liefkozend, grappen over de Marokkaanse bezoekers die elke zomer vooral vanuit Europa komen. De lokale bevolking herkent ze vaak aan kleine taalfoutjes die verklappen dat het gaat om Marokkanen die niet in Marokko zijn opgegroeid.

In de afgelopen jaren voerde de overheid een speciaal beleid ten aanzien van de "Wereld-Marokkanen": degenen die buiten het koninkrijk wonen. Jaarlijks organiseert het land 'Operatie Marhaba' (welkom), een grootschalige campagne om de diaspora te begeleiden bij het zomerbezoek. Volgens een onderzoek van de overheid zijn er dit jaar al ongeveer 1,5 miljoen landgenoten uit de diaspora naar Marokko gereisd.

Door de prijsstijgingen is het voor de lokale bevolking haast onmogelijk geworden om op vakantie te gaan in eigen land. Voor de meesten van hen is een vakantie in een Europees land door strenge visumregels ook geen optie."

In andere gebieden in het land zijn de prijsverschillen tussen hoog- en laagseizoen minder groot. "Dat heeft te maken met het feit dat mensen in plaatsen als Nador, Saïdia, Al Hoceima en Tetouan het moeten hebben van die twee maanden massatoerisme in de zomer. Daardoor liggen de prijzen een stuk hoger dan in Marrakech en Agadir, waar het hele jaar door toeristen komen. De prijzen zijn daar stabieler", stelt Soultani.

Farida (50) is geboren in Marokko, maar woont al 45 jaar in Nederland. Met haar familie bezoekt ze Nador en Al Hoceima elke zomer. "Als ik aan een local vertel wat ik betaal om een appartement te huren - 700 dirham per nacht - denken ze dat ik het over een maandbedrag heb."

"Je koopt een broodje voor een bedrag waar iemand de hele dag voor werkt. Het is niet in verhouding." Volgens haar zijn het vooral jongeren die bereid zijn zoveel te betalen. "Zij kennen de oude prijzen niet. Ze betalen gewoon."

Absurd duur

Toch zeggen tientallen jongeren tegen NOS Stories dat ook zij veel merken van de prijsverschillen. Nora (24) ziet dat in Tetouan veel restaurants oude prijzen hebben doorgestreept en dat de hippe tentjes "Nederlandse prijzen aanhouden of zelfs hogere. Een matcha kost 100 dirham (10 euro), dat betaal je niet eens in Nederland. Niet normaal voor toeristen, laat staan voor de locals."

Mohammed (22) rekent op zeker 100 euro per dag aan uitgaven. "De vliegtickets waren absurd duur, 900 euro. Maar goed, mensen blijven het toch betalen, aangezien het voor hen topprioriteit is om Marokko te bezoeken. Enerzijds voor vakantie, anderzijds hebben veel mensen hier natuurlijk familie."

Correspondent Marokko Samira Jadir:

"De inkomsten vanuit de diaspora blijven een belangrijk onderdeel van de economie. In 2024 werd een recordbedrag van ongeveer 117,7 miljard dirham (11,1 miljard euro) overgemaakt, goed voor ongeveer 8 procent van het Marokkaanse bbp.

Toch gaat minder dan 10 procent van dit geld naar investeringen in Marokko, zoals de aankoop van huizen of het opzetten van bedrijven. Door de bureaucratische rompslomp is investeren in het land niet erg aantrekkelijk voor de diaspora. In 2024 kondigde koning Mohamed VI nog hervormingen aan om deze situatie te verbeteren."

Verhuurmakelaars vragen potentiële huurders om steeds meer informatie. Woningzoekenden moeten vaak al salarisstroken en bankafschriften aanleveren, maar sommige makelaars gaan verder en vragen woningzoekenden om deze gegevens voordat ze het huuraanbod mogen bekijken. Anderen vragen om een bankkoppeling, waarbij ze op de bankrekening van een woningzoekende de inkomsten en uitgaven kunnen bekijken.

De Autoriteit Persoonsgegevens, die toezicht houdt op de privacywetgeving, zegt regelmatig signalen en klachten te krijgen van woningzoekenden die veel privacygevoelige gegevens moeten aanleveren om huurwoningen te mogen bezichtigen of kans te maken om ze toegewezen te krijgen. Dit jaar zijn er al vijftig meldingen gedaan, en de AP ziet dat aantal toenemen.

"Als je veel privacygevoelige informatie van iemand opvraagt, moet daar een goede reden voor zijn", zegt Monique Verdier, vicevoorzitter van AP. "Uit de meldingen die wij hierover binnenkrijgen, blijkt vaak dat makelaars daar geen duidelijke redenen voor hebben en deze ook niet met de woningzoekende communiceren."

'Fraude voorkomen'

Dit ziet ook de Woonbond, de landelijke vereniging voor huurders. Volgens senior belangenbehartiger Marcel Trip is er pas sprake van een duidelijke reden voor het delen van gegevens als een woningzoekende daadwerkelijk de huurwoning krijgt aangeboden. "Maar in de praktijk zien we dat makelaars ver van tevoren al data vragen, zoals uitgebreide inkomensgegevens."

Op de website van AP staat dat een makelaar mag vragen naar een bankafschrift en salarisstroken om te beoordelen of de aspirant huurder de maandelijkse huur kan betalen.

Volgens Britt Orchard van Verra Makelaars in Rotterdam wordt woningzoekenden ook om een bankkoppeling gevraagd als extra verificatiestap om fraude te voorkomen. "Het komt nog weleens voor dat iemand een bankafschrift of salarisstrook vervalst", zegt Orchard. "Maar we vragen zo'n bankkoppeling alleen nadat iemand bij ons een woning heeft bezichtigd en interesse heeft getoond. En niet daarvoor."

De verhuurmakelaar zegt zelf niet op de bankrekening van de woningzoekende te kunnen zien wat voor betalingen diegene heeft gedaan. "Wij krijgen alleen een rapport over mogelijke fraude van de app waar mensen hun gegevens invoeren." Welke bankgegevens van de woningzoekende wel zijn in te zien, weet de makelaar niet met zekerheid te zeggen. De NOS vroeg de appmakers om deze informatie, maar een reactie bleef uit.

Bij je bankgegevens

"Een bankkoppeling waarbij makelaars inzicht kunnen krijgen in de inkomsten en uitgaven van de huurder gaat wel erg ver", vindt Trip van de Woonbond. Ook Hanna Sadiqi vindt dat het aanleveren van een bankkoppeling nogal ver gaat. Zij was twee jaar op zoek naar een huurwoning in Amsterdam, en schreef zich daarom in bij verschillende verhuurmakelaars om het huuraanbod te bekijken.

Om haar inschrijving af te ronden, moest ze bij drie verschillende verhuurmakelaars een bankkoppeling maken via een datadelers-app. "Anders kon ik niet eens reageren op een huurwoning of uitgenodigd worden voor een bezichtiging."

Nu Sadiqi niet langer op zoek is naar een huurwoning, heeft ze besloten om geen bankkoppeling meer te geven bij een mogelijk volgende keer dat een makelaar ernaar vraagt. "Het voelde niet goed. Ik weet ook niet wie er allemaal bij mijn gegevens kunnen. En uiteindelijk is het me toch gelukt een huurwoning te vinden bij een makelaar die niet om een bankkoppeling vroeg."

Minder kans

Een woningzoekende die weigert een bankkoppeling te maken, maakt minder kans op een huurwoning, stelt verhuurmakelaar Orchard. "Wij krijgen gemiddeld steeds meer reacties binnen op een huurwoning. Uiteindelijk maakt degene die alle vereiste documenten kan en wil aanleveren de meeste kans om de woning te huren."

"Het probleem is natuurlijk dat de woningzoeker misschien wel problemen heeft met het delen van diens hele doopceel met een makelaar, en vragen heeft bij hoe goed de betreffende database beschermd is", zegt Trip. Tegelijkertijd zou de woningzoekende volgens hem door schaarste sneller geneigd zijn toch toe te geven, ondanks zijn twijfels.

Volgens AP is de balans tussen woningzoekenden en verhuurders inclusief makelaars heel erg scheef vanwege de grote krapte op de woningmarkt. "Dat er nu gemiddeld veel meer woningzoekenden reageren op een steeds kleiner huuraanbod is volgens ons geen reden om zoveel informatie op te vragen", zegt AP-vicevoorzitter Verdier. "Er moeten andere manieren zijn om de selectie van de juiste huurder in goede banen te leiden, zonder dat je op voorhand al zoveel van de woningzoekende vereist."

Reactie verhuurmakelaar die op voorhand bankkoppeling vroeg

Een van de verhuurmakelaarsbedrijven waar Hanna Sadiqi zich heeft ingeschreven is Bouwinvest. Bij inschrijving werd haar gevraagd om een bankkoppeling te maken nog voordat ze kon reageren op een huurwoning.

Na vragen van NOS reageert Bouwinvest: "Naar aanleiding van eerdere signalen die wij ontvingen, hebben wij ons verhuurproces onder de loep genomen. We hebben het proces aangepast zodat de data-uitvraag trapsgewijs plaatsvindt, op de relevante momenten in het verhuurproces."

"Daarmee voorkomen we dat te vroeg in het verhuurproces data gevraagd wordt van woningzoekenden die uiteindelijk niet in aanmerking komen voor een woning", vervolgt Bouwinvest. "Daarnaast hebben wij de bewaartermijn verkort."

Het demissionaire kabinet komt met maatregelen tegen de Israëlische regering als blijkt dat de afspraken over het toelaten van hulp tot Gaza niet zijn nagekomen. Dat bevestigt premier Schoof in een bericht op X. "Deze boodschap heb ik zojuist in een telefoongesprek overgebracht aan de Israëlische president Herzog", schrijft hij daar.

Premier Schoof, de vicepremiers, minister Veldkamp van Buitenlandse Zaken en minister Brekelmans van Defensie voerden vandaag overleg over de maatregelen. Ze kwamen daarvoor midden in het zomerreces bijeen op het Catshuis in Den Haag. Het is de bedoeling dat minister Veldkamp vanavond nog aan de Tweede Kamer laat weten wat er op tafel ligt.

Zelf maatregelen nemen

De Europese Unie bereikte eerder deze maand een akkoord met Israël over het toelaten van meer humanitaire hulp tot de Gazastrook. Morgen worden die afspraken in Europees verband geëvalueerd. Mocht blijken dat Israël te weinig doet, dan zal Nederland zelf maatregelen nemen.

Politiek verslaggever Nouschka van der Meijden legt uit welke maatregelen dat kunnen zijn:

Nederland zal ook pleiten voor aanvullende maatregelen in EU-verband, bijvoorbeeld op het gebied van handel, zegt Schoof. Tot nu toe was daar in Europa verdeeldheid over. Als concrete actie wordt genoemd dat Nederland het plan om Israël uit het EU-onderzoeksprogramma Horizon te zetten, zal steunen. Daarmee worden allerlei innovatieve projecten gefinancierd.

De EU concludeerde eerder dit jaar dat het optreden van Israël in Gaza strijdig is met het handelsverdrag tussen Israël en de EU. Demissionair minister Veldkamp had het initiatief genomen om daar onderzoek naar te laten doen.

Druk

De afgelopen tijd nam de druk op het Nederlandse kabinet toe om iets te doen aan de situatie in Gaza. Twee weken geleden werd in Brussel ook al gesproken over tien potentiële maatregelen tegen Israël, maar toen werd besloten om niets te doen.

EU-buitenlandchef Kallas zei twee weken geleden dat Israël bereidheid toonde om de situatie te verbeteren door meer hulpgoederen binnen te laten en meer grensovergangen te openen. Wel zei Kallas dat de tien maatregelen op tafel zouden blijven liggen, voor als Israël zich niet aan de gemaakte afspraken zou houden.

Hulporganisaties, verschillende partijen in de Tweede Kamer en ook politici buiten Den Haag reageerden verbolgen en hamerden op concrete maatregelen. Afgelopen week demonstreerden duizenden mensen op stations in heel Nederland met borden, potten en pannen, voor een eind aan de humanitaire crisis en honger in Gaza. Zelfs uit diplomatieke kring kwam kritiek op het beleid van het kabinet, wat zeer uitzonderlijk is.

Afgelopen vrijdag zei Schoof nog dat Netanyahu "een andere koers" moest varen. Hij stelde daar toen geen maatregelen tegenover.

Politiek verslaggever Nouschka van der Meijden:

"Nederland wil nu echt de druk gaan opvoeren, omdat de situatie maar niet verbetert. Met dit besluit wordt een nieuwe weg ingeslagen. Tot nu wilde Nederland steeds de druk opvoeren via diplomatieke wegen en samen met Europese landen optrekken. Maar nu is besloten dat we als individueel land ook bereid zijn om sancties op te leggen."

De Israëlische president Herzog reageert vanavond op X dat Schoof de inhoud van het telefoongesprek niet goed heeft verwoord. Hij zegt dat het een enorme fout zou zijn als er zulke stappen zouden worden gezet, in het bijzonder "gezien de voortdurende inspanningen van Israël om de humanitaire hulp te verbeteren". Ook schrijft Herzog dat hij het jammer vindt dat zijn pleidooi om de Israëlische gijzelaars in Gaza vrij te laten niet wordt vermeld.

Tienduizenden mensen in Las Vegas konden hun ogen niet geloven. Bij het laatste concert van Beyoncé op haar Cowboy Carter-wereldtournee kwam de zangeres dit weekend van onder het podium vandaan gerezen, samen met Kelly Rowland en Michelle Williams. Het was de eerste keer in ruim zeven jaar dat het trio, dat samen de populaire groep Destiny's Child vormt, het podium deelde.

Onder toeziend oog van het publiek, onder wie mediareus Oprah Winfrey en realityster Kris Jenner, trad het drietal aan in afgestemde gouden outfits. Fans zongen bekende nummers als Bootylicious (2001) en Lose My Breath (2004) enthousiast mee. Tijdens de avond waren er ook gastbijdragen van countryzanger Shaboozey en Beyoncé's echtgenoot en rapper Jay-Z.

Op sociale media gaan de beelden viraal en benijden liefhebbers de aanwezigen:

De pop- en r&b-groep heeft zichzelf nooit officieel opgeheven, maar in 2006 besloten de beeldbepalende zangeressen om als soloartiesten hun eigen weg in te slaan. De laatste keer dat Destiny's Child optrad, was in 2018 op Coachella, een driedaags muziek- en kunstfestival in Californië. In 2005 stond de Amerikaanse groep voor het laatst in Nederland op het podium, in Ahoy in Rotterdam.

Vrouwenemancipatie

Het drietal verkocht meer dan 60 miljoen platen, en is daarmee een van de bestverkopende vrouwelijke groepen aller tijden. De zangeressen wonnen onder andere twee Grammy's en hebben een wereldrecord op hun naam staan voor de langst genoteerde nummer 1-hit door een meidengroep, met het nummer Independent Women, Part I, uitgebracht in 2000.

De zangeressen braken als succesvolle Afro-Amerikaanse meidengroep door in een door mannen gedomineerde muziekindustrie. Nummers zoals Independent Women en Survivor werden lijfliederen voor (zwarte) vrouwenemancipatie. De cultureel-maatschappelijke impact van het zangtrio is daarmee onmiskenbaar. Het onderstreept volgens muziekkenners hoe baanbrekend de muziek was.

Het optreden van Destiny's Child past volgens Mahi Khalesi in een trend. De afgelopen jaren zijn verschillende muziekgroepen weer samengekomen, zegt de presentator en muziekdeskundige van radiozender FunX; soms incidenteel, soms met hele tournees. "Denk aan bands zoals B2K en The Jacksons, die onlangs in Nederland waren, en ook de Sugababes. Mensen missen de muziek van vroeger."

Beyoncé's schaduw

Net als voorheen vormde Beyoncé bij het optreden van afgelopen weekend het middelpunt. Rowland en Williams zongen alleen enkele ingekorte nummers van de meidengroep en deden mee met Energy, een nummer van Beyoncé. Destiny's Child kreeg daar in het verleden kritiek op; Rowland en Williams zouden te veel in de schaduw van Beyoncé staan.

Onder fans leeft nu de vraag of het optreden een eenmalige verrassing was of een voorbode voor meer samenwerking tussen de drie zangeressen. Veel fans op sociale media hopen dat de verrassingsreünie een voorafschaduwing is voor Beyoncé's volgende album: Act III.

De Cowboy Carter-tournee die de wereldartiest dit weekend afrondde, was de afsluiter van deel twee (Act II) van haar albumtrilogie. Met deze trilogie verkent de Beyoncé de zwarte oorsprong van verschillende muziekgenres. Cowboy Carter (Act II) stond in het teken van countrymuziek en Renaissance (Act I) van disco- en housemuziek.

Het is nog niet bekend welk genre Beyoncé in Act III wil vangen. De kans dat Destiny's Child zal terugkomen op Act III is heel erg klein, denkt Khalesi. Beyoncé heeft Destiny's Child volgens haar niet nodig om dat album onder de aandacht te brengen. "Het optreden was vooral bedoeld om de show een beetje spice te geven."

De Amerikaanse president Trump heeft de deadline die hij aan de Russische president Poetin had opgelegd om met Oekraïne tot een staakt-het-vuren te komen flink naar voren gehaald. Dat zei hij in een persconferentie na een ontmoeting met de Britse premier Starmer in Schotland.

De uiterste datum voor een bestand lag eerder op 2 september, maar is nu verschoven naar "tien tot twaalf dagen" vanaf vandaag. Twee weken geleden dreigde de Amerikaanse president al dat de VS "enorme heffingen" aan Rusland zou opleggen als er niet binnen vijftig dagen een akkoord met Oekraïne zou liggen.

Dat dreigement herhaalde Trump vandaag. "Als er geen deal komt, komen er secundaire heffingen." Het zou dan gaan om Amerikaanse importheffingen van ongeveer 100 procent voor landen die olie kopen van Rusland, zoals China en India. Als de VS directe heffingen zou opleggen aan Rusland zou dit weinig effectief zijn, omdat de landen nauwelijks zaken met elkaar doen.

Vruchteloze gesprekken

De afgelopen twee maanden waren er drie ontmoetingen tussen Russische en Oekraïense delegaties over een mogelijk staakt-het-vuren. Deze gesprekken leverden, behalve de uitruil van krijgsgevangenen, niets op. "Ik ben erg teleurgesteld in Poetin", stelt Trump nu. Volgens hem is er tot nu toe "geen enkele vooruitgang" geboekt.

Deze gesprekken vinden plaats terwijl Rusland de aanvallen op Oekraïne de laatste tijd heeft geïntensiveerd. Rusland voert dagelijks drone- en raketaanvallen uit op verschillende delen van het land. De aantallen projectielen die daarbij worden ingezet, stijgen al weken gestaag.

Vannacht zijn er volgens de Oekraïense luchtmacht door Rusland 324 drones, 4 kruisraketten en 3 ballistische raketten afgevuurd. Daarbij raakten verspreid over Oekraïne volgens regionale autoriteiten zeker acht mensen gewond.

Correspondent Rusland Geert Groot Koerkamp:

"Het Kremlin reageerde uitgesproken laconiek op de eerste deadline van Trump en dat zal nu niet veel anders zijn. Rusland benadrukt al jaren dat het land niet onder de indruk is van sancties en dat die geen merkbaar effect hebben op de Russische economie.

Wel zei Moskou eerder de woorden van Trump serieus te nemen en "grondig te bestuderen". Ook daarom zegt het Kremlin steeds bereid te zijn tot onderhandelen met Oekraïne, maar geeft het tegelijkertijd geen enkel signaal af waaruit enige bereidheid blijkt tot een compromis.

Onder meer president Poetin en minister van Buitenlandse Zaken Lavrov blijven intussen herhalen dat Rusland alle gestelde doelen zal behalen. "Eerst en vooral aan de frontlijn", zei Lavrov maandag nog. Russische troepen blijven daar druk uitoefenen, maar winnen slechts mondjesmaat terrein, naar verluidt ten koste van zware verliezen.

Van Oekraïne eist het Kremlin dat het zich neerlegt bij alle Russische eisen: erkenning van de annexatie door Rusland van Oekraïens grondgebied, 'denazificatie', een gereduceerd leger en geen NAVO-lidmaatschap."