NOS Nieuws - Algemeen

De Britse Conservatieve Partij kiest voor een opvallend nieuw geluid: de oudste en tot voor kort machtigste politieke partij van het Verenigd Koninkrijk heeft vandaag een Brits-Nigeriaanse vrouw als nieuwe leider aangesteld. Vanuit de oppositiebanken zal zij de komende jaren de Conservatieve Partij leiden.

Kemi Badenoch, vaak kortweg 'Kemi' genoemd, staat bekend om haar rake, nuchtere taal. Ze is energiek, rebels en schuwt controversiële onderwerpen niet. Ze is een magneet voor journalisten die op zoek zijn naar een scherp en alternatief perspectief.

Haar benoeming als partijleider volgde op een maandenlange leiderschapsrace binnen de gedecimeerde Conservatieve Partij, waarin kandidaten een voor een als in een realityshow werden weggestemd.

Alweer, want het is de vijfde keer in acht jaar tijd dat de Britse Conservatieven een nieuwe leider kiezen. De twee overgebleven kandidaten, Kemi Badenoch en Robert Jenrick, behoren beiden tot de rechtervleugel van de partij die de afgelopen 14 jaar het land regeerde, maar in juli verloor van Labour en naar de oppositiebanken werd verbannen.

Met de aanstelling van Badenoch als leider van de partij breken de Conservatieven opnieuw een glazen plafond. Terug in de jaren 70 kozen ze voor het eerst een vrouwelijke leider, de latere premier Margaret Thatcher. Nu kiezen de Conservatieven voor het eerst een zwarte vrouw om de partij te leiden. De huidige Labour-premier Starmer spreekt van "een trots moment voor het land".

Werken bij McDonald's en in IT

Badenoch (44) staat bekend als een no-nonsense, vechtlustige Thatcherite. Ze won de laatste ronde van kandidaat Robert Jenrick, die zich profileerde als de anti-immigratiekandidaat. Als staatssecretaris van Immigratie nam hij eind vorig jaar ontslag omdat hij het asielbeleid niet streng genoeg vond.

Jenrick vindt dat de Britten uit het Europese Verdrag voor de Rechten van de Mens moeten stappen. Badenoch is ook voorstander van een strenger asielbeleid, maar heeft zich minder uitgesproken uitgelaten dan Jenrick.

Badenoch, voluit Olukemi Olufunto Adegoke Badenoch, werd geboren in 1980 in Wimbledon. Ze groeide op in Nigeria en de VS, waar haar moeder professor in de psychologie was. Op haar zestiende keerde ze terug naar Engeland, waar ze als tiener bij McDonald's werkte. Ze studeerde vervolgens computerwetenschappen en engineering.

Haar achtergrond in IT maakte haar naar eigen zeggen praktisch en oplossingsgericht. Na kort in de bankensector te hebben gewerkt, werd ze halverwege de twintig lid van de Conservatieve Partij. In 2017 werd ze verkozen als parlementslid.

Terug naar kenwaarden

Badenoch steunde Brexit, maakte snel carrière binnen de partij als economisch liberaal en groeide, onder de vleugels van politiek veteraan Michael Gove, uit tot een favoriet van de rechtervleugel. Als bewindspersoon bekleedde Badenoch diverse functies, waaronder die van minister van Bedrijfsleven en Handel en staatssecretaris voor Vrouwen en Gelijke Kansen.

In die laatste rol haalde ze geregeld de krantenkoppen met anti-woke uitspraken. Zo is ze uitgesproken over genderkwesties - ze is tegen genderneutrale toiletten - en rebelleert ze tegen wat zij beschouwt als overgevoeligheid rond racisme, seksisme en homofobie.

Badenoch vindt dat "onze vrijheden worden ondermijnd in een tijdperk waarin emotie en sentiment meer worden gewaardeerd dan logica en rationaliteit". Onlangs kwam ze in opspraak omdat ze leek te suggereren dat zwangere vrouwen een te genereuze verlofvergoeding krijgen. De kern van haar leiderschapspitch: minder overheidsinmenging en een "terugkeer naar conservatieve kernwaarden".

Slechtste verkiezingsresultaat ooit

De Conservatieve Partij, die onder Boris Johnson enkele jaren geleden nog een grote meerderheid in het Lagerhuis genoot, werd tijdens de Britse parlementsverkiezingen van 4 juli gereduceerd tot minder dan een kwart van de nationale stemmen. Voor de oudste en meest succesvolle partij in het VK was dit het slechtste verkiezingsresultaat ooit.

Onder de 121 Conservatieve parlementsleden die in het Lagerhuis hun zetel behielden, zijn nog maar weinig gematigde en centristische Tories over. Dat is een van de redenen dat de partij nu naar rechts trekt. Tegelijkertijd heeft de partij sterke concurrentie op rechts van Reform, de PVV-achtige partij van Nigel Farage. Op centrumlinks zijn ze hard verslagen door de Labour Partij.

Het is aan de nieuwe partijleider om de komende jaren de toekomst van het Britse conservatisme te definiëren en duidelijk te maken waar de partij in het politieke landschap thuishoort.

De regio Valencia, die eerder deze week werd getroffen door hevige regenval en overstromingen, heeft meer militairen, materieel en financiële middelen nodig. Dat zegt de Spaanse premier Sánchez. Hij beloofde dat Valencia alles krijgt waar het de overheid om vraagt. "We geven het meteen."

De Spaanse Defensie stuurt 5000 extra militairen naar de regio om te helpen met het puinruimen en het bergen van lichamen. In totaal zullen er dan zo'n 6000 militairen actief zijn in het gebied. Ook worden er 5000 nationale agenten naar Valencia gestuurd.

Vermisten

Het dodental na de ramp is inmiddels opgelopen tot 211. Er zijn ook nog vermisten, maar het is onduidelijk hoeveel dat er zijn. Mogelijk stijgt het dodenaantal nog verder. De hulpdiensten hebben nog lang niet alle huizen en auto's doorzocht en het werk wordt bemoeilijkt door de grote ravage.

Geborgen slachtoffers worden onder meer overgebracht naar het beursgebouw in Valencia, omdat er elders een tekort is aan plekken om lichamen te bewaren.

Water zakt

In de meeste getroffen gebieden is de waterstand inmiddels gezakt. Toch hebben de hulpdiensten nog steeds een aantal gebieden niet kunnen bereiken omdat wegen zijn geblokkeerd.

Volgens de netbeheerder heeft 90 procent van de huishoudens in het gebied weer stroom. Door het noodweer was bij bijna 150.000 huishoudens de stroom uitgevallen.

Naast de zoektocht naar slachtoffers heeft een snel herstel van de infrastructuur voor Sánchez prioriteit. Door het noodweer is er veel schade aan bruggen, wegen en spoorlijnen. Volgens de premier zijn de eerste reparaties al begonnen en is dit van belang om het getroffen gebied te kunnen bevoorraden.

Hulp vrijwilligers

In het centrum van de stad Valencia hebben zich duizenden vrijwilligers verzameld. Vanuit daar zullen ze per bus naar de zwaarst getroffen gebieden reizen om te helpen met het opruimen en schoonmaken van de straten en huizen.

Weerbureaus waarschuwen voor meer hevige regenval vandaag in Tarragona, Catalonië, Andalusië en een deel van de Balearen. Pas na het weekend wordt er stabieler weer verwacht.

In Servië zijn reddingswerkers gestopt met zoeken naar mogelijke overlevenden onder een ingestorte overkapping van een treinstation. Een stuk van het dak bij de ingang van het station in de noordelijke stad Novi Sad kwam gisteren plots naar beneden en viel op de mensen eronder. Hulpdiensten hebben zeker veertien doden onder het puin vandaan gehaald.

Reddingswerkers hebben tot diep in de nacht doorgewerkt met bouwmachines om de doden en gewonden onder de tonnen aan puin vandaan te halen. Onder de doden is een meisje van 6. Drie mensen raakten zwaargewond.

Onderzoek

Vandaag is een dag van nationale rouw afgekondigd. Inwoners van Novi Sad, de tweede stad van Servië, brandden kaarsen en hielden een wake voor de slachtoffers. De overheid belooft te onderzoeken hoe het dak kon instorten en de tonnen zware constructie op mensen terecht kon komen.

Het station in de stad, ongeveer 70 kilometer ten noordwesten van hoofdstad Belgrado, was onlangs gerenoveerd door Chinese bedrijven.

"Het onderzoek zal uitwijzen wie verantwoordelijk was voor het controleren van de kwaliteit van het geleverde werk", zei minister van Infrastructuur Vesic in een tv-toespraak.

Slordig bouwwerk

Critici van de regering van Servië schrijven de ramp toe aan corruptie en slordig bouwwerk. Leden van de oppositie zijn van plan om later vandaag voor het station te protesteren.

De overheid houdt vol dat de overkapping geen deel uitmaakte van de renovatiewerkzaamheden. Minister Vesic zei dat de tragedie niet zou hebben plaatsgevonden als de overkapping ook was gerenoveerd.

Volgens de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Anthony Blinken staan er zo'n 10.000 Noord-Koreaanse militairen klaar om deel te nemen aan de oorlog in Oekraïne. Elk moment kunnen ze door de Russen naar de regio Koersk worden gestuurd, zegt Blinken.

Dat Noord-Korea dit aantal manschappen kan leveren komt mede door de omvang van het leger. Het leidt tot onrust in het Westen, maar ook dichterbij, aan de zuidelijke kant van het Koreaanse schiereiland, worden de gebeurtenissen in Oekraïne op de voet gevolgd.

"Noord-Korea heeft de dienstplicht en die kan al gauw tien jaar duren. Zelfs op een relatief kleine bevolking van 25 miljoen inwoners heb je het dan toch al snel over een leger van 1,5 miljoen", zei hoogleraar Korea-studies Remco Breuker deze week in de NOS-podcast De Dag.

Asymmetrische oorlogsvoering

Het grootste deel van deze manschappen zijn militairen die met een wapen kunnen omgaan, maar niet veel training hebben gehad. Ze worden vooral ingezet bij bouwprojecten, zoals de aanleg van wegen en tunnels in Noord-Koreaanse steden. Breuker legt uit dat er ook een kleinere groep van zo'n 180.000 man is die wel degelijk wat kan betekenen op het slagveld. Ze zijn opgeleid als elitetroepen of commando's.

"Ze kunnen infiltreren en zijn geoefend in een asymmetrische oorlogsvoering binnen een grotere oorlog. Dat zijn de mannen die je niet tegenover je wil vinden op het slagveld", zegt Breuker. Het is ook niet de eerste keer dat ze worden ingezet in conflicten in het buitenland. De laatste jaren vochten ze vooral mee in Syrië aan de zijde van president Assad, maar ook daar was veel onduidelijkheid binnen welke afdelingen ze actief waren.

Volgens Breuker zijn er aanwijzingen dat deze speciale troepen mogelijk ook in Rusland zijn, omdat de commandant die normaal leiding geeft aan deze groep in Moskou is gezien. De verwachting is dat zo'n 8000 van de Noord-Koreaanse militairen eerst op Russisch grondgebied ingezet gaan worden.

Oud-commandant Landstrijdkrachten Mart de Kruif zei in het NOS Radio 1 Journaal dat dit in het narratief van Poetin past. "Hij zegt dat hij een soort NAVO-contract heeft met Noord-Korea, dat als een van beide landen wordt aangevallen ze dan elkaar helpen. Dat is meer een verdedigende inzet dan een offensieve inzet." Voor Poetin is dat de manier om de betrokkenheid van Noord-Koreaanse troepen te verkopen, denkt hij.

Toch denkt De Kruif dat de inzet van de Noord-Koreanen niet meteen veel zal veranderen aan het verloop van de oorlog. De aantallen zijn daar te klein voor en uiteindelijk hebben de meesten niet genoeg ervaring in oorlog voeren.

"Je moet weten dat er 600.000 Russen ingezet zijn aan de frontlinie, daar komen dan 10.000 Noord-Koreanen bij die weinig strijdervaring hebben." Volgens De Kruif verliezen de Russen nog eens 1200 mensen per dag omdat ze omkomen of zwaargewond raken. "Dan is 10.000 niet heel veel, dat gaat niet het verschil maken", zegt De Kruif.

De grootste winst van deze NAVO-achtige deal zoals De Kruif dat noemt lijkt toch bij Pyongyang te liggen. Voor inzet van hun militairen in Rusland krijgt Noord-Korea per maand 2000 dollar per man. "Ze krijgen meer geld, olie en gas binnen. Door deze deal komt de binnenlandse economie weer tot leven."

En ook belangrijk, zegt Breuker, is dat de minder getrainde troepen nu meer oorlogservaring opdoen. Noord-Korea laat zich internationaal gelden en verstrekt tegelijk de eigen macht.

Bewegingen monitoren

Vooral in Zuid-Korea zijn er zorgen over de groeiende strijdkracht van de buren in het noorden. Daarom overwegen ze nu zelfs om zich ook in de oorlog te mengen en Oekraïne te gaan steunen. Wapens leveren aan landen in oorlog is officieel verboden in Zuid-Korea, maar er wordt nu over gesproken om die beperkingen op te heffen.

Als het zo ver komt betekent dat niet veel goeds voor de Russen, denkt Breuker. "Het Zuid-Koreaanse leger is een van de meest geavanceerde legers ter wereld met de modernste wapensystemen, ongeveer 500.000 soldaten en daarbij zo'n 3,5 miljoen reservisten."

De Kyiv Independent schreef deze week dat Zuid-Korea nog geen beslissing heeft genomen over het leveren van munitie en wapens aan Oekraïne. Maar Zuid-Koreaanse media melden wel dat de overheid mensen wil gaat sturen om de bewegingen van de Noord-Koreaanse troepen te monitoren. Daarmee lijkt een mogelijke proxy-oorlog op Europees grondgebied, in ieder geval voor nu, nog geen realiteit.

Kandidaten die duizenden kilometers afleggen, campagnes van honderden miljoenen dollars en peilingen met kleine marges: de eindfase van de Amerikaanse presidentsverkiezingen is ongemeen spannend. Lees in dit artikel de laatste ontwikkelingen.

Het laatste nieuws:

Een rechter in Erie County, Pennsylvania heeft vrijdag in een rechtszaak die door de Democratische Partij was aangespannen bepaald dat ongeveer 15.000 mensen een vervangend stembiljet kunnen krijgen. Ze hadden een briefstembiljet aangevraagd, maar dat niet ontvangen. Ze kunnen tot en met maandag naar het kiesbureau van de county voor een vervangend stembiljet.

Pennsylvania speelt als swing state een belangrijke rol bij de presidentsverkiezingen. Bij eerdere verkiezingen maakten voornamelijk Democraten gebruik van de briefstembiljetten.

In een nieuw rapport van de Secret Service over de moordaanslag op Donald Trump in juli staat dat de leiding van de dienst op de hoogte was van risico's wat betreft zogenaamde zichtlijnen. De Secret Service achtte die risico's "aanvaardbaar". Maar landbouwmachines die zouden worden ingezet om het zicht te belemmeren vanuit het nabijgelegen gebouw - waar de schutter uiteindelijk het vuur opende - zijn nooit gebruikt.

Dit onderzoek is een van de vele onderzoeken naar de aanslag van 13 juli tijdens een campagnebijeenkomst in Butler, Pennsylvania. Een man in het publiek kwam daarbij om het leven en twee anderen raakten gewond. Trump raakte gewond aan zijn oor en werd daarna van het podium gehaald. Een sluipschutter van de Secret Service schoot aanslagpleger Thomas Crooks dood.

Scholieren van een privéschool in New York hoeven de dag na de verkiezingsdag geen lessen te volgen als ze "zich te bedroefd voelen". Daarnaast zijn er gedurende de hele week psychologen beschikbaar voor hulp. Dat meldt The New York Times, dat een deel van een e-mail aan leden van de schoolgemeenschap heeft ingezien met de titel "Ondersteuning op de verkiezingsdag".

De directeur van de bovenbouw van de Ethical Culture Fieldston School zegt dat het voor leerlingen "een emotionele tijd" kan zijn, "ongeacht de verkiezingsuitslag". De school "zal ruimte creëren om leerlingen de ondersteuning te bieden die ze nodig hebben". De scholieren krijgen op de verkiezingsdag ook geen huiswerk.

In Milwaukee in de staat Wisconsin heeft rapper Cardi B tijdens een verkiezingsbijeenkomst het publiek toegesproken en uitgelegd waarom ze op Kamala Harris gaat stemmen:

De campagnes:

Kamala Harris vindt dat de woorden van Trump over oud-Congreslid van de Republikeinse partij Liz Cheney hem diskwalificeren voor het presidentschap. "Iedereen die president van de Verenigde Staten wil worden en dat soort gewelddadige retoriek gebruikt, diskwalificeert zichzelf en is niet geschikt om president te zijn", zei Harris.

Trump stelde donderdag in gesprek met de voormalige Fox News-presentator Tucker Carlson voor om Cheney eens te laten ervaren hoe het is als ze met negen geweren onder vuur wordt genomen. "Laten we eens kijken hoe ze zich voelt als er wapens op haar gezicht zijn gericht", zei hij.

"Cheney is een echte patriot die buitengewone moed heeft getoond door het land boven de partij te stellen", zei Harris. "Trump is juist steeds meer iemand die zijn politieke tegenstanders als de vijand beschouwt, permanent uit is op wraak en steeds onstabieler wordt en is losgeslagen."

Op een bijeenkomst in Milwaukee raakte Trump zichtbaar gefrustreerd door zijn haperende microfoon. Nadat een paar supporters "Maak die microfoon!" riepen, rukte Trump de microfoon uit de houder en probeerde hij het beste te maken van de situatie:

Groene politici uit heel Europa hebben presidentskandidaat Jill Stein van de Amerikaanse Groene Partij opgeroepen zich terug te trekken uit de race om het Witte Huis en in plaats daarvan Democraat Harris te steunen.

Ze wijzen erop dat Harris de enige kandidaat is die kan voorkomen dat Trump "zijn antidemocratische en autoritaire beleid" kan uitvoeren.

Stein staat in bijna elke kritieke Amerikaanse staat op het stembiljet en scoort tussen de 1,1 en 1,4 procent. Dat betekent dat haar kandidatuur Harris cruciale stemmen zou kunnen kosten in de krappe race om het Witte Huis. De kans is overigens klein dat de oproep aan Stein in de slotfase van de campagne nog iets uithaalt.

De komende dag

Zowel Trump als Harris reizen vandaag naar verschillende zuidelijke staten. Trump gaat naar Greensboro en Gastonia in North Carolina en in Salem in Virginia. Harris spreekt kiezers toe in Charlotte in North Carolina en in Atlanta in Georgia.

Georgia, Virginia en North Carolina zijn alle drie swing states, staten waar de twee presidentskandidaten traditioneel dicht bij elkaar liggen en waar het dus geen uitgemaakte zaak is wie er met alle kiesmannen vandoor gaat.

Tot de Amerikaanse verkiezingsdag op 5 november maken we dit dagelijkse verzamelartikel met laatste nieuws. Als er aanleiding is voor meer artikelen over de Amerikaanse verkiezingsstrijd lees je die uiteraard ook op NOS.nl. Tot morgen!

Zeker dertig Nederlandse podcasts verspreiden structureel medische misinformatie en complottheorieën. Dat concludeert journalistiek platform Pointer (KRO-NCRV) na eigen onderzoek.

In de podcasts wordt bijvoorbeeld gesproken over de racistische omvolkingstheorie, hiv in coronavaccins en een elite die kinderbloed drinkt.

Een derde van de gevonden podcasts stond in de Nederlandse podcasthitlijsten, aldus Pointer. Het verspreiden van misinformatie en complottheorieën gaat in tegen de richtlijnen van Spotify, Apple Podcast en YouTube, maar de podcasts zijn vaak wel te beluisteren op de platforms.

Het gaat onder meer om de podcasts The Great Cosmic Show, De Nieuwe Wereld en Café Weltschmerz. Veel van de podcasts zitten in de hoek van wat Pointer 'anti-mainstream media' noemt, maar er staan ook podcasts in het rijtje die gaan over spiritualiteit en zelfontwikkeling, zoals Kukuru van Giel Beelen en Radio Gletsjer.

Analyse met AI

Pointer analyseerde met behulp van kunstmatige intelligentie (AI) 150.000 podcastafleveringen uit 2022 en 2023. Ze zochten op termen die vaak worden gebruikt bij de verspreiding van medische misinformatie en complottheorieën. Vervolgens hebben de makers 7500 fragmenten zelf nader onderzocht.

Als de makers in een podcast drie afzonderlijke afleveringen met misinformatie aantroffen rekenden zij die podcast mee. Het onderzoeksprogramma denkt dat er eigenlijk nog meer podcasts zijn waarin misinformatie wordt gedeeld, omdat er voor dit onderzoek alleen naar specifieke zoekwoorden is gekeken.

'Een na de ander krijgt kanker'

Omdat de makers datasets uit 2022 en 2023 gebruikten, ging het veel over corona. In The Great Cosmic Show kwam de term 'vaccinatieschade' bijvoorbeeld ter sprake. Zo zegt youtuber Peter Bierhof in een aflevering: "Wij horen nu echt dat de een na de ander ziek wordt: kanker, last van het hartje, alles erop en eraan." Hij levert geen bewijs voor zijn claim. Het RIVM wijst erop dat "ernstige bijwerkingen van vaccinaties (...) zeer zeldzaam" zijn.

Pointer heeft de resultaten met YouTube, Spotify en Apple Podcast gedeeld. YouTube verwijderde video's van vier kanalen. Apple en Spotify reageerden niet, zegt het onderzoeksprogramma.

In Groningen zijn enkele appartementen onbewoonbaar verklaard na een grote brand. De brandweer rukte rond 05.30 uur uit voor de brand op de begane grond van het appartementencomplex aan de Oosterhamriklaan.

Omdat er ook veel senioren in het gebouw wonen, kwamen de hulpdiensten met veel eenheden ter plaatse.

Man aangehouden

Een 50-jarige man uit Groningen is aangehouden op verdenking van brandstichting, zegt de politie.

De veiligheidsregio meldt dat meerdere mensen door ambulancepersoneel zijn nagekeken. Dertien bewoners en hun huisdieren uit het ontruimde gebouw zijn in een flat de buurt opgevangen.

Goedemorgen! Vandaag wordt de in 2004 vermoorde Theo van Gogh herdacht in Amsterdam en in de Johan Cruijff Arena staat vanavond Ajax-PSV op het programma.

Eerst het weer: de dag begint op veel plaatsen grijs, maar vanuit het noordoosten breekt op steeds meer plaatsen de zon door. De temperatuur ligt rond 13 graden. Vannacht kan het landinwaarts een graadje vriezen. Vanaf zondag is het een paar dagen zonnig. In de nachten is het koud met waarden rond het vriespunt.

Ga je de weg op? Hier vind je het overzicht van files en werkzaamheden. Check hier waar wordt gewerkt aan het spoor en waar storingen zijn.

Wat kun je vandaag verwachten? Dit is er vannacht gebeurd:

Het aandeel vrouwen dat omkomt bij gewapende conflicten is verdubbeld. Dat blijkt uit onderzoek van VN-mensenrechtenorganisatie UN Women. In 2023 waren vier op de tien doden bij gewapende conflicten vrouw, twee keer zoveel als het jaar daarvoor. De toename komt grotendeels door de vele burgerslachtoffers in de Gazastrook.

Ander nieuws uit de nacht: En dan nog even dit:

Geen staatsnoodrecht, wel nieuwe asielplannen. Hoe streng zijn de aangekondigde maatregelen van het kabinet, en hoe haalbaar? In de nieuwste aflevering van Rondje Binnenhof duiken politiek verslaggevers Marleen de Rooy en Xander van der Wulp samen met presentator Gerri Eickhof in de plannen:

Fijne dag!

Inheemse volkeren krijgen een permanente vertegenwoordiging bij de Verenigde Naties. Zij kunnen zo advies geven en meepraten over beleid voor natuurbescherming. Dat is besloten op een VN-top in Colombia over biodiversiteit.

De oprichting van het adviesorgaan wordt gezien als een doorbraak en erkenning voor inheemse volkeren wereldwijd en voor de rol die zij spelen bij natuurbehoud en biodiversiteit.

Biodiversiteit

Op de top in de stad Cali waren vertegenwoordigingen van 200 landen twee weken lang in gesprek om afspraken te maken om de biodiversiteit te beschermen. Het aantal verschillende soorten dieren, planten en bomen loopt de laatste jaren snel terug.

Twee jaar geleden was de top in Montreal. Toen maakten de aanwezige landen afspraken over het behoud van soorten. Ze spraken onder meer af dat in 2030 zeker 30 procent van al het land en water op aarde beschermd gebied moet zijn. Op de huidige top in Cali proberen de landen het eens te worden over de uitvoering van die afspraken.

Meer privégeld

In de laatste fase van de onderhandelingen speelt geld een grote rol, zegt Jelle Behagel, universitair hoofddocent bos- en natuurbeleid aan de Wageningen Universiteit. Hij was zelf bij de top in Cali.

Behagel: "De zuidelijke landen verwachten dat de noordelijke landen meer betalen, maar die vinden dat ze al heel veel doen. De noordelijke landen willen graag dat de privésector hier in het gat springt en ook dat landen in het zuiden meer hun best doen om financiële middelen te verzamelen om biodiversiteitverlies tegen te gaan."

De partijen zullen er wel uitkomen, verwacht hij, maar deels door besluiten door te schuiven naar de volgende top.

Onderwerp van gesprek is hoe landen de inkomsten verdelen die voortvloeien uit het delen van digitale DNA-informatie over planten en dieren. Die informatie komt van pas bij bijvoorbeeld de productie van medicijnen. Tropische landen met verhoudingsgewijs veel soorten willen dit terugzien in de verdeelsleutel. "Zo'n instrument gaat er denk ik wel komen", zegt Behagel.

De slotverklaring met de belangrijkste conclusies volgt vermoedelijk in de komende uren. Over twee jaar vindt de top plaats in Armenië.

Een federale jury in de Verenigde Staten heeft oud-politieagent Brett Hankison schuldig bevonden aan het gebruiken van excessief geweld tegen Breonna Taylor, die in 2020 in de staat Kentucky werd doodgeschoten bij een huiszoeking. De dood van de 26-jarige zwarte vrouw leidde, samen met de dood van George Floyd twee maanden later, tot grote protesten in het hele land tegen racistisch politiegeweld.

In de nacht van 12 op 13 maart vielen meerdere politieagenten zonder waarschuwing het huis van Taylor binnen in het kader van een drugsonderzoek naar haar ex, die niet in de woning aanwezig was.

De vriend van Taylor was wel binnen en opende het vuur toen de agenten onaangekondigd de woning binnenkwamen. De agenten schoten daarop terug. Taylor werd geraakt door zes politiekogels en overleed ter plaatse. Een agent raakte gewond, de vriend van Taylor bleef ongedeerd.

Agent Hankison vuurde tijdens het incident van buiten tien schoten af op Taylors glazen deur en ramen, maar raakte niemand. Sommige kogels kwamen terecht in het appartement van een buurman. De twee agenten die Taylor doodschoten, werden niet vervolgd omdat Taylors vriend eerst op hen schoot en zij volgens de aanklagers uit zelfverdediging handelden.

Hankison voerde in de rechtbank aan dat hij probeerde zijn collega's te beschermen omdat Taylors vriend op hen had geschoten. Aanklagers stelden dat hij roekeloos handelde door te schieten op een deur en ramen zonder een doelwit te zien.

20 uur overleg

De twaalfkoppige jury had meer dan twintig uur nodig, verspreid over drie dagen, om tot een oordeel te komen. Het is de eerste veroordeling van een agent die betrokken was bij de inval in de stad Louisville. Eerder op de avond werd Hankison door de jury vrijgesproken van de aanklacht dat hij buitensporig geweld had gebruikt tegen de buren van Taylor.

Een jury kon het vorig jaar niet eens worden over de aanklachten tegen Hankison, terwijl een jury hem in 2022 vrijsprak. Nu hij alsnog schuldig is bevonden kan hij maximaal een levenslange gevangenisstraf krijgen.

Het aandeel vrouwen dat omkomt bij gewapende conflicten is verdubbeld. Dat blijkt uit onderzoek van VN-mensenrechtenorganisatie UN Women. In 2023 waren vier op de tien doden vrouw bij gewapende conflicten, twee keer zoveel als het jaar daarvoor. De toename is grotendeels te verklaren door de vele burgerslachtoffers in de Gazastrook.

"Ik schrik van deze cijfers", zegt Thea Hilhorst, hoogleraar humanitaire studies. "Vrouwen beginnen de oorlog vaak niet en worden amper betrokken bij het praten over vrede. Wel worden ze steeds vaker seksueel misbruikt én gaan ze vaker dood. Daarmee betalen ze een dubbele prijs." Uit het onderzoek blijkt ook dat seksueel geweld jegens vrouwen wereldwijd met 50 procent is toegenomen.

Militaire macht

Ruim twintig jaar geleden nam de VN een unaniem besluit: "Vrouwen moeten volledig betrokken moeten worden bij vredesprocessen." Dat baseerde de VN toen op verschillende onderzoeken die uitwezen dat het betrekken van vrouwen bij vredesonderhandelingen zorgt voor meer veiligheid en stabiliteit op de lange termijn.

Maar in de praktijk is daar weinig van terechtgekomen: in 2023 was nog geen 10 procent van de vrede-onderhandelaars een vrouw. "Militaire macht en politieke besluitvorming over oorlog worden nog steeds gedomineerd door mannen", concludeert Sima Bahous, directeur van UN Women, in het rapport. "Vrouwen blijven de prijs betalen voor de oorlogen van mannen."

'Groeiende nalatigheid om vrouwen te beschermen'

Het VN-rapport wijt de verdubbeling van het aantal vrouwelijke slachtoffers aan "een groeiende nalatigheid om vrouwen en kinderen te beschermen tijdens oorlogen". Universitair docent politiek geweld en gender Meredith Loken zegt dat "strijdende partijen wereldwijd het internationaal oorlogsrecht compleet negeren. Plekken waar burgers verblijven, zoals scholen en ziekenhuizen, worden doelgericht aangevallen."

Zowel direct als indirect heeft dat dodelijke gevolgen voor burgers. Voor vrouwelijke slachtoffers speelt het gebrek aan gezondheidszorg vaak mee als doodsoorzaak, verklaart UN Women.

Zo bevielen er eind 2023 dagelijks 180 vrouwen in het door oorlog geruïneerde Gaza. Ruim 70.000 zwangere vrouwen kampen er met voedseltekorten en lopen risico op ziektes als gevolg van onhygiënische omstandigheden.

Terwijl bij de meeste conflicten vooral mannelijke burgers gedood worden, is de oorlog in Gaza een uitzondering. "Het Israëlische leger heeft in een jaar tijd meer vrouwen en kinderen gedood in Gaza, dan bij elk ander conflict in de afgelopen twee decennia is gebeurd in hetzelfde tijdsbestek", concludeerde mensenrechtenorganisatie Oxfam International eerder dit jaar.

Loken ziet een belangrijke verklaring: "Het hoge aantal getroffen vrouwen komt niet altijd door doelgericht vrouwengeweld, maar door het willekeurig aanvallen van burgers."

Israël zegt dat het burgerslachtoffers zo veel mogelijk wil voorkomen, maar uit onderzoeken van journalisten en mensenrechtenorganisaties blijkt iets anders. Het leger heeft een richtlijn die bepaalt hoeveel burgerdoden bij een aanval acceptabel zijn. Voor elk Hamas-lid zouden enkele tientallen burgers gedood mogen worden, bij een commandant meer dan honderd.

Een anonieme bron uit het Israëlische leger zei vorig jaar tegen de kritische Israëlische nieuwssite +972 dat "Israël precies weet hoeveel collateral damage er is in elke woning". Ofwel: bij vrijwel iedere aanval weet het leger ongeveer hoeveel levens er op het spel staan.

Wetten en normen

Een van de grootste uitdagingen bij het verbeteren van de positie van de vrouw in oorlogstijd is het tekort aan financiële middelen, concludeert de VN. Vrouwenrechtenorganisaties krijgen volgens hen wereldwijd te weinig geld en ruimte.

"In Sudan dringen bijvoorbeeld tientallen door vrouwen geleide organisaties aan op een inclusiever vredesproces. Deze inspanningen worden grotendeels niet ondersteund of niet erkend in formele vredesonderhandelingen", aldus UN Women.

Volgens Loken is financiële steun belangrijk, maar niet meteen de oplossing voor het probleem. Daarvoor is meer nodig: "Als de betreffende actoren niet bereid zijn om zich aan wetten en normen te houden, is het internationaal recht niet effectief. Er is geen som geld die dat kan oplossen."

In Moldavië zijn in aanloop naar de tweede ronde van de presidentsverkiezingen verkiezingsmedewerkers weggestuurd die van corruptie worden beschuldigd.

"Sommige leden van verkiezingscommissies, onder wie voorzitters, secretarissen en griffiers, zijn opgenomen in documenten die zijn opgesteld door de politie en aanklagers", zei de hoogste verkiezingsfunctionaris. "Sommigen van hen zijn al verwijderd uit de verkiezingsorganen."

Corruptie en inmenging

De eerste ronde werd ontsierd door aantijgingen van corruptie en inmenging, waarbij de autoriteiten de voortvluchtige zakenman Ilan Shor ervan beschuldigden kiezers te hebben betaald om op de pro-Russische presidentskandidaat te stemmen.

Volgens de zittend president Maia Sandu was bij de eerste ronde sprake van een massale omkopingscampagne, waarin criminele groepen hebben geprobeerd 300.000 stemmen af te kopen. De groepen werkten volgens Sandu samen met "buitenlandse strijdkrachten". Ze noemde Rusland niet bij naam.

Zondag is de tweede ronde van de verkiezingen. Daarin neemt de pro-Europese president Sandu (52) het op tegen de pro-Russische kandidaat Alexandr Stoianoglo (57) van de Socialistische Partij. Sandu wil zondag een tweede termijn als president veiligstellen. In de eerste stemronde, twee weken geleden, behaalde ze 42 procent van de stemmen, tegenover 26 procent voor Stoianoglo. Een tweede stemronde was daarom noodzakelijk.

Referendum over EU

De presidentsverkiezingen vallen samen met een referendum over toetreding tot de EU. Een nipte meerderheid stemde voor het opnemen van een pro-Europese koers in de Moldavische grondwet. Het land wil in 2030 lid van de EU zijn. Ook rond het referendum waren er veel beschuldigingen van corruptie en buitenlandse inmenging.

President Sandu is een uitgesproken voorstander van toetreding tot de EU en heeft de afgelopen jaren werk gemaakt van het aanpakken van corruptie en het versterken van de rechtsstaat in het land. De verwachting is dat ze zondag wint van haar opponent Stoianoglo.

In Georgië waren afgelopen week eveneens verkiezingen. Ook daar hadden stemmers de keuze uit een pro-Russische en een pro-Europese partij. De pro-Russische regeringspartij eiste de verkiezingsoverwinning op, maar onder anderen president Zoerabisjvili erkende de uitslag niet. Volgens haar is het land slachtoffer geworden van een "speciale Russische operatie".

Bij een schietpartij in de Bijlmer in Amsterdam-Zuidoost zijn vanavond drie mannen gewond geraakt. Volgens de politie werd er "over en weer" geschoten.

De politie kreeg meerdere telefoontjes over de schietpartij op de Hakfort in de H-buurt. Toen de hulpverleners daar aankwamen, zagen zij twee zwaargewonde mannen met schotwonden. Twintig minuten later vonden agenten even verderop nog een derde gewonde.

Na het verlenen van eerste hulp zijn de drie gewonden naar het ziekenhuis gebracht. De drie mannen zijn 34, 39 en 34 jaar oud en zijn volgens de politie ook verdachte in de zaak.

Op de plek van de schietpartij vonden agenten ook een vuurwapen en meerdere hulzen. De politie onderzoekt nog of er meer mensen bij de schietpartij betrokken waren.

Een gewapende groep heeft een militaire post bij de Boliviaanse stad Cochabamba overgenomen en houdt soldaten gegijzeld, meldt het Boliviaanse leger.

Het zou gaan om aanhangers van de Boliviaanse oud-president Evo Morales, voormalig cocaboer en de eerste inheemse president van Bolivia. Anonieme militaire bronnen zeggen tegen persbureau AFP dat er minstens twintig militairen worden vastgehouden.

Op beelden van een lokale omroep is te zien dat enkele soldaten met hun handen op hun rug zijn vastgebonden. Ze worden omringd door gewapende mannen. "Ze hebben het water en de elektriciteit afgesloten en houden ons gegijzeld", zegt een man in uniform.

Volgens het Boliviaanse leger heeft de groep ook vuurwapens en munitie ingenomen. "Dat komt neer op verraad", staat in de verklaring.

De situatie in het Zuid-Amerikaanse land is al maandenlang gespannen vanwege een politiek conflict om de macht binnen de socialistische MAS-partij, waar zowel Morales als huidig president Luis Arce deel van uitmaken.

Aanhangers van Morales blokkeren al weken autowegen, waardoor de aanvoer van voedsel en brandstof naar belangrijke steden wordt belemmerd. Het zou het land meer dan 1,5 miljard euro hebben gekost.

'Reactie op ontruiming wegblokkade'

Toen de politie de blokkade van een belangrijke snelweg bij Cochabamba probeerde op te heffen, leidde dat tot een hevige confrontatie. Demonstranten zouden explosieven naar de politie hebben gegooid. De politie reageerde met traangas. Militaire bronnen zien de inname van de legerpost als reactie op die confrontatie, schrijft persbureau AFP.

Morales, die drie termijnen als president heeft gediend, trad af in 2019 na omstreden verkiezingen waarin hij werd beschuldigd van verkiezingsfraude. Enkele tientallen mensen werden gedood in de onrust die volgde. Het geweld eindigde pas toen Morales naar het buitenland vluchtte.

Bij nieuwe verkiezingen een jaar later werd Arce, zijn voormalige bondgenoot, president. Door de overwinning kon Morales weer terugkeren naar zijn thuisland. De strijd binnen de gelederen van MAS gaat er nu om wie van de twee de partij mag leiden bij de verkiezingen van volgend jaar.

Moordaanslag

Afgelopen maandag zei oud-president Morales dat hij is ontsnapt aan een moordaanslag. Hij zette een video op Facebook, waarin te zien zou zijn dat hij in zijn auto werd achtervolgd door zwaarbewapende mannen. De auto zat vol kogelgaten. Volgens Morales waren de daders elite-agenten, gestuurd door de huidige regering.

Kunstroven, zoals die vanochtend in Oisterwijk, zijn geen onbekend fenomeen in kunstland Nederland. Dit waren enkele spraakmakende diefstallen uit de afgelopen decennia:

1991: 'Uiterst knullige' bende steelt twintig werken uit Van Gogh Museum

In de lente van 1991 laat een man zich insluiten in het Van Gogh Museum in Amsterdam. Rond 03.00 uur 's ochtends gaat het alarm af. De man houdt een bewaker onder schot en dwingt hem de alarminstallatie uit te zetten. Hierna laat hij een handlanger binnen en gaan ze samen op rooftocht door het gebouw.

De bende maakt in totaal twintig werken buit met een gezamenlijke waarde van bijna een miljard gulden. Ze vertrekken in de auto van de beveiliger naar station Amsterdam Amstel, waar iemand de kunstwerken zou komen ophalen. Eenmaal daar blijkt diegene er niet meer te staan.

Niet veel later vinden agenten alle werken terug in een gestolen auto. Een groot deel is in vrij goede staat, maar een aantal werken is beschadigd.

De roof wordt de grootste kunstroof sinds de Tweede Wereldoorlog genoemd en trekt internationaal de aandacht. De Amsterdamse politiecommissaris noemt de roof de volgende dag "uiterst knullig".

Vier mannen, onder wie een voormalig bewaker van het museum, worden een paar maanden later aangehouden. Uiteindelijk krijgen ze celstraffen van zes tot zeven jaar. Een van de rovers, Roy Peters, zegt in 2021 tegen de regionale omroep NH dat hij achteraf blij is dat de werken zo snel werden teruggevonden.

2002: Beroepsinbrekers slaan ruitje in bij Van Gogh Museum

In de vroege ochtend van zaterdag 7 december 2002 is het opnieuw raak bij het Van Gogh. De Amsterdamse beroepsinbreker Octave 'Okkie' Durham klimt via een ladder naar het dak. Hij tikt samen met een kompaan een slecht beveiligd raam in en gaat naar binnen.

Uiteindelijk gaan ze er met twee werken vandoor: Zeegezicht bij Scheveningen uit 1882 en Het uitgaan van de Hervormde Kerk te Nuenen uit 1884-1885. Later zegt Durham in een interview dat ze eigenlijk op zoek waren naar de De Aardappeleters, een van Van Goghs bekendste werken.

Een jaar later worden de twee rovers opgespoord en veroordeeld, maar van de schilderijen is geen spoor te vinden. In 2016, veertien jaar na de overval, worden ze teruggevonden in Napels. De schilderijen waren terechtgekomen bij de Italiaanse maffia.

In 2017 sprak de NOS met Durham, die uitgebreid zijn verhaal deed:

2005: 'Beestachtige' inbraak bij het Westfries Museum

In de nacht van 9 op 10 januari 2005 slaan dieven een gat in de keldermuur van het Westfries Museum in het centrum van Hoorn. Ze schakelen het beveiligingssysteem uit en grijpen vrijwel alles wat ze pakken kunnen: 24 schilderijen (allemaal uit de 17e en 18e eeuw), zeventig stukken zilverwerk en een hoop porselein.

"Ze zijn als beesten tekeergegaan", zegt de directeur van het museum na de overval. Overal in het museum liggen glas- en brokstukken. De schade voor het regionale museum is gigantisch: de werken zijn op dat moment ongeveer 10 miljoen euro waard en bijna niets is verzekerd.

Zo berichtte het NOS Journaal in 2005 over de kunstroof:

In 2014 duikt voor het eerst een van de gestolen schilderijen op, bij een Oekraïense website. Kunstroofdeskundige Arthur Brandt meldt daarna dat de werken in handen zijn van een militie in Oost-Oekraïne, waar dan al oorlog woedt. Volgens de directeur is het museum een "speelbal in een ondoorzichtig politiek krachtenveld, waarin sprake is van een interne strijd om macht".

De Oekraïense politie vindt in april 2016 vier stukken terug bij een 'geheime operatie'. Een vijfde schilderij wordt afgegeven bij de Nederlandse ambassade in Kyiv. Na lang diplomatiek getouwtrek haalt de directeur van het Westfries Museum de werken in september van dat jaar op in Oekraïne.

In mei van dit jaar is er opnieuw goed nieuws voor het museum. Een van de werken wordt teruggevonden bij een inval in een appartement in de Poolse stad Krakau. Het gaat om het schilderij Rebecca en Eliëzer van de Hoornse schilder Jan Linsen.

2012: Miljoenenroof via een nooduitgang in Rotterdam

Een groep dieven uit Roemenië breekt in de nacht van 15 op 16 oktober 2012 een nooduitgang open van museum De Kunsthal in Rotterdam. Op de begane grond van het gebouw is op dat moment de tentoonstelling Avant-gardes, vanwege het 20-jarig bestaan van het museum. Er is geen beveiliger aanwezig; de Kunsthal wordt op afstand in de gaten gehouden.

De dieven gaan er met zeven peperdure werken vandoor. Het gaat om schilderijen van Monet, Picasso, Freud, Matisse, Gauguin en Meijer de Haan. Het alarm gaat af, maar als de beveiligers aankomen zien ze alleen de lege plekken op de muren waar de kunstwerken even daarvoor nog hingen.

De kunstrovers blijken in enkele minuten te hebben toegeslagen. Op beveiligingsbeelden valt te zien hoe ze op hun gemak het gebouw verlaten. De museumdirecteur spreekt die ochtend van "een nachtmerrie".

Als de mannen de kunstwerken proberen te verkopen aan een handelaar in Roemenië, komt de politie hen op het spoor. Uiteindelijk worden zes mensen veroordeeld voor de kunstroof. De werken blijven spoorloos.

2022: 'Peaky Blinders' roven vitrine leeg op kunstbeurs in Maastricht

Op dinsdag 28 juni 2022 lopen vier mannen rond het middaguur de kunstbeurs Tefaf in Maastricht op. Ze zijn netjes gekleed, met colberts en platte petten. Bij de stand van de Londense juwelier Symbolic & Chase slaan ze toe. Met sloophamers wordt de vitrine kapotgeslagen en leeggeroofd.

Terwijl de mannen met wapens beursbezoekers op afstand houden, verlaten de vier 'Peaky Blinders' (naar de Britse dramaserie over een bende uit Birmingham) het beursgebouw met tientallen miljoenen aan juwelen op zak. Hierna vluchten de overvallers in huurauto's, die geparkeerd staan op enkele honderden meters van het beursgebouw.

Waar de daders nu zijn, is onbekend. Volgens de politie komen ze vermoedelijk uit de Balkan en verblijven ze mogelijk in de omgeving van Belgrado.

Dit jaar meldt de politie "grote stappen" te hebben gezet in het onderzoek. Zo zijn twee diamanten uit een van de gestolen sieraden teruggevonden: één in Israël, de andere in Hongkong.

Zo sloegen de dieven destijds toe:

In het Zeeuwse Westkapelle is de bevrijding van het dorp herdacht, vandaag 80 jaar geleden. Tijdens de herdenking werd een monument onthuld ter nagedachtenis aan de geallieerde troepen die bij de bevrijding om het leven kwamen.

De bevrijding van Westkapelle was een van de laatste onderdelen van de Slag om de Schelde, een militaire operatie die was bedoeld om toegang te krijgen tot de haven van Antwerpen.

Op 1 november 1944 bestormden de geallieerden Westkapelle vanaf de zee. Aan het eind van de dag slaagden ze erin om de Duitsers uit het dorp te verdrijven. De invasie kostte aan 172 geallieerde militairen het leven.

De herdenking vond plaats bij museum het Polderhuis. Volgens Omroep Zeeland waren er honderden mensen bij de herdenking aanwezig, onder wie de hoogste baas van de Britse Koninklijke Marine en enkele ambassadeurs.

Namens verschillende legeronderdelen uit binnen- en buitenland werden kransen gelegd. Ook basisschoolkinderen legden bloemen.

Een van de aanwezigen in het publiek was de 96-jarige Adriaan Gabriëlse. Hij was 16 jaar toen de geallieerden in 1944 op het strand van Westkapelle landden. Gabriëlse kan zich die dag nog goed herinneren, zei hij. "Het was verschrikkelijk toen. Ik heb veel mensen verloren."

Tranen

Burgemeester Schouwenaar van de gemeente Veere, waar Westkapelle onder valt, hield bij de herdenking een toespraak. Ze raakte geëmotioneerd toen ze sprak over de militairen die bij de bevrijding om het leven kwamen.

"Ik ben zelf moeder van drie jongens, dus ik word een beetje emotioneel", verklaarde Schouwenaar haar tranen. "Deze mannen gaven hun leven voor vrijheid. En wij zijn hen eeuwig dankbaar."

'Geschiedenis levend houden'

Aan het eind van de herdenking werd op de dijk bij het museum het monument onthuld. Het zijn stalen platen die commando's in verschillende gevechtsposities uitbeelden.

In totaal zijn er zeven silhouetten, die symbool staan voor de zeven landen die aan de bevrijding van het dorp hebben bijgedragen.

"De mensen waar het een herinnering voor is, ontvallen ons langzaam. Het is belangrijk dat we de geschiedenis levend houden en dit doorgeven aan de volgende generaties", zegt een woordvoerder van het museum over het monument.

Meerdere supermarktketens hebben twee smaken Liga-koeken uit de schappen gehaald omdat ze mogelijk kleine metaaldeeltjes bevatten. De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) waarschuwt klanten om de koeken niet te eten.

De koeken Liga Evergreen met bosvruchtensmaak en de Liga Evergreen met krenten zijn teruggeroepen. Bij de eerste gaat het om de serie met een houdbaarheidsdatum tot eind mei volgend jaar. De krentenkoeken hebben een houdbaarheidsdatum tot eind juli volgend jaar.

Mensen die de koeken al in huis hebben kunnen die terugbrengen naar de supermarkten Hoogvliet, Nettorama, Boon's markt, DekaMarkt en Jumbo. Ze krijgen dan hun geld terug.

De NVWA is in gesprek met producent Mondelez om te achterhalen of nog meer supermarkten de Liga-koeken verkopen.

De Arbeidsinspectie heeft de politie een dwangsom opgelegd omdat het communicatiesysteem C2000 niet goed functioneert. De inspectie waarschuwde al meerdere keren dat medewerkers van de politie daardoor in onveilige situaties terecht kunnen komen. Volgens een woordvoerder van de inspectie doet de politie te weinig om de problemen op te lossen.

De dwangsom bedraagt 325.000 euro en wordt geïnd als over zestien weken nog steeds niet aan de eisen van de inspectie is voldaan. Dat bedrag kan vervolgens iedere twee maanden oplopen tot een maximum van bijna 1 miljoen euro.

Politievakbonden maken zich al jaren grote zorgen over de problemen met het in 2001 ingevoerde C2000. Volgens hen ontstaan er te vaak onveilige situaties voor agenten als het communicatiesysteem niet of onvoldoende werkt. In sommige gebieden in Nederland lukt het überhaupt niet om contact te leggen met het C2000-systeem. Ook kampt het netwerk met storingen en raakt het bij grote crisissituaties overbelast.

Politie is teleurgesteld

Vorig jaar september legde de Arbeidsinspectie al verschillende eisen op tafel, omdat de huidige situatie in strijd is met de Arbeidsomstandighedenwet. Op korte termijn moest de politie maatregelen nemen om een veilige werkomgeving voor medewerkers te creëren.

Zo moeten agenten altijd weten wat ze moeten doen in noodsituaties, ook als C2000 het laat afweten, vond de inspectie. De politie kreeg negen maanden de tijd om daaraan te voldoen.

Afgelopen juni concludeerde de inspectie dat de politie niet voldoende actie heeft ondernomen om de situatie te verbeteren. De politie kreeg extra tijd om alsnog aan de eisen te voldoen, anders zou er een dwangsom worden opgelegd. Dat gebeurt nu.

De politie zegt teleurgesteld te zijn over de dwangsom. "Een dwangsom is niet nodig omdat de politie al volop bezig is met het verbeteren van de opleiding, voorlichting en training over correct gebruik van C2000", valt te lezen in een reactie. De politie overweegt bezwaar aan te tekenen.

Als kiesgerechtigde Amerikanen komende dinsdag naar de stembus gaan, zullen alle ogen in eerste instantie zijn gericht op de presidentsrace tussen de Democraat Kamala Harris en Republikein Donald Trump. Maar naast de strijd om het presidentschap vinden er nog veel meer verkiezingen plaats in de VS.

Voor veel Amerikanen zal het stembiljet dinsdag meer weghebben van een boekwerk dan van een velletje papier. Zo worden in het Congres alle 435 leden van het Huis van Afgevaardigden opnieuw gekozen en een derde van de senatoren in de Senaat.

Verder zijn er veel verkiezingen op staatsniveau en vinden er allerlei regionale verkiezingen plaats in de counties. Zo kunnen kiezers onder meer stemmen voor het gouverneurschap, de staatsparlementen, lokale sheriffs en rechters. Ook zijn er in verschillende staten referenda.

Machtige functie

Na de presidentsverkiezingen zal de meeste aandacht uitgaan naar de verkiezingen in het Congres. Voor de president is het van groot belang dat zijn of haar partij een meerderheid heeft in het Huis van Afgevaardigden, te vergelijken met de Nederlandse Tweede Kamer.

Hoe zat het ook alweer met het Congres? Bekijk hier een uitlegvideo:

Voor alles waar geld mee gemoeid is heeft de president de instemming nodig van het Huis. Bovendien kunnen parlementaire commissies het leven van een president behoorlijk zuur maken door allerlei onderzoeken te beginnen. Daarnaast mag de partij met de meeste zetels de voorzitter aanwijzen, de Speaker, een van de machtigste functies in de Amerikaanse politiek.

Op dit moment hebben de Republikeinen een nipte meerderheid in Huis, maar alle leden zullen dus opnieuw worden gekozen. In het overgrote deel van de 435 Congresdistricten is het een gelopen race. Maar omdat de Republikeinse meerderheid zo klein is, hoeven de Democraten slechts een handjevol zetels weg te kapen om de meerderheid te heroveren.

In ongeveer twintig districten gaat het echt spannend worden. Volgens de meest recente peilingen wordt het daar een nek-aan-nek-race.

Stemming in Senaat

In de Senaat, vergelijkbaar met de Nederlandse Eerste Kamer, kiezen stemmers 34 van de 100 leden. Op dit moment telt de Senaat 49 Republikeinen, 47 Democraten en 4 onafhankelijke senatoren. De onafhankelijke senatoren stemmen vrijwel altijd mee met de Democraten.

Meteen aan het begin van een presidentschap speelt de Senaat een belangrijke rol. Een president is de eerste maanden vooral bezig met het benoemen van ministers en functionarissen. Senaatscommissies voelen die allemaal aan de tand en de Senaat kan benoemingen blokkeren. Het leven van de president wordt dus een stuk makkelijker als zijn of haar partij de meerderheid heeft in de Senaat.

Ook hier lijkt het een nek-aan-nek-race te worden, al hebben de Republikeinen in de peilingen een lichte voorsprong.

De kans is aanwezig dat in een aantal staten het fenomeen split-ticket voting een rol gaat spelen: stemmen op een Congreslid van de ene partij en op de presidentskandidaat van de andere partij.

Split-ticket voting

Tijdens de laatste paar verkiezingen kwam dit fenomeen vrijwel niet voor, maar verschillende Amerikaanse media zien in peilingen dat kiezers in verschillende (belangrijke) staten overwegen dit te gaan doen.

In de meeste gevallen gaat het om kiezers die bij de presidentsverkiezing voor Trump zullen gaan stemmen, maar liever hun stem geven aan de Democratische kandidaat als het gaat om het Congres.

The New York Times schat dat het percentage kiezers in swing state Arizona dat aan split-ticket voting zal doen rond de 10 procent zal liggen. Deze stemmen kunnen dan ook een belangrijke rol gaan spelen in de verkiezingen voor het Congres.

Overigens lag het percentage split-ticket voters in de jaren 80 en 90 een stuk hoger. In sommige staten deed toen wel een kwart van de kiezers hieraan.

Het Israëlische leger voert luchtaanvallen uit op meerdere dorpen in het noordoosten van Libanon. Volgens het Libanese staatspersbureau NNA zijn bij de aanvallen zeker 24 mensen in verschillende dorpen gedood.

NNA zegt te verwachten dat het dodenaantal nog verder zal oplopen. Andere Libanese media melden hogere dodenaantallen. Volgens een lokale gouverneur zijn in de Baalbekregio alleen al 41 mensen gedood.

Woensdag begon de Israëlische luchtmacht met luchtaanvallen op de stad Baalbek en het omliggende gebied, enkele uren nadat het leger een evacuatiebevel afkondigde voor het gebied. Duizenden inwoners verlieten daarop halsoverkop de stad.

Gisteren vielen er zeven doden in het noorden van Israël bij aanvallen van Hezbollah. Het Israëlische leger had al aangekondigd deze aanvallen niet onbeantwoord te laten.

Grondoffensief

Begin vorige maand begon het Israëlische leger een grondoffensief in Libanon. Sindsdien heeft Israël meerdere aanvallen uitgevoerd op Libanees grondgebied, waarbij volgens de Libanese autoriteiten in totaal bijna 2900 mensen zijn gedood.

Gisteren arriveerden Amerikaanse bemiddelaars in Israël om te praten over een staakt-het-vuren. Het is voor het eerst dat er serieuze gesprekken zijn over een einde aan de strijd tussen Israël en de militante beweging Hezbollah, maar de gevechten gaan nog altijd onverminderd door.