NOS Nieuws - Algemeen

Bij een vulkaanuitbarsting gisteren op het Indonesische eiland Flores zijn zeker tien mensen om het leven gekomen. De ruim 1700 meter hoge vulkaan Lewotobi Laki-Laki spuwde rook en as twee kilometer hoog de lucht in. Mensen in de buurt zijn geëvacueerd en een vliegveld is gesloten.

"Na de uitbarsting viel de stroom uit en begon het te regenen en te onweren. Bewoners raakten in paniek", zegt een woordvoerder van de overheidsinstantie die vulkaanuitbarstingen registreert. Huizen vlak bij de vulkaan zijn door de kokende lava in brand gevlogen. Wegen en gebouwen zijn bedekt met een dikke laag as en daken zijn ingestort.

Een van de getroffen gebouwen is een klooster. "De nonnen renden in paniek naar buiten onder een regen van vulkanisch as", zegt de toezichthouder van het klooster. Zeker één non is omgekomen.

Het is de tweede vulkaanuitbarsting in twee weken tijd in Indonesië. Eind vorige maand barstte de vulkaan Marapi uit. Deze bijna 2900 meter hoge vulkaan op West-Sumatra is een van de actiefste vulkanen op Indonesië. Bij die uitbarsting zouden geen slachtoffers zijn gevallen.

Vier jaar geleden werd de Franse docent Samuel Paty neergestoken en onthoofd door een moslimextremist, nadat hij tijdens een les over de vrijheid van meningsuiting een spotprent had laten zien van de profeet Mohammed. Vandaag begint daarover in Frankrijk een grote rechtszaak.

"Sinds die tijd is veiligheid in de klas ook in Nederland een thema geworden", zegt Leon Meijs in deze podcast. Hij is expert op het gebied van polarisatie en radicalisering en doet onderzoek naar veiligheid op scholen, waar hij trainingen geeft aan docenten. Hij ziet dat er de afgelopen jaren steeds meer extreme opvattingen in de klas zijn. "Docenten vragen zich over bepaalde onderwerpen af: wil ik het hier wel over hebben, want wat gebeurt er dan daarna?"

Mary Meulenkamp is docent Burgerschap op een praktijkschool in Zaandam. Zij ziet ook dat de extremen in de klas toenemen en dat jongeren halsstarriger vasthouden aan hun mening. Zelf is ze nog nooit bang geweest voor haar eigen veiligheid. "Maar dat wil niet zeggen dat het er nooit zou kunnen zijn."

Reageren? Mail dedag@nos.nl

Presentatie en montage: Elisabeth Steinz

Redactie: Anouk Kantelberg en Judith van de Hulsbeek

Deze aflevering van De Dag kun je hier beluisteren op allerlei platformen en hier via NPO Luister. Bevalt het? Vergeet je dan niet te abonneren.

Onze podcasts:

De Dag: elke werkdag twintig minuten verdieping bij één onderwerp uit het nieuws.

Lang verhaal kort: elke werkdag rond vijven één onderwerp, in 5 minuten. NOS op 3 vertelt je wat je moet weten over een actueel onderwerp om het nieuws erover beter te kunnen volgen.

Met het Oog op Morgen: elke dag een overzicht van het nieuws, een blik in de ochtendkranten en het betere journalistieke interview.

NOS Amerika Kiest: iedere week praten de correspondenten van Bureau Washington je bij over het laatste nieuws rond de presidentsverkiezingen.

Het Beste uit het Oog: iedere zaterdag selecteert de redactie van Met het Oog op Morgen de mooiste gesprekken van de afgelopen week.

De Stemming van Vullings en Van der Wulp: elke vrijdag een nieuwe aflevering waarin de politieke week wordt doorgenomen. Gemaakt door NOS en EenVandaag.

Jeugdjournaal-podcast: Iedere week vindt het Jeugdjournaal antwoorden op vragen van kinderen bij het nieuws.

Vandaag staat de Nederlandse fiscalist Frank Butselaar voor de rechter in New York. De 65-jarige financieel adviseur uit Naarden wordt ervan verdacht dat hij constructies voor belastingontduiking heeft opgezet voor verschillende beroemde artiesten.

De Amerikaanse aanklager wil dat Butselaar in de VS wordt berecht. Door hem zou de Amerikaanse schatkist veel geld zijn misgelopen.

Butselaar gaf advies aan Nederlandse artiesten die regelmatig in de Verenigde Staten werkten. Doordat de artiesten hun bedrijven naar Cyprus en het Britse Kanaaleiland Guernsey verplaatsten, zouden ze in de VS geen belasting hoeven te betalen.

'Boven de wet'

Onterecht, zegt de Amerikaanse aanklager, die stelt dat de fiscalist zich met zijn handelen boven de wet plaatste. De aanklager zegt dat Butselaar langdurige constructies van belastingontduiking optuigde voor zijn klanten.

Voor de Verenigde Staten zou hierdoor zo'n 100 miljoen dollar aan inkomen verborgen zijn tussen 2012 en 2018. "Het is nu tijd dat Butselaar de rekening betaalt", zegt de aanklager.

De aanklager eist een gevangenisstraf van 5 jaar voor het misleiden van de Amerikaanse staat. Daarbovenop eist de aanklager voor elke cliënt die in het strafdossier wordt genoemd nog eens 3 jaar gevangenis. Het gaat om 5 klanten van Butselaar die worden genoemd in het dossier.

Voor de kerst thuis

In zijn loopbaan nam de adviseur steeds meer bekende klanten aan. Zo gaf hij financieel advies aan verschillende tv-persoonlijkheden zoals Linda de Mol en Jort Kelder. Ook werkte hij voor Nederlandse modellen en dj's die veel in de VS werken, zoals model Yfke Sturm en dj's Afrojack en Tiësto.

In een podcast van het Financieele Dagblad ontkent Butselaar dat er geen belasting is betaald. Via de brievenbusfirma's werden de dj's betaald en over dat inkomen zou gewoon belasting zijn afgedragen.

De Amerikaanse advocaat van Butselaar wil inhoudelijk geen commentaar geven op de aanklacht. De advocaat blijft erbij dat Butselaar niets te verwijten valt: "Het is een zware weg voor hem en we hopen hem voor de kerst weer op vrije voeten te hebben."

Uitgeleverd via Italië

Al in oktober 2022 vaardigde de VS een arrestatiebevel uit. In maart 2023 werd Butselaar op verzoek van de Amerikaanse justitie aangehouden bij zijn Italiaanse vakantiehuis. Na drie maanden huisarrest werd Butselaar uitgeleverd aan de Verenigde Staten. Inmiddels zit hij al een jaar in een Amerikaanse cel.

In een gesprek met de NOS zegt de vrouw van de fiscalist, Annemarieke Butselaar, te vermoeden dat het Nederlandse Openbaar Ministerie op de hoogte was van het voornemen om Butselaar pas in Italië te arresteren. Zij zoekt uit waarom haar man niet is uitgeleverd aan Nederland.

Het Nederlandse OM wil niet ingaan op de zaak. Het OM kan niet bevestigen of tegenspreken of Nederland op de hoogte was van het plan om Butselaar te arresteren. Ook wil het OM niet zeggen of Italië heeft gevraagd of Nederland Butselaar wilde overnemen.

Ook in Nederland lopen er zaken. Via de Nederlandse rechter claimde DJ Tiësto 17 miljoen dollar van het voormalige kantoor van Butselaar, een bedrag dat hij naar eigen zeggen onverwachts moest betalen aan de Amerikaanse fiscus. Tiësto verloor afgelopen zomer de zaak. Afrojack klaagt Butselaar ook aan in Nederland. Deze zaak start in april 2025.

Vier jaar geleden was het nog de jongste generatie kiezers, Gen Z genoemd, die Joe Biden aan de overwinning hielp. En ook dit jaar is de stem van Gen Z goud waard voor de kandidaten. De groep is goed voor ruim 40 miljoen stemmen.

Maar voor de Democraten van Kamala Harris is de steun van Gen Z deze keer geen vanzelfsprekendheid. Er is namelijk een belangrijk verschil met de vorige keer. De Republikeinse tegenkandidaat Donald Trump is nu populairder dan ooit onder jonge mannen.

En die groep gaat voor hem door het vuur in deze campagne. In de swing states - de staten die de uitslag gaan bepalen - doen zij een groot deel van het grondwerk voor Trump: ze gaan van deur tot deur om kiezers te motiveren om op hem te gaan stemmen.

Chase the Vote

Iedere dag tot aan de verkiezingen zijn er in Arizona verzamelpunten voor de operatie Chase the Vote. In een park ten noorden van Phoenix zijn er vanavond zo'n vijftien jonge mannen op afgekomen. Ze komen uit hele land: van Florida tot Louisiana. Hun reis- en verblijfskosten worden voor hen betaald.

Ze zijn niet van de Republikeinse partij, maar van Turning Point, een organisatie die is opgericht door een meermaals in opspraak gekomen rechts-conservatieve activist, de podcastmaker en youtuber Charlie Kirk. Hij heeft tientallen miljoenen dollars voor deze operatie opgehaald.

John is pas 18, in opleiding bij de luchtmacht. Hij zegt dat hij dit doet voor zijn toekomstige kinderen. "Ik wil dat zij dezelfde mogelijkheden krijgen als hij kreeg." Veel Trump-aanhangers zijn ervan overtuigd dat het land verloren is als Harris wint. John is extra gedreven door zijn eigen levensverhaal. "Ik ben tegen abortus. Zelf ben ik geadopteerd en anders was ik er misschien wel niet meer geweest. Dat is gewoon verkeerd."

Dat veel jonge mannen weglopen met Trump komt volgens Connor (26) door hun wereldbeeld. "Ze willen weer een land waar mannen het voortouw nemen en sterk zijn, zoals in de Bijbel staat." De jongste generatie kiezers is volgens hem veel minder progressief dan gedacht. "Ze zijn klaar met de leugens van de mainstream media en linkse universiteiten. Jongeren denken veel vrijer."

Connor zegt meerdere vrienden te hebben die eerst op Democraten stemden en nu voor Trump gaan. "Het gaat om de economie. Je wil een huis kunnen kopen als je gestudeerd hebt. Door de inflatie onder Biden is alles onbetaalbaar geworden."

Opvallend is het contrast tussen mannen en vrouwen, hier ook wel de gender gap genoemd. Die komt er simpelweg op neer dat Harris beter scoort onder vrouwen en Trump het juist goed doet onder mannen. Volgens Connor komt dat doordat vrouwen emotioneler kiezen. "En dat is niet seksistisch bedoeld." Hij wijst erop dat bijvoorbeeld abortus voor veel vrouwen een belangrijk onderwerp is.

De jonge campagnemedewerkers van Turning Point maken nog snel een groepsfoto en gaan dan de wijken in. Via een speciale app zien ze waar ze moeten aanbellen: potentiële Trump-kiezers die bij eerdere verkiezingen niet stemden. Als opdracht krijgen ze onder meer mee om op de verkiezingsdag vervoer aan te bieden.

Bij de meeste voordeuren verschijnt er vanavond al snel een glimlach en een duim wanneer de vrijwilligers op de stoep staan. Veel buurtbewoners geven aan al gestemd te hebben, allemaal op Trump.

Of het genoeg is om dinsdag de winst te verzilveren? Traditioneel is de opkomst hoger onder vrouwen dan onder mannen. Dat is potentieel dus een voordeel voor de Democraten. Maar in een campagne die alle tradities en oude wetten tart, blijft ook dit een vraagteken.

Zodra de zonsondergang de lucht oranje kleurt, haasten de meeste vrijwilligers zich snel terug naar de carpoolplek. Een aantal moet nog vlug de koffer inpakken. Ze vliegen weer naar hun thuisstaat, zodat ze op tijd terug zijn om dinsdag zelf te kunnen stemmen. Op Trump natuurlijk.

Dit jaar gaan 3FM-dj's Wijnand Speelman, Sophie Hijlkema en Barend van Deelen het Glazen Huis in tijdens Serious Request. Het is voor het eerst dat dezelfde dj's twee opeenvolgende jaren het huis ingaan. Dat staat dit jaar op het Rodetorenplein in Zwolle.

De dj's worden er van 18 t/m 24 december opgesloten. Tot en met kerstavond eten ze niet, ze krijgen wel sapjes met groente en fruit. Ook leveren ze hun telefoon in.

Tijdens de actieweek in december maken de dj's 24 uur per dag live radio. Luisteraars kunnen in ruil voor een donatie muziek aanvragen. Elke editie wordt er geld opgehaald voor een ander doel. Dit jaar staat de week in het teken van Metakids. Dat is een organisatie die zich inzet tegen metabole ziekten. Dat zijn stofwisselingsziekten die ertoe leiden dat de energiehuishouding van het lichaam niet goed werkt.

Er zijn meer dan 1900 metabole ziekten. Een op de vier kinderen die geboren wordt met zo'n ziekte, wordt niet ouder dan 18 jaar schrijft Metakids.

'Meest dodelijke ziekten onder kinderen'

"Op dit moment zijn metabole ziekten de meest dodelijke ziekten onder kinderen", zegt Sophie Hijlkema. "Voor de 10.000 gezinnen die ermee te maken hebben, is het cruciaal dat hun stem gehoord wordt en dat er een hoopvolle toekomst is waarin deze ziekten behandelbaar zijn."

Wijnand Speelman heeft zelf twee dochters en sprak de afgelopen tijd veel ouders en kinderen die met een metabole ziekte te maken hebben. "Dit doel raakt mij enorm. Deze verhalen raken ongetwijfeld ook anderen en ik hoop dat zoveel mogelijk mensen in actie komen of doneren."

Barend van Deelen kijkt uit naar de week, waarin ook veel artiesten komen optreden. "Het voelt voor mij als vader heel oneerlijk dat kinderen met een metabole ziekte zo weinig kansen hebben. Daar moeten we verandering in brengen. Daarom wil ik met heel Nederland een onvergetelijke actieweek neerzetten om zoveel mogelijk geld op te halen voor Metakids."

Serious Request vorig jaar succesvoller dan voorheen

Het Glazen Huis bestaat sinds 2004. In 2018 ging de actieweek verder onder de nieuwe opzet 'The Lifeline', een wandeltocht door het land waarbij geld werd ingezameld voor een goed doel. Tijdens die edities werd er minder geld ingezameld dan in de tijd van het Glazen Huis.

Na vier jaar keerde het Glazen Huis in 2021 weer terug. Vorig jaar, tijdens de editie in Nijmegen, werd al vroeg in de week meer geld opgehaald dan de jaren daarvoor. De totale opbrengst in 2023 was 7.502.981 euro, bestemd voor Stichting ALS. Het jaar daarvoor was de opbrengst 2,3 miljoen euro.

Na de catastrofale regenbuien en overstromingen in Spanje vorige week, is vandaag opnieuw veel regen gevallen. Nu gaat het vooral om Catalonië, waar het Spaanse weerinstituut code oranje heeft afgegeven vanwege zware regen- en hagelbuien. Vorige week waren er hevige buien in de regio Valencia.

Met name de kustgebieden van Catalonië kregen veel regen te verduren. Inwoners van Barcelona kregen een noodbericht op hun telefoon, met een waarschuwing voor "extreme en aanhoudende regenval", vooral in het zuiden van de stad.

De snelweg ten zuiden van Barcelona, vlak bij de luchthaven, staat onder water. Ook andere snelwegen zijn afgesloten omdat ze onder staan.

Op de beelden is te zien dat de luchthaven van Barcelona te maken heeft met wateroverlast:

Ook de luchthaven van Barcelona is getroffen. Volgens minister Puente van Transport stroomde het water sommige terminals binnen. Op beelden is te zien dat bij incheckbalies het water uit het plafond stroomt.

Vijftig vluchten die zouden opstijgen vanaf de luchthaven zijn geannuleerd of ernstig vertraagd. Zeventien vluchten die zouden landen, moesten uitwijken naar andere luchthavens. Puente zegt dat ook het treinverkeer in het noordoosten van Catalonië stilligt.

In de Catalaanse stad Tarragona viel ook zo veel regen dat het riool het water niet aan kon. Straten liepen daardoor onder. Scholen bleven vandaag dicht.

Parkeergarage

Vorige week werd voornamelijk de regio Valencia zwaar getroffen door de hevige regenbuien en daaropvolgende verwoestende overstromingen. Daar gaat de zoektocht naar slachtoffers nog altijd verder, onder meer in ondergelopen parkeergarages en kelders die nog vol water staan. Het dodental van de overstromingen staat op 217.

Reddingswerkers proberen al dagen om een grote parkeergarage van een winkelcentrum ten westen van de stad Valencia te doorzoeken. Door de overstromingen liep die ondergrondse garage helemaal onder. Het is de grootste parkeergarage van Valencia. In het ondergrondse gedeelte is plek voor 1700 auto's.

Volgens de autoriteiten stonden er weinig auto's geparkeerd op het moment dat de garage volstroomde. Er zijn tot nu toe geen slachtoffers gevonden.

In Haarlem zijn gisterenavond rond 23.00 uur op twee verschillende plekken explosies geweest. De explosies waren vrijwel gelijktijdig in dezelfde wijk in het noorden van de stad, schrijft omroep NH.

Bij een van de explosies in de Transvaalbuurt raakte een voordeur zwaar beschadigd en sprongen bij meerdere woningen de ruiten. Ook een geparkeerde auto liep schade op.

De tweede explosie was rond dezelfde tijd in de Borneostraat, zegt een politiewoordvoerder tegen de omroep. Dat is zo'n zeshonderd meter verderop in dezelfde wijk. Het is onbekend wat de schade daar is.

Het is nog niet duidelijk of de twee explosies iets met elkaar te maken hebben. De politie doet onderzoek.

In India zijn bij een busongeluk zeker 36 mensen omgekomen. De bus stortte in een diepe kloof in het noorden van het land. Er zaten zo'n zestig mensen in de bus, terwijl er maar plaats was voor 42 passagiers.

Reddingswerkers houden er rekening mee dat het dodental nog oploopt. Een onbekend aantal passagiers raakte gewond. Zeker zeven mensen liggen in kritieke toestand in het ziekenhuis.

De bus was volgens de autoriteiten in slechte staat. Het voertuig zou zijn geslipt en vervolgens in de zestig meter diepe kloof zijn gestort. Een aantal passagiers werd uit de bus geslingerd. Twee transportfunctionarissen zijn geschorst omdat ze de bus hadden goedgekeurd.

In India vallen ieder jaar relatief veel verkeersslachtoffers. Dat komt vooral door roekeloos rijgedrag, slecht onderhouden wegen en verouderde voertuigen.

In juli stierven achttien mensen toen de bus waarin ze zaten op een melkwagen botste. In mei kwamen 21 mensen om toen een bus in een kloof reed.

In Frankrijk zijn vanochtend vier tieners gewond geraakt bij een gevecht met bijlen in een metrotrein in de buurt van Parijs. Dat schrijven Franse media op basis van de politie.

Een van de gewonden zou bij het gevecht een aantal vingers zijn kwijtgeraakt, een andere treinreiziger zou gewond zijn geraakt aan het hoofd. De twee andere slachtoffers zijn volgens Franse media lichtgewond.

Rond 08.00 uur brak een gevecht uit in de metrotrein, die net was gestopt op station Ozoir-la-Ferrière. Een getuige zegt tegen Le Figaro dat zo'n vijftien mensen met bijlen en messen de trein binnen kwamen. "Mensen begonnen te schreeuwen en alle kanten op te rennen."

De politie, brandweer en hulpdiensten werden ingeschakeld en de trein moest op het perron blijven staan, blijkt uit een bericht van lijn RER E op X.

Vermoedelijk vergeldingsactie

Le Parisien schrijft dat het vermoedelijk gaat om een conflict tussen rivaliserende jongeren uit Roissy-en-Brie en Ozoir-la-Ferrière. Tien dagen geleden werd een jongen uit Ozoir mishandeld. Mogelijk was de aanval in de metrotrein een wraakactie.

Een getuige zegt tegen Le Parisien dat hij op het station jongens naar het einde van de trein zagen rennen. "Ze hadden een capuchon op, hun gezichten waren afgeschermd en ze waren allemaal in het zwart gekleed." In de coupé waar ze naartoe renden, zaten volgens de getuige jongeren uit Roissy.

Wat volgde was een gevecht tussen de twee groepen jongeren. "Er lag bloed op de vloer, bloed op de trap", zegt een getuige. "Ik hoorde ook de vrienden van de gewonden roepen: Bij Allah, we zullen wraak nemen! We gaan je vermoorden!"

Kandidaten die duizenden kilometers afleggen, campagnes van honderden miljoenen dollars en peilingen met kleine marges: de Amerikaanse presidentsverkiezingen blijven spannend tot de laatste dag. Lees in dit artikel de laatste ontwikkelingen.

De campagnes:

In het laatste weekend voor de verkiezingen was Trump zelfs voor zijn doen bijzonder negatief. Op zijn campagnebijeenkomsten herhaalde hij ongefundeerde beschuldigingen van kiesfraude, noemde tegenstanders "demonisch", wenste partijgenoot McConnell weg en praatte hij onverschillig over geweld tegen journalisten.

Trump maakte de opmerkingen in toespraken waarin hij veelvuldig afweek van de voorbereide tekst. Zo praatte hij voor de vuist weg over het kogelwerende glas waar hij achter staat vanwege aanslagen. "Ik heb hier glas, maar hier niet", wees hij zijn publiek aan, om vervolgens te concluderen dat het persvak precies op die kwetsbare plek was ingericht. "Als ze mij moeten hebben, zouden ze door die nep-media heen moeten. Dat vind ik helemaal geen probleem, echt niet."

Hoewel het publiek kon lachen om de opmerking, kwam zijn campagneteam snel met een persbericht waarin werd geclaimd dat Trump juist de veiligheid van journalisten wilde verzekeren. "De media liepen gevaar doordat zij hem beschermden", aldus de woordvoerder. "Eigenlijk hadden zij ook beschermend glas moeten hebben."

In dezelfde speech mijmerde Trump dat hij eigenlijk niet het Witte Huis had moeten verlaten toen de kiezers hem wegstemden in 2020. "We hadden nog nooit zo'n veilige grens gehad. Ik had niet moeten vertrekken, echt, omdat we het zo goed deden."

Ook viel hij een belangrijke bondgenoot af, fractieleider McConnell van de Republikeinen in de Senaat. Die was na de Capitoolbestorming bijzonder kritisch over zijn partijleider, maar steunde hem toch weer bij deze verkiezingen. Trump beloonde die loyaliteit niet: "Hopelijk zijn we snel van hem af", zei Trump, omdat McConnell soms had samengewerkt met Democraten. "Kun je geloven dat hij toch zijn steun voor mij uitsprak? Jeetje, dat zal de pijnlijkste dag van zijn leven zijn geweest." McConnell (82) neemt deze maand afscheid als fractievoorzitter.

Kamala Harris koos voor een positieve insteek bij een bezoek aan Michigan en besloot haar tegenstander zelfs helemaal niet bij naam te noemen. De teneur van haar toespraak was juist verbindend: "In deze laatste uurtjes kunnen we kracht halen uit het feit dat we samen zijn."

Harris noemde in de speech van een half uur Trump niet bij naam, maar sprak alleen maar van "bepaalde individuen" die bijvoorbeeld de gezondheidszorg willen inperken. Verder herhaalde ze haar intentie om juist verbinding te zoeken en ook het gesprek aan te gaan met mensen buiten haar eigen kamp.

Harris probeerde in Michigan ook de 200.000 Arabische kiezers in de staat voor zich te winnen. Die kiezersgroep is bijzonder kritisch op het huidige Midden-Oostenbeleid van het Witte Huis vanwege de voortdurende steun aan Israël. Harris herhaalde zich in te willen zetten voor een einde aan het conflict.

In twee minuten zetten de kandidaten nog een keer hun boodschap neer voor de kiezers. Allebei gebruiken ze patriottische beelden als Amerikaanse vlaggen, militairen en brandweermannen en noemen ze de economie als een van de belangrijkste thema's. Harris zegt het daarnaast op te willen nemen voor het recht op abortus en het land bijeen te willen brengen.

Trump betoogt dat het land de weg kwijt is geraakt door de Democraten en patriottisme een vies woord is geworden, mensen zich moeten schamen voor hun normen en waarden en de gewone man over het hoofd wordt gezien. In het spotje wordt ook verwezen naar de controverse rond boksster Imane Khelif op de Olympische Spelen: beelden van haar zijn te zien onder de opmerking dat "mannen medailles krijgen als ze vrouwen in elkaar slaan". Het spotje sluit af met de woorden die Trump sprak na de aanslag op hem: "We zullen vechten. Vechten. Vechten."

Het laatste nieuws:

Alle verkiezingsraces bij elkaar hebben in de laatste volle week voor de stembusgang net niet een miljard dollar aan campagnespotjes uitgegeven: volgens marktvolger AdImpact kwam het totaal op 994 miljoen dollar. Daarmee is deze laatste week goed voor een tiende van het totaalbudget van 10 miljard verspreid over het hele jaar.

Het grootste deel van de uitgaven was voor de presidentsrace, met 272 miljoen aan spotjes, ruwweg gelijk verdeeld over Democraten en Republikeinen. De 33 Senaatszetels eindigden daar met 227 miljoen dollar dichtbij. Geldslurpers hier waren de races in Ohio, Texas en Pennsylvania, waar elk meer dan 30 miljoen voor uitgegeven werd. Alle kanshebbers bij elkaar trekken voor de laatste drie dagen van de campagne nog eens 300 miljoen dollar uit voor kiesreclames.

Kamala Harris heeft dit jaar per post gestemd, maakte ze bekend na een kerkdienst in Michigan. "Mijn formulier is onderweg naar Californië en ik vertrouw op het systeem dat het daar zal aankomen", zei ze tegen de pers die haar opwachtte. De Democraat ging niet in op de vraag hoe ze had gestemd in een referendum over zwaardere straffen waar inwoners van Californië zich over mogen uitspreken. Ze zei zo kort voor de verkiezingen "geen steun te willen uitspreken aan voor- of tegenstanders".

Prop 36 zou de straffen aanscherpen voor kleinere vergrijpen als winkeldiefstal en drugshandel. Voorstanders vinden dat nodig om draaideurcriminaliteit tegen te gaan, critici zeggen dat kruimeldieven en drugsverslaafden er hard door geraakt worden terwijl grote vissen buiten beeld blijven. Harris zou als oud-aanklager en minister van Justitie in de staat een belangrijke stem zijn in het debat over het voorstel, maar ze houdt zich dus op de vlakte.

Als Trump wint is hij van plan voormalig tegenstander Robert F. Kennedy junior een belangrijke positie te geven binnen zijn regering. Dat kan grote veranderingen in het gezondheidsbeleid betekenen. Zo staat Trump niet afwijzend tegenover het schrappen van bepaalde vaccinaties. Kennedy heeft in het verleden gezegd dat daardoor autisme wordt veroorzaakt, hoewel dat volgens wetenschappers onzin is.

"Ik zal het er met hem over hebben en met anderen en dan een beslissing nemen", zei Trump in gesprek met NBC. "Hij is een zeer getalenteerd man en heeft een sterke mening." De Amerikaanse vaccinatieprogramma's voor kinderen zijn vergelijkbaar met die in Nederland, met inentingen tegen bijvoorbeeld mazelen, polio, rodehond en HPV.

Kennedy heeft ook al laten weten een eind te willen maken aan het toevoegen van fluor aan drinkwater, wat sinds de jaren 50 gebeurt in de VS. Voorstanders wijzen erop dat er hierdoor minder gebitsklachten zijn, maar Kennedy zegt dat er een epidemie van "artritis, botbreuken, botkanker, IQ-verminderen, neurologisch aandoeningen en schildklierklachten" voor is teruggekomen. Hard bewijs daarvoor ontbreekt, al werd een experiment in Nederland in de jaren 60 stopgezet wegens bezwaren tegen massamedicatie. "Klinkt verstandig", oordeelde Trump over het voorstel.

De komende dag

Harris sluit haar campagne af met een show vol beroemdheden in Philadelphia, de belangrijkste stad van swing state Pennsylvania. Daar zal onder andere Oprah Winfrey het publiek toespreken en er zijn optredens van bijvoorbeeld Lady Gaga en Ricky Martin. Harris brengt ook de rest van de dag door in de staat, met negentien kiesmannen de hoofdprijs onder de swing states en voor haar cruciaal om te winnen. Ze komt langs in de tanende industriesteden Pittsburgh en Allentown.

Voor zijn laatste rally heeft Trump Grand Rapids uitgekozen in swing state Michigan, precies de plek waar hij 4 en 8 jaar geleden ook zijn campagne afsloot. Het wordt met een begintijd van 22.30 uur een latertje voor hem, omdat hij zich vandaag omhoog werkt vanuit North Carolina via Reading en Pittsburgh in Pennsylvania. In tegenstelling tot Harris heeft Trump geen beroemde gasten aangekondigd.

Morgenochtend om 06.00 uur zal de eerste uitslag van deze kiesronde bekend zijn: het gehucht Dixville Notch stemt al sinds 1960 om middernacht plaatselijke tijd en telt dan meteen de formulieren van het handjevol kiesgerechtigden. Het plaatsje in New Hampshire is daarna 18 uur lang de enige plek in de VS waar al een uitslag bekend is.

Dit was ons laatste verzamelartikel in aanloop naar de Amerikaanse verkiezingsdag morgen. Later vandaag als het dag wordt in de VS houden we je van al het nieuws op de hoogte in een liveblog. Morgen vanaf middernacht lopen de eerste uitslagen binnen. Graag tot dan!

Veel vogelvoer dat in Nederlandse winkels wordt verkocht, bevat pesticiden. Dat blijkt uit een steekproef van een organisatie die onderzoek doet naar pesticiden.

Pesticide Action Network Netherlands (PAN) liet verschillende soorten vogelvoer onderzoeken dat wordt verkocht in Nederlandse winkels. In totaal werden negen monsters vogelzaad voor tuinvogels onderzocht. Slechts één monster bevatte geen giftige stoffen, het gaat om het biologisch gekweekte vogelvoer van C.J. Wildlife.

Het vogelvoer dat onderzocht werd, werd gekocht bij onder meer Albert Heijn, Action, tuincentra en speciaalzaken (Maxi Zoo).

Ook pesticiden in vogelvoer Vogelbescherming

Ook het vogelvoer van de Vogelbescherming is volgens PAN niet zonder risico´s voor de gezondheid van tuinvogels. De Vogelbescherming verkoopt biologisch en niet-biologisch vogelvoer. In het biologische voer van de Vogelbescherming, van producent C.J. Wildlife, werden geen giftige stoffen gevonden. In het niet-biologische voer werd PBO gevonden. Dat voer is onder meer verkrijgbaar in de winkels Pets & Co en Tuinland.

De Vogelbescherming zegt in de Volkskrant geschrokken te zijn en graag in gesprek te willen met PAN over de vraag wat de vondst van de pesticiden betekent. Zo moet er volgens de Vogelbescherming gekeken worden hoe schadelijk de aangetroffen doses precies zijn.

Rond deze tijd van het jaar leggen veel mensen wat vogelvoer in de tuin. Pesticide Action Network Netherlands adviseert consumenten om te kiezen voor biologische vogelzaden of om te kiezen voor een zelfgemaakt zaadmengsel van biologische granen en zaden.

Hormoonverstorend en belemmerend voor de voortplanting

Alle besmette monsters bevatten piperonyl butoxide (PBO), een middel dat wordt toegevoegd aan insecticiden om de werking ervan te versterken. Volgens PAN is het middel hormoonverstorend en werkt het belemmerend voor de voortplanting.

Ook bevatten de monsters de insecticiden deltamethrin. Dat zou volgens PAN het zenuwstelsel beïnvloeden, hormoonverstorend werken, schadelijk zijn voor de voortplanting en mogelijk kankerverwekkend zijn. Volgens de producent van het middel heeft het een lage toxiciteit en wordt het testen van chronische toxiciteit niet nodig geacht.

Verder werd ook het in de EU verboden chlorpyriphos-methyl aangetroffen in het onderzochte vogelvoer. Net als de insecticiden pirimiphos-methyl, pyrethrins en tebuconazool, een middel tegen schimmel.

De NOS heeft de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit om een reactie gevraagd. De NVWA heeft nog niet gereageerd.

Het oeuvre van muzikant, componist en producer Quincy Jones, die gisteren op 91-jarige leeftijd overleed, is groot en veelzijdig. Jones begon als jazzmuzikant en werkte met giganten als Lionel Hampton, Count Basie en Frank Sinatra.

Met zijn eigen band bracht hij verschillende albums uit, waarvan Big Band Bossa Nova met het nummer Soul Bossa Nova misschien wel het bekendst is. Het werd onder andere gebruikt in alle Austin Powers-films.

Sportliefhebbers in Nederland kennen zijn werk van het radioprogramma NOS Langs de Lijn, dat al vele tientallen jaren Chump Change als begintune gebruikt.

Veel bekender nog dan met zijn eigen werk werd hij als arrangeur en producer van sterren als Frank Sinatra, Sarah Vaughan en Michael Jackson.

Quincy Jones is de vaakst genomineerde artiest voor een Grammy Award in de geschiedenis. Hij werd in een periode van zes decennia 80 keer genomineerd en verzilverde 28 van die nominaties.

Zoals zoveel briljante muzikanten had Jones geen gemakkelijke jeugd. Hij werd geboren in de South Side van Chicago, het arme deel van de stad. Zijn moeder was een hoogopgeleide vrouw die aan schizofrenie leed. Toen Jones 7 jaar was werd ze in een dwangbuis uit huis gehaald en afgevoerd naar een inrichting. Deze ervaring maakte diepe indruk op het jonge muzikale talent.

Zijn vader werkte als timmerman voor Chicago's beruchtste zwarte gangsters, the Jones boys. En ook de jonge Quincy knapte wel eens klusjes voor ze op.

"Lijken en machinegeweren, dat is wat ik me het meest kan herinneren van mijn jeugd in Chicago. Overal om ons heen waren gangsters, en ik wilde er zelf ook een worden", zei hij in 2010 in een interview met de Britse krant The Telegraph.

Toen hij op zijn 10e tijdens een inbraak op een piano stuitte koos hij een ander levenspad. "Zodra ik de toetsen aanraakte wist ik met elke vezel: 'Dit is wat je de rest van je leven gaat doen.' Vanaf die dag wilde ik geen gangster meer worden, maar muzikant."

Niet lang daarna verhuisde de familie, zijn vader was inmiddels hertrouwd, naar Seattle. Daar volgde hij trompetlessen en zong in een gospelkoor. Ook ontmoette hij er de twee jaar oudere blinde jazzmuzikant Ray Charles, met wie hij goed bevriend raakte en regelmatig optrad.

Trompettist

Hij kreeg een beurs voor een studie aan de universiteit van Seattle en vertrok een jaar later naar Boston waar hij muziek studeerde aan het Berklee College of Music. Maar hij gaf zijn studie op toen hij het aanbod kreeg om als trompettist mee te gaan op een Europese tournee van jazzmuzikant en bandleider Lionel Hampton.

Tijdens deze tournee ontdekte hij dat goed was in het arrangeren van muziek. Midden jaren 50 was zijn reputatie als arrangeur zo gegroeid dat hij werd gevraagd door gevierde jazzmuzikanten als Count Basie, Duke Ellington, Ray Charles en Sarah Vaughan.

In 1957 vertrok hij naar Parijs waar hij studeerde bij muziekpedagoge Nadia Boulanger en componist Olivier Messiaen. Om zijn studie te kunnen betalen werkte hij bij het Franse platenlabel Barclay Disques en begeleidde er artiesten als Charles Aznavour en Jacques Brel.

Paspoort

Begin jaren 60 keerde hij terug naar Amerika waar hij de eerste zwarte man werd die een topfunctie kreeg bij platenlabel Mercury. Het was ook het begin van zijn samenwerking met Frank Sinatra die tot de dood van de zanger in 1998 voortduurde.

"Frank was als een broer voor mij", zei Jones in 2013 in een interview. "Ik draag nog steeds zijn ring. Zijn Siciliaanse familiewapen staat erop. Als ik daarheen ga hoef ik niet eens mijn paspoort te laten zien."

Samen maakten ze de het album At the Sand, met daarop het nummer Fly me to the Moon, het eerste nummer dat in de ruimte te horen was.

Astronaut Buzz Aldrin speelde het af toen hij in 1969 naar de maan vloog. Dat inspireerde Jones tot het schrijven van het album Walking in Space dat op zijn beurt in 2007 door astronaut Leland Melvin werd meegenomen de ruimte in.

Hoewel hij zich aanvankelijk beperkte tot jazz begon Q, zoals hij inmiddels door de meeste artiesten genoemd werd, zijn werkterrein uit te breiden naar filmmuziek en pop. Hij schreef de muziek voor zo'n 50 films, waaronder In Cold Blood, The Italian Job en The Color Purple. Ook schreef hij muziek voor televisieseries als The Bill Cosby Show en Roots.

Rechtszaak om Thriller

De grootste successen in zijn carrière boekte hij met Michael Jackson, die hij leerde kennen via de film The Wiz waaraan ze allebei aan meewerkten, Jackson als acteur, Jones als componist. Hij produceerde Off the Wall, het succesvolle solodebuut van Michael Jackson en in 1982 maakten ze samen Thriller, dat nog altijd geldt als de bestverkochte plaat aller tijden. Ook bij het derde soloalbum van Jackson, het eveneens zeer goed verkopende Bad, nam hij de productie voor zijn rekening.

Na de dood van Jackson kreeg hij een geschil met diens erfgenamen over de royalties voor de postuum uitgebrachte platen van Jackson, waaronder de filmmuziek van This is It en de heruitgave van Bad.

Volgens Jones waren die nummers opzettelijk opnieuw bewerkt zodat hij er niet voor betaald hoefde te worden. In 2017 oordeelde de rechter dat Jones inderdaad nog ruim 9 miljoen dollar tegoed had van de erven-Jackson.

In 1985 was Quincy Jones samen met Lionel Ritchie de drijvende kracht achter het nummer We are the World, waaraan bekende Amerikaanse artiesten meewerkten om geld in te zamelen voor de slachtoffers van de hongersnood in Ethiopië.

Om ze tot een goede samenwerking te bewegen had hij een bordje op de deur naar de studio gehangen waarop stond: "Laat je ego thuis."

Jones was betrokken bij veel goede doelen. In de jaren 60 steunde hij Martin Luther King, de dominee die opkwam voor de burgerrechten van de zwarte bevolking in Amerika. Hij was een van de oprichters van The Institute for Black American Music en met The Quincy Jones Workshops en de Quincy Jones Listen Up Foundation hielp hij jongeren die een muziekopleiding wilden volgen.

In 2018 verscheen op Netflix een documentaire over zijn leven, gemaakt door zijn dochter Rashida Jones. Quincy gaat diep in op het privéleven van Jones en zijn muzikale prestaties. De documentaire werd zeer lovend ontvangen.

Winkelketen Blokker verkeert in grote problemen en heeft uitstel van betaling aangevraagd. Dat meldt het bedrijf in een verklaring. Uitstel van betaling gaat vaak vooraf aan een faillissement. De winkels van Blokker blijven voorlopig open. De webshop is gesloten.

Het bedrijf spreekt van "onvoorziene tegenvallers" die hebben geleid tot "acute geldnood". Een bewindvoerder gaat samen met het bedrijf de toekomst van Blokker onderzoeken. Aan welke scenario's wordt gedacht, wordt niet gezegd. Uitstel van betaling moet "rust" brengen om over die toekomst na te denken.

Pauline Boerman, CEO van Blokker, zegt in een persbericht: "Dit is een moeilijke beslissing en wij betreuren de onzekerheid die dit creëert voor alle betrokkenen die ons de afgelopen jaren zo trouw hebben gesteund, inclusief medewerkers, franchisenemers, leveranciers en klanten."

Het gaat al lang slecht met Blokker. Het bedrijf heeft onder meer te maken met een forse belastingschuld opgebouwd in de coronaperiode.

Zware concurrentie

In augustus waarschuwde accountant KPMG al dat er snel maatregelen nodig waren om te voorkomen dat Blokker in de herfst in geldnood zou komen. Moederbedrijf Mirage Retail Group had slechts enkele maanden om een nieuwe geldschieter te vinden of bedrijfsonderdelen te verkopen om Blokker overeind te houden.

Dat leek deze week te zijn gelukt, toen Mirage meldde dat dochter Intertoys was verkocht aan het Belgische familiebedrijf ToyChamp. Voor de overname is nog wel de goedkeuring nodig van de Autoriteit Consument & Markt (ACM).

In de verklaring van vandaag zegt het bedrijf dat het eerder dit jaar gedwongen was een aantal "noodmaatregelen" te nemen, met als gevolg dat geld in kas even belangrijker was dan voldoende voorraad of winstgevendheid. Hierdoor is er minder verdiend. Daar kwamen de belastingschulden nog bij. Daardoor is acute geldnood ontstaan. Dit oplossen is tot nu toe niet gelukt, zegt het bedrijf.

400 winkels

Blokker heeft bijna 400 winkels en ruim 3500 werknemers. Het bedrijf in huis-, tuin en keukenspullen werd in 1896 opgericht door de Hoornse familie Blokker. Door zware concurrentie van goedkope discounters raakte de keten in verval.

De familie verkocht het bedrijf in 2019 aan Mirage Retail Group van ondernemer Michiel Witteveen. Die schermde zelfs enige tijd met een beursgang van Blokker. Vorig jaar ging een Mirage-dochter al failliet: elektronicaketen BCC. Big Bazar, dat vorig jaar omviel, werd in 2019 al verkocht.

Onzekerheid personeel

Het personeel is bezorgd over de toekomst, zeggen de vakbonden. Vakbond CNV zegt dat de medewerkers nu in grote onzekerheid verkeren. "Zij wisten natuurlijk ook dat Blokker het al lange tijd moeilijk heeft", zegt Jacqueline Twerda van CNV. "Ondanks dat zij zich keihard hebben ingezet, en dat nog steeds doen."

Ook hamert het CNV erop dat het personeel snel duidelijkheid moet krijgen over openingstijden en zekerheid over het doorbetalen van salarissen.

"Het is een zware dag voor alle mensen met een oranje Blokker-hart," zegt de FNV. De vakbond is kritisch op het moederbedrijf Mirage Retail Groep. Volgens de bond wentelt Mirage maatschappelijk kosten af op de samenleving. FNV verwijst naar het faillissement van een onder andere elektronicazaak BCC, dat ook onder Mirage viel.

De Amerikaanse muziekproducent, muzikant en componist Quincy Jones is op 91-jarige leeftijd overleden. Dat zegt zijn manager Arnold Robinson tegen persbureau AP.

Quincy Jones is bekend van zijn samenwerkingen met onder anderen Michael Jackson, Aretha Franklin, Frank Sinatra, Donna Summer, Count Basie en Ray Charles. Zo produceerde hij de historische albums Thriller en Bad van Jackson.

Bekijk hier de videoclip van Thriller van Michael Jackson:

Jones overleed gisteravond in zijn huis in Los Angeles, in het bijzijn van zijn familie. "Hoewel dit een ongelooflijk verlies is voor onze familie, vieren we het geweldige leven dat hij leidde en weten we dat er nooit meer iemand zal zijn zoals hij."

Quincy Jones is de vaakst genomineerde artiest voor een Grammy Award in de geschiedenis. Hij werd in een periode van zes decennia 80 keer genomineerd en verzilverde 28 van die nominaties.

Eindeloze hoeveelheid takes

Muziekjournalist Atze de Vrieze noemt Jones "een van de meest zichtbare mensen achter de schermen in de afgelopen decennia". De producent was volgens De Vrieze "een grote verbinder in de studio: hij zorgde dat alles voor elkaar kwam". "De verhalen gaan ook over eindeloze hoeveelheid takes die ze deden, tot de ideale versie eruit kwam."

Ook op de Nederlandse cultuur heeft Jones een grote invloed gehad. Zo is het nummer Chump Change van zijn hand, dat al jarenlang wordt gebruikt als begintune van het sportprogramma NOS Langs de Lijn.

En niet alleen in de muziekbranche was Jones een belangrijk man. Hij was ook een van de producenten van de sitcom The Fresh Prince Of Bel-Air. Hij overtuigde Will Smith om hiervoor auditie te doen.

Jones dirigeerde het concert van Frank Sinatra in het Sands hotel in 1966, met onder meer het nummer Come Fly With Me:

Dichte mist heeft vanmorgen tot problemen geleid in het zuiden van het land. Vooral het vliegverkeer heeft last van de mist. Op verschillende snelwegen was het drukker dan anders en op de A2 in Limburg was de spitsstrook gesloten.

Op Eindhoven Airport hebben vluchten opnieuw vertraging of komen te vervallen. Gisteren hadden vanwege de mist tientallen vluchten problemen. Volgens Omroep Brabant hebben vliegtuigen op Eindhoven Airport vaker last van de mist dan op andere vliegvelden. Dat probleem moet worden opgelost als in 2027 nieuwe apparatuur in gebruik wordt genomen waardoor er dan ook in dichte mist gevlogen kan worden.

Ook vluchten op Rotterdam The Hague Airport zijn geannuleerd of vertraagd. Het gaat om enkele vluchten naar onder meer Alicante en Barcelona. Regionale omroep Rijnmond spreekt van een vliegtuigstoelendans. Vanwege de mist wijken vliegtuigen sinds gisteravond uit naar luchthavens in de buurt. Daardoor staan vliegtuigen nu bij andere vliegvelden dan gepland en kunnen vertreklocaties afwijken.

Vanwege de mist heeft het KNMI code geel afgegeven voor de provincies Limburg, Noord-Brabant, Zeeland en Zuid-Holland. Het zicht is plaatselijk minder dan 200 meter, in Zeeland lokaal 50 meter, meldt Omroep Zeeland. De mist zal in de loop van de ochtend geleidelijk oplossen, maar in Zeeland kan de mist tot het begin van de middag blijven hangen.

Syrische asielzoekers die tussen 2014 en 2016 een verblijfsvergunning kregen, maakten een slechte start in de maatschappij. Door het vele verhuizen en het lange verblijf in de opvang hadden ze een kleinere kans op (betaald) werk dan asielzoekers die korter in de opvang verbleven. De negatieve effecten daarvan zijn jaren later nog merkbaar, blijkt uit onderzoek.

Het onderzoek is uitgevoerd door het Wetenschappelijk Onderzoeks- en Datacentrum (WODC), de Erasmus Universiteit, het CBS en het RIVM.

Een representatieve groep oorlogsvluchtelingen uit Syrië is langere tijd voor het onderzoek gevolgd. De situatie van deze Syriërs is ten dele vergelijkbaar met die van asielzoekers in de opvang nu, zegt WODC-onderzoeker Kasper Otten. "Al lijkt het erop dat asielzoekers nu nog langer in de opvang moeten blijven."

De duur van het verblijf in COA-locaties, het aantal verhuizingen tijdens de opvangperiode en het afronden van de inburgering hebben alle drie invloed op de snelheid waarmee statushouders uit de bijstand doorstromen naar werk.

Elke maand extra die een mannelijke asielzoeker in de opvang verblijft, vertraagt de snelheid waarmee hij een baan vindt, blijkt uit het onderzoek. Die effecten zijn twee jaar na het verlaten van de opvang nog merkbaar..

Vrouwen die twee keer zijn verhuisd hebben een 34 procent lagere kans om de bijstand te verlaten (voor werk) dan vrouwen die niet zijn verhuisd tijdens de opvangperiode. Mannen die drie of meer keer zijn verhuisd hebben een 32,3 procent lagere kans om de bijstand te verlaten dan mannen die niet zijn verhuisd. Die verschillen zijn tot zeven jaar later nog merkbaar.

Effecten beleid

Dat Syrische statushouders vaak onder hun niveau werken, bleek al uit eerder onderzoek. Nu is ook onderzocht wat het inburgeringsbeleid, opvangbeleid en spreidingsbeleid voor effect hebben op de kansen op werk, deelname aan de maatschappij en de psychische gezondheid.

Wie lang in de opvang zit, begint later met inburgeren en krijgt later werk. Door het lange wachten verliezen mensen vaardigheden en kennis. Daarnaast zijn er ook fysieke gevolgen zoals slijtage en veroudering, zeggen de onderzoekers.

Die pleiten daarom voor een kortere opvangperiode en het actief aanbieden van dagbesteding in de opvang, zoals (begeleiding naar) werk of vrijwilligerswerk. Dat advies staat haaks op de plannen van het kabinet, dat pleit voor 'versoberde opvanglocaties'.

"Actieve opvang. met de mogelijkheden om taallessen te volgen, te werken of vrijwilligerswerk te doen, heeft een langdurig positief effect op het leren van de Nederlandse taal en het vergroot de kans op werk", zegt WODC-onderzoeker Otten.

Nizar Karkout (66), die in 2015 naar Nederland kwam met zijn vrouw, heeft daar ervaring mee. In Syrië hadden zij een ingenieursbureau, maar in Nederland moest hij eerst twee jaar lang wachten in de opvang voordat hij uitsluitsel kreeg of hij kon blijven. "Voor mij maakte het veel uit, die twee jaar. Daarna moet je nog drie jaar inburgeren. Ik heb het sneller gedaan om een baan te krijgen, anders moet ik al met pensioen."

Karkout verbleef in meerdere noodopvanglocaties voordat hij terecht kwam in een azc in Arnhem waar hij twee keer per week Nederlandse les kreeg en daarnaast zelf Nederlands ging leren, zoals 54 procent van de asielzoekers doet. Ook ging hij vrijwilligerswerk doen voor VluchtelingenWerk Nederland.

Een baan was voor Karkout belangrijk: "Thuis zitten betekent dat je lui wordt en het is niet goed voor je geestelijke gezondheid. Je moet iets doen. Collega's hebben, met mensen praten, dat is belangrijk, anders gaat je brein achteruit. Meedoen in de maatschappij, belasting betalen, geen uitkering krijgen, onafhankelijk worden: een baan betekent dat je kan gaan waar je wilt, je bent vrij."

Karkout werkt nu bij de fietsenstalling op het Centraal Station in Leiden.

Grote regionale verschillen

Als gevolg van de Syrische burgeroorlog komen jaarlijks duizenden vluchtelingen naar Nederland. Als de Syriërs in Nederland mogen blijven, krijgen ze een woonplek toegewezen. Ze kunnen niet zelf bepalen waar ze gaan wonen.

Dit spreidingsbeleid van de overheid leidt ertoe dat niet iedere statushouder een even grote kans heeft op het vinden van een betaalde baan, blijkt uit het onderzoek. Het aantal beschikbare (en geschikte) banen verschilt namelijk per regio. Statushouders kunnen het beste gaan wonen in regio's waar de kans op een baan het grootst is.

Bestuursvoorzitter Herna Verhagen stapt op bij PostNL. Ze vertrekt in april, na de vergadering van aandeelhouders.

Verhagen werd in 2012 benoemd tot topvrouw van PostNL. Het bedrijf laat weten dat het voor Verhagen een persoonlijke afweging is om te vertrekken. Zelf zegt ze in een persverklaring: "Het was en is een eer. Ik ben dankbaar voor de vele kansen en het vertrouwen dat ik heb gekregen."

De huidige financiële topman, Pim Berendsen, wordt de opvolger van Verhagen. Het bedrijf zegt daarmee te kiezen voor stabiliteit en continuïteit. Verhagen en Berendsen hebben jarenlang samengewerkt.

Post versturen mogelijk duurder

Het vertrek van Verhagen komt op de dag van de publicatie van de cijfers over het derde kwartaal van 2024. Daarin spreekt PostNL teleurstelling uit over de Tweede Kamer die de postbezorgingswet vooralsnog niet wil aanpassen.

PostNL heeft de wettelijke taak om vijf dagen per week binnen één dag dagelijks post te bezorgen. Volgens het postbedrijf is dat niet meer realistisch omdat er steeds minder brieven en andersoortige post wordt verstuurd. Op termijn wil het bedrijf ook de bezorgtermijn van brievenpost eerst naar twee, en later naar drie dagen verlengen.

Het bedrijf overweegt onder meer om het versturen van post weer duurder te maken.

"Deze maatregelen zijn onvermijdelijk om een toekomstbestendige en financieel gezonde postdienst te waarborgen die betrouwbare bezorging voor iedereen in Nederland garandeert, en die aan tienduizenden mensen baanzekerheid biedt."

Tussen Den Haag en Rotterdam rijden er nagenoeg de hele dag minder treinen door storingen. In de ochtendspits lag het treinverkeer helemaal stil tussen de stations Den Haag Hollands Spoor en Delft. De verstoring duurde tot 09.30 uur. Daarna is het treinverkeer weer geleidelijk aan opgestart, met minder treinen dan normaal. Dat duurt nog tot zeker 19.15 uur.

ProRail zegt dat er vannacht na werkzaamheden meerdere storingen zijn vastgesteld op het spoor. Aanvankelijk zouden er vanaf 07.15 uur weer treinen gaan rijden, maar dat bleek niet haalbaar.

Door de storingen is het op andere trajecten extra druk, zoals vanaf Schiphol naar Rotterdam Centraal en rond Den Haag. De NS adviseerde reizigers rond Den Haag vanochtend de tram te pakken. Ook werden er bussen ingezet.

Afgelopen weekend lag het treinverkeer tussen de twee grote steden al stil. Het was het laatste weekend van de werkzaamheden aan het spoor tussen beide steden.

Een onderzoekscommissie van de gemeenteraad in Almere begint vandaag met een raadsenquête over de Floriade. De raad heeft daartoe opdracht gegeven omdat ze wil weten hoe de wereldtuinbouwtentoonstelling van 2022 zo kon mislukken.

Een raadsenquête is vergelijkbaar met de parlementaire enquête in de Tweede Kamer. Het is het belangrijkste instrument dat de gemeenteraad kan inzetten bij het uitoefenen van zijn controlerende taak.

De komende drie weken worden vijftien getuigen onder ede verhoord in de raadzaal van Almere. Op de lijst staan onder meer oud-burgemeesters, oud-wethouders en ambtenaren. Getuigen uit het openbaar bestuur zijn bij wet verplicht om te verschijnen.

Voor betrokkenen van buiten de gemeente, bijvoorbeeld bestuurders van Floriade BV (het bedrijf achter de tentoonstelling), geldt die verplichting niet. Oud-burgemeester van Almere Annemarie Jorritsma wordt vandaag als eerste gehoord.

Tegenvallers

De Floriade in Almere werd twee jaar geleden gehouden. Het evenement stuitte op tal van tegenvallers en liep uit op een debacle. Bij aanvang werd gesproken over 2 miljoen betalende bezoekers, uiteindelijk kwamen zo'n 694.000 mensen op de tentoonstelling af.

Het evenement heeft de gemeente meer dan 100 miljoen euro gekost, ruim tien keer zo veel als begroot. Ook waren de gemeente en Floriade BV het vaak met elkaar oneens, schrijft Omroep Flevoland.

De problemen rondom de Floriade leidden ertoe dat het Almeerse college opstapte in de zomer van 2022. De bezoekersaantallen vielen zo tegen dat de wethouders "vonden dat ze verantwoordelijkheid moesten nemen".

De Nederlandse Tuinbouwraad (NTR) maakte vorig jaar bekend dat er geen nieuwe editie van de Floriade meer komt. De NTR organiseerde sinds 1960 elke 10 jaar een editie van de tentoonstelling.

De enquêtecommissie moet uitzoeken welke feiten en omstandigheden hebben geleid tot het tegenvallende resultaat. De hoop is dat er lessen uit getrokken kunnen worden.

De commissie gaat zich de komende weken in vier onderwerpen verdiepen. De uitvoering van het project, de samenwerking tussen de gemeente en Floriade BV, de aansturing van het project door het gemeentebestuur en de kosten. Afgelopen voorjaar is de commissie al begonnen met de voorbereidingen van de enquête.

De verhoren vinden plaats in de raadszaal van Almere. Via een livestream en een liveblog bij Omroep Flevoland is de zaak te volgen, maar de raadszaal is ook toegankelijk voor publiek. Het eindrapport van de enquêtecommissie wordt in het voorjaar van volgend jaar verwacht.

Goedemorgen! De Johannes Vermeerprijs 2024 wordt uitgereikt aan illustrator en kinderboekenschrijver Marit Törnqvist. En bekende acteurs, schrijvers en journalisten voeren actie bij de Tweede Kamer tegen de btw-verhoging op cultuur, boeken en kranten.

Eerst het weer: op de meeste plaatsen is het helder en daarbij vrij koud. Landinwaarts liggen de minima tussen -1 en +2 graden en daarbij ontstaat regionaal nevel of grondmist, met name in het oosten en zuidoosten. Verder opnieuw flinke zonnige perioden. Het wordt 12 graden langs de noordkust tot 14 graden in het zuidwesten.

Ga je de weg op? Hier vind je het overzicht van files en werkzaamheden. Check hier waar wordt gewerkt aan het spoor en waar storingen zijn.

Wat kan je vandaag verwachten? Dit is er vannacht gebeurd:

Zittend president Maia Sandu heeft de verkiezingen gewonnen in Moldavië. Aanvankelijk was sprake van een nek-aan-nekrace tussen de pro-Europese Sandu en de pro-Russische Aleksandr Stoianoglo. Maar met 97 procent van de stemmen geteld was Sandu's voorsprong groot genoeg om de overwinning op te eisen.

"Vandaag hebben jullie een les gegeven in democratie", zei de president in haar overwinningstoespraak. "Vandaag hebben jullie Moldavië gered." De verkiezingen werden overschaduwd door aantijgingen van inmenging en omkoping.

Ander nieuws uit de nacht: En dan nog even dit:

De Spaanse koning Felipe is bij een bezoek aan het overstromingsgebied bij Valencia bekogeld met modder, flessen en stokken. Op veel plekken in het overstromingsgebied is onvrede over de hulpverlening na de ramp, die meer dan 200 levens heeft geëist.

Toen hij met zijn gevolg over straat liep om de schade te zien, werden ze door een boze menigte uitgescholden. Zo werd er "moordenaar", "klootzak" en "ga weg" geschreeuwd.

Fijne maandag!