NOS Nieuws - Algemeen

De Filipijnen zetten zich schrap voor een van de zwaarste orkanen van het jaar. Ragasa is onderweg met windsnelheden van 215 kilometer per uur en de verwachting is dat die oplopen tot 265 kilometer per uur.

De orkaan ligt nu ten oosten van het eiland Calayan, in het noorden van de Filipijnen. Duizenden mensen zijn geëvacueerd en scholen zijn dicht in tientallen provincies in de noordelijke regio Luzon. Op veel plekken is de elektriciteit al uitgevallen, vliegverkeer en veerboten zijn stilgelegd.

Weerdiensten hebben gewaarschuwd dat kustgebieden onder water kunnen lopen, door golven tot drie meter hoog.

Ook Taiwan en Hongkong krijgen naar verwachting te maken met Ragasa. De orkaan komt in de loop van de week aan land in China.

Ook daar worden voorzorgsmaatregelen getroffen. In Hongkong slaan inwoners extra eten in en er worden zandzakken uitgedeeld om overstromingen tegen te gaan. De autoriteiten in Macau, dat even ten westen van Hongkong ligt, hebben inwoners opgeroepen zich klaar te maken voor vertrek.

In het Chinese Guangdong, de dichtstbevolkte provincie van het land, blijven veel scholen, bedrijven en overheidsgebouwen dicht. Ook het openbaar vervoer is in verschillende steden stilgelegd.

De Raad van State heeft vernietigende kritiek op het kabinetsplan om de voorrang voor statushouders op sociale huurwoningen te schrappen. Het gaat om een voorstel van demissionair minister Keijzer (BBB) dat ervoor moet zorgen dat er meer betaalbare woningen komen. Het uitgangspunt is dat vluchtelingen alleen vanwege hun status geen voorrang meer mogen krijgen.

Volgens de Raad van State, het belangrijkste juridische adviesorgaan van de regering, leidt het voorstel tot ongelijke behandeling en dat is in strijd met de Grondwet. Het advies aan het kabinet is dan ook om het voorstel niet in te dienen bij de Tweede Kamer.

Keijzer heeft al laten weten dat ze het wetsvoorstel toch gaat indienen. Ze is niet verbaasd over het advies van de Raad van State. "Dat is een beetje hoe de discussie in Nederland gevoerd wordt. En dat is jammer." Over het oordeel 'ongrondwettelijk' zegt ze: "De Grondwet is geen wiskunde, er staat ook in dat ik zorg moet dragen voor volkshuisvesting voor Nederlanders."

'Niet realistisch'

Statushouders, oftewel asielzoekers die een verblijfsvergunning hebben gekregen en dus in Nederland mogen blijven, hebben volgens de Raad van State "een ongunstige uitgangspositie op de woningmarkt". Omdat ze zich pas na binnenkomst in Nederland kunnen inschrijven voor een woning, komen ze automatisch onderaan de wachtlijst te staan.

Het voorstel van Keijzer ontneemt gemeenten de mogelijkheid om die achterstand te compenseren en dat leidt tot ongelijke behandeling. Gemeenten kunnen met zogenoemde 'urgentiecategorieën' de verdeling van sociale huurwoningen bepalen.

De Raad van State schrijft dat de regering weliswaar maatregelen heeft aangekondigd om de positie van statushouders op de woningmarkt te verbeteren, maar noemt het "niet realistisch" om te verwachten dat die maatregelen op tijd effect hebben. "Vergunninghouders blijven daardoor op achterstand staan."

Keijzer: Nederlanders nu op achterstand

Volgens minister Keijzer is het juist andersom: op dit moment staan Nederlandse woningzoekenden op achterstand. Statushouders hebben na veertien weken in beginsel recht op een sociale huurwoning, terwijl de wachtlijsten voor andere woningzoekenden soms meer dan twaalf jaar zijn.

"Gelijke gevallen gelijk behandelen kan niet als resultaat hebben dat Nederlandse woningzoekenden ongelijk worden behandeld", zegt ze. Statushouders moeten maar bij familie intrekken, hun werkgever vragen om huisvesting, of met andere statushouders een dak boven het hoofd vinden. "Dat vragen we ook van Nederlandse woningzoekenden."

Van het aantal sociale huurwoningen dat vrijkomt, gaat volgens opvangorganisatie COA gemiddeld 6 tot 10 procent naar statushouders.

Keijzer gaat het advies van de Raad van State nog wel goed bestuderen en van een reactie voorzien. Of ze nog wijzigingen gaat aanbrengen kan ze niet zeggen. "Maar dat het verbod op voorrang voor statushouders er moet komen, daar ben ik van overtuigd."

PVV-plan

Het plan van BBB-minister Keijzer staat los van een ander voorstel van de PVV om asielzoekers met een verblijfsvergunning onder geen enkele omstandigheid nog een urgentieverklaring te geven voor een sociale huurwoning. Ook niet als er sprake is van een noodsituatie als dakloosheid of huiselijk geweld; gronden waarop niet-statushouders wel voorrang kunnen krijgen.

Dat PVV-plan is al aangenomen door de Tweede Kamer, maar Keijzer heeft daarvan gezegd dat ze het alsnog wil schrappen, omdat het volgens haar discriminerend en daarom juridisch onhoudbaar is.

Raad van State wordt toch niet opgesplitst

De Raad van State wordt toch niet opgesplitst, blijkt uit de begroting van het ministerie van Justitie en Veiligheid, die Trouw heeft uitgeplozen. De miljoenen die ervoor waren gereserveerd, gaan naar extra gevangeniscapaciteit.

Dit kabinet wilde de afdeling bestuursrecht "verzelfstandigen" met het idee dat het niet wenselijk is dat de Raad van State de regering adviseert over wetgeving en tegelijk de hoogste bestuursrechter van het land is. Het uit elkaar halen van die taken zou de onafhankelijkheid van de bestuursrechtspraak ten goede komen.

Dat de splitsing nu niet doorgaat, is tegen de zin van de Tweede Kamer. In juni werd nog een motie aangenomen met een oproep aan het kabinet om nog dit jaar met een splitsingsvoorstel te komen.

Na de grootschalige rellen in Den Haag zegt politievakbond ACP dat de Mobiele Eenheid (ME) over te weinig middelen beschikt. De vakbond roept de politiek op om de wapenuitrusting van agenten uit te breiden, juist om te voorkomen dat er wordt geschoten.

"Godzijdank is er geen gebruik gemaakt van het vuurwapen, maar het heeft niet veel gescheeld", zegt Patrick Fluyt, bestuurder bij ACP. "De collega's zijn doelbewust aangevallen. Er is geprobeerd collega's te isoleren en ernstig letsel toe te brengen. Het is aan de professionaliteit van de ME'ers te danken dat er niet is geschoten."

De ME wordt gevormd door reguliere agenten en kan worden opgeroepen bij grootschalige evenementen, demonstraties en voetbalwedstrijden met als doel de openbare orde te bewaken.

Fluyt legt uit dat de mobiele eenheid op dit moment gebruik kan maken van een lange wapenstok en bij ernstigere incidenten snel uitkomt bij het dienstwapen. "Dat is een dilemma waar veel collega's mee te maken hebben."

Extra middel nodig

De politievakbond pleit daarom voor een extra middel waarmee agenten relschoppers op afstand kunnen houden. "Ik hoor mensen over een luchtdrukwapen of een zogenoemde beanbag, waarmee je mensen kunt aanschieten en forse pijn kunt toedienen, waardoor ze stoppen met wat ze aan het doen zijn."

Met een beanbag worden zakjes met loden kogeltjes afgeschoten met de bedoeling om iemand uit te schakelen zonder blijvend letsel. De impact is vergelijkbaar met een klap van een professionele bokser. Alleen arrestatieteams mogen nu gebruik maken van de beanbag, ook bekend als stunbag of klapkogel.

Middelen als een pepperspray of een taser gaan volgens Fluyt niet helpen. "Pepperspray kan zich ook tegen je keren en dan ben je in de problemen omdat je zelf niets meer ziet."

Een taser is volgens Fluyt vooral behulpzaam in andere noodgevallen. "Als je iemand tasert, ben je verplicht diegene vervolgens ook hulp toe te dienen. Je kunt je dan voorstellen dat de overige honderd personen die je aanvallen denken: dit is de kans. Je bent je als ME'er dan niet bewust van je omgeving. Dus dat is heel ongewenst en heel gevaarlijk."

Tientallen aanhoudingen

Rond de rellen van afgelopen weekend in Den Haag zijn zeker 37 mensen aangehouden. Van hen zullen er 27 morgen worden voorgeleid. De verwachting is dat er nog meer arrestaties zullen volgen. Bij de rellen zijn in elk geval vier agenten en zeven journalisten gewond geraakt.

Zo ging het er zaterdag aan toe:

Fluyt, zelf ook werkzaam als ME'er, zegt met afgrijzen te hebben gekeken naar de beelden. "Ga er maar aanstaan. Je komt uit de bus en gasten rennen doelbewust op je af. Je slaat het van je af met als doel om heelhuids weer die bus in te gaan. Dit had niks te maken met het faciliteren of begeleiden van een demonstratie. Dit is pure agressie gericht op mijn collega's."

Anti-immigratieprotest

De demonstratie op het Malieveld was een anti-immigratieprotest, georganiseerd door de 26-jarige Els Noort, die zichzelf online 'Els Rechts' noemt. Het protest verliep aanvankelijk vreedzaam, maar de sfeer sloeg al snel om. Demonstranten blokkeerden de naastgelegen snelweg A12 en daarna kwam het tot confrontaties met de politie, waarbij er met stenen en flessen naar agenten werd gegooid.

Ook werden er antisemitische leuzen geroepen, werd de Hitlergroet gebracht en waren er omstreden vlaggen te zien, zoals de Prinsenvlag. Dat is een oranje-wit-blauwe vlag die werd gebruikt door de NSB.

Gemeenteraad Den Haag praat woensdag over rellen

De gemeenteraad van Den Haag praat woensdag over de rellen van zaterdag in de stad. Het zal dan onderdeel zijn van een groter debat over veiligheid in de stad. Het debat staat gepland om 13.30 uur.

Defensie zoekt de komende vier weken elke dag naar niet-ontplofte vliegtuigbommen op Eindhoven Airport. De zoektocht is nodig ter voorbereiding van de renovatie van de start- en landingsbaan in 2027. Uit onderzoek met een soort grote metaaldetector bleek eerder dat er 37 'verdachte voorwerpen' in de grond zitten, allemaal in de buurt van de start- en landingsbaan.

Eindhoven Airport maakt gebruik van dezelfde baan als de militaire vliegbasis. Maar reizigers gaan als het goed is weinig merken van de werkzaamheden. De vluchten van en naar de luchthaven gaan gewoon door. "Hooguit zijn sommige activiteiten op het luchthaventerrein misschien zichtbaar voor publiek", zegt Misja Woudt van Vliegbasis Eindhoven tegen Omroep Brabant.

Als er bommen worden gevonden, zullen die 's nachts tot ontploffing worden gebracht omdat er dan geen vliegverkeer is. Omwonenden kunnen dat merken. "Mensen zullen ongetwijfeld denken dat er een lichte aardbeving is", zegt Woudt. "Het huis gaat niet schudden, maar ze voelen iets van een trilling."

Bombardementen WO II

De komende weken worden zo'n tweeduizend plekken in de grond onderzocht omdat er metaal is gedetecteerd. "Dan gaat het om een klein stukje metaal, zoals een schroef, een spijker of een bierdopje", vertelt majoor Stefan, hoofd infrastructuur bij Defensie.

Op 37 plekken ligt er een mogelijk explosief. "Dat kan van alles zijn", aldus de majoor. "Het is een stuk metaal, dus het kan onderdeel van de munitie zijn, maar het kan ook een bouwhelm zijn. Of een oude fiets."

Dat er zo veel onder de grond ligt, komt doordat het vliegveld tijdens de Tweede Wereldoorlog in handen was van de Duitsers. "De geallieerden bombardeerden het vliegveld en de Duitsers wilden het blijven gebruiken", vertelt Stefan. "De kraters van de bommen werden meteen gevuld. Alles wat in de buurt lag, gooiden ze gewoon in het gat om het weer vlak te maken. Daarna konden ze weer verder."

De werkzaamheden moeten half oktober zijn afgerond. Bij de uiteindelijke renovatie in 2027 gaan de start- en landingsbaan ruim vijf maanden dicht.

Geïnteresseerd in de Tweede Wereldoorlog?

Abonneer je dan hier op de NOS-nieuwsbrief.

De ontzetting is groot in Capelle aan den IJssel, een dag nadat de politie een 15-jarige verdachte van een beroving doodschoot. Het incident gebeurde 's middags bij een vestiging van McDonald's.

"Er waren op dat moment natuurlijk veel gasten aanwezig, onder wie veel jonge kinderen", vertelt burgemeester Joost Manusama. "Het was zondag, dus er waren veel gezinnen. Alle mensen zijn heel erg geschokt: de getuigen en nabestaanden, maar ook de betrokken politiemensen."

Volgens Manusama is er slachtofferhulp voor hen geregeld. "Ik roep ook iedereen die daar behoefte aan heeft op om contact op te nemen."

De burgemeester kan nog weinig zeggen over de gebeurtenissen. De Rijksrecherche doet op dit moment onderzoek zoals gebruikelijk is bij wapengebruik door agenten waarbij gewonden of doden vallen. "Ik vind het belangrijk dat dat zorgvuldig gebeurt en roep iedereen op om niet te speculeren."

De doodgeschoten verdachte kwam uit Gouda. Burgemeester Manusama heeft daarom contact gehad met zijn ambtgenoot in die gemeente. "Ook hij is erg geschrokken en ook daar is de impact groot."

Jongerenproblematiek

De burgemeester van Capelle erkent dat zijn plaats te maken heeft met jongerenproblematiek. Hij ziet dat jonge mensen in de criminaliteit terecht kunnen komen. "Dat is zeer zorgelijk."

Manusama ziet dat jongeren steeds vaker naar wapens grijpen, zoals messen, maar ook vuurwapens. "Daardoor lijkt het geweld dat plaatsvindt ook heftiger te worden."

"We zijn daarmee bezig", benadrukt Manusama. "We zijn actief samen met scholen, jongerenwelzijnsorganisaties, politie en handhavers. We proberen goed in contact te staan met de jongeren, maar begrenzen en straffen ook indien nodig."

Fatbike

Aan het schietincident bij McDonald's ging een beroving met een vuurwapen vooraf. Daarbij zou een fatbike zijn buitgemaakt. Toen agenten arriveerden was de verdachte al op de vlucht geslagen. Later troffen ze hem aan in de buurt van de fastfoodzaak. Daar probeerde de politie hem aan te houden met een benaderingstechniek voor gevaarlijke personen.

Volgens de politie is de verdachte meerdere keren gewaarschuwd, maar heeft hij daar niet naar geluisterd en is hij weggerend. Daarna heeft de politie op hem geschoten.

Goedemorgen! De Verenigde Naties komen vanaf vandaag samen in New York en zullen spreken over de erkenning van de Palestijnse staat. Nederland speelt vanavond tegen Israël tijdens het EK honkbal in Rotterdam.

Eerst het weer: vandaag zijn er flinke perioden met zon, afgewisseld met enkele wolken en een bui. Die bui kan met name in de kustprovincies vallen. Bij een matige tot vrij krachtige noordenwind wordt het 16 tot 17 graden.

Ga je op pad? Hier vind je het overzicht van wegwerkzaamheden en hier lees je over de situatie op het spoor.

Wat kun je vandaag verwachten? Wat heb je gemist?

Ruim 63.000 mensen zijn gisteravond bijeengekomen in een stadion in de Amerikaanse staat Arizona voor de uitvaart van de vermoorde conservatieve activist Charlie Kirk. Verschillende conservatieve en religieuze leiders spraken hen toe. Onder hen de Amerikaanse president Trump, vicepresident Vance en Kirks weduwe Erika Kirk.

De herdenkingsdienst, die door Kirks conservatieve jongerenorganisatie Turning Point USA werd georganiseerd, had de sfeer van een religieuze dienst en politieke bijeenkomst. Op de uitvaart was zo'n beetje de volledige conservatieve top van de VS aanwezig. Naast Trump en Vance waren ook andere leden uit het kabinet aanwezig, net als prominente rechtse mediamakers en andere invloedrijke figuren uit de MAGA-beweging.

Trump was de laatste die het publiek toesprak. "Hij is nu een martelaar voor de vrijheid van Amerika", zei de president in zijn eerbetoon. "Ik weet dat ik vandaag namens iedereen hier spreek als ik zeg dat geen van ons Charlie ooit zal vergeten. En ook de geschiedenis zal dat nu niet doen."

Ander nieuws uit de nacht: En dan nog even dit:

Vietnam is uitgeroepen tot winnaar bij Intervision, het songfestival dat Rusland nieuw leven in heeft geblazen en bedoeld is om "traditionele waarden" te propageren. Bekijk hieronder een impressie van het evenement, met deelnemers uit tal van landen:

Fijne week!

Om de opwarming van de aarde te beperken tot 1,5 graad, moeten er veel minder fossiele brandstoffen geproduceerd worden dan nu het plan is. De productie moet daarvoor drastisch omlaag, maar landen doen het tegenovergestelde. De productie ligt maar liefst 120 procent hoger dan het maximale niveau waarmee dat doel nog gehaald kan worden.

Die conclusie trekken onderzoekers van het Stockholm Environment Institute, IISD en Climate Analytics bijna tien jaar na het sluiten van het Klimaatverdrag van Parijs in een nieuw rapport over de 'productiekloof'. Dat is het verschil tussen de (lage) maximale productie die landen eigenlijk zouden moeten hebben als ze serieus zijn over hun klimaatambities en de (hoge) geplande productie die ze in werkelijkheid hebben.

Het is niet voor het eerst dat wordt vastgesteld dat de geplande fossiele productie vele malen te hoog ligt. Twee jaar terug lag de productie nog 110 procent hoger dan mogelijk is als je de 1,5 graad opwarming niet wil overschrijden. Dat inmiddels 120 procent wordt gerapporteerd, leggen de onderzoekers uit als een groeiende kloof tussen de klimaatambities die landen uitspreken en de stappen die ze vervolgens daadwerkelijk zetten.

"Om het 1,5-graaddoel in zicht te houden, heeft de wereld een snelle afname nodig in het aantal investeringen in kolen, olie en gas", zegt mede-hoofdauteur Emily Ghosh van het Stockholm Environment Institute in de VS. "Die middelen zouden moeten gaan naar een energietransitie die gelijkheid en rechtvaardigheid centraal stelt."

Bij de verbranding van fossiele brandstoffen, bijvoorbeeld steenkool en olie, komt het broeikasgas CO2 vrij. Dat blijft vele duizenden jaren in de atmosfeer zitten en houdt warmte vast van de zon. Doordat de mens sinds ongeveer anderhalve eeuw op steeds grotere schaal fossiele brandstoffen verbrandt, is er veel meer CO2 in de atmosfeer terechtgekomen dan zonder die menselijke invloed. Daardoor neemt de opwarming toe.

"De atmosfeer is een soort badkuip en loopt vol met CO2", legt klimaatwetenschapper Detlef van Vuuren (PBL/Universiteit Utrecht) uit. "Hoe langer je de kraan vol open laat staan, hoe sneller de badkuip volloopt. Wanneer je het dichtdraaien van de kraan uitstelt, verlies je niet alleen tijd om rustig over te gaan naar een nieuw energiesysteem, maar is het zelfs zo dat je minder 'emissieruimte' overhoudt. De lijn moet dan nog scherper omlaag."

Hoe zat het ook alweer met CO2 en de opwarming van de aarde?

Bij het sluiten van het Parijsakkoord (2015) spraken landen met elkaar af om de opwarming van de aarde te beperken tot ruim onder de 2 graden Celsius, en het liefst tot 1,5 graad. De onderzoekers achter dit nieuwste rapport waarschuwen nu dat de geplande productie van fossiele brandstoffen die toezeggingen ondermijnt.

Ook een maximale opwarming van 2 graden raakt volgens de onderzoekers uit zicht met de huidige plannen van de twintig grootste fossiele brandstoffen producerende landen: daarvoor ligt de geplande productie van tot 2030 nog 77 procent te hoog.

Veel te veel steenkool

De diepste kloof tussen de klimaatambities en geplande productie zien de onderzoekers bij de productie van steenkool. De kolenproductie krimpt weliswaar veel sneller dan de productie van andere brandstoffen, maar alsnog ligt het niveau zo'n 500 procent te hoog om de 1,5 graad opwarming in zicht te houden.

Voor de productie van olie is de kloof aanzienlijk kleiner, maar nog steeds fors: 33 procent. Ook voor gas zit er flink wat ruimte tussen de ambities en de werkelijkheid. Die productie ligt 91 procent te hoog, al laat een te hoge gasproductie zich deels verklaren doordat gas vanwege zijn lagere CO2-uitstoot ook wordt gebruikt als 'transitiebrandstof'.

"Er zijn ook nog wel paden denkbaar waarbij je nog langer gas blijft gebruiken, mogelijk door de uitstoot op te vangen en onder de grond te stoppen", zegt Van Vuuren. "Dus voor gas is het ietsje lastiger te zeggen welk pad precies in lijn met Parijs is. Maar ook daarvoor geldt dat je er op de lange termijn gewoon vanaf wil."

De onderzoekers vergeleken de 20 grootste fossiele brandstoffen producerende landen. Nederland produceert ook nog fossiel, maar valt buiten die 20:

Het rapport over de 'productiekloof' komt op het moment dat industrie- en energiepolitiek wereldwijd een groot thema zijn, veel meer dan in 2015 toen het Parijsakkoord werd getekend. Meer gebruik van fossiele brandstoffen kán ten goede komen van de energie-onafhankelijkheid van een land, en daar hechten landen veel meer dan destijds aan.

Ook klimaatwetenschapper Van Vuuren ziet dat, maar brengt daar tegenin dat het gebruik van hernieuwbare energie dat net zo goed doet. "Juist vanwege het feit dat je die fossiele brandstoffen moet importeren, breng je je energiezekerheid dus verder op orde wanneer je van fossiel afgaat."

Op de door Rusland geannexeerde Krim zijn drie doden en zestien gewonden gevallen na een Oekraïense droneaanval, zeggen het lokale bestuur en het Russische ministerie van Defensie.

De aanval was gericht op een luxe vakantiepark, dat gebruikt zou worden door Russische hoogwaardigheidsbekleders. Naar verluidt heeft president Poetin het resort geregeld bezocht.

De Oekraïense krant Kyiv Independent meldt op basis van informatie op de berichtenapp Telegram dat er "zeer belangrijke gasten" aanwezig waren op het park Foros toen het werd aangevallen.

Militaire doelen

Oekraïne valt geregeld militaire doelen aan in door Rusland bezet gebied en in Rusland zelf. Defensie in Rusland zegt dat zich "absoluut geen militaire doelen" op het park bevonden.

Rusland heeft vanochtend vroeg ook opnieuw doelen in Oekraïne aangevallen. In de zuidoostelijke stad Zaporizja kwamen daarbij drie mensen om het leven. Volgens de gouverneur waren er tien inslagen in appartementencomplexen en woonhuizen. Geen daarvan was een militair doel, zegt gouverneur Fedorov.

Ook in de regio Kyiv en in Soemy, dicht bij de Russische grens in het noorden, waren aanvallen door Rusland. In totaal lanceerde Rusland volgens Oekraïne meer dan 140 drones. Daarvan zouden er 132 zijn onderschept.

Natuurbeschermers vieren vandaag Wereld Neushoorn Dag, een dag die in het leven is geroepen om aandacht te vragen voor de bescherming van de diersoort. Ondanks tientallen jaren van inspanning om de diersoort te redden, wordt er in Zuid-Afrika gemiddeld iedere dag een neushoorn gedood voor zijn hoorn. Op de illegale markt kan die meer opleveren dan goud.

In Zuid-Afrika leven de grootste neushoornpopulaties ter wereld. Het land ziet zichzelf als de hoeder van hun toekomst. Ruim 2000 van de wereldwijd nog overgebleven zwarte neushoorns en 12.000 tot 13.000 van de ongeveer 15.000 zuidelijke witte neushoorns leven in Zuid-Afrika.

Bijna dertig jaar geleden werd de zwarte neushoorn bestempeld tot 'kritiek bedreigd'. Zo'n 25 jaar eerder was zijn zuidelijke witte neef bijna uitgestorven. Die soort geldt nu als 'gevoelig', na een opmerkelijk herstel in populatie, mede door de inzet van Zuid-Afrika. Dat land speelt een sleutelrol in het behoud van de diersoorten. Tegelijkertijd is het land het epicentrum van de georganiseerde misdaad rond stroperij.

195 gedood in eerste helft 2025

De dieren leven zowel in nationale parken als in privéreservaten, zoals het Dinokeng Game Reserve, in het noordoosten van het land. Door samenwerking tussen overheid en particuliere eigenaren is het aantal jaarlijks gestroopte neushoorns de afgelopen tien jaar gedaald van ruim duizend naar 420 in 2023. Toch werden er dit jaar in de eerste helft al 195 neushoorns gedood, volgens het Zuid-Afrikaanse ministerie van Milieu.

"Zeg nooit tegen een ranger dat we deze oorlog niet gaan winnen", zegt Marius Fuls, ranger en natuurbeschermer in Dinokeng tegen persbureau AP. "Als wij ophouden te geloven dat dit kan, dan hebben we verloren. Wij zijn de laatste dunne groene lijn tussen de neushoorn en uitsterven."

Exacte aantallen van de dieren houdt het wildreservaat geheim, net als specifieke details over de beveiliging tegen stropers. Het zijn de standaardprotocollen geworden in soortgelijke gebieden in het land, zodat stropers niets wijzer worden.

Wat wel duidelijk is, is dat speciale antistroperijteams steeds geavanceerdere middelen inzetten. Drones, nachtzichtapparatuur, radars, bewegingssensoren, AI en speurhonden worden allemaal gebruikt in de strijd tegen de misdaad. In Dinokeng dragen de neushoorns zenders, zodat rangers hun locatie weten.

Radioactief materiaal

Sommige reservaten verwijderen de hoorn van de dieren om ze zo minder aantrekkelijk te maken. En vorige maand werd een project gestart om kleine hoeveelheden radioactief materiaal in de hoorns te injecteren. Zo worden ze onbruikbaar en makkelijk te detecteren bij smokkel.

In deze video zie je hoe dat gaat en welke voordelen de praktijk heeft:

Wereld Neushoorn Dag werd in 2010 in het leven geroepen om aandacht te vragen voor het verdwijnen van leefgebied en de dreiging van stroperij voor alle vijf neushoornsoorten.

De drie Aziatische soorten verkeren in nog grotere nood: er zijn iets meer dan 4000 Indische neushoorns, slechts zo'n 50 Javaanse en minder dan 50 Sumatraanse neushoorns over, aldus de International Rhino Foundation.

In de grote steden van Brazilië zijn tienduizenden mensen de straat opgegaan om te protesteren tegen wetsvoorstellen die oud-president Bolsonaro en federale parlementsleden moeten beschermen tegen vervolging door de rechter. Persbureau Reuters spreekt van de grootste linkse demonstraties in het Zuid-Amerikaanse land in jaren.

Aanleiding vormden recente stemmingen in het parlement. Het Braziliaanse lagerhuis nam dinsdag een wetsvoorstel aan waardoor het moeilijker wordt om parlementariërs te arresteren of strafrechtelijk te vervolgen. Een dag later stemde het lagerhuis in met het versneld behandelen van een voorstel dat kan leiden tot gratie voor Bolsonaro, zijn bondgenoten en honderden veroordeelde aanhangers.

Oud-president Bolsonaro kreeg eerder deze maand een gevangenisstraf van 27 jaar opgelegd voor een couppoging. Begin 2023 bestormden zijn aanhangers overheidsgebouwen na zijn nederlaag bij de presidentsverkiezingen.

In steden in heel Brazilië gingen mensen de straat op:

De demonstraties werden georganiseerd door artiesten, sociale bewegingen, vakbonden en politieke partijen. Linkse organisaties hadden tot dusverre moeite om veel mensen op de been te krijgen rond de veroordeling van Bolsonaro, anders dan rechts in het land.

Druk op Congres

De aantallen demonstranten deden gisteren niet onder voor de rechtse demonstraties tegen de straf van Bolsonaro, waardoor de tweedeling in het land sterker wordt benadrukt. Volgens schattingen van de Universiteit van São Paulo en de non-profitorganisatie More in Common namen 42.400 mensen deel aan de protesten in São Paulo en 41.800 in Rio de Janeiro. Onderzoekers gebruikten dronebeelden om de aantallen te schatten.

"Normaal gesproken zijn rechtse mobilisaties drie keer zo groot als die van de linkse kant", zegt de directeur van een politiek denktank tegen persbureau AP. "In de afgelopen maanden is dat patroon veranderd." Volgens hem hebben de steun van de rechtse oppositie aan de door Trump opgelegde handelstarieven en de grondwetswijziging linkse partijen "weer de straat op gebracht".

"Ik hoop dat de opkomst vandaag groter is dan die van de rechtse betoging, zodat we druk op het Congres kunnen uitoefenen", zegt een betoger tegen Reuters.

De man droeg een T-shirt met daarop "1964 Nooit meer", een verwijzing naar de coup die leidde tot een militaire dictatuur van twintig jaar. "Met Bolsonaro stonden we heel dicht bij een coup. Ik was jong in 1964, maar ik had nooit gedacht dat we opnieuw zo dicht bij een dictatuur zouden komen."

Correspondent Latijns-Amerika Nina Jurna:

"In veel grote steden ging het protest gepaard met muziek en optredens van grote Braziliaanse artiesten. In Rio de Janeiro kwamen mensen massaal samen rondom het strand van Copacabana. Op enig moment stonden vier wereldberoemde artiesten, inmiddels op leeftijd, op het podium voor tienduizenden mensen: Gilberto Gil, Caetano Veloso, Chico Buarque en Djavan.

Een aantal van deze zangers behoorden tijdens de militaire dictatuur in Brazilië (1964-1985) tot de zogeheten Tropicalia-groep, een culturele en artistieke protestbeweging die ontstond toen veel artiesten gecensureerd werden en in ballingschap gingen in het buitenland.

Een bijzonder en ontroerend moment was toen de artiesten gezamenlijk het nummer Cálice zongen, waarbij het publiek massaal meezong en veel mensen geëmotioneerd raakten. Dit nummer werd tijdens de dictatuur geschreven door Chico Buarque als kritiek op de repressie waar kunstenaars en artiesten destijds onder gebukt gingen.

Tussen de nummers door werden leuzen gescandeerd als "sem anistia!" (geen amnestie!), verwijzend naar pogingen van de partij van oud-president Bolsonaro en politieke bondgenoten om een amnestiewet door het parlement te krijgen, bedoeld voor de tot 27 jaar celstraf veroordeelde Bolsonaro en zijn aanhangers die op 8 januari 2023 overheidsgebouwen bestormden en vernielden."

De weduwe van Charlie Kirk heeft de uitvaart van haar man aangegrepen om de schutter te vergeven. "Mijn echtgenoot Charlie wilde jonge mannen redden zoals degene die hem vermoordde", zei ze vechtend tegen de tranen. "Die jonge man, ik vergeef hem."

Terwijl ze haar ogen droog depte, barstte het publiek in het stadion in de Amerikaanse staat Arizona uit in ondersteunend applaus. "Haat beantwoord je niet met haat", zei ze ook in haar grafrede.

Onder de ruim 63.000 mensen die een plek hadden gevonden waren veel conservatieve prominenten, zoals Republikeinse politici, mediafiguren, bewindslieden en president Trump zelf.

Minder vergevingsgezind

Trump noemde Kirk een "martelaar voor de vrijheid van de VS". Hij roemde hem omdat hij de discussie opzocht met tegenstanders om zijn conservatieve waarden uit te dragen. "Zijn naam zal nu voortleven tussen de andere grote patriotten."

In zijn toespraak, waarmee de uitvaart werd afgesloten, was Trump een stuk minder vergevingsgezind dan Erika Kirk. Waar andere sprekers vooral Kirk loofden, viel Trump ook "de radicaal-linkse gekken" aan die hij verantwoordelijk houdt voor Kirks dood.

"Hij haatte zijn tegenstanders niet, hij wenste hen het beste toe", zei Trump. "Daar ben ik het niet mee eens. Ik haat mijn tegenstanders. Ik wens hen niet het beste. Sorry Erika."

Ook plaatsvervangend stafchef Stephen Miller had strijdbare woorden voor tegenstanders van Trump. "Je hebt geen idee van de draak die je hebt wakker gemaakt, je hebt geen idee hoe vastberaden wij zullen zijn om deze beschaving te redden, het Westen te redden, deze republiek te redden", zei hij. "Dacht je dat je Charlie Kirk kon doden? Je hebt hem onsterfelijk gemaakt."

Mix van geloof en politiek

De 31-jarige Kirk werd eerder deze maand doodgeschoten op een universiteitsbijeenkomst. Na een klopjacht werd de 22-jarige Tyler Robinson gearresteerd. De verdachte heeft nog geen verklaring afgelegd over zijn motief; Robinson weigert mee te werken aan het onderzoek.

Door zijn dood is Kirk in korte tijd uitgegroeid tot het boegbeeld van rechts Amerika, "de Martin Luther King of JFK van deze generatie", zoals een bezoeker het buiten het stadium verwoordde. Voor progressief Amerika is hij juist controversieel en polariserend, vooral vanwege uitspraken over zwarte Amerikanen, lhbti'ers, moslims en migranten.

De herdenkingsdienst, die door Kirks conservatieve jongerenorganisatie Turning Point USA werd georganiseerd, was een kruising tussen een kerkdienst en campagnebijeenkomst. Door luidsprekers klonk christelijke rockmuziek en overal in de gangen van het State Farm Stadium in Glendale stonden foto's van Kirk opgesteld. Veel bezoekers droegen rood, wit en blauw (de kleuren van de Amerikaanse vlag), zoals de organisatie had gevraagd.

"Voor Charlie zullen we onthouden dat het beter is om rechtopstaand de Verenigde Staten en de waarheid te verdedigen dan op onze knieën te sterven", sprak vicepresident Vance. "Mijn vrienden, voor Charlie moeten we onthouden dat hij een held is voor de Verenigde Staten van Amerika. En hij is een martelaar voor het christelijk geloof."

Andere sprekers benadrukten het diepe geloof van Kirk en zijn sterke overtuiging dat jonge conservatieven moeten trouwen, gezinnen moeten stichten en hun waarden moeten doorgeven aan anderen. Verder werd opgeroepen om het gedachtegoed van Kirk te blijven verkondigen om zo de Amerikaanse politiek verder naar rechts te bewegen.

Omhelzing

Kirks weduwe zei dat ze troost vindt in het feit dat haar man "deze wereld heeft verlaten zonder spijt". "Hoewel hij veel te jong stierf, was hij er klaar voor", zei ze. "Hij zette zich elke dag voor de volle 100 procent in." Erika Kirk neemt de leiding over van de door haar man opgerichte organisatie Turning Point USA.

Aan het einde van zijn toespraak riep Trump Erika Kirk weer terug op het podium. Onder luid gejuich en de klanken van het patriottische America the beautiful sloot hij de dienst af met een omhelzing met haar.

Bij een Israëlische droneaanval in het zuiden van Libanon zijn vijf mensen gedood, onder wie drie kinderen. Het gaat om een vader, zijn drie kinderen en nog een ander persoon. Dat maakt het Libanese ministerie van Volksgezondheid bekend. Twee anderen raakten gewond, onder wie de moeder van de kinderen.

Volgens het Libanese staatspersbureau was de aanval gericht op een motorrijder in de stad Bint Jbeil. "Israël pleegt een bloedbad in Bint Jbeil waarbij de drie kinderen: Celine, Hadi en Aseel zijn gedood", schrijft de Libanese premier Salam op X. Volgens parlementsvoorzitter Berri zouden de vader, moeder en kinderen het Amerikaanse staatsburgerschap hebben.

Het Israëlische leger zegt dat de aanval was gericht op een "Hezbollah-terrorist" en dat deze is "uitgeschakeld". "De terrorist opereerde vanuit een burgergebied", schrijft het leger in een verklaring.

"Als gevolg van de aanval zijn ook onschuldige burgers gedood. Het Israëlische leger betreurt dat." De aanval wordt nog onderzocht.

'Aanval veroordelen'

De Libanese premier roept de internationale gemeenschap op om de Israëlische aanval te veroordelen. "De landen moeten maximale druk op Israël uitoefenen om zijn aanvallen onmiddellijk te staken, zich terug te trekken uit de bezette Libanese gebieden en gevangenen vrij te laten."

In Arnhem is vanmiddag een dode gevonden in een woning. De politie spreekt van verdachte omstandigheden. Een man en een vrouw zijn opgepakt.

Wat er is gebeurd, wordt nog onderzocht. De verdachten zijn een man van 23 uit Zutphen en een vrouw van 31 zonder vaste woon- en verblijfplaats.

Volgens Omroep Gelderland is het slachtoffer een man. Wat zijn relatie is met de verdachten, is niet bekend.

De omgeving van het wooncomplex in het zuiden van de stad is afgezet en er is urenlang onderzoek gedaan.

Bij de komende Tweede Kamerverkiezingen moeten er meer Marokkaanse Nederlanders naar de stembus. Dat vindt het Samenwerkingsverband Marokkaanse Nederlanders (SMN), dat vandaag een campagne is begonnen. "We zien al jaren dat de opkomst in onze gemeenschap erg laag is", zegt Habib el Kaddouri van SMN.

Precieze opkomstcijfers per specifieke groep zijn er niet, zegt universitair hoofddocent politicologie aan de Universiteit van Amsterdam Floris Vermeulen. In Nederland geldt het stemgeheim. Er wordt niet geregistreerd wie wel of niet stemt. "Stemmen is privé en dat ligt heel gevoelig", zegt Vermeulen.

'Vertrouwen geschaad'

Toch is naar de opkomst van groepen met een migratieachtergrond wel onderzoek gedaan. "Onderzoek laat zien dat veel mensen met een migratieachtergrond zich niet herkennen in de politiek en significant minder stemmen", zegt Vermeulen. "Bij Nederlanders met een Surinaamse of Marokkaanse achtergrond is het opkomstcijfer lager dan gemiddeld."

Een van de oorzaken daarvan is volgens Vermeulen dat deze groep over het algemeen het gevoel heeft dat de politiek er niet voor hen is. "Het politieke klimaat is in het nadeel van veel Marokkaanse Nederlanders", stelt El Kaddouri. "Het vertrouwen is geschaad. Er zijn in Den Haag de afgelopen jaren uitspraken gedaan en wetten gemaakt die mensen defensief maken."

Kiesgerechtigden steeds diverser

De samenstelling van alle kiesgerechtigden wordt steeds diverser, zegt Vermeulen. "Ruim 20 procent van het electoraat heeft een migratieachtergrond." Een deel van die groep weet de stembus wel goed te vinden. In bijvoorbeeld de Turkse gemeenschap ligt het opkomstcijfer hoger dan in de Marokkaanse.

"De Turkse gemeenschap staat bekend als goed georganiseerd. Er zijn veel grote netwerken die bij verkiezingen Turkse Nederlanders weten te mobiliseren. Bij andere gemeenschappen zijn de netwerken vaak minder groot en hebben daardoor minder invloed."

Het Samenwerkingsverband Marokkaanse Nederlanders hoopt daar verandering in te brengen. "Als je je stem niet uitbrengt, laat je juist ruimte voor partijen die het niet al te nauw nemen met jouw rechten en belangen."

Campagne

De campagne van SMN is vandaag tijdens een bijeenkomst in Utrecht afgetrapt. Vanaf 1 oktober zijn er onder '#pakjestemterug' filmpjes op sociale media te zien. Ook komt er een podcast en zijn er bijeenkomsten in het hele land.

Of het tot een hogere opkomst zal leiden, vraagt Vermeulen zich af. "Maar het is altijd zinvol om het belang van meedoen te benadrukken. Veel mensen hebben het gevoel dat ze er niet bij horen. Ze zien politici die anti-islam zijn of mensen uitsluiten en willen daar niets mee te maken hebben. Terwijl een democratie pas functioneert als iedereen eraan meedoet."

"We hopen mensen te inspireren om te gaan stemmen", zegt El Kaddouri. "Stemmen, op welke partij dan ook, betekent dat je meedoet aan de democratie."

De zomer is voorbij, dat hoor je veel de laatste dagen. En dat is natuurlijk ook heel logisch als je naar de kalender kijkt. September is tot nu toe relatief warm ten opzichte van het langjarig gemiddelde. Maar de komende week verloopt aan de koele kant. Gemiddeld is het een graad of 18, deze week doen we het met maximaal 16 graden.

We verwachten dus een relatief koele week, maar dat wil niet meteen zeggen dat het herfstachtig of regenachtig gaat worden. De wind houdt zich rustig en draait langzaam van een noordelijke naar een oostelijke richting. En uit die hoek komt in het algemeen nu eenmaal niet veel neerslag.

Alleen maandag valt er aan zee een enkele bui en dinsdag op iets meer plaatsen. Daarna blijft het meest droog. Verder is er geregeld zon.

Ook de trend voor volgend weekend en de week daarna, laat vrijwel droog weer zien, met een flink verschil tussen de nachttemperaturen en die overdag.

In de nacht zijn er dan ook flinke opklaringen en overdag is er geregeld zon. De zomer mag dan voorbij zijn, slecht wordt het weer de komende tijd allerminst.

De door de politie doodgeschoten verdachte van een beroving in Capelle aan den IJssel, blijkt een jongen van 15 uit Gouda te zijn. De politie loste meerdere schoten, heeft de gemeente bekendgemaakt.

Het incident gebeurde vanmiddag bij een McDonald's waar op dat moment veel volwassenen en kinderen waren. Aan de schietpartij ging een beroving met een vuurwapen vooraf.

"Voor de nabestaanden van de overleden jongen is dit een groot verlies", zegt burgemeester Joost Manusama in een statement. "Ook realiseer ik me dat dit incident diepe indruk heeft gemaakt op alle omstanders die het hebben gezien. Zeker voor kinderen kan dit schokkend en beangstigend zijn."

Meerdere waarschuwingen

De politie kwam rond 16.15 uur naar de straat Wisselspoor na een melding van een roof van een fatbike. De verdachte dreigde daarbij met een vuurwapen, zeiden ooggetuigen tegen de politie.

Toen agenten arriveerden was de verdachte al op de vlucht geslagen. Even later trof de politie hem aan in de buurt van een vestiging van McDonald's aan de Hoofdweg. Daar probeerde de politie hem aan te houden met een benaderingstechniek voor gevaarlijke personen.

Volgens de woordvoerder is de verdachte meerdere keren gewaarschuwd, maar heeft hij daar niet naar geluisterd en is hij weggerend. Daarop heeft de politie op hem geschoten.

De Rijksrecherche is ingeschakeld en doet onderzoek zoals gebruikelijk is bij wapengebruik door agenten waarbij gewonden of doden vallen.

Burgemeester Manusama zegt dat er veel vragen en emoties leven bij de Capellenaren. Hij benadrukt dat het belangrijk is dat het onderzoek zorgvuldig en met volledige openheid gebeurt. "Pas daarna kunnen we conclusies trekken. Ik roep iedereen dan ook op om niet te speculeren en de uitkomsten van het onderzoek af te wachten."

Slachtofferhulp

Volgens de woordvoerder zijn er twee jongens aangehouden die betrokken zouden zijn bij de roof van de fatbike. Een van hen was ook aanwezig bij de schietpartij. De ander meldde zich later op het bureau. Het is niet duidelijk of die twee ook een vuurwapen bij zich hadden.

Veel mensen hebben de schietpartij gezien, een deel van hen is door de politie gehoord. Ze hebben slachtofferhulp aangeboden gekregen. Anderen die ook iets hebben meegekregen van de schietpartij kunnen zelf contact opnemen met Slachtofferhulp Nederland, zegt de burgemeester.

Een getuige vertelt dat ze het slachtoffer zag liggen toen ze de McDrive uit kwam rijden. "Daar stonden allemaal agenten omheen. Die zeiden dat we achteruit moesten gaan."

Voor het onderzoek is de parkeerplaats van het restaurant afgesloten. Auto's van mensen die op het moment van de schietpartij aan het eten waren staan nog op het terrein. De eigenaren kunnen hun auto ophalen als het onderzoek is afgerond.

Dat gaat volgens een woordvoerder nog wel even duren omdat ook de forensische opsporing onderzoek doet.

De humanitaire crisis in Sudan heeft zich de afgelopen zes maanden verdiept en het aantal burgerdoden is toegenomen meldt de VN-mensenrechtenorganisatie OHCHR in een rapport. Vooral de gevechten in El-Fasher, een stad in Noord-Darfur, zijn heviger geworden. Daar worden ook steeds meer drones ingezet.

Vrijdag nog was een vluchtelingenkamp in de stad El-Fasher doelwit van een droneaanval van de rebellengroep Rapid Support Force (RSF), juist toen daar een drukbezocht ochtendgebed aan de gang was. Zeker 75 mensen werden gedood.

"Er valt amper nog te leven in El-Fasher", zegt Anette Hoffmann, Sudan-expert van Instituut Clingendael. "De stad wordt al meer dan 500 dagen omsingeld door de RSF en er is zelfs een muur om gebouwd."

Er komt geen drinkwater of voedsel binnen, zegt Hoffmann. "Mensen zijn gedwongen veevoer te geven aan hun kinderen, als ze dat nog krijgen. Er heerst een vreselijke hongersnood." Vorig jaar riep de IPC, de voedselwaakhond van de VN, op meerdere plekken in Sudan officieel hongersnood uit.

Hongersnood

Hongersnood gaat bijna altijd gepaard met conflict. In Sudan woedt al 29 maanden een bloedige oorlog tussen het regeringsleger en de Arabische militie RSF. Die brak uit nadat de leiders van beide partijen samen een staatsgreep hadden gepleegd en het vervolgens niet eens werden over de verdeling van de macht.

Ondertussen vechten ook andere gewapende groepen mee. Die worden weer gesteund door verschillende landen, vooral de Golfstaten.

Een doel van het uitroepen van hongersnood is dat er meer hulp komt. Want er zijn wel mogelijkheden, ook als internationale hulp beperkt naar binnen kan. Zo zijn er veel lokale soepkeukens. Maar de VN heeft slechts 6 procent binnen van het geld om mensen te helpen in Sudan.

OHCHR meldt dat het aantal burgerslachtoffers dit jaar aanzienlijk is toegenomen. Tussen 1 januari en 30 juni kwamen minstens 3300 burgers om; 80 procent van het totale aantal burgerdoden vorig jaar.

De zwaarst getroffen regio is Darfur, waar in de eerste helft van dit jaar ruim 2900 burgers werden gedood.

Niet-Arabische afkomst

Waarnemers, waaronder Human Rights Watch, waarschuwen al langer voor etnische zuivering en mogelijk genocide in de regio-Darfur. "Zo vielen twee jaar geleden in de stad el-Geneina in een week tussen 10.000 en 15.000 doden, zegt Hoffmann. "Het waren vooral mensen van niet-Arabische afkomst."

Volgens Hofmann dreigt opnieuw genocide. "Of ik zou zeggen: de genocide die we in 2003 zagen, wordt voortgezet." In dat jaar werden in Darfur 300.000 Sudanezen van Afrikaanse afkomst gedood.

El-Fasher is de laatste grote stad in de regio-Darfur die nog onder controle van het regeringsleger staat. De stad wordt al anderhalf jaar door de RSF bestookt met raketten en nu dus ook met drones.

Afrika-correspondent Saskia Houttuin:

"Drones bepalen steeds meer de dynamiek van de oorlog in Sudan. Persbureau Reuters analyseerde iets meer dan een week geleden satellietbeelden, waarop te zien is dat de RSF 'kamikazedrones' bezit.

Deze onbemande vliegtuigen kunnen doelen op meer dan 2000 kilometer afstand uitschakelen, waardoor de RSF doelen in heel Sudan kan aanvallen.

De RSF wordt beschuldigd van ernstig (vaak etnisch) geweld tegen burgers, maar ook het Sudanese regeringsleger voert bombardementen op burgerdoelen uit, meldt de VN-mensenrechtenorganisatie.

In een rapport wordt bijvoorbeeld een bombardement in de provincie Noord-Darfur uitgelicht in aanloop naar Eid al-Fitr (het Suikerfeest), waarbij 350 burgers omkwamen. Ook bij andere regeringsbombardementen zijn honderden mensen omgekomen.

Net zoals tijdens de genocide van 2003 is het geweld van de RSF gericht tegen mensen van niet-Arabische afkomst, zegt Hoffmann. "Ze zijn naar de stad gevlucht omdat het nog als enige veilige plek in de regio geldt. De vrees is dat, als de stad in handen valt van de RSF, hetzelfde soort etnisch geweld zal plaatsvinden als in 2003."

Internationale druk ontbreekt

Hulporganisaties en de VN noemen de oorlog in Sudan de grootste humanitaire crisis ter wereld. De helft van de bevolking, 24 miljoen mensen, lijdt honger. Bijna 13 miljoen mensen zijn op de vlucht geslagen.

Hoffmann zegt dat internationale druk om de oorlog te stoppen ontbreekt. "Er wordt bijvoorbeeld geen druk gezet op regionale sponsoren om deze oorlog te stoppen", zegt Hoffmann.

Volgens haar is het een politieke keuze om niets te doen. "Tot op de dag van vandaag worden dagelijks wapens en munitie van de Verenigde Arabische Emiraten (VAE) naar Darfur gestuurd, en niemand binnen de EU durft de VAE hierop aan te spreken." Sudan klaagde begin maart de VAE aan voor medeplichtigheid aan genocide.

De problemen op de Europese luchthavens na een grote cyberaanval zijn nog niet voorbij. Brussels Airport heeft luchtvaartmaatschappijen gevraagd ook morgen de helft van de vertrekkende vluchten te annuleren. In Berlijn, Dublin en op Londen Heathrow houden de problemen ook aan.

Sinds vrijdagavond zijn er problemen door een cyberaanval op het Amerikaanse softwarebedrijf waar luchthavens mee werken voor het inchecken van passagiers en de bagageafhandeling. De gegevens op de servers van het bedrijf zijn onbereikbaar en de hackers eisen losgeld.

Op de luchthaven van Zaventem bij Brussel gebeurt het inchecken van passagiers sindsdien handmatig en dat kost veel tijd. Zo lang de luchthaven niet over een nieuwe veilige versie van het check-insysteem beschikt, vallen volgens de luchthaven vluchten uit.

Om de drukte aan te kunnen had de luchthaven vandaag aan luchtvaartmaatschappijen gevraagd om de helft van de 257 vluchten te schrappen. Dat werden er veel minder, ongeveer vijftig. Ongeveer 85 procent van de vluchten kon vandaag gewoon doorgaan.

Marathonlopers

In Berlijn wordt morgen grote drukte verwacht vanwege vertrekkende deelnemers aan de marathon die vandaag is gelopen in de stad.

Op een normale maandag vertrekken zo'n 80.000 mensen vanaf het vliegveld, maar morgen zijn er 15.000 passagiers extra. Ook in Berlijn is onduidelijk wanneer de problemen bij het inchecken en de bagageafhandeling voorbij zijn. Vandaag werden nog koffers verzonden van reizigers die gisteren al uit de Duitse hoofdstad waren vertrokken.

Een woordvoerder zegt dat morgen extra personeel wordt ingezet om te helpen bij het vervoeren van koffers. Van andere afdelingen springen mensen bij om de talloze koffers één voor één naar het juiste vliegtuig te vervoeren. In Berlijn worden maar weinig vluchten geschrapt.

Op Heathrow in Londen wordt nog gewerkt aan een oplossing, maar het overgrote deel van de vluchten kon gewoon doorgaan.

De explosie in een woonwijk in Vlissingen afgelopen nacht was bij familie van een man die wordt verdacht van moord dan wel doodslag. Dat meldt Omroep Zeeland.

Volgens buurtbewoners en bronnen die anoniem willen blijven, woont in de zwaarst beschadigde woning familie van een 24-jarige man die wordt verdacht van het doden van een man in een Vlissingse supermarkt in juni. Het slachtoffer, een man van 44, werd tijdens een ruzie doodgeschoten.

De politie laat weten bekend te zijn met deze geluiden, maar vindt het te vroeg om daar iets over te zeggen.

Veel schade na explosie

Bij de explosie vannacht raakten zeven woningen beschadigd. Aan beide zijden van de straat zijn gevels beschadigd, dakpannen verschoven en ruiten gebarsten.

"De bewoners van het meest getroffen huis zijn elders ondergebracht, de rest kan terug naar huis", meldt een politiewoordvoerder.

Eén bewoner raakte gewond door rondvliegend glas en moest naar het ziekenhuis. Volgens verschillende bronnen is het een familielid van de verdachte van de dodelijke schietpartij in de supermarkt. Twee andere bewoners zijn ter plaatse door ambulancepersoneel verzorgd en nagekeken.

Voor de microfoon wil niemand bevestigen dat de explosie mogelijk verband houdt met de dodelijke schietpartij. "Straks doen ze ons iets aan", zegt een voorbijlopend stel. Ze werden rond 02.30 uur opgeschrikt door een harde knal. "Ik trilde uit mijn bed", vertelt een andere man. "En ik woon best wel een eindje verderop."

Misdrijf

De politie heeft nog geen verdachten in beeld. Getuigen worden opgeroepen om contact op te nemen. "We hopen echt dat mensen die informatie hebben het melden, desnoods anoniem", zegt een woordvoerder.

Ruim een eeuw na de Balfour Declaration, waarmee Groot-Brittannië in 1917 de basis legde voor de oprichting van Israël, erkent de Britse regering nu ook de Palestijnse staat. Dat maakte het Verenigd Koninkrijk vandaag bekend, in aanloop naar de bijeenkomst van wereldleiders bij de Verenigde Naties in New York, waar het conflict tussen Israël en Gaza prominent op de agenda staat.

De erkenning gebeurt in samenspraak met landen als Frankrijk, Luxemburg, Australië, Canada, Malta en Portugal: een gecoördineerde poging om druk uit te oefenen op Israël. Ook Australië en Canada erkenden vandaag de Palestijnse staat.

Premier Starmer kondigde in juli al aan de Palestijnse staat te willen erkennen als Israël geen staakt-het-vuren zou afkondigen en maatrelen zou nemen om het lijden in Gaza te verlichten. Omdat aan die voorwaarden niet is voldaan, zet Starmer dit nu door. De Britse premier noemt dat "een morele plicht".

Woedende reacties

In Israël werd het plan door politici bestempeld als het "belonen van Hamas voor terreur". President Trump en premier Netanyahu doen het tevens af als een "symbolische" zet die in Gaza niets zal veranderen.

Toch geldt: hoezeer de erkenning ook symbolisch is en de oorlog niet zal beëindigen, het blijft een krachtig moreel en politiek statement dat gewicht heeft.

Tot nu toe hebben de meeste G7-landen (Canada, Frankrijk, Duitsland, Italië, Japan, het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten) Palestina niet erkend, ondanks vele decennia van conflict en oplaaiend geweld. Maar er lijkt een duidelijke kentering gaande in het Westen.

Steeds meer invloedrijke Westerse landen komen tot dezelfde conclusie: dat Israëls handelen in Gaza niet zonder gevolgen kan blijven na bijna twee jaar oorlog, 65.000 doden en een VN-commissie die het aanmerkt als 'genocide'.

Geen hoofdstad

Palestina is tegelijk wel en niet een staat: het is door sommige landen erkend, maar door het langdurige conflict met Israël heeft het geen internationaal erkende grenzen, geen hoofdstad en geen officieel leger.

Starmer spreekt, net als veel andere politici, vaak over een "tweestatenoplossing" waarin er naast Israël ook een Palestijnse staat zou bestaan, ruwweg volgens de lijnen van vóór de Arabisch-Israëlische oorlog van 1967. In de praktijk zijn die plannen echter nooit van de grond gekomen. Ze zijn ook steeds moeilijker geworden door de illegale nederzettingen van Israël.

Het erkennen van de Palestijnse staat roept complexe vragen op over de praktische uitvoering. Bijvoorbeeld: wat wordt precies erkend, als de grenzen van de staat niet duidelijk zijn? Hoe kan de staat erkend worden zonder interactie met Hamas? Wordt er een Britse ambassadeur gestuurd, en vice versa, en onder welke regering zou de Palestijnse ambassadeur dan vallen? Op dit moment zijn deze kwesties nog onduidelijk.

Onder druk

Starmer staat al enige tijd onder druk binnen zijn eigen Labourpartij om daadkrachtiger op te treden tegen Israël. Tegelijk zijn de Amerikanen daar fel op tegen, en wil Starmer die belangrijke bondgenoot liever niet tegen de haren instrijken. Afgelopen week ontvingen de Britten Trump voor een grandioos koninklijk staatsbezoek, om de banden tussen de twee landen te verstevigen.

Binnen Starmers Labourpartij zijn er prominente leden, zoals de Londense burgemeester Sadiq Khan, die openlijk uitspreken dat wat er in Gaza gebeurt een genocide is. Dat zet Starmer onder druk om een duidelijker standpunt in te nemen.

Tegelijk wordt hij zijlings ingehaald door zijn voorganger oud-premier Tony Blair, die aan tafel zit bij de regering-Trump en de Golfstaten om te praten over de toekomst van Israël en Gaza. Ook dat wekt niet de indruk dat Starmer zelf stevig aan het roer zit met zijn Midden-Oostenbeleid.