NOS Nieuws - Algemeen

De gemeente Amsterdam investeert 4 miljoen euro in openbare toiletten.

Het besluit volgt op een jarenlange discussie over het gebrek aan openbare toiletten voor vrouwen in de stad.

Aanleiding was een uitspraak in een rechtszaak tegen de Amsterdamse student Geerte Piening. Zij kreeg in 2015 een boete voor wildplassen. Piening vocht die boete aan bij de rechter. Ze vond dat ze geen andere keus had dan wildplassen, omdat er in het centrum van Amsterdam te weinig openbare toiletten zijn voor vrouwen.

Maar de rechter oordeelde dat de boete terecht was omdat de vrouw ook naar een urinoir voor mannen had kunnen gaan:

De uitspraak leidde tot ophef. Vrouwen gingen uit protest massaal wildplassen of voerden actie bij urinoirs. Volgens de demonstranten was plassen in een urinoir geen oplossing, omdat de meeste urinoirs niet bedoeld zijn voor vrouwen.

Na de protesten volgde in 2018 in de gemeenteraad een motie van D66. Met het voorstel Baas in Eigen Blaas pleitte de partij voor meer openbare toiletten die voor iedereen toegankelijk zijn. De motie werd aangenomen. Om hoeveel toiletten het gaat, kan de gemeente nog niet vertellen. Naar verwachting worden de eerste toiletten nog dit jaar geplaatst, meldt de regionale omroep NH.

Dat nu, zeven jaar na de rechtszaak, het eerste nieuwe openbare toilet in zicht is, voelt als een overwinning voor Piening. "Het heeft wel wat lang geduurd maar dat het er komt, is heel goed", zegt ze tegen AT5.

Op een industrieterrein in het Drentse dorp Schoonebeek heeft vanochtend een grote brand gewoed. De brand is inmiddels onder controle.

Volgens RTV Drenthe woedde de brand bij een verfproducent. Bij de uitslaande brand kwam veel rook vrij, die in de wijde omgeving te zien was. Uit voorzorg werden enkele panden ontruimd. In de omgeving werd ook een NL-Alert verstuurd waarin onder meer was opgeroepen om uit de rook te blijven en ramen en deuren te sluiten.

Omstanders zeiden tegen RTV Drenthe dat er op het terrein van het bedrijf enkele containers met brandbare stoffen stonden. Volgens de regionale omroep heeft de brandweer de containers gekoeld om explosiegevaar te voorkomen.

Hoe de brand is ontstaan, is nog niet duidelijk. Er was voor zover bekend niemand in het pand aanwezig op het moment dat het vlam vatte. Ook zijn er geen gewonden gevallen.

De rook was in de wijde omgeving te zien:

Als de openingsceremonie van de Olympische Spelen op 26 juli in Parijs gevaar loopt, bijvoorbeeld vanwege een terreurdreiging, liggen er zeker twee noodscenario's klaar. Dat heeft president Macron gezegd op de Franse televisie.

"Als er risico's zijn, hebben we een plan B en zelfs een plan C", zei Macron. In beide gevallen gaat het om een complete verhuizing van de openingsceremonie naar een veiliger locatie.

Het de bedoeling dat op 26 juli in Parijs duizenden sporters uit alle deelnemende landen met boten over de Seine naar de Eiffeltoren varen. Het is voor het eerst in de olympische geschiedenis dat zo'n opening wordt georganiseerd. Maar het brengt veiligheidsrisico's met zich mee. Het is in de open lucht, de bootjes leggen een afstand af van zes kilometer, en in de omgeving staan veel woonhuizen en gebouwen.

In Frankrijk geldt een terreurdreiging: er zouden aanslagen gepleegd kunnen worden. En er wordt ook rekening gehouden met protesten. Bovendien leidt de situatie in het Midden-Oosten tot spanningen in Frankrijk, dat een grote Joodse en een grote moslimgemeenschap heeft.

Alternatieve locaties

Daarom zijn zeker twee alternatieve scenario's bedacht, zei Macron op televisie. De openingsceremonie kan in geval van nood helemaal plaatsvinden aan de voet van de Eiffeltoren. Dat is een vastomlijnd gebied en dus makkelijker te beveiligen dan een parcours van zes kilometer.

Als er dan nog steeds te veel risico's zijn, kan de ceremonie ook worden verhuisd naar het Stade de France, het grote stadion ten noorden van Parijs. Dat is een afgesloten complex, met hekken en toegangspoorten, en daardoor nog beter te beveiligen, is de gedachte.

"We zijn niet naïef en zullen alle mogelijke middelen inzetten om een mooie ceremonie te organiseren. Niet alleen voor de opening maar ook voor de afsluiting, en voor de opening en afsluiting van de Paralympics", zei Macron.

Minder groots dan eerder gepland

Het is voor het eerst dat openlijk gezegd wordt dat er concrete noodscenario's klaarliggen om in te spelen op een terreurdreiging rond de openingsceremonie. Eerder werden wel al vergaande veiligheidsplannen aangekondigd. Zo zullen er tijdens die openingsceremonie 45.000 agenten worden ingezet en wordt een groot deel van het centrum van Parijs afgezet.

Aanvankelijk was alle publiek welkom, maar dat is aangepast. Er zijn nu ruim 100.000 gereserveerde plaatsen voor betalende en geregistreerde bezoekers en nog eens meer dan 200.000 plaatsen voor toeschouwers die zijn uitgenodigd door officiële instanties. Toeristen die op de bonnefooi komen, kunnen niet bij de openingsceremonie komen.

Het demissionaire kabinet wil miljarden uittrekken voor belangrijke zaken die "niet kunnen wachten". Dat schrijft demissionair minister Van Weyenberg van Financiën in een brief aan de Tweede Kamer. De NOS berichtte gisteravond al over de belangrijkste voornemens: miljarden extra voor Groningen, toeslaggedupeerden en asielopvang.

De voornemens staan in de voorjaarsnota 2024, waar het kabinet mee akkoord is gegaan. De vraag is wel of partijen in de Kamer, waaronder de formerende partijen, met alle plannen instemmen.

Voor aanvang van de formatiegesprekken zei PVV-leider Wilders dat wat het demissionaire kabinet doet "eigenlijk wel een beetje over het graf heen regeren" is. Van Weyenberg laat in een reactie aan de NOS weten dat het kabinet "doet wat nodig is". De Kamer kan dat volgens hem "wel of niet steunen". Hij zegt er "alle vertrouwen in te hebben" dat daar steun voor is. "Waar echt wat nodig is, wachten we niet."

Volgens Van Weyenberg staan de financiën er "beter voor dan vorig jaar op Prinsjesdag werd verwacht". Dat komt aan de ene kant door een licht verbeterde economie, aan de andere kant is niet al het geld uitgegeven dat was gereserveerd. Een voorgenomen bezuiniging op de jeugdzorg van ruim 500 miljoen euro in 2025 gaat niet door.

Groningen en Defensie

Het kabinet wil voor bewoners in het getroffen aardbevingsgebied in Groningen 500 miljoen euro extra beschikbaar stellen. Voor de hersteloperatie toeslagen wil het kabinet 1,3 miljard over twee jaar beschikbaar maken, en voor Defensie is in 2028 extra geld gereserveerd voor munitie en luchtverdediging.

Voor de periode tot 2026 wil het kabinet 4,4 miljard vrijmaken voor Oekraïne. Afgelopen vrijdag maakte het kabinet al bekend dat er nog dit jaar 1 miljard euro extra naar militaire steun voor Oekraïne gaat. Dat leidde tot boosheid bij de formerende partijen PVV en BBB. "We zien elke dag op televisie hoe zwaar Oekraïne het heeft, die hebben echt onze steun nodig. Het gaat ook over onze Nederlandse veiligheid", aldus Van Weyenberg tegen de NOS.

Asiel

Voor de opvang van asielzoekers gaat ruim een miljard euro naar het COA (Centraal Orgaan opvang asielzoekers): 375 miljoen extra voor 2024 en 700 miljoen voor 2025.

Het grootste deel daarvan is vooral voor de noodopvang in onder meer wooncontainers, hotels, grote schepen en voor het beschikbaar houden van bestaande crisisopvang. Het asielbudget werd begin dit jaar al verhoogd met 600 miljoen euro, maar dat is dus niet genoeg. Van Weyenberg: "Dit was wat nodig was, en dan maak je dat vrij."

Tegenvallers

Het kabinet kampte ook met tegenvallers. Zo werden het afschaffen van de salderingsregeling en het afschaffen van de zwaardere energiebelasting voor bedrijven door de Kamer teruggedraaid. Het kostte de Staat een half miljard euro.

Het kabinet wil dit opvangen door een hogere energiebelasting voor de hogere schijven en het verminderen van de mkb-winstvrijstelling. Staatssecretaris Van Rij wijst erop dat het kabinet deze nu ingevulde dekking in augustus kan heroverwegen voor de komende Prinsjesdag.

Uitgaven verschuiven

Ook heeft het kabinet een deel van de begrotingsmiddelen van 2024 naar volgende jaren geschoven. Met dit zogeheten "kasschuiven" wordt de begroting volgens het kabinet "realistischer" gemaakt. In totaal wordt ruim 5 miljard uit 2024 verschoven en ruim 4 miljard naar 2025.

De zaak moet nog beginnen, maar is bij voorbaat al historisch te noemen: vandaag start in New York de eerste strafzaak tegen Donald Trump en daarmee ook de allereerste strafzaak tegen een voormalige president in de Amerikaanse geschiedenis.

Trump staat terecht voor het betalen van zwijggeld aan pornoactrice Stormy Daniels. Hij probeerde zo volgens de aanklacht een seksschandaal te voorkomen in de aanloop naar de presidentsverkiezingen van 2016 die door Trump werd gewonnen. Openbaar aanklager Alvin Braggs heeft 34 aanklachten tegen Trump opgesteld. Als hij schuldig wordt bevonden kan Trump maximaal tot 4 jaar cel krijgen.

Juryleden

De rechtszaak begint met de selectie van de 12 juryleden die zich uiteindelijk moeten buigen over de vraag of Trump inderdaad 130.000 dollar heeft betaald aan Daniels. Toen Daniels voor de verkiezingen details over de affaire naar buiten wilde brengen, zou Trump haar via zijn advocaat en vertrouweling Michael Cohen zwijggeld hebben betaald.

De betalingen zouden in de boekhouding zijn opgenomen als 'juridische kosten', wat neerkomt op valsheid in geschrifte. Ook zou er sprake zijn van het aanwenden van campagnegeld voor de betalingen. Als aangetoond kan worden dat het zwijggeld werd betaald om negatieve publiciteit te voorkomen en zo de uitkomst van de verkiezingen te beïnvloeden, dan was er sprake van een strafbaar feit.

Cohen werd eerder veroordeeld tot drie jaar cel vanwege zijn rol in de affaire. In 2021 werd hij vervroegd vrijgelaten, omdat hij nu meewerkt met de aanklagers. Hij heeft gebroken met Trump en is, naast Stormy Daniels, een van de belangrijke getuigen in de rechtszaak.

Intieme details

Amerikaanse media zijn benieuwd of Stephanie Clifford, zoals Stormy Daniels echt heet, intieme details gaat onthullen over haar affaire met Trump. Haar getuigenverklaring en die van Cohen kunnen schadelijk zijn voor Trump, die in november opnieuw president wil worden. Trump is overigens in nog veel meer rechtszaken verwikkeld.

Zuiveren

De oud-president, die altijd heeft ontkend van de betalingen te hebben geweten, zegt te willen getuigen om zijn naam te zuiveren. Dat brengt risico's met zich mee, aangezien de rechter hem al een spreekverbod heeft opgelegd omdat hij getuigen en familieleden van betrokkenen bij de zaak heeft bedreigd op zijn socialemediaplatform Truth Social.

Van dat spreekverbod lijkt hij zich weinig aan te trekken, want op datzelfde platform haalde hij gisteravond nog uit naar de "verwarde rechter" en de "corrupte openbaar aanklager", die een politiek proces zouden voeren om hem uit te schakelen.

Het zal voor zowel de advocaten van Trump als voor de aanklagers lastig worden in New York juryleden te vinden die onbevooroordeeld zijn. Daarom zullen potentiële juryleden vragen moeten beantwoorden als "bent u wel eens bij een campagnebijeenkomst van Donald Trump geweest?" en "volgt u Donald Trump op sociale media?" of "volgt u anti-Trump-groepen op sociale media?" en "heeft u een mening over dat hij vervolgd wordt in deze zaak?"

Verwacht wordt dat de rechtszaak zes tot acht wekenduurt. In een Amerikaanse strafzaak is de verdachte verplicht iedere dag in de rechtszaal te verschijnen, tenzij de rechter een uitzondering maakt. Trump zal dus waarschijnlijk de komende twee maanden vier dagen per week in de rechtszaal zitten en die dagen geen campagne kunnen voeren.

345 van de grootste CO2-uitstoters in Nederland hebben vorig jaar ruim 13 procent minder uitgestoten dan in 2022. Dat is de grootste procentuele daling ooit, meldt de Nederlandse Emissieautoriteit (NEa), die zicht houdt op bedrijven die onder het Europese Emissiehandelssysteem (ETS) vallen. Samen zijn deze ondernemingen goed voor ongeveer de helft van de CO2-uitstoot in Nederland.

Met name de Nederlandse energiesector springt eruit met een flinke daling. Dat komt doordat bedrijven meer stroom hebben opgewekt uit hernieuwbare bronnen en minder met fossiele energie. Dat is opvallend, want productiebeperkingen voor kolencentrales werden met het oog op leveringszekerheid vorig jaar juist opgeheven.

Aan de andere kant staat de luchtvaart. Daar nam de uitstoot afgelopen jaar juist toe met 11 procent. Het gaat hierbij om vluchten binnen de Europese Economische Ruimte van de maatschappijen die onder Nederlands toezicht vallen. Sinds het einde van de coronapandemie neemt het aantal vluchten weer toe.

Dat vliegtuigen schoner worden, weegt niet op tegen dat gestegen aantal vluchten, ziet de NEa. De piek van de CO2-emissies in de luchtvaart zat voor de pandemie. "De ontwikkeling gaat weer die kant op", zegt Mark Bressers, directeur-bestuurder bij de NEa.

Ook in de industrie is de CO2-uitstoot gedaald. Als voornaamste oorzaak noemt de NEa het grootschalige onderhoud aan een van de hoogovens van Tata Steel, de grootste CO2-uitstoter van Nederland.

Maar ook veel andere industriële bedrijven produceerden door hoge energieprijzen en gestegen grondstofkosten minder. De cijfers van dit jaar hebben daarom twee gezichten, zegt Bressers.

"Het is heel positief dat een groot deel van de reductie behaald is door de inzet van meer hernieuwbare energie. Aan de andere kant is er in de industrie vooral minder geproduceerd en niet per se verduurzaamd."

Volgens hem is er met name in de industrie meer innovatie nodig om de CO2-uitstoot blijvend te verminderen.

Vorig jaar maakten we deze video over betalen voor vervuiling:

Door aardverschuivingen op het Indonesische eiland Sulawesi zijn zeker achttien mensen om het leven gekomen. Twee mensen worden vermist en twee anderen liggen in kritieke toestand in het ziekenhuis, meldt de lokale overheid in Zuid-Sulawesi.

De aardverschuivingen van afgelopen weekend werden veroorzaakt door hevige regenval. Twee dorpen in de regio Tana Toraja werden getroffen. Zeker vier huizen stortten in.

De reddingsdienst zoekt tussen de ravage met speurhonden naar overlevenden, maar door het slechte weer is dat lastig. Ambulances en andere hulpvoertuigen kunnen het gebied lastig bereiken door schade aan de wegen:

Het bergachtige gebied Tana Toraja ligt ongeveer 300 kilometer van de provinciehoofdstad Makassar.

Regelmatig overstromingen

In Indonesië zijn regelmatig aardverschuivingen in het regenseizoen. Door de combinatie van ontbossing en hevige regenval op de kale hellingen, kan de grond gaan schuiven.

Vorige maand hebben overstromingen en aardverschuivingen minstens 26 mensen het leven gekost op Sumatra. Honderden huizen werden verwoest en duizenden mensen werden dakloos.

Goedemorgen! Het Openbaar Ministerie komt in de rechtbank Arnhem met de strafeisen in de zaak tegen zeven mensen die worden verdacht van betrokkenheid bij het leveren van zelfdodingsmiddel 'X'. En de Nationale Bijentelling begint. Dit jaar duurt die voor het eerst tien dagen.

Eerst het weer: na een zonnige start trekken vanaf de late ochtend talrijke buien over het land. Onweer, hagel en zware windstoten van 75 tot 100 km/uur kunnen hinder veroorzaken. Het wordt 10 tot 12 graden

Ga je de weg op? Hier vind je het overzicht van de werkzaamheden. En hier zie je waar wordt gewerkt aan het spoor.

Wat kun je vandaag verwachten? Dit is er vannacht gebeurd:

Het demissionaire kabinet geeft in de begroting voor de komende jaren, de voorjaarsnota, miljarden uit aan onder meer de crisisopvang van asielzoekers, slachtoffers van de kinderopvangtoeslag, Groningen en geldtekorten van gemeenten. Dat melden bronnen aan de NOS.

Voor de opvang van asielzoekers gaat meer dan een miljard euro naar het COA (Centraal Orgaan opvang asielzoekers). Dat zijn 375 miljoen euro extra voor 2024 en 700 miljoen euro voor 2025.

Ander nieuws uit de nacht: En dan nog even dit:

Dertig jaar lang luidde Lee Towers de marathon van Rotterdam in met You'll Never Walk Alone. Gisteren deed de 78-jarige zanger dat voor het laatst.

Fijne maandag!

Het geweld tegen de politie is het afgelopen jaar iets afgenomen. In 2023 kregen 12.265 politiemedewerkers te maken met agressie of geweld. Hoewel het aantal incidenten iets lager is, maakt de politie zich zorgen.

"Dat is onaanvaardbaar hoog", zegt programmamanager Geweld Tegen Politie Ambtenaren Henk van Dijk. De verharding van de samenleving lijkt zich volgens hem te vertalen in de nieuwste cijfers.

Het hoogste aantal incidenten in de afgelopen jaren werd gemeld in 2021. Toen waren dat er 12.940.

Ondanks de lichte daling is het aantal geweldsmeldingen sinds 2020 flink hoger dan in de periode daarvoor. De cijfers gaan terug tot 2017. Daarvoor telde elk korps op zijn eigen manier, dus zijn oudere cijfers niet goed vergelijkbaar.

Agenten krijgen het vaakst te maken met belediging. Dat kwam 5543 keer voor. Verder blijkt dat meer dan 1000 agenten melding deden van een vorm van mishandeling. Ook waren er 152 pogingen tot zware mishandeling, 111 pogingen tot doodslag en 11 pogingen tot moord.

Vuurwerk

Van Dijk maakt zich zorgen over groepen jongeren die met bivakmutsen op agenten belagen met zwaar vuurwerk. Dat gebeurde vooral bij demonstraties, rond voetbalwedstrijden en bij de jaarwisseling. "Gooien met zwaar explosief vuurwerk naar mensen is poging tot doodslag."

Vorig jaar werden 142 incidenten van gooien met vuurwerk naar agenten gemeld, veel meer dan de afgelopen jaren. In 2022 stond de teller op 95, in 2018 werden 16 gevallen gemeld. In de jaren daartussen schommelde het cijfer.

Bij een zeer grote brand in Gendringen zijn enkele huizen ontruimd. De brand brak uit in een leegstaand pand waar voorheen een meubelzaak in was gevestigd. Om sneller water naar de brand toe te krijgen werd opgeschaald.

De brandweer waarschuwde omwonenden om ramen en deuren gesloten te houden. Bewoners van vijf woningen werden geëvacueerd. Zij slapen bij familie vanwege de rook en stroomuitval, meldt Veiligheidsregio Noord- en Oost-Gelderland.

De brand is inmiddels onder controle en de brandweer is nog enkele uren bezig met nablussen. Het pand zou in 2022 al gesloopt worden, maar onder meer vanwege de vondst van steenmarters in het pand en de kosten van bodemsanering werd dat uitgesteld. Op de plek van de voormalige meubelzaak moet een supermarkt komen.

Bij een steekpartij in Oost-Souburg is gisteravond een man gewond geraakt.

"Rond 21.50 uur kreeg de politie een melding dat iemand met een mes op straat liep. Even later troffen agenten een gewonde man aan", meldt de politie." De man is naar het ziekenhuis gebracht.

Twee plekken in het Zeeuwse dorp werden door de politie voor onderzoek afgezet: een plein en een woning. In de woning werden twee mannen aangehouden. Zij zijn meegenomen naar het politiecellencomplex. Er wordt nog onderzocht of zij bij de steekpartij betrokken zijn.

De politie in Sydney onderzoekt onder meer waarom de dader van de dodelijke steekpartij van eergisteren vooral vrouwen aanviel.

"Het is duidelijk voor mij en duidelijk voor de rechercheurs dat een punt van interesse is dat de dader zich op vrouwen richtte en de mannen vermeed", zegt politiecommissaris van de staat New South Wales Karen Webb in gesprek met ABC News.

Volgens haar is op de beelden "duidelijk te zien" dat dader Joel Cauchi het op vrouwen had gemunt in het winkelcentrum waar hij met een mes rondliep. Bij de aanval kwamen zes mensen om het leven, onder wie vijf vrouwen. De 40-jarige Cauchi werd daarna doodgeschoten door een politieagent.

Bekende van de politie

Op dit moment doet de politie verder onderzoek naar de dader, die psychische problemen had en een bekende was van de politie. Rechercheurs ondervragen op dit moment mensen "die hem kenden of dicht bij hem in de buurt waren" om meer inzicht te krijgen in zijn beweegredenen, meldt Webb. Het volledige onderzoek kan nog "weken tot maanden duren" stelt zij.

Onder meer premier Albanese en de premier van New South Wales melden dat ook gekeken gaat worden naar eventuele herziening van het geestelijke gezondheidszorgsysteem in Australië.

Premier prijst 'gewone Australiërs'

Albanese prees in een toespraak vandaag "de gewone Australiërs die zaterdag buitengewone dingen hebben gedaan" tijdens en na de aanval. Hij prees onder meer een man die er met een paaltje op de roltrap voor zorgde dat de dader op een andere verdieping niet nog meer slachtoffers kon maken.

Ook bedankte hij de mensen die in de winkels mensen in veiligheid brachten. Hij sprak van een "zeer zware periode voor onze natie, maar in deze tijden komen Australiërs samen".

Twee oud-managers van de van oorsprong Nederlandse winkelketen Action konden ruim 50 miljoen euro onbelast incasseren via aandelenpakketten. Dat meldt NRC op basis van eigen onderzoek.

Het gaat volgens de krant om een Brit die in Nederland commercieel directeur bij het bedrijf was en een Deen die in ons land werkte en financieel directeur was. De krant noemt het na het onderzoek naar belastingontwijking van Charlene de Carvalho-Heineken opnieuw een voorbeeld "van hoe vermogende particulieren en ondernemers belastingconstructies benutten die voor gewone belastingbetalers onbereikbaar zijn".

Investeringsfonds

Action is sinds dertien jaar in handen van het Britse investeringsfonds 3i. Bij aanstelling bij bedrijven van dit soort fondsen is het gebruikelijk dat nieuwe topmannen aandelen aanschaffen. Bij hun aanstelling in Nederland schafte de Brit volgens NRC in 2013 voor 1,7 miljoen euro aan aandelen in Action aan en de Deen in 2015 voor 7 miljoen euro.

Bij vertrek in 2018 waren de aandelen van de Brit 18,8 miljoen euro waard (17,1 miljoen euro meer dan bij aanschaf) en had hij bijna 10 miljoen euro aan dividend ontvangen. De Deen vertrok ook in 2018 en verkocht zijn aandelen voor 22,7 miljoen euro (15,7 miljoen meer dan bij aanschaf). Hij ontving 9 miljoen euro dividend.

Volledig onbelast

Deze inkomsten zijn volledig onbelast omdat de twee ervoor kozen van een zogenoemde expatregeling gebruik te maken. Daarbij hoeven buitenlandse werknemers in Nederland de eerste jaren over de eerste 30 procent van hun salaris geen belasting te betalen.

Ook melden de twee op hun aangifte dat zij 'partieel buitenlands belastingplichtig' zijn. Dit betekent dat onder meer aandelen niet in Nederland worden belast. De Belastingdienst probeerde de twee alsnog inkomstenbelasting te laten betalen over de ruim 50 miljoen euro die zij ontvingen, maar een rechter bepaalde dat deze constructie niet verboden is.

De Belastingdienst laat aan NRC weten tegen beide zaken beroep te hebben aangetekend. Volgens de dienst is deze belastingontwijking sowieso vanaf 1 januari 2027 niet meer mogelijk vanwege een wetswijziging.

De leden van het Utrechtsch Studenten Corps (USC) die vorige maand een zogenoemde bangalijst maakten, zijn door het bestuur geschorst tot maximaal 1,5 jaar. De lengte van de schorsing verschilt per persoon op basis van betrokkenheid. Ze mogen wel lid blijven van de studentenvereniging.

De 'grietenpresentatie jaartje 23' bestond uit foto's en persoonlijke gegevens van jonge vrouwelijke studenten, die op hun uiterlijk werden beoordeeld. Zij waren in de ogen van de makers "vrij geil", "lekker ordinair" of "helaas bezet door hockeyfeut". De lijst ging vorige maand rond onder studenten in Utrecht.

Nadat het nieuws over de lijst naar buiten was gekomen, werden de betrokken leden voor onbepaalde tijd geschorst en hebben ze verklaringen afgelegd. Nu heeft het bestuur van USC per persoon besloten hoelang de schorsing gaat duren.

Het bestuur noemt een schorsing van maximaal 1,5 jaar "ongebruikelijk lang". "Dit geeft een duidelijk signaal over onze intolerantie voor dit grensoverschrijdende gedrag."

Overtreding van jonge mensen

Het bestuur heeft er bewust voor gekozen om de leden niet te royeren. Onder andere omdat "dit de eerste overtreding van deze jonge mensen is" en "zij al vergaande consequenties van hun actie ondervinden door bedreigingen en sociaal isolement; en dat zij ook strafrechtelijk worden vervolgd". Ook wil USC "een vereniging zijn, waar je de kans krijgt om te leren van je fouten: wij kiezen voor de combinatie van lange schorsing en educatie, in plaats van eliminatie".

De betrokken leden maken ook "excuses aan de slachtoffers indien gewenst", schrijft het bestuur. Eerder werd al bekend dat ze een rol gaan spelen in een inmiddels gestart programma ter verbetering van de cultuur binnen de aangesloten studentenhuizen.

Het demissionaire kabinet geeft in de begroting voor de komende jaren, de voorjaarsnota, miljarden uit aan onder meer de crisisopvang van asielzoekers, slachtoffers van de kinderopvangtoeslag, Groningen en geldtekorten van gemeenten. Dat melden bronnen aan de NOS.

Voor de opvang van asielzoekers gaat meer dan een miljard euro naar het COA (Centraal Orgaan opvang asielzoekers). Dat zijn 375 miljoen euro extra voor 2024 en 700 miljoen euro voor 2025.

Dat is vooral bedoeld om kosten voor de noodopvang te dekken, zoals wooncontainers, hotels, grote schepen en het beschikbaar houden van bestaande crisisopvang. Het asielbudget werd dit jaar al verhoogd met 600 miljoen euro, maar dat blijkt dus niet genoeg te zijn.

Voor ouders en kinderen die zijn getroffen door het toeslagenschandaal komt er nog dit jaar 400 miljoen euro extra en volgend jaar 900 miljoen euro. Tot nu toe hebben zich 68.000 mensen gemeld als gedupeerde, waarvan ruim 33.000 mensen te horen hebben gekregen dat zij erkend slachtoffer zijn. In totaal kost de afhandeling van het toeslagenschandaal nu meer dan 8 miljard euro.

Ook voor de inwoners van Groningen die door de aardgaswinning schade aan hun huis hebben opgelopen is er in 2025 een extra bedrag van 500 miljoen euro. Het demissionaire kabinet blijft erbij dat de gaskraan dicht moet, ondanks zorgen bij verschillende politieke partijen.

Gemeenten met veel overheidstaken

Voor gemeenten boekt het kabinet voor dit jaar en komend jaar 715 miljoen euro in omdat de gemeenten niet kunnen rondkomen. Zij werden gekort op het gemeentefonds met het idee dat de samenvoeging van gemeenten een geldbesparing op zou leveren. Maar dat valt tegen, ook omdat de gemeenten er veel overheidstaken hebben bijgekregen. Vanaf 2026 gaat het bedrag naar beneden tot 75 miljoen euro.

En vrijdag lekte al uit dat er een Waarborgfonds komt voor warmtenetten in gemeenten van 250 miljoen voor de periode tot 2030. En het kabinet wil de Warmte Investeringssubsidieverhogen van 400 miljoen naar 920 miljoen euro. Deze subsidie moet al bestaande warmtenetten rendabeler maken waardoor het voor deze gezinnen minder duur wordt.

Militaire steun Oekraïne

Voor Defensie is vanaf 2028 extra geld gereserveerd om te besteden aan munitie en luchtverdediging. Vrijdag maakte het kabinet al bekend dat er nog dit jaar 1 miljard euro extra naar militaire steun voor Oekraïne gaat. Dat leidde tot verontwaardiging bij de formerende partijen PVV en BBB. In 2025 staat er voor 3 miljard euro aan militaire steun in de boeken.

De begroting zou in 2025 met al deze uitgaven voldoen aan de EU-eisen: het begrotingstekort blijft met -2,8 procent onder de grens van -3 procent . Dat is het percentage waarmee de staatsschuld mag oplopen. En de staatsschuld zelf blijft met 49,3 procent onder de 60 procent van het bbp, simpel gezegd wat er in Nederland in een jaar wordt verdiend.

Vorig jaar stond er voor ongeveer 22 miljard euro extra begroot in de voorjaarsnota. Dit jaar lijken die 'extra's' in de begroting een stuk minder te zijn.

Bijna een dag na de aanval van Iran op Israël is de vraag vooral wat Israël van plan is. Hoewel wereldleiders oproepen tot kalmte, vindt het Israëlische oorlogskabinet dat Iran een prijs moet betalen. Maar er is nog geen overeenstemming over wanneer en hoe.

Volgens het Israëlische leger hebben Iran en zijn bondgenoten in totaal 350 projectielen richting Israël geschoten. De drones en raketten bevatten in totaal ongeveer 60 ton aan explosief materiaal.

"Maar de dreiging van Iran werd beantwoord met de superioriteit van onze luchtverdedigingstechnologie", zegt een woordvoerder van het leger. "Onder leiding van de Verenigde Staten, samen met Groot-Brittannië, Frankrijk en andere bondgenoten, hebben we 99 procent van de projectielen richting Israël onderschept en de aanval van Iran verijdeld."

NOS-correspondenten vanuit Israël, Libanon en Washington over de mogelijke reactie van Israël:

Van vele kanten is de aanval van Iran veroordeeld. De G7, de groep van de zeven grootste industrielanden, zegt dat "Iran met zijn actie verdere stappen heeft gezet naar destabilisatie van de regio, waardoor het een onbeheersbare escalatie dreigt te veroorzaken".

Demissionair premier Rutte veroordeelde gisteravond laat al de aanval. Vandaag riep demissionair minister Bruins Slot van Buitenlandse Zaken de Iraanse ambassadeur in Den Haag op het matje. "Om onze veroordeling van de gevaarlijke Iraanse aanval op Israël afgelopen nacht over te brengen."

Wereldleiders roepen Israël nu op tot terughoudendheid. De Amerikaanse president Biden zou de Israëlische premier Netanyahu hebben gezegd dat vergelding niet nodig is, nu de aanval weinig schade heeft aangericht in Israël en nauwelijks slachtoffers lijkt te hebben gemaakt.

Maar de vraag is en blijft of Israël dat ook zal doen. In de middag kwam het oorlogskabinet bij elkaar om een eventuele reactie te bespreken. Het oorlogskabinet is voorstander van vergelding, blijkt uit wat functionarissen over dat overleg zeggen. Maar er is nog wel discussie over de timing en omvang van zo'n actie.

"We zullen een regionale coalitie vormen en Iran de prijs laten betalen op een manier en een moment die ons uitkomen", zei bijvoorbeeld minister Gantz vooraf aan het overleg. Maar verdere details deelde hij niet.

Hoge staat van paraatheid

Ondertussen blijft Israël maximaal alert. "We zijn nog steeds in hoge staat van paraatheid en beoordelen de situatie. In de afgelopen uren hebben we operationele plannen goedgekeurd voor zowel offensieve als defensieve acties", zegt een woordvoerder van het leger.

Nederland heeft het reisadvies voor heel Israël op rood gezet. "Het is niet uitgesloten dat er nog meer aanvallen plaats zullen vinden", schrijft het ministerie. "Wat uw situatie ook is, ga er niet naartoe." Mensen die in het land zijn, worden geadviseerd om zo snel mogelijk te vertrekken als dat veilig kan.

Leverkusen staat op zijn kop. De eeuwige nummer twee in de Duitse voetbalcompetitie is niet langer Vizekusen, maar Megakusen. Na de winst op Bremen vanavond is de club zeker van het kampioenschap. Veel fans in en rond het stadion kunnen het nog niet geloven. De tranen vloeien rijkelijk, net als het bier.

"Dit is zo belangrijk voor ons, eindelijk een titel", zegt supporter Carola, die samen met haar dochter de wedstrijd op een grasveld buiten het stadion bekeek. Ze had geen kaartjes, maar wilde, net als duizenden stadsgenoten, toch de wedstrijd volgen. "Bayer 04 is ons uithangbord."

Vooraf durven weinigen voorspellingen te doen, hoewel de club het hele seizoen ongeslagen is doorgekomen. "Pas na het fluitsignaal kan ik het geloven en zal ik juichen", zweert Leverkusenfan Marcel. Ook de verkoper van sjaaltjes met het opschrift 'Leverkusen Deutscher Meister 2024' noemt zijn eigen product "misschien wat voorbarig".

Geheim van de club

Maar al snel volgt een doelpunt, en daarna nog een. Na de derde treffer verdwijnt de spanning van ieders gezicht. Het feest kan beginnen. "Het heeft zo moeten zijn", schreeuwt een groep vrienden bijna gelijktijdig.

Na het fluitsignaal beginnen de fans zonder ticket buiten aan de hekken te trekken. De stewards geven al snel op: een menigte stormt het stadion in. Een vader met zijn zoon op zijn schouders glundert op het veld. Een ander kust de middenstip, met een joint in de hand ("Dit mag!").

Het geheim van de club? Daar antwoorden vrijwel alle fans hetzelfde op: trainer Xabi Alonso. "Hij heeft precies de goede spelers bij elkaar gebracht. Alonso zorgt ervoor dat iedereen zijn puzzelstukje bijdraagt aan het team", zegt de licht aangeschoten fan Peter. "Zelfs de spelers op de bank doen wat ze moeten doen."

De strijd om het kampioenschap in de Bundesliga is niet altijd spannend meer. Elk seizoen begon vol hoge verwachtingen, maar de afgelopen elf jaar eindigde het steeds weer hetzelfde: met een titel voor Bayern München. Het kleine Leverkusen heeft aan die dominantie vandaag dus een einde gemaakt.

Ook buiten Leverkusen wordt ervan genoten dat Bayern eindelijk van de troon wordt gestoten. Dat reikt zelfs tot de regering. Minister Lauterbach van Volksgezondheid, die uit de buurt van Leverkusen komt, is blij dat het tijdperk van Bayern eindelijk voorbij is. "Zulk geweldig aanvallend voetbal met zoveel speelplezier, dat telt meer dan vijf kampioenschappen van Bayern München."

Een mooie stad is Leverkusen niet. Je rijdt eraan voorbij, onderweg van Düsseldorf naar Keulen. De schoorstenen van de Bayer-fabrieken torenen boven de stad uit. Naast het chemiepark ligt een compact nieuwbouwcentrum met wat buitenwijken. Bayer ís de stad, en tevens volledig eigenaar van de voetbalclub.

Leverkusen was al vaak dicht bij de titel, maar eindigde steeds toch als tweede. "We werden jarenlang uitgelachen", zegt een vijftiger, terwijl hij zijn vriend naar zich toe trekt. "Onder meer door hem, hij komt uit Dortmund. En nu ben ik degene die lacht", jubelt hij zelfverzekerd.

Mooie plaatjes

Nu de titel binnen is begint het speculeren over een kampioensfeest. De Bundesligatraditie schrijft voor dat de landskampioen op het balkon van het stadhuis wordt gehuldigd, wat in grote historische steden als München of Bremen tot mooie plaatjes leidt. Probleem: Leverkusen (165.000 inwoners) heeft geen stadhuis met balkon. Het gemeentehuis is gevestigd in een kantoorpand in een winkelcentrum uit 2010.

Maar Marcel, "fan sinds de jaren 80", weet wel waar het feest moet worden gehouden. "Hier, in het stadion!" Het zijn bovendien zorgen voor later, want de kampioenschaal krijgen ze pas na de laatste wedstrijd.

De zegetocht is trouwens ook nog niet voorbij: op 25 mei speelt Leverkusen de bekerfinale tegen Kaiserslautern. En ook in de Europa League spelen ze nog mee. "En volgend jaar winnen we de Champions League", zegt een supporter met een zelfvertrouwen dat we de afgelopen jaren alleen bij Bayern München-fans zagen.

Een conducteur van NS is gisteravond in een trein mishandeld door een groep jongens. De politie bevestigt dat er een incident heeft plaatsgevonden, en zegt dat er één minderjarige jongen is aangehouden.

De vrouw was aan het werk in een dubbeldekkertrein tussen Delft en station Den Haag Hollands Spoor, zegt Wim Eilert, bestuurder bij spoorwegvakbond VVMC. Ze is "van de trap afgegooid, geschopt en geslagen" en zou een gebroken arm hebben opgelopen. Ook de machinist kreeg volgens Eilert klappen toen de trein stilstond.

NS heeft aangifte gedaan van het incident. De minderjarige verdachte zat volgens de politie in ieder geval rond 18.30 uur vanavond nog vast in afwachting van een beslissing van het Openbaar Ministerie.

'Past in patroon'

"Weer een verschrikkelijk incident", zegt een woordvoerder van NS. De spoorvervoerder registreerde afgelopen jaar 1042 meldingen van geweldsincidenten, 8 procent meer dan in 2022. "Dan hebben we het niet over een woordenwisseling, maar over bedreigingen, spugen en belagen", aldus de NS-woordvoerder.

Directeur Operatie Eelco van Asch van NS bevestigt dat dit soort incidenten regelmatig voorkomen. "Helaas past de gebeurtenis van gisteravond in een schrikbarend patroon van bedreigingen en belagingen van onze collega's. Zoals zij momenteel belaagd worden, kan het niet langer."

Vorig jaar spraken we met een NS-conducteur, die vertelde over de nare situaties die ze heeft meegemaakt:

Bombardementen door de Engelsen en Amerikanen tijdens de Tweede Wereldoorlog hebben in Nederland meer levens geëist dan Duitse bommen. NOS-presentator Rob Trip duikt in het onbekende verhaal van die bombardementen voor de podcast Bevriende Bommen, zijn derde WO II-project na producties over de Februaristaking en de Onbekende Kinderen van Westerbork.

"Ik ken natuurlijk het bombardement op Nijmegen. Maar dat zoveel steden en dorpen zo getroffen zijn door bommen van de geallieerden wist ik ook niet. Dat er massagraven waren voor de slachtoffers in Breskens, Huissen en Den Haag. Het zijn lokale gebeurtenissen, het zit als geheel niet ons collectieve geheugen."

Duizenden mensen kwamen om in plaatsen als Venlo, Den Haag, Huissen, Ede, Breskens, Amsterdam, Nijmegen, Montfort, Westkapelle. Steden en dorpen werden verwoest.

Over die bombardementen en de vele slachtoffers werd na de oorlog weinig gesproken. "Het is voor sommige mensen lastig om de bevrijders die een einde maakten aan de oorlog de schuld te geven van de dood van hun geliefden. Rouwen deden mensen veelal in stilte. Het is denk ik toch makkelijker om de vijand de schuld te geven."

Een van de mensen die in de podcast hun verhaal doen is Bep Kasteel. Zij neemt het de geallieerden niet kwalijk dat zij haar woonwijk in Amsterdam-Noord bombardeerden.

"De Duitsers waren onze vijand. De Amerikanen onze redders. Ja, jammer dan. En het was niet met opzet dat ze ons raakten."

Bep Kasteel zat de dag van het bombardement in 1943 in een kerk vol kinderen in Amsterdam-Noord. Het was een feestelijke dag, want de parochie bestond 25 jaar. Dat werd gevierd, ook al was het oorlog.

Wat zij niet wisten, is dat Amerikaanse bommenwerpers op weg waren naar Amsterdam. Doelwit waren de Fokker-fabrieken midden in de wijk. Daar werden vliegtuigonderdelen gemaakt voor het Duitse leger.

Het bombardement ging mis: niet de fabrieken werden geraakt, maar de hele woonwijk. Bijna 200 mensen kwamen om bij de drie pogingen om de fabrieken te raken.

Als door een wonder viel het aantal doden in de kerk mee: een bom ging dwars door het dak, maar kwam terecht op een plek waar niemand zat.

"Ik weet nog dat ik half geknield zat toen de bom insloeg. Ik zag het hele raam uit elkaar spatten. Precies naast me was de bomkrater. Het is net alsof je aan het dromen bent. Ik voelde helemaal niets, ik dacht dat ik dood was."

In de Tweede Wereldoorlog was het voor piloten van bommenwerpers moeilijk om hun doel precies te raken. Burgerdoden waren bijna onvermijdelijk: doelen als fabrieken lagen vaak midden in of vlak bij woonwijken.

In Eindhoven kwamen bijvoorbeeld een half jaar eerder meer dan 130 mannen, vrouwen en kinderen om bij een poging de Philips-fabrieken te vernietigen, waar radiobuizen voor het Duitse leger werden gemaakt. De bombardementen lieten een ravage achter in de stad. Tweehonderd woningen en winkels werden vernietigd.

Later in de oorlog werd er vooral gebombardeerd om een einde te maken aan de strijd. Ook toen vielen er in tal van plaatsen veel doden. Vanwege fouten, afzwaaiers of onjuiste informatie.

Zo ook in Huissen, een stadje in de Betuwe. In het najaar van 1944 zagen de geallieerden daar twee Duitse tanks rijden. Een dag later werd de plaats vol vluchtelingen uit Arnhem gebombardeerd. Bijna 100 mensen werden gedood. De tanks waar het om begonnen was waren al verdwenen.

Ruim 500 doden in Den Haag

Ook in Den Haag ging het vlak voor de bevrijding in maart 1945 helemaal mis. Meer dan 500 mensen verloren het leven toen er bommen vielen op het Bezuidenhout. Het doel is niet de woonwijk maar de vlakbij gelegen V2-installaties in het Haagse Bos. "De Britten gaan door het stof na deze misser, maar het leed is natuurlijk niet te overzien", zegt Rob Trip.

Hij onderzoekt in de podcast ook de rol van de Nederlandse regering in ballingschap in Londen. Veel in de melk te brokkelen had die niet. Bij veel bombardementen was de regering maar zijdelings betrokken, of helemaal niet. De Nederlandse invloed was beperkt.

"Na de oorlog is er ook niet lang stilgestaan bij de bombardementen. De toekomst was belangrijker dan het verleden", zegt Trip. "Terwijl het voor nabestaanden of mensen die nu in de stad wonen juist belangrijk is om het verhaal van toen te vertellen. Tachtig jaar na de oorlog worden er nog monumenten opgericht, rondwandelingen uitgezet of tentoonstellingen georganiseerd om het verhaal van de bombardementen door onze bondgenoten te vertellen."

De gouverneur van de Russische regio Koergan heeft inwoners opgeroepen om de overstroomde gebieden in het zuidwesten van het land onmiddellijk te verlaten. Er wordt veel regen verwacht en die zal de situatie in het rampgebied naar verwachting verergeren, meldt persbureau Reuters.

Vooral de nacht van zondag op maandag wordt moeilijk, verwacht gouverneur Sjoemkov. Het water in rivier de Tobol stijgt al dagen. Sjoemkov waarschuwt dat de situatie 's nachts snel kan verslechteren en dat inwoners verrast kunnen worden in hun slaap. De afgelopen dagen werden al veel inwoners geëvacueerd:

Op Telegram schrijft hij dat mensen moeten vertrekken voordat de zon ondergaat. "Haal uw gezinnen, documenten en waardevolle spullen bij elkaar en vertrek." In het getroffen gebied staan meer dan 14.000 huizen onder water.

Lichamen geborgen

Het zuidwesten van Rusland en noordwesten van Kazachstan hebben al meer dan een week te kampen met zware overstromingen. Door hoge temperaturen zijn sneeuw en ijs snel gaan smelten, waardoor de Oeral en andere rivieren en beken op veel plekken buiten hun oevers zijn getreden.

Na zware regenval brak vorige week een dam door bij de stad Orsk. Volgens staatsmedia is achterstallig onderhoud de oorzaak. Inmiddels zijn in Rusland en Kazachstan honderdduizenden mensen geëvacueerd.

Ook in Kazachstan zijn grote problemen. In de stad Petropavlovsk zijn zondag duizend huizen onder water gelopen. Zo'n 4500 mensen werden geëvacueerd. In de regio Atyrau zijn de lichamen gevonden van twee mannen die deze maand vermist waren geraakt bij overstromingen in de stad Kulsary.