NOS Nieuws - Algemeen

In Oostenrijk zijn de gesprekken over een coalitie zonder de radicaal-rechtse FPÖ vastgelopen. De liberale Neos-partij was gisteren al uit de onderhandelingen gestapt, vandaag zette de conservatieve ÖVP een punt achter de gesprekken. De sociaaldemocratische SPÖ was de derde partij die aan tafel zat.

Morgen moet bondspresident Van der Bellen bepalen wat de volgende stap wordt. Hij heeft zich al laten bijpraten over de stand van zaken.

De parlementsverkiezingen waren eind september gewonnen door de FPÖ. De drie middenpartijen hebben de afgelopen maanden zonder succes geprobeerd een coalitie te smeden en de FPÖ buiten de regering te houden. Een struikelblok waren afspraken over de begroting.

Zonder de liberale Neos-partij hadden de SPÖ en de ÖVP net genoeg zetels om een meerderheidsregering te vormen. SPÖ-leider Babler noemt de uitkomst van de kabinetsformatie "geen goed nieuws" voor Oostenrijk. "Het land heeft een verantwoordelijk bestuur nodig", zei hij. Babler zei verder dat er "nu een coalitie dreigt van ÖVP en FPÖ met een rechtsextremistische bondskanselier die op veel punten een gevaar vormt voor de democratie."

FPÖ-leider Kickl spreekt in een reactie van verloren maanden. "In plaats van stabiliteit hebben we nu chaos."

Aftreden bondskanselier

"We hebben alles geprobeerd, maar het is niet gelukt om een akkoord op hoofdlijnen te bereiken", zei de Oostenrijkse bondskanselier Nehammer tegen de Oostenrijkse omroep ORF.

Het mislukken van de gesprekken is voor hem aanleiding om binnen enkele dagen op te stappen. In een videoboodschap op X kondigde hij ook zijn vertrek aan als ÖVP-partijleider.

FPÖ uitgesloten

De radicaal-rechtse FPÖ werd in september voor het eerst de grootste partij bij de parlementsverkiezingen. Toch gaf president Van der Bellen opdracht aan de conservatieve ÖVP om tot een nieuwe regering te komen. Daarmee brak hij met de traditie om de leider van de grootste partij daarvoor te vragen.

De ÖVP begon onderhandelingen met de SPÖ en Neos. Gisteren trok Neos zich verrassend terug uit de onderhandelingen. Volgens Neos-partijleider Meinl-Reisinger toonden beide andere partijen te weinig ambitie en werd er onvoldoende vooruitgang geboekt.

Twee boten met ongeveer 300 Rohingya-vluchtelingen zijn vandaag voor de kust van Maleisië terug de zee opgestuurd, meldt de Maleisische kustwacht. De mensen aan boord waren uitgeput en hadden nauwelijks te eten of te drinken. De kustwacht heeft de vluchtelingen eten gegeven, maar ze mochten niet aan land komen.

De kustwacht had de boten voor de kust van het eiland Langkawi gisteren al gespot. Toen kwam al een boot met 196 Rohingya aan land op het toeristische eiland. Zij zijn aangehouden.

Het is niet bekend waar de Rohingya vandaan kwamen of waar ze nu naartoe moeten.

Gediscrimineerd en vervolgd

De Rohingya vormen een islamitische minderheid die in het overwegend boeddhistische Myanmar al decennialang worden gediscrimineerd en vervolgd. Ze zijn stateloos en hebben geen rechten. In 2017 sloegen veel Rohingya op de vlucht vanwege het geweld door het Myanmarese leger. Het leger wordt beschuldigd van verkrachtingen en moorden.

Ongeveer een miljoen Rohingya zijn naar buurland Bangladesh gevlucht. Daar leven zij onder erbarmelijke omstandigheden. Volgens de VN zijn de Rohingya een van de meest vervolgde minderheden in de wereld.

Maleisië is een gewenste bestemming voor de Rohingya omdat de meerderheid van de bevolking ook moslim is. Het land heeft eerder Rohingya op humanitaire gronden geaccepteerd maar probeert intussen het aantal vluchtelingen te beperken. Er wonen meer dan 111.000 Rohingya in het land.

De Deense politie onderzoekt meldingen over onbekende drones die vrijdagavond boven de haven van Køge zijn gezien. In een persbericht spreekt de politie over zo'n twintig grote drones die zouden zijn waargenomen.

Agenten zagen vier drones die aan het begin van de nacht met hoge snelheid boven zee verdwenen. De politie zegt niet te weten waar de drones vandaan kwamen en waarom ze boven de haven vlogen.

Een deel van de haven wordt ook voor militaire doeleinden gebruikt, meldt de Deense krant Berlingske. Drie weken geleden meerde een schip aan met aan boord militair materieel dat was ingezet op een NAVO-missie in Letland. Volgens de havendirecteur waren er gisteren geen militaire activiteiten in de haven.

Kabels in Oostzee beschadigd

Køge ligt veertig kilometer ten zuiden van de Deense hoofdstad Kopenhagen, aan de Oostzeekust.

Op 25 december raakte een elektriciteitskabel in de Oostzee tussen Estland en Finland beschadigd, tegelijk met een aantal internetkabels. Finland houdt Rusland hiervoor verantwoordelijk en spreekt van sabotage.

In november raakten ook al twee datakabels in de Oostzee beschadigd. Daarvoor wordt een Chinees bulkschip als verdachte gezien.

NAVO-secretaris-generaal Mark Rutte zei in een reactie op de incidenten dat de NAVO zijn aanwezigheid op de Oostzee gaat uitbreiden.

Amsterdam zet niet langer in op 'slimme' verkeerslichten. Dat heeft te maken met de privacywetgeving, meldt AT5: de bescherming van persoonsgegevens loopt gevaar als een verkeerslicht 'weet' wie er aan komt rijden.

Ruim een jaar geleden kondigde de gemeente Amsterdam nog aan dat elk verkeerslicht in de stad straks een 'intelligent verkeerslicht' zou zijn. Het idee was dat die verkeerslichten het verkeer konden herkennen door te communiceren via apps. Bepaalde groepen zouden dan snel 'groen' krijgen; bijvoorbeeld fietsers of zware vrachtauto's. "Zo kan het verkeer op drukke kruispunten efficiënter doorrijden", stelde de gemeente in december 2023.

Maar in de praktijk is het bij een heel beperkte proef gebleven op twee kruispunten die eindigde in 2023. Verder zijn er in Amsterdam geen slimme verkeerslichten geplaatst. De gemeente is het ook niet meer van plan. "In het recente verleden zijn er door de Autoriteit Persoonsgegevens (AP) zorgen geuit over de bescherming van persoonsgegevens bij intelligente verkeerslichten", schrijft verkeerswethouder Melanie van der Horst in een verklaring.

Ritten in kaart

Wie het advies van de Autoriteit Persoonsgegevens erbij pakt, begrijpt wat de wethouder bedoelt. "Meestal zonder dat mensen dat merken, maken de volgverkeerslichten contact met de apps op de mobiele telefoon van weggebruikers. Zo kunnen de verkeerslichten op grote schaal persoonlijke informatie van mensen verzamelen", zegt de AP. "Het is bijvoorbeeld mogelijk om volledige ritten in kaart te brengen, inclusief datum, tijd en snelheid. Omdat wegbeheerders (Rijkswaterstaat, provincies en gemeenten) weten waar de verkeerslichten staan, kunnen zij weggebruikers volgen."

"De wegbeheerders lijken niet goed te hebben nagedacht over de privacyrisico's van deze verkeerslichten", schrijft de AP.

Gehackt

Maar er speelt nog meer mee bij het besluit van Amsterdam om voorlopig geen slimme verkeerslichten in te zetten. Zo waren er nogal wat kinderziektes bij de proef op de twee kruispunten, verbeterde de doorstroming daar nauwelijks en er wordt gevreesd dat de slimme verkeerslichten kunnen worden gehackt. "De kosten van het onderhoud van intelligente verkeerslichten zijn daarnaast aanzienlijk hoger", schrijft de wethouder.

Op andere plekken in het land zijn wel slimme verkeerslichten. Zo wordt onder andere in Flevoland, Den Bosch, Haarlemmermeer en nog een aantal andere plekken gewerkt met een app waar fietsers hun gegevens kunnen invullen en dan sneller groen krijgen. NH Nieuws meldt dat ook dat systeem tot zorgen over de privacy leidt.

Onlangs besloot wethouder Van der Horst dat Amsterdamse parkeercontroleurs moeten stoppen met het opsporen van gestolen auto's. Ook toen speelde de privacywetgeving een grote rol.

Vrachtwagens en personenauto's moeten de komende jaren veel minder CO2 gaan uitstoten. Dit jaar gaat het om een vermindering van 15 procent ten opzichte van 2019. In 2030 moet de uitstoot met 43 procent zijn afgenomen. De vraag is: gaat het lukken?

Volgens de Europese Vereniging van Autofabrikanten (ACEA) kan het met name knap lastig worden om de doelstelling voor 2030 te halen. In meerdere landen zijn de subsidies op elektrische voertuigen sterk verlaagd of zelfs afgeschaft. Ook ervaren veel transporteurs in veel landen in Europa een tekort aan laadpalen.

Elektrische vrachtwagens zijn nu nog vooral interessant voor kortere afstanden, al neemt de actieradius net als van elektrische personenwagens, snel toe.

Transportbedrijf Cornelissen heeft inmiddels 20 elektrische vrachtwagens rondrijden en wil dat uitbreiden naar zo'n tachtig trucks:

Veel vrachtwagenproducenten zien de CO2-normen wel zitten. Bedrijven als Mercedes, Volvo en DAF hebben jaren geleden al ingezet op de productie van elektrische vrachtwagens. En de ontwikkelingen gaan hard. Waar de eerste elektrische vrachtwagens nog een actieradius hadden van 100 km zijn er nu met een bereik van bijna 500 km.

De vrachtwagenproducenten hebben veel minder last van concurrentie uit China dan de personenwagenfabrikanten. Voor vrachtvervoerders blijven Europese merken aantrekkelijk dankzij de vele service- en onderhoudsplekken in Europa. De Europese normen worden zelfs gezien als een van de redenen waarom de Europese vrachtwagenproducenten hun Chinese concurrenten nog voor blijven.

Lobby tegen verscherpte normen

ACEA voert een stevige lobby voor uitstel of zelfs afstel van de nieuwe normen. De belangenorganisatie zegt de CO2-doelstelling te steunen, maar is vooral bezorgd over 2030. Dan moeten de auto- en vrachtwagenproducenten 43 procent minder uitstoten.

Volgens ACEA moet er nog veel gebeuren om dit te halen. Zo zouden er over vijf jaar in Europa 400.000 vrachtwagens en bussen emissievrij moeten zijn. Dat betekent dat ze rijden op elektriciteit of waterstof.

Dat wordt een flinke opgave. Geschat wordt dat in de afgelopen twee jaar in heel Europa maar ongeveer 8000 elektrische vrachtwagens zijn verkocht. De bussen doen het beter. Volgens cijfers van ACEA is 16 procent van de bussen tegenwoordig elektrisch.

Uiteindelijk moeten alle nieuwe vrachtenwagens in 2040 fossielvrij zijn.

Rap tempo

Meer emissievrije wagens betekent ook dat er in hoog tempo veel laadmogelijkheden bij moeten komen. Ook daar zijn Europese richtlijnen voor opgesteld. Zo moeten EU-landen vanaf 2026 om de 60 km langs belangrijke snelwegen laadstations plaatsen. En hoewel er in Nederland veel laadpalen zijn bijgeplaatst, zijn niet alle EU-landen zo ver.

Waterstofmotoren zijn nog niet op grote schaal toepasbaar.

Ook de EU-landen zullen flink aan de bak moeten om de gestelde doelen te bereiken. Deze maand start de voorzitter van de Europese Commissie Von der Leyen een 'strategische dialoog' met de betrokken partijen.

Vereniging De Friesche Elf Steden stelt een onderzoek in naar beelden van de Elfstedentocht in 1963. Daaruit zou blijken dat niet 'ijskoningin' Meike de Vlas, maar Annigje van Dijk-Bajema de beste vrouw was in de 'hel van '63'.

Het onderzoek volgt op een analyse van oude filmpjes door het Fries Film & Audio Archief (FFAA), meldt Omrop Fryslân.

De Elfstedentocht van 18 januari 1963 wordt algemeen gezien als de zwaarste in de elfstedenhistorie. Bij de start vroor het 18 graden, om 09.00 uur was het min 4. De noordoostenwind nam geleidelijk toe tot krachtig. 577 wedstrijdschaatsers verschenen aan de start, slechts 58 van hen volbrachten de tocht; Reinier Paping was de winnaar. Daarnaast waren er 9294 toerrijders, onder wie zowel Meike de Vlas als Annigje van Dijk-Bajema. Van de toerrijders haalden slechts 69 de eindstreep.

Het was al eerder bekend dat onder de toerrijders in 1963 geen enkele vrouw de finish haalde. Veel vrouwen stapten onderweg van het ijs. Andere vrouwen werden ervan af gehaald door de organisatie omdat het te gevaarlijk of donker werd.

Bruggetje van Bartlehiem

Maar nu zegt het FFAA dat de organisatie altijd ten onrechte heeft aangenomen dat Meike de Vlas (1942-2022) het langst door schaatste in 1963. Op de oude filmpjes is duidelijk te zien dat Annigje van Dijk-Bajema (1929-2003) 'pas' bij het befaamde bruggetje van Bartlehiem van het ijs stapt. Ze kwam dus ongeveer tien kilometer verder dan De Vlas. Die was al bij buurtschap Vrouwbuurtstermolen van het ijs gehaald, stelt archiefonderzoeker Syds Wiersma.

Het FFAA beschikt pas een paar maanden over de oude zwart-wit beelden van 1963. Wiersma's oog viel daarbij op een schaatsster onderweg in Franeker. Zij was stijlvol wit gekleed en had een lange (vermoedelijk) kleurrijke muts op. Op de beelden is te zien hoe ze haar kaart afstempelt en een kop thee of chocolademelk drinkt.

Bekijk hier de archiefbeelden:

De vrouw leek in Franeker nog erg fris, zegt Wiersma. "Ik dacht: die is doorgereden, dat kan niet anders. Zo begon de zoektocht. Wie is deze vrouw? Hoe ver is ze gekomen?"

Schaatshistorie van vrouwen

Wiersma zocht contact met marathonschaatster Jessica Merkens. Zij beschreef in 2023 de Nederlandse schaatshistorie van vrouwen en opperde dat het wel eens om Annigje (Anny) van Dijk kon gaan. Dat was niet zomaar een gok. Dezelfde Van Dijk was de snelste vrouw van de iets minder barre editie van de Elfstedentocht in 1956.

"We zagen gelijkenis", zegt onderzoeker Wiersma. Hij zocht contact met de dochter van Van Dijk en kreeg zo uitsluitsel. "De familie bevestigde dat het hun moeder was."

"We wisten wel hoe ver ze gekomen was, maar niet dat ze van de vrouwen het verst was gekomen", reageert dochter Anke van Dijk. "Ik vind het fantastisch. Ik gun dit haar."

Onderzoek

Voorzitter Wiebe Wieling van de Koninklijke Vereniging de Friesche Elf Steden zegt in een eerste reactie dat hij de 'claim' van het Fries archief laat onderzoeken. Mocht het waar zijn, dan worden de gegevens op de website aangepast, zegt hij.

Misschien dat daarbij nog ruimte is voor een saillant detail. Want volgens Anke van Dijk is haar moeder helemaal niet van het ijs gestapt omdat ze niet meer verder kon. "Mijn zus zat nog bij haar aan de borst en ze had 's ochtends vroeg voor het laatst melk gehad. Dus mijn moeder kon het niet meer houden", zegt ze. "'s Middags begon het te lekken en te bevriezen. Ze moest er wel af, anders kon het gevaarlijk worden."

Syrië gaat het internationale vliegverkeer op de luchthaven van Damascus hervatten. Vanaf komende dinsdag vertrekken en landen er weer internationale vluchten in de Syrische hoofdstad.

Het vliegverkeer vanaf Damascus werd bijna een maand geleden stilgelegd na de val van het regime-Assad. Binnenlandse vluchten en internationale vluchten met hulpgoederen landden de afgelopen tijd al wel in Damascus.

De Syrische luchtvaartautoriteit maakte bekend dat alle internationale luchtvaartmaatschappijen weer welkom zijn. "We werken er hard aan om de vliegvelden van zowel Aleppo als Damascus volledig te herstellen", aldus de directeur van de luchtvaartautoriteit.

Dertien jaar

Commerciële luchtvaartmaatschappijen vlogen al bijna 13 jaar niet meer op Damascus, vanwege de burgeroorlog in het land. Eerder deze week maakte Qatar Airways bekend vanaf dinsdag weer drie keer per week tussen Doha en Damascus te gaan vliegen.

Het vliegveld van de Syrische hoofdstad was tijdens de oorlog in het land meerdere keren toneel van gevechten. Regelmatig was de schade zo groot dat er helemaal niet meer gevlogen kon worden, of waren de toegangswegen afgesloten.

Voor de allereerste keer is de Pacifische parelduiker gezien in Nederland. Gistermiddag dook de zeldzame vogel op, vlak bij de Oosterscheldekering. Vanochtend zwom hij er opnieuw rond, gadeslagen door vele tientallen vogelspotters met telelenzen van meer dan een meter lengte.

"Een vogelsoort ontdekken, dat gebeurt maar weinigen", aldus de geëmotioneerde ecoloog en vogelaar Sven Valkenburg bij Omroep Zeeland. "Ik ben als een kind zo blij."

Valkenburg woont niet eens in de buurt, maar hij moest voor zijn werk naar Breskens toen hij gistermiddag in een binnenhaven bij de Oosterscheldekering de Pacifische parelduiker spotte. Hij twijfelde wel even. De vogel fladdert normaalgesproken alleen rond in het noorden van Amerika (Alaska) en Oost Siberië.

Grote hint

Bovendien is de Pacifische parelduiker nauwelijks te onderscheiden van zijn Europese soortgenoot die hier wel gewoon te vinden is langs de Noordzeekust. Maar de twijfel duurde niet lang. Zo ontbrak bij de nieuwkomer de kenmerkende witte vlek op de zijkant. "Dat was de eerste grote hint", aldus Valkenburg. "Toen ik later de bruine band rond de anaalstreek zag, twijfelde ik niet meer. Toen wist ik: dit is 'm!"

De ecoloog appte een paar 'vogelspotter-vrienden' en in een mum van tijd zat de kering bij Neeltje Jans vol met vogelaars. Volgens een van hen was het een kwestie van tijd dat de Pacifische vogelaar in Nederland zou opduiken. De vogel werd eerder al in Zwitserland gezien. "Dat was een rare plek voor een vogel die eigenlijk op zee leeft", aldus vogelspotter Lennart Verheuvel.

Verdwaald

Het is vooralsnog onduidelijk hoe de vogel precies in Zeeland terecht is gekomen. "Hij moet verdwaald zijn", zegt ecoloog Valkenburg. Hij is ondanks z'n ontdekking niet optimistisch gestemd over de toekomst van de Pacifische parelduiker in Nederland. "Het is een jonge eerste wintervogel, omdat de dekveren op de rug lichte veerrandjes hebben", zegt hij. "Ik weet niet of hij het hier gaat overleven."

Maar z'n eerste nacht in Nederland heeft de vogel doorstaan. Vanochtend zwom hij alweer rond in de binnenhaven bij Neeltje Jans. Even later meldden zich de eerste vogelaars.

Op officiële erkenning zal de Gavia pacifica nog even moeten wachten. Daarvoor moet zijn komst worden beoordeeld door de Commissie Dwaalgasten Nederlandse Avifauna (CDNA).

De uitvaart van de overleden oud-president Desi Bouterse trok vandaag veel belangstelling in de Surinaamse hoofdstad Paramaribo. Er stonden veel mensen langs de route van de rouwstoet.

De kist met Bouterse kwam na een urenlange rit aan bij het partijkantoor. Rond 12.45 uur (Nederlandse tijd) was de witte lijkwagen bij zijn huis in Leonsberg vertrokken voor een rit die eindigde bij het partijkantoor, de plek waar mensen afscheid kunnen nemen.

Open kist in lijkwagen

Onderweg naar het partijkantoor reed de auto in Paramaribo langs plekken die voor Bouterse belangrijk waren. De auto met daarin de open kist werd geflankeerd door mannen in militair uniform en camouflagekleding.

Langs de weg stonden onder anderen aanhangers van Bouterse, die veelal gekleed waren in de kleuren van de NDP. Meerdere auto's sloten zich aan bij de stoet, die regelmatig tot stilstand kwam doordat mensen zich rondom de auto verdrongen.

Veel mensen droegen de paarse Pangi. Een traditionele rechthoekige omslagdoek afkomstig uit de Marron-gemeenschap in Suriname. De Pangi-doek, in de kleuren van de NDP, werd speciaal gemaakt na het overlijden van de oud-president en was binnen enkele dagen uitverkocht. Bouterse ligt opgebaard in een open kist:

Op sociale media staan veel berichten van Bouterse-aanhangers. "Respect, papa Bouta", schreef iemand op TikTok. Verder vielen er woorden als 'volksbegrafenis' en 'volkseer'. Dat lijkt een reactie op het besluit om de oud-president Bouterse geen staatsbegrafenis te geven, onder meer omdat hij vorig jaar definitief werd veroordeeld voor de Decembermoorden van 1982. Kort na zijn veroordeling sloeg hij op de vlucht.

Straf ontlopen

Er zijn in Paramaribo ook mensen die teleurgesteld zijn dat Bouterse niet in de gevangenis heeft gezeten. Maar nu willen ze dat loslaten. "Men heeft zoiets van: ach ja, hij is er niet meer, wat kunnen we er nu nog aan doen", zegt Gilly, een Nederlandse radio-dj van Surinaamse afkomst. "Alsof het hoofdstuk Bouterse nu echt is afgesloten en er liever niet meer over gesproken wordt. Vooral de mensen die zelf op de vlucht voor hem waren."

Ook ziet Gilly dat Bouterse voor sommigen juist voor verbinding zorgde. "Je merkt dat hij een van de weinige politici was die niet aan 'etnisch denken' deden. Iedereen werd als een gelijke beschouwd, ongeacht zijn of haar afkomst", zegt Gilly.

De radio-dj is in Suriname op familiebezoek en was niet verbaasd over de opkomst bij de uitvaart. "Hij was hoe dan ook een president van het land. Het zou juist vreemd zijn als het niet massaal zou zijn geweest. Ook al krijgt hij geen staatsbegrafenis, qua opkomst lijkt het hier wel op."

'Liefde voor Bouterse maakt blind'

Dat de opkomst vandaag groot was, is niet verrassend, zegt historicus en Surinamist Hans Ramsoedh. "De NDP is de tweede partij van Suriname. Ook tijdens verkiezingen zijn partijkantoren gevuld met aanhangers." Vandaag komen mensen volgens hem ook af op het spektakel. "Het gebeurt niet elke dag dat er een uitvaart is van een veroordeelde oud-president."

Hij zegt verder dat de liefde voor Bouterse mensen blind maakte. "Wat mensen niet zagen, is dat hij het land achterliet met een lege schatkist en een enorme staatsschuld. Iets wat zijn opvolger, president Santokhi, nu moet oplossen."

De NOS sprak met aanhangers en tegenstanders van Bouterse:

Bij de Decembermoorden werden onder leiding van Bouterse, die toen legerleider was, vijftien politieke tegenstanders gemarteld en vermoord.

Naast Bouterse werden ook vier handlangers veroordeeld in de Decembermoordenzaak: ex-militairen Ernst Gefferie, Iwan Dijksteel, Benny Brondenstein en Stephanus Dendoe kregen vijftien jaar cel. Starnieuws schrijft dat drie van hen vandaag afscheid mochten nemen van Bouterse in de aula van het mortuarium.

Ze werden in een wit busje van de gevangenis naar het mortuarium vervoerd en daarna weer teruggebracht naar de gevangenis, schrijft de nieuwssite. Een vierde veroordeelde ex-militair, Iwan Dijksteel, vluchtte net als Bouterse na zijn veroordeling en is sindsdien spoorloos.

Het Nederlandse fregat Zr.Ms. Tromp krijgt de leiding over een groep schepen van NAVO-landen. Het vlootverband is actief in de Noordzee, Oostzee en de Atlantische Oceaan. Vanmiddag om 13.00 uur vertrok het fregat vanuit Den Helder.

De Tromp wordt het vlaggenschip van de snelle reactiemacht op zee. Commandeur Arjen Warnaar gaat het commando voeren. "Als er iets gebeurt op zee, is het aan ons om te reageren", vertelt de nieuwe bevelhebber, die daarbij nauw samenwerkt met de kustwachten en marines van individuele landen.

De zichtbare aanwezigheid van de NAVO-vloot moet een afschrikkend effect hebben. "Wij zijn een militair instrument, maar we mogen pas iets doen als de politiek daartoe beslist. Onze belangrijkste taak is detecteren en rapporteren. Het is dus zaak om daar te zijn waar iets gebeurt."

De bemanning van de Tromp werd uitgezwaaid door vrienden en familie:

In het gebied waar de schepen zullen varen zijn recent meerdere incidenten geweest. Afgelopen november gingen twee datakabels in de Oostzee stuk nadat een Chinees schip, de Yi Peng 3, was gepasseerd. In december was het opnieuw raak. Toen raakten een stroomkabel en vier datakabels beschadigd in de zee tussen Finland en Estland.

Dat gebeurde vlak nadat de olietanker Eagle S de kabels was langsgevaren. Op de zeebodem is een tientallen kilometers lang sleepspoor ontdekt, mogelijk ontstaan door het slepen van een anker. De Finse autoriteiten noemen het beschadigen van de kabels "ernstige sabotage" en verdenken Rusland ervan betrokken te zijn. Acht bemanningsleden van de Eagle S mogen het schip niet verlaten van de Finse politie.

De aanwezigheid van de marineschepen in de Oostzee kan helpen dit soort sabotageacties te voorkomen, denkt Patrick Bolder. Hij is defensiespecialist bij het Den Haag Centrum voor Strategische Studies. "Het beste is saboteurs op heterdaad betrappen. Maar dan heb je wel schepen nodig om daar snel bij te zijn."

Energie als wapen

Volgens Bolder zijn de kapotte kabels onderdeel van hybride oorlogsvoering. Een strategie waarbij niet alleen militaire, maar ook niet-militaire middelen worden ingezet om de tegenstander te verzwakken. "Pure intimidatie eigenlijk", zegt Bolder.

Vooral de Baltische staten worden hierdoor geraakt. Sinds de Russische invasie in Oekraïne proberen zij hun energienetwerken los te koppelen van Rusland. In februari dit jaar willen ze hun netwerk verder integreren in de Europese energienetwerken. De beschadigde stroomkabel tussen Finland en Estland, de Estlink-2, speelt hier een rol in.

Bolder: "Als Rusland zulke kabels doorknipt, dan wordt de elektriciteitsverbinding minder stabiel. Zo laat Rusland zien: blijf bij ons, dan krijg je veilige en goedkope energie. Zo wordt energie als wapen ingezet." Direct na het incident met de Estlink-2 besloot Estland om de andere kabel, de Estlink-1 extra te beveiligen met marineschepen. De minister van Energie in Litouwen liet weten gewoon door te willen gaan met de integratie in het Europese stroomnetwerk.

Spionageschepen op de Noordzee

Ook Nederland buigt zich over de vraag hoe het stroomkabels, datakabels en pijpleidingen in zee moet beveiligen. In de Nederlandse Exclusieve Economische Zone, het deel van de Noordzee waar Nederland specifieke rechten heeft, ligt ongeveer tienduizend kilometer aan gaspijpleidingen, stroom- en datakabels.

Afgelopen zomer stelde het kabinet 41 miljoen euro beschikbaar om die infrastructuur beter te beveiligen. Vooral de aanwezigheid van Russische spionageschepen is een zorg. Maar de aanpak van die schepen is ingewikkeld, omdat deze in principe recht op vrije doorvaart hebben. De Nederlandse marine begeleidt daarom regelmatig verdachte Russische schepen.

In de onderstaande video zie je welke mogelijkheden er zijn om onderzeese kabels te beveiligen.

Honderden fans van Normaal hebben gisteravond in Pesse urenlang de kou getrotseerd om een kaartje voor een concert van de band te bemachtigen. Eind mei treedt de boerenrockband op in het Drentse dorp.

"Het is once in a lifetime. Ik ben 44 jaar fan", aldus een van de mensen in de rij bij RTV Drenthe. "Ook als ze tachtig zijn, blijf ik gaan", zei een ander.

Op 19 december 2015 gaf Normaal een afscheidsconcert. Om vanaf 2018 toch nog verschillende reünieconcerten te geven. Dit jaar is dat niet anders; de band viert z'n vijftigjarig bestaan in 2025 met een reeks nieuwe reünieconcerten, op 'thuisbasis' Lochem, op festival de Zwarte Cross én op 31 mei in Pesse.

Voor het concert in Pesse waren online geen kaartjes te koop. Dus moesten de fans gisteravond bij een temperatuur van rond het vriespunt, een frisse zuidwester en een paar sneeuwbuitjes in de rij te staan.

Je moet erbij wezen

Maar met een borrel om ze warm te houden, hielden de fans de sfeer er goed in. "We moeten kaarten hebben", benadrukte een man uit Gramsbergen. "We lazen dat hier een concert is, dus dan moet je erbij wezen."

Ook een vrouw in een blauwe jas was blij dat Normaal weer optreedt. "Ik ken alle liedjes uit mijn hoofd", zei ze. De band van hits als Oerend Hard en Deurdonderen lijkt onverminderd populair.

Het lukte nooit

Voor de organisatie van het concert, Muziekweekend Pesse, betekende de massale belangstelling een opsteker. Het is weliswaar niet de eerste keer dat Normaal naar Drenthe komt, maar het laatste optreden in Pesse dateert al weer van bijna tien jaar geleden. "Het lukte nooit", zei organisator Bernard ten Oever. "Maar omdat het ook het 50-jarig jubileum is van Normaal, organiseren ze een paar concerten. En daar horen wij gelukkig bij."

Toen de deuren voor de kaartverkoop opengingen, klonk gejuich. "Dertig stuks", riep een man uit Peize, die als eerste concerttickets wist te bemachtigen. "We waren heel erg blij toen we hiervan hoorden."

Coverband

Net als veel anderen liep hij daarna door naar de feestzaal in Pesse waar een coverband liedjes van Normaal speelde. Best leuk, zeiden de fans, maar eerlijkgezegd konden ze niet wachten tot het echte werk. "Weer ouderwets høken", aldus de man uit Peize.

De oudste persoon ter wereld, de Japanse Tomiko Itooka, is op 116-jarige leeftijd overleden. Dat meldt de Japanse publieke omroep NHK. De vrouw werd in augustus vorig jaar volgens Guinness World Records officieel de oudste nog levende persoon op aarde.

Itooka werd op 23 mei 1908 geboren in Osaka en leefde tot de leeftijd van 110 jaar nog op zichzelf. In 2019 ging ze in de stad Ashiya, vlak bij Osaka, in een verzorgingstehuis wonen. Vorig jaar vierde ze haar 116de verjaardag in het tehuis.

Volgens haar verzorgers wist ze zich verbaal nog altijd goed te uiten, wel had ze wat last van haar gehoor. Itooka kreeg vier kinderen, twee dochters en twee zonen, en een aantal (achter-)kleinkinderen. Volgens Guinnes World Records hield de vrouw van wandelen en beklom ze regelmatig de Mount Nijo (met een hoogte van 517 meter).

Twee keer heeft ze de 3000 meter hoge Mount Ontake beklommen. Volgens haar familie waren deze lange wandelingen het geheim van haar hoge leeftijd.

In september 2024 kreeg Itooka met 116 jaar en 116 dagen oud officieel een certificaat van Guinness World Records als oudste nog levende persoon op aarde. Daarvoor was de Spaanse María Branyas Morera (117 jaar) officieel de oudste.

De Braziliaanse Ina Canabarro Lucas is met 116 jaar nu de oudste nog levende persoon ter wereld.

Twee toeristen hebben vanochtend een te water geraakte automobiliste in Amsterdam gered. Ze sprongen in het water van de Keizersgracht, konden de vrouw snel uit de auto halen en aan de kant brengen. Ondanks de kou, gaat het goed met de vrouw en haar redders.

Ze zijn inmiddels wat opgewarmd, laat de Amsterdamse brandweer weten. "Het was een mooie actie van die mensen", aldus een brandweerwoordvoerder bij AT5.

De auto belandde even na 8.30 uur door onbekende oorzaak in het water. Dat bleef niet onopgemerkt, na een melding bij 112 werden twee ambulances, een duikteam van de brandweer en een aantal brandweerwagens opgeroepen om hulp te verlenen.

Zinkende auto

De twee toeristen besloten niet te wachten op de aankomst van de hulpdiensten, sprongen in het water en zwommen naar de zinkende auto. Ze kregen de automobiliste veilig uit de auto en wisten haar aan wal te brengen. Daar werden ze alle drie door de brandweer opgevangen met warme dekens.

De snelle actie van de toeristen betekent waarschijnlijk dat de automobiliste geen negatieve gevolgen overhoudt aan het avontuur: bij een watertemperatuur van nog geen 6 graden ligt snelle onderkoeling op de loer.

De brandweer heeft de auto geborgen.

Bij een politie-inval in Rotterdam is een 30-jarige verdachte omgekomen. Bij de schietpartij raakten drie personen gewond, een van hen bezweek aan zijn verwondingen. Ook een lid van het arrestatieteam werd geraakt door een kogel. Dankzij beschermende kleding raakte die niet gewond.

De inval werd gedaan in het onderzoek naar een doodgeschoten man in een kelderbox in Amsterdam. Hij werd maandag aangetroffen aan de Clauskindereweg. De 33-jarige man was eerder die dag neergeschoten, bevestigt een woordvoerder van de politie vandaag.

Het onderzoek van de politie in Amsterdam leidde naar twee verdachten, die vanmorgen vroeg verbleven in een woning aan de Speelmanstraat in Rotterdam. Het arrestatieteam viel iets voor 05.00 uur dit pand binnen.

Een cameraploeg filmde de inval:

Op dat moment waren vier mensen aanwezig in de woning. "Uit het voorlopige onderzoek blijkt dat eerst is geschoten op het arrestatieteam, waarna het team daarop heeft gereageerd." De rijksrecherche onderzoekt nog hoe de schietpartij is verlopen. Zo'n onderzoek is verplicht als agenten hun vuurwapen hebben gebruikt.

Naast de omgekomen 30-jarige verdachte raakten een 29-jarige man zonder vaste woon-of verblijfplaats en een vrouw van 27 uit Rotterdam gewond. De gewonde man is een verdachte in het onderzoek naar de dode man in Amsterdam. In de woning was ook een 52-jarige vrouw uit Rotterdam. Zij is ook gearresteerd.

Het is onbekend op welke manier de twee mannen betrokken zijn bij de dodelijke schietpartij in Amsterdam. De politie kan er vanwege het lopende onderzoek niets over zeggen. Gisteravond is in Hoofddorp ook nog een 20-jarige man aangehouden vanwege de kelderboxzaak.

Het militaire regime in Myanmar heeft de vrijlating van meer dan 6000 gevangenen, onder wie 180 buitenlanders, aangekondigd. Dat doet het land vanwege de Onafhankelijkheidsdag.

In het land wordt stilgestaan bij het feit dat Myanmar 77 jaar geleden onafhankelijk werd van Groot-Brittannië. De vrijlating van een groot aantal gevangenen op feestdagen is gebruikelijk in Myanmar.

De afgelopen jaren laat de junta elk jaar weer duizenden gevangenen vrij. Ook verlaagt het de straffen van gevangenen. Zo wordt dit jaar de levenslange celstraf van 144 gevangenen verlaagd naar een celstraf van vijftien jaar.

Onduidelijk is waarvoor de gevangenen, die nu worden vrijgelaten, waren veroordeeld. Het leger zegt de gratie "op humanitaire en meelevende gronden" te hebben verleend. Vorig jaar werden er meer dan 9000 gevangenen vrijgelaten.

Machtsgreep

Het regime greep de macht op 1 februari 2021 en zette toen de democratisch verkozen Aung San Suu Kyi af als hoofd van de regering. Er braken massale protesten uit in Myanmar, maar die werden door de nieuwe machthebbers bloedig neergeslagen. Het verzet in de grote steden werd gebroken, maar daarbuiten escaleerde het tot een burgeroorlog die nog altijd aan de gang is.

Sinds de coup is Myanmar zo goed als afgesloten van de buitenwereld. Het leger drukt iedere vorm van protest de kop in. Tegelijk voeren het regeringsleger en het gewapende verzet een zware strijd, waarbij het regime de controle over grote delen van het land heeft verloren.

Onderdrukking

Myanmar heeft niet veel details vrijgegeven over de gevangenen, maar velen worden vastgehouden vanwege deelname aan protesten. Uit een onderzoek van Amnesty International uit 2022 bleek dat sinds de staatsgreep het leger meer dan 14.500 mensen heeft gearresteerd en meer dan 2000 gedood. Dat concludeerde Amnesty op basis van gegevens van de Assistance Association for Political Prisoners (AAPP).

"De militaire autoriteiten overtreden de wet bij iedere stap van het arrestatie- en detentieproces: ze arresteren mensen zonder arrestatiebevel, dwingen bekentenissen af door marteling of mishandeling, laten mensen 'verdwijnen'", schreef de organisatie in een rapport over de onderdrukking in Myanmar.

Correspondent Mustafa Marghadi kon in 2024 mee met de gewapende oppositie en zag het effect van het conflict op de bevolking:

Voor de kust van Zuid-Korea is een vissersboot tegen de rotsen gevaren. Bij het ongeluk zijn drie opvarenden om het leven gekomen. Persbureau Yonhap meldt dat op basis van lokale autoriteiten.

De boot voer op de klippen bij Gageodo, een eiland ten zuidwesten van het Aziatische land. 19 van de 22 opvarenden werden gered door de kustwacht. Ze waren in zee gesprongen uit vrees dat het schip zou kapseizen. Geen van hen verkeert in levensgevaar.

Het is onduidelijk of de boot is gezonken, of nog vastzit op de rotsen. Eveneens is niet bekend hoe de drie slachtoffers exact om het leven zijn gekomen. Ze werden levenloos aangetroffen door reddingswerkers. Er is een onderzoek gestart naar de oorzaak van het ongeval.

Aanvankelijk ging de kustwacht uit van 21 opvarenden. Uiteindelijk bleek dat er een extra persoon aan boord was geweest. Mogelijk was de bemanningsregistratie niet op orde. De kustwacht zegt dat de kapitein van de vissersboot kan worden aangehouden op verdenking van nalatigheid.

"Mijn tegeltje hangt de tweede rij van boven", wijst Wiebe Wieling, voorzitter van de Elfstedenvereniging. Hij staat bij het monument voor de Elfstedentocht, net buiten Leeuwarden. Op deze brug vormen tegeltjes met portretten van oud-deelnemers samen het beeld van vijf schaatsers. Wieling legde de meer dan 200 kilometer af in 1986 en in 1997.

De laatste Elfstedentocht werd precies 28 jaar geleden verreden. De organisatie van de tocht der tochten is sinds 2005 in handen van Wieling en zijn medebestuursleden, maar hij mocht hem nooit uitschrijven. Deze winter is zijn laatste kans: na dit seizoen stopt hij als voorzitter.

Het weer zit tot nu toe niet mee. Op deze grijze, natte dag staat het riet langs de Elfstedenroute schuin in de wind, die uit het noordwesten waait. "Hij komt niet uit de goede hoek", zegt Wieling gelaten.

Toch is de Elfstedenvereniging zoals ieder jaar druk met de voorbereidingen voor een eventuele tocht, net als de politie, de brandweer en het KNMI. De draaiboeken worden doorgelopen en zo nodig geactualiseerd, er worden nieuwe materialen aangeschaft, en er zijn oefeningen. "We hebben geen uur te verliezen", zegt Wieling. "Als hij komt, moet alles binnen een paar dagen gebeuren."

Ook veel schaatsers trainen nog elke winter voor de Elfstedentocht:

De Elfstedenvereniging is anno 2025 zeker niet in slaap gesukkeld, zegt Wieling stellig. De vereniging heeft tien bestuursleden, een vaste medewerker, een groot aantal vrijwilligers en zo'n 32.000 leden. Daar komen nog steeds nieuwe schaatsers bij, die hopen ooit mee te rijden. Halverwege december was de jaarlijkse ledenvergadering, met een paar honderd aanwezigen.

Ieder jaar gaat er zo'n 400.000 euro naar alle voorbereidingen, zegt Wieling. "Op 1 december moet alles helemaal up-to-date zijn voor een eventuele tocht." Er zijn 30.000 leden die mogen meerijden, van hen doen er 25.000 daadwerkelijk mee, verwacht de voorzitter. "We moeten de inschrijving regelen, net als het vervoer. En de veiligheid moet gegarandeerd zijn, want er komen twee miljoen bezoekers en 3500 journalisten."

Ook heeft de vereniging in de afgelopen dertig jaar allerlei vernieuwingen doorgevoerd. "Je krijgt nu een transponder mee als je gaat schaatsen, zodat we kunnen zien waar je bent", zegt Wieling. De Elfstedenvereniging werkt tegenwoordig ook met apps. "Aan de achterkant willen we modern zijn. Terwijl je op tv hetzelfde zal zien als bij de vorige tochten."

Ook de politie, brandweer, gemeenten en ziekenhuizen lopen elk jaar hun draaiboeken door, zegt Gerben van Alst van de Veiligheidsregio Fryslân, die de boel coördineert. De Elfstedentocht staat hier geregistreerd als een GRIP-4-evenement: een gebeurtenis waarbij meerdere gemeenten en hulpdiensten samenwerken om de veiligheid te bewaken.

"Het grootste vraagstuk is het grote aantal mensen dat wil komen kijken", zegt Van Alst. "Het is 28 jaar geleden. De tijd is nu heel anders, met mobiele telefoons en gps-tracking. En als het al een beetje vriest, wordt het nu ook landelijk opgepakt. Al dat verkeer en die mensenmassa moet je wel in goede banen leiden."

Een ander aandachtspunt is de gezondheidszorg, zegt Van Alst. "Er gaan duizenden mensen schaatsen, dus de zorg moet op orde zijn."

Twee weken vorst

Om een Elfstedentocht te kunnen uitroepen, is een betrouwbare weersverwachting cruciaal. Daarom staat de Elfstedenvereniging in nauw contact met het KNMI. Hoewel de kans op een tocht volgens het KNMI steeds kleiner wordt door klimaatverandering, houden twee meteorologen van het instituut iedere winter scherp in de gaten of er een vorstperiode aankomt.

Voor een Elfstedentocht moet over de hele route zo'n 15 centimeter ijs liggen. "De vuistregel is dat je zo'n twee weken flinke vorst nodig hebt", zegt meteoroloog Hisso Homan. "Maar je kan op verschillende manieren tot die 15 centimeter komen. Het kan ook drie weken matig vriezen, of een week heel streng." Ook doet het ertoe wanneer het precies sneeuwt en waait.

'It giet oan'

"Het moet allemaal kloppen", beaamt Wieling. In 2012 leek het er even op dat het eindelijk ging lukken, maar toen lag er sneeuw in het zuidelijke deel van de route. "Zo jammer, anders hadden we zeker een tocht gehad."

Wieling houdt hoop dat hij in zijn laatste winter een tocht mag uitschrijven. In 1985 gebeurde dat met de Friese woorden "It sil heve" (het gaat gebeuren) en in 1997 met "It giet oan" (het gaat door). De huidige voorzitter heeft ook al bedacht hoe hij het schaatsevenement wil aankondigen. "Zeker in het Fries, drie woorden, kort en bondig. Maar ik houd het nog even voor me."

Kijk hier naar een terugblik op de laatste Elfstedentocht, van 1997:

Goedemorgen! Vandaag wordt de Surinaamse oud-president Bouterse gecremeerd. Hij is veroordeeld voor zijn rol bij de Decembermoorden. En in de Verenigde Staten beginnen de plechtigheden rond het afscheid van oud-president Jimmy Carter, die eind vorig jaar op 100-jarige leeftijd overleed.

Eerst het weer: In het noorden komen enkele winterse buien voor. In de rest van het land is het droog en laat af en toe de zon zich even zien. De wind waait matig en het wordt fris: maximaal drie graden.

Ga je de weg op? Hier vind je het overzicht van de files en werkzaamheden. Check hier de dienstregeling voor het spoor.

Wat kun je vandaag verwachten? Wat heb je gemist?

Had de Rotterdamse politie bewoners van de wijk IJsselmonde eerder moeten waarschuwen dat er mogelijk een seriemoordenaar in hun buurt rondliep? Nee, zegt hoofdcommissaris Fred Westerbeke. In gesprek met Nieuwsuur legt hij uit waarom het advies om binnen te blijven pas kwam na moord drie, en niet na de tweede.

"Ga bij voorkeur niet alleen naar buiten. Vermijd donkere, afgelegen plekken", communiceerde de politie eergisteravond. S. liep op dat moment nog vrij rond. Westerbeke noemt dat advies een "ongekende waarschuwing". "Ik kan me niet herinneren dat we dat eerder hebben moeten doen. Je moet goed afwegen wat dat betekent."

Ander nieuws uit de nacht: En dan nog even dit:

Ricardo Kaljouw uit Oost-Souburg wil Mount Sidley op Antactica beklimmen. Als dat lukt is hij de eerste Nederlander die de hoogste vulkanen van alle continenten heeft bedwongen.

Fijne dag!

Aanhangers van de overleden oud-president Desi Bouterse hebben hem de avond voor zijn crematie herdacht op het partijcentrum van de Nationale Democratische Partij (NDP) in Paramaribo. Daarbij werd aanwezige journalisten gevraagd om in het centrum geen woorden als 'moordenaar' en 'veroordeelde' te gebruiken in hun live verslagen en bij interviews met aanwezigen.

Volgens een woordvoerder van de partij "kon niet worden ingestaan voor de veiligheid van de pers" als deze woorden worden gebruikt in de buurt van de aanhangers van Bouterse. De Surinaamse nieuwswebsite Starnieuws besloot na deze mededeling geen liveverslag meer te doen van de herdenking.

"Er kunnen geen instructies worden geaccepteerd over op welke manier journalisten hun werk moeten doen. Dit komt neer op pure censuur", schrijft de nieuwswebsite. "Starnieuws zal verslag blijven doen van de ceremoniën omdat het publiek geïnformeerd dient te worden, maar accepteert de voorwaarden van de NDP niet. Censuur kan nimmer worden getolereerd." De krant de Ware Tijd besloot eveneens geen liveverslag meer bij te houden via hun website vanwege de beperkingen.

'Garant staan voor ordelijk verloop'

Ook de NOS kreeg de instructies. Binnen het partijcentrum werd geadviseerd de woorden niet te gebruiken, daarbuiten was dat volgens de NDP-woordvoerder wel mogelijk. Volgens hem was dat geen beperking van de persrechten, maar wil de partij "garant staan voor een ordelijk en goed verloop" van de ceremoniën in het partijcentrum.

Nadat Starnieuws en De Ware Tijd hadden bericht over de instructies en hun gedeeltelijke boycot, reageerde de NDP dat er sprake was van een misverstand. "Wij betreuren het dat bij het gesprek tussen de persoon die verantwoordelijk was voor de accreditatie van de media en de mediahuizen, het als een vorm van censuur is overgebracht en bieden wij onze oprechte verontschuldigingen aan. Vanuit de partij is er nimmer instructie gegeven voor enige beperking aan de media."

Volgens de partij waren de richtlijnen "uitsluitend gericht op het garanderen van een respectvol en ordelijk verloop, gezien de emoties die gepaard gaan met deze gebeurtenis". Starnieuws heeft de verontschuldiging van de NDP geaccepteerd.

Verdeeld

In Suriname wordt verdeeld gedacht over de oud-president en legerleider. Tegenstanders zijn vooral boos over de Decembermoorden van 1982. Daar werden onder leiding van toenmalige legerleider Bouterse vijftien mensen gemarteld en vermoord. Hij werd er uiteindelijk eind 2023 voor veroordeeld tot een gevangenisstraf van twintig jaar, maar vluchtte. Zijn voorstanders prijzen hem juist als een sterke en charismatische leider die veel geld uitgaf aan sociale projecten.

De zogenoemde singi neti wordt de avond voor de begrafenis of crematie van een Surinaamse persoon gehouden. Er worden herinneringen opgehaald en er wordt gezongen.

De avond was gevuld met muziek uit de vele culturen binnen de Surinaamse samenleving:

De kist van de oud-president was er nog niet, die wordt vandaag rond 21.00 uur Nederlandse tijd in het partijkantoor neergezet na een tocht door de stad. Mensen kunnen dan in een stoet langs de opgebaarde Bouterse lopen om afscheid te nemen. Daarna volgt rond middernacht Nederlandse tijd de crematie.

Onder meer vanwege zijn veroordeling, heeft de Surinaamse regering besloten Bouterse geen staatsbegrafenis te geven. Er is geen condoleanceregister opengesteld door de regering en er zijn geen ceremoniën vanuit de staat. Wel hangen de vlaggen van regeringsgebouwen vandaag halfstok en is minister Landvreugd van Binnenlandse Zaken op verzoek van de familie bij de uitvaart aanwezig.

Minister Ramdin van Buitenlandse Zaken vroeg het Surinaamse volk "fatsoen en waardigheid te tonen" en zei dat "elke overledene een respectvolle begrafenis verdient".

Gisteravond werd al een kleinere singi neti gehouden in Amsterdam-Zuidoost, daarop kwamen tientallen aanhangers van Bouterse af.