NOS Nieuws - Algemeen

Het is volgens de politie de grootste ketaminevangst ooit in Nederland. In een schuur in Muiderberg vonden agenten begin deze maand 2000 kilo van de drugs, met een straatwaarde van 55 miljoen euro. Vier vragen over 'keta', dat van oorsprong een pijnstillend geneesmiddel is, maar de laatste jaren populair is als partydrug.

Wat doet ketamine en wat zijn de risico's?

Na inname van een lage hoeveelheid kan de gebruiker in een dromerige, ontspannen roes terechtkomen, waarbij geluiden intenser zijn of vervormen. Bij een hogere inname kan het aanvoelen alsof je uit je lichaam treedt. Na een overdosis kan iemand in een "k-hole" terechtkomen. Gebruikers kunnen moeilijk praten of bewegen; sommigen hebben een bijna-doodervaring.

Volgens het Trimbos-instituut, dat onderzoek doet naar drugsgebruik, kan ketagebruik ook voor blijvende klachten zorgen, zoals geheugenverlies, hevige buikpijnaanvallen ('k-kramp') en blaasproblemen. "Er zijn verhalen van mensen die om de tien minuten moeten plassen of pijn hebben bij het plassen", zegt Margriet van Laar van het onderzoeksinstituut.

Ze benadrukt dat ketamine verslavend kan zijn en dat het gebruik ervan tot een vicieuze cirkel kan leiden, want keta wordt ook als pijnstiller gebruikt. "Mensen die keta hebben gebruikt, kunnen blaasproblemen krijgen en gebruiken vervolgens weer keta om de pijn daarvan te onderdrukken."

In het Jeroen Bosch Ziekenhuis in Den Bosch is sinds 2022 een speciale ketaminepoli. Daar worden patiënten behandeld en wordt ook geprobeerd die vicieuze cirkel te doorbreken.

Ketamine zit juridisch in een grijs gebied. Ondanks dat het als partydrug wordt gebruikt, staat het niet op de lijsten van verboden hard- en softdrugs, omdat het ook als geneesmiddel in gebruik is. Er zijn wel strenge voorwaarden aan verbonden. Zo mag het middel niet ongeregistreerd worden verhandeld en is bezit van grote hoeveelheden verboden.

NOS op 3 dook eerder in de wereld achter ketamine:

Neemt het gebruik van ketamine toe?

Vroeger gebruikte een kleine groep mensen die op zoek was naar intense psychedelische effecten ketamine als drug. Tegenwoordig gebruiken met name jongeren het, thuis, op festivals of (huis)feestjes.

Volgens de laatste cijfers van het Trimbos-instituut, uit 2022, heeft 1 op de 40 volwassenen ooit ketamine gebruikt. Dat komt neer op ongeveer 360.000 Nederlanders. Tussen 2016 en 2020 steeg het gebruik fors, maar die stijging stabiliseerde in 2022.

Wat verder opvalt, is dat hoogopgeleide jonge mannen keta relatief gezien het vaakst gebruiken. Ongeveer 1 op de 10 hbo- of universiteitsstudenten heeft een keta-ervaring, valt te lezen in de laatste Trimbos-cijfers.

Volgens Van Laar is ketamine onder drugsgebruikers "meer mainstream geworden". "Over het algemeen is er meer belangstelling voor dit soort psychedelische drugs. Daarnaast is het goedkoop, makkelijk te krijgen en makkelijk te gebruiken."

Ze benadrukt dat het gebruik van keta onder de gehele Nederlandse bevolking nog steeds heel klein is. Zo had in 2022 minder dan 1 procent van de volwassenen in het laatste jaar een keer ketamine gebruikt, een stuk minder dan bijvoorbeeld wiet of xtc.

Hoe bijzonder is de vondst in Muiderberg?

Ketaminevondsten komen vaker voor, maar zijn "op één hand te tellen", zegt politiewoordvoerder Robbert Salome. "Het valt in het niet bij wat we bijvoorbeeld aan cocaïne of xtc vinden."

Dat komt deels doordat de politie er niet specifiek naar op zoek is. De vondst in Muiderberg volgde na een anonieme tip. "Dan gaan we natuurlijk kijken. Maar in principe ligt onze focus meer op synthetische drugs, zoals MDMA."

Begin vorig jaar vond de politie een grote hoeveelheid ketamine in een boerderij in de buurt van het Brabantse Steenbergen. Daar werd zo'n 1700 kilo ketamine in beslag genomen.

Daar ging uitgebreid politieonderzoek aan vooraf. Agenten keken maandenlang mee in het chatverkeer van criminelen. Op 3 februari was er een grote internationale politieactie in Nederland, België en Duitsland. Naast de ketamine vond de politie op verschillende plekken ook contant geld en wapens.

Neemt de handel toe?

Omdat ketamine in juridisch grijs gebied zit, is het voor de politie lastig om te beoordelen of de illegale handel toeneemt. "Als we ergens ketamine aantreffen, kan dat ook voor medische doeleinden zijn. Als mensen daar een vergunning voor hebben, is het niet illegaal", zegt Salome. De controle daarop is volgens de politie meer een zaak voor de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd.

Bij de recordvondst deze maand in het Gooi was duidelijk sprake van een illegale partij. "Hier was geen vergunning voor", aldus de politiewoordvoerder. "Het mooiste nieuws is dat deze lading nu van de markt is." De ketamine werd begin deze maand al gevonden en is daarna afgevoerd en vernietigd.

Agenten hebben vanmorgen in Amsterdam vier minderjarige jongens aangehouden die vuurwapens en machetes bij zich hadden.

De politie kwam ze op het spoor toen twee van hen rond 04.30 uur een ruitje van een woning aan de Kerkstraat intikten, mogelijk om in te breken.

Een omstander waarschuwde de politie waarop het duo richting het Leidseplein liep en in een taxi stapte. Een politieauto reed het voertuig niet veel later klem.

Een van de verdachten werd aangehouden. De ander probeerde te vluchten, maar werd na een korte achtervolging alsnog aangehouden, meldt AT5. Beiden hadden een vuurwapen bij zich.

Hotelkamer

De jongens verbleven met nog twee minderjarigen in een hotelkamer in de stad. Agenten vielen de kamer met de jongens binnen, waarna bleek dat die een machete bij zich hadden.

Alle verdachten komen uit de omgeving van Rotterdam en zijn tussen de 13 en 16 jaar oud. Hoe ze op die leeftijd een hotelkamer konden boeken, is niet duidelijk.

Het demissionaire kabinet wil de uitkoopregeling voor piekbelasters van stikstof verlengen. Volgens de huidige regeling moeten boeren zich uiterlijk 5 april aanmelden, maar Haagse bronnen melden dat dit wordt opgerekt tot eind dit jaar.

Minister Van der Wal zei vandaag na de vergadering van het kabinet dat ze begin volgende week de Tweede Kamer zal informeren over de toekomst van de regeling. Ze wilde daarover weinig details kwijt, maar wees er wel op dat ze al eerder in de Tweede Kamer heeft gezegd dat boeren de tijd moeten krijgen voor een zorgvuldige afweging.

Het was ook al bekend dat het kabinet 1,5 miljard euro extra beschikbaar stelt voor bedrijven die willen stoppen.

120 procent van de waarde

Piekbelasters (bedrijven die veel stikstof uitstoten in of bij natuurgebieden) kunnen zich voor 120 procent van de waarde van hun bedrijf laten uitkopen.

Er komen ook regelingen voor boeren die hun stikstofuitstoot willen verminderen door hun bedrijf te verplaatsen of door te innoveren, maar die moeten nog worden uitgewerkt en staan nu nog niet open.

Voor de uitkoopregeling hebben zich tot nu toe 1250 ondernemers aangemeld. Enkele tientallen van hen hebben hun handtekening al gezet.

Honderden demonstranten hebben vandaag in Basjkirië, een autonome republiek in het zuiden van Rusland, opnieuw geprotesteerd tegen de veroordeling van activist Fail Alsynov. Op maandag en woensdag waren er ook al protesten tegen het proces tegen de activist. Het is de grootste uitbraak van sociale onrust sinds het begin van de oorlog in Oekraïne.

De rechter legde Alsynov woensdag een celstraf van vier jaar op vanwege "het aanzetten tot etnische haat" en "het in diskrediet brengen van het Russische leger". Daarna kwam het in de stad Bajmak, vlak bij de grens met Kazachstan, tot schermutselingen tussen duizenden demonstranten en de politie. Er werden twintig mensen opgepakt en twintig mensen raakten gewond.

Vandaag verzamelden zich honderden demonstranten in het centrum van Oefa, de hoofdstad van de republiek, ruim 400 kilometer ten noorden van Bajmak. Ten minste zeven van de demonstranten zijn inmiddels opgepakt, melden lokale media.

Hieronder beelden van de protesten:

Het Russische Sota Vision, dat zichzelf omschrijft als onafhankelijk nieuwsmedium, deelde beelden waarop de politie demonstranten oproept weg te blijven. Via een megafoon zouden agenten omroepen dat iedereen die deelneemt aan deze "ongeoorloofde bijeenkomst" zal worden opgepakt. Ook zijn populaire socialemedia-accounts die eerder verslag deden van de protesten opeens niet meer toegankelijk.

'Vrees voor separatisme'

Het Kremlin bagatelliseert de protesten. Volgens een woordvoerder van president Poetin gaat het enkel om kleinschalige lokale incidenten.

"Poetin en zijn omgeving zijn getraumatiseerd door de ineenstorting van de Sovjet-Unie en zijn bang dat Rusland datzelfde lot wacht", zei Abbas Gallyamov, een verbannen etnisch Basjkier en voormalig speechschrijver van president Poetin, deze week in The New York Times. Volgens hem is het Kremlin bang voor nationalisme en separatisme.

De 37-jarige activist Alsynov is zeer geliefd bij veel etnische Basjkieren. Hij wordt gezien als held omdat hij zich inzet voor het behoud van hun taal, cultuur en rechten.

Vorig jaar sprak hij zich op sociale media uit tegen de rekrutering van Basjkieren voor de oorlog in Oekraïne. "Dit is niet onze oorlog, want in Rusland wordt niet gevochten", schreef hij. Alsynov ontkent de beschuldigingen aan zijn adres.

In Londen is gisteravond een pasgeboren baby gevonden. Het meisje was gewikkeld in een handdoek en zat in een boodschappentas.

Een voorbijganger trof de baby aan en belde de politie, waarna het kindje gezond en wel in het ziekenhuis werd opgevangen. De politie is nog op zoek naar de moeder. Ze heeft mogelijk hulp nodig.

Het kind werd gevonden in de wijk Newham, zo'n 12 kilometer van het centrum van Londen. De voorbijganger was de hond aan het uitlaten, vond rond 21.15 uur de baby in de tas, belde gelijk de politie en hield het kindje warm tot de ambulance kwam.

Volgens de politie vroor het en is het meisje dankzij het snelle optreden van de voorbijganger nog in leven. De baby wordt nog verzorgd in het ziekenhuis.

Zoektocht

De politie heeft de moeder opgeroepen zich te melden. "Als u de moeder bent, weet dan dat het goed gaat met uw dochter. Wat de omstandigheden ook zijn, zoek alstublieft hulp."

De politie maakt zich zorgen over haar gezondheid, aangezien ze "een traumatische ervaring moet hebben meegemaakt en mogelijk ook medische hulp na de geboorte nodig heeft."

Ook roept de politie de hulp van burgers in. Wie een vermoeden heeft wie de moeder of ouders kunnen zijn, wordt verzocht contact op te nemen.

Volgens de BBC is het de derde keer in vijf jaar tijd dat er een achtergelaten baby is gevonden in de wijk Newham. In 2019 werd er een meisje gevonden in een park, in 2020 werd er een jongen op straat aangetroffen.

Japan is er als vijfde land in geslaagd om een ruimtevaartuig naar de maan te brengen, maar het is onduidelijk of dat daar kan functioneren. De zonnepanelen werken niet, zei een woordvoerder van de nationale ruimtevaartorganisatie JAXA.

Zolang de batterijen nog werken is er communicatie met de aarde mogelijk en kunnen ook instructies naar het vaartuig SLIM worden verzonden, maar de batterijen zijn vermoedelijk na een paar uur leeg.

Of en hoe het probleem kan worden opgelost is vooralsnog onduidelijk. De data die SLIM naar de aarde stuurt, moeten worden geanalyseerd. JAXA wil over een week bekendmaken wat daar uit is gekomen.

SLIM landde om 16.21 uur Nederlandse tijd. De animatie ervan was live op het YouTubekanaal van JAXA te volgen. Daarna ontstond al snel het vermoeden dat er iets niet in de haak was, want het duurde twee uur voordat JAXA de pers te woord stond.

Dicht bij het doel

SLIM is ongeveer zo groot als een personenauto. Het was de bedoeling dat het ruimtevaartuig op minder dan 100 meter van zijn doel zou neerkomen. Dat was de landen die eerder naar de maan gingen nooit gelukt. Of de Japanners er wel in zijn geslaagd, moet ook nog worden vastgesteld. Dat duurt nog een maand, zegt JAXA.

SLIM moet maangesteente gaan onderzoeken. JAXA verwacht dat de landingstechniek die is gebruikt van nut zal zijn bij het zoeken naar zuurstof, brandstof en water op de heuvelachtige poolgebieden van de maan. Aan boord waren twee robots. Een daarvan heeft als het goed is de landing vastgelegd.

Japan wil een een grotere rol gaan spelen in de ruimte. Het werkt daarbij samen met de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie NASA. Het is de bedoeling dat ergens in de komende jaren een Japanse astronaut voet op de maan zet als lid van het Artemis-project van NASA. Dat heeft als doel om meer mensen naar de maan te brengen.

Eerder lukte het de VS, Sovjet-Unie, China en India om een landing op de maan tot een goed einde te brengen. Dat dit nog lang geen routineklus is bleek vorig jaar, toen drie pogingen mislukten, waaronder een van Rusland.

De maanlander vloog in september met deze raket mee:

De verpakkingsloze supermarkt Pieter Pot die in december failliet ging, maakt een doorstart. Volgens directeur en oprichter Jouri Schoemaker van de online-super is er met een crowdfundingscampagne voldoende geld opgehaald om de activiteiten te hervatten. Tot nu toe is er 1,3 miljoen euro binnengekomen.

De bedoeling is dat de naar schatting 20.000 klanten in maart weer kunnen bestellen. "We zijn alweer producten aan het inkopen", zegt Schoemaker, die enorm blij is dat 'zijn missie' een nieuwe kans krijgt: "De steun van onze klanten was het afgelopen halfjaar overweldigend, ondanks alle tegenslagen die we hadden. We hebben nu weer enorm vertrouwen in de toekomst."

Klanten van Pieter Pot krijgen hun boodschappen in glazen potten en flessen. Na gebruik worden die teruggebracht, schoongemaakt en weer gevuld. Hergebruikt dus om verpakkingsafval te voorkomen. Maar het systeem bleek niet winstgevend te maken. "Wat we nu anders gaan doen? Een groot aantal zaken gaan we uitbesteden, zodat we nu een klein team nodig hebben met lage vaste kosten", zegt de oprichter. "Dat stelt ons in staat om op kleine schaal financieel gezond te worden."

Curator tevreden

Volgens Pieter Pot is ook curator Maria Bowmer tevreden: "Met deze doorstart kan Pieter Pot verder, werkgelegenheid wordt zoveel mogelijk behouden en klanten worden zo min mogelijk benadeeld. Helaas is er bij een faillissement altijd sprake van schade voor crediteuren en leveranciers. Dat is ook bij een doorstart niet te voorkomen."

Milieudefensie begint een klimaatrechtszaak tegen ING. De milieuorganisatie eist dat de bank haar uitstoot vermindert en klanten weert die blijven vervuilen.

Milieudefensie richt zich op ING omdat het de grootste bank van Nederland is en de bank volgens de organisatie bovenmatig veel samenwerkt met vervuilende bedrijven.

"Wie betaalt, bepaalt", zegt directeur Donald Pols van Millieudefensie. "Door financiering van bijvoorbeeld olie- en gasbedrijven is ING de bankier van de klimaatcrisis. ING moet overtuigende klimaatplannen van grote vervuilende bedrijven eisen en er anders geen zaken meer mee doen."

ING zegt kennis te hebben genomen van de beschuldiging. "Het is geen verrassing. Milieudefensie heeft al langer gezegd dat ze juridische stappen willen zetten in de financiële sector", zegt Hoofd bedrijfsethiek van ING Arnaud Cohen Stuart in het radioprogramma Nieuws en Co. Hij praat namens ING met milieuclubs. "We hebben goede gesprekken met hen. Als Milieudefensie ervoor kiest om die nu in de rechtbank voor te zetten, dan is dat haar keuze."

Het is voor het eerst dat in Nederland een klimaatrechtszaak tegen een financiële instelling wordt gestart.

'Uitstoot halveren'

In de eis staat dat ING haar uitstoot in 2030 moet halveren ten opzichte van 2019. Het gaat daarbij niet alleen om de uitstoot van de bank zelf, maar ook om de uitstoot van bedrijven waar ING zaken mee doet, bijvoorbeeld in de olie- en gassector.

Volgens Milieudefensie steekt ING meer dan andere banken geld in vervuilende bedrijven. De milieuorganisatie wil dat de bank afscheid neemt van zakelijke klanten die niet binnen een jaar een goed klimaatplan hebben. Fossiele klanten moeten bij ING een goed uitfaseringsplan indienen, zegt Milieudefensie.

Afgelopen december maakte ING ten tijde van de klimaattop in Dubai bekend dat ze haar belangen in de olie- en gaswinning versneld afbouwt. Waar eerder halvering in 2040 het doel was, is dat nu om in 2040 geen belangen in de olie- en gaswinning meer te hebben.

Milieudefensie vindt dat niet genoeg. In de eis staat dat "ING alleen doelen stelt voor een deel van de sectoren waar ING leningen aan geeft. Er zijn geen doelen voor de totale uitstoot van de bank."

Ook wil Milieudefensie dat de bank absolute klimaatdoelen stelt. "Nu kan de bank zijn klimaatdoel behalen door bijvoorbeeld dubbel zoveel hernieuwbare energie te financieren en tegelijk evenveel in vervuilende bedrijven te blijven steken. Dan komen er uiteindelijk nog net zo veel broeikasgassen in de lucht."

Eind december protesteerden klimaatdemonstranten van Extinction Rebellion op de A10 bij het oude kantoorpand van ING in Amsterdam. Extinction Rebellion wil dat ING alle financiering van de fossiele industrie onmiddellijk beëindigt, iets wat de bank onrealistisch noemt: "De wereld is zo afhankelijk van fossiele brandstoffen dat een transitieperiode nodig is", zei een woordvoerder.

Ook vandaag benadrukt ING dat het merendeel van de samenleving nog steeds afhankelijk is van fossiele brandstoffen. "Ook al financieren we veel duurzame activiteiten, weerspiegelen we ook de wereldeconomie."

Werkgeversorganisatie VNO-NCW zegt dat klimaatregie niet bij de rechter maar bij de politiek hoort. "Bedrijven zijn al lang bezig om te voldoen aan het halen van de klimaatdoelen voor 2030 en verder. De introductie van nieuwe meetlatten om individuele bedrijven te beoordelen creëert alleen maar onzekerheid. Als we werkelijk succesvol willen zijn voor het klimaat, vraagt dat vooral om intensieve samenwerking tussen overheid, bedrijven, vakbonden, ngo's en wetenschappers."

Rechtszaak tegen Shell

Dit is niet de eerste klimaatrechtszaak van Milieudefensie tegen een groot bedrijf. In 2021 won Milieudefensie een zaak tegen Shell. Het hoger beroep dat Shell daarop indiende loopt nog.

Ook in andere landen zijn klimaatrechtszaken tegen bedrijven. In Frankrijk speelt een zaak tegen olie- en gasbedrijf Total. Ook hebben daar vorig jaar drie ngo's een zaak aangespannen tegen een financiële instelling. Friends of the Earth France, Notre Affaire à Tous en Oxfam France spanden een zaak aan tegen BNP Paribas, omdat ze vinden dat de Franse bank te veel projecten voor fossiele energie financiert.

Nieuwsuur maakte eerder deze video:

Richard K., de 50-jarige man die verdacht wordt van de dubbele moord op een echtpaar in het Drentse Weiteveen, heeft meerdere wapens gebruikt. Dat meldt het Openbaar Ministerie (OM). De man had een wapenvergunning. Er wordt nog onderzocht welke wapens hij mocht hebben en of deze gebruikt zijn bij de moord.

Het OM maakte meer details bekend. Zo is het zoontje van het echtpaar getuige geweest van het geweld. De vrouw is van dichtbij doodgeschoten. De man is ook beschoten, meerdere keren geslagen met een hard voorwerp en gestoken.

Na de moord verscheen er een video van Richard K. op sociale media, waarin hij met bebloede handen praat over de gebeurtenissen die zich net hebben afgespeeld. K. heeft de moord ook tegenover het OM bekend.

Het OM zegt dat de verdachte de slachtoffers op gruwelijke wijze om het leven heeft gebracht. Richard K. wordt verdacht van dubbele moord. Volgens het OM heeft K. de slachtoffers met voorbedachten rade om het leven gebracht.

Langlopend conflict

De slachtoffers, een 38-jarige man en een 44-jarige vrouw, woonden sinds een jaar in Weiteveen. Ze kochten het huis van Richard K., maar daarmee ontstond ook een slepend conflict tussen de drie, mogelijk over de staat van het huis.

Zowel K. als het echtpaar deed afgelopen jaar meerdere keren bij de politie aangifte van pesterijen, beledigingen en bedreiging. In het weekend voor de moord werd het 38-jarige slachtoffer aangehouden en weer vrijgelaten.

Impact

De moord op het echtpaar heeft in Weiteveen enorme impact. Het dorp met 1700 inwoners is hecht, zegt de plaatselijke pastoor dinsdag. De kerk is geen enkel moment leeg. Er worden kaarsjes gebrand om stil te staan bij het drama.

Het dorp houdt daarbij ook de twee minderjarige kinderen van het echtpaar in gedachten. Volgens het OM zijn zij opgevangen en krijgen ze hulp van instanties.

Op meer details gaat het OM nu niet in, vanwege het lopende onderzoek. Richard K. blijft nog veertien dagen langer vastzitten. Ook wordt hij opgenomen in het Pieter Baan Centrum voor observatie.

Richard K. wordt aangehouden na de moord:

Een fractievoorzitter en voormalig wethouder in de gemeente Eemsdelta (Groningen) is veroordeeld tot een werkstraf van 100 uur voor de mishandeling van een dorpsgenoot en het beledigen van agenten.

De rechter oordeelt dat Edward S. (54) uit het dorp Spijk vorig jaar juli een man uit het niets met een tennisracket tegen het hoofd heeft geslagen tijdens een feestje op de tennisclub. Het slachtoffer liep een hersenschudding en hoofdwond op. Na zijn arrestatie schold S. agenten uit.

Het raadslid van Gemeentebelangen Eemsdelta suggereerde dat het geweld het gevolg was van een opeenstapeling van pesterijen en bedreigingen vanwege een conflict bij de lokale voetbalclub Poolster, waar hij tussen 2014 en 2021 voorzitter was. Het slachtoffer van de mishandeling was ook lid van VV Poolster.

Begin 2021 eisten tachtig leden het vertrek van Edward S. vanwege zorgen over de financiële situatie en slechte communicatie daarover. Het bestuur liep leeg, maar S. en de penningmeester bleven zitten. Hij werd volgens RTV Noord "de plaatselijke Trump" genoemd. De KNVB werd ingeschakeld om te bemiddelen. Later dat jaar kwam er een nieuw bestuur.

Niet meer bij raadsvergaderingen

Volgens RTV Noord is de fractievoorzitter sinds zijn arrestatie niet meer aanwezig geweest bij raadsvergaderingen, met uitzondering van een bijeenkomst waarbij een nieuwe wethouder werd geïnstalleerd. Zijn fractiegenoot stapte daarom vorige maand op. Sindsdien heeft Gemeentebelangen Eemsdelta nog één zetel in de raad.

Een Oekraïense drone heeft een olieopslaglocatie in het westen van Rusland getroffen, zeggen functionarissen. Volgens een lokale Russische gouverneur zijn vier opslagtanks met een totale capaciteit van meer dan 6 miljoen liter in brand gezet. Op beelden die op sociale media zijn verschenen, is te zien hoe dikke zwarte rookwolken omhoog trekken:

De olieopslag staat in Klintsy, een stad van zo'n 70.000 mensen op 60 kilometer van de grens met Oekraïne. Tegenover Oekraïense media zeggen bronnen binnen de Oekraïense geheime dienst dat de Oekraïners achter de drone-aanval zitten.

De Russen zeggen dat de brand moeilijk te bestrijden is. 32 omwonenden zijn volgens de gouverneur geëvacueerd. De olieopslaglocatie werd in mei vorig jaar ook al eens getroffen door een Oekraïense drone, maar die aanval leidde toen tot veel minder schade.

Orthodox festival afgelast

De Oekraïense president Zelensky heeft gedreigd met meer aanvallen op Russisch grondgebied. In de Russische stad Belgorod, eveneens niet ver van de grens met Oekraïne, zijn de traditionele orthodoxe festiviteiten vandaag afgelast vanwege de dreiging van Oekraïense drone-aanvallen.

Het is voor zover bekend het eerst dat een groot publiek evenement wordt afgelast vanwege de drone-dreiging.

Oekraïense media melden op basis van de inlichtingendienst ook dat Oekraïense drones een kruitfabriek hebben aangevallen in Tambov, zo'n 600 kilometer ten zuiden van Moskou. Gisteren zei Rusland al dat een Oekraïense drone was neergekomen op een olie-opslaglocatie in een buitenwijk van Sint-Petersburg.

Bij een luchtaanval eerder deze week van Iran op Irak is een Nederlands kind van nog geen jaar oud omgekomen. Dat heeft het ministerie van Buitenlandse Zaken bekendgemaakt.

Demissionair minister Bruins Slot heeft haar Iraanse collega om opheldering gevraagd. Ook is de Iraanse ambassadeur in Den Haag ontboden. Verdere details over het kind zijn nog niet bekendgemaakt.

Volgens Koerdische media gaat het om een meisje van 11 maanden. Haar vader Peshraw Dizayee, een steenrijke Koerdische zakenman, kwam ook bij de aanval om het leven. De moeder en het broertje van het kind raakten bij de aanval gewond, ook zij zouden een Nederlands paspoort hebben.

Bruins Slot bevestigt tegenover de NOS dat er nog twee Nederlanders gewond zijn geraakt bij de aanval en dat dat familieleden zijn van de omgekomen baby. Ook laat ze weten antwoorden te hebben gekregen van de Iraanse minister van Buitenlandse Zaken, maar vindt ze die "vooralsnog onvoldoende".

Begin deze week voerde de Iraanse Revolutionaire Garde meerdere raketaanvallen uit op doelen in Irak en Syrië. Zo ook bij de Koerdische stad Erbil. Er zouden in totaal vier burgers zijn gedood en zes gewonden zijn.

Volgens de Revolutionaire Garde was onder meer een spionagecentrum van de Israëlische geheime dienst Mossad het doelwit.

De Filipijnse huishoudster van het opgeblazen huis beschreef eerder bij de Koerdische zender Rudaw hoe ze gewond raakte. "Ik zat in de keuken van de villa toen er iets ontplofte. Na een minuut ging er nog een explosie af en verloor ik het bewustzijn."

De vrouw was erg aangedaan dat er slachtoffers waren gevallen. "Hij was zo'n aardige man, ik wil er niet aan denken wat er met hem gebeurd is", zei ze geëmotioneerd tegen Rudaw over het verlies van haar baas Dizayee. Zelf had ze enkele botbreuken en veel schrammen en blauwe plekken opgelopen.

Ook Syrië en Pakistan

In het Midden-Oosten zijn de spanningen hoog opgelopen. De aanvallen van Iran op Irak, Syrië en onlangs ook op Pakistan zijn hoogstwaarschijnlijk reacties op de grote aanslag in de Iraanse stad Kerman. Daar kwamen bij een herdenkingsceremonie voor de Iraanse generaal Qassem Soleimani bijna honderd mensen om het leven.

Ook werd eind december vorig jaar een belangrijke generaal van de Iraanse Revolutionaire Garde gedood bij een Israëlische luchtaanval op de Syrische hoofdstad Damascus.

De Vlaardingse loodgieter die de afgelopen maanden het doelwit was van een serie aanslagen, mag vanaf vandaag weer terugkeren naar zijn woning. Dat heeft de burgemeester deze week gemeld aan omwonenden. Buurtbewoners maken zich zorgen over de terugkeer, zeggen ze tegen Rijnmond.

Tussen april 2023 en januari van dit jaar vonden negen aanslagen plaats op voertuigen en panden van de loodgieter. Afgelopen december besloot de burgemeester twee woningen en een bedrijfspand van de man te sluiten. De loodgieter en zijn gezin verbleven sindsdien op een andere locatie. De bedrijfspanden blijven voorlopig nog gesloten.

Kinderen

Volgens de burgemeester is het vooral voor de kinderen belangrijk om weer terug te keren naar hun eigen huis, schrijft hij aan bewoners. "Ik kan me voorstellen dat dat gemengde gevoelens voor u oplevert," aldus burgemeester Bert Wijbenga in dezelfde brief.

De meeste bewoners zijn niet blij met de terugkeer. "Nu staat er overdag nog politie voor de deur en is er 's nachts particuliere beveiliging. Maar wat als die verdwijnen?", vraagt een vrouw in de Gretha Hofstralaan zich af.

Een andere bewoonster zegt tegen Rijnmond: "Mijn dochter heeft last van nachtmerries en kan moeilijk in slaap komen. Ze is veel bezig met 'de grote boem'. Het doet zeker wat met ons. Je bent toch wat meer gespannen."

Een andere buurtbewoner zegt: "Hij mag nog even wegblijven, of een ander pand krijgen op een andere plek". Ook deze buurtbewoner heeft kinderen die er last van hebben. "Ik heb er hier twee die heel bang zijn. Verderop wonen ook kinderen met grote zorgen. Dat schiet niet op."

Maatregelen

In de brief aan de bewoners staat dat er een hek om het huis komt zodat mensen minder makkelijk dicht bij de woning kunnen komen. Daarnaast zijn er camera's voor het huis geplaatst. Ook is er 's nachts beveiliging.

Volgens Wijbenga blijven de zichtbare en onzichtbare veiligheidsmaatregelen voorlopig nog van kracht.

De provincie Zuid-Holland gaat als eerste provincie toetsen of er bij nieuwbouwprojecten wel genoeg huizen komen die voor een grotere groep mensen te betalen zijn. Projecten waarbij er te veel dure huizen komen moeten door gemeenten worden aangepast.

Volgens verantwoordelijk provinciebestuurder Anne Koning (PvdA) "heeft het niet zoveel zin" om huizen te bouwen die 600.000 of 700.000 euro kosten, omdat de grootste groep mensen op zoek is naar een goedkopere woning.

Daarom wil ze bij nieuwbouwhuizen minimaal twee derde van de woningen in de categorie 'betaalbaar' komen. Dat betekent dat koophuizen maximaal 355.000 euro mogen kosten en dat er genoeg sociale huurwoningen en huurwoningen in het middensegment komen.

"Er zijn helaas heel veel plannen die niet voor die groep zijn", zegt Koning in het NOS Radio 1 Journaal. Het is volgens haar heel duidelijk dat gemeentes willen bouwen voor deze groep. "Maar jarenlang heeft de overheid minder gestuurd op welke woningen worden gebouwd, maar alleen gekeken naar hoeveel. Dus we moeten nu echt werk maken van het toevoegen van betaalbare woningen."

Schaarse ruimte

Volgens Koning gaat het erom dat de schaarse ruimte in Zuid-Holland gebruikt wordt voor het bouwen van woningen "waar mensen op zitten te wachten". "Je moet op een gegeven moment proberen dat er een betaalbare woning komt, en niet die villa van zeven ton." In sommige gemeenten gaat dat volgens Koning overigens beter dan in andere gemeenten.

Ze is niet bang dat projectontwikkelaars niets meer kunnen verdienen aan nieuwbouwprojecten, en wijst erop dat er ook subsidies beschikbaar zijn, en andere hulp van de overheid. "Misschien moet er met een klein beetje minder winst ook genoegen genomen worden."

'Niet laten stuklopen op percentages'

Hoogleraar housing systems Peter Boelhouwer van de TU Delft is kritisch op de maatregelen. "Als dit zou betekenen dat plannen niet doorgaan, dan zijn we nog verder van huis", zegt hij.

"Ik ben überhaupt niet gelukkig met een harde normen van twee derde betaalbaar. Ik denk dat dertig procent sociale huur moet worden, daar hebben de corporaties ook geld voor. Voor de rest moet je, zeker als een wat grotere locatie is, een mooi gedifferentieerd programma maken. Dat moet je niet laten stuklopen op percentages."

Als overheden toch willen dat er voldoende betaalbaar gebouwd wordt, moet daar ook genoeg geld tegenover staan, zegt Boelhouwer. Hij verwijst bijvoorbeeld naar Amsterdam, waar afspraken worden gemaakt met beleggers voor een lagere grondprijs. "Met alleen maar dom afdwingen moet je erg oppassen", meent hij.

Zuid-Holland heeft met de Rijksoverheid afgesproken dat er in 2030 ruim 235.000 nieuwe huizen gebouwd moeten zijn in de provincie.

Presentator Jeroen Pauw vervangt voorlopig Khalid Kasem bij Khalid & Sophie. Omroep BNNVARA laat weten dat Pauw vanaf 29 januari de presentatie van de talkshow afwisselt met Sophie Hilbrand. Het programma heet voorlopig Sophie & Jeroen.

Directeur Content van BNNVARA Suzanne Kunzeler noemt de omstandigheden waaronder dit gebeurt heel vervelend, zeker voor Kasem en de redactie. "Maar we zijn heel blij dat we Jeroen bereid hebben gevonden om voorlopig samen met Sophie onze talkshow op de vooravond van NPO 1 te presenteren."

Pauw neemt de presentatie op zich omdat Kasem op 5 januari "in goed overleg met de omroep" zijn werk heeft neergelegd. Dat gebeurde nadat het AD een artikel had gepubliceerd waarin hij werd beschuldigd van het omkopen van een ambtenaar toen hij advocaat was.

De presentator zou in 2019 aan misdaadverslaggever Peter R. de Vries, destijds directeur van hun gezamenlijke advocatenkantoor, hebben toegegeven dat hij dat jaar een ambtenaar van de Dienst Justitiële Inrichtingen had omgekocht. Kasem zou dat hebben gedaan om een cliënt eerder vrij te krijgen. Zelf ontkent Kasem die beschuldiging.

Onderzoek

De deken van de Amsterdamse Orde van Advocaten liet vorige week weten te verwachten nog een tot twee maanden bezig te zijn met het onderzoek naar de beschuldigingen aan het adres van Kasem. De deken krijgt daarbij hulp van de deken van de Orde van Advocaten Midden-Nederland.

Naast de deken van de Orde van Advocaten doet ook de Dienst Justitiële Inrichtingen onderzoek naar de kwestie.

Een 18-jarige vrouw heeft in de Amerikaanse stad Portland een baby van negen maanden gered nadat zijn ouders en een ander familielid waren geëlektrocuteerd door een neergekomen stroomkabel. De hoogspanningslijn was tijdens winterweer neergekomen door een afgebroken tak.

Majiah Washington was in haar eigen woning toen ze een flits zag van de stroomkabel die neerkwam op de auto van het gezin. Door haar raam zag ze hoe de vader met zijn kind probeerde weg te komen bij het voertuig.

"Hij had de baby in zijn armen en probeerde weg te lopen, maar hij viel op de oprit en gleed met zijn voet tegen de kabel aan. Er was een vlam en wat rook", zei Washington op een persconferentie die de hulpdiensten een dag na het ongeluk hielden.

Nadat de man was omgekomen probeerde de 21-jarige moeder het kind te bereiken. Ook zij verloor in de hectiek haar grip en gleed tegen de stroomlijn. De zwangere vrouw overleefde het ook niet.

Terwijl Washington met de hulpdiensten stond te bellen haastte ook de 15-jarige broer van de moeder zich naar het kind, opnieuw met hetzelfde resultaat. "Ik had nog gezegd 'ga er niet naartoe'", vertelde de vader van de moeder en haar broer tegen de lokale zender. "Maar hij gleed uit, kwam in contact met het water en stierf ook."

Gebukt

Washington besloot zelf te helpen toen ze zag dat het kind nog in leven was. Het jongetje was op het lichaam van zijn vader terechtgekomen en ongedeerd gebleven. "Ik zag dat hij zijn hoofd bewoog, dus ik wist dat hij nog leefde."

Bukkend om de stroomlijn boven haar hoofd te ontwijken gleed zij voorzichtig over het gladde wegoppervlak naar het gezin. Hoewel ze in contact kwam met het lichaam van de vader, wist ze veilig met het kind in haar armen weg te komen.

"Ik kon alleen maar aan hem denken. Ik dacht er helemaal niet aan dat ik zelf geëlektrocuteerd kon worden, het enige dat ik dacht was: ik moet die baby weg krijgen."

Meer doden

De hulpdiensten roemen Washington, die met gevaar voor eigen leven ingreep. Het jongetje heeft volgens hen zijn leven aan haar te danken. Zelf is ze ervan overtuigd dat ieder ander hetzelfde had gedaan.

Door het extreme winterweer zijn in de regio de afgelopen dagen zeker twaalf mensen omgekomen. Naast de elektrocutie werden ook enkele mensen geraakt door takken die bezweken onder het gewicht van sneeuw en ijs, vroren enkele personen dood en vielen er twee slachtoffers bij een brand die waarschijnlijk na stroomuitval werd veroorzaakt door een generator.

Een 58-jarige man uit Delft is afgelopen weekend gepakt toen hij op een creatieve manier wilde uitkomen onder zijn rekening bij een restaurant. De man bleek de afgelopen jaren al 127 keer eerder niet betaald te hebben na het eten en drinken in restaurants.

Barman Mike Hogeveen was aan het werk toen de man opnieuw toesloeg bij een restaurant in het centrum. "Hij gaf allerlei rondjes aan de bezoekers van onze zaak. Hij at en dronk van alles door elkaar."

De man begon vervolgens te trillen met zijn arm. Andere gasten vermoedden dat de man een beroerte kreeg en belden 112. "De ambulance was er snel bij", vertelt Hogeveen aan Omroep West.

Aangifte

Het ambulancepersoneel vertrouwde het echter niet en liet weten dat ze de man niet zouden meenemen naar het ziekenhuis. Ook meldden ze aan de horecazaak dat de man weigerde zijn rekening te betalen. Het restaurant belde vervolgens de politie.

"De man dacht onder de rekening van ruim honderd euro uit te komen door zich als ziek persoon voor te doen", vat Hogeveen samen. Het restaurant heeft aangifte gedaan.

Civiele zaak

Een woordvoerder van de politie bevestigt aan de omroep dat de man bij veel horecazaken in Delft bekendstaat als een notoire eetpiraat. "Eerder was er een civiel traject gestart, maar omdat de man bezig bleef, hebben we afgelopen weekend actie ondernomen", aldus de politie.

Het is onduidelijk of de man nog vastzit en of hij de verschillende rekeningen alsnog moet betalen.

In een schuur in Muiderberg heeft de politie ruim 2000 kilo ketamine gevonden. Het is volgens een woordvoerder de grootste hoeveelheid die ooit van de drug is aangetroffen in Nederland. Een 55-jarige man uit Naarden die in een woning was bij de schuur is opgepakt.

De vondst was begin deze maand al, maar is nu pas naar buiten gebracht. De politie had een anonieme tip gekregen over een grote partij verdovende middelen die op het terrein aan de Googweg zou liggen. In een schuur bij een woning vonden agenten tientallen dozen vol ketamine. Ook werden enkele kilo's harddrugs gevonden.

De drugs hadden volgens de politie een straatwaarde van bijna 55 miljoen euro. De verdovende middelen zijn afgevoerd en vernietigd.

De vondst was begin deze maand al, maar is nu pas naar buiten gebracht:

Ketamine is een pijnstiller die ook gebruikt wordt als partydrug. Het middel staat niet op de lijsten van verboden hard- en softdrugs, maar is een geneesmiddel dat niet verhandeld mag worden zonder registratie. Ook het bezit van grote hoeveelheden ketamine is niet toegestaan. Wie handelt in het middel zonder registratie, riskeert een celstraf van maximaal zes jaar.

De politie zegt dat de handel in ketamine vaak gepaard gaat met andere vormen van criminaliteit als witwassen en wapenbezit.

Zaanstad legt als eerste gemeente in Nederland een vergunningsplicht op aan glazenwassers. Burgemeester Jan Hamming hoopt zo malafide glazenwassers in zijn gemeente aan te pakken.

Volgens de regionale omroep NH zijn er 1100 bedrijven in Zaanstad geregistreerd als glazenwasserij. Het merendeel daarvan is gevestigd in Zaandam-Oost. Volgens de burgemeester is de branche doordrenkt van criminele netwerken in dat gebied.

"Criminele netwerken houden deze sector in een ijzeren greep. Het is schokkend hoe ze te werk gaan: afpersing, oplichting, geweld, uitbuiting, witwassen en ga zo maar door. Dit heeft impact op de leefbaarheid en veiligheid", aldus Hamming. "Hiervoor wordt vooral gebruik gemaakt van arbeidsmigranten, die via tussenpersonen naar Zaandam-Oost gehaald worden en hier worden gehuisvest."

Verplicht pinnen

Glazenwassers in de Noord-Hollands gemeente moeten vanaf 1 juli 2024 een vergunning hebben. Klanten mogen vanaf dan ook niet meer contant afrekenen.

Hamming benadrukt dat glazenwassers die zich wel aan de regels houden ook worden benadeeld door de malafide praktijken van anderen. "Ook bewoners zien de gevolgen voor de leefbaarheid en veiligheid in de wijken, want het werkt door in woonoverlast, in het onderwijs en allerlei andere aspecten en voorzieningen. Een vergunningplicht geeft ons meer mogelijkheden om te controleren, te handhaven en te voorkomen."

Demissionair staatssecretaris Vijlbrief van Mijnbouw erkent dat het ministerie van Economische Zaken in 2018 niet goed is omgegaan met de onafhankelijkheid van het Staatstoezicht op de Mijnen. Hij zegt dat in reactie op een artikel in NRC over bemoeienis van het ministerie met de publicatie van een rapport van het Staatstoezicht over de nasleep van de gaswinning in Groningen.

NRC heeft via de Wet open overheid gespreksnotities van toezichthouder Kockelkoren boven water gehaald, waaruit blijkt dat toenmalig secretaris-generaal Camps van het ministerie hem in 2018 twee keer met nadruk vroeg de publicatie van een advies over het versterken van huizen in Groningen uit te stellen.

Volgens NRC schermde Camps daarbij met "onrust in de regio" en "hogere zaken".

Veel minder huizen versterkt

Nadat de toenmalige minister Wiebes had aangekondigd dat er zo snel mogelijk een eind moest komen aan de gaswinning, wilde de bewindsman veel minder huizen versterken dan het Staatstoezicht nodig vond. Volgens de notities van Kockelkoren werd het Staatstoezicht door de ambtelijke top gevraagd te wachten met een kritisch advies tot na een rapport van de Mijnraad.

Kockelkoren benadrukte steeds dat hij een onafhankelijke positie had en dat hij niet van plan was te wachten met publicatie van zijn rapport. Hij vond dat alleen de minister hem om uitstel kon vragen en dat ambtenaren dat niet mochten doen. Volgens de reconstructie van NRC heeft ook Wiebes zelf de toezichthouder om uitstel gevraagd, maar leek die overtuigd toen Kockelkoren weigerde.

Kockelkoren hield voet bij stuk en nog voor de Mijnraad een rapport uitbracht, adviseerde het Staatstoezicht vijfduizend huizen in Groningen zo snel mogelijk te versterken.

Onafhankelijkheid verbeterd

Vijlbrief, die begin 2022 staatssecretaris van Mijnbouw werd, neemt nu afstand van de eerdere handelwijze van het ministerie: "Dit had niet zo moeten gebeuren", zegt hij in een reactie. Vijlbrief benadrukt dat er de afgelopen jaren stappen zijn gezet om de onafhankelijkheid van het staatstoezicht te verbeteren en dat er naar aanleiding van de parlementaire enquête aardgaswinning nog meer maatregelen volgen.

Zo wil het kabinet in de wet opnemen dat rijksinspecties hun adviezen zelfstandig openbaar mogen maken. Ze mogen in de toekomst ook rechtstreeks informatie geven aan de Tweede Kamer.