NOS Nieuws - Algemeen

Door hevige branden in en bij de Amerikaanse stad Los Angeles hebben al meer dan 150.000 mensen hun huis moeten achterlaten, zegt de sheriff van de stad. Bij de branden zijn zeker 16 mensen omgekomen, zo zeggen medische onderzoekers. Vijf doden vielen in de rijke woonwijk Pacific Palisades, aan de Stille Oceaan, en 11 mensen kwamen om bij de grote brand nabij de voorstad Pasadena, meer landinwaarts.

Onderzoekers verwachten dat het dodental nog zal oplopen, nu platgebrande wijken worden doorgespit door speurhonden op zoek naar slachtoffers. Dertien mensen worden nog vermist.

Het vuur woedt sinds woensdag hevig en heeft zo'n 145 vierkante kilometer verwoest. Meer dan 12.000 objecten, zoals huizen, bedrijven maar ook auto's zijn verwoest of beschadigd door de bosbranden en bijna 60.000 objecten lopen dat risico. Ook de natuur is verwoest.

Vier brandhaarden

Het lukt de brandweer nog niet om controle te krijgen over de situatie. Het is brandweermensen wel gelukt om de kleinere branden bijna helemaal te blussen, maar de grote nog niet. Het aantal grote brandhaarden staat nog op vier.

Met name de wijk Pacific Palisades, aan de noordwestrand van de miljoenenstad, is zwaar getroffen. De schade wordt geschat op basis van onderzoek vanuit de lucht.

De omstandigheden worden door Amerikaanse media omschreven als een 'perfect storm'. In de omgeving van Los Angeles is de natuur extreem droog, omdat het sinds mei amper heeft geregend. Na het weekend wordt weer een sterkte wind verwacht, die de vlammen en vonken verder aanwakkert.

In het gebied zijn bijna 7500 brandweerlieden actief. Die komen uit de VS, maar ook Mexico heeft mensen die kant op gestuurd. Canada heeft blusvoertuigen gestuurd.

De sheriff van Los Angeles heeft een avondklok ingesteld voor gebieden die zijn getroffen door de grote natuurbranden. Volgens de sheriff moeten daarmee "overvallen en plunderingen" worden voorkomen. De politie meldt dat er 22 arrestaties zijn verricht.

De avondklok geldt tussen 18.00 uur 's avonds en 06.00 uur 's ochtends in de wijken Pacific Palisades en Eaton. Mensen die niet bevoegd zijn en toch in het getroffen gebied komen, zullen worden opgepakt en riskeren een celstraf. "We maken hier geen grappen over", aldus de sheriff.

In de getroffen gebieden wonen tal van beroemdheden. Meerderen zijn hun huis kwijtgeraakt, onder wie realityster Paris Hilton, komiek Billy Crystal en actrice Leighton Meester uit Gossip Girl. De schade door de branden loopt in de miljarden.

Ook acteur Reinout Oerlemans, tegenwoordig de Nederlandse honorair consul van Los Angeles, woont in het gebied. Net zoals zanger Duncan Laurence.

Volgens experts duurt het nog zeker weken voordat het vuur helemaal onder controle is.

Correspondent Rudy Bouma laat op Sunset Boulevard in de wijk Pacific Palisades de schade na de brand zien:

In vrijwel heel Nederland geldt tot morgenochtend code geel vanwege kans op gladheid. Alleen op de Waddeneilanden is dat risico er niet.

De weerwaarschuwing van het KNMI geldt in Zeeland, Zuid-Holland en Noord-Holland tot 09.00 uur. In de rest van Nederland kunnen wegen nog iets langer glad zijn. Naar verwachting verdwijnt de gladheid in de loop van de ochtend.

Vanavond en aan het begin van de nacht zijn er in het westen nog enkele regenbuien. In combinatie met vorst aan de grond kan dat tot risico's leiden.

In de nacht is het verder droog. In het oosten kan het licht vriezen, met temperaturen tot -3 graden. In het westen blijft het boven nul.

Afgelopen nacht en vanochtend was het ook op veel plaatsen glad. Vooral in Noord-Nederland leidde dat tot enkele ongelukken. In Groningen en Friesland gold toen code oranje, de op een na zwaarste weerwaarschuwing.

In Straatsburg zijn tientallen mensen gewond geraakt bij een botsing tussen twee trams. Het ongeluk gebeurde vanmiddag in een tunnel vlak bij het centraal station van de stad in Noordoost-Frankrijk.

Onder de gewonden zijn geen mensen die er ernstig aan toe zijn. Het zou vooral gaan om verwondingen aan het hoofd, gebroken sleutelbenen en knieverstuikingen. Volgens de chef van hulpdiensten in de regio "had het veel erger kunnen zijn".

Volgens de Franse krant Le Figaro moesten uiteindelijk vijftien slachtoffers naar het ziekenhuis.

Hoe het ongeluk in de Elzas kon gebeuren, is niet helemaal duidelijk. Volgens lokale media zou een van de trams op het moment van de botsing achteruit hebben gereden.

Het regeringsleger van Sudan zegt een strategische stad op de paramilitaire groep Rapid Support Forces (RSF) te hebben heroverd. De inname van de stad wordt gezien als een opsteker voor het leger.

Wad Madani, een stad op zo'n 200 kilometer ten zuidoosten van hoofdstad Khartoem, viel in december 2023 in handen van de RSF-rebellen. Tienduizenden mensen werden daarbij gedwongen hun huis te verlaten.

In de regio vonden onder het bewind van RSF bloedige aanvallen op burgers plaats. Volgens de VN-coördinator in Sudan kwamen in oktober nog 120 mensen om bij zulke aanvallen. Daarbij werden burgers volgens de Verenigde Naties lukraak beschoten en vrouwen en meisjes verkracht.

De afgelopen maanden begon het leger een offensief om de provincie waarvan Wad Madani de hoofdstad is te heroveren. Op beelden die het Sudanese regeringsleger vandaag vrijgaf, zijn soldaten in het centrum van de stad te zien. De herovering wordt gezien als de belangrijkste overwinning voor het leger sinds de oorlog in 2023 uitbrak.

De hoogste commandant van RSF erkent het verlies van de stad, maar zegt dat de oorlog nog niet verloren is.

De afgelopen maanden lijden RSF-rebellen steeds meer terreinverlies. In de hoofdstad Khartoem en zuidelijke en oostelijke delen van het land zijn de rebellen nagenoeg verdreven.

De westelijke regio Darfur is voor een groot gedeelte nog in handen van RSF. Al-Fashir is de laatste grote stad in de regio die nog onder controle staat van het regeringsleger.

Twee enorme raketten gaan de komende dagen de ruimte in, als geesteskinderen van twee rivaliserende ruimtevaartmiljardairs. Een daarvan maakt - volgens plan - morgenochtend om 07.00 uur zijn allereerste vlucht: de bijna 100 meter hoge New Glenn van Blue Origin, het ruimtevaartbedrijf van Jeff Bezos.

Zo'n tien jaar geleden kondigden Blue Origin en SpaceX van Bezos' rivaal Elon Musk grootse plannen aan met al even grootse draagraketten. The race was on. Allereerst om elkaar te beconcurreren op de satellietmarkt: met een grotere draagraket kun je meer satellieten tegelijk uitzetten en dat is kostenbesparend, zeker als zo'n raket ook nog herbruikbaar is.

Maar de megaraketten zijn ook geschikt voor iets anders: bestemmingen buiten een lage baan om de aarde. Ze kunnen, als zich eenmaal hebben bewezen, mensen op weg sturen naar de maan en Mars.

SpaceX op voorsprong

Inmiddels lijkt SpaceX een flinke voorsprong te hebben. Terwijl topman Musk vooral het nieuws haalt met omstreden uitspraken en zijn politieke ambities, lijkt zijn ruimtevaartbedrijf daar weinig last van te hebben.

Maandag is de zevende testvlucht met de gigantische Starship/Super Heavy-combinatie gepland. Deze keer moet de megaraket voor het eerst tien testsatellieten uitzetten. Dat moeten er uiteindelijk vijftig tot honderd per vlucht worden. En nog later moeten er ook mensen aan boord kunnen en wil SpaceX ermee naar de maan en Mars.

Dit doet Blue Origin

Intussen is concurrent Blue Origin nu pas toe aan de eerste lancering van de New Glenn-raket. Tot nu toe brengt het bedrijf alleen toeristen in de ruimte op ultrakorte vluchtjes met de kleine New Shepard. Maar Bezos wil ook een lander leveren voor bemenste maanvluchten.

Concrete plannen om naar Mars te gaan, zoals Musk, heeft Bezos niet. Wel moet de New Glenn dit jaar een ruimtesonde op weg naar de rode planeet sturen.

Bezos' New Glenn is vele malen groter dan de New Shepard, maar haalt het niet bij Musks Starship-raket en valt eigenlijk in dezelfde klasse als de Falcon Heavy, de zware variant van het huidige ruimtewerkpaard van SpaceX.

Is het dan too little, too late voor Bezos en Blue Origin? Nee, verwacht Erik Laan, ruimtevaartexpert bij hogeschool InHolland. "Ze zijn laat op het feestje, maar de slingers hangen nog. De satellietmarkt groeit alleen maar, de taart is groot genoeg en wordt alleen maar groter."

Blue Origin heeft een andere werkwijze dan SpaceX. "Ze hebben altijd gezegd dat ze alles stapje voor stapje doen. Waar SpaceX de ene na de andere testraket liet ontploffen om ervan te leren, testten ze bij Blue Origin alles heel grondig op de grond en hebben ze het geavanceerde Blue Ring-systeem uitgedacht, om met één lancering verschillende satellieten in verschillende banen uit te zetten. En er kunnen heel wat satellieten in."

Het is kortom een prima ding, zegt Laan, al moet het systeem zich nog bewijzen. "Als het goed gaat, kan het zijn dat ze goedkoper zijn dan SpaceX. Het wordt sowieso een goede concurrent. "De New Glenn moet uiteindelijk net als Starship volledig herbruikbaar worden. Hij is wel kleiner dan Starship, maar ik ben benieuwd hoe SpaceX de enorme capaciteit van Starship gaat benutten. Als je verschillende soorten satellieten wil uitzetten, wordt dat een logistieke nachtmerrie."

Jeffrey Bout, sterrenkundige en presentator van de ruimtevaartpodcast Space Cowboys, ziet ook kansen voor de nieuwkomer. "Eigenlijk is het zeer gewenst dat er een concurrent voor SpaceX komt. Zolang SpaceX de enige partij is met een grotendeels herbruikbare raket domineren ze de markt en kunnen ze de prijzen bepalen."

Europa loopt achter

Er is meer concurrentie in aantocht, bijvoorbeeld vanuit China, waar meerdere bedrijven deels herbruikbare raketten ontwikkelen. Alleen Europa loopt in dat opzicht wat achter. De nieuwe Ariane 6 is niet herbruikbaar. Bout: "Ariane 6 is goedkoper dan zijn voorganger, maar niet zo goedkoop als herbruikbare raketten. Ariane 5 had een nog flink marktaandeel, dat zijn ze grotendeels kwijt."

Er loopt ook in Europa een studie naar het ontwerpen van een herbruikbare raket, maar het kan nog vele jaren duren voordat die er is. Toch is dat de moeite waard, denkt Bout. "Ook dan kun je wel weer aansluiten."

Intussen is een geslaagde lancering van de New Glenn best kansrijk, verwacht hij. "Ze gebruiken bestaande motoren die onder de Vulcan-raket zitten. Die doet het tot nu toe goed, dus ik heb er wel vertrouwen in. Blue Origin doet deze vlucht wel veel dingen in één keer: lanceren, een satelliet uitzetten en een booster die weer moet landen, dus of dat allemaal lukt, wordt nog spannend."

De inzet van buurtcoaches in Den Dolder wordt vanaf maandag uitgebreid, meldt de instelling voor forensische psychiatrie Fivoor. Dit gebeurt naar aanleiding van de dodelijke steekpartij van vorige week, waarbij een vrouw van 76 werd gedood. De verdachte is een patiënt van de kliniek.

De coaches zijn aanwezig op het terrein van Fivoor en in het dorp. Ze richten zich op plekken waar patiënten komen, zoals de looproutes naar het dorp, het station en de winkels. Daarnaast zijn zij aanspreekpunt voor buren en ondernemers.

Fivoor heeft ook besloten dat patiënten van de kliniek in ieder geval tot 20 januari niet het dorp in mogen. Alleen als het strikt noodzakelijk is mogen ze onder begeleiding naar het centrum van Den Dolder.

Gisteravond werd naar aanleiding van het steekincident een bewonersbijeenkomst georganiseerd. Bewoners van Den Dolder maken zich al langere tijd zorgen over de psychiatrische kliniek. Ook Michael P., die in 2017 Anne Faber doodde, was er patiënt. Velen zien de instelling graag vertrekken.

Een sportvliegtuigje heeft een noodlanding gemaakt op Marken. De twee inzittenden zijn ongedeerd.

Meteen na de landing gingen politie, brandweer en ambulancediensten naar het schiereiland. Maar een verslaggever van NH meldde al snel dat het 'goed ging' met de twee mensen in het vliegtuigje. Zij zijn voor de zekerheid nagekeken door ambulancepersoneel. Volgens de veiligheidsregio hoefden ze niet mee naar het ziekenhuis.

De piloot zette het toestel rond 16.15 uur aan de grond in een weiland op het Oosterpad. Dat is vlak bij het buitendijkse pad naar vuurtoren Het Paard.

De landing is gefilmd:

Een getuige op Marken zegt dat ook een medisch team met een traumahelikopter is geland in het weiland. Reddingmaatschappij KNRM is er met een quad met aanhanger. "De grond is te nat. Om bij het vliegtuig te komen is zo'n quad noodzaak", aldus de buurtbewoner.

Waarom de piloot de noodlanding moest maken, is nog onbekend.

"Ik voel me net een zombie", zegt Sabrina Mosenifar (35). "Ik kan sinds dinsdag niet meer slapen, ik blijf het voor me zien". Ze woont zelf in downtown Los Angeles, maar haar ouderlijk huis in Pacific Palisades is tot de grond toe afgebrand.

Haar ouders wilden er hun oude dag doorbrengen, nu Sabrina's vader met pensioen is gegaan. Nu kon hij ten volle genieten van het huis en het prachtige uitzicht op de oceaan. Maar de allesverwoestende brand verwoestte hun huis en daarmee ook die droom.

"Ik vind het zo verdrietig voor mijn ouders", zegt Sabrina. "Alles is weg." Een grote bril en een mondmasker verbergen haar emotie.

Buurman Mark komt langs en geeft Sabrina een dikke knuffel. Hij jogt regelmatig met haar vader in de heuvels rondom de wijk. Die zijn nu zwartgeblakerd.

Marks eigen huis is wonder boven wonder gespaard, maar ook hij heeft een trauma. Zijn kinderen werden op het nippertje geëvacueerd uit school. Anderhalf uur later brandde het hele gebouw af.

Onverzekerbaar

Een verzekeringsagent komt de schade opnemen. Hij heeft veel ellende gezien, maar wennen doet het nooit, zegt hij.

De brand in Pacific Palisades kon wel eens de duurste ooit worden voor verzekeraars. De gemiddelde waarde van de huizen is er 3 miljoen dollar.

Verzekeraar State Farm heeft afgelopen zomer zo'n 1600 polissen in het kwetsbare Pacific Palisades opgezegd. Die huiseigenaren kunnen alleen nog een beroep doen op een speciale basisverzekering voor risicogebieden. Een op de zeven huiseigenaren in de voorstad is nu op dit FAIR Plan aangewezen.

Ook in andere risicogebieden in de VS trekken steeds meer verzekeraars zich terug, nu het aantal natuurrampen toeneemt door klimaatverandering.

Stomverbaasd

Sabrina is een van de eersten die het nog afgesloten Pacific Palisades wist binnen te glippen, op de fiets. Tot haar stomme verbazing trof ze op de stoep een stapel persoonlijke bezittingen aan: kleding, belangrijke documenten en foto's.

Ze laat ons jeugdfoto's zien waarop de wijk nog in volle glorie te zien is. De spullen blijken in veiligheid te zijn gebracht door brandweermannen, terwijl het dak van het huis al in lichterlaaie stond.

"We zijn huizen in gegaan, hebben foto's van de muur gegraaid en andere persoonlijke bezittingen met een emotionele waarde naar buiten gebracht", zegt brandweerman Richard Randolph tegen de NOS. Er zijn nu maar liefst 7500 brandweermannen actief in Los Angeles, een derde van hen in Pacific Palisades.

Sabrina prijst zich gelukkig dat de foto's en documenten bewaard zijn gebleven. Haar ouders zijn weliswaar 99 procent van hun bezittingen kwijtgeraakt, maar 1 procent is gered. "En dat is meer dan anderen kunnen zeggen."

In deze special zie je meer over de verwoestende branden bij Los Angeles, onder meer voor- en nafoto's:

In Syrië hebben veiligheidsdiensten een bomaanslag van IS in hoofdstad Damascus verijdeld, melden staatsmedia. Het doelwit van de aanslag zou een sjiitisch heiligdom in een buitenwijk zijn geweest. Een onbekend aantal IS-strijders is gearresteerd.

Een anonieme bron van de binnenlandse veiligheidsdienst, die wordt gerund door de nieuwe machthebbers van HTS, zegt tegen staatspersbureau Sana dat de IS-leden vlak voor hun arrestatie bij elkaar waren gekomen om de aanslag voor te bereiden. Op vrijgegeven foto's zijn wapens en explosieven te zien die de opgepakte verdachten voor de aanslag wilden gebruiken.

Het heiligdom van Sayyida Zeinab, dat door sjiitische pelgrims wordt bezocht, was volgens de diensten het beoogde doelwit. Het heiligdom is al vaker doelwit geweest van terreur. In 2023 ging in de buurt een geparkeerde motor met explosieven af, waarbij zes mensen werden gedood en tientallen mensen gewond raakten.

Na de val van het Assad-regime in december probeert IS zijn invloed in Syrië uit te breiden. De vrees bestaat dat de terreurgroep zich kan hergroeperen, maar deskundigen achten de kans klein dat IS nog een rol van betekenis zal spelen in het land.

De Oekraïense president Zelensky zegt dat het leger twee Noord-Koreaanse militairen gevangen heeft genomen. De twee zijn overgebracht naar Kyiv waar ze worden verhoord, schrijft Zelensky op sociale media. Hij deelt ook foto's van de twee in de cel, wat in strijd is met de Geneefse Conventies.

Eerder nam het Oekraïense leger ook al een Noord-Koreaanse militair gevangen, maar die overleed na korte tijd aan zijn verwondingen. Ook de nieuwe krijgsgevangen zijn gewond, maar nog wel in leven, schrijft Zelensky. "Zoals alle krijgsgevangenen krijgen deze twee Noord-Koreaanse soldaten de nodige medische hulp."

Op de foto's heeft een van de militairen verband om zijn handen. De ander heeft een verband om zijn hoofd en een dikke lip.

Duizenden Noord-Koreanen

Sinds november vechten naar schatting van Oekraïne en het Westen zo'n 10.000 Noord-Koreaanse manschappen aan de kant van het Russische leger in de oorlog tegen Oekraïne. Ze vechten vooral in de Russische regio Koersk, waar Oekraïne afgelopen zomer een tegenoffensief startte. Vorige maand zei een hoge Oekraïense militair dat er honderden Noord-Koreaanse militairen gedood of gewond waren geraakt.

De deelname van Noord-Korea aan de oorlog tussen Oekraïne en Rusland leidt tot spanning bij andere landen. "Noord-Korea heeft de dienstplicht en die kan al gauw tien jaar duren. Zelfs op een relatief kleine bevolking van 25 miljoen inwoners heb je het dan toch al snel over een leger van 1,5 miljoen", zei hoogleraar Korea-studies Remco Breuker eerder in de NOS-podcast De Dag.

Bewoners van een complex in Rotterdam zijn boos omdat de woningcorporatie een explosie in een aantal appartementen aangrijpt voor een ingrijpende renovatie van het hele complex. Sommigen vragen zich ondanks een terugkeerbelofte af of ze na die renovatie echt weer terug kunnen naar hun huis.

"We werden totaal overvallen", zegt een van de bewoners bij Rijnmond. Tijdens een overleg dat over de veiligheid in de wijk zou gaan, zaten bewoners met de corporatie om tafel. "Al in de tweede zin bleek dat niet alleen de beschadigde woningen worden hersteld, maar dat het gehele complex gerenoveerd wordt. Daarom moeten wij binnen twaalf maanden onze woningen verlaten."

Gebouw is verouderd

Het gaat om een complex aan de Allard Piersonstraat in Rotterdam-West. In de vroege ochtend van 10 september trapte een onbekende, donker geklede man de deur van de portiekflat in. Hij plaatste een explosief op de bovenste verdieping en verdween. Bij de explosie en brand die volgden raakten twee mensen gewond. Veertien appartementen raakten zodanig beschadigd dat de bewoners elders werden ondergebracht.

Nu blijkt dat de bewoners van de overige 51 woningen in het complex ook moeten verhuizen. Omdat de veertien woningen dringend hersteld moeten worden, is besloten om meteen het hele complex te renoveren, laat Kevin van Eikeren van corporatie Woonstad weten. Volgens hem is dat hoognodig vanwege "gehorige muren, scheve vloeren en de verouderde staat van de woningen".

Vertrouwen ontbreekt

Hoewel er nog geen gedetailleerd bouwplan is, benadrukt de corporatie dat huurders die na de renovatie willen terugkeren naar het complex, daar de mogelijkheid toe krijgen. Waarschijnlijk is dat eind volgend jaar.

Maar de bewoner, van wie de naam bij de redactie bekend is, heeft er geen enkel vertrouwen in. "Ze nemen niet alleen mijn huis af, maar ook mijn buren en de buurt waar ik me vertrouwd voel", zegt hij.

Een andere bewoonster die ook anoniem wil blijven, maakt zich boos over het feit dat er nog geen gedetailleerd bouwplan is. "Hoe kunnen ze garanderen dat we in een vergelijkbare woning terugkeren als niemand weet hoe die woningen eruit zullen zien? Bovendien zitten er allerlei voorwaarden en onzekerheden aan de terugkeergarantie. Er wordt gekeken naar inkomens en gezinssamenstelling, wat terugkeer naar een vergelijkbare woning kan tegenwerken."

Onveiligheid in complex

De boosheid van de bewoners wordt niet alleen veroorzaakt door de 'plotselinge' renovatie. Ze wijzen er op dat ze al voor de explosie van 10 september meermalen onveilige situaties hebben gemeld bij Woonstad. "Maar er werd te weinig gedaan", aldus een van hen.

Veel bewoners voelen zich niet serieus genomen in hun zorgen over de veiligheid. "Portiekdeuren zijn veel te makkelijk open te breken, met meerdere explosies tot gevolg. In 2022 was er ook een explosie in mijn portiek. Het is alsof we niet gehoord worden."

Kevin van Eikeren van Woonstad spreekt dat tegen. "Na de eerste explosie in 2022 zijn we direct in actie gekomen. We werken nauw samen met de politie door extra camera's te plaatsen en vaker controles uit te voeren. Een explosie en brand zijn ingrijpende gebeurtenissen, maar wij zijn gespecialiseerd in het bouwen van woningen, geen bunkers."

In verband met de explosie op 10 september heeft de politie drie verdachten uit Nieuwerkerk aan den IJssel opgepakt. Het is onduidelijk of daarbij ook de man zit die het explosief heeft neergelegd en wat zijn motief was.

Een parachutist is vanmiddag per ongeluk geland in het apenverblijf van Ouwehands Dierenpark in Rhenen. Niemand raakte gewond.

De parachutist moest eigenlijk neerkomen op de middenstip van een naastgelegen voetbalclub, waar een nieuw kunstgrasveld in gebruik werd genomen. Door een onbekende reden ging dat mis en belandde de man met zijn parachute in het bonoboverblijf.

De apen zaten op het moment van de landing binnen. Volgens dierentuindirecteur Robin de Lange heeft de parachutist behoorlijk veel geluk gehad. "100 meter verder en hij landde in het olifanten- of leeuwenverblijf."

De dierentuin gaat in gesprek met de voetbalvereniging om soortgelijke problemen in de toekomst te voorkomen. "Het was echt even schrikken", zegt De Lange. "Dit mag echt nooit meer gebeuren."

De naastgelegen sportclub was niet bereikbaar voor commentaar.

Door de breuk van een waterleiding is aan het eind van de ochtend grote overlast ontstaan op de Wolfkuilseweg in Nijmegen. In de weg zelf ontstond een groot gat. Auto's kwamen vast te staan in de modder.

Bij een flatgebouw om de hoek aan de Floraweg zijn zandzakken voor de deur geplaatst, meldt Omroep Gelderland.

De oorzaak van de breuk is onbekend. Wel vonden onlangs wegwerkzaamheden plaats op de plek van de lekkage. De Wolfkuilseweg was daarvoor vier maanden afgesloten.

Monteurs van waterleidingbedrijf Vitens hebben het lek 'geïsoleerd'. "Het gedeelte van de leiding waar de breuk zit, zetten we dan dicht", zegt een woordvoerder. "Geen enkele aansluiting heeft last van de breuk of zit zonder water. De adressen kunnen worden gevoed via een andere leiding."

Eerder vanochtend brak ook een waterleiding in Harderwijk, bij een park in een buitenwijk. De schade bleef daar beperkt tot een overstroomde kruising. Vitens wist ook daar het lek na ruim anderhalf uur te 'isoleren'. Omdat Vitens in dit geval moeite heeft om een omleiding te verzorgen, heeft een aantal omwonenden tot 17.15 uur geen kraanwater.

De omgeving van de John Raedeckerstraat in Almere is door de burgemeester aangewezen als veiligheidsrisicogebied. In die straat waren in korte tijd meerdere explosies. Door de maatregel kan de politie bijvoorbeeld preventief fouilleren en voertuigen controleren. De maatregel geldt tien dagen.

Het besluit volgt op eerdere maatregelen van burgemeester Hein van der Loo om de veiligheid te herstellen. Eerder besloot hij om tijdelijk een huis in de straat te sluiten en cameratoezicht in te stellen. Ook kregen mensen een gebiedsverbod opgelegd.

Gisteren, vlak na middernacht ging opnieuw een explosief af in de John Raedeckerstraat. Bij een explosie op dinsdag raakte een bewoner lichtgewond. Een dag later ging er opnieuw een explosief af en gisteren, even na middernacht, was er weer een explosie.

Minderjarige jongen

De politie meldde tegen Omroep Flevoland dat de reeks explosies in de Almeerse wijk Tussen de Vaarten zijn gericht op één woning. Eerder leek het of een van de explosies bij de buren was.

Ook maakte de politie bekend dat afgelopen maandag een minderjarige jongen is aangehouden, waarna de reeks explosies begon. Bij de aangehouden jongen is munitie gevonden en in beslag genomen. Of er een verband is tussen de aanhouding en de explosies, is niet bekend. Ook wilde de politie niet zeggen of de jongen in het huis is aangehouden dat doelwit is van de explosies.

In Flevoland gingen vorig jaar in totaal 86 explosieven af, blijkt uit cijfers die Omroep Flevoland opvroeg bij de politie. Dat is meer dan een verdubbeling van het jaar ervoor. De meeste explosies waren in Almere.

Demonstranten van Extinction Rebellion (XR) hebben opnieuw de A12 in Den Haag geblokkeerd. Ruim 700 actievoerders zijn aangehouden omdat ze de weg niet wilden verlaten, meldt de politie. Zij zijn met bussen buiten de stad afgezet, bij het ADO-stadion.

Twaalf mensen zijn aangehouden voor andere strafbare feiten, zoals opruiing en mishandeling. Zij moesten mee naar het bureau.

De gemeente had de blokkade verboden. Ondanks schermen en hekken lukte het actievoerders toch de weg op te komen. Uiteindelijk zette de politie waterkanonnen in om de weg vrij te krijgen.

Volgens een woordvoerder van XR is dat onzin. "Er mochten geen demonstranten meer weg toen de politie het waterkanon inzette, dus het is een leugen dat ze het inzetten om demonstranten weg te krijgen. Ze zetten het illegaal in om lijfstraffen uit te delen aan vreedzame demonstranten."

De gemeente had het Malieveld aangewezen als locatie voor de demonstratie. Actievoerders op de A12 die daar niet naartoe wilden, werden door de politie aangehouden. Een aantal actievoerders had zich vastgeketend op de weg, mede daardoor duurde het ruim 5 uur voordat de weg weer toegankelijk was voor verkeer.

De demonstranten blokkeerden ook een weg in de buurt van het Malieveld. Ook daar zette de politie uiteindelijk waterkanonnen in om de betogers weg te krijgen.

De blokkade van de Utrechtsebaan, zoals het Haagse gedeelte van de A12 heet, was rond 16.00 uur voorbij. Daarna duurt het altijd nog even voordat alle afzettingen zijn weggehaald, zei een medewerker van de ANWB verkeersinformatie.

De XR-woordvoerder keurt het optreden van de politie sterk af. "Waterkanonnen gebruiken bij vreedzame demonstranten, bij temperaturen rond het vriespunt, is waanzin." Ook zijn er volgens de woordvoerder agenten te paard ingereden op groepen demonstranten en werden mensen geslagen met een wapenstok.

De gemeente meldde dat door de blokkades grote verkeersdrukte ontstond. Daardoor moesten ook de calamiteitenroutes van de ambulancedienst worden aangepast, "met langere aanrijtijden als gevolg".

"Ironisch dat ze dat zeggen", vindt de woordvoerder van XR. "Ze hebben ons zelf opgesplitst, waardoor er op twee plekken demonstraties waren. De politie creëerde zelf een onveilige situatie." XR zegt verder dat hulpdiensten geen strobreed in de weg is gelegd. "Wij willen daar ook niet staan, wij staan daar uit gewetensnood. En we zien geen andere oplossing."

XR blokkeert met enige regelmaat het stuk van de A12 in de bebouwde kom van de Hofstad. De groep wil dat het kabinet een einde maakt aan zogenoemde fossiele subsidies. Dat zijn de belastingvoordelen voor bedrijven voor het gebruik van olie, gas en kolen.

Op het partijcongres van de Duitse rechts-radicale partij Alternative für Deutschland (AfD) is partijleider Alice Weidel gekozen als kanselierskandidaat. Er was geen hoofdelijke stemming over haar kandidatuur. Met een staande ovatie gaven de leden Weidel steun.

Weidel (45) zal bij de Bondsdagverkiezingen kandidaat zijn namens AfD. De partij doet het goed in de peilingen en stevent af op de tweede plaats, ruim achter CDU/CSU maar voor regeringspartij SPD. Regeringsdeelname lijkt echter uitgesloten: geen partij wil met de rechts-radicalen samenwerken.

In haar acceptatiespeech zei Weidel dat AfD Duitsland "weer sterk, rijk en veilig" kan maken. Ze zei verder dat ze de aardgaspijpleiding Nord Stream naar Rusland weer in gebruik wil nemen. "Als wij aan het roer staan, slopen we alle windturbines".

Ook zei ze dat er een ander migratiebeleid moet komen, geïnspireerd op Nederlandse en Hongaarse voornemens om afscheid te nemen van het Europese asielbeleid. "De Duitse grenzen zijn gesloten", aldus Weidel.

Het AfD-partijcongres begon ruim twee uur later dan gepland door protesten rondom de locatie. De bijeenkomst zou eigenlijk om 10.00 uur beginnen, maar toen was nog maar een klein deel van de 600 deelnemers aanwezig in Riesa, ongeveer 130 kilometer ten zuiden van Berlijn.

Tegenstanders van de AfD hadden blokkades opgeworpen in de buurt. Volgens persbureau DPA lukte het ook partijleider Weidel niet om op tijd binnen te zijn. Uiteindelijk begon het congres rond 11.45 uur.

Volgens de politie waren er zo'n 10.000 betogers, de organisatoren van de protesten houden het op zo'n 12.000 deelnemers. De politie was aanwezig met ME'ers en waterkanonnen, en helikopter en drones.

De demonstranten hebben volgens de Süddeutsche Zeitung autobandventielen van politieauto's losgeschroefd en stickers geplakt op dienstvoertuigen. De politie heeft op verschillende plekken ingegrepen. Zo gebruikten agenten pepperspray om activisten bij politieauto's te verdrijven en maakten ze een einde aan een blokkade op een kruispunt.

Made in Germany

Ook de sociaaldemocratische SPD houdt vandaag een partijcongres. Daar werd Olaf Scholz opnieuw tot kanselierskandidaat gekozen. Bij de stemming met handopsteking waren er slechts enkele tegenstemmen.

"Er staat ontzettend veel op het spel", zei hij in een 51 minuten durende toespraak op het congres in Berlijn. "Wij strijden voor het behoud en de vernieuwing van het succesvolle merk Made in Germany, voor de gewone mensen in ons land. Laten we dus vechten."

Om te voorkomen dat Amsterdam verder volloopt met stilstaand blik, verwijst de gemeente automobilisten die willen parkeren door naar Haarlem, Almere, Hoorn of Sassenheim.

"We willen het liefst autobezoekers op hun reis naar de stad afvangen op parkeerterreinen in de regio", aldus een woordvoerder van de gemeente bij AT5. Maar in 'de regio' reageert niet iedereen blij met het parkeeradvies van de hoofdstad.

Parkeren in Amsterdam is al tientallen jaren een enorm probleem. Om dat probleem aan te pakken en het centrum te ontlasten, zijn er aan de randen van de stad P+R terreinen aangelegd. Daar kan de automobilist tegen een relatief laag bedrag, soms zelfs gratis, parkeren en met het openbaar vervoer doorreizen.

Nieuwe woonwijk

Maar nu neemt ook het aantal plekken op die P+R terreinen in Amsterdam af. Deze week bleek dat er op Amsterdam-Zeeburg ruim 200 parkeerplekken verdwijnen voor de bouw van een nieuwe woonwijk. In Amsterdam-Noord moeten op korte termijn 300 parkeerplekken plaats maken voor een elektriciteitsstation.

Reden voor de gemeente Amsterdam om op de eigen website enkele alternatieven in de regio aan te bevelen. Dikwijls hebben die meer plekken en zijn ze nog gratis ook. De site vermeldt ook de reistijd: vanuit Sassenheim doen bezoekers er met de trein 35 minuten over naar station Amsterdam Centraal. Vanuit Hoorn is het ongeveer een half uur.

Uitvalsbasis Almere

De gemeente Haarlem is niet enthousiast over gratis PR van Amsterdam. "De parkeerdruk bij P+R in Spaarnwoude is op dit moment hoog en die is vooral bedoeld om de binnenstad van Haarlem te ontlasten", zegt een woordvoerder. In Almere klinkt een identieke reactie: "P+R 't Oor is een belangrijke uitvalsbasis voor bezoekers aan Almere. Dat blijft de belangrijkste functie van het terrein."

De P+R bij station Sassenheim is in de eerste plaats bestemd bewoners van de Duin- en Bollenstreek in Zuid-Holland, laat de gemeente schriftelijk weten: "In 2019 is er al een onderzoek gedaan naar oneigenlijk gebruik van het P+R Station door vakantiegangers die hun auto daar gratis kunnen parkeren. Door diverse politieke partijen wordt er gesproken over parkeerreguleringen. De parkeercapaciteit is dus reeds beperkt."

Minder files

Overigens zijn er ook positieve reacties. "De gemeente Hoorn vindt het positief dat Amsterdam Hoorn noemt. Zo zien mensen dat er alternatieven zijn", mailt een woordvoerder. "Dat leidt weer tot minder files."

Wethouder Marja Ruigrok van Haarlemmermeer is ronduit enthousiast met de reclame voor P+R Nieuw Vennep. "Uiteindelijk wil je graag dat mensen ver buiten de ring al op een ander vervoermiddel overstappen", zegt ze.

De Amerikaanse zanger Sam Moore is op 89-jarige leeftijd overleden. Hij stierf volgens Amerikaanse media na een operatie.

Moore vormde samen met Dave Prater het soulduo Sam & Dave. In de jaren 60 hadden ze hits met nummers als Hold On, I'm Comin, Soul Man en I Thank You.

Hun grootste hit was Soul Man, geschreven door Soul-legende Isaac Hayes. Hayes zei dat hij werd geïnspireerd door de burgerrechtenbeweging in de jaren 60. De cover die The Blues Brothers van het nummer maakte, werd ook een grote hit. Moore zei dat hij daar niet zo blij mee was omdat mensen dachten dat het een nummer van de Blues Brothers was.

Video van Sam & Dave waarin ze het nummer Soul Man spelen:

Sam & Dave stopte in 1982 waarna Moore solo verder ging. Dave Prater overleed in 1988 aan de gevolgen van een auto-ongeluk.

Sam Moore was lang zwaar verslaafd aan harddrugs. Later hielp hij mensen van hun verslaving af te komen, onder meer door lezingen in afkickklinieken.

Moore trad in 2017 op tijdens een inauguratiefeest van de Amerikaanse president Trump. Eerder verzette de zanger zich tegen het gebruik van Hold On, I'm Coming door presidentskandidaat Obama tijdens zijn campagne.

De fiscale opsporingsdienst FIOD is deze week binnengevallen in het kantoor van basketbalclub Donar in Groningen en in de woning van oud-penningmeester Ronald Arkema.

Het onderzoek draait om btw-fraude, aldus een woordvoerder van Justitie in het Dagblad van het Noorden. De penningmeester zou in sommige gevallen 21 procent btw hebben gefactureerd, maar slechts 9 procent hebben afgedragen. Er is (nog) niemand opgepakt, maar wel administratie in beslag genomen.

Donar zelf benadrukt dat het de FIOD niet gaat om de huidige penningmeester maar om de rol die de oud-penningmeester speelde bij de Stichting Prof Basketbal Groningen. Die stichting ging in 2023 failliet. Vervolgens werd een doorstart gemaakt als Donar Groningen BV, die helemaal losstaat van de oude stichting.

Het ging de FIOD bij de inval in het kantoor dan ook alleen om de administratie van de oude stichting die op kantoor is blijven liggen, aldus Donar.

Financieel foute boel

In de zomer van 2023 was het "financieel foute boel" bij Donar, meldt RTV Noord. De Groningse topbasketbalclub bleek een schuld te hebben opgebouwd van ongeveer 1,75 miljoen euro. Ook was sprake van een negatief eigen vermogen van 1,3 miljoen.

"De checks and balances hebben niet gefunctioneerd. We hadden het afgelopen seizoen een onjuist inzicht in de cijfers", aldus oud-bankier Jack Klompien in 2023, nadat hij de club financieel had doorgelicht. Het bestuur van Donar dreigde toen al met juridische stappen tegen de penningmeester die een paar weken eerder was opgestapt wegens "persoonlijke omstandigheden".

Blauw hart

Donar wist zichzelf te redden met financiële steun van sponsors, donoren en een crowdfundingsactie. "Het is onvoorstelbaar hoeveel mensen een blauw hart hebben", aldus de supportersvereniging toen de bijdrages binnenstroomden.

De club is financieel weer gezond en draait als vanouds op het hoogste niveau mee. Wel valt de plek op de ranglijst een beetje tegen: Donar staat nu 15e in de BNXT League.

Op de eigen website maakt de club weinig woorden vuil aan de invallen van de FIOD: "Vanzelfsprekend hebben wij alle medewerking verleend aan dit onderzoek", staat daar te lezen. "Intussen focust iedereen binnen Donar zich op de wedstrijd van vandaag, tegen regerend BNXT-kampioen Filou Oostende."

Vrouwelijke militairen krijgen dit jaar speciale scherfvesten. Defensie koopt 1530 stuks bij het bedrijf TYR Tactical. Nu dragen mannen en vrouwen nog hetzelfde scherfvest.

Het nieuwe scherfvest voor vrouwen heeft meer afstelmogelijkheden dan het huidige, waardoor het beter aansluit op het bovenlichaam. Ook is het lichter dan het vest voor mannen.

Vrouwen van de special forces dragen het speciale scherfvest al langer. Zij zijn zo tevreden, dat Defensie heeft besloten om dit aan te schaffen voor alle vrouwelijke militairen.

Defensie krijgt de 1530 vesten waarschijnlijk rond de zomer. Daarvan zullen er 1500 worden gebruikt tijdens missies en 30 voor onderzoek. Defensie heeft ook nog een optie genomen op 7000 extra vesten.