NOS Nieuws - Algemeen

Goedemorgen! Het is de dag van 'tronskiftet' in Denemarken: koningin Margrethe treedt af. En in Apeldoorn wordt de laatste finale gereden in het EK Baanwielrennen.

Eerst het weer: vandaag is er veel bewolking en in de loop van de dag trekken steeds meer buien vanuit het noorden over ons land. Ook is er kans op hagel en natte sneeuw. Het wordt maximaal 6 graden.

Ga je de weg op? Hier vind je het overzicht van de werkzaamheden. Check hier de dienstregeling voor het spoor.

Wat kun je vandaag verwachten? Wat heb je gemist?

In Tel Aviv zijn duizenden mensen op de been voor een 24-uurs demonstratie. Volgens Israëlische media waren er gisteravond op het hoogtepunt zo'n 120.000 demonstranten geteld.

De betogers eisen de terugkeer van de gijzelaars die Hamas vasthoudt in Gaza. Een deel van de demonstranten roept de Israëlische premier Netanyahu en zijn regering op om af te treden en vraagt om nieuwe verkiezingen.

Familieleden van gijzelaars hielden toespraken en ook vrijgelaten gijzelaars namen het woord. De Franse president Macron stuurde een opgenomen bericht naar de bijeenkomst in Tel Aviv voor de gijzelaars die daar werd afgespeeld.

Ander nieuws uit de nacht En dan nog even dit:

De alpaca's van Rogier en Eveline van Bree in het Brabantse Heeze zijn de mooiste van Nederland. Het mannetje, de witte Zoran, kreeg de titel 'Grand Champion' voor de vierde keer op de internationale Alpacashow in het Groningse Tolbert.

"Hij heeft eigenlijk alles: een stevige bouw, zijn poten staan goed recht, een goed gebit en hij heeft superfijne, zachte wol met een goede dichtheid", vertelt Rogier trots aan Omroep Brabant. Zijn zusje Anastasia werd als mooiste bij de merries verkozen. Het tweetal heeft in totaal vijftien alpaca's. Voor Zoran was het wel zijn laatste show, want de andere dieren moeten ook een kans krijgen.

Fijne zondag!

In Ecuador zijn alle gevangenismedewerkers vrijgelaten die nog werden gegijzeld door gevangenen. De 136 personeelsleden werden sinds maandag gegijzeld door de gevangenen.

De gijzelaars werden vastgehouden in verschillende gevangenissen in het land. In totaal ging het om 178 medewerkers, waarvan een aantal al eerder werd vrijgelaten.

Volgens de lokale politie is het gelukt om iedereen te bevrijden:

Het gevangenisoproer begon kort nadat de Ecuadoraanse president de noodtoestand had uitgeroepen en het leger inzette tegen criminele bendes in het land. Ook viel een plan om extra beveiligde gevangenissen voor leiders van de bendes te bouwen niet goed. De gevangenen uitten hun woede op het gevangenispersoneel. Bij gevechten in een gevangenis in de provincie El Oro kwam een bewaker om.

Dagenlang bleef onduidelijk hoe de situatie binnen de gevangenis is. Op sociale media circuleerden video's waarop te zien zou zijn dat gedetineerden extreem worden mishandeld, neergeschoten en opgehangen. De echtheid van deze video's is niet bevestigd.

Tekort aan bewakers

Hoe de gevangenen de controle konden krijgen, is onbekend. Wel is duidelijk dat het gevangeniswezen in Ecuador kampt met een tekort aan bewakers. Volgens president Daniel Noboa is zijn regering bezig met hervormingen om de situatie in de gevangenissen onder controle te krijgen.

Het is al lange tijd onrustig in Ecuador. Afgelopen week namen gewapende mannen een live-tv-uitzending over om te laten zien hoe machtig ze zijn. Meerdere journalisten en andere medewerkers werden gegijzeld. Na anderhalf uur maakte de politie een einde aan de bezetting. Dertien mensen zijn opgepakt.

Afgelopen oktober werd presidentskandidaat Fernando Villavicencio doodgeschoten. Hij beloofde een einde te maken aan het geweld en de corruptie.

Drugshandel is een belangrijke oorzaak voor de onrust in Ecuador. Als tussenstation voor de export van Zuid-Amerikaanse cocaïne naar de VS en Europa speelt het een belangrijke rol in de drugshandel. Bendes verdienen vele miljoenen.

John Kerry treedt terug als klimaatgezant voor de Amerikaanse regering om zich in te zetten voor de verkiezingscampagne van president Biden. Dat melden Amerikaanse media op basis van bronnen.

Onder meer The New York Times en nieuwssite Axios schrijven dat Kerry van mening zou zijn dat hij het klimaat het beste kan helpen door Biden herkozen te krijgen. "Kerry is van plan het klimaatverhaal helpen te vertellen tijdens Bidens campagne", schrijft Axios.

Kerry werd in 2020 benoemd tot gezant Klimaatverandering. Hij was de hoogste diplomaat die namens Washington gesprekken voerde op klimaattoppen. In 2021 sprak hij via een videoverbinding tijdens een klimaattop die in Den Haag werd gehouden.

John Kerry deed in 2004 tevergeefs een gooi naar het presidentschap. Hij verloor van de Republikein George W. Bush. Van 2013 tot 2017 was Kerry onder Obama minister van Buitenlandse Zaken.

De strijd tegen klimaatverandering was toen voor hem al een prioriteit. In 2015 tekende hij het klimaatakkoord van Parijs met zijn kleindochter op zijn arm. Onder Trump trok de VS zich terug uit dat akkoord.

In Hilversum zijn gisteravond bij een brand in een bovenwoning twee bewoners lichtgewond geraakt. De brand is vermoedelijk aangestoken. Eén persoon is aangehouden.

De brandweer kreeg om 22.40 uur een melding van de brand aan de Koninginneweg in Hilversum. Het vuur begon in één van de woningen boven een winkel op de begane grond. De brand sloeg over naar naastgelegen woningen. Uit voorzorg werden 20 bewoners geëvacueerd. Zij zijn opgevangen in een café in de buurt.

De verdachte is opgepakt vanwege mogelijke betrokkenheid bij de brand. Wat zijn of haar rol is geweest is niet bekend, net als hoe de brand is veroorzaakt. Het gaat om een bewoner van het pand.

In Italië is tijdens een bruiloft in een voormalig klooster een vloer ingestort. Op dat moment stonden zo'n 60 gasten te dansen toen de vloer naar de onderliggende verdieping stortte. 35 mensen raakten gewond, van wie vijf ernstig.

Het ongeluk gebeurde in de stad Pistoia, in de regio Toscane. Volgens de burgemeester zijn er geen vermisten. In totaal waren 150 mensen aanwezig bij de bruiloft. Er werd een grote zoekactie opgezet om de slachtoffers onder het puin vandaan te halen. "De brandweerlieden hebben het hele bouwwerk gecontroleerd, alle mensen zijn gered en geïdentificeerd, er wordt niemand vermist", zei burgemeester Alessandro Tomasi.

Over de bouwkundige staat van het Giaccherino-klooster uit de 15e eeuw is weinig bekend. Het gebouw op de heuvels van Pistoia wordt sinds 2015 gebruikt als trouwlocatie. Vanwege de moeilijke ligging van het klooster duurde het volgens Italiaanse media langer voor de hulpdiensten ter plekke waren.

Een serveerster die op het moment van de instorting aan het werk was vertelt tegen het Italiaanse persbureau Ansa dat de paniek groot was. "Er was een harde knal te horen. Daarna hoorden we geschreeuw en wanhopige mensen huilen. Er was veel stof waardoor we niets konden zien", vertelt de vrouw.

In het zuidwesten van IJsland is opnieuw een vulkaan uitgebarsten. Vorige maand was het ook al raak bij het dorp Grindavík. Omdat er rekening werd gehouden met een nieuwe uitbarsting was het vissersdorp met zo'n 4000 inwoners afgelopen nacht opnieuw geëvacueerd.

Volgens de IJslandse publieke omroep RUV denken de autoriteiten dat alle inwoners van Grindavík het dorp hebben verlaten. In de uren voor de evacuatie werden al aardschokken gevoeld.

Onder het dorp heeft zich op een paar honderd meter diepte magma opgehoopt. Er werd rekening gehouden met het feit dat er opnieuw magma omhoog zou kunnen komen. De uitbarsting nu is begonnen in Sunhnúk, iets ten noorden van Grindavík.

Bij de vorige uitbarsting werd het dorpje nog gespaard, toch meldt RUV dat inmiddels het eerste huis door de toestromende lava is bereikt.

Nieuwe scheur

Na 13.30 uur werd bekend dat er bij het dorpje een nieuwe scheur is ontstaan. Volgens de autoriteiten kan lava uit die scheur een probleem vormen voor Grindavík. "Het ziet er zeer zorgwekkend uit op dit moment", zegt burgemeester Jónasson van Grindavík tegen de RUV. "Dit is een hele nieuwe situatie vergeleken met vanochtend. Hier kun je niets aan doen."

Vooralsnog wordt de lava tegengehouden met een speciale muur, maar het is onduidelijk of dat lang zo blijft. "Deze nieuwe opening ten zuiden gaat ons geen goed doen. We kunnen alleen maar wachten en zien wat er gaat gebeuren, en waar de lava de komende uren en dagen naartoe stroomt", zegt de burgemeester.

Zie hier de beelden van de vulkaanuitbarsting:

De Belg Hans Vera woont sinds 1999 iets ten oosten van het dorp Grindavík en was gisteren nog even bij zijn huis, al verblijft hij daar al sinds de vorige evacuatie niet meer. "Ons huis is eigenlijk nauwelijks beschadigd. Er zijn een paar barstjes bij gekomen in de betonnen kelder, maar niks om je eigenlijk zorgen over te maken. Ons huis is in goede staat", vertelde Vera op NPO Radio 1.

In de afgelopen uren mochten burgers al niet meer naar Grindavík rijden. Ook werden wegen die het dorp uit gaan uit voorzorg gepekeld, om gladheid tijdens de vlucht te beperken. Inwoners van de plaats kunnen zich melden bij een hulpcentrum van het Rode Kruis in de hoofdstad Reykjavik. Velen hebben dat ook gedaan.

Voorlopig niet naar huis

Ondertussen roept de politie mensen op om ook niet te voet naar Grindavík of de plek van de uitbarsting te gaan. "Het is extreem koud buiten en het is een eind lopen, en in de grond zitten overal scheuren. Alle hulpdiensten hebben het druk en er is nu niet de capaciteit om mensen op te halen die te voet in de problemen komen."

Wanneer de inwoners weer terug kunnen naar hun dorp, is nog niet duidelijk. "Niemand mag terug zolang de situatie nog zo onzeker is. De veiligheid van mensen staat op de eerste plaats", zegt politiechef Reynisson tegen de RUV.

Ook Vera, wiens zoons werken bij de hulpdiensten, weet nog niet wanneer hij terug kan. "Dat is totaal afhankelijk van hoelang en hoe heftig deze uitbarsting blijft duren. Zoals de stand nu is, is de lava al over de beschermingsdam die ze aan het bouwen waren. Ze hebben op het laatste nippertje de graafmachines kunnen weghalen en de lava stroomt nu zo'n 400 meter ten noorden van Grindavík. We hebben dus geen idee."

Op beelden van de publieke omroep is te zien hoe dicht de uitbarsting bij Grindavík is:

Nog altijd is er flink wat seismische activiteit, meldt onder andere de IJslandse meteorologische dienst. Vooral direct onder Grindavík en ten noorden van het vissersdorp is het nog onrustig.

Grindavík ligt op het schiereiland Reykjanes. Het uitbarstingsgebied ligt ongeveer 50 kilometer ten zuidwesten van Reykjavik. In een scheur in de aardkorst van zo'n 15 kilometer lang heeft magma zich opgehoopt. De scheur gaat onder het dorp door en strekt zich uit tot in de aardkorst onder de zeebodem. Het vulkaangebied is sinds 2021 weer actief.

Het noorden van de VS en delen van Canada kampen met een extreem koufront. Op sommige plekken zijn temperaturen tot -40 graden Celsius gemeten, met een gevoelstemperatuur van -50. Ook hebben de landen te maken een sneeuwstorm. De combinatie van die twee zorgt de komende dagen voor ijzige temperaturen.

Deze regio heeft wel vaker te maken met extreem strenge winters. Vorige winter kampten inwoners van de staten Iowa en Illinois ook al met opvallend lage temperaturen. Ruim 1,4 miljoen Amerikanen zaten toen door het winterweer zonder stroom. In Minnesota daalde de temperatuur tot -33 graden, met een gevoelstemperatuur van -40.

Dat de temperaturen nu nog lager zijn, is volgens lokale weerexperts erg uitzonderlijk. "Dit is iets wat we op sommige plekken van het land in tientallen jaren niet meer hebben gezien", vertelt een meteoroloog tegen CBC, de publieke omroep van Canada. Zo is het 52 jaar geleden dat het voor het laatst -40 graden werd in Edmonton, een stad in het zuiden van Canada.

Naast de kou is er ook sprake van een sneeuwstorm, met windstoten tot zo'n 90 kilometer per uur. Meerdere vluchten zijn daardoor geschrapt en sommige autowegen zijn onbegaanbaar.

Arctische lucht

De reden voor het koufront is de arctische lucht waar de landen mee te maken hebben. Die lucht is afkomstig uit het poolgebied en als de wind uit die richting waait kan dat voor lage temperaturen zorgen. Wanneer die lucht ook nog eens gepaard gaat met storm, zoals nu in de VS en Canada het geval is, kan het zorgen voor extreem lage temperaturen.

Lokale autoriteiten waarschuwen dat bij deze temperaturen blootgestelde huid al binnen enkele minuten kan bevriezen. Ze benadrukken dat jonge kinderen, ouderen of mensen met een chronische ziekte extra voorzichtig moeten zijn. Ook roepen zij inwoners op om huisdieren binnen te houden als dat mogelijk is.

Voorverkiezingen

Het koufront had in ieder geval al invloed op de verkiezingsbijeenkomsten van een aantal Republikeinse presidentskandidaten. Onder andere oud-president Donald Trump zegde een aantal bezoeken aan de staat Iowa af. Komende maandag staat de Republikeinse voorverkiezing in de staat gepland, waarbij kiezers samenkomen om te bepalen welke kandidaat zij steunen bij de presidentiële verkiezingen van eind dit jaar.

De geëvacueerde bewoners van woonboten aan de Stuwweg in Maastricht kunnen toch niet terug naar huis, omdat er geen stromend water is door een defecte leiding. Alle bewoners verblijven ergens anders totdat het probleem is opgelost, meldt regionale omroep 1Limburg.

Vorige week werden dertig woonboten langs het Limburgse water ontruimd nadat een overlaatdam het begaf. Dat gebeurde door het hoge, snelstromende water in de Maas, als gevolg van langdurige regen in Frankrijk en België. Na de evacuatie raakte een woonboot op drift. De boot botste tegen een brug, die vervolgens dreigde in te storten, maar dat is niet gebeurd.

Kapotte hoofdleiding

Bewoners van tien woonboten mochten gisteren weer huiswaarts keren, maar door een kapotte leiding is daar geen water. Alle bewoners hebben gebruik gemaakt van het aanbod van de gemeente om in een hotel of vakantiepark te verblijven totdat de problemen zijn opgelost. Als mensen toch thuis willen verblijven, kunnen ze flessen water krijgen van Waterleiding Maatschappij Limburg (WML).

WML ontdekte vanochtend dat de hoofdleiding die over de bodem loopt, kapot is. Maandag beginnen monteurs aan het herstel ervan.

Nooddam

Rijkswaterstaat begon vorige week met het aanleggen van een nooddam om de snelle waterstroming te stoppen. Die werkzaamheden maakten het repareren van de echte dam lastig. Mensen met een woonboot ten zuiden van de nooddam kregen gisteren het nieuws dat ze terug naar huis mochten.

De mensen met een boot ten noorden van de nooddam, kunnen dat voorlopig nog niet. Door de kapotgeslagen dam, die provisorisch is gerepareerd met stenen en zandzakken, lekt veel water weg. Daardoor liggen de woonboten op het droge.

Dus komt er een tweede nooddam. Zodra die af is, wordt de eerste nooddam doorgestoken om het water op peil te krijgen en de woonboten weer te laten drijven.

In Arnhem is een actie van Pegida-voorman Edwin Wagensveld uit de hand gelopen. Tegendemonstranten wilden voorkomen dat Wagensveld op het Jansplein een koran zou verbranden en zochten daarbij de confrontatie op. Wagensveld is, voor zijn eigen veiligheid, door de politie weggevoerd.

Burgemeester Marcouch gaf vanwege de escalatie een noodbevel af en schakelde de Mobiele Eenheid (ME) in om de gewelddadige menigte te stoppen. Bij de ongeregeldheden raakten meerdere agenten en de Pegida-voorman lichtgewond. Vooralsnog zijn er drie aanhoudingen verricht. De politie is een onderzoek gestart.

"Er werd met stenen en vuurwerk gegooid en er is met geweld door de barrière van de politie heen gebroken", zegt Marcouch tegen de NOS. "Ik heb begrip voor verdriet en emotie, maar niet voor geweldsuitingen."

Aangemeld

Wagensveld had zijn actie op het Jansplein in Arnhem een aantal weken geleden bij de gemeente aangemeld. Volgens de burgemeester voldeed de manifestatie aan alle voorwaarden en dus kreeg de voorman van de radicaal-rechtse groepering toestemming voor de koranverbranding.

Op videobeelden is te zien hoe Wagensveld een koran in brand probeert te steken terwijl de politie en de ME tegendemonstranten op afstand houden. Een tegendemonstrant breekt door de muur van agenten, rent op de Pegida-voorman af en deelt een trap aan hem uit.

Bekijk hier de beelden van de gebeurtenissen op het Jansplein in Arnhem:

Voorafgaand aan de escalatie was ook burgemeester Marcouch op het plein. Hij ging in gesprek met een aantal tegendemonstranten en heeft hen verzocht een andere locatie op te zoeken voor de tegendemonstratie.

Wagensveld is de voorman van de radicaal-rechtse groepering Pegida. Hij is in het verleden meerdere keren opgepakt. In november vorig jaar werd hij veroordeeld tot een werkstraf van veertig uur voor het beledigen van moslims. Bij een actie bij de Tweede Kamer verscheurde hij een koran en had hij moslims met nazi's vergeleken.

Nederlandse importeurs van avocado's uit Kenia, gember uit China en druiven uit India worden met de dag nerveuzer. Door de aanvallen van Houthi-rebellen in de Rode Zee varen schepen dagenlang om en komt de houdbaarheidsdatum van de producten die ze vervoeren gevaarlijk dichtbij.

Bert van Gelder moet nog dagenlang wachten tot de eerste containers met gember uit China aankomen in Barendrecht. Normaal gesproken had zijn bedrijf Sawari Fresh deze week de gember al binnen, nu duurt dat zeker nog anderhalve week.

"De huid van de gember is behoorlijk dun, dus die kan bederven als het te lang onderweg is", zegt Van Gelder. "Daar maken we ons zorgen over. We moeten er goed naar kijken als het binnenkomt. Het kan snel gaan rotten in de supermarkt. Dan is het een veel groter probleem."

Het zijn een paar voorbeelden van de vele producten die op de schepen liggen te wachten. Het aantal containerschepen dat de route door de Rode Zee aandurft, is met meer dan 90 procent gedaald, blijkt uit cijfers van onderzoeksbureau Clarksons.

Ze kiezen vaker voor de langere route langs Zuid-Afrika, ook al zijn ze daarmee zeker tien dagen langer onderweg. Ze weten daarmee in ieder geval zeker aan een aanval van Houthi-rebellen te ontkomen en dat de vracht en de bemanning heelhuids aankomen - ook al is het met vertraging.

Olietankers varen doorgaans wel via de Rode Zeeroute.

De langere vervoerstijd is niet alleen vervelend voor fruitimporteurs die op hun avocado's en gember wachten, het maakt het vervoer ook duurder. De prijzen voor het vervoeren van vracht per zeecontainer schieten sinds december omhoog. Een product over zee vervoeren is nu twee keer duurder dan een maand geleden.

De problemen kunnen volgens experts nog veel langer impact hebben. "Sommige schepen hebben liggen wachten en zijn daarna pas gaan omvaren", zegt Rico Luman, econoom bij ING. "Er kan daardoor filevorming optreden en extra vertraging ontstaan, want de schepen zijn ook weer te laat terug in Azië."

In een poging om de rust in de Rode Zee te herstellen, hebben de Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk tientallen doelen van de Houthi-rebellen in Jemen bestookt. Nederland steunt de actie. Minister Van Leeuwen van Buitenlandse Handel gaf gistermiddag uitleg aan Nederlandse reders over die actie.

Bij die Nederlandse reders zijn er nu nog meer zorgen. Doordat Nederland de aanval heeft ondersteund, lopen schepen nu mogelijk meer risico als zij een Nederlandse vlag hebben of een Nederlandse beheerder.

"We vrezen het ergste", zegt directeur Annet Koster van de Koninklijke Vereniging van Nederlandse Reders. "Hoe kan het zijn dat Nederland als enige EU-land deze aanval heeft ondersteund en dat de rest van Europa dat niet doet? Daardoor komen wij meer dan andere landen onder een vergrootglas."

Druiven van uit India

Voorlopig blijven rederijen omvaren. Dat gaat gevolgen hebben voor de prijzen van het fruit, ook al kijken verschillende fruitimporteurs nu naar andere opties. Bert van Gelder probeert bijvoorbeeld meer gember uit Peru en Brazilië te importeren. Het duurt weken voordat die bestellingen in Nederland zijn. "We proberen ook gember in Nederlandse kassen te telen. Dat is een succes, maar het gaat nog om relatief weinig stuks."

Importeurs halen in januari vooral pompelmoezen, knoflook en gember naar Nederland. Rederijen vervoeren die doorgaans via de Rode Zee en het Suezkanaal. Volgens brancheorganisatie GroentenFruit Huis is er alleen al in januari zo'n 25 miljoen euro mee gemoeid.

Drukker wordt het in februari, als doorgaans ook druiven vanuit India op schepen naar Nederland worden geladen.

Zo'n 2500 mensen hebben vandaag gezocht naar de vermiste Yoran Krol in het Brabantse Sleeuwijk, maar de 16-jarige jongen is niet gevonden. Dat meldt de politie. De tiener verdween drie weken geleden. Zijn fiets en jas zijn eerder wel teruggevonden.

Volgens de organisatie die de zoekactie coördineert, het Coördinatie Platform Vermissing (CPV), hebben 2500 vrijwilligers meegeholpen met zoeken. De vrijwilligers werden verdeeld in 650 groepen die zochten langs het water bij de Merwedebrug.

De vrijwilligers, die minimaal 18 jaar moesten zijn, gingen op pad met een prikstok, een hesje en coördinatiepunten. Ook de politie werkte mee aan de zoekactie.

Bij de Merwedebrug werd drie weken geleden de zwarte fiets van Yoran gevonden. Vrijwilligers zochten vandaag in een straal van 25 kilometer rondom die plek. Eerdere zoekacties van de politie leverden niets op. Gisteren werd wel de jas van de jongen gevonden in het water bij het Zuid-Hollandse Papendrecht, zo'n 20 kilometer verderop.

"Nachtmerrie"

Een tante van de vermiste Yoran zei tegen Omroep Brabant dat de familie "in een nachtmerrie en een rollercoaster" zit. Ze was onder de indruk van de hoge opkomst. "Dat doet ons heel veel." De familie hoopt dat er snel een einde komt aan de onzekerheid.

Yoran werd voor het laatst gezien bij een jongerencentrum in Almkerk, in de nacht van 23 op 24 december. Zijn fiets is op zo'n 12 kilometer afstand van dat centrum gevonden.

Lange rijen van vrijwilligers helpen met zoeken:

De Rijksdienst voor het Wegverkeer (RDW) heeft per ongeluk veertig nieuwe bedrijfswagens voorzien van een kenteken met daarin de combinatie BBB. Dat heeft de RDW bevestigd naar aanleiding van berichtgeving in het AD.

De krant kwam er na een tip van een lezer achter dat verschillende busjes, pick-ups en andere 'grijze kentekens' het kenteken V-01-BBB, V-02-BBB en zo verder hadden gekregen. In totaal zijn 42 wagens voorzien van het kenteken met daarin de lettercombinatie die verwijst naar de politieke partij BoerBurgerBeweging.

Gevoelige lettercombinaties

Bij het toekennen van kentekens wordt over het algemeen rekening gehouden met gevoelige lettercombinaties, zoals afkortingen van politieke partijen. Zo worden combinaties als SGP, VVD, NSC en PVV uitgesloten.

Een vergissing, noemt de RDW de BBB-kentekens. "Het was niet de bedoeling dat de combinatie BBB gebruikt zou worden, dat was een vergissing. Om te kunnen stoppen met deze combinatie zijn we direct overgegaan naar de D omdat dit technisch gezien het eenvoudigste was en dus het snelste", aldus de organisatie.

In 2010 ging het ook een keer mis. Toen werden er honderden kentekens met de combinatie NSB verstrekt. De eigenaar van een garagebedrijf trok aan de bel toen hij de opmerkelijke combinatie voorbij zag komen. Volgens de RDW werden de kentekens automatisch door een computersysteem toegewezen en was de lettercombinatie NSB niet uitgesloten.

Na 42 kentekens met de combinatie van BBB is de RDW gestopt. De organisatie belooft dat mensen met bezwaren tegen het kenteken kosteloos een nieuw kentekenbewijs kunnen aanvragen.

De politie heeft vandaag meer dan 90 leden van actiegroep Extinction Rebellion aangehouden in Nijmegen nadat zij een protestmars liepen en wegen blokkeerden, terwijl de burgemeester dat had verboden.

De klimaatactivisten demonstreerden vandaag tegen de mogelijke komst van een gascentrale in de Gelderse stad. Energieleverancier Engie wil de centrale bouwen langs de Waal op het terrein van de oude kolencentrale die in 2015 werd gesloten. Die moet op termijn gaan draaien op waterstof, maar zo lang daar een gebrek aan is, moet de centrale op gas draaien.

'Onacceptabel'

De gemeente zag het plan aanvankelijk niet zitten, maar gaf afgelopen november toch groen licht, schrijft Omroep Gelderland. Op 31 januari komt het onderwerp opnieuw aan de orde in de Nijmeegse gemeenteraad.

Extinction Rebellion wil dat de gemeenteraad tegen het plan stemt en met een nieuw idee voor duurzame energie komt. "De komst van de centrale is onacceptabel", vindt de actiegroep. "Het is in strijd met de nationale klimaatdoelen en met de wereldwijde afspraak om het gebruik van fossiele brandstoffen af te bouwen."

Verboden mars

De demonstratie was aangemeld bij de gemeente, evenals de start- en eindlocatie van de actie. Maar de precieze route wilde de groep niet delen. De organisatie kondigde bovendien aan wegen te willen blokkeren. Daar keerde de Nijmeegse burgemeester Bruls zich tegen. De actie mocht doorgaan, maar alleen in het Nijmeegse Kronenburgerpark.

Dat gebeurde niet: actievoerders liepen ondanks het verbod toch het centrum door. De politie riep op de mars af te breken en terug te keren naar het park. Actievoerders gingen vervolgens op straat zitten en de politie greep in. In totaal werden 92 demonstranten aangehouden, meldt politie Gelderland.

Touringcar

Op de livestream op de Instagrampagina van de actiegroep was te zien dat de demonstranten met een touringcar naar een andere plek werden vervoerd. "Goedemiddag", klonk het door de intercom in de bus. "Ik ben de officier van justitie, u bent aangehouden." Volgens een woordvoerder van de actiegroep zijn de leden inmiddels weer vrijgelaten.

Op een andere plek in de stad hebben actievoerders zichzelf met zogenaamde 'lock-ons' vastgeketend aan de weg, aldus de zegsman. Dat zijn stalen buizen waarmee iemand zich kan vastketenen aan een object of een ander persoon. De politie haalde de actievoerders van het wegdek.

Milieuorganisatie Mobilisation for the Environment (MOB) stapt naar de rechter vanwege de stikstofuitstoot bij de renovatie van het Binnenhof in Den Haag. Het bouwproject dat jaren in beslag zal nemen heeft geen vergunning voor die uitstoot en volgens MOB gedoogt de provincie Zuid-Holland dat ten onrechte.

De organisatie bevestigt een artikel in de Volkskrant dat begin deze week de gang naar de rechter is gemaakt. MOB had al gedreigd met die stap als de provincie niet zou handhaven. De milieuorganisatie wil dat de renovatie wordt stilgelegd.

"Het Binnenhof is het centrum van de democratische rechtsstaat", zegt juridisch adviseur Valentijn Wösten van MOB. "Een overheid moet geloofwaardig zijn. Op het moment dat er bij het Binnenhof gesmokkeld mag worden met de natuurwetgeving gooit het openbaar bestuur zijn geloofwaardigheid te grabbel. Als het daar mag, dan mag het ook bij Tata Steel."

Op een paar kilometer van het Binnenhof liggen in de duinen de stikstofgevoelige gebieden Meijendel en Westduinpark.

Bouw begon al later

De renovatie van het Binnenhof begon in 2021. Dat was al een jaar later dan gepland, omdat het project niet voldeed aan de stikstofeisen. Door een zogeheten bouwvrijstelling hoefde de Staat aanvankelijk geen rekening te houden met de stikstofuitstoot. In 2022 zette de Raad van State een streep door dergelijke vrijstellingen omdat die in strijd zouden zijn met Europese natuurbeschermingsregels.

In de ogen van MOB zijn de werkzaamheden daardoor illegaal. De milieuorganisatie vroeg aan de provincie om in te grijpen, maar die legde die oproep naast zich neer. Een bezwaar tegen dat besluit werd afgelopen oktober afgewezen. Tegelijkertijd werd het conceptbesluit voor een nieuwe vergunning bekendgemaakt.

Uitspraak kan jaar duren

MOB-jurist Wösten erkent dat de gang naar de rechter niet meteen verandering brengt in de situatie.

Afhankelijk van de procedure die de organisatie kiest zal het een aantal maanden tot een jaar duren voor er een uitspraak ligt. Als de organisatie dan gelijk krijgt, betekent dat bovendien niet dat de renovatie meteen wordt stilgelegd.

De renovatie van het Binnenhof is op zijn vroegst pas eind 2028 voor een deel klaar. Dat is twee jaar later gepland. De bedoeling was aanvankelijk dat de Eerste en Tweede Kamer eind 2026 zouden kunnen terugkeren naar het Binnenhof.

In een pakhuis van een van de grootste online webwinkels van Rusland woedt een enorme brand. Het magazijn is van online retailer Wildberries, in een buitenwijk van Sint-Petersburg. De brandweer heeft het vuur onder controle en zorgt ervoor dat de brand zich niet verder verspreidt.

De brand beslaat 70.000 vierkante meter, wat neerkomt op zo'n tien voetbalvelden. Wildberries meldt dat al het personeel is geëvacueerd en er niemand gewond is geraakt. Het is nog niet duidelijk hoe de brand kon ontstaan.

Bijna 300 brandweerlieden en tientallen brandweerwagens en helikopters werden ingezet om het vuur te bestrijden.

Russische media melden dat de schade 10 tot 11 miljard roebel kan zijn, omgerekend zo'n 126 miljoen dollar.

Ook op sociale media worden beelden gedeeld van de brand:

In Taiwan zijn de verkiezingen gewonnen door de regerende DPP. Lai Ching-te, de huidige vicepresident, wordt president. "Taiwan heeft de wereld laten zien hoezeer we de democratie koesteren", zei hij in zijn overwinningstoespraak.

De DPP is een China-kritische partij en behaalde bij de parlementsverkiezingen iets meer dan 40 procent van de stemmen. De nationalistische Kuomintang-partij, die meer toenadering wil tot China, volgt met iets meer dan 33 procent. Kuomintang heeft haar verlies toegegeven en de DPP met de overwinning gefeliciteerd.

Geen absolute meerderheid

De DPP zal als grootste partij gaan voor een derde regeringstermijn, wat sinds de invoering van de democratie op Taiwan, in 2000, nog niet is voorgekomen. Daarbij is wel een coalitiepartner nodig. En dat is nieuw voor de DPP.

De vorige verkiezingen won de DPP steeds met meer dan 50 procent van de stemmen. Daardoor kon de partij daarna alleen regeren. Een mogelijke coalitiepartner is TPP, die op iets meer dan 26 procent van de stemmen staat.

Hoewel Lai Ching-te bij de presidentsverkiezingen geen absolute meerderheid achter zich kreeg, wordt hij wel de nieuwe president. In Taiwan wordt de kandidaat met de meeste stemmen president. Het kent geen systeem met meerdere rondes totdat een kandidaat meer dan 50 procent van de stemmen heeft gekregen.

Druk vanuit China

De verkiezingen in Taiwan zijn belangrijk voor de politieke toon van Taiwan richting China. In aanloop naar de verkiezingen heeft Peking de druk op de Taiwanezen opgevoerd. China richtte zijn pijlen met name op de DPP en heeft de verkiezingen in de beeldvorming neergezet als een keuze tussen oorlog en vrede.

Lai Ching-te zei in zijn overwinningstoespraak dat de bevolking van Taiwan de druk van buiten om de verkiezingen te beïnvloeden met succes heeft weerstaan. Vanaf nu wil hij vooruitkijken.

Daarbij wordt hij dus geconfronteerd met een parlement waarin zijn partij geen meerderheid heeft. In de toespraak zei hij dat hij wil samenwerken met de oppositie. Zo wil hij urgente kwesties waar consensus over is prioriteit geven. Ook kondigde hij aan dat hij politici van andere partijen wil vragen om minister te worden.

Dialoog

China beschouwt Taiwan als een afvallige provincie en eigen grondgebied. De Chinese president Xi Jinping zei twee weken geleden in zijn nieuwjaarstoespraak nog dat "hereniging" onvermijdelijk is. Hij vindt dat het eiland desnoods met geweld onder het gezag van de Communistische Partij moet worden gesteld.

In zijn toespraak zei Lai Ching-te te hopen dat Peking begrijpt dat alleen vrede zowel China als Taiwan ten goede zal komen. "Ik heb de belangrijke verantwoordelijkheid om vrede en stabiliteit te bewaren in Taiwan." Hij zegt te willen werken aan "een gezonde, ordelijke dialoog met China op basis van gelijkwaardigheid".

Al jaren kan het: computers bedienen met je stem in plaats van met je handen. Apple, Google en Amazon hebben de afgelopen jaren hun eigen slimme assistent en bijbehorende speaker ontwikkeld en op de markt gebracht. Nu de kunstmatige intelligentie (AI) die daarvoor nodig is steeds beter wordt, brengen twee startups nieuwe gadgets op de markt waarbij spraakbesturing centraal staat. Kunnen die voor een doorbraak zorgen?

Techbedrijven proberen spraakbesturing al jaren groot te maken, maar tot nu toe gaat dat moeizaam. De huidige slimme assistenten kennen allemaal hun beperkingen. "Hey Siri" roepen levert niet altijd het gewenste resultaat op. Al met al hebben de virtuele assistenten onze omgang met apparaten tot nu toe niet wezenlijk veranderd. Daar willen de startups, die recent hun producten lanceerden, verandering in brengen.

R1 en de Ai Pin

Zo wil startup Rabbit het digitale leven voortaan helemaal via hun virtuele assistent laten lopen. Het bedrijf lanceerde deze week het apparaatje R1 op CES, de beroemde jaarlijkse techbeurs in Las Vegas. Door het fel oranje uiterlijk doet de gadget een beetje denken aan een stuk speelgoed met een beeldscherm. Een dat slimmer zou moeten zijn dan je telefoon. Althans, dat is de belofte die het bedrijf Rabbit doet in een introductievideo, die maar liefst 25 minuten duurt.

De video waarin startup Rabbit zijn virtuele assistent introduceert:

Anderhalve maand geleden kwam Humane, opgericht door voormalig Apple-medewerkers, al met de Ai Pin. Een apparaatje dat bedoeld is om te dragen op je kleding, ter hoogte van je borstzak.

De R1 is tot nu toe op CES een van de meest opvallende producten en de eerste voorraad - 10.000 stuks - was snel uitverkocht. In de video van Rabbit komen voorbeelden voorbij als een beurskoers opvragen, vragen wie de hoofdrol had in de film Oppenheimer of vragen om een geschikte taxi voor zes mensen en drie stuks bagage.

Maar het zou ook mogelijk moeten zijn om via het apparaat een reis te boeken naar Londen met allerlei persoonlijke voorkeuren. Het betekent wel dat je veel vertrouwen moet hebben in de keuzes van zo'n apparaat. Een reis boeken is doorgaans iets heel persoonlijks. De video maakt niet duidelijk waarom de R1 dat beter kan dan jijzelf.

Verdienmodel

Het verdienmodel van Rabbit roept ook vragen op. Het apparaatje zelf kost omgerekend zo'n 180 euro en je hebt geen abonnement nodig. Dat terwijl de computercapaciteit om alle vragen te verwerken heel kostbaar is. De vraag is hoelang deze prijs houdbaar blijft. De Ai Pin is ruim drie keer zo duur en is wel inclusief een maandelijks abonnement.

De Ai Pin reageert niet alleen op je stem, maar ook op handgebaren en bevat een soort 'mini-beamer' waarmee je in je handpalm informatie kunt projecteren, denk aan welk nummer je afspeelt of wie je belt. Ook kan het een simpel startscherm tonen met bijvoorbeeld de datum, de tijd en het weer.

Promofilmpje van Ai Pin:

"Ik denk dat het moeilijk is om een nieuw apparaat dat draait om een AI-assistent te verkopen", zegt Dave Murray-Rust, universitair hoofddocent Human Algorithm Interaction Design aan de TU Delft. "We hebben deze namelijk al. Je kunt wel zeggen 'die van ons is beter' maar da's makkelijker gezegd dan gedaan."

Zover bekend zijn de gadgets nog niet in handen gekomen van journalisten die het product aan kritische tests hebben kunnen onderwerpen. We moeten het doen met gelikte reclamefilmpjes waarbij we bijvoorbeeld niet weten hoeveel pogingen er nodig waren om bepaalde demonstraties te geven en hoeveel werkende versies er al zijn.

Flinke uitdagingen

Hoe dan ook zullen Humane en Rabbit flink wat uitdagingen op hun pad vinden. Concurrenten met diepe zakken en consumenten die ze ervan moeten zien te overtuigen dat dít is wat ze nodig hebben. En, niet onbelangrijk, ze zullen de speeltjes op grote schaal moeten produceren.

Pikant is dat techblog The Verge, dat bij de presentatie van de R1 van Rabbit in Las Vegas was, maar één werkende versie aantrof. Die van de ceo van het bedrijf. "Het zou me niet verbazen als deze twee bedrijven al hopen overgenomen te worden door een groot techbedrijf", zegt Murray-Rust.

De belofte van beide startups is dat praten tegen deze apparaten heel soepel zal gaan. Maar of dat echt zo is, daar plaatst de universitair hoofddocent nog wel zijn vraagtekens bij. "Een belangrijk probleem is precisie. Als ik iets doe via een muis en toetsenbord, kan ik heel precies zijn. Via spraak is dat altijd een stuk lastiger, want begrijpen wat je bedoelt is dan veel belangrijker."

Als de nieuwe spraak gestuurde assistenten dat goed onder de knie krijgen, zou dat een grote stap zijn, zegt hij. "Maar dat is ook gevaarlijk, want ze gokken wat je bedoelt. Misschien hebben ze het goed, maar ze kunnen er ook naast zitten."

De 171 toestellen van het type Boeing 737 Max 9 blijven langer aan de grond. Nadat zo'n vliegtuig vorige week na het opstijgen een deel van de romp verloor, werd besloten dat ze tijdelijk niet meer gebruikt mochten worden.

Na het incident met het toestel van Alaska Airlines wilde de Amerikaanse luchtvaartautoriteit FAA eerst alle toestellen controleren. Boeing voerde die inspecties uit en de FAA heeft aangescherpte inspectie- en onderhoudsinstructies van Boeing ingezien. De FAA oordeelt nu dat er nog aanvullende gegevens nodig zijn.

De FAA eist dat 40 vliegtuigen opnieuw worden geïnspecteerd. Op basis van die resultaten bekijkt de luchtvaartautoriteit nog een keer of het veilig is om ze weer te laten vliegen.

'Helemaal zeker zijn'

"We zijn bezig om ervoor te zorgen dat zoiets niet meer gebeurt", zegt de FAA. "Onze enige zorg is de veiligheid van Amerikaanse reizigers en dat de Boeing 737-9 MAX niet in het luchtruim terugkeert totdat we er helemaal zeker van zijn dat het veilig is."

De vluchten van United Airlines en Alaska Airlines met dit type toestel zijn tot aankomende dinsdag geannuleerd. Luchtvaartmaatschappij United Airlines annuleerde ook al een aantal vluchten in de dagen daarna.

Losse schroeven

Vorige week annuleerden de twee vliegtuigmaatschappijen honderden vluchten. United Airlines trof eerder deze week in verschillende toestellen van Boeing loszittende schroeven en andere "installatieproblemen" aan. Ook Alaska Airlines meldde dat het losse onderdelen in meerdere toestellen had gevonden.

De baas van vliegtuigbouwer Boeing ging afgelopen week door het stof na het incident. In een toespraak zei hij dat Boeing er alles aan zal doen om te achterhalen wat er is misgegaan.

Alle inzittenden bleven ongedeerd bij het incident. De piloot maakte met succes een noodlanding.

Zo zag het er vorig weekend uit voor passagiers van het toestel van Alaska Airlines:

In Nederland wordt wel gewoon gevlogen met dit type Boeing. Corendon heeft twee Boeings 737 Max 9, een derde wordt deze maand in gebruik genomen. Een woordvoerder van de luchtvaartmaatschappij zei eerder deze week dat "veiligheid voorop staat" en dat de situatie "nauwlettend in de gaten wordt gehouden".

Ook na het nieuwe oordeel van de FAA verandert er voor Corendon niets, zegt een woordvoerder vandaag. De Boeings van Corendon zijn wel van hetzelfde type, maar de binnenkant is anders. Het paneel dat bij Alaska Airlines loskwam, en de schroeven die daarbij horen, zijn in de Corendon-toestellen vervangen door een extra nooddeur.

Bij een controle van een automobilist in Amsterdam heeft de politie vannacht een schot gelost en een taser gebruikt. De automobilist reed daarna weg en is nog niet gevonden, meldt AT5. Het is onbekend of de verdachte gewond is geraakt.

Het incident gebeurde vannacht rond 2.00 uur op de Mauritskade.

De politie is bezig met een onderzoek naar het voorval en kan nog niet zeggen waarom de automobilist werd gecontroleerd. Het is ook niet bekend of de agenten gericht hebben geschoten, of dat het een waarschuwingsschot was.

Bovendien is onduidelijk of de verdachte door het stroomstootwapen is geraakt.

In Sleeuwijk en omgeving is een grote zoekactie bezig naar de 16-jarige Yoran Krol. De tiener uit de Brabantse plaats wordt al wekenlang vermist. De organisatie zegt dat er 2500 mensen meedoen aan de zoektocht.

De vrijwilligers zoeken vooral langs het water, in een straal van zo'n 25 kilometer rond de plek waar de fiets van Yoran is gevonden. Die werd op 24 december aangetroffen op de Merwedebrug bij Sleeuwijk, langs de A27. Gisteren werd stroomafwaarts in de Merwede, bij Papendrecht, de jas van de jongen gevonden na een tip.

De zoekactie van vandaag is opgezet door het Coördinatie Platform Vermissing, een organisatie die is ingeschakeld door de familie en ook samenwerkt met de politie. Eerdere zoekacties van de politie met onder meer duikers hebben niets opgeleverd.

De vrijwilligers die meedoen aan de zoektocht zitten in een appgroep. Ze gaan op pad met een prikstok, een hesje en coördinatiepunten. Ze hebben instructies gekregen over wat ze moeten doen bij een eventuele vondst. De politie doet ook mee aan de zoektocht en zet onder meer boten in.

Een tante van Yoran zegt tegen Omroep Brabant dat zij en de rest van de familie door de vermissing "in een nachtmerrie en een rollercoaster" zitten. "Het is alles wat je nooit hoopt."

Ze is onder de indruk van de grote opkomst. "Ik sta hier ook echt met kippenvel omdat er zo veel mensen op de zoektocht afkomen. Ook mensen die Yoran of de familie niet kennen. Dat doet ons heel veel."

De familie is voorbereid op het ergste. "Daar hebben we vanaf het begin rekening mee gehouden, maar we hopen hem nog steeds te vinden. Dat geeft een einde aan de onzekerheid en je wil toch iemand thuisbrengen."

Hartverwarmend

Burgemeester Lichtenberg van Altena noemt de belangstelling voor de zoekactie hartverwarmend. "Het laat zien hoe betrokken de gemeenschap is. Veel mensen denken: er is een kind vermist, ik ga zoeken. En dat vind ik mooi."

De vermiste tiener werd voor het laatst gezien in de nacht van zaterdag 23 op zondag 24 december. Hij was die avond bij het jongerencentrum De Pomp in Almkerk. De dag daarna werd zijn zwarte fiets gevonden op het fietspad op de Merwedebrug. Die plek ligt op zo'n twaalf kilometer van het jongerencentrum.

De vindplaats van de fiets: