NOS Nieuws - Algemeen

Een van de beveiligde klinieken van Fivoor in Den Dolder is per direct gesloten omdat het pand bouwkundig niet in orde blijkt. De 32 patiënten worden overgeplaatst naar andere locaties.

Bij een bouwkundige inspectie zijn "meerdere materiële tekortkomingen" geconstateerd, aldus Fivoor in een statement. Een woordvoerder kan niet zeggen wat er mis is met het gebouw. Het gaat om de Wier+kliniek. Daar verblijven patiënten met een licht verstandelijke beperking die intensieve zorg nodig hebben en in aanraking zijn gekomen met justitie.

Begin dit jaar heeft een patiënt van de nu plots gesloten kliniek een 76-jarige inwoner van Den Dolder doodgestoken. Afgelopen weekend ontsnapte een patiënt van Fivoor met TBS met voorwaarden. Die 44-jarige man is zaterdagnacht aangehouden.

Er zijn al langer zorgen over de psychiatrische kliniek. Fivoor is ook de instelling waar Michael P. verbleef toen hij in 2017 Anne Faber verkrachtte en vermoordde.

Burgemeester Langenacker van Zeist is met het ministerie van Justitie en Veiligheid in gesprek over een nieuwe plek voor de instelling. De kliniek wil weg uit Den Dolder, maar het lukt niet om een andere geschikte locatie te vinden.

'Bizar toeval'

"Dit is echt een bizar toeval. We staan ook echt met onze oren te klapperen", zegt een woordvoerder van Fivoor tegen RTV Utrecht. Volgens de woordvoerder is het personeel nu vooral druk met de verhuizing. "Maar de verwachting is dat binnen afzienbare tijd alle patiënten een passende alternatieve omgeving hebben gevonden om hun behandeling voort te zetten."

"De verplaatsing vindt zorgvuldig plaats gezien de uiteenlopende behandelingen van de patiënten van Wier+", zegt Fivoor.

De patiënten worden deels ondergebracht in een kliniek op het eigen terrein en deels in klinieken op andere plekken in Nederland, schrijft de regionale omroep.

Zorgen

De burgemeester van Zeist heeft tijdens een ingelaste raadsvergadering over de incidenten rond de kliniek verbaasd gereageerd op de sluiting. De gemeente werd pas op het allerlaatste moment op de hoogte gesteld. Burgemeester Joyce Langenacker: "Het roept allerlei vragen op, waar komt dit ineens vandaan? Wij dringen aan op betere communicatie, wij willen weten wat daar speelt."

Langenacker stelt dat de veiligheid in de Fivoor-klinieken in Den Dolder momenteel "niet geborgd" is. "Het incident van dit weekend is daarvan een voorbeeld. Er is niet genoeg grip op de situatie. Dat baart mij zorgen."

In het noordwesten van Frankrijk geldt ook morgen nog code rood. Storm Herminia heeft zware overstromingen veroorzaakt. Het water stijgt nog steeds en het hoogtepunt wordt morgen pas verwacht, omdat de volgende storm alweer in aantocht is.

Na Herminia stevent nu storm Ivo op de Franse noordwestkust af. Ook daarbij wordt veel wind en regen verwacht. Vooral de rivier de Vilaine is al op grote schaal buiten zijn oevers getreden. De verwachting is dat de waterstanden in de loop van woensdag hoger dan ooit zullen zijn.

Inwoners van de departementen Ille-et-Vilaine, Loire-Atlantique en Morbihan moeten rekeningen houden met overstromingen van "uitzonderlijke intensiteit", meldt het Franse weerinstituut Météo-France. Voor vier andere departementen geldt code oranje.

Op de beelden is duidelijk te zien dat veel gebieden onder water staan:

Er zijn inmiddels duizend mensen geëvacueerd in het departement Ille-et-Vilaine. Volgens de energiemaatschappij Enedis zitten nog 2300 huishoudens zonder elektriciteit in de regio Bretagne.

In het departement zijn ongeveer honderd wegen afgesloten en ook het treinverkeer is ernstig verstoord. Spoorvervoerder SNCF raadt treinreizigers aan om hun reis uit te stellen. Sommige stations zijn ook overstroomd.

In de stad Redon staan de sluizen en dammen onder water. De meeste scholen zijn gesloten en er wordt noodopvang ingericht voor mensen die hun huis uit moeten. In Rennes zijn honderden mensen opgevangen in gymzalen.

'Volkomen uitzonderlijk'

"Dit is een volkomen uitzonderlijke situatie die heftiger is dan wat we de afgelopen tientallen jaren hebben gezien", zegt de Franse staatssecretaris François-Noël Buffet. Volgens de staatssecretaris is het een geluk dat er geen slachtoffers zijn gevallen.

In de stad Rennes is in de laatste vier weken 171 millimeter regen gevallen, drie keer meer dan gemiddeld in januari en een record voor de afgelopen 75 jaar. Volgens de burgemeester zijn zeker 15.000 mensen getroffen door de zware regenval.

Spanje, Portugal, VK

Storm Herminia zorgde in de Alpen voor veel sneeuw. De autoriteiten in Zwitserland en Frankrijk waarschuwen voor verhoogd lawinegevaar. Ook Portugal, Spanje en het Verenigd Koninkrijk hebben overlast gehad vanwege storm Herminia. Het noorden van Spanje en Portugal krijgen ook met storm Ivo te maken. In het Verenigd Koninkrijk lijkt het ergste voorlopig voorbij.

De helft van de veehouders zit in juridische onzekerheid sinds de Raad van State in december een nieuwe ingrijpende stikstof-uitspraak deed. Dat is een eerste grove schatting van de Rabobank en agrarisch adviesbureau Flynth, bevestigt de bank na berichtgeving van boerenweekblad Nieuwe Oogst. Als deze schatting klopt, dan wacht het kabinet een megaklus.

Ook tegenover de Volkskrant stelde de Rabobank - waar het merendeel van de boeren bankiert - dat de helft van de veehouderijen sinds de uitspraak van de Raad van State zonder geldige vergunning zit. Dat zou neerkomen op zo'n 14.000 veehouders, want in totaal zijn er ruim 28.000 veehouderijen in Nederland, volgens de meest recente CBS-cijfers.

'Nattevingerwerk'

De Rabobank heeft een ruwe schatting gemaakt, blijkt bij navraag. "Het probleem is dat we heel veel niet weten", zegt Alex Datema, directeur Food & Agri Nederland bij de Rabobank. "We hebben geen rekensom gemaakt, maar op basis van wat wij horen, schatten we met de natte vinger dat het richting de helft van de veehouders gaat."

De veehouders zonder geldige vergunning vallen volgens Datema uiteen in drie categorieën. In de eerste plaats zijn er de PAS-melders die sinds de uitspraak van de Raad van State in 2019 al zonder geldige vergunning zitten. Daarnaast zijn er de zogeheten 'interimmers' met een oude milieuvergunning. En daar zijn in december de veehouderijen bijgekomen die door de meest recente Raad van State-uitspraak worden geraakt.

Het kabinet doet er alles aan om bedrijven die in onzekerheid zitten te helpen, laat een woordvoerder van minister Wiersma weten. "Het doel is om op korte termijn perspectief te bieden aan alle sectoren en bedrijven die door deze rechterlijke uitspraken zijn geraakt." De rechter heeft daar tot 2030 de tijd voor gegeven.

Eerder bleek het makkelijker gezegd dan gedaan om illegaal geworden boeren aan een vergunning te helpen. De PAS-melders zitten al bijna zes jaar in grote onzekerheid. Hun was uiterlijk dit jaar een geldige vergunning beloofd, maar onlangs verschoof het kabinet de deadline naar 2028.

Buiten beeld

De nieuwe ministeriële commissie die Nederland van het stikstofslot moet halen, heeft onder meer als doel om in kaart te brengen wat de impact is van de uitspraak van de Raad van State. Dat wordt lastig, want veel van de getroffen bedrijven hoefden voorheen geen vergunning aan te vragen. Daardoor zijn ze niet allemaal in beeld bij de overheid.

Ook de Rabobank zal de omvang niet exact in beeld krijgen, verwacht Datema. "Als bedrijven een financiering bij ons aanvragen dan kijken wij of er op dat moment een geldige vergunning is. Op de diverse soorten vergunningen hebben wij geen zicht."

Naar verwachting komt de nieuwe ministeriële commissie over twee maanden met nieuwe stikstofplannen.

De Tweede Kamer roept het kabinet op om klimaatactiegroep Extinction Rebellion (XR) de zogeheten ANBI-status af te nemen. Daarmee zou XR, dat regelmatig snelwegen blokkeert uit protest tegen fossiele subsidies, niet meer kunnen profiteren van de belastingvoordelen voor goede doelen.

Verantwoordelijk minister Van Weel van Justitie zei vorige week dat het intrekken van het belastingvoordeel "niet mogelijk is op basis van de feiten die er nu liggen". Toch steunt een meerderheid een motie van JA21. Die partij noemt XR "een onwettige, maatschappij-ontwrichtende en vandalistische organisatie". Door de wegblokkades moet de politie volgens Kamerlid Eerdmans regelmatig ander belangrijk werk laten liggen. Soms komt zelfs noodhulp erdoor in het gedrang, stelt hij.

Na een hoofdelijke stemming bleken van de aanwezige Kamerleden er 69 de motie te steunen en 67 niet. Van de regeringspartijen stemde NSC tegen, maar door de steun van Kamerleden van de oppositiepartijen SGP en Forum voor Democratie was er toch voldoende steun.

Lange files

Een groot deel van de Kamer ergert zich al langer aan de acties van XR. Ze vragen veel politie-inzet en leiden vaak tot lange files.

De ANBI-status is bedoeld voor Algemeen Nut Beogende Instellingen. Ze hoeven geen erf- of schenkbelasting te betalen over giften die ze krijgen. Donateurs mogen een gift aan een ANBI aftrekken van hun belasting. De Tweede Kamer vindt in meerderheid dat XR met zijn acties niet het algemeen belang nastreeft en daarom geen recht heeft op de status.

Strengere regels demonstraties

De Kamer nam vanmiddag een hele reeks moties aan met strengere regels tegen ordeverstorende demonstraties. Zo willen de partijen voorkomen dat nationale herdenkingen zoals op 4 mei worden verstoord. Ook moet het makkelijker worden om aangerichte schade te verhalen op de daders.

Daarnaast werden moties aangenomen voor een aparte strafbaarstelling van blokkades van belangrijke infrastructuur en een onderzoek naar de inzet van camera's met gezichtsherkenning.

Het UWV is in 2025 flink meer geld kwijt aan uitkeringen. De organisatie is verantwoordelijk voor de uitvoering van de socialezekerheidswetten, zoals de Wajong, WW, en WIA. Dit jaar gaat er vooral naar de WW en de WIA meer geld.

Het UWV verwacht dat meer mensen een arbeidsongeschiktheidsuitkering (WIA) aanvragen doordat het aantal mensen met long-covid en psychische aandoeningen stijgt.

Voor dit jaar stijgen de kosten voor de WIA met 12 procent, waardoor de WIA dit jaar in totaal 11 miljard euro gaat kosten.

Loonsverhoging

Ook de uitgaven voor werkloosheid, de WW, stijgen. Volgens de voorspelling van het UWV kost de WW dit jaar iets minder dan 4 miljard euro, een stijging van 13 procent ten opzichte van vorig jaar. Toch blijft het aantal werklozen relatief laag, de arbeidsmarkt is nog steeds overspannen. Dat betekent dat mensen na ontslag relatief makkelijk en snel een nieuwe baan vinden.

De kosten stijgen ook nog doordat de uitkeringen afgelopen jaar verhoogd zijn. Die verhoging is gekoppeld aan de stijging van het minimumloon.

Het UWV komt elk jaar met een financieel overzicht in januari. Daarin staat welke kosten het verwacht. Behalve de WW en de WIA gaat ook de Ziektewet meer kosten.

Problemen met WIA niet meegerekend

In het overzicht zijn de mogelijke financiële gevolgen van de foutieve WIA-uitkeringen niet meegenomen. Vorig jaar onthulde het AD dat het jarenlang misging met het berekenen van de hoogte van de arbeidsongeschiktheidsuitkering. Het UWV is nog aan het kijken naar tienduizenden uitkeringen en kan nog niet zeggen hoeveel mensen gecompenseerd moeten worden.

De instantie verwacht in maart daarover meer duidelijkheid te kunnen geven.

Vluchtelingenwerk spant een rechtszaak aan tegen het besluit van minister Faber van Asiel en Migratie om te bezuinigen op juridische hulp aan asielzoekers. De stichting word gekort en zegt per direct de hulpverlening te moeten afbouwen. Vluchtelingenwerk vreest dat het stelsel hierdoor nog verder vastloopt.

Sinds 2010 heeft Vluchtelingenwerk de Europese wettelijke taak om mensen bij hun asielaanvraag onafhankelijk te begeleiden. Al jaren daarvoor werd de stichting gesubsidieerd door de overheid voor haar werk. De medewerkers leggen aan asielzoekers uit hoe de asielprocedure werkt, wat hun rechten en plichten zijn en welke informatie en stukken ze bij de Immigratie- en Naturalisatiedienst moeten aanleveren.

Tot dit jaar kreeg de stichting hiervoor een vast bedrag aan 13 miljoen euro aan subsidie, met daarbovenop een variabel bedrag dat werd berekend aan de hand van het aantal asielzoekers dat werd geholpen. Vorig jaar ging het volgens Vluchtelingenwerk om ongeveer 10 miljoen euro extra.

Begin deze maand kreeg de stichting van Faber te horen dat het dit jaar zal blijven bij het vaste bedrag van 13 miljoen euro. Eventueel extra geld wordt beoordeeld per project, bijvoorbeeld voor de hulp aan Oekraïense vluchtelingen.

'Rug tegen de muur'

Frank Candel, bestuursvoorzitter van Vluchtelingenwerk, zegt dat de stichting hierdoor met de rug tegen de muur komt te staan. Er zou komend jaar 34 miljoen euro nodig zijn om de werkzaamheden uit te voeren. "Dit is onbehoorlijk bestuur. Je kunt niet een subsidierelatie van 45 jaar met één pennenstreek beëindigen."

Vluchtelingenwerk vreest dat het stelsel door het besluit van Faber "nog verder vastloopt". Candel: "Mensen komen onvoorbereid bij de IND, krijgen misschien onterechte afwijzingen, de rechterlijke macht zal extra belast worden, en al die tijd blijven mensen in de opvang."

De stichting heeft het probleem proberen aan te kaarten bij de minister, maar kreeg naar eigen zeggen alleen te horen dat zij er anders over denkt. Daarom wordt het besluit aangevochten. Candel verwacht dat de procedure binnen twee weken voor de rechter komt.

Minister 'in gesprek'

Een woordvoerder van minister Faber erkent dat zij van plan is de subsidie voor Vluchtelingenwerk "af te bouwen", en voegt eraan toe dat zij "over verdere afbouw nog in gesprek is met Vluchtelingenwerk Nederland".

Overigens heeft de Tweede Kamer eind vorig jaar in ruime meerderheid ingestemd met de begroting van het ministerie van Asiel en Migratie. "Er wordt jaarlijks gekeken of de subsidie die wordt verstrekt nog wel voldoet aan de eisen die hiervoor zijn gesteld", zo staat er in de begroting. "Op deze wijze houdt A en M controle op de juistheid (rechtmatigheid e.d.) van de toekenning."

In een debat uitten Kamerleden wel bedenkingen over het complete pakket aan voorgestelde bezuinigingen van de asielminister. Ze konden die niet rijmen met de oplopende wachtlijsten. De prognose van het ministerie is dat het aantal wachtenden groeit van 69.000 mensen nu naar 130.000 wachtenden over vijf jaar.

Bij de kunstopleidingen van ArtEZ is sprake van wanbeheer. Dat is de conclusie van de Inspectie van het Onderwijs na een onderzoek naar de opleidingen. Studenten en medewerkers ervaren "sociaal onveilige situaties" en volgens sommige betrokkenen is er een angstcultuur. De inspectie zegt dat de problemen binnen een jaar moeten zijn verholpen.

Het onderzoek van de inspectie ging over de academies architectuur, beeldende kunst, dans, design, muziek in Arnhem, Zwolle en de AKI (Academie voor Kunst en Industrie) in Enschede. Vooral in de AKI in Enschede zijn de problemen groot, meldt de inspectie.

In het onderzoeksrapport staat dat het niet gaat "om geïsoleerde incidenten maar om een patroon". Het college van bestuur van de scholenkoepel schiet op allerlei gebieden tekort. Het zorgt "onvoldoende voor een sociaal veilige omgeving en een aanspreekcultuur. Daarnaast is het bestuur onvoldoende open en transparant, niet goed aanspreekbaar, onvoldoende bekwaam en geschikt, en onvoldoende reflectief", stellen de onderzoekers.

Zorgvuldigheid boven snelheid

Ook de Raad van Toezicht krijgt kritiek. Die heeft wel "goed zicht" op wat er speelt, "maar onderneemt in zijn rol als interne toezichthouder en werkgever van het college van bestuur niet genoeg actie om de naleving van de wet en de branchecode door het college van bestuur te waarborgen."

ArtEZ zegt in een reactie de aanbevelingen in het rapport te "omarmen". Jan van der Boon, interim-voorzitter van het College van Bestuur, zegt dat verbeteringen die al eerder zijn ingezet, "verder en versneld" worden doorgevoerd, "en waar nodig aangevuld".

Het College van Bestuur zegt verder "voortvarende, doelgerichte actie" belangrijk te vinden maar "zorgvuldigheid boven snelheid" te stellen. Het college zegt binnenkort studenten en medewerkers uit te nodigen "om mee te denken over de opvolging van de aanbevelingen".

Reactie minister Bruins

Onderwijsminister Bruins noemt in een Kamerbrief de bevindingen van de inspectie "zorgelijk." Hij schrijft dat hij "een stevig gesprek" gaat voeren met de Raad van Toezicht van ArtEZ. "De sociale veiligheid in het hbo en wo heeft mijn volle aandacht", schrijft hij, verwijzend naar de zogenoemde "integrale aanpak sociale veiligheid" in het hoger onderwijs. "2Het rapport van de inspectie over ArtEZ onderschrijft het belang van deze aanpak". aldus de minister.

In dierentuin ZooParc Overloon zijn twee bamboemaki's geboren. Volgens de dierentuin kwam de geboorte als een verrassing voor de verzorgers.

Bamboemaki's, ofwel Alaotrabamboemaki's, zijn primaten die alleen voorkomen op Madagaskar. De bamboemaki is een van de meest bedreigde primatensoorten ter wereld. Ze worden bedreigd door de vernietiging van hun leefgebied. Ook wordt op de dieren gejaagd. "Er zijn naar schatting nog maar 2000 tot 2500 bamboemaki's in het wild", schrijft het park in een verklaring.

De twee dieren werden zondag 12 januari geboren. "Hoewel er eerder tekenen waren dat de moeder drachtig was, werd het nieuws pas bevestigd bij de daadwerkelijke geboorte", laat het park weten.

'Moeder en jongen laten we met rust'

De dieren maken het goed en zitten voorlopig in het binnenverblijf. In het voorjaar mogen ze waarschijnlijk voor het eerst naar buiten.

Het geslacht van de maki's wordt ergens in de komende maanden vastgesteld. "We laten de moeder en haar jongen zoveel mogelijk met rust, zodat ze in alle rust kunnen groeien en ontwikkelen", aldus het park.

Het is ruim tien jaar geleden dat er voor het laatst jongen van deze soort in het park werden geboren, meldt Omroep Brabant. In 2019 werden er wel twee bamboemaki's geboren in Apenheul in Apeldoorn.

Uit angst voor pijn bij het plaatsen van een spiraal laten sommige vrouwen er geen plaatsen. Dat staat in een onderzoek dat Ipsos I&O uitvoerde in opdracht van Stichting AVA, een belangenorganisatie voor anticonceptie.

Drie op de tien vrouwen laten geen spiraal plaatsen uit angst voor pijn. Een grote groep, een op de vier, zou het wel overwegen als er sterkere pijnbestrijding beschikbaar wordt gesteld. Nu is het advies om een uur voor de plaatsing paracetamol of naproxen in te nemen.

De onderzoekers hebben ook gevraagd naar de ervaringen van vrouwen die wel een spiraal hebben laten plaatsen. Ruim de helft van de vrouwen met een koper- of hormoonspiraal ervoer ernstige tot ondraaglijke pijn tijdens de plaatsing. Vooral vrouwen zonder kinderen hadden vaker en meer pijn. Ruim een kwart had matige pijn. De andere vrouwen lieten weten weinig of draaglijke pijn te hebben gevoeld. Een klein deel ervoer geen enkele pijn.

Vrouwen die tijdens de plaatsing ernstige tot ondraaglijke pijn hadden, zouden in de toekomst minder vaak opnieuw een spiraal overwegen.

Afgelopen jaar besloot het Nederlands Huisartsen Genootschap (NHG) om opnieuw te kijken naar de richtlijnen voor pijnbestrijding bij het plaatsen van een spiraaltje.

Dat besluit kwam nadat er begin vorig jaar veel kritiek was gekomen op de huidige richtlijn om alleen paracetamol of naproxen te gebruiken. Dat is niet voor iedereen voldoende, zegt de voorzitter van AVA, Alina Chakh. "Bijna iedereen ervaart pijn bij het plaatsen van een spiraal. Voorheen werd gezegd dat dat een heel kleine groep was. In het onderzoek zien we nu dat dat niet zo is. Het is eerder een uitzondering als er niet veel pijn is."

In het onderzoek staat ook dat de pijn na de plaatsing in veel gevallen nog niet meteen voorbij is. Bijna de helft ervaart twee dagen of langer pijn.

"Door dit onderzoek weten we dat de kans dat je ernstige pijn hebt best groot is", zegt Chakh. Voor de pijn zijn oplossingen, zegt ze: "Bijvoorbeeld het gebruik maken van lokale verdoving of verdovende sprays. Voor sommige vrouwen zou een roesje nodig zijn."

Procedure in VS aangepast

Vorig jaar werd in de VS het advies voor de procedure bij het plaatsen van een spiraal aangepast. De gezondheidsdienst CDC noemde in dat advies onder meer nieuwe pijnstillende opties zoals bepaalde gels of sprays.

Het Nederlands Huisartsen Genootschap laat aan persbureau ANP weten dat het nog niet weet wanneer de herziening van de richtlijnen is afgerond. Een woordvoerder zegt dat daar nog geen definitieve datum voor is.

Tijdens de laatste herziening zag NHG onvoldoende bewijs om lokale pijnstillingsmethodes toe te voegen aan de richtlijnen. Dat deze pijnstilling niet wordt aangeraden, betekent niet dat het NHG de middelen afraadt, schrijft het genootschap op zijn site.

Claude staat op dinsdag 13 mei in de eerste halve finale van het Eurovisie Songfestival. Dat is bepaald in een loting in Basel. Het Nederlandse lootje werd als eerste van 29 landen getrokken.

In de show neemt de 21-jarige zanger het op tegen vertegenwoordigers van veertien andere landen: Albanië, Azerbeidzjan, België, Cyprus, Estland, Kroatië, Noorwegen, Oekraïne, Polen, Portugal, San Marino, Slovenië, IJsland en Zweden. Tien landen gaan door naar de Songfestival-finale op zaterdag.

Dat Claude in de eerste halve finale staat, zien liefhebbers als gunstig. Die avond doen vijftien landen mee, bij de tweede halve finale op donderdag zestien landen. Dan is er dus een extra afvaller.

Claude werd in december door AVROTROS naar voren geschoven als Nederlandse deelnemer aan het Eurovisie Songfestival. Met welk nummer de 21-jarige zanger meedoet, maakt hij over een paar weken bekend. Dan is ook de deadline voor het aanmelden van alle songfestivalliedjes bij de organisatie.

Claude zei tijdens een presentatie in december dat het z'n favoriete nummer is van alles wat hij tot nu toe maakte:

Op welke plek Claude moet optreden in de halve finale, bepaalt de Songfestival-organisatie pas nadat alle nummers zijn bekendgemaakt.

Songfestival van 1956

Dit jaar doen 37 landen mee aan het Eurovisie Songfestival, dat voor de 69e keer wordt georganiseerd. Dat zijn er net zoveel als vorig jaar, maar er zijn wel wat wijzigingen. Zo doet Montenegro na een paar jaar afwezigheid weer mee, maar zei Moldavië op het laatste moment juist af vanwege "verminderde interesse".

Een aantal grote landen, zoals Duitsland en het VK, zijn direct geplaatst voor de finale op zaterdag.

Door de winst van Zwitserland afgelopen editie keert het Eurovisie Songfestival terug naar Zwitserland, het land waar ook de eerste editie was in 1956. Die was in de stad Lugano en werd ook gewonnen door Zwitserland. Nu is de grensstad Basel dus gastheer.

Vier minderjarigen zijn vorige week aangehouden omdat ze betrokken waren bij een 'choking challenge'. Bij het stikspel verstik je jezelf of word je door iemand anders gewurgd totdat je net niet flauwvalt. Het spel is een trend op Tiktok, en is levensgevaarlijk.

Het incident waarvoor de minderjarigen zijn aangehouden, vond halverwege januari plaats op een school in Rotterdam. De jongen die werd gewurgd verloor even het bewustzijn en kwam daarna weer bij. Hij hoefde niet naar het ziekenhuis.

De vier verdachten zijn inmiddels weer op vrije voeten. Later wordt bepaald hoe de zaak wordt afgedaan. De politie zegt dat alle betrokkenen erg geschrokken zijn van het voorval. Zij waren zich naar eigen zeggen niet bewust van de gevaren.

Dode in Nieuwegein

Vorige week werd bekend dat een jongen van 16 uit Nieuwegein als gevolg van de choking challenge was overleden. De jongen zat in 3 vwo en ging naar het Anna van Rijn College in Nieuwegein. Bij zijn dood was niemand anders betrokken, zegt de politie. Daarom werd er ook geen verder onderzoek ingesteld naar zijn dood.

De ouders van de jongen uit Nieuwegein hadden de school gevraagd om de oorzaak van het overlijden van de jongen bekend te maken. Op die manier wilden ze andere ouders waarschuwen.

Challenge is een misdrijf

Volgens de Hersenstichting raken hersenen beschadigd als ze langer dan drie minuten geen zuurstof krijgen. De politie en het Openbaar Ministerie zeggen dat het spel niet alleen heel gevaarlijk is, maar dat het ook een misdrijf is, waarvoor mensen aangehouden en vervolgd kunnen worden.

Na de spectaculaire roof van de Roemeense kunstschatten uit het Drents Museum, afgelopen weekend, neemt de woede over de diefstal in Roemenië steeds verder toe. Premier Marcel Ciolacu zei in een persconferentie dat zijn land onderzoekt of het een schadevergoeding kan eisen, als de objecten niet terugkomen. De Nederlandse autoriteiten zijn volgens hem verantwoordelijk.

In Roemenië klinkt steeds luider de kritiek op de beveiliging rond de tentoonstelling in Assen. Het is voor veel Roemenen onbegrijpelijk dat er geen bewakers aanwezig waren bij de voor Roemenië belangrijke kunstschatten.

Ook bij de directeur van het Nationaal Historisch Museum kwam de roof enorm hard aan:

Een van de gestolen objecten is de gouden helm van Cotofenesti. Hoewel de waarde in goud uitgedrukt niet veel hoger dan honderdduizend euro ligt, is de culturele waarde voor Roemenië bijna niet uit te drukken. De diefstal van de helm wordt vergeleken met als de Nachtwacht hier in Nederland gestolen zou worden.

Premier Ciolacu begon in zijn verklaring ook over de beveiliging. "Zoals alle Roemenen ben ik woedend dat objecten uit de Roemeense schatten gestolen zijn uit een museum in Nederland waar geen bewakers waren."

Hij zei in contact te staan met de Nederlandse autoriteiten en waar mogelijk ons land te helpen bij het opsporingsonderzoek.

In Roemenië is ook kritiek op het feit dat de kunstschatten überhaupt zijn uitgeleend. De minister van cultuur zegt dat het contract met het Nederlandse museum onzorgvuldig is opgesteld.

Intussen is het Drents Museum in Assen nog altijd gesloten voor publiek. Het duurt nog tot het einde van de week voordat het de deuren weer kan openen.

De VVD blijft voorlopig tegen een algeheel vuurwerkverbod. "Daarmee los je de problemen niet op", zei Kamerlid Ingrid Michon. De VVD vindt dat er eerst gekeken moet worden naar hoe de politie en hulpdiensten beter beschermd kunnen worden. Daarmee is er nu nog geen meerderheid in de Tweede Kamer voor een landelijk verbod.

Vanmiddag is er een debat over de ongeregeldheden bij de jaarwisseling. In aanloop naar dat debat hebben VVD-Kamerleden vanmorgen gesproken over het dilemma in de fractievergadering. De VVD was altijd al tegen een algeheel verbod op vuurwerk.

"Met een algeheel verbod op siervuurwerk wordt niks opgelost. Het probleem zit namelijk in het illegaal vuurwerk. Dat is het probleem dat je moet zien aan te pakken", aldus Michon. Ze spreekt van het aanpakken van de uitwassen en doelt dan op het stenen gooien en het gooien van illegaal vuurwerk naar de politie.

Discussie in de partij

Michon zegt wel dat er discussie is binnen de VVD over het standpunt, zowel binnen de fractie als binnen de partij. "Maar we blijven bij ons standpunt dat we op dit moment tegen een algeheel vuurwerkverbod zijn."

Volgens Michon luistert de VVD wel naar de oproepen van onder meer de politie en andere hulpdiensten die al jaren pleiten voor een landelijk verbod. "Ik voel me zeer verantwoordelijk om voor de hulpdiensten te zorgen dat zij een normale dienst kunnen hebben tijdens de jaarwisseling. We nemen de oproep heel serieus."

Korpschef Janny Knol van de Nationale Politie noemt het absurd dat het gehele jaar geweld tegen hulpverleners niet door de beugel kan, maar dat tijdens de jaarwisseling een oogje dicht wordt geknepen. Ook gemeenten en alle ziekenhuizen riepen opnieuw op om de verkoop van consumentenvuurwerk volledig te verbieden.

Debat volgende maand

Volgende maand staat een debat over de initiatiefwet van GroenLinks-PvdA en de Partij voor de Dieren gepland. Dan moeten alle partijen een standpunt innemen.

De andere drie partijen binnen het kabinet, PVV, NSC en BBB, zijn tegen een algeheel vuurwerkverbod. Zij willen mensen de Nederlandse vuurwerktraditie om zelf vuurwerk af te steken, niet ontnemen.

"Mijn laatste beeld van Jurgen is dat hij met een grote glimlach de stof uitlegde, het volgende beeld is Jurgen in een kist in de hal van het Erasmus." Geneeskundestudent Jasper was op 28 september 2023 student-assistent van Jurgen Damen in het Erasmus MC. Hij stond naast hem toen Fouad L. binnenkwam en de huisarts en docent van dichtbij doodschoot.

Vandaag doet Jasper zijn verhaal in de rechtszaal. Hij is emotioneel, maar vastberaden en richt zich in zijn verklaring meermaals tot L. "Jij veranderde mijn leven in een hel. Ik ben nog dagelijks in paniek. Leven kan ik het niet noemen, ik overleef. Ik zie schot na schot voorbijkomen en schrik van harde geluiden. Het maakt me doodsbang."

Hij vertelt dat hij die dag voor het eerst samen met Jurgen lesgaf. "In deze les ervaren de studenten wat het is om patiënt te zijn en zijn ze ontkleed tot op het ondergoed. Heel belangrijk in die les is het gevoel van veiligheid, je bent er kwetsbaar. Dat gevoel van veiligheid is kapotgemaakt."

'Het is tijd, Jurgen'

Jasper vertelt dat de deur van het lokaal openging en dat hij dacht dat iemand zich vergiste in het lokaal. "Toen focuste jouw blik zich op Jurgen. Je liep tot nog geen twee meter bij me vandaan en toen zag ik een groen lampje op Jurgens borstkas. 'Het is tijd, Jurgen', zei je." Jasper en andere studenten vluchtten, terwijl L. de sprinklers uitzette en brand probeerde te stichten.

In de verklaring gaat het niet alleen over de angst die Jasper nog dagelijks voelt, maar ook over zijn schuldgevoel. "Ik heb Jurgen achtergelaten en lig elke nacht te bedenken hoe ik jou had kunnen tegenhouden. Er zijn momenten waarop het beter voelde om er niet meer te zijn, maar jij bent dat niet waard."

Jasper richt zich nogmaals tot Fouad L.: "Ergens kan ik je begrijpen. Je droom om dokter te worden viel in duigen. Je zei dat dat je roeping was. Maar kun je niet inzien dat je niet geschikt was als arts? Je hebt geen empathie, geen spijt. Jurgen heeft het met zijn leven moeten bekopen dat hij wilde voorkomen dat je zoveel mensen kwaad kon doen als arts."

Hij sluit zijn verklaring af met stevige woorden: "Ik wil dat je één ding goed onthoudt: ik ga wel arts worden, een goede arts, net als Jurgen. Een titel die jij nooit zal dragen. Bovenal zal ik een goed mens zijn, net als Jurgen. Iets wat jij nooit zult zijn."

Na Jasper maken ook een collega van Jurgen Damen en een andere student gebruik van hun spreekrecht. Fouad L. reageert koeltjes op de verklaringen, maar in zijn reactie blijkt toch voor het eerst iets van spijt. "Alle sprekers hebben mij wel geraakt. Ik denk dat ik nu beter besef wat dit met anderen heeft gedaan. Daarnaast wilde ik zeggen dat ik de studenten het beste wens."

'Glans weg uit mijn leven'

De dochter, vrouw en zus van Jurgen Damen laten een samenvatting van hun slachtofferverklaring voorlezen door de rechtbank. Zij zijn zelf niet aanwezig.

Zijn dochter maakte zich in eerste instantie geen zorgen toen ze hoorde over de schietpartij in het Erasmus MC. Toen haar appjes onbeantwoord bleven, werd ze ongerust. Toen de politie voor de deur stond raakte ze echt in paniek, blijkt uit de slachtofferverklaring.

De vrouw van Damen zegt dat de glans weg is uit haar leven. En ook zijn zus vertelt dat ze niet meer kan genieten van het leven en elke dag wakker wordt met een donkere wolk over alles heen. Ze is ook trots op wat hij heeft bereikt in zijn leven. "Hij stimuleerde zijn studenten om betere artsen te worden."

Moordplan

Het is de tweede dag van de inhoudelijke behandeling van de rechtszaak. Fouad L. sprak gisteren zelf uitgebreid in de rechtszaal. Hij vertelde daar dat het uitvoeren van het moordplan was "als het uitvoeren van een recept. Er moest een script worden afgedraaid, zo simpel was het."

De 33-jarige L. vertelde ook hoe hij kwam tot het plan voor de moorden op zijn buurvrouw, haar 14-jarige dochter en een van zijn docenten. Hij zei dat hij sinds zijn vijfde dokter wilde worden, in 2012 geneeskunde ging studeren, maar tijdens zijn opleiding voor zijn gevoel werd tegengewerkt door docenten. Hij werd meermaals geschorst en ontwikkelde een "extreme, oncontroleerbare woede".

Toen L. ontdekte dat hij zijn diploma niet zou krijgen, ontstond er "een heel verschrikkelijk plan", zei hij maandag:

Morgen komen de nabestaanden van de buurvrouw en haar dochter aan het woord.

Betogers hebben in de Congolese hoofdstad Kinshasa ambassades aangevallen, onder meer die van Nederland. Volgens persbureau Reuters zijn ook de diplomatieke posten van de VS, Frankrijk, Rwanda, Uganda en Kenia aangevallen.

Bij de Nederlandse ambassade, die een gebouw deelt met België, werd brand gesticht bij de ingang, meldt het Belgische ministerie van Buitenlandse Zaken. Volgens een Nederlandse woordvoerder zijn er inmiddels Congolese veiligheidstroepen aanwezig om het gebouw te beschermen "en lijkt de situatie zich te stabiliseren".

Beelden bij de ambassade:

Beelden op sociale media tonen dat er ook bij de Franse ambassade brand is gesticht, volgens een anonieme medewerker zijn betogers er niet in geslaagd binnen te komen. De brand is inmiddels geblust.

De onrust in Kinshasa volgt op de val van de belangrijke Oost-Congolese stad Goma. Rebellen van verzetsgroep M23 trokken die stad die meer dan een miljoen inwoners heeft maandag binnen en ontwapenden regeringstroepen. Het is onduidelijk of de regeringstroepen helemaal zijn verdreven. Het vliegveld is gesloten, wegen zijn geblokkeerd.

"De humanitaire situatie in en rond Goma blijft uiterst zorgelijk", liet de VN vanmorgen weten. "Vanochtend is op meerdere plaatsen geweer- en mortiervuur gehoord. Op straat liggen veel doden. Ziekenhuizen worstelen met de toestroom van gewonde mensen." Ook zijn er meldingen over verkrachtingen en plunderingen.

Rwanda

M23 wordt volgens de VN geholpen door het leger van buurland Rwanda. De regering van dat land ontkent dat. Vermoedelijk hebben de rebellen het gemunt op de kostbare mineralen en metalen die in het gebied te vinden zijn.

Rwanda heeft vorig jaar wel toegegeven dat er Rwandese militairen in Oost-Congo zijn. Die beschermen Rwanda's grenzen tegen aanvallen, zegt een woordvoerder van het leger. Volgens de VN bestaat de Rwandese legermacht uit 4000 militairen.

Op onderstaande kaart is de afstand tussen Kinshasa en Goma goed te zien:

De betogers in Kinshasa vielen uit woede over de rol die Rwanda zou spelen ambassades aan. Ze eisen dat de regeringen van die landen Rwanda veroordelen voor de escalatie van het conflict in het oosten van Congo. "Ze moeten Rwanda zeggen dat het moet stoppen met dit avontuur", zei een van de betogers tegen persbureau AP.

Mogelijk was de aanval op de Nederlandse ambassade vooral gericht tegen ambassade van België, de vroegere kolonisator van Congo

Nederlanders

Minister Veldkamp van Buitenlandse Zaken noemt het vreselijk dat buitenlandse vertegenwoordigers worden aangevallen bij de protesten. Hij waarschuwt dat Nederlanders binnen moeten blijven omdat ze doelwit kunnen worden. Hij noemt het "onze absolute prioriteit om de veiligheid van onze collega's te garanderen in deze ernstige situatie".

Zijn Franse collega Barrot noemt de aanvallen onaanvaardbaar. "Er wordt alles aan gedaan om de veiligheid van onze medewerkers en onderdanen te garanderen."

De politie heeft traangas ingezet om de mensenmassa uiteen te drijven. Volgens de Congolese minister van Communicatie is de rust daarop inmiddels teruggekeerd in de stad.

Onder druk van maandenlange protesten in Servië treedt de premier van het land af. Op een persconferentie zei premier Milos Vucevic dat hij hoopt dat zijn aftreden helpt om de spanningen in het land te verminderen. "Ik roep iedereen op om te kalmeren en weer met elkaar in gesprek te gaan."

In Servië wordt al maandenlang en massaal tegen de regering geprotesteerd. Vrijdag gingen nog duizenden mensen de straat op in de hoofdstad Belgrado. De protesten richten zich met name tegen president Aleksandar Vucic.

De demonstranten eisen dat hij verantwoordelijkheid neemt voor het instorten van de overkapping van een treinstation in de tweede stad van het land, Novi Sad. Daarbij kwamen begin november vijftien mensen om het leven.

Het station was net gerenoveerd. De demonstranten zeggen dat het instorten van het dak mede te wijten is aan corruptie bij de overheid. Zowel bij de aanbesteding van openbare projecten als bij toezicht op de uitvoering gaat het volgens de betogers mis. Vlak na de ramp stapte al de minister van Transport op. Hij wordt samen met andere overheidsfunctionarissen en ontwerpers en bouwers van het station aangeklaagd.

Dit zijn beelden van de protesten en het aftreden van de premier:

Vucevic geeft als directe reden dat hij zich verantwoordelijk voelt voor aanvallen op demonstranten in Novi Sad, gisteravond. Toen werd er voor een kantoor van zijn partij, de Servische Progressieve Partij, geprotesteerd. Leden van de partij kwamen het kantoor uit en gingen de demonstranten met onder meer honkbalknuppels te lijf. Ook de burgemeester van de stad en lid van dezelfde partij, Milan Duric, treedt om deze reden af.

Een 42-jarige man uit de Amerikaanse staat Indiana is enkele dagen nadat hij gratie had gekregen voor de Capitoolbestorming doodgeschoten door de politie. De man bleek een wapen op zak te hebben toen hij werd aangehouden bij een verkeerscontrole. Nadat er ruzie was ontstaan, opende een agent het vuur.

Matthew Huttle was nog maar net vrij na een veroordeling voor zijn rol in de bestorming van het Capitool op 6 januari 2021. Trump-aanhangers probeerden toen te voorkomen dat de verkiezingswinst van de Democraat Biden werd bekrachtigd.

Huttle was met een oom naar Washington gereisd om het protest bij te wonen. Bij zijn veroordeling vorig jaar zomer zei hij geen bevlogen aanhanger van Trump te zijn; hij wilde gewoon een moment in de Amerikaanse geschiedenis meemaken. Ook had hij weinig om handen na een eerdere gevangenisstraf voor een verkeersovertreding.

De rechter gaf hem zes maanden cel omdat hij illegaal het Capitool had betreden. Zijn oom, die ook een agent aanviel bij de bestorming, kreeg vijf jaar.

Op de dag van zijn inauguratie verleende Trump gratie aan zo'n 1500 personen die waren veroordeeld of vervolgd voor de bestorming, onder wie Huttle en zijn oom. Van een handjevol zwaargestrafte leiders van het protest zette de nieuwe president de straf om in de tijd die ze al hadden vastgezeten.

Waarom de politie precies Huttle aan de kant zette en hoe die confrontatie kon uitlopen op een dodelijk schietpartij, is nog niet bekend. De agent is lopende het onderzoek op non-actief gezet.

Zeker vier basisscholen in Noord-Holland zijn gestopt met de doorstroomtoets bij leerlingen van groep 8. De toets is wettelijk verplicht, maar de scholen leggen de keuze bij de ouders. De Onderwijsinspectie doet onderzoek en sluit maatregelen tegen de scholen niet uit.

Drie van de vier basisscholen die nu weigeren vallen onder dezelfde koepel, Stichting Spaarnesant uit Haarlem. De bestuurder daarvan noemt de verplichte toets een "idioot middel" dat leerlingen vooral onderling vergelijkt. Zijn scholen willen weten hoe het met de individuele ontwikkeling van leerlingen gaat, maar dat vertellen deze toetsen volgens hem niet.

Nog eens dertig scholen overwegen de toets te schrappen, schrijft de Volkskrant.

De doorstroomtoets wordt vanaf deze week weer afgenomen; een belangrijk moment voor de 175.000 leerlingen die in groep 8 zitten. De toets werd vorig schooljaar ingevoerd. Hij test de reken- en taalvaardigheid van de leerling en is aanvullend op het advies van de school zelf. Het idee daarachter is dat het een objectiever beeld geeft, wat kansenongelijkheid in het onderwijs moet terugdringen.

Inspectie overweegt maatregelen

De vier scholen die weigeren, zeggen dat zo'n 80 procent van de ouders ervoor kiest om hun kinderen niet mee te laten doen aan de toets. De scholen zijn ervan overtuigd dat er voor de kinderen geen negatieve gevolgen zijn.

De Onderwijsinspectie hoorde naar eigen zeggen pas afgelopen week dat de scholen hiermee bezig zijn. De scholen spreken dat tegen en zeggen dat de inspectie in een vroeg stadium is geïnformeerd.

De inspectie heeft ze formeel laten weten dat ze in overtreding zijn als ze de toets niet afnemen. Een woordvoerder benadrukt dat de Onderwijswet op dit vlak heel zwart-wit is en geen ruimte biedt aan scholen om ouders de keuze te geven. Als scholen blijven weigeren, volgt een heel traject aan maatregelen, waarbij ze uiteindelijk gekort kunnen worden in hun middelen.

De inspectie zegt dat ze pas over enkele jaren met zekerheid kan zien wat de effecten zijn van de doorstroomtoets. Dan zijn er voldoende cijfers over de zogenoemde op- en afstroom. Dat is de term die wordt gebruikt voor leerlingen die van niveau wisselen.

Meer kansengelijkheid, of juist minder?

Aanvankelijk leidde dit nieuwe systeem tot de gewenste resultaten. Meer leerlingen kregen een hoger advies, met name kinderen uit gezinnen die als kansarm worden bestempeld. Maar na onderzoek bleek ook dat er grote verschillen waren tussen de verschillende aanbieders van toetsen. De belangenbehartiger van het primaire onderwijs, de PO-Raad, concludeerde zelfs dat de kansengelijkheid was afgenomen door de nieuwe opzet.

Om de verschillen tussen de aanbieders aan te pakken, wil de Tweede Kamer dat het aantal aanbieders wordt teruggebracht, waar de Kamer eerder juist voor meer concurrentie pleitte. Onlangs is er een voorstel aangenomen om tot één aanbieder te komen, omdat de toetsresultaten verschillen per aanbieder.

Minister: schrappen is heel slechte zaak

Staatssecretaris Paul (Onderwijs) zei vandaag in het Vragenuurtje dat zij hard bezig is om die wens van de Kamer uit te voeren, maar dat het niet "met een druk op de knop" is geregeld. Bovendien vroegen de scholen destijds juist om verschillende aanbieders, zodat ze een toets konden kiezen die bij hun onderwijsvisie past, betoogde Paul. "Maar ik ben niet getrouwd met al die toetsen." Later dit jaar komt ze met een concreet voorstel.

D66 had de staatssecretaris naar de Kamer geroepen vanwege berichten dat scholen zo veel moeite hebben met de doorstroomtoets, dat ze die niet afnemen. "Een hele slechte zaak", vindt Paul. "De toets is niet meer of minder dan een objectieve second opinion, naast het schooladvies. De inspectie zit hier bovenop."

Een deel van de Kamer heeft begrip voor de problemen van scholen met de doorstroomtoets. De partijen vinden dat die veel te belangrijk wordt gemaakt en dat kinderen "te vroeg in een hokje worden gestopt". "De keuze van een school voor een bepaalde toets is bepalend voor de kansen van leerling in de rest van zijn leven", zei D66-Kamerlid Rooderkerk.

De scholen in Haarlem die afzien van de doorstroomtoets hopen dat de kwestie bij de rechter zal komen. De scholen laten zich niet ontmoedigen door eventuele sancties van de Onderwijsinspectie.

Marten Elkerbout, de bestuurder van de stichting waar de scholen onder vallen, zegt daarover: "Ik ben benieuwd hoe de rechter dit gaat afwegen. De doorstroomtoets is maar een subartikel in de wet. Bovenaan staat de opdracht aan het onderwijs om kinderen een doorlopende en brede ontwikkeling te laten doormaken en te zorgen voor een veilig pedagogisch klimaat. Kinderen met elkaar in competitie brengen, staat daar haaks op."

In Rotterdam is vannacht een pizzeria beschoten. Bij hetzelfde pand aan de Vuurplaat waren vorig jaar in korte tijd drie explosies.

De beschieting vond plaats rond 03.30 uur. Er raakte niemand gewond. Wel is een raam beschadigd. Er is nog niemand aangehouden.

De pizzatent was vorig jaar oktober al het doelwit van meerdere ontploffingen. In een week tijd waren er drie explosies. In verband met die aanslagen zijn drie 15-jarigen aangehouden, schrijft Rijnmond.

Waarom de zaak doelwit van explosies en beschietingen is, is nog onduidelijk. Ook is niet bekend of de incidenten met elkaar te maken hebben. Volgens de regionale omroep is de beschieting van vannacht opmerkelijk, omdat de pizzeria enkele weken geleden failliet is verklaard.

Het onderzoek in België naar de Bende van Nijvel wordt toch niet stopgezet. Een kentekenplaat op een auto die mogelijk door een van de daders is gebruikt, kan mogelijk dan toch tot een doorbraak leiden. De advocaat van een van de slachtoffers heeft het onderzoek naar de kentekenplaat afgedwongen bij justitie.

De roofbende hield België met een reeks gewelddadige misdaden vanaf 1982 jarenlang in zijn greep. Op de dag van de bloedigste overval in 1985, op een supermarkt van Delhaize in Aalst, werden acht mensen doodgeschoten, onder wie twee meisjes van 9 en 14 jaar.

Op die avond is een kentekenplaat genoteerd. "Twee mannen, die toen jongetjes waren van 7 en 9, hadden als hobby het noteren van nummerplaten van alle auto's die voorbijkwamen", legt VRT-journalist Philip Heymans uit.

De jongens hadden de avond van de overval een Volkswagen Golf en een lichtgekleurde Mercedes voorbij zien rijden. "Van de Golf werd de hele nummerplaat genoteerd. Die van de Mercedes, met een Nederlands kenteken, werd voor de helft opgeschreven."

Nooit diep op ingegaan

Dit zijn ook voertuigen waarvan getuigen hebben gezegd dat ze gezien zijn bij de overval in Aalst. Toch zijn die jongens destijds nooit ondervraagd. "De advocaat van de nabestaanden van een van de slachtoffers heeft justitie nu zover gekregen dat ze toch worden gehoord", zegt Heymans. Dat is niet eerder gedaan omdat rechercheurs destijds hadden bepaald dat het verhaal niet kon kloppen.

"Dat was omdat het te donker zou zijn geweest op het tijdstip waarvan de jongens hadden gezegd dat ze de auto's voorbij zagen komen. Gedacht werd dat ze het verward hadden met een andere avond", zegt de journalist. "Maar de advocaat heeft nu voor gepleit dat er in ieder geval eens met de mannen wordt gepraat."

Dat het na 40 jaar nog altijd niet gelukt is om de daders te vinden, komt volgens Heymans doordat er vanaf het begin veel misging. "De misdaden gebeurden op verschillende plaatsen in België, waardoor verschillende parketten betrokken waren."

Het duurde vervolgens lang voordat al die onderzoeken waren samengevoegd. "Men is in verschillende richtingen gaan zoeken en daardoor is het echt zo'n kluwen geworden. Het is een dossier van meer dan één miljoen pagina 's, je hebt al een paar jaar nodig om het te lezen."

Een terugblik op de Bende van Nijvel:

Om alsnog een doorbraak te forceren, werd het onderzoek in 2018 overgedragen aan het Belgische federale parket. Zes jaar later werd besloten om de zaak te sluiten. "Het is destijds gewoon van bij het begin zo fout gelopen dat het nu niet meer op te lossen valt", zegt Heymans.

Ook bestonden er veel theorieën. Er werd gespeculeerd dat politiemensen betrokken waren, mede door de precisie waarmee de overvallers te werk gingen. De theorie ontstond dat de bende een extreemrechts politiek motief had en dat de leden werkten bij de politie en het leger, maar dat is nooit bewezen. Ook werd er gezegd dat de Amerikaanse inlichtingendienst CIA erbij betrokken zou zijn geweest.

Nu blijft de theorie van de nummerplaten nog over. "De advocaat van het slachtoffer van de supermarktoverval in Aalst zegt dat een nummerplaat gelinkt kan worden aan een drankenhandel die leverde aan een restaurant waarvan de eigenaar is vermoord. Dat is een moord die wordt toegeschreven aan de Bende van Nijvel. Daarbij zou die drankenhandel ook drank hebben geleverd aan het leger hier in België en dan zit je weer op dat spoor van die militairen die misschien betrokken waren", zegt Heymans.

Tegen de VRT spreekt de advocaat zijn verbazing uit dat er niet eerder goed naar de nummerplaten is gekeken. "De zaak Dutroux is opgelost met een halve nummerplaat. Hier heb je de volledige en dan is die niet eens onderzocht?"

Mochten ook de kentekenplaten tot niets leiden, dan hoeft dat volgens hem niet het einde te betekenen. Tegen De Morgen zegt hij nog "enkele andere troefkaarten" achter de hand te hebben. Wat die zijn, wil hij nog niet zeggen.