NOS Nieuws - Algemeen

In Uganda is in de hoofdstad Kampala een ebola-uitbraak geconstateerd. Een verpleegkundige is aan de gevolgen van de ziekte overleden. Dat heeft het ministerie van Volksgezondheid van het land bekendgemaakt.

Het is het eerste geval van het dodelijke virus in meer dan twee jaar tijd in Uganda. Kampala kent volgens de laatste cijfers meer dan 4 miljoen inwoners en is bovendien een belangrijk verkeersknooppunt naar omliggende landen als Zuid-Sudan, Congo en Rwanda.

Tientallen contacten

De autoriteiten hebben contactonderzoek gedaan en maatregelen genomen om verdere verspreiding te voorkomen in de dichtbevolkte stad. 44 contacten van de man zijn inmiddels op de hoogte gesteld, onder wie 30 hulpverleners en patiënten van het ziekenhuis waar hij werkzaam was. Zij worden gevaccineerd.

De 32-jarige man werkte in een ziekenhuis in de hoofdstad Kampala. Nadat hij koortsachtige symptomen had ontwikkeld, wezen laboratoriumtests uit dat hij ebola had. Na zijn overlijden werd dat bevestigd door een autopsierapport.

Besmettelijk

Het is in Uganda het eerste sterfgeval door ebola sinds de vorige uitbraak begin 2023 ten einde kwam. Toen overleden 55 mensen aan het virus. Een ebolapatiënt krijgt na besmetting last van onder meer braken en diarree. Ook kunnen organen het begeven.

Het virus is besmettelijk via direct lichamelijk contact. Eenmaal besmet met het virus is er een grote kans op overlijden. Volgens het RIVM overlijdt meer dan de helft van de patiënten in Afrika aan de ziekte.

Het vliegverkeer boven België komt langzaam weer op gang na een storing bij de Belgische luchtverkeersleiding Skeyes. Vanwege een computerstoring mochten ruim een uur lang geen vliegtuigen landen of opstijgen van de belangrijkste luchthavens in België.

Vliegtuigen die op het moment van de storing al op grote hoogte boven België vlogen, mochten hun route gewoon vervolgen. Vanaf ongeveer 7500 meter hoogte worden vliegtuigen in de gaten gehouden door Eurocontrol en niet door het Belgische Skeyes.

Gevolgen Schiphol vallen mee

De gevolgen van de storing in België voor Schiphol vallen mee, zegt een woordvoerder van Luchtverkeersleiding Nederland. "Vluchten vanuit het zuiden naar Schiphol beginnen wat later met de landing. Andersom stijgen vliegtuigen vanwege de wind nu via het noorden van Schiphol op en dat betekent dat ze al op grote hoogte zitten als ze over België komen."

Op de sites van Belgische luchthavens werden reizigers geïnformeerd over de gevolgen van de storing bij de luchtverkeersleiding.

Het kabinet ziet er niks in om gepersonaliseerde kentekenplaten in Nederland mogelijk te maken. De invoering ervan is duur en ingewikkeld, schrijft minister Madlener van Infrastructuur op basis van onderzoek dat hij heeft laten doen.

De Tweede Kamer had een jaar geleden gevraagd om opties voor de persoonlijke nummerborden te onderzoeken. Mensen kunnen dan zelf een tekst aandragen voor op hun kenteken.

Het plan zou de overheid geld kunnen opleveren, verwachtte de indiener van het voorstel, Kamerlid Heutink (PVV). In een aantal landen, waaronder het Verenigd Koninkrijk en België, is het al mogelijk om gepersonaliseerde nummerborden te krijgen.

Aanstootgevende teksten

Onderzoekers en de verkeersdienst RDW zetten meerdere mogelijkheden op een rij. De gepersonaliseerde kentekens kunnen bijvoorbeeld aan een voertuig worden gekoppeld, maar ook aan een persoon.

De verschillende opties kosten de sector naar schatting enkele tientallen miljoenen tot 100 miljoen euro om in te voeren. Terwijl de opbrengsten volgens het onderzoek hoogstens tientallen miljoenen bedragen, en daarbij ook nog onzeker zijn omdat de opbrengst sterk afhankelijk is van de vraag.

Het kabinet voorziet ook nog andere mogelijke ongewenste gevolgen. Zo is bijvoorbeeld gebleken in België "dat het soms lastig is aan te geven welke combinaties maatschappelijk onaanvaardbaar zijn". Het gaat dan bijvoorbeeld om aanstootgevende teksten, discriminerende inhoud of politieke of religieuze boodschappen.

"Het kabinet ziet op basis van dit onderzoek geen aanleiding om het stelsel voor kentekenregistratie te wijzigen", concludeert Madlener dan ook.

De Tweede Kamer wil geen quotum instellen voor het aantal moties dat fracties mogen indienen. CDA-leider Bontenbal heeft nog een uiterste poging gedaan om zijn voorstel erdoor te krijgen, maar kreeg opnieuw de handen niet op elkaar.

Als het aan Bontenbal ligt wordt het aantal moties dat een fractie jaarlijks mag indienen, beperkt tot 150 plus het aantal Kamerleden van een partij. De vijfkoppige CDA-fractie zou dan uitkomen op een maximum van 155 moties per jaar.

De fractie houdt zich daar nu al vrijwillig aan, en dat bevalt volgens Bontenbal goed. Er wordt beter nagedacht over de vraag of een motie wel nodig is en dat komt de effectiviteit ten goede. Hij vindt dat er in de Kamer veel te veel moties worden ingediend. In het recordjaar 2022 waren het er zo'n 5000. Dat moet in elk geval de helft minder worden, zei hij vandaag nog eens.

En volgens hem kan dat ook gemakkelijk, want er zitten naar de mening van Bontenbal veel "flauwekulmoties" tussen, die alleen ter meerdere eer en glorie van de indiener dienen, die ermee kan pronken op sociale media.

Gratis-bier-motie

Hij noemde verschillende categorieën, waaronder de 'gratis-bier-motie', waarin iets wordt voorgesteld waarvoor geen financiële dekking is. Of de 'wappermotie', waarin bijvoorbeeld wordt gevraagd om geen vaccinatieplicht in te voeren, wat ook helemaal niet het plan was.

Veel Kamerleden zijn het met Bontenbal eens dat het wel een onsje minder kan met de moties. Maar een quotum gaat ze te ver. Want stel je voor dat je als fractie in oktober al over je limiet heen bent?

Dan ben je de rest van het jaar een belangrijk instrument kwijt, stelde onder anderen Denk-Kamerlid Ergin. Zoals een bakker deeg nodig heeft om te kunnen bakken, kan een parlementariër niet zonder moties, voerde hij aan.

Kamerlid Ceder van de ChristenUnie vreest dat er ook met een quotum nog "onzinmoties" zullen worden ingediend. Maar hij noemde het voorstel van Bontenbal wel "waardevol", omdat het de discussie in de fracties de op gang heeft gebracht. "Het zal de facto dus al tot minder moties leiden."

SP-Kamerlid Van Nispen ziet een plafond ook niet zitten. Hij vindt het veel erger dat er Kamerleden zijn, onder wie een aantal PVV'ers, die na ruim 400 dagen in de Tweede Kamer nog geen enkele motie hebben ingediend.

Ook zijn voorstel om het bestuur van de Tweede Kamer te laten onderzoeken of er in de toekomst iets kan worden gedaan tegen 'spookparlementariers', die hun parlementaire taken niet serieus nemen, zal het echter niet gaan halen.

De chef van de redactie van de Turkse tv-zender Halk TV is gearresteerd en naar de gevangenis gebracht. Volgens staatspersbureau Anadolu wordt de journalist, Suat Toktas, verdacht van het publiceren van een in het geheim opgenomen telefonisch interview. Daarmee zou hij hebben geprobeerd een getuige-deskundige te beïnvloeden in een rechtszaak tegen de burgemeester van Istanbul, zo luidt de aanklacht.

Toktas laat vandaag via zijn eigen tv-zender weten dat hij slechts zijn werk als journalist heeft gedaan.

Eerder deze week zijn in dezelfde zaak vier andere journalisten van Halk TV opgepakt. Onder hen is een bekende onderzoeksjournalist, Baris Pehlivan, die het betreffende interview had afgenomen. De vier zijn na verhoor vrijgelaten, maar blijven onder rechterlijk toezicht staan. Alleen Toktas is gevangengenomen.

Uitdager van Erdogan

Halk TV is een populair oppositiekanaal. De nieuwszender is gelieerd aan de seculiere oppositiepartij CHP en de CHP-burgemeester van Istanbul, Ekrem Imamoglu. Hij geldt als mogelijk uitdager van president Erdogan bij volgende presidentsverkiezingen. Imamoglu boekte in maart bij lokale verkiezingen een grote overwinning, ten koste van de AKP van Erdogan.

Imamoglu had maandag de naam bekendgemaakt van een expert-getuige in een rechtszaak die tegen zijn partij loopt. De betreffende getuige is volgens Imamoglu door de staat aangewezen om belastende verklaringen af te leggen met als doel de oppositie in diskrediet te brengen.

Hij zou ook officiële documenten hebben vervalst. De journalisten van Halk TV besloten de getuige-deskundige op te bellen en hem om een reactie te vragen. In de opname is te horen dat de man Imamoglu's claims tegenspreekt en zegt dat hij geen vragen wil beantwoorden.

Politiek gemotiveerd

De Turkse oppositiepartijen zeggen dat de arrestaties en rechtszaken tegen hen politiek gemotiveerd zijn. Imamoglu zelf is eerder veroordeeld tot ruim 2,5 jaar cel omdat hij leden van de Turkse kiescommissie zou hebben beledigd. Die zaak loopt nog in hoger beroep. Als de veroordeling in stand blijft, kan hij worden uitgesloten van politieke functies.

Ozgur Ozel, de leider van de partij van Imamoglu, zegt dat er maar één reden is voor de vervolgingen en arrestaties. "Ze kunnen niet slapen. De avond van de verkiezingen van 31 maart is nog niet vergeten", sprak hij in een verwijzing naar de winst van de oppositie bijna een jaar geleden.

De Europese Centrale Bank (ECB) verlaagt opnieuw de rente, van 3 naar 2,75 procent. Het is de vijfde renteverlaging sinds juni vorig jaar.

De rente bereikte in 2023 een hoogtepunt met 4 procent. De ECB had de rente voor die tijd in snelle stappen verhoogd om zo de hoge inflatie, ontstaan als gevolg van de hoge energieprijzen, te beteugelen. Een hoge rente maakt het lenen van geld duurder, wat de economie moet doen afkoelen.

Het streven is om de inflatie in de eurozone terug te brengen naar 2 procent. Dit doel is nog altijd in zicht, zegt de ECB. In december kwam de gemiddelde inflatie uit op 2,4 procent volgens de Europese berekening. In Nederland is de inflatie volgens die berekening een stuk hoger, namelijk 3,9 procent. Omdat de inflatie al enige tijd aan het dalen is, ziet de ECB ruimte om de rente in stappen te verlagen.

Op een persconferentie liep ECB-president Lagarde zoals vaker niet vooruit op toekomstige rentebesluiten. Gisteren besloot de Amerikaanse centrale bank, de Fed, om de rente niet te wijzigen, na drie renteverlagingen vorig jaar. Daarmee komt de rente in de Verenigde Staten op 4,25 procent.

Het vliegtuigongeluk van vannacht bij de Amerikaanse hoofdstad Washington heeft waarschijnlijk het leven gekost aan alle inzittenden. De reddingsoperatie is daarom nu een bergingsoperatie geworden, zei de brandweercommandant op een persconferentie.

Vannacht (Nederlandse tijd) botsten in de buurt van de luchthaven Ronald Reagan een legerhelikopter en een passagiersvliegtuig op elkaar. In de Black Hawk-helikopter zaten drie militairen, in het vliegtuig zestig passagiers en vier bemanningsleden. Hulpverleners hebben inmiddels 28 lichamen geborgen uit het ijskoude water van de rivier de Potomac.

Geen vreemde vliegroutes

Transportminister Duffy zei op een persconferentie dat de vliegroutes van beide toestellen niet afwijkend waren toen het ongeluk gebeurde. De helikopter wist ook dat er een vliegtuig in de buurt was, zei hij.

Duffy herhaalde de woorden van president Trump van vannacht, dat het er sterk op lijkt dat het ongeluk voorkomen had kunnen worden. "We wachten tot alle informatie beschikbaar is, maar (...) op basis van wat ik tot nu toe heb gezien, of ik denk dat dit te voorkomen was geweest? Absoluut", zei hij tegen verslaggevers.

Dit familielid wacht op nieuws en ook een ooggetuige doet zijn verhaal:

Volgens Amerikaanse media is een van de twee zwarte dozen uit het toestel van American Airlines uit het water gehaald. Onderzoekers hopen daar meer informatie over de oorzaak van het ongeluk uit te halen.

Kunstschaatsers aan boord

Het vliegtuig van een dochtermaatschappij van American Airlines was van Wichita in de staat Kansas onderweg naar Washington D.C. Aan boord waren veel kunstschaatsers die op terugreis waren na een trainingskamp. "We zijn kapot van deze ongelooflijke tragedie en zijn in gedachten bij de families van de slachtoffers", meldt de Amerikaanse kunstschaatsbond.

In de cockpit zaten volgens de luchtvaartmaatschappij ervaren piloten. De gezagvoerder werkte bijna zes jaar en de co-piloot bijna twee jaar voor dochtermaatschappij PSA Airlines, zei topman Isom.

Net voor de landing, rond 21.00 uur lokale tijd, kwam het toestel in botsing met een Sikorsky H-60 Black Hawk-helikopter van het Amerikaanse leger. De heli was bezig met een trainingsvlucht.

Het moment van de botsing is vastgelegd op bewakingsbeelden:

Het is het dodelijkste vliegtuigongeluk op Amerikaanse bodem sinds 12 november 2001. Toen, twee maanden na de terroristische aanslagen van 11 september, stortte een toestel van American Airlines neer in Queens, New York.

Alle 260 inzittenden en vijf mensen op de grond kwamen om het leven.

In Japan proberen reddingswerkers sinds eergisteren een vrachtwagenchauffeur uit een zinkgat te halen. Zijn vrachtwagen is opgeslokt door het gat in de stad Yashio, vlak bij de hoofdstad Tokio. De kans dat hij kan worden gered wordt steeds kleiner.

Volgens Japanse media werd de bestuurder van de vrachtwagen, een 74-jarige man, voor het laatst op dinsdag gehoord door reddingswerkers. Sindsdien is niets meer van hem vernomen.

De reddingswerkzaamheden worden bemoeilijkt door ingestorte wegen in de omgeving. De autoriteiten hebben ook tientallen huishoudens bij het gat geëvacueerd.

Het zinkgat van ongeveer 20 meter breed en 5 meter diep ontstond dinsdagochtend bij een kruispunt, vermoedelijk door een gebroken rioolbuis. Het is inmiddels gelukt om de laadbak van de vrachtwagen uit het gat te halen, maar de cabine van de bestuurder ligt nog altijd begraven onder aarde en puin.

Vandaag ontstond een tweede zinkgat door het stromende afvalwater uit de beschadigde buis. Daarop smolten de twee gaten samen tot een 20 meter brede krater. In het gat zit ook een gasleiding. Lokale autoriteiten vrezen een lek in die leiding. Uit voorzorg zijn 200 huishoudens in de omgeving geëvacueerd.

Ook wordt aan inwoners van de stad en de omgeving, in totaal zo'n 1,2 miljoen mensen, gevraagd om minder water te gebruiken om te voorkomen dat lekkend rioolwater de reddingsoperatie verder bemoeilijkt. "Het gebruik van toiletten is moeilijk te vermijden, maar we vragen om zo veel mogelijk het gebruik van water te vermijden", zegt een functionaris tegen persbureau AFP.

Verdwenen in zinkgat

In Japanse steden komen steeds vaker zinkgaten voor, doordat de riolering in veel steden verouderd is. In 2016 slokte een gigantisch zinkgat in Fukuoka een brede weg op, waardoor de water- en elektriciteitsvoorziening en het transport verstoord raakten.

Ook op andere plekken verdwijnen mensen in zinkgaten. In augustus werd de zoektocht naar een vrouw die verdween in in het centrum van Kuala Lumpur na ruim een week gestaakt. De autoriteiten vonden het te riskant om duikers te blijven inzetten in het ondergrondse rioolstelsel, vanwege de aanwezigheid van sterke stromingen en hard puin.

Vorige maand verdween een vrouw in de Amerikaanse staat Pennsylvania in een zinkgat. Ze was op zoek naar haar kat. Haar lichaam werd drie dagen na haar vermissing gevonden.

De jeugdhulpinstanties die verantwoordelijk waren voor het pleegmeisje uit Vlaardingen zijn ernstig tekortgeschoten in de hulp aan haar. Daardoor werd het meisje aan haar lot overgelaten, concluderen de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) en de Inspectie Justitie en Veiligheid (Inspectie JenV).

Volgens de inspecties kreeg het meisje vanaf het moment dat ze geplaatst werd bij haar pleeggezin in maart 2022 geen passende hulp en begeleiding. Stichting Enver en de William Schrikker Stichting (WSS) waren daarvoor verantwoordelijk. Het meisje werd door Schrikker bij de pleegouders ondergebracht. De twee instanties staan nu onder extra toezicht. Ook komt er een onderzoek naar het individueel handelen van meerdere medewerkers van Enver en WSS.

Zo was de communicatie tussen hulpverleners en de pleegouders volgens de inspecties slecht. Ook werd relevante informatie over het pleeggezin en over de hulp aan het meisje onvoldoende onderling gedeeld. Beide instanties hebben niet genoeg actie ondernomen nadat er signalen van onveiligheid over het pleeggezin waren binnengekomen.

Zware mishandeling

Het destijds 10-jarige pleegmeisje werd in mei vorig jaar zwaargewond opgenomen in het ziekenhuis. Haar pleegouders werden aangehouden op verdenking van poging tot doodslag.

In het onderzoek melden de inspecties dat het meisje had verteld dat ze werd mishandeld, maar niet geloofd. Ook is er te weinig met haar gepraat en naar haar geluisterd. Ze ging ook niet meer naar school en zag bijna niemand meer. WSS en Enver hadden sinds december 2023 geen enkel zicht meer op het meisje.

"We moeten vaststellen dat de situatie van dit meisje tijdens haar verblijf in het pleeggezin is ontstaan en is verergerd doordat de hulpverlening aan haar langdurig en veelvuldig tekortschoot", zegt Angela van der Putten van de IGJ. "Dit is onvoorstelbaar schrijnend voor het meisje en haar familie."

Onder toezicht

De inspecties hebben vanwege het tekortschieten van de hulp geen vertrouwen meer in beide instanties en die worden daarom extra goed in de gaten gehouden. De IGJ en de Inspectie JenV controleren de veiligheid van andere kinderen voor wie WSS en Enver verantwoordelijk zijn. WSS heeft momenteel 7000 kinderen onder toezicht staan. Het aantal pleegkinderen bij Enver is 1200.

Ook brengt de inspectie door middel van gesprekken en bezoeken in kaart of er sprake is van andere tekortkomingen. WSS en Enver moeten daarnaast verbeteringen doorvoeren. Daarna wordt gekeken of in het toezicht maatregelen nodig zijn.

Ook andere (jeugd)hulpinstanties hebben naar aanleiding van deze zaak opdracht gekregen om verbeteringen door te voeren. De Raad voor de Kinderbescherming, Veilig Thuis, het Crisisinterventieteam van Jeugdbescherming Rotterdam-Rijnmond, Timon en Nidos moeten een verbeterplan opstellen voor hun eigen organisatie en samenwerking. Die worden door de Inspectie JenV en IGJ beoordeeld.

Onverteerbaar

De William Schrikker Stichting erkent in de voogdij van het meisje ernstig te zijn tekortgeschoten. "In een organisatie waar medewerkers zich met hart en ziel inzetten voor het veilig en kansrijk opgroeien van kinderen is het onverteerbaar dat dit meisje zo'n triest lot moest ondergaan", zegt bestuurder Pim van Uchelen. "Dat raakt ook ons diep en staat ver af van de standaarden die wij als organisatie hoog willen houden." WSS zegt alle aanbevelingen van de inspecties over te nemen.

Brancheorganisatie Jeugdzorg Nederland zegt dat de bevindingen uit het rapport de hele sector "diep in het hart" raken. "Het is zeer verdrietig te constateren dat het meisje niet de bescherming en veiligheid heeft gekregen die zij nodig had. Veiligheid is juist wat jeugdzorg in de eerste plaats moet bieden."

Stichting Enver zegt inmiddels acties te hebben ondernomen. De direct betrokken medewerker is op non-actief geplaatst. Ook heeft de instantie een plan gemaakt om informatie beter te delen en de samenwerking te verbeteren. Daarnaast is nagegaan of pleegkinderen binnen Enver een één-op-één gesprek hebben gehad.

"We staan voor de grote opdracht om het vertrouwen van kinderen, ouders en opdrachtgevers te verdienen. Dit vraagt om meer urgentie en focus voor vandaag, morgen en de verdere toekomst. Het welzijn en de veiligheid van kinderen staan hierbij vanzelfsprekend op de eerste plaats", aldus Enver.

Tulpen, molens en kaas natuurlijk, maar ook een losse seksuele moraal, veelvuldig drugsgebruik en korfbal. Geen Amerikaans cliché over Nederland blijft de kijker bespaard in Going Dutch, een nieuwe komedieserie van de Amerikaanse zender Fox over een legerbasis in ons land. "Gelukkig kom ik niet uit een land dat Anne Frank verraden heeft", klinkt het al in de eerste aflevering.

Hoofdpersoon in de serie is de bikkelharde legercommandant Patrick Quinn, gespeeld door eeuwige brompot Denis Leary. Hij is voor straf overgeplaatst naar "'s werelds minst belangrijke basis" in het gemoedelijke kikkerlandje. Humor vindt de serie vooral in de tegenstellingen tussen de eerzuchtige ijzervreter en zijn laat-maar-waaiengastland.

Ongetwijfeld onder invloed van de gezellige buren zijn namelijk ook de Amerikaanse militairen er verworden tot ongedisciplineerde, fietsende, nuffige slappelingen die beter zijn in dansjes opvoeren dan marcheren. Niemand weet meer waar de vuurwapens zijn opgeslagen, men is vooral trots op de kaas die er wordt gemaakt.

De 'klompensnuivers' om hem heen zijn een stelletje losers, concludeert Quinn, "met hun door de overheid betaalde euthanasie: dit land zit zo vol met afhakers dat ze iemand anders laten betalen als ze uit het leven stappen".

Een voorproefje:

Omdat de makers geen enkele moeite doen om uit te stijgen boven de gemeenplaatsen, geeft de serie een totaal verwrongen beeld van Nederland. Zo overheersen op het plaatselijke tulpenfestival oranje en rood-wit-blauw, maar loopt iedereen rond in een ratjetoe van kleding, met deels Duitse klederdracht. Ook is de basis vernoemd naar die ene Nederlandse lekkernij die Amerikanen kennen (de stroopwafel), maar dan onverklaarbaar gecombineerd met Duits: Stroopsdorf.

Enige Nederlandse betrokkenheid bij de serie ontbreekt totaal: de serie werd grotendeels opgenomen in Ierland en de meest prominente Nederlander (uiteraard Jan geheten) wordt gespeeld door een IJslandse acteur.

De Britse comédienne Catherine Tate krijgt als Leary's love-interest Katja Vanderhoff (een bordeelhoudster afgestudeerd op intersectioneel feminisme binnen het hedendaagse kapitalisme) een niet te plaatsen 'Nederlandse' tongval aangemeten door haar Engels vooral met veel geslis uit te spreken. Ze maant Quinn haar spreekwoordelijke Nederlandse directheid niet lomp te noemen: "Zo gaat het in Nederland, wij vinden beleefdheid maar misleiding".

In de aflevering van vorige week was korfbal vogelvrij: "De sport is net als basketbal als je al het goede van die sport weglaat: niet springen, niet dunken, niet dribbelen". Amerikanen kunnen er met hun verstand niet bij dat teams gemengd zijn of dat een backboard ontbreekt om makkelijker punten te maken, zoals bij basketbal. "In 8 procent van de gevallen schieten we raak", pocht Nederlander Jan, "maar wij zijn niet zo geobsedeerd door scoren als Amerikanen".

Rijpen als Goudse kaas

Recensenten zijn nog niet allemaal overtuigd van de kwaliteiten van de serie. Het verhaal over "de chauvinistische Amerikaan die vastloopt in de laconieke Europese gang van zaken" kan volgens vakblad Variety een veelbelovende cultuurschok opleveren, maar de serie moet zijn draai nog wat vinden. "Net als een goede Goudse kaas moeten sommige elementen van Going Dutch nog wat rijpen."

Ook de LA Times gunt Going Dutch meer tijd om zichzelf te vinden, "een toeristische route door de bollenvelden" zeg maar. Volgens de krant hebben comedyseries over het leger als MASH en Operation Petticoat eerder bewezen dat er humor zit in de starheid van de Amerikaanse strijdkrachten. "Allemaal zetten ze regelneven tegenover de branieschoppers; je kunt tenslotte geen komedie maken waarin iedereen gewoon bevelen volgt."

Over hoe Nederland ervan afkomt in de serie zwijgen de recensies.

Nieuwe aflevering

Een solide publiek heeft Going Dutch nog niet weten te vinden. De eerste aflevering werd door een keurige 1,3 miljoen mensen gezien, maar de week erna verloor de serie alweer een op de vijf van zijn kijkers en ook de volgende afleveringen konden het aanvankelijke aantal niet evenaren.

Vanavond heeft de serie in de VS weer een nieuwe kans, dan is er een aflevering met de veelbelovende titel Nazi hunters.

Angela Merkel is kritisch over partijleider Merz van haar CDU/CSU omdat hij in het parlement steun van Alternative Für Deutschland (AfD) gebruikte voor nieuwe asielmaatregelen. Het is opmerkelijk dat de oud-bondskanselier zich mengt in het felle debat rond het asielbeleid, omdat ze zich sinds haar vertrek politiek nauwelijks meer ergens over uitsprak.

De Duitse Bondsdag stemde gisteren in met een strenger asielbeleid, zoals het bestendigen van de grenscontroles, het opsluiten van uit te zetten migranten en het weigeren van personen die elders in Europa al een asielaanvraag hebben. Behalve van Merkels christendemocraten en de radicaal-rechtse AfD kreeg het compromis ook stemmen van de liberale FDP en het links-conservatieve BSW.

Het debat over asiel laaide in Duitsland op na enkele geweldsincidenten met migranten, zoals de aanslag op een kerstmarkt in Maagdenburg en willekeurige moorden in een park in Aschaffenburg, waarbij onder meer een peuter omkwam. Er staat daarbij voor de partijen veel op het spel: het land gaat eind volgende maand naar de stembus.

'Brandmauer' geslecht

Merkel herinnert in haar reactie op de stemming van gisteren aan afspraken die Merz in november maakte met andere middenpartijen, over het uitsluiten van de AfD. Hij stelde rond de val van de regering-Scholz voor met de sociaaldemocraten en de groenen alleen wetsvoorstellen te behandelen waarover die partijen al overeenstemming hadden bereikt, "om te voorkomen dat toevallig of niet de AfD ook maar één meerderheid krijgt".

"Deze houding getuigde van een grote politieke verantwoordelijkheid en ik steun hem dus volledig", zegt Merkel nu. Ze noemt het verkeerd dat de 'Brandmauer' die daardoor om de AfD was gezet, nu is geslecht.

"Het is noodzakelijk dat alle democratische partijen samen optrekken, niet uit tactisch gewin maar uit alle redelijkheid, op gematigde toon", onderstreept de oud-politica. Zo kunnen partijen volgens haar wel degelijk maatregelen nemen om dergelijke "gruwelijke aanslagen" in de toekomst te voorkomen.

De M23-militie is in het oosten van de Democratische Republiek Congo verder opgerukt. Vanuit Goma, een stad met twee miljoen inwoners, zijn de rebellen op weg naar het zuiden. Ze zouden inmiddels meerdere plaatsen hebben ingenomen, waaronder Kalungu en Mukwinja.

Goma, dat tegen Rwanda aan ligt, staat inmiddels grotendeels onder controle van de militie. Door de gevechten tussen de rebellen en het Congolese leger zijn honderdduizenden mensen gevlucht. Een deel is het binnenland in getrokken, anderen zijn de grens met Rwanda overgestoken. Een groep van enkele honderden Roemeense huurlingen van het Congolese leger zijn overgebracht naar Rwanda.

In sommige delen van Goma werd gisteren nog gevochten. De humanitaire situatie is er erbarmelijk. De elektriciteit is uitgevallen en er is een groot tekort aan voedsel.

De Congolese president Tshisekedi zei gisteravond in een toespraak dat zijn leger hard zal terugslaan. Hij uitte kritiek op de internationale gemeenschap, die volgens hem te weinig doet om de rebellen en buurland Rwanda in toom te houden.

M23, momenteel de sterkste gewapende groep in het oosten van Congo, bestaat grotendeels uit Tutsi's en zegt op te komen voor Congolese Tutsi's. Er is ook een link naar de genocide in Rwanda in 1994, toen 800.000 Tutsi's en tienduizenden gematigde Hutu's in een paar maanden tijd werden vermoord. Een deel van de daders, extremistische Hutu's, vluchtten naar het oosten van Congo en vormden daar een gewapende groep. Zij vormen een bedreiging voor Tutsi's, zegt M23 en ook Rwanda. Ook nu zegt Rwanda dat de rebellen zichzelf alleen verdedigen.

Maar M23 zou vooral ook uit zijn op zelfverrijking en grondstoffen. Ze krijgen steun van Rwanda: er zijn volgens de VN zo'n 4000 Rwandese militairen de grens overgestoken. Ook zouden grondstoffen naar Rwanda worden gesmokkeld.

Het lijkt erop dat de rebellen oprukken naar de regionale hoofdstad Bukavu, die zo'n 200 kilometer ten zuiden van Goma ligt. Bukavu is militair-strategisch belangrijk omdat het ook een vliegveld heeft. Bovendien wordt zo het gebied dat M23 in handen heeft aan de grens van Rwanda vergroot en zitten er ook hier veel grondstoffen.

M23 veroverde Goma ook al eens in 2012. Na internationale druk trok de militie zich toen al snel terug. Sinds 2021 voert de beweging weer aanvallen uit op het Congolese leger.

De Britse minister Lammy van Buitenlandse Zaken heeft Rwanda gewaarschuwd dat het riskeert hulpgelden te verliezen als het de militie niet terugfluit. "We kunnen niet hebben dat landen de territoriale soevereiniteit van andere landen bedreigen. Dat tolereren we niet in Europa, en ook niet op andere plekken in de wereld."

Lammy wees erop dat Rwanda jaarlijks meer dan een miljard dollar aan hulp ontvangt. "Dat staat allemaal op het spel als je je buren aanvalt."

De Rwandese president Kagame zei gisteren op een Afrikaanse top dat landen in de regio schuldig zijn aan het conflict. Volgens hem is er afgelopen jaren veel te weinig gedaan om het conflict tussen M23 en Congo op te lossen.

Vorige maand mislukte een poging van Angola om partijen bij elkaar te brengen, waarna M23 begon met zijn offensief. Gisteren heeft Angola Congolese en Rwandese leiders opnieuw opgeroepen in gesprek te gaan.

Het Openbaar Ministerie eist 30 jaar celstraf en tbs met dwangverpleging tegen Erasmusschutter Fouad L. De 33-jarige voormalige geneeskundestudent heeft bekend dat hij in september 2023 drie mensen heeft gedood in Rotterdam.

De officier van justitie noemde levenslang geen passende eis, omdat er dan geen tbs-behandeling mogelijk is en Fouad L. met levenslang na 25 jaar een herbeoordeling van zijn straf kan krijgen van de minister.

Zo legde de officier van justitie uit waarom Fouad L. naast tbs ook een lange celstraf zou moeten krijgen:

De officier sprak zijn waardering uit voor de nabestaanden van de slachtoffers en anderen, die in de rechtszaal de afgelopen dagen gebruikmaakten van hun spreekrecht. Hun slachtofferverklaringen maakten veel indruk.

Erasmus MC

Eind september 2023 kwamen drie mensen om het leven bij twee schietpartijen. De 39-jarige Marlous en haar 14-jarige dochter Romy werden neergeschoten in hun huis in de wijk Delfshaven. Zij woonden naast Fouad L., die een opleiding volgde tot arts.

Kort erna werd in het Erasmus MC de 43-jarige docent Jurgen Damen doodgeschoten. Buiten hield de politie Fouad L. aan. Hij had ook brand gesticht in zijn huis en in het Erasmus MC.

Tijdens de rechtszaak werden vandaag beelden getoond uit het Erasmus MC:

Deskundigen van het Pieter Baan Centrum hebben bij L. een autistische stoornis vastgesteld die hem zou hebben beïnvloed bij het maken en uitvoeren van zijn plannen. Fouad L. zelf was maandag aan het woord in de rechtbank. Hij vertelde dat het uitvoeren van zijn moordplan was als het uitvoeren van een recept.

"Er moest een script worden afgedraaid, zo simpel was het":

De rechter doet op 21 februari uitspraak in deze zaak.

In Capelle aan den IJssel zijn kaarsen en een beeldje geplaatst op de plek waar gisteravond twee voetgangers om het leven kwamen na een aanrijding met een auto. Omwonenden zeggen tegen Rijnmond dat de slachtoffers, een 81-jarige vrouw en een man van 80, een echtpaar waren uit een nabijgelegen flat.

De voetgangers werden rond 19.45 uur op de Ketensedijk door een auto geschept. Beiden zijn nog gereanimeerd, maar overleden ter plekke. De bestuurder van de auto, een 18-jarige man uit Capelle aan den IJssel, is aangehouden. De politie gaf eerder al aan dat hij niet onder invloed was.

Vanochtend stonden op de plek van het ongeluk al de eerste steunbetuigingen in de vorm van kaarsen en een beeldje. "Vreselijk, vreselijk", zo beschrijft een omwonende het ongeval aan de omroep. Het echtpaar zou hun vaste route naar huis hebben gelopen naar of vanaf een verenigingsavond van een nabijgelegen kerk. Toen ze de Ketensedijk wilden oversteken, werden ze geschept.

De slachtoffers zouden volgens Rijnmond zijn aangereden door een bezorgauto van een grillroom. Niemand van het restaurant wilde tegen de omroep iets over het ongeval zeggen. De bestuurder zit vast en wordt door de politie gehoord. Het is nog niet bekend of hij van strafbare feiten wordt verdacht. De toedracht van het ongeluk wordt onderzocht.

De reistips van een tiktokker uit Napels hebben iets te succesvol uitgepakt voor het Italiaanse bergdorp Roccaraso. Aanbevelingen van Rita De Crescenzo leidden tot drommen dagjesmensen, waardoor het verkeer vastliep, restaurants en parkeerplaatsen stampvol raakten en er uren moest worden gewacht bij de toiletten.

De Crescenzo was vorig week in Roccaraso en schotelde berichten voor hoe ze met haar geliefde over het mooie sneeuwdek daar dartelde. Het wekte bij haar volgers het verlangen haar achterna te reizen en touroperators uit Napels boden massaal goedkope reisjes aan: voor 20 euro kon je al een dagje sneeuw doen.

Zo ontstond volgens de burgemeester van Roccaraso, op 2 uur rijden van Napels, een colonne van meer dan 250 bussen richting het dorp. Het skioord van 1500 inwoners was totaal niet voorbereid op die 10.000 onverwachte toeristen.

Gevaarlijke situaties

Het leidde tot grote verkeershinder, waardoor mensen soms drie uur moesten wachten tot ze op hun bestemming waren. Sommige toeristen besloten niet eens de moeite te doen om een officiële parkeerplek op te zoeken en zetten hun auto maar in de berm. Ook de stoeltjesliften waren constant bezet.

De mensenmassa veroorzaakte gevaarlijke situaties op de pistes, waar ineens niet alleen veel meer skiërs waren, maar mensen ook in geïmproviseerde sleeën van de hellingen af gingen. Bovendien werd er in het wilde weg vuur gesticht om warm te blijven of te barbecueën. Dat leverde veel afval op.

"Roccaraso is blij met toeristen en wil graag iedereen ontvangen, maar het moet wel beschaafd en volgens de regels gebeuren", reageerde burgemeester Francesco Di Donato getergd op de toeristenlawine. "We kunnen niet zo overspoeld worden door dagjesmensen. Het is ondoenlijk om elke zondag duizend chemische toiletten neer te zetten."

Leger inzetten

De burgemeester heeft verkeersbeperkingen aangekondigd om een nieuwe invasie te voorkomen. Ook zou hij het liefst het leger inzetten om de toeristenstroom in goede banen te leiden.

De Crescenzo toont zich op sociale media ondertussen weinig schuldbewust. Ze vindt dat het "prachtige dorpje" dankbaar moet zijn dat ze het op de kaart heeft gezet.

Zelf is ze van plan aanstaande zondag terug te keren en ze voorspelt dat de mensenmassa die haar dan volgt nog twee keer zo groot zal zijn.

Olie- en gasconcern Shell heeft in 2024 ruim 16 miljard dollar winst geboekt, zo'n 15,4 miljard euro. Daarmee is het resultaat van het bedrijf onder aan de streep met bijna 17 procent teruggelopen ten opzichte van 2023.

Shell boekt minder omzet en winst door lagere prijzen voor olie en gas. Ook vorig jaar daalde de winst ten opzichte van recordjaar 2022. In dat jaar stegen de olie- en gasprijzen hard door de inval van Rusland in Oekraïne.

Op duurzame energie moest Shell ruim 1 miljard afschrijven. In 2023 werd hiermee nog 3 miljard verdiend. Bij zijn aantreden in 2023 temperde topman Wael Sawan de verwachtingen wat betreft de ambitie voor het produceren van duurzame energie.

'Sterke prestatie'

Ondanks de dalende winstmarge spreekt Sawan van een goed jaar. De aandeelhouders kunnen dan ook rekenen op een iets hogere winstuitkering. Ook koopt Shell eigen aandelen in, waardoor de waarde van aandelen kan stijgen.

Volgens de CEO is er meer dan genoeg geld in kas en ligt het oliebedrijf op schema met een programma waarmee in totaal 3 miljard dollar moet worden bespaard.

De anti-Koran-activist Salwan Momika is gisteren vermoord in Zweden. De rechtbank in de hoofdstad Stockholm maakte de dood van de Irakees vanmorgen bekend op het moment dat een rechtszaak tegen hem zou worden hervat.

De man werd rond 23.00 uur doodgeschoten in een woning in Södertälje, vlak bij Stockholm. Dat gebeurde toen hij live uitzond op TikTok, melden Zweedse media.

Het slachtoffer werd door agenten met schotwonden aangetroffen en stierf later aan zijn verwondingen. De politie heeft vijf mensen aangehouden. Allen worden verdacht van moord. Het is onduidelijk of Momika is gedood om zijn anti-Koranacties.

Rellen in islamitische landen

Momika veroorzaakte wereldwijd ophef nadat hij meerdere keren een koran had verbrand, het heilige boek van de islam. Vooral in islamitische landen leidden de verbrandingen tot woede en kritiek. In veel landen braken er rellen uit. De banden tussen Zweden en islamitische landen kwamen op scherp te staan.

Momika zei eerder dat zijn acties gericht waren tegen de islam en niet tegen moslims. Hij betoogde dat hij de Zweedse bevolking wilde beschermen tegen de teksten in de Koran.

De 38-jarige Salwan Momika kwam in 2018 naar Zweden als vluchteling en kreeg een tijdelijke verblijfsvergunning die vorig jaar werd verlengd. Hij behoorde tot de Assyriërs, een etnische christelijke minderheidsgroep in Irak. Hij omschreef zichzelf op Facebook als "atheïstische denker en schrijver".

Momika en een medeverdachte waren aangeklaagd voor onder meer opruiing en het aanzetten tot haat.

De plannen die de jeugdzorg beter moeten maken schieten tekort. Dat is de conclusie van een commissie die maandenlang onderzoek heeft gedaan. De verbetering van de zorg is onvoldoende en de financiering ontoereikend.

Al tientallen jaren piept en kraakt de jeugdzorg. Rapport na rapport verschijnt over te lange wachtlijsten en steeds verder oplopende kosten. Twee jaar geleden kwamen alle betrokken partijen met een gezamenlijk plan. De hoop was sindsdien gevestigd op deze Hervormingsagenda Jeugd.

Gemeenten moeten onderling beter samenwerken, is een belangrijk punt in het gezamenlijke plan, bijvoorbeeld bij het inkopen van gespecialiseerde zorg. Het plan moet de jeugdzorg verbeteren en de kosten binnen de perken houden.

Kwaliteit van de zorg

Maar de maatregelen leiden niet tot de gewenste verbeteringen, oordeelt de commissie-Van Ark, die heeft gekeken hoe het de afgelopen twee jaar is gegaan. De nadruk ligt te veel op het anders organiseren van de jeugdzorg. Maar de oplossing ligt juist in het samenwerken met school, ouders en omgeving van een kind of jongere.

Een goed voorbeeld is de zogenoemde 'brugfunctionaris': iemand die op school rondloopt en verbinding legt tussen kind, gezin en onderwijs. Ruim duizend scholen hebben zo'n brugfunctionaris. Het is een laagdrempelige manier van zorg, waardoor problemen bij kinderen sneller worden aangepakt.

Er moet niet alleen beter worden samengewerkt, het is ook belangrijk dat de sector flexibeler wordt. Dat wil zeggen dat hulp sneller voorhanden is, maar ook afgeschaald kan worden. Jongeren gebruiken nu langer zorg, omdat de vrees bestaat dat die anders voor geruime tijd wegvalt. Maar daarmee houden ze wel een plek voor een ander bezet.

Positief punt is dat het afbouwen van de gesloten jeugdzorg, ook een van de onderdelen in het verbeterplan, voortvarend verloopt. De daling van het aantal plekken zet door. Wel moet er meer oog zijn voor alternatieven voor de gesloten jeugdzorg. Er is te weinig rekening gehouden met een overgangsfase, aldus de commissie.

Zwaard van Damocles

Een ander belangrijk thema is de betaalbaarheid van de jeugdzorg. Gemeenten zijn sinds tien jaar verantwoordelijk voor de financiering. De kosten nemen toe, maar er komt niet meer geld vanuit het Rijk. Gemeenten zitten in financiële problemen en dreigen het Rijk voor de rechter te slepen. Het oordeel van de commissie speelt daarbij een belangrijke rol, gaven gemeenten aan.

En die commissie signaleert dat de gewenste bezuinigingen vanuit het Rijk niet behaald worden met de plannen die er nu liggen. De bezuinigingen hangen "als een zwaard van Damocles boven alle partijen". De verliezen die in het verleden al zijn gemaakt, moeten voor de helft worden betaald door de gemeenten en voor de andere helft door het Rijk.

'Sturen in de mist'

Hoewel gesprekken binnen de sector op alle niveaus worden gedomineerd door de kosten, wordt er niet goed gemonitord. Er is een gebrek aan gegevens, en dus aan inzichten. Zoals de commissie het verwoordt: "Het is sturen in de mist."

Daarnaast is er een opkomend probleem dat groter kan worden dan de kosten: het tekort aan personeel. De komende jaren zal de beschikbaarheid van het aantal hulpverleners een groot knelpunt worden, verwacht de commissie.

Een volgend groot onderzoek naar het verbeterplan van de jeugdzorg staat gepland voor over drie jaar.

De Volksbank krijgt boetes van in totaal 20 miljoen euro omdat het bedrijf niet genoeg heeft gedaan om de risico's op criminele transacties te beperken. De sancties zijn opgelegd door toezichthouder De Nederlandsche Bank (DNB).

Het moederbedrijf van SNS, ASN Bank, RegioBank en BLG Wonen heeft tussen 2018 en 2023 onvoldoende gedaan op het gebied van risicomanagement, waardoor het bedrijf niet voldeed aan de Wet op het financieel toezicht (Wft). Daarom krijgt de bank een boete van 15 miljoen euro.

De Volksbank moet ook meer doen om te voorkomen dat criminelen gebruikmaken van de bank om geld wit te wassen en terrorisme te financieren. Dat kost de bank 5 miljoen euro.

"Het is uitermate pijnlijk dat we twee boetes hebben gekregen van DNB voor het niet op orde hebben van twee significante onderdelen binnen onze bedrijfsvoering", zegt CEO Roland Boekhout in een persbericht. "Als bank hebben we onze klanten, collega's en partners teleurgesteld. Hiervoor bieden we onze oprechte excuses aan."

Slechte routines

Het was al vorig jaar bekend dat De Volksbank beboet zou worden door DNB. Volgens de bank komen de tekortkomingen door gebrekkig bestuur en onvoldoende interne controles. De bank zegt sinds vorig jaar bezig te zijn die te verbeteren.

De boetes zullen drukken op de winst van De Volksbank over het jaar 2024. Het jaarverslag van de bank verschijnt komende maand.

Moederbedrijf Meta schikt in een rechtszaak die Donald Trump had aangespannen tegen Facebook over het opschorten van zijn account na de Capitoolbestorming. Amerikaanse media melden dat het bedrijf 25 miljoen betaalt aan Trump, maar dat is nog niet officieel bekendgemaakt.

In de dagen na de bestorming van 6 januari 2021 verbanden alle grote socialemediakanalen Trump omdat hij nauwelijks iets had gedaan om het geweld te voorkomen of met berichten zelfs zijn aanhangers had aangemoedigd. Naast van Facebook werd hij zo ook geweerd van bijvoorbeeld Twitter en YouTube.

Volgens de president was de verbanning een inbreuk op zijn vrijheid van meningsuiting. De bedrijven wierpen tegen dat hij met zijn berichten hun voorwaarden had geschonden.

Teruggekeerd

X was in november 2022 het eerste grote medium dat Trump weer toeliet, onder de nieuwe eigenaar Elon Musk. Hij vroeg zijn volgers te stemmen over de vraag of de Republikein weer moest worden toegelaten. Omdat een kleine meerderheid in de niet-representatieve peiling voor was, liet hij de toen oud-president terugkeren.

Enkele maanden later hieven ook Facebook en YouTube hun beperkingen op. YouTube gaf destijds als reden dat Amerikaanse kiezers de kans moesten krijgen op de hoogte te blijven van zijn video's, omdat Trump zich opnieuw kandidaat had gesteld voor het presidentschap.

Hoewel Trump jarenlang een fervent twitteraar was, bleef zijn aanwezigheid op de platforms sindsdien bescheiden. Hij had inmiddels namelijk een eigen platform opgericht, Truth Social, dat snel de belangrijkste uitlaatklep voor zijn meningen en aankondigingen werd.

Eregast

Sinds Trump in november werd herkozen als president zochten verschillende techbedrijven actief de samenwerking met hem op. Musk was als volmondig aanhanger het meest uitgesproken, maar ook Amazon-baas Bezos en Facebook-oprichter Zuckerberg gingen nog voor Trumps inhuldiging langs voor overleg.

Bij dat gesprek met Zuckerberg bracht Trump ook zijn rechtszaak tegen Facebook ter sprake. Er werd toen besloten te streven naar een schikking in plaats van het proces voort te zetten. Facebook kwam de aanstaand president verder tegemoet door de samenwerking met factcheckers op te zeggen en inclusiviteitsprogramma's te beëindigen.

Vlak voor zijn afscheid had president Biden nog gewaarschuwd voor de invloed van een beperkt groepje socialemediaoligarchen op de politiek. Zuckerberg was vorige week samen met andere techmagnaten eregast bij de inauguratie van Trump.

Amerikaanse bronnen melden dat de 25 miljoen vooral een donatie zal zijn aan de nog op te richten presidentiële bibliotheek van Trump, zo'n 23 miljoen dollar. De rest is een vergoeding voor de advocatenkosten.

Veel geld is het bedrag voor Facebook overigens niet: gebaseerd op de cijfers van vorig jaar zou het bedrijf dit in twee uur terug hebben verdiend.

Trump heeft in het verleden geregeld processen aangespannen in conflicten met media en tegenstanders. Vlak voor hij aantrad als president schikte de zender ABC bijvoorbeeld voor 15 miljoen omdat presentator George Stephanopoulos onterecht had gezegd dat een jury Trump had beticht van verkrachting. Het ging volgens de jury om een aanranding.

Momenteel lopen nog twee andere rechtszaken tegen Amerikaanse media. Zo vindt Trump dat hij door CBS benadeeld is door de manier waarop een interview met zijn rivaal Kamala Harris was gemonteerd. Hij eist daarom 10 miljard dollar. Daarnaast klaagde hij een krant in de staat Iowa aan vanwege een ongunstige peiling vlak voor de verkiezingen.

Beide media ontkennen iets fout te hebben gedaan. Critici noemen de aanklachten wraakzuchtig en zeggen dat Trump rechtszaken misbruikt om kritiek te smoren: zelfs als Trump de rechtszaken niet wint, zijn media veel tijd en geld kwijt aan hun verdediging.