NOS Nieuws - Algemeen

Goedemorgen! Het is drie jaar geleden dat Rusland Oekraïne binnenviel. Ook bezoekt de Franse president Macron de Amerikaanse president Trump in Washington D.C.

Eerst het weer: een groot deel van de dag is het nat. De wind is matig tot krachtig aan zee. In de loop van de middag wordt het droog vanuit het westen. De maxima liggen rond 10 graden.

Ga je vandaag op pad? Dit is het overzicht van de files en wegwerkzaamheden en de situatie op het spoor.

Wat kun je vandaag verwachten? Wat heb je gemist?

De partijen FDP en BSW hebben bij de Duitse parlementsverkiezingen niet voldoende stemmen gekregen om in de Bondsdag te komen. In Duitsland geldt een kiesdrempel van 5 procent om in het parlement terecht te komen.

Doordat er nu meer zetels naar de overige partijen gaan, lijkt de weg vrij voor een coalitie van CDU/CSU en SPD. In de 630-koppige Bondsdag komen zij samen uit op een kleine meerderheid van 329 zetels.

De linkse partij BSW haalde die kiesdrempel net niet: de partij kreeg 4,97 procent. Bij de liberale FDP, die tot afgelopen najaar meeregeerde, was gisteravond al vrij snel duidelijk dat de kiesdrempel niet was gehaald. De partij kwam uiteindelijk uit op 4,3 procent.

Ander nieuws uit de nacht: En dan nog even dit:

Een aantal vrouwen in Boetsja noemt zich de 'gevechtsheksen'. Ze vormen een vrijwillige luchtverdedigingseenheid die drones neerhaalt.

Tegelijkertijd hopen ze dat Trump, die wil onderhandelen met de Russen, snel resultaat behaalt. "Het leven in de oorlog is zwaar."

Fijne dag!

In Haïti is een agent doodgeschoten die deel uitmaakt van de Keniaanse politiemacht in het land. Het is voor het eerst dat een agent uit Kenia omkomt sinds het begin van de politiemissie in Haïti, in juni vorig jaar.

De agent kwam om bij een vuurgevecht met bendeleden in een plaats ten noorden van de hoofdstad Port-au-Prince, aldus de autoriteiten in Kenia. Meer details zijn niet bekendgemaakt.

"Dit is de prijs die onze moedige agent betaalde, terwijl hij vocht voor het Haïtiaanse volk", aldus de woordvoerder van de missie. "We zullen deze bendes blijven achtervolgen tot de laatste overgebleven man."

Haïti wordt al jarenlang geteisterd door bloederig bendegeweld. Na de moord op president Moïse in 2021 zijn er geen verkiezingen meer geweest in het land.

Om het bendegeweld een halt toe te roepen werd vorig jaar een VN-vredesmissie opgestart, waarbij onder leiding van Kenia een internationale politiemacht naar het Caribische land werd gestuurd. Er zijn nu zo'n 800 Keniaanse agenten in Haïti. Ook landen als Jamaica, Guatemala en El Salvador doen mee aan de missie.

De partijen FDP en BSW hebben bij de verkiezingen niet voldoende stemmen gekregen om in de Bondsdag te komen. Dat blijkt uit de uitslagen van de Bondsdagverkiezingen, met de stemmen in alle kiesdistricten geteld.

Doordat er hierdoor meer zetels gaan naar de overige partijen, lijkt de weg vrij voor een coalitie van CDU/CSU en de SPD. In de 630-koppige Bondsdag komen de partijen tezamen uit op een kleine meerderheid van 329 zetels.

In Duitsland geldt een kiesdrempel van 5 procent voor het parlement. De linkse partij BSW, een afsplitsing van de postcommunistische partij Die Linke, haalde met een miniem verschil net niet die kiesdrempel: de partij kreeg 4,972 procent van de stemmen.

Bij de liberale FDP, die tot afgelopen najaar meeregeerde, was gisteravond relatief vroeg na het sluiten van de stembussen al duidelijk dat de kiesdrempel niet gehaald zou worden. De partij kwam uiteindelijk uit op 4,3 procent van de stemmen. FDP-leider Christian Lindner kondigde vervolgens aan de politiek te verlaten.

Verkiezingsfraude

Eerder had Friedrich Merz, als leider van verkiezingswinnaar CDU/CSU waarschijnlijk de volgende bondskanselier, laten weten dat hij het liefst met slechts één andere coalitiepartij een regering wil vormen. Een samenwerking met de radicaal-rechtse AfD had hij in de campagne al uitgesloten.

Merz hoopt voor Pasen, over een kleine twee maanden, een nieuw kabinet te hebben. De huidige bondskanselier Scholz liet weten dat hij in ieder geval niet de persoon is die namens zijn partij zal onderhandelen met CDU/CSU. Hij had zich naar eigen zeggen enkel kandidaat gesteld voor het bondskanselierschap.

AfD-leider Weidel zei dat Merz "verkiezingsfraude" pleegt als hij in een coalitie stapt met de SPD.

Historische winst AfD

De einduitslag bevestigde de christendemocratische CDU/CSU als de winnaar van de verkiezingen, met 28,6 procent, goed voor 208 zetels. Hoewel CDU/CSU de verkiezingen wint, eindigt de partij wel op een lager percentage dan de minimaal 30 procent waar vooraf binnen de partijen op werd gehoopt: de partijcombinatie scoorde slechts één keer slechter bij verkiezingen.

De AfD komt uit op 20,8 procent van de stemmen (151 zetels), waarmee de historische winst voor de radicaal-rechtse partij een feit is.

De sociaaldemocratische SPD van vertrekkend bondskanselier Scholz kende een fors verlies ten opzichte van de vorige verkiezingen en met 16,4 procent van de stemmen beleefde de partij het slechtste naoorlogse resultaat bij Bondsdagverkiezingen. Scholz sprak van een "bittere uitslag".

Friedrich Merz wordt dus vrijwel zeker de tiende bondskanselier van Duitsland. Dit moet je over hem weten:

De regering-Trump schrapt zeker 1600 banen in de VS bij hulporganisatie USAID en stuurt nagenoeg alle medewerkers van USAID buiten de VS met betaald verlof. Dat staat in een bericht op de site van USAID. Enkel de medewerkers met "essentiële" functies in hun missies blijven op hun post.

Het is de volgende stap in de ontmanteling van USAID, nadat een federale rechter vrijdag de Amerikaanse regering groen licht had gegeven om met het terugsnoeien van de organisatie door te gaan.

De ontmanteling van USAID wordt geleid door zakenman Elon Musk, die in de regering Trump de taak heeft om de overheidsuitgaven terug te dringen. Voor de start van Trumps tweede termijn werkten zo'n 10.000 mensen bij USAID, waarvan tweederde buiten de VS is gestationeerd.

In de plannen van Musk zijn er straks uiteindelijk nog zo'n 290 mensen in dienst van de organisatie.

'Ramp van ongekende proporties'

Trump zei eerder al dat hij niet meer wil dat er Amerikaans hulpgeld naar het buitenland gaat en Musk viel USAID meerdere keren aan met tal van onbewezen beschuldigingen. Zo claimde hij dat er veel geld aan de strijkstok zou blijven hangen en er geld zou zijn gegaan naar een Chinees laboratorium dat de bron zou zijn geweest van de coronapandemie.

USAID werd in 1961 opgericht door president Kennedy om Amerikaanse hulp in het buitenland te stroomlijnen. Hij meende dat de VS "als rijk volk in een wereld vol armen" de morele verplichting had andere landen te helpen. Het hulpprogramma creëerde bovendien nieuwe afzetmarkten en schiep goodwill voor de VS tijdens de Koude Oorlog.

Tegenwoordig is USAID het belangrijkste federale agentschap voor buitenlandse hulp, goed voor zo'n 40 procent van de humanitaire hulp wereldwijd. Experts noemen het ontmantelen van USAID "een ramp van ongekende proporties".

Mailinstructie Musk

Eerder dit weekeinde deed ook een andere actie van Musk stof opwaaien. Hondderduizenden ambtenaren van verschillende overheidsorganisaties kregen een bericht waarin stond dat ze voor maandagavond 23.59 uur Amerikaanse tijd een mail moesten sturen met daarin een samenvatting van hun werkprestaties van afgelopen week.

Als ze dat niet zouden doen, dreigt er ontslag. De actie is volgens Musk nodig, omdat volgens hem tal van overheidsmedewerkers "zo weinig werken" en zelden tot nooit hun mail checken. Ook wordt er volgens Musk gefraudeerd met de identiteit van niet bestaande of overleden personen. Musk deelde geen bewijs voor zijn claims.

Inmiddels is duidelijk dat er vanuit meerdere organisaties weerstand is tegen de instructie van Musk. Onder meer medewerkers van de FBI, het ministerie van Buitenlandse Zaken en het Pentagon is opgedragen geen gehoor te geven aan de eis, schrijven Amerikaanse media.

Zo schrijft FBI-directeur en Trump-loyalist Kash Patel in een mail naar zijn medewerkers dat ze voorlopig de mail van Musk moeten negeren, omdat de FBI zelf over het beoordelen van het eigen personeel gaat.

Oud-minister en CDA-prominent Hans van den Broek is overleden. Dat heeft zijn familie aan persbureau ANP laten weten. Van den Broek werd 88 jaar.

Van den Broek was in drie kabinetten van premier Lubbers minister van Buitenlandse Zaken, tussen 1982 en 1993. Na zijn ministerschap was Van den Broek Eurocommissaris in twee verschillende Europese Commissies.

In 2005 werd Van den Broek door de Nederlandse regering benoemd tot minister van Staat. Dat is vooral een eretitel die, in uitzonderlijke gevallen, wordt toegekend aan politici of staatslieden die geen publieke functie meer vervullen. Ministers van staat kunnen bij ingewikkelde staatkundige vraagstukken om advies worden gevraagd door de koning.

Van den Broek leed al geruime tijd aan een vorm van dementie. De huidige minister van Buitenlandse Zaken en voormalig CDA'er Veldkamp schrijft op X dat Van den Broek "een indrukwekkende stempel" heeft gedrukt op het Nederlandse buitenlandbeleid. "Hij zal herinnerd worden als een groot diplomaat."

Als minister stond Van den Broek te boek als atlanticus. Hij was een groot voorstander van goede betrekkingen met de Verenigde Staten. Zo verdedigde hij de plaatsing van kruisraketten op Nederlands grondgebied en speelde hij een belangrijke rol in de discussie daarover.

Van den Broek werd algemeen getypeerd als een deskundige en harde werker, die weinig ophad met frivoliteiten. Hij studeerde na de middelbare school rechten en werkte eerst als advocaat. Ook had hij verschillende functies bij het kunstvezelbedrijf Enka in Arnhem.

Na enige jaren lid te zijn geweest van de gemeenteraad van Rheden, maakte hij in 1976, op 39-jarige leeftijd zijn entree in de landelijke politiek. Hij werd Tweede Kamerlid voor de KVP en later voor het CDA. Als Kamerlid hield hij zich onder meer bezig met justitie.

Zijn ster rees snel en hij was korte tijd staatssecretaris van Buitenlandse Zaken onder premier Van Agt. Na de verkiezingen van 1982 promoveerde hij tot minister op dat departement, onder Lubbers. Hij bleef dat tien jaar. In die periode kreeg hij te maken met grote kwesties als de val van de Muur, de oorlog in Joegoslavië, de totstandkoming van de Europese Unie en de Golfoorlog.

Van den Broek was de drijvende kracht achter Nederlandse militaire deelname aan geallieerde acties tegen Irak. Hij keerde zich tegen eenzijdige stappen tegen het apartheidsregime in Zuid-Afrika en pleitte in plaats daarvan voor een kritische dialoog.

Hans van den Broek bouwde als bewindsman veel gezag op, zowel in Nederland als daarbuiten. Hij stond jarenlang te boek als CDA-kroonprins. Ook werd hij genoemd voor allerlei internationale topfuncties, zoals secretaris-generaal van de Verenigde Naties en de NAVO.

Uiteindelijk stapte Van den Broek in 1993 over naar de Europese Commissie. Hij was zes jaar Europees Commissaris en hield zich daar onder meer bezig met de uitbreiding van de EU. Zijn overstap van de nationale naar de Europese politiek had er ook mee te maken dat hij zich als minister van Buitenlandse Zaken steeds meer overvleugeld voelde door de premier.

Na zijn afscheid bij de Commissie had Van den Broek allerlei nevenfuncties, zoals voorzitter van Clingendael, het instituut voor internationale betrekkingen, en van de Wereldomroep. Hij liet zich in het openbaar niet vaak meer uit over politieke onderwerpen.

Marilène

Van den Broeks jongste dochter Marilène trouwde in 1998 met prins Maurits en is sinds haar huwelijk prinses. Maurits was het eerste kleinkind van koningin Juliana en prins Bernhard dat trouwde, het huwelijk kreeg mede daarom veel media-aandacht.

Veel zon, overal krokussen in bloei en op sommige plaatsen zelfs 15 graden. Het lenteachtige weer van vandaag smaakt naar meer, zeker nu in het midden en zuiden van het land de scholen vakantie hebben. Maar zo zacht als vandaag zal het de komende dagen niet meer worden. Toch keert de zon later deze week wel weer terug.

Vandaag was het in vrijwel heel Nederland lenteachtig weer:

Vannacht raakt het overal bewolkt en gaat het in het westen regenen. Morgen wordt dan echt een heel natte dag. Vooral in het oosten en zuidoosten kan het de hele dag doorregenen.

Zachter dan gemiddeld

In het westen wordt het in de loop van morgenmiddag wel weer droog en daar kan aan het eind van de dag de zon nog even doorbreken. Het wordt 10 of 11 graden, een paar graden zachter dan gemiddeld in februari.

Dinsdagochtend is het op de meeste plaatsen droog. In het zuiden en midden kan er 's middags wat regen vallen, in het noorden blijft het waarschijnlijk droog. Er is niet veel zon en het blijft opnieuw zacht met een graad of 10.

Droger met zon

Vanaf woensdag wordt het overal weer een stuk beter. De zon gaat vaker schijnen en het blijft overwegend droog. Overdag ligt de temperatuur vanaf woensdag op ongeveer 10 graden. 's Nachts kan het wel flink afkoelen, tot dicht bij nul. En in het binnenland mogelijk wat lichte vorst.

Volgend weekend is het carnaval. Hoewel de details nog niet helemaal duidelijk zijn, lijkt het er toch op dat het rustig weer blijft; meestal droog met af en toe wat zon. En zo wordt het langzaam maar zeker steeds vaker voorjaarsachtig.

Een 13-jarige jongen die vanmiddag zwaargewond raakte bij een steekpartij in Schiedam is in het ziekenhuis aan zijn verwondingen bezweken. Dat meldt de politie op X.

De politie heeft na het voorval een leeftijdsgenoot van het slachtoffer uit Schiedam aangehouden, schrijft Rijnmond. De steekpartij was aan het einde van de middag aan het Fjorddal, aan de noordelijke rand van de stad.

Het slachtoffer is na het incident met spoed naar het ziekenhuis gebracht, daar is hij overleden. De toedracht van de steekpartij wordt onderzocht. De politie roept mensen op zich te melden met tips of beelden.

Duitsland krijgt na de verkiezingen van vandaag een andere regering, met een waarschijnlijk rechtsere signatuur. De christendemocratische CDU/CSU met lijsttrekker Friedrich Merz is met afstand de grootste (28,4 procent), maar de grootste winnaar is de Alternative für Deutschland van Alice Weidel. Die radicaal-rechtse partij wint bijna 10 procentpunten en komt uit op 20,1 procent.

De sociaaldemocratische SPD van bondskanselier Olaf Scholz, die tot nu toe de grootste was in de Bondsdag, is nu derde geworden met 16,3 procent van de stemmen. Scholz krijgt dus geen tweede termijn. Ook de regeringspartij Groenen heeft kiezers verloren.

Voor de vorming van een nieuwe regering is het verdere verloop van de avond cruciaal. Voor zowel de liberale FDP, die tot november meeregeerde, als de linkse partij BSW is het billenknijpen of ze de kiesdrempel van 5 procent zullen halen.

In de prognose van 19.30 uur staat de FDP op 4,9 procent, BSW precies op 5. Of er straks vijf, zes of zeven partijen in de Bondsdag zitten, bepaalt ook de uiteindelijke zetelverdeling en dus welke meerderheden mogelijk zijn.

Hoe dan ook wil CDU/CSU-leider Merz haast maken met de formatie. "De wereld wacht niet op ons, en ook niet op langdurige onderhandelingen", zei hij in zijn overwinningstoespraak. Volgens hem is het van groot belang dat de Europa en de wereld zien dat Duitsland "weer op een betrouwbare manier wordt geregeerd".

Merz heeft een coalitie met de AfD uitgesloten, door de volgens Merz onverenigbare standpunten CDU/CSU en AfD. Hij is daarom aangewezen op samenwerking met kleinere partijen, waarmee het lastiger wordt om een meerderheid te vormen. In zijn toespraak zei hij niet met wie hij wil praten.

Mogelijk is er opnieuw een coalitie van drie partijen nodig, iets waar veel Duitsers na het ruziënde vorige kabinet weinig trek in hebben.

AfD-lijsttrekker Weidel hintte opnieuw op regeringsdeelname, ook al weet ze dat Merz daar niet op zit te wachten. Ze sprak opnieuw van een "ondemocratische brandmuur", die indruist tegen de wil van de kiezer. Volgens haar heeft de kiezer zich duidelijk uitgesproken voor rechts beleid van CDU en AfD.

Verrassing op links

De exitpoll die om 18.00 uur openbaar werd toonde weinig afwijkingen van de peilingen. Daarin was al weken weinig beweging te zien.

Een verrassing was er opvallend genoeg op links: Die Linke komt uit op bijna 9 procent van de stemmen. Een paar weken geleden zat deze socialistische partij nog onder de kiesdrempel van 5 procent.

Friedrich Merz wordt dus vrijwel zeker de tiende bondskanselier van Duitsland. Dit moet je over hem weten:

Paus Franciscus verkeert voor de tweede dag op rij in kritieke toestand, zegt het Vaticaan. Volgens een woordvoerder hebben artsen na bloedonderzoek een beginnend stadium van nierfalen bij de paus geconstateerd.

Het Vaticaan schrijft in zijn nieuwste update dat Franciscus ondanks zijn kritieke toestand bij kennis en "goed georiënteerd" is. In tegenstelling tot gisteren heeft hij geen astma-achtige aanval meer gehad.

De paus krijgt nog altijd extra zuurstof toegediend.

Dubbele longontsteking

De 88-jarige Franciscus werd anderhalve week geleden opgenomen in het ziekenhuis met een dubbele longontsteking. Zijn artsen zeiden dat hij als een fragiele patiënt geldt, vanwege zijn hoge leeftijd en eerdere gezondheidsproblemen.

De paus heeft vanochtend in zijn wekelijkse angelusgebed het ziekenhuispersoneel bedankt voor hun inspanningen. Ook schreef hij dat hij het volste vertrouwen heeft in zijn behandeling. Net als vorige week las hij het gebed niet voor zoals gebruikelijk, maar publiceerde het Vaticaan de geschreven tekst.

Het was de eerste boodschap van Franciscus zelf sinds het Vaticaan gisteren bekendmaakte dat zijn toestand was verslechterd. In zijn tekst bedankte hij gelovigen voor de vele steunbetuigingen die hij heeft gekregen.

Eerder ademhalingsproblemen

De paus kampt al langer met gezondheidsproblemen. Zo had hij twee jaar geleden ademhalingsproblemen door bronchitis. Bovendien werd bij hem als jonge man al een deel van een long weggehaald na een infectie.

Ook onderging hij enkele jaren terug een buikoperatie en zit hij vanwege problemen met zijn knie en rug vaak in een rolstoel.

De Oekraïense president Zelensky zegt dat hij bereid is om "onmiddellijk" het presidentschap op te geven als dat vrede met Rusland zou betekenen. Ook zinspeelde hij op de mogelijkheid om afstand te doen van het presidentschap, in ruil voor Oekraïense toetreding tot de NAVO.

Hij deed zijn uitspraken op een persconferentie in Kyiv. "Aftreden zou kunnen in ruil voor NAVO-lidmaatschap voor Oekraïne, als die voorwaarden er zijn", zei hij.

Volgens Zelensky ligt zijn prioriteit bij het garanderen van de veiligheid van Oekraïne. Toetreding tot de NAVO is dan de beste optie, vindt hij. De Russische president Poetin wil dat Oekraïne juist afziet van lidmaatschap van de NAVO.

Ook zei Zelensky dat hij hoopt op "wederzijds begrip" van de Amerikaanse president Trump. "Veiligheidsgaranties van Trump zijn essentieel", zei hij. Volgens hem is het belangrijk dat de VS zich niet alleen als bemiddelaar tussen Oekraïne en Rusland opstelt. "Dat is niet genoeg".

Grondstoffen

Zelensky wil op korte termijn met Trump spreken over de mogelijkheid dat Washington toegang krijgt tot Oekraïense grondstoffen. Die ontmoeting moet volgens hem plaatsvinden voordat Trump het met Poetin gaat hebben over een vredesakkoord.

Volgens CNN heeft Zelensky deze maand een voorstel van de regering-Trump afgewezen over Amerikaanse aanspraak op grondstoffen in de Oekraïense bodem, als compensatie voor de geboden militaire hulp. Kyiv was zelf ook al met een voorstel gekomen om de VS voorrang te geven bij het verkrijgen van zeldzame metalen en andere waardevolle grondstoffen.

De stafchef van Zelensky zegt dat de regering "constructieve gesprekken" heeft gevoerd met Amerikaanse functionarissen over een dergelijke deal. President Zelensky wil militaire garanties van de VS in ruil voor zo'n deal. Volgens de Amerikaanse regering bevat een mogelijk grondstoffenverdrag tussen Oekraïne en de Verenigde Staten geen militaire veiligheidsgaranties.

Verhoudingen bekoeld

Deze week voerden de delegaties van de VS en Rusland in Saudi-Arabië gesprekken over het beëindigen van de oorlog. Bij die gesprekken waren noch Oekraïne, noch de Europese Unie aanwezig. Dat heeft de verhoudingen tussen Oekraïne en de VS op scherp gezet.

President Trump dringt al langer aan op verkiezingen in Oekraïne. Deze week noemde hij zijn Oekraïense ambtgenoot "een dictator" die "zonder verkiezingen" aan de macht is. Ook verweet hij niet Rusland, maar Oekraïne de oorlog in 2022 te zijn begonnen. Beide beweringen zijn onjuist.

Steun aan Oekraïne

Volgens Trump heeft Oekraïne sinds het begin van de Russische invasie zo'n 500 miljard dollar aan steun ontvangen. Hij vindt dat Oekraïne dat bedrag moet terugbetalen.

Zelensky zegt dat een grondstoffendeal er niet zal komen als Oekraïne de miljardensteun aan Washington moet terugbetalen. "We kunnen financiële hulp niet als schuld beschouwen", zei Zelensky. Wel is hij bereid om voor toekomstige hulp te betalen.

NOS-verslaggever Wessel de Jong sprak in Oekraïne met vrouwen die zich bij het leger hebben aangesloten:

De centrumrechtse CDU/CSU lijkt de winnaar van de parlementsverkiezingen in Duitsland. Volgens de doorgaans zeer betrouwbare prognose van de publieke zender ZDF komt de conservatieve partij uit op 28,7 procent van de stemmen. AfD wordt tweede met zo'n 20 procent van de stemmen, is de verwachting.

CDU/CSU, samen vaak de Union genoemd, ging al weken aan kop in de peilingen. De kans is groot dat partijleider Friedrich Merz de volgende bondskanselier wordt.

De prognose van 19.30 uur

Merz voerde campagne onder de slogan "Weer een Duitsland waarop we trots kunnen zijn" en heeft beloofd om permanente grenscontroles en strengere asielwetten in te voeren, om immigratie te beperken. Ook wil de partij dat Duitsland meer militaire en financiële steun levert aan Oekraïne.

"Het is een historische verkiezingsavond", zei hij. In zijn eerste reactie op de uitslag bedankte hij zijn kiezers, maar stelde hij ook dat hen nu een grote uitdaging te wachten staat. "De wereld wacht niet op ons, en zit ook niet te wachten op lange onderhandelingen. We moeten Duitsland, Europa en de wereld laten zien dat het land weer goed geregeerd wordt."

'Geen samenwerking AfD'

Zoals verwacht lijkt de radicaal-rechtse partij Alternative für Deutschland tweede te zijn geworden met ongeveer 20 procent van de stemmen. Dat is bijna een verdubbeling vergeleken met de verkiezingen in 2021; toen kwam de partij uit op iets meer dan 10 procent.

Partijleider Alice Weidel zegt dat haar partij graag zou willen meeregeren "om de wil van het volk te verwezenlijken". Ze spreekt van een fantastische verkiezingscampagne. "Wij zijn de enige partij die verdubbeld is!", aldus Weidel.

De kans dat de partij zal meeregeren lijkt evenwel klein. Hoewel CDU/CSU voor de verkiezingen met steun van de AfD een niet-bindende motie over strengere asielplannen kreeg aangenomen door de Bondsdag, heeft CDU-leider Merz verdergaande samenwerking met de partij uitgesloten.

Scholz: 'Bittere nederlaag'

De partij van de huidige bondskanselier Scholz, de centrumlinkse SPD, is volgens de prognose derde met 16,4 procent van de stemmen, een verlies van ruim 9 procentpunten. Hoewel Scholz de hele campagne bleef volhouden dat hij weer de grootste zou worden, was hij als bondskanselier impopulair.

Scholz neemt de schuld voor de grote nederlaag op zich. "Het is een bittere uitslag en nederlaag. We moeten hier samen van leren." Over de grote winst van de AfD zegt hij: "Dat de AfD in dit land zo groot kan worden mogen we nooit normaal vinden. Daarom moet het uitsluiten van die partij de norm blijven."

De Groenen, van de huidige vicekanselier Robert Habeck, werden vierde met iets meer dan 12 procent van de stemmen. In 2021 kreeg de partij 14,8 procent, dat was toen het beste resultaat ooit voor de partij.

Lijsttrekker Habeck spreekt van "een droom-verkiezingscampagne". "We hebben ons van de lage verwachtingen in de peilingen omhoog gevochten."

Hoge opkomst

De opkomst van de verkiezingen ligt op 84 procent. Daarmee is het de hoogste opkomst sinds de Duitse eenwording in 1990. In dat jaar ging 77 procent van de stemgerechtigden naar de stembus.

Anders dan in Nederland geldt in Duitsland een kiesdrempel. Een partij moet minimaal 5 procent van het totale aantal stemmen halen om de Bondsdag in te mogen.

Voor drie kleine partijen is het vandaag erop of eronder. De FDP, de liberale partij die in november uit de regering stapte, komt volgens de laatste prognose uit op 4,9 procent. Dat zou betekenen dat de partij de kiesdrempel net niet haalt. De links-conservatieve en pro-Russische BSW wordt berekend op precies 5 procent.

De komende uren zal blijken of die partijen plaats mogen nemen in het parlement. Als een partij onder de 5 procent uitkomt, worden de stemmen daarvan verdeeld over partijen die de drempel wel hebben gehaald.

De linkse partij Die Linke komt volgens de prognose van ZDF uit op bijna 9 procent. Toen de exitpoll verscheen vloeiden er op de bijeenkomst van de partij tranen van geluk. "Ik heb er altijd in geloofd dat we in de Bondsdag zouden komen, maar meer dan 8 procent, dat ontroert me echt", reageert lijsttrekker Jan van Aken.

Hochrechnungen

De komende uren volgen een aantal zogeheten Hochrechnungen; aangescherpte prognoses die dichter bij de uiteindelijke uitslag zullen staan.

Op de Dam in Amsterdam staan zo'n duizend mensen stil bij de oorlog in Oekraïne. Morgen is het precies drie jaar geleden dat Rusland daar een grootschalige invasie begon.

Deelnemers dragen Oekraïense vlaggen en liepen van het Museumplein naar de Dam, waar de drie oorlogsjaren worden herdacht. Ook houden mensen borden omhoog met daarop teksten waarin wordt opgeroepen Oekraïne te blijven steunen.

Onder de deelnemers zijn veel Oekraïners die vanwege de oorlog naar Nederland zijn gevlucht. Bij de bijeenkomst is minister Brekelmans van Defensie aanwezig. Hij zal ook een toespraak houden.

"Drie jaar geleden begon de grote invasie, maar voor Oekraïne begon de oorlog 11 jaar geleden al", zegt Kateryna Gabak, organisator van de herdenking. Ze verwijst naar de annexatie door Rusland van het schiereiland De Krim. "De levens van Oekraïners staan door de oorlog al drie jaar op pauze. Maar tegelijkertijd geeft de situatie ons kracht, we zijn een sterk volk."

Bijeenkomst Utrecht

In Utrecht begint vanmiddag om 15.30 uur de nationale herdenking, met onder meer een stille mars. Bij die bijeenkomst spreekt ook minister Brekelmans, evenals zijn collega Veldkamp van Buitenlandse Zaken.

Ook morgen worden op verschillende plekken in het land herdenkingsbijeenkomsten gehouden. Rusland viel Oekraïne op 24 februari 2022 binnen. Volgens de VN zijn er sindsdien tienduizenden burgers om het leven gekomen.

Rusland heeft vannacht een recordaantal drones naar Oekraïne gestuurd. Dat zegt de woordvoerder van de Oekraïense luchtmacht. Het zou gaan om 267 drones, het grootste aantal droneaanvallen sinds het begin van de oorlog drie jaar geleden.

De Oekraïense luchtverdediging schoot 138 drones neer, 119 andere drones zijn "verloren" geraakt zonder schade te veroorzaken. Wat er met de overige 10 drones is gebeurd is onbekend.

President Zelensky schrijft op X dat er deze week in totaal bijna 1150 drones, 1400 vliegtuigbommen en 35 raketten op het land zijn afgevuurd. "Ik bedank iedereen die dagelijks dergelijke aanvallen afweert." Moskou voert al maandenlang nachtelijke drone-aanvallen uit op Oekraïne om te proberen de luchtverdediging uit te putten.

Explosies

Door het hele land zijn explosies gehoord en op verschillende plekken is schade gemeld. In de omgeving van Odesa zijn drie mensen gewond geraakt door een brand die uitbrak in een woonhuis, schrijft de Kyiv Independent.

In de stad Kryvyi Rih, in het zuiden van Oekraïne, is volgens lokale autoriteiten een man gedood door een raketaanval.

Drie jaar geleden

Het Russische ministerie van Defensie zegt op hun beurt twintig Oekraïense drones te hebben vernietigd.

Maandag is het drie jaar geleden dat Rusland Oekraïne binnenviel. Op de Dam in Amsterdam zijn vanmiddag zo'n duizend mensen bijeengekomen om het begin van de oorlog te herdenken.

Deze week spraken Rusland en de VS over mogelijke onderhandelingen om een einde te maken aan de strijd. Oekraïne was niet welkom bij dat gesprek.

Het tv-programma Spoorloos bood geadopteerde kinderen 35 jaar lang de kans om herenigd te worden met hun biologische familie. In de afgelopen decennia zijn er ruim 800 herenigingen tot stand gebracht. Dat het programma nu stopt omdat er acht matches niet blijken te kloppen, raakt deelnemers van het programma.

Op de facebookpagina van Spoorloos stromen sindsdien de reacties van deelnemers binnen. Zo schrijft Mark Wilbrink: "Ik kijk terug op een prachtig team van Spoorloos, dat zo zuiver en eerlijk mijn zoektocht heeft gedaan. Ik snap voor de gedupeerden dat het voor een enorm onomkeerbaar verdriet heeft gezorgd. Maar stoppen met Spoorloos is in mijn ogen een heel verkeerd besluit."

Wilbrink vond via Spoorloos in 2017 zijn ouders en broer, maar bij deze aflevering bleef het niet. Via een DNA-match kwam hij twee jaar later in contact met zijn zus, die in Engeland woonde.

"Zij is destijds te vondeling gelegd en wist daardoor niet haar geboortedatum. Spoorloos heeft dat achterhaald en haar een identiteit kunnen geven." Een DNA-test met zijn ouders en broer heeft Wilbrink niet afgenomen.

"Spoorloos heeft dit wel aangeboden, maar ik vond het zelf niet nodig." Wilbrink heeft nog regelmatig contact met zijn biologische familie. "Zonder Spoorloos had ik mijn familie niet gevonden."

Sebastiann de Langen begon in 2017 zijn zoektocht naar zijn biologische familie. Zeven maanden na het eerste contact met de redactie werd die door toenmalig presentator Derk Bolt in Guatemala gevonden. Het was een langgekoesterde wens van De Langen.

"Ik ben opgegroeid met dit programma. Als je jong en geadopteerd bent en op tv ziet dat mensen herenigd worden met hun biologische familie, dan gaat dat leven. Zelf fantaseerde ik er toen ik jong was al over hoe het zou zijn om op een dag mee te kunnen doen. Ik heb er nu een familie bijgekregen."

Spoorloos maakte tijdens de zoektocht van De Langen nog geen gebruik van de DNA-test. Sinds 2019 is dit een vast onderdeel. "Na alle verhalen heb ik wel even getwijfeld. Maar ik lijk ontzettend veel op mijn moeder en broertjes."

Ook hij betreurt het dat het programma stopt. "Veel mensen zullen nooit de antwoorden krijgen die zij zoeken en zullen niet meer met elkaar herenigd kunnen worden."

Te jong

Een woordvoerder van KRO-NCRV zegt dat er niet is nagedacht over een mogelijke doorstart of een andere insteek van het programma. "We willen recht doen aan het leed van de oud-deelnemers die verkeerd gekoppeld zijn. Het feit dat zij steeds weer geconfronteerd zouden worden met het programma is de reden dat we nu stoppen."

Er stonden nieuwe opnames gepland voor het voorjaar, maar die gaan niet door. KRO-NCRV helpt de mensen die zich hadden aangemeld nog wel met het vinden van een mogelijke match als ze dat willen.

Iris Kolthof is een van de kandidaten. Ze vertrekt over twee weken naar Brazilië om haar familie te ontmoeten. "Ik weet dat er een DNA-match is. Al tien jaar sta ik in contact met de redactie. Toen ik puber was, zeiden ze dat ik te jong was. Nu mag het eindelijk gebeuren.

"Als geadopteerde is het heel fijn om erkenning te krijgen en gelijkgestemden te zien op televisie. Maar dat het programma helemaal van tv moet verdwijnen vind ik oneerlijk. In 35 jaar tijd zijn er zoveel mensen wel geholpen. Natuurlijk vind ik het verhaal van de gedupeerden heel erg. Aan de andere kant vraag ik me af wat er gebeurt met de mensen die nog in zo'n proces zitten of dat overwegen. Van hen gaan we nu niets meer zien. Ik wil voor deze groep opstaan."

De paus heeft in zijn wekelijkse angelusgebed het ziekenhuispersoneel bedankt voor hun inspanningen. Hij schrijft dat hij het volste vertrouwen heeft in zijn behandeling. Net als vorige week las hij het gebed niet voor zoals gebruikelijk, maar publiceerde het Vaticaan de geschreven tekst.

"Mijn oprechte dank aan de dokters en verpleegkundigen van het ziekenhuis voor de aandacht die ze mij tonen en de toewijding waarmee ze hun werk onder de zieken doen", schrijft Franciscus. Over zijn eigen behandelingen zegt hij slechts "rust hoort er ook bij!"

Het is de eerste boodschap van Franciscus zelf sinds het Vaticaan gisteren bekendmaakte dat zijn toestand was verslechterd. Hoewel zijn woordvoerder zaterdagochtend nog zei dat de behandeling aansloeg en men voorzichtig positief was, kwam in de loop van de dag het bericht dat de paus acute ademhalingsproblemen had en nu in kritieke toestand verkeerde.

Eerder al geschreven

De 88-jarige Franciscus werd anderhalve week geleden opgenomen in het ziekenhuis met een dubbele longontsteking. Zijn artsen zeiden dat hij als een fragiele patiënt geldt, vanwege zijn hoge leeftijd en eerdere gezondheidsproblemen.

Zijn boodschap zelf zegt niet noodzakelijkerwijs iets over zijn huidige toestand, aangezien persbureau AFP op basis van bronnen meldt dat die al de afgelopen dagen is geschreven. In het bericht van 300 woorden gaat hij verder in de derde verjaardag van de oorlog in Oekraïne en bedankt hij diakens voor hun inzet in het Jubeljaar van de Rooms-Katholieke Kerk.

Vaticaanbronnen melden aan het Duitse persbureau DPA dat het ten opzichte van gisteren iets beter gaat, maar Franciscus nog wel extra zuurstof krijgt door een slang in zijn neus.

Dubbele longontsteking

Franciscus bedankte vandaag ook gelovigen voor de vele steunbetuigingen die hij heeft ontvangen. "Fijn dat jullie zo meeleven, bedankt voor de gebeden wereldwijd voor mij."

Hoe de paus er momenteel aan toe is, laat het Vaticaan vooralsnog in het midden. Sinds de mededeling dat zijn toestand achteruit was gegaan en hij zuurstof en een bloedtransfusie nodig had gehad, heeft zijn woordvoerder alleen vanmorgen vroeg willen zeggen dat Franciscus "een rustige nacht" heeft gehad.

Of de paus heeft ontbeten of het bed moet houden, zei hij niet. Daar gaf het Vaticaan in een eerdere update nog wel details over, maar nu bleef het bij een enkele zin.

Een automobilist uit Bergen op Zoom is vannacht voor de twintigste keer betrapt op het besturen van een auto zonder rijbewijs. Bovendien deed een speekseltest de politie vermoeden dat hij onder invloed van cocaïne was.

De 32-jarige man werd rond 02.00 uur gestopt op De Boulevard Noord vanwege een alcoholcontrole. Toen de politie hem vroeg om zijn rijbewijs, bleek hij dat niet te hebben.

Dat bleek al vaker te zijn gebeurd: de afgelopen 7 jaar is hij al negentien keer door de politie gesnapt bij het rijden zonder rijbewijs. Een politiewoordvoerder kan niet zeggen welke straf de man hier eerder voor heeft gekregen.

Auto in beslag

De alcoholcontrole bleek in orde, maar een speekseltest gaf aan dat de man mogelijk onder invloed van cocaïne reed. Hij is aangehouden en verhoord op het politiebureau.

Daarna is hij weer vrijgelaten, vertelt de woordvoerder. "Er wordt een proces-verbaal opgemaakt en dan is het aan het OM om de straf te bepalen."

De auto waarin de man reed, was niet van hem. De eigenaresse was vannacht de bijrijder, schrijft Omroep Brabant. Dat was de laatste keer dat de man werd aangehouden ook al het geval. Toen waarschuwde de politie de vrouw al voor de gevolgen als het nog eens zou gebeuren. De politie heeft de auto nu in beslag genomen.

Tienduizenden mensen in de Libanese hoofdstad Beiroet zijn bijeen gekomen in een voetbalstadion voor de uitvaart van Hezbollah-leider Hassan Nasrallah. Hij werd vorig jaar september gedood bij Israëlische bombardementen op zijn hoofdkwartier.

De ceremonie voor de begrafenis vindt plaats in het Camille Chamoun-stadion in Beiroet waar 55.000 mensen terechtkunnen. Hezbollah wil met de grote plechtigheid laten zien dat het nog steeds machtig is en veel steun geniet.

Aanhangers werden opgeroepen om massaal naar de herdenking te komen. Zij dragen onder meer foto's met Nasrallah bij zich en hebben vlaggen van Hezbollah om zich heen gedrapeerd. Ook droegen sommigen Palestijnse vlaggen .

Israëlische straaljagers

Kort voor het begin van de ceremonie werden boven Beiroet Israëlische straaljagers gesignaleerd. Die vlogen laag over de hoofdstad, meldt persbureau Reuters.

Uren voor het begin van de begrafenis viel Israël Zuid-Libanon aan met luchtaanvallen. Volgens het Israëlische leger werden de aanvallen uitgevoerd op een militaire opslagplaats van Hezbollah. Het is niet bekend of er doden en gewonden zijn gevallen bij de aanvallen.

Hassan Nasrallah was meer dan 30 jaar de leider van Hezbollah. Zijn dood was een grote klap voor de militante beweging. In korte tijd werden meerdere belangrijke leiders gedood waardoor Hezbollah verzwakt werd in de oorlog met Israël. Nasrallahs neef en beoogd opvolger Hashem Safieddine is een paar dagen later ook gedood bij een Israëlische luchtaanval in Beiroet.

Aanhangers van Hezbollah zijn naar het stadion gekomen om hun laatste eer te bewijzen aan Nasrallah:

Nasrallah en Safieddine werden tijdelijk op geheime locaties begraven. Begin deze maand kondigde Hezbollah aan dat het plannen had voor een officiële begrafenis voor de twee nu het een wapenstilstand heeft bereikt met Israël.

Nasrallah wordt in Beiroet herbegraven, het lichaam van zijn neef wordt begraven in zijn geboorteplaats in Zuid-Libanon.

Een hoge functionaris van Hezbollah zei eerder zo'n 800 genodigden te verwachten uit 65 landen, onder wie hoge afgevaardigden uit Iran, een belangrijke bondgenoot van Hezbollah. Ook de voorzitter van het Libanese parlement en afgevaardigden van de Libanese president en premier zijn aanwezig.

Vliegverkeer stilgelegd

In en buiten het stadion zijn schermen geplaatst om de herdenking te volgen. Ook zijn er strenge veiligheidsmaatregelen genomen. Zo zijn belangrijke wegen rond het stadion afgesloten.

De Libanese autoriteiten hebben daarnaast een droneverbod ingesteld voor de hoofdstad en voorsteden van Beiroet. Vluchten van en naar het Rafik Hariri-vliegveld zijn voor een paar uur stilgelegd.

Minister Veldkamp van Buitenlandse Zaken ziet "een heel ander Amerika" nu Donald Trump weer in het Witte Huis zit. Het eigenbelang staat voor de VS voorop en het land eist van bondgenoten dat ze zichzelf redden. En dat zal zo blijven, ook als er ooit weer een Democraat wordt gekozen, denkt de minister.

"Welkom in de nieuwe wereld. Het wordt nooit meer hetzelfde", zei Veldkamp vanmorgen in WNL op Zondag. De VS gedragen zich sinds de herverkiezing van Trump als "een traditionele, rauwe grootmacht", zei hij. "Trump heeft een andere taal. Daardoor raakt alles uit zijn verband, iedereen raakt verward. En die verwarring gebruikt hij om een deal te sluiten."

Veldkamp vindt dat met name Europese landen zich moeten aanpassen aan de nieuwe realiteit. "We kunnen ons niet gaan wentelen in ons eigen gelijk. We moeten onze waarden blijven beschermen, maar ook onze belangen niet uit het oog verliezen."

Europese landen moeten zich vooral beter gaan organiseren, vindt hij. En daarmee doelt hij niet in eerste instantie op de EU. "Die organisatie is niet gemaakt voor beslissingen over oorlog en vrede." Ook het Verenigd Koninkrijk en Noorwegen moeten erbij betrokken worden, vanwege de militaire, diplomatieke en financiële positie van die niet-EU-landen.

Blik op China

Trump richt ondertussen zijn blik vooral op Azië en China, en ziet die regio als zijn grote tegenstander. Veldkamp begrijpt dat. "De militaire opbouw van China is waanzinnig. Ze krijgen er iedere week twee kernkoppen bij."

De president trekt zijn handen ook steeds meer af van Oekraïne en lijkt goede vrienden met de Russische president Poetin. De Europese landen moeten daarom nog veel meer investeren in defensie, meent Veldkamp.

Als er een bestand komt tussen Rusland en Oekraïne, dan moet er daarna een regeling getroffen worden voor een "duurzame vrede". Voorkomen moet worden dat Rusland over een paar jaar opnieuw de wapens oppakt.

Geen vredesmacht, maar afschrikkingsmacht

Daarom benadrukt Veldkamp dat er geen "vredesmacht met blauwhelmen" naar Oekraïne gestuurd moet worden. "Het moet een hele stevige afschrikkingsmacht worden."

Volgens de minister kijkt Trump voor het verzekeren van die afschrikking vooral naar Europa. Veldkamp vindt dat de Europese NAVO-landen en Canada het voortouw moeten nemen, maar dat de troepenmacht zo stevig moet zijn dat ook de VS een aandeel zal moeten leveren. Al is het maar vanwege de geavanceerde wapensystemen die de Amerikanen hebben.

Premier Schoof zei eerder dat ons land "welwillend" staat tegenover deelname aan zo'n troepenmacht, maar partijleider Wilders van de grootste regeringspartij zei meteen daarop dat de PVV het sturen van Nederlandse militairen niet zal steunen.

Het leger van Israël houdt drie vluchtelingenkampen op de Westelijke Jordaanoever zeker de rest van het jaar bezet. De 40.000 Palestijnse inwoners van de ontruimde kampen Tulkarem, Jenin en Nur Shams mogen voorlopig niet terugkeren naar huis.

De Israëlische minister van Defensie Katz heeft dat bekendgemaakt in een verklaring. De drie plaatsen staan bekend als bolwerk van verzet tegen Israël. Het gaat op papier om vluchtelingenkampen, maar ze zijn in ruim zeventig jaar uitgegroeid tot steden. Katz beschrijft het gebied als "broeinest voor terroristen".

"Ik heb het leger opgedragen zich op te maken voor langdurig verblijf in deze kampen", citeren Israëlische media uit de verklaring. Het is onduidelijk waar de tienduizenden inwoners van de kampen de komende periode kunnen wonen. Volgens VN-hulporganisatie UNRWA zijn burgers onder dwang weggestuurd.

Tanks naar de Westoever

Het leger breidt het offensief in en rondom Jenin fors uit. In een verklaring op X meldt de legertop dat er een tankbataljon wordt ingezet. Het is niet duidelijk om hoeveel pantservoertuigen het precies gaat. Volgens krant The Times of Israël is het de eerste keer in ruim 20 jaar tijd dat het leger tanks stuurt naar de Westoever.

Met name in en rondom Jenin wordt zwaar gevochten tussen Palestijnse militanten en Israëlische militairen. Israël wijst naar Iran als leverancier van wapens aan de militanten in het noorden van de Westoever.

Volgens het aan de Palestijnse Autoriteit gelieerde persbureau Wafa is het huidige Israëlische offensief in Jenin al 34 dagen gaande. Daarbij zouden 27 Palestijnen zijn gedood. In deze cijfers wordt geen onderscheid gemaakt tussen burgers of militanten.

Huizen vernietigd

Met bulldozers zijn naar schatting vele tientallen huizen en wegen in Jenin vernietigd. Israël heeft als beleid om huizen van veronderstelde terroristen te slopen. Ook heeft het leger huizen bezet, schrijft Wafa, die voortaan dienen als commandopost. Ruim 160 mensen zouden zijn opgepakt in Jenin. Israël zegt dat bij invallen mensen worden opgepakt die bijvoorbeeld aanslagen wilde plegen.

Israël veroverde de Westelijke Jordaanoever, inclusief Oost-Jeruzalem, in 1967, tegelijk met de Gazastrook. Sindsdien houdt Israël de Westoever bezet. In delen ervan hebben Palestijnen een vorm van zelfbestuur.

Op de Westelijke Jordaanoever wonen zo'n drie miljoen Palestijnen. Daarnaast wonen er intussen ruim 600.000 Israëlische kolonisten. Volgens internationaal recht zijn de nederzettingen waarin zij wonen illegaal.

Twee politiemensen zijn vannacht gewond geraakt bij de aanhouding van een 17-jarige meisje dat slingerend door Houten reed. Ze reed zonder rijbewijs en was onder invloed van alcohol en drugs.

De agenten zagen rond 02.30 uur de auto rijden met opvallend rijgedrag. De politiemensen probeerden de auto te achtervolgen, maar omdat de 17-jarige zo hard reed door de Utrechtse gemeente raakten ze haar kwijt.

Niet veel later vonden ze de auto in een woonwijk. Toen de politiemensen het meisje wilden benaderen, reed ze tegen geparkeerde auto's en de politieauto aan. Hierbij raakten de agenten gewond.

De politie doet onderzoek naar het incident. De bestuurster is aangehouden.