NOS Nieuws - Algemeen

Flinke toename gebruik van AI door bedrijfsleven

2 months ago

Het aantal bedrijven dat kunstmatige intelligentie (AI) inzet is vorig jaar flink gegroeid. Bijna een kwart van de bedrijven (22,7 procent) gebruikte in 2024 een vorm van kunstmatige intelligentie, blijkt uit onderzoek van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). In de drie jaar daarvoor schommelde dat aantal rond de 14 procent.

Een jaar geleden begon ook bloemenkweker Deliflor met twee nieuwe AI-toepassingen, zegt manager Aike Post. "We gebruiken AI om te voorspellen wat voor nakomelingen onze chrysanten krijgen. Daarmee kunnen we onze rassen verbeteren, zodat ze bijvoorbeeld langer houdbaar zijn of beter tegen ziekten kunnen."

De bloemenkweker gebruikt AI ook om de rassen te beoordelen. "Een computer kan de takken bekijken en bijvoorbeeld meten hoe goed ze groeien, hoeveel bloemen erop zitten. Dat was voorheen allemaal handwerk. De computer kan dat veel preciezer en sneller meten."

Kantoorwerk

Ook op kantoren wordt kunstmatige intelligentie veel gebruikt. De meest gebruikte vorm van AI is software die teksten analyseert. Het aantal bedrijven dat hiervan gebruikmaakt, was in 2024 2,5 keer zo groot als het jaar daarvoor.

Als je e-mails en documenten met AI kunt doorzoeken, kunnen mensen veel sneller werken, zegt Casper Rutjes van adviesbureau ADC. Hij adviseert bedrijven hoe die kunstmatige intelligentie in hun werk kunnen inzetten.

"De productiviteit van mensen gaat omhoog", zegt hij. "In plaats van dat je zelf steekwoorden invult om te vinden wat je zoekt, vraag je een AI-tool gewoon welke informatie je wil weten. Dan krijg je antwoord op de vraag, in plaats van dat je zelf moet gaan zoeken."

Het risico daarbij is wel dat een AI-tool een fout antwoord kan geven. "Als je in een zoekmachine iets opzoekt, moet je ook controleren of die informatie klopt. Je kunt er dus niet blind op vertrouwen."

Gesprekken met klanten samenvatten

Ook het door AI laten uitschrijven van gesprekken neemt toe, ziet het CBS. Daar maken de medewerkers die klantvragen beantwoorden bij verzekeraar a.s.r. bijvoorbeeld gebruik van, zegt woordvoerder Nienke Abid.

"De ene klant belt met een vraag over zijn zorgverzekering, de ander wil een schadeclaim indienen. Het gesprek wordt omgezet in tekst en de AI-tool maakt een samenvatting. Dat gaat veel sneller dan een mens kan doen, waardoor de medewerkers meer tijd hebben om klanten te woord te staan."

Grotere bedrijven gebruiken vaker AI

Het CBS ziet dat grotere bedrijven vaker AI gebruiken dan kleine ondernemingen. Ongeveer 18 procent van de bedrijven met 10 tot 19 medewerkers gebruikt AI. Bij bedrijven met meer dan 500 personeelsleden is dat bijna 60 procent.

"Het is uitdagender voor kleine bedrijven om met AI aan de slag te gaan", zegt Rogier van Nieuwenhuizen van adviesbureau Rewire. "Kleine bedrijven weten niet hoe ze daarmee moeten beginnen. Zij maken daardoor sneller gebruik van standaard software."

"Grote bedrijven kijken vaak jaren vooruit, terwijl kleine bedrijven minder snel het geld hebben om grote stappen te maken. Kleine bedrijven missen de schaalvoordelen, terwijl bij grote bedrijven de investering veel sneller wat kan opleveren."

Toch verwacht hij dat ook kleine bedrijven in de komende jaren meer toegang krijgen tot kunstmatige intelligentie die bijvoorbeeld documenten doorzoeken. "De kansen zijn net zo groot voor kleine bedrijven als grote bedrijven."

Wekdienst 27/2: Britse premier bezoekt Trump • Presentatie uitgelekt lied Claude

2 months ago

Goedemorgen! De Britse premier Keith Starmer bezoekt het Witte Huis, het zal vermoedelijk gaan over invoerheffingen en Gaza. En Claude presenteert het nummer waarmee hij zal meedoen aan het Eurovisie Songfestival.

Eerst het weer: er valt vaak een bui en soms kan het hagelen of onweren. Als de zon zich een tijdje laat zien, wordt wordt het 8 graden. Vooral aan de kust gaat het harder waaien. Vanaf vrijdag wordt het droger en zonniger. Overdag is het 10 graden, maar 's nachts kan het vriezen.

Ga je vandaag op pad? Dit is het overzicht van de files en wegwerkzaamheden en de situatie op het spoor.

Wat kan je vandaag verwachten? Wat heb je gemist?

Het aantal huurwoningen van particuliere verhuurders is in een jaar tijd fors gedaald, blijkt uit cijfers van het Kadaster over het laatste kwartaal van 2024. In totaal werden 18.000 van die huizen verkocht. Door nieuwe wet- en regelgeving is het verhuren minder aantrekkelijk voor particulieren.

Ook commerciële verhuurders verkochten meer huurwoningen aan mensen die er zelf in gingen wonen, maar tegelijkertijd bouwen ze ook veel nieuwe huurwoningen. En daardoor nam het aantal huurwoningen van die verhuurders juist toe, met 15.000.

Vooral mensen die voor het eerst een huis willen kopen profiteerden van de verkoop van huurwoningen. 65 procent ging naar starters, voor gemiddeld nog geen 3,5 ton.

Ander nieuws uit de nacht: En dan nog even dit:

"We hebben gejuicht, gedanst..." De spelers van Go Ahead Eagles konden hun geluk niet op na de historische bekerstunt tegen PSV. Voor het eerst in 60 jaar hebben de Deventenaren de finale van de KNVB-beker bereikt. De nummer zeven van de eredivisie versloeg landskampioen PSV in Eindhoven.

De keeper van de ploeg uit Deventer, De Busser, kon het gisteravond "nog niet bevatten". "Het is te gek voor woorden eigenlijk", zei hij:

Fijne dag!

Transgender militairen VS moeten op korte termijn uit dienst

2 months ago

Amerikaanse transgender militairen moeten van het Pentagon op korte termijn uit dienst treden. Dat blijkt uit een memo van het Amerikaanse ministerie van Defensie. Het memo werd openbaar gemaakt als onderdeel van een rechtszaak waarin een decreet van president Trump wordt aangevochten.

In het memo staat dat het Pentagon binnen dertig dagen een manier moet bedenken om transgender militairen te herkennen. Nog eens dertig dagen later moet de krijgsmacht beginnen met hun ontslagprocedure.

"Militairen die een actuele diagnose of voorgeschiedenis hebben van genderdysforie of symptomen vertonen die overeenkomen met genderdysforie, komen in aanmerking voor verwijdering uit militaire dienst", staat in het memo. Mensen met genderdysforie zijn zeer ongelukkig of ontevreden met het geslacht waarmee ze zijn geboren en opgegroeid.

'Uit de wet wissen'

President Trump tekende hier vorige maand een decreet over. Toen ging het nog om een verbod op het toelaten van transgender militairen, niet om het ontslag van hen die al voor het leger werkten. Volgens Trump handelen transgender militairen in strijd met de verplichting voor militairen om eerbaar, waarachtig en gedisciplineerd te leven.

Burgerrechtenorganisatie ACLU vond het decreet discriminerend. "Trump wil het bestaan van transgender personen uit de wet wissen", stelt de ACLU.

Duizenden

Het Amerikaanse leger heeft 1,3 miljoen mensen in actieve dienst. De schatting over het aantal transgender personen loopt uiteen van enkele duizenden tot zo'n 15.000.

Het ministerie van Defensie kan een uitzondering maken voor transgender medewerkers die van groot belang zijn voor de oorlogsvoering.

Tijdens Trumps eerste ambtsperiode (2017-2021) keerde hij zich ook al tegen transgender personen in het leger. Zij die al militair waren, mochten blijven. President Biden hief het verbod in zijn eerste weken als president weer op.

Particuliere investeerders verkochten vorig jaar 18.000 huurwoningen

2 months ago

In een jaar tijd is het aantal huurwoningen van verhuurders met winstoogmerk met duizenden gedaald. Dat blijkt uit cijfers van het Kadaster over het laatste kwartaal van 2024. Het gaat bij deze cijfers niet om woningen van corporaties.

Vooral particuliere verhuurders verkochten woningen. Die klagen al een tijd dat een woning verhuren niet genoeg rendement meer oplevert. Dat komt vooral door een verhoogde vermogensbelasting en de Wet betaalbare huur.

Door die wet gelden er voor veel woningen nu maximumhuren, terwijl daarvoor de verhuurder zelf het huurbedrag kon bepalen. In totaal daalde het aantal huurwoningen van particuliere investeerders in een jaar tijd met 18.000.

Hierbij gaat het wel om particulieren die drie of meer woningen bezitten, want die beschouwt het Kadaster als investeerders. Het Kadaster ziet daarnaast dat particulieren met een tweede woning die ook vaker verkopen aan mensen die er zelf in gaan wonen.

Daarbij weet het Kadaster niet of die tweede woning wel een huurwoning was. Het kan ook een woning voor studerende kinderen zijn of bijvoorbeeld een tweede woonhuis (pied-à-terre).

Maar uit eerder onderzoek blijkt dat grofweg 70 procent van alle tweede woningen verhuurd wordt. Op basis daarvan kom je met een grove schatting uit op rond de 2500 minder tweede woningen die verhuurd worden.

Correctie op het verleden

Ook commerciële verhuurders verkochten meer huurwoningen aan mensen die er zelf in gingen wonen, maar tegelijkertijd bouwen ze ook veel nieuwe huurwoningen. En daardoor nam het aantal huurwoningen van die verhuurders juist toe, met 15.000.

Zij hebben geen last van de verhoogde vermogensbelasting, omdat die niet voor hen geldt. En eerder gaven veel van hen al aan best met de nieuwe maximumhuren te kunnen leven.

Rond de 20.500 minder huurwoningen van particuliere verhuurders dus in een jaar tijd en juist 15.000 meer huurwoningen van commerciële verhuurders. Al met al verdwenen er in een jaar dus rond 5500 commerciële huurwoningen in Nederland.

"Je ziet wel duidelijk een toename van de verkoop", zegt Lianne Hans, onderzoeker bij het Kadaster. "En verhuurders kopen ook bijna geen koopwoningen meer op. Dat is in zekere zin ook een 'correctie' op het verleden, toen investeerders juist veel koopwoningen kochten om te verhuren."

Vaak in grote steden

"En als je naar de woningvoorraad als geheel kijkt, dan valt de afname van huurwoningen mee", vervolgt Hans. In een jaar daalde het marktaandeel van investeerders van 9,4 naar 9,2 procent van de woningvoorraad. Daarbij zijn de tweede woningen van particulieren niet meegerekend, omdat daarvan dus onduidelijk is of het om huurwoningen gaat.

"Ik kan me wel voorstellen dat er plekken zijn waar de verkopen impact hebben. Bijvoorbeeld in het centrum van grote steden, daar worden relatief veel huurwoningen verkocht", aldus Hans.

Duidelijkheid

Woonminister Mona Keijzer noemt de cijfers in een reactie zorgelijk. "In tijden van woningnood moet het aanbod van betaalbare huurwoningen groeien. Ik wil voorkomen dat deze trend doorzet en er te weinig aanbod komt in de betaalbare huur."

Daarom onderzoekt ze nu mogelijkheden "om particuliere verhuurders meer flexibiliteit te bieden". "Betaalbaar verhuren moet rendabel zijn voor particuliere verhuurders." Eind maart stuurt ze een brief hierover naar de Tweede Kamer.

Vastgoed Belang, de belangenbehartiger van vooral particuliere verhuurders, wil dat ze de wet aanpast. Grote commerciële verhuurders gaven eerder dus al aan daar geen grote problemen te hebben. En in het FD zeiden ze deze week dat Keijzer niet aan de wet moet morrelen, zodat er duidelijkheid is voor de langere termijn. Ze vinden dat die nodig is om te blijven investeren in de bouw van huurwoningen.

Starters profiteren

Vooral mensen die voor het eerst een huis willen kopen profiteerden van de verkoop van huurwoningen, want het zijn meestal wat kleinere en dus betaalbaardere woningen, vaak appartementen.

Van de verkochte huurwoningen ging afgelopen kwartaal 65 procent naar deze starters op de woningmarkt. Die betaalden gemiddeld 344.000 euro. Dat is fors minder dan de gemiddelde verkoopprijs van alle woningen, die was namelijk 460.000 euro.

Commerciële maanlander gelanceerd om grondstoffen en water te vinden

2 months ago

Het Amerikaanse bedrijf Intuitive Machines heeft opnieuw een maanlander gelanceerd. Een ruimtevaartuig van het bedrijf landde vorig jaar al op de maan, waarmee het de eerste commerciële landing in de geschiedenis van de ruimtevaart volbracht.

De maanlander werd gelanceerd met behulp van een Falcon 9-draagraket van SpaceX, het ruimtevaartbedrijf van Elon Musk. Dat gebeurde vanaf het Kennedy Space Center van ruimteorganisatie NASA in de Amerikaanse staat Florida. De zespotige lander zal ongeveer een week onderweg zijn naar de maan.

De lancering verliep succesvol:

Het vaartuig, met de naam Athena, moet grondstoffen en water vinden op de maan. Om dat te realiseren is de maanlander uitgerust met onder meer een boor die tot een meter onder het oppervlak kan doordringen.

In februari 2024 slaagde het bedrijf er al in om op de maan te landen. Dat was de eerste Amerikaanse maanlanding sinds 1972. Dat ruimtevaartuig viel toen bij de landing om.

Marokko vraagt burgers geen schapen te slachten met Offerfeest wegens droogte

2 months ago

De Marokkaanse koning Mohammed heeft burgers gevraagd om dit jaar af te zien van het slachten van schapen tijdens het Eid al-Adha, ook wel het Offerfeest genoemd. Het land kampt al jaren met droogte, waardoor de nationale veestapel flink is gekrompen.

Met Eid al-Adha wordt herdacht dat de profeet Ibrahim (Abraham) bereid was zijn zoon te offeren. Daarbij worden geiten of schapen geslacht. Het vlees wordt in drieën gedeeld: een deel voor de familie, een deel voor de buren en een deel voor de armen.

Dat zou dit jaar echter onverstandig zijn, stelt de Marokkaanse koning. "Het uitvoeren van het ritueel onder deze moeilijke omstandigheden zal aanzienlijke schade toebrengen aan grote delen van ons volk, vooral aan degenen met een beperkt inkomen." Andere rituelen die bij het Offerfeest horen, zoals gebedsbijeenkomsten en familiebezoeken, kunnen wat de koning betreft wel doorgaan.

Het land kampt al zes jaar officieel met droogte, met grote gevolgen voor de landbouwsector. Doordat grasland verdort, is er te weinig voedsel voor grazend vee. De rund- en schapenpopulatie in Marokko is in 2025 met 38 procent afgenomen ten opzichte van de laatste telling negen jaar geleden.

Schapen uit Australië

Doordat de vleesproductie is afgenomen, zijn de prijzen op de lokale markt flink gestegen. Het land heeft recentelijk een overeenkomst ondertekend om tot 100.000 schapen uit Australië te importeren.

Het is niet voor het eerst dat Marokko het Offerfeest inperkt vanwege droogte. In 1981 en 1996 gebeurde dat ook.

FBI: Noord-Korea zit achter diefstal van 1,5 miljard dollar aan crypto

2 months ago

Volgens de FBI zit Noord-Korea achter de hack bij de populaire cryptobeurs ByBit, waarbij 1,5 miljard dollar aan digitaal geld werd gestolen. Het gaat om de grootste diefstal ooit in de crypto-industrie, schreef financieel persbureau Bloomberg toen op gezag van analisten.

Hoe de Amerikaanse recherchedienst tot die conclusie is gekomen, is niet bekendgemaakt. Een blockchain-onderzoeker met de naam ZachXBT stelde eerder al dat hij had vastgesteld dat een Noord-Koreaans hackerscollectief achter de aanval zit. Elliptic, een bedrijf dat zich bezighoudt met criminaliteit in de cryptowereld, kwam tot dezelfde conclusie.

De FBI deed een boekje open over de handelwijze van de cybercriminelen. Deze vorm van cybercriminaliteit wordt door de recherchedienst aangeduid met de term "TraderTraitor".

"TraderTraitor-actoren handelen snel en hebben een deel van de gestolen activa omgezet in bitcoin en andere virtuele activa die verspreid zijn over duizenden adressen op meerdere blockchains", meldt de FBI. Volgens de recherchedienst zal het geld nu verder worden witgewassen.

Ethereum

De topman van ByBit, Ben Zhou, meldde vrijdag dat hackers hadden ingebroken in een wallet van zijn bedrijf, een soort kluis met cryptomunten. Het ging om ether-munten, een populaire valuta in de cryptosector.

Zhou meldde al snel dat ByBit alle verliezen zou dekken, ook als de gestolen tegoeden niet worden teruggehaald. De andere wallets van zijn platform zijn volgens hem bovendien allemaal veilig.

Bybit werd opgericht in 2018 en is sindsdien uitgegroeid tot een van de grootste cryptobeurzen ter wereld. Dagelijks wordt er op het platform voor meer dan 36 miljard dollar gehandeld in crypto.

Het platform uit Dubai vertegenwoordigde voor de hack ongeveer 16,2 miljard dollar op de beurs, blijkt uit cijfers van cryptoplatform CoinMarketCap. Ongeveer 9 procent daarvan werd dus gestolen.

Hamas draagt lichamen gijzelaars over, honderden Palestijnse gevangenen vrij

2 months ago

Hamas heeft de lichamen van vier omgekomen gijzelaars overgedragen aan het Rode Kruis. In ruil daarvoor heeft Israël meer dan 600 Palestijnse gevangenen vrijgelaten. Rond middernacht arriveerde de eerste bus van het Rode Kruis met daarin Palestijnse gevangenen in Ramallah op de bezette Westelijke Jordaanoever.

De Palestijnse gevangenen hadden volgens het akkoord afgelopen zaterdag al vrij moeten komen, in ruil voor de Israëlische gijzelaars die Hamas eerder die dag had vrijgelaten. Afgelopen weekend besloot de Israëlische premier Netanyahu dat toch niet te doen.

Zo kwam de bus aan in Ramallah:

Dat deed hij naar eigen zeggen uit onvrede over de "vernederende ceremonies" bij het overdragen van gijzelaars door Hamas. De terroristische organisatie presenteerde Israëlische gijzelaars voor ze worden vrijgelaten steeds op een podium.

Gisteren hebben beide partijen bevestigd dat dit niet meer zou gebeuren. De lichamen van de gijzelaars werden even voor middernacht overgedragen zonder podium of publiek.

DNA-tests

Het Rode Kruis heeft de lichamen overgedragen aan Israël. Het gaat om de lichamen van Itzhak Elgarat, Tsachi Idan, Ohad Yahalomi, and Shlomo Mantzur. Dat bevestigt zowel een Israëlische groep die de families van gijzelaars vertegenwoordigt als de Israëlische president Herzog.

De vier Israëliërs werden op 7 oktober 2023 gegijzeld door Hamas en kwamen om het leven in de Gazastrook. In Israël werden DNA-tests uitgevoerd, om te bevestigen dat het inderdaad gaat om de lichamen van de omgekomen gijzelaars.

Herzog noemt het een "pijnlijk moment", maar zegt ook dat er troost schuilt in het feit dat de vier in Israël begraven zullen worden. Op X plaatste de president een foto van hen.

In coma

De bus met Palestijnse gevangenen werd in Ramallah onthaald door een uitbundige menigte. Hoe het met hen gaat, is onduidelijk. Eerder vrijgelaten gevangenen waren er vaak slecht aan toe.

Een van de vrijgelaten Palestijnen is Kazem Zawahra, die al maanden in coma ligt. De Palestijnse Rode Halve Maan meldt dat ze Zawahra hebben opgevangen. De man zal worden overgebracht naar een ziekenhuis in de stad Beit Jala op de bezette Westelijke Jordaanoever.

Daarna werden er ook bussen met Palestijnse gevangenen naar Gaza en Egypte gebracht. In het laatste geval zou het gaan om 97 Palestijnen die van Israël niet meer in de Palestijnse gebieden mogen zijn.

Over Gaza schrijft Al Jazeera dat een aantal vrijgelaten Palestijnen per ambulance naar een ziekenhuis in Khan Younis werden gebracht. Volgens het Rode Kruis is dat omdat ze in slechte gezondheid verkeren. Om hoeveel mensen het gaat, is onduidelijk.

Tweede fase

De honderden Palestijnse gevangenen die eigenlijk zaterdag vrij zouden komen, waren onderdeel van de laatste gevangenenruil van de eerste fase van het staakt-het-vuren. In totaal heeft Hamas nu 33 gijzelaars overgedragen, van wie 8 niet meer in leven waren. Israël heeft bijna 2000 Palestijnse gevangenen laten gaan.

Over een paar dagen loopt de eerste fase van het bestand tussen Israël en Hamas af. Afgesproken was dat in de eerste fase ook de details over de tweede fase uitgewerkt zouden worden. Maar die onderhandelingen zijn tot op heden nog niet begonnen.

Levenslang voor terroristische aanslag Notre-Dame in Nice

2 months ago

Een 25-jarige man uit Tunesië heeft een levenslange gevangenisstraf gekregen voor de mesaanval in de basiliek Notre-Dame in Nice. Bij de aanslag in 2020 werden drie kerkgangers doodgestoken en raakten zeven mensen zwaargewond.

De dader, Brahim Aouissaoui, zei tijdens het proces dat hij zich niets meer herinnerde van wat er die dag is gebeurd, maar bekende wel dat hij de dader is. Volgens hem waren de moorden "gerechtvaardigd" en golden ze als wraak voor "het Westen" dat "onschuldige moslims doodt".

De drie slachtoffers van de aanslag werden op brute wijze om het leven gebracht. Een van de officieren van justitie zei dat de verdachte handelde vanuit een extremistisch motief. President Macron sprak destijds van een islamitische terreuraanslag.

'Land van ongelovigen'

De Tunesiër arriveerde een maand voor de aanslag als migrant op het Italiaanse eiland Lampedusa. Daarna reisde hij door naar Frankrijk. Volgens de officier van justitie zijn er "veel aanwijzingen" dat hij al van plan was een aanslag te plegen in Frankrijk, toen hij uit Tunesië vertrok.

Zo noemde Aouissaoui Frankrijk "een land van misbaksels en honden". Ook vond de politie een audiobestand waarin hij Frankrijk omschreef als "land van ongelovigen".

Cartoons van Mohammed

De aanval in Nice kwam dertien dagen na de onthoofding van de Franse leraar Samuel Paty in de buurt van Parijs. Een moslimextremist doodde de leraar omdat hij cartoons van de profeet Mohammed had getoond in een les. In de nasleep van de aanslag nam de Franse regering maatregelen tegen islamitische scholen en verenigingen.

De burgemeester van Nice zei na de aanslag dat de stad opnieuw slachtoffer was van "islamofascisme". Vier jaar eerder, in 2016, kwamen in de Zuid-Franse kustplaats 86 mensen om het leven bij een aanslag met een vrachtwagen op de boulevard.

Vergoeding voor artiesten op FunX acht keer zo hoog, per direct

2 months ago

De vergoeding voor muziekmakers die bij radiozender FunX worden gedraaid, wordt 8 keer hoger dan voorheen. Volgens de vorige regeling kregen auteurs 0,0003 euro per gedraaide seconde van een nummer, dat wordt nu 0,0025 euro (oftewel een kwart cent per seconde).

Auteursrechtenorganisatie BumaStemra heeft daarover afspraken gemaakt met de NPO, waar FunX onder valt. Zenderbaas Chanelva Rier ziet het als een stap in de goede richting. "Het is erkenning van FunX als volwaardige zender."

Volgens Rier wordt er door Funx-artiesten al jaren gepleit voor een betere verdeling. "Goed om te zien dat er nu concreet iets verandert." FunX is een urban muziekplatform voor de "jonge stadse generatie". De zender besteedt aandacht aan actualiteiten, showbizz en maatschappelijke problemen.

Bestuurslid van de radiozender John Olivieira-Siere maakte het nieuws bekend op LinkedIn. De auteursrechtenvergoeding voor een nummer van drie minuten wordt vanaf nu ongeveer 45 cent, voorheen was dit 5,4 cent. De precieze berekening kan nog afwijken. Wel is het duidelijk dat de nieuwe regeling veel hoger uitvalt.

'Onrechtvaardig'

Olivieira-Siere trok meer dan een jaar geleden Aafke Romeijn aan haar mouw met de vraag of er iets aan de vergoeding kon worden gedaan. Zij is bestuurslid bij belangenvereniging BAM Popauteurs, die het verzoek neerlegde bij BumaStemra, de beheersorganisatie voor componisten en tekstschrijvers.

Een andere organisatie, SENA, regelt de vergoedingen voor uitvoerende muzikanten. Tijdens de besprekingen werd al snel de conclusie getrokken dat de oude regeling voor FunX achterhaald was. "Als iets onrechtvaardig is, bespreken we dat binnen de commissie", zegt Romeijn tegen de NOS.

De oude regeling dateerde uit 2012, daarvoor kregen FunX-artiesten helemaal geen vergoeding als hun nummer werd afgespeeld op de radiozender. "Tien jaar is in de muziekwereld een hele lange tijd", aldus Romeijn.

In 2012 was FunX nog een kleine subzender van de NPO, die een relatief kleine doelgroep bereikte, legt ze uit. "De zender was maar in een paar steden in de ether en had dus niet de status van een NPO Radio 2 of NPO 3FM."

Grote speler

Maar dat is inmiddels enorm veranderd. "FunX is nu een van de grootste online radiozenders en eigenlijk ook in de ether een grote speler." De nieuwe vergoeding is dan ook vergelijkbaar met andere regionale zenders. De vergoedingen zijn onder andere gebaseerd op het bereik van de radiozenders.

Het gaat om een tussentijdse regeling. Dat komt volgens Romeijn doordat onderhandelingen tussen de NPO en BumaStemra lang duren. "De NPO is een groot apparaat." Ook voor de tussentijdse oplossing hebben belanghebbenden ruim een jaar om tafel gezeten, vertelt Romeijn.

Jurre Bosman, directeur audio van de NPO, vult aan dat de NPO geen directe invloed heeft op de verdeling. "Het is aan BumaStemra om de vergoeding die wij als publieke omroep betalen op de juiste manier te verdelen onder hun leden, de makers van die muziek."

BumaStemra zegt blij te zijn met de tussenstap en kijkt met plezier terug op de samenwerking met alle betrokken partijen. "We hebben veel waardering voor de belangrijke rol die FunX al jaren speelt voor muziektalent in Nederland." De organisatie ziet uit naar de volgende stappen van de radiozender.

Volgens zenderbaas Rier blijft het platform bouwen. "FunX is dé plek waar de muziek en verhalen van een nieuwe generatie samenkomen. Wij geven ruimte aan artiesten die elders misschien minder snel gedraaid worden."

Maar het zijn volgens haar wel nummers die het geluid van een grote groep jongeren vertegenwoordigen. "We zijn een gemeenschap die de diversiteit van Nederland weerspiegelt."

De tussenregeling geldt met terugwerkende kracht vanaf 1 januari 2025. Muziekmakers zullen bij de eerstvolgende kwartaalbetaling een vergoeding krijgen volgens de nieuwe tarieven.

Fietsers op Oosterscheldekering herhaaldelijk bekogeld met eieren

2 months ago

Fietsers op de Oosterscheldekering in Zeeland worden regelmatig vanuit een auto bekogeld met eieren. Dat meldt Omroep Zeeland. De omroep sprak met fietsers die meerdere keren het doelwit waren en soms zelfs verwondingen opliepen.

Een van hen is Marco Arkesteyn uit Burgh-Haamstede. Hij fietst vaak over de stormvloedkering en is al meerdere keren geraakt. De afgelopen weken bleef het rustig, maar recent kreeg hij een ei in zijn gezicht.

Volgens Arkesteyn heeft de eiergooier het specifiek gemunt op fietsers. Hij zegt dat hij twintig mensen heeft gesproken die ook doelwit zijn geworden. "Dus je zou kunnen zeggen dat degene die het doet dit met opzet doet."

In eerste instantie dacht hij dat het om kattenkwaad ging. "Maar die persoon moet ouder zijn dan achttien jaar, dus dan zou je wel wat verstand moeten hebben", zegt hij tegen de regionale omroep.

Bij de laatste bekogeling raakte Arkesteyn gewond aan zijn hoofd en arm. Inmiddels gaat het weer goed met hem. Hij heeft aangifte gedaan en hoopt zelf te achterhalen wie de eiergooier is. "Dit moet stoppen, het is niet normaal."

Van zijn zoon heeft hij een camera gekregen die hij op zijn helm heeft gemonteerd. Hiermee hoopt hij de eiergooier op beeld te krijgen. Die beelden wil hij aan de politie geven.

Van de zotte

Frans Wobben uit Serooskerke fietst ook regelmatig over de kering en is inmiddels twee keer bekogeld met een rauw ei: "Het voelt als een steen die uit elkaar spat. Soms ben ik geneigd om tegen het verkeer in te gaan fietsen, want dat is veiliger dan over de parallelweg waar onschuldige fietsers doelwit worden. Het is echt van de zotte."

De Zeeuwse politie is op de hoogte van de bekogeling van fietsers op de Oosterscheldekering. Of dit het werk is van één persoon en hoe vaak er aangifte is gedaan, kan een woordvoerder nog niet zeggen.

Inspectie: omstandigheden asielopvang nog steeds vol onaanvaardbare risico's

2 months ago

"Onnodig schrijnende situaties", "marginale verblijfsomstandigheden" en "onaanvaardbare risico's". Er is nog steeds nauwelijks iets verbeterd voor kwetsbare mensen die in de asielopvang verblijven, concludeert de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ).

Het risico op blijvende gezondheidsschade vereist nu verbetering voor de meest kwetsbare asielzoekers, luidt de titel van het rapport. Vorig jaar bezocht de IGJ 40 asielzoekerscentra en andere (nood)opvanglocaties.

Hoewel de inspectie zag dat een paar dingen beter gaan ten opzichte van het jaar ervoor, staat het rapport vol met bevindingen die al jaren bekend zijn, maar waarbij "nog steeds geen zicht op verbetering" is.

Kinderen, mensen met een chronische (psychische) ziekte en zwangeren lijden het meest onder de omstandigheden in asielzoekerscentra. Vooral het voortdurend verplaatsen van mensen tussen verschillende opvanglocaties leidt ertoe dat hun problemen verergeren of ontsporen.

Steeds wisselende adressen

Door de vele verhuizingen hebben kinderen geen stabiele en veilige omgeving om in op te groeien. Veel noodopvang is inmiddels structureel geworden, maar is nog ingericht voor kortdurend verblijf.

Er is vaak weinig privacy, kinderen moeten zich steeds aanpassen aan een nieuwe omgeving en een nieuwe school. De inspectie geeft aan dat een goede groei en ontwikkeling van asielkinderen naar volwassenheid in gevaar is en vindt de situatie in de noodopvang onaanvaardbaar.

Ook voor mensen die zorg nodig hebben zijn de steeds wisselende adressen problematisch. Wie moet verhuizen naar een andere regio komt daar weer onderaan de wachtlijst terecht, als ze al zorg krijgen wordt dat weer onderbroken.

Lichtpuntjes

De Inspectie zag een paar lichtpuntjes ten opzichte van 2023. Zo krijgen nu bijna alle asielzoekers na aankomst een medische intake. Kinderen en jongeren zijn in beeld bij de GGD, bijvoorbeeld voor vaccinaties.

Ook vindt de inspectie dat er in de meeste centra voldoende aandacht is voor hygiëne, ondanks het feit dat de gebouwen vaak oud zijn en mensen dicht op elkaar wonen.

Op alle andere vlakken ziet de inspectie "ondanks eerdere oproepen geen verbetering", meldt het rapport. De IGJ spreekt van grote risico's op ernstige en onherstelbare gezondheidsschade en pleit voor acute aanpassingen.

Voorportalen

Stabiele opvangplekken voor kinderen, passende plekken voor mensen met psychische klachten en maatregelen om continuïteit van zorg te garanderen zijn zaken waar de IGJ op aandringt.

In Nederland zitten ongeveer 30.000 mensen in tijdelijke opvanglocaties van het Centraal Orgaan opvang asielzoekers. Nog eens 7500 mensen verblijven in tijdelijke gemeentelijke locaties. Daarnaast verblijft een wisselend aantal mensen in zogenoemde voorportalen, opvangplekken voor korte tijd, omdat er geen ruimte is.

KLM schrapt 20 procent vluchten vanwege NAVO-top

2 months ago

KLM schrapt de laatste week van juni een vijfde van zijn vluchten. Dat bevestigt een woordvoerder na berichtgeving van De Telegraaf. De luchtvaartmaatschappij is op dit moment aan het kijken welke vluchten afgelast worden.

KLM laat weten de overlast voor reizigers zoveel mogelijk te willen beperken en overweegt meerdere oplossingen. "We kijken bijvoorbeeld naar bestemmingen waar we meerdere malen per dag naartoe vliegen, zodat we passagiers zoveel mogelijk kunnen omboeken op een andere vlucht", zegt een woordvoerder tegen de NOS.

De NAVO-top is op 24 en 25 juni in Den Haag en is de grootste internationale bijeenkomst die ooit in Nederland is gehouden. Er worden zo'n 8500 mensen verwacht. Niet alleen de luchtvaart ondervindt de gevolgen. Eerder maakte de politie bekend niet genoeg mankracht te hebben voor andere evenementen in die periode.

Niet alleen de NAVO-top

Maar de top is niet de enige reden dat er zoveel vluchten geschrapt moeten worden. In die periode is ook de Buitenveldertbaan gesloten vanwege onderhoud, waardoor er vanaf Schiphol minder vliegtuigen kunnen vertrekken.

Andere luchtvaartmaatschappijen zullen mogelijk ook vluchten moeten schrappen. Maar omdat KLM de meeste vluchten van en naar Schiphol heeft, wordt die maatschappij het meest getroffen.

Buffy- en Gossip Girl-actrice Michelle Trachtenberg (39) overleden

2 months ago

De Amerikaanse actrice Michelle Trachtenberg is op 39-jarige leeftijd overleden. Het is nog onduidelijk waaraan zij is gestorven, maar de politie sluit een misdrijf uit.

Trachtenberg (New York, 1985) was vooral aan het begin van deze eeuw een bekend gezicht door haar rollen in de televisieseries Buffy the Vampire Slayer en Gossip Girl.

Al op jonge leeftijd begon ze met acteren, onder meer in reclames. En sinds 1994 was zij in meerdere series en films te zien op Nickelodeon.

Fanschare

Ze werd bij een groot publiek bekend met haar rol van Dawn Summers in de populaire televisieserie Buffy the Vampire Slayer in 2000. De serie over een tiener die in de omgeving van haar middelbare school vampiers bestrijdt, had al een grote fanschare toen Trachtenberg in het vijfde seizoen in de serie kwam.

Daarna volgde een hoofdrol in de komedie Eurotrip (2004), een (voor Amerikaanse begrippen) pikante komediefilm in de stijl van American Pie. De film deed het niet zo goed in de bioscopen, maar werd daarna alsnog een culthit in de VS en Canada door de dvd-verkoop en -verhuur. Ook was Trachtenberg in die tijd in vier afleveringen van Six Feet Under te zien en speelde ze een hoofdrol in de (geflopte) film Ice Princess.

Gossip Girl

Sinds 2007 speelde Trachtenberg een belangrijke bijrol als de vileine Georgina Sparks in Gossip Girl, een dramaserie over rijke middelbare scholieren in New York. Maar een hoofdrol in een populaire film of serie had ze sindsdien niet meer. Wel had ze bijrollen in onder meer House M.D. (2006), Weeds (2011) en was ze te horen in animatieseries zoals Robot Chicken.

In 2021 werd Gossip Girl nieuw leven ingeblazen. De serie had andere hoofdpersonen, maar ook oude personages keerden - veelal kortstondig - terug. Trachtenberg was in het tweede seizoen in twee afleveringen te zien als Georgina Sparks. Dat was haar laatste rol.

De laatste paar maanden verschenen op de Instagrampagina van Trachtenberg foto's waarop zij sterk vermagerd leek. Volgens de tabloidkrant The New York Post had ze onlangs een levertransplantatie ondergaan.

Trump wil importheffingen van 25 procent op Europese producten

2 months ago

De Amerikaanse president Trump heeft op een persconferentie laten weten dat hij binnenkort met importheffingen komt op goederen uit Europa. De Europese Unie kan rekenen op tarieven van 25 procent. Een handelsoorlog met de Verenigde Staten lijkt hiermee een stuk dichterbij te komen.

Trump haalde op de persconferentie flink uit naar Europa. "De Europese Unie is opgericht om de Verenigde Staten te naaien. Dat was het doel. Ze hebben hun werk goed gedaan, maar nu ben ik president." De organisatie waaruit de EU is voortgekomen, de Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal, is in 1952 begonnen om economische groei en een gemeenschappelijke markt te stimuleren, en te voorkomen dat er opnieuw oorlog zou uitbreken op het Europese continent.

Trump maakt zich geen zorgen over Europese tegenmaatregelen. "Ze kunnen niks. Ze kunnen het proberen, maar ze kunnen niks."

Hij dreigde al meerdere keren met het invoeren van heffingen op producten uit Europa, maar nog niet eerder zei hij 25 procent op alle goederen uit de EU te willen heffen.

Auto-industrie

Eerder zei hij dat hij een onderzoek wilde afwachten om te bepalen voor welke artikelen een extra belasting zou gaan gelden. Trump maakte er geen geheim van met name de Europese auto-industrie te willen treffen.

Ook op producten uit Mexico en Canada zullen binnenkort weer importheffingen gaan gelden. De president had die even opgeschort, maar zegt nu een groot deel weer te gaan opleggen.

Eerder maakten we deze explainer over de Amerikaanse importheffingen:

Bezos wil koers opiniepagina The Washington Post wijzigen, chef stapt op

2 months ago

Jeff Bezos wil de koers van de opiniepagina van The Washington Post wijzigen. Dat schrijft de Amazon-topman, die eigenaar is van de Amerikaanse krant, in een e-mail aan zijn medewerkers. Voortaan mogen op de opiniepagina alleen nog stukken verschijnen die "de pijlers persoonlijke vrijheden en de vrije markt ondersteunen of verdedigen".

Een gevarieerde opiniepagina met uiteenlopende standpunten is volgens hem niet meer van deze tijd, zo schrijft hij in de e-mail, die hij ook op X heeft gedeeld. "Dat doet het internet tegenwoordig."

Opinies die kritisch zijn over "persoonlijke vrijheden" en "de vrije markt" worden vanaf nu niet meer gepubliceerd in zijn krant. "Natuurlijk zullen we ook over andere onderwerpen schrijven", voegt hij daaraan toe, "maar meningen die in strijd zijn met deze pijlers, laten we aan andere publicaties over."

De chef van de opiniepagina van The Washington Post mocht van Bezos alleen aanblijven als hij zich achter de nieuwe richtlijnen zou scharen. "Ik heb David Shipley, die ik enorm bewonder, de kans geboden om leiding te geven aan deze nieuwe koers", schrijft Bezos op X. "Ik heb hem gezegd dat als zijn antwoord niet 'hell yes' was, het 'nee' zou betekenen." Shipley, die sinds 2022 werkt voor de krant, heeft zijn team bedankt en ontslag genomen.

Verbijstering

Bezos geeft op X een verklaring voor zijn koerswijziging. "Ik ben ervan overtuigd dat de vrije markt en persoonlijke vrijheden goed zijn voor Amerika. Ik vind ook dat die mening nu onderbelicht is op de marktplaats van ideeën en in opiniestukken. Ik ben blij dat we samen die leegte kunnen opvullen."

Ook schrijft hij dat hij trots is om Amerikaan te zijn. "Ons land is niet zover gekomen door doorsnee te zijn. Een groot deel van Amerika's succes is te danken aan vrijheid, zowel op economisch gebied als op andere terreinen."

Meerdere journalisten van The Washington Post hebben met verbijstering gereageerd op Bezos' besluit. "Vergaande bemoeienis van hem met de opiniepagina maakt duidelijk dat afwijkende meningen niet worden gepubliceerd", schrijft Jeff Stein, die verslag doet over het Witte Huis, op Bluesky. "Ik merk nog geen inbreuk op mijn journalistieke werk aan de nieuwskant, maar als Bezos zich daarmee probeert te bemoeien, neem ik onmiddellijk ontslag."

Ook Dave Jorgenson, een van de presentatoren van het TikTok-kanaal van de krant, zegt op te stappen als Bezos zich gaat bemoeien met zijn werk.

Cartoonist opgestapt

Bezos heeft zich de afgelopen maanden vaker bemoeid met de koers van de krant, waarvan hij sinds 2013 eigenaar is. Zo hield hij voor de Amerikaanse verkiezingen een hoofdcommentaar tegen waarin steun werd uitgesproken voor de Democratische kandidaat Kamala Harris. Volgens de Amerikaanse publieke omroep NPR zegden daarna 200.000 mensen hun abonnement op.

The Washington Post sprak doorgaans zijn steun uit voor Democratische presidentskandidaten. Door het verbod van Bezos kon de krant voor het eerst in 36 jaar geen kleur bekennen.

Begin dit jaar stapte een cartoonist van de krant op nadat de opinieredactie een tekening had geweigerd waarin onder meer Bezos werd bespot. De tekenaar, Ann Telnaes, sprak van een bedreiging van de vrije pers.

Zes tieners aangehouden na vondst zwaargewonde jongen (11) in Rotterdam

2 months ago

De politie heeft zes tieners aangehouden nadat een zwaargewonde 11-jarige jongen werd gevonden in een huis in Rotterdam.

Het slachtoffer werd op 16 februari gevonden in een woning in stadsdeel Charlois na een melding van een harde knal. De jongen, afkomstig uit Hoogvliet, had een schotwond en werd ter plaatse gereanimeerd. Hij ligt nog altijd in kritieke toestand in het ziekenhuis. Na de schietpartij renden meerdere mensen de woning uit, zeggen getuigen tegen Rijnmond.

De verdachten zijn deze week aangehouden. Het gaat om jongens van 12, 13 en 15 uit Rotterdam, een 14-jarig meisje uit Rotterdam, een 14-jarige jongen uit Maarsbergen en een 16-jarige jongen uit Enschede. Welke rol zij hebben gespeeld bij de schietpartij is nog onduidelijk. De verdachten zitten in volledige beperkingen en mogen dus alleen contact hebben met hun advocaat.

Wat er zich in de woning heeft afgespeeld, is eveneens onduidelijk. In eerste instantie was niet zeker of de jongen gewond was geraakt door een steek- of schietpartij, maar volgens de politie staat nu vast dat er is geschoten. Buiten de woning is een vuurwapen gevonden.

Het onderzoek naar de schietpartij is nog in volle gang. De politie vraagt getuigen of mensen met bijvoorbeeld camerabeelden zich te melden.

Wensen te over na meevaller, maar hoofdpijndossiers vergen ook miljarden

2 months ago

Het kabinet heeft volgend jaar 8 miljard euro meer dan eerder gedacht, blijkt vandaag uit de nieuwste cijfers van het Centraal Planbureau. Goed nieuws voor wie gaat over de verdeling van het geld, maar de opgaven zijn groot. Politieke partijen buitelen over elkaar heen met extra wensen en alles bij elkaar tellen die op tot vele miljarden.

Coalitiepartij VVD ziet in de CPB-cijfers "de eerste stappen in de goede richting". Maar Kamerlid De Vries wijst er ook op dat de hand toch op de knip gehouden moet worden om de inflatie niet aan te wakkeren. Wel is er de wens bij de VVD om de energiebelasting te verlagen en de kinderopvang goedkoper te maken. Met het adagium: "Dat helpt werkende Nederlanders vooruit."

Coalitiegenoot BBB ziet zich juist gesterkt in het standpunt dat er structureel te pessimistisch wordt geraamd en dat er dus tóch meer geld is. "De situatie is minder nijpend dan steeds wordt voorgespiegeld", aldus Kamerlid Vermeer. BBB pleit daarom voor investeren "in de basis van Nederland".

Dat betekent volgens Vermeer "lastenverlichting voor middeninkomens, investeringen in woningbouw en perspectief bieden aan wie nu klem zit". De BBB'er wil ook dat er meer geld gaat naar gemeenten voor bijvoorbeeld zwembaden, buurthuizen en sportclubs.

De zon

NSC maakt er net zoals BBB een punt van dat CPB-voorspellingen te pessimistisch zijn en dat is volgens partijleider Omtzigt ook dit keer weer het geval, hoewel het in zijn ogen minder erg is dan bij vorige ramingen.

Omtzigt schrijft op X blij te zijn dat "de zon doorbreekt bij de Nederlandse economie". Waar geld naartoe zou moeten weet de partij ook: de belasting op gas moet omlaag en er moet geld naar mensen met een arbeidsongeschiktheidsuitkering.

PVV-partijleider Wilders X'te in een korte reactie op de CPB-ramingen dat het "de hoogste tijd" is voor lastenverlichting "voor de gewone man en vrouw". Volgens de grootste coalitiepartij moet er wat worden gedaan aan de hoge kosten voor energie, huur en boodschappen. Het zijn wensen die de PVV al langer uit, maar waar de partij volgens de oppositie niet altijd naar handelt.

De coalitiepartijen onderhandelen de komende twee maanden over de voorjaarsnota, de halfjaarlijkse bijstelling van de begroting. Naast de vele wensen liggen er grote opgaven. Zo zijn er (miljarden)tegenvallers door problemen met bijvoorbeeld de vermogensbelasting in box 3 en de WIA-uitkeringen en kunnen de kosten in het stikstofdossier oplopen na twee rechterlijke uitspraken. Ook voor defensie en klimaat kunnen extra uitgaven nodig zijn.

Terugdraaien van bezuinigingen

Wat het extra ingewikkeld maakt is dat de coalitie ook aan de Tweede Kamer heeft toegezegd een aantal van hun eigen bezuinigingen uit het coalitieakkoord terug te gaan draaien: die op pandemische paraatheid bijvoorbeeld, op de brandweer en op de verpleegkundigenopleiding.

Ook de verhoging van de btw op sport en cultuur moet nog ongedaan worden gemaakt, is althans de belofte. Ondertussen waarschuwen de gemeenten dat de bezuinigingen voor hen onhoudbaar zijn, zeker op de jeugdzorg.

En dan is er ook nog de oppositie, die nodig is om kabinetsplannen in de Eerste Kamer aan een meerderheid te helpen. Per partij leven daar ook weer allerlei ideeën. Zo ziet de GroenLinks-PvdA, de grootste oppositiefractie in de senaat, in de nieuwe CPB-cijfers "noodzaak én ruimte" om de kosten van boodschappen, huur, energie en kinderopvang te verlagen.

Ook zegt Kamerlid Van der Lee dat de btw-verhoging helemaal moet worden geschrapt en dat er geen "harde bezuinigingen" nodig zijn in het onderwijs of de zorg. Hij roept de coalitie op om te stoppen met "onderlinge wedijver" en eindelijk aan de slag te gaan.

Extra personeel

De ChristenUnie laat weten blij te zijn dat er "minder hard" bezuinigd hoeft te worden en dat de belastingen minder omhoog hoeven. En ook die oppositiepartij heeft ideeën over waar meer geld naartoe zou moeten, namelijk naar defensie, infrastructuur, betaalbare huizen, gemeenten en energienetten.

Minister Heinen van Financiën, die over de schatkist gaat, noemt het vandaag positief dat de economie blijft groeien, maar hij plaatst een kanttekening bij de raming. Dat het CPB op 8 miljard euro uitkomt, komt volgens Heinen omdat er wordt gewerkt "met de aanname dat het kabinet veel geld niet zal uitgeven". Bijvoorbeeld omdat er geen personeel kan worden gevonden. Maar dat hoeft niet zo te zijn.

Waartoe de raming, de opgaven en de wensen allemaal gaan optellen, zal de komende maanden blijken. "Het kabinet gaat de komende tijd de balans opmaken", zegt Heinen. Het is de bedoeling dat de voorjaarsnota in april af is.

Nederlandse industrie klampt zich vast aan plan Europa voor vergroening

2 months ago

De Nederlandse industrie reageert verheugd op het reddingsplan dat de Europese Commissie vandaag heeft gepresenteerd. De nood is hoog, volgens de grote bedrijven die eind vorige week nog bijeenkwamen voor een industrietop in Den Haag. "Het is vijf over twaalf", liet werkgeversorganisatie VNO-NCW toen aan minister Hermans van Klimaat en Groene Groei weten.

"De Clean Industrial Deal helpt de grootste obstakels weg te nemen en investeringen los te krijgen", zegt voorzitter Ingrid Thijssen. Zo wil de Europese Commissie dat landen de energiebelasting afschaffen. De energiekosten in Europa zijn namelijk drie tot vijf keer hoger dan in de Verenigde Staten.

Omdat de energiekosten in Nederland nog hoger liggen dan in onze buurlanden staat de concurrentiepositie hier extra onder druk. Of de energiebelasting ook echt helemaal afgeschaft wordt moet nog blijken. Het gaat om een oproep van de Europese Commissie aan de lidstaten, waar het Nederlandse kabinet nog wel de portemonnee voor moet trekken.

Verdienmodel ontbreekt

Grote bedrijven zijn bereid om te verduurzamen, zeggen ze zelf, maar het ontbreekt op dit moment vaak aan een verdienmodel. Zo wil de staalindustrie over van kolen op waterstof. Hiervoor onderhandelt Tata Steel IJmuiden met het kabinet over financiële hulp. In Duitsland en Frankrijk heeft de overheid die hulp al toegezegd, maar desondanks durven bedrijven daar de overstap nog niet aan.

De Europese Commissie wil met 100 miljard euro de industrie helpen om in de eerste jaren de verliezen te compenseren die gepaard gaan met duurzame investeringen in CO2-reductie. Daarnaast moet bijvoorbeeld de auto-industrie verplicht worden om 'groen' staal af te nemen.

"Het is positief om te zien dat de commissie stappen zet om te voorkomen dat fossiel staal de ontwikkeling van de markt voor groen staal in de weg zit," laat Tata weten in een reactie op de plannen.

Het stimuleren van de vraag naar duurzaam gemaakte producten is een belangrijke voorwaarde om de industrie te verduurzamen, zei ook Shell-directeur Frans Everts op de industrie-top in Den Haag. Shell heeft de bouw van een biobrandstof-raffinaderij stilgelegd, omdat de Europese bijmengverplichting volgens het bedrijf onvoldoende is om geld te verdienen.

Ontslagen dreigen

De zorgen zijn groot, bleek op de industrie-top. Zo is de eerste raffinaderij van Gunvor in het Rotterdamse havengebied al gesloten. Ook bij het Amerikaanse chemiebedrijf LyondellBassell in Rotterdam dreigen ontslagen.

Vanwege een aangekondigde reorganisatie bij het Amerikaanse Dow Chemical kunnen er ook arbeidsplaatsen in Terneuzen verdwijnen. Tata kondigde al eerder aan dat er ruim vijfhonderd arbeidsplaatsen verdwijnen bij de staalfabriek.

"De exodus is al gaande, een aantal industrieën gaat weg," vertelt Theo Henrar, voorzitter van de metaalwerkgeversorganisatie FME. De Clean Industrial Deal kan "de concurrentiekracht versterken, de regeldruk verminderen en de energiekosten naar beneden brengen."

Henrar roept het kabinet op om al in de voorjaarsnota geld vrij te maken voor afschaffing van de energiebelasting en de vergroening door te zetten. "Als we dat niet doen dan prijzen we ons internationaal uit de markt en dan worden we een museum."

Enthousiasme bij milieubeweging

Ook de milieubeweging reageert enthousiast op de Europese plannen. "De kracht van deze deal ligt in de ondersteuning die het biedt aan de Europese industrie in de transitie naar duurzaamheid, terwijl tegelijkertijd de economische veerkracht en concurrentiepositie ten opzichte van landen zoals de Verenigde Staten en China verbetert," aldus Natuur & Milieu.

Naast de al langer bestaande problemen van de industrie over energieprijzen en regelgeving, leidt het beleid van de Amerikaanse president Trump tot urgentie bij de industrie en de politiek. Waar Nederland en Europa al niet afhankelijk wilden zijn van Rusland en China, is ook afhankelijkheid van de Verenigde Staten ongewenst geworden.

"Door minder afhankelijk te zijn van landen buiten Europa, beschermen we onze leveringszekerheid en versterken we onze concurrentiepositie," zegt minister Hermans van Klimaat en Groene Groei . Ze gaat nog niet inhoudelijk in op de voorstellen uit Brussel en de vraag of Nederland de energiebelasting gaat afschaffen.

Nederlandse skiër (50) overleden na botsing op liftpaal in Zuid-Tirol

2 months ago

In Zuid-Tirol is een Nederlandse man omgekomen als gevolg van een skiongeluk. Dat melden Italiaanse media. De 50-jarige Nederlander botste tijdens het skiën tegen een van de palen waar de kabels van de skilift aan hangen.

Het ongeluk gebeurde in het Italiaanse skigebied Watles in Zuid-Tirol, niet ver van de grens met Zwitserland en Oostenrijk. Volgens het Italiaanse persbureau ANSA liep de Nederlander bij de botsing ernstig hoofdletsel op.

Hij is daarop met een helikopter naar een ziekenhuis in Bolzano gebracht, zo'n 100 kilometer verderop. Daar overleed hij een paar uur later aan zijn verwondingen. De autoriteiten onderzoeken hoe het ongeluk kon gebeuren.

Checked
42 minutes 1 second ago
NOS Nieuws - Algemeen
NOS Nieuws
Subscribe to NOS Nieuws - Algemeen feed