NOS Nieuws - Algemeen

Het officiële dodental na de overstromingen van vorige week in Nigeria is opgelopen tot boven de 200, melden de lokale autoriteiten. Nog zeker 500 mensen worden vermist. De BBC sprak met een lokale functionaris die meldde dat de reddings- en zoekacties zijn gestaakt omdat de autoriteiten er niet van uitgaan dat er nog iemand in leven is.

Donderdag werd de stad Mokwa in het westen van het land getroffen door urenlange hevige regenbuien. Volgens bewoners van het gebied werden de overstromingen verergerd doordat een dam in het gebied instortte.

Om ziektes tegen te gaan zullen de autoriteiten snel beginnen met het opgraven van de lichamen van de slachtoffers, meldt het districtshoofd van Mokwa. Volgens een andere functionaris zijn veel lichamen verdwenen, doordat ze zijn meegenomen door de rivier Niger.

Mokwa ligt in het westen van het land en vlak bij de rivier Niger:

Nigeria zit midden in het regenseizoen, dat loopt van april tot oktober. Het land werd de afgelopen jaren vaker getroffen door hevige overstromingen. In het vorige regenseizoen overleden meer dan 2000 mensen in Sudan, Niger, Nigeria en Tsjaad als gevolg van overstromingen, schreef de internationale onderzoeksgroep World Weather Attribution (WWA).

WWA concludeerde twee jaar geleden ook dat de kans op hevige regenval en overstromingen in West-Afrika groter is geworden door klimaatverandering. Het instituut werd ruim tien jaar geleden opgericht met als doel na extreem weer wetenschappelijk bewijs te leveren over de rol van klimaatverandering.

Families met een bijstandsuitkering in de gemeente Almere mogen deze zomer zes weken lang gratis met de stadsbus reizen. De gemeente wil zo de ruim 5300 huishoudens tegemoetkomen in de kosten van hun levensonderhoud.

Bijstandsgerechtigden en hun gezinsleden kunnen in de periode van 12 juli tot en met 24 augustus vier weken lang gratis gebruikmaken van de stadsbussen van Keolis.

Deelnemende gezinnen krijgen daarnaast een jaar lang een abonnement bij De Nieuwe Bibliotheek. Daarmee kunnen ze gratis boeken lenen en gebruikmaken van computers. Ook krijgen ze korting op bioscoopkaartjes en andere activiteiten.

Steun voor arme gezinnen

Ondanks recente financiële tegenvallers voor de gemeente Almere zegt wethouder Mos (GroenLinks) mensen te willen steunen die krap bij kas zitten. "Ook als wij het financieel zwaar hebben, blijven we staan voor de mensen die het nodig hebben. Met bijvoorbeeld de stadspas en de armoederegelingen."

In de gemeente leeft al langer het idee om een stadspas in te voeren waar alle inwoners van Almere profijt van hebben, schrijft Omroep Flevoland. Het plan is om die algemene pas in de loop van volgend jaar te realiseren. Het initiatief om bijstandsgerechtigden nu voordelen te gunnen, loopt daarop vooruit.

Als het goed is, is het je niet ontgaan, de NL-alert-test vanmiddag om 12.00 uur. Een geluid op je smartphone dat door merg en been gaat. De test wordt twee keer per jaar gedaan, op de eerste maandag van juni en december. Het is bedoeld om te kijken of iedereen in Nederland kan worden bereikt als er een noodsituatie is.

Ook worden technische vernieuwingen getest. Het resultaat van de test van vandaag wordt later deze maand bekend. Vorig jaar bereikte de overheid zowel in juni als in december 93 procent van de Nederlanders. Daarmee werd de stijgende lijn doorgezet. Bij de eerste tests in 2014 was dat slechts 30 procent.

De meeste mensen ontvangen het bericht op hun telefoon. Het verschijnt ook op bus- en tramhaltes, stations en reclamezuilen. Veel mensen hebben het er met anderen over. Zo wordt de bekendheid met het NL-alert vergroot.

Het testbericht wordt de ene keer verstuurd door het Nationaal Crisiscentrum, onderdeel van de NCTV (Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid), en de andere keer door de Landelijke Meldkamer Samenwerking (LMS). Zij zijn elkaars back-up, zo kan het testbericht altijd worden verstuurd.

NL-alert-app

Om het bereik nog meer te vergroten, is er ook een NL-alert-app. Die is nu vooral nog onder jongeren bekend, maar kan een uitkomst zijn voor mensen met bijvoorbeeld een gehoorbeperking en mensen in de grensgebieden, die een NL-alert niet altijd ontvangen. Er wordt nog gewerkt aan verdere verbetering van het bereik.

Het eerste testbericht bereikte nog geen 10 procent van de Nederlanders. Door 4G nam vanaf eind 2015 het bereik flink toe. In 2020 werd 90 procent van Nederland bereikt.

Het testbericht van vandaag:

Noodsituatie

Een echt NL-alert wordt verstuurd bij rampen of crisissituaties waarbij het van belang is dat mensen meteen in actie komen. Het gaat om situaties die een directe bedreiging vormen of tot grote maatschappelijke onrust kunnen leiden.

In de meeste gevallen is dat een grote brand, waarbij veel rook of schadelijke stoffen vrijkomen. Dan wordt een regionaal NL-alert verstuurd.

Andere gevallen zijn bijvoorbeeld code rood voor een zware storm of een groot veiligheidsincident. Zo werd een NL-alert verstuurd na de schietpartij in een tram in Utrecht op 18 maart 2019, waarbij drie doden en negen gewonden vielen en de schutter nog voortvluchtig was.

In zo'n bericht moeten in ieder geval een afzender, datum en tijdstip staan, wat er aan de hand is, waar dat is en wat mensen in de omgeving moeten doen (of laten). Ook moet er worden doorverwezen naar aanvullende informatie. In 66 procent van de NL-alerts die in 2024 werden verstuurd, stonden al deze elementen. In 2023 was dat nog 46 procent.

Landelijk NL-alert

Het eerste NL-alert werd verstuurd op 14 december 2012, voor een brand in Tolbert in de provincie Groningen. Drieënhalfjaar later, op 1 mei 2016, werd het honderdste alarmbericht verstuurd, voor een brand in Woerden. Eind vorig jaar stond de teller op 1350. Daarbij worden ook de afmeldberichten meegerekend die soms na een incident worden verstuurd.

Een landelijk NL-alert wordt niet vaak verstuurd. Het gebeurde in het begin van de coronatijd, op 22 maart 2020. Nederland werd opgeroepen om instructies van de Rijksoverheid te volgen, 1,50 meter afstand te houden en thuis te blijven bij ziekte of verkoudheid. Er was toen nog weinig bekend over het virus.

Ook voor storm Eunice in februari 2022 en een KPN-storing in 2019 werd een landelijk alert verstuurd, in beide gevallen vanwege de bereikbaarheid van 112.

Achter de schermen gebeurt er in korte tijd heel veel voor een NL-alert wordt verzonden. In een blog van de rijksoverheid vertelt een medewerker: "Als er een noodsituatie is, komt er bij ons een verzoek binnen van bijvoorbeeld de hoofdofficier van dienst van de politie. Wij zetten een beslisboom in gang om te bepalen of er inderdaad een NL-alert uit moet."

"Zo ja, dan stelt een communicatieadviseur een tekstvoorstel op. De goedgekeurde tekst zetten we in het systeem, dat vraagt of je het bericht écht wilt versturen. Drukken wij op oké, dan krijgt bijna heel Nederland meteen een NL-alert binnen."

De man die in de Amerikaanse stad Boulder gisteren mensen verwondde bij een pro-Israëlische manifestatie is door een federale aanklager aangeklaagd voor een haatmisdrijf. Bij de aanval met molotovcocktails en een zelfgemaakte vlammenwerper raakten twaalf mensen gewond. Sommigen liepen brandwonden op.

De verdachte raakte zelf ook gewond. De 45-jarige man, Mohamed Sabry Soliman, heeft tegen de politie gezegd dat hij de aanval al een jaar lang van plan was. Ook zei hij dat hij het gemunt had op wat hij een "zionistische groep" noemde.

De man viel de groep demonstranten aan in een voetgangersgebied in de stad in de staat Colorado. Op beelden is te zien dat hij met ontbloot bovenlijf en flessen met mogelijk brandbare vloeistof rondloopt. Ondertussen roept hij woorden als "zionisten" en "ze zijn moordenaars" naar de demonstranten.

Meerdere omstanders filmden de aanval:

Over de verdachte is weinig bekend. Wel heeft een woordvoerder van het ministerie van Binnenlandse Veiligheid tegen persbureau Reuters gezegd dat Soliman in augustus 2022 de VS is binnengekomen en asiel had aangevraagd. Hij zou illegaal in het land verblijven. De Amerikaanse autoriteiten hebben gemeld dat het visum en de werkvergunning van de man waren verlopen.

De demonstranten vroegen aandacht voor de overgebleven Israëlische gijzelaars in Gaza. De vrijwilligersgroep Run For Their Lives gaat hier wekelijks de straat voor op.

PVV-leider Wilders is ontevreden over de bereidheid van de drie coalitiepartijen om te praten over strengere asielmaatregelen. Na een extra coalitieoverleg zei Wilders op een vraag of de PVV uit de coalitie gaat stappen "dat het er niet goed uitziet". Hij wil er nog een nachtje over slapen, maar hij spreekt van een "serieus probleem".

Morgen spreken partijen verder, waarschijnlijk rond negen uur.

Precies een week geleden kwam Wilders onaangekondigd met een tienpuntenplan en dreigde anders "weg" te zijn. Zondag gaf hij zijn dreigende woorden nog extra lading door op X te zeggen dat hij uit de coalitie stapt als VVD, NSC, BBB niet van plan zijn om het "merendeel" van zijn tienpuntenplan te steunen.

De coalitiepartijen moesten daarom vanavond bij elkaar komen om te kijken wat Wilders precies met zijn woorden bedoelde.

Het extra overleg duurde een klein uur en na afloop was de boodschap van VVD, NSC en BBB duidelijk: Wilders kan gewoon aan de slag met die extra asielmaatregelen en van hen zou geen verzet komen.

Vaart maken

In het huidige regeerakkoord staan namelijk al heel veel vergelijkbare strenge asielmaatregelen, dus is het aan PVV-minister Faber van Asiel en Migratie om daar vaart achter te zetten, vinden de drie partijen unaniem.

Yesilgöz, Van Vroonhoven en Van der Plas kwamen direct na het overleg naar buiten en stonden de pers te woord. Wilders liet meer dan een uur op zich wachten.

Toen hij even na 20.00 uur naar buiten kwam bleek dat hij het niet met zijn coalitiepartners eens is. Hij merkt geen bereidheid bij de drie partijen om "nu" iets te doen. Hij wil bijvoorbeeld dat nu de grenzen dicht gaan.

Kijk hier wat Wilders vindt van de opstelling van de drie andere coalitiepartijen:

VVD-leider Yesilgöz noemde een kabinetsval "onverantwoord" en BBB-leider Van der Plas zei dat dit "niet verstandig zou zijn"

De fractieleiders van VVD, NSC en BBB kwamen aan het begin van de avond naar de werkkamer van Wilders om te praten over de tien extra maatregelen die Wilders vorige week met dreigende taal op tafel legde. Een uur later kwamen ze weer naar buiten en stonden ze de pers te woord.

Vervuilde lucht door Tata Steel, klimaatactivisten van Extinction Rebellion die cruiseschepen blokkeren en de visserijsector die op zijn gat ligt: de gemeente Velsen, thuishaven van voetbalclub Telstar, heeft een niet al te best imago.

Een flinke opsteker is dat de Witte Leeuwen na 47 jaar terugkeren in de eredivisie en zich net als de vrouwen van Telstar mogen meten op het hoogste niveau. Kan dit het imago van de regio oppoetsen?

De gemeente Velsen bestaat uit zeven plaatsen, waaronder IJmuiden en Velsen-Zuid. Burgemeester Frank Dales (D66) zegt dat "je merkt dat onze gemeente heel vaak in de wind heeft gestaan. Dankzij de promotie krijgen we nu de kans onszelf veel beter bekend te maken."

Want onbekend maakt onbemind, zegt hij. "De promotie brengt ook economische voordelen voor ondernemers. En misschien pakken bezoekende toeschouwers wel een dagje Velsen-Zuid of IJmuiden mee."

Willem de Boer, associate lector maatschappelijke waarde van sport aan de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen (HAN), zegt dat betaald voetbal op verschillende manieren een stad een economische impuls kan geven. Het leidt bijvoorbeeld tot meer omzet voor restaurants en bars op wedstrijddagen. Toch verwacht hij een niet al te groot effect.

"Daarvoor is de capaciteit van het 711 Stadion van Telstar, met 4200 zitplaatsen, te klein", zegt De Boer. Op lokaal niveau ga je het wel merken, voegt hij toe. "Bijvoorbeeld de patatkraam van twee Telstar-spelers die voor het stadion staat."

Sporteconoom Thomas Peeters van de Erasmus School of Economics voegt eraan toe dat de extra bestedingen in de regio vooral moeten komen van bezoekende supporters. "Supporters uit de gemeente Velsen die nu op zaterdagavond naar Telstar gaan, gingen voorheen bijvoorbeeld naar de bioscoop. Dan verandert er dus niets voor de lokale economie."

Het uitvak van Telstar heeft slechts plek voor 450 supporters. "Hoeveel geven zij uit in het stadion? Misschien gemiddeld twintig euro, keer zeventien uitwedstrijden? Dat is mooi voor Telstar, maar het is geen enorm bedrag als je het afzet tegen de economie van IJmuiden", zegt Peeters.

Verbindend

Volgens beide onderzoekers ligt de grootste impact van Telstars succes in het gevoel van saamhorigheid en trots. "Als je land of je club het goed doet, kan dat positieve effecten hebben op je welzijn", zegt Peeters. Je kunt vrolijker en gelukkiger worden doordat je meer ontspanningsmogelijkheden hebt. "Al is dat effect meestal tijdelijk."

De Boer beaamt dit. "Sportief succes is verbindend. Lokaal is het dus een mooie opsteker dat Telstar terug is in de eredivisie, omdat mensen trots zijn en een beetje meer levensgeluk ervaren. Het is misschien wel interessant om te onderzoeken of mensen substantieel gelukkiger worden van voetbalsucces."

Weinig middelen, veel creativiteit

Telstar heeft met 4 miljoen euro het kleinste budget van alle clubs in het betaald voetbal in Nederland. Toch brengt de club op lokaal niveau veel teweeg. Uit eerder onderzoek van de HAN en BMC in gemeentes met betaald voetbal bleek dat de club een sterke sociale betrokkenheid kent.

"Met de eigen maatschappelijke stichting Telstar Thuis in de Wijk en de eigen afdeling betaald voetbal voor vrouwen laat de club zien dat ze met weinig middelen, maar veel creativiteit veel kan bereiken", zegt de Boer. "Daar kunnen veel andere betaaldvoetbalclubs wat van leren."

Op Plein 1945 in IJmuiden verzamelden vanmiddag Telstar-supporters zich voor de huldiging van de spelers. "Ik kijk er het meest naar uit dat Telstar de komende seizoenen gaat winnen", zegt een middelbare scholier die langs het plein loopt. "Het wordt hier wel wat drukker natuurlijk, want er komen meer wedstrijden en betere teams."

Ze ziet het als iets positiefs dat er meer voetbalsupporters naar IJmuiden komen. "Dan leren meer mensen IJmuiden kennen en zo komt de stad er beter op te staan."

De stad is momenteel niet erg populair, zegt een vriendin. "IJmuiden staat echt slecht op de kaart. Op TikTok worden allemaal video's geplaatst waarin het de lelijkste stad van Nederland wordt genoemd. Misschien verandert dat ook. Maar ik ga hier later sowieso weg."

Een andere inwoner van IJmuiden voelt zich gelukkig door Telstars succes. "Dat is toch mooi? We zijn weer in de eredivisie." Volgens hem komen heel IJmuiden en Velsen-Zuid naar de wedstrijden van Telstar. "De gemeente kon zeker weer wat positiefs gebruiken."

"De paraatheid om een oorlog uit te vechten moet het centrale doel zijn van onze strijdkrachten", zei de Britse premier Starmer bij de presentatie van een lijvige strategienota, waarin hij het defensiebeleid voor de komende jaren uiteenzet.

Na decennia van bezuinigingen op de strijdkrachten wil de Britse regering het roer omgooien. Downing Street had eerder al aangekondigd het defensiebudget te verhogen naar 2,5 procent van het bruto binnenlands product in 2027, en de regering streeft ernaar dat verder te verhogen naar 3 procent in 2034.

Londen breidt de marine uit met twaalf onderzeeërs en investeert 18 miljard euro in de kernwapenmacht. Er komen zes nieuwe fabrieken om de productie van munitie te versnellen en 7000 langeafstandsraketten te leveren.

De Britse regering wil ook een halt toeroepen aan de krimp van de strijdkrachten. Die tellen op dit moment 74.000 mensen, het laagste niveau in 200 jaar. Nu nog verlaten meer militairen de strijdkrachten dan erbij komen. Om ze aantrekkelijker te maken investeert het ministerie van Defensie 2 miljard euro in betere woningen voor militair personeel.

Rusland grootste gevaar

Aan de 'strategic defense review' is bijna een jaar voorbereiding voorafgegaan. De militaire bondgenoten Duitsland, Frankrijk en de Verenigde Staten waren intensief betrokken bij de totstandkoming van het 130 pagina's tellende rapport. De Britse regering heeft gezegd het overgrote deel van de aanbevelingen te zullen overnemen.

"De beste manier om conflicten te vermijden, is om je juist voor te bereiden op een conflict", aldus de Britse premier. Hij noemde de defensienota "een blauwdruk die het Verenigd Koninkrijk een veiligere, sterkere, gepantserde natie maakt die gevechtsklaar is, met sterke bondgenootschappen en de meest geavanceerde technologieën voor de komende decennia".

De beleidsnota bestempelt Rusland als het grootste gevaar voor de Britse veiligheid. Het rapport beschrijft China niet als een vijand, maar wel als land dat "geavanceerde en aanhoudende uitdagingen" biedt. Hoewel de Amerikaanse regering steeds minder geïnteresseerd lijkt in de NAVO, geldt voor de Britten nog altijd "NATO first": het Atlantische bondgenootschap is het fundament onder de Britse defensie

De Britten hebben geleerd van de ervaringen op het strijdtoneel in Oekraïne. Nieuwe dronetechnologieën krijgen een centrale rol bij de modernisering. De marine wordt een "hybride zeemacht" waarbij oorlogsschepen en onderzeeërs uitgerust worden met drones. Ook investeren Britten in een nieuwe eenheid die cyberaanvallen moet uitvoeren.

De Sunday Times meldde dit weekend dat de Britse regering met Washington onderhandelt over uitbreiding van de kernwapenmacht. Momenteel hebben de Britten vier onderzeeërs waarmee ze kernwapens kunnen lanceren. Londen zou de kernwapenmacht willen uitbreiden met Amerikaanse gevechtsvliegtuigen waarmee ze nucleaire bommen ook vanuit de lucht kunnen afvuren. Het Britse ministerie van Defensie ontkent noch bevestigt dat die besprekingen met Washington gaande zijn.

"Niet snel genoeg"

De Britse oppositie reageert kritisch op de plannen. De Labourregering heeft nu al de grootste moeite om de begroting sluitend te krijgen en moet mogelijk nieuwe bezuinigen doorvoeren. De Conservatieven vragen zich dan ook af of de regering wel het geld heeft om de investeringen in defensie te kunnen doen. Volgens de Liberaal Democraten "ontbreekt het aan urgentie". Zij eisen dat de regering zo snel mogelijk het defensiebudget opkrikt naar 3 procent.

Uit de defensiehoek klinkt vergelijkbare kritiek. Lord Dannatt, voormalig hoofd van de Britse landmacht, zegt in een interview met de BBC dat het niet snel genoeg gaat. Volgens hem moet het defensiebudget al voor 2029 verhoogd worden naar 3 procent. Wijzend op de Russische dreiging: "Als we in 1938 tegen Hitler gezegd hadden 'wacht even en val ons niet aan tot 1946', dan zou dat idioot zijn geweest."

Bij links klinkt juist de kritiek dat de plannen te ver gaan. Labour heeft het budget voor ontwikkelingshulp grotendeels wegbezuinigd om investeringen in defensie mogelijk te maken en ook is flink gekort op een aantal sociale voorzieningen. Volgens voormalig Labour-leider Jeremy Corbyn zijn juist investeringen nodig in de sociale zekerheid en niet in defensie. "Let's fund welfare, not warfare", zei hij op X.

Kinderboekenschrijver Nannie Kuiper is op 86-jarige leeftijd overleden. Dat meldt haar uitgeverij, Leopold.

Kuiper schreef gedichten en verhalen voor kinderen tussen 1973 en 2011. Ze ontving in 1982 de Gouden Griffel voor het kinderboek De eend op de pot, met illustraties van Dagmar Stam. Dit boek gaat over naar de wc gaan en zindelijk worden. Andere bekende boeken zijn Soms zie ik 1000 lichtjes, Barend en Ik doe het lekker toch.

De kinderboekenschrijver werd in 1939 geboren in Winterswijk. Na haar middelbare school ging Kuiper kinderverzorging en -opvoeding studeren. Ze werd lerares en gaf voorlichting aan ouders over de ontwikkeling van kinderen.

Eigenwijze kinderen

Later legde Kuiper zich toe op schrijven voor kinderen. "Uit Kuipers belangstelling voor de ontwikkeling van kinderen in combinatie met haar plezier in muzikaliteit van de taal, ontstonden prachtige kinderboeken", schrijft haar uitgeverij.

Haar boeken staan bekend om de eigenwijze kinderen die erin voorkomen. "Ze moedigde het kleine kind aan om creatief zijn eigen weg te gaan", aldus uitgeverij Leopold.

Activisten van Greenpeace hebben het wassen beeld van de Franse president Macron gestolen uit Museé Grévin in Parijs. Het beeld van de president is voor de Russische ambassade gezet uit protest tegen de economische banden tussen Frankrijk en Rusland. Frankrijk importeert onder meer gas en kunstmest uit Rusland, net als veel andere Europese landen.

Ongeveer een derde van de Franse gasimport komt uit Rusland, schreef de Franse krant Le Monde eerder dit jaar. "Deze import financiert indirect de oorlogsmachine van het Kremlin dat doorgaat met zijn dodelijke aanvallen in Oekraïne", schrijft Greenpeace op BlueSky.

De activisten noemen de strategie van Macron "hypocriet" en verwijten hem een dubbele rol te spelen door aan de ene kant Oekraïne te steunen en tegelijkertijd de Franse handel met Rusland te stimuleren.

De Europese Commissie wil vanaf 2027 een verbod instellen op de invoer van gas en olie uit Rusland om een einde te maken aan de Europese afhankelijkheid van Russisch gas en om niet bij te dragen aan inkomsten voor Rusland.

Doek over beeld

Volgens Franse media werd het beeld gestolen door twee vrouwen en een man die zich voordeden als medewerkers van het museum.

Op beelden die de organisatie zelf via sociale media heeft gedeeld, is te zien hoe twee mensen een foto neerzetten voor het beeld van Macron. Op die foto schudt het Franse staatshoofd de Russische president Poetin de hand. Vervolgens gooien de twee een doek over de wassen Macron en verdwijnen ze daarmee uit beeld.

Direct na de diefstal meldde een activist van Greenpeace zich bij het wassenbeeldenmuseum met de mededeling dat Greenpeace achter de actie zat. Het museum schakelde daarop de politie in.

Volgens Franse media is het beeld ongeveer 40.000 euro waard. Het museum heeft ruim tweehonderd wassen beelden in de collectie.

Het Openbaar Ministerie wil ruim 221 miljoen euro aan crimineel vermogen afpakken van de voortvluchtige Jos L., ook bekend als Bolle Jos. Dat laat het OM in een persbericht weten.

L. wordt gezien als een van de hoofdrolspelers in de internationale cocaïnehandel en is een van de meest gezochte criminelen van Europa. Vorig jaar werd hij in Nederland bij verstek veroordeeld tot 24 jaar celstraf voor de smokkel van cocaïne en het opdracht geven tot moord.

Het OM baseert de enorme som op de "duizelingwekkende bedragen" die L. uitgaf aan de aankoop van cocaïne, het transport en andere kostenposten. Aan veertien drugstransporten was hij volgens de officieren van justitie zeker 114 miljoen euro kwijt. Op basis van dat uitgavenpatroon is een berekening gemaakt van zijn totale vermogen.

Het ligt volgens het OM voor de hand dat L. een groot winstaandeel heeft geclaimd. "Eigenlijk is het een bedrag van een omvang die alleen in het bedrijfsleven voorkomt. Maar dat is ook precies wat de internationale cocaïnehandel is, namelijk 'big business' waarin exorbitante bedragen rondgaan", aldus het OM.

Dure auto's en horloges

L. heeft ook voor andere zaken flinke uitgaven gedaan, blijkt uit het onderzoek. Uit versleutelde informatie blijkt dat hij in een half jaar tijd bijna 1000 kilo goud kocht ter waarde van bijna 50 miljoen euro. Ook gaf hij forse bedragen uit aan vastgoed, zoals een hotel in Turkije en appartementen in Dubai. Verder kocht hij kostbare auto's, designertassen en horloges, waarschijnlijk als cadeau voor familieleden.

Jos L. wordt internationaal gezocht. In januari doken er beelden op van de Brabander in het West-Afrikaanse Sierra Leone. Daarop was te zien dat hij zich ophield in kringen van hoogwaardigheidsbekleders. Mogelijk heeft hij een relatie met de dochter van de president van Sierra Leone. Nederland heeft om uitlevering gevraagd, maar L. is niet opgepakt.

Hoe de miljoenen euro's kunnen worden teruggehaald, zegt het OM niet. Volgens de officieren is het onderzoek nog niet ten einde maar is "juist een begin gemaakt met de financiële kant van de zaak".

Ze voegen eraan toe dat het achterhalen van het vermogen geen eenvoudig proces is. "Maar er is sprake van toenemend inzicht op dat gebied en ook een toenemende bereidheid van andere landen om aan dat proces mee te werken."

De sinds 2012 vermiste Amerikaanse journalist Austin Tice was opgepakt door het Assad-regime. Dat meldt de BBC op basis van geheime bronnen van de toenmalige Syrische inlichtingendiensten. Voormalige regimefunctionarissen bevestigen de bevindingen aan de Britse omroep.

Tice zou in 2012 zijn opgepakt in een voorstad van de Syrische hoofdstad Damascus. Daar zou hij zijn vastgehouden door leden van de NDF, een paramilitaire troepenmacht die loyaal was aan de vorig jaar verdreven president Assad.

Tice verdween in 2012 toen hij aan het werk was als journalist in Syrië. Hij schreef onder meer voor The Washington Post. De Amerikaanse overheid liet eerder al weten ervan uit te gaan dat Tice was opgepakt door de regering van Assad.

De toenmalige president Biden zei in augustus 2022 dat hij "met zekerheid" kon zeggen dat Tice was vastgehouden door de regering van Assad. Het regime ontkende dit en zei geen informatie te hebben over Tice.

Zeven weken na zijn verdwijning verscheen er een video online waarin Tice geblinddoekt verscheen en werd gedwongen een islamitische geloofsverklaring op te zeggen. Analisten trokken de video, die de indruk moest wekken dat Tice was ontvoerd door een jihadistische groepering, al snel in twijfel. Geen enkele groepering eiste de ontvoering op of vroeg losgeld.

Gevangen in Damascus

De documenten die nu in handen zijn van de BBC, met het label 'Austin Tice', laten zien dat de Syrische overheid wel degelijk wist waar Tice zich bevond. Het gaat om communicatiedocumenten tussen de verschillende takken van de Syrische inlichtingendienst. De BBC kreeg de documenten in handen toen de omroep een Syrische onderzoeker vergezelde naar een faciliteit van de inlichtingendienst.

Een van de documenten bevat de informatie dat Tice in 2012 werd vastgehouden in een gevangenis in de hoofdstad Damascus. Een voormalige functionaris van het regime bevestigt dat Tice daar tot tenminste februari 2013 gevangenzat. Tice zou in die tijd een keer zijn ontsnapt door een raam, maar werd snel weer gearresteerd. Ook zou hij twee keer zijn behandeld voor maagklachten.

Het regime van Assad viel in december vorig jaar. Biden zei toen dat hij geloofde dat Tice nog steeds in leven was. In de weken die volgden stroomden de gevangenissen in Syrië leeg, maar Tice werd niet aangetroffen. Eind vorige maand liet de Amerikaanse Syrië-gezant Tom Barrack weten dat de nieuwe gezaghebbers in Syrië aan de VS hebben beloofd te helpen bij de opsporing van vermiste Amerikanen in het land.

Tice is een van de vele mensen in Syrië die verdween nadat hij was opgepakt. Volgens het Syrian Network for Human Rights zijn sinds 2011 ruim 113.000 mannen, vrouwen en kinderen verdwenen na hun arrestatie.

Het kabinet wil geen harde regels voor overheden instellen voor het gebruik van clouddiensten van Amerikaanse techreuzen. Wel gaat de overheid proberen meer clouddiensten uit Nederland en Europa in te kopen, zegt staatssecretaris Szabó (Digitalisering).

Nederlandse overheden gebruiken in toenemende mate clouddiensten van Microsoft, Amazon en Google, zo bleek ook uit onderzoek van de NOS. De drie Amerikaanse techreuzen kunnen vaak een groot pakket leveren voor een relatief goede prijs.

Kleinere, Europese leveranciers maken bij aanbestedingen vaak weinig kans. Zij dreigen daardoor uiteindelijk ten onder te gaan. Daarom stellen NSC en GroenLinks-PvdA in een intiatiefnota dat minstens 30 procent van de cloudleveranciers aan de overheid Nederlands of Europees moet zijn.

In dat percentage ziet Szabó dus niets. In zijn digitaliseringsstrategie zal hij vrijdag aankondigen dat hij wel centraler clouddiensten wil gaan inkopen, waardoor Nederlandse en Europese bedrijven wat meer zekerheid krijgen.

Blokkeren van mailboxen

De initiatiefnota van GroenLinks en NSC werd al geschreven voordat president Trump aan de macht kwam. Tijdens het debat van vandaag merkten veel Kamerleden op dat zijn aantreden het probleem alleen maar dringender heeft gemaakt.

Nu al zouden Amerikaanse inlichtingen- en opsporingsdiensten informatie kunnen verzamelen uit Nederlandse e-mails in hun cloud. De Verenigde Staten zouden zelfs nog een stap verder kunnen gaan, door mailboxen of websites van Nederlandse ministeries te blokkeren.

Dat dat geen doemdenken is, bewijzen de Amerikaanse sancties tegen het Internationaal Strafhof. De hoofdaanklager van het Internationaal Strafhof heeft geen toegang meer tot zijn Microsoft-mailbox.

"We zijn heel lang met IT omgegaan alsof het pen en papier is", zegt GroenLinks-PvdA-Kamerlid Kathman, één van de initiatiefnemers. "De geopolitieke situatie maakt dat het eigenlijk niet kan. ICT hoort thuis in het hart van de politiek. Hier komen geopolitiek, veiligheid en economie samen."

"We zijn te laks en te naïef geweest", vindt ook NSC-Kamerlid Six-Dijkstra, de andere initiatiefnemer. "Als gevolg daarvan kunnen we weinig Europees tegenwicht in de cloudsector bieden."

'Anti-Amerikaans'

PVV-Kamerlid Valize vindt dat er een 'soevereine cloud' voor de Nederlandse overheid moet komen, maar wat hem betreft kan ook veel informatie prima in de Amerikaanse cloud blijven. Volgens hem komt de initiatiefnota van NSC en GroenLinks-PvdA voort uit "een anti-Amerika-instelling".

Ook Szabó, die namens de partij van Wilders in het kabinet zit, wil dus geen afscheid nemen van de Amerikaanse techreuzen. "De VS blijft een belangrijke bondgenoot, tegelijkertijd moeten we zelf verantwoordelijkheid en initiatieven nemen", vindt de staatssecretaris.

Annalena Baerbock is verkozen tot de nieuwe president van de algemene vergadering van de Verenigde Naties. Haar verkiezing kwam niet als een verrassing: de Duitse oud-minister van Buitenlandse Zaken was de enige kandidaat.

Als nieuwe president zal Baerbock een jaar lang de vergaderingen van de Verenigde Naties en de VN-Veiligheidsraad voorzitten in New York. Tot vandaag was Philémon Yang uit Kameroen de voorzitter.

Baerbock (44) was tot vorige maand buitenlandminister in de Duitse regering van bondskanselier Scholz. Bij de laatste verkiezingen verloren de Groenen, de partij van Baerbock.

Het voorzitterschap wordt steeds toebedeeld aan een regionaal blok, en deze keer was het westerse blok aan de beurt. Het is de tachtigste keer dat er een nieuwe voorzitter wordt gekozen.

Duitsland mag asielzoekers niet wegsturen aan de grens. De Duitse bestuursrechter noemt het weigeren van asielzoekers aan de grens onrechtmatig. De Duitse regering begon vorige maand met het wegsturen van mensen die aan de grens asiel aanvroegen om "illegale migratie geleidelijk terug te dringen".

Het land moet zich volgens de rechter volledig houden aan de Dublinverordening, die regelt waar migranten in Europa asiel moeten aanvragen. Volgens de Europese regels moeten aanvragen eerst in behandeling worden genomen, voordat kan worden vastgesteld welk land verantwoordelijk is voor de aanvraag en asielzoekers kunnen worden weggestuurd. Vaak is het eerste land waar iemand de Schengenzone binnenkomt verantwoordelijk.

Nieuwe regering

In de verklaring van de rechtbank werd de situatie van drie Somalische asielzoekers genoemd die naar Polen waren gestuurd nadat ze vanuit een veilig land naar Duitsland waren gekomen. "De afwijzing van de aanvragers was onrechtmatig", aldus de rechter. Hun asielaanvraag had moeten worden behandeld volgens de Dublinverordening van de Europese Unie.

De nieuwe Duitse regering wilde met het wegsturen van asielzoekers het signaal afgeven aan migranten en de rest van de wereld dat het Duitse asielbeleid was veranderd. De regering vindt dat asielzoekers die in een ander land de Schengenzone zijn binnengekomen in dat land asiel moeten aanvragen.

In een reactie op het oordeel laat de minister van Binnenlandse Zaken Dobrindt weten dat de regering ondanks het oordeel van de rechter toch doorzet. "We gaan door met de pushbacks. We denken dat we daar een juridische rechtvaardiging voor hebben."

De Nederlandse douane heeft vorig jaar ruim 217 miljoen illegale sigaretten onderschept. Dat is een grote stijging ten opzichte van 2023, toen er ongeveer 120 miljoen stuks in beslag werden genomen. De illegale sigaretten werden zowel aan de grens als in elders in het land onderschept.

Illegale sigaretten zijn al jaren populair in Nederland. Dat komt doordat prijzen voor legale sigaretten bijna nergens zo hoog zijn als in Nederland, zegt een inlichtingenofficier van de douane tegen de NOS. Een pakje met twintig sigaretten kost in Nederland zo'n 11 euro.

De vangst van vorig jaar is niet de grootste ooit. In 2021 werden er nog meer illegale sigaretten in beslag genomen: 227 miljoen. In 2020 ging het om 122 miljoen illegale sigaretten, in 2022 om 180 miljoen.

De illegale sigaretten komen op allerlei manieren het land binnen: via de lucht, zee en over de weg. Van de 217 miljoen onderschepte sigaretten kwamen er vorig jaar 123 miljoen in zeecontainers naar Nederland, aldus de douane.

Controle op busreizen

Waarom er afgelopen jaar weer geen grote stijging was, weet de douane niet precies. Wel wordt er meer gecontroleerd op illegale sigaretten, stelt de douane. Dat gebeurt volgens de inlichtingenofficier niet alleen aan de grens. "Ook binnen Nederland worden illegale sigaretten geproduceerd. Er zijn vorig jaar twee illegale sigarettenfabrieken opgerold, waarvan er een in opbouw was."

De douane voert ook op de weg controles uit. "We hebben vorig jaar ook busreizen gecontroleerd omdat we zagen dat mensen probeerden om goedkoop sigaretten uit het buitenland te halen." Vanuit een ander EU-land mogen maximaal 800 sigaretten belastingvrij worden meegenomen.

Er komt meer geld voor de instandhouding van grote rijksmonumenten, zoals kerken, kastelen en stadhuizen. Minister Bruins (OCW) trekt er eenmalig 155 miljoen euro voor uit. Ook gaat het jaarlijkse budget voor onderhoud en restauratie van deze monumenten met bijna 16 miljoen euro omhoog.

"In een wereld die snel verandert, zorgen monumenten voor verbinding en voor een gedeeld verleden", schrijft Bruins aan de Tweede Kamer. Hij wil voorkomen dat deze gebouwen ernstig in verval raken. "Het behoud van deze monumenten zorgt ervoor dat we Nederland blijven herkennen."

Eerder dit jaar bleek dat vijftien procent van de 63.000 rijksmonumenten in slechte staat verkeert. Om dat terug te brengen tot tien procent is de komende tien jaar 770 miljoen euro nodig, maar zo ver wil Bruins niet gaan.

Geld dat al beschikbaar zou komen

Hij trekt nauwelijks extra geld uit; Bruins wil vooral geld dat al beschikbaar zou komen voor monumentenzorg slimmer inzetten en de mogelijkheden voor eigenaren om geld te lenen verruimen. Daarnaast komt er op initiatief van het CDA elke jaar vijf miljoen euro extra beschikbaar voor onderhoud aan kerkgebouwen.

Bij een aantal grote monumenten is grootschalig achterstallig onderhoud. Als voorbeelden noemt Bruins de Rivièrahal van de Rotterdamse Diergaarde Blijdorp, kasteel Nijenrode in Breukelen, het stadhuis van Middelburg en het aquarium van Artis in Amsterdam.

Restauraties van grote monumenten zijn complex, duren lang en vragen om maatwerk. Daarom vissen eigenaren in het huidige subsidiesysteem vaak achter het net, stelt de minister. Door herverdeling op zijn ministerie komt er eenmalig 100 miljoen euro beschikbaar. Ook gaan de leenmogelijkheden via bijvoorbeeld het Nationaal Restauratiefonds (NRF) met 55 miljoen euro omhoog.

Ook bij het doorlopend onderhoud, zoals schilderwerk of voeg- en metselwerk, zijn er problemen. Eigenaren vragen meer subsidie aan dan er beschikbaar is. Daardoor ontstaan achterstanden.

Het budget gaat nu met 15,8 miljoen euro omhoog naar in totaal 103 miljoen euro per jaar. Bruins verwacht dat de achterstanden daarmee in 2027 of 2028 zijn weggewerkt.

Vanwege de stijgende prijzen van materiaal en menskracht wordt ook de onderhoudsregeling voor historische windmolens verruimd, van ruim 72.000 euro naar 95.000 euro per jaar.

Op het terrein van het meerdaagse festival Intents in Oisterwijk is een 27-jarige Duitser aangehouden omdat hij een vrouw filmde terwijl ze onder de douche stond.

Tijdens het douchen zag de 28-jarige vrouw uit de provincie Groningen een telefoon onder de douchedeur verschijnen. De vrouw bedacht zich geen moment en kon de telefoon uit zijn handen grissen, schrijft Omroep Brabant.

Volgens de politie sloeg ze snel een handdoek om zich heen en is ze met de telefoon van de Duitser naar de beveiliging van het festival gegaan.

De beveiligers schakelden vervolgens de politie in. De vrouw heeft aangifte gedaan. De man zit vast op het politiebureau. Hij wordt op een later moment gehoord. De telefoon waarmee de man de vrouw stiekem filmde, is in beslag genomen en wordt onderzocht.

De gesprekken tussen delegaties van Rusland en Oekraïne in Istanbul over een staakt-het-vuren zijn beëindigd. Er zijn in Turkije geen afspraken gemaakt over een wapenstilstand. Het onderhoud van vandaag duurde ruim een uur.

President Zelensky zegt dat de Oekraïense delegatie een lijst heeft overhandigd met 400 namen van kinderen die naar Rusland zijn ontvoerd. Rusland zou in tien gevallen medewerking hebben toegezegd.

Verder is er opnieuw een uitruil van krijgsgevangenen afgesproken. Deze keer gaat het volgens Zelensky om duizend mensen, met mogelijk een uitbreiding naar 1200. Vooral gewonde en jonge militairen worden uitgeruild. Het repatriëren van 6000 gesneuvelde militairen maakt ook deel uit van de afspraak.

Geen onvoorwaardelijk staakt-het-vuren

Oekraïne bracht drie hoofdpunten ter tafel: een onvoorwaardelijk staakt-het-vuren, de terugkeer van krijgsgevangenen en de terugkeer van kinderen die door Rusland zijn ontvoerd uit bezet gebied in Oekraïne.

Volgens Oekraïne heeft Rusland opnieuw een onvoorwaardelijke wapenstilstand afgewezen. De stafchef van Zelensky stelde dat Rusland er alles aan doet om de oorlog voort te zetten en riep op tot nieuwe sancties om de druk op Rusland op te voeren.

Wensenlijst Rusland

Rusland ziet de terugtrekking van Oekraïense troepen uit Russisch grondgebied - en uit de bezette Oekraïense regio's Donetsk, Loehansk, Zaporizja en Cherson - als een van de manieren om tot een bestand te komen, staat volgens staatspersbureau Interfax in de memo die Rusland heeft overhandigd. Ook zouden deze regio's, net als de Krim, moeten worden erkend als Russisch grondgebied.

Verder zouden alle economische sancties tegen Rusland moeten worden opgeheven. Ook zouden de economische banden met Oekraïne moeten worden aangehaald, met een afspraak over de doorvoer van gas. Rusland wil verder dat er verkiezingen komen in Oekraïne en daarna zou een vredesverdrag moeten worden getekend.

Voorts zou volgens Moskou het aantal Oekraïense troepen en wapens moeten worden beperkt en moet de niet-nucleaire status van Oekraïne worden vastgelegd. Andere landen mogen volgens Rusland geen militairen handelingen uitvoeren op Oekraïens grondgebied.

Hoop op overleg Poetin-Zelensky

De Oekraïense delegatie stond onder leiding van minister van Defensie Oemerov. De Russen werden vertegenwoordigd door de belangrijkste adviseur van president Poetin, Medinski. De Turkse minister van Buitenlandse Zaken Fidan was gespreksleider in het Ciraganpaleis, een historisch pand waarin nu een luxehotel is gevestigd.

De Turkse president Erdogan sprak na afloop de hoop uit dat Zelensky en Poetin binnenkort in Turkije zullen spreken in aanwezigheid van de Amerikaanse president Trump. Minister Oemerov zei dat Oekraïne van mening is dat alle belangrijke kwesties alleen op het hoogste niveau kunnen worden opgelost. Hij stelde voor een volgende bijeenkomst te houden voor het eind van de maand.

Tweede gesprek in korte tijd

Vorige maand spraken de landen elkaar na ruim drie jaar voor het eerst weer rechtstreeks. Ook toen werden er geen afspraken gemaakt over een wapenstilstand. De gesprekken in Istanbul leidden toen alleen tot een ruil van duizend gevangenen. Het gesprek duurde twee uur.

Voorafgaand aan de gesprekken van vandaag waren de verwachtingen laag. Gisteren slaagde Oekraïne er naar eigen zeggen in om met een grote droneaanval diep in Rusland tientallen bommenwerpers te beschadigen of te vernietigen. Ook Rusland voerde recent een grote droneaanval uit, het grootste offensief met drones sinds het begin van de oorlog.

In de Zuid-Franse gemeente Puget-sur-Argens in het departement Var is zaterdag een Tunesische man (35) doodgeschoten door zijn buurman. Dat meldt justitie. De identiteit van het slachtoffer is nog niet bekendgemaakt.

De zaak wordt behandeld als een racistisch gemotiveerd misdrijf, omdat de 53-jarige verdachte zowel voor als na het incident "racistische en haatdragende filmpjes op sociale media heeft geplaatst", zegt het Franse Openbaar Ministerie.

Bij het incident raakte ook een 25-jarige Turkse man gewond aan zijn hand. Hij is naar het ziekenhuis van Fréjus gebracht. De verdachte is kort na het incident aangehouden nadat zijn partner de politie had ingelicht. In de auto van de verdachte trof de politie onder meer een automatisch pistool en een jachtgeweer aan.

'Geen twijfel over racistisch motief'

Minister van Binnenlandse Zaken Retailleau zegt op X dat onderzoek moet uitwijzen of het motief racistisch was, maar dat uit de video's die de man plaatste blijkt dat daar "geen twijfel over bestaat". Hij stelt dat "racisme streng moet worden bestraft" en dat hij solidair is met de Tunesische gemeenschap.

De minister heeft zijn medeleven betuigd aan de Tunesische ambassadeur in Frankrijk.

Krisztian Marton is 35, schrijver, homo en Hongaars. Zijn autobiografische roman werd onlangs uit de handel gehaald vanwege een nieuwe antihomowet van de regering-Orban. Aan podcast De Dag vertelt hij hoe het is om gay te zijn in Hongarije en waarom hij zich ondanks mogelijk zware repercussies toch uitspreekt en opkomt voor homorechten in zijn land.

Juni is pridemaand: op allerlei plekken in de wereld wordt aandacht besteed aan de positie, emancipatie en acceptatie van de regenbooggemeenschap. De rechten van de lhbti-gemeenschap staan op steeds meer plekken onder druk.

In Hongarije is dat al langer het geval, maar nieuwe wetten zijn reden tot grote zorg. Nederland leidt in Europa het verzet tegen de wetten in Hongarije. Een meerderheid van de Tweede Kamer wil dat kabinetsleden naar de Pride in Boedapest gaan op 28 juni. Die wordt waarschijnlijk verboden.

In de podcast hoor je ook de Nederlandse fotograaf Kris Oosting die enkele maanden in Boedapest is neergestreken en wekelijks bij demonstraties tegen de regering-Orban is. En Rémy Bonny is van Forbidden Colours, een ngo die lhbti-rechten onder de aandacht brengt. Hij probeert druk te zetten op de Europese Commissie om met maatregelen tegen Hongarije te komen.

Reageren? Mail dedag@nos.nl

Presentatie en montage: Elisabeth Steinz

Redactie: Sid van der Linden

Deze aflevering van De Dag kun je hier beluisteren. Bevalt het? Vergeet je dan niet te abonneren!

Onze podcasts:

De Dag: elke werkdag 20 minuten verdieping bij één onderwerp uit het nieuws.

Lang verhaal kort: elke werkdag rond vijven één onderwerp, in 5 minuten. NOS op 3 vertelt je wat je moet weten over een actueel onderwerp om het nieuws erover beter te kunnen volgen.

Met het Oog op Morgen: elke dag een overzicht van het nieuws, een blik in de ochtendkranten en het betere journalistieke interview.

Het Beste uit het Oog: iedere zaterdag selecteert de redactie van Met het Oog op Morgen de mooiste gesprekken van de afgelopen week.

De Stemming van Vullings en De Rooy: elke vrijdag een nieuwe aflevering waarin de politieke week wordt doorgenomen. Gemaakt door NOS en EenVandaag.

Jeugdjournaal-podcast: iedere week vindt het Jeugdjournaal antwoorden op vragen van kinderen bij het nieuws.