NOS Nieuws - Algemeen

Bijna tachtig jaar na de Tweede Wereldoorlog rilde de Nederlandse vlieger André Hissink nog als hij terugdacht aan de bombardementen op de Maasbruggen bij Venlo in 1944. "Die waren zo moeilijk. Daar wilden we niet graag heen."

Hij waant zich weer in zijn cockpit als hij vertelt over zijn bombardementsvluchten. "Het was de moeilijkste stad die ik me herinner. Die rotbruggen. Van onze hoogte waren die bruggen een streepje van misschien twee centimeter. Zo moeilijk om te raken. Left, bombing, go."

Hissink vertelt zijn verhaal kort voor zijn overlijden in de podcast Bevriende Bommen. Een podcast van NOS-presentator Rob Trip over de veelal onbekende verhalen over de geallieerde bombardementen in de Tweede Wereldoorlog. Duizenden en duizenden mensen kwamen om in plaatsen als Doetinchem, Eindhoven, Breskens, Huissen, Amsterdam, Westkapelle, Den Helder, Den Haag en dus ook in Venlo.

Hissink is 103,5 jaar oud - hij hecht veel aan dat half jaar- als hij zijn verhaal doet vanuit Canada, zijn tweede thuisland. Ongeveer 900 Nederlanders waren in dienst bij de Royal Air Force, als piloot of technicus op de grond. Hissink was de laatste Nederlandser RAF-vlieger die zijn verhaal nog kon vertellen.

Nadat hij aan het begin van de oorlog Nederland was ontvlucht, liet Hissink zich opleiden tot piloot omdat hij het zijn plicht vond mee te helpen aan de bevrijding van Europa. 69 bombardementsvluchten maakte hij.

Doelen in Nederland waren voor hem echt iets anders dan bombardementen boven Frankrijk of Duitsland. "Dan zit je boven je eigen land en dan denk je: dat zijn onze mensen down there. Die willen wij geen kwaad doen. Die bommen moet je zo goed mogelijk richten en laten vallen."

Een aantal keren moest hij naar Venlo, naar de spoor- en verkeersbrug over de Maas. Duitse soldaten hadden zich rondom de brug verschanst. Zij wilden de brug heel in handen houden, om materieel en manschappen vanuit Duitsland naar Nederland te krijgen. De geallieerden wilden dit juist voorkomen.

"Een moeilijk doel. En dat wisten de moffen ook", zegt Hissink.

Veel bommen raakten niet de bruggen, maar Venlo zelf, waarschijnlijk ook die van André Hissink. Midden in de stad, vlak bij de Maas woonde dat najaar van 1944 de familie Seuren. Voor de podcast ging Rob Trip op bezoek bij de jongste zoon van de familie.

Paul Seuren is het enige kind van het gezin die het bombardement heeft overleefd. Zes broertjes en zusjes waren op slag dood. Paul, een baby van nog geen half jaar oud, werd samen met zijn moeder gevonden.

"Zij had mij nog in de armen en ze lag met mij op het puin. Ik heb dat later gehoord van een buurvrouw. Die heeft dat zelfs nog gezien, dat mijn moeder daar lag met mij."

Zij overleed twee dagen later aan haar verwondingen. "Ze heeft nooit geweten dat de zes kinderen dood waren."

Nevenschade

Meer dan 200 mensen kwamen dat najaar van 1944 in Venlo om door de bombardementen. De stad was verwoest. De gevolgen zijn net als in andere steden nog altijd te zien: veel nieuwbouw afgewisseld met een oud pand.

In de podcast gaat Rob Trip in ook op de vraag of slachtoffers van de bombardementen de geallieerden iets kwalijk nemen. Tachtig jaar na het bombardement is Paul Seuren heel resoluut. "Nee," zegt hij. Hij zegt dat de piloten een onmogelijke opdracht hadden: die bruggen waren van zo'n hoogte met zoveel afweergeschut niet te raken.

"Daar ben ik nooit extra boos om geweest. Hoe zeggen ze dat tegenwoordig? Wij waren collateral damage, nevenschade."

Goedemorgen! Vandaag begint ProRail aan grote werkzaamheden op station Tilburg en het is de eerste dag van de Open Joodse Huizen-week. En de Ronde van Spanje voor de vrouwen gaat vandaag van start.

Eerst het weer: er waait vandaag een stevige zuidenwind met in het noordwesten van het land winstoten tot zo'n 80 kilometer per uur. Het is zo nu en dan bewolkt met een enkele buien. Het wordt 14 tot 18 graden.

Ga je de weg op? Hier vind je het overzicht van de files en werkzaamheden. En hier zie je de actuele situatie op het spoor.

Wat kun je vandaag verwachten? Wat heb je gemist?

ProRail begint vandaag aan een grote klus op station Tilburg. Als gevolg daarvan is er tot en met maandag 13 mei geen treinverkeer van en naar het station mogelijk. NS zet 150 bussen in voor reizigersvervoer.

De werkzaamheden zijn het voorlopige sluitstuk van een jarenlange metamorfose van station Tilburg. In 2015 kreeg het station een nieuwe doorgang en werd het dak opgeknapt. In 2020 en 2021 openden twee nieuwe fietsenstallingen aan de noord- en zuidzijde. De komende twee weken worden onder meer de steile trappen vervangen en krijgen perrons en sporen een opknapbeurt.

Ander nieuws uit de nacht: En dan nog even dit:

De verjaardag van de koning werd dit weekend niet alleen gevierd met vrijmarkten en spelletjes. In heel Nederland werd op bijzondere wijze Koningsdag gevierd; van autocrossen tot zeepkistenraces en van tompouce-eetwedstrijden tot de 'sterkste mannen van Eemnes'.

Fijne dag!

Ook mensen die tot meerdere jaren cel zijn veroordeeld lopen op dit moment vrij rond vanwege het personeelstekort in de gevangenissen. Uit cijfers die de NOS heeft opgevraagd bij het ministerie van Justitie en Veiligheid blijkt dat de langst gestrafte die nu op vrije voeten is een celstraf heeft openstaan van vier jaar en vijf maanden. 89 mensen met straffen van meer dan een jaar lopen nu vrij rond.

Zo is in maart, waar de meest recente cijfers van zijn, nog iemand veroordeeld tot drie jaar en tien maanden cel. Ook voor hem was geen plek in de gevangenis. Het kabinet stelde eerder dat alleen mensen die een straf kregen voor lichte vergrijpen die op een later moment moeten uitzitten.

Wachtlijst

Er zijn genoeg cellen, maar er is een groot tekort aan gevangenisbewaarders. Daarom nam demissionair minister Weerwind voor Rechtsbescherming onlangs een aantal tijdelijke maatregelen om de gevangenissen wat ademruimte te geven.

Zo worden sommige veroordeelden vervroegd naar huis gestuurd met een enkelband. Daarnaast worden zelfmelders tijdelijk niet opgeroepen.

Zelfmelders zijn veroordeelden die normaal gesproken een brief krijgen waarin staat wanneer ze zich bij een gevangenis moeten melden om hun straf uit te zitten. Het is de bedoeling dat dit niet de zwaarste criminelen zijn, want die worden na hun veroordeling doorgaans meteen naar de cel gebracht of er wordt een arrestatiebevel tegen ze uitgevaardigd.

Dat is niet zo bij deze zelfmelders. Van hen wordt gedacht dat ze niet de benen zullen nemen en dat ze zich melden zodra ze een oproep krijgen. Maar die oproepen worden nu dus niet verstuurd. De zelfmelders mogen vrij rondlopen tot het personeelstekort in de gevangenissen is opgelost. Twee weken geleden stonden er 2400 op de wachtlijst.

Verkeerd geïnformeerd

Tweede Kamerleden vroegen minister Weerwind twee weken geleden in een debat wat voor veroordeelden dit zijn. "U moet denken aan lichte vergrijpen, zoals het beledigen van een ambtenaar in functie. We hebben het echt over kleine vergrijpen, waarvoor de rechter de straf heeft gegeven."

Nu Kamerleden van de NOS horen dat er ook mensen vrij rondlopen met straffen van rond de vier jaar cel, voelen ze zich verkeerd door de minister geïnformeerd. "De indruk is gewekt dat het gaat om lichte vergrijpen, maar en als ik deze cijfers hoor gaat het niet om lichte delicten", zegt NSC-Kamerlid Uitermark. "De minister heeft wat uit te leggen."

BBB-Kamerlid Helder is ook verbaasd. "Vier jaar en vijf maanden, dat kan nooit voor een licht vergrijp zijn", zegt Helder. "Dit is niet uit te leggen aan slachtoffers en de samenleving", vindt SP-Kamerlid Van Nispen.

Ook fractievoorzitter van JA21 Joost Eerdmans wil een Kamerdebat over het capaciteitstekort. Hij wil "drastische maatregelen", zoals meer mensen op een cel. Maar dat kan niet volgens minister Weerwind, zegt Eerdmans bij WNL Op Zondag.

De politiebonden NPB en ACP reageren op X op het nieuws. Ze noemen het uitstellen van straffen zorgelijk en spreken van wanbeleid:

Overvallen

Het ministerie wil nog niet zeggen voor wat voor misdrijven deze mensen zijn veroordeeld. De NOS kreeg na vragen aan het ministerie alleen de hoogte van de straf te horen. NSC-Kamerlid Uitermark is oud-rechter en weet dat mensen die lichte vergrijpen hebben gepleegd geen celstraffen van rond de vier jaar krijgen. Dan gaat het eerder om overvallen of grotere drugsdelicten.

In een reactie benadrukt minister Weerwind dat de meeste zelfmelders ook echt mensen zijn met relatief korte straffen. De helft van hen kreeg een straf van twee weken of minder. Maar Tweede Kamerleden zeggen dat hij meteen had moeten zeggen dat er ook mensen bij zitten met veel hogere straffen. Weerwind zegt dat ruim 96 procent van de mensen die nu vrij rond mogen lopen wegens het personeelstekort een straf heeft openstaan van een jaar of minder.

Dat betekent dat bijna negentig mensen met straffen van meer dan een jaar nu vrij rondlopen. Op de vraag waarom Weerwind het parlement niet heeft verteld dat er ook langer gestraften op de wachtlijst voor de gevangenis staan, zegt hij: "De Kamer heb ik de informatie gegeven die ik toen had."

Bij een tornado in de Zuid-Chinese stad Guangzhou zijn vijf mensen om het leven gekomen en 33 mensen gewond geraakt, melden Chinese staatsmedia.

Guangzhou is een van de belangrijkste handelssteden van China. De tornado woedde in Baiyun, een van de elf districten van de stad en legde een afstand van ongeveer 1 kilometer af. De tornado beschadigde ongeveer 141 fabrieksgebouwen, maar er zijn voor zover bekend geen huizen beschadigd. Volgens staatspersbureau Xinhua zijn alle reddingswerkzaamheden in het gebied inmiddels afgerond.

Een week geleden werden Guangzhou en de provincie Guangdong, waar de stad deel van uitmaakt, getroffen door zeer hevige regenval. Daarbij kwamen toen ten minste vier mensen om het leven. 100.000 mensen werden toen geëvacueerd.

ProRail begint vandaag aan een grote klus op station Tilburg. Daardoor is er tot en met maandag 13 mei geen treinverkeer van en naar het station mogelijk. De NS zet 150 bussen in om reizigers te vervoeren.

De impact van de werkzaamheden is heel groot, zegt ProRail tegen Omroep Brabant. "Voor de reiziger is het echt vervelend. We combineren werkzaamheden zoveel mogelijk, zodat het daarna ook echt even klaar is."

De werkzaamheden zijn het voorlopige sluitstuk van een jarenlange metamorfose van station Tilburg. In 2015 kreeg het station een nieuwe doorgang en werd het dak opgeknapt. In 2020 en 2021 gingen twee nieuwe fietsenstallingen aan de noord- en zuidzijde open. De komende twee weken worden onder meer de steile trappen vervangen en krijgen perrons en sporen een opknapbeurt.

De klus blijft niet beperkt tot station Tilburg. Ook op het bijna 3 kilometer lange stuk spoor tussen de stations Tilburg en Tilburg Universiteit wordt gewerkt, evenals op station Tilburg Universiteit zelf. Daar komen onder andere nieuwe bestrating, verlichting, camera's en een nieuwe omroepinstallatie.

Nog meer werk

Los van het werk in Tilburg zelf werkt ProRail de komende twee weken aan het spoor tussen Tilburg Universiteit en Breda én tussen Tilburg en Vught. Op maandag 13 mei rijden er daarom geen treinen tussen Tilburg en Breda.

"Hiermee komen we bijna aan het einde van tien jaar renovatie van station Tilburg", zegt ProRail. De komende jaren worden nog wel wat werkzaamheden verricht, maar zijn die voor de reiziger minder zichtbaar en ingrijpend.

Amsterdam en Zwolle

ProRail begint morgen ook aan werkzaamheden op en rond Amsterdam Centraal. Tot en met 4 mei moeten reizigers tussen Amsterdam Bijlmer en Amsterdam Centraal rekening houden met overstappen en een langere reistijd.

In Zwolle brengt ProRail komende week dwars over het station de brugdelen aan van de nieuwe houten loopbrug tussen het centrum en de zuidzijde van de stad. Als gevolg daarvan rijden vanaf maandag tot en met woensdag geen treinen van en naar Zwolle. Een dag later rijden de treinen van en naar het station alleen op bepaalde trajecten.

Bij een steekpartij in de Zuid-Duitse plaats Murnau am Staffelsee zijn gistermiddag twee Oekraïners gedood. Een 57-jarige Rus is aangehouden als verdachte. De slachtoffers zijn twee Oekraïense mannen van 23 en 36 jaar oud. Ze woonden in de regio Garmisch-Partenkirchen.

Motief onbekend

De man van 36 stierf direct, die van 23 overleed kort na de aanval in een ziekenhuis. Het is nog onbekend wat het motief voor de steekpartij was en of de mannen elkaar kennen. "We staan nog aan het begin van het onderzoek", zegt de politie.

De verdachte sloeg op de vlucht, maar is kort daarna in zijn woning opgepakt. Hij wordt later vandaag voorgeleid aan de onderzoeksrechter.

Het Iraakse parlement heeft een antihomowet goedgekeurd. Door de wet kan iemand die een relatie heeft met een persoon van hetzelfde geslacht veroordeeld worden tot een gevangenisstraf van maximaal 15 jaar.

De wet werd vooral gesteund door de conservatieve sjiitische politieke partijen, die de grootste coalitie vormen in het overwegend islamitische parlement. Het parlement kondigde ook straffen aan voor transgender personen. Hiervoor werd een wetswijziging goedgekeurd van een antiprostitutiewet uit 1988.

"Biologische geslachtsverandering op basis van persoonlijke verlangens" wordt nu strafbaar. Transgender personen en artsen die geslachtsoperaties uitvoeren, riskeren celstraffen van drie jaar. Ook mannen die zich "bewust vrouwelijk kleden" zijn nu strafbaar.

Taboe

Tot de goedkeuring van de wet waren er in Irak geen wetten expliciet gericht tegen homoseksualiteit. Wel was het al een taboe in de conservatieve Iraakse samenleving. In het verleden werden meerderen lhbti'ers echter veroordeeld voor bijvoorbeeld sodomie. Ook zijn meerdere lhbti'ers in het verleden vermoord door individuen en gewapende groeperingen.

In een eerder wetsontwerp stond dat relaties met iemand van hetzelfde geslacht tot de doodstraf zouden kunnen leiden. Dit werd echter aangepast na druk van onder meer Europa en de Verenigde Staten.

'Ernstig bezorgd'

Het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken laat weten "ernstig bezorgd" te zijn over de goedkeuring van de nieuwe wet. "Het beperken van de rechten van bepaalde mensen in een samenleving ondermijnt de rechten van iedereen." Ook waarschuwt de VS dat dit soort wetten het land economisch bedreigen. "Internationale zakencoalities hebben al gezegd dat dergelijke discriminatie in Irak de zakelijke en economische groei in het land zal schaden."

Ook het Nederlandse ministerie van Buitenlandse Zaken reageert negatief. "Het criminaliseren van homoseksualiteit druist rechtstreeks in tegen de internationale overeenkomsten waar Irak mee heeft ingestemd."

Oud-filmproducent Harvey Weinstein (72) is opgenomen in een ziekenhuis nadat hij was verplaatst van een gevangenis buiten de stad New York naar een gevangenis in Manhattan.

"Het lijkt erop dat hij veel hulp nodig heeft", stelt zijn advocaat. "Hij ondergaat allerlei testen. Zijn gezondheid is heel slecht, hij is een wrak", zegt zijn advocaat Arthur Aidala tegen onder meer persbureau AP.

Hartproblemen

De voor verkrachting veroordeelde Weinstein kampt onder meer hartproblemen, diabetes, slaapapneu en oogproblemen. Mentaal is hij volgens zijn advocaat messcherp. Het is de bedoeling dat Weinstein weer terug wordt gebracht naar gevangeniseiland Rikers Island, een eiland in de buurt van vliegveld LaGuardia.

Weinstein werd in 2020 in New York veroordeeld tot 23 jaar cel wegens verkrachting en aanranding van twee actrices. Afgelopen week werd dat vonnis geschrapt omdat hij volgens de rechtbank geen eerlijk proces had gekregen. Hij blijft echter achter tralies omdat hij ook in Los Angeles veroordeeld is tot een celstraf voor verkrachting. Daar kreeg hij 16 jaar cel.

Duizenden aanhangers van de Spaanse Socialistische Partij hebben in Madrid steun betuigd aan hun partijgenoot premier Sánchez. Ze willen dat hij aanblijft.

Sánchez legde woensdag zijn taken neer om zich te bezinnen op de vraag of hij nog premier wil zijn. Eerder die dag gaf een rechtbank toestemming voor een corruptieonderzoek naar zijn vrouw. Een extreemrechtse actiegroep had aangifte tegen haar gedaan. Volgens Sánchez is zijn vrouw onschuldig. Hij sprak van een "ongekende aanval" door rechtse politieke tegenstanders en neemt tot maandag de tijd om zich te beraden op zijn positie.

Bussen uit heel Spanje

De top van de Socialistische Partij kwam vandaag bijeen op het partijkantoor in Madrid. Vicepremier Montero vroeg Sánchez, die sinds 2018 premier van Spanje is, om aan te blijven. Aan de demonstratie buiten deden naar schatting 12.500 partijleden en aanhangers mee. Ze waren uit heel Spanje met bussen naar de hoofdstad gekomen.

Oppositieleider Feijóo van de conservatieve Partido Popular zei vandaag dat de Spanjaarden zich niet moeten laten misleiden. Zijn partij liet een peiling doen. Daaruit zou naar voren zijn gekomen dat 54 procent van de Spanjaarden denkt dat de 'bezinningsperiode' van de premier een politiek doel dient: steun verwerven voor zijn Socialistische Partij in verband met de verkiezingen in Catalonië in mei en die in de Europese Unie in juni.

In de regio rond Bordeaux wordt dezer dagen letterlijk het mes gezet in de wijngaarden. Druivenstokken worden dag in dag uit door graafmachines uit de grond getrokken en vernietigd. De reden: de wijnboeren kunnen het hoofd niet meer boven water houden.

In totaal hebben zich zo'n 1200 wijnboeren rond Bordeaux aangemeld om met subsidie hun druivenstokken te laten verwijderen. Het gaat om 8000 hectare aan wijngaarden die verdwijnt. Een onbekend aantal boeren is aan het rooien geslagen zonder subsidie. Opgeteld verdwijnt om en nabij de 10 procent van het totaal aantal wijngaarden in de regio, is de schatting.

Het levert een bizar beeld op. Vroeger was Bordeaux een van de meest prestigieuze wijngebieden ter wereld. Nu is er op veel plaatsen alleen nog een kaal landschap te zien, met omgeploegde stukken grond en ontwortelde druivenstokken die op grote hopen worden gegooid. "Daarna steken we ze in brand. Dat is de goedkoopste manier om ervan af te zijn", zegt wijnboer Jean Renaud (55).

'Het kan niet anders'

Renaud is een van de honderden wijnboeren die besloten heeft te saneren. "In 2018 had ik 84 hectare aan wijngaarden. Tijdens corona heb ik de helft al weg gedaan, toen was er nog 40 hectare over. En daarvan laat ik nu dus bijna de helft rooien. Het kan niet anders, de problemen zijn te groot."

Renaud wijst op de dalende wijnconsumptie. De Fransen zijn in tien jaar tijd ruim 30 procent minder wijn gaan drinken. En ook elders is er krimp. "Van al mijn wijn verkoop ik 80 procent aan het buitenland, vooral aan China. Maar sinds 2018 is de wijnimport van China gekelderd. Ik ben er geen klanten kwijtgeraakt maar ze kopen veel minder. En mijn Franse klanten ook: die kochten vroeger twee dozen wijn en nu nog maar één doos."

Vorst

Er spelen meer problemen voor de Franse wijnboeren. Mede door de dalende consumptie zijn de prijzen voor een fles wijn flink gedaald en de inkomsten voor de wijnboer dus ook. Klimaatverandering veroorzaakt slechte oogsten. Er is bijvoorbeeld vorst in het voorjaar en extreme droogte in de zomer. En vorig jaar kampten wijnboeren bij Bordeaux ook nog eens met een verwoestende plantenziekte valse meeldauw, milidiou.

Grote wijngaarden met hoge prijzen en veel geld in kas kunnen wel een stootje hebben. Maar de kleinere wijnproducenten met lage prijzen en kleine marges komen nu in de verdrukking.

De problemen spelen niet alleen in Bordeaux. Twee van de grootste belangenorganisaties deden kort geleden een noodoproep in dagblad Le Monde. Frankrijk maakt té veel wijn, zeggen ze.

"In Frankrijk ligt 750.000 hectare aan wijngaarden en dat is 100.000 hectare te veel", zegt Samuel Montgermont van Vin & Société, de federatie van landelijke Franse wijnorganisaties tegen Le Monde.

"We moeten met spoed minder wijn gaan produceren en alleen nog de wijn maken die we ook kunnen verkopen'', aldus Bernard Farges van de CNIV, de landelijke organisatie van wijnhandelaren.

Tranen in de ogen

Wijnboer Jean Renaud loopt tussen de druivenstokken en kijkt hoe een graafmachine zijn tanden in de aarde zet, de plant eruit trekt en opzij gooit. En daarna de volgende plant, en de volgende. Het complete terrein wordt gerooid.

"Als ik er naar kijk, springen de tranen in mijn ogen", zegt hij. "Het voelt alsof je huis in vlammen opgaat, alsof je alles kwijt raakt. Maar het kan niet anders."

Hij gaat de subsidies voor het rooien gebruiken om zijn tekorten weg te werken en zijn bedrijf weer financieel op orde te krijgen. "En daarna probeer ik met mijn afgeslankte wijngaard, met de druiven die overblijven en die het meeste geld opleveren, een doorstart te maken."

Is hij hoopvol? "Ik heb nog een paar jaar tot mijn pensioen. We zullen zien."

Op een legerbasis in Cambodja zijn twintig militairen omgekomen bij een zware explosie. Een onbekend aantal mensen raakte gewond. Vermoedelijk is er een munitieopslag ontploft.

Meerdere gebouwen zijn verwoest. Op beelden is te zien dat het dak van een magazijn op de legerbasis is weggeblazen. De omgeving ligt bezaaid met brokstukken. Volgens het leger zijn ook 25 woningen van burgers beschadigd geraakt.

Volgens een omwonende was er halverwege de middag een zware explosie, waarna er een uur lang kleinere ontploffingen waren te horen.

De basis ligt in het zuidwesten van het land in de provincie Kampong Spoe, ten westen van de hoofdstad Phnom Penh.

Premier Hun Manet zegt diep geschokt te zijn door het nieuws. Hij condoleert de nabestaanden en belooft de begrafenissen van de omgekomen militairen te vergoeden.

De politie in Amsterdam heeft bij de Extinction Rebellion-demonstratie vanmiddag op de ringweg A10 ruim honderd mensen aangehouden. Zo'n dertig van hen worden verdacht van het opzettelijk veroorzaken van gevaar op de weg. De rest is onder andere opgepakt voor het overtreden van de Wet openbare manifestaties.

De demonstratie begon even na 12.00 uur. Volgens de politie blokkeerden acht auto's op twee plaatsen de snelweg op een levensgevaarlijke manier. Daardoor kwam het verkeer stil te staan en konden actievoerders ter hoogte van het voormalige ING-hoofdkantoor de weg op lopen. Ze eisten dat de bank onmiddellijk stopt met het financieren van de fossiele industrie. Na ingrijpen van de politie kon het verkeer om 13.45 uur weer doorrijden.

Zo werden de demonstranten van Extinction Rebellion van de A10 gehaald:

Eerder vandaag blokkeerde een dertigtal pro-Palestijnse demonstranten de Piet Heinkade bij station Amsterdam Centraal. Dat leidde tot gefrustreerde reacties van weggebruikers, zegt de politie. De demonstranten vertrokken voordat de politie een eind maakte aan de blokkade.

De politie beklaagt zich erover dat actievoerders een dag uitkozen waarop toch al veel van de Amsterdamse politie wordt gevraagd. "Op één van de toch al drukste dagen van het jaar voor de Amsterdamse politie werd dus nog meer gevraagd op uiteenlopende fronten. Politiemensen die uit de stad moeten worden weggetrokken om verboden blokkades op te heffen, dat betekent letterlijk een verschraling van de politie-inzet op andere plekken in de stad", zegt de politie.

De festiviteiten rond Koningsdag lijken dit jaar overal vrij probleemloos te zijn verlopen. Op wat kleinere incidenten na en ondanks hier en daar wat regen was het in het hele land vooral gezellig en feestelijk.

Het Rode Kruis laat weten dat zich in de 120 steden waar vrijwilligers aanwezig waren geen grote incidenten hebben voorgedaan. De hulporganisatie hoefde nergens op te schalen en verleende op kleine schaal eerste hulp aan feestgangers.

Uit een rondgang van de NOS langs de grote steden blijkt ook dat zich tijdens de Koningsnacht en -dag tot nu toe nauwelijks noemenswaardige voorvallen hebben voorgedaan. In Rotterdam was "niets geks aan de hand". In Den Haag waren "net als anders incidenten, maar geen bijzonderheden".

In het centrum van Utrecht was het vrijdagavond eventjes vol. De gemeente riep mensen op om niet meer naar de stad te komen. Na een uur werd de drukte al minder. Ook tijdens Koningsdag kwamen veel mensen naar de Utrechtse binnenstad. In de loop van de middag waren enkele volle feestlocaties niet langer toegankelijk.

Val van bouwsteiger

In Amsterdam is tijdens Koningsnacht een 24-jarige man gewond geraakt na een val van een bouwsteiger bij de Westertoren, aan de Prinsengracht. De man was met vier anderen de steiger opgegaan. Alle vijf de twintigers zijn aangehouden.

Verder blokkeerden klimaatdemonstranten van Extinction Rebellion korte tijd de A10 in het zuiden van de stad, ondanks een door de lokale autoriteiten opgelegd verbod. De politie heeft de activisten van de weg gehaald.

Vlak bij het centraal station van Amsterdam hebben ongeveer dertig pro-Palestinademonstranten twee uur lang op een zebrapad gezeten. Er ontstond even ruzie met mensen die er langs wilden. De actievoerders gingen uit zichzelf weer weg.

Geen 'opschudding' in Purmerend

Gisteravond werd het centrum van Purmerend aangewezen als veiligheidsrisicogebied, vanwege geruchten "in de sfeer van opschudding". De politie mocht preventief fouilleren en mensen verbieden in het gebied te komen. Er is uiteindelijk niets gebeurd.

Op Urk werd in de vroege ochtend traditiegetrouw een 'vreugdevuur' gemaakt. De brandweer rukte uit om een scooter te blussen die in brand was gestoken. Op sociale media ging een video rond van een jongen die na het aansteken van een aantal branden zelf ook vlam vatte en met een brandende jas wegrende. Omstanders hielpen hem de vlammen te doven en hij raakte niet ernstig gewond.

Reizigersstroom later op gang

Ook de Nederlandse Spoorwegen zien dat alles prima verloopt. Zoals elk jaar rijden er extra en langere treinen. De NS noemt het "druk, maar beheersbaar" en zegt dat de stroom met feestvierders wat later op gang kwam vanwege het regenachtige weer.

De gebruikelijke kleedjes vol huisraad moesten af en toe even onder een zeiltje, maar de meeste mensen lieten zich niet afschrikken door de regen. De Amerikaanse ambassadeur in Den Haag stond in een filmpje waarin ze Nederlanders een goede Koningsdag toewenst stil bij de Nederlandse rommelmarktraditie:

Zoals elk jaar waren er op de vrijmarkten ook weer allerlei ludieke spellen te spelen. Zoals blikgooien onder de noemer 'werp Poetin omver', met blikken met daarop de beeltenis van de Russische president. De meeste vrijmarkten mogen tot het eind van de middag duren.

Lokale tradities

Koningsdag was daarnaast ook weer een dag vol lokale tradities. Zo was het in Wijk bij Duurstede weer tijd voor de jaarlijkse badeendjesrace, vond in veel plaatsen een traditionele aubade plaats en gingen mensen in sommige regio's al vroeg de straat op om te 'luilakken'.

Bijvoorbeeld in het Gelderse Putten, waar zo'n 150 scooters, crossmotoren en quads met al dan niet afgezaagde uitlaten met een hoop lawaai rondreden om iedereen wakker te maken. Dat gebeurde overigens in overleg met de politie. In de Hoeksche Waard was dat niet het geval en werd het luilakken tegengehouden met een noodbevel.

Het feest gaat voorlopig nog even door en is te volgen via het Koningsdagblog.

Op een veiling in Engeland is een gouden horloge van naar verluidt de rijkste passagier op de Titanic geveild. De verwachting was dat het uurwerk ruim 120.000 euro zou opbrengen. De veilingmeester hamerde af op ruim 1 miljoen euro.

Het pronkstuk van de veiling behoorde toe aan de 47-jarige John Jacob Astor IV. Hij kwam om bij de scheepsramp in 1912, die aan zo'n 1500 mensen het leven kostte. Toen het schip zonk hielp Astor zijn vrouw Madeleine nog in een reddingsboot. Hij rookte een sigaret en sprak met een andere passagier. Dat was de laatste keer dat hij werd gezien. Zijn lichaam werd een week na de ramp gevonden. Hij droeg het 14-karaats gouden Waltham-zakhorloge met de initialen JJA nog bij zich.

John Jacob Astor IV was een Amerikaanse zakenman, vastgoedontwikkelaar, luitenant-kolonel in de Spaans-Amerikaanse oorlog, schrijver en investeerder. In zijn tijd was hij een van de rijkste mensen ter wereld en vermoedelijk de rijkste man op de Titanic.

Na de ramp ging het horloge naar zijn zoon Vincent Astor. Die liet het restaureren en gaf het cadeau aan de zoon van de secretaris van zijn vader. Het horloge bleef tot in de jaren 90 in diens familie, waarna het bij een veiling door een onbekende verzamelaar werd gekocht. Sindsdien was het te zien in verschillende musea.

Ook de gouden manchetknopen, ongebruikte bankcheques, zijn plattegrond van de eerste klasse op de Titanic en een foto van Astor werden vandaag geveild, samen met andere voorwerpen zoals een tas van de orkestleider op het schip, Wallace Hartley. De manchetknopen brachten 15.000 euro op, de cheques 2600 euro en de plattegrond 28.000 euro.

De tas ging van de hand voor 342.000 euro. Hartley gebruikte hem om zijn viool in te bewaren. Voordat hij van boord ging, gespte hij de tas met de viool om zijn lichaam. Hij verdronk, maar de tas en de viool doorstonden de ramp. De viool bracht in 2013 1,3 miljoen euro op.

Herstelploegen zetten hun helmen op en lopen de kolencentrale in om het werk te hervatten. Het luchtalarm is net afgemeld. Hoewel Oekraïners de sirene vaak negeren, wordt het alarm hier heel serieus genomen. Met een blik op wat over is van het Sovjetbouwwerk is duidelijk waarom.

Het dak van de centrale is voor een groot deel kapotgeschoten. Geen raam zit er nog in. Stukken beton zijn van het gebouw afgeblazen en honderden meters verderop terechtgekomen. Buiten de ingang staat een uitgebrande transformator - zo groot als een container. Die was een jaar geleden al kapotgeschoten. "Maar door de laatste aanval vorige maand is de nieuwe ook kapot", zucht manager Aleksandr.

Terwijl Oekraïne de afgelopen maanden wachtte op nieuwe wapenleveranties uit Amerika, piepte en kraakte de luchtverdediging van het land onder een nieuw Russisch luchtoffensief. Opnieuw werd op grote schaal kritieke Oekraïense infrastructuur aangevallen. Zonder middelen om het luchtruim te verdedigen, werd de een na de andere centrale uitgeschakeld in Charkiv en Kyiv, maar ook in verschillende West-Oekraïense regio's.

Het Oekraïense stroomnet draait vooral op nucleaire energie en waterkrachtcentrales. Maar de kolencentrales zijn belangrijk om aan de energiebehoefte te voldoen wanneer het verbruik piekt. Dat gebeurt in de zomer als de airco's in gebruik zijn en in de winter wanneer het koud en donker is. Bij de centrale van Aleksandr zijn ze daarom druk bezig om alles zo goed en kwaad als het gaat te herstellen, voor de zoveelste keer.

Volgens Aleksandr is zijn centrale al zo'n acht keer aangevallen. De laatste keer met zo'n acht kruisraketten. De exacte locatie wil hij om veiligheidsredenen niet genoemd zien. Dat de centrale nog iets van stroom kan leveren lijkt een wonder wanneer de verwoesting binnen duidelijk wordt. De grote hal lijkt op een surrealistisch kunstwerk van zwartgeblakerde wanden, uitgebrande apparatuur en verwrongen staal. Meerdere turbines liggen eruit. "Die kunnen we wel repareren", zegt Aleksandr optimistisch. "Dan moet wel eerst het dak ook gemaakt zijn."

Maar het herstellen van dit soort oude centrales wordt een steeds grotere uitdaging. Reserveonderdelen raken op. Ze zijn in Oekraïne nauwelijks meer te krijgen en ook niet zomaar in andere landen in Europa te vinden.

"Dit soort materieel ligt niet in de supermarkt", zegt Dmitro Sacharov. Hij is uitvoerend directeur van het energiebedrijf Dtek, dat zes kolencentrales heeft. "Je moet ze bestellen, wat tijd kost, of je moet kijken of je onderdelen kan overnemen van andere voormalige Sovjetcentrales in Oost-Europa."

Patriots bovenaan de lijst

Dtek hoopt de komende maanden een deel van de capaciteit van dit soort kolencentrales te herstellen, voordat het zomer wordt. Anders zullen delen van Oekraïne soms zonder stroom komen te zitten en kunnen komen fabrieken stil komen te liggen.

Of dat te voorkomen valt, hangt ook af van de vraag of Oekraïne het luchtruim kan beschermen. Luchtafweerraketten staan bovenaan de lijst met nieuwe Amerikaanse wapenleveranties die onderweg zijn. Maar genoeg zullen dat er niet zijn. President Zelensky blijft daarom bij bondgenoten hameren op het leveren van meer Patriot-raketsystemen.

Bij de centrale van Aleksandr houden ze er rekening mee dat er elk moment weer een aanval kan komen. Een collega kijkt tijdens de rondleiding herhaaldelijk zenuwachtig op zijn telefoon. In meerdere regio's is eerder het luchtalarm afgegaan. Dan begint de sirene weer te loeien. Voor de tweede keer deze dag stromen de werknemers naar buiten om te schuilen.

Elke dag alarm

De schuilkelder zit vol. Sommige werknemers doen een dutje, anderen kijken verveeld rond of zitten op hun telefoon. Ook de 19-jarige Eduard die hier nog geen half jaar werkt, neemt het luchtalarm heel serieus. "Thuis trek ik mij er na twee jaar oorlog niks meer van aan, omdat ik het zo gewend ben. Maar hier is het natuurlijk wel heel gevaarlijk."

Elke werkdag wordt wel verstoord door een alarm. "We worden gedwongen om een pauze te nemen", grapt Eduard. "Werk is werk, en het leven is belangrijker dan werk." Soms moeten ze wel uren schuilen, als er drones of kruisraketten boven Oekraïne hangen en nog niet duidelijk is waar ze naartoe vliegen. Deze keer valt het wel mee. Na een half uur wordt het alarm afgemeld en kan Eduard met zijn collega's weer naar buiten. Het werk gaat door.

"Ik heb begrepen dat als iets heel fantastisch is, dat je zegt: 'Het kon minder'. Ik zeg jullie: 'Deze Koningsdag, het kon véél minder'." Met die woorden sloot koning Willem-Alexander vandaag zijn bezoek aan Emmen af.

Met zijn familie reisde de jarige koning vanochtend naar de stad in het zuidoosten van Drenthe. Het was de eerste keer in ruim twintig jaar dat de koninklijke familie Koningsdag of Koninginnedag in deze provincie vierde.

Al vroeg op de dag hadden mensen zich in Emmen verzameld om een glimp van de Oranjes op te vangen. Na de aankomst rond 11.00 uur begon de koninklijke familie aan een ronde door het centrum van de stad.

De Oranjes deelden tompoucen uit, speelden oud-Hollandse spelletjes en deden mee aan een quiz over Drenthe. Het team van koningin Máxima, prins Bernhard, prinses Annette en prinses Aimée wist deze quiz te winnen. De fanatieke koningin pakte bij de laatste vraag haar telefoon erbij, om een antwoord uit te rekenen.

Onderweg kreeg Máxima nog een Argentijnse kroket en mocht prins Floris even plaatsnemen achter een dj-tafel. Ook wandelde de koninklijke familie langs Wildlands Adventure Zoo Emmen, de opvolger van het voormalige Noorder Dierenpark.

Langs de route stonden voornamelijk Oranjefans, maar ook demonstranten lieten van zich horen. Een groep van ongeveer dertig mensen hield in een demonstratievak protestborden omhoog. Willem-Alexander zwaaide kort naar de betogers, maar bleef niet staan.

Kus van de koning

Willem-Alexander was niet de enige jarige in Emmen. Langs de route stond ook Laura, die vandaag 46 werd. Met een spandoek liet ze de koning, die vandaag 57 werd, weten een kus van hem te willen.

En zo geschiedde:

Het voltallige koninklijke gezin was vandaag aanwezig in Emmen. Prinses Ariane studeert in Italië, maar is tijdelijk terug in Nederland. Haar oudste zus Amalia kwam recentelijk terug uit Spanje. Zij woonde een jaar in Madrid vanwege de bedreigingen aan haar adres in Nederland. Amalia zei dat ze in Madrid "wel iets meer mijn vrijheid" had gevonden.

Het was de eerste keer dat de prinses sprak over haar tijd in Spanje:

Prinses Alexia liet een klein beetje los over de invulling van het tussenjaar waar ze nu mee bezig is. Ze vertelde dat ze heeft kunnen reizen en zo "veel verschillende culturen heeft leren kennen". Ook heeft ze "een beetje gewerkt". Wat ze volgend jaar gaat doen, blijft nog gissen. "Ik laat het weten als ik het weet", aldus de prinses.

Merken uit de winkelstraat

De prinsessen waren vrij ingetogen gekleed, zegt NOS-redacteur Susan Sjouwerman, die veel over mode schrijft. "Het ziet er volwassen uit en het is duidelijk dat Amalia en ook Ariane de kunst van het monochroom kleden verstaan: ze kleden zich in één kleur, en daardoor ziet het er meteen chic uit." Alexia had met een bordeauxrode jas gekozen voor een meer gedurfde outfit, aldus Sjouwerman. "Zo zijn we dat ook wel van haar gewend."

Modekenner en royaltyverslaggever Josine Droogendijk wist de outfits van de prinsessen te identificeren. Zo droeg Amalia een jurk van het Franse merk Bash. Alexia droeg een jurk van Sézane, een ander Frans merk, en Ariane was te zien in een pak van Max Mara. "Het zijn mooie merken die gewoon in de winkelstraat te koop zijn", zegt Sjouwerman.

De dag in Emmen werd afgesloten met een optreden van de Drentse muzikant Daniël Lohues. In zijn dankwoord zei de koning dat Emmen "een zaadje" bij hem heeft geplant en dat de stad in Drenthe "een deel van mijn hart" is geworden.

"Iedere keer als ik terugkom in de provincie of in Emmen, dan zeg ik: 'Hier kom ik weg'", verwijzend naar het gelijknamige nummer van Lohues.

Britney Spears heeft een schikking getroffen met haar vader. Daarmee is er definitief een einde gekomen aan de zaak rond de curatele van Spears' vader over de Amerikaanse popzangeres, zo melden advocaten van beide partijen. De voorwaarden van de overeenkomst zijn niet bekendgemaakt.

De schikking komt ruim twee jaar nadat een rechtbank de beëindiging had bevolen van een curatorschap dat vader Jamie Spears de controle gaf over zijn dochter Britney. Sindsdien vochten de twee nog een juridische strijd uit over advocatenkosten en de manier waarop vader Spears met het curatorschap was omgegaan.

De ondercuratelestelling begon in 2008, toen Spears een inzinking had en behandeld moest worden voor psychische problemen. Haar vader Jamie Spears werd aangesteld als curator. De zangeres mocht dertien jaar lang nauwelijks zelf beslissingen nemen over haar persoonlijke leven en haar vermogen.

'Schaduw van mezelf'

In een getuigenis zei Spears (42) dat ze, terwijl ze onder curatele stond, door haar management werd gedwongen om tegen haar wil op tournee te gaan, lithium kreeg waardoor ze zich 'dronken' voelde en niet mocht trouwen of een baby mocht krijgen.

Britney Spears, die rond de eeuwwisseling wereldhits scoorde met nummers als Baby one more time en (You drive me) crazy, streed vijf jaar tegen de ondertoezichtstelling. In 2021 stelde de rechtbank haar in het gelijk. Vorig jaar verscheen haar autobiografie. Daarin schreef ze over de jaren van het curatorschap waarin ze zich "een schaduw van mezelf voelde". Ook had ze het gevoel dat haar ziel was vernietigd.

In een reactie op de schikking noemde Spears' advocaat Mathew Rosengart het "een eer en voorrecht om Britney Spears te beschermen en te verdedigen". "Haar wens is uitgekomen, ze is nu vrij."

Alex Weingarten, advocaat van de vader van de zangeres, zei tegen nieuwszender CNN dat Jamie blij is dat dit allemaal voorbij is. "Jamie houdt heel veel van zijn dochter en heeft onvermoeibaar gewerkt om haar te beschermen", aldus Weingarten. "Hij wil het beste voor Britney, niets minder."

Op de A59 bij Nuland is vanmiddag een spookrijder om het leven gekomen. De bestuurder botste tegen een andere auto, waarin twee mensen zaten. "Zij zijn ook gewond geraakt, maar naar het zich laat aanzien niet ernstig", zegt de politie.

De overleden vrouw woonde in Sint-Michielsgestel en was 67 jaar. Volgens Omroep Brabant reed ze honderden meters tegen het verkeer in. Het ongeluk gebeurde rond 13.35 uur tussen Den Bosch en Oss.

De politie doet nog onderzoek op de weg om meer te weten te komen over het ongeluk.

Bij een auto- en scheepssloperij in Haarlem heeft vandaag urenlang een grote brand gewoed. Voor zover bekend is niemand gewond geraakt, maar de rookwolken zorgden voor grote overlast in Haarlem-Noord, Velsen en omgeving en delen van de Zaanstreek.

De veiligheidsregio verstuurde twee NL-Alerts waarin het bewoners adviseerde ramen en deuren gesloten te houden en ventilatiesystemen uit te schakelen. Inmiddels heeft de brandweer het sein brand meester gegeven, zijn de alerts beëindigd en wordt de overlast beduidend minder. De brandweer is nog wel bezig met nablussen.

De brand bij de sloperij op industrieterrein Waarderpolder brak rond 11.30 uur uit door nog onbekende oorzaak, meldt regionale omroep NH. Al snel sloegen de vlammen uit de auto- en scheepswrakken die op het terrein liggen.

Zo zagen de enorme rookpluimen eruit:

De brandweer had urenlang de grootste moeite om het vuur uit te krijgen. "Het is een behoorlijke berg schroot die in de fik staat", zei een woordvoerder eerder vanmiddag.

Het waren vooral de enorme rookwolken die voor steeds meer problemen zorgden, vanmiddag. Eerst kwamen er alleen klachten over rook en stank uit woonwijken in Haarlem-Noord, later klaagden ook inwoners van Velsen-Zuid, Driehuis en Velserbroek. Rond een uur of twee adviseerde de veiligheidsregio ook de bewoners van Assendelft en Krommenie in de Zaanstreek om uit de rook te blijven.

Het is nog niet duidelijk in hoeverre de rook ook echt gevaarlijk is geweest voor de volksgezondheid. De brandweer heeft continu metingen verricht.

Ballonnen, vuurwerk, kinderliedjes en honderden muisstille militairen: in Duitsland wordt al vijf dagen alles op alles gezet om de 6-jarige Arian te vinden. Omdat hij autisme heeft, verloopt de zoektocht naar de vermiste jongen op een bijzondere manier.

Arian liep maandagavond weg van huis in de plaats Elm, in de buurt van Hamburg. Op beveiligingsbeelden is te zien hoe hij naar een nabijgelegen bos rende. De politie zette drones in, een helikopter en een vliegtuig met een warmtebeeldcamera. Honderden vrijwilligers hielpen al mee met zoeken.

Nadat de eerste zoekacties niets hadden opgeleverd, gooide de politie het over een andere boeg. Ze hingen vrolijke ballonnen op en lieten chocola voor de jongen achter, in de hoop dat hij daar op af zou komen.

Omdat de jongen gefascineerd is door vuurwerk, werd ook dat geprobeerd. Er werd 's nachts met grote lichtzuilen in de lucht geschenen en de politie plaatste speakers waardoor kinderliedjes klonken.

200 geruisloze militairen

Ook dat mocht niet baten. Vannacht werd op advies van een deskundige weer iets nieuws geprobeerd: stilte. Omdat kinderen met autisme juist kunnen schrikken als hun naam wordt geroepen, liepen vannacht 200 militairen zo geruisloos mogelijk door het bos. In kleine groepjes probeerden ze de jongen te vinden met nachtkijkers.

De politie vreest dat Arian ergens in het water terechtgekomen is. Het gebied rond Elm is uitgestrekt en kent veel sloten en vennen. In de nabijgelegen rivier de Oste is deze week gezocht door duikers. De politie peinst er niet over om de inzet te verminderen of de zoekactie te staken.