Aggregator
Voor vergelden van de Amerikaanse aanval heeft Iran alleen risicovolle opties
Twee dagen na de Amerikaanse aanval op nucleaire installaties en andere doelen in Iran, zit het regime in Teheran klem. Niets doen is geen optie, maar alle mogelijkheden om terug te slaan zijn vol risico's.
Als Iran te hard terugslaat, riskeert het land een escalatie van de strijd tegen de militair veel sterkere Verenigde Staten. Als het land ervoor kiest om met Amerika te onderhandelen, zal dat worden gezien als een knieval en kan het regime gaan wankelen.
"Iran moet terugslaan voor zijn imago, maar wil niet dat de situatie uit de hand loopt", zegt Paul van Hooft, defensiedeskundige bij denktank Rand Europe.
TijdrekkenDe Iraanse buitenlandminister Araghchi zei dit weekend dat Amerika een "dikke rode lijn" heeft overschreden met "verstrekkende" en "eeuwigdurende gevolgen". Toch blijft een concrete vergelding voorlopig uit.
In plaats daarvan rekt Iran tijd met diplomatieke bewegingen. Araghchi vloog zaterdag naar Geneve voor een ontmoeting met Europese ambtgenoten en EU-buitenlandchef Kallas. De Europeanen riepen Iran en de VS op om terug naar de onderhandelingstafel te gaan.
Vandaag zocht Araghchi steun bij Irans strategische partner Rusland. President Poetin keurt de Amerikaanse en Israëlische aanvallen op Iran ondubbelzinnig af, maar gaat Rusland Iran verder te hulp schieten?
"Ik denk niet dat Rusland zich met het conflict tussen Iran en de VS gaat bemoeien", zegt expert Van Hooft. "Poetin heeft beperkte middelen en is niet op zoek naar een confrontatie met Amerika. Hij heeft Trump aan zijn kant nodig om te krijgen wat hij wil in Oekraïne."
Het ziet ernaar uit dat Iran alleen op verbale steun kan rekenen uit het buitenland. Voor een militaire reactie op de aanval is het land op zichzelf aangewezen. Maar wat zijn de meest voor de hand liggende vergeldingsopties?
1. Een aanval op Amerikaanse doelen in het Midden-OostenEr zijn 40.000 Amerikaanse militairen gestationeerd op ongeveer twintig locaties in de regio. Dat maakt de VS kwetsbaar. Maar de zogenoemde proxy's van Iran - bondgenoten als Hezbollah, Hamas en de Houthi's - zijn de laatste tijd hard getroffen door Israël en dus veel minder in staat om namens Iran op te treden. Dat maakt het regionale bereik van Iran een stuk minder groot.
Deskundige Van Hooft ziet nog een probleem voor Iran: "De Israëlische inlichtingendiensten zijn de geheime Iraanse communicatiekanalen diep binnengedrongen. Als de leidinggevenden besluiten om terug te slaan, zullen ze vrezen dat hun doelen bij de Israëli's al lang bekend zijn."
2. Oliehandel verstoren door Straat van Hormuz af te sluitenIran kan hiermee de oliemarkt in het hart raken. Ongeveer 20 procent van alle olie in de wereld wordt vervoerd via de Straat. Europa zou hierdoor extra hard worden getroffen, maar wereldwijd zouden de olieprijzen door het dak gaan.
Van Hooft denkt dat Iran hier ook problemen voor zichzelf ziet. "Als je de Straat van Hormuz afsluit, raak je ook de Golfstaten en China. Daardoor zou Iran alle steun van die bondgenoten verliezen."
3. Meer van hetzelfdeBlijft over wat al langer gebeurt. Iran kan de raketoorlog over en weer tegen Israël blijven voeren. Het land heeft ook veel ervaring met cyberoorlog en kan proberen Amerikaanse systemen plat te leggen.
Geen van beide keuzes zal worden gezien als harde vergelding, en zwakte uitstralen is het laatste wat Teheran wil. Te meer omdat president Trump inmiddels op zijn sociale medium Truth Social heeft geopperd dat het tijd is voor regimeverandering in Iran.
Dat kan worden gezien als een signaal aan Iraniërs om in opstand te komen tegen de machthebbers. Ondertussen durven steeds meer Iraniërs op sociale media de spot te drijven met de autoriteiten. Zo gaat op sociale media in Iran een foto rond van een man die met een doorzeefde pan op zijn hoofd door Teheran loopt. 'Iron Dome' staat erop, een verwijzing naar de zwakke luchtverdediging van Iran.
Een mogelijk scenario is dat Iran terugslaat, maar tegelijk via geheime kanalen met de Amerikanen afspreekt dat het bij een enkele, niet dodelijke tegenaanval blijft. En dat de twee landen daarna terugkeren naar de onderhandelingstafel.
Zo is het ongeveer gegaan na de Amerikaanse liquidatie van Qasem Soleimani, de leider van de Iraanse Revolutionaire Garde, in 2020. Maar het verschil met toen is dat Trump nu een harde eis stelt: Iran moet compleet stoppen met het verrijken van uranium. Met Amerikaanse en Israëlische verwijzingen naar een nieuw Iraans regime is het maar de vraag of Iran tot zo'n concessie is bereid.
Dubai leverde naast Promes ook verdachte 'bankier' uit aan Nederland
Tegelijk met profvoetballer Quincy Promes hebben de Verenigde Arabische Emiraten nog een andere Nederlandse verdachte uitgeleverd. De man wordt verdacht van ondergronds bankieren en zat afgelopen vrijdag in hetzelfde vliegtuig uit Dubai naar Nederland.
Het Openbaar Ministerie maakte vandaag bekend dat ook deze 44-jarige verdachte op verzoek van Nederland is gearresteerd en uitgeleverd. Hij wordt gezien als de leider van een ondergrondse bank, die miljoenen aan crimineel geld verplaatste. Daarnaast verdenkt het OM de man van betrokkenheid bij een transport van bijna 300 kilo cocaïne.
Zijn zaak staat los van die van Promes, die in Nederland nog een straf van ruim zeven jaar cel open heeft staan, onder andere voor drugshandel. Wel heeft Nederland hen dus tegelijkertijd opgehaald in Dubai.
BerichtendienstDe vermoedelijke bankier werd daar al bijna twee jaar geleden aangehouden, maar nu pas overgedragen. De opsporingsdiensten kwamen hem op het spoor na de hack van berichtendienst Sky ECC, die door criminelen werd gebruikt om te communiceren. Ook twee broers van de man worden verdacht.
Ondergronds bankieren is een systeem waarbij contant geld in het ene land wordt ingeleverd en in het andere land wordt uitgekeerd. Zo kunnen criminelen hun misdaadgeld buiten het officiële bankensysteem houden. De bankiers krijgen hiervoor een commissie en houden onderling bij wie nog wat krijgt.
De 44-jarige verdachte heeft zowel de Libanese als de Nederlandse nationaliteit. De rechtszaak tegen hem en zijn broers staat gepland voor eind augustus.
Zwemmer verdronken bij Elst, vierde drenkeling van afgelopen weekend
De man die gistermiddag uit het water werd gehaald bij de Rijkerswoerdse Plassen, tussen Elst en Arnhem, is overleden. Volgens de politie gaat het om een 26-jarige Arnhemmer.
Duikers van de brandweer haalden de man aan het einde van de middag uit het water. Hij was gaan zwemmen, onder water verdwenen en daarna niet meer gezien.
Een omstander sloeg alarm en ging gelijk op zoek, maar kon de man niet vinden in het troebele water. Duikers van de brandweer wisten de man wel uit het water te halen. Hij overleed in het ziekenhuis, schrijft Omroep Gelderland.
Vier dodelijke slachtoffersHulpdiensten in Gelderland moesten afgelopen weekend nog twee keer uitrukken voor zwemmers in nood. Op zaterdag verdronk een jongen van 16 in Emst. In de Waal bij Ochten kwam een 29-jarige man uit Fijnaart om het leven.
In de Maas bij Lomm in Limburg verdronk gisteren een 31-jarige man uit Polen. De politie gaat uit van een noodlottig ongeval.
Japan herdenkt slag om Okinawa: 'Belangrijk om in deze tijd over te blijven vertellen'
Op het Japanse Okinawa is de slag om het eiland herdacht, die kort voor het einde van de Tweede Wereldoorlog werd uitgevochten tussen Amerika en Japan. Exact tachtig jaar geleden gaven de Japanners zich over, na maandenlange felle gevechten.
De gouverneur van Okinawa zei bij de herdenking dat het belangrijk is om het verhaal over de slag en de blijvende impact te blijven vertellen, vooral in een tijd waarin de geopolitieke spanningen toenemen.
"Het is onze missie, als mensen die in het heden leven, om de realiteit en de lessen die we hieruit leren te bewaren en door te geven aan toekomstige generaties", zei gouverneur Tamaki bij de ceremonie op de plek waar de slag eindigde en een herdenkingsmonument staat. Ook premier Ishiba woonde de herdenking bij.
De slag om Okinawa was een van de hevigste en bloederigste WO II-gevechten tussen Japan en de VS. De Japanners verdedigden het eiland fel. Voor de Amerikanen was het eiland een springplank voor een eventuele invasie van de vier Japanse hoofdeilanden.
Okinawa ligt op zo'n 600 kilometer te zuidenwesten van het zuidelijkste hoofdeiland Kyushu.
Er vielen bij de slag naar schatting zo'n 200.000 doden in krap drie maanden tijd. Met afstand de meeste slachtoffers - ruim 188.000 - waren Japanners, onder wie een groot aantal burgers. Het Japanse leger dwong hen onder meer om te vechten en zelfmoord te plegen. Dat leidde tot gruwelijke taferelen.
Kamikaze-aanvallenOok voerden de Japanners op grote schaal kamikaze-aanvallen uit, om zo de Amerikanen - die fors in de meerderheid waren met zowel materieel als militairen - tegen te houden. Dat lukte uiteindelijk niet, maar zowel op zee, land als in de lucht werd er zwaar gevochten met forse verliezen aan beide kanten.
Krap twee maanden later kondigde keizer Hirohito de Japanse capitulatie aan, nadat de Amerikanen de steden Hiroshima en Nagasaki hadden gebombardeerd met atoombommen.
Na de oorlog hielden de Amerikanen Okinawa tot 1972 in bezit. Nog altijd heeft de VS meerdere militaire bases op het eiland. Er zijn tienduizenden Amerikaanse militairen gestationeerd.
Opruiende uitsprakenDe herdenking van de slag komt kort nadat de Japanse premier Ishiba zijn excuses aanbood aan de gouverneur van Okinawa, omdat een van de partijgenoten van Ishiba opruiende uitspraken had gedaan over de inscriptie op een herdenkingsmonument op het eiland.
Dat monument is opgericht voor de studenten die aan het einde van de slag omkwamen of zelfmoord pleegden. De partijgenoot van Ishiba, Nishida, zei dat met de inscriptie de "geschiedenis wordt herschreven", door het Japanse leger de schuld te geven van de dood van de studenten en de Amerikanen aan te wijzen als bevrijders van Okinawa.
Verder waren volgens Nishida, die in zijn land al vaker ophef veroorzaakte met soortgelijke uitspraken over het Japanse oorlogsverleden, de geschiedenislessen over Okinawa "een zooitje". Okinawa-gouverneur Tamaki noemde de uitspraken van Nishida een "schandalige" verdraaiing van de geschiedenis.
Eulogy for the Satellite Phone
Droog West-Europa begint al vroeg aan hittegolfseizoen
"Verschroeiende hittegolf", "oranje waarschuwing", "leven in een openluchtoven" kopten Franse kranten afgelopen weekend. De temperaturen in een groot deel van Frankrijk bereikten een bijzonder vroege piek, een paar dagen achter elkaar. In zestien departementen gold code oranje vanwege extreme hitte.
Dit weekend begon de zomer officieel, en in Frankrijk werd meteen de eerste hittegolf van het jaar genoteerd. Er werden temperaturen gemeten tot aan 39 graden. En dat is vroeg.
De Franse hittegolf volgt bovendien op een opmerkelijk droog voorjaar. Zo was de maand mei in het noordwesten van Europa de droogste sinds recordjaar 1976, maakte de Europese klimaatdienst eerder bekend.
WaterstressDe Franse nationale weerdienst Méteo France stelt nu dan ook een groot tekort aan neerslag vast, vooral in de noordelijke helft van het land. "Deze hittegolf verergert de droogte, die inmiddels wijdverspreid is. De vegetatie is verzwakt. De waterstress voor planten loopt dit jaar in veel gebieden voor op vorig jaar."
Méteo France ziet dat hittegolven steeds vaker voorkomen en ook de periode waarbinnen hittegolven voorkomen rekt steeds verder op. De vroegste, net iets eerder dan die van afgelopen weekend, was die van juni 2022; in september 2023 kwam er opmerkelijk laat nog een hittegolf.
Net als bij ons is het vandaag in Frankrijk op de meeste plekken weer wat afgekoeld. Maar later in de week wordt in het zuiden opnieuw extreme hitte verwacht.
NederlandIn Nederland was het warme weer van de afgelopen dagen nog niet 'genoeg' om aan de hittegolfeisen te voldoen. Wel namen evenementen dit weekend allerlei hittemaatregelen. En ook hier hebben we een bijzonder droog voorjaar achter de rug.
In de grafiek van het neerslagtekort, die bijgehouden wordt door het KNMI, tikken we vandaag de lijn van recordjaar 1976 aan. In het westen van het land is het neerslagtekort het grootst. De verwachting is dat dat tekort de komende dagen iets minder wordt.
SpanjeOok Spanje heeft de eerste hittegolf van het jaar al achter de rug. Wat daar opvalt, is dat er deze maand al zeven keer een temperatuur boven de 40 graden is gemeten. Verwacht wordt dat er snel nog meer van die dagen volgen. Tot enkele decennia geleden kwam dat in juni niet voor.
De maand juni is normaliter de meest gematigde van alle zomermaanden. Een natte bodem kan bovendien de warmte nog wat temperen. De grootste hitte komt meestal voor tussen half juli en half augustus.
Verkeersbord en hectometerpaaltjes gestolen bij festival Op de Ring
Bij het festival op de Ring in Amsterdam van afgelopen weekend zijn een verkeersbord en hectometerpaaltjes gestolen. Dat bevestigt een woordvoerder van Rijkswaterstaat na berichtgeving van RTL Nieuws.
Volgens Rijkswaterstaat gaat het om naar schatting dertig voorwerpen, waarvan het grootste gedeelte bestaat uit hectometerpaaltjes, maar ook een bord met de maximale snelheid van 100 kilometer per uur.
Rijkswaterstaat zegt dat er voorafgaand aan het weekend foto's zijn gemaakt van de situatie op de ringweg en dat gisteren na afloop hetzelfde is gedaan. Daaruit bleek dat de paaltjes en het bord weg waren.
Tijdens festival Op de Ring werd onder meer een hardloopwedstrijd gehouden en vonden huwelijken en optredens plaats:
Ter ere van het 750-jarig bestaan van de stad Amsterdam was afgelopen zaterdag een deel van de A10 afgesloten voor het festival. Er waren naar schatting zo'n 200.000 mensen bij, nadat de ticketuitgifte in aanloop naar het weekend chaotisch was verlopen.
Op beelden op sociale media was al te zien dat mensen met borden en paaltjes rondliepen tijdens het festival. De woordvoerder van Rijkswaterstaat baalt van de situatie. "Het is een kostenpost. Dit hoort niet als je als festivalganger ergens te gast bent."
Hoeveel de kosten precies bedragen, is nog niet duidelijk. Ook is nog niet duidelijk of Rijkswaterstaat aangifte gaat doen vanwege de verdwenen borden.
100 kilometerbord vervangenVoordat de ringweg gistermiddag weer openging voor het verkeer is gecontroleerd of dat veilig kon. Volgens Rijkswaterstaat bleek dat het geval, ondanks de verdwenen hectometerpaaltjes. Wel is het 100 kilometerbord direct vervangen.
Prijskaartje van de Olympische Spelen in Parijs: bijna 6 miljard euro
De Franse overheid heeft bijna 6 miljard euro uitgegeven voor de Olympische Spelen die vorig jaar zomer in Parijs plaatsvonden. Dat staat in een eerste officiële raming van de Franse rekenkamer.
De rekenkamer meldt dat de uitgaven voor de organisatie alleen 2,77 miljard euro omvatten. Daarnaast is er aan infrastructuur nog eens 3,19 miljard euro uitgegeven.
In het verslag van de rekenkamer zijn ook de commentaren van de organisatoren van Parijs 2024 opgenomen. Zij betwisten de ramingen en stellen dat sommige uitgaven niet aan de Spelen kunnen worden toegeschreven.
Economische voordelenTony Estanguet, voormalig hoofd van het organiserend comité, zegt dat de rekenkamer heeft nagelaten "om de enige vraag te onderzoeken die zinvolle informatie zou kunnen opleveren voor het publieke debat". Dat is volgens hem de vraag hoeveel er zou zijn bespaard als de Spelen niet in Parijs waren gehouden.
"Het valt niet te ontkennen dat dit bedrag veel lager zou zijn dan de 6 miljard die de rekenkamer momenteel noemt", zegt hij. "Het organiserend comité schat dat dit bedrag niet hoger ligt dan 2 miljard euro, terwijl de verwachte economische voordelen van de Spelen naar verluidt drie tot vijf keer dat bedrag omvatten."
Ontbrekende gegevensHet voorlopige verslag van de rekenkamer is gebaseerd op gegevens die beschikbaar waren op 31 maart 2025. De onderzoekers zeggen dat ze vanwege ontbrekende gegevens niet hebben kunnen analyseren wat de positieve of negatieve effecten op de economische activiteit of belastinginkomsten zijn geweest.
De publicatie van de raming van de rekenkamer hangt samen met de Olympische Winterspelen van 2030 die ook aan Frankrijk zijn toegewezen.
Podcast De Dag: waarom 'vredespresident' Trump all-in gaat in Iran
De Verenigde Staten zijn in de Israëlische oorlog met Iran gestapt. President Trump verbreekt hiermee een van zijn belangrijkste verkiezingsbeloftes, want hij zou de 'vredespresident' worden die oorlogen beëindigt en geen nieuwe avonturen in het buitenland begint. Waarom heeft hij dan toch Iraanse doelen aangevallen en op basis waarvan heeft hij deze beslissing eigenlijk genomen?
In deze extra lange podcast vertelt oud-militair en hoogleraar krijgswetenschappen Martijn Kitzen over de zogenoemde operatie Midnight Hammer en de uitzonderlijke inzet van Massive Ordnance Penetrator-bommen (de 'bunkerbusters').
Hoe effectief zijn die, welke schade hebben ze aangericht en: wat lag er nou daadwerkelijk op de drie locaties in Iran die zijn aangevallen? Ook spreekt Kitzen over de (on)mogelijkheid om met louter militaire middelen een atoomprogramma uit te schakelen.
Amerika-deskundige Casper Thomas gaat in op de politieke implicaties. Trump heeft het Congres niet geraadpleegd, binnen zijn eigen partij wordt getwijfeld of deze stap verstandig was, hij heeft adviezen van de eigen veiligheidsdiensten over het Iraanse atoomprogramma terzijde geschoven en onduidelijk is of er een strategie aan deze aanvallen ten grondslag ligt.
Is er wel een plan of is dit in feite een soloactie van de president?
Reageren? Mail dedag@nos.nl
Presentatie en montage: Elisabeth Steinz
Redactie: IJsbrand Terpstra
Deze aflevering van De Dag kun je hier beluisteren. Bevalt het? Vergeet je dan niet te abonneren!
Onze podcasts:
De Dag: elke werkdag 20 minuten verdieping bij één onderwerp uit het nieuws.
Lang verhaal kort: elke werkdag rond vijven één onderwerp, in 5 minuten. NOS op 3 vertelt je wat je moet weten over een actueel onderwerp om het nieuws erover beter te kunnen volgen.
Met het Oog op Morgen: elke dag een overzicht van het nieuws, een blik in de ochtendkranten en het betere journalistieke interview.
Het Beste uit het Oog: iedere zaterdag selecteert de redactie van Met het Oog op Morgen de mooiste gesprekken van de afgelopen week.
De Stemming van Vullings en De Rooy: elke vrijdag een nieuwe aflevering waarin de politieke week wordt doorgenomen. Gemaakt door de NOS en EenVandaag.
Jeugdjournaal-podcast: iedere week vindt het Jeugdjournaal antwoorden op vragen van kinderen bij het nieuws.
EU advisory body recommends shared use of upper 6 GHz band for mobile, Wi-Fi services
Earth’s Oxygen Levels and Magnetic Field Strength Show Strong Correlation
Atoomcomplex Fordo weer aangevallen, ook Iraanse gevangenis gebombardeerd
Het atoomcomplex bij Fordo is opnieuw aangevallen, melden Iraanse staatsmedia. De ondergrondse nucleaire faciliteit werd afgelopen weekend ook al door de Verenigde Staten gebombardeerd. Rond het middaguur bevestigde Israël de bombardementen vandaag te hebben uitgevoerd.
Volgens het hoofd van de VN-atoomwaakhond Rafael Grossi heeft het Amerikaanse bombardement van afgelopen weekend waarschijnlijk grote schade aangericht. "Gezien de zwaarte van de gebruikte bommen en de extreme gevoeligheid voor trillingen van de centrifuges, zal er zeer omvangrijke schade zijn ontstaan", zei hij.
Het complex in Fordo zit diep onder de grond. Amerika gebruikte bij die aanval zogeheten bunker busters; zware bommen die tot diep in de grond doordringen voordat ze ontploffen. Welke wapens er bij de aanval vandaag zijn gebruikt, is niet duidelijk.
Evin-gevangenis geraaktIsraël voerde vandaag opnieuw aanvallen uit op Teheran. Daar is de poort van de beruchte Evin-gevangenis verwoest. Op door de NOS geverifieerde beelden is te zien dat er een groot gat is geslagen in het complex, waar veel politieke gevangenen zitten.
Het Israëlische ministerie van Defensie bevestigt de aanvallen en zegt dat er ook een hoofdkwartier van de Basj doelwit was, een onderdeel van de Iraanse Revolutionaire Garde. Minister Katz spreekt van aanvallen met een "ongekende kracht".
Volgens het Iraanse persbureau ILNA en nieuwszender Al Jazeera zijn in Teheran een universiteitsgebouw en een gebouw van de staatstelevisie geraakt van waaruit live-uitzendingen worden gemaakt. Het is nog niet duidelijk hoeveel slachtoffers bij de nieuwe aanvallen zijn gevallen.
Iraanse drones en rakettenAndersom heeft Iran vanochtend ook weer Israël gebombardeerd, volgens Iraanse staatsmedia met tientallen drones. Ook zouden er raketten zijn gebruikt, die volgens Israël grotendeels door de luchtverdediging onschadelijk zijn gemaakt.
De Israëlische zusterorganisatie van het Rode Kruis zegt dat er in het noorden en midden van het land projectielen zijn neergekomen. Voor zover bekend zijn er geen slachtoffers gevallen.
Nederlandse militairen wegDe Nederlandse landmacht meldt dat 70 van de 145 Nederlandse militairen van 11 Luchtmobiele Brigade die in Irak waren gestationeerd, onderweg zijn naar Nederland. Ze zijn inmiddels aangekomen in Jordanië. Volgens demissionair minister van Defensie Brekelmans reizen ze later vandaag door naar Nederland.
De Nederlanders, die in Irak onder anderen NAVO-adviseurs vervoeren en beveiligen in en rond de hoofdstad Bagdad, hadden eigenlijk enkele dagen geleden al moeten vertrekken omdat hun missie erop zit. Ze konden niet weg, omdat het luchtruim van Irak is gesloten vanwege de oorlog tussen Israël en Iran.
Aantal prominente PvdA'ers zegt lidmaatschap op na onrust Israëlstandpunt
Een aantal prominente PvdA'ers zegt het partijlidmaatschap op vanwege een voorstel voor een wapenembargo tegen Israël en de onrust die erover is ontstaan. Oud-Kamervoorzitter Gerdi Verbeet, oud-Kamerlid Lutz Jacobi en oud-wethouder Reshma Roopram hebben hun lidmaatschap opgezegd.
In totaal hebben 350 PvdA'ers en 140 leden van GroenLinks hun lidmaatschap opgezegd, zo maakt het partijbureau van de PvdA bekend. Tegelijkertijd hebben zich afgelopen weekend bij beide partijen elk ruim 1000 nieuwe leden gemeld. Hoeveel mensen daarvan lid zijn (geworden) van beide partijen is niet bekend; het aantal zogenoemde dubbellidmaatschappen wordt niet geteld.
De Kamerfractie van GroenLinks-PvdA stelde vorige week voor in de Kamer om een tijdelijk volledig wapenembargo in te stellen. Daarmee zou ook de levering van onderdelen voor de luchtverdediging van Israël worden gestopt, de zogenoemde Iron Dome.
Het voorstel leidde tot beroering, binnen en buiten de partij. In de Tweede Kamer haalde het voorstel geen meerderheid. Op het congres in Nieuwegein van afgelopen zaterdag schaarde een grote meerderheid zich er wel achter.
'Onfatsoenlijk'Rond het gezamenlijke congres van PvdA en GroenLinks liepen de spanningen op rond het onderwerp. Een ruime meerderheid van de leden stemde op het congres in met het wapenembargo; een motie van een aantal PvdA'ers onder wie Verbeet om het plan te verwerpen werd weggestemd.
Verbeet is ongelukkig met hoe het eraan toe ging. Ze schrijft in haar opzeggingsbrief aan PvdA-voorzitter Esther-Mirjam Sent dat ze zich "niet meer thuis" voelt bij de partij vanwege de "onfatsoenlijke gang van zaken".
Volgens Verbeet zijn er met het embargovoorstel willens en wetens "Joodse en niet-Joodse partijgenoten" diep geraakt en bang gemaakt. Ook is er volgens haar niet ingegrepen op het congres toen er "boe" werd geroepen naar degenen die tegen een wapenembargo waren. "Ik ben diep gekwetst en verbijsterd dat niemand van u ingreep. Of was dit misschien de bedoeling?"
'Gejoeld en weggezet'Roopram en Jacobi zegden hun lidmaatschap om vergelijkbare redenen op. "De Partij van de Arbeid is dood", schrijft Roopram, die wethouder was in Barendrecht. "Er werd gejoeld, oud-Kamervoorzitter Gerdi Verbeet werd weggezet", zei Jacobi gisteren tegen De Telegraaf. "Ik heb voor mijzelf besloten: ik wil hier écht niet meer bij horen."
De drie opstappers zijn overigens ook allemaal tegen de ophanden zijnde fusie van GroenLinks en PvdA. Andere prominenten die zich tegen de Israëlkoers keerden, zoals oud-partijleider Ad Melkert en oud-voorzitter Hans Spekman, zijn nog wel lid van de partij.
Naast het drietal is er ook een aantal minder bekende opstappers. Bij GroenLinks stopt Paola Vonk als voorzitter van de afdeling Den Bosch. Ze spreekt van een "blamage" op het congres. En de fractievoorzitter van de PvdA in de Utrechtse Staten, Hans Adriani, heeft laten weten zijn partijlidmaatschap op te zeggen.
Rob Oudkerk, voormalig PvdA-wethouder in Amsterdam, hint op de oprichting van een nieuwe partij. "Ik heb mijn lidmaatschap van GroenLinks-en-wat-er-van-de-PvdA-nog-over-is nog niet opgezegd. Dat gaat wel gebeuren. Op een door meerderen gekozen moment, met een perspectief voor de toekomst."
Canadian operators protest regulator's decision to open fibre networks
Vogels die van stilte houden keren terug op Veluwe na afsluitingen
Het afsluiten van meerdere wandel- en fietspaden op de Veluwe heeft ertoe geleid dat enkele vogelsoorten terug zijn in het gebied. Dat blijkt uit voorlopige resultaten van Sovon, dat in opdracht van de provincie Gelderland onderzoek doet naar kwetsbare vogelsoorten in recreatiegebieden.
Rob Vogel van vogelonderzoeker Sovon kijkt naar het effect van menselijke aanwezigheid op broedvogels in Natura 2000-gebieden. "We monitoren de ontwikkeling van specifieke soorten, op plekken waar maatregelen zijn genomen én op locaties waar het gebruik nog vrij is. Door die gegevens naast elkaar te leggen, ontstaat een duidelijk beeld van wat wel en niet werkt", legt hij uit bij Omroep Gelderland.
Elke drie weken worden 's ochtends vogels geteld op dezelfde route op de Zilvensche Heide. De onderzoeker spreekt nu van "voorzichtig herstel" in het gebied, met name bij bodembroeders als de boomleeuwerik en de nachtzwaluw. "We weten dat deze vogels pas terugkeren naar hun nest als de rust is weergekeerd. In sommige gevallen proberen ze zelfs mensen bij hun broedplek weg te lokken. Door paden af te sluiten verdwijnt die verstoring en ontstaat er ruimte voor terugkeer."
Behoorlijke veranderingBoswachter Clara Wilken van Geldersch Landschap en Kastelen snapt dat de afsluitingen vervelend kunnen zijn voor bezoekers. "Voor sommige mensen is het een behoorlijke verandering. Zeker als een pad waar je al jaren wandelt ineens verboden terrein wordt. Dan voelt het alsof er een stukje van je eigen achtertuin verdwijnt."
De meeste recreanten zijn echter begripvol, zegt Wilken. "Als je mensen vertelt over de kwetsbaarheid van broedende vogels en hoe verstoring dat bedreigt, ontstaat er meestal wel draagvlak. Niet iedereen is meteen blij, maar de meeste mensen houden zich keurig aan de regels."
Het onderzoek naar de broedvogels loopt nog. De komende jaren moet duidelijk worden welke maatregelen het meest effectief zijn en voor welke soorten extra stappen nodig zijn. "Iedereen wil van de natuur genieten", zegt hij. "Maar sommige bezoekers hebben veren. En die hebben rust nodig."
Drukte in grensdorpen door vrachtwagens die controles A1 omzeilen
Inwoners van een aantal dorpen aan de grens van Overijssel met Duitsland ervaren overlast van de toename van vrachtverkeer. De vrachtwagens vermijden de grenscontrole op de snelweg en rijden daarom door de dorpen. Dat zet de leefbaarheid onder druk, zegt burgemeester Jeroen Diepemaat van Losser.
De Duitse grenscontroles zijn in september 2024 ingevoerd, onder meer om illegale immigratie tegen te gaan. "Sinds de grenscontroles gestart zijn, merk je dat het veel verkeersdruk oplevert op de kleinere grensovergangen", zegt Diepemaat tegen RTV Oost.
"De vaste controlepost staat langs de A1, maar het verkeer zoekt een andere weg. Het verkeer gaat door Glane, door Overdinkel en door de andere overgangen bij De Lutte", zegt Diepemaat. "De wegen zijn daar minder op berekend. We hadden nou juist die A1 als mooie route om Duitsland in te gaan."
Paula Gerritsen, inwoner van Glane en lid van de dorpsraad: "Dit dorp is niet ingericht op zoveel extra verkeer", vertelt ze.
'Moeten toch wat'De grenscontroles veroorzaken dagelijks files op de A1 en die vermijden transportbedrijven liever. "We sturen actief op het vermijden van files", zegt Jules Menheere, directeur van Vos Transport. "Als we zien dat er files staan, proberen we eromheen te rijden. Bijvoorbeeld via de N35 bij Enschede, of anders bovenlangs door Nederland en dan daar de grens over. Dus het is te doen, maar we zijn niet blij met de grenscontroles."
"We pakken meestal de alternatieve route over de N35 bij Enschede", zegt André Pluimers, directeur van Bolk Transport. "We hebben niet zoveel last van de controles, omdat we via binnendoorweggetjes bij De Lutte de grens over gaan", aldus een woordvoerder bij Mastenbroek Transport.
Burgemeester Diepemaat neemt de transportsector dat niet kwalijk. "Ze moeten toch wat", zegt hij. "De doelstelling was om de illegale immigratie tegen te gaan. Je ziet zowel in de Nederlandse als in de Duitse cijfers dat dat er eigenlijk nauwelijks uitgehaald wordt. Dus in die zin is het niet zo heel effectief."
Andere plekkenDe Duitse politie noemde de grenscontroles zelf eerder wel succesvol. Zo zouden er in één maand tijd 1419 mensen tegengehouden die geen geldige papieren bij zich hadden, onder wie migranten. Diepemaat: "Maar dat gebeurt vooral aan de grens met Oostenrijk en Tsjechië, niet hier".
Het stoort Paula Gerritsen vooral dat er permanent wordt gecontroleerd op de A1, maar niet op andere plekken. Ze zou het liefst óveral grenscontroles zien, dus ook op die kleine overgangen zoals in Glane. "Dan zorg je ervoor dat mensen deze plek gaan mijden en het minder druk wordt."
Burgemeester Diepemaat: "Mijn pleidooi zou zijn: zet de capaciteit in op de grensoverschrijdende politieteams die er al zijn, zorg dat die samenwerking goed versterkt wordt en doe dat op meer plekken dan alleen op de grens bij De Lutte."