NOS Nieuws - Algemeen

Een Russische minister die vanochtend door president Poetin was ontslagen, is later vandaag dood aangetroffen in een auto in Moskou. De man had een schotwond en het Russische Openbaar Ministerie gaat ervan uit dat hij zichzelf om het leven heeft gebracht.

Roman Starovojt (53) was lid van Poetins partij Verenigd Rusland en sinds vorig jaar minister van Transport. Waarom hij was ontslagen is niet bekendgemaakt.

In Russische media wordt daarover gespeculeerd. Zo wordt er een verband gelegd met de inval van Oekraïne in de Russische regio Koersk vorig jaar zomer. Voordat Starovojt minister werd, was hij vijf jaar gouverneur in die regio. Hij zou hebben gesjoemeld met geld dat was bedoeld voor de aanleg van verdedigingswerken.

Zijn opvolger als gouverneur, Alexei Smirnov, trad in december vorig jaar af. Hij werd vervolgens gearresteerd en vervolgd voor corruptie.

De doodstraf wordt in Saudi-Arabië veel vaker toegepast dan enkele jaren geleden. Dit jaar zijn van januari tot en met juni 180 mensen geëxecuteerd, schrijft Amnesty International. Ook vorig jaar werd gemiddeld bijna elke dag een doodvonnis uitgevoerd in het koninkrijk, met 345 executies.

Dat is het hoogste aantal executies in Saudi-Arabië in dertig jaar tijd, concludeert de mensenrechtenorganisatie in een rapport van 57 pagina's. De onderzoekers stellen dat het document "de duistere en dodelijke realiteit blootlegt achter het progressieve imago dat de autoriteiten wereldwijd proberen uit te stralen."

Vaak doodstraf om drugs

Een nieuwe trend in Saudi-Arabië is dat vooral veroordelingen wegens een drugsmisdrijf leiden tot de doodstraf. Het afgelopen half jaar gold dat voor tweede derde van de geëxecuteerden.

Begin 2022 beweerde kroonprins Mohammed bin Salman nog dat de doodstraf feitelijk was afgeschaft, behalve voor één misdaad: moord. "Daar kunnen we niets aan doen. Zelfs als we dat zouden willen, want de koran schrijft het voor", zei de machthebber van het land destijds in een interview met het Amerikaanse tijdschrift The Atlantic.

Later dat jaar werden de executies van mensen die veroordeeld zijn wegens drugsmisdrijven hervat. In 2023 ging het nog om enkele executies. Vorig jaar was er sprake van een forse stijging: toen had 35 procent van alle uitgevoerde doodvonnissen te maken met een drugsmisdrijf.

Het koninkrijk heeft geen verklaring gegeven waarom het aantal executies toeneemt. Amnesty baseert zijn statistieken op bekendmakingen van de Saudische overheid.

Buitenlanders

"We zien ook een huiveringwekkende trend dat buitenlanders ter dood worden gebracht", zeggen de onderzoekers, "voor misdaden waar nooit de doodstraf op zou moeten staan." Daarmee doelt de organisatie op drugsmisdrijven. Alleen al vorige maand werden om die reden 34 buitenlanders geëxecuteerd. Ze waren afkomstig uit landen als Egypte, Ethiopië, Jordanië, Nigeria, Pakistan Somalië en Syrië.

Saudi-Arabië is een van de vier landen wereldwijd waar vorig jaar mensen vanwege drugsmisdrijven werden geëxecuteerd. De buitenlandse veroordeelden hebben volgens Amnesty geen eerlijk proces gehad. Ze hadden niet of nauwelijks toegang tot een advocaat of rechterlijke bijstand, stelt de mensenrechtenorganisatie na gesprekken met familieleden en experts en op basis van documenten.

De afgelopen jaren heeft Saudi-Arabië de strijd tegen drugssmokkelaars opgevoerd, zo melden staatsmedia. Het Amerikaanse tijdschrift Foreign Policy kwam in 2021 tot de conclusie dat het land de "drugshoofdstad" van het Midden-Oosten was geworden. Een overzicht van alle arrestaties sindsdien is niet openbaar gemaakt.

'Terrorisme'

Bijna de helft van alle geëxecuteerden vorig jaar in Saudi-Arabië was ter dood veroordeeld wegens moord. In 14 procent van de gevallen was er sprake van 'terrorisme'. Volgens de opstellers van het rapport is de definitie hiervan erg breed en zijn ook politieke dissidenten onder deze noemer ter dood gebracht.

De sjiitische minderheid is oververtegenwoordigd in de groep geëxecuteerden. Tussen 2014 en 2015 vormden sjiieten tussen de 10 en 12 procent van de bevolking. Amnesty stelt dat 42 procent van de terdoodveroordeelden wegens terrorisme sjiiet was. De mensenrechtenorganisatie legt een directe link met onderdrukking.

China en Iran

Alleen in China en Iran worden jaarlijks meer mensen ter dood veroordeeld dan in Saudi-Arabië. Een kanttekening daarbij is dat met name China veel meer inwoners heeft dan het koninkrijk, waar zo'n 35 miljoen mensen wonen.

Onder de heerschappij van Mohammed bin Salman zijn in Saudi-Arabië hervormingen doorgevoerd. Zo hebben vrouwen meer rechten gekregen. Maar tegelijkertijd zijn activisten die opkwamen voor meer vrouwenrechten opgepakt en vervolgd.

Op het gebied van topsport trekt het land grote evenementen en atleten aan. De autoriteiten verwerpen de beschuldiging van mensenrechtenorganisaties dat de sportactiviteiten zijn bedoeld als windowdressing.

KLM en het ministerie van Defensie hebben afgesproken dat piloten van KLM als reservist ingezet kunnen worden om de gevechtsvliegtuigen van Defensie te besturen. Het gaat om burgerpiloten die in het recente verleden hebben gevlogen bij Defensie.

Ze doen dit op vrijwillige basis, zegt de luchtvaartmaatschappij. Er wordt begonnen met piloten die nog maar kort vliegen bij KLM.

KLM stelt hiervoor vijf voltijdsbanen beschikbaar die over een groter aantal piloten worden verdeeld. Die piloten kunnen naast hun werk bij KLM ook hun vaardigheden oefenen als Defensiepiloot van onder meer F-35's.

KLM en Defensie zullen ook kijken naar samenwerking op andere gebieden en voor andere functies. Zo wordt eraan gedacht om onderhoudsmonteurs en ander technisch personeel ook als reservist in te zetten.

Demissionair staatssecretaris van Defensie Tuinman zegt blij te zijn "met deze stap richting nog hechtere samenwerking die we vandaag samen met KLM zetten om Nederland weerbaarder te maken."

'Piloten gelokt'

Tuinman beschuldigde in januari KLM er nog van Defensiepiloten te lokken met salarissen die duizenden euro's per maand hoger zouden liggen dan bij het ministerie.

Ongeveer de helft van de Defensiepiloten is de afgelopen jaren overgestapt naar KLM en dochterbedrijf Transavia.

De luchtvaartsector kampt met grote pilotentekorten, onder meer door de vergrijzing. Een woordvoerder sprak destijds tegen dat KLM actief piloten bij Defensie wierf.

Actrice en balletdanseres Roekie Aronds is zondag op 95-jarige leeftijd overleden, meldt haar familie. Aronds schreef in de jaren 50 wereldgeschiedenis met de eerste interraciale kus die op de Nederlandse tv te zien was.

Aronds, die Indische wortels heeft, speelde de rol van Klaartje Binnendijk in de populaire serie Pension Hommeles, geschreven door Annie M.G. Schmidt. Na het lied Ik zou je het liefste in een doosje willen doen, vertolkt door haar Afro-Amerikaanse tegenspeler Donald Jones, kusten de twee elkaar.

In die tijd (1959) was romantiek tussen mensen van verschillende afkomst zeer controversieel. Ook in de rest van de wereld was zo'n kus op televisie ongekend. De scène haalde de internationale pers. Het maakte van Aronds een rolmodel, al bleef ze er zelf vrij nuchter onder: "We speelden gewoon liefde", zei ze in een interview.

Volgens haar zoon, componist Stephen Emmer, was ze op meerdere vlakken een pionier. "Ze was een Indiareiziger voordat The Beatles gingen, ze was een zeer vroege vegetariër en was de eerste soapactrice van kleur in Nederland."

The Roekie Aronds Show

Voordat Aronds naam maakte als actrice, was ze ballerina. Ze werd opgeleid door Hans Snoek, die in 1945 het Scapino Ballet oprichtte samen met Nicolaas Wijnberg. Jarenlang danste Aronds voor het gezelschap.

Na haar actieve dans- en acteercarrière gaf ze les en richtte ze de Gooische Balletschool op. In Suriname, waar ze een tijdje woonde, stichtte ze dansschool Roekie Aronds en had ze een wekelijkse tv-programma, The Roekie Aronds Show, waarin ze dansoptredens liet zien en culturele tips gaf.

Aronds was getrouwd met oud-NOS-nieuwslezer Fred Emmer, die in 2019 overleed.

Steeds meer landen voeren aparte grenscontroles in om migratie tegen te gaan. Polen begon er gisteren mee, België vandaag en 10 andere landen zijn al langer bezig, waaronder ook Nederland. Daarnaast ontstaan er op verschillende plekken zogenoemde burgerwachten, waarbij burgers zelf controles uitvoeren omdat ze vinden dat de autoriteiten te weinig doen.

Europa-correspondent van Nieuwsuur Saskia Dekkers reisde de afgelopen jaren langs heel wat kilometers Europese grens en komt net terug van de grens tussen Duitsland en Polen, waar ook tientallen burgerwachten actief zijn.

Polen en Duitsland hebben nu allebei grenscontroles ingevoerd, maar werken daarin niet goed samen. Aangejaagd door de Poolse oppositiepartij PiS worden er geruchten verspreid dat er duizenden migranten uit Duitsland teruggestuurd worden naar Polen en dat leidt tot groot wantrouwen, vertelt Saskia in deze podcast.

Landen willen aan hun bevolking laten zien dat ze zélf de controle pakken en willen dus ook hun eigen controles uitvoeren. "Het is eigen grenscontrole eerst."

Die zichtbare maatregelen aan de grenzen zijn bepaald niet nieuw. Saskia Dekkers maakt er al jaren reportages over en vertelt aan de hand van verschillende voorbeelden hoe moeilijk het is om met dit soort maatregelen werkelijk iets tegen de instroom van migranten te doen.

Reageren? Mail dedag@nos.nl

Presentatie en montage: Elisabeth Steinz

Redactie: Ulrike Nagel

Deze aflevering van De Dag kun je hier beluisteren. Bevalt het? Vergeet je dan niet te abonneren!

Onze podcasts:

De Dag: elke werkdag 20 minuten verdieping bij één onderwerp uit het nieuws.

Lang verhaal kort: elke werkdag rond vijven één onderwerp, in 5 minuten. NOS op 3 vertelt je wat je moet weten over een actueel onderwerp om het nieuws erover beter te kunnen volgen.

Met het Oog op Morgen: elke dag een overzicht van het nieuws, een blik in de ochtendkranten en het betere journalistieke interview.

Het Beste uit het Oog: iedere zaterdag selecteert de redactie van Met het Oog op Morgen de mooiste gesprekken van de afgelopen week.

De Stemming van Vullings en De Rooy: elke vrijdag een nieuwe aflevering waarin de politieke week wordt doorgenomen. Gemaakt door de NOS en EenVandaag.

Jeugdjournaal-podcast: iedere week vindt het Jeugdjournaal antwoorden op vragen van kinderen bij het nieuws.

Een nieuw onderzoek, ingezien door de Britse krant The Times, laat zien hoe seksueel geweld ook na de aanslagen van 7 oktober 2023 door Hamas als wapen is ingezet.

Het Dinah Project, een Israëlisch initiatief dat is opgezet om seksueel geweld door Hamas te documenteren, voerde het onderzoek uit. De oprichters van het initiatief vinden dat het seksueel geweld op 7 oktober te weinig internationale aandacht heeft gekregen - hoewel de VN zich daar wel over uitsprak - en startte daarom het onderzoek.

Ze spraken met vijftien teruggekeerde gijzelaars en zeventien ooggetuigen. Bijna niemand van deze mensen had eerder zijn of haar verhaal gedeeld. De ooggetuigenverslagen gaan over verkrachting, groepsverkrachting en de verkrachting van mensen die al door Hamas waren vermoord. Seksueel geweld werd volgens het rapport op minimaal zes verschillende locaties gebruikt tijdens de terreuraanslagen op 7 oktober.

Daarnaast blijkt uit het onderzoek dat seksueel geweld is ingezet tegen gijzelaars die naar de Gazastrook waren ontvoerd. Het rapport beschrijft dat slachtoffers op sommige momenten gedwongen naakt moesten zijn. Zo moesten ze douchen terwijl ze werden bekeken. Ook was er sprake van fysieke en verbale seksuele intimidatie en van aanranding. Ook werd er gedreigd met gedwongen huwelijken.

Seksueel geweld in conflicten

Het rapport van het Dinah Project gaat niet over seksueel geweld van Israëliërs tegen Palestijnen, maar uit eerdere onderzoeken kwam naar voren dat ook daar sprake van is. Zo kwam de VN in maart vorig jaar met een rapport waarin het Israëlische leger werd beschuldigd van seksueel geweld in Gaza en op de Westoever na de aanslagen van 7 oktober.

Daarbij gaat het onder meer om verkrachting en verminking van genitaliën. Verder zijn er meldingen van vrouwen, meisjes, jongens en mannen die werden gedwongen zich uit te kleden tot ze naakt waren. Het VN-rapport is gebaseerd op getuigenissen van slachtoffers, ooggetuigen, medisch personeel, academici en advocaten.

Ruth Haleprin-Kaddari van het Dinah Project noemde dat VN-onderzoek "een volgende stap in de campagne om Israël zwart te maken". Volgens haar is de VN eenzijdig en zijn de misdaden van Hamas niet te vergelijken met de acties van Israël.

"Seksueel geweld wordt veel gebruikt in conflicten, om verschillende redenen", zegt Thea Hilhorst, hoogleraar humanitaire studies aan de Erasmus Universiteit. "Het heeft te maken met superioriteit, het vernederen van een gemeenschap, want je verkracht in zekere zin de hele gemeenschap."

Toch zijn er ook conflicten waarin seksueel geweld niet systematisch wordt ingezet. "In de meeste gevallen wel, maar niet overal", zegt Hilhorst. "Dan gaat het om conflicten tussen gedisciplineerde legers of groepen, die van bovenaf duidelijk te horen krijgen dat seksueel geweld niet mag en die ook worden bestraft als ze het wel doen."

Onderdeel van oorlogspropaganda

"Beschuldigingen van seksueel geweld worden vaak onderdeel van de oorlogsretoriek", zegt Hilhorst. "Je kunt met die boodschap veel verontwaardiging en veroordeling oproepen over de barbaarse praktijken van de tegenstander, maar dan ontken je dat het andersom ook gebeurt."

Naast het VN-rapport over seksueel geweld tegen Palestijnen zijn er ook individuele incidenten, waaronder de verkrachting van een Palestijnse gevangene in het beruchte detentiecentrum Sde Teiman. De Palestijnse man werd daar verkracht door meerdere bewakers en raakte zo levensgevaarlijk gewond.

De verkrachting werd vastgelegd door beveiligingscamera's in de gevangenis. Meerdere Israëlische militairen werden gearresteerd. Het detentiecentrum Sde Teiman is opgericht na het begin van de Gaza-oorlog en er zijn sindsdien meermaals meldingen van ernstige misstanden geweest.

"Binnen de VN is er veel aandacht voor seksueel geweld en het is belangrijk het te documenteren. Dan kun je de mensen die het treft ondersteunen - in het geval van Gaza kan dat zodra er meer hulp naar binnen mag", zegt Hilhorst. "Daarnaast moet je het natuurlijk proberen te voorkomen door straffeloosheid te bestrijden."

Het aantal meldingen van discriminatie in Den Haag is vorig jaar meer dan verdubbeld, meldt de gemeentelijke ombudsman. Vorig jaar werd 609 keer melding gedaan bij het meldpunt, in 2023 was dat nog 290 keer.

Dat er vaker melding is gedaan, is volgens gemeentelijk ombudsman Carina van Eck niet alleen maar negatief. "Laat ik voorop stellen dat de toename natuurlijk schokkend is", zegt Van Eck.

"We zien het tegelijkertijd ook als positieve ontwikkeling, omdat inwoners discriminatie steeds beter herkennen en vaker bereid zijn om het te melden."

De verdubbeling van het aantal meldingen in Den Haag past in een landelijke trend. De politie en andere officiële instanties kregen vorig jaar opnieuw meer meldingen van discriminatie. Het is het vijfde jaar op rij dat het aantal meldingen in Nederland toeneemt.

Moeilijk stage vinden

De meeste meldingen in Den Haag gingen over discriminatie en uitsluiting op grond van afkomst en huidskleur, schrijft Omroep West. Ook kwamen er meer meldingen binnen van discriminatie op grond van godsdienst, geslacht of gender en handicap of chronische ziekte.

"Ik maak me daar erg ongerust over", zegt Van Eck. "We zien een toename van discriminatie richting moslims, maar ook een toename van antisemitisme."

Een groot gedeelte van de meldingen ging over discriminatie op de arbeidsmarkt. "Denk aan niet worden uitgenodigd voor een sollicitatiegesprek of afgewezen worden vanwege je huidskleur. We zien steeds meer jongeren die moeilijk aan een stage komen omdat ze een niet-Nederlands klinkende achternaam hebben."

Meldpunt

In de cijfers is ook een toename van vijandigheid in de publieke ruimte te zien. "Mensen krijgen te maken met bedreigingen en geweld", vertelt Van Eck. "En niet alleen mensen met een andere huidskleur worden gediscrimineerd. Ook Hagenaars met een handicap of beperking, transgender personen en homostellen zijn slachtoffer."

Mensen die melding hebben gedaan, worden door de gemeente voor een gesprek uitgenodigd. "Dat is heel belangrijk, omdat een negatieve ervaring veel impact kan hebben. Het is belangrijk dat mensen gehoord en serieus genomen worden." Ook geeft de gemeente advies en ondersteunt ze melders bij juridische stappen.

De gemeentelijke ombudsman benadrukt het belang van het landelijke meldpunt waar burgers discriminerende ervaringen kunnen melden. "Alleen als je het probleem goed in beeld hebt, kan er beleid worden gemaakt", besluit Van Eck.

Het dodental na de zware overstromingen dit weekend in de Amerikaanse staat Texas is opgelopen naar 91. Dat meldt het Witte Huis in een verklaring over de ramp. President Trump zal later deze week afreizen naar het gebied.

De overstromingen troffen onder meer een christelijk zomerkamp langs de rivier. Camp Mystic, de organisatie van het zomerkamp, heeft bekendgemaakt dat 27 deelnemers van het kamp om het leven zijn gekomen. Er is niet gezegd hoeveel kinderen of deelnemers er onder de doden zijn.

Vele van de honderden meisjes in het kamp sliepen in laaggelegen hutten op minder dan 150 meter van de rivier die na zware regenval buiten zijn oevers trad. Hoeveel meisjes er nog worden vermist, is niet gezegd.

"We hebben contact gehad met lokale en staatsautoriteiten die onvermoeibaar uitgebreide middelen inzetten om naar onze vermiste meisjes te zoeken", zegt het zomerkamp op zijn website.

Camp Mystic organiseert al bijna honderd jaar activiteiten voor meisjes gericht op persoonlijke ontwikkeling. Dit jaar waren er ongeveer 750 deelnemers.

Flash flood alley

Onder meer het nationale weerbureau NWS had gewaarschuwd voor een kans op flash floods, plotselinge overstromingen na zware regenval. Het gebied staat ook lokaal bekend als flash flood alley, een plek waar het water snel kan stijgen.

Langs de Guadalupe-rivier stonden de kampterreinen en campings vol. Vrijdag was het in de VS Onafhankelijkheidsdag, een nationale feestdag, en hadden Amerikanen een lang weekend vrij.

Reddingsteams zoeken in het rampgebied naar overlevenden met boten, helikopters en drones. Inmiddels zijn er meer dan 850 mensen zijn gered.

Combinatie van factoren maakte overstroming Texas zo dodelijk:

De tbs-behandeling van Robert M. wordt verlengd. Dat heeft de rechtbank in Amsterdam besloten. In 2013 werd M. veroordeeld tot bijna 19 jaar cel en tbs met dwangverpleging. Het was een van de grootste zedenzaken in Nederland die veel losmaakte in het land.

Robert M. werkte op kinderdagverblijven in Amsterdam en was ook oppas. Hij misbruikte tientallen jonge kinderen en maakte daar beelden van. Die stuurde hij door naar andere pedoseksuelen. Bewezen is dat hij 67 kinderen heeft misbruikt, onder meer bij kinderdagverblijf Het Hofnarretje.

Na twee derde van zijn straf te hebben uitgezeten, werd hij in 2023 naar een tbs-kliniek overgeplaatst. Nu moet de rechter elke twee jaar opnieuw beslissen of hij daar nog moet blijven. Dat gebeurt op basis van een advies van gedragsdeskundigen van de kliniek. Die vertellen of de behandeling werkt, of M. nog gevaarlijk is en of hij kan terugkeren in de samenleving. De behandelaars van M. hadden geadviseerd om de tbs te verlengen.

Een deskundige in de rechtbank vertelde dat Robert M. een pedoseksuele stoornis heeft. Daarnaast heeft hij een persoonlijkheidsstoornis met narcistische en antisociale trekken. Ook vertoont hij tekenen van autisme. Het risico op herhaling als hij op vrije voeten komt, is volgens deskundigen hoog.

Wisselend hoe het nu met slachtoffers gaat

Voor slachtoffers en ouders van slachtoffers was het vandaag een spannende en beladen dag, zei advocaat Richard Korver in de aanloop naar de zitting. Het is de eerste verlengingszitting sinds de veroordeling. Korver heeft al die tijd de ouders van tientallen slachtoffers bijgestaan. "Het blijft toch een beslissing van de rechtbank en die beslissing zal iedere twee jaar terugkeren."

Sommige slachtoffers en hun ouders waren bij de zitting. Zij konden de zaak in een aparte zaal via een videoverbinding volgen. Maar er zijn ook ouders die ervoor kozen om niet naar de rechtbank te komen.

Hoe het nu met de slachtoffers gaat, is heel wisselend, zegt advocaat Korver. "Er zijn kinderen met wie het goed gaat, maar er zijn ook kinderen met wie het niet goed gaat. Het is een vrij wisselend beeld." Niet alle slachtoffers weten dat zij door M. zijn misbruikt. "Sommige ouders hebben ervoor gekozen om dat niet te delen met hun kind."

Pruik wegens bedreigingen

De slachtoffers of hun ouders hadden vandaag niet de mogelijkheid om het woord te nemen in de rechtbank. Bij aanvang van de zitting vertelde de rechter dat spreekrecht in dit soort tbs-verlengingszaken er alleen is als de veroordeelde zich buiten de tbs-kliniek mag begeven of als de tbs deels beëindigd zou worden. Dat is bij Robert M. niet het geval.

Robert M. was zelf ook aanwezig in de rechtbank. Hij had een pruik op om minder herkenbaar te zijn vanwege bedreigingen. M. is het eens met de diagnoses die deskundigen hebben gesteld. Hij zei dat hij in het begin van zijn behandeltraject is.

Tbs'ers kunnen in hoger beroep gaan tegen elke verlenging, maar de advocaat van M. zei in de rechtbank dat haar cliënt zich niet verzet tegen een verlenging van de tbs.

Op verschillende plekken in Flevoland is wateroverlast ontstaan door hevige regenbuien die gisteravond over de provincie trokken. Met name in de Noordoostpolder kwamen straten en stukken landbouwgrond blank te staan.

De buien vielen voornamelijk op de lijn tussen Emmeloord en Creil, meldt Omroep Flevoland. Het KNMI gaf vanwege de buien code geel af voor Flevoland, Friesland en Noord-Holland. De weerswaarschuwing duurde tot 09.00 uur vanmorgen.

Boeren in de Noordoostpolder zeggen dat de neerslag een groeistilstand van de gewassen veroorzaakt, met een grotere kans op ziektes en verminderde kwaliteit van de oogst. De regen van zondagavond is volgens hen nog niet het grootste probleem, maar de neerslag die nog verwacht wordt, kan mogelijk meer schade aanrichten.

Boerenorganisatie LTO-Noord kan op dit moment nog geen schade melden, aangezien de grote hoeveelheid neerslag waarschijnlijk lokaal was, waardoor er nog geen duidelijke cijfers zijn.

Waterschap Zuiderzeeland werkt met de gemalen Buma en Vissering op volle kracht om het overtollige water af te voeren. Door de grote hoeveelheid neerslag zijn enkele sloten en duikers verstopt geraakt, wat de doorstroming belemmert. Drie maaiboten zijn ingezet om de sloten weer open te maken. De hoeveelheid neerslag was groter dan verwacht, zegt het waterschap tegen de regionale omroep.

Code geel

Het KNMI heeft voor vanavond code geel afgekondigd voor de provincies Zuid-Holland en Zeeland omdat het daar komende nacht stevig kan gaan onweren. Het weerinstituut waarschuwt voor pittige onweersbuien, windstoten en stevige regen.

Tijdens de buien kunnen windstoten van 65 kilometer per uur voorkomen. Het KNMI verwacht in korte tijd 20 tot 30 millimeter neerslag.

Bij verschillende anti-regeringsprotesten in Kenia zijn zeker tien doden en 29 gewonden gevallen. Dat meldt de Keniaanse Nationale Commissie voor de Rechten van de Mens.

In de hoofdstad Nairobi gebruikte de politie traangas en een waterkanon om betogers te verjagen. Ook zou het vuur zijn geopend door agenten, stelt persbureau Reuters. Op foto's van het persbureau is een man te zien met een bloedende hoofdwond en andere slachtoffers die op de grond liggen.

Verspreid over het land zijn anti-regeringsdemonstraties uitgebroken. Met het protest vandaag herdenken de betogers Saba Saba, een groot straatprotest dat plaatsvond op 7 juli 1990.

Vandaag 35 jaar geleden gingen Kenianen de straat op tegen toenmalig president Daniel Arap Moi, die een autoritair bewind voerde. Velen werden opgepakt en enkele tientallen mensen kwamen om het leven. De protesten droeg eraan bij dat het land een democratisch meerpartijenstelsel kreeg.

De BBC meldt dat de autoriteiten wegen in Nairobi hebben afgegrendeld om te voorkomen dat er opnieuw grote protesten tegen de regering plaatsvinden. Kenianen worden ver buiten het stadscentrum tegengehouden en rond overheidsgebouwen is prikkeldraad opgetrokken. Het centrum zou uitgestorven zijn, winkels zijn gesloten.

Eind vorige maand kwamen bij protesten zeker 19 betogers om het leven. Ook vielen er honderden gewonden. De betogers gingen toen de straat op voor de slachtoffers van politiegeweld. Sinds in juni vorig jaar massale protesten uitbraken tegen belastingverhogingen, zijn in Kenia tientallen mensen omgekomen door politiegeweld.

Inmiddels richt de protestbeweging zich breder op de corruptie in het land, het politiegeweld, wanbestuur en repressie. Ook wil ze specifiek aandacht voor de vele ontvoeringen en verdwijningen van activisten. Betogers eisen het aftreden van de regering van president Ruto.

Minister van Binnenlandse Zaken Kipchumba Murkomen zegt dat de autoriteiten "criminelen en anderen die kwaad in de zin hebben" zullen aanpakken. Vorige maand noemde hij de demonstraties "terrorisme onder de dekmantel van protest".

Eerdere protesten liepen uit op geweld. Er waren plunderingen en betogers werden aangevallen. Volgens maatschappelijke organisaties worden de daders aangestuurd door de politie om betogers te intimideren en in een kwaad daglicht te stellen.

Bij een zoekoperatie in een grot in Noord-Irak zijn zeker twaalf Turkse soldaten omgekomen door methaangasvergiftiging.

De militairen waren op zoek naar de stoffelijke resten van een medesoldaat. Die zou in 2022 gedood zijn door strijders van de PKK, Koerdische Arbeiderspartij, zegt het Turkse ministerie van Defensie.

Een groep van negentien militairen was blootgesteld aan het gas. Vijf van hen zijn gisteren overleden, vandaag nog eens zeven. Het is onbekend hoe het met de overige zeven gaat.

Methaangas is een kleurloos, geurloos en brandbaar gas. Mogelijk is het vanuit de bodem in de grot terechtgekomen.

De grot werd door de PKK gebruikt als tijdelijk ziekenhuis. De afgelopen drie jaar hebben Turkse bergingsteams het gebied uitgekamd op zoek naar de stoffelijke resten van de militair.

President Erdogan zegt "met groot verdriet" kennis te hebben genomen van het nieuws. De Turkse minister van Defensie, Yaşar Güler is naar het gebied gereisd. Hij zal de afscheidsceremonies van de overledenen bijwonen.

Operatie Claw-Lock

De grot ligt op 852 meter hoogte in een bergachtig gebied in de provincie Duhok, aan de Turks-Iraakse grens. Dit was de plek waar operatie "Claw-Lock" van de Turkse strijdkrachten werd uitgevoerd, een militaire operatie in 2022 tegen strijders van de PKK.

De PKK wordt door meerdere landen en organisaties, waaronder Nederland en de EU, gezien als een terroristische organisatie. Turkije heeft in het verleden vaker militaire operaties uitgevoerd in de grensgebieden met buurlanden Irak en Syrië, waar de PKK is geconcentreerd.

Inmiddels heeft de PKK zichzelf opgeheven. Vanuit de gevangenis heeft partijleider Abdullah Öcalan onlangs de militanten gevraagd de wapens neer te leggen. Op 12 mei is officieel de opheffing van de partij aangekondigd.

De verwachting is dat de militanten de komende dagen beginnen met het inleveren van hun wapens.

De politie heeft twee verdachten aangehouden die vannacht mogelijk betrokken waren bij een dodelijk ongeluk in Schijndel. Een vrouw van 79 werd daar doodgereden, waarna de automobilist doorreed. De verdachten zijn een man van 54 jaar en een vrouw van 53. Er wordt nog onderzocht wie achter het stuur zat.

De vrouw kampeerde in de buurt en liet gisteravond rond 23.30 uur de hond uit. Haar man vond haar een paar uur later dood langs de kant van de weg.

De politie had op de plek van de aanrijding al glasscherven en onderdelen van een auto gevonden en meldde toen op zoek te zijn naar een zwarte BMW X5 M. De auto is inmiddels gevonden vlak bij de plek van het ongeluk en in beslag genomen voor onderzoek. Volgens de politie vertoont de auto schade die zou kunnen passen bij een aanrijding.

Campingplaats

Het echtpaar stond met hun camper op een camperplaats. Toen de vrouw na twee uur nog niet was teruggekeerd, ging de man naar haar op zoek. De politie zegt nu dat uit onderzoek is gebleken dat de vrouw tussen 23.30 uur en 01.25 uur is aangereden. De automobilist heeft de vrouw in hulpeloze toestand achtergelaten, zegt de politie. Volgens Omroep Brabant is de hond weer terug bij de man.

Het ongeluk gebeurde op de Landingsweg in Schijndel, een weg buiten het dorp tussen de landerijen. Aan beide kanten van de weg wordt met strepen een pad voor voetgangers en fietsers aangegeven. Als auto's elkaar passeren, moeten ze dus over dat pad.

Paus Leo XIV heeft Ronald Cornelissen benoemd tot de nieuwe bisschop van het bisdom Groningen-Leeuwarden. Het bisdom zat sinds augustus vorig jaar zonder bisschop.

De 60-jarige Cornelissen was onder meer vicaris van het vicariaat Deventer. Hij werd in 1996 tot priester gewijd en was tot vandaag priester binnen het aartsbisdom Utrecht.

Hij reageerde verrast op de benoeming. "Ik viel bijna van mijn stoel. Je wordt er door verrast en overrompeld. Ik moest er natuurlijk wel even over nadenken", zegt hij tegen Omrop Fryslân. "Ik weet wat ik loslaat en dat is iets vertrouwds. Dat vind ik ook best moeilijk."

Voorganger naar Roermond

Cornelissen volgt Ron van den Hout op, die in augustus vertrok naar Roermond. Hij werd door het Vaticaan aangesteld als nieuwe bisschop daar als opvolger van Harrie Smeets, die eind 2023 overleed aan de gevolgen van kanker.

Het zal nog enkele maanden duren voordat Cornelissen officieel in functie treedt als bisschop. Het is nog onbekend wanneer de bisschopswijding is.

Bij webwinkelconcern Wehkamp verdwijnt ongeveer 10 procent van het aantal arbeidsplaatsen. De webwinkel schrapt 103 van de 1100 banen, zo maakte de directie vandaag bekend aan het personeel. De ontslagen vallen op het hoofdkantoor in Zwolle en op het kantoor van de eigen kledinglijn in Hilversum.

De dit jaar aangetreden directie wil de organisatie van Wehkamp versimpelen. Daarom moeten vooral veel managementfuncties verdwijnen. Van de 103 banen verdwijnen er 84 door natuurlijk verloop en door tijdelijke contracten niet te verlengen. Ook worden enkele openstaande vacatures niet ingevuld.

Financieel gaat het al enkele jaren niet goed met Wehkamp. De afgelopen drie jaar dook de webwinkel diep in de rode cijfers. Vorig jaar leed Wehkamp een verlies van bijna 8,7 miljoen euro. Ook daalt de omzet al drie jaar op rij.

Om kosten te besparen, sneed Wehkamp eerder in het personeelsbestand. Vorig jaar werkten 948 medewerkers bij het bedrijf. Een jaar eerder waren dat er nog 1158.

Omzet uit balans

Volgens de directie is desondanks de verhouding tussen de kosten en de omzet "uit balans" geraakt. Dat komt vooral doordat het koopgedrag van klanten verandert, terwijl ook het consumentenvertrouwen daalt. Er moet daarom bij de inkoop van producten beter en sneller op de wensen van klanten worden ingespeeld.

Wehkamp werd in 1952 door Herman Wehkamp in Slagharen opgericht als postorderbedrijf voor matrassen. Het groeide uit tot een warenhuis dat alles direct thuisbezorgde. In 2015 kwam Wehkamp in handen een groep investeerders onder leiding van het Britse Apax.

De opkomst van online winkelen speelde Wehkamp aanvankelijk in de kaart. Om verder te kunnen groeien, kwam tien jaar terug in Zwolle een nieuw megadistributiecentrum waar bijna geen mensenhand meer aan te pas hoefde te komen. Robots halen er alle bestellingen uit de stellages van 26 verdiepingen hoog en 140 meter lang.

Enkele jaren terug kwam er zand in de motor, mede doordat klanten te massaal spullen bestelden die ze ook gratis konden terugsturen. Wehkamp begon als een van de eerste grote webwinkels geld te vragen voor retourzendingen. Veel winkels durfden die stap niet te zetten, uit vrees voor omzetverlies.

Een zzp'er die minder dan 36 euro per uur krijgt, moet meer kans maken om in dienst te komen als werknemer, met alle rechten die daarbij horen. Dat staat in een wetsvoorstel dat demissionair minister Van Hijum vandaag naar de Tweede Kamer stuurt.

Het gaat om de Wet verduidelijking beoordeling arbeidsrelaties en rechtsvermoeden (VBAR) die duidelijker moet vastleggen wanneer iemand werkt als zelfstandige of als werknemer. "We versterken de positie van mensen die gedwongen tegen een lager salaris via een zzp-constructie werken", zegt Van Hijum.

In het voorstel staat dat zzp'ers die onder de grens van 36 euro per uur werken, kunnen stellen dat ze eigenlijk werknemer zijn. Het is dan aan de werkgever om aan te tonen dat er geen sprake is van een arbeidsovereenkomst.

Zwangerschap

Mocht de werkgever daar niet in slagen dan krijgen de werknemers alsnog recht op bijvoorbeeld zwangerschap- en ziekteverlof, ontslagbescherming, werkloosheidsuitkering en een vangnet bij arbeidsongeschiktheid. De grens van 36 euro verschuift elk jaar, gerelateerd aan de hoogte van het minimumloon.

In het wetsvoorstel zijn ook andere criteria opgenomen over wanneer iemand een werknemer is of juist een zzp'er. Het gaat er daarbij bijvoorbeeld om of iemand direct wordt aangestuurd in het werk en of een opdrachtgever bepaalt hoe en wanneer het werk moet worden gedaan. Ook wordt er gekeken of iemand zich buiten het werk als zzp'er gedraagt, bijvoorbeeld door zelf nieuwe klanten te werven.

Van Hijum: "Als je aangestuurd wordt in je werk en je loopt geen ondernemersrisico, dan ben je een werknemer en heb je recht op de zekerheid die daarbij hoort. En als je echt zelfstandig werkt en onderneemt, dan is daar alle ruimte voor."

200.000 schijnzelfstandigen

Volgens het ministerie van Sociale Zaken telde Nederland in 2024 1,3 miljoen zzp'ers, een verdubbeling ten opzichte van 2003. In sommige gevallen is hierbij sprake van schijnzelfstandigheid: mensen die werken in een zzp-constructie, terwijl er eigenlijk sprake is van werknemerschap. Het aantal schijnzelfstandigen schat het ministerie op 200.000.

Opeenvolgende kabinetten proberen schijnzelfstandigheid te bestrijden, omdat dat leidt tot oneerlijke concurrentie tussen werknemers en zzp'ers. Voor zzp'ers hoeven geen sociale lasten en premies te worden betaald.

Van Hijum hoopt dat de wet over een jaar kan ingaan, op 1 juli 2026. Maar voor die tijd moeten de Tweede en Eerste Kamer er nog wel mee instemmen.

Of het wetsvoorstel het gaat halen in de Tweede Kamer is nog wel de vraag. Een aantal partijen (VVD, D66, CDA en SGP) is het niet eens met de criteria uit de wet, ze kwamen daarom met een eigen voorstel.

Nederland stuurt in het najaar F-35-toestellen naar Polen. Dat schrijft demissionair minister van Defensie Brekelmans in een brief aan de Kamer.

Met de F-35-missie wil Nederland bijdragen aan het versterken van de oostflank van het NAVO-gebied en aan het verdedigen van het NAVO-gebied tegen drones en kruisraketten.

De F-35's worden geleverd tussen september en december dit jaar. Nederland gaat hierin samenwerken met Noorwegen. Over de precieze verdeling is niets bekendgemaakt.

Bezoek aan Tusk

Brekelmans is vandaag samen met demissionair premier Schoof op bezoek in Polen bij premier Tusk en defensieminister Kosiniak-Kamysz om een nieuwe samenwerkingsovereenkomst tussen de landen over defensie te ondertekenen.

Nederland en Polen hebben al zo'n samenwerking, maar die dateert van kort na de Koude Oorlog. De bedoeling is dat die samenwerking dus een flinke update krijgt door de nieuwe geopolitieke werkelijkheid.

Daarnaast moeten uit deze overeenkomst meer samenwerking en Nederlandse trainingen in Polen voortvloeien.

Meer F-35-toestellen

Nederland heeft op dit moment 46 F-35's. Daarvan staan er 38 in Nederland, op de vliegbases Leeuwarden en Volkel. De overige acht toestellen zijn in de VS, op de luchtmachtbasis Luke.

Eerder kondigde Defensie al aan het aantal F-35's uit te breiden. In 2028 moet Nederland over 57 toestellen beschikken.

De Duitse politie heeft afgelopen weekend een hond gered die door zijn baasje in een garderobelocker van slot Neuschwanstein was achtergelaten. Andere bezoekers hadden de beveiliging gewaarschuwd.

De vrouw had het dier opgesloten omdat ze het beroemde kasteel van Ludwig II van Beieren op haar gemak wilde bekijken. Ze negeerde medebezoekers die haar erop wezen dat het niet verstandig was, zeker gezien de hoge temperaturen in Zuid-Duitsland gisteren.

De ingeroepen bewakers hebben het dier daarop bevrijd. Het bleek dat behalve de hond, met een schofthoogte van zo'n 60 centimeter, de vrouw ook een kinderwagen (zonder kind) in het vak had gestald. "Het dier was gelukkig ongedeerd, maar wel heel blij toen hij uit het vak gered werd", meldt de politie.

Disneykasteel

Agenten hebben het dier, waarvan het ras niet bekendgemaakt is, meegenomen naar het politiebureau. De eigenaar wordt vervolgd voor dierenmishandeling. De politie meldt niet welke straf ze kan krijgen en of ze haar huisdier nog terugkrijgt.

Neuschwanstein is een van de populairste toeristische attracties van Beieren, met jaarlijks anderhalf miljoen bezoekers. Het romantische suikerkasteel werd in de 19e eeuw gebouwd door de later krankzinnig verklaarde Ludwig. Het stond ooit model voor het sprookjeskasteel in het Californische Disneyland.

Later deze maand moet duidelijk worden of het samen met twee andere bouwwerken van Ludwig op de Werelderfgoedlijst van Unesco komt.

Elon Musk wil met zijn nog op te richten America Party eerst invloed verwerven in het Congres. Hij wil zich vooralsnog niet concentreren op het Witte Huis, laat hij weten in een bescheiden X-update over zijn plannen.

"Een presidentskandidaat steunen is niet uitgesloten, maar de focus ligt de komende twaalf maanden op het Huis en de Senaat", reageerde Musk op speculaties over de strategie die hij gaat volgen. Vanwege de kleine marges in het Congres zou Musk er met enkele zetels al veel invloed kunnen uitoefenen.

Zelf voor het presidentschap gaan is voor Musk geen optie: daarvoor moet een kandidaat geboren Amerikaans staatsburger zijn, en Musk is afkomstig uit Zuid-Afrika. Tegen wie een America Party-kandidaat het in 2028 zou kunnen opnemen is nog niet bekend: vicepresident Vance lijkt momenteel Trumps kroonprins, maar de president heeft een illegale derde termijn ook nooit uitgesloten.

Bezuinigingen tevergeefs

Musk kondigde dit weekend aan dat hij een nieuwe partij wil oprichten als reactie op het enorme budget dat Trump nipt door het Congres wist te loodsen. De techmiljardair is daar fel tegenstander van, omdat bijvoorbeeld het schuldenplafond van de VS met biljoenen wordt verhoogd. "Waarom hebben we met DOGE bezuinigd als hij gewoon de staatsschuld met 5 biljoen verhoogt?", vroeg hij zich hardop af.

Musk heeft vooral Congresleden in het vizier die voor het budget stemden, allemaal Republikeinen. In het Huis van Afgevaardigden werd de wet met 218 tegen 214 stemmen aangenomen, in de Senaat moest vicepresident Vance de knoop doorhakken toen de stemmen 50-50 staakten doordat twee Republikeinen niet voor wilden stemmen.

President Trump verklaart Musk voor gek dat hij de politiek in wil. "Het is belachelijk om een derde partij te beginnen. We hebben zo veel succes als Republikeinen", zei hij tegen de pers na een bezoek aan een golfclub.

Op zijn eigen sociale medium Truth Social waarschuwde hij kort daarna dat Musk "Volledige en Totale ONTWRICHTING & CHAOS" zal veroorzaken met zijn initiatief. Volgens hem is de Amerikaanse politiek niet ingericht op meer dan twee partijen: "Ze hebben nooit succes gehad, het systeem lijkt er niet voor ontworpen."

Roosevelt en Ross Perot

Hoewel het klopt dat sinds het land ruim twee eeuwen geleden onafhankelijk werd van Groot-Brittannië, de Amerikaanse politiek grotendeels in twee machtsblokken verdeeld was, zijn er wel degelijk voorbeelden van min of meer succesvolle pogingen daar verandering in te brengen.

In 1912 deed oud-president Theodore Roosevelt een nieuwe gooi naar het Witte Huis uit onvrede over zijn opvolger Taft. Hij haalde ruim een kwart van de stemmen (meer dan Taft), maar verloor van Democraat Wilson. In 1992 haalde zakenman H. Ross Perot bijna 20 procent van de stemmen binnen met zijn alternatief voor Democraten en Republikeinen, maar hij legde het af tegen Bill Clinton.

In het Congres, waar Musk nu dus zijn focus op legt, zijn onafhankelijke kandidaten vaker succesvol, omdat ze hier niet worden tegengewerkt door het kiesmannensysteem dat bestaande partijen bevoordeelt. Momenteel zijn er bijvoorbeeld twee onafhankelijke senatoren, Bernie Sanders uit Vermont en Angus King uit Maine. Beiden hebben zich verbonden aan de Democraten om meer macht te kunnen uitoefenen.

'Ontspoord'

In Huis of Senaat zou de strategie van Musk dus vruchten kunnen afwerpen: als immers maar één senator meer tegen had gestemd, was Trumps budget er niet doorheen gekomen. Gezien de bijna onuitputtelijke fondsen van Musk (zo'n 400 miljard euro aan eigen vermogen) lijkt invloed hier een mogelijkheid. Vandaar dat Musk aankondigt rond de tussentijdse verkiezingen volgend jaar zijn eerste slag te willen slaan.

"Ik vind het verdrietig te zien hoe Elon Musk volledig 'ontspoort', reageerde Trump op zijn Truth Social. "Hij is eigenlijk in vijf weken tijd in een ramp veranderd."

Hoewel Musk eerder nog honderden miljoenen stak in de herverkiezing van Trump, laat hij nu diens laatdunkende woorden van zich afglijden met een vileine opmerking. Op een tweet waarin iemand hem wees op Trumps Truth Social-account, reageerde de X-eigenaar: "Truth Social? Nooit van gehoord."

Krap twee jaar lang was hij niet te verslaan. Maar gisteravond zagen de Fransen dan eindelijk hoe de 22-jarige Émilien na 646 zeges op rij werd uitgeschakeld in een televisiequiz. De student ging uiteindelijk met liefst 2,5 miljoen euro aan prijzengeld naar huis.

"Het zat eraan te komen, je weet dat je een keer gaat verliezen", zei hij nuchter na zijn nederlaag. Émilien studeerde geschiedenis in Toulouse toen hij in 2023 besloot een gokje te wagen.

Hij gaf zich op voor Les 12 Coups de midi, een goed bekeken dagelijkse quiz op tv-zender TF1. In de quiz wordt de algemene kennis getest van de kandidaten, via vragen die in een hoog tempo beantwoord moeten worden. De oma van Émilien had hem aangemoedigd mee te doen: ze is een groot fan van het programma.

Presentator Jean-Luc Reichmann met Émilien:

In september 2023 deed hij voor het eerst mee. "Ik won toen. Dat voelde heel bijzonder", zei hij in de pers. En dat winnen deed hij elke keer opnieuw.

Sindsdien won hij elke uitzending. Gemiddeld werden er vier of vijf uitzendingen per dag opgenomen. De opnames vergden gemiddeld een week per maand, dus zette hij zijn studie maar even op pauzestand.

"Tussen de uitzendingen door zat ik te oefenen." Hij maakte zijn eigen lijsten met informatie over aardrijkskunde, politiek en wiskunde. "Ik hield alles bij wat me interesseerde."

Encyclopedisch geheugen

Volgens kenners beschikt Émilien over een encyclopedisch geheugen. "Het lijkt wel iemand van een andere planeet", zei de presentator ooit. "Toen hij een jaar of 3 was, stelde hij allemaal vragen waar ik geen antwoord op had", zei zijn moeder eens. "Toen wist ik al dat hij nieuwsgierig was."

Émilien zei dat hij zichzelf had getraind. Als tiener deed hij aan de lopende band online quizzen. "Soms wel 15 of 16 uur per dag."

23 auto's

Émilien won Les 12 Coups de midi in totaal 21 maanden lang, dag na dag, 646 keer achter elkaar. Tot afgelopen zondag, de 647ste keer dat hij meedeed. "Mijn tegenstander was gewoon sneller. Ik heb hem gefeliciteerd. Het zat er een keer aan te komen", zei hij.

Ontevreden hoeft hij niet te zijn. Nooit eerder won een quizkandidaat in Frankrijk zo vaak zo lang achter elkaar. Émilien mocht naar huis met opgeteld 1,7 miljoen euro cash en nog eens voor 800.000 euro aan cadeaus, waaronder stofzuigers, reizen, 25 kilo aan snoep, keukenmixers en auto's. Heel veel auto's: 23 in totaal.

"Ik ga nu eens kijken of ik één van die reizen kan maken die ik heb gewonnen, misschien wel die naar Dublin", zei hij. En de auto's? "Precies twee weken voordat ik ging meedoen aan de quiz heb ik mijn rijbewijs gehaald. Dus dat komt goed uit."

"Maar zoveel auto's heb ik natuurlijk niet nodig. Ik heb er een paar verkocht en een paar weggegeven. Ik ga nu eerst maar eens een jaartje uitrusten. En daarna pak ik mijn studie misschien wel weer op."