NOS Nieuws - Algemeen

De drie bevolkingsonderzoeken naar baarmoederhalskanker, borstkanker en darmkanker redden jaarlijks het leven van duizenden mensen. En doordat de zorgkosten voor deze mensen veel lager uitvallen, wordt op termijn 216 miljoen euro aan zorgkosten bespaard. Dit blijkt uit onderzoek van het Erasmus MC.

Dit soort effectiviteitsonderzoeken wordt elke vier jaar uitgevoerd. Voor het eerst kon nu gebruikgemaakt worden van gedetailleerde data van door zorgverzekeraars betaalde zorgkosten. Dat maakt deze laatste editie veel preciezer, zegt onderzoeksleider Iris Lansdorp-Vogelaar, hoogleraar in modellering van vroegopsporing van kanker.

"We kunnen daardoor zien hoeveel extra zorg patiënten met kanker nodig hebben náást hun behandelingen tegen kanker. Denk aan extra bezoeken aan fysiotherapeuten, psychologen of huisartsen in vergelijking met mensen die geen kanker hebben", vertelt Lansdorp-Vogelaar.

Duizenden levens gered

Dankzij deze informatie konden de onderzoekers van het Erasmus MC modellen maken die met grotere zekerheid kunnen voorspellen hoeveel mensen worden gered en hoeveel zorggeld kan worden bespaard.

Zo schatten de onderzoekers dat de bevolkingsonderzoeken per 100.000 mensen bij 1325 mensen darmkanker voorkomen omdat het in een voorstadium wordt opgemerkt. Bij baarmoederhalskanker, voornamelijk bij ongevaccineerde vrouwen, wordt de ziekte bij 800 mensen voorkomen.

Bij borstkanker is deze preventie niet mogelijk omdat er geen voorstadium van de ziekte kan worden gevonden. Maar het voorkomen van overlijden aan borstkanker is wel degelijk mogelijk als via het bevolkingsonderzoek borstkanker in een vroeg stadium wordt opgemerkt. Op 100.000 mensen worden naar schatting dan alsnog 1255 patiënten via behandelingen gered.

Stevig prijskaartje

Daarnaast wordt naar verwachting dus op termijn 216 miljoen euro aan zorgkosten bespaard. Daar staat tegenover dat de bevolkingsonderzoeken zelf een stevig prijskaartje hebben. Maar dankzij de besparingen aan zorgkosten leveren de bevolkingsonderzoeken de maatschappij naar schatting jaarlijks alsnog 60 miljoen euro op.

Goedemorgen! De schippers die de dodelijke aanvaring op de Waddenzee in 2022 veroorzaakten, staan voor de rechter. En de Franse president Macron gaat op staatsbezoek.

Eerst het weer: wisselend bewolkt met af en toe een bui. Bij een matige of vrij krachtige noordwestenwind liggen de maxima tussen 17 en lokaal 20 graden. Vanavond neemt het aantal buien af. De komende dagen wordt het geleidelijk warmer en droger met meer zon. Vanaf vrijdag geregeld zomerse temperaturen.

Ga je op pad? Hier vind je het overzicht van wegwerkzaamheden en hier lees je over de situatie op het spoor.

Wat kun je vandaag verwachten? Wat heb je gemist?

President Trump zegt dat de Verenigde Staten meer wapens aan Oekraïne gaan leveren. Daarmee moet het land zich beter kunnen verdedigen tegen Russische aanvallen. De president zei niet om hoeveel en om wat voor soort wapens het gaat.

Tijdens een persmoment in het Witte Huis zei Trump dat Oekraïne "heel hard wordt getroffen" door Rusland en dat het in staat moet zijn zichzelf te verdedigen. De VS zal vooral defensieve wapens sturen, zei hij.

Ander nieuws uit de nacht: En dan nog even dit:

Het cruiseschip van De Zonnebloem is gerepareerd na de aanvaring eind maart. Passagiers met een lichamelijke beperking konden gisteren weer varen:

Fijne dag!

Voor ruim 75.000 Nicaraguanen en Hondurezen is maandag een eind gekomen aan de beschermde migratiestatus die zij hadden in de Verenigde Staten. Dat heeft het Amerikaanse ministerie van Binnenlandse Veiligheid aangekondigd.

Binnen 60 dagen moeten deze migranten het land verlaten, tenzij zij daarvoor een verblijfsvergunning weten te bemachtigen. Het programma liep 5 juli al af, maar wordt dus niet verlengd.

De tienduizenden Midden-Amerikanen werden beschermd volgens het Temporary Protected Status-programma (TPS), dat sinds 1999 voor migranten uit de twee landen gold. Naast een tijdelijke verblijfsvergunning kregen zij een vergunning om te werken in de VS. Het programma voor de twee landen werd in het leven geroepen nadat de orkaan Mitch in 1998 enorme economische schade had toebracht aan de twee landen.

"De tijdelijke beschermde status was bedoeld om precies dat te zijn: tijdelijk", schrijft Kristi Noem, minister van Binnenlandse Veiligheid, in een verklaring. Volgens haar zijn de twee landen volledig hersteld en inmiddels uitgegroeid tot toeristische regionale trekpleisters.

Banden met China

In 2023 werd het programma nog verlengd door de Amerikaanse president Joe Biden, die erop wees dat de twee landen nooit over de gevolgen van de orkaan heen zijn gekomen en dat de economische problemen in de landen ook politieke instabiliteit met zich hebben meegebracht.

In zowel Honduras als Nicaragua wordt gespeculeerd dat het beëindigen van het TPS-programma politiek gemotiveerd is. Zo onderhoudt de Amerikaanse regering een moeizame relatie met de linkse Hondurese president Xiomara Castro, onder meer vanwege de nauwe banden van het land met China.

Het regime van de Nicaraguaanse dictator Daniel Ortega is volgens het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken een "tegenstander" van de VS. Men wijst erop dat aan het TPS-programma waarmee bijna 200.000 Salvadoranen legaal in de VS blijven voorlopig niet wordt gesleuteld. Volgens politieke experts is dat deels te danken aan de goede band die Trump heeft met Nayib Bukele, de president van El Salvador.

'Koude douche'

Juan Flores, leider van de Hondurese migrantengemeenschap in de Verenigde Staten, noemt de beslissing tegenover de Hondurese nieuwssite La Prensa "een koude douche". Hij wijst op de enorme gevolgen die de beslissing kan hebben voor zijn land. Allereerst de economische impact: in 2024 ontving Honduras voor bijna 9,65 miljard dollar aan geld van Hondurezen uit het buitenland, waarvan zo'n tachtig procent afkomstig was uit de VS.

Daarmee leverden Hondurezen vanuit het buitenland een bijdrage van maar liefst 25 procent aan het bruto binnenlands product (bbp) van het Midden-Amerikaanse land. Weinig landen in de regio zijn zó afhankelijk van deze zogeheten remittances uit de Verenigde Staten. Maar de Hondurezen die binnen twee maanden het land moeten verlaten vrezen ook het gebrek aan veiligheid en werkgelegenheid in hun thuisland. Een terugkeer zou desastreus kunnen uitpakken, zeggen zij.

Voor de pakweg vierduizend Nicaraguanen die bescherming van het TPS programma genoten ziet de toekomst er nog somberder uit. Onder de Nicaraguaanse leider Ortega is het land uitgegroeid tot een dictatuur, waar geen ruimte is voor vrijheid van meningsuiting, met amper werkgelegenheid.

Sommige Nicaraguanen kunnen niet eens terug, of naar een ander land, omdat hun staatsburgerschap is afgenomen door het Ortega-regime. Zij vrezen repressie van de autoriteiten bij terugkeer en hopen op opvang in een ander land, als zij niet in de VS kunnen blijven.

Overeenkomst

Toch geldt voor deze Nicaraguanen dat uitzetting naar hun thuisland zeer aannemelijk is. In de eerste helft van dit jaar zijn al meer dan 2000 Nicaraguanen uitgezet. Het feit dat deze migranten worden toegelaten in Nicaragua, duidt op een overeenkomst tussen de regering-Trump met het regime van Ortega, zegt Andrew Selee, directeur van het Migration Policy Institute (MPI) tegen de Nicaraguaanse nieuwssite Confidencial.

"We weten niet wat de Verenigde Staten daarvoor in ruil krijgen, of de Verenigde Staten enige vorm van druk uitoefenen, of dat ze enige vorm van druk wegnemen die ze anders zouden hebben uitgeoefend", zegt hij.

Eerder maakte de Amerikaanse regering al een einde aan de TPS-programma's die bestonden voor onder meer Haïti, Venezuela en Afghanistan. Voor honderdduizenden migranten geldt daarmee dat zij binnen afzienbare tijd de VS moeten verlaten, naar landen waar ze in sommige gevallen nooit hebben gewoond of waar de economische of humanitaire situatie weinig perspectief biedt.

In Frankrijk en de Spaanse regio Catalonië woeden hevige natuurbranden. In Catalonië wordt het leger ingezet om de brand te bestrijden, In Frankrijk is een snelweg naar Spanje afgesloten.

De natuurbrand in Catalonië heeft in korte tijd ongeveer 2500 hectare verwoest. Een speciaal rampenbestrijdingsteam van het Spaanse leger is ingeroepen om het vuur te helpen bestrijden.

De brand brak maandag uit bij de plaats Paüls in de provincie Tarragona. De brand woedt voornamelijk in het natuurpark Els Ports. De sterke windstoten met snelheden tot 80 kilometer per uur bemoeilijken de bluswerkzaamheden. Het vuur sloeg over van de ene naar de andere oever van de rivier Ebro, meldden de autoriteiten op X.

Honderden brandweermensen proberen het vuur te bestrijden. De Catalaanse regiopremier Salvador Illa liet op X weten dat de situatie verslechterde en dat er extra ondersteuning nodig was.

Bekijk hoe het vuur zich verspreid en er geblust wordt:

Een militaire noodeenheid met speciale voertuigen en bulldozers is uit Zaragoza gekomen om te helpen bij het blussen. In sommige dorpen kregen bewoners het advies om binnen te blijven met de ramen en deuren gesloten vanwege de rook.

Twee kleinere uitbraken in het gebied waren maandag snel onder controle. Als die opnieuw oplaaien worden nog eens 1000 hectare natuurgebied bedreigd.

Salvador Illa bedankte de hulpdiensten voor hun inzet. Hij maande de teams ter plaatse tot "maximale voorzichtigheid", vanwege het ingewikkelde terrein en de sterke wind.

Kind lichtgewond

Door een natuurbrand bij de Franse stad Narbonne, op ongeveer 80 kilometer van de Spaanse grens was de snelweg A9 naar Spanje in twee richtingen afgesloten. Inmiddels is de weg naar het zuiden richting Spanje weer open, meldt de ANWB op X. De A61 van Carcasonne naar Narbonne is ook dicht.

De brand brak maandagmiddag uit en verspreidde zich naar het zuiden richting Bages. De brand is nog niet geblust. De Franse minister van Binnenlandse Zaken, Bruno Retailleau meldt op X dat bij de brand een kind lichtgewond raakte en zeker vijf huizen zijn verwoest.

President Trump zegt dat de Verenigde Staten meer wapens aan Oekraïne gaan leveren. Daarmee moet het land zich beter kunnen verdedigen tegen Russische aanvallen. De president zei niet om hoeveel en om wat voor soort wapens het gaat.

Tijdens een persmoment in het Witte Huis zei Trump dat Oekraïne "heel hard wordt getroffen" door Rusland en dat het in staat moet zijn zichzelf te verdedigen. De VS zal vooral defensieve wapens sturen, zei hij. "We gaan wat meer wapens sturen. We moeten wel", zei de president. "Ze moeten zichzelf kunnen verdedigen."

Het Amerikaanse ministerie van Defensie maakte na de opmerkingen van Trump bekend extra defensieve wapens aan Oekraïne te gaan leveren, meldt persbureau Reuters.

Vorige week hield het Amerikaanse ministerie van Defensie nog wapenleveringen aan Oekraïne tegen. Het Pentagon zei dat de eigen wapenvoorraad te veel begon te slinken.

'Niet blij met Poetin'

De afgelopen tijd voerde Rusland verschillende grootschalige luchtaanvallen uit op Oekraïne. Trump, die een einde aan de oorlog wil maken uitte zijn frustratie over de Russische president Poetin. "Ik ben helemaal niet blij met president Poetin", aldus Trump.

De opmerkingen van Trump volgen op een telefoongesprek tussen Trump en de Oekraïense president Zelensky vrijdag. De leiders spraken af te werken aan de capaciteit van Oekraïne om zich te verdedigen tegen luchtaanvallen. Onder andere de gezamenlijke productie van wapens en investeringen waren besproken volgens Zelensky.

Oekraïne heeft Washington gevraagd om Patriotraketten en andere systemen die het land nodig heeft om steden te verdedigen tegen steeds zwaardere Russische luchtaanvallen met drones en raketten. Duitsland heeft gezegd Patriotsystemen voor Oekraïne te willen aanschaffen om het land te helpen.

Eerder dit jaar pauzeerden de Amerikanen alle militaire steun aan Kyiv al eens tijdelijk. Sinds het begin van zijn tweede ambtstermijn heeft Trump nog geen extra wapenpakketten voor Oekraïne aangekondigd.

In de eerste zes maanden van dit jaar heeft de Belgische politie in het havengebied van Antwerpen 166 vermoedelijke uithalers gearresteerd. Dat is een record: in heel 2024 werden er 128 gearresteerd.

Van de dit jaar aangehouden uithalers heeft de helft de Nederlandse nationaliteit, meldt de federale politie. Daarnaast gaat het om 57 Belgen, 5 Albanezen, 5 Fransen en 5 Marokkanen.

37 van de 166 uithalers waren minderjarig op het moment dat ze werden opgepakt, 22 van die minderjarigen kwamen uit Nederland. Volgens de Belgische politie zetten criminele organisaties bewust kwetsbare jongeren in voor het risicovolle werk van het uithalen van drugs uit containers.

Minder cocaïne gevonden

Volgens de federale politie is de totale hoeveelheid in beslag genomen cocaïne in de Antwerpse haven gedaald. Tegelijkertijd neemt het aantal drugsvondsten en arrestaties juist toe. Vermoedelijk kiezen drugssmokkelaars er steeds vaker voor om kleinere partijen te verzenden om het risico te spreiden, vermoedt de politie.

De strijd tegen de drugscriminaliteit in de Antwerpse haven valt onder verschillende afdelingen van de politie. De recherche van de Scheepvaartpolitie startte sinds begin dit jaar 65 drugsonderzoeken, vaak na de arrestatie van uithalers. De Federale Gerechtelijke Politie in Antwerpen richt zich op de criminele organisaties achter de uithalers. Die dienst opende sinds de jaarwisseling 105 nieuwe dossiers rond cocaïnehandel via zee.

Bij een steekincident op straat in Nieuwegein is een jong meisje gewond geraakt. Er is een man aangehouden voor de steekpartij en de politie doet onderzoek.

Het incident in de wijk Batau-Zuid gebeurde rond 19.00 uur. RTV Utrecht meldt op basis van meerdere buurtbewoners dat er een verwarde man bij betrokken was. De politie vraagt mensen die tips of informatie hebben contact op te nemen.

De gemeente Nieuwegein laat op haar website weten dat het meisje niet ernstig gewond is geraakt en niet naar het ziekenhuis hoefde. Ze is thuis bij haar familie, zegt burgemeester Marijke van Beukering, die meeleeft met het slachtoffer, haar familie en omstanders die het incident van dichtbij zagen. "Een incident als dit heeft altijd impact en ik kan me goed voorstellen dat het zorgt voor schrik in de hele gemeenschap", aldus de burgemeester.

Eerder incident

Behalve de politie en een ambulance rukte ook de brandweer uit, meldt RTV Utrecht. Volgens de Veiligheidsregio Utrecht hadden agenten een gaslucht geroken in een woning in de straat waar het incident plaatsvond, maar er werd niets gevonden.

In februari dit jaar werd in een andere wijk van Nieuwegein het 11-jarige meisje Sohani doodgestoken op straat. De politie hield daarvoor de 29-jarige Hamzah L. aan, die onder toezicht van de verslavingsreclassering stond en eerder in behandeling was bij Fivoor in Den Dolder. Volgens bewoners vertoonde hij al langer zorgwekkend gedrag. Die zaak leidde tot een debat in de Tweede Kamer en er werden meerdere onderzoeken aangekondigd.

Twee oud-medewerkers van een vestiging van Hommerson Casino in Den Haag zijn schuldig bevonden aan het oplichten van het gokbedrijf. Volgens de rechtbank hebben de twee ruim 124.000 euro verduisterd.

De oplichting zou het idee zijn geweest van Wirjanand S. De 46-jarige man werkte bij de technische dienst van het bedrijf en bedacht in coronatijd een manier waarop hij het rouletterad kon manipuleren.

"Ik was hebzuchtig, ik had gokproblemen en speelde bij andere casino's", zei S. eerder tijdens de inhoudelijke behandeling. Hij had naar eigen zeggen dringend geld nodig, schrijft Omroep West.

Onder druk gezet

Volgens de rechter heeft S. tussen mei 2022 en maart 2023 moedwillig het rouletterad gemanipuleerd. De Haagse filiaalchef van het casino, de 57-jarige Mohamed D., kreeg in de gaten wat S. uitspookte.

Hij probeerde hem naar eigen zeggen te stoppen, maar zou toen door hem onder druk zijn gezet met informatie die hij over de chef wist.

Volgens beide mannen ging het volledige geldbedrag naar S. De rechtbank ging hier niet in mee. Volgens de rechters hebben beiden een gelijk aandeel gehad in de fraude.

Eis lager

De rechtbank legt de twee verdachten om die reden acht maanden gevangenis op, waarvan twee voorwaardelijk. De straf valt daarmee hoger uit dan de eis van het Openbaar Ministerie, dat acht maanden waarvan de helft voorwaardelijk had geëist.

De straf is mede hoger dan de eis omdat de rechtbank het de mannen kwalijk neemt dat ze ondanks een lang dienstverband bij het casino toch tot oplichting overgingen. S. werkte al 20 jaar bij Hommerson, de voormalig filiaalchef D. zelfs 32 jaar.

De mannen moeten het volledige bedrag van 124.000 euro terugbetalen aan het casino.

Het bekende vakantieschip De Zonnebloem vaart weer. Het schip voor mensen met een lichamelijke beperking vertrok vandaag vanuit Arnhem voor een proefvaart. Het was het eerste vertrek sinds eind maart, toen de voorkant van het schip zwaar beschadigd raakte.

Het schip liep averij op tijdens een cruise over de Rijn in Duitsland. De Zonnebloem werd aangevaren door een vrachtschip. De voorkant raakte zwaar beschadigd, maar niemand raakte gewond. De reparatiewerkzaamheden hebben zo'n elf weken geduurd.

In Arnhem gingen vandaag veertig jongeren met een lichamelijke beperking aan boord. Ze hebben meer zorg nodig, waar de Zonnebloem uitermate geschikt voor is. Het schip is uitgerust met speciale bedden en andere medische voorzieningen.

Jongerenreis

Kapitein Jolle Wietse Visser noemt de proefvaart van Arnhem naar Duisburg en Düsseldorf een jongerenreis. De Zonnebloem heeft er voor de eerste vaart bewust voor gekozen om niet het maximale aantal van zeventig gasten aan boord te nemen. "Dat geeft de bemanning en vrijwilligers wat meer rust om te kijken of alles weer werkt en hoe iedereen zich voelt", zegt Visser tegen Omroep Gelderland.

De Zonnebloem vaart zo'n veertig weken per jaar over de Rijn van en naar Duitsland en maakt ook cruises over Belgische en Nederlandse wateren. Per jaar gaan er een kleine 3000 mensen mee op vakantie.

Schade niet afgehandeld

Het schip lag een kleine drie maanden op de werf in Druten voor reparatie. Bij de boeg ontstond een meterslang gat door de aanvaring. Ook raakte apparatuur beschadigd.

De afhandeling van de schade loopt nog. De schipper die De Zonnebloem aanvoer had te veel gedronken. Toch zijn verzekeraars er nog niet over uit wie verantwoordelijk is. "Daar hebben wij geen last van", zegt Visser. "Dat is iets tussen de verzekeraars."

De jongeren aan boord merken niets van het juridische spel. Ze maken de komende dagen een rondvaart langs Nijmegen, Duisburg, Düsseldorf, Dordrecht en Gouda. "Je moet alles een keer geprobeerd hebben", zegt een van de gasten aan boord.

Op de Rode Zee is opnieuw een vrachtschip aangevallen. Twee mensen aan boord zouden gewond zijn, en twee anderen worden vermist. De aanval komt enkele uren nadat de Jemenitische Houthi's de aanval van gisteren op een ander vrachtschip hadden opgeëist.

Het schip was onderweg naar het Suezkanaal. Voor de kust van de Jemenitische stad Hodeida werd vanaf meerdere kleine bootjes geschoten en er werden drones gebruikt. Daarmee leek de aanval sterk op die van zondag, op het vrachtschip Magic Seas.

Zondagmiddag werd de Magic Seas vier uur lang bestookt met onder meer drones, granaten en geweervuur. Al snel brak brand uit en maakte het schip water. Vanaf de Magic Seas werd ook teruggeschoten.

Het schip, ook van een Griekse eigenaar en met Liberiaanse vlag, is volgens de Houthi's inmiddels gezonken, al is dat nog niet bevestigd. Alle 22 bemanningsleden konden het schip op tijd verlaten en werden door een ander schip opgepikt.

Relatieve rust

Voor de aanval van gisteren was het lange tijd relatief rustig op de Rode Zee. Sinds het begin van de oorlog in Gaza hebben Houthi-rebellen zo'n honderd schepen op de Rode Zee aangevallen, maar dat was al maanden niet meer gebeurd. De scheepvaart nam daardoor de laatste tijd weer toe.

Kort na de aanval van gistermiddag heeft Israël luchtaanvallen uitgevoerd op doelen in Jemen. Onder meer drie havens en een energiecentrale werden aangevallen. Volgens Israël zijn die aanvallen een reactie op "herhaaldelijke aanvallen van de Houthi's op Israël". Vannacht is nog zeker één raket afgevuurd op Israël vanuit Jemen. In meerdere Israëlische steden klonk het luchtalarm.

De Houthi's zeggen dat ze de schepen aanvallen uit solidariteit met de Palestijnen. Ook nu is dat volgens de Houthi's het geval. Een Houthi-leider heeft in een verklaring op tv gezegd dat ze doorgaan totdat "de agressie tegen en de bezetting van Gaza stopt".

Volgens de rederij van de Magic Seas had het schip geen link met Israël.

Het Openbaar Ministerie in de Belgische stad Luik is een onderzoek gestart na een vermoedelijk geval van brandstichting in het huis van een man die als dierenbeul werd aangemerkt. Tegen de man zelf loopt een onderzoek in verband met de gruwelijke dood van zijn hond.

De inwoner van een voorstad van Luik bezocht vrijdagavond rond 19.00 uur een café in de plaats Dalhem. Naar eigen zeggen liet hij zijn Duitse herder aangelijnd achter in de kofferbak. Rond 22.00 uur keerde hij terug bij de auto. Hij zou voor hij wegreed niet op zijn hond hebben gelet, omdat hij in de veronderstelling zou zijn geweest dat het dier sliep.

De verklaring van de man bij het parket van Luik is minder helder: "Hij zegt dat hij door een bestuurder voor de situatie is gewaarschuwd. Op dat moment realiseerde hij zich dat zijn hond buiten de rechterachterruit van zijn auto hing. De heer heeft hem losgemaakt, in zijn kofferbak gelegd en is weggereden".

Video

Hoe dan ook, de hond zat niet in de kofferbak toen de man even later richting Visé reed. Op een video die een vrouw die achter hem reed maakte, is te zien dat hond aan de auto hangt. De auto reed op dat moment 80 kilometer per uur. De hond heeft het niet overleefd.

De vrouw verspreidde het filmpje op Facebook. Ze blurde het kenteken van de auto, maar dat voorkwam niet dat Facebookgebruikers de identiteit van de man achterhaalden.

"Het baasje werd overspoeld met haatberichten", schrijft VRT Nieuws. Online verscheen een petitie waarin opsporing en veroordeling van de man werd geëist. De petitie is meer dan 36.000 keer ondertekend.

Daar bleef het niet bij. Het huis van de man werd beklad met de tekst "Tueur de chien" (hondenmoordenaar). De afgelopen nacht brak er brand uit. De man was thuis, maar kon op tijd vluchten.

De burgemeester van zijn woonplaats gaat uit van poging tot moord en noemt de brand onaanvaardbaar. "We kunnen geen klopjacht tolereren. Het is aan de rechtbanken om deze zaak op te lossen, niet aan wraakzuchtige burgers die de feiten niet kennen", zei hij tegen de VRT.

De man riskeert een gevangenisstraf van 8 dagen tot 3 jaar voor dierenmishandeling en/of een boete van 800 tot 8 miljoen euro, plus intrekking van de vergunning om een dier te bezitten. De eventuele brandstichter of brandstichters kunnen een gevangenisstraf van maximaal 30 jaar krijgen.

President Trump kondigt in een reeks brieven hogere importtarieven aan voor handelspartners van de Verenigde Staten. De brieven zijn een nieuwe stap in de pogingen van Trump om gunstige handelsdeals voor de VS te sluiten.

Trump publiceerde vanavond als eerste brieven aan de regeringsleiders van Japan en Zuid-Korea. De VS gaan per 1 augustus importtarieven van 25 procent invoeren op goederen uit die landen, zo dreigt de Amerikaanse president.

Later volgden brieven aan onder meer Maleisië (25 procent), Kazachstan (25 procent), Zuid-Afrika (30 procent), Laos (40 procent) en Myanmar (40 procent).

Banen

Trump begon het dreigen met nieuwe, hogere importtarieven op 2 april. Die datum gaat volgens Trump de geschiedenisboeken in als liberation day, bevrijdingsdag.

Door hogere tarieven zouden bedrijven eerder bereid zijn om binnen de VS te produceren, in plaats van ernaar te exporteren. Zo zouden er meer banen in de VS komen. Bovendien zouden er door de tarieven extra miljarden in de Amerikaanse schatkist terecht komen.

Met de hogere tarieven wil Trump andere landen ook dwingen hun importtarieven te verlagen. Zo zou het voor Amerikaanse bedrijven makkelijker worden om geld te verdienen in het buitenland.

Maar een week na 'bevrijdingsdag', op 9 april, werden de nieuwe Amerikaanse tarieven alweer opgeschort. Want aandelenkoersen daalden flink uit vrees voor een economische crisis door handelsoorlogen.

Ook protesteerden bedrijven in de VS tegen de tarieven. Veel bedrijven hebben onderdelen uit het buitenland nodig die door de tarieven duurder zouden worden.

Uitstel

Het uitstel geldt tot aanstaande woensdag, 9 juli. De bedoeling was dat er voor die datum veel nieuwe, voor de VS voordelige handelsakkoorden gesloten zouden worden.

In die akkoorden zouden de importtarieven die andere landen rekenen voor goederen uit de VS fors naar beneden moeten gaan.

Maar dat lukt maar in beperkte mate. Slechts drie landen, China, het Verenigd Koninkrijk en Vietnam, sloten akkoorden. In dat met Vietnam moeten veel punten nog worden uitgewerkt.

Opvoeren

Met zijn brieven wil Trump de druk opvoeren om toch nog voor woensdag de VS tegemoet te komen met lagere tarieven voor Amerikaanse export.

De percentages waar Trump nu mee dreigt, komen overeen met die welke hij 2 april presenteerde.

Voor sommigen landen, waaronder Japan en Zuid-Korea, is het lastig om een algemeen handelsakkoord met de VS te sluiten. Want Trump voerde ook aparte tarieven in, of dreigde ermee, voor belangrijke exportproducten zoals auto's, elektronica en staal.

Of EU-voorzitter Von der Leyen ook een dreigbrief van Trump tegemoet kan zien, is niet duidelijk. Ze had zondag nog een "goed gesprek" per telefoon met Trump, volgens een woordvoerder van de Europese Commissie.

PVV-leider Wilders is vanavond bij een demonstratie geweest tegen de komst van een asielzoekerscentrum in Zwolle. De demonstratie was voorafgaand aan een gemeenteraadsvergadering waarin werd ingestemd met een plan voor een azc in de wijk Stadshagen.

In het centrum dat in 2027 wordt gebouwd moet ruimte komen voor maximaal vierhonderd asielzoekers.

"Het is totaal niet de bedoeling dat we van Nederland één groot azc maken. Het idee om in Zwolle maar liefst 400 asielzoekers te plaatsen in de buurt van huizen, een school en een station. Welke gek verzint zoiets?", riep Wilders aan de start van de vergadering door een megafoon.

Campagne

Wilders was naar eigen zeggen in Zwolle om de demonstranten te steunen, maar het was voor de PVV-voorman ook een mooie gelegenheid om campagne te voeren. Vorige week trapte Wilders zijn campagne af bij een soortgelijk protest in Helmond, waar ook onrust is over een opvanglocatie.

Voor veel van zijn kiezers is onvrede over asielzoekers en migranten de reden om op hem te stemmen. Hij heeft dus alle reden om de schijnwerper erop te richten. Hij deed dat al door er een kabinetscrisis over te veroorzaken; Wilders kwam met een 10-puntenplan dat de andere coalitiepartijen niet wilden steunen, en daarmee was de weg vrij voor de val van het kabinet.

En met slogans (op X) als "Géén azc's erbij, bestaande azc's sluiten en een asielstop" wil Wilders de lijn doortrekken naar de verkiezingen van 29 oktober, in de hoop weer de grootste partij te worden en dit keer wel het premierschap te grijpen. Die kans is overigens gering, omdat dan toch met andere partijen zal moeten samenwerken, en andere partijen dat uitsluiten.

'Gemeenten moeten wet negeren'

Wilders kondigde aan nog meer demonstraties tegen azc's te bezoeken. "Als het moet honderden, ik ga overal heen. Door die verschrikkelijke Spreidingswet, die wij een jaar geleden al wilden afschaffen, krijgen mensen die azc's door hun strot geduwd."

Zwolle moet volgens de Spreidingswet bijna 650 asielzoekers opvangen. Wilders zegt dat Zwolle en andere gemeenten de Spreidingswet moeten negeren.

Ondanks het bezoek van Wilders in Zwolle stemden negen van de tien gemeentefracties voor de komst van het azc. Tijdens de stemming ontstond onrust op de tribune. Een deel van de tegenstanders in het publiek liep schreeuwend weg.

Voorafgaand aan de vergadering demonstreerden er naast de tegenstanders ook voorstanders van het azc. Ze hadden spandoeken bij zich met teksten als 'geef haat geen kans'. Volgens RTV Oost zijn bij de demonstraties aan beide kanten enkele mensen opgepakt.

Wilders had de demonstranten eerder opgeroepen niet op te geven als Zwolle instemt. "De tijd dat we dat accepteren wat mij betreft voorbij. Jullie moeten het niet accepteren."

Hij benadrukte dat hij tegen geweld is, maar zei wel dat mensen mogen laten zien dat ze boos zijn. "Ze moeten blijven protesteren en naar gemeenteraadsvergaderingen blijven gaan. Ieder besluit kan worden teruggedraaid en het zal niet de eerste keer zijn dat dat ook gebeurt."

Coevorden

Vorige week besloot de gemeente Coevorden af te zien van het huisvesten van veertien minderjarige vluchtelingen. Na hevige protesten en rellen zei de burgemeester dat hij de veiligheid van de vluchtelingen niet kan garanderen.

Voorzitter van de Europese Commissie Ursula von der Leyen heeft fel van zich afgebeten in het debat in het Europees Parlement over een motie van wantrouwen tegen haar. Ze noemt de motie een poging van extreemrechts om de geschiedenis te herschrijven op basis van complottheorieën.

"We moeten het noemen wat het is: een grove poging om een wig te drijven tussen onze instellingen, tussen de pro-Europese, pro-democratische krachten in dit Huis. Dat mogen we nooit laten gebeuren, en dat zullen we ook nooit laten gebeuren."

Sovjettijden

Von der Leyen reageerde op de motie van wantrouwen die werd ingediend door de radicaal-rechtse Roemeense Europarlementariër Gheorghe Piperea. Hij verwijt de Commissievoorzitter een "totalitair beleid" te voeren, het beleid van de commissie doet hem "terugdenken aan de Sovjettijden".

De directe aanleiding voor zijn motie is de weigering van Von der Leyen om de berichten openbaar te maken die zij in de coronatijd heeft uitgewisseld met de baas van vaccinproducent Pfizer. "Het gaat om serieuze feiten, om principes die zijn geschonden", zegt Piperea, die vindt dat het besluitvormingsproces ondoorzichtig is.

Von der Leyen gaat niet in op de vraag waarom ze de berichten niet wil openbaren. Wel zegt ze dat ze persoonlijk zaken heeft gedaan met de hoogste baas van Pfizer.

"Het is natuurlijk geen geheim dat ik contact had. Net als dat ik contact had met de beste epidemiologen. Maar de contractonderhandelingen zijn door de Commissie en de lidstaten gezamenlijk gevoerd. Er zijn geen geheimen."

Foute vrienden

Von der Leyen kreeg langdurig applaus voor haar verdediging van een ruime meerderheid in het Parlement. Toch hebben ook de middenpartijen kritiek op haar manier van opereren. De sociaaldemocraten, de liberalen en de groenen verwijten haar regelmatig zaken te doen met extreemrechts, terwijl juist zij haar aan een meerderheid hebben geholpen bij de start van haar tweede termijn.

"Wie zijn uw werkelijke vrienden?" vroeg de liberale fractievoorzitter Valerie Hayer zich retorisch af. De liberalen vinden ook dat de directieve manier van besturen van Von der Leyen moet stoppen.

Ook de sociaaldemocraten, de tweede partij in het Parlement, hebben kritiek op Von der Leyen, maar steunen de motie niet. "Niet omdat we uw beleid volledig steunen" zegt fractievoorzitter Garcia Perez. "Maar omdat degenen die Europa kapot willen maken geen enkele stem van ons krijgen."

Von der Leyen zat vandaag niet alleen tegenover het Parlement. Ze had al haar 26 commissarissen meegenomen naar de plenaire zaal in Straatsburg. Ze wilde daarmee duidelijk maken dat als het Parlement haar niet vertrouwt, daarmee de hele Europese Commissie wankelt.

Donderdagmiddag is de stemming over de motie van wantrouwen. Een tweederde meerderheid is nodig om de Commissie weg te sturen. Door de steun van de middenpartijen staat al vast dat Von der Leyen de motie met gemak zal overleven.

Donkere wolken hangen boven de Ierse westkust, waar tientallen grote farmaceutische bedrijven zijn gevestigd. Met argusogen wordt er gekeken naar de onderhandelingen tussen de Europese Unie en de Verenigde Staten over de heffingen. Juist voor Ierland staat veel op het spel. De afgelopen decennia hebben veel farmaceutische bedrijven zich daar gevestigd.

Woensdag verloopt de pauze op de Amerikaanse heffingen op Europese producten. Als het de EU en de VS niet lukt tot een deal te komen, dan zal er zeer waarschijnlijk een heffing worden opgelegd van 20 procent op producten uit de EU.

Vooralsnog betalen Amerikaanse importeurs nog geen invoerbelasting op medicijnen uit het buitenland. Maar president Trump heeft er geen geheim van gemaakt dat het hem een doorn in het oog is dat Amerikaanse farmagiganten als Pfizer en Johnson & Johnson in Ierland zitten.

De coronacrisis maakte in een klap duidelijk hoe afhankelijk de Verenigde Staten zijn geworden van medicijnen uit het buitenland. Half april besloot Trump een onderzoek te laten doen naar de farmaceutische industrie en de nationale veiligheid. Eerder deed hij dat ook voor staal en aluminium en dit leidde tot heffingen van inmiddels 50 procent.

Ierland farmaland

Zulke heffingen kunnen desastreuze gevolgen hebben voor Ierland. Het land is de op twee na grootste medicijnenexporteur ter wereld. Het heeft zo'n negentig farmaceutische fabrieken en exporteerde vorig jaar voor zo'n 100 miljard euro aan farmaceutische producten.

De Ierse econoom Seamus Coffey schat dat zo'n 50.000 Ieren werken voor de farmaceutische industrie. "En heel groot gedeelte hiervan werkt voor Amerikaanse bedrijven."

Vooral de stad Cork kan hard getroffen worden. Het merendeel van de farmaceutische bedrijven heeft zich daar gevestigd.

Volgens Trump heeft Ierland de farmaceutische bedrijven 'gestolen'. De lage vennootschapsbelasting en de taal maken van Ierland een zeer aantrekkelijk land voor Amerikaanse bedrijven.

Het zou uitzonderlijk zijn als Trump besluit heffingen in te voeren op farmaceutische producten. Het is een ongeschreven regel dat medicijnen zo min mogelijk belast worden. Het zou ook slecht nieuws zijn voor veel Amerikanen. De gezondheidszorg is daar al uitzonderlijk duur. Heffingen op farmaceutische producten zouden de gezondheidszorg nog duurder maken.

Lange termijn

Coffey verwacht niet dat op de zeer korte termijn banen verdwijnen uit Ierland. Daarvoor zijn de jarenlange investeringen van deze bedrijven in de regio te groot. Het is bovendien niet makkelijk om in korte termijn zulke grote fabrieken in de VS te openen. "Het risico voor de Ieren zit hem vooral de volgende investeringsrondes van deze bedrijven. Als dat geld niet meer in Ierland gestoken wordt dan zal dit de komende tien jaar banen kunnen kosten", zegt Coffey.

Om Trump tegemoet te komen heeft aantal grote farmaceutische bedrijven al aangekondigd de komende jaren tientallen miljarden te steken in fabrieken in de VS. Geld dat dus niet meer wordt gestoken in Europa.

Afgelopen week was er een delegatie van de Europese Commissie in Washington om met de Amerikanen te onderhandelen. Ongetwijfeld is er ook gesproken over de farmaceutische industrie.

Officieel hebben de VS en de EU nog twee dagen om tot een deal te komen. Maar ook al sluiten de VS en de EU een deal, de wens van Trump om de farmaceutische industrie weer terug te halen naar Amerika is niet weg en dus zullen de zorgen in Ierland voorlopig nog blijven.

Het Openbaar Ministerie (OM) heeft in de rechtbank in Rotterdam een gevangenisstraf van 8 jaar geëist tegen een man uit Tadzjikistan vanwege lidmaatschap van een terroristische organisatie. Hij zou lid zijn geweest van de Afghaanse tak van de terreurbeweging Islamitische Staat (IS).

De 31-jarige man kwam in 2022 vanuit Oekraïne naar Nederland, een dag na de grote aanval van Rusland op Oekraïne. Een jaar later werd hij in Eindhoven aangehouden, na een onderzoek dat op grond van een ambtsbericht van de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst was gestart.

Naar Syrië

Uit het onderzoek zou blijken dat de man in 2016 naar Syrië wilde reizen om zich bij IS te voegen. Hij werd in Turkije opgepakt en uitgezet naar Oekraïne. Daar sloot hij zich volgens het OM aan bij een IS-cel. In Nederland zou hij contact met IS-leden in Duitsland hebben onderhouden.

"Eén van hen vraagt via Telegram aan de verdachte wanneer ze hier een aanslag gaan plegen", schrijft het OM. "Verdachte antwoordt dat hij nog wat geduld moet hebben."

De man wilde volgens het OM voorkomen dat hij voor iets kleins zou worden opgepakt. "We moeten onszelf sparen voor de daad die echte impact zal hebben", zou hij tegen een infiltrant hebben gezegd.

Glashelder

Concrete plannen voor een aanslag waren er niet, maar voor het OM is het "glashelder" dat hij vroeg of laat een aanslag zou plegen.

"Wat verdachte heeft gedaan, is precies wat IS nodig heeft om een grote dreiging te kunnen vormen in het Westen, ook na de val van het kalifaat. Het creëert een reservoir aan aanslagplegers, die ingezet kunnen worden als de tijd rijp is. En als dat moment zou zijn gekomen, dan was verdachte er onmiddellijk voor gegaan, daar is geen twijfel over mogelijk."

Zijn tegelijk aangehouden vrouw is eerder dit jaar vrijgesproken.

Op 7 juli 2005, vandaag twintig jaar geleden, werd het Londense openbaar vervoer opgeschrikt door vier bomaanslagen. "Het kwam als een shock, het was een normale dag", vertelt een passant bij metrostation Russell Square aan de NOS. "En toen gebeurde het ondenkbare."

Londenaars stonden vandaag stil bij de vier zelfmoordaanslagen die hun stad troffen. Bij de 7/7-bomaanslagen werden 52 mensen gedood en raakten er meer dan 700 gewond.

Vanochtend om 9.49 uur Nederlandse tijd, het tijdstip waarop de eerste drie bommen afgingen, werd een minuut stilte gehouden op de metrostations Aldgate, Edgware Road en Russell Square. Op Tavistock Square, niet ver van King's Cross, was het om 10.47 uur een minuut stil. Daar ontplofte twintig jaar geleden in een dubbeldeksbus de vierde bom.

De aanslagen werden opgeëist door Al-Qaida. Het was bedoeld als vergelding voor de Britse deelname in de oorlog in Irak. De terroristen die zichzelf opbliezen, waren geradicaliseerde Britse islamisten. Het waren de eerste zelfmoordaanslagen in West-Europa.

In het metrostation Russell Square ziet een NOS-verslaggever ter plaatse bloemen, kransen, handgeschreven brieven en een condoleanceregister. Van de vier aanslagen vielen hier de meeste doden: 26.

Een vrouw, eigenaar van een koffiezaakje tegenover het station, was vanochtend bij de herdenking aanwezig. "Het was stil en sober", zegt ze. "Er waren behoorlijk wat familieleden van de slachtoffers aanwezig, maar ook politieagenten, eerstehulpverleners en de ambulancedienst waren erbij."

Ze herinnert zich nog goed dat ze meteen haar zonen van school haalde en hen naar huis bracht. "Niemand wist wat er aan de hand was en daardoor raakte iedereen in paniek. Een dag eerder hoorde we dat Londen de Olympische Spelen mocht organiseren. De stad was euforisch, maar de volgende dag stortte alles in."

Een andere omstander repareerde die dag een lift bij Russel Square. Hij zag de brandweer tientallen lichamen naar boven brengen. "Het is verdrietig en onvoorstelbaar, zeker als je beseft dat er die dag meerdere bomaanslagen waren. Je kunt geen voorstelling van zoiets groots maken, totdat je het zelf meemaakt."

Er waren vandaag meer plechtigheden in Londen. In Hyde Park legden premier Starmer en burgemeester Khan kransen bij het herdenkingsmonument van 7/7. "Vandaag is het twintig jaar sinds die vreselijke, afschuwelijke dag die Londen op zijn grondvesten deed schudden", zei Khan. "We komen samen om de 52 levens te herdenken die op wrede wijze zijn weggenomen door deze laffe terreurdaad."

In St. Paul's Cathedral was een herdenkingsdienst, waarbij meerdere nabestaanden het woord namen. De dochter van de omgekomen Behnaz Mozakka droeg de namen van de 52 slachtoffers voor, samen met overlevende Thelma Stobe, die bij de aanslag een deel van haar been verloor. Na een minuut stilte werden vier kaarsen, symbool voor de vier locaties waar de bommen afgingen, bij het altaar geplaatst.

Een van de donkerste dagen

Minister van Binnenlandse Zaken, Cooper noemt 7/7 een van de 'donkerste dagen' in de geschiedenis van het land. Ze benadrukte dat islamistisch terrorisme nog steeds de grootste bedreiging vormt voor de nationale veiligheid. Na de aanslagen werd het aantal camera's in en bij metro's flink uitgebreid en werd er meer personeel ingezet.

"Mensen voelden zich hier veilig, maar lange tijd daarna niet meer", zegt een andere Londenaar tegen de NOS. "Zoveel mensen raakten gewond, waardoor hun leven voorgoed veranderde. Er kwam meer besef dat het terrorisme overal kan toeslaan. Elke keer dat je de metro nam, waren mensen erg op hun hoede en bezorgd."

Maar Londen is ook een veerkrachtige stad, zegt ze. "Het is natuurlijk belangrijk om een dag zoals vandaag te herdenken, maar het leven gaat ook verder."

Eerder maakten we deze terugblik op de aanslagen:

Een Russische minister die vanochtend door president Poetin was ontslagen, is later vandaag dood aangetroffen in een auto in Moskou. De man had een schotwond en het Russische Openbaar Ministerie gaat ervan uit dat hij zichzelf om het leven heeft gebracht.

Roman Starovojt (53) was lid van Poetins partij Verenigd Rusland en sinds vorig jaar minister van Transport. Waarom hij was ontslagen is niet bekendgemaakt.

In Russische media wordt daarover gespeculeerd. Zo wordt er een verband gelegd met de inval van Oekraïne in de Russische regio Koersk vorig jaar zomer. Voordat Starovojt minister werd, was hij vijf jaar gouverneur in die regio. Hij zou hebben gesjoemeld met geld dat was bedoeld voor de aanleg van verdedigingswerken.

Zijn opvolger als gouverneur, Alexei Smirnov, trad in december vorig jaar af. Hij werd vervolgens gearresteerd en vervolgd voor corruptie.

De doodstraf wordt in Saudi-Arabië veel vaker toegepast dan enkele jaren geleden. Dit jaar zijn van januari tot en met juni 180 mensen geëxecuteerd, schrijft Amnesty International. Ook vorig jaar werd gemiddeld bijna elke dag een doodvonnis uitgevoerd in het koninkrijk, met 345 executies.

Dat is het hoogste aantal executies in Saudi-Arabië in dertig jaar tijd, concludeert de mensenrechtenorganisatie in een rapport van 57 pagina's. De onderzoekers stellen dat het document "de duistere en dodelijke realiteit blootlegt achter het progressieve imago dat de autoriteiten wereldwijd proberen uit te stralen."

Vaak doodstraf om drugs

Een nieuwe trend in Saudi-Arabië is dat vooral veroordelingen wegens een drugsmisdrijf leiden tot de doodstraf. Het afgelopen half jaar gold dat voor tweede derde van de geëxecuteerden.

Begin 2022 beweerde kroonprins Mohammed bin Salman nog dat de doodstraf feitelijk was afgeschaft, behalve voor één misdaad: moord. "Daar kunnen we niets aan doen. Zelfs als we dat zouden willen, want de koran schrijft het voor", zei de machthebber van het land destijds in een interview met het Amerikaanse tijdschrift The Atlantic.

Later dat jaar werden de executies van mensen die veroordeeld zijn wegens drugsmisdrijven hervat. In 2023 ging het nog om enkele executies. Vorig jaar was er sprake van een forse stijging: toen had 35 procent van alle uitgevoerde doodvonnissen te maken met een drugsmisdrijf.

Het koninkrijk heeft geen verklaring gegeven waarom het aantal executies toeneemt. Amnesty baseert zijn statistieken op bekendmakingen van de Saudische overheid.

Buitenlanders

"We zien ook een huiveringwekkende trend dat buitenlanders ter dood worden gebracht", zeggen de onderzoekers, "voor misdaden waar nooit de doodstraf op zou moeten staan." Daarmee doelt de organisatie op drugsmisdrijven. Alleen al vorige maand werden om die reden 34 buitenlanders geëxecuteerd. Ze waren afkomstig uit landen als Egypte, Ethiopië, Jordanië, Nigeria, Pakistan Somalië en Syrië.

Saudi-Arabië is een van de vier landen wereldwijd waar vorig jaar mensen vanwege drugsmisdrijven werden geëxecuteerd. De buitenlandse veroordeelden hebben volgens Amnesty geen eerlijk proces gehad. Ze hadden niet of nauwelijks toegang tot een advocaat of rechterlijke bijstand, stelt de mensenrechtenorganisatie na gesprekken met familieleden en experts en op basis van documenten.

De afgelopen jaren heeft Saudi-Arabië de strijd tegen drugssmokkelaars opgevoerd, zo melden staatsmedia. Het Amerikaanse tijdschrift Foreign Policy kwam in 2021 tot de conclusie dat het land de "drugshoofdstad" van het Midden-Oosten was geworden. Een overzicht van alle arrestaties sindsdien is niet openbaar gemaakt.

'Terrorisme'

Bijna de helft van alle geëxecuteerden vorig jaar in Saudi-Arabië was ter dood veroordeeld wegens moord. In 14 procent van de gevallen was er sprake van 'terrorisme'. Volgens de opstellers van het rapport is de definitie hiervan erg breed en zijn ook politieke dissidenten onder deze noemer ter dood gebracht.

De sjiitische minderheid is oververtegenwoordigd in de groep geëxecuteerden. Tussen 2014 en 2015 vormden sjiieten tussen de 10 en 12 procent van de bevolking. Amnesty stelt dat 42 procent van de terdoodveroordeelden wegens terrorisme sjiiet was. De mensenrechtenorganisatie legt een directe link met onderdrukking.

China en Iran

Alleen in China en Iran worden jaarlijks meer mensen ter dood veroordeeld dan in Saudi-Arabië. Een kanttekening daarbij is dat met name China veel meer inwoners heeft dan het koninkrijk, waar zo'n 35 miljoen mensen wonen.

Onder de heerschappij van Mohammed bin Salman zijn in Saudi-Arabië hervormingen doorgevoerd. Zo hebben vrouwen meer rechten gekregen. Maar tegelijkertijd zijn activisten die opkwamen voor meer vrouwenrechten opgepakt en vervolgd.

Op het gebied van topsport trekt het land grote evenementen en atleten aan. De autoriteiten verwerpen de beschuldiging van mensenrechtenorganisaties dat de sportactiviteiten zijn bedoeld als windowdressing.

KLM en het ministerie van Defensie hebben afgesproken dat piloten van KLM als reservist ingezet kunnen worden om de gevechtsvliegtuigen van Defensie te besturen. Het gaat om burgerpiloten die in het recente verleden hebben gevlogen bij Defensie.

Ze doen dit op vrijwillige basis, zegt de luchtvaartmaatschappij. Er wordt begonnen met piloten die nog maar kort vliegen bij KLM.

KLM stelt hiervoor vijf voltijdsbanen beschikbaar die over een groter aantal piloten worden verdeeld. Die piloten kunnen naast hun werk bij KLM ook hun vaardigheden oefenen als Defensiepiloot van onder meer F-35's.

KLM en Defensie zullen ook kijken naar samenwerking op andere gebieden en voor andere functies. Zo wordt eraan gedacht om onderhoudsmonteurs en ander technisch personeel ook als reservist in te zetten.

Demissionair staatssecretaris van Defensie Tuinman zegt blij te zijn "met deze stap richting nog hechtere samenwerking die we vandaag samen met KLM zetten om Nederland weerbaarder te maken."

'Piloten gelokt'

Tuinman beschuldigde in januari KLM er nog van Defensiepiloten te lokken met salarissen die duizenden euro's per maand hoger zouden liggen dan bij het ministerie.

Ongeveer de helft van de Defensiepiloten is de afgelopen jaren overgestapt naar KLM en dochterbedrijf Transavia.

De luchtvaartsector kampt met grote pilotentekorten, onder meer door de vergrijzing. Een woordvoerder sprak destijds tegen dat KLM actief piloten bij Defensie wierf.