NOS Nieuws - Algemeen

Waarnemend NSC-fractievoorzitter Van Vroonhoven vindt dat politici goed moeten kijken naar de omgangsvormen. Ze heeft dat ook tegen PVV-voorman Wilders gezegd, maar die is daar niet erg van onder de indruk.

Van Vroonhoven en Wilders reageerden vanmiddag op het aftreden van NSC-staatssecretaris Idsinga van Financiën. Die stapte vorige week op na kritiek op zijn keuze om geen details te openbaren over zijn zakelijke belangen, hoewel Kamerleden daarom hadden gevraagd.

Dat coalitiepartij PVV het verzoek om meer transparantie steunde, noemde Idsinga onverteerbaar. Wilders zei vorige week op X: "Lijkt me geen goed bestuur en niet dragend gemotiveerd, dus maar beter openbaar maken die miljoenenbelangen."

Idsinga toonde zich "geraakt" door de omgangsvormen in het politieke debat, zei hij bij zijn vertrek. Overigens maakte hij zondag alsnog bekend in welke bedrijven hij heeft geïnvesteerd.

'Niet zo rauw met elkaar omgaan'

Van Vroonhoven vindt het bericht van Wilders van vorige week niet fraai: "We kennen de heer Wilders, we weten allemaal wat voor berichten hij heeft geplaatst. Ik kan me voorstellen dat de heer Idsinga erover gevallen is", zei ze vandaag.

Maar ze voegde eraan toe dat het niet alleen om de berichten van Wilders gaat, maar om de omgangsvormen in brede zin. Ze zei verder dat Idsinga aan alle regels heeft voldaan en dat politici niet zo rauw met elkaar moeten omgaan.

'Niet van suiker'

Wilders heeft geen spijt van zijn X-bericht van vorige week: "We zijn niet van suiker." Hij benadrukte dat hij reageerde op een eerder bericht van RTL Nieuws over het geen opening van zaken geven door de staatssecretaris. Volgens de PVV-leider was dat nieuws reden genoeg om daar opheldering over te vragen.

"Ik denk dat de heer Omtzigt daar vijftig Kamervragen over had gesteld", zei Wilders. Hij had verwacht dat de staatssecretaris zijn zakelijke belangen inderdaad openbaar had gemaakt. Hij vindt het "totaal onnodig" dat Idsinga is afgetreden: "Als je een beetje ballen hebt, ga je het debat met de Kamer aan."

Wilders vulde vandaag aan dat als er een verzoek komt aan de PVV-bewindslieden om ook hun belangen openbaar te maken, hij "daar niet voor zal gaan liggen".

De PVV-voorman zei verder over de omgangsvormen dat hij ook niet blij is als Van Vroonhoven "een dag nadat we een deal in het Catshuis hebben gesloten daar voor de tv weer wat vanaf doet". De NSC-leider maakte eind vorige maand enkele relativerende opmerkingen over het terugsturen van Syriërs en het intrekken van de spreidingswet.

De Spaanse federale regering komt met een hulppakket van 10,6 miljard euro voor de regio's die vorige week zijn getroffen door verwoestende overstromingen. Dat heeft de Spaanse premier Sánchez bekendgemaakt.

Het dodental door de overstromingen is opgelopen naar 218. Verreweg de meeste slachtoffers vielen in de regio Valencia. Op een persconferentie noemde Sánchez het miljardenhulppakket een goede eerste stap. "We blijven onze bevolking zo lang als nodig is met alle middelen helpen", voegde hij eraan toe.

Onbekend aantal vermisten

De regering trekt 838 miljoen euro uit om rechtstreeks uit te keren aan mensen die zijn getroffen. Getroffen bewoners kunnen tussen de 20.000 en 60.000 euro krijgen om hun huis te repareren en 10.300 euro voor het vervangen of repareren van meubels en apparaten. Getroffen inwoners kunnen het steunbedrag vanaf morgen aanvragen.

Een week na de overstromingen gaat de zoektocht naar vermisten nog altijd door. Het is onbekend om hoeveel mensen het gaat. Volgens de Spaanse premier is het aantal militairen en agenten in de overstromingsgebieden de afgelopen drie dagen verdubbeld en zijn nu bijna 15.000 hulpverleners op de been.

Het openstellen van de online gokmarkt heeft mensen kwetsbaarder gemaakt voor gokverslaving en vooral problemen bij jongvolwassenen veroorzaakt. Dat staat in een evaluatie van de drie jaar geleden ingevoerde gokwet in opdracht van het Wetenschappelijk Onderzoek- en Datacentrum (WODC).

De bedoeling van die wet was dat gokbedrijven zouden helpen met het tegengaan van verslavingsproblemen, maar daar is weinig van terechtgekomen, constateert het onafhankelijke kennisinstituut dat valt onder het ministerie van Justitie en Veiligheid.

Om te kijken hoe de wet in de praktijk uitpakt, maakten de onderzoekers onder andere gebruik van mysteryshoppers. Ze maakten accounts aan bij online casino's vroegen vervolgens via de chat om hulp. Volgens de regels zouden gokbedrijven in zo'n bericht moeten herkennen dat het om iemand met gokproblemen gaat.

Toch verwezen 17 van de 23 gokbedrijven naar hun pagina met bonusaanbiedingen in plaats van naar verslavingshulp. Zes aanbieders boden wel hulp, twee daarvan blokkeerden het account. Eén gokbedrijf belde tot drie keer toe om te helpen, ook in het weekend.

'Perverse prikkels'

De onderzoekers zien die beperkte hulpverlening als symbool voor wat er mis is met de gokwet. Bedrijven zijn te lang vrijgelaten om de zorgplicht zelf in te vullen, terwijl ze ook de druk voelen om spelers niet aan concurrenten te verliezen. Dat heeft tot "perverse prikkels" geleid, concluderen de onderzoekers. "Hier is op voorhand op gewezen en dit had ook verwacht kunnen worden."

Het kennisinstituut wijst de beleidsmakers op hun naïviteit. "Het in handen leggen van de zorg voor online kansspelspelers bij partijen die een verslavend product aanbieden en met elkaar moeten concurreren om marktaandeel, waardoor ze een financiële prikkel hebben om spelers zo lang mogelijk aan zich te binden, is naïef geweest", schrijven de onderzoekers.

De Kansspelautoriteit, die toezicht houdt op de gokmarkt, kan bij overtredingen onder meer boetes opleggen en waarschuwingen geven, maar de waakhond heeft volgens de onderzoekers meer invloed nodig om verbeteringen af te dwingen. Een optie zou kunnen zijn om vergunningen te schorsen zodat casino's tijdelijk moeten sluiten.

Aanhoudende kritiek

In opdracht van het WODC bogen de onderzoekers zich na drie jaar over de Wet op de kansspelen die in 2021 van kracht werd. Gokbedrijven mochten vanaf toen legaal online gokken aanbieden, als ze aan een aantal verplichtingen voldeden.

In de evaluatie nemen de onderzoekers vijftien maatregelen binnen de wet onder de loep. Zes maatregelen krijgen het label 'onvoldoende', vijf het label 'goed'. De maatregelen die verslaving moeten voorkomen, krijgen vooral een slechte beoordeling. Over het tegengaan van fraude en criminaliteit is het onderzoek positiever.

Dat er veel op de wet valt aan te merken, komt niet bepaald als een verrassing. Al snel na invoering kwam er kritiek op de hoeveelheid gokreclames met bekende Nederlanders, werd gewaarschuwd dat onnodig veel mensen in de problemen kwamen en waren er zorgen de Kansspelautoriteit, die toezicht houdt op de gokmarkt, dat bedrijven hun zorgplicht niet serieus namen.

Doorgokken

Over de gokwet is meer dan twintig jaar gedebatteerd voordat die van kracht werd. Na de invoering zijn er allerlei veranderingen aangebracht om de grootste problemen weg te nemen. Regels voor reclames zijn aangescherpt, de zorgplicht is verduidelijkt en er zijn limieten voor spelers ingevoerd. Ze moeten aantonen dat ze genoeg verdienen als ze hun limiet willen ophogen.

De onderzoekers zijn sceptisch of die laatste aanpassing werkt. Spelers kunnen bij inmiddels 26 gokbedrijven terecht en kunnen als ze bij de een geweigerd worden bij een ander doorgokken. Ook wijzen ze erop dat via sites van derden alsnog reclame voor gokken wordt gemaakt.

Eerder dit jaar dook NOS op 3 in de gokwet: heeft de politiek spijt?

SP-Kamerlid Van Nispen zegt niet verbaasd te zijn over de uitkomsten, maar wel verontrust. "Het is een onverantwoordelijke invoering geweest die tot grote maatschappelijke schade leidt." Hij wijst daarbij op de problemen waarin spelers terecht kunnen komen, zoals verslaving en financiële problemen.

Ook ChristenUnie-Kamerlid Bikker is niet verbaasd. "Gokken heeft slechte gevolgen voor alle jongeren in Nederland. Eigenlijk is de gokindustrie hetzelfde als de tabaksindustrie: gevaarlijk en verslavend."

Beide Kamerleden willen striktere regels bij online gokken, zoals het verbieden van reclames voor gokbedrijven.

Werk aan de winkel

Staatssecretaris Struycken (Rechtsbescherming) bevestigt tegenover de NOS dat de bescherming van spelers niet zo werkt als hij had verwacht. "Bescherming van kwetsbare mensen staat voorop en ik kan alvast stellen dat er werk aan de winkel is." Voor het einde van het jaar komt hij met een inhoudelijke reactie.

Een bepaald type elektrische luchtverfrisser is recent uit de handel gehaald, omdat het apparaat storingen veroorzaakte in het C2000-communicatiesysteem van de hulpdiensten. Dat heeft minister Van Weel van Justitie gezegd tijdens het vragenuurtje in de Tweede Kamer. De luchtverfrissers, die in het stopcontact worden gestoken, interfereerden met de frequentie van C2000.

De PVV had de minister naar het parlement geroepen vanwege de dwangsom die de Arbeidsinspectie heeft opgelegd aan de politie, omdat het C2000-systeem niet goed functioneert. Er is op te veel plekken in Nederland slechte dekking en ook de voorlichting aan personeel hoe te werken met het systeem laat te wensen over.

Politiemensen en hulpverleners kunnen daardoor in gevaarlijke situaties terechtkomen. De inspectie waarschuwde daar al vaker voor en concludeerde vorige week dat de politie te weinig doet om de problemen op te lossen. Als de politie binnen zestien weken niet alsnog aan de eisen voldoet, int de inspectie 325.000 euro. Als de politie dan nog in gebreke blijft, kan dat bedrag oplopen tot 1 miljoen euro.

Witte vlekken

In de Tweede Kamer leeft al lang brede onvrede over het gebrekkige communicatiesysteem. Ook Van Weels voorgangers hebben regelmatig uitleg moeten geven over incidenten, waarbij het haperende C2000 een belangrijke rol speelde.

Van Weel neemt naar eigen zeggen het signaal van de Arbeidsinspectie serieus. Hij wil voorkomen dat de dwangsom daadwerkelijk wordt geïnd, door de voorlichting aan gebruikers "in brede zin" te verbeteren. De minister hoopt dat dat genoeg is om de inspectie gunstig te stemmen.

Het op korte termijn verbeteren van de dekking is volgens hem een lastiger verhaal. Er zijn nu naar schatting 65 'witte vlekken' in Nederland.

"Masten bijplaatsen kost tijd", zei hij. En het lost ook niet alles op. Naast de recente problemen door luchtverfrissers is langer bekend dat omvormers van zonnepanelen storingen kunnen veroorzaken. "En er komen steeds nieuwe apparaten bij die storingen kunnen geven."

Handen niet vrij

Ook de dekking in gebouwen blijft een probleem. Daar maken agenten vaak noodgedwongen gebruik van een speciale app op hun mobiele telefoon om verbinding te krijgen met collega's of de meldkamer. Maar dat is een zogeheten 'push-to-talk'-systeem, waardoor ze hun handen niet vrij hebben. Van Weel gaat kijken of die app gebruiksvriendelijker kan worden gemaakt.

Daarnaast wordt er gewerkt aan een opvolger voor C2000, dat nu bijna 25 jaar in gebruik is. Dat nieuwe communicatiesysteem moet veel betrouwbaarder worden dan het huidige. "Al met al heb ik de indruk dat we doen wat we kunnen", aldus Van Weel.

Een Iraanse overheidsfunctionaris heeft tegen staatskrant Quds gezegd dat de Iraanse Duitser Jamshid Sharmahd al dood was voordat hij kon worden geëxecuteerd. De Iraanse autoriteiten maakten vorige week bekend dat Sharmadh was "terechtgesteld", waardoor werd aangenomen dat hij was geëxecuteerd.

Volgens Duitsland doet deze bewering niets af aan de verantwoordelijkheid van Iran. "Sharmahd is ontvoerd door Iran en jarenlang zonder eerlijk proces en zonder medische hulp in onmenselijke omstandigheden vastgehouden", zei een medewerker van het ministerie van Buitenlandse Zaken. "Iran is schuldig aan zijn dood", stelt de Duitse functionaris

Vanwege de Sharmahds dood sloot Duitsland de Iraanse consulaten in Frankfurt, Hamburg en München. Alleen de ambassade in Berlijn is nu nog open. De Duitse minister van Buitenlandse Zaken Baerbock zei vorige week dat de diplomatieke betrekkingen tussen Duitsland en Iran op "meer dan een dieptepunt" zijn beland.

Schijnproces

Sharmadh werd geboren in Teheran, groeide op in Duitsland en was daarna woonachtig in de VS. In 2020 werd hij tijdens een zakenreis bij een overstap in Dubai ontvoerd en overgebracht naar Iran. Daar kreeg hij in 2023 de doodstraf opgelegd, volgens Amnesty International en de VS in een schijnproces.

Iran beschuldigde Sharmadh van een aanslag op een moskee in 2008. Daarbij werden veertien mensen gedood en raakten meer dan 200 mensen gewond. Hij werd ook beschuldigd van het openbaar maken van geheime informatie over raketlocaties. Zijn familie ontkent alle beschuldigingen en spande zich jarenlang in voor zijn vrijlating.

Iran voltrekt jaarlijks honderden executies. Amnesty International kwam in mei tot de conclusie dat in 2023 zeker 853 mensen zijn geëxecuteerd. Daarmee vindt in Iran het overgrote deel van alle geregistreerde executies wereldwijd plaats: 74 procent.

Defensie koopt twaalf helikopters van het Europese bedrijf Airbus. Het gaat om toestellen van het type H225M Caracal en ze worden vanaf 2030 geleverd.

De nieuwe helikopters vervangen de Cougar-transporthelikopters die al sinds eind jaren 90 dienst doen. De Caracals zijn uitgerust voor "speciale operaties", meldt Defensie.

Commandotroepen kunnen er bijvoorbeeld verkenningen of andere missies mee uitvoeren. Maar de toestellen zijn ook in te zetten voor andere operaties boven land of zee, bijvoorbeeld om materieel of mensen te vervoeren.

Gilze-Rijen

Defensie wilde aanvankelijk veertien Caracals aanschaffen, maar na onderzoek bleek dat er maar budget was voor twaalf. "Onder meer doordat de benodigde missie-uitrusting duurder uitpakte dan verwacht."

De helikopters krijgen, net als de Cougars nu, vliegbasis Gilze-Rijen als thuisbasis.

De politie heeft een verdachte aangehouden voor de kunstroof in Oisterwijk. Afgelopen vrijdag werd er ingebroken bij kunstgalerie MPV Gallery in de Brabantse plaats. Daarbij werden twee werken van Andy Warhol gestolen.

De politie deed vandaag op meerdere plekken huiszoekingen. Dat gebeurde in Berkel-Enschot, Den Bosch, Oisterwijk en net over de grens met België. Bij de huiszoeking in Berkel-Enschot werd een man van 23 aangehouden.

Bij de huiszoeking in Den Bosch is een explosief aangetroffen. Dat is door de Explosieven Opruimingsdienst Defensie onschadelijk gemaakt. Of het explosief in verband wordt gebracht met de inbraak in Oisterwijk is niet bekend.

Zware explosieven

De daders gebruikten zware explosieven om het pand binnen te komen, wat veel schade veroorzaakte aan de galerie. Ook bij omliggende panden sprongen door de explosie de ramen.

De daders maakten bij de inbraak vier werken van Warhol buit. Toen ze ervandoor wilden gaan in een vluchtauto bleken de werken daar niet in te passen. Twee werken lieten ze op straat achter, de andere twee namen ze mee nadat ze de lijsten er afgerukt hadden.

Voor zover bekend zijn de gestolen zeefdrukken nog niet terecht.

In de Duitse deelstaat Saksen heeft de politie vanmorgen zeven mannen opgepakt. Ze worden verdacht van lidmaatschap van een rechtsextremistische terroristische organisatie. Een achtste verdachte is in Polen aangehouden.

De acht zouden in 2020 een organisatie hebben opgericht die zich Sächsische Separatisten (SS) noemt. De groep zou er racistische en antisemitische ideeën op nahouden en de Duitse grondwet en rechtstaat afwijzen.

De leden zouden ervan overtuigd zijn dat de Bondsrepubliek Duitsland op instorten staat. Op de dag dat dat gebeurt wil de groep de macht in Saksen en eventueel ook in andere Oost-Duitse deelstaten gewapenderhand overnemen, aldus het OM.

In die deelstaten zouden "ongewenste groepen" worden weggestuurd en de deelstaten zouden een nationaalsocialistisch bestuur krijgen. Ter voorbereiding trainden de leden zich in de omgang met vuurwapens en het lopen van patrouilles.

AfD

Het OM kwam de groep op het spoor op aanwijzingen van de geheime dienst. Bij de arrestaties werden 450 mensen ingezet. Een van de mannen werd in Polen opgepakt. Daarnaast zijn op twintig plaatsen woningen en panden doorzocht, ook in Oostenrijk.

Volgens Der Spiegel is een van de arrestanten een politicus van de rechtsradicale partij AfD. Hij zou penningmeester van de AfD-jeugdafdeling in Saksen zijn en gemeenteraadslid in de gemeente Grimma.

Persbureau DPA bevestigt dat. Dat meldt ook op basis van een bron dat deze man met een geweer voor de politie verscheen. Een agent vuurde twee waarschuwingsschoten af. De verdachte zou een kaakbreuk hebben opgelopen. Het persbureau weet niet hoe dat is gebeurd.

De rechtervleugel van de AfD staat al een paar jaar onder toezicht van de Duitse geheime dienst BfV.

Mensen die een huis willen kopen kunnen in veel gevallen volgend jaar een iets hogere hypotheek krijgen. Dat komt dan doordat de lonen naar verwachting omhoog gaan. Dat zegt het Nationaal Instituut voor Budgetvoorlichting (Nibud), dat ieder jaar die maximumbedragen berekent.

De verwachte loonstijging is volgend jaar 4,3 procent. "Een huishouden dat nu een jaarinkomen heeft van € 70.000 kan in 2025 met de gemiddelde loonstijging ongeveer 7000 euro meer lenen", zegt Nibud-directeur Arjan Vliegenthart. "Zonder loonstijging zou dit huishouden juist 6000 euro mínder kunnen lenen."

Bekijk hier hoeveel meer of minder je kan lenen volgend jaar, op basis van je bruto jaarinkomen en wel of geen loonstijging:

Wat je maximale hypotheek is staat niet vast bij een bepaald inkomen. Want dat is ook nog afhankelijk van hoe hoog de hypotheekrente is en die rente verandert continu. Hoe hoger de rente is, hoe hoger je maandlasten zijn en dus hoe lager je maximale hypotheek is.

Minder energiekosten=extra lenen

Sinds dit jaar mag je hypotheek extra hoog zijn als je huis een relatief goed energielabel heeft. Dat blijft volgend jaar zo en ook de bijbehorende bedragen blijven hetzelfde. Dat loopt van 5000 extra voor D- of C-labels tot 50.000 euro extra voor A++++-labels.

Maar je mag ook extra lenen als je dat extra geld gebruikt voor het verbeteren van de energiezuinigheid van je nieuwe huis. Dat bedrag is maximaal 20.000 euro. Dit jaar was dat ook al zo.

Het Nibud adviseert mensen om niet zomaar voor de maximale hypotheek te gaan. "Dit zijn de maximale normen en dat is net betaalbaar", zegt Vliegenthart. "Er blijft voldoende over voor de andere noodzakelijke uitgaven, maar een huishouden zal dan wel keuzes moeten maken als het over minder noodzakelijke kosten gaat. Een vakantie bijvoorbeeld."

Drugshandelaren, plofkrakers en geweldplegers zijn 'op grote schaal' actief in de zorgsector. Dat meldt RTL Nieuws op basis van een intern document van de politie met de titel Criminelen in de zorg, een grote zorg.

Met fraude en criminaliteit in de zorg is flink veel geld te verdienen. "Criminele zzp'ers die 12.000 euro per maand verdienen zijn eerder regel dan uitzondering", schrijft de politie in het document.

De politie Midden-Nederland bevestigt het bestaan van dit document aan de NOS en benadrukt dat het een landelijk probleem is. "We krijgen alarmerende signalen binnen ten aanzien van deze ondermijnende criminaliteit in de zorg, maar het ontbreekt ons aan een volledig fenomeenbeeld", aldus de politie.

Schoenen likken

Volgens het politiedocument behandelen criminelen met valse diploma's zonder opleiding kwetsbare patiënten, zoals mensen met dementie of een zware verstandelijke beperking. Vervolgens brengen ze patiënten in gevaarlijke en vernederende situaties.

Zo reageren ze in noodsituaties niet adequaat, geven ze verkeerde zorg en spreken ze onderling zeer neerbuigend en zonder empathie over hun cliënten. Ook worden cliënten in sommige gevallen opzettelijk gepest.

Zo werd een jongere met een verstandelijke handicap gedwongen om urenlang met zijn blote billen tegen een raam te staan en werd een andere jongere gedwongen de schoenen van zijn zogenaamde zorgverlener te likken.

Uitbuiting cliënten

Theo van Uum, directeur Vereniging Gehandicaptenzorg Nederland (VGN) schrikt hiervan. "Er waren eerder al signalen over diplomafraude, maar dit zijn wel heel schokkende details", zegt hij in het NOS Radio 1 Journaal. "Het zijn details die ik nog niet kende en die te walgelijk zijn voor woorden."

De politie heeft ook signalen ontvangen dat zorgcriminelen de kwetsbare cliënten uitbuiten en inzetten voor criminele activiteiten zoals het dealen van drugs, werken als drugsuithaler in havens en het uitvoeren van geweldsopdrachten.

Volgens de politie kiezen de criminelen bewust voor zorginstellingen waar de meest kwetsbare personen verblijven. "Omdat deze cliënten vaak niet in staat zijn om misstanden kenbaar te maken, blijft het (langer) verborgen dat de 'zorgmedewerker' helemaal niet over de kennis en kunde beschikt om zorghandelingen te verrichten."

Valse diploma's

Op websites kunnen criminelen die in de zorg willen werken valse diploma's of werkervaringscertificaten kopen. Vervolgens laten ze zich inhuren door malafide uitzendbureaus die personeel leveren aan zorginstellingen. Die uitzendbureaus zijn vaak ook in handen van onderwereldfiguren. Daar kunnen ze naar hartenlust uren declareren, terwijl ze die niet werken, en daarmee flink veel geld verdienen.

Ook verdienen ze aan het verkopen van valse diploma's en certificaten, zegt Van Uum van VGN. "En soms zie je de criminaliteit ook terug in de vorm van zorgaanbieders die wel geld declareren, maar uiteindelijk helemaal geen cliënten in zorg blijken te hebben. Dus aan alle kanten is het een verdienmodel voor criminelen."

Werken in de zorg is voor criminelen volgens de directeur van de Vereniging Gehandicaptenzorg Nederland ook een goede dekmantel voor andere criminele activiteiten. "Je kunt op onbewaakte momenten, diep in de nacht, rondrijden in je auto en dan heb je de zorg als een soort dekmantel."

Extra diplomacontrole

Het vraagt volgens Van Uum om veel scherper toezicht bij het aannemen van zzp'ers. "Het is belangrijk dat wij die diploma's heel erg goed controleren in het diplomaregister van DUO. En ook moeten we beter opletten of diegene die we aan de poort ontvangen, ook echt is wie hij zegt dat hij is. Want ook identiteitsfraude kom je tegen."

Daarnaast zou de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd veel meer bevoegdheden moeten krijgen als het gaat om toezicht op de bemiddelingsbureaus die deze zzp'ers aanbieden in de zorg, vindt Van Uum. En er zou meer transparantie moeten zijn over malafide zzp'ers en bemiddelingsbureaus, vindt hij. "We moeten het met man en macht gezamenlijk aanpakken, want het zit in de hele keten."

Het Europese hoofdkantoor van Netflix in Amsterdam is doorzocht in een onderzoek naar belastingfraude. Dat bevestigt een woordvoerder van het Functioneel Parket aan de NOS.

Ook een kantoor in Frankrijk wordt doorzocht, meldt persbureau Reuters. Het onderzoek wordt geleid door Franse onderzoekers en loopt al sinds november 2022. De Franse en Nederlandse autoriteiten zouden al maanden samenwerken voor dit onderzoek.

Het Functioneel Parket heeft dat onderzoek bij het Europese hoofdkantoor uitgevoerd op verzoek van de Franse autoriteiten. Meer informatie over waar het onderzoek om draait, kan het parket niet vrijgeven.

De woordvoerder van Netflix heeft nog geen reactie gegeven aan de NOS.

Eerder heeft Netflix al geschikt in een zaak met het Italiaanse Openbaar Ministerie. In dat belastingonderzoek betaalde Netflix 55,8 miljoen euro aan het OM.

Nauwelijks winstbelasting in Frankrijk

Uit het laatste jaarverslag van het dochterbedrijf van Netflix in Frankrijk blijkt dat Nederland een draaischijf is voor Frans abonnementsgeld. Het Franse dochterbedrijf kreeg in 2023 1,4 miljard euro binnen. Maar daar blijft bijna niets van over.

Het bedrijf betaalt namelijk stevige sommen aan de Nederlandse tak van Netflix. Daarmee heeft het een zogeheten distributieovereenkomst. Vorig jaar schoof Netflix zo 1,2 miljard euro van Frankrijk naar een bv in Amsterdam.

Ondanks de miljardenomzet is de winst van Netflix in Frankrijk daardoor laag. De belastingdienst in Parijs kreeg in 2023 een bescheiden bedrag van 8,2 miljoen euro binnen aan winstbelasting. Als er niets naar Nederland was gegaan had dat ruim 370 miljoen euro meer kunnen zijn.

Of deze belastingconstructie ook de reden is dat de Franse autoriteiten het op het streamingsbedrijf hebben voorzien is onduidelijk.

De 5-jarige jongen die eergisteren van een balkon uit een flatgebouw in Zutphen viel, is buiten direct levensgevaar. Dat meldt de politie. Het jongetje werd zwaargewond naar het ziekenhuis gebracht.

Hij viel van een balkon van een flatgebouw aan de Van Drinenstraat. De moeder werd daarop aangehouden. Haar mogelijke betrokkenheid wordt onderzocht, aldus de politie.

De politie meldde gisteravond dat het 5-jarige jongetje van de intensive care is verplaatst naar de medium care, wat betekent dat hij niet meer in direct levensgevaar is. Wat er precies is gebeurd, is nog niet duidelijk. De politie roept mensen die wat gezien hebben op om zich te melden.

Impact op de buurt

Het incident heeft veel indruk gemaakt op flatbewoners. Hun is slachtofferhulp aangeboden. Ook was er gistermiddag een bijeenkomst. Omwonenden zeggen tegen Omroep Gelderland dat de vrouw mogelijk verward was en dat ze zich ernstig zorgen maakten over de kleuter.

Ook zou de politie eerder die dag al vaker zijn langs geweest bij de flat. Agenten zouden de moeder en het kind ook hebben meegenomen. "Tot onze grote verbazing waren ze een paar uur later weer thuis", zegt een buurtbewoner.

Waarnemend burgemeester Jaeger van Zutphen bevestigt aan de omroep dat de politie zondag is komen kijken bij de flat. "We weten dat de politie eerder op de dag contact heeft gehad met moeder en kind", vertelt hij.

"Hoe dat precies verlopen is en wat daar gebeurd is, dat moet echt eerst goed bekeken worden", vervolgt Jaeger. "Maar het allerbelangrijkste is nu dat het jongetje zo snel mogelijk beter wordt."

Op de universiteitscampus van Canterbury in Nieuw-Zeeland zijn meer dan 100 studenten ziek geworden. Waarschijnlijk is een gerecht waar kip in zat de boosdoener. Dat melden Nieuw-Zeelandse media. De studenten in Christchurch aten de maaltijd zondagavond en werden daarna massaal ziek.

Tientallen studenten moesten overgeven en hadden last van diarree. Midden in de nacht stonden er rijen bij een toiletgebouw omdat zoveel mensen ziek waren, schrijft The New Zealand Herald. "Mensen kotsten vanuit hun raam, omdat ze niet op tijd bij de wc konden komen", vertelt een van de studenten.

Twaalf uur ziek

Voor de studenten kwam de uitbraak midden in hun tentamenperiode. Verschillende studenten zeggen dat hun verteld werd dat ze gewoon de toetsen moesten maken, ongeacht of ze ziek waren. Een student beschrijft dat ze zich amper kon concentreren, omdat ze alleen maar bezig was om niet over te geven. Een vriend van haar ging er na een half uur vandoor, omdat hij moest overgeven. De universiteit laat nu weten dat getroffen studenten zich kunnen melden en een herkansing krijgen.

Vanwege de uitbraak laten sommige studenten het geserveerde eten in de kantine voorlopig links liggen. Liam Reynolds zegt tegen de Nieuw-Zeelandse omroep RNZ dat hij twaalf uur ziek was en met studiegenoten naar McDonald's is geweest. Een andere student vertelt dat ze twee zakjes chips als lunch heeft gekocht, omdat ze het eten niet langer vertrouwt.

Onderzoek

De Nieuw-Zeelandse gezondheidsdienst vermoedt dat stukjes kip in de maaltijd hebben geleid tot voedselvergiftiging. Volgens de gezondheidsdienst was de kip goed gebakken, maar is het misgegaan bij het koelen, opwarmen en warmhouden waardoor bacteriën zich snel konden vermenigvuldigen.

De Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) moet minimumtarieven in de markt gaan instellen voor fysiotherapeuten, vindt het Koninklijk Nederlands Gezelschap voor Fysiotherapie (KNGF). De branchevereniging voor fysiotherapeuten stuurde gisteren een brief met deze oproep aan de NZa, meldt het Financieele Dagblad.

Als er geen minimumtarief komt zijn er steeds meer fysiotherapeuten die de beroepsgroep verlaten en patiënten die hier de dupe van zijn, stelt het KNGF. "Als we niet ingrijpen, zijn we binnen vijf jaar een derde van alle fysiotherapeuten in Nederland kwijt", zegt voorzitter Lodi Hennink.

Volgens fysiovakbond FDV verliet vorig jaar een tiende van alle fysiotherapeuten het vakgebied, zeven van de tien fysio's zou overwegen te stoppen met het werk. Ook beginnen minder studenten aan de opleiding fysiotherapie.

De fysiotherapeuten zijn niet alleen ontevreden over de salarissen, maar ook over het beperkte carrièreperspectief en de arbeidsvoorwaarden.

'Uit de markt geconcurreerd'

De lage tarieven zijn te wijten aan marktwerking, zegt Hennink. "De tarieven zijn de afgelopen jaren ontzettend omlaag gegaan en inflatie is niet bijgehouden." Het FD schrijft dat uit cijfers van de NZa blijkt dat de tarieven voor een standaardsessie van een halfuur gestegen zijn tot bijna 35 euro, maar dat de kostprijs daar zeker tien euro boven ligt.

Volgens Hennink worden verzekeraars die de tarieven verhogen uit de markt geconcurreerd. "Omdat ze met elkaar concurreren en zo min mogelijk kwijt willen zijn, zetten ze fysiotherapeuten onder druk voor lage tarieven." Dat leidt ertoe dat patiënten niet meer naar een fysiotherapeut kunnen worden doorverwezen, zegt de voorzitter van de KNGF.

"Dan moet de patiënt eerder naar een ziekenhuis en komen ze bij bij specialisten op consult, terwijl deze behandelingen eigenlijk bij de fysiotherapeut horen." Fysiotherapeuten die in het ziekenhuis werken verdienen tot dertig procent meer. "Dat gat moet worden gedicht", vindt Hennink.

Volgens hem is het zo dat Nederland heel lang goedkope fysiotherapie heeft gehad, en dat dat nu verandert. Als de verhoging wordt doorgezet, zullen verzekeraars meer premie gaan rekenen, maar is "de beloning van deze kostenstijging dat fysiotherapie in Nederland overeind blijft. Het gaat uiteindelijk om de patiënt", besluit Hennink.

Voormalig hoofdredacteur van Het Parool, Sytze van der Zee (85), is vanochtend overleden. Dat heeft zijn familie bekendgemaakt aan persbureau ANP. Van der Zee had uitgezaaide longkanker. Hij stond van 1988 tot 1996 aan het hoofd van de Amsterdamse krant.

Daarnaast schreef hij veel over de Tweede Wereldoorlog, zoals het in 1967 verschenen 25.000 landverraders: de SS in Nederland, Nederland in de SS over de vele Nederlanders die tijdens de oorlog aan Duitse kant meevochten.

Loopbaan

Van der Zee groeide op in een NSB-gezin in Hilversum. Tijdens zijn journalistieke loopbaan was hij correspondent in Bonn, Brussel en Washington. In 1986 begon hij als adjunct-hoofdredacteur bij Elseviers Magazine om twee jaar later als hoofdredacteur aan de slag te gaan bij de voormalige verzetskrant Het Parool.

Een jaar na zijn vertrek verscheen Potgieterlaan 7 over zijn jeugd in een NSB-gezin. Zijn vader werd na de oorlog geïnterneerd en de rest van het gezin verviel tot armoede, werd vernederd of genegeerd.

In 1998 verscheen De overkant. Mijn jaren bij Het Parool (1998) over zijn strijd tegen de bezuinigingen bij de krant. Ook daarna bleef hij productief.

Soldaat van Oranje

In 2015 haalde hij het nieuws met Harer Majesteits loyaalste onderdaan waarin hij schreef dat 'Soldaat van Oranje' Erik Hazelhoff Roelfzema na de oorlog betrokken is geweest bij de voorbereiding van een staatsgreep tegen het toenmalige kabinet-Beel. Onderdeel van dat plan zou zijn geweest dat de toenmalige PvdA-voorzitter Koos Vorrink zou worden geliquideerd. De coup ging uiteindelijk niet door, aldus Van der Zee, omdat het plan uitlekte.

Van der Zees Anatomie van een seriemoordenaar - het beest van Harkstede (2006) vormde de basis voor de in 2019 op Videoland verschenen tv-serie Het beest van Harkstede.

Medewerkers van Boeing zijn akkoord gegaan met het verhoogde loonbod van de vliegtuigfabrikant. Daarmee komt er, na zeven weken, een einde aan de staking bij Boeing-fabrieken in de regio Seattle. Aan de stakingen deden ongeveer 33.000 medewerkers mee.

Volgens vakbond International Association of Machinists and Aerospace Workers (IAM) heeft 59 procent van het personeel voor het verhoogde bod gestemd. Twee eerdere voorstellen werden verworpen.

De medewerkers van Boeing krijgen een loonsverhoging van 38 procent, verspreid over vier jaar. Ook zijn er afspraken gemaakt over bonussen.

Boeing laat weten blij te zijn met het akkoord. Volgens de CEO kan het nog enkele weken duren voordat de volledige productie weer is hervat.

Financiële problemen

De aanhoudende stakingen zorgden voor nog meer financiële problemen dan het bedrijf al had. Twee weken geleden werd bekend dat Boeing het grootste kwartaalverlies heeft geleden sinds de coronacrisis. Mede door de stakingen kwam het verlies uit op 6,2 miljard dollar (bijna 6 miljard euro). In het tweede kwartaal draaide Boeing ook al een verlies van 1,4 miljard dollar.

Boeing maakt al sinds 2018 geen winst meer, onder andere doordat het bedrijf onder vuur kwam te liggen na twee fatale crashes met hun 737-MAX-toestellen in 2018 en 2019, waarbij 346 mensen om het leven kwamen. Begin dit jaar brak in de lucht een zijpaneel van een vliegtuig af, waarvoor Boeing een boete van 240 miljoen dollar kreeg.

Ook de ruimtevaarttak van het bedrijf liep imagoschade op door problemen met de Starliner. Twee astronauten strandden door technische problemen bij de eerste bemande vlucht naar het Internationale Ruimtestation. Zij komen nu pas een half jaar later dan gepland terug.

Banen schrappen

Boeing is van plan om 17.000 banen te schrappen, omdat het bedrijf zich genoodzaakt voelt om de kosten te drukken. De ontslagen komen neer op een krimp van 10 procent van het personeelsbestand.

Seattle geldt als een belangrijke stad in de productieketen van Boeing. Twee van de belangrijkste productielocaties van de vliegtuigbouwer zijn er gevestigd.

Krijgt Amerika voor het eerst een vrouwelijke president of kiest het land voor nog eens vier jaar Donald Trump? Vandaag brengen de Amerikanen hun stem uit en de verschillen tussen de twee presidentskandidaten zijn levensgroot. Onder hoogspanning, en in een roerige wereld, maakt de VS zich op voor misschien wel de spannendste verkiezingen ooit.

Met de Capitoolbestorming na de vorige presidentsverkiezingen nog vers in het geheugen, is de verdeeldheid in het land in de afgelopen jaren allesbehalve afgenomen. Daar komt bij dat Harris en Trump een compleet andere koers voor ogen hebben met hun land: ze staan lijnrecht tegenover elkaar, maar ontlopen elkaar nauwelijks in de peilingen. De onzekerheid over wat er komen gaat, houdt het land al maanden in zijn greep.

Illustratief voor de gespannen sfeer waarin het land naar de verkiezingen toeleeft, was dat vorige week, exact een week voor de verkiezingen, in de staat Washington een stembus in vlammen opging. Zo'n 500 stemmen konden worden gered, een onbekend aantal ging verloren. De brandstichting volgde op soortgelijke incidenten in Oregon en Arizona.

Het hoofd van het stemdistrict in Washington sprak meteen van een "aanval op de democratie". Een hooggeplaatste functionaris uit de staat gebruikte het woord terreur.

Achtbaan

Zelden was de aanloop naar de Amerikaanse presidentsverkiezingen zo'n achtbaan als nu. Trump overleefde in juli een aanslag op zijn leven en in september werd ternauwernood een nieuwe aanslag voorkomen. Bij de Democraten stapte zittend president Joe Biden uit de race, waarna die met Kamala Harris een totaal andere dynamiek kreeg.

De beroepsvereniging voor psychologen in de VS, de APA, concludeerde recent in een jaarlijks onderzoek naar de zorgen die leven onder Amerikanen dat bij zeven op de tien volwassenen de toekomst van het land de belangrijkste publieke stressfactor is. De bezorgdheid is bij Republikeinse kiezers net zo groot als bij Democraten, zien de psychologen.

Lynn Bufka, vicevoorzitter van de APA, zei tegen de publieke radiozender NPR dat aanhangers van beide kanten zorgen hebben of het systeem van checks and balances in hun land "nog wel werkt zoals het zou moeten werken". Een meerderheid vreest dat de verkiezingsuitslag leidt tot politiek geweld.

Vrees voor lange nasleep

Het onderzoek verscheen aan het slot van een campagne waarin de polarisatie in de VS misschien wel groter was dan ooit. Beide kandidaten schilderden elkaar meerdere keren af als een gevaar voor het land. Zo noemde Harris Trump eind vorige maand nog een fascist. Trump bestempelde Democraten als "vijanden van binnenuit", zwoer "wraak" te nemen als hij in het Witte Huis zou komen en zette vraagtekens bij de intelligentie van Harris.

Ook zaaide hij in tal van campagnebijeenkomsten alvast volop twijfel over de uitslag door de Democraten van vals spel te beschuldigen en zijn ongefundeerde claims te herhalen over de verkiezingen in 2020, die leidden tot de Capitoolbestorming.

Gezien die sfeer en het verwachte kleine verschil tussen de twee in de uitslag wordt gevreesd voor een lange en polariserende nasleep vol desinformatie, hertellingen, rechtszaken en mogelijk opnieuw geweld. Uit voorzorg is in meerdere staten de Nationale Garde in paraatheid gebracht, zijn medewerkers van stembureaus getraind hoe te handelen bij gewelddadige situaties en is op tal van plekken de beveiliging aangescherpt.

Denktank Economist Intelligence Unit (EIU) schreef vrijdag in een analyse over mogelijke verkiezingsscenario's dat de kans op een uitslag met extreem kleine verschillen het grootst is. Harris en Trump ontlopen elkaar namelijk nauwelijks in de zeven swing states: oftewel de staten waar zowel Republikeinen als Democraten geen duidelijke meerderheid hebben.

In dat scenario is er op de verkiezingsavond volgens de denktank hoogstwaarschijnlijk ook niet direct een duidelijke winnaar.

Zowel de EIU als Eric Schickler, hoogleraar politiek aan de universiteit van Berkeley, verwacht dat Trump net als in 2020 de uitslag zal aanvechten als hij met een relatief klein verschil verliest. "En er is geen garantie dat die poging zal mislukken. In ieder geval wordt het een rommelig proces", zegt Schickler op de site van zijn universiteit. Hij verwacht dat het democratisch proces in de VS in zo'n scenario flink getest zal worden.

De EIU rekent er ook op dat de Democraten een overwinning van Trump zullen aanvechten, "maar alleen als daar een duidelijke en geloofwaardige reden voor is".

Advocatenlegers

In voorbereiding op een slepend juridisch gevecht investeerden beide partijen ruim voor de verkiezingen al flink in hun advocatenlegers. Zo claimde de Republikeinse Partij al zo'n 130 zaken te zijn gestart in met name swing states over bijvoorbeeld de regels voor het poststemmen, procedures voor het bevestigen van uitslagen en het aanscherpen van identificatieregels.

Iedere stem kan doorslaggevend zijn in een cruciale swing state als Pennsylvania, waar volgens de peilingen de verschillen tussen Trump en Harris het kleinst zijn en de belangen het grootst: met negentien kiesmannen is de staat voor zowel Harris als Trump dé hoofdprijs van de avond.

Beide kandidaten haalden de afgelopen maanden alles uit de kast om twijfelaars nog te overtuigen en haakten vol in op elkaars uitspraken.

Zo omarmde Harris de steun van prominenten uit de latinogemeenschap, een kiezersgroep die zomaar de doorslag zou kunnen geven in swing states, nadat een komiek bij een rally van Trump Puerto Rico had omschreven als "een drijvend eiland van afval". Trump zat op zijn beurt vorige week in een vuilniswagen, een dag nadat president Biden had gezegd dat Trumps aanhangers "afval" waren.

Ze weten: één uitspraak, of peiling, kan de dynamiek in de race zomaar veranderen. Zo werd Harris afgelopen weekend in een peiling opeens aan kop gezet in Iowa. Dat werd groot nieuws, omdat was verwacht dat Trump de staat probleemloos zou winnen. Trump voelde direct de noodzaak de peiling "vals" te noemen.

De kandidaten liggen los van de toon ook ver uit elkaar op thema's als economie, migratie, klimaat, abortus en buitenlands beleid.

Het land staat dus op een kruispunt en dat trekt kiezers naar de stembus: zo'n 75 miljoen Amerikanen hadden begin deze week al vervroegd hun stem uitgebracht. Hoewel dat nog weinig zegt over de kansen van de kandidaten, duidt het er wel op dat de opkomst waarschijnlijk net zo hoog of zelfs nog hoger zal zijn als in 2020. Toen werd al het hoogste opkomstpercentage in ruim een eeuw bereikt.

Tegelijk is vooraf ook duidelijk dat hoe de uitslag ook wordt, een deel van de kiezers zwaar ontevreden zal zijn met de nieuwe president. Het maakt de dagen na de verkiezingen net zo spannend als de verkiezingsdag zelf.

Terwijl de wereld naar de Amerikaanse verkiezingen kijkt, worstelt de Duitse regering met zichzelf. Het rommelt al langer, maar met een document dat vrijdag uitlekte zetten de liberalen nu de bijl aan de wortels van de coalitie. "De coalitie staat in brand", aldus de voorzitter van de sociaaldemocraten.

Om de regering bij elkaar te houden, houdt bondskanselier Scholz (SPD) tot woensdagavond crisisbijeenkomsten. In gesprekken met minister van Financiën Christian Lindner (FDP) en vicekanselier en minister van Economische Zaken Robert Habeck (Grünen) moet blijken of de coalitie tussen deze drie partijen nog een toekomst heeft. En of verkiezingen mogelijk eerder komen dan gepland.

Eisenlijst voor de economie

Aanleiding voor de crisis is een document waarin Lindner namens zijn partij de liberale plannen uiteenzet om de Duitse economie aan te zwengelen. Dat de minister van Financiën daarover nadenkt is op zich niet vreemd. Economisch hapert het, en daarnaast moet de regering binnenkort nog met een plan komen om het miljardengat in de begroting voor volgend jaar te vullen.

Wat opvalt, is de inhoud. In het 18 pagina's tellende document staan plannen die fundamenteel ingaan tegen de principes van de twee andere regeringspartijen. Zoals de afschaffing van een 'solidariteitsbijdrage' die grootverdieners in Duitsland nu betalen en het verlagen van andere belastingen en van de bijstand. Ook subsidies om te verduurzamen wil hij schrappen, en Duitsland zou langer de tijd moeten nemen om klimaatneutraal te worden.

'Scheidingspapieren'

Dat de groenen en sociaaldemocraten daaraan willen meewerken, lijkt zeer onwaarschijnlijk. SPD-voorzitter Lars Klingbeil zegt weliswaar dankbaar te zijn voor elk voorstel, maar ook dat zijn partij niet mee zal werken aan een plan dat de rijken rijker zal maken en de middenklasse niet zal ontlasten. "Dit soort plannen heeft Lindner al 500 keer voorgesteld en hebben wij al 500 keer afgewezen", aldus Klingbeil.

"De FDP komt elke maand met een 'position paper'", schampert Groenen-fractievoorzitter Katharina Dröge. "Dat kan, maar daar kan de coalitie zich niet elke keer mee bezighouden. In plaats daarvan hebben we een minister van Financiën nodig die zijn werk doet en het miljardengat in de begroting sluit."

Buiten de FDP zien ze de wensenlijst van de liberalen in Berlijn vooral als een bewuste escalatie. Dat het document per ongeluk is uitgelekt, gelooft verder niemand. Veel meer wordt gespeculeerd dat Lindner Scholz ertoe wil aanzetten om het kabinet te laten vallen, zodat die daarvoor de verantwoordelijkheid draagt. Bij de christendemocratische oppositie hebben ze het stuk al omgedoopt tot 'scheidingspapieren'.

FDP gokt op steun

Eigenlijk zijn nieuwe verkiezingen pas volgend jaar september gepland. De huidige peilingen beloven niet veel goeds voor de zeer onpopulaire regering van Scholz: alle drie partijen zouden zoals ze er nu voor staan flink inleveren. Oók de FDP van Lindner, die mogelijk niet eens de kiesdrempel haalt.

Wat de partij met een voortijdige val van het kabinet te winnen heeft, schetst Lindners adviseur Lars Feld in een interview met Handelsblatt. "De FDP heeft een dilemma. Met een vroegtijdig einde van de coalitie riskeert ze bij vervroegde verkiezingen de kiesdrempel niet te halen. Maar als de FDP tot volgend jaar nog verkeerd economisch beleid ondersteunt, dan zullen de peilingen er niet beter uitzien en zal de FDP al helemaal uit de Bondsdag vliegen."

Omdat de FDP het document ziet als een broodnodig pakket maatregelen om de Duitse economie te redden, kan de partij moeilijk in de regering blijven als de andere partijen er weinig van overnemen. Of de Groenen en de SPD dan door zouden willen als minderheidsregering is niet duidelijk. Voor besluiten waarvoor een meerderheid in het parlement nodig is, kan het moeilijk worden om de steun van andere partijen te vinden. Die hebben zich tot nu toe zeer afgezet tegen de impopulaire regering.

"Coalities zijn soms uitdagend", schreef bondskanselier Scholz gisteravond op X. "Maar de regering is verkozen en er zijn opgaven die opgelost moeten worden. Daarvoor moet serieus gewerkt worden. Dat verwacht ik van iedereen."

Dat een regering valt en er vervroegde verkiezingen komen, is in Duitsland zeer uitzonderlijk. De laatste keer was in 2005, toen SPD-bondskanselier Gerhard Schröder zelf na teleurstellende deelstaatverkiezingen het voortbestaan van de regering in de waagschaal stelde door in het parlement de 'Vertrauensfrage' te stellen.

Vervroegde verkiezingen omdat een partij uit de regering stapt, zijn nog nooit voorgekomen in de 75-jarige geschiedenis van de Bondsrepubliek.

De wachtlijsten voor asielzoekers worden de komende jaren steeds langer, volgens prognoses van het ministerie van Asiel en Migratie. Tweede Kamerleden snappen niet dat het kabinet tegelijkertijd fors wil bezuinigen op de asielketen.

Het duurt nu gemiddeld meer dan een jaar (61 weken) voordat een asielzoeker te horen krijgt of hij of zij mag blijven. Dat was vorig jaar nog net iets minder dan een jaar.

De stapel met asielverzoeken waar de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) nog niet aan toegekomen is, wordt de komende jaren alleen maar groter. Nu wachten er 69.000 mensen totdat de IND hun asielverzoek in behandeling neemt en volgend jaar zijn dat er 91.000. Die stapel groeit de komende jaren door naar 130.000 wachtenden in 2030.

Debat vandaag

De Tweede Kamer debatteert vandaag over de begroting van PVV-minister Faber van Asiel en Migratie. Wat opvalt in haar begroting is dat ze de eerste jaren nog uitgaven heeft ingeboekt die ongeveer op het hoge huidige niveau zitten. Zo wordt er in 2026 circa 9,8 miljard euro voor haar ministerie uitgetrokken. Maar het jaar erna zou haar ministerie ineens met 2,9 miljard euro alle opvang moeten kunnen regelen.

Meerdere Kamerleden snappen weinig van dat financiële plaatje. Ook gezien de oplopende wachtlijsten bij de IND snappen ze niet hoe het kan dat die organisatie het in 2027 plots met een veel lager budget moet doen. Zelfs als de instroom van asielzoekers dan fors naar beneden gaat, zoals Faber hoopt, zou de IND het huidige budget goed kunnen gebruiken om achterstanden weg te werken.

Jojo-effect

CDA-voorman Bontenbal vindt het "geen geloofwaardig verhaal" en "niet fatsoenlijk begroten". Volgens hem is het humaner en levert het juist geld op als er genoeg personeel is bij de IND dat snel een besluit kan nemen over de status van asielzoekers.

Coalitiepartij NSC heeft ook kritische vragen. Het zou goed zijn voor de IND als ze daar de zekerheid hebben dat ze personeel in dienst kunnen houden, denkt Kamerlid Boomsma. "We moeten niet een herhaling hebben van de afgelopen jaren waarin stelselmatig eigenlijk te weinig is begroot voor de IND. Daardoor kreeg je een soort jojo-effect", beschrijft hij.

En door die te krappe begrotingen ging de IND weer te snel bezuinigen, zegt Boomsma. "Waardoor vervolgens weer achterstanden ontstonden. Dat is ook slecht voor de IND."

'Chaos creëren'

Sommige Kamerleden vermoeden dat de bezuinigingen bijdragen aan wat Faber wil: uitstralen dat het hier lang duurt voordat er een beslissing wordt genomen en hopen dat er daardoor minder mensen komen. "Aardig gezegd is dit wensdenken", zegt Kamerlid Piri (GroenLinks-PvdA). "Maar anders gezegd is dit gewoon wanbeleid om een nog grotere chaos te creëren."

D66-Kamerlid Podt vindt dit ook een belangrijk punt in het debat vandaag: "Zonder voldoende middelen belanden we in een vicieuze cirkel van achterstanden en oplopende kosten".

Faber zegt dat zij bij de Voorjaarsnota gaat kijken of er in 2027 geld bij moet. Maar uitvoeringsorganisaties als de IND willen graag snel duidelijkheid over wat zij in de toekomst krijgen, zodat ze stabieler beleid kunnen voeren en personeel kunnen blijven inhuren.

Ook de Algemene Rekenkamer is kritisch over deze begroting omdat er voorlopig genoeg werk te doen is in de asielketen, maar er toch wordt gekort.

De IND wilde niet reageren op de cijfers, de oplopende wachttijden en de dreigende bezuinigingen. Eerder schreef de organisatie wel dat bezuinigingen van honderden miljoenen op de IND een "desastreuze impact" zullen hebben.

In de coalitie is te horen dat uitgaven voor asiel op de lange termijn sowieso onzeker zijn, maar dat de uitgaven op de langere termijn nu expres erg laag zijn ingeboekt zodat Nederland niet te veel uitgeeft volgens de Europese begrotingsregels. In elk geval heeft Faber het plan om sowieso een miljard te bezuinigen op de asielketen omdat ze de instroom omlaag wil.

Goedemorgen! Het is een spannende dag in de VS; want het is verkiezingsdag. In Den Haag protesteren studenten tegen de langstudeerboete, zowel bij de Tweede Kamer als bij hogescholen.

Eerst het weer: Vandaag zijn er flinke zonnige perioden. In het noordoosten begint de dag nog met bewolking en mist. Ook hier wordt het vanmiddag vrij zonnig. De maxima liggen tussen 12 en 14 graden bij weinig wind.

Ga je de weg op? Hier vind je het overzicht van de werkzaamheden. Check hier de dienstregeling voor het spoor.

Wat kun je vandaag verwachten? Dit is er vannacht gebeurd:

Volgens Zuid-Korea en Japan heeft Noord-Korea opnieuw een raketproef gehouden. Het Japanse ministerie van Defensie spreekt over zeker zeven projectielen die neerkwamen in de zee tussen het Koreaanse schiereiland en Japan.

Volgens Zuid-Korea probeert het noorden met de raketlancering in aanloop naar de Amerikaanse verkiezingen de aandacht van Washington te trekken.

Ander nieuws uit de nacht: En dan nog even dit:

In Zeist stopt een middelbare school voor twee maanden met het gebruik van Magister. Meekijken met cijfers kan vanaf deze week voor ouders niet meer. Het Jordan Montessori Lyceum vindt dat belangrijk, ze denken dat het permanente meekijken leidt tot stress en ongezonde prestatiedruk.

Fijne dag!