NOS Nieuws - Algemeen

De wereld wacht gespannen af wat de reactie zal zijn van Iran en Hezbollah na de aanslagen op kopstukken van Hezbollah en Hamas. Hamas-leider Haniyeh werd uitgeschakeld tijdens een bezoek aan Iran.

De Iraanse Nederlander Matin Abbasi vertelt in deze podcast hoe een eventuele oorlog met Israël iedereen bezighoudt in Iran. Oudere generaties, die nog leven met de trauma's van de Irak-Iran-oorlog, zijn er bang voor, maar jongere generaties zien er volgens hem ook kansen in. Ze hopen dat dit conflict een aanleiding kan zijn om het Iraanse regime omver te werpen.

Aan arabist Leo Kwarten de vraag hoe dichtbij een oorlog tussen Israël en Iran werkelijk is, en hoe die er dan uit zou zien.

Reageren? Mail dedag@nos.nl

Presentatie en montage: Elisabeth Steinz

Redactie: Lieke Loman en Anouk Kantelberg

Deze aflevering van De Dag kun je hier beluisteren. Bevalt het? Vergeet je dan niet te abonneren!

Onze podcasts:

De Dag: elke werkdag twintig minuten verdieping bij één onderwerp uit het nieuws.

Lang verhaal kort: elke werkdag rond vijven één onderwerp, in 5 minuten. NOS op 3 vertelt je wat je moet weten over een actueel onderwerp om het nieuws erover beter te kunnen volgen.

Met het Oog op Morgen: elke dag een overzicht van het nieuws, een blik in de ochtendkranten en het betere journalistieke interview.

NOS Amerika Kiest: iedere week praten de correspondenten van Bureau Washington je bij over het laatste nieuws rond de presidentsverkiezingen.

Het Beste uit het Oog: iedere zaterdag selecteert de redactie van Met het Oog op Morgen de mooiste gesprekken van de afgelopen week.

De Stemming van Vullings en Van der Wulp: elke vrijdag een nieuwe aflevering waarin de politieke week wordt doorgenomen. Gemaakt door NOS en EenVandaag.

Jeugdjournaal-podcast: Iedere week vindt het Jeugdjournaal antwoorden op vragen van kinderen bij het nieuws.

Het onderzoek naar wangedrag van Joost Klein tijdens het Eurovisie Songfestival is stopgezet wegens gebrek aan bewijs. Dat schrijft de openbaar aanklager in Zweden in een persverklaring over het voorval met een cameravrouw.

Volgens het onderzoek heeft Klein een "beweging gemaakt die de camera van de vrouw heeft geraakt". Het incident gebeurde in een flits en werd verschillend geïnterpreteerd door de ooggetuigen. De cameravrouw deed aangifte van het incident. Dat leidde tot diskwalificatie van de Nederlandse inzending op de dag van de finale van het songfestival.

Het onderzoek is nu gesloten omdat de aanklager "niet kan bewijzen dat de beweging grote angst kon veroorzaken of dat dat de bedoeling was van Klein".

Het management van Joost Klein zegt dat de afgelopen maanden verschrikkelijk zwaar waren. "Hoewel we graag overal ter wereld optreden, voelde het niet helemaal goed. We zijn als team ontzettend blij en opgelucht dat er nu een einde is gekomen aan deze onzekere periode. Eindelijk kunnen we het hardop zeggen: er is nooit een reden voor deze zaak geweest."

Zaak nog niet afgedaan

AVROTROS laat weten de diskwalificatie van het begin af aan "onnodig en disproportioneel" te hebben gevonden "en dat blijkt nu ook zo te zijn". De omroep is nog steeds "hevig teleurgesteld" dat het zo moest aflopen voor Klein. De zaak is hiermee voor de omroep nog niet afgedaan. "De volgende stap is dat er op korte termijn een gesprek komt met de directie van de EBU over deze kwestie."

AVROTROS zei na het incident dat Klein "een dreigende beweging" had gemaakt naar de vrouw, nadat hij tegen de afspraken in was gefilmd. De omroep protesteerde tegen de diskwalificatie, maar organisator EBU hield voet bij stuk.

In juni zei de omroep er niet zeker van te zijn volgend jaar te willen deelnemen aan de competitie. Er moeten eerst structurele aanpassingen worden gedaan aan het songfestival, zei AVROTROS toen in een verklaring. Een aantal landen deed melding bij de EBU van een onveilige sfeer dit jaar in Malmö.

In de reactie van vandaag zegt de omroep dat er nog geen antwoord is gekomen van de EBU op de uitgebreide bezwaarbrief aan de EBU over de gang van zaken achter de schermen.

EBU-besluit onveranderd

De EBU zegt achter het besluit te blijven staan om Klein uit te sluiten van de finale. Die beslissing is na intern onderzoek genomen volgens de procedures en omgangsregels van het Eurovisie Songfestival, staat in een verklaring.

Het onderzoek van de Zweedse politie ging erover of er een misdrijf was gepleegd en niet of de Eurovisieregels waren overtreden, zegt de EBU. "Deze nieuwe ontwikkeling heeft daarom geen invloed op ons besluit, daar staan wij nog volledig achter."

Nieuwe getuigen

Klein heeft de aantijgingen altijd tegengesproken. In de dagen na het incident zei hij dat hij wilde dat er nieuwe getuigen, die in Nederland wonen, zouden worden gehoord. Of dat ook is gebeurd, is niet duidelijk.

Joost Klein zou optreden met het nummer Europapa. Het nummer was al voor het songfestival populair en kwam daarna in 21 Europese landen in de Spotify-lijst van 50 meest gedraaide nummers.

Inwoners van Boxtel en omliggende dorpen kunnen weer water drinken zonder het eerst te koken. Het kookadvies dat sinds vorige week dinsdag gold, is opgeheven. Dat laat drinkwaterbedrijf Brabant Water weten.

Bewoners van Boxtel, Liempde, Olland en Lennisheuvel moesten bijna een week lang het water zeker drie minuten koken voor consumptie. Dat kwam omdat de E. colibacterie ook bekend als de poepbacterie, afgelopen dinsdag in het water was ontdekt.

Kelders leegpompen en schoonmaken

De bacterie werd aangetroffen in de reinwaterkelders van een waterproductiebedrijf in Schijndel. Daar wordt gezuiverd drinkwater opgeslagen. Het duurde een paar dagen voordat de poepbacterie uit het water was.

Daarvoor moesten de reinwaterkelders leeggepompt, schoongemaakt en opnieuw gevuld worden met schoon drinkwater. "Dat was een arbeidsintensief en tijdrovend werk", aldus de woordvoerder Brabant Water tegen Omroep Brabant. Het drinkwaterbedrijf weet nog altijd niet hoe de bacterie in het water terecht is gekomen. "Dat zijn we nog aan het onderzoeken."

De 37-jarige Anton Nootenboom uit Goes heeft het wereldrecord gebroken voor lopen op blote voeten. Sinds februari heeft hij ruim 3450 kilometer gelopen in de Verenigde Staten.

Gemiddeld loopt hij 25 tot 30 kilometer per dag. Na 177 dagen wandelen zette hij gistermiddag lokale tijd in Saint Louis het Guinness World Record op zijn naam. Tot gisteren stond het record op 3409,75 kilometer, gelopen door de Pool Pawel Durakiewicz.

Met 3450 kilometer is Nootenboom, ook bekend als 'The Barefoot Dutchman' nog niet klaar. Hij wil zijn tocht eindigen in New York. Dat is nog ruim 1500 kilometer lopen. Hij komt naar verwachting op 2 november aan in de metropool.

Wel heeft hij het zwaar. Zijn woordvoerder zegt tegen persbureau ANP dat Nootenboom "er helemaal doorheen" zit. Het is "afzien met kokendhete wegen" nu het dagelijks 35 graden is.

Gesprek aangaan

Nootenboom begon in februari in Los Angeles en wil in totaal ruim 5100 kilometer lopen. De Zeeuw doet dat om aandacht te vragen voor de mentale gezondheid van mannen. Hij heeft een aantal jaar geleden met mijn eigen gezondheid geworsteld, zegt hij tegen Omroep Zeeland. "Het oude taboe is dat het zwak is om emotie te tonen of aan te geven dat je problemen hebt. Dat kan leiden tot depressie en zelfmoord."

Hij is begaan met dit onderwerp door zijn tijd bij de krijgsmacht. Hij diende tien jaar en werd drie keer uitgezonden naar Afghanistan. "Het is een hele masculiene omgeving", zei hij eerder over zijn tijd bij defensie tegen de regionale omroep. "Ik wil laten zien: het is oké om te praten. Het is juist mannelijk om een gesprek met je maat aan te gaan."

Nootenboom loopt niet met het doel om het wereldrecord te verbeteren. "Dat is alleen maar een middel om aandacht te krijgen." Met een crowdfunding voor de tocht is tot nu toe 18.749 euro opgehaald. Dat geld gaat naar organisaties die zich bezighouden met het mentale welzijn van mannen.

Mount Everest Base Camp

Nootenbom had al veel ervaring met lange tochten op blote voeten. Hij liep twee jaar geleden 3019 kilometer langs de oostkust van Australië. Daarmee vestigde hij destijds een wereldrecord.

In 2019 was hij de eerste persoon die de tocht naar de Mount Everest Base Camp aflegde op blote voeten. Dat ligt 5364 meter boven zeeniveau.

In de Russische grensregio Belgorod zijn 11.000 mensen geëvacueerd, meldt het Russische persbureau TASS. Volgens het regionale bestuur is dat vanwege "vijandelijke activiteiten" in het grensgebied.

Belgorod grenst aan Oekraïne en ligt ten zuiden van de regio Koersk, waar Oekraïense militairen vorige week dinsdag binnenvielen. Eerder moesten al 76.000 mensen in die regio hun huis uit.

De gouverneur van Belgorod, Vjatsjeslav Gladkov, deelde op Telegram beelden waarop te zien is dat hij de evacuatie begeleidt:

Er worden hulpgoederen uitgedeeld onder de evacués. Op de Russische staatstelevisie is te zien dat ze voedsel en andere basisbehoeften krijgen. In omliggende regio's worden hulpgoederen verzameld en in vrachtwagens geladen.

Rusland zegt dat het vannacht vijf drones onschadelijk heeft gemaakt boven Belgorod, elf boven de regio Koersk en twee boven de regio Voronezj, iets verder naar het oosten. Volgens het Russische ministerie van Defensie worden Oekraïense aanvallen, waarbij zwaar materieel wordt ingezet, afgeslagen. Een aantal Oekraïense tanks is daarbij vernietigd, aldus de Russen.

Ook in de regio Koersk wordt nog gevochten. Bij een raketaanval zijn volgens Rusland afgelopen weekend 13 mensen gewond geraakt. Russische oorlogsbloggers melden dat Oekraïense troepen proberen Soedzja te omsingelen, een plaats niet ver van de grens in de regio Koersk. Daarvandaan komt Russisch aardgas naar Oekraïne. Ook bij Korenevo, zo'n 20 kilometer verderop, zou worden gevochten.

De Russische president Poetin heeft overleg gehad met zijn veiligheidsadviseurs over de Oekraïense inval. Hij zegt dat Oekraïne erop uit is om de stabiliteit in de grensregio's te ondermijnen en dat het de inval gebruikt om de onderhandelingspositie te verbeteren. "Maar hoe kun je onderhandelen met mensen die op burgers schieten?", aldus Poetin.

De Oekraïense militairen moeten zo snel mogelijk worden teruggedrongen en Russische troepen zijn onderweg naar het front, zegt Poetin.

Het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken houdt ook de bondgenoten van Oekraïne verantwoordelijk voor de aanvallen op Rusland, hoewel de Verenigde Staten zeggen dat ze niet door Kyiv waren geïnformeerd over het offensief. Volgens het ministerie zal een tegenaanval van het Russische leger niet lang op zich laten wachten.

Moreel van de troepen

De Oekraïense president Zelenksy zei zaterdag dat de aanval een kwestie van gerechtigheid is en bedoeld is om het Russische leger onder druk te zetten. In eigen land zijn weinig vorderingen te melden. De aanval zou ook bedoeld zijn om het moreel van de troepen op te vijzelen.

Hoe omvangrijk de Oekraïense aanval is, is nog steeds niet duidelijk. Volgens een functionaris zijn er duizenden militairen actief in het gebied, maar hoeveel het er precies zijn, wordt niet bekendgemaakt. Ook is onduidelijk in hoeverre Rusland in staat is de aanval af te slaan. De berichtgeving daarover is van beide kanten summier. Over aantallen slachtoffers is weinig bekend. Er zijn in het gebied geen onafhankelijke waarnemers.

Zo'n 200 Eritreeërs demonstreren op de Koekamp in Den Haag. Het zijn tegenstanders van het dictatoriale regime in Eritrea.

De demonstratie was aangekondigd. Gelijktijdig aan de actie staan vier Eritreeërs terecht in de rechtbank van Den Haag vanwege de rellen die afgelopen februari ontstonden rond zalencentrum Opera.

In het zalencentrum was op 17 februari een bijeenkomst van regeringsgezinde Eritreeërs. Honderden tegenstanders kwamen gewapend op die bijeenkomst af, waarna ongeregeldheden uitbraken. Bij het geweld raakten 29 agenten gewond en werd voor 700.000 euro schade aangericht.

Vreedzaam

De demonstratie op de Koekamp verloopt tot nu toe vreedzaam, schrijft Omroep West. Mensen dragen protestborden en er worden leuzen geroepen als "Eritrees regime niet welkom in Nederland" en "Nederland is geen verlengstuk van dictator".

Er is veel politie aanwezig, waaronder ook de Mobiele Eenheid (ME). Een politiedrone hangt boven het terrein en een waterkanon staat paraat in het centrum van Den Haag, meldt de politie.

Extra beveiligd

Het gebouw van de rechtbank is zwaar beveiligd. Vier verdachten staan vandaag terecht, onder wie de veronderstelde leider van de relschoppers. De poort is gesloten en er is controle bij de ingang. Ook bij de Eritrese ambassade aan de Javastraat staat politie. Voor de rechtszaak zijn drie dagen uitgetrokken.

Vorige maand stonden ook al verdachten terecht van de rellen op 17 februari dit jaar. Negen mannen werden veroordeeld tot celstraffen van vier tot twaalf maanden. Ook moeten de negen in Nederland woonachtige Eritreeërs samen een schadevergoeding van bijna 650.000 euro betalen.

Journaliste en presentatrice Merel Westrik vervangt Dieuwertje Blok dit jaar als presentatrice van het Sinterklaasjournaal. Dat meldt de NTR, die het programma sinds 2001 uitzendt.

Blok (67) is voor het eerst in het bestaan van het Sinterklaasjournaal niet de presentatrice. Volgend jaar hoopt ze weer van de partij te zijn. "Helaas komt Sinterklaas iets te vroeg voor mij. Ik ben heel blij dat Merel mij dit jaar aan de desk én bij de intocht in Vianen wil waarnemen."

Vanwege kanker moest de neus van de presentatrice worden geamputeerd. De ziekte begon bij Blok met een klein hard plekje in haar neus, later bleek dat het huidkanker was. Dat leek makkelijk te bestrijden, maar dat bleek niet zo te zijn.

Hulpje

De 44-jarige Westrik is verheugd om het Sinterklaasjournaal tijdelijk te presenteren. "Sinterklaas wordt ieder jaar geholpen door de pieten, ik ben nu even het hulpje van Dieuwertje, zolang ze me nodig heeft. Ik vind het eervol dat ze me deze taak toevertrouwt", zegt ze in een persbericht.

Merel Westrik presenteerde tussen 2014 en 2019 RTL Nieuws en maakte later enkele programma's voor Net5. Sinds enkele maanden is ze op de radio te horen als nieuwslezer en side-kick in de Coen en Sander Show op JOE.

Het Sinterklaasjournaal is vanaf 11 november te zien bij de NTR op NPO Zapp.

Met temperaturen die oplopen tot lokaal 34 graden in het zuiden en code geel voor de provincies Noord-Brabant, Limburg en Zeeland hebben we te maken met een tropische dag. Ook een tropische nacht is aanstaande, want komende nacht koelt het maar beperkt af.

De plotselinge stijging van de maximumtemperatuur leidt ertoe dat ons lichaam geen tijd heeft om zich aan te passen, waardoor de hitte behoorlijk hard aan kan komen.

Hoogleraar thermofysiologie Hein Daanen van de VU wijst erop dat we twee mechanismen hebben om warmte af te voeren. "Het eerste is het openzetten van de bloedvaten in de huid om de warmte af te voeren naar de omgeving. Het tweede mechanisme is zweten. Dat is eigenlijk nog krachtiger."

Tien dagen

Het menselijk lichaam kan zich volgens de hoogleraar heel goed aanpassen aan warmte als het er de tijd voor krijgt. "Een mens heeft een fantastisch vermogen om zich aan hitte aan te passen. Het is optimaal om tien dagen de tijd te hebben om gefaseerd te wennen aan een hogere temperatuur. Het eerste wat er dan gebeurt is dat je meer vocht vasthoudt en daarmee neemt het bloedvolume in het lichaam toe. Daardoor kan er meer bloed naar de huid om zo warmte af te geven aan de omgeving."

Acclimatiseren werkt echt, zegt Daanen. "Als het lange tijd warm is, worden mensen elke ochtend een beetje koeler wakker. Ongeveer 0,3 graden in 10 dagen tijd. Dat zorgt er ook voor dat we beter tegen de hitte kunnen."

Dat lukt niet als de temperatuur plotseling drastisch stijgt. "Door een plotselinge warmteklap zoals vandaag, zien we dat de hartslag 10 tot 15 slagen hoger is dan normaal. Dat komt doordat we in de warmte ons bloed naar de huid sturen om hitte af te staan, waardoor er minder bloed terugstroomt naar het hart. Ons hart moet dan harder werken om onze organen en spieren van bloed te blijven voorzien."

Ouderen

Voor ouderen is het aanpassen aan plotseling hogere temperaturen nog lastiger. "Als je ouder wordt, is het vermogen om de bloedvaten open te zetten minder. Ook mensen met chronische aandoeningen zoals hart- en vaatproblemen en ademhalingsproblemen lopen meer risico op oververhitting en uitdroging. Vooral dat laatste speelt een grote rol."

Dat je bij blootstelling aan hitte loom wordt, is logisch, stelt Daanen. "Warmte leidt tot een gevoel van discomfort. Als de bloedvaten opengaan, wordt het sympathische systeem minder geactiveerd. Dat systeem zorgt er normaal voor dat je energiek bent, dus bij warm weer worden we al snel ontspannen en wat trager."

Het advies dat de hoogleraar geeft voor het doorstaan van een warme dag als vandaag, is vanzelfsprekend. "Omdat het maar één dag heel warm is, kun je het beste de hitte niet opzoeken want je lichaam heeft geen tijd om te acclimatiseren. Zoek juist de schaduw op en ga niet in de brandende zon sporten."

De brandweer in Griekenland krijgt de grote natuurbrand die gisteren ten noorden van Athene uitbrak voorlopig niet onder controle. In de buurt van de plaats Varnavas, brak rond het het middaguur een brand uit, die zich heel snel verspreidde door harde wind. Het waait nog steeds hard, waardoor het vuur zich blijft verspreiden.

Zowel een militair ziekenhuis als een kinderziekenhuis is vanochtend geëvacueerd, meldt de brandweer. In meerdere regio's werden inwoners opgeroepen hun huis te verlaten en naar veiliger gebieden te gaan. Plaatselijke autoriteiten hebben een sportschool en hotelkamers beschikbaar gesteld om geëvacueerde mensen op te vangen.

Hoogste waarschuwing voor brandgevaar

Volgens lokale media zijn twee mensen van de brandweer lichtgewond geraakt bij het blussen. Meerdere mensen zijn naar het ziekenhuis gebracht omdat ze rookvergiftiging hebben opgelopen. ERT News meldt dat meerdere huizen verwoest zijn door het vuur.

De brand woedt inmiddels op meerdere plekken ten noorden van Athene:

"De wind is vannacht sterk gebleven, wat geleid heeft tot gevaarlijke situaties. We verwachten dat de branden zullen toenemen", zei een brandweerwoordvoerder. Hij benadrukte dat het belangrijk is dat inwoners de oproep tot evacuatie volgen.

Gisteren werden ruim tweehonderd brandweermensen, twaalf vliegtuigen en zes helikopters ingezet om de brand te blussen. Dat is volgens ERT News inmiddels opgeschaald naar ruim 500 brandweermensen, die samenwerken met een groot aantal politiemensen en het leger om de brand onder controle te krijgen. Meer dan 150 bluswagens en 32 helikopters en vliegtuigen helpen mee met het blussen.

Griekenland kampt al langer met aanhoudende droogte en hitte. Juli was de warmste maand ooit gemeten in het land. In de regio rond Athene geldt de hoogste waarschuwing voor brandgevaar.

Op onderstaande kaart zie je waar de bosbranden woeden en de risiconiveaus per gebied:

Omwonenden van woningbouwprojecten gebruiken bezwaarprocedures om geld te verdienen. Dat bevestigt de branchevereniging voor projectontwikkelaars, Neprom, na berichtgeving van NRC.

De branchevereniging stelt dat omwonenden bezwaar maken tegen een bouwproject en vervolgens aanbieden het bezwaar in te trekken als de ontwikkelaar de portemonnee trekt. De gevraagde bedragen van buurtbewoners lopen in sommige gevallen op tot wel 100.000 euro.

Hoe vaak dit voorkomt is niet duidelijk. Uit een rondgang van de krant bij ruim twintig ontwikkelaars, bleek dat bij zeven van hen onderhandelingen lopen of een procedure is afgekocht.

Bouwkosten stijgen

De bezwaren kunnen grote gevolgen hebben voor bouwprojecten, zegt Fahid Minhas, directeur van Neprom in het NOS Radio 1 Journaal. "Door het af te kopen worden projecten duurder. De bouwkosten stijgen gigantisch."

Een bouwproject kan niet starten zolang er nog bezwaren liggen. "Soms leidt het ertoe dat door de vertraging projecten worden aangepast of zelfs niet door gaan." Voor ontwikkelaars is het dan vaak goedkoper om te schikken met een bezwaarmaker, dan een project stil te leggen.

Bottleneck

Volgens Minhas is vooral een procedure bij de Raad van State problematisch. "Daar is het zo ontzettend druk. Het is de grootste bottleneck."

Die drukte bevestigt de Raad van State aan de NOS. "Vooral rond omgevingsrecht stijgt het aantal zaken, die door toenemende wet- en regelgeving ook steeds complexer worden. Daarbij kampen we ook met een tekort aan mensen om alle zaken op tijd af te handelen. De werkdruk is hoog."

De directeur roept de overheid op om in te grijpen. "Doe nu een goede selectie aan de poort of een bezwaar kansrijk is. Dan kan je van tevoren concluderen dat heel veel procedures kansloos zijn."

In Duitsland is zo'n systeem al ingevoerd, vertelt de directeur. "We praten met Tweede Kamerleden om dat systeem ook hier in te voeren. Dan loont het ook niet om bezwaar in te dienen."

'Professionele bezwaarmakers'

Vereniging Eigen Huis herkent het verhaal en noemt het een 'afkoopsom'. "We horen het al jaren van de bouwwereld."

Zelf heeft de vereniging er geen ervaring mee, maar partijen uit de branche vertelden ook verhalen over 'professionele bezwaarmakers'. "Dat er particulieren en professionals zijn die namens belanghebbenden bezwaar maken en hier een heel verdienmodel van hebben gemaakt", vertelt een woordvoerder. "Die komen dan naar informatieavonden van nieuwbouwplannen en benaderen na afloop de bewoners met de vraag of ze hulp willen om bezwaar te maken."

Volgens de woordvoerder doen deze mensen het vaak genoeg om herkend te worden door de projectontwikkelaars. "Die denken dan 'hey die hebben we eerder gezien.'"

Het omvallen van modeketen Esprit lijkt ertoe te hebben geleid dat het aantal faillissementen in juli is gestegen. Het Centraal Bureau voor de Statistiek meldt dat in juli een bedrijf in de handel failliet ging, waarbij veel vestigingen apart als faillissement werden geregistreerd.

Dat gaat zeer waarschijnlijk om de Nederlandse tak van Esprit. De modeketen had zeventien vestigingen. Het CBS wil desgevraagd niet bevestigen dat het in de nieuwe faillissementscijfers naar Esprit verwijst.

Ook speelde mee dat juli vergeleken met een maand eerder een extra zittingsdag in de rechtbanken had. Veel rechtbanken doen faillissementsuitspraken op een vaste dag in de week. Deze combinatie zorgde ervoor dat er in juli 453 bedrijven, waaronder ook eenmanszaken, failliet werden verklaard. Dat zijn er 24 meer dan in juni, oftewel: een stijging van 6 procent.

Horeca

Van een explosieve stijging van het aantal faillissementen is zeker nog geen sprake. Daar werd wel voor gewaarschuwd na het aflopen van de coronasteun voor bedrijven.

Wel gingen in de eerste zeven maanden van dit jaar 43 procent meer bedrijven failliet dan in dezelfde periode in 2023. Daarmee is het aantal faillissementen ook hoger dan in de drie jaar voor corona. Vooral de winkelstraat en de horeca hebben het dit jaar lastig, blijkt uit de CBS-cijfers.

Goedemorgen! Vandaag worden de Nederlandse olympiërs gehuldigd in Scheveningen en in Rotterdam start de eerste etappe van de Tour de France Femmes.

Eerst het weer: vandaag is het zonnig en heet. Bij een zwakke tot matige zuidoostenwind wordt het 29 tot 35 graden. Morgen is het landinwaarts tropisch, en neemt de kans op pittige onweersbuien toe. Ook woensdag is er kans op onweersbuien, maar doet de temperatuur een stap terug, donderdag is het koeler en droog.

Ga je de weg op? Hier vind je het overzicht van de werkzaamheden. En hier zie je waar wordt gewerkt aan het spoor.

Wat kan je vandaag verwachten? Wat heb je gemist?

Het Julianakanaal tussen Berg aan de Maas en Born is vanaf vandaag afgesloten voor alle scheepvaart. Rijkswaterstaat maakt het Limburgse kanaal dieper en breder, zodat er straks grotere schepen doorheen kunnen. Het is een megaproject waarvoor het drukbevaren kanaal over een lengte van vier kilometer wordt drooggelegd.

Schepen moeten maandenlang omvaren over de Maas of via België over het Albertkanaal. De hinder voor de scheepvaart is groot, omdat schepen die via België omvaren door de Zeeuwse Kreekraksluizen moeten. Die liggen in het Schelde-Rijnkanaal en zijn tot eind september in onderhoud, waardoor schippers rekening moeten houden met wachttijden tot tien uur.

Ander nieuws uit de nacht: En dan nog even dit:

De Olympische Spelen zijn gisteravond afgesloten in Parijs. Geniet nog een keer van alle 34 Nederlandse medailles, samengevat in 2 minuut 44.

Fijne (tropische) dag!

Het Julianakanaal tussen Berg aan de Maas en Born is vanaf vandaag afgesloten voor alle scheepvaart. Rijkswaterstaat maakt het Limburgse kanaal dieper en breder, zodat er straks grotere schepen doorheen kunnen. Het is een megaproject waarvoor het drukbevaren kanaal over een lengte van vier kilometer wordt drooggelegd.

Schepen moeten maandenlang omvaren. De hinder voor de scheepvaart is groot, omdat schepen die via België omvaren door de Zeeuwse Kreekraksluizen moeten. Die liggen in het Schelde-Rijnkanaal en zijn tot eind september in onderhoud, waardoor schippers rekening moeten houden met wachttijden tot tien uur.

Schade voor schippers

Koninklijke Binnenvaart Nederland verwacht grote schade voor schippers. Door het omvaren wordt het vervoer over water een stuk duurder. De branchevereniging vreest dat bedrijven daarom liever kiezen voor vervoer over de weg dan over water.

Chemelot, een groot industrieterrein bij Geleen, maakt voor de aanvoer van grondstoffen veel gebruik van het Julianakanaal. De bedrijven op het terrein verwachten dat ze door de afsluiting miljoenen euro's kwijt zijn aan extra kosten.

Toch is het nodig, zeggen Rijkswaterstaat en het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. Eerder is geprobeerd de werkzaamheden uit te voeren binnen een afgedamde 'bouwkuip', zodat het scheepvaartverkeer niet al te veel werd belemmerd.

Maar die bouwkuip van 700 meter lang en 40 meter breed liep begin vorig jaar plotseling vol water en raakte beschadigd. Daarna is besloten dat het Julianakanaal moet worden drooggelegd om de bouwkuip veilig weg te kunnen halen en het kanaal alsnog te verdiepen en verbreden.

Weg op bodem kanaal

Daarvoor wordt bij Berg aan de Maas een dam in het kanaal aangelegd. Als die klaar is, laat Rijkswaterstaat de 1,9 miljard liter water langzaam via de sluis bij Born weglopen. De vissen in het afgesloten deel worden wel eerst gevangen en op een andere plek uitgezet.

Als het kanaal eenmaal droog staat, wordt er op de bodem een weg van negen meter breed aangelegd voor het aan- en afvoeren van materialen. Ook komt er een transportband waarmee het afgegraven zand en grind wordt afgevoerd. Het voordeel daarvan is volgens Rijkswaterstaat dat er daardoor minder overlast is voor omwonenden.

Fors duurder

Door de tegenvaller met de bouwkuip en de keuze om het hele Julianakanaal droog te leggen, lopen de kosten van de werkzaamheden fors op, tot 179 miljoen meer dan gepland.

De kosten lopen ook op doordat de werkzaamheden zijn vervroegd. Eigenlijk zouden ze beginnen in oktober, maar daar kwam veel kritiek op van bedrijven. Het werk begint nu eerder, maar daardoor zijn materialen en graafmachines wel duurder, vanwege de korte termijn waarbinnen ze nodig waren.

Mogelijk lopen de kosten nog verder op. Eerder liet minister Madlener van Infrastructuur weten: "Mede gezien de korte voorbereidingstijd en de aard van de werkzaamheden zijn er nog diverse onzekerheden die mogelijk tot extra tegenvallers kunnen leiden".

Als de werkzaamheden volgend voorjaar klaar zijn, is het Julianakanaal geschikt voor schepen van 190 meter lang en ruim 11 meter breed, met een diepgang van maximaal 3,5 meter.

Een piloot van een helikopter is omgekomen bij een crash op het dak van een hotel in de Australische stad Cairns. Het ging volgens het bedrijf dat de helikopter had verhuurd om een "ongeoorloofde" vlucht. Het charterbedrijf zegt niet meer informatie te kunnen delen vanwege het nog lopende onderzoek naar de crash.

De piloot was de enige inzittende van de helikopter, aldus de lokale autoriteiten. Op de grond is niemand omgekomen. Direct na de crash werden honderden mensen geëvacueerd uit het hotel. Ooggetuigen zeggen tegen Australische media dat de helikopter met hoge snelheid richting het Double Tree by Hilton-hotel in Cairns vloog, kort voor het incident in het midden van de nacht (Australische tijd).

Zo zag Veronica Knight de helikopter "heel snel" vliegen, zei ze tegen 7news. "Ik dacht toen: dat ziet er niet goed uit. Hij vloog best laag. Ik probeerde het nog te filmen, maar hij ging te snel." Knight zag de helikopter toen verdwijnen, tot hij na zo'n vijf tot tien minuten opeens terugkeerde. "Hij vloog toen over het water en schoot opeens naar rechts." Daarna volgde de crash op het hoteldak.

Een van de rotorbladen van het toestel kwam in het hotelzwembad terecht. Een bejaard echtpaar dat in een suite verbleef op de bovenste verdieping werd gewond naar het ziekenhuis gebracht.

Cairns, gelegen in het noordoosten van Australië, is een populaire toeristenbestemming. Vanuit de stad trekken toeristen onder meer naar het Great Barrier Reef.

Onder meer op X werden beelden gedeeld van de vlammen die na de crash te zien waren:

Een brand in een koeltoren van de door Rusland bezette kerncentrale Zaporizja is geblust. Dat melden de Russische staatspersbureaus RIA Novosti en TASS.

Gisteravond werd er brand gemeld op het terrein van de grootste kerncentrale van Europa. Daarna werd duidelijk dat de brand niet zou woeden in de reactoren, die overigens zijn uitgeschakeld, maar bij de twee koeltorens. Het is onduidelijk waardoor het vuur is ontstaan. Kyiv en Moskou wijzen naar elkaar als aanstichters, maar leveren daarvoor allebei geen bewijs.

Volgens het Russische bestuur van de centrale het heeft incident geen invloed gehad op de veiligheid. Wel is de koeltoren volgens het Russische kerncentralebedrijf Rosatom "ernstig beschadigd".

'Mogelijke drone-aanval'

Waarnemers van VN-atoomagentschap IAEA bevestigden dat er dikke rookpluimen op het terrein te zien waren. Daarvoor waren meerdere explosies te horen, aldus het IAEA-team, dat permanent bij de centrale aanwezig is. De experts kregen te horen dat er mogelijk een drone-aanval was uitgevoerd. De IAEA zei ook dat er geen risico is gemeld voor de nucleaire veiligheid.

President Zelensky stelde dat Rusland brand heeft gesticht op het nucleaire complex. Op X zegt hij dat er geen verhoogd stralingsniveau is gemeten in de omgeving. "Maar zolang Russische terroristen controle hebben over de centrale kan de situatie niet normaal zijn."

Zelensky deelde op X beelden van de brand:

In Russische staatsmedia wordt juist beweerd dat het vuur is ontstaan door Oekraïense beschietingen. Volgens Rosatom heeft Oekraïne de koeltoren aangevallen met twee drones.

Vaker aanvallen gemeld

Rusland nam de kerncentrale kort na de invasie begin 2022 in. Sindsdien zijn er vaker incidenten en beschietingen rondom het complex gemeld. In april zou bijvoorbeeld sprake zijn geweest van een drone-aanval op een reactorgebouw.

Op luchtfoto's was eerder te zien dat Rusland legermaterieel bij een aantal reactoren had geplaatst. Oekraïne zegt dat Rusland de kerncentrale gebruikt als schild om de Oekraïense stad Nikopol, aan de overkant van rivier Dnjepr, te beschieten. Andersom beschuldigt het Kremlin het Oekraïense leger steevast van aanvallen op het terrein.

IAEA waarschuwde al voor branden

Waakhond IAEA waarschuwde donderdag nog dat de situatie kwetsbaar is bij de kerncentrale. In het rapport werd benoemd dat de afgelopen tijd diverse branden in de omgeving waren geweest. Door zulke branden kunnen bijvoorbeeld de laatste overgebleven externe stroomkabels beschadigd raken, benadrukte IAEA-directeur Rafael Mariano Grossi.

De zes kernreactoren van kerncentrale zijn al maanden uitgeschakeld. Een deel van de radioactiviteit is vervallen en daarmee is de situatie minder riskant dan voorheen, vooral in vergelijking met de Russische aanval op het nucleaire complex aan het begin van de oorlog.

Bij die beschietingen op 3 maart 2022 vloog een trainingsgebouw op het complex in brand:

Wie komende nachten naar de hemel tuurt, kan veel vallende sterren zien. De aarde trekt langs de Perseïden, de jaarlijks terugkerende meteorenzwerm.

De Perseïden bestaan uit puin dat afkomstig is van de komeet Swift-Tuttle. Als de aarde de zwerm passeert, verbranden deeltjes in de atmosfeer. De gloeiende stukjes puin worden vallende sterren genoemd, maar dat zijn het dus eigenlijk niet.

De aarde komt ieder jaar rond deze tijd langs de Perseïdenzwerm. De meeste kans op het zien van de meteoren is in de nacht van maandag op dinsdag. Rond 03.45 uur worden de meeste vallende sterren verwacht, zo'n 50 tot 60 per uur, maar ook de nachten ervoor en erna heb je een grote kans om ze te zien.

Prima omstandigheden

Om de meteroren goed te kunnen waarnemen, kan je het best een donkere plek opzoeken en richting het noordoosten kijken. Maar ook in de andere windrichtingen kun je de verbrandende puinstukjes waarnemen.

NOS-weervrouw Willemijn Hoebert verwacht dat de zwerm, in tegenstelling tot vorig jaar, goed te zien is. "De komende nachten is er vrijwel geen bewolking. Ook is de temperatuur erg hoog, waardoor de omstandigheden prima zijn om even in de tuin te gaan zitten en naar de hemel te kijken."

Wat ook meewerkt, is dat de maan al vroeg onder gaat. Daardoor is het 's nachts donkerder en zijn de meteoren aan de hemel beter waar te nemen.

Vorig jaar zag de sterrenregen er zo uit in Kroatië, Noord-Macedonië en Albanië.

Ten noorden van de Griekse hoofdstad Athene is een grote natuurbrand uitgebroken. Het vuur woedt op zo'n 35 kilometer van de stad, in de buurt van de plaats Varnavas.

Meer dan 250 brandweerlieden, twaalf vliegtuigen en zes helikopters worden ingezet om het vuur te bestrijden. De brand brak rond 12.00 uur (lokale tijd) uit. Door de harde wind verspreidt het vuur zich razendsnel.

De Griekse publieke omroep ERT spreekt van een kilometers lang vuurfront. Op sommige plekken zijn vlammen gezien tot 25 meter hoog. Ook boven Athene zijn grote rookwolken te zien.

Bekijk hier beelden van de brand:

Uit voorzorg is de inwoners van meerdere dorpen gevraagd hun huis te verlaten en naar veiliger gebieden te gaan. Rond 22.40 uur kregen ook de bewoners van de historische stad Marathon een oproep om weg te gaan. Dat gebeurde via de Griekse variant van het NL-Alert.

Marathon heeft zo'n 33.000 inwoners. De befaamde hardloopwedstrijd dankt zijn naam aan deze stad. De bevolking is gevraagd naar Nea Makri, een plaats aan de Egeïsche Zee, te gaan.

Meerdere mensen zijn naar het ziekenhuis gebracht omdat ze rookvergiftiging hebben opgelopen. Ook zouden al meerdere huizen door het vuur verwoest zijn.

"Het dorp was in een mum van tijd omsingeld door het vuur. Het waait erg hard", vertelt een inwoner van Varnavas aan persbureau Reuters. "Het begon op één plek en plotseling was het hele dorp omsingeld."

Gevreesd wordt dat het vuur zich in de komende nacht nog verder verspreidt. Vanaf 05.00 uur morgenochtend wordt windkracht 8 verwacht.

Hitterecord

Griekenland heeft te kampen met aanhoudende droogte en hitte. Juli was de warmste maand ooit gemeten in het land. In de regio rond Athene geldt de hoogste waarschuwing voor brandgevaar. Hoe de brand heeft kunnen ontstaan, is nog onbekend.

Oekraïne lijkt een aanzienlijke hoeveelheid manschappen en materieel in te zetten bij de inval in de Russische regio Koersk. Een Oekraïense functionaris stelt dat er duizenden militairen actief zijn.

Verslaggevers van persbureau AFP melden dat er tientallen gepantserde voertuigen aan de Oekraïense kant van het grensgebied rijden. Op de passerende tanks zijn witte driehoeken geverfd. Volgens AFP worden hiermee voertuigen gemarkeerd die worden gebruikt bij de operatie in de Russische grensregio.

Zoals gebruikelijk bij het begin van een militaire operatie is de situatie vooral onduidelijk. Bijna alle beschikbare informatie is gekleurd en lastig te controleren. Inmiddels is wel duidelijk geworden dat de Russische autoriteiten moeite hebben de situatie onder controle te krijgen.

Oekraïners nog niet verdreven

Zes dagen na het begin van de inval wordt op verschillende plekken in de regio hard gevochten. Hoewel de Russische verdediging beter georganiseerd raakt, houden Oekraïense troepen nog altijd een gebied bezet.

Het Institute for the Study of War (ISW) schrijft dat de Oekraïners gisteren zelfs kleine terreinwinst hebben geboekt. De Amerikaanse denktank baseert zich op Russische militaire bloggers en geverifieerd beeldmateriaal.

Op deze kaart zie je welk Russisch gebied Oekraïne bezet houdt:

"We gaan steeds dieper", zegt de Oekraïense militair Denys tegen de Financial Times. Hij stelt dat Oekraïne de overhand heeft in het gebied, ondanks de toestroom van Russische versterking. De Oekraïner is een week geleden weggehaald uit de oostelijke regio Donetsk om mee te doen aan het offensief. De krant schrijft dat "een aantal van de beste en meest ervaren" Oekraïense manschappen wordt ingezet.

De verrassingsaanval op Russisch grondgebied wordt door analisten een gok genoemd. Aan het oostfront verliest Oekraïne gestaag grondgebied aan de Russische invasiemacht. Ook heeft het Oekraïense leger een nijpend tekort aan militairen. Daarom is het op de lange termijn riskant een nieuw front te openen, hoewel de operatie vooralsnog dus succesvol oogt.

Het is Oekraïne deze week gelukt een gebied van enkele tientallen vierkante kilometers in te nemen. Onduidelijk is nog welke prijs dat heeft gehad. Het Russische ministerie van Defensie beweert dat Oekraïne zo'n 1350 militairen en 170 pantservoertuigen heeft verloren, maar die claim valt niet controleren.

Rusland staat bekend om het verspreiden van nepnieuws en propaganda. Het ministerie van Defensie heeft beelden vrijgegeven waarop te zien zou zijn dat Oekraïense voertuigen worden beschoten en vernietigd vanuit de lucht. De BBC heeft achterhaald dat deze beelden waarschijnlijk vrijdag zijn gemaakt bij een dorp in de regio Koersk.

De Oekraïense autoriteiten hebben niets gezegd over de Russische verliezen in het gebied. Wel zijn er beelden op sociale media gedeeld van een verwoest konvooi met Russisch materieel, waarvan vastgesteld is dat de video's in het oorlogsgebied zijn opgenomen. Hetzelfde geldt voor beelden van een groep Russische militairen die gevangen zijn genomen.

Beide video's zie je terug in deze video, die de NOS vrijdag heeft gepubliceerd:

"Ons doel is om de vijandelijke linies uit te rekken", zegt een anonieme Oekraïense functionaris tegen The Guardian. "We willen maximale verliezen toebrengen en de situatie in Rusland destabiliseren, omdat zij (red: de Russen) niet in staat zijn hun grenzen te beschermen." Dezelfde functionaris zegt dat er duizenden Oekraïense militairen zijn ingezet, en niet duizend zoals de Russische autoriteiten hebben beweerd.

Een vrouw uit Deurne is onder haar eigen auto terechtgekomen en overleden. De 74-jarige vrouw parkeerde vanmiddag bij thuiskomst de auto op haar oprit. Niet lang daarna rolde de auto achteruit over de vrouw heen.

Volgens de politie gaat het om een noodlottig ongeval. De uitgerukte hulpdiensten konden niets meer voor het slachtoffer betekenen. Medewerkers van de ambulance zouden nog hebben geprobeerd om de vrouw te reanimeren.

Verschillende omstanders zagen volgens Omroep Brabant het ongeluk gebeuren. Een buurvrouw vertelt dat het om een oudere vrouw ging, die alleen in haar huis woonde. Het ongeluk zelf heeft ze niet gezien, maar was er wel getuige van hoe de politie de auto naar voren rolde om te proberen de vrouw te bevrijden. "De motor draaide toen nog", zegt de aangeslagen buurvrouw.

Traumahelikopter

Andere voorbijgangers hadden niet meteen door dat het om een ongeluk ging. "We zagen wel armen en benen, maar dachten in eerste instantie dat het een pop was of iemand die olie uit de auto liet lopen." Toen ze zagen dat het mis was, belden ze de politie.

Het aanzicht heeft veel indruk op de man gemaakt. "Je ziet wel armen en benen, maar op een hele rare manier. Ik sta hier met gemengde gevoelens. Ik voelde me machteloos toen we het zagen gebeuren. En nu, nu weet ik het eigenlijk niet zo goed."

Naast de politie waren de brandweer en drie ambulances aanwezig. Een opgeroepen traumahelikopter is doorgevlogen toen bleek dat het slachtoffer al was overleden.

In het Duitse Kröv zijn met een kerkdienst de slachtoffers herdacht die dinsdag omkwamen, nadat een hotel in de plaats was ingestort. Een man en een vrouw kwamen toen om het leven.

Hulpdiensten, slachtoffers en hun families waren bij de herdenkingsdienst aanwezig. Tijdens de dienst werd ook gebeden voor de 26-jarige Nederlander die ernstig gewond onder het puin vandaan werd gehaald.

Sindsdien ligt hij in het ziekenhuis in Trier, waar hij in coma wordt gehouden, schrijft Omroep Flevoland. "We vertrouwen erop dat hij volledig zal herstellen", zei de vader van de man na de herdenkingsdienst.

'Jullie zijn helden'

De man uit Urk kwam samen met zijn 23-jarige vrouw en hun zoontje van bijna 2 vast te zitten onder het puin. De vrouw en het kind bleven grotendeels ongedeerd en werden woensdagochtend vroeg onder het puin vandaan gehaald. De zwaargewonde man werd later die dag ook gered door de hulpdiensten.

Na de dienst kwam ook de vader van de vrouw aan het woord. Hij bedankte onder meer de reddingswerkers. "Jullie zijn helden. Er is zo goed gewerkt", zei hij. "Wij zijn zeer, zeer dankbaar."

'Verdriet in Kröv groot'

Dinsdagavond laat stortte een deel van het hotel in terwijl er veertien mensen in het pand waren. Twee mensen overleefden de instorting niet. Volgens de politie gaat het om een 64-jarige vrouw en de 59-jarige hoteleigenaar.

Volgens burgemeester Desire Beth is het verdriet in het dorp groot, meldt het Duitse persbureau DPA. Niet alleen kent iedereen hier elkaar, ook het getroffen hotel en de familie die het beheerde zijn geliefd, aldus de burgemeester. De dienst was volgens haar dan ook "voor alle betrokkenen belangrijk om het verdriet te kunnen verwerken."

Het is nog niet bekend waardoor het hotel is ingestort. Wel is duidelijk dat er dinsdag nog bouwwerkzaamheden waren in het hotel. Het Duitse Openbaar Ministerie is een overlijdensonderzoek gestart en heeft een deskundige aangesteld om uit te zoeken hoe het hotel kon instorten.