NOS Nieuws - Algemeen

De Britse premier Starmer heeft de politie gevraagd om dit weekend "zeer alert" te blijven op onrust in het land, schrijft The Guardian.

Na dagen van rellen met extreemrechtse betogers bleef het woensdag en donderdag redelijk rustig in het Verenigd Koninkrijk. Dat kwam volgens Starmer onder meer door de inzet van extra politie en de eerste veroordelingen van relschoppers.

Vanavond en morgenmiddag begint het voetbalseizoen met wedstrijden in de Championship, de tweede competitie van Engeland. De Britse politie houdt er rekening mee dat voetbalsupporters die gelegenheid aangrijpen om geweld te plegen.

Mesaanval

De onrust begon na de steekpartij vorige week tijdens een dansles in de Engelse stad Southport. Een 17-jarige jongen stak daar drie jonge meisjes dood.

Op basis van desinformatie - online werd beweerd dat een islamitische bootvluchteling de dader was - viel een woedende menigte een dag later een moskee in Southport aan. In de dagen die volgden verspreidde de onrust zich naar verschillende Britse steden. Daarbij vielen relschoppers ook hotels aan waar asielzoekers zijn ondergebracht.

Woensdagavond gingen vooral tegendemonstranten de straat op in onder meer Londen, Birmingham, Liverpool en Bristol. Ze droegen spandoeken met teksten als "geen plek voor haat" en "migranten zijn welkom" en omringden asielzoekerscentra en andere gebouwen waarin diensten worden verleend aan migranten. Ook morgen zijn er tegendemonstraties georganiseerd.

Straf voor online haat

Inmiddels heeft een rechter in Leeds een man twintig maanden gevangenisstraf opgelegd voor online haatzaaien. De veroordeelde bekende dat hij in berichten tot rassenhaat had aangezet.

De veroordeelde man spoorde op Facebook mensen aan om een hotel in Leeds aan te vallen waar asielzoekers verbleven.

Starmer zegt dat zijn ministers wetten voor de aanpak van desinformatie opnieuw tegen het licht gaan houden. Bij een bezoek aan een politiebureau waarschuwde hij dat sociale media geen "wetteloze zones" zijn. "Dit is een herinnering voor iedereen dat je, of je direct of op afstand betrokken bent, voor de rechtbank wordt gedaagd als je de wet hebt overtreden."

Online platforms en sociale media speelden een belangrijke rol bij het ontstaan van de rellen. In verschillende kanalen op chatapp Telegram verschenen racistische berichten en oproepen tot geweld. Telegram zei tegen de BBC dat het actief probeert dit soort kanalen te verwijderen.

Bekijk beelden van de rellen van vorige week:

In de buurt van de Braziliaanse stad São Paulo is een passagiersvliegtuig met 57 passagiers en 4 bemanningsleden neergestort. Volgens de gemeente waar het toestel neerkwam zijn alle inzittenden omgekomen. Mogelijk zijn er ook slachtoffers op de grond. Op beelden die rondgaan is te zien dat het toestel in een woonwijk neerkwam. De Braziliaanse president Lula da Silva heeft een periode van rouw afgekondigd van drie dagen.

Het toestel was van de Braziliaanse luchtvaartmaatschappij Voepass. Aanvankelijk meldde Voepass dat er 62 mensen aan boord waren, maar dat aantal werd later verlaagd naar 61. Op sociale media zijn meerdere video's te zien waarop een vliegtuig ronddraaiend uit de lucht valt. Het verdwijnt achter bebouwing en begroeiing. Daarna stijgt zwarte rook op. Een andere video toont brandende wrakstukken in wat een tuin achter een woning lijkt te zijn.

Het verongelukte toestel is een ATR-72 van vliegtuigbouwer ATR, een samenwerking van Airbus met het Italiaanse bedrijf Leonardo. Het was onderweg van Cascavel in het zuidwesten van Brazilië naar São Paulo toen het in moeilijkheden kwam.

De oorzaak van de crash is nog onbekend. Het stortte neer bij de plaats Vinhedo, bijna 80 kilometer ten noordwesten van São Paulo.

De familie van de slachtoffers komen bijeen, maar hebben nog geen bevestiging dat het ook echt om hun geliefden gaat:

Fans van Taylor Swift verzamelen zich sinds gisteren op straat in Wenen nadat de concerten van de popartiest werden afgelast. Op verschillende plekken in het centrum ruilen de 'swifties' armbandjes met songteksten en zingen mee met nummers.

De drie concerten van Swift in Wenen werden afgelast nadat de politie twee mannen had aangehouden die worden verdacht van het plannen van een aanslag bij een van de optredens. Inmiddels is er nog een derde verdachte aangehouden.

Op de Cornelius Strasse, een verwijzing naar het nummer Cornelia Street, hebben de fans een boom volgehangen met de armbandjes die kenmerkend zijn voor de swifties. Ook kunnen de fans in het hele centrum gratis eten en spullen krijgen op vertoon van hun ticket.

Fans van Taylor Swift zingen in de straten van Wenen:

Noortje de Vries (26) had een ticket voor het geannuleerde concert van gisteren en voegde zich 's avonds bij de andere fans van Swift in het centrum van Wenen. "Heel het plein stond vol met swifties, iedereen had de outfit aan die ze eigenlijk naar het concert zouden dragen en er werd heel hard meegezongen."

Bij de Swarovski-winkel in Wenen konden mensen met een ticket gisteren en vandaag een gratis ketting krijgen, met enorme rijen als gevolg, vertelt De Vries. Zelf heeft ze ook geprobeerd om er een te krijgen, "maar ze waren binnen een uur weg".

Op andere plekken is er gratis ijs, een gratis burger of een gratis drankje. En verschillende musea in de stad bieden gratis toegang voor iedereen met een concertkaartje.

Bij bioscopen zijn er popcornbuckets te krijgen in stijl van The Eras Tour, de naam van de concertreeks. Maar ook die waren erg gewild, zegt De Vries. "We zijn vier bioscopen afgegaan, maar ze waren allemaal al weg."

Een vriendin van haar wist er toch nog een te bemachtigen, bij een bioscoop op zo'n anderhalf uur rijden van de Oostenrijkse stad.

De Vries vond het heel fijn om alsnog samen te komen met andere fans. "Je baalt toch wel ontzettend. Dan is het fijn als je de binnenstad in komt, andere swifties ziet en elkaar een glimlach geeft van: we hebben dezelfde pijn, maar we gaan er het beste van maken. Dat klinkt heel cheesy, maar het heeft wel een beetje geholpen bij het verwerken."

In Schellinkhout is vanmiddag een kitesurfer gewond geraakt. Het slachtoffer werd bij het kiten op het Markermeer gelanceerd en botste tegen een schuur. Het schuurtje waar het slachtoffer tegenaan botste, ligt ruim 100 meter van de waterkant en staat aan de andere kant van een dijk.

Volgens de politie werd de kiter vermoedelijk door de wind uit het water getrokken. "Het was een eenzijdig ongeluk, de wind heeft de kitesurfer meegenomen en deze is daardoor tegen een schuur beland", zegt een woordvoerder van de politie tegen de regionale omroep NH. De schuur liep een deuk op door de klap.

Verschillende hulpdiensten kwamen ter plaatse, onder meer een traumahelikopter. Het slachtoffer is met onbekende verwondingen naar het ziekenhuis gebracht.

Ook in Friesland zijn watersporters in de problemen gekomen door de wind, meldt Omrop Fryslân. Onder andere op het Sneekermeer ging het mis. Daar sloeg een zeilboot om. Ook gaat het skûtsjesilen bij Elahuizen vandaag niet door vanwege de harde wind.

De Europese gasprijs is in een week tijd meer dan 10 procent gestegen. Gas kost vandaag ruim 40 euro per megawattuur op de groothandelsmarkt. Het is voor het eerst sinds december dat de gasprijs weer boven de 40 euro uitkomt.

Wel is het nog altijd veel minder dan tijdens de energiecrisis in 2022. In augustus van dat jaar kwam de gasprijs zelfs kortstondig boven de 300 euro uit.

De stijgende gasprijs komt vooral door zorgen over de mogelijke verstoring van de levering van Russisch gas aan Europa. Die levering is grotendeels al gestopt door de oorlog die Rusland tegen Oekraïne begon. Maar sommige landen, zoals Oostenrijk en Hongarije, krijgen nog steeds Russisch gas via pijpleidingen die via Oekraïne gaan.

Gevechten Rusland-Oekraïne

Juist bij de Russische grensstad Soedzja, op de plek waar die pijp van Rusland naar Oekraïne ligt, wordt nu gevochten. Oekraïense troepen hebben daar de afgelopen dagen op Russisch grondgebied aanvallen uitgevoerd.

Een hogere gasprijs op de groothandelsmarkt betekent niet dat alle consumenten ook meteen meer gaan betalen voor hun gasverbruik. Met een vast contract ligt je gasprijs voor bijvoorbeeld een jaar of langer vast. En met een variabel contract wordt de prijs meestal ieder kwartaal of halfjaar aangepast.

Mensen met een dynamisch contract betalen wel de dagprijs voor gas. Zij zullen nu dus wat meer moeten betalen dan een paar weken geleden. In de zomer wordt maar weinig gas gebruikt, omdat we onze huizen niet hoeven te verwarmen. Van alle huishoudens heeft 54 procent een vast energiecontract, 42 procent variabel en 4 procent dynamisch.

Een medewerker van de gevangenis in Lelystad is ontslagen vanwege het binnensmokkelen van telefoons en drugs. Dat meldt de Dienst Justitiële Inrichtingen (DJI).

Volgens de DJI kwam het smokkelen aan het licht na een personeelscontrole. Die werd uitgevoerd nadat er "interne meldingen" binnen waren gekomen. Behalve dat de medewerker is ontslagen, is er ook aangifte gedaan. De medewerker is aangehouden.

Vorige week werd er bij de jeugdgevangenis in Lelystad ook een medewerker ontslagen, meldt Omroep Flevoland. De vrouw is ontslagen omdat ze seks had met een minderjarige gevangene.

Wie het Parc de la Villette in het noordoosten van Parijs binnenloopt, ziet dat Nederland niet het enige land is met een fanhuis. Roze bordjes wijzen supporters uit allerlei landen de weg naar het fanhuis dat zij willen bezoeken. Elk land kent zijn eigen insteek.

Nederland heeft al sinds de Olympische Spelen van Barcelona in 1992 zo'n ontmoetingsplek voor fans en sporters. Dat inspireerde meer landen, dus kwamen er in de zomer- en winterspelen die daarop volgden steeds meer fanhuizen bij.

Feesthuis

Zittend in de schaduw van de bomen vraagt een Amerikaanse sportfan zich af of het zijn 30 euro waard is om naar het TeamNL Huis te gaan. De man zit voor de toegangshekken van het oranje huis, maar twijfelt hardop. "Is het TeamNL Huis ook leuk voor niet-Nederlanders?"

Het eerlijke antwoord is waarschijnlijk nee. Zeker niet overdag als er vanuit strandstoelen en op een dakterras voornamelijk naar een groot scherm wordt gekeken waar de Olympische Spelen aan staan, met het Nederlandse commentaar.

In de avond is het voor mensen die zin hebben in een feestje interessanter. Als er geen sporters worden gehuldigd, vermaken Nederlandse artiesten en dj's het publiek. Dat die formule goed werkt is te merken aan de drukte. 's Avonds staat Zenith, de concertzaal waar het TeamNL Huis gebruik van maakt, meestal vol met Nederlanders. De spaarzame internationale gasten, vaak zonder oranje kleding, zijn op één hand te tellen.

De Amerikaanse sportfan vertelt dat hij het liefst naar Club France was gegaan. Het Franse fanhuis is zo populair dat er dagelijks 200 tot 300 meter lange rijen voor de poorten staan. Een gratis online kaartje is niet meer te boeken.

Bij de Fransen is een groot deel van het terrein ingericht om zelf te sporten. Soms omdat het gewoon leuk is, zoals bij de klimmuur waar voornamelijk kinderen een weg omhoog zoeken. Soms om je te kunnen verplaatsen in iemand anders, zoals bij het echt niet zo makkelijke rolstoelbasketbal: "C'est dur!" En soms om iets aan de orde te stellen, zoals bij het gewichtheffen. Daar wordt aandacht gevraagd voor de zware boekentassen die kinderen op school bij zich dragen.

Festival

Toch komen de meeste Franse bezoekers (dagelijks bijna 40.000) naar hun fanhuis om samen hun sporters aan te moedigen. Op een door de zon vergeeld grasveld moedigen ze luidkeels hun helden aan naar weer een olympische medaille. Regelmatig overstemt het allez les bleus het commentaar dat uit de speakers bij het megascherm komt.

"Ik ben de tel kwijt hoeveel medailles Frankrijk heeft gehaald, maar het zijn er echt heel veel", zegt een vrouw die samen met vrienden naar het fanhuis is gekomen. Ze neemt een slok uit haar plastic recyclebare beker. "Het lijkt wel een festival hier in de zon!"

Het contrast kan bijna niet groter zijn als je via de achteruitgang bij het Oekraïne-huis komt. Een kapotgeschoten tribune uit Charkiv toont het verhaal dat het land in oorlog wil vertellen. Op de muur staat in het Oekraïens Volia. Serhii leidt bezoekers aan het huis rond. "Volia kun je vertalen als vrijheid, maar ook als de wil om te winnen. We willen hier laten zien wat de oorlog met ons land doet en dat we strijdbaar zijn."

Met al meer dan tien medailles doet Oekraïne het best goed. "Maar", zegt Serhii, "tijdens de oorlog zijn al bijna vijfhonderd professionele sporters om het leven gekomen. Met elke medaille die we pakken, komen er tegelijkertijd mensen om het leven. Dat moet de wereld ook zien."

Toerisme

Misschien wel het meest toegankelijke huis op het park is dat van Mongolië. Reserveren is er niet nodig en wachten in de rij hoef je er ook niet. Toch is het best druk in het kleinste fanhuis van deze Spelen. "We hebben al één zilveren medaille judo", vertelt Khuslen trots. De nadruk in het huis ligt dan ook niet bij het huldigen van de sporters.

In een yurt, een traditionele Mongoolse nomadetent, legt Khuslen uit dat het hier vooral draait om het toerisme. "We willen iedereen laten zien hoe mooi Mongolië is, ze een kijkje geven in onze cultuur en ze ook bekend maken met onze sporters."

Terwijl een Chinese bezoeker laat zien dat hij de Mongoolse handboog echt wel op spanning kan brengen, kijkt Khuslen druk om zich heen wie ze kan aanspreken. "Een medaille is leuk, maar meer toeristen naar Mongolie is nog leuker."

Dan loopt ze plotseling weg en roept nog dat de worstelvoorstelling begint. Mongoolse cultuur en daar draait het hier om.

De afgelopen weken viel het YouTube-gebruikers in Rusland al op: het platform begon te haperen en werd steeds trager. Gisteren meldden tienduizenden op storingswebsite Sboy dat ze het Amerikaanse videoplatform niet of nauwelijks meer konden gebruiken.

Op de website uitten mensen hun frustratie. "Binnenkort is het net als in Noord-Korea," schreef "Ljoedmila". "Wat moet je doen als je YouTube nodig hebt voor je werk?", vroeg een ander. "Wie haalt het in zijn hoofd om YouTube te blokkeren?", vroeg "Oleg". "Mijn hele familie kijkt ernaar. Mijn oma luistert naar priesters, mijn kind kijkt naar tekenfilms." Sinds vanochtend lijkt ook de storingswebsite niet langer bereikbaar te zijn.

Kort na de Russische invasie in Oekraïne werden Instagram en Facebook geblokkeerd door Rusland. "Sindsdien was het de vraag wanneer YouTube aan de beurt was", zegt universitair docent Mariëlle Wijermars. Wijermars is gespecialiseerd in het Russische internetbeleid.

Tweeënhalf jaar later lijkt het zover, al gaat het nog niet om een blokkade, maar om flinke beperkingen. Dat heeft waarschijnlijk ook te maken met eerdere pogingen tot het censureren van Telegram in 2018, zegt Wijermars.

Internet volledig plat

"Bij Telegram is het zo misgegaan dat bijna het hele internet plat kwam te liggen", zegt Wijermars. Telegram stapte continu over van server, terwijl de Russische mediawaakhond Roskomnadzor alle IP-adressen van die servers probeerde uit te schakelen. Het resulteerde in miljoenen geblokkeerde IP-adressen waardoor veel Russische websites onbereikbaar waren, terwijl Telegram zelf in de lucht bleef.

Sindsdien hebben de Russische autoriteiten nieuwe manieren ontwikkeld om internetdiensten en VPN-diensten te blokkeren of vertragen, zegt Wijermars. In aanloop naar de verkiezingen in 2021 beperkte Rusland de bandbreedte voor Twitter toen het platform weigerde protest-gerelateerde content te verwijderen. "Daarmee kon Rusland testen of de nieuwe apparatuur werkte", zegt Wijermars.

Dat het 2,5 jaar duurde voordat Rusland YouTube aanpakt, heeft ook te maken met de ontwrichtende gevolgen die dat kan hebben, denkt Wijermars. "YouTubegebruik beslaat een aanzienlijk groot deel van al het internetverkeer in Rusland en blokkeren brengt daarnaast een risico met zich mee voor andere Google-diensten."

Het is de vraag in hoeverre Rusland dit risico wil nemen "En willen ze alle Google-diensten, zoals zoekmachines en e-mail gaan blokkeren? Dat heeft niet alleen politieke, maar ook economische gevolgen."

Drukmiddel

Het Russische parlementslid Alexander Chinsjtejn, hoofd van de parlementaire commissie informatiebeleid, zei eind juli dat YouTube ernstig vertraagd ging worden. Volgens Chinsjtejn was dit niet per se gericht op Russische gebruikers, maar een drukmiddel om door YouTube geblokkeerde kanalen en video's terug online te krijgen.

In 2022 blokkeerde YouTube wereldwijd de Russische staatsmedia RT en Sputnik, in navolging van de EU-blokkade van Russische staatsmedia. YouTube verwijderde sindsdien duizenden pro-Russische YouTube-kanalen en video's vanwege het schenden van de YouTube-richtlijnen.

"Deze conflicten gaan al jaren terug", zegt Wijermars. Ze denkt niet dat dit nu de belangrijkste reden is. "Het is ook opvallend dat de Russische instanties die deze beperkingen daadwerkelijk uitvoeren vooralsnog ontkennen dat zij hier een hand in hebben."

De telecomservices wijzen namelijk Alphabet (het moederbedrijf van YouTube en Google) aan als schuldige. De problemen zouden zijn ontstaan omdat het bedrijf sinds februari 2022 de servers in Rusland niet meer updatet.

Kanalen onafhankelijke media

YouTube was een van de laatste manieren waarop Russen eenvoudig toegang hadden tot niet-gecensureerde informatie. Websites en tv-zenders waren geblokkeerd, maar onafhankelijke media konden de Russische bevolking ongehinderd bereiken via YouTube.

Prominente oppositiefiguren, waaronder de vorige week vrijgelaten Ilja Jasjin, maakten hier ook volop gebruik van. De inmiddels overleden oppositieleider Navalny publiceerde er bijvoorbeeld vanuit zijn gevangenschap een documentaire waarin hij de Russische president Poetin ervan beschuldigde een miljardenpaleis te hebben gebouwd met verduisterd geld. De beelden gingen de wereld over, maar werden ook in Rusland veel bekeken.

Onderwijs en entertainment

"Tot nu toe is de blokkade niet officieel bevestigd, misschien ook om een afgang te voorkomen", zegt Wijermars. Ook zonder een volledige blokkade kan Rusland het gewenste effect bereiken. Door de beperkingen op de bandbreedte kunnen de video's zo vertragen dat gebruikers opgeven. "Zo stimuleer je gebruikers op Russische platforms over te stappen en is het doel al bereikt."

Rutube is een van de Russische varianten op YouTube, zoals VKontakte de Russische versie van Facebook. VKontakte wordt veel gebruikt, wat niet geldt voor Rutube.

"Je hebt geen toegang meer tot wereldwijde content en er is sprake van censuur. Het is een hele andere informatieomgeving, waar Russische gebruikers niet zomaar alles kunnen uploaden", zegt Wijermars. "Dat heeft niet alleen gevolgen voor nieuwsvoorziening, maar ook voor bijvoorbeeld onderwijs."

Het Centraal Justitieel Incassobureau (CJIB) wil meer ruimte om te kunnen stoppen met verhogen van verkeersboetes als die niet op tijd betaald worden. Volgens de uitvoeringsorganisatie kunnen die verhogingen soms onredelijke gevolgen hebben, is te lezen in de Stand van de Uitvoering 2023 van de instantie.

Als iemand een boete niet op tijd betaalt, komt daar een boetebedrag van 50 procent bovenop. Bij een tweede aanmaning is dat 100 procent. Commerciële incassobureaus mogen volgens de wet maximaal 15 procent aan incassokosten in rekening brengen.

Bij iemand die de eerste boete niet kan betalen wegens geldgebrek, komen die extra kosten ook weer harder aan. En dus stelt het CJIB dat er in sommige gevallen sprake is van overmacht en een verhoging niet altijd op zijn plaats is.

Het incassobureau kan daar momenteel echter niets aan veranderen. "Het CJIB heeft op dit moment onvoldoende ruimte om bijzonder maatwerk toe te passen", schrijft de uitvoeringsorganisatie. Een grondslag in de wet moet de organisatie de bevoegdheid geven om de verhoging van boetes te beëindigen.

'Boete op armoede'

Branchevereniging voor schuldhulpverlening NVVK is blij met het standpunt van het CJIB. "Als mensen een boete nu niet kunnen betalen, is zo'n verhoging in principe een boete op arm zijn", vindt Linda van Vliet van de NVVK. "Dan is het fijn als het CJIB coulant is."

De NVVK vraagt elk jaar aan zijn leden welke schuldeisers zij het vaakst tegenkomen. Volgens van Vliet wordt het CJIB onevenredig vaak genoemd. Dat heeft onder andere te maken met de hoge incassokosten die de uitvoeringsorganisatie in rekening brengt, denkt ze.

De hoogte van die verhogingen is dus opgenomen in de wet. "Daar kan het CJIB weinig aan doen", aldus Van Vliet. "Het beleid zal dus moeten worden aangepast. Ik heb goede hoop dat er snel een beleidswijziging komt waarmee een einde wordt gemaakt aan het stapelen van boetes."

Prinses Alexia gaat studeren aan University College London (UCL). Ze begint daar in september met een bachelor Science & Engineering for Social Change. Dat heeft de Rijksvoorlichtingsdienst bekendgemaakt.

De prinses had zich op meerdere plekken ingeschreven, waaronder ook de Rijksuniversiteit Groningen. Vorige maand zei ze nog last te hebben van keuzestress.

De studie die Alexia heeft gekozen, gaat volgens website van UCL over het "oplossen van grote maatschappelijke uitdagingen". Studenten bestuderen uiteenlopende onderwerpen vanuit technisch, sociaal en politiek perspectief. De multidisciplinaire kennis die ze hierbij opdoen is volgens de universiteit "gewild bij het bedrijfsleven, goede doelen, de overheid en beleidsfuncties".

Alexia behaalde vorig jaar in Wales haar internationale vwo-diploma, het Internationaal Baccalaureaat. De nu 19-jarige prinses zat op het United World College of the Atlantic, waar ook haar vader koning Willem-Alexander vroeger naartoe ging.

Afgelopen jaar nam de prinses een tussenjaar. Tijdens Koningsdag in Emmen liet ze voor het eerst een klein beetje los over de invulling. Ze vertelde dat ze heeft kunnen reizen en zo "veel verschillende culturen heeft leren kennen". Ook zei ze "een beetje gewerkt" te hebben.

Italië en Spanje

Alexia is niet de enige van de drie prinsessen die ervoor kiest om een tijd in het buitenland door te brengen. Prinses Ariane besloot vorig jaar om haar middelbare schooltijd te vervolgen in Italië. Ze zit daar op het United World College (UWC) Adriatic, in de buurt van Triëst.

Prinses Amalia studeerde vorig jaar in Spanje vanwege bedreigingen. Ze had daar meer bewegingsvrijheid. Inmiddels is ze weer terug in Amsterdam, waar ze aan de UvA Politics, Psychology, Law and Economics studeert.

Beperkt door camera's

Amalia en Alexia zeiden bij een fotosessie in juni dat ze minder vrijheid ervaren dan leeftijdsgenoten omdat ze overal waar ze komen gefotografeerd of gefilmd kunnen worden. Volgens Alexia is het "van deze tijd dat iedereen een camera bij zich heeft" en dat filmpjes en foto's gemakkelijk online worden gezet.

Ze snapt dat mensen haar herkennen en dat dat "interessant is" voor hen. "Maar ik voel mij er wel beperkt door." Alexia zegt het gevoel te hebben niet te kunnen doen wat haar leeftijdsgenoten doen, omdat ze bang is "dat het de dag daarna allemaal op sociale media staat".

Die angst is niet ongegrond: in 2022 werden privévideo's van de prinses gelekt via TikTok, en een jaar eerder lekte er een foto uit van de prinses die aan het feesten is. De Rijksvoorlichtingsdienst benadrukt dat "de studietijd van de prinses wordt beschouwd als privé".

Oekraïne heeft ten noordoosten van de Koersk-regio een militair vliegveld aangevallen met drones. Het Oekraïense leger claimt in Lipetsk een voorraad van 700 geleide raketten te hebben vernietigd.

Op Telegram zegt het leger dat het "een grote brand" heeft veroorzaakt en dat er "meerdere ontploffingen zijn waargenomen". Bij het vliegveld waren volgens Oekraïne drie oorlogsvliegtuigen gestationeerd.

De Russische gouverneur van de Lipetsk-regio noemt het een "gigantische aanval", waarbij negen mensen gewond zijn geraakt. Oekraïne valt Russische luchtmachtbases aan om de Russen minder capabel te maken voor het uitvoeren van luchtaanvallen op Oekraïne.

Russische reactie

Ondertussen voert Rusland ook nog steeds aanvallen uit op Oekraïne. In Kostjantynivka zijn bij een beschieting van een winkelcentrum negen mensen om het leven gekomen en 24 gewonden gevallen.

Rusland heeft reservisten opgeroepen om in de Koersk-regio weerstand te kunnen bieden tegen de aanvallen die daar worden uitgevoerd. Ook worden er raket-lanceringssystemen naartoe gestuurd.

Dinsdag viel Oekraïne voor het eerst Russische doelen aan. De gouverneur van de Russische regio Koersk heeft woensdagavond de noodtoestand uitgeroepen. Sindsdien zijn duizenden burgers op de vlucht.

Zo gaat het er momenteel aan toe in Koersk:

In Koersk liggen onder meer enkele luchtmachtbases en op ongeveer honderd kilometer van de grens staat een energiecentrale die cruciaal is voor de energievoorziening in de regio.

Een woordvoerder van het Witte Huis zei eerder al dat de Amerikaanse regering opheldering wil van het Oekraïense leger over de inval in Koersk.

Er wordt volop gespeculeerd over de bedoelingen van de Oekraïnse legerleiding. Voormalig commandant der landstrijdkrachten Mart de Kruif noemde het eerder bij de NOS vooral een morale booster. "Alleen maar terrein prijsgeven is killing. Ze moesten wat offensiefs gaan doen. Het mentale effect hiervan is heel belangrijk."

Onderzoekers van de universiteit van Oxford hebben een ultradunne zonnecel ontwikkeld in de vorm van een soort coating. Dit materiaal wekt net zo veel stroom op als de huidige zonnecellen, maar het materiaal is flexibeler. Daardoor kan het in de toekomst mogelijk worden gebruikt op bijvoorbeeld gevels van gebouwen en autodaken.

De nieuwe zonnecel is gemaakt van perovskiet - materiaal dunner dan haar - en bestaat uit drie lagen. Perovskiet wordt al langer gebruikt in zonnepanelen, maar met de nieuwe uitvinding kan veel meer energie worden opgewekt dan eerder lukte. "Voor het eerst is het gelukt om drie lagen perovskiet op elkaar te leggen en 27 procent energie-efficiëntie te bereiken", zegt onderzoeker Henry Snaith in Het Financieele Dagblad, dat over de uitvinding schrijft.

De huidige zonnecellen scoren ook zo'n 27 procent; ze zetten dat percentage van het zonlicht om in energie. Deze zonnecellen zijn gemaakt van silicium, bestaan uit één laag en zijn zo'n 100 tot 150 keer dikker. Het opwekkingspercentage hiervan wordt niet veel hoger meer, verwacht Sjoerd Veenstra, onderzoeker van TNO, in het FD.

De uitvinding van Oxford is volgens hem "een veelbelovende ontwikkeling die de efficiëntie van zonnecellen aanzienlijk kan verhogen".

Minder materiaal, meer energie

Met meerdere lagen op elkaar kun je meer energie opwekken dan met één laag, legt Arthur Weeber van de TU Delft uit in het NOS Radio 1 Journaal. Daardoor zou er in de toekomst minder ruimte nodig zijn voor bijvoorbeeld zonneparken.

Daarnaast is de nieuwe zonnecel dus heel dun, ondanks de verschillende lagen. Dat biedt voordelen, zegt Weeber. Zo is er volgens hem minder materiaal nodig, waardoor de kosten lager zijn.

En het materiaal van de nieuwe zonnecel is dus flexibeler dan dat van de huidige zonnepanelen. "Als je siliciumzonnecellen dubbelvouwt, met de huidige dikte, dan breken ze." Perovskiet werkt volgens Weeber hetzelfde als plasticfolie. "Ook dat kun je alle kanten op buigen."

Met de nieuwe zonnecel zou ook een wens van de Europese Unie in vervulling gaan: minder afhankelijkheid van China. Hier wordt het huidige materiaal silicium namelijk grotendeels geproduceerd.

Verschillende uitdagingen

Het kan echter volgens Weeber nog tientallen jaren duren voordat het nieuwe type zonnecel gebruikt wordt. Er zijn nog verschillende hobbels die genomen moeten worden, legt hij uit.

"Dit is misschien net een vierkante centimeter. Er moet een proces ontwikkeld worden om dit op vierkante meters te produceren, en dan moet je de stap maken naar vierkante kilometers."

Ondertussen moet het rendement op die grotere oppervlakten hoog blijven. "En stabiel voor 25 jaar", zegt Weeber. Die periode is nodig voor bedrijven en consumenten om hun investering terug te verdienen.

Winkelketen Zeeman roept klanten op om een babyslaapzakje niet meer te gebruiken. De keten zegt dat de slaapzak tot verstikking kan leiden bij kinderen. "Stop onmiddellijk met het gebruik van deze slaapzakken", is te lezen op de website.

"Uit onderzoek is gebleken dat de rits niet sterk genoeg is", vervolgt het bericht. "De baby kan daardoor verstrikt raken in de opening en dat kan verstikkingsgevaar opleveren."

Het gaat om een slaapzak die recent bij de vestigingen te koop was, tussen 24 mei en 7 juli met artikelnummer 62781. Dit nummer is te vinden op het etiket en op de kassabon. Wie het aankoopbedrag terug wil hebben, wordt geadviseerd om de slaapzak bij de winkel in te leveren.

Een vliegtuig onderweg naar Marrakesh is gisteren teruggekeerd naar Schiphol. Volgens luchtvaartmaatschappij Transavia was er een agressief duo aan boord. Een van de twee mannen ontkent tegenover de NOS dat er sprake was van agressie.

De 31-jarige mannen uit Utrecht en Amsterdam zouden aanwijzingen van de gezagvoerder hebben genegeerd. Ook waren ze verbaal agressief, zegt de woordvoerder van de Koninklijke Marechaussee tegen regionale omroep NH. De orde en veiligheid aan boord van het vliegtuig zouden daardoor in het geding zijn gekomen. Transavia heeft aangifte gedaan.

De onenigheid ging over zitplaatsen, zegt de 31-jarige man uit Utrecht tegenover de NOS. Volgens hem was de stewardess bij het eerste contact meteen "onbegripvol en niet sociaal". "Ze had het echt op ons gemunt, ik wilde een normaal gesprek voeren."

Volgens de man kwam het ook voor de andere passagiers als een verrassing dat het vliegtuig opeens moest terugkeren. "Er was helemaal geen sprake van geweld of uitschelden." Hij zegt dat hij na het incident gisteren contact heeft gezocht met Transavia, maar vooralsnog zonder succes.

Veiligheid boven alles

Vlak voor de Belgisch-Franse grens maakte het toestel rechtsomkeert. Op Schiphol werden de twee mannen uit het toestel gezet. 2,5 uur later dan gepland vertrok het toestel opnieuw naar Marokko.

"Terugkeren, dat is nogal wat", zegt een woordvoerder van Transavia. "Maar de veiligheid van onze passagiers en crew gaat boven alles."

De Koninklijke Marechaussee doet onderzoek naar het incident en heeft getuigen gehoord. Ook de twee mannen worden nog verhoord.

Meer incidenten

Er is al jaren sprake van een stijging van het aantal incidenten in vliegtuigen, zoals agressie tegen cabinepersoneel. NH sprak afgelopen mei met Schiphol-personeel over de incidenten die zij meemaakten.

Een Israëlische militaire rechtbank heeft het voorarrest van vijf militairen verlengd die verdacht worden van het martelen en verkrachten van een Palestijnse gevangene. Ze blijven zeker tot zondag vastzitten. De militairen van de legerbasis Sde Teiman werden vorige week met vijf anderen opgepakt. Op die basis worden Palestijnen vastgehouden die in de Gazastrook gevangen zijn genomen.

Een Israëlische tv-zender zond gisteren bewakingsbeelden uit waarop de verkrachting van de man te zien zou zijn. Militairen hielden schilden omhoog om te verhullen wat er gebeurde. De Israëlische krant Haaretz schrijft op basis van een medische bron dat het slachtoffer verwondingen had die hij onmogelijk zelf kon hebben aangebracht, omdat zijn handen en voeten vastgebonden waren.

Let op, het zijn heftige beelden:

Als reactie op het nieuws van de verlenging van het voorarrest, gisteren, demonstreerden tientallen ultrarechtse Israëliërs bij het huis van de hoogste advocaat van het Israëlische leger, die de vervolging van de verdachten leidt. Zij vinden dat militairen die hun land verdedigen niet vervolgd zouden moeten worden.

Felle protesten

De arrestatie van de tien Israëlische soldaten leidde vorige week tot felle protesten van ultrarechtse Israëlische ministers en hun aanhangers. Een menigte bestormde een militaire basis om hun steun te betuigen aan arrestanten.

Bekijk hier beelden van de bestorming van de militaire basis vorige week:

Deze week beschreef de Israëlische mensenrechtenorganisatie B'Tselem het Israëlische gevangenissysteem als een "netwerk van martelkampen". In een rapport getiteld Welcome to Hell doen 55 ex-gedetineerden hun verhaal over hun tijd in de gevangenissen.

Dertig van hen zijn inwoners van de Westelijke Jordaanoever en Jeruzalem, 21 zijn inwoners van Gaza en vier zijn Israëlische burgers. B'Tselem stelt dat de meerderheid van de getuigen werd vrijgelaten zonder aanklacht.

De gevangenen krijgen te maken met fysiek geweld, seksueel misbruik, uithongering en slaapgebrek, stelt B'Tselem. De mensenrechtenorganisatie meldt ook dat er sinds 7 oktober zeker zestig Palestijnen zijn gestorven in gevangenschap.

Vastgehouden zonder proces

"Ze bonden onze handen op onze rug met kabelbinders en sleepten ons vervolgens met geweld de gang in. Ik hoorde het gehuil en geschreeuw van de gevangenen die werden geslagen", vertelt een anonieme ex-gedetineerde.

"Toen ik bij de eetzaal aankwam, zag ik de andere gevangenen uit mijn cel. Iedereen was helemaal naakt en bloedde." Hij verklaart dat de bewakers hem vervolgens uitkleedden, waarna ze hem probeerden te penetreren met een wortel.

Eerder meldden de nieuwszender CNN, hulporganisatie Save the Children en de VN al dat Palestijnse gevangenen worden mishandeld en gemarteld. Het Israëlische leger spreekt tegen dat dit stelselmatig gebeurt. Er zitten meer dan 9600 Palestijnen in Israëlische gevangenissen, van wie ongeveer de helft zonder proces wordt vastgehouden.

In Wenen is een derde verdachte aangehouden in het onderzoek naar een verijdelde aanslag op een concert van Taylor Swift. Het is een 18-jarige man uit Irak, heeft het Oostenrijkse ministerie van Binnenlandse Zaken bekendgemaakt.

De Irakees kent de 19-jarige hoofdverdachte, die woensdag al is aangehouden. De hoofdverdachte had trouw gezworen aan de terreurorganisatie Islamitische Staat en heeft bekend dat hij zich deze week wilde opblazen bij een concert van de Amerikaanse superster in Oostenrijk.

Er zit ook al een jongen van 17 vast. Hij kent de hoofdverdachte ook en was een paar dagen geleden begonnen met een baan op de locatie van het concert.

Op een persconferentie zeiden autoriteiten gisteren dat in het huis van de 19-jarige explosieven zijn gemaakt. Het plan zou zijn geweest om mensen buiten het stadion om het leven te brengen met een explosie. Ook zouden de verdachten messen hebben willen gebruiken.

Swift zou deze week drie concerten geven in Wenen, maar die zijn afgelast, tot grote teleurstelling van de Swifties, de fans van de Amerikaanse zangeres. Swift zelf heeft nog niet gereageerd.

In China zijn meerdere uitvaartondernemers aangeklaagd omdat ze decennialang lichamen zouden hebben verkocht aan twee grote medische bedrijven. In totaal gaat het om 4000 lijken.

Het complete netwerk is blootgelegd. Verschillende begrafenis- en crematieondernemingen haalden lijken op na de plechtigheden en lieten familieleden gewoon betalen voor de kosten van de uitvaart. Ook vervalsten ze de papieren, waardoor het leek dat het om lichamen van donoren ging. Vervolgens hakten ze de lijken in stukken en werden ze vervoerd naar twee bedrijven, Shanxi Biomaterials en Sichuan Hengpu Technologies.

Die bedrijven gebruikten de lichamen om bottransplantaties te doen. De verdachten zouden het tekort aan donoren hebben gebruikt om veel geld te verdienen. In totaal hebben de criminelen zo'n 53 miljoen dollar buitgemaakt.

In China is het nieuws kort te zien geweest bij staatszender CCTV, maar een paar uur later werd het bericht verwijderd. Gesprekken over het onderwerp worden ook gecensureerd op Weibo, het grootste sociale medium van China.

Dochteronderneming van staatsbedrijf

Waarschijnlijk doet het land dat omdat Shanxi Biomaterials een dochteronderneming is van staatsbedrijf China National Nuclear Corp. Mogelijk willen de autoriteiten ook voorkomen dat de volkswoede omslaat richting de staat en de instanties die toezicht houden op crematies en donortransplantaties.

Op dit moment heeft China 75 verdachten in beeld. Dat zouden er nog meer kunnen worden, aangezien het onderzoek nog in volle gang is. Ook wordt onderzocht of de organen van de lichamen ook zijn gebruikt voor orgaantransplantaties.

Een man van 35 is veroordeeld tot een werkstraf voor heling van waardevolle Pokémonkaarten. De man probeerde de twintig kaarten vorig jaar te slijten aan een winkeleigenaar in Spijkenisse. Die herkende de collectie meteen en schakelde de politie in.

"Ik had meteen een onderbuikgevoel. Zo van, dit klopt niet", zegt de eigenaar van de winkel waar onder meer games en Pokémonkaarten worden verkocht.

De man kwam in oktober vorig jaar de winkel binnen met de exclusieve Pokémonkaarten, maar bleek maar weinig kennis te hebben van wat hij bij zich had. "Ik vroeg hoe hij zelf de waarde inschatte en wat hij precies spaarde. Ik kreeg geen goed antwoord", zegt de winkeleigenaar tegen Rijnmond.

Onderschepte post

Ondertussen was een 32-jarige vrouw uit Friesland kort daarvoor haar volledige collectie Pokémonkaarten kwijtgeraakt. Ze had besloten al haar kaarten door een bedrijf te laten taxeren, registreren en verpakken en had alles op de post gedaan, maar het pakket was niet bij haar teruggekomen. De postzending was onderschept en de kaarten bleken gestolen.

Het Pokémon-verzamelaarswereldje is klein en daarom wist de winkeleigenaar aan de andere kant van het land welke kaarten er verdwenen waren toen de man in de winkel stond. "Ik zei tegen hem: 'Deze zijn gestolen.' Hij schrok, begon te stotteren en kwam niet meer uit zijn woorden."

Burgerarrest

De winkeleigenaar gaf de verkoper een ultimatum: kom terug met de rest van de collectie, anders doe ik aangifte. De volgende dag kwam de man daadwerkelijk terug en voerde de winkeleigenaar een burgerarrest uit. "Toen de agenten er waren, zei ik: 'wees lief voor hem, hij is eerlijk geweest.'"

De gestolen collectie was in totaal zo'n 4000 euro waard. De vrouw kreeg een deel van haar Pokémonkaarten terug, waaronder haar favoriet, de Feraligatr #12, een kaart die in goede staat honderden euro's kan opbrengen. "Voor mij was het een museumstuk", zegt de vrouw tegen de omroep. "Ik ben de winkelier eeuwig dankbaar."

De 35-jarige man moet 30 uur werkstraf uitvoeren. Als hij binnen twee jaar nog eens de fout in gaat, krijgt hij een hogere straf.

De ANWB Alarmcentrale heeft de afgelopen vijf weken ruim een half miljoen meldingen gekregen van Nederlanders met pech, ziekte of een ongeval. Dat zijn er zo'n 15.000 per dag. Ten opzichte van vorig jaar steeg de voertuighulpverlening in het buitenland met 5 procent.

De meeste autopechmeldingen komen van vakantiegangers uit Frankrijk. Maar ook in Duitsland en België zijn veel controlelampjes gaan branden en komen startproblemen en lekke banden voor.

Dit jaar zijn er meer meldingen van campers met problemen. Niet zo gek, want steeds meer Nederlanders kopen campers. Nederland telt sinds vorige maand een recordaantal van 620.000 caravans en campers.

Ziek op vakantie

De alarmcentrale is niet alleen bereikbaar voor autopech, maar ook in tijden van ziekte. "Bijvoorbeeld voor Nederlanders die in het buitenland in het ziekenhuis liggen, dan kijken we naar de zorgverzekering en de reisverzekering", zegt een woordvoerder van de ANWB. Ook kun je contact opnemen als je bijvoorbeeld twijfelt of je in het buitenland naar de dokter moet.

De medische hulpvragen gaan het vaakst over buikklachten, koorts en hartklachten. Deze meldingen komen het meest uit Spanje, Turkije en Frankrijk.

Buitenlandse garages dicht

De ANWB verwacht dat het deze maand nog drukker wordt, omdat augustus voor veel landen de maand is waarin de meeste mensen vakantie hebben. Dat geldt ook voor mensen die daar in garages werken. Daarom zijn daar garages vaker dicht of onderbezet en hebben Nederlanders hulp van de Wegenwacht nodig.

De bond hield al rekening met een drukke zomer en heeft daarom extra mensen ingezet. Ook worden er auto's op afstand gerepareerd. Dat houdt in dat een vakantieganger telefonisch wordt geïnstrueerd door een medewerker in Nederland om het voertuig weer aan de praat te krijgen. Volgens de ANWB zijn op die manier al 1200 mensen weer de weg op geholpen.

Er is onduidelijkheid over de verblijfplaats van de gevluchte Catalaanse separatistenleider Carles Puigdemont. Vanmorgen meldde zijn partij Junts per Catalunya dat hij terug in België zou zijn. Een Catalaanse politiechef bevestigt het nieuws niet en zegt op een persconferentie "niet uit te sluiten" dat Puigdemont nog in Barcelona is.

Puigdemont verscheen gisteren rond 09.00 uur in Barcelona, samen met Josep Rull, de voorzitter van het Catalaanse parlement. Hij was daar na zeven jaar ballingschap en hield een korte toespraak voor ongeveer 3500 aanhangers. Hij sprak over zijn wens voor een "vrij en onafhankelijk Catalonië". Daarna stapte hij in een wachtende auto en verdween hij weer.

De politie in Catalonië hield een klopjacht om hem te vinden. Honderden agenten werden ingezet en wegen werden afgesloten voor meerdere politiecontroles. Toch wist Puigdemont uit de handen van de politie te blijven. Twee agenten zijn aangehouden, zij worden verdacht hem te hebben geholpen te vluchten.

Volgens de Catalaanse politie reed achter de vluchtauto een auto met Nederlands kenteken. Dat is ook op foto's te zien. Onduidelijk is of die auto iets te maken heeft met de vlucht van Puigdemont.

Dinsdag in Barcelona

De partij van Puigdemont meldde vandaag op het Catalaanse radiostation RAC1 dat hij sinds dinsdag, twee dagen voor zijn korte toespraak, al in Barcelona was. Er werd niet bekendgemaakt waar hij precies zat. Het huis van Puigdemont ligt in het Belgische Waterloo. In tegenstelling tot zijn partij heeft hij zelf niet bekendgemaakt dat hij daar verblijft.

De Catalaanse politie meldde op de persconferentie geen informatie te hebben ontvangen dat Puigdemont ook echt in België is. "We vertrouwen niet wat politici over zijn vlucht zeggen."

De Catalaanse activist Lluís Llach meldde gisteren op sociale media, naar eigen zeggen op gezag van Puigdemont zelf, dat hij "veilig" was. Toen was nog onduidelijk of dat ook echt klopte.

Puigdemont wordt gezocht vanwege een bevel van het hooggerechtshof in Spanje, waar hij wordt verdacht van onder andere verduistering samen met andere onafhankelijkheidsleiders. Er geldt een amnestiewet in Spanje, waardoor Catalaanse separatisten die een rol speelden bij het onafhankelijkheidsreferendum in 2017 amnestie kunnen krijgen. Vanwege de beschuldigingen van verduistering geldt dit niet voor Puigdemont, die al jaren in België woont.

Puigdemont met de toespraak in Barcelona: