Aggregator

Reclamebord groter dan olympisch zwembad waait om in Mumbai: 14 doden

3 days 21 hours ago

In de Indiase stad Mumbai zijn zeker veertien mensen om het leven gekomen nadat een reclamebord naar beneden was gevallen tijdens noodweer. Zo'n 75 mensen zijn gewond naar het ziekenhuis gebracht, ongeveer 25 mensen liggen vermoedelijk nog bekneld, zeggen de lokale autoriteiten.

Reddingswerkers zijn nog volop bezig, maar dat werk wordt bemoeilijkt vanwege de gasleidingen die er liggen. Zo'n tachtig mensen zijn inmiddels onder de brokstukken vandaan gehaald, melden Indiase media. Ruim dertig gewonden zijn inmiddels uit het ziekenhuis ontslagen.

Op videobeelden die rondgaan op sociale media is te zien dat een reclamebord, groter dan een olympisch zwembad, omwaait en terechtkomt op huizen en een tankstation naast een drukke weg. Dat gebeurde in een oostelijk gelegen buitenwijk van de miljoenenstad.

Bekijk hier hoe het bord omvalt:

Op dat moment had de stad te maken met zware regenval, onweer en een zandstorm. Door het slechte weer kwam het verkeer tot stilstand en werd het vliegverkeer verstoord.

Volgens de gemeente had de eigenaar van het reclamebord geen vergunning om het op te hangen. Het bord was 1338 vierkante meter groot, zegt de gemeente. Dat is groter dan een olympisch zwembad (1250 m2) en negen keer zo groot als de toegestane afmetingen voor het ophangen.

De gemeente heeft het bedrijf opgedragen om al zijn reclameborden die een gevaar vormen in de stad weg te halen. De deelstaat Maharashtra, waar Mumbai ligt, is een onderzoek gestart naar reclameborden die mogelijk riskant zijn.

Drenthe wil woningsplitsen in provincie stimuleren met subsidie

3 days 21 hours ago

De provincie Drenthe wil het splitsen van woningen verder stimuleren en trekt daarvoor de portemonnee. Zo hoopt de provincie de woningnood tegen te gaan, blijkt onder andere uit antwoorden op vragen van de VVD-fractie in de Provinciale Staten.

De provincie schrijft dat het splitsen van woningen potentie heeft, met name bij woningen op het platteland, in de mantelzorg en bij huisvesting van jongeren. Een subsidieregeling moet daarbij helpen, denkt de provincie. Het idee is om voor woningsplitsing 5000 tot 10.000 euro per woning beschikbaar te stellen, meldt RTV Drenthe.

Naast nieuwbouw wordt het kadastraal splitsen van bestaande woningen gezien als een manier om de woningnood tegen te gaan. Steeds meer Drentse gemeenten kijken daarom naar versoepelingen in het splitsingsbeleid. Maar uit onderzoek van RTV Drenthe bleek eerder dat in de provincie sinds 2019 maar weinig gebruik is gemaakt van woningsplitsing.

Initiatiefnemers haken af vanwege hoge kosten en vele regels. Zij krijgen bijvoorbeeld te maken met verplichte onderzoeken en bijkomende kosten en zitten vast aan een minimale oppervlakte voordat een woning gesplitst mag worden.

De omroep schreef eerder ook dat het woningsplitsen in de provincie belemmerd lijkt te worden door de verschillen in beleid bij de gemeenten: terwijl de ene gemeente veel beleid en dus regels heeft voor de splitsing, heeft de ander dat juist niet.

'Gestroomlijnde aanpak'

De provincie heeft naar aanleiding van de gestelde vragen ook zelf onderzoek gedaan en bevestigt de verschillen. Toch wil het provinciebestuur de lokale overheden de ruimte geven om hun eigen beleid uit te voeren. Wel streeft de provincie ernaar de gemeenten te helpen met "een meer gestroomlijnde aanpak" door onder meer kennis uit te wisselen.

Statenlid Kees Vianen, die de vragen indiende namens de VVD-fractie, denkt dat de subsidieregeling initiatiefnemers kan helpen. Wel vraagt hij zich af of met de kennissessies het verschil tussen gemeenten kleiner wordt.

"Een kennissessie leidt nog niet tot een wijziging van het beleid. Daar hebben wij binnen de fractie wel zorgen over. Je moet wel overal dezelfde kansen creëren, anders is het moeilijk uit te leggen."

Ziggo verhoogt snelheid van twee abonnementen - update

3 days 21 hours ago
Ziggo lijkt de snelheid van minstens twee abonnementen te verhogen: het Internet Complete-abonnement en het Zakelijk Internet Complete Xtra-abonnement. Dat blijkt uit berichten die diverse Tweakers-gebruikers hebben ontvangen. Ziggo heeft de verandering nog niet bevestigd.

'Uitspraak rechter niet goed uitgevoerd door problemen overheid'

3 days 22 hours ago

Steeds vaker leiden capaciteitsproblemen bij de overheid ertoe dat uitspraken van de rechter niet goed kunnen worden uitgevoerd. Daarvoor waarschuwt de voorzitter van de Raad voor de rechtspraak, Henk Naves, in het jaarverslag van de raad.

Hij maakt zich bijvoorbeeld zorgen om het tekort aan zorginstellingen en hulpverleners voor kinderen. "Dit betekent dat de rechter wel kan beslissen dat een kind daar het beste geholpen is, maar dat in de praktijk zijn uitspraak niet goed uitgevoerd kan worden." Van onwil is geen sprake, benadrukt hij; het draait om geld en capaciteit.

Ook wijst Naves naar de capaciteitsproblemen bij Dienst Justitiële Inrichtingen, die de door de rechter opgelegde (gevangenis)straffen uitvoert. Hierdoor ontstaat het risico dat opgelegde straffen niet uitgevoerd kunnen worden. Dat druist in tegen het uitgangspunt dat alleen de rechter straf en strafmaat bepaalt, aldus de Raad voor de rechtspraak.

Knellende wet- en regelgeving

Naves signaleert dat maatschappelijke problemen decennialang niet opgelost zijn "omdat oplossingen politiek zeer moeilijk haalbaar zijn, maar ook omdat we collectief te lang voor een dubbeltje op de eerste rang wilden zitten". Hij roept het nieuwe kabinet dan ook op scherpe keuzes te maken en te investeren in de democratische rechtsstaat en publieke voorzieningen.

"We moeten ervoor waken dat praktische problemen van de overheid fundamentele uitgangspunten van de rechtsstaat niet onder druk zetten", zegt Naves. De rechtspraak waarschuwt al een paar jaar voor knellende wet- en regelgeving, "door wetgeving die in de praktijk anders uitpakt dan beoogd of omdat er onvoldoende capaciteit is om beleid uit te voeren", staat in het jaarbericht.

Naves denkt dat het niet oplossen van de problemen schadelijk kan zijn voor onze samenleving als geheel, "want de fundamentele uitgangspunten van onze rechtsstaat moeten altijd gelden. Een daarvan is dat de uitspraak van de rechter altijd wordt uitgevoerd."

Spannende weken voor scholieren: de eindexamens zijn begonnen

3 days 22 hours ago

In veel gymzalen staan de tafels en stoelen in lange rijen opgesteld. Smartphones en slimme horloges zijn daar deze dagen verboden. De eindexamens zijn begonnen en bijna 200.000 leerlingen gaan vandaag hun laatste en belangrijkste weken op de middelbare school in.

Op de eerste ochtend beginnen vmbo gl en tl met geschiedenis en staatsinrichting. Voor havo staat muziek op het programma, vwo buigt zich eerst over Griekse taal en cultuur. Iedere dag zijn er twee starttijden: de examens beginnen 's morgens om 09.00 uur of 's middags om 13.30 uur.

De laatste examens staan gepland op 29 mei. Dan komen voor havo en vwo de talen Fries, Russisch, Arabisch, Spaans en Turks aan bod. De spannendste dag voor de leerlingen is ongetwijfeld 12 juni. Dan worden de n-termen bekend. Aan de hand daarvan worden de eindcijfers bepaald en weten leerlingen of ze de vlag uit kunnen hangen.

In Heemskerk op het Dali College werd afgetrapt met geschiedenis:

Voor vmbo bb en vmbo kb zijn de eindexamens maandag al begonnen. Die stonden gepland vanaf 1 april, maar scholen mogen zelf bepalen wanneer de examens worden afgenomen. De periode waarin dit mag, loopt tot 19 juli.

Geen maatregelen

Een jaar geleden waren er veel zorgen rond de eindexamens. Voor het eerst sinds het uitbreken van de coronapandemie werden geen extra maatregelen getroffen in verband met leerachterstanden.

Ouders en leerlingen vonden die wel nodig, omdat er volgens hen nog veel achterstanden waren als gevolg van de coronapandemie. Het slagingspercentage lag uiteindelijk een stuk lager dan in de jaren voor de pandemie. Ook dit jaar zijn er geen maatregelen.

In de coronajaren werd rekening gehouden met de vele thuislessen die leerlingen hadden gekregen. Daardoor waren er extra herkansingen, mocht een vak worden weggestreept en waren er meerdere momenten om examen te doen voor leerlingen die in quarantaine moesten.

Fortnite-maker krijgt boete van 1,1 miljoen euro wegens misleiding

3 days 23 hours ago

Gameontwikkelaar Epic Games, maker van het spel Fortnite, heeft van de Autoriteit Consument & Markt (ACM) boetes gekregen van in totaal ruim 1,1 miljoen euro. De boetes zijn opgelegd voor misleidende reclames.

Fortnite heeft wereldwijd honderden miljoenen spelers en levert jaarlijks miljarden dollars op voor Epic Games. De game bestaat uit meerdere onderdelen, waarvan Battle Royale de bekendste is. Daarin vechten maximaal 100 spelers met elkaar om als laatste over te blijven.

De game is gratis te downloaden, maar spelers kunnen extra's kopen, zoals outfits voor hun personage. Die werden aangeprezen met teksten als 'Get it now' of 'Buy now'. Fortnite richt zich op kinderen en daarom zijn dit soort reclames verboden, zegt de ACM. Het valt onder 'agressieve handelspraktijken'. Hiervoor legde de toezichthouder een boete op van 560.000 euro.

Daarnaast krijgt Epic Games nog een boete (ook 560.000 euro) voor misleidende timers. In Fortnite werd afgeteld naar hoelang producten nog beschikbaar waren. "Hiermee werd ingespeeld op de angst van kinderen om iets mis te lopen", schrijft de ACM.

Deel verdween, deel ook niet

Volgens de ACM is het voor spelers ook niet duidelijk of na afloop van zo'n timer de items nog steeds te koop zijn. Uit onderzoek van de waakhond blijkt dat een deel van de producten verdween, maar een deel ook niet.

Het aanbod in de online winkel in Fortnite noemt de ACM "complex". Daardoor is het voor kopers "onmogelijk" om tijdens een aflopende timer van 24 uur een weloverwogen keuze te maken, vindt de ACM.

De spelontwikkelaar heeft aan de waakhond laten weten een aantal maatregelen te nemen. Zo zijn de aflopende timers weggehaald. Verder wordt voortaan de lokale tijd getoond in de online winkel en wordt de datum zichtbaar wanneer het product verdwijnt uit de winkel. Ook krijgen Nederlandse minderjarigen geen aanbod meer te zien dat bijna verloopt.

De ACM controleert na 10 juni of de veranderingen voldoende zijn.

De maker zegt maatregelen te treffen, maar maakt wel bezwaar tegen het besluit. Volgens Epic Games worden jongeren onder de 16, als ze eerlijk zeggen hoe oud ze zijn, beter beschermd. Ze kunnen volgens Epic pas aankopen doen als ouders toestemming geven.

Nederlander Hermen Hulst nieuwe topman van PlayStation

3 days 23 hours ago

De Nederlander Hermen Hulst wordt de nieuwe topman van Sony Interactive Entertainment, het onderdeel van het Japanse techbedrijf dat onder meer de PlayStation uitbrengt. Hij zal vanaf 1 juni die functie delen met de Japanner Hideaki Nishino. Ze zijn beiden aangesteld nu de vorige topman, de Amerikaan Jim Ryan, met pensioen is. Hij werkte zo'n dertig jaar voor het bedrijf.

Hulst gaat zich bezighouden met de nieuw te vormen Studio Business Group. Daaronder vallen alle gamestudio's van PlayStation, maar ook de tak die PlayStation-spellen moet vertalen naar andere media, zoals films en tv-series.

Voorbereiden op toekomst

"Ik vind het geweldig om leiding te geven aan de Studio Business Group en verder te bouwen aan het succes van de PlayStation 5, terwijl we ons voorbereiden op de toekomst", laat Hulst in een verklaring weten. "De gamesindustrie is een van de grootste entertainmentindustrieën ter wereld. Ik kijk ernaar uit om de grenzen van gamen en entertainment te blijven verleggen."

Met die laatste opmerking verwijst Hulst naar de recente trend om van populaire games tv-series en films te maken. Zo was de serie van PlayStation-game The Last of Us vorig jaar een hit bij streamingdienst HBO Max: die trok miljoenen kijkers en won acht Emmy Awards.

Actiegame Uncharted en racespel Gran Turismo werden verfilmd en boekten wereldwijd winst in de bioscoop. In de pijplijn zitten nog tv-series van de actiegames God of War en Horizon.

Hulst was voor deze promotie al de baas van de gamestudio's van PlayStation. Die functie bekleedde hij sinds 2019. Daarvoor was hij de oprichter van de Amsterdamse studio Guerrilla Games, die vroeger vooral bekend was van het schietspel Killzone en tegenwoordig de games uit de Horizon-reeks produceert. Dat zijn de grootste games ooit gemaakt in Nederland.

Triodos Bank naar de beurs met geplaagde certificaten

3 days 23 hours ago

Beleggers kunnen binnenkort op de beurs in Amsterdam handelen in de certificaten van Triodos Bank. Daarmee hoopt de bank een einde te maken aan de slepende onmin tussen certificaathouders en de bank zelf.

Triodos verkocht de afgelopen 40 jaar zogenoemde certificaten van aandelen, met name aan klanten van de bank. Die certificaten helpen de bank met het eigen vermogen, de buffer. Certificaathouders kregen in ruil hiervoor recht op een deel van de winst, net als bij een gewoon aandeel.

Maar anders dan bij een aandeel zijn de Triodos-certificaten niet vrij verhandelbaar. De eigenaren van de waardepapieren konden ze alleen terugverkopen aan de bank zelf. Dat leidde in 2020 tijdens de coronacrisis tot een probleem. En dus werd de handel bevroren, tot groot ongenoegen van de certificaathouders.

Prijs stort in

Pas vorig jaar ging de handel weer open, op een nieuw handelsplatform. Op de eerste handelsdag daalde de prijs van een certificaat meteen fors. Voor de sluiting was één exemplaar nog 84 euro waard, na de heropening bleef die steken op 50 euro.

Inmiddels is de koers nog verder weggezakt. Een belegger kan nu al een Triodos-certificaat aanschaffen voor 27 euro.

Naar de beurs

In december besloot de bank kritisch naar de heropening en het nieuwe platform te kijken. "Het heeft nog geen adequaat functionerende handelsoplossing gebracht", zegt topman Jeroen Rijpkema op basis van de evaluatie. "We hebben geconcludeerd dat een notering aan de Amsterdamse beurs de toegankelijkheid zal verbeteren en daardoor beter zal passen bij nieuwe en huidige investeerders."

Op de beurs hoeven de eigenaren de certificaten niet meer terug te verkopen aan Triodos zelf, ze kunnen de waardepapieren dan ook rechtstreeks verkopen aan andere beleggers. Rabobank nam eerder dezelfde stap met de populaire Rabobank Certificaten.

De huidige certificaathouders van Triodos moeten nog wel toestemming geven voor de beursgang, daarna kan de bank de stap naar de beurs pas echt zetten. Tot die tijd gaat de handel door op de oude manier.

'Prijs zal weer stijgen'

"Veel beleggers willen niet op het huidige platform handelen. Daar moet je eerst aanmelden enzovoorts. Maar 40 procent van de certificaathouders neemt die moeite", zegt Joost Schmets van de Vereniging van Effectenbezitters (VEB).

"Het lijkt me dus logisch en noodzakelijk dat de bank deze stap neemt. Maar het is ook wel een teken van moed dat ze het huidige platform - dat pas een jaar gebruikt wordt - nu alweer achter zich laten."

Schmets vermoedt dat de prijs op de beurs na verloop van tijd weer zal stijgen. "De koers ligt veel lager dan bij andere banken. Maar eerst moeten de beleggers die nog willen verkopen van hun certificaten af."

Lange onderhandeldag formatie te gaan, woensdag is de deadline

3 days 23 hours ago

"Het is een spannende dag, we zitten heel dicht tegen de deadline", zei NSC-leider Pieter Omtzigt voor aanvang van de formatiebesprekingen vanmorgen. Op de vraag of het gaat lukken zei hij: "We maken vorderingen. Er is genoeg kans om eruit te komen."

De informateurs en de onderhandelaars van PVV, VVD, NSC en BBB wacht opnieuw een lange dag van onderhandelen. Het is de laatste dag voor de deadline op woensdagavond. De informateurs Van Zwol en Dijkgraaf moeten dan hun eindverslag aan de Tweede Kamer overhandigen, of er nu een akkoord is of niet. Dit zeiden de partijleiders voor aanvang de gesprekken:

"Ik hoop dat ik vandaag op tijd thuis ben met een akkoord op zak", zei Caroline van der Plas bij het binnenlopen. VVD-leider Yesilgöz: "Het is heel ingewikkeld, maar we zijn ervoor om met elkaar als politiek verantwoordelijkheid te nemen." PVV-leider Wilders liep daarvoor als eerste naar binnen, zonder iets te zeggen.

De gesprekken van vandaag worden de laatste loodjes genoemd, want het zware vraagstuk van de financiële randvoorwaarden voor het nieuwe kabinet ligt op tafel. Dat kabinet moet een duidelijke opdracht meekrijgen hoeveel er bezuinigd moet worden en welke lastenverlichtingen er voor burgers en bedrijfsleven overblijven.

Nieuwe premier

Vijf en halve maand na de verkiezingen kan het nog steeds alle kanten op. Wilders (PVV), Yesilgöz (VVD), Omtzigt (NSC) en Van der Plas (BBB) werken aan een regeerakkoord dat zo'n 36 pagina's zal tellen. Maar het is pas een akkoord als er vier handtekeningen onder staan. Ook de vraag wie de nieuwe premier moet worden hangt nog boven de markt. Dat leidt tot speculaties in de pers en op sociale media.

Een twitteraar die zich voordeed als persvoorlichter van de PVV meldde gisteren dat PVV-leider Wilders oud-informateur Plasterk benaderd heeft als kandidaat-premier. Kamerlid Agema retweette aanvankelijk het bericht van het account, maar verwijderde dat later weer. Het is nog gissen wat dat betekent. "Ik heb geen enkele naam gehoord", zei Van der Plas vanmorgen. De anderen wilden er ook niets over kwijt.

Tot nu toe lekte er sowieso weinig uit over de onderhandelingen. Een foto van een conceptversie van het akkoord liet zien dat het in ieder geval gaat over streng asielbeleid, bestaanszekerheid en koopkracht, wonen en volkshuisvesting, infrastructuur en openbaar vervoer en een goede toekomst voor landbouw en visserij. In totaal zou het om twaalf thema's gaan.

Tweede Kamerfracties

De informateurs willen idealiter dat het regeerakkoord, als dat wordt bereikt, morgenochtend aan de Tweede Kamerfracties van de vier partijen wordt voorgelegd zodat alle betrokken Kamerleden weten waar hun partij voor tekent.

"Het is heel belangrijk dat het vandaag gaat lukken, maar anders hebben we morgen nog", zegt Van der Plas. De onderhandelingen zijn om 08.45 uur begonnen en hebben nog geen eindtijd.

UvA gaat niet meer in gesprek met actievoerders: 'Alleen met onze eigen mensen'

4 days ago

De Universiteit van Amsterdam (UvA) gaat niet meer met actievoerders in gesprek na nieuwe ongeregeldheden bij de universiteit gisteren, waarbij het gebouw van de UvA niet gespaard werd. Dat zegt Geert ten Dam, voorzitter van het college van bestuur van de UvA, in het NOS Radio 1 Journaal.

"Wij gaan de gesprekken wel vervolgen, maar dat doen we met onze eigen mensen en binnen onze normale, gewone overlegstructuur", legt Ten Dam uit. "Wij gaan niet meer praten met actievoerders en wij gaan ook niet meer om tafel zitten met mensen die gezichtsbedekkende kleding dragen. Dat hebben wij vorige week alleen gedaan in een uiterste poging om te de-escaleren."

'Walk-out'

Rond 11.00 uur was er gisteren een vreedzame werkonderbreking in het gebouw van de UvA op het Roeterseiland, uit protest tegen de oorlog in Gaza en het opbreken van studentenprotesten vorige week.

Toen deze zogenoemde "walk-out" was afgelopen bleef een deel van de betogers achter. Volgens de universiteit voegden zich nieuwe mensen bij de groep, onder wie in het zwart geklede en gemaskerde personen. Die groep drong het gebouw binnen en richtte flinke vernielingen aan, waarna er aangifte werd gedaan. De ME greep uiteindelijk in.

"Dit is ongehoord, schokkend en volstrekt onacceptabel", reageert Ten Dam nog vol ongeloof. "Het ergste vond ik, naast alle vernielingen, dat medewerkers halsoverkop gevlucht zijn. Dat is vreselijk." Ze omschrijft hoe medewerkers in paniek zijn weggerend.

'Op ons gericht'

De gemaskerde personen die het gebouw binnendrongen, kwamen tot de zesde verdieping, de plek waar het bestuur van de UvA huist. "Wij kunnen ons dan ook niet aan de indruk onttrekken dat het op ons gericht was", erkent Ten Dam. Ze verklaart dat het bestuur niet aanwezig was, "maar anders waren wij ook gevlucht."

Naar aanleiding van de ongeregeldheden van maandag heeft de UvA besloten om dinsdag en woensdag vrijwel alle gebouwen dicht te houden. Ten Dam overlegt vandaag over de vraag hoe het verder moet. "Op dit moment kunnen wij niet de veiligheid van onze studenten en medewerkers garanderen. Dat is altijd prioriteit nummer één voor ons."

Studenten voelen zich onveilig

Over de schade kan de bestuursvoorzitter nog niks zeggen. Wel krijgt ze steeds meer signalen dat studenten zich niet meer veilig voelen op de universiteit door alle protesten. "Dat is heel verdrietig. Ik hoor geluiden als: 'is dit nog wel mijn universiteit?' Daar proberen wij zo goed mogelijk op de reageren."

Ze verzekert dat ondanks alle ongeregeldheden en het sluiten van de deuren de studie voor niemand in gevaar komt. De universiteit staat klaar om studenten bij te staan, benadrukt Ten Dam.

Overnachtingen in andere steden

In Nijmegen, Groningen, Eindhoven en Maastricht hebben pro-Palestijnse demonstranten de nacht doorgebracht in tenten die ze hadden opgezet bij universiteiten. Voor zover bekend verlopen die acties vreedzaam.

In alle steden is de nacht rustig verlopen en sliepen er enkele tientallen betogers buiten. Hoe lang de demonstranten mogen blijven is nog niet bekend.

In Groningen liet de driehoek (gemeente, politie en Openbaar Ministerie) gisteren weten dat de betogers voorlopig mogen blijven, zolang de bereikbaarheid van de universiteit niet in het geding is.

GitHub Hosts Ham Radio

4 days 1 hour ago
[Alex R2AUK] has been busy creating version two of a homebrew all-band ham radio transceiver. The unit has a number of features you don’t always see in homebrew radios. It …read more
Al Williams

Experts bepleiten grondige veranderingen om 'diabetescrisis' te lijf te gaan

4 days 2 hours ago

Meer dan 1,4 miljoen Nederlanders hebben een grote kans om diabetes type 2 te krijgen, heeft het Diabetes Fonds gisteren laten weten na onderzoek van Maastricht University. Volgens het fonds heeft Nederland te maken met een "diabetescrisis". Het gaat om een stijging van 300.000 patiënten ten opzichte van 2018.

Het type suikerziekte diabetes 2 wordt onder meer veroorzaakt door een ongezonde leefstijl. De manier waarop de samenleving is ingericht maakt het leiden van een gezond leven te moeilijk, stellen experts.

Volgens hoogleraar diabetologie Hanno Pijl worden Nederlanders door de samenleving zoals hij nu is ingericht continu de verkeerde kant op gestuurd. "Als je ergens op het station loopt, word je onophoudelijk geconfronteerd met ongezonde voeding. Veel mensen zitten op hun werk de hele dag achter een bureau", licht hij toe. "Zo zijn er veel dingen die het ons moeilijk maken om gezond te leven."

Niet in de Schijf van Vijf

Dat blijkt ook uit de cijfers: 80 procent van de producten in de supermarkt valt niet in de Schijf van Vijf. De meeste aanbiedingen in supermarkten stimuleren ongezonde voedselkeuzes, blijkt uit onderzoek van onder meer Wageningen University & Research, de Vrije Universiteit Amsterdam en de Universiteit Utrecht.

Anne Roefs, hoogleraar psychologie en neurowetenschappen van abnormaal eetgedrag, ziet ook hoe moeilijk het is om te kiezen voor een gezonde leefstijl. "Het is natuurlijk ontzettend overweldigend, die voedselomgeving. Overal waar je kijkt zie je lekker en ongezond eten. Als je gezond wil leven, moet je daar continu weerstand aan bieden. Dat lukt natuurlijk niet altijd."

"Je kunt je afvragen tot in hoeverre je hier echt keuzevrijheid in hebt", zegt Roefs. "Je bent er natuurlijk zelf bij als je iets ongezonds uitkiest, maar we worden continu bespeeld door marketing. Het doel van de voedselindustrie is zoveel mogelijk geld verdienen, niet om jou een gezond dieet voor te schotelen."

Daarbij komt nog dat een gezonde leefstijl tijd en moeite kost, vertelt ze. "Veel mensen hebben een stressvol en druk leven. Zie dan nog maar eens tijd te vinden om gezonde gewoonten op te bouwen."

Industriële revolutie

De oorsprong van onze ongezonde samenleving ligt volgens hoogleraar diabetologie Pijl in de industriële revolutie. "De mens heeft eeuwenlang geleefd zonder deze verleidingen. Suiker vinden wij bijvoorbeeld zo lekker, omdat wij dat dat vroeger alleen in gezonde voeding zoals rijp fruit tegenkwamen. Nu hebben wij ontdekt hoe wij dat uit suikerbieten kunnen halen en stoppen we dat overal in", geeft hij als voorbeeld.

"Zo werken onze evolutionaire behoeften ons keihard tegen", vervolgt hij. "Met technologie weten we onze verlangens maximaal te bevredigen."

Voedselomgeving

Door de jaren heen nam de politiek al een aantal maatregelen die moeten bijdragen aan een gezondere bevolking. Zo kwam in 2018 het Nationaal Preventieakkoord tot stand om roken, problematisch alcoholgebruik en overgewicht tegen te gaan. Begin dit jaar werd de belasting op alle non-alcoholische dranken die suiker bevatten verhoogd naar 21 procent.

Volgens onderzoeker Maartje Poelman, universitair hoofddocent consumptie en gezonde leefstijl aan Wageningen University, zetten de huidige maatregelen geen zoden aan de dijk. "Er worden nu vooral maatregelen genomen voor mensen die al ziek zijn, maar bijna de hele gezondheidswetenschappelijke gemeenschap zegt dat er naar de voedselomgeving gekeken moet worden om te voorkomen dat mensen überhaupt ziek worden", zegt ze.

Volgens haar is het onjuist om mensen die het niet lukt een gezonde leefstijl te onderhouden neer te zetten als lui. "Uit onderzoeken blijkt juist dat het ontzettend moeilijk is om gezonde keuzes te maken door de manier waarop hun omgeving is ingericht."

Systeemverandering

Alle drie de experts stellen dus dat een systeemverandering nodig is om erger te voorkomen. Dat houdt in dat er reeks maatregelen moet worden genomen, die de continue ongezonde verleidingen moeten wegnemen.

Zo vinden ze dat er meer balans moet komen in het aanbod in de supermarkt, moet de marketing van ongezond eten richting kinderen en jongeren aan banden worden gelegd en moeten scholieren gezonder eten voorgeschoteld krijgen in de kantine.

Volgens hoogleraar Pijl moeten we ons zelfs afvragen of aanbieders van ongezond voedsel, zoals fastfoodketens, überhaupt een plek moeten hebben op de voedselmarkt. "Dat is een enorme verandering, maar om al die ziekten te voorkomen zal er toch iets moeten veranderen."

Poelman en Roefs voorzien dat zulke maatregelen op weerstand kunnen stuiten. "Maar nu staan we betutteling van marketingbureaus wel toe, maar regulering van de overheid niet", aldus Roefs.