NOS Nieuws - Algemeen

Bij de Partij voor de Dieren in de Eerste Kamer is een stevige ruzie uitgebroken over wie de leiding houdt van de driekoppige fractie. Vandaag is de fractie uiteengevallen in twee kampen: Nico Koffeman en senator Peter Nicolaï enerzijds en fractievoorzitter Ingrid Visseren-Hamakers anderzijds.

Koffeman is na een conflict over de koers van de partij al geen lid meer van de Partij voor de Dieren, maar hij zegt wel dat hij en Nicolaï de fractie in de Eerste Kamer blijven aansturen. Berichten dat ze zich afsplitsen, worden door NicolaI tegengesproken. Hij heeft ook een brief aan de voorzitter van de Eerste Kamer Vos geschreven dat Visseren-Hamakers weg is en een eigen fractie moet beginnen.

Overgebleven

Maar het bestuur van de partij kijkt er heel anders tegenaan. In een mail aan de leden schrijft het bestuur dat Koffeman zijn lidmaatschap heeft opgezegd, dat Nicolaï zich bij hem heeft aangesloten en dat ze als niet-lid van de partij niet in de fractie kunnen blijven. In hun ogen is Visseren-Hamakers het enige overgebleven fractielid in de Eerste Kamer. Nicolaï is ook geroyeerd door de partij.

Het conflict draait om de koers van de partij onder leiding van Esther Ouwehand. De partij steunt sinds kort extra investeringen in Defensie en profileert zich in het Gaza-debat. Koffeman en Nicolaï vinden dat die koers te ver afdrijft van het bestrijden van dierenleed, waar de partij voor is opgericht.

Kandidatenlijst

Uit onvrede met de bredere koers van Ouwehand werd Vrede voor Dieren opgericht. Op de kandidatenlijst van deze partij staan ook Ewald Engelen en oud-PvdD-voorzitter Ruud van der Velden. Partijleider Ouwehand zegt trots te zijn op Visseren. "Zij zal in de Eerste Kamer onze unieke en krachtige stem zijn voor de dieren, natuur en klimaat."

Senator Nicolaï zegt in een reactie zich niet bij zijn royement neer te leggen en dit aan te vechten. Een woordvoerder van de Eerste Kamer noemt het een "uitzonderlijke kwestie" en zegt dat er maandag verder over wordt gepraat.

Aan de vooravond van de klimaattop zijn premier Schoof en andere regeringsleiders bijeen in het Braziliaanse Belém. Niet aanwezig is de Amerikaanse president Trump. Toch kunnen de onderhandelaars niet om de Verenigde Staten heen.

Na zijn aantreden stapte Trump uit het klimaatverdrag van Parijs. Dat verdrag wil de opwarming van de aarde beperken tot ruim onder de 2 graden Celsius, en liever nog onder de 1,5 graad. Omdat het uitreden pas in januari officieel wordt, mogen de Verenigde Staten in Belém nog meepraten.

Onder Trumps leiding zetten de Verenigde Staten weer volop in op olie, gas en steenkool. Klimaatbeleid moet daarvoor wijken. Het is de vraag in hoeverre Trump de wereldwijde onderhandelingen over klimaat nog wil beïnvloeden.

Invloed tot dusver beperkt

Eerder zei de Amerikaanse minister voor energie Chris Wright dat hij ervoor openstond om op de top de Amerikaanse visie op klimaat uit te dragen. Conservatieve staten en organisaties oefenden juist druk uit op Trump om de top te negeren.

Uiteindelijk meldde het Witte Huis dat er geen hoge vertegenwoordigers worden gestuurd. Mocht er toch een ambtelijke afvaardiging komen, dan zullen dat andere mensen zijn dan onder Trumps voorganger Joe Biden. De afdeling voor klimaatdiplomatie is opgeheven, en cruciale ambtenaren zijn ontslagen.

Tot dusver lijkt de impact van de Amerikaanse koerswijziging op de klimaatdiplomatie beperkt. Bij een overleg in Bonn eerder dit jaar lieten de Verenigde Staten verstek gaan. In de gesprekken was de sfeer constructief, zegt Hilde Stroot van Oxfam Novib. Ook stapten er geen andere landen uit het klimaatverdrag. Stroot: "Er ging echt een zucht van verlichting door de conferentiezaal."

VS waren nooit voorloper

Maar de Amerikanen hoeven ook niet aanwezig te zijn om invloed te hebben. "Als de Verenigde Staten helemaal niet meedoen, dan heeft dan impact op de andere spelers", zegt Stroot. Dat was al merkbaar op de vorige top in Azerbeidzjan. Trump was toen nog niet aangetreden maar al wel gekozen als president.

Rijke landen waren terughoudender met toezeggingen over klimaatsteun aan opkomende landen. Ze wisten dat ze de komende jaren niet hoefden te rekenen op een Amerikaanse bijdrage. En door de houding van de Verenigde Staten kunnen andere landen achterover leunen. Er ligt minder druk op de twijfelaars om bij te dragen.

Maar dat effect moeten we ook niet overdrijven, zeggen experts. "In de klimaatdiplomatie zijn de Verenigde Staten nooit een voorloper geweest", zegt Linda Kalcher van denktank Strategic Perspectives. Ook onder Biden groeide de export van fossiele brandstoffen en trapte het land regelmatig op de rem.

Deals over vloeibaar gas

Wel is de opstelling van Trump anders dan in zijn eerste termijn, toen hij ook uit het klimaatverdrag van Parijs stapte. "Ze zijn veel assertiever en beter voorbereid", zegt Kalcher. Destijds hielden de Verenigde Staten zich vooral afzijdig. Nu wordt er actief gewerkt om landen te beïnvloeden, bijvoorbeeld door handelsdeals te sluiten.

Zo hebben de Europese Unie, Japan en Zuid-Korea beloofd grote hoeveelheden vloeibaar aardgas (lng) te kopen van Amerikaanse bedrijven. En energieminister Chris Wright zette de Europese Unie onder druk om klimaat- en duurzaamheidsregels te versoepelen.

En als de Verenigde Staten vinden dat hun belangen gevaar lopen, laten ze hun spierballen rollen. Dat bleek enkele weken geleden in de onderhandelingen bij de Internationale Maritieme Organisatie. Bij dit VN-orgaan wordt al jaren gepraat over de verduurzaming van de internationale scheepvaart.

Harde dreigementen

"De Verenigde Staten hebben geen grote vloot", zegt Constance Dijkstra van pressiegroep Transport & Environment. En vóór Trump speelde het land een bescheiden rol in de onderhandelingen.

In oktober lag er een plan over verduurzaming dat alleen nog aangenomen hoefde te worden. Met daarin ook straffen voor schepen die niet aan de eisen voldoen. Op de valreep begon de Amerikaanse minister van buitenlandse zaken Marco Rubio een felle campagne om het voorstel van tafel te krijgen.

Daarbij werd niet alleen geschermd met mogelijke strafmaatregelen. Volgens diverse internationale media werd tegen individuele diplomaten, ook Europese, gedreigd dat ze persoonlijk zouden worden aangepakt, bijvoorbeeld door het intrekken van visa.

Uiteindelijk werd de stemming met een jaar uitgesteld. En het is de vraag of het voorstel ooit nog in deze vorm wordt aangenomen. President Trump nam op zijn eigen platform Truth Social stelling tegen het verduurzamingsplan voor de scheepvaart. "Het was echt een pestkop- of cowboyaanpak", zegt Dijkstra. En volgens Dijkstra zeer ongebruikelijk: omdat de discussies altijd heel technisch zijn, bemoeien regeringsleiders zich er vrijwel nooit mee.

"Het was een hel", verklaart een jongen die in het Vlaardingse pleeggezin zat. "Ik moest alles ondergaan en toekijken wat ze mijn broertje aandeden, maar ik kon niks doen."

Dit is een van de verklaringen die op de tweede dag van de inhoudelijke behandeling van de rechtszaak zijn afgelegd.

De pleegouders Daisy W. en Johnny van den B. (beiden 38 jaar) worden verdacht van mishandeling van deze jongen en zijn broertje. Ook worden ze verdacht van mishandeling van twee meisjes, onder wie het Vlaardingse pleegmeisje.

Voor de meisjes werden mishandeld zouden de twee Syrische broertjes zijn mishandeld. Zij werden na twee maanden uit het gezin gehaald. In die tijd zouden ze zijn geschopt, geslagen en kregen ze sigarettenpeuken naar zich toegegooid.

"Ik denk omdat wij geen Nederlandse kinderen zijn", staat in de voorgelezen verklaring van de pleegjongen. "John en Daisy waren beter voor de andere kinderen die er ook waren."

De biologische moeder van de Syrische broertjes wijst op hetzelfde: "De toon van Daisy was meteen heel anders toen we een videobel-gesprek hadden. Ik had de indruk dat Daisy schrok van mijn niet Nederlandse voorkomen en van het feit dat ik een hoofddoek droeg."

"Ik mocht van Daisy niet in het Arabisch met mijn kinderen spreken, onze moedertaal", vervolgt ze. "Mijn Nederlands is niet goed, maar ik heb dat toen geprobeerd."

Ook de biologische moeder van de pleegmeisjes spreekt van racisme: "De toekomst van mijn kinderen is niet meer wat het zijn moest. Dat alleen maar omdat jullie gekleurde mensen haten? Achterlijke mensen, jullie eigen kind heeft geen een litteken."

Moeder in tranen

De verklaring van de pleegjongen en zijn moeder werden door iemand anders voorgelezen. De biologische moeder van de meisjes nam wel zelf het woord.

"Achterlijk wijf", sprak ze de pleegmoeder toe. "Je gooit het op je stoornis, je kan iedereen voor de gek houden zoals je altijd gedaan hebt, maar ik trap daar niet in. Dit geldt ook voor jouw achterlijke man."

"Wat jullie hebben gedaan is blijvend", sloot de biologische moeder af. "Ik hoop van harte dat jullie eigen kind zich zo erg tegen jullie keert na wat jullie bij mijn kinderen aangedaan hebben. Misschien dat jullie dan een beetje oprechte pijn en spijt voelen. Maar voor nu wens ik jullie het slechtste van het slechtste toe."

Beluister hieronder een deel van de verklaring van de moeder:

Verdachte Van den B. reageerde: "Ik wil er heel veel op zeggen, maar ga het niet doen. De woorden doen mij pijn, maar dit zet wel de toon van de hele plaatsing bij ons van het pleegmeisje." Verdachte Daisy W. zweeg.

Psychische problemen

In het Pieter Baan Centrum is vastgesteld dat beide pleegouders kampen met een persoonlijkheidsstoornis. Bij de pleegmoeder staan wantrouwen, egocentrisme en een gebrek aan empathie voorop. De pleegvader heeft een agressiestoornis, vooral met een behoefte om macht te ervaren.

De kans op herhaling bij de omgang met kwetsbare kinderen is groot. Tbs met dwangverpleging is voor beide ouders daarom de beste optie, zo wordt geconcludeerd.

In de rechtszaal komt later vandaag het Openbaar Ministerie aan het woord en wordt ook duidelijk wat de strafeis wordt.

De aanhang van FC Porto heeft gisteren in Utrecht acht bussen vernield, zegt de eigenaar van het verhuurbedrijf tegen RTV Utrecht. Volgens het bedrijf is de schade groot en hebben de chauffeurs angstige momenten beleefd.

De uitsupporters werden met bussen naar de Galgenwaard gebracht voor de Europa League-wedstrijd tegen FC Utrecht. Nog voor aankomst ging het mis: de politie arresteerde veertig mensen, onder meer voor het aanrichten van vernielingen in een van de bussen. Die bus, met daarin 73 voetbalsupporters, is toen uit het konvooi gehaald.

De rest reed door, maar ook in de zeven andere bussen zijn volgens het bedrijf vernielingen aangericht.

De supporters hebben ramen vernield, dakluiken losgetrokken en stoelen kapotgemaakt, zegt het bedrijf. "De bus is hufterproof. Er kan weinig uit. Er zijn geen gordijnen, de bus is niet gestoffeerd. Maar met geweld kan het wel", zegt Pouw-directeur Martijn van der Kroef. Hij schat de schade op zo'n 80.000 tot 100.000 euro. "Dakluiken eruit, ramen kapot, airco-units eraf, lampen kapot."

Een van de bussen zonder ramen:

Van der Kroef is boos. "'Waarom?' is de grootste vraag. Waarom moet je dingen kapot maken? Ik snap het niet."

Begeleiding voor chauffeurs

Volgens Van der Kroef is de impact op de chauffeurs groot. ""Het is doodeng, geen twijfel over mogelijk. Chauffeurs hebben zich enorm bedreigd gevoeld." Hij noemt de avond "traumatisch" voor de medewerkers. Het bedrijf heeft na de incidenten een team ingezet om de chauffeurs te begeleiden. Ook vandaag gaat de verhuurder met hen in gesprek. Ook kijkt Pouw of het in de toekomst überhaupt nog supporters wil vervoeren. "Dat wordt vandaag geëvalueerd."

Het demissionaire kabinet wil de boetes op illegale verkoop van vapes en sigaretten fors verhogen. Als een verkoper voor de eerste keer wordt gepakt, krijgt hij een boete van 2040 euro. Dat is 700 euro meer dan nu.

De boete voor een tweede overtreding gaat met meer dan 1000 euro omhoog en komt op 3060 euro. Als illegale verkoop vanuit een organisatie met meer dan vijftig medewerkers wordt gedaan, wordt de boete 4040 euro.

De illegale verkoop van vapes en sigaretten door online verkopers, supermarkten, nachtwinkels en café's is een groot probleem. Vapes mogen niet worden verkocht aan jongeren onder de 18, en vapes met een smaakje zijn in Nederland verboden.

Onder de toonbank

Maar ze worden vaak nog 'onder de toonbank' en online aan jongeren verkocht, zegt demissionair staatssecretaris Judith Tielen. Zij hoopt dat de hogere boetes dat tegengaan. "Nicotine is ontzettend slecht voor je en ook ontzettend verslavend."

"De boodschap voor illegale verkopers is helder", zegt de VVD-bewindsvrouw. "De illegale verkoop van vapes komt je heel duur te staan, vanaf de eerste keer dat je wordt gepakt." Het is de bedoeling dat de verhogingen op 1 juli 2026 ingaan, maar het besluit van de ministerraad moet nog worden voorgelegd aan Tweede en Eerste Kamer.

Ondertussen zijn kinderlongartsen samen met het RIVM en het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport bezig met het opzetten van een landelijk meldpunt. Hier kunnen artsen en huisartsen gezondheidsproblemen melden die mogelijk te maken hebben met vapen.

Zo moet duidelijk worden wat voor een klachten kinderen ervaren, maar ook welke vapes ze gebruiken. Ingrijpen bij ernstige gezondheidsklachten veroorzaakt door een specifieke vape moet op deze manier makkelijker worden. Het is nog niet duidelijk wanneer het meldpunt er is.

Oud-presentatrice Viola Holt is op 76-jarige leeftijd overleden. Dat heeft haar familie bekendgemaakt. Holt overleed gisteravond in haar woonplaats Muiderberg.

Op 17-jarige leeftijd ging Holt, als dochter van sportjournalist Ad van Emmenes, aan de slag als omroepster bij de AVRO. Na een korte periode bij de VPRO werkte Holt van 1970 tot 1981 voor de NOS.

In de jaren tachtig leek de carrière van Holt voorbij, maar met de komst van RTL kreeg ze een nieuwe kans. Ze werd onder meer het gezicht van TV Romantica, een nachtelijke talkshow over liefde en seks.

Playboy

In 1984 stond Viola Holt als een van de eerste bekende Nederlanders op de cover van de Playboy. Tot op de dag van vandaag is die kersteditie de best verkochte aller tijden.

Ruim 200.000 exemplaren gingen er toen over de toonbank. Een jaar geleden kreeg Holt het eerste exemplaar van de 500ste editie van de Nederlandse Playboy uitgereikt.

De 5 Uur Show

Met Dieuwertje Blok en Marc Postelmans vormde ze in 1989 het eerste presentatieteam van De 5 Uur Show. Een jaar later nam Catherine Keyl de plek in van Blok en Postelmans.

Het nieuwe duo gaf een eigen draai aan het programma en zorgde ervoor dat ook publiek aanwezig was in de studio. Na vijf jaar verliet ook Keyl het programma, maar Holt bleef tot het einde van het programma in 1998.

Na een sabbatical keerde Holt in 1999 terug op het scherm met de serie Klasgenoten. Ondanks goede kijkcijfers bleef het bij één seizoen. Holt en haar man vertrokken voor vijf jaar naar Mexico, waar ze een restaurant begonnen.

Een grote terugkeer op de Nederlandse televisie zat er daarna niet meer in. Holt stortte zich op de spiritualiteit en op kunst. Wel verscheen ze nog met enige regelmaat op televisie. Zo nam ze deel aan programma's als Hotel Big Brother, Bobo's in the Bush, Ranking the Stars en Project Rembrandt.

Édith Piaf, Oscar Wilde, Frédéric Chopin en Jim Morrison van The Doors: allemaal liggen ze begraven op Père-Lachaise, de bekendste begraafplaats van Parijs en misschien wel de wereld. Maar binnenkort kunnen ook 'gewone' Parijzenaars er een plekje reserveren tussen de iconen: de gemeente verloot namelijk dertig plekken op de begraafplaatsen Montmartre, Père-Lachaise en Montparnasse. Aanleiding hiervoor is de verloederde staat van de monumentale graven.

Graven binnen de Parijse stadsmuren komen sinds de 20e eeuw zelden vrij en brengen hoge kosten met zich mee. Veel graven verkeren in vervallen staat, omdat er geen familieleden meer zijn om ze te onderhouden. Vanwege hun historische waarde als erfgoed mogen deze graven niet zomaar worden geruimd.

De gemeente Parijs heeft een innovatieve oplossing bedacht om dit probleem aan te pakken. Voor 125 euro inschrijfkosten kunnen inwoners van de stad meedoen aan een loterij. Op Père-Lachaise, de grootste begraafplaats van Parijs, komen tien graven vrij die stammen uit eind 19e eeuw.

Maar ook op het iconische kerkhof van Montparnasse, waar onder anderen de Franse filosofen Jean-Paul Sartre en Simone de Beauvoir een graf delen en oud-president Jacques Chirac ligt, kun je een plek bemachtigen. Op de begraafplaats van Montmartre ligt onder anderen zangeres Dalida begraven.

Nadat je bent ingeloot, moet je de grafsteen of tombe nog kopen en restaureren, wat nog eens duizenden euro's kost. Daar komen de grafrechten bovenop: voor ongeveer tien jaar betaal je 976 euro, en voor een eeuwig verblijf tussen de iconen zo'n 18.000 euro.

In de eerste 24 uur van de loting had de gemeente al zo'n duizend aanvragen ontvangen, zegt Paul Simondon, viceburgemeester van Parijs, die over begrafeniszaken gaat. Je moet kunnen aantonen dat je in Parijs woont. Ook koppels kunnen zich aanmelden.

Duurzaam

De gemeenteraad van Parijs stemde in april unaniem in met het plan. Volgens Simondon is deze eerste loting een test. De gemeente overweegt het systeem daarna verder uit te breiden. Volgens hem is het van "ecologisch" belang dat grafmonumenten worden hergebruikt.

Père-Lachaise, geopend in 1804 op een heuvel in het oosten van Parijs, is een van de meestbezochte begraafplaatsen ter wereld, met jaarlijks drie tot vier miljoen bezoekers. De begraafplaats behoort tot de top vijf van de meestbezochte plekken in Parijs. Er is plek voor zo'n 30.000 monumentale grafmonumenten.

Meriam K. (31) moet achttien jaar de cel in voor de moord op een medewerkster van een ggz-instelling in Heerlen. Ook krijgt ze tbs met dwangverpleging opgelegd. Het slachtoffer was de voormalig begeleidster van K.

De 39-jarige Melanie Vrancken werd in april vorig jaar neergestoken op het terrein van Mondriaan. Ze overleed een week later aan haar verwondingen.

Volgens deskundigen had K. last van waanbeelden en psychoses, mede doordat ze drugs gebruikte. Ook lijdt ze aan schizofrenie. Het Openbaar Ministerie eiste daarom een lagere gevangenisstraf van twaalf jaar, omdat ze verminderd toerekeningsvatbaar zou zijn.

De rechtbank vindt een hogere straf echter passend. "Vanaf het eerste contact met het slachtoffer tot en met het steken heeft de verdachte negen minuten de tijd gehad om na te denken over haar daad. Het passeren van collega's, het neersteken van het slachtoffer en het weggooien van het mes. Het zijn allemaal handelingen die duiden op doelgerichtheid", citeert de regionale omroep L1 Nieuws.

K. verklaarde eerder dat ze boos was op Vrancken omdat ze haar haren zou hebben gestolen. Ze verkeerde in een psychose en kon zich naar eigen zeggen niet herinneren dat ze gestoken had. Na de daad zag ze een bebloed mes, dat ze weggooide in een vijver.

Skaeve Huse

Meriam K. was een bewoonster van de Skaeve Huse, op het terrein van Mondriaan in Heerlen. Daar worden mensen geplaatst die begeleiding nodig hebben vanwege psychische klachten. De bewoners hebben wel vrijheid.

De familie van de doodgestoken medewerkster heeft haar werkgever onlangs aansprakelijk gesteld voor haar dood. Volgens de nabestaanden had de dood van Vrancken voorkomen kunnen worden.

Deskundigen hadden geadviseerd om Meriam K. niet in een zelfstandige woonruimte te plaatsen. Mondriaan negeerde dat advies, blijkt uit politieonderzoek.

In Bulgarije zijn zes mensen om het leven gekomen bij een politieachtervolging. De auto waarin ze zaten raakte van de weg toen de chauffeur een spijkermat van de politie probeerde te ontwijken. Het voertuig kwam naast een brug in het water terecht.

De achtervolging begon gisteravond rond 21.30 uur toen de politie bij de badplaats Boergas een auto met een Roemeens kenteken wilde controleren. De chauffeur ging er toen op hoge snelheid vandoor.

Na de crash bleek het voertuig tien inzittenden te hebben, het dubbele van het toegestane aantal. Volgens de Bulgaarse politie ging het om een Roemeense bestuurder en negen migranten die illegaal het land waren binnengekomen.

Populaire route

De bestuurder heeft het ongeluk overleefd, maar raakte wel gewond. De drie andere overlevenden zouden volgens de eerste berichten uit Afghanistan afkomstig zijn. De nationaliteit van de doden moet nog worden vastgesteld.

De Balkan is al jaren een doorvoerregio voor migranten die illegaal proberen Europa binnen te komen. Via de oostelijke en westelijke routes door de regio kwamen vorig jaar volgens cijfers van grensagentschap Frontex meer mensen Europa binnen dan via het Middellandse Zeegebied. Ook groeide het aantal migranten ten opzichte van een jaar eerder naar 90.000.

D66 heeft de Tweede Kamerverkiezingen gewonnen met 29.668 stemmen verschil met de PVV. Dat heeft de Kiesraad bekendgemaakt tijdens een openbare zitting in de Tweede Kamer.

Het uiteindelijke verschil tussen de nummer 1 en nummer 2 is daarmee nog ruim duizend stemmen groter dan verwacht door de verkiezingsdienst van persbureau ANP. Dat betekent overigens niets voor de zetelverdeling. Beide grootste partijen krijgen 26 zetels. Daarna volgen VVD met 22 zetels, GroenLinks-PvdA met 20 zetels en CDA met 18 zetels.

Vijf vrouwen zijn zoals verwacht met voorkeurstemmen in de Tweede Kamer gekozen. Het gaat om Fatihya Abdi, Mikal Tseggai, Lisa Vliegenthart en Barbara Kathmann van GL-PvdA en Marieke Vellinga-Beemsterboer van D66.

De voorzitter van de Kiesraad, Wim Kuijken, zei dat de uitslag betrouwbaar is en dat er geen bijzonderheden zijn geconstateerd die de uitslag in twijfel trekken. Wel benadrukte hij dat het tellen mensenwerk is en dat er hier en daar tel- en optelfouten zijn gemaakt. Maar het aantal fouten is de afgelopen jaren flink gedaald: van ruim 14.000 in 2021 naar 7766 nu.

Kritiek op Amsterdam

Kuijken stond in het bijzonder stil bij de situatie in Westerwolde (Groningen) en Stein (Limburg), waar in totaal 261 stembiljetten zijn gebruikt uit een verkeerde kieskring. De fout lag bij de leverancier van de stembiljetten. Omdat in de Kieswet staat dat mensen moeten stemmen op kandidaten in hun eigen kieskring, zijn al deze stemformulieren ongeldig verklaard. "Heel zuur voor de betreffende kiezers, die in alle oprechtheid meenden een geldige stem te hebben uitgebracht", zei Kuijken.

Hij prees verder de transparantie van de gemeenten, die de verslagen van de stembureaus op hun website plaatsten. "Zo kan iedereen de optelling narekenen." Wel vindt Kuijken dat het publiceren van de resultaten niet overal snel genoeg gebeurt. "De wet zegt: onverwijld", wat onmiddellijk of zonder uitstel betekent. Hij wees daarbij naar de gemeente Amsterdam, die gisteren pas publiceerde. "Die was echt heel laat. De organisatie van het verkiezingsproces kan in enkele gemeenten echt beter."

Ook had Kuijken nog een andere waarschuwing aan gemeenten: ze kunnen beter pas resultaten wereldkundig maken als ze alle stemmen hebben geteld. Nu gaven ze soms al gedeeltelijke uitslagen door aan het ANP, waardoor de resultaten later meerdere keren werden bijgesteld. "Dat heeft geleid tot onrust. Dat is onnodig en onwenselijk. Een uiterst zorgvuldige omgang met de presentatie van voorlopige, onvolledige tellingen is daarom echt van groot belang. Anders ontstaat gemakkelijk een misverstand of een verkeerde indruk." Hij vindt dat gemeenten en media hierover transparante en duidelijke afspraken moeten maken.

Olifantenbul Sibu heeft twee nakomelingen verwekt in Artis. Omdat daarmee zijn 'taak' is volbracht, is de olifant nu verhuisd naar dierentuin Wildlands in Emmen. Ook daar moet hij voor nageslacht zorgen.

De dierentuin in Amsterdam verwacht de twee kalfjes begin volgend jaar. "Het gaat goed met de drachtige olifanten. We houden hun ontwikkeling nauwlettend in de gaten", zegt Peter Bleesing van Artis tegen stadsomroep AT5. "Op dit moment is er nog weinig te zien, maar we kijken vol verwachting uit naar wat de komende maanden gaan brengen."

De bul werd vorig jaar maart geïntroduceerd bij de kudde. "We zijn blij dat de bul zijn bijdrage aan de kudde heeft geleverd. Nu hij vertrokken is, ligt de focus weer volledig op de kudde zelf", aldus Bleesing.

Mannetje moet het leren

In de dierentuin in Emmen wil het met het huidige mannetje Yadanar niet zo vlotten. De 16-jarige olifant wordt bijna dagelijks bij de vrouwtjes gelaten, maar van paren komt het maar niet. "Het is een gezonde olifant en verder mankeert er helemaal niks aan hem", zei de dierentuin vorige maand tegen RTV Drenthe.

Sibu is gisteren aangekomen in zijn nieuwe dierentuin. De hoop is dat Yadanar kan leren van de inmiddels ervaren Sibu. "Als Yadanar daar wat van meekrijgt en zijn taak hier alsnog kan volbrengen dan zou dat heel mooi zijn", zegt olifantenverzorger Jordy Huberts.

Volgens de dierentuin in Emmen is het belangrijk dat Yadanar zich voortplant. Huberts: "De genen van Yadanar komen nog niet of nauwelijks voor in de genenpool in de Europese dierentuinen. Ook zijn eventuele nakomelingen zijn dan een gloednieuwe aanwinst en dus ook heel belangrijk voor het fokprogramma dat we hebben in Europa."

Bij een explosie in een moskee op een schoolcomplex in de Indonesische hoofdstad Jakarta zijn tientallen mensen gewond geraakt. Het was op het moment van de ontploffing vanwege het vrijdagmiddaggebed erg druk in het gebouw. Er is een verdachte aangehouden. Het gaat om een 17-jarige leerling van de school.

Volgens een plaatselijke politiecommissaris raakten zeker 54 mensen gewond door de schokgolf of rondvliegend puin. Zij werden met brandwonden en andere verwondingen naar het ziekenhuis gebracht. Twintig van hen moesten worden opgenomen voor behandeling.

"De preek was net begonnen toen we een luide knal hoorden", zegt een getuige tegen een lokale krant. "Rook vulde de ruimte snel. Iedereen rende naar buiten, sommigen huilden, anderen vielen in de paniek."

Op foto's is te zien dat het gebouw zelf grotendeels intact is gebleven. Het gaat om de gebedsruimte binnen het schoolcomplex in het noorden van Jakarta. Het terrein is grotendeels eigendom van de marine. Er wonen veel militairen en gepensioneerde officieren.

De politie onderzoekt wat de achtergrond en mogelijke motieven zijn van de verdachte.

Correspondent Zuidoost-Azië Mustafa Marghadi:

"Een terreuractie zou een grote schok zijn voor de Indonesiërs. De overheid heeft de afgelopen jaren met succes veel geïnvesteerd om terreuracties te voorkomen. De afgelopen drie jaar zijn er geen aanslagen geweest en heeft de terreurbeweging Jemaah Islamiyah zich onder druk van de overheid opgeheven. Een nieuwe aanslag zou een tik betekenen voor die antiterrorisme-initiatieven."

De Britse prins Harry heeft met een knipoog zijn excuses aangeboden voor het dragen van het verkeerde petje bij een honkbalwedstrijd. In de vierde wedstrijd van de World Series droeg de zoon van Charles, die ook de koning is van Canada, niet een petje van de Blue Jays uit Toronto, maar eentje van de Amerikaanse tegenstander LA Dodgers.

"Ik wil Canada graag mijn excuses aanbieden", zei hij over het schandaal dat hij lachend pet-gate noemde. "Ik had geen keuze, ik was uitgenodigd door de eigenaar van de LA Dodgers. Ik dacht dat dit het meest beleefd zou zijn."

Met enige zelfspot voegde hij er nog aan toe: "Het is bovendien zo dat als je flink kalend bent en je onder de schijnwerpers zit, je elke pet accepteert die je kan krijgen."

De relatie met het staatshoofd aan de andere kant van de wereld ligt voor veel Canadezen gevoelig. Lange tijd was het merendeel van de bevolking voor afschaffing van de monarchie, maar sinds Donald Trump het land neerzette als de 51ste staat van de VS, is de populariteit van Charles en het koningshuis in het algemeen flink gestegen.

Terug naar LA

"Vanaf nu wordt het dit", beloofde hij de Canadese zender CTV terwijl hij een Blue Jays-pet opzette. Hij zei die ook al te hebben gedragen tijdens de laatste drie wedstrijden van de World Series.

Harry zei verder dat hij het uiteindelijke verlies van de Blue Jays "vreselijk" vond. "Nu ik dat heb toegegeven zal ik het wel moeilijk krijgen bij mijn terugkeer in Los Angeles", voorspelde hij nog lachend.

Harry kocht in 2020 een villa in een voorstad van die Californische plaats, waar hij woont met zijn Amerikaanse vrouw Meghan en hun twee kinderen.

Een Amerikaan die uit protest een broodje gooide naar een federaal agent, wordt daar niet voor veroordeeld. Volgens een jury mocht Sean Dunn op deze manier zijn verzet kenbaar maken tegen het besluit van president Trump om federale troepen naar Washington te sturen.

Dunn werd in augustus gefilmd toen hij een groepje federale agenten tartte en uitschold in de Amerikaanse hoofdstad. Het ging om medewerkers van de grensbewaking die werden ingezet om illegale immigranten in de stad op te pakken. In de dagen erna stuurde Trump ook leden van de Nationale Garde naar de stad om hen te assisteren, zoals hij eerder al in Los Angeles had gedaan.

"Waarom zijn jullie hier? Ik moet jullie niet in mijn stad", schreeuwde Dunn naar de mannen, gevolgd door kwalificaties als "fascisten" en "racisten". Daarna is te zien hoe hij een net gekocht broodje tegen de borst van een van de mannen gooit en vervolgens wegvlucht.

FBI-directeur Patel deelde de beelden:

Dunn werd meteen na de actie opgepakt. In een arrestatievideo legt hij uit dat hij met zijn actie hoopte de agenten weg te lokken bij de latinclub waar ze stonden, om de rechten van immigranten daarbinnen te verdedigen. "Dat is gelukt."

Medestanders omarmden de actie massaal als een legitiem protest tegen de draconische maatregelen van Trump. Hij stond symbool voor het verzet in Democratische steden die niet zaten te wachten op Trumps federale bemoeienis. Bij protesten tegen de onnodig geachte inzet van de Nationale Garde dook bijvoorbeeld een variant op van een beroemd Banksy-kunstwerk waarin een bos bloemen bij een betoger is vervangen door Dunns broodje.

Het Openbaar Ministerie vond de actie minder ludiek. Hoofdaanklager Pirro wilde Dunn vervolgen voor zware mishandeling van de agent. Toen een jury dat een te extreme aanklacht vond, werd die afgezwakt naar een aanval op een federaal agent.

Tijdens de rechtszaak getuigde de agent die was geraakt dat door de kracht van Dunns worp het brood was "geëxplodeerd" op zijn borst. "Ik voelde het door mijn scherfvest heen", zei hij. "Je kon de uien en mosterd ruiken." Hij voegde eraan toe dat collega's hem sindsdien plaagden, met bijvoorbeeld een knuffel in de vorm van een broodje.

Dunns advocaten spraken van een politieke vervolging en zeiden dat de actie onder Dunns vrijheid van meningsuiting viel. Een onschuldige protestactie was volgens hen door de regering-Trump buiten alle proporties geblazen. De jury ging mee in die redenering.

Pirro zegt de uitspraak te respecteren, maar blijft erbij dat een aanval op een agent "hoe 'klein' dan ook", altijd te ver gaat. "Zelfs kinderen weten dat als ze boos zijn, ze geen voorwerpen naar elkaar mogen gooien."

De Curaçaose regering heeft in een openbare vergadering in de Staten (het parlement) geen politieke verantwoordelijkheid genomen voor de problemen bij de Belastingdienst. De tijdelijke minister van Financiën, Charles Cooper, verklaarde zich uitsluitend formeel verantwoordelijk voor de beantwoording van vragen en voor toekomstige verbeteringen, maar erkende geen politieke schuld voor wat er misging binnen de dienst onder zijn partijgenoot en voorganger, Javier Silvania.

Hoewel de interne controledienst SOAB concludeerde dat het hoofd van Curaçaose belastingontvanger, Alfonso Trona, buiten zijn bevoegdheid ingreep in individuele invorderingszaken en de schatkist daarbij miljoenen misliep, speelde dat in het Statendebat slechts een beperkte rol.

Trona-kwestie nauwelijks besproken

Opvallend genoeg werd nauwelijks inhoudelijk gesproken over de SOAB-bevindingen. Trona zelf was niet aanwezig, ook al zou premier Pisas hem toestemming hebben gegeven om te verschijnen.

Zijn afwezigheid leidde er mede toe dat de discussie zich niet richtte op zijn rol en mogelijke schade, maar verschoof naar bredere tekortkomingen in het functioneren van de Belastingdienst.

In plaats daarvan kwam vooral oud-minister Silvania in beeld, onder wie een groot deel van de onderzochte periode viel. Maar ook hij was niet aanwezig. De Staten zijn nooit ingegaan op de redenen van zijn aftreden en hebben Silvania tot nu toe niet inhoudelijk bevraagd over zijn rol in de affaire. Ook gisteren niet.

Informatie lekken

Het debat werd gedomineerd door zorgen over het lekken van vertrouwelijke belastinggegevens naar derden. Statenleden spraken van een aantasting van de rechtsstaat en reputatieschade voor Curaçao.

Daarnaast was er veel aandacht voor bredere structurele problemen, zoals onduidelijke verantwoordelijkheden, toegang van externe consultants tot systemen, achterstallige ICT-infrastructuur en de noodzaak tot reorganisatie.

Meerdere Statenleden vroegen waarom eerdere auditrapporten nog niet zijn behandeld. De oppositie wees daarbij op de toenmalige Statenvoorzitter van de partij MFK, die volgens hen sinds maart 2024 geen actie ondernam na verzoeken om de toen gepubliceerde onderzoeken te bespreken.

Cooper: wel herstel, geen schuld

Cooper benadrukte dat hij als minister verantwoordelijk is voor de belastingontvanger en daarom het woord voert in het parlement. Hij kondigde verbetertrajecten aan en zei open te staan voor onafhankelijk onderzoek, maar bleef erbij dat eerst meer documentatie nodig is voordat conclusies kunnen worden getrokken.

Op mogelijke miljoenenschade door onbevoegd ingrijpen van Trona ging hij inhoudelijk niet in.

Ondanks brede steun in de Staten voor verdere opheldering en mogelijke disciplinaire stappen, bleef het in de vergadering bij intenties. Door de afwezigheid van zowel Trona als Silvania konden cruciale vragen niet worden gesteld en kwam de individuele politieke verantwoordelijkheid niet aan bod.

Een vervolgvergadering over reorganisatie en gegevensbescherming wordt binnenkort verwacht. In die bijeenkomst worden vermoedelijk ook gerichte moties ingediend.

Verwarring over aangeboden Nederlandse hulp

Kort voor het debat verspreidde de Curaçaose regering een persbericht waarin werd gesuggereerd dat Nederland ondersteuning had aangeboden bij lopende justitiële onderzoeken naar de Belastingdienst.

Maar volgens een woordvoerder van staatssecretaris Van Marum (Koninkrijkrelaties) klopt dat niet. Er is geen concreet aanbod gedaan om te helpen bij het onderzoek. Nederland sprak slechts de algemene bereidheid uit om, als Curaçao daarom vraagt, te helpen bij personele tekorten, bijvoorbeeld bij het Openbaar Ministerie. Er zijn geen afspraken gemaakt over assistentie in het specifieke belastingonderzoek waar het persbericht naar verwees.

De Verenigde Staten hebben zich de woede van Noord-Korea op de hals gehaald. Het land heeft sancties ingevoerd tegen acht individuen en twee entiteiten die betrokken zouden zijn bij het witwassen van fondsen afkomstig uit illegale cyberactiviteiten van Noord-Korea. Ook voerde de VS deze week gesprekken over het uitbreiden van de militaire samenwerking met Noord-Korea's aartsvijand Zuid-Korea.

De VS lijkt een belangrijkere strategische rol voor zijn Koreaanse bondgenoot te zien. Niet alleen om de dreiging van Noord-Korea het hoofd te kunnen bieden, maar ook vanwege de bredere regionale dreiging.

In een reactie die via staatspersbureau KCNA werd verspreid, omschrijft Noord-Korea de sancties als nieuw bewijs voor de "vijandige houding" van de VS ten opzichte van het noordelijke deel van het schiereiland. Het regime voegde eraan toe dat de VS niet moet verwachten dat enige druk, verzoening, bedreiging of chantage iets zullen uithalen. Noord-Korea heeft beloofd "met geduld te zullen reageren".

Hiermee lijkt Noord-Korea de deur voorlopig dicht te trekken voor diplomatieke gesprekken met de VS, iets waar president Trump de afgelopen maanden herhaaldelijk op zinspeelde. Onlangs stelde Noord-Korea ook al geen interesse te hebben in gesprekken met zijn zuiderbuur. Deze ontwikkelingen in combinatie met de alsmaar sterker wordende Chinees-Russische alliantie lijken de regio verder te polariseren.

Meer samenwerking Zuid-Korea

Vorige week ontmoetten de presidenten van Zuid-Korea en de VS elkaar aan de vooravond van het APEC-forum. Tijdens dat overleg kwamen ze een pakket maatregelen overeen: de VS verlaagde de importheffingen op Zuid-Koreaanse producten in ruil voor investeringen van omgerekend ruim 300 miljard euro in Amerikaanse industrieën, waaronder de scheepsbouw.

Die investeringen zijn echter niet alleen in het voordeel van de VS. Zuid-Korea wil zijn defensiecapaciteit versterken en zoekt daarvoor nauwe samenwerking met Washington, dat daar wel oren naar heeft. Via een socialemediabericht gaf Trump de Zuid-Koreanen toestemming om een langgekoesterde nucleair aangedreven onderzeeër te bouwen op een Amerikaanse scheepswerf waar volgens Amerikaanse media Zuid-Koreaanse bedrijven bij betrokken zijn.

Samenwerkingsprojecten als deze illustreren de verwevenheid tussen de veiligheids- en economische belangen van de twee landen.

Flexibele troepen

In navolging van Trump was het deze week de beurt aan zijn defensieminister Hegseth om een bezoek te brengen aan Zuid-Korea. Hij sprak onder andere over de toekomst van de ruim 28.000 in Zuid-Korea gestationeerde Amerikaanse troepen. Waar hij eerder nog speculeerde over het terughalen van een deel van hen, lijkt hij daar nu van af te willen zien. De minister wil kijken naar de "flexibiliteit" van zijn troepen om beter te kunnen optreden tegen regionale dreigingen.

Hegseth herhaalt hiermee de oproep van de commandant-generaal van de Amerikaanse troepen in Zuid-Korea, Xavier Brunson. Die benadrukte eerder dat de strategische flexibiliteit van zijn troepen cruciaal is in een steeds complexer wordende regionale veiligheidssituatie. Hij refereerde daarmee onder andere aan dreigingen vanuit China en Rusland. Dat laatste land heeft zijn militaire bondgenootschap met Noord-Korea de afgelopen jaren stevig verdiept.

China en Rusland

Waar de VS en Zuid-Korea hun militaire bondgenootschap uitbreiden, doen China en Rusland dat ook. In mei riepen de twee landen op tot sterkere samenwerking op het gebied van militaire technologie, coördinatie en uitbreiding van gezamenlijke oefeningen.

Claus Soong, China-onderzoeker bij het Duitse Merics-instituut, stelt dat de samenwerking tussen China en Rusland steeds meer van woorden naar daden verandert. De Chinees-Russische militaire samenwerking vormt een essentieel onderdeel van hun bredere strategische afstemming, die erop gericht is hun nationale belangen wereldwijd te beschermen, legt hij uit.

Hierbij gaat het vooral om de soevereiniteit en territoriale claims die beide landen in Europa en de Zuid-Chinese Zee doen. Volgens Soong vormt dit militaire bondgenootschap in toenemende mate een "destructieve kracht voor de wereldwijde stabiliteit".

Het zesde deel van het computerspel Grand Theft Auto laat opnieuw langer op zich wachten. Gamers moeten nog meer dan een jaar geduld hebben: maker Rockstar Games laat weten dat de nieuwe publicatiedatum 19 november 2026 wordt.

Het langverwachte nieuwe deel zou aanvankelijk dit najaar verschijnen, maar dat werd in mei al opgeschoven naar mei volgend jaar. Rockstar zegt nu nog meer tijd nodig te hebben om de kwaliteit te leveren die fans "verwachten en verdienen". "Het spijt ons dat we een lange wachttijd nog langer maken, maar deze extra maanden geven ons de kans het spel nog beter af te werken."

GTA is de succesvolste serie computerspellen ter wereld. Spelers konden voor het eerst in 1997 racend en schietend hun weg vinden in de onderwereld van een uitgestrekte computerstad. Het laatste deel stamt uit 2013. Sindsdien zien spelers reikhalzend uit naar een vervolg.

Alleen nog maar een trailer

Behalve gamers balen ook beleggers dat Rockstar opnieuw meer tijd neemt: op de beurs in de VS zakte het aandeel van moederbedrijf Take-Two met meer dan 6 procent.

Gamers kregen in december 2023 voor het eerst een voorproefje te zien van het nieuwe spel, toen Rockstar de allereerste trailer voor GTA VI uitbracht. Alleen al de eerste dag bekeken tientallen miljoenen mensen het filmpje. Fans en kenners waren toen enthousiast: "Het geld druipt van het scherm", meende gamejournalist Ron Vorstermans. "Het is in technisch opzicht een heel belangrijke game voor de industrie."

Kijk hier de trailer nog eens terug:

Goedemorgen! De Kiesraad maakt de uitslag van de verkiezingen bekend. Het Openbaar Ministerie komt op de tweede dag van de zaak van het Vlaardingse pleegmeisje met de eis tegen de pleegouders.

Eerst het weer: de ochtend start grijs, maar in de middag schijnt geregeld de zon. Bij weinig wind stijgt de temperatuur naar 14 tot 17 graden.

Ga je op pad? Hier vind je het overzicht van de files en hier lees je waar werkzaamheden en storingen zijn op het spoor.

Wat kun je vandaag verwachten? Wat heb je gemist?

De aandeelhouders van Tesla hebben een enorm beloningspakket voor topman Elon Musk goedgekeurd. Als Musk de komende tien jaar de beurswaarde van zijn bedrijf naar 8500 miljard dollar laat stijgen, krijgt hij voor 1000 miljard aan aandelen. De huidige beurswaarde ligt op 1500 miljard dollar.

Ook moet Tesla onder leiding van Musk ambitieuze verkoopdoelen voor robottaxi's en AI-robots halen. Door de bonus in het vooruitzicht te stellen, wil Tesla voorkomen dat Musk de komende tien jaar het bedrijf verlaat.

Ander nieuws uit de nacht: En dan nog even dit:

In Thailand was een aanvaring tussen de organisator van Miss Universe en Miss Mexico. Organisator Nawat Itsaragrisil uitte zijn ongenoegen over Fátima Bosch ten overstaan van de andere kandidaten. Ze zou geen promotionele content hebben gepost over Thailand. Het hele incident werd door Miss Universe Thailand gelivestreamed.

Fijne dag!

Hoewel de verkiezingsuitslag nog nooit zo dicht bij elkaar zat, is op basis van de prognoses duidelijk geworden dat D66 de meeste stemmen heeft gekregen. De Kiesraad moet dat resultaat vandaag nog wel officieel bevestigen.

De Kiesraad controleert de duizenden stembureaus, waar tienduizenden vrijwilligers en ambtenaren de stemmen tellen. Toen PVV-leider Wilders ongefundeerde berichten deelde die suggereerden dat er gesjoemeld zou zijn, weerspraken de Kiesraad, gemeentes en experts dat direct.

Zij wijzen op de onafhankelijke en cruciale positie van de Kiesraad bij de verkiezingen: de instantie telt niet alleen de stemmen op, maar houdt ook in de gaten of er geen fouten worden gemaakt.

Hoe doet de Kiesraad dat? En waarom is er ruim een week nodig om de uiteindelijke uitslag vast te stellen?

'Man scheurde stempas kapot'

Het begint als de stembureaus sluiten: dan moeten de leden van het stembureau beginnen met het tellen van de stemmen. Dat is openbaar, dus iedereen mag daarbij aanwezig zijn om te kijken hoe dat in zijn werk gaat.

Zo ziet het tellen van de stemmen eruit:

Telfouten komen regelmatig voor. Ze worden vaak ontdekt als het aantal stempassen dat stembureauleden hebben ingenomen, niet overeenkomt met het aantal stembiljetten dat in de stembus is gedaan. "Tellen is nu eenmaal handwerk en dat betekent dat er fouten gemaakt kunnen worden", zegt de Kiesraad.

De stembureaus melden eventuele telverschillen in het proces-verbaal, dat zijn de verslagen die elk stembureau naar de gemeente stuurt. Daarin staat ook hoe de dag is verlopen en of er dingen verkeerd zijn gegaan.

Hond at stempas op en andere dingen die misgingen

Het gaat in de stembureaus onder meer weleens mis met volmachten, waarmee je iemand anders voor je kan laten stemmen. Zo weigerde een stembureaulid van de gemeente Enschede een man met een volmacht een stembiljet te geven, omdat hij zelf al eerder had gestemd. "Meneer werd boos, scheurde de stempas kapot en begon te schreeuwen", is in het verslag te lezen.

In de stembureaus van Zuidplas en Amsterdam lag er eventjes een pen in het hokje, in plaats van een rood potlood. De stemmen die met de pen waren gedaan, moesten ongeldig worden verklaard. In de gemeente Enschede werd een stempas door een hond aangevreten. "Alle relevante info is nog leesbaar, dus we laten wel stemmen", schrijft het stembureaulid. In Lelystad en Kampen kwamen mensen met hun hand vast te zitten in de gleuf van de stembus.

Ook gaat er soms al voor de verkiezingen wat mis. Zo werden bijvoorbeeld in de gemeentes Westerwolde en Stein de verkeerde stembiljetten geleverd, waardoor 260 stemmen achteraf ongeldig werden verklaard.

Als er een onverklaard telverschil is van één stem of meer, is het stembureau verplicht om te hertellen. Maar soms zijn telfouten goed te verklaren. Zo zagen stembureauleden in Lelystad dat er per ongeluk stemmen in de verkeerde bus gingen, van het naastgelegen stembureau.

Als de afwijkingen te groot zijn, geeft de Kiesraad het stembureau de opdracht om opnieuw te tellen. Dat is bijvoorbeeld het geval als het telverschil groter is dan 2 procent, of als er opvallend veel (meer dan 3 procent) ongeldige of blanco stemmen zijn uitgebracht.

Volgens de Kiesraad was het aantal telfouten de afgelopen jaren het minst bij de Tweede Kamerverkiezingen van 2023, dat kwam toen uit op ruim 8600 stemmen. Dat aantal is bij lange na niet genoeg voor een zetel:

Doordat processen-verbaal van de stembureaus allemaal online staan, zijn de tellingen voor iedereen te controleren. Op X zijn dan ook meerdere voorbeelden te vinden van mensen die foute optellingen of gemiste stemmen delen. Dat laatste kan alleen als je als enige een voorkeursstem hebt uitgebracht op een kandidaat die in het proces-verbaal 0 stemmen heeft.

Al dit soort meldingen konden mensen tot afgelopen woensdag naar de Kiesraad sturen, die er vervolgens onderzoek naar doet. Daardoor waren er de afgelopen dagen in onder meer Rijswijk, Woerden en Aalten hertellingen. Daarnaast worden er door data-analyse mogelijke telfouten opgespoord, zoals in Stichtse Vecht.

De vorige Tweede Kamerverkiezingen gaven 225 mensen een melding door aan de Kiesraad. In 107 van die gevallen was er inderdaad een telfout gemaakt.

Negen dagen na de verkiezingen, na een proces van tellen, controleren en hertellen, zal de Kiesraad straks om 10.00 uur de officiële uitslag in de Tweede Kamer bekendmaken. Toch is het dan nog steeds niet helemaal officieel: een speciale commissie met Kamerleden gaat dan nogmaals kijken of er onregelmatigheden zijn.

Dat leidde bij de Tweede Kamerverkiezingen in 2023 tot een hertelling, toen bij vier stembureaus in Tilburg het aantal uitgebrachte stemmen lager was dan het aantal ingeleverde stempassen. Het grootste deel van de onverklaarbare stemverschillen werd alsnog gevonden en in de uiteindelijke uitslag aangepast.

Vanochtend is het vliegverkeer bij het vliegveld van de Belgische stad Luik opnieuw voor korte tijd stilgelegd vanwege een dronemelding. Het is voor de tweede keer in korte tijd dat het vliegveld in België werd gesloten.

Gisteravond laat waren korte tijd meerdere vliegvelden in België gesloten na meldingen van drones in de omgeving. Vluchten van en naar de luchthavens in Brussel, Luik liepen vertraging op. Ook het Zweedse vliegveld bij Gothenburg ging voor korte tijd dicht.

De luchthaven van Bierset bij Luik lag bijna anderhalf uur plat en op Brussels Airport was het vliegverkeer een half uur verstoord. Eerder op de avond werd er volgens de Zweedse autoriteiten een drone waargenomen boven vliegveld Göteborg-Landvetter.

In België kwamen gisteravond ook meldingen binnen van drones bij het nucleair onderzoekscentrum in Mol en bij de luchtmachtbasis Florennes, in Wallonië.

Hybride oorlogsvoering

De laatste weken zijn er veel dronewaarnemingen geweest in West-Europa, onder meer in Duitsland, België en Denemarken. In bijna alle gevallen is niet duidelijk waar de drones vandaan kwamen.

"Bij grote drones, zoals bij vliegveld Kleine-Brogel net over de Belgische grens het geval was, zijn het vaak organisaties of bedrijven die erachter zitten. Als het om illegale operaties gaat, is het nog maar de vraag of je erachter kunt komen. Zeker als die worden betaald door buitenlandse actoren", zegt defensiespecialist Peter Wijninga in het radioprogramma NOS Met het Oog op Morgen.

Rusland wordt regelmatig direct of indirect als verantwoordelijke aangewezen door de autoriteiten. De spookdrones passen in het beeld van hybride oorlogsvoering. Moskou spreekt de beschuldigingen regelmatig tegen.

"Het ligt voor de hand dat het vermoeden wordt geuit dat Rusland erachter zit", stelt Wijninga. "Rusland voert een hybride oorlog tegen Europa, dat kan je rustig zeggen. Met cyberattacks, nepnieuws en propaganda. Maar een feit is het zeker nog niet."

Nederlandse marine

Het ministerie van Defensie maakte gisteravond bekend dat de Nederlandse marine eerder deze week opnieuw een verdacht Russisch schip heeft gevolgd. Het onderzoeksschip Yantar heeft onder begeleiding van het patrouillevaartuig Zr.Ms. Friesland het Nederlandse deel van de Noordzee verlaten.

De Yantar is gebouwd voor maritiem onderzoek, maar volgens analisten gebruikt Rusland dit soort schepen om vitale infrastructuur zoals gasleidingen en stroomkabels onder water in kaart te brengen.