NOS Nieuws - Algemeen

De arbeidsinspectie moet hard kunnen optreden tegen werkgevers die arbeidsmigranten uitbuiten, schrijft minister Van Hijum in een brief aan de Tweede Kamer. Bedrijven moeten desnoods tijdelijk gesloten kunnen worden.

Van Hijum noemt een trits voorbeelden van "ernstige arbeidsmisstanden", die vaak in combinatie voorkomen. Zo zijn er werkgevers die arbeidsmigranten onderbetalen, lang laten doorwerken, op de werkplek laten overnachten en bankpassen en paspoorten innemen. Soms is er ook sprake van fysiek of psychisch geweld.

In de Arbowet staat al de mogelijkheid om het werk bij 'ernstig gevaar' direct stil te laten leggen, zegt Van Hijum in zijn brief, Hij wil dat dit begrip ruimer wordt geïnterpreteerd. Nu slaat dat alleen op 'levensgevaar' of 'onmiddellijk dreigend gevaar'. Maar wat hem betreft moet ook het ook gaan over het gevaar op lichamelijke en geestelijke gezondheidsschade op termijn.

Misstanden

Hij zal voor de inspectie een lijst opstellen met misstanden die ertoe kunnen leiden dat bepaalde werkzaamheden moeten worden stilgelegd, of dat een werkplek moet worden gesloten. In het uiterste geval kan een heel bedrijf worden gesloten tot de situatie is verbeterd

"We hebben eerder al boetes verhoogd en bijvoorbeeld de capaciteit van de arbeidsinspectie vergroot, maar bij ernstige misstanden kunnen we nu ook bedrijven tijdelijk sluiten", zegt Van Hijum in De Telegraaf. Volgens hem is er sprake van een "verdienmodel, waarbij winst wordt gemaakt door arbeidsmigranten naar Nederland te halen en die onder erbarmelijke omstandigheden te laten werken en wonen. Wij willen dat kapotmaken."

De Tweede Kamer, die meermaals heeft gevraagd om misstanden aan te pakken, zal later over het voorstel van Van Hijum debatteren. Vanaf begin deze maand krijgen bedrijven al hogere boetes als zij arbeidsmigranten aan het werk zetten zonder te beschikken over de juiste vergunningen.

Een groep investeerders onder leiding van Elon Musk heeft bijna 100 miljard dollar geboden om de non-profitorganisatie achter OpenAI over te nemen. OpenAI is het bedrijf achter tekstgenerator ChatGPT.

Het bod van 97,4 miljard dollar is volgens de advocaat van Musk, Marc Toberoff, ingediend bij de raad van bestuur van OpenAI. Topman Sam Altman reageerde op sociale media kort maar krachtig: "Nee, bedankt." Daarbij deed Altman meteen een 'tegenbod': hij wilde Twitter wel overkopen voor 9,74 miljard dollar. Musk kocht Twitter - tegenwoordig X - drie jaar geleden voor 44 miljard dollar.

OpenAI-oprichters tegenover elkaar

Musk en Altman richtten OpenAI samen op in 2015 als non-profitorganisatie, maar Musk verliet OpenAI in 2018. Tegenwoordig staan de mannen tegenover elkaar in een rechtszaak over de koers van de organisatie.

Altman wil OpenAI omvormen tot een winstgevende onderneming die kunstmatige intelligentie verder ontwikkelt. Daarvoor is veel geld nodig; geld dat investeerders willen terugverdienen. Musk stelt dat met die hervorming contractueel vastgelegde afspraken uit de beginperiode van OpenAI worden geschonden. Hij wil dat OpenAI een non-profit onderzoekslab blijft.

Hervorming OpenAI

Na Musks vertrek ging OpenAI een samenwerking aan met Microsoft, dat miljarden dollars in het AI-bedrijf stopte. Microsoft is nog steeds de grootste investeerder in het bedrijf, maar ook andere partijen hebben miljarden in de organisatie gestoken.

De investeringen lopen via een tak van OpenAI die wél een winstoogmerk heeft. Altman wil die tak het belangrijkste onderdeel van OpenAI maken. Nu is non-profit nog het belangrijkste onderdeel van OpenAI - dat ook het beleid bepaalt.

Om de hervorming te laten doorgaan, moet OpenAI-directeur Altman het met het bestuur van de non-profittak eens worden over een splitsing. Volgens The Wall Street Journal zet Musk met zijn bod van bijna 100 miljard een ondergrens: dit is de prijs die OpenAI minimaal zou moeten betalen om zich los te werken van non-profit.

Volgens nieuwssite Axios is het bod een manier van Musk om Altmans plannen dwars te zitten. Het zou betekenen dat Altman het bod van bijna 100 miljard dollar moet evenaren om onafhankelijk en met winstoogmerk verder te gaan.

Het alternatief is dat Musk de non-profittak van OpenAI in bezit krijgt, en daarmee alsnog zeggenschap over de koers van de OpenAI.

Bijna de helft van de carnavalsverenigingen in Noord-Brabant heeft maatregelen genomen om grensoverschrijdend gedrag te voorkomen. Die variëren van "een oogje in het zeil houden" tot het aanstellen van speciale vertrouwenspersonen of het inhuren van beveiliging, zo blijkt uit een rondgang van Omroep Brabant.

De regionale omroep ondervroeg 93 carnavalsverenigingen uit verschillende delen van de provincie. Ze kregen onder meer de vraag wat ze doen om grensoverschrijdend gedrag en drank- en drugsmisbruik te voorkomen. Ook vroeg de omroep naar het aantal vrouwen binnen de carnavalsverenigingen en of vrouwen mogen toetreden tot de Raad van Elf, het gezelschap van elf personen dat tijdens carnaval de kar trekt bij de activiteiten.

38 van de 93 ondervraagde verenigingen zeggen dat ze bewust bezig zijn met het onderwerp. Zij hebben naar eigen zeggen maatregelen genomen om grensoverschrijdend gedrag te voorkomen. De voornaamste reden is de toegenomen media-aandacht voor dit probleem. Slechts een enkele vereniging noemt "ervaringen in het privéleven" als aanleiding om actie te ondernemen.

De genoemde maatregelen zijn divers. Veel verenigingen laten weten een oogje in het zeil te houden. Ook hebben meerdere verenigingen vertrouwenspersonen aangesteld waar mensen terechtkunnen. Over de consequenties zijn ze helder: "Indien nodig zal iemand uit de vereniging verwijderd worden", aldus een van de respondenten.

Pezerikkengat

Ook carnavalsvereniging De Pezerikken uit Pezerikkengat (Hilvarenbeek) heeft vertrouwenspersonen aangesteld. Voorzitter Coen van de Wouw zegt dat de vereniging geen ervaring heeft met grensoverschrijdend gedrag, maar hij wil het graag goed geregeld hebben voor het geval er toch iets gebeurt. "Zelfs in de kleinste samenlevingen komen dingen voor die je liever niet wil hebben. En dan kun je het beter van tevoren geregeld hebben", vindt hij.

Hoe dat er in de praktijk uitziet? "Op het moment dat jij het gevoel hebt 'Hee, dit is vreemd, dit zit niet lekker, ik voel me hier niet goed bij' kun je naar een vertrouwenspersoon gaan." Daarvoor zijn een man en vrouw in het dorp aangewezen. Indien nodig kunnen zij na zo'n gesprek vervolgstappen zetten.

Antidrugsbeleid

Als het gaat om drugsmisbruik heeft een kwart van de verenigingen daar maatregelen tegen genomen. Meestal gaat het dan om een totaalverbod. "Echte carnavalsvierders gebruiken geen drugs", zegt een van de verenigingen. Een andere merkte een toename in het drinken van water en zoete dranken: signalen die op drugsgebruik kunnen wijzen. "Sindsdien hebben we bewaking ingehuurd", zo laat deze vereniging weten.

Om alcoholmisbruik te voorkomen heeft 37 procent van de verenigingen maatregelen genomen, maar deze regels zijn wat minder streng. In alle gevallen komt het vooral neer op extra aandacht voor alcoholmisbruik en het hanteren van de wettelijke leeftijdsgrens van 18 jaar, bijvoorbeeld door te werken met polsbandjes.

Vrouwen in de Raad van Elf

Op vragen van de omroep naar de rol van vrouwen bij de carnavalsverenigingen wordt wisselend gereageerd. Een vrouw in de Raad van Elf blijkt vaak nog niet vanzelfsprekend. Van oudsher zitten er enkel mannen in die raad, en bij 19 procent van de verenigingen zijn vrouwen überhaupt niet welkom.

Volgens Omroep Brabant lijken niet alle ondervraagde verenigingen dit onderwerp relevant te vinden. Op de vraag hoeveel vrouwelijke leden er zijn, antwoorden sommige "te veel", "dat houden we niet bij" of "geen idee".

In het noorden van Nederland is vanochtend bijna vijf centimeter sneeuw gevallen. Voor Friesland, Groningen, Drenthe en het Waddengebied geldt nog steeds code geel vanwege de kans op gladheid door sneeuwresten. De waarschuwing is daar ook morgen nog van kracht.

Op een aantal glijpartijen na, verliep de ochtendspits rustig. Op A28 tussen Assen en Beilen gleed een vrachtwagen tegen een vangrail, schrijft RTV Drenthe. In Bad Nieuweschans bij de afrit van de A7 belandde een auto in een sloot.

Op N31 bij Leeuwarden in de richting van Drachten stond een file van zeven kilometer door een ongeluk, schrijft Omrop Fryslân. In Siddeburen is een auto frontaal tegen een boom gereden, vermoedelijk als gevolg van de gladheid.

Door de sneeuw liepen werkzaamheden op de A1 bij Stroe en op de A28 bij Ommen uit.

In de noordelijke provincies leidt de sneeuwval tot winterse taferelen:

Foto's van sneeuw in jouw buurt? Stuur ze naar NOS Ooggetuige.

Goedemorgen! Koning Abdullah van Jordanië is bij president Trump te gast in het Witte Huis. Het bezoek komt op een interessant moment: Trump wil de Gazastrook 'overnemen' en de bevolking van Gaza naar andere landen verplaatsen.

Het weer: vandaag valt vrijwel overal wat neerslag. In het noorden valt natte sneeuw en in het noordoosten ligt een paar centimeter sneeuw. In het zuiden is het zachter en valt regen. Het wordt 2 tot 5 graden.

Ga je de weg op? Hier vind je het overzicht van de files en werkzaamheden. Check hier de storingen op en werkzaamheden aan het spoor.

Wat kun je vandaag verwachten? Wat heb je gemist?

De Verenigde Staten gaan importheffingen op staal en aluminium verhogen naar 25 procent. President Trump heeft daartoe een decreet ondertekend. Ook zei hij heffingen op andere producten zoals auto's en chips te overwegen. Trump wil ook dat plastic rietjes weer terug komen.

Trump kondigde de hogere heffingen gisteren al aan. De president schrapt "alle uitzonderingen en vrijstellingen" op de tarieven voor staal die in 2018 werden ingesteld. In de afgelopen jaren kregen verschillende handelspartners rechtenvrije quota's, waaronder Canada, Mexico, de Europese Unie en het Verenigd Koninkrijk.

Ander nieuws uit de nacht:

En dan nog even dit: gisternacht overleed presentator en quizmaster Ron Brandsteder. Hij en André van Duin waren behalve collega's heel goede vrienden.

"Ik heb privé ook ontzettend gelachten met Ron", zegt Van Duin:

Fijne dinsdag!

Nabestaanden en slachtoffers van ernstige geweldsmisdrijven komen regelmatig in de knel door hoge kosten die zij niet vergoed krijgen. Volgens Slachtofferhulp Nederland schieten de bestaande regelingen tekort.

Overheid en verzekeraars zouden moeten bijspringen om deze slachtoffers beter te helpen, vindt de organisatie. Ook zouden rechters in strafzaken coulanter moeten zijn met het toekennen van schadevergoeding.

Wie bijvoorbeeld een gezinslid verliest door een misdrijf, krijgt vaak te maken met torenhoge rekeningen. Het kan gaan om kosten voor een uitvaart, notaris, psycholoog of andere woonruimte. Tegelijkertijd valt er vaak salaris weg omdat iemand niet meer kan werken.

"Dat geeft veel stress en extra klachten", merkt Leonie Foncke van Slachtofferhulp. "Als je al iets heel heftigs hebt meegemaakt en daarna ook nog eens in financiële problemen komt, voel je je dubbel slachtoffer."

Onrechtvaardig

Vorig jaar ondersteunde Slachtofferhulp zo'n 3900 slachtoffers en nabestaanden van ernstige misdrijven. Vrijwel iedereen had kosten als gevolg van het misdrijf, zegt de organisatie. Slachtofferhulp maakt zich daar ernstig zorgen over, omdat financiële zorgen het herstel belemmeren.

In de zaak tegen 'Erasmusschutter' Fouad L. vertelde de vader van de vermoorde Romy onlangs nog over de financiële gevolgen. Naast het verdriet om het verlies van zijn dochter, raakte hij zijn inkomen kwijt en moest hij op zoek naar een ander huis.

Ook Natascha Anemaat werd geconfronteerd met veel extra kosten, na de dood van haar dochter Esmee Kortekaas. Het 14-jarige meisje werd in 2021 door haar turnleraar vermoord. Anemaat was niet meer in staat te werken en de rekeningen stapelden zich op.

"Ik ben weleens bang geweest dat ik mijn huis moest verkopen en de slaapkamer van Esmee leeg zou moeten halen", vertelt ze. "Dat doet heel veel met je en voelt enorm onrechtvaardig. Ik heb er niet voor gekozen dat mijn dochter uit het leven is gerukt."

Complex

Wie slachtoffer is van een gewelds- of zedenmisdrijf, of nabestaande van een slachtoffer, kan aanspraak maken op een bijdrage uit het Schadefonds Geweldsmisdrijven. Het fonds keert gemiddeld een paar duizend euro uit. Dat blijkt lang niet altijd genoeg om alle kosten te dekken.

De rest van het geld moeten mensen tijdens een rechtszaak verhalen op de dader. Strafrechters wijzen deze vorderingen lang niet altijd toe. Uit eerder onderzoek blijkt dat bijna de helft van de schadeclaims niet tijdens de strafzaak wordt behandeld omdat ze te complex zijn.

In plaats daarvan moeten slachtoffers en nabestaanden zelf een civiele procedure aanspannen tegen de dader. "Ze hebben daar vaak geen geld en geen energie voor", zegt Leonie Foncke van Slachtofferhulp. Bovendien heeft zo'n claim geen zin als een dader toch niet kan betalen.

In strafzaken daarentegen schiet de overheid de opgelegde schadevergoeding voor. De zaak moet dan wel helemaal afgehandeld zijn. Dat kan jaren duren, waardoor mensen lang op compensatie moeten wachten. Ook omdat de overheid pas acht maanden na het allerlaatste vonnis uitkeert.

Slachtofferhulp Nederland vindt dat dit systeem dringend op de schop moet. In de eerste plaats zouden strafrechters sneller schadevergoedingen moeten toewijzen. "Het is nu soms al vechten om een rouwboeket vergoed te krijgen", aldus Foncke.

Wat Slachtofferhulp betreft gaan ook de bijdragen van het Schadefonds Geweldsmisdrijven flink omhoog. In dat geval zou de overheid dus hogere voorschotten uitkeren aan slachtoffers en nabestaanden, om te voorkomen dat zij in financiële problemen raken.

Verzekeraars

Het pleidooi krijgt bijval van advocaat Arlette Schijns. Zij staat tal van slachtoffers bij en hoopt dit jaar te promoveren op onderzoek naar een beter stelsel voor het vergoeden van misdaadschade. Om te voorkomen dat alles voor rekening van de overheid komt, wijst zij ook op de mogelijke rol van verzekeraars.

Die zouden slachtoffers en nabestaanden kunnen helpen door schade als gevolg van ernstige misdrijven standaard te dekken. "Het gaat naar schatting om een paar honderd mensen per jaar die door ernstige geweldsmisdrijven worden getroffen, daar wordt de premie niet heel veel hoger van."

Eind vorig jaar riep de Tweede Kamer het kabinet al op om de situatie voor slachtoffers van geweldsmisdrijven beter te regelen. Het ministerie van Justitie en Veiligheid zegt dat nog wordt onderzocht in hoeverre ruimere vergoedingen mogelijk zijn. Naar verwachting komt het kabinet dit voorjaar met een plan voor nieuw slachtofferbeleid.

De Raad voor de rechtspraak erkent dat er knelpunten zijn, waaronder schadeclaims die helemaal of deels worden afgekeurd voor de strafzaak omdat ze te ingewikkeld zijn. "Behandeling vereist vaak meer tijd dan er op een zitting beschikbaar is", zegt een woordvoerder. Op dit moment laat de rechtspraak onderzoeken of er gewerkt kan worden met standaardbedragen. Het Verbond van Verzekeraars heeft nog niet gereageerd.

Bijna 6000 studenten zijn dit collegejaar begonnen aan de pabo, en dat zijn er bijna 500 meer dan vorig jaar. Dat blijkt uit de cijfers over alle inschrijvingen op hogescholen en universiteiten, die vandaag zijn bekendgemaakt. De pabo heeft voor het eerst in jaren de grootste instroom van alle hbo-opleidingen.

In het hele hbo is het aantal eerstejaars zo goed als gelijk gebleven aan dat van vorig jaar. Dat maakt de toename op de pabo opvallend. De afgelopen jaren was al een gestage stijging te zien, zegt Maurice Limmen, voorzitter van de Vereniging Hogescholen, maar "9 procent is een uitzonderlijke score".

Limmen spreekt van heel goed nieuws met het oog op het lerarentekort. "We zijn allemaal bezorgd over basisvaardigheden, het niveau van rekenen en taal. In het basisonderwijs kun je daar wat aan doen, en dat trekt mensen aan."

Aantrekkelijker

Daarbij hebben hogescholen de afgelopen jaren geprobeerd om de pabo-opleiding aantrekkelijker te maken. Limmen denkt dat het zijn vruchten afwerpt. Bijvoorbeeld voor zij-instromers, die niet meer over hoeven te doen wat ze al kunnen. "Als je wiskunde hebt gestudeerd, hoef je bij ons niet nog eens te leren rekenen."

Daarnaast is het toekomstperspectief voor onderwijzers veel interessanter geworden, denkt Limmen. Als je hogerop wilde in het onderwijs, kon je in het verleden vrijwel alleen directeur worden. "Maar nu kunnen docenten zich bijvoorbeeld ontwikkelen tot taal- of rekenspecialist."

Niet meer 'tuttig'

Ook Karin van Weegen, voorzitter van het Landelijk Overleg Lerarenopleiding Basisonderwijs, ziet dat het imago van de pabo beter is geworden. "Vroeger vond men de pabo tuttig, het was vooral voor als je iets leuks met kinderen wilde doen. Maar nu hebben meer mensen het idee: ik wil ook een verschil maken, iets doen wat maatschappelijk relevant is. Er zit een ander soort drijfveer achter."

Hoewel de pabo voor het eerst in jaren de opleiding verpleegkunde van de troon stootte op het vlak van eerstejaars, is ook bij verpleegkunde weer groei te zien. Het aantal eerstejaars verpleegkundestudenten daalde de afgelopen jaren flink, maar dit jaar steeg het aantal inschrijvingen met 3,1 procent.

Limmen: "Het past bij de tijdgeest, waarin zingeving belangrijker wordt. Mensen vragen zich af, als ze naar hun werk gaan: waar doe ik het voor?"

Minder internationale studenten

Uit de cijfers blijkt ook dat voor het tweede jaar op rij minder internationale studenten zich hebben ingeschreven voor een studie in Nederland. De daling, van 6 procent, is in bijna alle sectoren te zien, bleek ook al uit voorlopige cijfers.

Binnen hogescholen is dat niet zo'n probleem, maar universiteiten maken zich wel zorgen. Zij zijn bang dat sommige studies ophouden te bestaan en vrezen voor het vertrek van internationaal talent.

Het kabinet wil de internationale instroom graag beperken. Maar volgens koepelorganisatie Universiteiten van Nederland tast dat ook kansen van Nederlandse studenten aan en ondermijnt het de positie van Nederland als wetenschapsland.

Venezuela heeft twee vliegtuigen naar de VS gestuurd om landgenoten die daar illegaal verbleven op te halen. Volgens persbureau AP duidt dat op een mogelijke verbetering van de relatie tussen beide landen. Zeker één vliegtuig is inmiddels aangekomen op het vliegveld van Maiquetia, iets ten noorden van de hoofdstad Caracas.

Het ophalen van de Venezolanen wordt ook gezien als winst voor de Amerikaanse president Trump die landen wil dwingen om migranten die zonder verblijfspapieren in de VS verblijven terug te nemen.

De regeringen van beide landen hebben de vluchten van de Venezolaanse luchtvaartmaatschappij Conviasa bevestigd. In de twee vliegtuigen zitten bij elkaar 190 Venezolanen, aldus de regering in Caracas.

Uitzettingen van de VS naar Venezuela hebben jarenlang stilgelegen. Tijdens het presidentschap van Biden werden de vluchten in 2023 voor een korte periode hervat. In oktober van dat jaar werden zo'n 130 migranten naar Venezuela overgebracht.

Guantanamo Bay

Venezolaanse migranten zijn vooral sinds 2021 richting de grens van Mexico met de VS getrokken. Ze vormen nu een van de grootste groepen die illegaal de VS proberen binnen te komen.

De migrantenvluchten zijn de eerste sinds de VS vorige week migranten overbracht naar de Amerikaanse marinebasis in Cuba, Guantanamo Bay. President Trump kondigde eerder aan dat hij de basis wil gebruiken voor het vastzetten van bepaalde immigranten die onterecht in de Verenigde Staten verblijven.

Een federale rechter in de staat New Mexico heeft zondag de uitzetting van drie Venezolanen naar Guantanamo Bay tegengehouden.

Het dodental na het busongeluk in Guatemala is opgelopen tot 55. De autoriteiten in het Midden-Amerikaanse land zeggen dat 53 lichamen op de plek van het ongeluk zijn geborgen. Twee andere slachtoffers zijn in het ziekenhuis overleden.

Het ongeluk gebeurde gisteren in de vroege ochtend, lokale tijd, aan de rand van de hoofdstad Guatemala-Stad. De bus viel vanaf een brug in een ravijn. De bus viel zo'n 35 meter naar beneden en kwam terecht in een met rioolwater vervuilde stroom. Het voertuig landde ondersteboven en kwam deels onder water te liggen.

De intercitybus met 75 mensen aan boord kwam uit Progreso, dat ten noordoosten van de hoofdstad ligt. Onder de slachtoffers zijn ook kinderen, zegt een woordvoerder van de brandweer. De oorzaak van het ongeluk is niet duidelijk.

De Guatemalteekse president Bernardo Arevalo heeft drie dagen van nationale rouw afgekondigd.

Een vrouw uit de Verenigde Staten klaagt de broers Andrew en Tristan Tate aan. Zegt dat ze door hen is gedwongen tot het verrichten van sekswerk. Ze beschuldigt de Brits-Amerikaanse influencers ervan haar naar Roemenië te hebben gelokt. Ook zouden ze haar hebben belasterd nadat ze een verklaring aan de Roemeense autoriteiten had afgelegd.

Het is de eerste aanklacht die in de Verenigde Staten is ingediend tegen de broers. Tegen de twee lopen in Roemenië en het Verenigd Koninkrijk civiele zaken en strafzaken. Ze worden verdacht van het vormen van een criminele organisatie, mensenhandel, ontucht met minderjarigen en witwaspraktijken. De mannen spreken alle beschuldigingen tegen.

Vrouwonvriendelijk

Vooral Andrew Tate staat bekend om vrouwonvriendelijke uitspraken waar hij een miljoenenpubliek mee wist te bereiken. De oud-kickbokser noemde zichzelf in het verleden een vrouwenhater.

Volgens de influencer zijn 'echte mannen' sterk, rijk en houden ze hun vrouw onder de duim. Hij stelt onder meer dat "vrouwen eigendom zijn van de man" en dat "vrouwen die zichzelf in een positie brengen om verkracht te worden, daar deels zelf voor verantwoordelijk zijn".

Tate werd van verschillende socialemediakanalen geweerd. Ook op het voormalige Twitter werd zijn account geblokkeerd, maar nadat Musk het platform had gekocht, mocht Tate daar terugkeren. De broers werden verschillende keren opgepakt in Roemenië waar ze al jarenlang wonen. Vorig jaar werd Andrew vrijgelaten uit zijn cel, maar bleef hij wel onder huisarrest staan.

Vorige maand werd ook dat huisarrest opgeheven en mocht hij zich weer vrij bewegen in Roemenië. Hij mag niet het land uit.

Oud-radiomaker Vincent van Engelen is op 77-jarige leeftijd overleden. Dat melden oud-collega's van Van Engelen op Facebook.

In de jaren 70 maakte hij voor de KRO programma's op Hilversum 3. Hij was een van de presentatoren van Radio Tour de France. Ook werkte hij voor Radio 4 en andere zenders. Verder deed hij verslag vanaf het North Sea Jazz Festival en leende hij zijn stem als verteller van de Disneyfilm Doornroosje.

Oud-collega en voormalig KRO-presentator Marc Stakenburg omschrijft Van Engelen als zijn "radiovader". Op Facebook zegt hij dat hij in zijn tienerjaren "groot fan" was. "Hij presenteerde met kalmte, kennis en kundigheid."

Ook presentator Edvard Niessing deelt "het droevige nieuws" van het overlijden van zijn oud-collega bij de KRO. "Hij verhuisde jaren geleden naar Hongarije, dus alleen via Facebook hadden we nog contact. Maar wat een dierbare herinneringen aan vooral een mooie Hilversum 3-tijd. Wat een verdrietige dag dit."

De Verenigde Staten verhogen de importheffingen op staal en aluminium naar 25 procent. President Trump heeft daartoe een decreet ondertekend. Ook zei hij heffingen voor andere producten zoals auto's en chips te overwegen.

Trump kondigde de maatregel gisteren al aan. De president schrapt "alle uitzonderingen en vrijstellingen" van de tarieven voor staal die in 2018 in zijn eerste termijn werden afgekondigd. In de afgelopen jaren kregen verschillende handelspartners rechtenvrije quota, waaronder Canada, Mexico, de Europese Unie en het Verenigd Koninkrijk.

Dat betekent nu dat alle import van staal met minimaal 25 procent wordt belast. Op aluminium stond sinds 2018 een importheffing van 10 procent. Die wordt nu verhoogd naar 25 procent.

De heffingen gaan op 12 maart in. "Het wordt tijd dat onze grote industrieën terugkeren naar Amerika", zei Trump toen hij het decreet ondertekende.

Hij overweegt wél een uitzondering voor Australië, zei de president na een telefoongesprek met de Australische premier Albanese. Volgens Trump is het handelsoverschot met Australië een van de redenen om een uitzondering te maken. "We hebben een overschot", zei Trump tegen journalisten in het Witte Huis. "Het is een van de weinige landen waar dat voor geldt."

Tata bezorgd

Staalfabrikant Tata uit Velsen zei gisteren al bezorgd te zijn om de te verwachten heffingen. Tata zei zich op "alle mogelijke scenario's" voor te bereiden.

De Verenigde Staten zijn belangrijk voor Tata. Van alle staal die Tata in Nederland maakt, gaat 12 procent naar de Verenigde Staten. Volgens douane-expert Martijn Schippers importeert de VS meer staal uit Canada, China en de Verenigde Arabische Emiraten, "maar Tata wordt natuurlijk ook geraakt".

Plastic rietjes

Trump kondigde ook aan het verbod op plastic rietjes terug te willen draaien. Papieren rietjes werken niet volgens de president.

Hoewel plastic rietjes tot vervuiling van de oceanen leiden en schadelijk zijn voor het zeeleven, stelt Trump dat het prima is om ze te blijven gebruiken. "Ik verwacht niet dat haaien er veel last van hebben", zei hij in het Witte Huis.

Verschillende Amerikaanse staten en steden hebben een verbod ingesteld op plastic rietjes en sommige restaurants geven ze niet meer automatisch aan hun gasten. Naast rietjes zorgen meer soorten plastic voor schade aan het milieu. Naar schatting komt er wereldwijd elke minuut een volle vrachtwagen met plastic in de oceanen terecht.

"President Trump beweegt zich in de verkeerde richting als het gaat om wegwerpplastic", zegt een campagneleider van de milieugroep Oceana. Hij zei ook dat de meeste Amerikaanse kiezers voorstander zijn van verplichtingen voor bedrijven om minder plastic te gebruiken.

Plasticfabrikanten juichen de beslissing van Trump toe. "Rietjes zijn pas het begin", zegt de topman van Plastics Industry Association.

In Oss is een dode gevallen bij een schietincident, meldt de politie. De politie kreeg rond 22.30 uur een melding. Volgens Omroep Brabant werd er geschoten in kelderboxen onder een appartementencomplex.

Een woordvoerder van de politie bevestigt aan de omroep dat er kogelgaten in een raam van een van de kelderboxen zitten.

Wat er precies gebeurd is in de Brabantse plaats is nog onduidelijk. Ook is er nog niets bekend over het slachtoffer, de politie doet onderzoek naar de identiteit van de man. Voor zover bekend zijn er geen aanhoudingen verricht.

De politie doet onderzoek in de omgeving. "We houden rekening met diverse scenario's", zegt de politie op X.

Hamas heeft de vrijlating van Israëlische gevangenen voor onbepaalde tijd opgeschort. De beweging zegt dat Israël herhaaldelijk de voorwaarden voor het staakt-het-vuren heeft geschonden.

Een woordvoerder van de terroristische organisatie zegt dat Israël onder meer de terugkeer van vluchtelingen naar het noorden van Gaza vertraagt. Ook zou Israël tekortschieten in het doorlaten van noodhulp, generatoren en honderdduizenden tenten naar Gaza. "Israël ondermijnt het akkoord met opzet", zo vindt Hamas.

De Israëlische minister Katz van Defensie noemt het besluit van Hamas op zijn beurt een grove schending van het bestand. Hij heeft het Israëlische leger in Gaza in de hoogste staat van paraatheid gebracht.

Premier Netanyahu is volgens Israëlische media met de defensietop in overleg over het besluit van Hamas. Een overleg van het Israëlische veiligheidskabinet dat morgenmiddag zou plaatsvinden, is vervroegd naar de ochtend.

Bemiddelaars vrezen ineenstorting bestand

Het akkoord tussen Israël en Hamas ging op 19 januari in. Behalve een staakt-het-vuren kwamen de partijen overeen dat Hamas in de eerste fase, die zes weken duurt, 33 gijzelaars vrijlaat. In ruil daarvoor laat Israël rond de 2000 Palestijnse gevangenen vrij. De eerste fase zit nu in de vierde week.

Bemiddelaars vrezen dat het bestand instort, zo zeggen twee Egyptische bronnen tegen persbureau Reuters. Egypte heeft samen met Qatar en de Verenigde Staten maandenlang bemiddeld om het bestand te bereiken en leidt ook de onderhandelingen voor de tweede fase van het bestand.

Het kantoor van premier Netanyahu meldde vanochtend vroeg dat een Israëlische delegatie die moet gaan onderhandelen over de tweede fase in Qatar was aangekomen, maar later op de dag meldde de staf van Netanyahu dat de delegatie alweer terugging naar Israël. Het is niet duidelijk waarom. Israëlische bronnen zeggen tegen de krant Haaretz dat de delegatie geen mandaat had om te onderhandelen.

Trump herhaalt wens om Gaza over te nemen

Vooralsnog houdt het bestand het, hoewel er over en weer wel incidenten zijn geweest. Het bestand blijft wel fragiel. De Amerikaanse president Trump wekte vorige week verbazing en verontwaardiging door te zeggen dat hij Palestijnen voorgoed weg wil hebben uit Gaza. Gisteren in een gesprek met journalisten en vandaag bij een interview met Fox News herhaalde hij zijn wens om de Gazastrook over te nemen en te herontwikkelen. "Ik ben vastbesloten om Gaza te kopen", zei hij tegen journalisten.

De inwoners van Gaza zullen in andere landen een nieuw thuis moeten vinden, zei Trump. "Ze willen helemaal niet terug naar Gaza, ze hebben het er alleen maar over omdat ze geen alternatief hebben. Als we ze een alternatief geven, willen ze niet meer terug."

Een organisatie die families van gijzelaars vertegenwoordigt roept de landen die nauw betrokken waren bij de totstandkoming van de overeenkomst tussen Israël en Hamas op om het bestand te redden. "Recente vrijlatingen laten geen ruimte voor twijfel: alle gijzelaars moeten dringend worden gered uit deze afschuwelijke situatie."

De volgende vrijlating van gijzelaars moet in principe komende zaterdag plaatsvinden. Tot nu toe zijn 16 gijzelaars vrijgelaten door Hamas en heeft Israël honderden gevangenen vrijgelaten.

In het onderzoek naar de moord op een 11-jarig meisje nabij Parijs zijn twee verdachten aangehouden. Het zijn een man van 23 en een vrouw van 55, meldt het Franse Openbaar Ministerie.

De man wordt verdacht van de moord, de vrouw is aangehouden omdat ze de misdaad niet zou hebben gemeld. Volgens het Franse BFMTV gaat het om een moeder en zoon. De twee werden aangehouden in Rouen in de regio Normandië.

De man was bij de politie bekend vanwege kleine vergrijpen, schrijft Le Parisien. Hij zou dakloos zijn. Zaterdag werd al een koppel van in de twintig aangehouden, maar zij werden vrijgelaten toen bleek dat ze een alibi hadden.

Nooit thuis aangekomen

De 11-jarige Louise verdween vrijdag in Épinay-sur-Orge, ten zuiden van Parijs. Het meisje was na schooltijd naar huis gelopen, maar kwam daar nooit aan. De politie begon een grote zoekactie waarbij onder meer een helikopter, drone en speurhonden werden ingezet.

In de nacht van vrijdag op zaterdag werd het lichaam van het meisje in een bos aangetroffen, vlak bij de plek waar ze voor het laatst was gezien.

Uit de eerste autopsieresultaten blijkt dat het meisje is aangevallen met een scherp voorwerp, vermoedelijk een mes. Op het lichaam zijn wonden op vitale plaatsen gevonden. Van seksueel misbruik zou geen sprake zijn geweest.

Het bosgebied waar het meisje werd gevonden is gisteren door 120 agenten minutieus doorzocht. Een moordwapen werd niet gevonden. Wel zou vandaag in de omgeving de telefoon van het meisje zijn gevonden.

Het kabinet wil een verbod op vochtige doekjes met plastic erin, die bijvoorbeeld worden gebruikt in het huishouden, voor vieze babybillen en op de wc. In de doekjes zit niet-afbreekbaar kunststof en dat leidt tot tientallen miljoenen euro's schade. Nederland wil dit in Europees verband regelen.

De doekjes worden vaak door het toilet gespoeld, maar vanwege het plastic erin lossen ze niet op. Er ontstaan proppen, waardoor ze de pompen van het riool verstoppen.

Volgens staatssecretaris Jansen van Milieu leidt het ontstoppen van het rioolsysteem jaarlijks tot een kostenpost van tussen de 22 en 55 miljoen euro. Hij schrijft dat in een Kamerbrief.

Verder belanden deze doekjes ook met enige regelmaat op straat of op het strand. Ook daar vergaan ze niet en moeten ze worden opgeraapt.

Steeds populairder

Staatssecretaris Jansen zegt dat de populariteit van de vochtige doekjes behoorlijk is toegenomen. "Ze hebben door hun gebruiksgemak in veel gevallen alternatieven als herbruikbare of papieren doekjes vervangen", weet hij.

In de brief maakt Jansen niet duidelijk op welke termijn hij een verbod wil invoeren. Eind vorig jaar drongen de waterschappen en de Stichting Rioned al aan op een Europees verbod op vochtige doekjes.

Dat wil het kabinet nu ook. Dan moet de Europese Single-Use Plastic (SUP) Richtlijn worden aangepast.

Een 12-jarige jongen uit Enschede is in de zomer van 2023 meerdere keren door zijn eigen moeder verkracht. Dit gebeurde vermoedelijk in opdracht van zijn vader en werd steeds vastgelegd op beeld. Het Openbaar Ministerie eiste vandaag in de rechtszaal jarenlange celstraffen tegen de ouders van het slachtoffer. Het gaat om vluchtelingen uit Syrië.

Het misbruik kwam aan het licht toen de jongen aan een buurvrouw vroeg of zij de politie voor hem wilde bellen. Nadat hij de politie over zijn thuissituatie had verteld, werden zijn vader en moeder diezelfde dag nog aangehouden voor huiselijk geweld.

Op hun telefoons vond de politie acht filmpjes en elf foto's, waarop te zien is dat de moeder seks heeft met haar dan 12-jarige zoon. De vrouw bekende dat zij het was.

'Perverse vader'

Justitie gaat ervan uit dat de vader opdracht gaf voor de seks. Hij vertelde de moeder in chatgesprekken precies wat hij van haar verlangde. "De oudste zoon werd in de slaapkamer misbruikt door zijn eigen moeder. Dit alles voor het genot van de perverse seksuele voorkeuren van vader", zei de officier van justitie.

De moeder zei spijt te hebben van wat ze haar zoon heeft aangedaan en barstte in de rechtszaal meerdere keren in tranen uit. "Ik weet dat ik fouten heb gemaakt, dat geef ik toe. Maar het is allemaal tegen mijn wil in gebeurd", citeert de regionale omroep Oost.

Eerder gaf ze nog aan dat ze door haar man werd gedwongen tot seks, vandaag wees ze naar een "bende van Assyrische mannen". De rechter vroeg of de angst voor eerwraak iets met die tegenstrijdige verklaringen te maken had. "Ja, daar ben ik wel bang voor. Ik heb iets gedaan dat streng verboden is in onze cultuur. Wij zijn moslim, en wat er is gebeurd staat haaks op de islam."

Kinderporno

Volgens het OM is er echter geen bewijs dat andere mannen haar tot de handelingen aanzetten. Ook lijkt het er in de chatgesprekken niet op dat de moeder tegenstribbelde. "Uit de gesprekken blijkt juist dat ze het gezamenlijk doen." Ook zou de vrouw tijdens het misbruik steeds onder invloed zijn geweest van alcohol en cocaïne.

Behalve van plegen en medeplegen van verkrachting worden de ouders verdacht van het verspreiden van kinderporno. Daarnaast staat de vader terecht voor huiselijk geweld. Zo heeft hij de moeder volgens het OM een keer onder dwang kaal laten scheren en drukte hij sigarettenpeuken uit op haar huid. Ook zijn kinderen zaten onder de blauwe plekken.

Als het aan het OM ligt gaat de vader acht jaar de cel in, en de moeder zes jaar. "Thuis bij je ouders is normaal gesproken een plek waar je je veilig moet voelen. Dat was helaas voor deze kinderen helemaal anders. Ze zijn uit Syrië gevlucht voor een beter leven hier in Nederland, maar uiteindelijk werd hun leven hier een hel."

De rechtbank doet over een aantal weken uitspraak.

Het Openbaar Ministerie eist werkstraffen van 120 en 150 uur tegen de schippers van een rondvaartboot en een watertaxi die in de zomer van 2022 tegen elkaar aan voeren in Rotterdam. Het OM vindt dat beiden het ongeluk op de Nieuwe Maas hadden moeten voorkomen.

Volgens de officier van justitie hebben de schippers "zeer onvoorzichtig" gehandeld. Zo hadden beiden via de marifoon hun aanwezigheid moeten melden. De schipper van de watertaxi had volgens de richtlijnen bovendien verder naar rechts moeten varen en had voorrang moeten verlenen aan de rondvaartboot.

De vaartuigen botsten op 21 juli 2022 op elkaar, waarna de watertaxi kapseisde. Behalve de schipper waren vier volwassen passagiers en een kind aan boord. De zes lagen een kwartier lang in het water. Ze overleefden vooral doordat ze in een luchtbel onder de omgeslagen watertaxi konden ademhalen.

'Geen flauw idee'

Beide schippers zeggen "geen flauw idee" te hebben hoe de aanvaring kon gebeuren. De schipper van de rondvaartboot Menno V. (51) zegt dat de watertaxi er uit het niets was. "Ik zag hem pas op het laatste moment. Misschien zat hij in de dode hoek", zei hij volgens de regionale omroep Rijnmond vandaag in de rechtbank. De schipper van de watertaxi Willem de J. (75) zei dat het voor hem leek alsof de rondvaartboot nog aan een steiger lag.

De aanklager zegt dat de schippers niet goed opletten en daardoor mensenlevens in gevaar hebben gebracht. Tegen De J. is daarom een werkstraf van 150 uur en een boete van 1000 euro geëist. V. hoorde een werkstraf van 120 uur en een boete van 1000 euro tegen zich eisen.

'Voldoende gestraft'

De advocaat van Willem de J. zegt geen meerwaarde te zien in een taakstraf. Volgens haar is de schipper van de watertaxi zelf ook slachtoffer en al voldoende gestraft, omdat hij na 48 jaar "veilig te hebben gevaren" heeft besloten nooit meer een schip te besturen.

Ook Menno V. stelt dat hij niets verkeerds heeft gedaan. "Er waren geen aanwijzingen dat de watertaxi naar links, naar de Leuvehaven zou gaan", zei zijn advocaat. Het verwijt dat V. geen radar had aanstaan vindt ze niet terecht. "Met kleine afstanden en grote snelheden kan je niet vertrouwen op de radar." Schippers richten zich logischerwijs meer op de actuele situatie dan op de "achterhaalde informatie" van de radar, betoogde ze.

De rechter doet op 11 maart uitspraak.

Een man uit Wales die in 2013 een harde schijf kwijtraakte met daarop een fortuin aan bitcoins, overweegt nu de vuilstortplaats in zijn gemeente op te kopen. De man wil de stortplaats doorzoeken, omdat hij ervan overtuigd is dat zijn harde schijf tussen het afval ligt. Er stonden destijds volgens hem 8000 bitcoins op, wat tegen de huidige waarde zo'n 750 miljoen euro zou zijn.

De 39-jarige James Howells uit Newport spande een rechtszaak aan om de gemeente te dwingen hem toe te staan de afvalbergen te doorzoeken, maar verloor die onlangs.

Daarom overweegt hij nu om de stortplaats op te kopen, aangezien de gemeente van plan is om de locatie binnen afzienbare tijd te sluiten. "Ik heb de optie besproken met investeringspartners en het is zeker iets dat op tafel ligt", zegt hij tegen The Guardian.

Verkeerde schijf weggegooid

De man, een IT-specialist, probeert al ruim tien jaar zijn bitcoinfortuin terug te vinden. In 2013 bracht zijn toenmalige vriendin, na het opruimen van hun huis, per ongeluk de verkeerde harde schijf naar de gemeentelijke stortplaats. De 8000 bitcoins die erop stonden, waren destijds al enkele miljoenen waard, maar sindsdien is de koers explosief toegenomen.

Howells vroeg de gemeente de afgelopen jaren meerdere keren om toestemming om er te gaan graven, maar kreeg die nooit.

Ook op het voorstel om een kwart van zijn bitcoin-portemonnee aan de gemeente te schenken als ze hem zouden helpen, werd niet ingegaan. De gemeente is van mening dat de harde schijf gemeentelijk eigendom is geworden toen deze op de vuilstortplaats terechtkwam.

De man is van plan de zaak voor te leggen aan het hooggerechtshof.

"Ik weet ook wel dat het niet realistisch is. En toch vond ik het nuttig." Antonio Torchia, burgemeester van het gehucht Belcastro in het Zuid-Italiaanse Calabrië, kwam begin vorige maand met een verordening die door media wereldwijd werd opgepikt. Inwoners van zijn dorp mogen niet meer ziek worden.

"De medische hulppost in ons dorp is vorig jaar gesloten", vertelt Torchia in zijn kantoor. "De dichtstbijzijnde ambulance bevindt zich op 45 minuten rijden. Als die bezet is, is de aanrijtijd nog langer."

Dat terwijl de bevolking van zijn dorp voor meer dan de helft uit 65-plussers bestaat. Met zijn besluit, waarin de bevolking wordt gemaand "elke ziekte te vermijden die een medische ingreep vereist", wilde de burgemeester aandacht vragen voor de gezondheidscrisis in de hele regio, die al jaren aan de gang is en steeds nijpender wordt.

Tekort aan duizenden artsen

Calabrië, een van de armste regio's van Europa, heeft op het vlak van de zorg een bewogen geschiedenis. In de jaren 80 bleek dat de sector geïnfiltreerd was door de 'ndrangheta, de lokale maffia. Door corruptie en mismanagement gingen verschillende ziekenhuizen in de jaren daarop failliet. De zorg, die in Italië normaal regionaal geregeld is, staat in Calabrië sindsdien onder justitieel toezicht.

Maar ook bestuurders uit Rome slaagden er niet in de problemen te verhelpen. Door het gebrek aan ziekenhuizen liep in de loop der jaren de werkdruk voor artsen op, terwijl de salarissen in de publieke sector laag bleven. Op een recente massa-vacature voor 159 spoedartsen reageerden slechts 13 mensen. In totaal zijn meer dan 5000 plekken niet ingevuld, becijferde een vakbond.

Naast lokale hulpposten in dorpen als Belcastro, zijn daardoor noodgedwongen ook verschillende afdelingen in grotere ziekenhuizen gesloten. "Wij zoeken op dit moment chirurgen, pediaters, gynaecologen en vooral spoedartsen", vertelt Antonio Galluci. Hij is directeur van drie grote ziekenhuizen in de regio. "We zetten vacatures uit, we doen ons best om artsen aan te trekken. Maar we vinden bijna niemand."

Hulp uit Cuba

Ook de spoedafdelingen in Galluci's ziekenhuizen stonden op het punt te sluiten, tot de regio vorig jaar een noodoplossing vond. Er werd een deal gesloten met Cuba, dat als vorm van soft power juist extra artsen opleidt voor humanitaire missies. 500 Cubaanse dokters zijn verspreid over de regio en springen bij waar nodig. "Zonder hen was onze spoedafdeling nu niet meer open", erkent Galluci.

Voor de 52-jarige spoedarts Yodalis Amaro Sosa was het een verrassing om in Europa terecht te komen. Ze werkte eerder in Guatemala, Venezuela en Brazilië. Dat ook Italië in het rijtje behoeftige landen staat, had ze niet verwacht. "Maar het is hier heel fijn werken. Het is in het begin altijd een beetje aanpassen aan de lokale regels en procedures, maar we zijn heel hartelijk ontvangen."

De deal met Cuba loopt nog tot 2027. "Zeer welkom, maar ook een lapmiddel", geeft ziekenhuisdirecteur Galluci toe. Hij hoopt dat het de regio tegen die tijd lukt om meer Italiaanse artsen aan te trekken. "We werken samen met lokale universiteiten om meer specialisten op te leiden. We hopen dat die op termijn hun weg vinden naar onze ziekenhuizen."

Toch is het ook een kwestie van geld, denkt hij. Ondanks de sterk verouderde bevolking heeft Italië sinds de coronacrisis gesneden in het budget voor de zorg. Naar de hele sector gaat zo'n 6 procent van het bruto binnenlands product, terwijl dat in Nederland zo'n 10 procent is.

Het arme zuiden voelt die budgettaire krapte het hardst. Terwijl Italië per inwoner jaarlijks gemiddeld 2140 euro uitgeeft aan zorg, is dat per Calabrees maar 1748 euro. Dat blijkt uit een rapport van de organisatie Svimez, die de belangen behartigt van Zuid-Italiaanse regio's.

Verdere leegloop

Antonio Torchia, burgemeester van Belcastro, heeft binnenkort een eerstehulpcursus georganiseerd voor alle gemeenteraadsleden. "Als een inwoner een hartstilstand krijgt, kunnen we zelf hartmassage toepassen. En bij andere noodgevallen kunnen we beslissen om zelf naar het ziekenhuis te rijden. Dat gaat sneller dan wachten op de ambulance."

Torchia ziet de toekomst somber in. Niet alleen de medische hulppost in zijn gemeente is gesloten, inmiddels zijn tientallen hulpposten in de regio dicht bij gebrek aan personeel.

"Onze dorpen zijn prachtig, de trots van Calabrië. Toch vechten we elke dag tegen de leegloop", verzucht hij. "Als we bewoners ook al geen primaire diensten kunnen bieden, gaan ze naar grote steden. Dan gaat dit gebied dood."