NOS Nieuws - Algemeen

Staatssecretaris Struycken van Rechtsbescherming (NSC) heeft de transgenderwet ingetrokken. De wet was nog niet volledig door de Tweede Kamer behandeld, maar een meerderheid riep het kabinet in april op - voor de tweede keer - om de wet in te trekken. Aan die herhaalde oproep heeft Struycken gehoor gegeven.

Het wetsvoorstel was onder meer bedoeld om de procedure te versoepelen voor het veranderen van de geslachtsaanduiding in iemands paspoort. Wie die aanduiding wil aanpassen, heeft daar een deskundigenverklaring voor nodig. In het wetsvoorstel zou dat vervallen. Verder kunnen volgens het voorstel ook jongeren onder 16 jaar hun registratie laten veranderen.

Het voorstel om de wet in te trekken kwam van SGP, JA21 en FvD. Ook de regeringspartijen NSC, PVV en BBB stemden daar in april voor. Een jaar eerder werd eenzelfde motie aangenomen door de Tweede Kamer. De oproep was toen gericht aan het toenmalige demissionaire kabinet-Rutte 4, omdat er nog geen nieuw kabinet was.

Niet controversieel

Nadat het huidige kabinet vorige maand was gevallen, leek het wetsvoorstel even 'controversieel' verklaard te worden, maar de SGP verhinderde dat. Die partij ijverde voor intrekking van de transgenderwet en dat gaat niet als een onderwerp controversieel is.

De discussie over de transgenderwet loopt al jaren. Het voorstel werd in 2021 ingediend door toenmalig minister Dekker. De Tweede Kamer sprak erover in september 2022, maar daarna gebeurde er lange tijd weinig concreets meer. Nu is het voorstel dus helemaal van tafel.

SGP-Kamerlid Van Dijk is blij met de intrekking. "Kwetsbare jongeren zijn juist gebaat bij zorgvuldigheid, niet bij het schrappen van de leeftijdsgrens en de deskundigenverklaring", reageert hij.

Kamerlid Westerveld van GroenLinks-PvdA noemt de intrekking onacceptabel. "Discriminatie, uitsluiting en geweld tegen transpersonen neemt schrikbarend toe", zegt ze. "En juist nu gooit dit kabinet olie op het vuur en zorgt voor achteruitgang."

De PVV gaat morgen toch instemmen met de beide strengere asielwetten. PVV-leider Wilders laat via X weten ook voor het tweestatusstelsel te zijn, woensdag schaarde hij zich al achter de asielnoodmaatregelenwet.

Maar het is nog steeds niet met zekerheid te zeggen of de asielwetten door de Tweede Kamer worden aangenomen, omdat NSC nog niet heeft gezegd wat ze zullen doen. Zonder de steun van die partij is er geen meerderheid, maar staken de stemmen op de helft, 75 zetels.

Vorige week zag het er nog naar uit dat Wilders de nieuwe asielmaatregelen niet ver genoeg vond gaan en daarmee hing de invoering van strengere wetgeving aan een zijden draadje. De PVV sprak over "slappe hap", terwijl de plannen gemaakt zijn door voormalig PVV-minister Faber van Asiel en Migratie.

Aangescherpt

De PVV vreesde dat de wetten nog zouden worden afgezwakt, maar dat gebeurde gisteren niet. Integendeel: de teksten werden nog aangescherpt door een Kamermeerderheid, door de strafbaarstelling van illegaliteit toe te voegen. "Dat is een stap in de goede richting en dus steunen we de wetten", zo laat Wilders weten.

Over de steun voor de twee asielwetten is de afgelopen weken veel te doen in de Tweede Kamer. Het is nog steeds moeilijk te voorspellen of er zowel in de Tweede als in de Eerste Kamer voldoende steun voor is.

Oppositiepartij CDA, belangrijk voor steun in de Eerste Kamer, zal tegen de twee asielwetten stemmen. De asielnoodmaatregelenwet is voor de partij onaanvaardbaar, omdat eraan is toegevoegd dat illegaal verblijf van vreemdelingen strafbaar moet worden.

Medemenselijkheid

Ook mensen die meewerken aan de opvang van illegalen hangt dan een straf boven het hoofd. "Uit medemenselijkheid kunnen we er niet mee instemmen dat mensen uit bijvoorbeeld het Leger des Heils strafbaar zijn", aldus CDA-leider Bontenbal.

Het is ook de vraag of NSC vanwege deze toevoeging over strafbaarheid van illegaliteit akkoord zal gaan. Dat wordt mogelijk donderdag pas duidelijk.

De stemmingen worden morgen in de Tweede Kamer rond 13.30 uur verwacht, maar kunnen ook naar de avond worden verschoven. In de Eerste Kamer komen ze, als ze worden aangenomen, pas na de zomervakantie aan bod.

Het was de afgelopen dagen extreem warm, maar verkoeling is op komst: later vandaag worden regenbuien verwacht. Hoe zorgden bedrijven en organisaties de afgelopen dagen voor verkoeling voor hun klanten, personeel, cliënten of leerlingen?

Waterspellen en tropenrooster

Juf Senay heeft een creatieve oplossing bedacht: een 'hydratatiestation', deelt zij op sociale media. De kinderen uit haar klas kunnen onder andere gebruikmaken van een waaier of mini-ventilator.

Bijna alle scholengroepen die de NOS heeft gesproken zeggen dat scholen de ruimte hebben om het rooster of de lestijden aan te passen aan de behoefte van de leerlingen.

Zo zijn er basisscholen van de ABSA Scholengroep in Amsterdam die werken met een tropenrooster, waarbij de kinderen een halve dag op school zijn, tot 12.00 uur. Op sommige van deze scholen doen kinderen spelletjes met water op de schoolpleinen om al spelend te leren, maar ook af te koelen.

Een basisschool in Coevorden kreeg zelfs bezoek van de brandweer:

Op de basisscholen van Accent in de Achterhoek blijven de kinderen juist meer binnen. Bijna alle scholen van de scholengroep hebben airco's en ventilatiesystemen. Een tropenrooster is niet nodig. Het is wat dat betreft een normale schooldag, aldus de scholengroep.

Ook de kinderen op de scholen van Openbaar Onderwijsgroep Groningen blijven zoveel mogelijk binnen. Als lestijden worden aangepast, gebeurt dat in overleg met de ouders, zegt de bestuurssecretaris. Wel is het nu makkelijker om flexibel te zijn, omdat het schooljaar bijna voorbij is. "Water en ijsjes zijn het thema van de dag."

Een aantal basisscholen gaat in de toekomst zoeken naar betere mogelijkheden om de schoolgebouwen te gebruiken tijdens de hitte. Veel basisscholen zeggen dat hun gebouwen verouderd zijn, klimaatsystemen ontbreken en dat het met dun glas snel te warm kan worden voor de leerlingen.

Dak- en thuislozen

Een kwetsbare groep die door de hitte wordt geraakt zijn dak- en thuislozen. De gemeente Amsterdam past daarom voor het eerst een zomerse hitteregeling toe, in samenwerking met dak- en thuislozenorganisaties. "Onze inloophuizen voor de dagopvang zijn langer open, vanaf 12.00 uur tot 18.00 uur", zegt een woordvoerder van De Regenboog Groep.

Op deze locaties worden zonnebrandcrème, petten en zonnebrillen uitgedeeld die via inzamelingen zijn verzameld. Voor cliënten die een smartphone hebben is er een app waarmee zij geïnformeerd blijven over hoe zij zich kunnen beschermen tegen de hitte en welke locaties open zijn.

Ook organisaties die nachtopvang of 24-uursopvang aanbieden nemen maatregelen. De nachtopvang van het Leger des Heils is open vanaf 18.00 uur, zonder eindtijd. De dak- en thuislozen mogen langer blijven met dit weer, maar een groot deel gaat zelf vaak de straat op, zegt de woordvoerder. HVO Querido biedt 24-uursopvang aan en binnen hun opvanggebouwen is het ondanks de hitte "goed te doen", meldt de organisatie.

Het Leger des Heils zegt dat er tot nu toe geen specifieke hittegerelateerde klachten zijn binnengekomen en het dus niet nodig is om de werkwijze te veranderen. HVO Querido zegt ook dat er geen ongebruikelijke signalen zijn.

De organisaties hebben allemaal mobiele teams die spullen uitdelen op straat. Veel dak- en thuislozen zoeken schaduwplekken op, onder bruggen en bosjes. Of medewerkers hen altijd kunnen vinden, is niet duidelijk.

Slush puppies en gratis fruit

Van DHL krijgen bezorgers waterflesjes mee, en klanten leven volgens de pakketdienst met hun bezorgers mee en geven ze ook flesjes water mee. Ook Thuisbezorgd herkent dat mensen meeleven met de bezorgers. Er zijn geen afspraken met restaurants, maar het bedrijf zegt dat restaurants zelf fruit en water meegeven aan hun bezorgers.

Mensen bestellen niet alleen online, maar gaan ook nog steeds langs de snackbar. Oscar Zurburg, eigenaar van snackbar Constantijn in Amsterdam, ziet dat mensen overdag veel meer milkshakes en ijsjes kopen dan warme gerechten. "Vanaf etenstijd is het weer het oude en vertrouwde, plus die milkshakes en ijsjes", meldt hij. Wel is het in de middag rustiger dan als het niet zo warm is, merkt hij op.

Snackbar Rodi in Rotterdam verkoopt sinds het warme weer juist meer warme gerechten. "Mensen willen ontzorgd worden", zegt eigenaar Jia Zhang. Velen komen ook hier voor een slush puppie en er worden ook meer ijsjes en milkshakes verkocht dan normaal, zoals die met de smaak 'Dubai-reep'.

Meer dan duizend doden, tienduizenden gewonden en duizenden verwoeste woningen. Een nieuw onderzoek gepubliceerd in PLOS Global Public Health brengt de schade in kaart die de Israëlische bezetting aanricht op de Westelijke Jordaanoever .

De onderzoekers analyseerden tien jaar aan gegevens en geven zo een gedetailleerd beeld van de tol die het geweld in het gebied eist.

Tussen mei 2014 en juni 2024 vielen er op de Westoever en in Israël 69.312 Palestijnse slachtoffers, van wie 1092 doden en 68.220 gewonden, in tegenstelling tot 4118 slachtoffers, van wie 198 doden, aan de Israëlische kant.

Volgens het onderzoek hebben Palestijnen bijna zes keer meer kans om gedood te worden dan Israëliërs en 16 keer meer kans om gewond te raken. Het overgrote deel, 99,8 procent, van de Palestijnse slachtoffers, was volgens het rapport ongewapende burger.

Aan de Israëlische kant kon de status niet van alle slachtoffers worden bevestigd, maar in ieder geval meer dan de helft maakte deel uit van de politie of het leger.

Weinig bescherming voor Palestijnse burgers

Het onderzoek trekt conclusies gebaseerd op data van meerdere instanties, waaronder OCHA (het VN-bureau voor humanitaire zaken), Artsen Zonder Grenzen en het Palestijnse bureau voor statistiek.

Uit rapporten van Artsen zonder Grenzen blijkt dat bij Israëlische invallen in vluchtelingenkampen op de Westelijke Jordaanoever essentiële infrastructuur werd verwoest, zoals waterleidingen en wegen, en dat de toegang voor ambulances tot gewonden vaak werd geblokkeerd.

Mensenrechtenorganisaties en hulporganisaties waarschuwen al langer dat zolang er niets verandert, Palestijnen zullen blijven lijden onder de consequenties van het huidige systeem, waarin zij weinig bescherming hebben tegen militaire acties.

Sinds 7 oktober 2023 klinkt die waarschuwing steeds luider. Want terwijl alle ogen op Gaza gericht zijn, gaan de acties op de Westoever, waaronder het geweld tegen Palestijnen, gewoon door.

Eerst waren Israëlische burgers, vaak kolonisten die illegaal op de Westoever wonen, verantwoordelijk voor zo'n 2,2 procent van de geweldsincidenten. Na 7 oktober steeg dat percentage naar 11,4.

"Het is moeilijk om de exacte aantallen te kennen", zegt Shai Parnes van de Israëlische mensenrechtenorganisatie B'Tselem. "Kolonisten worden vaak begeleid door het Israëlische leger, dus wanneer is iets een aanval van kolonisten en wanneer van het leger? Ook is het de vraag wat een aanval precies inhoudt. Is het beschadigen van een lege auto ook een aanval? En daarnaast zijn er zoveel aanvallen, misschien wel duizenden, dat wij niet alle incidenten kunnen registeren."

De toename in het aantal aanvallen kan Parnes wel bevestigen: "Die was er al voor de oorlog, toen deze ultrarechtse regering aan de macht kwam, en dat is na 7 oktober alleen maar meer geworden. En de aanvallen worden groter en gewelddadiger."

En daar blijft het niet bij. Sinds het begin van de oorlog in Gaza zijn volgens de VN ruim 900 Palestijnen gedood op de Westoever, inclusief Oost-Jeruzalem. Die doden zijn het resultaat van geweld van zowel Israëlische militairen als Israëlische burgers. "Zo'n aantal is ongekend, dit hebben we sinds de tweede intifada niet meer meegemaakt", zegt Parnes.

Palestijnse huizen verwoest

Naast het geweld zijn er ook nog andere militaire en civiele acties die het leven van Palestijnen bemoeilijken, zoals het uitbreiden van controleposten en wegblokkades. Voor 7 oktober 2023 waren dat er 550. Inmiddels zijn het er volgens de Verenigde Naties 850.

Ook nam het aantal nederzettingen en buitenposten (nederzettingen zonder toestemming van de Israëlische autoriteiten) na 7 oktober in hoog tempo toe. Vóór de oorlog waren er 181 buitenposten en 150 officiële nederzettingen. Sindsdien zijn er 89 buitenposten bijgekomen op de Westoever, blijkt uit cijfers van Peace Now, een Israëlische organisatie die landroof op de Westoever documenteert.

Om ruimte te maken voor nieuwe nederzettingen en buitenposten worden vaak Palestijnse huizen verwoest. Tijdens de tien jaar van het PLOS-onderzoek werden er gemiddeld 57 Palestijnse woningen per maand gesloopt door Israël op de Westoever en in Oost-Jeruzalem. Daarbij raakten gemiddeld 87 Palestijnen per maand ontheemd.

Volgens B'Tselem zijn er sinds 7 oktober 1509 woningen verwoest. Alleen al dit jaar werden 677 huizen gesloopt en raakten 747 Palestijnen dakloos, Een duidelijke toename ten opzichte van de jaren voor de oorlog in Gaza.

"We zien de oorlogsmisdaden die worden gepleegd in Gaza, zonder dat iemand Israël tegenhoudt", zegt Parnes. "En we vrezen dat hetzelfde op de Westoever gaat gebeuren."

De politie heeft gisteren vijf Brabantse mannen gearresteerd die worden verdacht van seksuele uitbuiting van vrouwen. De mannen zouden de vrouwen afhankelijk hebben gemaakt van de synthetische drug flakka, en hen vervolgens hebben gedwongen tot seksuele handelingen.

De aangehouden mannen zijn tussen de 30 en 60 jaar en komen uit Roosendaal en Bergen op Zoom. In deze regio speelt al langer een probleem met flakka, ook wel de 'zombiedrug' genoemd. Mensen kunnen door het gebruik van deze drug agressief, verward en onvoorspelbaar worden.

De politie van de eenheid Zeeland-West-Brabant deed met Belgische collega's onderzoek naar seksuele uitbuiting met behulp van flakka. Dat leidde tot de aanhouding van de mannen. Zij zitten allemaal nog vast.

Bij het onderzoek trof de politie ook slachtoffers aan, voornamelijk Belgische vrouwen. Sommige vrouwen zijn vermoedelijk ook slachtoffer van mensenhandel.

"We troffen de vrouwen aan in erbarmelijke omstandigheden", zegt de onderzoeksleider. "Deze vorm van criminaliteit is niet alleen strafbaar, maar zorgt er ook voor dat de slachtoffers hun eigenwaarde verliezen en in een totaal afhankelijke positie komen." Volgens de politie is het moeilijk om vervolgens weer zelfstandig te worden. "We hopen dat dit via de juiste hulpverlening mogelijk is."

In Roosendaal en omgeving is het gebruik van flakka volgens de politie "een toenemend probleem". De drug wordt veel gebruikt door daklozen in de regio, wat leidt tot veel incidenten en meldingen van overlast.

In Sneek varen deze zomer voor het eerst waterstewards rond. Het aantal boten in de Friese stad is enorm toegenomen, daarom moeten de stewards alles in goede banen leiden.

De feloranje bootjes met de stewards varen continu vanaf de haven door de binnenstad en weer terug. Dat doen ze zeven dagen per week van 10.00 tot 17.00 uur.

Grote boten (boven de 7,10 meter) kunnen sinds eind vorig jaar niet meer door de brug bij Uitwellingerga. De oude brug is in slechte staat en daarom voor onbepaalde tijd afgesloten. Vaarverkeer moet omvaren via Sneek en IJlst.

Hoewel kleine bootjes wel onder de brug door kunnen, kiezen ook zij vaak voor een alternatieve route door Sneek, zegt een woordvoerder van de gemeente Súdwest-Fryslân tegen Omrop Fryslân.

De gemeente wil problemen door drukte voorkomen. Omdat de vaarten op sommige plekken smal zijn, zijn speciale wachtplekken ingericht.

Korte wachttijden

De stewards wijzen mensen op de juiste route en informeren hen over hoe ze het beste door de stad kunnen varen. "We proberen ervoor te zorgen dat de boten lekker door kunnen varen en dat de wachttijden zo kort mogelijk blijven, op het water en bij bruggen", vertelt Xander Bouwman, één van de stewards."We zorgen er bijvoorbeeld voor dat een brug maar één keer open hoeft in plaats van vijf keer."

"Hoge boten hebben veel ruimte nodig om bochten te kunnen maken, dus dan vragen we kleine boten om ruimte te maken. Dan kunnen die daar wachten."

Het doel is niet om plezierbootjes te weren uit de stad. "Iedereen is van harte welkom. Het is druk, maar met goede begeleiding niet te druk."

Het Nationaal Instituut Nederlands Slavernijverleden en Erfenis heeft sinds vandaag een nieuwe voorzitter: Dave Ensberg-Kleijkers. Samen met het Nationaal Herdenkingscomité Slavernijverleden en het op te richten Nationaal Slavernijmuseum, dat in 2030 de deuren moet openen, wil de nieuwe voorzitter van het NiNsee een coalitie vormen. "Wij willen niet alleen op 1 juli, maar het hele jaar door de Nederlandse samenleving bewust maken van het slavernijverleden en daar de dialoog over aangaan."

In maart dit jaar stapte de vorige voorzitter - Linda Nooitmeer - na 8 jaar op. Zij sprak over jarenlang tegen de wind in fietsen, maar Ensberg-Kleijkers is klaar voor deze functie. "Ik heb mijn hele leven al tegen de wind in gefietst. Ik heb de bestuurlijke ervaring en de persoonlijke motivatie om dit te gaan doen. Ik wil gaan verbinden, niet alleen met de Rijksoverheid, maar ook met andere partijen, om Nederland inclusiever te maken."

Nazaat tot slaaf gemaakten

Ensberg-Kleijkers' ouders zijn allebei nazaat van tot slaaf gemaakten, zo vertelt hij. De achternaam Ensberg is gegeven op de plantage De Drie Gebroeders in Suriname door plantagehouder De La Parra.

"Geen idee wat de Afrikaanse achternaam zou zijn, mijn geschiedenis houdt daar op. Dat is mijn heritage. Ik ben een man van kleur in Nederland, dan weet je dat de doorwerking van het slavernijverleden aan de orde is. Ook ik heb discriminatie ervaren."

Ensberg-Kleijkers heeft zich eerder ingezet voor de herdenking van het trans-Atlantische slavernijverleden in Tilburg en Breda. Ook was hij voorzitter Art. 1 - het kenniscentrum discriminatie Nederland - en blijft hij voorzitter van het bestuur van scholenkoepel Zonova in Amsterdam Zuidoost.

Daar werkt hij aan het 'dekoloniseren' van het onderwijs. "Dat betekent weggaan van het eurocentrisme, geen wit superioriteitsdenken, maar onderwijs aanbieden op een inclusieve en veilig manier."

Een 38-jarige man uit Amsterdam is aangehouden omdat hij verdacht wordt van het bedreigen van Douwe Bob. De zanger blies dit weekend op het laatste moment zijn optreden op een Joods voetbaltoernooi af vanwege "een zionistische poster en pamfletten".

Gisteren deelde de zanger op sociale media dat hij op advies van de politie met zijn gezin is vertrokken uit Nederland. De politie zegt daarover dat Douwe Bob zelf heeft besloten om "tijdelijk elders te verblijven" en "met eigen vervoer" vertrokken is.

De politie heeft verder geen details gedeeld over de aanhouding van de 38-jarige Amsterdammer.

'Hoofd op een stoeptegel'

Volgens het AD zit Bob T. achter de bedreigingen aan het adres van Douwe Bob. De krant baseert zich op eigen onderzoek. De aangehouden man zou in een privéchat met de zanger hebben geschreven dat hij met anderen, in T.'s woorden, "zijn stad op slot zetten". Daarbij zou hij een foto hebben gedeeld die in Abcoude is genomen.

De 32-jarige artiest woont samen met zijn vrouw en kind in het Utrechtse dorp onder Amsterdam. Ook zou de man "halve kanker Amsterdam wil je hoofd op een stoeptegel" hebben geschreven.

Voetbalevenement

Afgelopen zondag weigerde Douwe Bob op het laatste moment op treden bij het Joodse kindervoetbalevenement Jom Ha in Amsterdam. Hij zag daar naar eigen zeggen van af toen hij op het terrein werd geconfronteerd "met een zionistische poster en pamfletten".

Daarmee werden volgens de zanger vooraf gemaakte afspraken met de organisatie "dat er geen religieuze of politieke statements" gemaakt zouden worden, niet nageleefd. De zanger lichtte in de talkshow Renze zijn besluit toe om niet op te treden. Hij zei toen ook dat hij met de dood is bedreigd.

Na afloop van het evenement noemde een woordvoerder van de organisatie het "ontzettend jammer". Volgens haar was er sprake van een "misverstand" over zionisme. "Ik denk dat Douwe er iets heel anders mee bedoeld heeft, of gedacht wat het was, dan waar het werkelijk voor staat."

VVD-prominent Sophie Hermans stelt zich niet verkiesbaar voor de Tweede Kamerverkiezingen van 29 oktober. In EW zegt zij: "Ik heb ruim zeven jaar in de Kamer mogen zitten, maar dat voelt afgerond." Haar besluit betekent niet dat zij de politiek de rug toekeert.

Ze sluit niet uit dat zij in een volgend kabinet terugkeert als minister. "Er is nog genoeg te doen in de politiek. Ik vind het een prachtig vak om in die bestuurlijke rol een bijdrage te leveren. Maar wat daarin de toekomst brengt, dat weten we niet."

Hermans is demissionair vicepremier en minister van Klimaat en Groene Groei in het kabinet-Schoof. Daarvoor was zij van 2017 tot 2024 Tweede Kamerlid, de laatste twee jaar ook fractievoorzitter. Daarvoor was Hermans jarenlang de politiek assistent van oud-premier Rutte.

Ook SP'er Van Nispen stopt

Ook bij de SP keert een ervaren politicus niet terug op de kandidatenlijst. Tweede Kamerlid Michiel van Nispen wil zich na elf jaar Kamerlidmaatschap niet nog een keer verkiesbaar stellen. Hij vindt zijn gezinsleven niet goed te combineren met het Kamerwerk en de acties en initiatieven die hij voor zijn partij gewend is te doen.

"Het is een eer dit werk te mogen doen. Maar mensen die je om hun stem vraagt verdienen een volksvertegenwoordiger die er meer dan 100 procent voor gaat, binnen en buiten het parlement. Met acties, initiatieven en resultaten. Dat kan ik niet meer bieden, want dat wil en kan ik niet langer vragen van mijn gezin", aldus Van Nispen.

Hij was lid van de parlementaire enquêtecommissie Fraudebeleid en Dienstverlening, als gevolg van het toeslagenschandaal. In die hoedanigheid verhoorde hij onder andere oud-premier Rutte.

Van Nispen staat bij de andere Kamerleden bekend als een harde werker met een grote dossierkennis. Hij voert het woord over onder meer de asielwetgeving en maatregelen tegen online gokken.

SP-leider Jimmy Dijk zegt dat hij altijd klaarstaat voor mensen. "Zoals de ouders en kinderen van het toeslagenschandaal. Hij is dé voorvechter voor toegang tot het recht. Hij is scherp en altijd op de inhoud."

Greenpeace International vecht in Nederland een boete aan van 667 miljoen dollar die een Amerikaanse rechtbank dit jaar had opgelegd aan verschillende takken van de milieuorganisatie. De zaak kan voor de Nederlandse rechter voorkomen omdat de internationale tak van de actiegroep hier is gevestigd.

Voor zover bekend is het de eerste zaak in Europa waarin gebruik wordt gemaakt van een nieuwe Europese richtlijn die ngo's, journalisten en activisten beschermt tegen intimiderende en disproportionele rechtszaken, zogenoemde SLAPPs.

'Juridisch pesten'

De directeur van Greenpeace International Mads Christensen noemde de rechtszaak bij de Amsterdamse rechtbank een "schoolvoorbeeld van juridisch pesten". "Overal ter wereld zien we dat mensen voor de rechter worden gesleept, simpelweg omdat ze de waarheid vertellen, gemeenschappen verdedigen of onrecht aan de kaak stellen. SLAPPs kosten veel tijd, veel geld en veel energie die we heel graag aan andere crises zouden willen geven."

Jasmijn de Zeeuw, jurist bij Free Press Unlimited, steunt de zaak: "Dit soort zaken zijn een gevaar voor de persvrijheid en democratie. We zien nu al dat dit soort juridische intimidatie ertoe leidt dat belangrijke informatie en kritiek het publiek niet bereikt, omdat men bang is voor jarenlange procedures en exorbitante geldbedragen."

Afgelopen maart verloor Greenpeace International in de VS een rechtszaak van het Texaanse pijpleidingenbedrijf Energy Transfer en moet een boete van meer dan een half miljard dollar betalen - de ngo vecht nog tegen dit vonnis. Het pijpleidingenbedrijf beschuldigde Greenpeace International van laster, omdat het een open brief tegen het aanleggen van een grote oliepijpleiding in 2016 en 2017 in North Dakota mede had ondertekend. Ook twee andere takken van Greenpeace werden aangeklaagd voor betrokkenheid bij protesten tegen de pijpleiding.

De zaak werd groots aangepakt door Energy Transfer: het eiste miljoenen dollars van de ngo. Een goed voorbeeld van een SLAPP-zaak, zeggen deskundigen, waaronder Free Press Unlimited. De Zeeuw: "De eis voor wat Greenpeace gedaan had was disproportioneel. En de zaak is zo ingezet dat het niet bedoeld is om gelijk te halen, maar om te intimideren. Dat kan je ook herkennen aan de hoogte van de schadevergoeding."

Vorig jaar nam het Europees Parlement een richtlijn aan, waarmee rechters SLAPPs beter kunnen herkennen en doelwitten beter kunnen beschermen. De Europese deadline om dit om te zetten in nationale wetgeving is juni volgend jaar. Tot dusver hebben nog weinig lidstaten dit gedaan.

Er is al een Nederlands wetsvoorstel, maar daarop klinkt kritiek - onder meer van de anti-SLAPP-werkgroep waar ook Free Press Unlimited lid van is. Het wetsvoorstel zou de Europese richtlijn slechts summier overnemen. Volgens het inmiddels demissionaire kabinet is het voorkomen en aanpakken van SLAPPs al mogelijk binnen het huidige recht. Critici stellen juist dat er onvoldoende handvatten bestaan om in te grijpen.

De advocaat van Greenpeace International, Amy Jacobsen, noemt het al winst dat er überhaupt over deze zaak wordt gesproken: "Het effectieve aan SLAPPs is dat mensen zich door de juridische angst al vroegtijdig terugtrekken zonder dat iemand ervan weet."

Daarnaast is het volgens De Zeeuw een voorbeeldzaak. "Het is voor het eerst dat er op basis van deze richtlijnen een rechtszaak wordt gevoerd, maar ook dat iemand de richtlijn proactief gebruikt om terug te vechten. Wat dat betreft is dit dus een goede testcase voor hoe het Nederlands recht en de richtlijn werken."

De Nederlands-Britse Andre Geim, die in 2010 werd bekroond met de Nobelprijs voor Natuurkunde voor zijn ontdekking van het materiaal grafeen, moet zijn Nederlandse paspoort inleveren. Dat bevestigt de 66-jarige natuurkundige na berichtgeving van de Volkskrant.

Volgens de Nederlandse wet vervalt het Nederlanderschap automatisch zodra iemand vrijwillig een andere nationaliteit aanneemt. Hoewel er enkele uitzonderingen bestaan, gelden deze niet voor Geim, die oorspronkelijk uit Rusland komt. Zo'n twaalf jaar geleden nam Geim de Britse nationaliteit aan, toen hij werd benoemd tot ridder en de titel 'Sir' kreeg. Hij zegt zich destijds niet bewust te zijn geweest van de gevolgen voor zijn Nederlandse nationaliteit.

'Rechten zijn geschonden'

Enkele weken geleden kreeg Geim naar eigen zeggen een mail van het ministerie van Buitenlandse Zaken, waarin werd gevraagd zijn paspoort in te leveren bij de Nederlandse ambassade in Londen. "Anders zouden ze Interpol inschakelen. Surrealistisch maar waar", zegt hij tegen de NOS.

Volgens het ministerie had Geim vrijwillig zijn Nederlandse nationaliteit opgegeven. Geim twijfelt of het aannemen van de Britse nationaliteit echt vrijwillig was, omdat dit een voorwaarde was om de Britse riddertitel te ontvangen. "Dat maakt mijn keuze minder vrijwillig, lijkt me", zegt hij tegen de NOS.

Geim nam een Amsterdams advocatenkantoor in de arm om zijn zaak te bepleiten. Het kantoor deed namens hem bij de IND een beroep op 'uitzonderlijke omstandigheden', omdat de Nederlandse wet toestaat dat iemand de dubbele nationaliteit behoudt als dat in 'het belang van de Nederlandse staat' is. Volgens Geim besloot Den Haag dat het geen enkel belang had om de Nobelprijswinnaar als Nederlander te behouden.

Hij stelt dat zijn rechten zijn geschonden en is verdrietig over het kwijtraken van zijn Nederlandse nationaliteit. In Nederland heeft hij een koninklijke onderscheiding ontvangen en is hij benoemd tot Commandeur in de Orde van de Nederlandse Leeuw.

Het is onduidelijk waarom het ministerie van Buitenlandse Zaken jarenlang heeft gewacht voordat het Geim vroeg zijn Nederlandse paspoort in te leveren. Een woordvoerder zegt dat het ministerie niet op individuele zaken in de media kan reageren.

'Absolute opsteker'

In 2010 won Geim samen met zijn promovendus de Nobelprijs voor Natuurkunde voor hun baanbrekende onderzoek naar het materiaal grafeen, het eerste tweedimensionale koolstofmateriaal dat honderd keer sterker is dan staal. Het was de laatste keer dat een Nederlander de Nobelprijs voor Natuurkunde won. "Een absolute opsteker voor de Nederlandse wetenschap", noemde de voorzitter van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO), Jos Engelen, de Nobelprijs voor de Nederlander.

In de jaren negentig werkte Geim een tijd in Nederland. Hij is bijzonder hoogleraar aan de Radboud Universiteit in Nijmegen en ontving in 2004 een eredoctoraat van de TU Delft. Geim ontwikkelde een microgefabriceerde lijm die de voetharen van een gekko nabootst, beter bekend als "gecko tape". Momenteel woont hij in het Verenigd Koninkrijk en is hij hoogleraar aan de faculteit Natuurkunde en Sterrenkunde van de Universiteit van Manchester.

Nico Zwinkels, die in de jaren 90 bekend werd als onderdeel van het tv-programma Eigen Huis en Tuin, is overleden. RTL, dat het programma uitzendt, noemt hem een "onmiskenbaar boegbeeld" van het programma.

"Hij gold jarenlang als dé klusser van Nederland. Met zijn creativiteit, passie en vakmanschap gaf hij jarenlang kleur aan het programma en wist hij een plek in de harten van kijkers te veroveren", staat in een verklaring.

Zwinkels, die 80 werd, was van 1993 tot 2004 betrokken bij Eigen Huis en Tuin. In het programma werden klussen en verbouwingen gedaan. De tuin werd gedaan door Rob Verlinden, Zwinkels deed de klussen. Het werd gepresenteerd door onder anderen Manuëla Kemp, Myrna Goossen en Irene Moors.

In 2004 wilden Verlinden en Zwinkels overstappen naar SBS6, maar daar kwam weinig van terecht. Dat kwam doordat Zwinkels door vrouwen werd beschuldigd van seksuele intimidatie. Zwinkels bleef altijd ontkennen en spande rechtszaken aan om zijn naam te zuiveren.

Volgens RTL Boulevard vertrok hij uiteindelijk met zijn vrouw naar Spanje, waar hij vijftien jaar woonde. In 2019 zou hij zijn teruggekeerd naar Nederland.

Volgens een rouwadvertentie van de familie overleed Zwinkels gisteren thuis in Naaldwijk.

Zo'n veertig dakloze mensen die in de bosjes rondom het World Forum in Den Haag verblijven en daar weg moesten vanwege de NAVO-top, hebben een cadeaubon gekregen van het Leger des Heils. Dat schrijft Omroep West. Het idee erachter is dat zij kwijtgeraakte spullen zo kunnen vervangen.

De gemeente spreekt van "een nobel gebaar". Het Straat Consulaat, dat de belangen van daklozen in Den Haag behartigt, noemt de situatie echter wrang en ongemakkelijk.

Weg om noodverordening

Rond de NAVO-top vorige week gold een noodverordening. Mensen die in de Scheveningse Bosjes en het Haagse Bos verbleven, werden daarom opgevangen in een leegstaand schoolgebouw. Daarnaast moesten zo'n 35 thuisloze gezinnen die in een hotel verbleven, plaatsmaken voor andere gasten. Zij zijn tijdelijk in andere hotels opgevangen.

Omdat de bosjes schoon zijn gemaakt, kunnen spullen of tenten zijn zoekgeraakt. Het Leger des Heils verzorgde de opvang tijdens de top en heeft daarom voor de terugkeer cadeaubonnen van een sportwinkel uitgedeeld.

Jan de Vries van het Straat Consulaat stelt dat de het contrast tussen de dure NAVO-top en behandeling van daklozen op een "pijnlijke manier blootlegt dat de aanpak van dakloosheid compleet kapot" is in de stad.

De cadeaubon illustreert dit voor De Vries. "Het is het enige dat kennelijk mogelijk is. Maar als er nu net zoveel middelen beschikbaar voor de aanpak van dakloosheid als voor de NAVO-top dan zouden we een stuk verder zijn richting een duurzame oplossing."

Extra hulp

De gemeente zegt in een reactie dat de opvang in een hotel tijdens de NAVO-top wel aanleiding is geweest om extra hulp te bieden aan de groep. "Niet alle mensen uit de bossen slapen er weer", zegt een woordvoerder tegen Omroep West.

Hoeveel mensen zijn geholpen, kan hij niet zeggen. "Daarvoor is het nog te vroeg. We zijn nu bezig met een inventarisatie. Er zijn in ieder geval gesprekken gevoerd om mensen naar zorg, opvang of thuisland te begeleiden."

Het CDA gaat niet instemmen met de twee strengere asielwetten. Voor de partij is het onaanvaardbaar dat in een van de wetten, de asielnoodmaatregelenwet, illegaal verblijf van vreemdelingen strafbaar wordt, net als de hulp aan mensen die illegaal in Nederland verblijven.

"Wij vinden het belangrijk dat er meer grip op migratie komt, maar dit raakt aan onze principes en onze waarden", zegt CDA-leider Henri Bontenbal. "Dat mensen die hulp bieden strafbaar zijn, is voor ons een totaal onbegaanbare weg."

De Tweede Kamer stemde gisteren in met de aanpassing van de PVV om illegaliteit strafbaar te stellen. "Wij waren bereid om de wet te steunen, maar hierdoor trekken we de steun nu in", zegt Bontenbal.

Bontenbal vindt het "geblunder" dat de regeringspartijen instemden met de wetswijziging, waardoor het CDA nu niet meer erin mee kan gaan:

Het CDA stemt dus ook tegen het tweestatusstelsel, waarmee er een onderscheid tussen soorten vluchtelingen zou moeten komen. Bontenbal volgt hiermee de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND), die vindt dat de wet niet uitvoerbaar is. "De les die steeds bij parlementaire enquêtes is meegegeven, is dat we moeten luisteren naar de uitvoeringsorganisaties", zegt hij.

Spannend of asielwetten het halen

Nu het CDA niet instemt met de asielnoodmaatregelenwet, wordt het heel spannend of die het in de Eerste Kamer gaat halen. Daar is nu voor een meerderheid de stem van alle kleine eenmansfracties, zoals OPNL en Fractie-Kemperman, nodig om de wet erdoorheen te krijgen.

Ook een meerderheid in de Tweede Kamer is nog niet zeker, daar is NSC nog voor nodig. Die partij was tot nu toe voor de wet, maar het is nog onduidelijk wat ze stemmen nu volgens de wet ook illegaliteit strafbaar wordt.

De Tweede Kamer stemt morgen over de twee asielwetten. Of het tweestatusstelsel er komt, is ook zeer onzeker. Van veel partijen is nog niet bekend wat ze morgen gaan stemmen en dus is onduidelijk of er een meerderheid is.

De Iraanse president Pezeshkian heeft besloten dat zijn land de samenwerking met het internationaal atoomagentschap IAEA opschort. Dat melden Iraanse staatsmedia.

Het besluit volgt op grootschalige aanvallen door Israël en de Verenigde Staten op faciliteiten van het Iraanse nucleaire programma. Die begonnen op vrijdag 13 juni met Israëlische luchtaanvallen en eindigden met zware Amerikaanse bombardementen op drie nucleaire complexen in Iran.

De inspecties lagen sindsdien stil en een paar dagen geleden stemde het Iraanse parlement in met het opschorten van de samenwerking met het IAEA. In het parlement, dat gedomineerd wordt door haviken, stemde niemand tegen. De invloedrijke Raad van Hoeders, die bestaat uit geestelijken en rechtsgeleerden, schaarde zich er ook achter.

Tot de aanvallen hield het IAEA toezicht op het Iraanse nucleaire programma. Daags voor de aanvallen uitte het atoomagentschap scherpe kritiek op Iran. Het regime zou informatie achterhouden en hield zich niet aan de afspraken die moeten voorkomen dat Teheran een kernwapen krijgt.

Onder afspraken uit 2015 met de VS en andere grote landen kreeg Iran toestemming uranium te verrijken voor nucleaire energie. Het land stemde ermee in zijn nucleaire programma te beperken in ruil voor het opheffen en verlichten van sancties. In 2018 zegde president Trump eenzijdig de afspraken op.

Het IAEA heeft nog niet gereageerd op de berichten uit Iran. Ook is nog onduidelijk voor hoelang de opschorting zou gelden. Verder is niet bekend of inspecteurs daarmee helemaal het land uit moeten; voor zover bekend zijn die nog in het land. Iran heeft in het verleden inspecties bemoeilijkt om druk te zetten op onderhandelingen met het Westen.

Grossi

Over de impact van de Amerikaans-Israëlische aanvallen op Irans atoomprogramma is geen consensus. Dat er grote schade is aangericht, is evident, maar niet iedereen is het met Trump eens dat het atoomprogramma volledig verwoest is, zoals de president claimt.

Rafael Grossi, de directeur van het internationaal atoomagentschap, zei onlangs nog geen overzicht te hebben. Hij benadrukte dat wel vaststaat dat er grote schade is aan het programma, maar voegde eraan toe dat Iran de kennis en kunde heeft om het snel weer op te starten.

Iran zelf heeft gezegd dat de schade beperkt is, en dat het verrijkte uranium nog voor de aanvallen was weggehaald.

Critici van de aanvallen op Iran zeggen dat die Teheran vooral duidelijk hebben gemaakt dat de VS niet te vertrouwen is. Ze waarschuwen dat Iran er daarom mogelijk voor zal kiezen om zo snel mogelijk alsnog een kernbom te bouwen.

Er moeten langere tijdelijke contracten komen voor mensen die bij een hospita een kamer huren. De termijn moet worden opgerekt tot maximaal vijf jaar. Daarbij geldt een proeftijd van negen maanden. En het contract moet in de eerste maand nog kunnen worden opgezegd als de huurder niet bevalt.

Dat staat in een voorstel van demissionair minister Keijzer van Volkshuisvesting (BBB). Zij denkt hiermee meer mensen over de streep te trekken om een kamer te verhuren aan bijvoorbeeld studenten, en wil tegelijkertijd meer zekerheid geven aan de huurders.

Nu nog maximaal één jaar

Nu kunnen hospita's nog tot maximaal één jaar verhuren, met een opzegtermijn van drie maanden. Na een jaar krijgt de huurder automatisch een vast huurcontract.

Maar volgens Keijzer is dit voor beide partijen niet gunstig. Hospita's willen hun huurder vaak langer dan een jaar onderdak bieden en huurders willen hun kamer langer huren, maar ook weer niet langer dan een aantal jaar.

Zowel mensen met een huur- als een koophuis moeten de mogelijkheid krijgen om een kamer te verhuren. Bij verkoop van de woning of bij het overlijden van de hospita kan het contract met de huurder worden beëindigd.

De wetswijziging is vandaag in consultatie gegaan, wat inhoudt dat iedereen er nog op kan reageren. Daarna gaat het, met eventuele wijzigingen, naar de Tweede en Eerste Kamer.

De Amerikaanse president Trump zegt dat Israël akkoord gaat met de voorwaarden voor een staakt-het-vuren van zestig dagen in de Gazastrook. Hij deelde dat op zijn socialemediaplatform Truth Social, zonder specifieke details te geven.

Trump voert in zijn bericht tegelijkertijd de druk op Hamas op. Het voorstel wordt volgens hem via Qatar en Egypte overgebracht aan Hamas en die kan er volgens hem maar beter mee instemmen. Het wordt er anders niet beter op, waarschuwt Trump in hoofdletters.

Spoedafspraak

Israël en Hamas hebben nog niet gereageerd op de woorden van Trump. Israëls minister van Buitenlandse Zaken zei vanochtend wel dat er "een grote meerderheid" bestaat, zowel in het kabinet als bij de bevolking, om een deal te sluiten. "Als de mogelijkheid zich aandient moeten we die grijpen."

De extremistische ministers Ben-Gvir en Smotrich, die tot nu toe grote invloed hadden op de besluitvorming, hebben voor vanmiddag een spoedafspraak gepland om een mogelijke deal te torpederen, schrijft de krant Haaretz.

Gijzelaars

Hamas heeft tot nu toe steeds vastgehouden aan zijn eis voor een definitief einde van de oorlog, inclusief terugtrekking van het Israëlische leger uit Gaza. In ruil zou Hamas dan de overgebleven gijzelaars vrijlaten. Hamas houdt nog zo'n vijftig mensen vast, van wie er waarschijnlijk nog ongeveer twintig in leven zijn.

Trump wil dat de periode van zestig dagen gebruikt wordt om te komen tot een definitief einde van de oorlog. Volgens een plan van Trumps Midden-Oostengezant Witkoff zouden er eerst tien levende gijzelaars en vijftien lichamen van gijzelaars moeten worden overgeleverd. De overigen zouden dan vrijkomen als er definitief akkoord is.

Netanyahu naar Washington

De Israëlische minister van Strategische Zaken, Ron Dermer, was gisteren in Washington voor gesprekken met hoge functionarissen van de regering-Trump over een mogelijk staakt-het-vuren in Gaza. Volgende week staat een bezoek van de Israëlische premier Netanyahu aan het Witte Huis op het programma.

Op de vraag van verslaggevers of het tijd is om druk uit te oefenen op Netanyahu zei Trump eerder op de dag dat de Israëlische premier bereid was om een akkoord te sluiten. "Hij wil het", zei Trump tegen verslaggevers. "Ik denk dat we volgende week een akkoord bereiken."

Zondag klonk Trump op sociale media dwingender. In hoofdletters schreef hij toen: "Sluit een Gaza-deal. Haal de gijzelaars terug!!!" Die dwingende stijl van communiceren gebruikte de president eerder, met succes, om Israël en Iran onder druk te zetten om de aanvallen op elkaar te staken.

Wisselende geluiden

Netanyahu staat ook in eigen land onder toenemende druk om een staakt-het-vuren te sluiten om de gijzelaars vrij te krijgen. De premier zei onlangs dat de grootschalige aanvallen op doelen van het Iraanse nucleaire programma de weg vrijgemaakt hebben "voor andere kansen, en in de eerste plaats de vrijlating van de gijzelaars".

Tegelijkertijd hamerde Netanyahu erop dat het Israëls doel blijft om de "Gaza-kwestie" op te lossen en Hamas te verslaan. Israël heeft eerder gezegd dat Hamas zich moet overgeven en ontwapend moet worden. Hun leiders zouden Gaza moeten verlaten en in ballingschap moeten gaan.

Volgens The Times of Israel zijn er wisselende geluiden over Netanyahu's bereidheid om een deal te sluiten. Het medium wijst erop dat sommige bronnen zeggen dat hij dat wel is, maar andere melden dat Netanyahu deze week op een bijeenkomst van zijn veiligheidskabinet gezegd heeft dat iedereen die een wapen vasthoudt moet worden gedood, "niets minder dan dat".

De situatie in Gaza is intussen nog altijd erbarmelijk. Hulp bereikt Gazanen maar mondjesmaat en veiligheid lijkt in de strook nergens te bestaan. Maandag was een van de dodelijkste dagen van de afgelopen weken. Bij een Israëlische luchtaanval op een café aan het strand van Gaza-Stad kwamen toen tientallen mensen om het leven.

Demissionair zorgminister Jansen lanceert vandaag de Nationale Strategie Vrouwengezondheid. Dit plan moet ervoor zorgen dat er in de komende vijf jaar meer kennis komt over aandoeningen bij vrouwen, en dat deze kennis beter wordt gedeeld.

Het plan kost 27,5 miljoen euro, waarvan 15 miljoen wordt besteed aan onderzoek naar vrouwspecifieke aandoeningen. De overige 12,5 miljoen zijn bedoeld voor onderzoek rondom zwangerschap en geboorte.

In het verleden is er vooral medisch-wetenschappelijk onderzoek gedaan op basis van het mannenlichaam. Het idee was dat de uitkomsten hiervan ook toepasbaar waren op het vrouwenlichaam. Maar inmiddels is bekend dat ziektes die zowel bij mannen als vrouwen voorkomen, zich soms anders uiten bij vrouwen. Daarnaast zijn er aandoeningen waar vooral vrouwen last van hebben, zoals endometriose en bekkenproblematiek.

Dure klachten

Meer kennis over aandoeningen en ziektes bij vrouwen leidt volgens Jansen tot meer welzijn bij vrouwen en minder kosten. Zo duurt het volgens haar nu gemiddeld zeven tot twaalf jaar voordat endometriose bij vrouwen wordt gediagnostiseerd. Bij deze aandoening zit er weefsel, dat lijkt op baarmoederslijmvlies, buiten de baarmoeder.

"Al die jaren dat de diagnose niet wordt gesteld, ervaart die vrouw gezondheidsklachten", zegt Jansen. "En de kosten zitten in ziekteverzuim, maar ook in de zorgkosten omdat al die jaren geen passende zorg is verleend."

De kennis over vrouwengezondheid moet ook beter worden gedeeld in Nederland, vindt Jansen. Daarom wordt er nu een landelijk netwerk gevormd van onderzoekers, zorgprofessionals, werkgevers, patiëntenverenigingen en verzekeraars. Zij bouwen samen aan een openbaar platform over aandoeningen bij vrouwen. "Zodat, dat is het uiteindelijke doel, vrouwen de juiste zorg kunnen krijgen."

Het grondpersoneel van KLM wil toch weer gaan staken. Het is de bedoeling dat ze volgende week woensdag 8 uur lang het werk neerleggen. Dat kondigen de vakbonden CNV en FNV aan.

In eerste instantie wilde het grondpersoneel zaterdag al gaan staken. KLM stapte vorige week met succes naar de rechter om dit tegen te houden. De rechter noemde een staking die dag onverantwoord vanwege de vakantiedrukte en de nasleep van de NAVO-top.

De vakbonden hebben er nu wel alle vertrouwen in dat de staking door mag gaan. "Op basis van de passagierscijfers die we bij Schiphol en KLM hebben opgeëist en de afspraken die we in het veiligheidsoverleg hebben gemaakt, zijn we ervan overtuigd dat deze staking op een veilige manier kan plaatsvinden", zegt CNV-onderhandelaar Souleiman Amallah.

Weer naar de rechter

KLM laat in een reactie weten dat het overweegt om opnieuw naar de rechter te stappen om de staking te voorkomen. De luchtvaartmaatschappij zegt teleurgesteld te zijn in de bonden, omdat KLM vrijdag nog aanbood de salarissen van het grondpersoneel te verhogen.

De vakbonden en KLM lukt het al een tijdje niet om het eens te worden over een nieuwe cao. Eerder zei KLM de lonen niet te kunnen verhogen vanwege de financiële situatie van het bedrijf. KLM deed toen een moreel appèl aan het grondpersoneel om niet te staken.

De vakbonden gaan hier niet in mee. Zij vinden dat het belangrijk is dat de koopkracht van het personeel behouden blijft. Hoeveel KLM de lonen wil verhogen heeft het bedrijf in een persbericht hierover niet bekendgemaakt.

Wat de impact zal zijn van de staking is nog niet duidelijk. De vakantieperiode is al begonnen en dus is het druk op Schiphol.

De dalai lama krijgt een opvolger na zijn dood. Dat maakte de leider van de Tibetaanse boeddhisten bekend vanuit zijn verblijfplaats in de Indiase stad Dharamsala. Het was eerder nog onduidelijk of de dalai lama een opvolger zou krijgen. Vandaag heeft hij gezegd dat de opvolger zal worden gekozen door een stichting opgericht door hemzelf in 2015. China laat weten dat de Chinese overheid de opvolger eerst moet goedkeuren.

Enkel de Gaden Phodrang-stichting in Zürich heeft de macht en de autoriteit om een opvolger aan te wijzen, zegt de huidige dalai lama, Tenzin Gyatso, enkele dagen voor zijn 90e verjaardag. Het is de eerste keer dat het aanwijzen van de volgende leider vanuit Europa zal gebeuren.

Het Chinese ministerie van Buitenlandse Zaken laat in een reactie weten dat de opvolger eerst door het land moet worden goedgekeurd. De aanwijzing moet voldoen aan de Chinese wet- en regelgeving en de religieuze rituelen uit het land.

De opvolger kan elk gender hebben, zegt een woordvoerder van de Gaden Phodrang-stichting. De dalai lama zei in een interview in 2013 al dat hij de mogelijkheid zag dat zijn opvolger een vrouw kon zijn. "De tijdsgeest vraagt om een vrouw, dus waarom zou mijn opvolger dit dan niet zijn?", aldus Gyatso. "Vrouwen hebben meer gevoel voor andermans welzijn."

Er werd lange tijd gedacht dat de huidige dalai lama mogelijk de laatste leider van het Tibetaans boeddhisme zou zijn, vanwege politieke druk vanuit China over de aanwijzing van de opvolger.

Bovendien zou de dalai lama zelf het gevoel moeten hebben dat zijn ambt nog nodig was. Als Gyatso dat gevoel niet zou hebben of als hij niet die signalen vanuit de gemeenschap zou krijgen, dan zou hij liever niet willen reïncarneren. Vanmorgen is bevestigd dat er dus wel een vijftiende leider komt.

China

Gyatso vluchtte in 1959 met een deel van zijn volgelingen naar India, na de Chinese invasie van Tibet in 1950. Het is voor de gemeenschap vooral belangrijk dat China niet de volgende dalai lama aanwijst. China wil de volledige controle over de Tibetanen in Tibet, maar ook over de Tibetanen die met de geestelijke naar India zijn gevlucht.

Er is altijd sprake van een reïncarnatie na de dood bij het aanwijzen van een dalai lama. Na het overlijden van de leider wordt een proces gestart waarin er wordt gezocht naar een opvolger. Dit duurt minimaal negen maanden omdat de volgende leider nog geboren moet worden. De dalai lama komt niet altijd uit Tibet, het kwam eerder voor dat een opvolger uit India of Mongolië kwam.