NOS Nieuws - Algemeen

In de VS heeft presidentskandidaat Trump een campagnebijeenkomst gehouden op de plek waar hij juli bijna werd gedood. Voor vele duizenden aanhangers noemde hij de aanslagpleger "een wreed monster". Hij hield de toespraak in Butler, Pennsylvania, vanachter kogelvrij glas.

Bij de mislukte moordaanslag werd de dader, de 20-jarige Thomas Crooks, gedood door agenten van de Secret Service. Trump werd door een kogel geraakt aan zijn oor.

Hij beschreef nu op het zwaarbeveiligde podium dat de tijd voor hem destijds even stopte. De schutter "ontketende het pure kwaad", maar "door de genade van God slaagde de schurk niet in zijn doel." Het motief van Crooks is nog altijd onduidelijk.

Eerbetoon

In het publiek kwam een man om het leven door de aanslag. De Republikeinse presidentskandidaat noemde het dodelijke slachtoffer een held. "Corey wierp zich in zijn laatste seconden op aarde boven op zijn vrouw en dochters. Hij wilde niet dat ze geraakt werden" zei Trump.

Op het tijdstip van de liquidatiepoging, 18.11 uur lokale tijd, hielden Trump en de aanwezigen een moment stilte.

Pennsylvania speelt als zogenoemde swing state een belangrijke rol bij de presidentsverkiezingen volgende maand. Trump had vooraf aangegeven dat hij in Butler nog een "onafgemaakte klus" had. Een deel van zijn achterban had bij de toespraak verband om hun oor, een verwijzing naar Trumps verwondingen. De ex-president moedigde zijn aanhangers aan om hem terug in het Witte Huis te krijgen.

Musk en Vance speechen

Eveneens zijn beoogde vicepresident Vance was aanwezig bij de campagnebijeenkomst. Verder sprak ook X- en Tesla-topman Musk de menigte toe. Het was de eerste keer dat Musk aanwezig was bij een Trump-evenement sinds hij zijn openlijke steun uitsprak voor de Republikein.

Musk op het podium:

In de aanloop naar de moordaanslag in juli heeft de geheime dienst fouten gemaakt, zo werd onlangs bevestigd in een rapport. Desondanks bedankte de presidentskandidaat nu de agenten hem destijds hebben geholpen. "Ze zaten zo snel boven op me, ze twijfelden geen moment", zei Trump. Hij prees hun "toewijding die niet te beschrijven valt."

Ook zei hij dat de Secret Service drie weken geleden "echt geweldig werk heeft geleverd", toen een andere mogelijke moordaanslag werd verijdeld. Een gewapende man had zich toen verscholen in de buurt van een golfbaan waar Trump actief was.

De geheime dienst opende het vuur op de man. De FBI noemde het een mogelijke moordaanslag. Er loopt een rechtszaak tegen de man.

Een bruine beer heeft in Slowakije een 55-jarige man gedood, schrijven landelijke media. Het slachtoffer plukte samen met iemand paddenstoelen in de omgeving van het Tatragebergte toen hij werd aangevallen door de beer.

Het incident gebeurde in de buurt van het afgelegen dorpje Hybe. Een reddingsteam kwam met een helikopter ter plaatse, maar kon weinig meer doen. Het slachtoffer overleed ter plekke aan de ernstige verwondingen, bevestigt de politie op Facebook.

Meer confrontaties

In Slowakije zijn vaker confrontaties tussen mensen en beren. In maart rende een wilde beer door de stad Liptovsky Mikulas, waarbij vijf mensen gewond raakten. In 2021 werd eveneens in het noordelijke gedeelte van het land iemand gedood door een beer.

Naar schatting leven er 1100 tot 1200 wilde beren in Slowakije. Aangezien de dieren steeds vaker in de buurt komen van mensen kregen lokale autoriteiten begin dit jaar de mogelijkheid om een noodtoestand uit te roepen om zo versneld dieren af te kunnen schieten.

In de regio Liptovsky Mikulas, waar ook de paddenstoelenplukker werd aangevallen, was lange tijd ook de noodtoestand van kracht. In juli werd deze weer ingetrokken. Naar aanleiding van het nieuwe incident heeft de Slowaakse minister van Milieu een onderzoek aangekondigd.

Tijdens een oversteek van Het Kanaal tussen Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk zijn afgelopen nacht vier migranten omgekomen, onder wie een 2-jarig kind. Dat melden Franse autoriteiten.

De Franse minister van Buitenlandse Zaken Retailleau spreekt van een "verschrikkelijke tragedie". Volgens de minister is het kind op de boot onder de voet gelopen. "Mensenhandelaren hebben het bloed van deze mensen aan hun handen", schrijft hij op X.

Twee incidenten

Het gaat om twee aparte incidenten. Een boot met vijftien migranten aan boord riep de hulp van de kustwacht in. Die kwam en trof het kind van 2 dood aan. Een minderjarige werd met brandwonden in het ziekenhuis opgenomen.

In een andere boot, met zo'n 90 migranten aan boord, trof de Franse kustwacht twee dode mannen en een dode vrouw aan. Mogelijk kampte de overvolle boot met een motorstoring.

Meer verdrinkingen

In de afgelopen weken zijn er meer verdrinkingen geweest op Het Kanaal. Begin vorige maand verdronken twaalf migranten nadat een boot onderweg van Frankrijk naar het Verenigd Koninkrijk was gekapseisd. Twee weken later verdronken nog eens acht mensen bij een vergelijkbare oversteek.

Volgens de Franse autoriteiten zijn dit jaar tot nu toe minstens 46 migranten omgekomen in hun poging om Het Kanaal over te steken.

Een deel van de A28 bij Utrecht is vanavond korte tijd afgesloten geweest vanwege de mogelijke aanwezigheid van explosief materiaal in een auto. De Dienst Speciale Interventies (DSI), een speciale eenheid van de politie, heeft drie mensen aangehouden.

Ze worden ook verdacht van betrokkenheid bij een schietincident in Zwolle, eerder op de avond, waarbij een huis werd beschoten. Of er ook daadwerkelijk iets is gevonden in de auto is niet bekend. Wegens mogelijk gevaar voor de omgeving werd een groot deel van de snelweg afgezet.

Bij het schietincident raakte niemand gewond. Waarom de woning vanavond werd beschoten is, niet bekend.

In de Democratische Republiek Congo zijn autoriteiten begonnen met het vaccineren van de bevolking tegen het mpox-virus. In een ziekenhuis in de oostelijke stad Goma werden de eerste vaccins aan ziekenhuismedewerkers toegediend.

De start van de vaccinatiecampagne volgt na een forse uitbraak van het virus in Congo. Ook in omliggende landen is het virus opgedoken. Volgens volksgezondheidsorganisatie Africa CDC zijn dit jaar in zestien Afrikaanse landen vermoedelijke of bevestigde gevallen gemeld.

Sinds begin 2024 zijn vermoedelijk al 35.000 mensen besmet met mpox. Verreweg de meeste gevallen zijn geteld in Congo. Volgens officiële cijfers van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) zijn dit jaar 996 mensen aan het virus doodgegaan.

Toegezegde vaccins

In Congo kwamen vorige maand zo'n 200.000 vaccins aan die door de Europese Unie zijn gedoneerd. Nederland doneerde 13.200 vaccins nadat de Tweede Kamer minister Fleur Agema van Volksgezondheid daartoe had opgeroepen. Naar schatting zijn 3 miljoen vaccins nodig om het virus in te dammen.

Het Congolese ministerie van Volksgezondheid zegt momenteel over 265.000 vaccins te beschikken. Volgens het ministerie worden nieuwe leveringen op korte termijn verwacht.

De vaccins zijn bedoeld voor volwassenen, risicogroepen en ziekenhuismedewerkers.

Internationale noodsituatie

In augustus riep de WHO de opkomst van een nieuwe variant van het mpox-virus uit tot een internationale noodsituatie. Met een bedrag van bijna 600 miljoen dollar wordt door Africa CDC geprobeerd het aantal besmettingen terug te dringen.

Meer dan de helft van dat geld gaat naar het bestrijden van het virus in getroffen landen en het verhogen van de paraatheid.

Zelden dodelijk

Mpox begint vaak met koorts, hoofdpijn, spierpijn, gezwollen lymfeklieren, rillingen en moeheid. Na enkele dagen verschijnen er vlekken op de huid. Deze huiduitslag gaat over in blaasjes. De meeste gevallen zijn mild. De ziekte is, zeker in westerse landen, zelden dodelijk.

Het kabinet wil nogal wat voor elkaar krijgen in Brussel. Een uitzondering op het Europese mestbeleid, een opt-out op het migratiebeleid en veel minder betalen aan de EU-begroting. Landgenoten binnen de Europese instellingen kunnen helpen om deze ambities waar te maken. Maar daar zit een probleem. Er zijn in verhouding veel te weinig Nederlanders die bij de Europese Commissie werken.

Op dit moment werken er 32.484 ambtenaren voor de Europese Commissie. Ter vergelijking, bij de Rijksoverheid werken ruim 150.000 mensen. Van die meer dan 30.000 Commissieambtenaren zijn er slechts 595 Nederlands. Dat aantal is de afgelopen jaren ook nog fors afgenomen. In 2016 werkten er nog 678 Nederlanders. De Nederlanders die wél bij de Europese Commissie werken, worden daarom in de wandelgangen meewarig "Panda's" genoemd, een uitstervend ras.

Het belang van landgenoten is dat ze een Nederlands 'smaakje' meegeven aan het beleid dat de Europese Commissie voorstelt, stelt lector Europese Studies Mendeltje van Keulen. "Als het wetsvoorstel door Nederlandse inbreng vooraf al rekening houdt met onze belangen, is dat voor Nederland daarna makkelijker onderhandelen", aldus Van Keulen. "Ook kunnen ambtenaren uit eigen land voor Nederland belangrijke thema's hoger op de politieke agenda zetten."

Feitjes stampen

De ambtenaren die in Brussel werken, moeten een goede geografische afspiegeling zijn van de 27 EU-lidstaten. Maar dat is in de praktijk helemaal niet zo. Sommige landen zoals Italië, België en Roemenië zijn oververtegenwoordigd. Nederland, maar ook bijvoorbeeld Duitsland en Polen, leveren verhoudingsgewijs juist veel te weinig ambtenaren.

Op basis van inwonersaantal zou Nederland eigenlijk 1279 ambtenaren moeten leveren, meer dan een verdubbeling dus van de situatie nu.

Dat Nederland zo ondervertegenwoordigd is, komt deels door hoe er in Nederland naar de EU wordt gekeken. "In Nederland is het politieke klimaat over de Europese Unie negatief", zegt Van Keulen. "Ook weten Nederlanders weinig over de EU. De Europese instellingen worden vooral gezien als iets waar geld naartoe gaat, niet als iets waar je kan werken."

Een andere reden waarom weinig Nederlanders voor een carrière in Brussel kiezen, is dat er veel kansen op goede banen in eigen land te vinden zijn. "De Nederlandse arbeidsmarkt is goed waardoor Nederlanders minder interesse hebben in banen bij de EU. Voor werknemers uit Oost-Europa zijn de Europese banen juist heel aantrekkelijk."

Verder sluit de manier waarop de Europese Unie zoekt naar nieuwe ambtenaren niet goed aan bij Nederlanders. Om aangenomen te worden moet je vooral veel dingen weten. Zuid-Europeanen zijn vaak beter in kennistoetsen vanwege hun onderwijssysteem. Nederlanders krijgen op school vooral vaardigheden aangeleerd, waardoor ze vaak meer moeite hebben om toegelaten te worden.

Recent is hierom onder druk van Nederland de selectie voor EU-ambtenaren aangepast, vertellen betrokkenen in Brussel. De focus komt ligt nu meer op vaardigheden te liggen en minder op het stampen van feitjes.

Europacollege

Om het aantal Nederlanders binnen de EU weer omhoog te krijgen, voerde de Nederlandse overheid in 2023 een studiebeurs in voor het Europacollege. Deze opleiding voor Europese studies, met vestigingen in het Belgische Brugge, het Poolse Warschau en de Albanese hoofdstad Tirana, is een springplank voor veel studenten met Europese ambities. De hoop is dat door de beurs meer Nederlandse studenten voor een baan bij de EU kiezen.

Met de beurs, die in 2010 nog werd afgeschaft, betaalt de Nederlandse overheid voor tien studenten een deel van het collegegeld. Een jaar studeren aan het Europacollege kost normaal 29.000 euro. De beurs betaalt daarvan 19.000 euro.

Het initiatief lijkt zijn eerste vruchten al af te werpen. Dit jaar meldden 40 Nederlanders zich aan, het jaar daarvoor 43. In 2022, toen de beurs nog niet bestond, waren dat er maar 11. "We hebben nu het hoogste aantal Nederlandse studenten in de laatste vijftien tot twintig jaar", vertelt Pierre Bachelier van het Europacollege.

Met pensioen

Ook op andere manieren wordt geprobeerd het aantal Nederlanders te laten stijgen. Zo is bij het Europees Parlement begin dit jaar een speciale sollicitatieronde opgezet, waar alleen Nederlanders aan mee mogen doen.

Op de korte termijn kunnen deze maatregelen de Nederlandse positie verbeteren. Maar de zorgen blijven. "Er gaan de komende jaren veel Nederlanders met hoge functies met pensioen", zegt Van Keulen. "Die zijn moeilijker te vervangen omdat de Commissie heel hiërarchisch is."

De Meester Kackadorisprijs, de prijs voor de persoon of instelling die het meest heeft bijgedragen aan kwakzalverij, gaat dit jaar naar de Nederlands-Vlaamse Accreditatieorganisatie (NVAO).

De organisatie houdt toezicht op de kwaliteit van het hoger onderwijs in Nederland en Vlaanderen. Volgens de Vereniging tegen Kwakzalverij, die de prijs in het leven riep, ontvangt de NVAO de prijs omdat het in 2023 de eerste bacheloropleiding in de osteopathie goedkeurde.

De Vereniging tegen Kwakzalverij stelt dat de toezichthouder bij het erkennen van de bacheloropleiding vooral naar "de onderwijskundige kwaliteit van de opleiding" heeft gekeken, niet of het om "een erkend gebied binnen de wetenschap" gaat. In 2017 was de NVAO al eens genomineerd voor De Meester Kackadorisprijs na het erkennen van een opleiding manuele therapie.

Andere nominaties

Twee andere organisaties grepen naast de prijs. Het ministerie van Defensie had de erkenning kunnen krijgen voor het inzetten van "kwakzalverij" bij trainingen voor medewerkers. Ook een Limburgse afdeling van artsenvereniging KNMG was voorgedragen, omdat ze een congres had georganiseerd met alternatieve behandelaars.

De Meester Kackadorisprijs bestaat uit een diploma en een kunstwerk. De prijs is vanmiddag in Amsterdam uitgereikt.

Personen of instellingen die de kwakzalverij bevorderen, maken ieder jaar kans op deze 'prijs'. Het gaat niet om mensen (of bedrijven) die zelf kwakzalverij beoefenen.

De politie heeft bij een grote controle in Eindhoven dertig opgevoerde fatbikes meegenomen. Alle bestuurders hebben een boete gekregen. Zeven mensen zijn hun fatbike voorgoed kwijt omdat ze al eerder waren beboet.

Zo'n vijftig agenten werkten gisteren mee aan de controle op meerdere plekken in de stad. Tussen 14.00 en 21.00 uur werden alle fatbikes getest op een rollerbank, schrijft Omroep Brabant. Fatbikes mogen net als andere elektrische fietsen maximaal 25 km per uur, maar worden met regelmaat opgevoerd.

Ouders mee

23 mensen mogen hun fatbike later ophalen bij het politiebureau. "Met daarbij een nadrukkelijke waarschuwing voor de toekomst: bij een tweede proces-verbaal wordt je fatbike in beslag genomen", aldus de politie. Minderjarigen moeten na het weekend met hun ouders naar het bureau komen.

"We blijven een nadrukkelijk beroep doen op ouders dat ze erop toezien dat hun kind op een veilige fiets rijdt en wat de consequenties kunnen zijn als ze dat niet doen", aldus de coördinator van de politieactie.

De politie controleerde ook andere fietsers. In totaal werden 265 bekeuringen uitgedeeld, bijvoorbeeld voor fietsen met de telefoon in de hand of door rood rijden.

14 jaar

Onlangs koos een meerderheid in de Tweede Kamer voor een helmplicht en een minimumleeftijd van 14 jaar voor het besturen van een fatbike.

Ook vandaag slaat een deel van de inwoners van Apeldoorn en omstreken flessen water in, omdat het drinkwater in en rondom de stad is verontreinigd met de E. colibacterie. Die bacterie wordt ook wel de poepbacterie genoemd.

Na drie minuten koken kan het water uit de kraan gewoon veilig worden gedronken, maar toch gaan de waterflessen er opnieuw hard doorheen bij verschillende supermarkten. In sommige supermarkten zijn de schappen al leeg, maar ze worden zo snel mogelijk aangevuld. Filialen worden extra bevoorraad.

Een van de supermarkten zegt voor vandaag 10.000 liter water te hebben besteld, meldt de Stentor. Normaal gesproken is dat ongeveer 1000 liter.

Bij een van de supermarkten ging de voorraad, die goed is voor drie maanden, er gisteren helemaal doorheen. Vandaag kwam er al een nieuwe trailer binnen, zegt de manager. Ook is er nog een nieuwe onderweg.

'Ik kook het gewoon'

"Na het bericht van Vitens dacht ik: ik ga even water halen", zegt een van de klanten. De man haalt naar eigen zeggen een of twee trays met flessen. Een andere man, met een volle winkelwagen, zegt dat hij voor hem en zijn buurman water heeft gehaald. Hij hoopt dat het probleem snel wordt opgelost.

Een vrouw haalt een tray voor haar 82-jarige vader. "Hij begrijpt niet dat hij nu eerst water moet koken." Zelf kookt ze wel haar water. "Voor de hond, voor het gezin, voor iedereen. Ik kook het gewoon. We moeten het even zo doen."

"Niet normaal joh", zegt een supermarktmanager in Apeldoorn. In deze video omschrijft hij wat hij gisteravond in zijn winkel zag gebeuren:

Ook in de plaatsen rondom Apeldoorn vliegen de waterflessen de deur uit. Bij de Hanos in Zwolle is de voorraad bijna op. "Mensen liepen met karren vol waterflessen, sixpacks en jerrycans vanochtend", zegt een medewerker tegen de regionale krant. "Een bijzonder gezicht. Het deed mij denken aan twee jaar geleden, toen hadden we dezelfde situatie met zonnebloemolie door de oorlog in Oekraïne."

Het Gelre-ziekenhuis in Apeldoorn regelt grote watertanks voor schoon drinkwater, schrijft de Stentor.

Gisteren adviseerde drinkwaterbedrijf Vitens aan ongeveer 70.000 huishoudens om water in ieder geval tot 14 oktober eerst te koken. Dat is niet nodig voor douchen of handenwassen.

"Als mensen thuis de kraan opendoen, komt er gewoon water uit", zegt Vitens tegen de NOS. "Het ongemak en de impact is groot. Dat begrijpen we." Een woordvoerder benadrukt dat het water na drie minuten koken gewoon veilig is om te drinken.

Het water is vervuild geraakt bij een drinkwatervoorziening in Apeldoorn. "Daar zijn vier reservoirs. We gaan die een voor een leeg laten lopen, daarna reinigen en weer vullen. Dan testen we of de besmetting weg is", liet een Vitens-woordvoerder gisteren aan Omroep Gelderland weten. Het bedrijf noemt het zelf een lichte verontreiniging die tijdens een controle werd ontdekt.

Het is een proces dat dagen kan duren. Hoe de E. colibacterie in het drinkwater is terechtgekomen, wordt onderzocht.

In een Tilburgse studentenflat zijn vangnetten opgehangen na meerdere gevallen van zelfdoding. Dat meldt Omroep Brabant. In de afgelopen acht jaar stapten vijf mensen op die plek uit het leven door een sprong vanaf het gebouw, bleek uit onderzoek van platform Woeste Grond.

Bewoners van de dertien verdiepingen tellende flat vroegen de woningcorporatie meermaals om maatregelen en zijn opgelucht dat er nu in de binnenruimte netten hangen. Student Kyara (25) maakte twee zelfdodingen mee in de flat. "De eerste keer heb ik twee weken niet thuis geslapen. Iedere keer als ik over het plein liep, was ik best wel nerveus dat er iemand naar beneden zou komen vallen." In het appartementencomplex wonen honderden studenten.

Uit onderzoek blijkt dat het beperken van de toegang tot dodelijke middelen de meest succesvolle manier is om suïcides te voorkomen, zegt hoogleraar suïcidepreventie Renske Gilissen.

"Suïcidale gedachtes zijn vaak tijdelijk. Dus als mensen een methode in hun hoofd hebben maar daar vanaf worden gebracht, levert dat tijdswinst op. Want daarna kunnen die gedachten weer minder of zelfs weg zijn", aldus Gilissen.

Uiteraard nemen maatregelen als vangnetten de bron van suïcidale gedachten niet weg. "Maar ze werken wel. Het is in de praktijk vaak niet zo dat mensen dan maar ergens anders naartoe gaan." Gilissen zou daarom het liefst zien dat in ons land veel meer van dat soort netten en andere preventieve maatregelen komen.

Pam Wijnans van de Tilburgse Partij voor de Dieren wil dat er meer wordt gedaan om de mentale gezondheid van de jongeren in de flat te verbeteren. "Vangnetten zijn een goede stap, maar die jongeren zitten nog steeds met depressies en suïcidale gedachten op hun kamer", zegt ze. Wijnans wil onder meer dat de gemeente in gesprek gaat met de verhuurder over aanvullende maatregelen.

Het verouderde systeem van verkeerslichten in Nederland is makkelijk te hacken. Dat meldt RTL Nieuws na onderzoek. Ethisch hacker Alwin Peppels (29) ontdekte het lek, dat aantoont hoe snel buitenstaanders de stoplichten kunnen bedienen. De stoplichten moeten vervangen worden, maar dat kan nog wel enkele jaren duren.

Peppels onderzocht de manier waarop verkeerslichten verbinding maken met onder meer hulpdiensten en het openbaar vervoer. Met dit systeem springen stoplichten op groen zodra zo'n voertuig het stoplicht nadert, om zo een ambulance bijvoorbeeld voorrang te geven. De rest van de stoplichten springen dan op rood. Het systeem wordt ook wel KAR genoemd, waarbij de stoplichten via radiosignalen worden bestuurd.

De ethisch hacker maakte dit systeem na, waardoor hij de verkeerslichten kon beïnvloeden door ze op ieder gewenst moment op rood of groen te zetten. De details daarvan worden niet gedeeld, maar duidelijk is dat het "digitale puzzelen" in zijn vrije tijd volgens RTL een aantal jaren duurde. Iemand met meer kennis van radiosignalen zou dit volgens Peppels sneller kunnen.

Compleet vervangen

Een fundamentele wijziging in het systeem is de enige oplossing om het systeem te beveiligen, stelt Peppels. "Ik had graag gezien dat het makkelijker op te lossen is, maar KAR stamt uit een tijd waarin cybersecurity nog een stuk minder belangrijk was."

Daarbij vreest de ethisch hacker ook dat de hacks in verkeerde handen kunnen vallen. "Of het nou criminele hackers zijn of vijandelijke landen die het hebben gemunt op onze infrastructuur, het is van groot belang om te zorgen dat dit soort systemen goed zijn beveiligd. We moeten aandachtig blijven kijken naar alle systemen die we in onze infrastructuur gebruiken."

Nieuw systeem

Er is al wel een nieuw systeem, dat Talking Traffic heet, maar dat werkt alleen als verkeerslichten compleet worden vervangen. Dit systeem gaat via een internetverbinding in plaats van via de radiosignalen. Het vervangen is volgens het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat de verantwoordelijkheid van provincies en gemeenten. De verwachting is dat het KAR-systeem in 2030 volledig is vervangen door het nieuwe systeem.

De gemeente en provincies laten in een reactie aan RTL weten het "ongewenst" te vinden dat de verkeerslichten op deze manier beïnvloed kunnen worden. Het Nationaal Cyber Security Centrum (NCSC), dat onderdeel is van het ministerie van Justitie en Veiligheid en ervoor moet zorgen dat Nederland digitaal veilig is, zegt dat het hacken van verkeerslichten strafbaar is en gevaar op de weg kan veroorzaken. "Misbruik komt dus met een aanzienlijk risico."

De waterstand van de Rio Negro, een van de belangrijkste zijrivieren van de Amazone-rivier, is tot het laagste niveau gezakt sinds het begin van de metingen in 1902. Dat meldt een Braziliaanse geologische overheidsinstantie.

De Amazone-rivier in Zuid-Amerika is de langste rivier ter wereld en de rivier met veruit het meeste water. De rivier wordt gevoed door allerlei zijrivieren. Daarvan is de Rio Negro de grootste.

Uit de Braziliaanse stad Manaus, die aan de Rio Negro ligt, komen beelden van een opgedroogde haven. De rivier heeft nu een diepte van 12,66 meter. De gemiddelde diepte van de rivier is 20 tot 30 meter.

Zeldzaam fenomeen

Ook bij andere zijrivieren zoals de Solimoes worden laagterecords gemeten en zijn waterstanden tot extreme dieptepunten gezakt. Dat het waterpeil zo laag is, heeft te maken met ernstige droogte in het land en bosbranden in de Amazone. Zeker 59 procent van de Brazilianen heeft last van de droogte.

In het tropisch regenwoud is droogte per definitie een zeldzaam fenomeen. Maar de omvang van de droogte in de afgelopen jaren in Brazilië is ongekend en houdt lang aan. Voor de wereldwijde biodiversiteit is de Amazone ook heel erg belangrijk. Er kan ecologische schade optreden onder vissoorten en ander onderwaterleven als de droogte aanhoudt.

Deskundigen wijzen daarbij op klimaatverandering, die droogteseizoenen veroorzaakt. Voor mensen die in het Amazonegebied wonen kan de droogte ernstige gevolgen hebben. Inwoners zijn afhankelijk van de rivieren voor voedsel, water en transport.

De Oekraïense president Zelensky zegt dat hij volgende week zaterdag zijn langverwachte 'overwinningsplan' gaat presenteren. Dat wil hij doen tijdens een bijeenkomst met bondgenoten op de Amerikaanse vliegbasis Ramstein in het westen van Duitsland.

Het plan schetst volgens Zelensky "duidelijke, specifieke stappen voor een rechtvaardig einde aan de oorlog". Volgens een van zijn adviseurs wordt het plan niet helemaal openbaar gemaakt, omdat bepaalde informatie geheim moet blijven voor Rusland.

Zelensky besprak het plan vorige week al wel onder andere met de Amerikaanse president Biden en vicepresident Harris, tevens de Democratische presidentskandidaat, tijdens zijn bezoek aan de VS. Zelensky had toen ook een ontmoeting met Trump, de presidentskandidaat van de Republikeinen.

Eerder zeiden Amerikaanse en Europese vertegenwoordigers tegen de The Wall Street Journal dat het geen duidelijke strategie bevat en dat er "weinig nieuws" in stond. Wel meldt het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken dat er "een aantal productieve stappen" in het plan staan.

Tijdens een bezoek aan Kyiv, afgelopen donderdag, besprak Zelensky het plan ook met Rutte, de nieuwe secretaris-generaal van de NAVO. Rutte zei toen dat tijdens het overleg in Ramstein wordt besproken of Oekraïne door bondgenoten geleverde langeafstandsraketten mag gebruiken voor aanvallen op doelen op Russisch grondgebied.

Geheim

Op vliegbasis Ramstein zijn regelmatig bijeenkomsten om te praten over de oorlog in Oekraïne. Ruim vijftig landen overleggen daar onder andere over militaire steun aan Oekraïne. Volgende week is het de 25ste keer dat dit gebeurt. De landen worden dan vertegenwoordigd door hun leiders, zegt Zelensky in een verklaring.

Oekraïne kampt met een tekort aan troepen en materieel. Het gaat bijvoorbeeld om luchtverdediging die ook aan het front nodig is om bommenwerpers op afstand te houden. Ook wil Oekraïne toestemming om die wapens dieper op Russisch grondgebied in te kunnen zetten. De VS stelt zich tot nu toe terughoudend op.

De luchthaven van München heeft excuses aangeboden aan reizigers voor de chaotische toestanden op het vliegveld. Donderdag misten daar honderden mensen hun vlucht door gigantische wachtrijen. Voor de veiligheidscontrole was de rij op het hoogtepunt 2 kilometer. Mensen deden er uren over om bij hun vliegtuig te komen; 750 mensen lukte dat helemaal niet.

Het ging donderdag mis, op een Duitse nationale feestdag. Veel Duitsers gebruiken het extra lange weekend dat ze hebben voor een reis. Ook is het vanwege het Oktoberfest extra druk in München.

Luchthavendirecteur Lammers kwam gisteravond met een verontschuldiging. "Dit is niet wat we gewend zijn en ook niet wat we willen", zei hij bij de regionale omroep BR. Hij kondigde per direct maatregelen aan. Zo worden reizigers beter over de hele luchthaven verdeeld en gaan er extra balies open.

Het vliegveld kampt met een personeelsgebrek. Ook is er tijdelijk minder capaciteit bij de veiligheidscontroles omdat poortjes en andere apparatuur worden vernieuwd. De luchthaven vraagt reizigers daarom om extra vroeg te komen, maar dat heeft weer negatieve gevolgen voor de spreiding van het aantal passagiers over de dag.

Lufthansa, de grootste vliegmaatschappij op de luchthaven, baalt van de gang van zaken. Honderden mensen moesten donderdag worden omgeboekt, zestig Lufthansa-vluchten vertrokken met vertraging. Kortgeleden maakte Lufthansa-baas Spohr er in Duitse media al geen geheim van dat hij München op dit moment de slechtste luchthaven van Europa vindt.

Bij het meldpunt Meld.Online Discriminatie zijn sinds 7 oktober vorig jaar 101 meldingen van online antisemitisme binnengekomen. De Nationaal Coördinator Antisemitismebestrijding (NCAB), die de cijfers van het meldpunt op een rij zette, vergelijkt het aantal met 2022. Toen ging het om 68 meldingen.

De cijfers laten een duidelijke stijging zien sinds 7 oktober 2023, concludeert de NCAB, de dag waarop het conflict tussen Israël en de Palestijnen opnieuw escaleerde door de grootschalige aanslag van Hamas.

Het meldpunt Meld.Online Discriminatie verzamelt en beoordeelt meldingen van discriminatie online. Daarbij verzoeken ze anderen om bepaalde uitingen te verwijderen. Ook doet het in sommige gevallen aangifte bij de politie.

In het kalenderjaar 2023 had bijna een kwart van de meldingen betrekking op online antisemitisme, blijkt uit de cijfers. Dit terwijl Joden slechts 0,3 procent van de Nederlandse bevolking uitmaken.

Gebrek aan moderatie

Een groot deel van de antisemitische berichten online is volgens de NCAB op platform X te vinden, het voormalige Twitter. Nationaal Coördinator Eddo Verdoner hekelt de beperkte moderatie online. "Socialemediaplatforms verkopen het gebrek aan moderatie soms als onderdeel van de vrijheid van meningsuiting, maar het is gewoon een verdienmodel."

Verdoner zegt dat antisemitische content veel clicks krijgt, die bedrijven vervolgens gebruiken om advertenties te verkopen. "Ze verdienen daarmee veel geld, maar die haatdragende content vergiftigt intussen wel onze samenleving. De invloed van online haat op onze offline wereld is enorm en neemt alleen maar toe. We besteden immers steeds meer tijd op het internet."

De NCAB werkt in Europees verband samen om online antisemitisme aan te pakken. Dat doen ze met andere internationale coördinatoren, die de druk opvoeren bij zulke bedrijven. "En daarnaast is het belangrijk dat mensen online antisemitisme blijven melden en dat adverteerders kritisch zijn", zegt Verdoner.

Zijn organisatie keek nu uitsluitend naar meldingen over antisemitisme online. Het Centrum Informatie en Documentatie Israël (CIDI) kwam eerder dit jaar met een overzicht van het aantal geregistreerde antisemitische incidenten buiten het internet om.

Daarin is een sterke toename te zien, vooral op scholen. Het CIDI kreeg afgelopen jaar 1550 meldingen, waarvan er 379 voldeden aan de definitie van antisemitisme. Dat zijn er bijna 2,5 keer zoveel als in 2022.

Een vrouw die een Senegalpapegaai had gestolen uit een dierenwinkel in Tilburg heeft deze een dag later weer teruggebracht. Volgens de eigenaar van de dierenzaak werd het de vrouw te heet onder de voeten na media-aandacht voor de diefstal.

Het papegaaienkoppel King en Queen woont in de winkel en is niet te koop. Eigenaar Rob van den Corput trof donderdagavond een opengemaakte kooi aan in zijn dierenzaak met nog maar één papegaai erin, King. De andere West-Afrikaanse vogel moest wel zijn gestolen, was zijn conclusie.

De verdwenen Queen kan vanwege haar afgeknipte vleugels niet vliegen. Buiten zou ze niet overleven, gezien de lage temperaturen. Omroep Brabant besteedde vervolgens, nota bene op Dierendag, aandacht aan de diefstal.

"We hebben wel camera's, maar deze staan niet op die kooi gericht. Verder kwamen er veel mensen binnen, je weet dus niet wie het gedaan heeft", zei Van den Corput tegen de regionale omroep. "We snappen niet dat iemand het in zijn hoofd haalt om zo'n vogel te stelen. Zo'n vogel raakt hiervan in de stress."

De dievegge nam een dag later contact op met de winkel. "Tegen sluitingstijd kwam ze met Queen langs", vertelt de eigenaar. "Ik ben hartstikke blij, ik had weinig hoop dat ik Queen nog terug zou zien. We hebben uiteraard wel nog even gecontroleerd of het de juiste vogel is, maar dit is echt de goede."

Gisteren vertelde Van den Corput nog aan Omroep Brabant hoe groot het gemis was. Vandaag kon het personeel opgelucht ademhalen, de papegaaien zijn weer herenigd:

Volgens de eigenaar verklaarde de vrouw dat ze de vogel had gestolen voor een oudere man wiens vogels waren overleden. "Ze had vandaag eigenlijk ook nog King willen stelen. Maar het zou wat lastiger zijn om die te pakken te krijgen, want die heeft een iets pittiger karakter dan Queen."

De winkel heeft aangifte gedaan. "Het is aan de politie wat daarmee gebeurt", aldus de winkelier. Volgens Van de Corput heeft de vrouw geen spijt betuigd toen ze de vogel terugbracht.

De vogels zijn weer samen en maken het goed. "Vrijdag schreeuwde King nog alles bij elkaar, maar nu Queen weer terug is, is hij weer rustig. Het is een wereld van verschil. King en Queen zitten nu rustig op stok."

Drie mannen hebben zich vannacht met steekwonden gemeld bij het ziekenhuis in Breda. Een van hen was er ernstig aan toe. De mannen zouden naar eigen zeggen gewond zijn geraakt bij een vechtpartij in het centrum.

Agenten hebben de ingang van het ziekenhuis daarna afgezet met politielint, schrijft Omroep Brabant.

Volgens de politie is het nog niet duidelijk is of de mannen zelf ook een rol hadden bij de vechtpartij. De drie gewonden zijn aangemerkt als verdachten.

De politie is nog op zoek naar getuigen van de vecht- en steekpartij.

De aflevering van het EO-programma Dit is de kwestie die eerder deze week is uitgezonden, leidt tot woede en teleurstelling bij de vrouwen die eraan hebben meegewerkt. Het programma portretteert vrouwen over hun bekering tot de islam.

De bekeerde vrouwen vinden dat zij compleet anders zijn neergezet dan de programmamakers hen van tevoren hadden verteld. Afspraken over het gebruikte beeld zijn volgens de deelnemers geschonden. Ze vinden dat de aflevering, die TikTok-bekeerlingen heet, gericht is op sensatie.

In een e-mail die een van de vrouwen op haar TikTok-kanaal laat zien valt te lezen wat de programmamakers naar eigen zeggen beogen met het programma. Daarin staat dat ze de aflevering wilden maken vanwege de "onwetendheid in de maatschappij", waardoor er nog veel vooroordelen bestaan over bekeerlingen. De vrouwen zouden "trots" mogen vertellen over hun keuze en wat de islam hen brengt.

Verder gaven de programmamakers in de e-mail aan dat zij hopen met de aflevering andere bekeerlingen en hun ouders te helpen in het proces, objectief te zijn en niet op zoek te zijn naar sensatie.

'Neergezet als labiele meiden'

De bekeerde vrouwen die in het programma te zien zijn, uiten nu hun onvrede, ook tegenover de NOS. "Ze hebben ons neergezet als labiele meiden die zomaar alle trends volgen", zegt Laura, een van de geïnterviewde vrouwen. "Ik ben zo gekwetst."

"Tijdens de opnames voelde het alsof ze pushten over dat bekeren tot de islam een trend of radicaal besluit is", vervolgt Laura. "Wij hebben duidelijk gemaakt dat we het daar niet mee eens zijn en daar dus ook niet op willen reageren, maar vervolgens zijn we wel neergezet als 'TikTok-bekeerlingen', zoals de naam van de aflevering luidt."

Laura deelt haar teleurstelling in een TikTok-video, die inmiddels meer dan 200.000 keer is bekeken. Op de video van Laura reageren mensen die ook zijn benaderd, zich in haar ervaringen herkennen en niet te spreken zijn over het programma.

Geen trend

Ook influencer Rosie Jasmijn reageert op haar kanalen op de video. Aan de NOS vertelt ze dat ze contact heeft gehad met de programmamakers, maar dat die haar niet selecteerden voor het programma.

Wel is een van haar video's in de aflevering te zien ter illustratie van meiden die volgens de programmamakers via TikTok tot de islam zijn bekeerd. "Ik heb mijn bekeringsverhaal duidelijk uitgelegd en alsnog zetten ze het neer alsof ik me even via een app bekeer", zegt Rosie Jasmijn.

Ze vindt dat bekeren tegenwoordig als hype of trend wordt gezien. "Die reacties krijg ik soms ook, maar dat klopt totaal niet. Ik heb mij drie jaar verdiept en mijn bekering een half jaar geheim gehouden. Alles privé, juist omdat ik er goed onderzoek naar wilde doen", zegt ze. "Bekeerlingen worden neergezet als labiele mensen. Zulke programma's dragen bij aan een vertekend beeld."

Daarmee doelt ze ook op Vandaag Inside, dat aandacht besteedde aan de EO-aflevering. Volgens vaste gast Johan Derksen steken mensen elkaar aan en zijn ouders van bekeerlingen hulpeloos. Een "raar fenomeen" noemde hij de bekeringen. Ook Donny Roelvink, die eerder dit jaar is bekeerd, werd genoemd.

Inmiddels is de beschrijving bij de aflevering op de site van de EO gewijzigd. De omroep sprak eerst over "jonge meiden die niet lekker in hun vel zitten en zich bekeren via TikTok". Nu staat er dat er op TikTok steeds vaker video's verschijnen van jonge meiden die zich tot de islam bekeren. Volgens de woordvoerder is dit gedaan vanwege opmerkingen over de beschrijving.

Goedemorgen! Wereldwijd zijn er demonstraties tegen de oorlog in Gaza. En wetenschappers proberen in het land kinderen enthousiast te maken voor hun vak.

Eerst het weer: de dag begint met lokaal wat mist, maar verder is er vandaag veel zon. Het wordt vanmiddag 14 tot 16 graden, met weinig wind. Ook morgen zon, maar later meer bewolking en in het zuidwesten kans op wat regen. Vanaf maandag krijgen we wisselvallig herfstweer met geregeld regen.

Ga je de weg op? Hier vind je het overzicht van de werkzaamheden. Check hier de dienstregeling voor het spoor.

Wat kun je vandaag verwachten? Wat heb je gemist?

De eerste repatriëringsvlucht met Nederlanders uit Libanon is gisteren even voor 21.00 uur geland op Vliegbasis Eindhoven. Het toestel had 185 mensen aan boord, onder wie meer dan honderd Nederlanders en hun familieleden. Daarnaast vlogen onder meer Belgen, Ieren en Finnen mee.

Het ministerie van Buitenlandse Zaken heeft zo'n 500 aanmeldingen gehad voor twee repatriëringsvluchten. Niet iedereen kan mee. "We kijken altijd eerst hoeveel Nederlanders mee kunnen en mee willen, of ze voldoen aan de voorwaarden en of ze goede documenten hebben", zei secretaris-generaal Christiaan Rebergen van Buitenlandse Zaken.

Ander nieuws uit de nacht: En dan nog even dit:

In Thailand worden meer dan honderd olifanten uit een opvangcentrum geëvacueerd vanwege overstromingen. In een van de filmpjes is te zien dat een olifant op achterstand van de kudde moet volgen. Volgens een opzichter is het dier blind aan beide ogen. Soortgenoten lijken het dier te roepen.

Fijne zaterdag!

Op de snelweg A4 bij Rotterdam is gisteravond een man zwaargewond geraakt bij een aanrijding. Hij had zijn auto stilgezet op de snelweg om een gestrande automobilist te helpen, maar werd zelf aangereden. De man is met ernstige verwondingen naar een ziekenhuis gebracht.

Het ongeluk gebeurde ter hoogte van de Beneluxtunnel tussen Schiedam en Pernis. Op een wegdeel zonder vluchtstrook was een auto in brand gevlogen. Een tweede auto was bij die auto gestopt, volgens de politie omdat de bestuurder de automobilist te hulp wilde schieten. Een derde auto botste vervolgens op de stilstaande wagens.

De precieze toestand van de gewonde man is onduidelijk. De brand is geblust door de brandweer en de weg is inmiddels weer vrij.