In de Chinese havenstad Tianjin is vandaag de veiligheidstop van de Shanghai Cooperation Organisation (SCO) van start gegaan. Leiders uit heel Eurazië zijn samengekomen, maar de meeste aandacht gaat uit naar de bezoeken van de Indiase premier Modi en de Russische president Poetin aan de Chinese leider Xi .
Waar India het belang van de SCO eerder nog bagatelliseerde, lijkt New Delhi het nut van het samenwerkingsverband nu te herwaarderen. Na afloop van het gesprek met Xi zei Modi vastbesloten te zijn om de banden met Peking te verbeteren. Morgen spreekt Modi met Poetin.
De drie grootmachten treffen elkaar op een moment dat ze allemaal een moeizame relatie onderhouden met de VS. Met hun samenkomst lijken ze alle drie, op hun eigen manier, een signaal aan Washington te willen afgeven dat ze zonder de VS ook een heel eind komen.
Voor het eerst sinds 2018 zette de Indiase premier Modi weer voet op Chinese bodem. De verhoudingen tussen beide landen raakten in 2020 ernstig bekoeld na een grensconflict, waarbij meerdere Indiase militairen omkwamen.
In de jaren daarna legde India een reeks sancties op aan China. Zo verbood India tientallen Chinese apps, voerde het strengere eisen voor Chinese investeringen in en werden directe vluchten tussen India en China stopgezet. Maar de relatie lijkt de laatste tijd langzaam te ontdooien.
Veel van de strafmaatregelen zijn de afgelopen tijd teruggedraaid of versoepeld. De Chinese staatsmedia zijn enthousiast over de 'reset' van de relatie. Zonder details te delen, maakten de landen vandaag bekend een reeks nieuwe afspraken te hebben gemaakt.
Correspondent Zuid-Azië Devi Boerema:
"Volgens analisten zegt het bezoek veel over de band die India heeft met de VS. De ontmoeting in China komt kort nadat president Trump importheffingen van 50 procent had ingevoerd op Indiase goederen. De VS is niet blij met India's inkoop van Russische olie. De top zou een diplomatieke zwaai van India suggereren, om de instabiele band met de VS te ondervangen.
Maar India heeft altijd een multipolair buitenlandbeleid gevoerd. Dat de relatie met de VS door de hoge importheffingen en het uitblijven van een handelsovereenkomst nu in zwaar weer verkeert, wil niet zeggen dat China nu opeens een voorkeurspartner wordt. Daarvoor is er nog te veel wantrouwen in de relatie.
India is naast de BRICS en de SCO ook onderdeel van de QUAD. Dat militaire samenwerkingsverband met Japan, Australië en de VS is juist opgezet om Chinese dominantie in de regio tegen te gaan. Met zijn bezoek aan China bevestigt Modi vooral dat India autonomie wil behouden door zich niet afhankelijk te maken van de VS of het Westen."
Waar Modi probeert te schipperen tussen verschillende landen lijkt de Russische president Poetin vooral geïnteresseerd in het paaien van China. De voorpagina van de China Daily is vandaag gereserveerd voor de eigen president, maar de tweede pagina is gewijd aan een lang interview met Poetin.
Hij opent en sluit het interview met nagenoeg dezelfde woorden: Rusland en China zullen blijven samenwerken om de welvaart van de twee grote naties te waarborgen.
Poetin blijft tot en met woensdag in China om nog de militaire parade die het einde van de Tweede Wereldoorlog in Azië markeert, tachtig jaar geleden, bij te wonen.
Rusland-correspondent Geert Groot Koerkamp:
"In mei zat Xi naast Poetin op de tribune in Moskou om de militaire parade op het Rode Plein te aanschouwen. Nu doen de twee dat nog eens over. De beelden zijn belangrijk bij dit bezoek, net als die van de eerdere ontmoeting tussen Poetin en de Amerikaanse president Trump in Alaska. Ze moeten aantonen dat Poetin door de groten der aarde met open armen wordt ontvangen, en dat van enig isolement geen sprake is.
Poetin en Xi hebben elkaar genoeg te vertellen. Poetin zal uitgebreid verslag doen van zijn gesprekken met Trump en zich willen verzekeren van de onverminderde steun van China in zijn confrontatie met Oekraïne en het Westen. Hij wil zich er ook van vergewissen dat noch China, noch India zal toegeven aan de druk uit Washington zich van Rusland te distantiëren.
China is en blijft veruit Ruslands belangrijkste partner en er is niets dat erop wijst dat dit gaat veranderen. Nu de Russische economie begint te stagneren, hoopt Poetin juist op nog meer steun, bijvoorbeeld door meer afname van Russische olie en gas door China. Naast Oekraïne zal daarom ook de door Rusland zo vurig gewenste aanleg van een nieuwe gaspijpleiding naar China ongetwijfeld weer hoog op de agenda staan."
Voor China is de top, ongeacht de uitkomst, bij voorbaat al geslaagd. Het land heeft een podium voor zichzelf gebouwd, waarop het zichzelf kan positioneren als het centrum van een alternatieve wereldorde, waarin de VS niet langer alleen de dienst uitmaakt.