NOS Nieuws - Algemeen

De politie heeft een 26-jarige Amsterdammer aangehouden die wordt verdacht van openlijke geweldpleging op het Spui afgelopen nacht. Het is de eerste verdachte die wordt opgepakt op basis van camerabeelden. Daarop zou te zien zijn hoe hij iemand mishandelt.

In de nacht van donderdag op vrijdag werden ook tientallen mensen aangehouden. In totaal zijn nu 63 mensen opgepakt. In Amsterdam speelde Ajax gisteren in de Europa League tegen Maccabi Tel Aviv uit Israël.

Al sinds woensdagavond was het vanwege de wedstrijd en de spanningen rond de oorlog in Gaza onrustig in de stad. Toen haalden Maccabi-supporters een Palestijnse vlag van de gevel. Ook overdag waren er opstootjes in de stad. Na de wedstrijd konden de 800 ingezette agenten niet voorkomen dat op meerdere plaatsen Israëliërs aangevallen en mishandeld.

De NOS maakte dit overzicht van de gebeurtenissen:

Vanmiddag werden de supporters van de Israëlische club onder begeleiding van politie en ME naar Schiphol vervoerd. Daar werden ze naar een afgesloten plek gebracht om vervolgens met extra vluchten terug naar Tel Aviv te vliegen.

Enkele uren later arriveerde de Israëlische minister van Buitenlandse Zaken Saar op de Amsterdamse luchthaven. Daar werd hij ontvangen door justitieminister Van Weel. Saar was na de ongeregeldheden zo snel mogelijk in het vliegtuig naar Amsterdam gestapt. Hij bood Nederland zijn hulp aan om bewijs te verzamelen tegen de belagers van de Israëliërs.

De Israëlische minister noemde de gebeurtenissen van afgelopen nacht "misschien wel de grootste aanval in Europa op Joden sinds de jaren 30 en 40":

Minister Van Weel zegt dat de daders worden opgespoord en gestraft. Justitie kijkt of het snelrecht toegepast kan worden. Ook PVV-leider Wilders was naar Schiphol gekomen.

Hoewel de politie nog geen mededelingen heeft gedaan over de achtergrond van de daders, zegt Wilders ervan overtuigd te zijn dat de daders "90 tot 95 procent Marokkaanse moslims" zijn. Op vragen hierover antwoordt hij zich te baseren op beelden die hij heeft gezien, wat hij heeft gelezen en zijn ervaring.

Premier Schoof keerde vandaag vervroegd terug uit Boedapest, waar hij een EU-top bijwoonde. Tegen journalisten noemde Schoof de gebeurtenissen afschuwelijk en beschamend. In de Europese Raad had Schoof vanmorgen gezegd antisemitisme niet te zullen accepteren.

Schoof hoopt dat Israëliërs nog steeds naar Nederland willen komen:

Ook in andere landen is met afschuw gereageerd op de gebeurtenissen in Amsterdam. De Amerikaanse president Joe Biden schrijft op X dat hij de "antisemitische aanvallen" op Israëlische voetbalfans "verachtelijk" vindt. Biden zei terug te denken aan een donkere tijd in de geschiedenis waarin Joden vervolgd werden.

De Duitse minister van Buitenlandse Zaken Baerbock noemt de beelden uit Amsterdam "vreselijk en beschamend voor Europa. De uitbarsting tegen Joden gaat alle perken te buiten."

Joodse gemeenschap

In Amstelveen kwam de Joodse gemeenschap bij elkaar voor een gesprek met burgemeester Halsema. Daar kwamen zoveel mensen op af dat niet iedereen naar binnen kon. Aanwezigen reageerden boos en er werd geroepen om het aftreden van Halsema.

Na afloop van de bijeenkomst sprak Halsema kort met de mensen die buiten waren blijven wachten:

Vanavond heeft premier Schoof in Amsterdam met een vertegenwoordiging van de Joodse gemeenschap gesproken. Die bijeenkomst was besloten en de locatie is niet bekendgemaakt.

Een herdenking van de Kristallnacht morgenavond gaat niet door. De organisatie van de jaarlijkse bijeenkomst, een antizionistische actiegroep van Nederlandse Joden, kan de "minimale veiligheid van de sprekers en gasten" niet garanderen. De nationale herdenking van de Kristallnacht is gisteravond al gehouden in de Portugese Synagoge in Amsterdam.

Volg de gebeurtenissen, reacties en ontwikkelingen na de ongeregeldheden in Amsterdam in ons liveblog.

In de Amerikaanse staat South Carolina zijn 43 apen ontsnapt uit een medisch onderzoekslaboratorium. Woensdag vergat een medewerker van het Alpha Genisis-centrum de deur van het verblijf goed op slot te doen, daarna zijn de resusapen ervandoor gegaan, zeggen lokale autoriteiten.

Volgens de CEO van het lab, Greg Westergaard, is het niet gek dat de volledige groep ontsnapt is. "Het zijn heel sociale apen en ze verplaatsen zich vaak in groepen. Dus als de eersten naar buiten gaan, volgt de rest meteen."

De dieren zijn nog niet gevangen, maar wel gezien in de omgeving van het terrein. Volgens de politie zijn de apen gesignaleerd bij de buitenhekken, en maken ze geluidjes naar de apen binnen. Medewerkers proberen met eten de ontsnapte apen terug naar binnen te lokken, maar tot nu toe zonder succes.

"De dieren vertonen rustig en speels gedrag, en dat is positief", aldus de politie. Het bedrijf en de autoriteiten houden de apen scherp in de gaten. "Ik denk dat ze een avontuur beleven", zegt Westergaard. Wel hoopt hij dat de dieren snel weer veilig terugkeren.

'Houd ramen en deuren gesloten'

Mensen in de omgeving hoeven zich geen zorgen te maken. "Ze zijn niet besmet met welke ziekte dan ook. Ze zijn ongevaarlijk, en een beetje schuw", zegt de politiechef. De apen in het lab worden gefokt om ze te verkopen aan andere medische bedrijven en onderzoekers.

Wel wordt mensen die binnen 1,5 kilometer van het lab wonen geadviseerd om ramen en deuren gesloten te houden. Als ze de apen zien, moeten ze het alarmnummer 911 bellen. Ook wordt afgeraden om de dieren te benaderen. Dat zou hen afschrikken en het nog moeilijker maken om ze te vangen.

In Spanje wordt met een onderzoeksschip gezocht naar slachtoffers van de overstromingen van vorige week. Het schip wordt normaal gesproken gebruikt voor onderzoek naar levende organismen onder water. Een team van wetenschappers probeert met behulp van sensoren en een onderwaterrobot een gebied ter grootte van 5000 voetbalvelden in kaart te brengen.

Het doel is om auto's te lokaliseren die door de overstromingen meegesleurd zijn in de Middellandse Zee. De hoop is dat hierdoor lichamen van vermisten gevonden worden. De ruim twintig bemanningsleden van het schip denken dat ze binnen tien dagen bruikbare informatie kunnen bieden aan de politie en hulpdiensten.

60 meter diep

De biologen maken gebruik van een onderwaterrobot die 60 meter diep kan komen om voertuigen te identificeren, al is het de vraag of nummerplaten te zien zijn. "Mogelijk is het zicht sterk beperkt", zegt de leider van de missie. Ook kunnen volgens hem auto's in stukken op de zeebodem liggen of weggezonken zijn in de modder.

De verwoestende overstromingen in Spanje hebben aan ten minste 223 mensen het leven gekost. In de regio Valencia zijn verreweg de meeste slachtoffers. Bijna honderd mensen zijn officieel als vermist opgegeven, maar de autoriteiten vrezen dat het werkelijke aantal aanzienlijk hoger ligt.

"Amsterdam kijkt terug op een gitzwarte nacht. En ook vandaag is het nog donker." Zo vatte burgemeester Halsema in een persconferentie de afgelopen nacht en dag samen. Wat is er allemaal gebeurd en wanneer?

In deze tijdlijn zetten we de gebeurtenissen, zoals ze nu bekend zijn, op een rij. Daarbij baseren we ons op informatie uit de persconferentie van de burgemeester, het Openbaar Ministerie en de politie en beelden die op sociale media zijn verschenen.

Wat voorafging:

Hoewel de supporters van de Israëlische voetbalclub Maccabi Tel Aviv volgens burgemeester Halsema niet bekend staan als risicovol, vraagt ze de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) wel om een extra dreigingsinschatting.

Dat doet ze vanwege de spanningen door de oorlog tussen Israël en Hamas en omdat op de dag van de wedstrijd Ajax-Maccabi ook de Kristallnacht uit 1938 wordt herdacht in de Portugese Synagoge in Amsterdam. De NCTV concludeert volgens Halsema dat er geen concrete dreiging is rond de wedstrijd en de supportersgroepen.

De Amsterdamse politie, burgemeester en het Openbaar Ministerie (de 'driehoek') zien wel risico's voor de openbare orde vanwege de aankondiging van een pro-Palestijnse demonstratie en de herdenking. De politie zet zes ME-pelotons en 800 politieagenten uit het hele land in.

Rond de Johan Cruijff Arena mag preventief worden gefouilleerd. De pro-Palestijnse demonstratie mag niet worden gehouden bij de Arena en wordt verplaatst naar het Anton de Komplein, een kilometer verderop. Het doel: groepen uit elkaar houden.

Kijk hier een reconstructie in beeld op basis van de persconferentie en door de NOS geverifieerde beelden:

Woensdagavond en -nacht:

Er zijn incidenten tussen supporters van Maccabi en taxichauffeurs. Het is een nacht met over en weer incidenten. In de binnenstad zijn kleine opstootjes tussen supporters van Ajax, Maccabi en Fenerbahçe, de Turkse club die gisteravond in Alkmaar tegen AZ speelde. De politie zit er naar eigen zeggen "kort op".

Maccabi-supporters halen op het Rokin een Palestijnse vlag van een gevel. Ook vernielen ze een taxi. Op de Dam wordt een Palestijnse vlag in brand gestoken.

Online worden taxichauffeurs opgeroepen om zich te mobiliseren. Taxichauffeurs gaan naar het Holland Casino, waar zo'n 400 Maccabi-supporters zijn. De politie begeleidt de supporters naar buiten en zegt dat grote ordeverstoringen zijn voorkomen. Wel zijn er kleine opstootjes rond het casino.

De politie meldt dat het rond 03.30 uur in de nacht weer rustig is in de stad.

Donderdagmiddag rond 13.00 uur:

Op de Dam staat een grote groep Maccabi-supporters. Tegenstanders van de supporters komen daar op af. Op en rond de Dam zijn incidenten, zoals vechtpartijen en hit and run-acties, waarbij daders iemand snel aanvallen en ervandoor gaan. Ook wordt er zwaar vuurwerk afgestoken.

Mensen die supporters provoceren worden opgepakt:

Hierna vertrekken de supporters richting de Johan Cruijff Arena. Op station Amsterdam Centraal stappen ze in de metro. Terwijl dat ze op de roltrappen staan, wordt er gezongen: "We gaan de Arabieren neuken", valt er te horen.

Begin donderdagavond:

De politie begeleidt pro-Palestinademonstranten naar het Anton de Komplein. Bij aankomst valt de groep uiteen en betogers zoeken volgens de politie in kleine groepen de confrontatie bij het stadion.

De politie probeert de groepen uit elkaar te houden. De ME voert charges uit en ook de politie te paard wordt ingezet. De politie houdt Ajax-fans die vanaf het terrein rond de Arena naar het Anton de Komplein willen tegen.

Donderdagavond 23.00 uur:

De wedstrijd is afgelopen. Ajax wint met 5-0 van Maccabi Tel Aviv. Het vertrek van het publiek uit de Arena verloopt rustig.

Dat geldt niet voor de Amsterdamse binnenstad. Maccabi-supporters worden daar aangevallen door relschoppers. Israëliërs die vluchten worden nagejaagd en opgejaagd. Ook krijgt iemand zwaar vuurwerk voor de voeten geworpen met de opmerking: "Nu weet je hoe het voelt, klootzak", verwijzend naar de oorlog in de Gazastrook.

Video's op sociale media laten zien hoe mensen die al op de grond liggen meerdere keren worden nagetrapt en achtergelaten. Anderen worden uitgescholden voor "hoerenjong", er wordt kreten geroepen als "Fuck Israël" en een slachtoffer wordt gedwongen om "Free Palestine" te roepen.

Op een andere video is te zien hoe iemand die wordt aangevallen, roept dat hij niet Joods is. Vervolgens krijgt hij een klap tegen zijn hoofd en valt hij op de grond. Een ander moet zijn paspoort laten zien om te bewijzen dat hij niet Israëlisch is. Als blijkt dat dat zo is, laten zijn belagers hem weer gaan.

Voor de politie is het lastig om in te grijpen. Sommige daders rijden op scooters door de stad, vallen snel iemand aan en rijden meteen weer weg.

Een aantal supporters wordt ernstig mishandeld. Hoeveel supporters zijn mishandeld, is niet bekend. De politie doet daar onderzoek naar.

In de loop van de nacht:

De politie besluit een grote groep Israëlische supporters bij elkaar te brengen om ze zo te beschermen. De supporters worden met bussen naar hun hotel gebracht. De hotels waar supporters en spelers overnachten zijn dan al tot veiligheidsrisicogebied verklaard. De rust in de stad keert terug.

De Israëlische premier Netanyahu laat rond 04.15 uur weten dat hij is geïnformeerd over een "zeer gewelddadig incident" tegen Israëlische burgers in Amsterdam. Israël wil vliegtuigen naar Nederland sturen om de Israëlische fans op te halen.

Vrijdagochtend 07.30 uur:

Premier Schoof reageert en veroordeelt de aanvallen op de Israëlische supporters. Hij spreekt van "onacceptabele aanvallen op Israëliërs" en heeft gebeld met Netanyahu.

Vrijdagmiddag 12.30 uur:

De 'driehoek' houdt een persconferentie. De politie maakt bekend dat er 62 mensen zijn opgepakt. Het OM zet in op het identificeren en oppakken van relschoppers.

Vijf gewonden zijn behandeld in het ziekenhuis, ze mogen 's ochtends weer weg. Twintig tot dertig Maccabi-supporters met lichte verwondingen worden opgevangen in Amstelveen.

Burgemeester Halsema kondigt extra maatregelen aan. Er geldt de komende dagen een noodverordening in Amsterdam. De politie mag in de hele hoofdstad preventief fouilleren. De marechaussee en de politie worden ingezet om Joodse instellingen en objecten extra te beveiligen als dat nodig is. Demonstraties in de stad zijn dit weekend verboden.

Halsema kondigt ook een onafhankelijk onderzoek aan naar de gebeurtenissen van de afgelopen dagen, de voorbereidingen en het optreden van de autoriteiten.

Een vaccin tegen malaria. Voor wetenschappers leek dit lange tijd een wensdroom, bijna op het onmogelijke af. Maar na decennia onderzoek kwam het dit jaar tot een medische doorbraak: ouders in Afrika kunnen hun baby's nu tegen de muggenziekte laten vaccineren, waardoor de kans op overlijden aanzienlijk afneemt.

Want nog altijd sterft er bijna elke minuut een kind aan de gevolgen van malaria. Elk jaar krijgen miljoenen mensen de ziekte, die via muggen wordt overgedragen. 94 procent van hen woont op het Afrikaanse continent. Een sluipmoordenaar wordt het ook wel genoemd, vooral voor jonge kinderen.

Er heerste dan ook een feeststemming op de luchthaven van de Kameroense hoofdstad Yaoundé, toen daar een jaar geleden de eerste lading Mosquirix aankwam. Het medicijn is een van de twee malariavaccins die de afgelopen jaren door de Wereldgezondheidsorganisatie zijn goedgekeurd.

"We bewaren hier heel waardevolle medicatie die kinderen de kans geeft om te overleven", zegt Shalom Tchokfe Ndoula, het hoofd van het nationale vaccinatieprogramma, tijdens een rondleiding door een gekoeld bewaardepot.

"Hiermee voorkomen we dat de ziekte het stadium van complicaties bereikt: bloedarmoede, hersenmalaria. Want behalve dat mensen daar ernstig door lijden, zorgt het ook voor veel armoede."

Er ging nogal wat aan vooraf om dat voor elkaar te krijgen. Al in de jaren 80 werden de eerste pogingen gedaan om een vaccin te ontwikkelen tegen malaria. Maar vanwege financiële tegenvallers en wisselende internationale belangstelling liep het proces vertraging op. Dat malaria bovendien een parasiet is, en geen virus of bacterie, maakte het extra ingewikkeld.

Na een aantal pilotprogramma's in verschillende delen van het Afrikaanse continent was Kameroen in januari het eerste land dat het vaccin onderdeel maakte van zijn nationale vaccinatieprogramma. Inmiddels zijn er dertien landen die dat doen, de komende jaren zullen er nog meer volgen.

Toch maakt het vaccin in Kameroen geen vliegende start, zeggen artsen tegen de NOS. Uit cijfers blijkt dat gemiddeld minder dan twee derde van de kinderen een eerste prik heeft gekregen. Die aantallen lopen nog verder terug voor de herhaalprikken die bij 7, 9 en 24 maanden worden gegeven.

Voor een deel komt dat door logistieke opstartproblemen en de onzekere veiligheidssituatie in delen van het land. Maar ook is er een andere uitdaging, die sinds de coronapandemie een vlucht heeft genomen: nepnieuws. "In de zorg zien wij desinformatie nu als onze grootste bedreiging", zegt Ndoula. "Dat is de realiteit waar we nu mee moeten leven."

Sinds 2020 houdt de zogenoemde Africa Infodemic Response Alliance op een speciaal netwerk van de WHO bij welke trends aan nepnieuws rondgaan op sociale media. Het malariavaccin is er door hen al verschillende keren uitgelicht.

Zeker rondom de lancering in Kameroen was er een piek aan desinformatie, ziet ook Hemes Nkwa, een epidemioloog die een platform is gestart dat in Kameroen nepnieuws in de medische sector bestrijdt, Youth for Health and Development of Africa (Yoheda). "Online verspreiden influencers berichten waarin staat dat het vaccin meisjes onvruchtbaar zou maken, of kinderen zou ombrengen."

Met haar organisatie wil Nkwa dit soort berichten ontkrachten, via sociale media en een eigen website. Ook bezoeken zij scholen, waar ze jongeren voorlichting geven over de gevaren van nepnieuws. "Want als een nepbericht eenmaal online staat, is het heel moeilijk om daar wat tegen te doen", zegt Nkwa. "Je moet het vóór zijn."

Eenvoudig is dat niet, erkent ze. Bovendien speelt er meer dan alleen de nasleep van de coronapandemie. In Kameroen zijn, net als in veel andere Afrikaanse landen, nog altijd sporen te vinden van de medische experimenten die kolonisatoren een eeuw geleden op de bevolking hebben gedaan.

Zo experimenteerden Franse wetenschappers er op los met medicatie voor allerlei tropische ziektes, waaronder slaapziekte. Miljoenen mensen werden onder schot gehouden terwijl zij medisch werden gekeurd. In Kameroen kreeg een deel zieken of niet-zieken medicatie toegediend die ernstige bijwerkingen had. Van een bepaald medicijn werd 20 procent van degenen die het kregen (deels) blind.

In deze gebieden is de vaccinatiegraad nog altijd lager dan in andere delen van het land, zo blijkt uit onderzoek. "Deze hele geschiedenis wordt nog altijd nog gevoeld", zegt Nkwa. "Het rechtvaardigt ook wel waarom mensen hier nog altijd huiverig zijn voor vaccins."

Toch houdt arts Ndoula, die het nationale vaccinatieprogramma beheert, hoop dat de huidige realiteit uiteindelijk tot de weigeraars zal doordringen. Hij hoopt dat ouders vanzelf door zullen hebben dat het vaccin wel degelijk effect heeft en dat kinderen er geen rare bijwerkingen van krijgen. "Dat wordt de beste campagne", zegt hij.

Wierook, kaarsen en veel gezang: het zijn belangrijke elementen in een orthodoxe kerkdienst. Die Orthodoxe Kerk trekt steeds meer autochtone Nederlandse jongeren aan. Mede daardoor groeit die kerk zo snel dat het Nederlands-Vlaams Bijbelgenootschap vandaag een vertaling van de psalmen speciaal voor orthodox Nederland presenteert. Dat is voor het eerst in decennia.

Michael Bakker is theoloog en rector van het St Irenaeus Orthodox Theologisch Instituut aan de Radboud Universiteit. Hij weet veel over de orthodoxe kerk. "In stilte groeit de orthodoxie in Nederland. Dat komt enerzijds door emigratiestromen deze kant op, bijvoorbeeld uit Eritrea, Roemenië, Hongarije, Oekraïne en Rusland. Anderzijds zien we dus ook heel recent dat veel autochtone Nederlanders naar ons toe komen."

Over de hele breedte van de Orthodoxe Kerk ziet hij het aantal Nederlandse jongeren toenemen. "In de koptische kerk in Amsterdam zijn er bijvoorbeeld in de laatste drie jaar twintig autochtone jongeren gedoopt. De jaren daarvoor ging het nog om enkelen."

Los van autochtone Nederlanders neemt het aantal orthodoxe christenen in zijn geheel ook toe. Waren er in 2014 nog zo'n 190.000 orthodoxe gelovigen, in 2021 waren het er al ruim 250.000, zo blijkt uit cijfers van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap.

'Rebels om te bidden'

Een opvallende groei is te zien in Enschede. Ruben van der Kaap is daar jongerenwerker in de Syrisch-orthodoxe kerk. "Meestal wilden bij ons in Enschede zo'n vier mensen paar jaar gedoopt worden, vorig jaar waren het er al twaalf en dit jaar hebben zich al rond de veertig mensen aangemeld."

"De interesse is bijna niet meer bij te houden. We organiseren regelmatig bijeenkomsten waar soms wel vierhonderd jongeren op af komen. Ik ben daarnaast uren per dag kwijt aan het beantwoorden van vragen via sociale media", legt Van der Kaap uit. "Ik zie vooral veel aandacht vanuit de 'TikTok-generatie', influencers als Andrew Tate en Jordan Peterson dragen daaraan bij."

Hij vult aan dat ook de grotere zichtbaarheid van de islam een rol zou kunnen spelen. "Ik denk dat door de vele moslims in Nederland, die zich niet schamen voor hun geloof, geloof weer een beetje 'in is' of 'cool'. De vraag omtrent religie en zingeving is daardoor weer relevant."

Toch is de belangrijkste reden voor de groei volgens Van der Kaap dat de jonge generatie op zoek is naar meer diepgang. "We komen er nu steeds meer achter dat de hele yolo-beweging (you only live once, red.) toch heel erg leeg is."

Lichtpuntje

Van der Kaap is zelf een goed voorbeeld van de groep waarover het gaat. "Op mijn zestiende raakte ik voor het eerste geïnteresseerd in de orthodoxie, daarvoor groeide ik op in een gereformeerd protestantse kerk."

Al op jonge leeftijd betekende het geloof veel voor hem: "Het was echt een lichtpuntje in een donkere wereld voor mij. De Orthodoxe Kerk is voor mij een kerk met gezond verstand."

Onderzoek

Theoloog Bakker ziet in zijn eigen parochie ook steeds meer jonge mensen. "Soms melden zich al jongeren van een jaar of veertien. Er is denk ik bij hun meer behoefte aan houvast en traditionele geloven."

Volgens hem is het duidelijk dat de orthodoxie in Nederland groeit en dat autochtone Nederlanders daarin een belangrijke rol spelen: "Maar er moet nu nieuw wetenschappelijk onderzoek komen om precies te kunnen vaststellen hoe veel dat zijn en waarom zij zich precies aangetrokken voelen tot de Orthodoxe Kerk."

De man die dinsdag in Rotterdam een tegel gooide op een slapende dakloze man, is nog steeds spoorloos. De politie heeft daarom opnieuw een foto naar buiten gebracht, waarop hij duidelijker is te zien.

De zware mishandeling gebeurde dinsdagochtend iets voor 04.00 uur bij de ingang van het Maritiem Museum in Rotterdam. Het opsporingsprogramma Opsporing Verzocht liet eerder beelden zien van het incident, waarop was te zien hoe de verdachte een stoeptegel op het hoofd van het slachtoffer gooide.

Vervolgens rende hij weg. Het slachtoffer, een 37-jarige man, raakte zwaargewond en werd in kritieke toestand opgenomen in het ziekenhuis.

Verdachte mogelijk in België

De politie spreekt van poging tot moord en is nog altijd op zoek naar de dader. Er zijn tot nu toe tientallen tips binnengekomen, maar die hebben nog niet naar de verdachte geleid. Ook weet de politie nog niet wie hij is.

Eerder was al duidelijk dat de verdachte enkele uren na de mishandeling rond 07.00 uur in Breda is geweest. De politie meldt dat hij daarna een internationale trein heeft genomen in de richting van Antwerpen en Brussel. Om die reden is ook de Belgische politie ingeschakeld, meldt Rijnmond.

In welke richting de man daarna is gegaan of dat hij in een van die steden is, is niet duidelijk. De politie sluit niet uit dat hij inmiddels naar een andere bestemming is vertrokken, of terug is in Nederland.

Verdere incidenten voorkomen

De politie noemt het "van het grootste belang dat de man snel geïdentificeerd en aangehouden wordt om verdere incidenten te voorkomen".

Mensen die meer weten wordt gevraagd zich bij de politie te melden. Wie de man tegenkomt, kan hem het beste niet zelf benaderen, maar beter het alarmnummer 112 bellen.

In het Vlaamse Diksmuide zijn bij werkzaamheden aan een dijk bij rivier de IJzer menselijke botten gevonden. Het gaat waarschijnlijk om botten van een soldaat uit de Eerste Wereldoorlog, zegt het Agentschap Onroerend Erfgoed, de Vlaamse Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed.

Het is een bijzondere vondst, zegt het agentschap, want het gaat waarschijnlijk om een Belgische soldaat. Tijdens de Eerste Wereldoorlog waren er in verhouding tot Britten, Fransen en Duitsers een stuk minder Belgische soldaten. "Dat is op zich logisch, want de westelijke oever van de IJzer was gedurende de hele oorlog in Belgische handen", zegt archeoloog Sam De Decker.

Identiteit onbekend

Wie de gesneuvelde soldaat was, is nog niet bekend. De Decker hoopt dat andere vondsten bij de botten aanwijzingen opleveren. Zo is er een specifieke ring gevonden. "Het slachtoffer droeg aan zijn rechterhand een soldatenring die aan het front was vervaardigd, met daarin de inscriptie van een posthoorn en het jaartal 1915."

Daarnaast is er ook een knoop gevonden met de Belgische leeuw. "Die verwijst naar een uniform dat pas vanaf 1915 door de troepen aan de IJzer werd gebruikt", stelt De Decker.

Een aannemer vond de botten op 23 september dit jaar in de West-Vlaamse plaats. De Belgische politie schakelde daarna het agentschap en het Belgische War Heritage Institute in. Een dag later groef een team van archeologen de botten op. Die onderzoeken ze nu verder. Na het onderzoek zullen de botten op een Belgische militaire begraafplaats worden begraven.

De politie heeft iets meer duidelijkheid verschaft over de manier waarop hackers gegevens van vrijwel alle politiemedewerkers hebben kunnen buitmaken. Dat lukte door een bestandje te stelen, waarmee het leek alsof de hackers waren ingelogd bij de politie.

Vervolgens konden ze de adreslijst stelen die wordt gebruikt in het e-mailprogramma Microsoft Outlook. Daarop stonden namen en e-mailadressen van bijna alle 65.000 medewerkers. Soms waren ook extra gegevens toegevoegd, zoals telefoonnummers.

Volgens de politie hebben de aanvallers een of meer zogenoemde browsercookies buitgemaakt, en konden ze zo inloggen in een politiesysteem. Zo'n browsercookie wordt bewaard op een computer of smartphone om gebruikers in te loggen, bijvoorbeeld bij het lezen van e-mail. Wie die cookies weet te ontfutselen, kan in sommige gevallen de sessie van een andere gebruiker kapen. In dit geval is dat dus gelukt.

Verschillende daders

"Het stelen van een cookie is een fase in een hack, waar ook nog wat aan vooraf gaat", zegt Stan Duijf, hoofd Operatiën van de Eenheid Landelijke Opsporing en Interventies, waar het onderzoek loopt. "Je moet eerst toegang krijgen om die cookie te kunnen stelen."

Meestal wordt bij een slachtoffer ongemerkt kwaadaardige software geïnstalleerd die de cookies doorstuurt naar de aanvaller. Dit kan per ongeluk zijn gebeurd, maar bij vernuftiger aanvallen worden ook beveiligingsproblemen in software misbruikt om ongemerkt malware te installeren.

Hoe dat bij de politie is gegaan, wil Duijf in het belang van het lopende onderzoek niet zeggen. Hij wijst erop dat degene die de cookie heeft gestolen, niet de hacker hoeft te zijn die de adreslijst buitmaakte.

"Degenen die toegang verkrijgen hoeven niet dezelfde personen te zijn als die de informatie stelen", zegt hij. "Cybercriminaliteit kent vaak verschillende fases en dat zijn niet altijd dezelfde daders. Ook daar doen we onderzoek naar."

Ander land

Het Team High Tech Crime van de politie bekijkt hoe de hack is uitgevoerd, wie daarvoor verantwoordelijk is en wat er is gestolen. Volgens Duijf lijkt het er niet op dat er meer is buitgemaakt dan tot dusver gemeld.

Wat de hackers hebben gedaan met de buitgemaakte data is nog onduidelijk. Volgens de politie zijn de gegevens nog altijd niet opgedoken.

De digitale inbraak bij de politie gebeurde eind september. De politie werd hierover gewaarschuwd door inlichtingendiensten AIVD en MIVD, die ervan uitgaan dat een ander land achter de hack zit. Om welk land het gaat, willen de inlichtingendiensten niet zeggen. Bronnen zeiden eerder tegen de NOS dat het om Rusland gaat.

Impact onverminderd groot

"De impact van de hack op de medewerkers en op ons werk is onverminderd groot", zegt Duijf. "We zijn slachtoffer en tegelijkertijd onderzoeken we het incident waar onze organisatie zelf onderwerp van is."

De beveiliging van de gegevens van medewerkers was volgens hem in principe in orde. "We dachten dat het goed was, maar zijn toch gehackt. Een IT-systeem is nooit helemaal waterdicht."

De politie heeft inmiddels extra veiligheidsmaatregelen genomen.

Het vuurwerkteam van de politie heeft in Herwijnen ruim 1000 kilo illegaal vuurwerk gevonden. Agenten troffen het vuurwerk aan bij het doorzoeken van een bedrijfspand en een garagebox in de Gelderse plaats.

Naar aanleiding van deze vondst werd direct ook een inval gedaan in een opslag in de Duitse plaats Hüven, enkele tientallen kilometers over de grens bij Emmen. Daar werd ruim 35.000 kilo illegaal vuurwerk ontdekt dat was bedoeld voor de Nederlandse markt.

In de strijd tegen illegaal vuurwerk werken de Duitse en Nederlandse politie intensief samen in een grensoverschrijdend team. Zij kunnen werken in elkaars gebied zonder dat daar bij het andere land een rechtshulpverzoek voor nodig is.

Een 57-jarige man uit Vuren en een 37-jarige man uit Herwijnen zijn opgepakt. Meer aanhoudingen worden niet uitgesloten.

De politie waarschuwt al langer voor de gevaren van de opslag van illegaal vuurwerk in de buurt van woningen. Met ruim 100 kilo is het volgens de politie al mogelijk om meerdere huizen flink te beschadigen.

De Chinese webshop Temu moet zich beter aan het Europese consumentenrecht houden. Meldt Temu niet binnen een maand hoe het zijn handelspraktijken aanpast, dan wacht het bedrijf mogelijk boetes. Dat meldt de Autoriteit Consument & Markt (ACM) namens meerdere Europese consumententoezichthouders.

De toezichthouders concluderen dat Temu nog te veel nepkortingen op zijn website laat zien. Ook maakt het bedrijf nog steeds gebruik van aftelklokken om kopers onder druk te zetten en is onvoldoende duidelijk hoe Temu de echtheid van reviews garandeert.

Omdat de populaire webshop in alle Europese landen dezelfde overtredingen begaat, is er voor een gezamenlijke actie van alle Europese consumententoezichthouders gekozen. De ACM in Nederland neemt deel aan deze actie.

"Omdat de rechten van alle consumenten in de Europese Unie worden geschonden, is het belangrijk om hiertegen samen een vuist te maken", zegt ACM-bestuurslid Manon Leijten. "Gezamenlijk moeten we ervoor zorgen dat dit stopt. Dat is goed voor consumenten en ook voor online retailers die zich wél aan de regels houden."

Nationale toezichthouders kunnen uiteindelijk boetes uitdelen. In Nederland gaat het dan om 900.000 euro per overtreding.

Verboden technieken

Eerder dit jaar hadden de Consumentenbond en zestien andere consumentenorganisaties een klacht ingediend bij de nationale toezichthouders. Die stelden dat Temu verboden technieken gebruikt om consumenten te beïnvloeden.

Ook zou het Chinese bedrijf het klanten onnodig moeilijk maken om hun account op te heffen en dat mag niet volgens Europese wetgeving. "Ook worden contactgegevens van Temu verborgen, waardoor het voor klanten moeilijk is met de afdeling klantenservice in contact te komen", aldus de ACM.

Ondanks felle kritiek van de oppositie steunen de regeringspartijen de verhoging van de btw op cultuur, boeken, kranten, sport en hotelovernachtingen. Dat bleek tijdens de behandeling van het Belastingplan in de Tweede Kamer.

De regeringspartijen, die zich vandaag amper mengden in de discussie, steunen de voorstellen van het kabinet. Daarmee is er een meerderheid in de Tweede Kamer. Of die er ook is in de Eerste Kamer moet later blijken.

De Tweede en Eerste Kamer stemmen over alle belastingmaatregelen tegelijk, dus partijen kunnen niet apart de btw-verhogingen verwerpen en andere belastingmaatregelen steunen.

Het kabinet wil vanaf volgend jaar onder meer boeken en sport onder het hoge btw-tarief van 21 procent belasten in plaats van het lage tarief van 9 procent. Dat moet zo'n 2 miljard euro opleveren.

'Onbegrijpelijk en rancunepolitiek'

Kamerlid Vijlbrief van oppositiepartij D66 heeft met collega-Kamerleden gezocht naar alternatieven zoals een belasting op e-sigaretten en invoering van een suikerbelasting. Dat overleg leidde niet tot grote aanpassingen.

Volgens Vijlbrief pakt het kabinet nu net de verkeerde groepen aan om belastingen te verhogen. Hij benadrukte bijvoorbeeld dat het niet goed gaat met de leesvaardigheid. Hij vindt het daarom onbegrijpelijk om dan de btw op boeken te verhogen.

Ook CDA-Kamerlid Van Dijk toonde zich kritisch. "We voeren enorme debatten over gezondheid en we zien een ramp op ons afkomen als het gaat om zorgkosten. Dat je dan juist sport pakt, dat kan ik oprecht niet begrijpen."

ChristenUnie-woordvoerder Grinwis vindt dat de maatregelen veel weghebben van 'rancunepolitiek'. "Musea wel naar het hoge tarief, maar pretparken niet en logies wel naar het hoge tarief, maar kamperen niet."

SP-leider Dijk zei dat de gevolgen van de maatregelen de inkomensongelijkheid vergroten. Ook GroenLinks-PvdA-Kamerlid Maatoug leverde scherpe kritiek en benadrukte dat het kabinet aan de ene kant versimpeling van de belastingen wil, maar tegelijk allerlei uitzonderingen in het leven roept.

Heinen: gerichter beleid

Minister Heinen van Financiën verdedigde de maatregelen. Volgens hem blijkt uit evaluaties dat het verlaagde btw-tarief ondoelmatige effecten heeft. "Van een laag tarief profiteren ook hoge inkomens en het lijkt ons beter gerichter beleid te voeren." De minister benadrukte dat het kabinet het kindgebonden budget en de huurtoeslag heeft verhoogd, om armoede gerichter aan te pakken.

De minister herhaalde dat het kabinet op zich wel open stond voor alternatieven voor de btw-verhoging, mits "het netjes gedekt" is. Maar hij wees erop dat er voor alternatieven geen Kamermeerderheid is.

"Dit laat zien hoe lastig ons vak is, want we regeren bij meerderheden en niet voor elke maatregel is een meerderheid te vinden", zei Heinen. Volgens hem levert bijvoorbeeld een belasting op e-sigaretten veel te weinig op.

Hij erkende dat er ook allerlei uitzonderingen in de maatregelen zitten en dat het proces van wetgeving soms niet de schoonheidsprijs verdient. "Wij zijn politieke partijen, wij battelen met elkaar en om meerderheden te halen komen uitzonderingen tot stand. Iemand zegt dan: ik ben akkoord, maar dan wil ik wel voor een achterban of sector een uitzondering."

De Nederlandse e-bikefabrikant Stella is officieel failliet. De curator heeft dit op de website van Stella bekendgemaakt. Het bedrijf vroeg afgelopen dinsdag al uitstel van betaling aan. De noodlijdende fietsenbouwer uit Nunspeet draaide al langere tijd verlies.

In totaal werken er zo'n 440 mensen bij de bijna 50 locaties in Nederland en België. Alle werknemers zijn volgens de curator op de hoogte gebracht van het faillissement. Sinds dinsdag waren alle fysieke winkels al gesloten en dat zal voorlopig ook zo blijven.

Mensen die hun fiets voor reparatie naar een winkel van Stella hebben gebracht zullen voor 15 november bericht krijgen van de curator. Zo'n duizend klanten zouden een aanbetaling hebben gedaan voor een nieuwe Stella-fiets. Het is nog niet duidelijk wat het faillissement voor hen zal betekenen. Eerder liet Stella weten de klanten tegemoet te willen komen.

Overname

Volgens de curator zijn er meerdere overnamekandidaten geïnteresseerd in Stella, maar was een overname niet op korte termijn te realiseren. De komende tijd zal de curator met de geïnteresseerde partijen bekijken of een overname mogelijk is.

De afgelopen twee jaar leed het bedrijf al een verlies van 13 miljoen euro. Sinds vorig jaar is Stella in handen van investeringsmaatschappij DM Equity Partners (DMEP) die 13,4 miljoen euro inlegde. Het bedrijf wilde nu niet nog meer geld steken in de fietsenmaker en daardoor kon Stella de rekeningen niet langer betalen.

De afgelopen tijd zijn meerdere elektrische fietsfabrikanten failliet gegaan. Eind vorig jaar vielen de fietsenmakers VanMoof en Qwic om. Dat laatste merk maakte uiteindelijk een doorstart, VanMoof werd overgenomen.

De AOW-leeftijd gaat in 2030 niet omhoog. Net als in 2028 en 2029 blijft de grens liggen op 67 jaar en drie maanden, meldt minister Van Hijum van Sociale Zaken aan de Tweede Kamer.

De AOW-leeftijd is gekoppeld aan de CBS-cijfers over de levensverwachting. Op basis van de meest recente cijfers zou de AOW-leeftijd in 2030 omlaag gaan, naar 67 jaar. Maar om iedereen tijdig zekerheid te bieden en een jojo-effect te voorkomen, is in de wet vastgelegd dat de AOW-leeftijd niet kan dalen en vijf jaar van tevoren wordt vastgesteld.

Coronaperiode

Volgens het CBS blijft de levensverwachting stijgen, maar in een langzamer tempo dan voor de coronaperiode werd gedacht.

Van Hijum schrijft dat als voor de lange termijn een trendbreuk komt in de levensverwachting, de systematiek van de AOW-leeftijd zou kunnen worden veranderd.

De minister benadrukt dat er nu geen sprake is van een structurele daling. "De levensverwachting stijgt structureel nog steeds, zij het in een langzamer tempo. De verhoging naar 67 jaar en drie maanden is enkele jaren eerder gekomen dan de prognose nu impliceert."

Tot en met 2027 is de AOW-leeftijd 67 jaar.

"Amsterdam kijkt terug op een gitzwarte dag. Haatdragende, antisemitische relschoppers en criminelen hebben Joodse Israëlische bezoekers die te gast waren in onze stad belaagd en in elkaar geslagen."

Zo opende burgemeester Halsema de persconferentie waarin ze terugkeek op de aanvallen gisteren en vannacht van pro-Palestijnse relschoppers op supporters van de Israëlische voetbalclub Maccabi Tel Aviv.

Het beeld dat Halsema, de Amsterdamse politiechef Holla en hoofdofficier van justitie De Beukelaer van de gebeurtenissen schetsten, komt overeen met wat te zien was op video's op sociale media die de hele wereld over gingen. Daarop is te zien dat op meerdere plaatsen Israëliërs of mensen die daarvoor werden aangezien, werden aangevallen en mishandeld.

"Jongens op scooters gingen kriskras door de stad op zoek naar supporters van Maccabi Tel Aviv", zei Halsema. "Het was hit and run, voetbalfans werden geslagen en geschopt, waarna de relschoppers er weer snel vandoor gingen. Vluchtend voor de politiemacht die gisteren massaal op de been was. Ik snap heel goed dat dit de herinnering aan pogroms terugbrengt."

Politie-inzet

Ajax speelde gisteravond thuis in de Europa League tegen Maccabi Tel Aviv. De supporters van beide clubs staan op goede voet met elkaar.

Vanwege de politieke spanningen rond de oorlog in Gaza tussen Israël en Hamas had Halsema de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid om een dreigingsinschatting gevraagd. De NCTV kwam tot twee keer toe tot de conclusie dat er geen concrete dreiging was.

Desondanks was er veel politie op de been. "Voor Amsterdamse begrippen veel", zei Halsema, meer dan 800 agenten. Ook waren in de binnenstad en bij de Johan Cruijff Arena risicogebieden aangewezen waar preventief is gefouilleerd.

Hit and run-acties

Toch kon de massale inzet van politie het geweld van vannacht niet voorkomen, zei politiechef Holla. De eerste incidenten waren er woensdag al. Zo haalden Maccabi-supporters een Palestijnse vlag van een gevel op het Rokin, vernielden ze een taxi en staken ze een Palestijnse vlag in brand.

Het bleef die dag en ook gisteren onrustig, maar tot het eind van de wedstrijd was de situatie beheersbaar, zei Holla. De grootste problemen ontstonden daarna.

"Groepen Maccabi-supporters liepen door de binnenstad en relschoppers pleegden hit and run-acties tegen de Israëlische supporters", zei Holla. "Hieruit volgde een aantal ernstige mishandelingen op verschillende plekken in de stad."

Om hoeveel mishandelingen het gaat, weet de politie nog niet. In totaal zijn 25 Maccabi-supporters gewond geraakt. Daarvan moesten er vijf met lichte verwondingen naar het ziekenhuis. Zij konden na behandeling weer weg.

Holla wees erop dat het voor de politie bijzonder lastig is om tegen dit soort acties op te treden, ook al was er veel politie op de been. De politie kon nog wel een grote groep Maccabi-supporters met bussen in veiligheid brengen.

Speciaal Team

Hoofdofficier van justitie De Beukelaer zei dat rond de wedstrijd 62 mensen zijn opgepakt. Daarvan zitten er nog tien vast, onder wie twee minderjarigen. Ze worden verdacht van openlijke geweldpleging. Mensen die zijn heengezonden kregen een boete, onder meer voor het afsteken van vuurwerk, het bezit van een mes en voor belediging.

Voor het onderzoek naar de gebeurtenissen van vannacht is een speciaal team samengesteld dat zich allereerst gaat richten op filmbeelden die rondgaan. Daarbij wordt ook gekeken of er een georganiseerd verband was tussen de groepjes met daders die de stad doorkruisten.

Noodverordening

In verband met de veiligheid van de nog aanwezige Maccabi-supporters en de Joodse inwoners van Amsterdam is de komende dagen in de hele stad en ook in Amstelveen een noodverordening van kracht, zei Halsema. De politie kan daar overal preventief fouilleren. Ook is er extra politie en marechaussee op de been. Demonstreren is verboden en er mag geen gezichtsbedekkende kleding worden gedragen.

Halsema sloot af met de mededeling dat Amsterdam een bijzonder slechte beurt heeft gemaakt. "Wat er is gebeurd is een schande voor Amsterdam. We staan er internationaal niet goed op. We hebben te repareren wat vannacht door relschoppers en criminelen kapot is gemaakt."

De Britse kroonprins William ziet 2024 als het "moeilijkste jaar" van zijn leven vanwege de kankerdiagnoses van zijn vrouw en vader. Dat zei hij gisteren tegen Britse pers in Zuid-Afrika.

"Het was vreselijk", vertelde William. "Het is waarschijnlijk het moeilijkste jaar uit mijn leven geweest. Dus om dat goed door te komen en alles in goede banen te leiden is heel moeilijk geweest." De prins voegde eraan toe dat hij erg trots is op hoe zijn vrouw en vader met hun diagnose zijn omgegaan. "Maar als ik het vanuit een persoonlijk perspectief bekijk, is het onmenselijk geweest."

Buckingham Palace maakte in februari bekend dat bij koning Charles kanker was vastgesteld en hij behandelingen ondergaat. Zes weken later kondigde prinses Catherine in een persoonlijke videoboodschap aan dat ze dezelfde diagnose had gekregen en chemotherapie zou ondergaan.

Alles draaiende gehouden

Vanwege de ziekte van Charles moest William meer publieke taken op zich nemen. Daarbij speelt mee dat het aantal werkende royals binnen het koninklijk huis steeds kleiner is geworden.

Prins Harry, de jongere broer van William, is met zijn vrouw Meghan naar de VS vertrokken. Het echtpaar voert geen werkzaamheden meer uit voor het koningshuis. Verder heeft prins Andrew, de jongere broer van Charles, al zijn taken moeten neerleggen vanwege het schandaal rond de voor seksueel misbruik veroordeelde Jeffrey Epstein, met wie hij bevriend was.

Een biograaf van Charles zei in gesprek met de BBC ook al dat het daardoor een zwaar jaar geweest is voor William. "Aan de ene kant ondersteunt hij zijn vrouw, terwijl er ook van hem verwacht wordt dat hij de plaats inneemt van zijn vader die aan kanker lijdt. Hij heeft alles de hele tijd draaiend gehouden."

Zowel Charles als Catherine heeft zich inmiddels weer in het openbaar vertoond. Charles bracht onlangs een bezoek aan Australië. Daarvoor onderbrak hij de behandeling van zijn ziekte.

Baard laten staan

Prins William is deze week in Kaapstad voor de uitreiking van de Earthshot Prize, een prijs voor de beste duurzame initiatieven wereldwijd. Winnaars ontvangen een miljoen Britse pond.

Hij ging ook nog even in op de baard die hij sinds de zomer laat staan. Vooral zijn dochter prinses Charlotte (9) was er aanvankelijk niet blij mee. "Ze huilde tranen met tuiten, dus ik moest hem afscheren", vertelde William. Toch besloot hij om zijn baard opnieuw te laten staan. Hij wist zijn dochter ervan te overtuigen "dat alles goed zou komen".

Zeker 132 gebouwen zijn in de Amerikaanse staat Californië verloren gegaan bij een natuurbrand die sinds woensdag woedt ten noorden van Los Angeles. Vanwege de harde wind is het lastig om het vuur onder controle te krijgen. Verwacht wordt dat de wind in de ochtend (lokale tijd) wat meer gaat liggen.

De brandweer is hard bezig om de zogenoemde Mountain Fire te bestrijden. De brand beslaat nu zo'n 83 vierkante kilometer, waarvan slechts een klein gedeelte onder controle is. Gouverneur Newsom heeft de noodtoestand uitgeroepen in het gebied. De oorzaak van de brand is niet bekend.

De brand woedt in de omgeving van Camarillo, zo'n 80 kilometer ten noordwesten van Los Angeles. De meeste van de verloren gebouwen zijn woningen. Of het gaat om brand-, rook-, of waterschade hebben de autoriteiten niet bekendgemaakt, meldt persbureau AP.

Zo snel groeiden de bosbranden in Californië:

De autoriteiten waarschuwen inwoners van het gebied voor snel verspreidende brandhaarden, stroomstoringen en omgevallen bomen als gevolg van de zogenoemde Santa Ana-wind. Dat is een harde, droge en warme wind die uit het binnenland van het zuiden richting de kust waait.

Verwacht wordt dat de wind in lager gelegen gebieden afneemt, maar dat er nog wel zware windstoten in hogere gebieden zullen zijn. In de meeste gebieden zal het grootste gevaar voor uitbreidend vuur afnemen. De weerdiensten verwachten dat de harde wind in de loop van volgende week weer zal toenemen.

Zo'n 10.000 mensen zijn sinds woensdag geëvacueerd. Het vuur greep in korte tijd snel om zich heen. Binnen een paar uur groeide de brand uit van ongeveer 1 vierkante kilometer tot zo'n 41 vierkante kilometer.

De brand woedt in hetzelfde gebied als waar in 2018 drie mensen omkwamen door een hevige bosbrand. 1600 woningen raakten toen beschadigd. En in 2017 brandden meer dan duizenden woningen en andere gebouwen af in het gebied.

Een Boeing 737-vliegtuig heeft een noodlanding moeten maken in Sydney vanwege een motorstoring. Door de noodlanding vloog een stuk gras in brand, waardoor een van de landingsbanen van de luchthaven werd afgesloten. Er zijn geen gewonden gevallen.

Vlucht QF520 van maatschappij Qantas naar Brisbane had even voor de noodlanding het vliegveld van Sydney verlaten. Na vier minuten veranderde het toestel met ongeveer 170 passagiers aan boord plotseling van richting en stopte met stijgen. Na een tijd rond te hebben gecirkeld, keerde het weer terug in Sydney.

Een verslaggever van de Australische nieuwszender ABC Mark was aan boord van de vlucht. Hij zegt tegen de zender dat er net toen het vliegtuig opsteeg, "een grote knal" te horen was en er "een schok door het vliegtuig ging".

Omgeleid

"We wisten meteen dat er iets mis was, maar wat nog verontrustender was, denk ik, was dat het vliegtuig het daarna echt moeilijk had," zei hij. "Het was een echte worsteling om op te stijgen en het was voor de bemanning en de passagiers duidelijk dat er op dat moment iets ernstig mis was."

Na ongeveer een kwartier vertelden de piloten aan de passagiers dat er iets was gebeurd met de motor op de rechtervleugel, maar "die was uitgeschakeld en alles onder controle was". De noodlanding veroorzaakte ook een grasbrand waar veel rook bij vrijkwam. Hierdoor moesten sommige vluchten worden omgeleid en landen op de luchthaven van Newcastle.

Beelden van de grasbrand:

Qantas zegt in een verklaring dat na een voorlopige inspectie van de motor is gebleken dat het om een "geïsoleerde storing" gaat. "Hoewel passagiers een luide knal zouden hebben gehoord, was er geen sprake van een explosie", meldt de vliegmaatschappij.

De noodlanding en de brand kwamen kort nadat een storing bij de douane op internationale luchthavens in heel Australië net was verholpen. De Australische grensbewaking onderzoekt de oorzaak van die technische storing.

Het toestel dat in de problemen kwam was van het type 737-838, valt op te maken op vluchttrackingsites als Flightradar24. Eerder dit jaar waren er ook al incidenten met 737-800-toestellen. In maart verloor een toestel van dat type een paneel en in april moest een 737-800 een vlucht afbreken nadat het een kap van een van de motoren had verloren.

737 Max

Vliegtuigbouwer Boeing heeft daarnaast veel te maken gehad met problemen met 737 Max 9-vliegtuigen. Zo moest er begin dit jaar een toestel van dit type een noodlanding maken nadat het een deel van de romp verloor.

Dat kwam Boeing op veel kritiek te staan, ook vanwege andere incidenten met toestellen van de vliegtuigbouwer. Als gevolg van twee fatale ongelukken met 737 Max-toestellen in Indonesië en Ethiopië trof Boeing een schikking, waarmee het bedrijf diep in de rode cijfers belandde.

Een voormalig manager van een zorginstelling in Tilburg die daar in 2018 werd ontslagen wegens wangedrag, blijkt al jaren in een soortgelijke functie te werken in Limburg. Dat meldt Omroep Brabant na onderzoek.

De zaak speelde zes jaar geleden bij een locatie van zorginstelling Amarant in Tilburg. Daar wonen mensen met een licht verstandelijke beperking en ernstige gedragsproblematiek. De man in kwestie was manager van deze locatie.

Bij Amarant kwamen verschillende klachten binnen over de manager en twee van zijn collega's. Daarom werd een extern onderzoek uitgevoerd.

Wangedrag

Daaruit bleek dat het drietal wangedrag vertoonde richting cliënten van de zorginstelling. Het gaat om lichamelijk en verbaal geweld, maar ook het onterecht opleggen van 'vrijheidsbeperkende maatregelen', schrijft de regionale omroep. Daarnaast werd voor 37.000 euro aan uitgaven gevonden die niet verantwoord werden, en waarvan dus niet duidelijk is waaraan het is uitgegeven.

De zaak werd gemeld bij de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ). Het bleek dat niet alleen Amarant daar aan de bel had getrokken; ook van buiten de instelling waren klachten binnengekomen bij de IGJ over het drietal.

Volgens de onderzoekers voerden de manager en een van de medewerker de regie. Zij werden beiden ontslagen. De zaak kwam verder niet voor de rechter.

Manager in Limburg

Nu blijkt dat de man kort na zijn vertrek aan de slag is gegaan bij de Limburgse zorginstelling Dichterbij. Ook daar wonen mensen met een verstandelijke beperking. De man werkt als manager op een locatie in Ottersum, een dorp in de gemeente Gennep.

Een woordvoerder van Dichterbij kan niets zeggen over de zaak, vanwege privacy. Wel laat ze weten dat van nieuwe medewerkers altijd een Verklaring Omtrent Gedrag (VOG) wordt gevraagd. Daarnaast worden volgens haar oud-werkgevers altijd benaderd om een beeld te krijgen van de kandidaat.

Aangezien de ontslagzaak van Amarant niet tot de rechter is gekomen, zou de oud-manager nog een VOG kunnen krijgen. De manager zelf heeft niet gereageerd op vragen: een automatisch antwoord op een e-mail vertelt dat hij momenteel ziek thuis zit.

In de dierentuin van Duisburg in Duitsland zijn de afgelopen dagen vijf koala's doodgegaan. Ze hadden allemaal problemen met hun spijsvertering en hevige diarree. Kans op genezing was er niet, zegt de directie van de Zoo Duisburg.

Na de dood van de eerste drie koala's is nog geprobeerd om de koala's Godarra en Eora te redden. Ze kregen medicijnen, er werden echo's gemaakt en ze kregen een speciale eucalyptusbrij als alternatieve voeding. Het mocht niet baten. Woensdag heeft de dierentuin de koala's laten inslapen. Waardoor de koala's ziek zijn geworden, is nog niet bekend.

Miljarden bacteriën

Koala's eten alleen giftige eucalyptusbladeren. De buideldieren, die in het wild alleen in Australië voorkomen, hebben een unieke darmflora met miljarden bacteriën om de bladeren te kunnen verteren. Afwijkingen in de darmflora zijn vaak levensbedreigend. De dierentuin zal met Australische experts verder onderzoek doen naar de doodsoorzaak.

De directeur van de dierentuin spreekt van een enorme klap voor het park. Ze houdt er rekening mee dat nooit duidelijk zal worden waaraan de dieren precies zijn doodgegaan.

Vier koala's over

In de Zoo Duisburg leven nu nog vier koala's. Zij zijn gezond en werden na de eerste ziekteverschijnselen bij de andere dieren al afgezonderd. Hun verblijf is gesloten voor bezoekers.

De Zoo Duisburg ligt 50 kilometer over de grens bij Venlo. De dierentuin is populair bij Nederlanders, onder meer vanwege de koala's, kangoeroes en dolfijnenshows.

Ouwehands Dierenpark in Rhenen is de enige Nederlandse dierentuin met koala's. Die zijn daar sinds april te zien.