NOS Nieuws - Algemeen

Marja van Bijsterveldt stopt per september volgend jaar als burgemeester van Delft. De 63-jarige oud-minister heeft die functie dan precies negen jaar uitgevoerd.

Van Bijsterveldt kondigde haar vertrek gisteravond aan in de gemeenteraad. "Ik heb mijn werk met heel veel plezier gedaan en voel mij zeer verbonden met de stad en de Delftenaren", aldus de burgemeester. "Nu mijn echtgenoot alweer enkele jaren met pensioen is en de eerste kleinkinderen zich aangediend hebben, wil ik heel graag meer tijd voor mijzelf en mijn gezin."

Van Bijsterveldt was eerder wethouder in Almere, burgemeester van Schipluiden, partijvoorzitter van het CDA en staatssecretaris en minister van Onderwijs.

Staande ovatie

Met haar vertrek in september heeft Van Bijsterveldt 35 jaar gewerkt als openbaar bestuurder. "Het is op een bepaald moment goed om verder te gaan. Goed voor Delft en goed voor mij." Na haar toespraak kreeg de burgemeester een staande ovatie, schrijft Omroep West.

Wie haar zal opvolgen in Delft, is nog niet bekend. De komende tijd wordt een commissie gevormd die zich daarmee zal bezighouden.

Het vertrek is bewust bijtijds aangekondigd zodat de gemeente genoeg tijd heeft om een nieuwe burgemeester te vinden, laat Van Bijsterveldt weten. "Er zal een warme overdracht plaatsvinden van echte burgemeester naar echte burgemeester, geen waarnemer."

Verkiezingen

Op 18 maart 2026 zijn de volgende gemeenteraadsverkiezingen in Nederland. "Dit biedt de nieuwe burgemeester voldoende tijd om de stad en haar inwoners te leren kennen en te ontdekken wat er speelt in Delft", aldus de gemeente in een verklaring.

Ebusco, de noodlijdende bouwer van elektrische bussen uit Deurne, krijgt de hulp van toeleverancier Gotion. Vanmorgen kondigde Ebusco een strategische samenwerking aan met de batterijproducent uit China.

Gotion overweegt een belang te nemen in Ebusco. Dat bedrijf wil later deze maand 36 miljoen euro ophalen via de uitgifte van nieuwe aandelen.

Sinds 2018 levert Gotion batterijen voor de elektrische lichtgewichtbussen van Ebusco. In de nieuwe samenwerking gaan de twee bedrijven de techniek verder uitwerken, waarbij Gotion ook gaat helpen om bussen van Ebusco in Azië te verkopen. Daarnaast zegt Ebusco een "indicatie van interesse" te hebben ontvangen van de nieuwe partner om aandelen te kopen.

Reddingsplan

Het bericht komt met de extra informatie die Ebusco vanmorgen bekendmaakte over de aandelenuitgifte. Het bedrijf meldt dat oprichter en voormalig topman Peter Bijvelds voor 5 miljoen aan nieuwe aandelen wil kopen. Dat is onderdeel van het reddingsplan van Ebusco, dat zonder nieuwe geldinjectie dreigt om te vallen.

Het Amerikaanse beleggingsfonds Heights Capital Management wil dat voor 6 miljoen euro doen, waarbij ook het investeringsfonds van ING nog eens 1,5 miljoen euro in Ebusco wil steken. Ook zou de familie Van der Valk, die recentelijk nog veel aandelen verkocht, opnieuw de portemonnee willen trekken.

Hiermee zou Ebusco al op 12,5 miljoen euro van de benodigde 36 miljoen euro kunnen rekenen. Onduidelijk is nog hoeveel Gotion wil investeren. Veel lijkt afhankelijk van de interesse van huidige aandeelhouders. Wie nu drie aandelen van Ebusco heeft, bezit bij de aandelenuitgifte het recht om er een bij te kopen.

Bestellingen geannuleerd

Ebusco dreigde vorige maand om te vallen toen twee klanten van het verlieslijdende bedrijf grote orders bussen annuleerden. Door een tekort aan onderdelen en personeel slaagt Ebusco er niet in de bussen op tijd af te leveren. Doordat de deadlines niet worden gehaald is het bedrijf ook veel geld kwijt aan boetes die hiervoor aan klanten moeten worden betaald.

Doordat ook beleggers het vertrouwen kwijtraakten kelderde het aandeel van Ebusco op de beurs. Op zeker moment was een aandeel van Ebsuco nog slechts enkele dubbeltjes waard.

Ondanks het wantrouwen stemden aandeelhouders twee weken geleden toch in met een reddingsplan, waarbij via de uitgifte van nieuwe aandelen 36 miljoen euro moet worden opgehaald. Zonder de nieuwe miljoenen is de kas in de eerste maanden van volgend jaar leeg.

Gemeenten komen de komende jaren steeds meer in financiële problemen door de oplopende kosten in de jeugdzorg. De Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) verwacht dat ze in 2028 een recordbedrag van 10 miljard euro kwijt zijn, schrijft De Telegraaf. In 2018 was dat nog 4 miljard.

Gemeenten zijn sinds 2015 verantwoordelijk voor de jeugdzorg. De VNG zegt dat het geld dat gemeenten van het Rijk krijgen al jaren te weinig is. De kosten voor de jeugdzorg lopen verder op, waardoor gemeenten moeten korten op andere voorzieningen. Het gaat dan bijvoorbeeld om straatcoaches of zwemlessen.

Vorig jaar was het aantal jongeren dat jeugdzorg krijgt gestegen tot 474.000, oftewel 1 op de 9 jongeren onder 23 jaar. Het financiële tekort bij gemeenten lag toen op 628 miljoen euro en dat is inmiddels opgelopen tot 828 miljoen. "Als ze dit niet gecompenseerd krijgen, wordt hun financiële situatie onhoudbaar", zegt een VNG-woordvoerder in De Telegraaf.

Strenger selecteren

Nathalie Kramers, wethouder in Leeuwarden en voorzitter van de commissie zorg, jeugd en onderwijs bij de VNG, noemt de grote tekorten een optelsom. "We zien dat heel veel kinderen naar jeugdzorg worden verwezen. Ze komen in trajecten terecht die vaak langer zijn dan voorheen en zwaarder", zegt ze in het NOS Radio 1 Journaal.

Daarbij gaan volgens Kramers de prijzen van de zorgaanbieders omhoog doordat die te maken hebben met inflatie en andere kostenstijgingen. "We zien ook kinderen die lang op de wachtlijst staan, waardoor problemen verergeren. Als je dat allemaal bij elkaar optelt, dan kom je op dit soort schokkende bedragen uit."

De vorig jaar vastgestelde Hervormingsagenda Jeugd is in het leven geroepen om juist de jeugdzorg efficiënter te maken en geld te besparen. Maar volgens Kramers duurt het langer voordat daar effect van te zien is. "In de hervormingsagenda staat dat in de wet wordt aangepast dat we strenger mogen selecteren."

Gemeenten mogen dan bekijken voor welke kinderen andere vormen voor hulp of ondersteuning denkbaar is, legt Kramers uit. "Daar hebben we de wetgever voor nodig. Daarnaast wil je bijna een soort maatschappelijk debat over of jeugdzorg de beste oplossing is voor alle vraagstukken waar kinderen, jongeren en hun ouders tegenaan lopen."

1,5 miljard

Volgende week bespreekt de Tweede Kamer de begroting Jeugd. De VNG hoopt dat het kabinet besluit om de gemeenten te compenseren voor de tekorten van vorig jaar en dit jaar, wat volgens Kramers neerkomt op 1,5 miljard euro. "We hopen dat het kabinet vervolgens in de miljoenennota voor de jaren daarop ons structureel compenseert."

Als daar aan het eind van volgend jaar niets van is terechtgekomen, overweegt de VNG een gang naar de rechter als "laatste redmiddel", zegt Kramers. "Maar dat is iets wat we helemaal niet willen, want we hebben natuurlijk niet voor niets samen met het Rijk de Hervormingsagenda ondertekend."

In het centrum van Amsterdam zijn vannacht op meerdere plaatsen Israëlische voetbalsupporterts belaagd, mishandeld en met vuurwerk bekogeld, bevestigt de politie. In een verklaring spreekt de Amsterdamse driehoek van burgemeester, politie en hoofdofficier van justitie van geweld dat alle grenzen te buiten ging en op geen enkele manier te verdedigen is.

De ME greep meerdere keren in, onder meer om Israëlische supporters te beschermen en naar hun hotel te begeleiden. Volgens de driehoek zijn relschoppers "actief op zoek gegaan naar Israëlische supporters om hen aan te vallen en te mishandelen". "Er is geen enkel excuus voor antisemitisch gedrag dat vannacht is vertoond."

Meerdere supporters raakten gewond, hoeveel wordt nog onderzocht. Ziekenhuizen in Amsterdam melden dat er zeven gewonden zijn behandeld na het geweld rond de wedstrijd. Zij zijn inmiddels allemaal weer ontslagen. De driehoek roept alle slachtoffers op om zich te melden bij politie en aangifte te doen.

Dit zijn beelden van het geweld van gisteren en vannacht. Let op, deze beelden kunnen als schokkend worden ervaren:

Vanochtend vroeg waren op Schiphol al veel fans aanwezig van de Israëlische voetbalclub Maccabi Tel Aviv. Daarbij is ook veel politie en marechaussee aanwezig.

Aan een verslaggever van de NOS vertelt een van de supporters hoe ze na de wedstrijd met de metro naar het Centraal Station van Amsterdam gingen. Daar werden ze opgewacht door een groep mensen. Omdat de fans nog allemaal sjaals en shirtjes aanhadden van Maccabi, waren ze duidelijk zichtbaar, zegt een supporter.

"Ze schreeuwden naar ons, belaagden ons en riepen 'Free Palestine'. De politie was aanwezig en zei dat we snel naar ons hotel moesten. We hebben uiteindelijk moeten rennen."

Maccabi-fans vertellen op Schiphol wat ze gisteren meemaakten:

Andere supporters vertellen soortgelijke verhalen waarin ze zijn uitgescholden en bespuugd. "Wij hebben daar niet op gereageerd. Maar in het hotel kwamen andere supporters gewond terug. Zij zeiden dat ze waren geschopt. Eén van hen moest naar het ziekenhuis."

Op Schiphol melden zich ook supporters die eigenlijk morgen zouden terugvliegen, maar vanwege de situatie nu al willen vertrekken. "We voelen ons niet veilig. Dit was onze vierde keer in Amsterdam, maar ik weet zeker dat dit de laatste keer was."

"Je komt naar de wedstrijd om lol te hebben, maar ik kan niet geloven wat hier gebeurd is. Ik word constant gebeld vanuit Israël. Ik kom hier voor vakantie, maar het leek wel een oorlogsgebied."

Gespannen situatie

De situatie rond de Europa Leaguewedstrijd van Ajax tegen Maccabi was vooraf al gespannen. Pro-Palestijnse betogers wilden protesteren bij het stadion maar burgemeester Halsema stond dat niet toe. Ze moesten op een andere plek gaan staan, een kilometer verderop. Betogers die probeerden alsnog naar het stadion te komen werden tegengehouden.

In het centrum van Amsterdam waren er daarnaast spreekkoren van Maccabi-fans, waarbij leuzen als "We'll fuck the Arabs," en "Fuck you Palestine" werd gescandeerd. Ook werd er eerder al een Palestijnse vlag door supporters van de gevel getrokken.

Komende dagen extra beveiliging

De Israëlische premier Netanyahu zei dat Israël twee vliegtuigen stuurt om Israëliërs in veiligheid te brengen. El Al zegt dat het extra vliegtuigen stuurt om supporters op te halen. De eerste daarvan vertrekt om 14.00 uur.

Vanwege de ongeregeldheden is er de komende dagen extra politie op de been in Amsterdam. Daarnaast is er extra aandacht voor de extra beveiliging van Joodse instellingen en objecten.

Voor het eerst is bij veilinghuis Sotheby's een werk van een AI-kunstenaar verkocht. Het portret van computerpionier Alan Turing bracht flink meer op dan vooraf was verwacht.

Sotheby's had geschat dat het schilderij tussen de 110.000 en 165.000 euro waard was, maar de uiteindelijke verkoopprijs kwam uit op circa 930.000 euro.

Het kunstwerk van ongeveer 2 bij 2,5 meter werd geschilderd door Ai-Da, een menselijke robot die het geesteskind is van galeriehouder Aidan Meller en AI-wetenschappers uit Oxford. Zij besloot na een gesprek met Meller over de ethiek van AI de peetvader van die technologie als onderwerp te nemen.

Ai-Da registreerde daarop met haar camera beelden van Turing en zette die met haar robothanden op eigen wijze om in het kunstwerk A.I. God: Portret van Alan Turing.

"Het belangrijkste aan mijn werk is dat het een dialoog kan aanjagen over opkomende technologie", legt de robot zelf uit in een toelichting. "Dit portret van pionier Alan Turing nodigt het publiek uit na te denken over ethische en maatschappelijke implicaties van deze vooruitgang."

Volgens Meller verwijzen de gedempte tinten en het gefragmenteerde perspectief naar de worsteling van Turing met AI, een technologie waar hij aan bijdroeg maar ook voor waarschuwde. Sotheby's vergelijkt het werk met Picasso's Guernica en de kunst van Edvard Munch.

Het portret maakt deel uit van een serie die Ai-Da maakte, met naast Turing ook een zelfportret en een portret van Ada Lovelace, de computerpionier uit de 19de eeuw naar wie de kunstenaar vernoemd is.

De gewelddadige aanvallen gisteravond op Israëlische voetbalsupporters in Amsterdam worden politiek breed veroordeeld. Premier Schoof en minister Van Weel van Justitie spreken van gerichte antisemitische aanvallen. Koning Willem-Alexander heeft gebeld met de Israëlische president Herzog en gezegd dat hij geschokt is door het geweld. "Wij mogen niet wegkijken bij antisemitisch gedrag in onze straten."

Premier Schoof heeft contact gehad met de Israëlische premier Netanyahu en hem gezegd dat de daders zullen worden opgespoord en vervolgd. Israël stuurt extra vliegtuigen om supporters uit Amsterdam op te halen. De Israëlische minister van Buitenlandse Zaken Gideon Sa'ar reist mee met een van de toestellen.

Schoof noemde het macaber dat de supporters zijn aangevallen, rond de jaarlijkse herdenking van de Kristallnacht, de gewelddadige pogrom op Joden in nazi-Duitsland in de nacht van 9 op 10 november 1938.

Schoof reageerde in Boedapest, waar hij is voor Europees overleg:

Minister Van Weel van Justitie spreekt van heel erge antisemitische aanvallen op Israëlische supporters. "Er zijn mensen door de stad gereden op zoek naar Joden. Ze hebben gevraagd: wat is je nationaliteit en waar kom je vandaan? Op het moment dat iemand Israëlisch was, werd hij in elkaar geslagen. Veel antisemitischer dan dat wordt het niet."

De hotels waar Israëlische supporters zitten, worden bewaakt, zegt Van Weel.

De Amsterdamse driehoek (burgemeester Halsema, het Openbaar Ministerie en de politie) zegt in een verklaring dat op meerdere plaatsen in de stad supporters zijn belaagd, mishandeld en met vuurwerk bekogeld, ondanks de massale politie-inzet.

Burgemeester Halsema heeft op een persconferentie in Amsterdam haar afschuw uitgesproken. Ze betuigde haar medeleven met de slachtoffers van het geweld en sprak van "een gitzwarte nacht". Halsema zei dat jongens op scooters kriskras door de stad reden op zoek naar Israëlische voetbalsupporters. "Ik snap heel goed dat dit de herinnering aan pogroms terugbrengt."

Begin volgende week komt de driehoek met 'een feitenrelaas' over het geweld. Later in de week volgt er een debat in de Amsterdamse gemeenteraad.

Wedstrijd tegen Ajax

De Israëliërs waren in Amsterdam voor de wedstrijd Ajax-Maccabi Tel Aviv. In totaal waren er 2600 Israëlische fans.

Op sociale media gaan volop beelden rond van Israëlische supporters die door gemaskerde mannen na de wedstrijd worden achtervolgd en mishandeld. Ze riepen onder meer "Free Palestine". Waar deze niet geverifieerde beelden zijn gemaakt is niet duidelijk.

De politie heeft gisteren zeker 62 verdachten opgepakt. Zeker vijf mensen die werden aangevallen zijn naar het ziekenhuis gebracht.

Breed veroordeeld

De aanvallen in Amsterdam leiden tot brede verontwaardiging in politiek Den Haag. Niet alleen premier Schoof heeft zijn veroordeling uitgesproken, dat deden ook fractieleiders van andere partijen, onder wie Wilders (PVV) en Yesilgöz (VVD.

Wilders schrijft onder meer op X: "Het lijkt wel een jacht op Joden in de straten van Amsterdam". Hij schrijft verder: "De burgemeester van Amsterdam moet vandaag nog aftreden." Volgens hem was er onvoldoende politiebescherming om het geweld te voorkomen en de mensen te beschermen.

Wilders stelt verder dat "de daders het land uit moeten". Hij legt een link met wat hij noemt "de groeiende Jodenhaat in Nederland door de voortdurende massa-immigratie en islamisering".

Over de identiteit van de aanvallers is nog niets bekend. Zo is niet duidelijk hoeveel het er waren en wat hun achtergrond is.

'Zieke beelden'

Yesilgöz spreekt van "ongelooflijk zieke beelden van de aanvallen op Joodse Nederlanders en Israëliërs in Mokum. Puur tuig, pure Jodenhaat".

NSC-fractieleider Vroonhoven zegt in een reactie dat "de walgelijke gebeurtenissen" in Amsterdam haar doen denken "aan de zwartste bladzijden uit onze geschiedenis".

GroenLinks-PvdA-leider Timmermans noemt het onacceptabel dat Joodse Israëliërs in Amsterdam niet veilig zijn en worden opgejaagd en aangevallen. Dat is "beangstigend en maakt mij boos".

'Schande'

Ook D66-leider Jetten vindt de aanvallen afschuwelijk. "Deze aanvallen op voetbalsupporters zijn een schande, wat je ook van de oorlog vindt."

CDA-Tweede Kamerlid Boswijk spreekt ook van een antisemitische aanval op de Israëlische voetbalsupporters. "80 jaar na de Tweede Wereldoorlog zijn er weer mensen als beesten op jacht naar Joden."

Ook BBB, SGP en ChristenUnie veroordelen het geweld en benadrukken dat Israëlische fans welkom en veilig moeten zijn in Nederland.

Afwijkend geluid Denk

Fractieleider Van Baarle van Denk hekelt de reacties in de Tweede Kamer. Hij zegt dat "hypocriete politici stil waren toen Maccabi-tuig racistische en genocidale leuzen scandeerde over Gaza, Palestijnse vlaggen vernielde en een taxichauffeur aanviel". Op beelden die rondgaan op sociale media is te zien dat Maccabi-fans eerder op de avond zongen over Palestijnen. Zo riepen ze onder meer "We'll fuck the Arabs," en "Fuck you Palestine".

Koning betuigt medeleven

Koning Willem-Alexander heeft met de Israëlische president Herzog gebeld om zijn medeleven te betuigen. "Onze geschiedenis heeft ons geleerd hoe intimidatie van kwaad tot erger gaat, met gruwelijke gevolgen. Joden moeten zich veilig kunnen voelen in Nederland, overal en altijd. Wij slaan onze armen om hen heen en laten hen niet los", staat in een verklaring van het Koninklijk Huis.

Herzog zelf kwam al eerder met een verklaring over het gesprek. Daarin stelt hij dat de koning in zijn veroordeling van het geweld een directe vergelijking trok met de vervolging van de Joden in Nederland in de Tweede Wereldoorlog. Willem-Alexander zou hebben gezegd dat Nederland, net als tijdens de Holocaust, Joden in de steek heeft gelaten.

Van een directe vergelijking is in de verklaring van het Koninklijk Huis geen sprake.

Botox, lipfillers en borstvergrotingen: zulke cosmetische behandelingen worden online stevig gepromoot. En bedrijven en influencers houden zich daarbij niet altijd aan de reclameregels: minderjarigen krijgen regelmatig dergelijke reclames te zien op TikTok, komt naar voren uit onderzoek van NOS Stories.

En dat is niet de bedoeling. De Nederlandse Reclame Code schrijft voor dat bedrijven dit soort advertenties "niet specifiek mogen richten" op jongeren onder de 18. Via TikTok Ads Library, een website waarop je kunt zien op welke doelgroep een bedrijf zich richt, vond NOS Stories toch een tiental bedrijven die op TikTok de groep van 13 tot en met 17 jaar in het vizier hebben.

Daarnaast zeggen ruim tweehonderd minderjarigen dat ze reclames voor cosmetische ingrepen tegenkomen. NOS Stories maakte een TikTok-account aan van een fictieve 16-jarige en scrolde daarmee door het platform. Al na een half uur waren er meerdere reclames voor botox en fillers te zien.

Door de reclamevideo's gaan jongeren overwegen om ook een cosmetische ingreep te laten doen:

Online content over cosmetische ingrepen kan grote impact hebben op jongeren, stelt sociaal wetenschapper Anne-Mette Hermans, die hier onderzoek naar deed. "We zien twee dingen. Hoe meer video's je hierover ziet, hoe normaler je het gaat vinden. De bereidheid om iets aan jezelf te doen, wordt ook groter."

Zo ook Arcadia van 15 jaar. Door de content die ze tegenkomt twijfelt ze steeds meer over haar uiterlijk. "Ik word er heel onzeker van. Dan denk ik: als influencers al plastische chirurgie doen? Vergeleken met hen ben ik een trol." Ze zegt al opties te bekijken om zelf een ingreep te doen.

NOS Stories stelde vragen aan tien klinieken die cosmetische ingrepen promoten onder minderjarigen. De vier bedrijven die reageerden, zeggen dat ze niet op de hoogte waren van hun advertentie-instellingen en dat ze de video's direct gaan verwijderen.

Officiële klachten komen vooralsnog niet binnen bij de Reclame Code Commissie. Pas bij zo'n klacht doet de commissie onderzoek. "Vandaar dat we nog geen uitspraken hebben gedaan over welke factoren van belang zijn bij de beoordeling van 'specifiek richten op minderjarigen' in het kader van reclame voor medische cosmetische behandelingen."

Hoe dan ook: de beroepsgroep voor cosmetisch artsen, de Nederlandse Vereniging Cosmetische Geneeskunde, maakt zich zorgen over de reclames. "Het is ontoelaatbaar dat artsen en klinieken zich niet aan de regels houden. In Nederland zijn cosmetische ingrepen onder de 18 niet toegestaan, laat staan dat er reclame gemaakt mag worden voor deze doelgroep."

Systeem niet waterdicht

TikTok wijst in een reactie op hun advertentiebeleid, waarin staat dat zulke content 18+ moet zijn. Desalniettemin zeggen ze dat ze zich "kunnen voorstellen" dat minderjarigen weleens reclames voor botox en fillers te zien krijgen.

"Helaas is het systeem niet waterdicht. En hoewel we ons uiterste best doen en onze systemen doorlopend verbeteren, kan het zijn dat men content tegenkomt die er niet hoort."

Goedemorgen! De Tweede Kamer debatteert over de belastingmaatregelen en in de Hongaarse hoofdstad Boedapest zijn de EU-regeringsleiders bijeen.

Eerst het weer: de dag verloopt op de meeste plaatsen grijs en nevelig. Vanmiddag breekt in het oosten mogelijk de zon nog even door. Het wordt 6 tot 9 graden bij een zwakke tot matige zuidoostenwind.

Ga je de weg op? Hier vind je het overzicht van de werkzaamheden. Check hier de dienstregeling voor het spoor.

Wat kun je vandaag verwachten? Dit is er vannacht gebeurd:

In Amsterdam is vannacht veel onrust ontstaan rond de wedstrijd van Ajax tegen de Israëlische club Maccabi Tel Aviv. De Israëlische premier Benjamin Netanyahu zegt te zijn geïnformeerd over een "zeer gewelddadig incident" tegen Israëlische burgers in Amsterdam.

Netanyahu meldt dat hij twee vliegtuigen stuurt om Israëliërs in veiligheid te brengen. Een woordvoerder van Schiphol laat weten dat er buiten de reguliere lijnvluchten geen andere toestellen zijn aangemeld.

De Israëlische krant Haaretz schrijft dat Israëliërs in Amsterdam gevraagd is in hun hotelkamer te blijven. Op meerdere plekken zijn volgens de krant Israëliërs achtervolgd en belaagd. Het Israëlische ministerie van Buitenlandse Zaken zou contact hebben gezocht met het Nederlandse ministerie met het verzoek om te zorgen voor de veiligheid van Israëliërs.

Ander nieuws uit de nacht: En dan nog even dit:

President Joe Biden heeft gisteren in zijn eerste toespraak na de verkiezingswinst van Donald Trump een vreedzame machtsoverdracht beloofd op 20 januari volgend jaar. "Dat is wat mensen verdienen", zei hij in de rozentuin van het Witte Huis.

Biden blikte in zijn toespraak ook terug op de afgelopen vier jaar en zei dat er veel is bereikt. "We laten de sterkste economie ter wereld achter", zei hij. "Samen hebben we Amerika beter gemaakt."

Fijne dag!

In Israël is de woede groot over het geweld tegen Israëlische voetbalsupporters gisteren en vannacht in Amsterdam.

Minister van Buitenlandse Zaken Sa'ar vertrekt vandaag naar Nederland voor overleg met zijn ambtgenoot minister Veldkamp. Hij heeft ook een ontmoeting met Israëliërs in Nederland en leden van de Joodse gemeenschap. Sa'ar sprak eerder vandaag van een "barbaarse en antisemitische" aanval op Israëlische voetbalsupporters en een "luid klinkend alarm voor Europa en de wereld".

De Israëlische luchtvaartmaatschappij El Al stuurt vandaag extra vliegtuigen naar Nederland om voetbalsupporters van Maccabi Tel Aviv op te halen. In eerste instantie zouden er ook militaire "reddingsteams'' meevliegen, maar daar is later van afgezien.

De vluchten zijn gratis voor alle passagiers die al een retourticket hadden geboekt, ook als dat bij een andere maatschappij is gebeurd, aldus The Times of Israël. De eerste vlucht vertrekt om 14.00 uur vanaf Amsterdam. Deze vluchten komen boven op de lijnvluchten die sowieso vanaf Schiphol zouden vertrekken.

'Actief op zoek'

Rond de wedstrijd van Maccabi tegen Ajax gisteravond kwam het tot gewelddadige incidenten tussen supporters en pro-Palestijnse relschoppers. Op beelden op sociale media is te zien zijn dat Maccabi-supporters door gemaskerde mannen worden achtervolgd en mishandeld.

De politie spreekt van geweld dat alle grenzen te buiten ging. Volgens de justitiële driehoek van Amsterdam zijn relschoppers "actief op zoek gegaan naar Israëlische supporters om hen aan te vallen en te mishandelen".

De Israëlische ambassadeur bij de VN zette vannacht ook beelden online. Vermoedelijk zijn ze gisteren overdag al gemaakt op het Singel ter hoogte van de Universiteitsbibliotheek. Een man wordt achtervolgd en mishandeld door onder meer iemand met een Palestijnse vlag.

De beelden kunnen als schokkend worden ervaren:

In Israëlische media wordt gezegd dat in Amsterdam tien Israëliërs gewond in het ziekenhuis zijn opgenomen. Dat is niet door Amsterdamse ziekenhuizen bevestigd. Het Amsterdam UMC zegt dat daar twee gewonden binnen zijn gebracht die aan het geweld kunnen worden toegeschreven, het OLVG-ziekenhuis spreekt van vijf. Al deze gewonden hebben het ziekenhuis inmiddels verlaten.

In Israël gaat ook het bericht rond dat Israëliërs belaagd zijn in hun hotel. Deze mensen is geadviseerd om in hotelkamers te blijven en contact op te nemen met noodnummers in Israël.

Achtervolgd

Op sociale media doen meer beelden de ronde van geweld in Amsterdam. Zo publiceerde de Israëlische ambassade in de VS beelden waarop is te zien hoe een man die op de grond ligt wordt geschopt.

In een andere video is te zien dat een groepje mannen uit een busje stapt en iemand achtervolgt. Ze halen hem in en het slachtoffer wordt met geweld gedwongen om "Free Palestine" te roepen, wat hij doet. Ook wordt gevraagd of hij kinderen wil doden. De man biedt zijn geld aan en smeekt om genade.

Op weer andere beelden worden mensen achtervolgd door belagers die 'Free Palestine' schreeuwen; ze eisen dat de vermoedelijke Israëliërs dat ook roepen.

The Times of Israël wijst erop dat Israëlische fans "Arabieren en Palestijnen" in Amsterdam provoceerden door het roepen van anti-Palestijnse leuzen als "We'll fuck the Arabs" en "Fuck you Palestine". Ook werd een Palestijnse vlag die uit een raam hing door supporters verwijderd.

De politie greep op meerdere plekken in:

De Israëlische premier Netanyahu reageerde vannacht al. Hij sprak nog over een "zeer gewelddadig incident" tegen Israëlische burgers in Amsterdam. Hij zei dat Israël twee vliegtuigen stuurt om Israëliërs in veiligheid te brengen.

Een woordvoerder van het Israëlische leger zegt dat dit de historische plicht heeft om "onze mensen" te beschermen, waar ze ook zijn. Het leger wilde aanvankelijk ook medische teams meesturen om mensen te ontzetten die vastzitten in een hotel.

De gebeurtenissen van vannacht trekken internationaal veel aandacht. De Amerikaanse speciaal gezant voor de bestrijding van antisemitisme zegt op X dat beelden op sociale media doen denken aan een "klassieke pogrom" en trekt een vergelijking met de Kristallnacht in 1938 in nazi-Duitsland. Die wordt morgen herdacht.

Ongeregeldheden

Rond de wedstrijd van Ajax tegen Maccabi wilden pro-Palestijnse betogers protesteren bij het stadion maar burgemeester Halsema stond dat niet toe. Ze moesten op een andere plek gaan staan, een kilometer verderop. Sommige betogers probeerden alsnog naar het stadion te komen maar ze werden tegengehouden.

Voorafgaand en rond de wedstrijd kwam het desalniettemin tot confrontaties tussen pro-Palestijnse jongeren en supporters van Maccabi. Aan het begin van de nacht was dat opnieuw het geval.

Stadsomroep AT5 schrijft dat er aan het begin van de nacht, toen de supporters van Maccabi met de metro naar het centrum waren gekomen, met stoelen is gegooid en er vernielingen zijn aangericht. De mobiele eenheid beschermde een groep Israëliërs en begeleidde hen terug naar hun hotel. Op beelden is te zien dat politieagenten met honden zijn ingezet op de Dam.

Premier Schoof zegt in een eerste reactie dat hij met afschuw van het nieuws kennis heeft genomen. Hij noemt de "antisemitische aanvallen op Israëliërs volstrekt onacceptabel". Ook zegt hij dat de daders zullen worden opgespoord en vervolgd.

In meerdere Amerikaanse staten hebben zwarte mensen racistische sms'jes gekregen. In de berichten wordt gerefereerd aan de slavernij. De FBI is samen met het ministerie van Justitie een onderzoek gestart.

In de berichten staat bijvoorbeeld dat mensen zich ergens "met hun spullen" moeten melden. Een meisje in North Carolina kreeg het bericht dat ze naar een "plantage" moet komen, op het vermelde adres is een museum gevestigd.

Zwarte studenten in Missouri kregen berichten met verwijzingen naar Trumps verkiezingszege. Ze werden daarin direct bij hun naam aangesproken. In de berichten stond dat ze waren "uitgekozen om katoen te plukken". Ook kinderen in de basisschoolleeftijd hebben racistische berichten gehad.

Er komen meldingen uit onder meer de staten New York, Alabama, Missouri, Oklahoma, Californië, Ohio, Pennsylvania en Tennessee. Hoe wijdverbreid de berichten zijn en wie erachter zit is niet duidelijk. Een woordvoerder van de telecomsector zegt dat providers op de hoogte zijn en alles in het werk stellen om de berichten te blokkeren.

De NAACP, een burgerrechtenorganisatie die strijdt tegen racisme, noemt de berichten diep zorgelijk. De sms'jes doen volgens NAACP-voorzitter Derrick Johnson terugdenken aan de tijden van de racistische Jim Crow-wetten, die na de Amerikaanse burgeroorlog segregatie in het Zuiden vastlegde.

Na de voetbalwedstrijd van Ajax tegen de Israëlische club Maccabi Tel Aviv is het aan het begin van de nacht op verschillende plekken in Amsterdam onrustig geweest. Volgens de zender AT5 waren er ongeregeldheden in het centrum, mogelijk ging het om confrontaties tussen pro-Palestijnse jongeren en supporters van Maccabi.

Ook in de aanloop naar de wedstrijd was de situatie op sommige plekken grimmig. Er werd vuurwerk afgestoken en er waren opstootjes. Enkele tientallen mensen zijn opgepakt.

AT5 schrijft dat er aan het begin van de nacht, toen de supporters van Maccabi met de metro naar het centrum waren gekomen, met stoelen is gegooid en vernielingen zijn aangericht. De mobiele eenheid beschermde de Israëliërs en begeleidde hen terug naar hun hotel. Op beelden is te zien dat politieagenten met honden zijn ingezet op de Dam.

Een woordvoerder spreekt tegen de Amsterdamse zender van meldingen over vechtpartijen op het Damrak, de Dam en op de Stadhouderskade, bij het Leidseplein in de buurt.

Voormalig premier van Israël Naftali Bennett deed op X een oproep aan de autoriteiten in Nederland om de Israëliërs te beschermen.

Protest verplaatst

Eerder op de avond hield de politie pro-Palestijnse jongeren weg bij de Johan Cruijff Arena, waar de wedstrijd om 21.00 uur begon. Ze wilden daar protesteren tegen de komst van Maccabi Tel Aviv, maar burgemeester Halsema bepaalde dat dat protest een kilometer verderop moest plaatsvinden. Ze vreesde ongeregeldheden.

Jongeren riepen onder meer 'free Palestina', 'no justice, no peace', 'fuck the police' en 'allahu akbar'.

Ook vorige nacht was het al onrustig. Zo werd op het Rokin een Palestijnse vlag van een gevel getrokken en grepen agenten in op het Max Euweplein omdat een groep taxichauffeurs en een groep bezoekers van een casino de confrontatie met elkaar zochten.

Op sociale media werden beelden verspreid van iemand in een gracht, mogelijk nadat hij erin is gegooid. Te horen is dat een omstander antisemitische scheldwoorden naar hem roept.

Susie Wiles wordt de stafchef van Trump als hij in januari aantreedt als president. Zij wordt daarmee de eerste vrouwelijke stafchef in het Witte Huis, zegt Trump in een verklaring. De rol van stafchef geldt als een van de machtigste banen van Washington.

Wiles was campagneleider voor Trump. Die zegt dat zij hem geholpen heeft bij het behalen van "een van de grootste politieke overwinningen in de Amerikaanse geschiedenis". "Susie is sterk, slim, innovatief en wordt alom bewonderd en gerespecteerd."

Wiles leidde niet alleen Trumps campagne, maar werkte ook samen met advocaten aan de rechtszaken waarin Trump is verwikkeld. Volgens The New York Times geldt ze als een vertrouweling van de hele familie Trump.

De stafchef is dé vertrouweling van de president, die zijn agenda bewaakt en prioriteiten stelt. Ook bepaalt de stafchef in grote mate wie er wel of niet überhaupt toegang krijgt tot de president.

Werkte voor Reagan

Na zijn eerste verkiezingswinst, in 2016, koos Trump voor Reince Priebus, die toen voorzitter was van de Republikeinse partij en met wie Trump verder geen geschiedenis had. Priebus zou de vier jaar niet vol maken; na hem volgden nog John F. Kelly, Mick Mulvaney en Mark Meadows.

De 67-jarige Wiles werkt al decennia in de politiek en was bijvoorbeeld actief voor Ronald Reagan, president voor twee termijnen in de jaren 80. Ze werkte ten dienste van presidenten, gouverneurs, Congresleden, maar vaak op de achtergrond, schreef Politico dit voorjaar. Eerder deze week weigerde ze bij het vieren van Trumps overwinning de microfoon aan te nemen.

Volgens Amerikaanse media heeft Trump het aan haar te danken dat zijn campagne veel professioneler, beter georganiseerd was dan in het verleden.

Een pro-Palestijnse demonstrant heeft op televisie de talkshow Bar Laat onderbroken.

"Schandalig Jeroen, dat je geen podium geeft aan een anti-genocide-demonstrant en dat je alles wegzet als antisemitisme", riep de man tegen presentator Jeroen Pauw.

"Terwijl er kinderen levend worden verbrand in Gaza. Terwijl ze doodgaan aan de honger. En jij past zelfcensuur toe omdat je een staatsjournalist bent."

Schandalig

Daarna begon de man tegen GroenLinks-PvdA-leider Frans Timmermans te praten, die te gast was in het programma. Die kreeg te horen dat hij genocide ontkent. "Schandalig, en dan noem je jezelf links", zei de man.

Ook had hij kritiek op de Amsterdamse burgemeester Halsema, die "ons verbiedt te demonstreren". Vervolgens werd hij op verzoek van Pauw door beveiligers afgevoerd.

Halsema had een pro-Palestijnse demonstratie die was gepland bij de Johan Cruijff Arena niet verboden, ze wilde met het oog op de veiligheidsrisico's alleen niet dat de betoging op die plek werd gehouden. De demonstratie werd verplaatst naar het Anton de Komplein, niet ver van het stadion.

Bekijk hier hoe de demonstrant de talkshow onderbreekt:

In Argentinië zijn drie mensen aangeklaagd voor de dood van zanger Liam Payne, meldt de Argentijnse justitie. Het zou gaan om een zakenman die bevriend was met het One Direction-lid, een hotelmedewerker en iemand die Payne aan drugs zou hebben geholpen.

Volgens het Openbaar Ministerie zijn in het lichaam van Payne sporen van cocaïne, antidepressiva en alcohol gevonden. De 31-jarige Brit overleed drie weken geleden, na een val uit een raam in een hotel in de Argentijnse hoofdstad Buenos Aires.

Uit de autopsie blijkt dat Payne waarschijnlijk buiten bewustzijn was toen hij van zijn balkon viel, omdat uit zijn verwondingen blijkt dat hij geen zelfbeschermingsreflex had bij de val. Zelfdoding wordt daarom uitgesloten en de politie gaat uit van een ongeval.

Zijn lichaam is inmiddels overgebracht naar het Verenigd Koninkrijk.

De driehoek van Amsterdam (burgemeester, politie en Openbaar Ministerie) maakt zich zorgen over de druk op de politie door het aantal demonstraties . De Amsterdamse hoofdofficier van justitie René de Beukelaer vindt dat in de stad de grens is bereikt van wat politie en het OM nog aan capaciteit hebben voor het beveiligen van de betogingen.

In de gemeenteraad werd vanmiddag onder meer gesproken over de wedstrijd van Ajax tegen de Israëlische club Maccabi Tel Aviv, schrijft AT5. Vanwege het bezoek van de uitsupporters en een aangekondigde demonstratie zijn er honderden agenten in de stad.

Tijdens het debat vroeg onder meer D66 zich af of de politie-inzet tijdens demonstraties ten koste gaat van de normale politiewerkzaamheden, zoals het handhaven van de openbare orde elders.

Strafzaken stilgelegd

Burgemeester Halsema gaf aan dat het aantal demonstraties in de stad vanwege internationale spanningen flink is toegenomen. "We gaan dit jaar ruim over de 3000 heen. Er is ook sprake van een verdubbeling van het aantal demonstraties op De Dam", zei ze. "Dat heeft gevolgen voor de spreiding van politie in onze stad. Wij maken ons zo langzamerhand echt hele grote zorgen over de druk van de demonstraties op de politie."

Hoofdofficier van justitie De Beukelaer deelt die zorgen. Hij riep de gemeenteraad op om daarover door te praten. "Wij staan als Openbaar Ministerie voor vrij stevige keuzes in wat we niet doen", legde hij uit. "Het afgelopen jaar heb ik jeugd- en zedenzaken en contraterrorisme, extremisme en radicaliseringszaken stilgelegd vanwege actuele zaken. Ik vind wel dat de grens bereikt is."

Breder debat

Ook politiechef Peter Holla gaf aan dat de inzet van agenten bij demonstraties gevolgen heeft voor de aanwezigheid van politie op andere plekken. "Zo kan het op langere termijn betekenen dat we onze positie in wijken kunnen gaan verliezen." Volgens hem zijn er op dit moment nog geen gevolgen voor de inzet bij demonstraties.

Onder meer VVD, PvdA en D66 zijn ervoor om binnenkort een breder debat te voeren over de capaciteit bij de politie en de keuzes die de driehoek moet maken. Het is nog niet duidelijk wanneer dat debat zal plaatsvinden.

"Mensen maken zich ontzettende zorgen, ga alsjeblieft om ons heen staan en laat zien dat we welkom zijn." Die oproep deed Chanan Hertzberger, voorzitter van het Centraal Joods Overleg, vanavond voorafgaand aan de herdenking van de Kristallnacht in de Portugese Synagoge in Amsterdam.

700 mensen kwamen naar de synagoge om de Kristallnacht van 1938 te herdenken. "Dat zijn er veel meer dan bij de herdenkingen in de jaren voor de aanslag van Hamas op 7 oktober vorig jaar", vertelt Hertzberger. "Heel veel mensen komen juist nu, omdat ze graag bijeen willen zijn met de Joodse gemeenschap."

Behalve Hertzberger hielden Ab Schuster, die de Holocaust overleefde, en justitieminister Van Weel een toespraak.

Volgens Hertzberger zijn herdenkingen als deze voor de Joodse gemeenschap belangrijk. "De oorlog is een trauma dat nog steeds niet verwerkt is. Mijn kinderen hebben er ook last van. Dat zit heel diep in de Joodse gemeenschap."

'Zwarte bladzijde nog niet omgeslagen'

Sinds de aanslag van Hamas in Israël op 7 oktober vorig jaar is het aantal meldingen van antisemitisme in Nederland flink toegenomen. In de toespraken werd dan ook geregeld een link gelegd met het heden.

Volgens minister Van Weel is de "zeer zwarte bladzijde uit de geschiedenis nog altijd niet omgeslagen". Hij noemt het "onvoorstelbaar pijnlijk dat mensen in Nederland in 2024 niet gewoon met een keppeltje over straat kunnen".

"Achterliggend is er de kritiek op de regering van Israël", ziet Van Weel. "Natuurlijk is er ruimte om die te uiten, maar antisemitisme is iets heel anders."

Onrustig moment

In verband met de sabbat (zaterdag is de joodse rustdag) vond de herdenking dit jaar plaats op 7 november, in plaats van op 9 november. Daardoor viel de plechtigheid samen met de wedstrijd tussen Ajax en de Israëlische club Maccabi Tel Aviv, die vanavond in Amsterdam wordt gespeeld.

De aanwezigheid van Israëlische supporters leidde tot ongeregeldheden in de hoofdstad, waarbij zeker 20 mensen werden opgepakt. Er is veel politie op de been.

"Toen we vorig jaar besloten dat de herdenking vandaag plaats moest vinden, wisten we nog niet dat Ajax tegen Maccabi zou spelen", legt Hertzberger uit. "Dit is een onrustig moment om Kristallnacht te herdenken."

Voordat bezoekers naar binnen mochten in de synagoge moesten zij zich legitimeren en werd hun tas doorzocht. Er was veel politie aanwezig.

De brand die vanmiddag heeft gewoed in een loods in Roosendaal is onder controle, meldt de veiligheidsregio. Het nablussen kan nog uren duren.

De brand brak rond 12.30 uur uit in een loods vol plastic flessen. Bij de brand kwam veel rook vrij. Er werd daarom meerdere keren een NL-Alert verstuurd waarin omwonenden werd geadviseerd ramen en deuren dicht te houden.

Omdat de loods in de buurt van de snelweg A17 stond, kregen automobilisten het advies om om te rijden. De brandweer was massaal aanwezig en wist te voorkomen dat het vuur zich uitbreidde naar de omgeving. Er raakte niemand gewond.

Bekijk hier beelden van de brand:

De veiligheidsregio verwacht dat het nog lang kan duren voordat de brand helemaal uit is. Ook bij het nablussen kan nog veel rook bij vrijkomen.

"Het is een enorme loods waarin veel brandbaar materiaal is opgeslagen, dat moet allemaal afgeblust worden", zegt een woordvoerder van de veiligheidsregio tegen Omroep Brabant.

Het is nog onduidelijk hoe de brand is ontstaan. Het onderzoeken van de oorzaak wordt volgens de veiligheidsregio lastig: "De loods is ingezakt. Het is zo'n rommel, dus het is maar de vraag of er nog iets uit gehaald kan worden."

De afgelopen 24 uur hebben reddingswerkers in Spanje 33 mensen gered. Dat brengt het totaal aantal geredde mensen op 36.605.

In het gebied dat vorige week door zware overstromingen werd getroffen, wordt nog altijd gezocht naar overlevenden en slachtoffers.

93 mensen staan geregistreerd als vermist, maar de autoriteiten vrezen dat het werkelijke aantal hoger ligt. Zo zijn 54 lichamen nog steeds niet geïdentificeerd.

Reddingswerkers vertellen hoe ze zoeken naar vermisten:

Het officiële dodental is opgelopen naar 219. Alleen al in de zwaarst getroffen regio Valencia kwamen 211 mensen om het leven.

Volgens het Spaanse weerinstituut viel op 29 oktober in de stad Turis in de regio Valencia in een uur tijd bijna 80 centimeter water. Op satellietbeelden van het Europese ruimteagentschap ESA op 31 oktober is te zien dat een gebied van 15.000 hectare onder water stond.

Hogesnelheidslijn

De landelijke overheid heeft een hulppakket van 10,6 miljard euro goedgekeurd voor gezinnen, bedrijven en gemeentehuizen. De regionale regering van Valencia heeft daarnaast nog eens om 31 miljard euro hulp gevraagd aan Madrid.

Het ministerie van Transport heeft 223 kilometer aan wegen en spoorlijnen laten herstellen, maar de hogesnelheidslijn tussen Valencia en Madrid is nog steeds vernield.

De centrale overheid heeft ruim 17.000 mensen naar het gebied gestuurd om hulp te verlenen, onder wie 8000 militairen gespecialiseerd in rampenbestrijding. Ook ruim 9000 politieagenten uit andere delen van het land zijn in het gebied ingezet.

Vlak na de overstromingen kwam de hulpverlening uiterst moeizaam op gang en daar was veel kritiek op.

Daarnaast hebben duizenden burgers zich vrijwillig gemeld voor de reddings- en herstelwerkzaamheden. Ook helpt een deel van het personeel van koning Felipe en koningin Letizia mee in het getroffen gebied. Het gaat om 195 leden van de Koninklijke Garde en 48 agenten van de veiligheidsdienst van het hof.

Afgelopen weekend bezochten de koning en zijn vrouw de regio om de schade met eigen ogen te bekijken. Het werd niet gewaardeerd: ze werden met modder bekogeld en uitgescholden.

Een dag na zijn zijn overtuigende overwinning bij de Amerikaanse presidentsverkiezingen gaat bij Donald Trump (78) vanaf vandaag het vizier op zijn tweede termijn als president. Hoe ziet de machtsoverdracht in de VS eruit, wat zijn de grote verschillen met de vorige presidentsverkiezingen en wat zijn belangrijke momenten in de komende maanden, tot Trumps inauguratie?

Roerige machtswisseling

Het verschil met de machtsoverdracht van vier jaar geleden is direct na de verkiezingen al aanzienlijk: Trump weigerde toen de verkiezingsnederlaag te erkennen en verspreidde meteen volop ongefundeerde claims over fraude.

Dat leidde uiteindelijk zelfs tot de gewelddadige bestorming van het Capitool, twee weken voor de inauguratie van president Biden. Bij die inauguratie was Trump vervolgens afwezig, waarmee hij de eerste president in 150 jaar was die de formele aanstelling van zijn opvolger oversloeg. Het was het slotstuk van een van de roerigste machtswisselingen in de Amerikaanse geschiedenis.

Niemand in de VS rekent de komende maanden op nog zo'n turbulente periode. Dat heeft vooral te maken met de overtuigende zege van Trump: hij won in alle zeven cruciale swing states. Zijn overwinning is zelfs groter dan die in 2016, toen hij Hillary Clinton versloeg.

Geen slepende rechtszaken

In vergelijking met die verkiezingen lijkt Trump nu meer kiesmannen te gaan veroveren (304 in 2016). Ook koerst hij af op het winnen van de zogenoemde popular vote: van alle stemmen die door kiezers zijn uitgebracht, kreeg hij er meer dan Harris. In 2016 won Clinton nog die popular vote.

Dankzij die duidelijke uitslag is er geen sprake van vertraging door bijvoorbeeld hertellingen in staten of slepende rechtszaken die nog van invloed kunnen zijn op de uitslag. Daar komt bij dat Harris haar verkiezingsnederlaag kort na de uitslag erkende en ze beloofde bij te dragen aan een vreedzame, soepele machtsoverdracht.

"Het is een fundamenteel principe van de Amerikaanse democratie dat we de uitslag accepteren als we een verkiezing verliezen", zei Harris in haar speech:

Ook president Biden deed vandaag een soortgelijke belofte. "We accepteren de keuze die het land heeft gemaakt", zei hij tijdens een televisietoespraak.

Trump kan daardoor met zijn overgangsteam direct zijn energie steken in het samenstellen van zijn regering en het overheidsapparaat. Dat is een voordeel, omdat er liefst 4000 overheidsposities moeten worden ingevuld in de slechts 75 dagen die er zijn tot de inauguratie. Onder die aanstellingen vallen ook de nieuwe ministers en andere topposities in Trumps kabinet.

Zo'n 1200 aanstellingen moeten worden goedgekeurd door de Senaat, schrijft persbureau AP, maar die horde is aanzienlijk minder groot geworden nu de Senaat bij de verkiezingen in handen is gevallen van de Republikeinen. Amerikaanse media schrijven dat het overgangsteam kort na de overwinning op het Trump-hoofdkwartier in West Palm Beach al een eerste overleg voerde.

Geheime operaties

In dat team wordt Trump omringd door vertrouwelingen uit zijn campagne, zoals Linda McMahon (zij diende in Trumps eerste kabinet) en zakenman Howard Lutnick. Ook spelen familieleden, onder wie zoons Don Jr. en Eric, een belangrijke rol. In een persverklaring na de uitslag lieten voorzitters McMahon en Lutnick weten al sinds augustus bezig te zijn met het voorbereiden van een nieuwe regering-Trump.

Zittend president Biden heeft Trump daarnaast uitgenodigd voor een onderhoud in het Witte Huis en Trump heeft die uitnodiging geaccepteerd. Dat is anders dan vier jaar geleden, toen er lang nauwelijks contact was tussen Biden, Trump en hun teams vanwege de sfeer van rechtszaken en stemfraudeclaims.

Daardoor kreeg Biden ook niet direct te horen over bijvoorbeeld belangrijke veiligheidszaken, waar zittende presidenten hun opvolgers normaliter over op de hoogte brengen. Zo informeerde president Bush in 2008 zijn opvolger Obama persoonlijk over geheime operaties.

Hoeveel macht?

Hoe meer informatie er in de overgangsperiode wordt gedeeld, hoe voortvarender nieuwe presidenten aan hun termijn kunnen beginnen. Daarnaast hangt er bij Trump nog één belangrijke vraag boven de markt, die van invloed zal zijn op hoe doortastend hij aan zijn tweede termijn kan beginnen: hoeveel macht heeft hij straks precies als hij op maandag 20 januari het Witte Huis betreedt als de 47ste president?

Bij zijn eerste termijn had hij de luxe van een Republikeinse meerderheid in zowel het Huis van Afgevaardigden als de Senaat. Dat zou bij de start van zijn tweede termijn zomaar weer het geval kunnen zijn.

Het is al duidelijk dat de Republikeinen straks de meerderheid in de Senaat (de Amerikaanse Eerste Kamer) overnemen van de Democraten. Daar komt bij dat de Republikeinen al de macht hadden in het Huis van Afgevaardigden (Amerikaanse Tweede Kamer).

De kans is aanwezig dat ze die ook behouden. In de voorlopige uitslagen - er worden nog volop stemmen geteld, voornamelijk in westelijke staten - staan de Republikeinen op 206 van de 218 zetels die nodig zijn voor een meerderheid. Maar op basis van de voorspellingen van onder meer persbureau AP lijkt de partij voldoende zetels te gaan winnen voor de meerderheid.

In de Senaat is voor het doorvoeren van wetgeving een meerderheid van 60 procent nodig, ofwel 60 zetels van de 100. De Republikeinen hebben er ten minste 52. Er wordt nog geteld, maar er zijn nog twee zetels te verdelen, dus de 60 halen ze niet. Er zal altijd samengewerkt moet worden om wetsvoorstellen erdoorheen te krijgen.

De winst van Trump leidde tot verdeelde reacties in het land:

Bakfietsenfabrikant Carqon roept bakfietsen terug vanwege een mogelijk veiligheidsprobleem. Bij intensief gebruik kan het stuur losschieten of in uitzonderlijke gevallen breken, is te lezen op de website.

Alle gebruikers hebben het verzoek gekregen om onmiddellijk te stoppen met het gebruik van de bakfiets, tot de controle is uitgevoerd. Om hoeveel exemplaren het gaat, wordt niet vermeld.

Eigenaren van de modellen Classic, Cruise en Flatbed wordt gevraagd om de fietsen terug te sturen voor een inspectie. De bouten en het stuur zullen worden gecontroleerd en indien nodig vervangen, meldt de fabrikant.

Op www.checkyourcarqon.com kunnen klanten controleren of hun bakfiets ook wordt teruggeroepen.

Babboe

Carqon valt onder het moederbedrijf Accell, dat ook eigenaar is van bakfietsfabrikant Babboe. Begin dit jaar bleek dat bij de bakfietsen van het merk dat frame doormidden kan breken. Het bedrijf kreeg van de NVWA een handelsverbod en moest tienduizenden fietsen terughalen voor verbetering.