NOS Nieuws - Algemeen

De allereerste Blokkerwinkel werd in 1896 in Hoorn geopend en in de loop van de tijd breidde het concern zo sterk uit dat het logo niet meer weg te denken leek uit de winkelstraat. Na tien jaar van financiële misère is de keten nu echt failliet. Maar betekent dit nu dat Blokker definitief verdwijnt?

De afgelopen jaren zijn er een aantal grote winkelketens uit het straatbeeld verdwenen. V&D, de Kijkshop en de Free Record Shop zijn allemaal weg. Maar het faillissement hoeft niet per se te betekenen dat ook Blokker geschiedenis wordt.

De curator bekijkt nog of de keten of een deel ervan nog verkocht kan worden. Winkellocatie-onderzoeksbureau Locatus denkt dat er waarschijnlijk niet veel overnamekandidaten voor de winkels zijn. "Een complete overname door een derde zie ik niet zo snel gebeuren," zegt directeur Gerard Zandbergen.

Verkennende fase

Een ander scenario waar hij rekening mee houdt is dat een faillissementsopkoper zich aandient. Dan koopt een ondernemer de voorraad deels of helemaal op, om die vervolgens zoveel mogelijk te verkopen om daarna alsnog de deuren te sluiten. Deze aanpak komt bijvoorbeeld vaker voor bij kledingzaken die failliet gaan.

Ook is het mogelijk dat moederbedrijf Mirage van ondernemer Michiel Witteveen nog geld steekt in Blokker. Zo zou Mirage de formule voor een deel van de winkels kunnen doorzetten. "Op die manier kan men doorgaan met de filialen die beter lopen," zegt Zandbergen. "Maar zo kun je toch afscheid nemen van een deel van het personeel". Mirage-topman Witteveen en de Blokker-directie waren vandaag niet voor aanvullende vragen beschikbaar.

Wibra-topman Bas Duijsens heeft laten doorschemeren interesse te hebben in een aantal winkelpanden van Blokker. "Dit gaat om regio's waar we nog niet zitten", zegt een woordvoerder na vragen van de NOS. Het is volgens Wibra nog te vroeg om hier meer over te zeggen, omdat het allemaal nog in de verkennende fase zit.

Andere leveranciers

Blokker heeft, naast bijna 400 winkels, 45 franchisenemers. Die nemen het Blokker-concept af van Blokker B.V, maar dragen zelf verantwoordelijkheid voor het zakelijke succes van hun winkel.

De vereniging van Blokker-franchisenemers wil nog niet ingaan op de consequenties van het faillissement voor hen. Ze willen eerst weten of er nog interesse is voor de formule. De franchise-winkels zeggen dat ze in principe gewoon doordraaien. "Het staat ons vrij om ook spullen af te nemen van andere leveranciers."

Webshops

Er zijn maar weinig leveranciers die de NOS te woord willen staan. De bedrijven hebben nog geen duidelijkheid over wat het faillissement voor hen zal betekenen. Producent van huishoudelijke artikelen en apparaten Brabantia wil wel reageren en zegt dat een vertrouwde naam in de winkelstraten nu verdwijnt.

"Het retaillandschap is de afgelopen jaren echter flink veranderd. Dat zien wij bij Brabantia ook. Consumenten kiezen er steeds vaker voor om hun aankopen online en elders te doen."

Veel merken hebben hun weg inmiddels gevonden naar de webshops, bevestigt Brabantia. Het is dan ook de vraag of de leveranciers financieel veel pijn zullen lijden door het faillissement.

De komende weken moet duidelijk worden of een doorstart nog mogelijk is of dat het tijdperk van Blokker nu toch echt voorbij is.

Onderzoekers van het Radboudumc hebben een microscoop ontwikkeld waarmee ze tot in het kleinste detail 'live' mee kunnen kijken bij allerlei biologische processen.

De nieuwe techniek maakt het bijvoorbeeld mogelijk om te zien hoe aderverkalking ontstaat en biedt kansen bij de ontwikkeling van nieuwe medicijnen. Het Nijmeegse ziekenhuis zelf spreekt over een wereldprimeur.

Tot nu toe moesten onderzoekers kiezen: ze konden met een microscoop heel gedetailleerd tot op het niveau van moleculen kijken, maar alleen in bevroren en (dus) stilstaand materiaal. Of ze konden kijken naar levend en bewegend materiaal, maar dan was het beeld niet gedetailleerd. De nieuwe techniek van het Radboudumc is in feite een combinatie van die twee.

Horden nemen

Al moesten de onderzoekers wel een paar horden nemen, laat hoogleraar botbiochemie Nico Sommerdijk weten bij Omroep Gelderland. "Om zo gedetailleerd naar eiwitcomplexen te kijken, heb je een elektronenmicroscoop nodig", stelt hij. Maar de elektronenstraal die je daarbij gebruikt, beschadigt het biologische materiaal en de vloeistof daaromheen.

Sommerdijk vergelijkt het met röntgenstraling bij de behandeling van een tumor. "Daardoor beschadig je ook altijd het omliggende weefsel", stelt hij. De oplossing die de hoogleraar en zijn team bedachten is grafeen, een zeer sterke stof die bestaat uit een enkele laag koolstofatomen die de schade door de elektronenstraal beperkt.

Naar microscoop rennen

Maar elk voordeel heeft z'n nadeel: "Zodra je die laag aanbrengt, begint direct het biologische proces dat je eigenlijk in beeld wilt brengen", aldus Sommerdijk. "Dan moet je dus nog naar de microscoop rennen, de juiste plek zoeken in het weefsel en de microscoop helemaal goed instellen. Dat duurt minstens een half uur en dan is je proces soms al voorbij."

De oplossing is dat het weefsel direct wordt ingevroren nadat het beschermende laagje grafeen eromheen is aangebracht; zo gaan de biologische processen in de pauzestand. Vervolgens zoeken de onderzoekers de exacte plek die ze willen onderzoeken en pas daarna gaat 'het pakketje' in de elektronenmicroscoop.

Daar wordt alles opgewarmd zodat de biologische processen weer op gang komen. Die worden dan zichtbaar op een schaal van enkele nanometers (een nanometer = 0,000 001 millimeter, een miljardste meter).

Hartklep op een chip

Nu de supermicroscoop werkt, zijn tal van toepassingen mogelijk. De onderzoekers denken bijvoorbeeld te kunnen zien hoe het coronavirus een cel binnendringt. Maar ze gaan ook kijken hoe in het bloed calcium neerslaat in een vorm die verkalking kan veroorzaken van de aders en aortaklep.

Voor een verkalkte aortaklep is nu nog geen andere behandeling dan de hele klep vervangen. Sommerdijk verwacht patiënten in de toekomst een minder ingrijpende operatie te kunnen aanbieden.

Met de nieuwe microscoop gaat hij beter in beeld brengen hoe de verkalking in zijn werk gaat. Daarvoor ontwikkelt hij een hartklep op een chip. In eerste instantie zal dit het model van een gezonde klep zijn, waarin de onderzoeker vervolgens verkalking 'introduceert'. Dit project gaat van start in 2025.

De landelijke manifestatie tegen bezuinigingen in het hoger onderwijs die morgen in Utrecht gepland stond, gaat niet door. Dat schrijft burgemeester Dijksma aan de gemeenteraad van Utrecht.

De driehoek van burgemeester, politie en Openbaar Ministerie heeft recent "concrete informatie van buiten de stad" ontvangen "waaruit blijkt dat een pro-Palestina-organisatie voornemens is de demonstratie te kapen", staat in de brief. "Uit de informatie blijkt tevens dat geweld hierbij niet wordt geschuwd."

De organisatoren hebben het advies gekregen om de demonstratie niet te laten doorgaan. "Dit omdat de veiligheid van de demonstranten op basis van deze informatie onvoldoende gewaarborgd kan worden."

"De organisator heeft dit advies overgenomen", schrijft burgemeester Dijksma van Utrecht. Daarom is het volgens haar niet nodig om over te gaan tot een verbod op de demonstratie.

Stem niet kunnen laten horen

De landelijke manifestatie zou worden georganiseerd door diverse belangenorganisaties. Studenten en medewerkers willen demonstreren tegen de bezuinigingen van het kabinet op onderwijs en onderzoek.

Vakbonden FNV en de AOb hebben met de gemeente Utrecht gesproken en zij hebben aangegeven de demonstratie af te gelasten. "We vinden het vreselijk dat al die studenten, docenten en medewerkers die morgen in actie wilden komen, nu hun stem niet kunnen laten horen", schrijven ze in een persbericht.

FNV en de AOb brengen de andere betrokken partijen op de hoogte. Een woordvoerder van de AOb laat aan de NOS weten dat ze hopen dat alle partijen zich kunnen vinden in het besluit en dat de demonstratie op een later moment alsnog kan doorgaan.

Voor het blok gesteld

Inmiddels roept de Landelijke Studentenvakbond (LSVb) studenten wel op om zich niet neer te leggen bij het advies van de gemeente. Voorzitter Abdelkader Karbache: "De organisatie is door de Utrechtse veiligheidsdriehoek voor het blok gesteld: ofwel de organisatie trekt de stekker uit het protest, ofwel het protest zou verboden worden door de gemeente.'

Ze gaan met lokale studentenvakbonden op zoek naar een alternatief. Ook roepen ze studenten op om tot dit weekend niet naar college te gaan. De politieke jongerenorganisatie ROOD en moederorganisatie de Socialisten roepen op om morgen toch te gaan demonstreren.

Koepelorganisatie Universiteiten van Nederland noemt het besluit om de betoging af te gelasten een enorme domper. "Wij beraden ons op andere manieren om ons te verzetten tegen de bezuinigingen", schrijven ze in een persbericht.

Sprekers en muziek

De manifestatie zou morgenmiddag tussen 13.00 en 15.00 worden gehouden. Startlocatie zou het Moreelsepark zijn, vanwaar de demonstranten naar het Domplein wilden wandelen. Op het plein stonden sprekers en muziek op het programma.

Dijksma betreurt het dat de demonstratie niet door kan gaan. "Ik maak mij grote zorgen dat in een tijd waarin het van grote waarde is om je mening te mogen uiten en van mening te mogen verschillen er personen zijn die anderen onder dreiging van geweld deze vrijheid ontnemen."

Met een ruime meerderheid heeft Republikein Donald Trump begin november de Amerikaanse verkiezingen gewonnen, ten koste van de Democraat Kamala Harris. Op 20 januari zal hij voor de tweede keer geïnaugureerd worden als president van de Verenigde Staten. Vanaf dat moment zal hij zijn intrede nemen in het Witte Huis en is hij officieel weer aan de macht.

In aanloop naar zijn inauguratie zal Trump namen bekendmaken van door hem beoogde leden van zijn nieuwe regering. Al deze benoemingen moeten nog worden goedgekeurd door de Senaat. Speciale commissies voelen daar de kandidaten aan de tand en kunnen ook benoemingen blokkeren. Vanaf januari hebben de Republikeinen weer een meerderheid in de Senaat.

Een overzicht van de mensen die Trump op het oog heeft voor zijn regering:

Stafchef - Susie Wiles

Een van de belangrijkste en machtigste functies in het Witte Huis. Zo is de stafchef de vertrouweling van de president, die prioriteiten stelt en zijn agenda bewaakt. Ook bepaalt de stafchef grotendeels wie er toegang krijgen tot de president.

Wiles is het brein achter de succesvolle campagne van Trump. Campagnestrateeg Stephen Miller wordt haar assistent.

Wiles leidde niet alleen Trumps campagne, maar werkte ook samen met advocaten aan de rechtszaken waarin hij is verwikkeld. Volgens Amerikaanse media is ze een vertrouweling voor de hele familie Trump.

Ze is al decennia actief in Washington, vooral op de achtergrond. Zo werkte ze onder verschillende presidenten, Congresleden en gouverneurs.

Minister van Buitenlandse Zaken - Marco Rubio

Rubio is sinds 2011 namens de Republikeinen senator voor Florida. Eerder dit jaar werd hij nog genoemd als potentiële running mate voor Trump. Hij staat in Washington bekend om zijn spierballentaal, iets wat Trump bewondert. In 2016 stond hij nog tegenover Trump in de strijd om de presidentskandidatuur voor de Republikeinse Partij.

Hij staat bekend om zijn harde opstelling tegenover China. Ook staat hij rotsvast achter Israël. Zo vergeleek hij het Israëlische grondoffensief in Rafah met de zoektocht naar Hitler in de Tweede Wereldoorlog. Rubio wil ook dat Oekraïne gaat onderhandelen met Rusland over een bestand.

Opvallend is dat hij er vorig jaar door een wetswijziging mede voor zorgde dat het voor de VS (en dus Trump) moeilijker wordt om uit de NAVO te stappen.

Minister van Defensie - Pete Hegseth

Hegseth is al jarenlang presentator bij de nieuwszender Fox News. Trump verscheen in de verkiezingscampagne veelvuldig in zijn ochtendprogramma.

Hegseth heeft een militaire achtergrond. Hij diende als infanterieofficier bij de Nationale Garde. Hij is namens het leger uitgezonden naar Afghanistan, Irak en het militaire detentiekamp Guantánamo Bay op Cuba. Hij is uitgesproken over het bestrijden van wat hij "wokeness" in het leger noemt.

"Met Pete aan het roer zijn de vijanden van Amerika gewaarschuwd", zei Trump over Hegseth.

Minister van Binnenlandse Veiligheid - Kristi Noem

Noem is nu nog gouverneur van South Dakota en is een van de trouwste loyalisten van Trump. Ze heeft weinig ervaring op het gebied van nationale veiligheid, maar haar departement zal een centrale rol krijgen bij het immigratiebeleid, een van de belangrijkste pijlers in zijn campagne.

Noem noemde de Amerikaanse zuidgrens met Mexico "een oorlogsgebied". Ook stuurde ze militairen van de Nationale Garde vanuit South Dakota naar Texas om te helpen met grensbewaking. Ze kreeg nationale bekendheid door tijdens de coronapandemie geen mondkapjesplicht af te kondigen in haar staat.

Directeur CIA - John Ratcliffe

Ratcliffe was in Trumps vorige regeerperiode directeur van de nationale inlichtingendienst. Hij zat tussen 2015 en 2020 in het Huis van Afgevaardigden, waar hij gold als een van de meest conservatieve leden. Hij is momenteel voorzitter van een denktank die banden heeft met Trump.

Ratcliff besloot in 2020 het Congres niet langer te bezoeken voor briefings, maar informatie alleen nog schriftelijk te delen, tot ongenoegen van Democraten in het parlement.

Adviseur voor Overheidsefficiëntie - Elon Musk

Deze instantie bestaat nog niet, maar volgens Trump gaat het om een externe organisatie die de overheid efficiënter moet laten functioneren en zuiniger moet maken. Dat wordt de opdracht voor Elon Musk; hij zal de strijd aangaan met wat de Republikeinen zien als "overbodige regels". Omdat het niet om een ministerschap gaat hoeft Musk niet te worden gehoord door de Senaat.

Techondernemer, Tesla-oprichter en X-eigenaar Musk was volop zichtbaar in de campagne van Trump. Zo sprak hij onder meer bij campagnerally's en stortte hij tientallen miljoenen dollars in de campagnekas. De nieuwe president had al aangekondigd dat er een rol voor Musk was weggelegd in zijn regering als hij de verkiezingen zou winnen.

Musk moet de nieuwe organisatie gaan leiden met de Amerikaanse ondernemer en miljardair Vivek Ramaswamy. Vorig jaar deed Ramaswamy nog een poging om presidentskandidaat te worden voor de Republikeinen.

Ambassadeur in Israël - Mike Huckabee

Volgens Trump is Huckabee geliefd in Israël en zal hij "zich onvermoeibaar inzetten voor vrede in het Midden-Oosten". Oud-gouverneur van Arkansas Huckabee steunt de pro-Israëlkoers van Trump en "verwacht dat dat zo doorgaat".

Volgens hem is annexatie van de Westelijke Jordaanoever "natuurlijk" een optie tijdens de komende presidentstermijn, maar als diplomaat is "hij niet degene die over beleid gaat", zo schrijft de Israëlische krant The Times of Israël.

Eerder zei Huckabee dat "er niet zoiets bestaat als een bezetting". Hij zou ook gezegd hebben dat "Palestijnen niet bestaan". "Dat is een politiek middel om grondgebied van Israël af te dwingen." Huckabee probeerde zelf ook twee keer vergeefs om presidentskandidaat te worden, in 2008 en 2015.

Andere aanstellingen:

De spelersbus van het jeugdelftal van Feyenoord Onder 14 is gisteravond in Utrecht bestookt met een vuurwerkbom. Dat gebeurde tijdens een oefenwedstrijd in Utrecht, tegen leeftijdsgenoten. De spelers en chauffeur van de bus bleven ongedeerd, de bus raakte zwaar beschadigd.

De politie heeft een 19-jarige man uit Utrecht als verdachte opgepakt, meldt Rijnmond. Volgens de politie handelde de verdachte alleen.

De bus, die ook voor het eerste elftal van Feyenoord wordt gebruikt, stond gisteravond geparkeerd vlak bij stadion Galgenwaard toen de vuurwerkbom werd afgestoken. De jeugdspelers stonden op het voetbalveld voor een wedstrijd tegen FC Utrecht Onder 14.

Bij de ontploffing, pal bij de bus, sneuvelden enkele ruiten en raakte de bus zodanig beschadigd dat hij niet meer kon rijden. De chauffeur zat als enige in de bus. Hij kon maar net wegspringen voor de vuurwerkbom, laat een woordvoerder van Feyenoord weten. "Hij is heel erg geschrokken en heeft begrijpelijkerwijs geen oog dicht gedaan afgelopen nacht." De man bleef ongedeerd.

'Had anders af kunnen lopen'

De clubleiding van Feyenoord zegt vooral blij te zijn dat iedereen ongedeerd is gebleven. "Maar dit had heel anders kunnen aflopen", laat de club weten. "Uiteraard is door de clubleiding gisteravond direct contact gezocht met de chauffeur en met de ouders en spelers die op het moment van de ontploffing gelukkig op het veld stonden."

De bus moest volgens de club na de aanval worden weggetakeld. "Ook dat is natuurlijk te gek voor woorden, maar eerlijk gezegd nog de minste van onze zorgen."

Een woordvoerder van FC Utrecht laat weten dat de club "enorm geschrokken is van deze afschuwelijke gebeurtenis." De club spreekt van kordaat optreden door de politie en veroordeelt het incident. "Het betreft een walgelijke actie. Wij staan in contact met Feyenoord én de politie over de nasleep en bieden ondersteuning waar dat mogelijk is."

De politie onderzoekt verder wat er precies is gebeurd.

Groeikernen die in de jaren 60 zijn gebouwd als overloopgebied voor de grote steden scoren bovengemiddeld slecht op leefbaarheid en veiligheid. Ook kampen deze steden met verloedering, armoede, jeugdcriminaliteit en weinig sociale cohesie. Dat blijkt uit onderzoek in opdracht van New Town Alliantie (een samenwerkingsverband van groeikernen) en het ministerie van Binnenlandse Zaken.

Deze plaatsen werden destijds in mum van tijd gebouwd, met het idee de steden te ontlasten en ruimte te bieden aan mensen die vlak bij de grote stad een huis met tuin wilden hebben. Zo werd Almere gebouwd als overloopgemeente voor Amsterdam, Zoetermeer voor Den Haag en de gemeenten Nissewaard en Capelle aan den IJssel voor Rotterdam.

Ruim een miljoen Nederlanders wonen tegenwoordig in zo'n new town. Maar de zeven new towns trekken nu gezamenlijk aan de bel, omdat ruim zestig jaar later slijtage op zowel sociaal als fysiek vlak zichtbaar wordt.

In één periode gebouwd

"Panden beginnen sleets te raken, we moeten echt gaan renoveren en vervangen", zegt burgemeester Michel Bezuijen van Zoetermeer, voorzitter van de New Town Alliantie. "Denk bijvoorbeeld aan schoolgebouwen. Die zijn allemaal tegelijk aan renovatie toe, omdat ze in één periode zijn gebouwd."

Bezuijen zegt dat die opgave veel vereist van de steden. "We zien dit op ons afkomen, maar kunnen dit niet alleen oplossen. We willen hulp van Den Haag, er is kennis nodig maar ook geld om dit te bewerkstelligen. En dan gaat het om een bedrag van 3 miljard euro."

Naast de fysieke verloedering die in deze steden optreedt, heeft Bezuijen de meeste zorgen over de achteruitgang van leefbaarheid en veiligheid in de wijken. Neem de jeugdcriminaliteit. "Ik ben hiervoor burgemeester van Rijswijk geweest, dat is daar een heel ander vraagstuk."

"De mensen die in deze groeikernen komen wonen zijn toch vooral mensen met een sociaal- economische achterstand, met alle vraagstukken die daarbij horen: jeugdzorg, mensen die in aanmerking komen voor de Wet maatschappelijke ondersteuning en vergrijzing."

Corinne Koers is al zes jaar 'stadsmarinier' in Capelle aan den IJssel. Daar werkt ze in verschillende buurten aan problemen met jeugdcriminaliteit. Ze ziet veel ondermijning en jongeren die dat circuit in worden getrokken.

Kinderen die op jonge leeftijd al klusjes moeten doen voor criminelen, afgeperst worden, drugs gaan afhalen in de haven van Rotterdam. "Het is echt intergemeentelijke problematiek. Maar het geld dat grote steden voor de aanpak van deze problemen krijgen, dat hebben wij niet."

Een voorbeeld is metrostation Capelsebrug, waar het al weken onrustig is door jongeren die daar overlast veroorzaken. "Als je de ene kant van het metrostation uitloopt, ben je in Rotterdam. Als je de andere kant uitloopt, zit je in Capelle aan den IJssel."

Koers pleit voor meer geld van het Rijk om de problemen het hoofd te bieden. Daarom is er veel contact tussen de verschillende steden, ook om te zien wat er online en offline speelt. "Wat er offline gebeurt kan escaleren online, ze komen van heinde en verre naar bepaalde plekken toe om het vervolgens weer fysiek uit te vechten."

Ook op andere terreinen stijgt de omvang van de problemen waar deze groeikernen voor staan boven de mogelijkheden die gemeenten hebben uit, is de conclusie van het onderzoek. Neem de 'woonaantrekkelijkheid', waarop deze groeikernen lager scoren dan steden elders in Nederland. "De kans is groot dat dit selectieve migratie van sociale stijgers uit deze wijken in de hand werkt", zo staat in het rapport.

Dat ziet ook Michelle Provoost, architectuurhistoricus van International New Town Institute. "Deze steden zijn in een korte periode gebouwd, dus het is veel van hetzelfde, allemaal dezelfde eengezinswoningen en sociale woningen, waarvan een deel in de jaren 80 nogal armoedig is gebouwd. Wie door wil groeien, vindt niks en vertrekt. Terwijl aan de andere kant de grote steden een hele sterke ontwikkeling doormaken in de prijs van woningen, wat ervoor zorgt dat mensen met een niet zo dikke portemonnee uit de stad worden geduwd richting die groeikernen."

Hardwerkende mensen zonder vermogen

Daardoor krijg je dus selectieve migratie, stelt Provoost. "Mensen komen tegenwoordig steeds vaker naar deze groeikernen, niet omdat ze er willen wonen, maar omdat ze niet in de grote stad kúnnen wonen."

Geografisch onderzoeker Josse de Voogd bevestigt dat. "Mensen die minder gemotiveerd zijn om daar te wonen, minder meedoen aan het sociale leven, of niet zitten te wachten op het onderhoud van een tuin. Op het oog zijn het niet altijd de armste mensen die er wonen, maar ze zijn wel kwetsbaar. Hardwerkende mensen, opgeklommen uit de lagere klasse, zonder vermogen in de familie, die bij tegenslag echt in de problemen komen."

Het Martini Ziekenhuis in Groningen gaat proberen om het grote tekort aan infuusvloeistof deels op te lossen.

De apotheek van het Martini Ziekenhuizen maakt als een van de weinige ziekenhuisapotheken in Nederland zelf op grote schaal medicatie. Normaal gesproken is de productie van zakken met infuusvloeistof alleen voor eigen gebruik. Maar nu er veel te weinig zakken zijn, wil het ziekenhuis er meer maken.

"We willen graag ons steentje bijdragen", zegt ziekenhuisapotheker René van Hulst bij RTV Noord. "Daarom zullen we elke beschikbare ruimte in onze planning benutten om infusen te produceren en deze, indien ons eigen ziekenhuis ze niet nodig heeft, doorleveren aan andere ziekenhuizen."

Orkaan Helene

Infuusvloeistoffen worden gebruikt om via een infuus vloeistof toe te dienen aan patiënten, bijvoorbeeld na een operatie. Vaak wordt ook medicatie zoals antibiotica, morfine of chemokuren toegediend met een infuus. Maar sinds begin oktober is er een tekort. Dat wordt veroorzaakt door de tijdelijke sluiting van een grote productielocatie van producent Baxter in de Verenigde Staten. De fabriek in North Carolina raakte zwaar beschadigd door orkaan Helene.

De Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) schat dat als gevolg daarvan een kwart minder dan normaal aan vloeistoffen geleverd kan worden. Dat zijn alleen al in Nederland tussen de 150.000 en 160.000 zakken per maand.

Ziekenhuizen proberen het tekort aan infuusvloeistof op te vangen door bijvoorbeeld pillen te geven in plaats van medicatie via een infuus. Ook is het advies om zo klein mogelijke zakken te gebruiken en wonden niet met infuusvloeistof te spoelen. De IGJ heeft bij wijze van uitzondering ook toestemming gegeven om vloeistof uit het buitenland te importeren.

Concrete hulp

Toch kloppen de collega's steeds vaker bij het Martini Ziekenhuis aan, merkt Van Hulst. Vijf ziekenhuizen hebben al om concrete hulp gevraagd. Ook het Landelijk Coördinatiecentrum Geneesmiddelen zocht contact.

Van Hulst wil helpen. Maar het hele tekort oplossen is onmogelijk, zegt hij. "Het gaat om duizenden infuuszakken. Het is onmogelijk voor ons om zoveel extra te produceren. Op dit moment inventariseren wij wat en voor welke ziekenhuizen we kunnen gaan bereiden."

Volle productieplanning

De ziekenhuisapotheker wijst erop dat de productie ook niet zomaar kan worden opgeschroefd. "'We hebben gelukkig al toestemming van de IGJ. Verder hebben we een volle productieplanning en willen we een tekort aan deze en andere geneesmiddelen voorkomen. Het is dus een kwestie van zorgvuldig plannen en afwegen. We kunnen pas vanaf begin december extra produceren."

De fabriek in Amerika draait inmiddels weer, maar naar verwachting speelt het tekort tot half januari.

De Chinese autoriteiten hebben de aanslag in de Zuid-Chinese stad Zhuhai pas een dag nadat het incident plaatsvond gemeld.

In de miljoenenstad reed maandag een auto in op een groep mensen bij een sportcentrum. Daarbij vielen 35 doden en raakten 43 mensen gewond. Gisteren, een dag later, werd dat nieuws pas door de autoriteiten naar buiten gebracht.

De aanslag vond plaats aan de vooravond van een belangrijke vliegshow met onder meer militaire vliegtuigen. In verband daarmee waren op dat moment zware veiligheidsmaatregelen van kracht. De Chinese autoriteiten zien geen link tussen de aanslag en het evenement.

Al snel na het incident circuleerden op sociale media beelden van de gebeurtenis, maar die zouden snel zijn gecensureerd. De berichtensite Weibo (vergelijkbaar met Facebook) censureerde hashtags die te maken hadden met de aanslag. Ook artikelen van Chinese media met daarin interviews met overlevenden werden maandag en dinsdag snel verwijderd. Later waren er alleen artikelen te lezen met daarin informatie van de Chinese autoriteiten.

Daarnaast hebben Chinese staatsmedia de aanval aanvankelijk ook niet genoemd in hun nieuwsuitzendingen. Zij berichtten vooral over het bezoek van president Xi Jinping aan Peru.

Op de plek van de aanslag leggen mensen bloemen en kransen en worden er kaarsen gebrand. Persbureau Reuters schrijft dat de bloemen en kransen snel worden weggehaald door de autoriteiten. Ook schrijft Reuters dat een eigen verslaggever niet mocht praten met iemand die bloemen had gelegd. Filmen op de locatie was ook niet toegestaan.

Het censureren van nieuws is niet ongebruikelijk in China. Rond grote of gevoelige evenementen in het land wordt het nieuws vaker gecontroleerd en gecensureerd. Mogelijk mocht het slechte nieuws van de aanval het goede nieuws van de vliegshow niet overschaduwen.

Na de aanslag werd de 62-jarige bestuurder van de auto gearresteerd. Volgens de Chinese politie was er opzet in het spel. De man zou woedend zijn geweest over zijn scheiding.

In verschillende Spaanse steden blijven scholen vandaag gesloten en wordt mensen gevraagd thuis te werken als dat kan. De komende uren wordt er veel regen verwacht. Het gaat om gebieden in het oosten en zuiden van het land zoals de provincies Málaga, Granada, Tarragona, Valencia en Castellón, meldt de krant El Mundo.

De nationale weerdienst Aemet heeft code rood afgegeven in delen van de regio's Catalonië en Andalusië. In de Catalaanse provincie Tarragona, ten zuidwesten van Barcelona, kan vandaag in twaalf uur tijd tot 180 millimeter regen vallen. In Málaga is dat 120 millimeter.

In de provincie Málaga zijn uit voorzorg 3000 mensen geëvacueerd. Het gaat vooral om inwoners van Álora, Cártama en Alhaurín de la Torre en Pizarra en sommige huizen in de wijk Campanillas in de stad Málaga, schrijft El Mundo.

Vader en zoons

Ook werd vandaag bekend dat de lichamen van twee jongens van 3 en 5 jaar zijn gevonden. De broertjes raakten op 29 oktober vermist toen een overstroming hun huis trof. Ze werden gevonden op verschillende plekken in de buurt van Catarroja, bijna tien kilometer van hun huis in Torrent. In de Spaanse media werden de broertjes de afgelopen weken los niños desaparecidos genoemd: de verdwenen kinderen.

Ze waren met hun vader thuis toen het water een van de muren neerhaalde. Zowel de vader als zijn twee kinderen werden mee naar buiten gesleurd, zei hun tante eerder tegen de Spaanse omroep RTVE. De vader probeerde zijn zoons vast te houden, maar het water was te sterk. De vader overleefde het door zich urenlang aan een boom vast te klampen en raakte ernstig gewond.

Uit voorzorg

Er wordt de komende uren minder regen verwacht dan twee weken terug. Toen viel op sommige plekken meer dan 400 millimeter. Toch wordt er nu ook gewaarschuwd voor overstromingen. De riolering zit op veel plekken verstopt met modder, waardoor het regenwater moeilijk weg kan lopen.

In twee regio's geldt code rood, 'nivel rojo' in het Spaans:

Op sommige plaatsen leidde de regenval vannacht al tot problemen. Zo is in Valencia de haven gesloten door het slechte weer. Verder waren er in de stad Benicarló, in Castellón, verschillende incidenten. De brandweer redde iemand uit zijn auto die ingesloten was door het water, is te lezen bij El Mundo.

Op beelden op sociale media is te zien dat er gisteravond veel water door de straten van Benicarló stroomde:

Eind oktober veroorzaakten hevige hagel- en regenbuien dodelijke overstromingen. Er kwamen meer dan 220 mensen om het leven, vooral in de omgeving van Valencia. Naar verwachting zal dit aantal verder stijgen, er zijn ook nog vermisten.

Afgelopen weekend deden 130.000 mensen mee aan een protestmars tegen de regiopresident Carlos Mazón. Volgens de demonstranten is hij verantwoordelijk voor de falende hulpverlening.

Voor de tweede keer in een week tijd is er vannacht een explosie geweest in een café in het centrum van Rotterdam. Niemand raakte gewond, maar de schade is groot.

De ontploffing afgelopen nacht vond even na 01.00 uur plaats, meldt Rijnmond. De ruiten van het pand sprongen, het kozijn raakte ontzet en de straat kwam vol te liggen met glasscherven. In het café zelf brak brand uit.

Bij het blussen van de brand trof de brandweer de spaanplaten aan waarmee de ruiten waren dichtgetimmerd na een eerdere explosie in hetzelfde pand, in de nacht van zondag op maandag rond 03.20 uur. Ook toen ontstond schade.

Na politieonderzoek bleek dat bij die eerste explosie een cobra (illegaal vuurwerk) naar binnen was gegooid. De politie pakte in de loop van maandag een 14-jarige jongen op als verdachte. Hij zat gisteren nog vast. Of de jongen vannacht ook nog opgesloten zat, heeft de politie nog niet bekendgemaakt.

Barendrecht

Iets verderop in Barendrecht, was er gisternacht voor de derde keer in korte tijd een ontploffing bij een woning aan de Mandenmakerij. Ook daar bleef iedereen ongedeerd, maar ontstond zowel gisternacht als tijdens twee nachten vorige week veel schade. Voor de explosies in Barendrecht is nog niemand opgepakt.

Winkelketen Blokker is failliet verklaard. Eerder kreeg Blokker uitstel van betaling, maar het bedrijf stopt nu definitief. Blokker heeft bijna 400 winkels in Nederland waar 3500 medewerkers werken.

De winkels blijven voorlopig open. Twee aangestelde curatoren moeten ervoor zorgen dat er nog zoveel mogelijk wordt verdiend met de verkoop van voorraden om zo schulden in te lossen.

Blokker laat weten dat het ook nog een optie is om de onderneming of een deel van het bedrijf te verkopen. Op de website van Blokker beantwoordt het concern mogelijke vragen van klanten en leveranciers. Zo kunnen klanten die een online bestelling nog niet hebben gekregen een claim indienen bij de curator.

'Zware dag'

Vakbond FNV heeft het over een zware dag voor de medewerkers die soms al 20 of 30 jaar bij Blokker werken. Linda Vermeulen van FNV Winkelstraat: "Over het algemeen blijven concerneigenaren rijk. Terwijl de medewerkers met lege handen staan en weer bij nul moeten beginnen."

Winkelpersoneel dat op zoek moet naar nieuw werk, begint bij een andere winkel vaak niet met het laatstverdiende loon. Bij een ontslagronde komen medewerkers in aanmerking voor een transitievergoeding om dat verlies aan inkomen te compenseren, maar bij een faillissement is daar geen sprake van.

Concurrentie

Het ging al langer niet goed bij Blokker. In de winkelstraat is er grote concurrentie van koopjeswinkels en andere zaken met huishoudelijke artikelen.

Ook online heeft Blokker nooit serieus kunnen meekomen. In de laatste jaren kampte het bedrijf met een forse belastingschuld, opgebouwd in de coronaperiode.

Een groep van ruim 200 arbeidsmigranten in Den Haag dreigt binnenkort op straat te staan. Het uitzendbureau dat hen nu al twee jaar illegaal huisvest, zegt geen betaalbare woningen te kunnen vinden.

De Haagse wethouder Martijn Balster reageert woedend op het dreigement. "Nu gaan dreigen met het op straat zetten van deze werknemers is een regelrechte schande. En misschien ook illustratief voor hoe slecht werkgevers in onze regio met arbeidsmigranten omgaan", zegt hij bij Omroep West. "Ze worden behandeld als wegwerpproducten."

Jobcenter Haaglanden is een van de vele uitzendbureaus die arbeidsmigranten naar Nederland halen. Het bureau verzorgt ook de huisvesting en gebruikt daarvoor tijdelijke woningen op een voormalig tenniscomplex. Maar die woonruimte is illegaal en eigenlijk niet geschikt, waarschuwde de gemeente twee jaar geleden al.

Meermalen gewaarschuwd

Jobcenter kreeg meermalen de waarschuwing om iets aan de situatie te doen en de arbeidsmigranten elders onder te brengen. Er is ook een dwangsom van 100.000 euro opgelegd die het uitzendbureau betaalde. Maar er veranderde niets. Totdat de gemeente het uitzendbureau twee weken geleden sommeerde het complex te ontruimen en nu definitief.

De gevolgen zijn groot. Op dit moment wonen er 320 arbeidsmigranten in het complex. Voor zestig van hen is een woning gevonden. Voor de resterende tweehonderdzestig bewoners is die woonplek er nog niet. "De afgelopen twee maanden hebben we dag en nacht gewerkt om voor deze mensen een huis te vinden", aldus directeur Mümin Gezici van Jobcenter Haaglanden. "We kijken nu of we ergens woningen kunnen huren of kopen, maar het blijkt moeilijk om iets te vinden."

Hulp gevraagd

De directeur van het uitzendbureau wijst erop dat sprake is van een wooncrisis waardoor er nauwelijks woningen beschikbaar zouden zijn. Hij roept de gemeente op om hem te hulp te schieten. "'We kunnen de rest van de mensen niet huisvesten zonder ondersteuning, we zijn machteloos. Dat betekent dat de resterende groep bewoners binnenkort op straat dreigt komen te staan."

De Haagse wethouder Balster (PvdA) denkt er niet aan om het uitzendbureau te steunen. "Al twee jaar verhuren zij de woningen zonder een geldige vergunning en naar nu blijkt ook zonder een plan om de eigen werknemers vervangende huisvesting te bieden", stelt hij.

Zeer onverantwoord

"Het is zeer onverantwoord van Jobcenter dat het nog altijd geen alternatieve huisvesting heeft georganiseerd, dat het profiteert van de lusten van goedkope arbeid, geen vergoeding voor huisvesting betaalt en vervolgens de lasten afwentelt op de werknemers", vervolgt de wethouder.

Balster vindt dat het uitzendbureau de zaken zelf moet oplossen, bijvoorbeeld door hotelkamers te huren voor de mensen die mogelijk op straat komen te staan. Hij sluit niet uit dat Den Haag de vergunning voor Jobcenter intrekt. "We sturen als gemeente ook op het uitgangspunt dat er zonder huisvesting ook geen bedrijvigheid kan plaatsvinden. Geen bed, geen business."

De instroom van internationale bachelorstudenten op Nederlandse universiteiten en hbo's daalt. Dat blijkt uit voorlopige inschrijfcijfers van het huidige collegejaar. Op sommige universiteiten is sprake van een forse daling: op de Vrije Universiteit in Amsterdam daalt de toestroom van internationale bachelorstudenten met ruim 23 procent.

Bij het hoger beroepsonderwijs waren er 8 procent minder aanmeldingen door Europeanen. Het aantal nieuwe internationale studenten dat niet afkomstig is uit de zogenoemde Europese Economische Ruimte (EER) daalt in de voorlopige cijfers met 7 procent.

Op universiteiten staan dit jaar 6 procent minder internationale bachelorstudenten ingeschreven dan in het vorige collegejaar. De aanmeldingen vanuit de EER, exclusief Nederland, daalt zelfs met 9 procent. Ook vorig jaar was er een daling te zien van het aantal internationale bachelorstudenten dat zich inschreef bij een Nederlandse universiteit, maar dat was toen een lichte afname.

Op de rem

Vorig jaar was de buitenlandse instroom op uni's en hbo's nagenoeg hetzelfde als het jaar daarvoor. Het afgelopen jaar hebben onderwijsinstellingen maatregelen genomen om de aanwas van internationale studenten te beperken. Het kabinet wil deze instroom verminderen met het doel om uiteindelijk jaarlijks 293 miljoen euro te bezuinigen op het wetenschappelijk- en hoger onderwijs.

Volgens koepelorganisatie Universiteiten van Nederland trekt het kabinet onnodig hard aan de rem. "Dit kabinet wil het aantal internationale studenten met een harde bezuiniging en rigoureuze wetgeving nog sterker terugdringen", zegt voorzitter Caspar van den Berg. "Dat dreigt een ongerichte kaalslag te worden waardoor het voortbestaan van opleidingen, ook voor Nederlandse studenten, in gevaar komt."

De inkomsten van internationale studenten zijn volgens de universiteiten onmisbaar. Ook de hogescholen vinden de maatregelen van het kabinet onnodig. Onlangs uitten de twee partijen ook forse kritiek op de aangescherpte kabinetsplannen om 'verengelsing' in het hoger- en wetenschappelijk onderwijs tegen te gaan.

De definitieve instroomcijfers over het lopende collegejaar worden in het eerste kwartaal van 2025 bekendgemaakt.

Reizigers leken goed op de hoogte van de staking bij ProRail. Dat zegt een woordvoerder van NS. Het was op alle getroffen stations erg rustig. "Het is ontzettend rustig, het geeft een flashback naar de coronatijden", aldus een woordvoerder.

Tot 09.00 uur reden er geen treinen in Noord-Holland en delen van Flevoland en Utrecht door een staking bij ProRail. Medewerkers van de verkeersleidingsposten in Alkmaar en Amsterdam hadden het werk neergelegd. Ook reden er geen treinen tussen Leiden, Schiphol en Haarlem. De acties zijn inmiddels voorbij, maar reizigers moeten de komende uren nog rekening houden met uitvallende treinen en vertraging, zegt de NS.

Begin van de middag rijden de treinen weer volgens dienstregeling, verwacht de NS, die reizigers aanraadt voor vertrek de reisplanner te raadplegen.

Toeristen gestrand

Op de meeste stations bleef het rustig, maar op Amsterdam Centraal waren er toch nog tientallen toeristen gestrand, zag onze verslaggever. Ze zeggen moeilijk aan informatie te kunnen komen en niet te weten waar ze naartoe moeten.

Een andere reiziger zegt: "Ik was wel op de hoogte van de staking, maar wist niet dat het zo'n impact zou hebben. Ik moet naar Zwolle, dus ga maar even wat anders verzinnen."

Op Amsterdam Centraal waren meerdere reizigers gestrand:

Op de weg viel de drukte volgens de ANWB mee. Er werd wel verwacht dat het drukker zou zijn vanwege de staking in het ov. De ANWB spreekt van een gemiddelde woensdag.

Vastgelopen onderhandelingen

De medewerkers van ProRail staken omdat zij een loonsverhoging van 13 procent willen. Volgens vakbond FNV is die verhoging nodig omdat de vorige cao net voor een enorme inflatiepiek was afgesloten.

ProRail weigert aan die eis te voldoen en noemt die "niet realistisch". Het bedrijf bood tijdens onderhandelingen een loonsverhoging oplopend tot 8 procent. Vakbond CNV ging wel akkoord met dat eindbod.

Vrijdag legt personeel van ProRail opnieuw tijdelijk het werk neer. Dat zal gebeuren in de regio's Utrecht en Amersfoort. Volgende week zijn er op andere plekken in het land stakingen gepland.

In Toulon is gisteravond mogelijk de man aangehouden die vorige week in Rotterdam een stoeptegel op het hoofd van een dakloze man gooide. De Rotterdamse politie onderzoekt nog of dit inderdaad de gezochte verdachte is. Een woordvoerder meldt dat er een sterk vermoeden is dat het om dezelfde man gaat, maar kan het nog niet bevestigen.

De Franse politie verdenkt de man van de moord op een dakloze in Lyon. Hij werd gisteren zwaar mishandeld met een steen en overleefde dat niet.

Le Parisien meldt dat een man van 32 is opgepakt nadat hij een vrouw in een trein had aangevallen op het station van Toulon. Terwijl ze naar haar plek liep, zou hij haar twee keer hebben geslagen ter hoogte van haar schouder en tegen haar scheenbeen hebben geschopt. Nadat hij werd gearresteerd stelde de politie vast dat de man erg veel lijkt op de man die in Rotterdam wordt gezocht.

Ook schrijven Franse media dat de man wordt verdacht van verschillende moorden in Évry, Straatsburg, Dijon en Lyon.

Kritieke toestand

De politie meldde gisteren al er rekening mee te houden dat beide slachtoffers, zowel in Lyon als Rotterdam, door dezelfde persoon werden aangevallen.

Het slachtoffer in Rotterdam lag op straat te slapen. Hij werd na de aanval in kritieke toestand opgenomen in het ziekenhuis. Het lichaam van het slachtoffer in Frankrijk, ook een dakloze man, werd maandag gevonden vlak bij station Lyon Perrache.

In het tv-programma Opsporing Verzocht deelde de politie gisteravond bewegend beeld van de man, in de hoop dat mensen hem herkennen. De verdachte verplaatste zich vermoedelijk steeds per trein, was te horen in de uitzending. Ook werd er aandacht besteed zijn schoenen: zwart met feloranje of relrode veters. Verder was te zien dat hij twee grote boodschappentassen bij zich had. Het gaat om zogenoemde eco-bags uit Luxemburg.

Vrijdag werd zijn foto al gedeeld. Vorige week kwamen er al tientallen tips binnen over de Rotterdamse zaak.

Het leek een zoektocht zonder eind, maar het moederbedrijf van Thuisbezorgd heeft dan toch een koper gevonden voor het Amerikaanse dochterbedrijf Grubhub. De Amerikaanse maaltijdbezorger Wonder koopt het bedrijf voor ruim 600 miljoen euro.

Het is een pijnlijk hoofdstuk in de geschiedenis van Just Eat Takeaway, het moederbedrijf van Thuisbezorgd. In 2020 was er nog grote blijdschap bij oprichter Jitse Groen toen Grubhub werd overgenomen. Toen betaalde het bedrijf er nog ruim 6,5 miljard euro voor.

Met Grubhub wilde Groen de Amerikaanse markt veroveren. "We weten hoe we in grotere landen moeten opereren. Dat is lastig voor een Nederlands bedrijf, maar dat hebben we inmiddels geleerd", zei hij destijds.

Onvrede bij aandeelhouders

Al snel bleek groeien in Amerika lastig. Zeker toen New York een maximum instelde voor het bedrag dat platforms mogen rekenen voor het bezorgen van maaltijden. De aandeelhouders vroegen om maatregelen en Just Eat Takeaway zei 2,5 jaar geleden al op zoek te zijn naar een koper voor Grubhub.

Die is nu gevonden in het bedrijf Wonder. Veel geld levert die deal Just Eat Takeaway niet op. Na aftrek van schulden blijft er een bedrag van 47 miljoen euro over dat het bedrijf voor de verkoop ontvangt. Volgens Jitse Groen geeft de deal het bedrijf meer ruimte om te investeren in markten waar wel groei mogelijk is.

Het verlies komt niet als een verrassing. De afgelopen jaren schreef het bedrijf al miljarden af op de waarde van het Amerikaanse dochterbedrijf. Op de beurs steeg het aandeel vanochtend met ruim 20 procent. Vergeleken met de koers in 2020 tijdens de overname is het aandeel nog ruim 80 procent minder waard.

Goedemorgen! De Tweede Kamer debatteert vandaag over het geweld in Amsterdam rond de wedstrijd tussen Ajax en Maccabi Tel Aviv en in de VS gaat verkiezingswinnaar Donald Trump op bezoek bij president Biden in het Witte Huis.

Eerst het weer: de dag begint regionaal met mist. Daarna verloopt de dag grotendeels grijs en vooral in het oosten valt ook motregen. Het wordt zo'n 8 tot 12 graden.

Ga je de weg op? Hier vind je het overzicht van de werkzaamheden. Check hier de dienstregeling voor het spoor.

Wat kun je vandaag verwachten? Dit is er vannacht gebeurd:

Aankomend president Trump wil dat Tesla-baas Elon Musk een zogenoemd ministerie van Overheidsefficiëntie gaat leiden. Dat ministerie bestaat nog niet en moet ook geen klassiek departement worden. Volgens Trump gaat het om een externe organisatie die de overheid efficiënter moet laten functioneren en zuiniger moet maken.

Trump maakte nog meer namen bekend van door hem beoogde leden van zijn nieuwe regering. Zo schuift hij onder meer Fox News-commentator Pete Hegseth naar voren als nieuwe minister van Defensie. Trump verscheen tijdens de verkiezingscampagne veelvuldig in zijn ochtendprogramma.

Ander nieuws uit de nacht: En dan nog even dit:

De restauratie van De Nachtwacht in het Rijksmuseum in Amsterdam is gisteren begonnen. Eerst wordt de vernislaag van Rembrandts bekendste werk na vijf jaar vooronderzoek verwijderd. Bezoekers kunnen meekijken hoe dat monnikenwerk wordt uitgevoerd:

Fijne woensdag!

In Apeldoorn heeft een politiewagen even na middernacht een fietser aangereden. De politieauto ging op dat moment af op een spoedmelding. De fietser is zwaargewond overgebracht naar het ziekenhuis, meldt de politie op X.

Het ongeval gebeurde net na middernacht, op de Europaweg ter hoogte van woonwijk De Heeze. De politie riep een traumahelikopter op om het slachtoffer ter plekke hulp te verlenen. Op foto's is een flinke deuk in de voorruit te zien. De fiets is meters verderop terechtgekomen.

De politie is een onderzoek begonnen naar de aanrijding. Bij dit soort ongelukken waarbij de politie zelf is betrokken, is het gebruikelijk dat een andere politie-eenheid het onderzoek uitvoert. In dit geval zal de eenheid Midden-Nederland dat doen.

Aankomend president Trump wil dat Tesla-baas Elon Musk een zogenoemd ministerie van Overheidsefficiëntie gaat leiden. Dat ministerie bestaat nog niet en moet ook geen klassiek departement worden. Volgens Trump gaat het om een externe organisatie die de overheid efficiënter moet laten functioneren en zuiniger moet maken.

Die organisatie moet voluit Department Of Government Efficiency gaan heten, afgekort DOGE. Dat lijkt een verwijzing naar de door miljardair Musk geliefde cryptomunt Dogecoin.

Het nieuwe officieuze ministerie moet volgens Trump "de overheidsbureaucratie ontmantelen, overtollige regelgeving schrappen, verspillende uitgaven terugdringen en federale agentschappen herstructureren".

Volop aanwezig in campagne

Trump had tijdens zijn verkiezingscampagne al te kennen gegeven dat hij bij winst een rol zag weggelegd voor Musk. De techondernemer was volop zichtbaar tijdens die campagne. Hij speechte bij campagnerally's van Trump en deelde miljoenen dollars uit aan Amerikanen die zich registreerden als kiezer. Ook stortte hij tientallen miljoenen dollars in Trumps campagnekas.

Musk moet de nieuwe organisatie gaan leiden met de Amerikaanse ondernemer en miljardair Vivek Ramaswamy. Die deed vorig jaar een vergeefse poging om de Republikeinse presidentskandidaat te worden en sloot zich daarna aan bij Trump.

Fox-commentator op Defensie

Trump maakte in de loop van de dag nog meer namen bekend van door hem beoogde leden van zijn nieuwe regering. Zo schuift hij Fox News-commentator Pete Hegseth naar voren als nieuwe minister van Defensie. Trump verscheen tijdens de verkiezingscampagne veelvuldig in zijn ochtendprogramma.

Hegseth diende als infanterieofficier bij de Nationale Garde van het Amerikaanse leger, valt te lezen op zijn website. Hij is uitgezonden naar Afghanistan, Irak en het militaire detentiekamp Guantánamo Bay op Cuba.

"Pete is zijn hele leven al een strijder voor de troepen en voor het land. Pete is sterk, slim en gelooft echt in America First", schrijft Trump op zijn eigen platform Truth Social. "Met Pete aan het roer zijn de vijanden van Amerika gewaarschuwd."

Hegseth is ook de schrijver van The War on Warriors: Behind the Betrayal of the Men Who Keep Us Free, dat eerder dit jaar verscheen. Hij is uitgesproken over het uitroeien van wat hij "woke-ness" in het Amerikaanse leger noemt.

Terug naar de diensten

Als minister van Binnenlandse Veiligheid heeft Trump Kristi Noem op het oog, nu nog gouverneur van South Dakota. Tijdens de coronapandemie weigerde ze maatregelen in te voeren om de verspreiding van het virus tegen te gaan en verklaarde ze haar staat "open for business". Haar bekentenis over het doodschieten van haar eigen hond zorgde eerder dit jaar voor ophef.

Noem zal samenwerken met iemand die tijdens Trumps vorige presidentschap de directeur van de overkoepelende nationale inlichtingendienst was: John Ratcliffe. Trump wil hem dit keer benoemen als directeur van de Central Intelligence Agency (CIA). Ratcliffe besloot in 2020 het Congres niet langer te bezoeken voor briefings, maar informatie alleen nog schriftelijk te delen, tot ongenoegen van Democraten in het parlement.

Nog langs de Senaat

De benoemingen moeten nog worden goedgekeurd door de Senaat. Daar zijn de Republikeinen vanaf januari weer in de meerderheid. Bij de verkiezingen van vorige week wisten ze meerdere zetels op de Democraten te heroveren. De Republikeinen hebben er straks 53 zetels, de Democraten 47 zetels.

In Noord-Holland en op trajecten in Zuid-Holland, Utrecht en Flevoland rijden tussen 06.00 uur 09.00 uur bijna geen NS-treinen vanwege een aangekondigde staking van werknemers van ProRail. Zij leggen het werk neer bij de verkeersleidingsposten in Amsterdam en Alkmaar.

"De impact van deze staking is groter dan het stakingsgebied", zegt de NS, die op een spoorkaart laat zien waar vanochtend geen of beperkt treinverkeer mogelijk is.

Schiphol beperkt bereikbaar

In bijna heel Noord-Holland rijden er tot 09.00 uur geen NS-treinen. Het spoorwegbedrijf adviseert reizigers die naar Schiphol willen ander vervoer te regelen. "Station Schiphol Airport is zeer beperkt bereikbaar per trein."

Ook rijden er geen treinen tussen Leiden, Schiphol en Haarlem. Dat heeft weer gevolgen voor het verkeer elders in het land. Zo waarschuwt de NS reizigers dat er minder treinen rijden tussen Utrecht en Arnhem, Utrecht en Eindhoven en Rotterdam en Leiden.

Na 09.00 uur wordt de dienstregeling weer opgestart, maar omdat dat tijd kost, vallen er in de rest van de ochtend mogelijk ook nog treinen uit of zijn die vertraagd.

Vastgelopen onderhandelingen

De medewerkers van ProRail staken omdat zij een loonsverhoging van 13 procent willen. Volgens vakbond FNV is die verhoging nodig omdat de vorige cao net voor een enorme inflatiepiek was afgesloten.

ProRail weigert aan die eis te voldoen en noemt die "niet realistisch". Het bedrijf bood tijdens onderhandelingen een loonsverhoging oplopend tot 8 procent. Vakbond CNV ging wel akkoord met dat eindbod.

Vrijdag legt personeel van ProRail opnieuw tijdelijk het werk neer. Dat zal gebeuren in de regio's Utrecht en Amersfoort.