NOS Nieuws - Algemeen

Koningin Máxima is in New York benoemd tot speciale pleitbezorger van de VN-secretaris-generaal voor financiële gezondheid. Met de nieuwe benoeming eindigt haar vorige functie voor de VN als speciaal pleitbezorger voor inclusieve financiering voor ontwikkeling. Die functie bekleedde ze vijftien jaar lang.

Met correspondent Marieke de Vries blikt Koningin Máxima terug op 15 jaar bij de VN:

"In een wereld van economische onzekerheid, conflicten en klimaatverandering zijn financiële diensten van cruciaal belang om mensen te helpen hun leven en toekomst in eigen hand te houden", zegt secretaris-generaal van de Verenigde Naties António Guterres over Máxima's benoeming.

"Als speciale pleitbezorger voor financiële gezondheid bouwt Hare Majesteit koningin Máxima voort op haar belangrijke werk om ervoor te zorgen dat financiële systemen de dromen, hoop en aspiraties van mensen over de hele wereld kunnen ondersteunen", zegt Guterres verder.

Koningin Máxima zegt zelf dat er nog genoeg te doen is en dat haar werk voor de VN nog lang niet klaar is. "Het werk is nooit klaar, en zolang ik energie blijf krijgen van dit werk, blijf ik het doen", zei ze.

Het was wel af en toe lastig te combineren met haar rol als vorstin: "Natuurlijk zijn mijn prioriteit mijn man en mijn kinderen en mijn werk in Nederland. Dus ik probeer effectief met mijn tijd om te gaan. Reizen doe ik zo kort mogelijk en alleen als het echt nodig is: af en toe naar New York, Washington of Davos. En ik overleg ook heel veel over de telefoon of ik geef speeches live via een verbinding. De technologie maakt het wel makkelijker allemaal."

Vorige functie

De nieuwe VN-portefeuille van Máxima ligt in het verlengde van haar vorige functie.

In Nederland zet Koningin Máxima zich ook in voor financiële gezondheid. Dat doet ze namens stichting SchuldenlabNL, de Nationale Coalitie Financiële Gezondheid en platform Wijzer in geldzaken.

Financiële gezondheid

Bijna 80 procent van de volwassenen wereldwijd heeft nu minimaal toegang tot bijvoorbeeld een betaalrekening. De koningin zegt dat daarmee "een solide basis" is gelegd.

"We zijn heel trots met al onze partners dat dit bereikt is, maar het werk moet doorgaan. We moeten echt nog veel betere financiële producten aanbieden die mensen daadwerkelijk helpen, zodat ze niet met onnodige schulden komen te zitten, zodat mensen in Nederland echt tot het eind van de maand kunnen komen. Of in India: tot het eind van de dag, zo klein is het."

Máxima hoopt dat mensen wereldwijd, ook bij tegenslag, altijd financieel het hoofd boven water kunnen houden: "Als mensen echt een probleem hebben, een ziek familielid hebben of een dode in de familie of te maken hebben met overstromingen of juist extreme droogte, dat ze dan middelen hebben om zichzelf te beschermen."

Nederland, Duitsland, Canada en Australië zijn een procedure gestart tegen Afghanistan omdat de vrouwenrechten daar niet worden nageleefd. Zo'n procedure kan uiteindelijk leiden tot een zaak bij het Internationaal Gerechtshof (ICJ). Het zou de eerste keer zijn dat een land voor het hof wordt gedaagd wegens vrouwendiscriminatie.

Het ministerie van Buitenlandse Zaken bevestigt tegenover de NOS dat er sprake is van een aansprakelijkstelling van Afghanistan. Dat betekent dat Nederland en de drie andere landen vinden dat er ruimschoots bewijs is dat de machthebbers zich niet aan een VN-verdrag hebben gehouden.

Volgens de gebruikelijke procedure gaan de vier landen nu onderhandelen met Afghanistan om de vrouwenrechten te verbeteren. Als dat niet lukt kunnen de landen voorstellen om over te gaan op arbitrage, een manier om het conflict op te lossen zonder dat daar een rechter bij betrokken is. Daar kan het Afghaanse regime mee akkoord gaan, al achten experts dat onwaarschijnlijk. In dat geval kan de zaak worden voorgelegd aan het Internationaal Gerechtshof in Den Haag.

Volgens het internationaal recht moet Afghanistan de vrouwenrechten waarborgen. Het land bekrachtigde het VN-Vrouwenverdrag in 2003, ver voordat de Taliban in 2021 opnieuw de macht grepen.

Het is de vraag of de Taliban zich iets zullen aantrekken van de aansprakelijkstelling. André Nollkaemper, hoogleraar internationaal recht, acht het zeer onwaarschijnlijk dat het regime zal ingaan op zo'n verzoek tot arbitrage. "De Taliban hebben tot nu toe nog geen enkel signaal gegeven waaruit blijkt dat zij van plan zijn om mee te doen met het internationale juridische spel."

In dat geval gaat de zaak dus naar het Internationaal Gerechtshof. "Die geven uiteindelijk een inhoudelijk vonnis: heeft Afghanistan vrouwenrechten geschonden of niet?", legt Nollkaemper uit.

Volgens de hoogleraar kan zo'n uitspraak - als die er komt - wel iets bijdragen aan de positie van vrouwen in het land. "Het zou een heel gezaghebbende uitspraak zijn, die ertoe kan leiden dat andere landen meer druk gaan uitoefenen op de machthebbers in Afghanistan. Het is een heel geïsoleerd regime, maar ook zij hebben behoefte aan diplomatieke relaties. Dit kan leiden tot meer druk van buitenaf om iets te veranderen aan de positie van vrouwen."

Scherper beleid

De afgelopen jaren heeft een klein aantal landen toenadering gezocht tot de Taliban. Zo sloten China en Rusland een oliedeal met het regime.

Daarbij kan een uitspraak ook invloed hebben op de opstelling van internationale organisaties die actief zijn in Afghanistan, denkt Nollkaemper. Onlangs klonk er kritiek op de VN, die onderhandelde met de Taliban zonder dat er vrouwen aanschoven. Dat was een eis van de Taliban. "Het kan dat de VN daar scherper beleid op gaat voeren en daarbij verwijst naar zo'n uitspraak", aldus Nollkaemper.

Vrouwenrechten snel ingeperkt

Sinds de Taliban de macht greep in Afghanistan zijn vrouwenrechten in rap tempo ingeperkt. Bij de machtsovername beloofden de Taliban dat ze zich gematigder zouden opstellen dan toen ze aan de macht waren in de jaren 90, maar daar is in de praktijk weinig van terechtgekomen.

Zo zullen vrouwen voortaan publiekelijk gestenigd worden voor overspel en is het voor meisjes verboden om onderwijs te volgen na de basisschool. Daarnaast zijn onder meer parken en sportscholen verboden, mogen vrouwen alleen naar buiten met bedekt gezicht en onder begeleiding van een mannelijk familielid.

Het gezang voor het einde van het bezoek van paus Franciscus aan België, komend weekend, blijkt te zijn gecomponeerd door een priester die zich schuldig heeft gemaakt aan seksueel misbruik. Dat melden verschillende Belgische media. Het lied is op het laatste moment geschrapt.

De grote eucharistieviering in het Koning Boudewijnstadion in Brussel zou worden afgesloten met het lied Magnificat van de priester-componist Paul Schollaert, die onlangs overleed. Na zijn overlijden liet een van zijn slachtoffers aan de bisschop van Hasselt weten dat Schollaert hem in de jaren 70 had misbruikt.

De organisatie van de viering in het stadion zegt hiervan pas gisteren op de hoogte te zijn gebracht, meldt de VRT. Hierop is onmiddellijk besloten om het lied van Schollaert te schrappen. De woordvoerder van de organisatie noemt de zaak "zeer spijtig" en "jammer". De 150 koorleden moeten nu snel een ander lied instuderen.

In België werd er onderzoek gedaan door de zogenoemde commissie-Halsberghe naar seksueel misbruik door geestelijken. Schollaert verscheen ook voor die commissie. In 2002 werd de zaak tussen hem en de man afgesloten met een zogenoemde dading, een contract dat tussen de kerk en slachtoffers van seksueel misbruik werd opgesteld.

'Niet attent genoeg'

De Standaard meldt dat de zaak begon te rollen toen de Hasseltse bisschop Patrick Hoogmartens na de dood van Schollaert lovend over hem sprak. Toen duidelijk werd dat er voor Schollaert een dading was afgesloten, liet Hoogmartens weten dat hij tijdens het pausbezoek niet aan de publieke vieringen zou deelnemen.

"Ik begrijp dat ik niet attent genoeg ben geweest, waardoor we een slachtoffer van misbruik hebben gekwetst", zei de bisschop tegen persbureau Belga. "Dit spijt me zeer. Ik heb mijn verontschuldigingen aangeboden aan het slachtoffer."

In de provincie Groningen is het college van Gedeputeerde Staten gevallen na een debat over de komst van een windmolenpark bij de Eemshaven. De ChristenUnie is eruit gestapt nadat coalitiegenoot BBB en twee leden van Groninger Belang tegen de komst van het windpark hadden gestemd.

De BBB, PvdA, ChristenUnie en Groninger Belang hadden vorig jaar in het hoofdlijnenakkoord afgesproken geen nieuw windpark toe te laten, maar wel bestaande afspraken na te komen. Het plan voor een windmolenpark bij de Eemshaven ligt er al sinds 2014 en over het windpark was tien jaar geleden al een principebesluit genomen.

"Vandaag is het vertrouwen geschonden. Wij denken totaal anders over wat een betrouwbare overheid is", zei ChristenUnie-fractievoorzitter Fredric Geijtenbeek volgens RTV Noord. De ChristenUnie heeft drie zetels in de Provinciale Staten.

Hij vindt dat de BBB en Groninger Belang door tegen het windpark te stemmen, geen verantwoordelijkheid hebben genomen om als betrouwbare overheid te opereren. "Zij nemen een afslag die de ChristenUnie niet gaat nemen. We herkennen ons niet in een samenwerking waarin we soms wel en soms niet betrouwbaar zijn. We zien geen basis voor een verdere samenwerking met deze partijen."

BBB: 'Kunnen plan niet goedkeuren'

Voorafgaand aan het debat was al duidelijk dat de BBB twijfels heeft over het plan. Tijdens het debat liet de partij dan ook weten ertegen te stemmen. "De BBB kan dit plan niet goedkeuren, ondanks de grote druk die op ons is uitgeoefend", liet Moes weten.

BBB vroeg zich af of er ingestemd moest worden met een plan dat uit een ander politiek tijdperk stamt. "Is het dan echt zo dat wij plannen van tien jaar oud belangrijker moeten vinden dan nieuwe inzichten? Moeten we dan rigide vasthouden aan oude plannen en niet luisteren naar nieuwe zaken zoals gezondheidsschade?"

Coalitiepartijen PvdA en ChristenUnie deden vlak voor de stemming nog wel een beroep op de coalitiegenoten. "Houd je aan de afspraken die we hebben gemaakt in het hoofdlijnenakkoord." Hoewel er binnen de coalitie verdeeld werd gestemd over de kwestie, schaarde een meerderheid van de Provinciale Staten zich wel achter het plan.

Den Haag gaat vanaf maandag zo'n negentig asielzoekers opvangen om zo de situatie in Ter Apel te ontlasten. De gemeente heeft een voormalig kantoorpand ingericht als tijdelijke noodopvang. De asielzoekers kunnen minstens vier maanden in het gebouw blijven.

Het aanmeldcentrum in Ter Apel is al lange tijd overvol. In het centrum is plek voor maximaal 2000 mensen, maar dat aantal wordt dit jaar bijna dagelijks overschreden. Recent ontstond er bij het aanmeldcentrum een noodsituatie en dreigden mensen opnieuw buiten te moeten slapen.

Om die reden besloot Den Haag om bij te springen. "De opvangcrisis houdt aan en de oplossingen zijn nog niet in zicht", zegt verantwoordelijk wethouder Mariëlle Vavier. "Als het Rijk geen regie neemt op de oplossingen moeten we als gemeenten verantwoordelijkheid en solidariteit laten zien. Alleen samen kunnen we deze nood het hoofd bieden."

Acute noodopvang

Het voormalige kantoorpand aan de Maanweg was oorspronkelijk bedoeld voor de opvang van zo'n negentig Oekraïense vluchtelingen, zegt een woordvoerder van de gemeente tegen Omroep West. Omdat het te lang duurde om de vergunningen rond te krijgen, hebben de Oekraïners een andere opvangplek gekregen.

Den Haag is voor zover bekend de zevende gemeente die acuut opvang beschikbaar heeft gesteld om Ter Apel te ontlasten. Daarnaast heeft Zutphen voor een week een sporthal ingericht als tijdelijke noodopvang, maar het is nog niet duidelijk of daar asielzoekers naartoe zijn gebracht. Ook de gemeenten Stadskanaal en Borger-Odoorn schoten te hulp door voor één nacht een plek voor opvang beschikbaar te stellen.

Burgemeester Koen Schuiling van de gemeente Groningen stapt naar de rechter omdat hij een opgelegde boete van 250 euro voor "aanstootgevend gedrag" niet terecht vindt. Schuiling zegt in een verklaring dat wat hem wordt verweten berust op een "misverstand".

"In maart 2024 reed ik alleen in mijn auto", zegt Schuiling in de verklaring die met de NOS is gedeeld. "Door mijn medische situatie had ik plotseling heftige buikpijn. Een poging die pijn te bestrijden is door een andere weggebruiker opgevat als aanstootgevend. Daar was uiteraard geen sprake van." Schuiling zegt dat hij dit aan de politie heeft uitgelegd, en een medische verklaring heeft gegeven. "Tot mijn verbazing heeft het OM toch een boete opgelegd."

Dagblad van het Noorden meldt dat de politie het proces-verbaal heeft overgedragen aan het OM Oost-Nederland om belangenverstrengeling te voorkomen.

Afscheid is versneld

Het OM zegt dat Schuiling een strafbeschikking opgelegd heeft gekregen wegens "schennis van de eerbaarheid". Bij zo'n strafbeschikking legt het OM zelf een straf op om de rechter te ontlasten. Omdat Schuiling het niet eens is met de aan hem opgelegde straf, wordt de zaak nu alsnog behandeld door een rechter. Een woordvoerder van de burgemeester laat weten dat daar nog geen datum voor bekend is.

Omdat de burgemeester de straf aanvecht, gaat het OM Oost-Nederland nu niet in op details van de zaak. Om die reden reageert het OM ook niet op de verklaring van Schuiling.

De Groningse burgemeester kondigde deze maand aan vroegtijdig te stoppen als burgemeester van de stad, een jaar voor het einde van zijn ambtstermijn. In zijn verklaring zegt hij dat de beschuldigingen niet de reden zijn geweest voor zijn besluit om te stoppen. "Maar het heeft het moment van afscheid nemen wel versneld. Ook om de onnodige en onterechte schade aan het ambt van burgemeester van én voor Groningen, te beperken."

'Pijnlijk misverstand'

De woordvoerder geeft geen verdere verklaring voor de "medische situatie" van de burgemeester en wat hij deed om de pijn te bestrijden. In zijn verklaring zegt Schuiling ook niet meer te willen zeggen over de situatie voordat hij voor de rechter verschijnt.

"Mensen die mij kennen weten dat ik hecht aan mijn privacy, maar ik zal de rechtbank op basis van alle beschikbare informatie overtuigen dat hier sprake is van een pijnlijk misverstand."

Minister Klever (Ontwikkelingshulp, Buitenlandse Handel) maakt begin volgend jaar gewoon de jaarlijkse Nederlandse bijdrage van 19 miljoen euro over aan de VN-hulporganisatie UNRWA in Gaza. Maar het extra bedrag van drie miljoen euro dat het vorige kabinet in het vooruitzicht had gesteld, krijgt de organisatie niet. Dat gaat naar kinderfonds Unicef, ook van de VN.

Klever maakte dat bekend in New York, waar ze deelneemt aan de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties. Unicef gaat met het geld speciale zakjes voedsel verstrekken om ondervoeding onder kinderen in Gaza tegen te gaan.

Steun aan UNRWA is omstreden in het kabinet. Klevers eigen partij, de PVV, wil eigenlijk dat er helemaal geen geld meer naartoe gaat. In januari kwam de organisatie in opspraak, nadat medewerkers door Israël werden beschuldigd van betrokkenheid bij de Hamas-aanvallen van 7 oktober vorig jaar.

De jaarlijkse donatie van Nederland was toen al overgemaakt, maar de extra bijdrage werd wel bevroren. De VN liet onderzoek doen naar de kwestie. De conclusie daarvan was dat Israël geen bewijs had aangedragen voor banden tussen UNRWA en Hamas of Islamitische Jihad.

Wel kreeg de organisatie vijftig aanbevelingen, vooral om de neutraliteit van het personeel te verbeteren.

Bijdrage 2026 nog onzeker

Klever heeft naar eigen zeggen nog steeds zorgen over de hulporganisatie. Zo vindt ze dat het te lang duurt voordat er neutraler lesmateriaal is ingevoerd op scholen van de UNRWA. Dat heeft ze ook met topman Philippe Lazzarini besproken.

Toch vindt het kabinet dat UNRWA "een belangrijke rol" speelt bij het bieden van hulp in Gaza. Daarom wordt de jaarlijkse donatie in 2025 gewoon overgemaakt. Volgens de minister lag dat ook al juridisch vast en wil ze als overheid betrouwbaar zijn.

Of er in 2026 ook nog een bijdrage naar UNRWA gaat, is nog niet duidelijk. Klever wil daar begin 2025 op terugkomen. Ze zegt zeker oog te hebben voor de noden van de mensen in Gaza. Maar ze vindt het niet goed dat de hulp nu grotendeels afhankelijk is van één organisatie.

De wereld moet verenigd blijven tegen de Russische agressie in Oekraïne, zo luidde het pleidooi van de Oekraïense president Zelensky op de Algemene Vergadering van de VN in New York. Ook beschuldigde hij Rusland van het beramen van plannen om Oekraïense kerncentrales aan te vallen.

Het was de tweede keer sinds het uitbreken van de oorlog dat de Oekraïense leider sprak in het VN-hoofdkantoor. Hij herhaalde de boodschap dat Rusland probeert het elektriciteitsnet aan te vallen om het land tot overgave te dwingen. "Omdat Rusland het Oekraïense verzet niet kan breken op het slagveld, kijkt Poetin naar andere manieren om ons te kraken."

Volgens de Oekraïense leider zijn alle warmtecentrales door Russische raketaanvallen verwoest. Ook is een groot deel van de hydro-elektrische centrales door de grootschalige aanvallen beschadigd, zo zei hij. "President Poetin wil miljoenen Oekraïners deze winter in de kou en donker achterlaten. Daarmee wil hij de Oekraïners laten lijden."

Zelensky begon zijn speech met een waarschuwing voor de "catastrofale gevolgen" van een mogelijke kernramp op Oekraïens grondgebied. De president zei zorgwekkende berichten te hebben ontvangen over de mogelijke plannen van de Russen om ook kerncentrales te bestoken. Zo zou Rusland met satellieten details van nucleaire infrastructuur hebben verzameld. Waar Zelensky zich op baseerde, bleef onduidelijk.

Zelensky waarschuwde dat het risico op een kernramp nog steeds bestaat:

In de buurt van de Oekraïense stad Zaporizja staat de grootste kerncentrale van Europa. De centrale staat onder controle van het Russische leger, maar ligt al vanaf het begin van de grootschalige invasie in 2022 dicht bij de frontlinie. Kyiv en Moskou beschuldigen elkaar regelmatig van beschietingen op de centrale.

De leider memoreerde dat de Russen er aan het begin van de oorlog niet voor terugdeinsden om de centrale te bestoken. "De tanks schoten direct op de gebouwen. Ze bestormden deze faciliteit net zo wreed als welke dan ook. Het was verschrikkelijk." Hij zei dat zijn gedachten toen teruggingen naar de kerncentrale in Tsjernobyl, waar in 1986 de grootste kernramp uit de geschiedenis plaatsvond.

China en Brazilië

De president vroeg niet concreet om meer wapens voor Oekraïne, maar riep landen op om zijn vredesplan uit 2022 te blijven steunen. "Ik bedank elke leider en elk land dat ons steunt en ziet dat Rusland, een land dat twintig keer zo groot is als Oekraïne, nog steeds meer land wil. Het is krankzinnig."

Daarbij richtte hij zijn pijlen op China en Brazilië, die in mei gezamenlijk met een eigen "vredesplan" kwamen. Volgens de leider heeft het plan van de twee landen geen oog voor de Russische agressie en is het enkel bedoeld om hun mondiale invloed te vergroten. "Je zult je macht niet vergroten ten koste van Oekraïne", waarschuwde hij.

'Overwinningsplan'

President Zelensky is deze week in de VS voor overleg met een reeks wereldleiders. Buiten de Algemene Vergadering van de VN om sprak hij met onder anderen de leiders van Duitsland, India en Japan.

Morgen reist de Oekraïense leider naar Washington voor een ontmoeting met de Amerikaanse president Biden. Zelensky wil Biden, en ook de presidentskandidaten Harris en Trump, zijn 'overwinningsplan' presenteren. Dat plan moet Oekraïne de slagkracht geven om op te rukken en Rusland aan de onderhandelingstafel dwingen.

'Gedwongen tot vrede'

Tegen ABC News zei Zelensky gisteren dat Rusland alleen kan worden gedwongen tot vrede als Oekraïne vanuit een "sterke positie" opereert. Opnieuw riep hij westerse landen op om de militaire hulp aan Oekraïne op te voeren om het land meer slagkracht te geven.

"Iedereen kijkt naar Biden, en we hebben dit nodig om onszelf te verdedigen", zei Zelensky. Naar verwachting praten Zelensky en Biden donderdag over de voorstellen van Oekraïne.

Oekraïne kampt met een tekort aan troepen en materieel. Het gaat bijvoorbeeld om luchtverdediging die ook aan het front nodig is om bommenwerpers op afstand te houden. Ook wil het toestemming om die wapens dieper op Russisch grondgebied in te kunnen zetten. De VS stelt zich tot nu toe terughoudend op.

Gedetineerden van de Extra Beveiligde Inrichting (EBI) in Vught konden anderhalf jaar lang stiekem met elkaar communiceren via het toilet. Dat zegt advocaat Hakan Külcü, die meerdere gedetineerden in de zwaarbewaakte instelling bijstaat, op basis van een anonieme bron na berichtgeving van het ANP. Een andere ingewijde zegt tegen de NOS het verhaal te herkennen.

In de EBI zitten zware delinquenten, onder wie Ridouan Taghi, zijn zoon Faissal en Willem Holleeder. Dat zijn geen cliënten van Külcü.

De Dienst Justitiële Inrichtingen (DJI) zegt niet in te kunnen gaan op specifieke situaties vanwege veiligheidsoverwegingen.

De gedetineerden konden contact hebben via de waterleidingen in hun cel, zo hoorde Külcü van zijn bron. Hij wil niet zeggen of zijn bron een gedetineerde is, of een medewerker van de EBI.

"Ik heb begrepen dat de gedetineerden een manier hebben gevonden om het water uit de waterkanalen te verwijderen, waarna zij volop met elkaar konden praten", aldus Külcü. "Daarvoor hoefden ze niet eens te schreeuwen."

Volgens Külcü heeft de instelling de communicatiemogelijkheid enkele maanden geleden ontdekt, waarna de toiletten zijn aangepast. De gedetineerden kunnen inmiddels niet meer met elkaar praten, zegt Külcü.

EBI in opspraak

Eerder deze maand kwam de EBI in opspraak, nadat naar buiten was gekomen dat twee gedetineerden 20 seconden contact met elkaar konden hebben door een fout bij de overplaatsing. Het zou gaan om Ridouan Taghi. Even daarvoor werd bekend dat Taghi was overgeplaatst naar een afdeling naast Marengo-medeverdachte Saïd R. en Holleeder.

Staatssecretaris van Justitie en Veiligheid Coenradie moest zich in de Kamer verantwoorden. Ze noemde het in een brief aan de Tweede Kamer "zeer onwenselijk", omdat het onveilig had kunnen zijn. Ze zei de Dienst Justitiële Inrichtingen (DJI), die over het gevangeniswezen gaat, te hebben gevraagd om een grondige evaluatie.

"Dat stelt eigenlijk weinig voor in vergelijking met het feit dat gedetineerden anderhalf jaar gesprekken met elkaar konden voeren", stelt Külcü. Hij zegt dit verhaal naar buiten te hebben gebracht, omdat hij vindt dat de vrijheidsbeperkingen van de gedetineerden in de EBI te ver gaan.

Hij vindt de beperking van communicatiemogelijkheden voor gedetineerden in de EBI "onmenselijk". "Er wordt altijd gezegd dat het gevaarlijk zou zijn als gedetineerden contact met elkaar kunnen hebben, maar dat argument valt weg nu blijkt dat ze een lange tijd met elkaar konden praten en gevaarlijke situaties uitbleven", aldus Külcü.

Tweede Kamer verontwaardigd

Tweede Kamerleden reageren verontwaardigd op de berichten. Ulysse Ellian (VVD) noemt de berichten "levensgevaarlijk". "Dit bevestigt wat ik al drie jaar roep: er worden daar risico's genomen, die je niet zou moeten nemen." Het uitgangspunt moet volgens hem zijn om "de risico's tot een minimum te beperken".

Esmah Lahlah van GroenLinks-PvdA vindt het "ernstig dat er nieuwe berichten zijn over ongeoorloofd contact tussen zware criminelen in de EBI". "Als dit klopt, vraagt het om directe verbeteringen in een systeem dat de hoogste normen moet handhaven voor de gevaarlijkste criminelen."

Minister Wiersma van Landbouw is toch bereid een verbod op stroomstoten in de veesector in te stellen. Vrijdag schreef ze nog aan de Tweede Kamer dat ze eerst wilde gaan praten met de sector om het dierenwelzijn te verbeteren en dat ze daarom niet voor een verbod was.

Maar in een Kamerdebat bleek vandaag dat een overgrote meerderheid wel een verbod wil. Ook de regeringspartijen PVV, VVD en NSC wezen erop dat er eerder al veel gesprekken met de sector zijn gevoerd en dat de Kamer zich duidelijk voor een verbod heeft uitgesproken. Alleen BBB, de partij van Wiersma, was het met haar eens.

Toezeggingen van voorganger

In juni dit jaar beloofde Wiersma's voorganger Adema al dat er snel een verbod op het gebruik van stroomstootapparatuur bij het transport van vee zou komen. Hij kwam met die belofte na vragen over filmpjes van de actiegroep Varkens in Nood. Daarop was te zien hoe dieren willekeurig stroomstoten kregen op zeer gevoelige plekken, terwijl ze geen ruimte hadden om te bewegen. Dat is niet toegestaan.

Maar Wiersma kwam van de toezegging van Adema terug en in het debat hield ze aanvankelijk voet bij stuk. Ze verwees daarbij onder meer naar het hoofdlijnenakkoord tussen PVV, VVD, NSC en BBB, waarin staat dat er geen "nieuwe nationale koppen" moeten komen op Europees beleid. Dat betekent dat er geen strengere regels moeten komen dan elders in Europa. En in de EU is geen verbod.

Geen totaalverbod

Maar de Kamer reageerde woedend. De meerderheid hield de minister in harde bewoordingen voor dat ze de mening van de Kamer niet zomaar naast zich mag neerleggen en dat ze de passage over de koppen ook verkeerd uitlegde. NSC-Kamerlid Holman zei dat de minister wel hoort, maar niet luistert en GroenLinks-PvdA-Kamerlid Bromet sprak van een beginnersfout. Na een korte schorsing zei Wiersma dat ze er niet ongevoelig voor is "hoe dit leeft".

Daarom zal ze zo snel mogelijk met voorstellen naar de Kamer komen. Ze denkt daarbij aan een paar weken. Ze voegde er wel aan toe dat er volgens Europese regels geen totaalverbod mag komen. De details worden nog uitgewerkt.

Tijdens het debat bleek nog eens dat de regeringspartijen sterk verdeeld zijn over het landbouwbeleid. Zo sprak PVV-Kamerlid Graus van een stroomstootwapen, dat eigenlijk onder de Wapenwet zou moeten vallen. Zijn BBB-collega Pierik zei dat het helemaal niet om een wapen gaat, maar om een hulpmiddel, een eenvoudig zaklampje met een paar batterijen erin waarmee je ook dieren het leven kan redden.

Het kabinet wil criminelen opsluiten in cellen in Estland. Morgen gaat staatssecretaris Coenradie van Justitie en Veiligheid naar het land in Noordoost-Europa om de mogelijkheden te onderzoeken. Ze spreekt daar met de minister van Justitie.

Er wordt gedacht aan het overplaatsen van een paar honderd gevangenen naar een gevangenis in de plaats Tartu op 1500 kilometer vliegen van Nederland, maar details zijn nog niet uitgewerkt. Zo is nog niet duidelijk of Estland juridisch gezien wel echt cellencapaciteit kan aanbieden aan Nederlandse gevangenen. Er zou bijvoorbeeld geregeld moeten worden dat in de gevangenis het Nederlands recht geldt.

In Nederland is een cellentekort, vanwege een gebrek aan gevangenispersoneel. Om die reden lopen er veroordeelden vrij rond, terwijl ze eigenlijk vast zouden moeten zitten. Coenradie heeft gezegd dat ze daar "buikpijn" van heeft.

Belgen en Noren

Het zou de eerste keer zijn dat Nederland criminelen over de grens gevangenzet. Andersom gebeurde al wel: in het vorige decennium zaten Belgische en Noorse criminelen hun straf uit in ons land. Nederland had toen te kampen met leegstand in de gevangenissen, waardoor banen op de tocht stonden.

Ook het Verenigd Koninkrijk, dat eveneens te maken heeft met een tekort aan cellen, heeft recent de mogelijkheid onderzocht om gedetineerden over te plaatsen naar de gevangenis in Tartu. Maar dat heeft vooralsnog niet geleid tot een overeenkomst tussen Estland en het VK.

De chef van het Israëlische leger, Herzi Halevi, zegt dat de luchtaanvallen in Libanon zullen doorgaan, om Hezbollah te verzwakken en om de weg vrij te maken voor "een mogelijk grondoffensief". Halevi deed zijn uitspraken terwijl hij een bezoek bracht aan het noordelijke front.

Israël heeft tegelijkertijd reservisten opgeroepen voor de strijd tegen Hezbollah in Libanon. Het gaat om twee brigades die zijn opgeroepen. Dat zijn tussen de 4000 en 8000 militairen die nu bovenop het beroepsleger in het noorden van Israël komen.

Premier Netanyahu riep ook het Israëlische veiligheidskabinet bij elkaar. Mogelijk is het daar ook gegaan over de strijd tegen Hezbollah, maar er zijn nog geen details over wat er is besproken.

'Grote klap voor Hezbollah'

Israël begon maandag met het uitvoeren van hevige luchtaanvallen op Libanon. Daarbij vielen volgens Libanon bijna 600 doden. Israël zegt de veiligheid aan de noordgrens te willen herstellen. Het land wil dat er een einde komt aan de raketbeschietingen door Hezbollah, waardoor de tienduizenden geëvacueerde burgers terug kunnen keren naar hun huizen.

Legerchef Halevi sprak vandaag de troepen toe in het noorden van Israël en benoemde opnieuw dat doel. "Om dat te bereiken bereiden we het proces van een manoeuvre voor, wat betekent dat jullie vijandelijk gebied zullen binnengaan, dorpen zullen binnengaan die Hezbollah heeft voorbereid als grote militaire buitenposten, met ondergrondse infrastructuur, verzamelpunten en lanceerposten", zei Halevi.

"Jullie gaan naar binnen, vernietigen de vijand daar en vernietigen op beslissende wijze hun infrastructuur. Dit zal ons in staat stellen om de bewoners van het noorden daarna veilig terug te sturen."

Het hoofd van de noordelijke strijdkrachten van Israël, generaal-majoor Ori Gordin, sprak eerder op de dag van "een grote klap voor de slagkracht van Hezbollah, met de focus op hun vuurkracht, en een zeer grote klap voor de commandanten".

Volgens hem is een volgende fase aangebroken. "Nu moeten we de veiligheidssituatie in het noorden veranderen, en we moeten volledig voorbereid zijn om actie te ondernemen."

Het Israëlische leger zegt vandaag 280 posities van terreurbeweging Hezbollah te hebben geraakt. Het Libanese ministerie van Volksgezondheid zegt dat er bij deze aanvallen 20 doden zijn gevallen.

Het is de derde opeenvolgende dag van hevige Israëlische luchtaanvallen in Libanon, voornamelijk in de gebieden waar Hezbollah actief is. Volgens de VN zijn er de afgelopen dagen 90.000 Libanezen op de vlucht geslagen. Hezbollah zegt door te zullen gaan met raketbeschietingen op Israël zolang er geen staakt-het-vuren is in Gaza.

Terwijl de meeste aandacht afgelopen week uitging naar Libanon, gaat het geweld in de Gazastrook onverminderd door. "Gaza is een non-stopnachtmerrie", zegt VN-chef Guterres. Hulporganisaties vragen aandacht voor het grote tekort aan voedsel en hulp voor de Gazaanse bevolking.

Vorige week nog zei de Israëlische minister van Defensie Gallant dat Israël de focus heeft verlegd naar het noordelijke front. Het betekent dus niet dat het aan het Gaza-front rustiger wordt: alleen al in de afgelopen 24 uur zijn daar zeker 53 doden gevallen, meldt Al Jazeera. Er waren onder meer aanvallen op vluchtelingenkamp Nuseirat, en op huizen bij Rafah en in Noord-Gaza. In een van die huizen kwamen een vrouw en haar vijf kinderen om.

Dagelijks tientallen doden

Afgelopen week waren er vrijwel dagelijks meldingen van luchtaanvallen op huizen en scholen in heel Gaza. Op de grond zijn nog steeds op verschillende plekken beschietingen. Vrijwel elke dag vallen daarbij tientallen doden en gewonden.

Ook op de Westelijke Jordaanoever blijft de situatie gespannen. Israëlische troepen hebben er de laatste tijd meerdere grote invallen gedaan. Vandaag meldt persbureau Wafa dat er invallen zijn in de stad Jenin en dat twee ziekenhuizen zijn omsingeld.

In de laatste 24 uur zijn op de Westoever 35 Palestijnen opgepakt, schrijft Al Jazeera, wat het totaal op bijna 11.000 arrestaties brengt sinds de grootschalige terreuraanslag door Hamas op 7 oktober.

Op sociale media blijven (geverifieerde) beelden naar buiten komen van de vernietigingen in Gaza.

Het Gazaanse ministerie van Volksgezondheid waarschuwde dit weekend dat alle ziekenhuizen in de enclave binnen tien dagen zonder stroom zullen zitten. Bijna alle ziekenhuizen kampen er met schade en tekorten. Verschillende ziekenhuizen moesten al deels of volledig sluiten wegens een gebrek aan elektriciteit of brandstof.

Tekort aan noodhulp

Hulpgoederen komen nauwelijks op de juiste plekken terecht. Volgens de hulporganisatie Norwegian Refugee Council wordt een groot deel van de noodhulp nog altijd tegengehouden aan de grens. 83 procent van de voedselhulp komt Gaza nooit binnen, berekende de organisatie.

Daarbovenop wordt een deel van de noodhulp geplunderd voordat het aankomt op de plaats van bestemming. Volgens de Verenigde Naties dreigt nog steeds een hongersnood en hebben alle 2,1 miljoen inwoners dringend voedsel nodig.

Het ministerie van Gezondheid in de Gazastrook, dat valt onder Hamas, meldt dat het totale dodental in Gaza sinds oktober vorig jaar staat op bijna 42.000, onder wie 11.000 kinderen. Ruim 96.000 mensen raakten gewond. De autoriteiten maken daarbij geen onderscheid tussen burgers en militanten van terreurorganisaties.

'Non-stop nachtmerrie'

Ook deze week dringt de VN weer aan op een wapenstilstand. "Gaza is een non-stopnachtmerrie die de hele regio dreigt mee te sleuren", zei secretaris-generaal Guterres gisteren. "De snelheid en omvang van het doden en vernietigen in Gaza zijn ongekend in mijn jaren als secretaris-generaal."

Guterres herhaalde nogmaals dat er zo snel mogelijk een staakt-het-vuren moet komen, men zich aan het internationaal recht moet houden en dat er een tweestatenoplossing moet komen.

Plan

Het lijkt erop dat Israël andere plannen met Gaza heeft. Netanyahu overweegt een plan waarin staat dat het noorden van Gaza tot militaire zone uitgeroepen wordt, schrijft The Guardian. Alle burgers zouden dan uit het gebied moeten vertrekken en wie overblijft, zal door het Israëlische leger beschouwd worden als terrorist. Zij worden vervolgens net zo lang belegerd totdat de Israëlische gijzelaars worden vrijgelaten of bevrijd.

Dat plan is overigens nog niet goedgekeurd, maar zou wel worden besproken in de Israëlische regering. Verschillende Israëlische militaire kopstukken zouden erachter staan, maar er is ook weerstand.

Netanyahu heeft tot nu toe weinig losgelaten over wat zijn plan met Gaza is, zegt professor Eyal Zisser van de Universiteit van Tel Aviv tegen The Guardian: "En aangezien er geen zicht is op een overeenkomst of een staakt-het-vuren in de nabije toekomst, zal de situatie blijven zoals hij is."

Stripfiguur Donald Duck en zijn buurman Bolderbast krijgen vandaag nieuwe buren. Het weekblad heeft de nieuwe buurtgenoten vanmiddag voorgesteld in het Rijksmuseum in Amsterdam, dat komende maand aandacht besteedt aan de familie Duck.

In de straat in Duckstad betrekt Eva Hamerslag een leegstaande woning samen met haar zoon Lex. De ruzies van de buurmannen leidden ertoe dat de vorige buren vertrokken en het huis weer leeg kwam te staan.

De personages zijn bedacht door de 9-jarige Eva. Zij werd geselecteerd als een van de vijf finalisten uit de 7000 inzendingen voor een tekenwedstrijd ter ere van het 90-jarige bestaan van het stripfiguur. Er waren 300 kinderen en genodigden aanwezig bij de bekendmaking van haar personages.

Dat de eenden bruin gekleurd zijn is opvallend omdat de strip vooral uit witte eenden bestaat, zoals Donald Duck, zijn neefjes Kwik, Kwek en Kwak en zijn vriendin Katrien. Volgens hoofdredacteur Ferdi Felderhof is dit geen redactionele keuze, maar geeft dit wel aan dat er onder de lezers behoefte is aan diverse verhalen.

Duizenden stemmen

De nieuwe buurvrouw is een eend die werkt als timmervrouw. "Eva Hamerslag maakt van alles zelf voor in en om haar huis. Ze kan niet tegen verspilling en ziet in alles iets dat ze kan hergebruiken", schreef de winnares van de tekenwedstrijd bij haar inzending.

Eva Hamerslag kan volgens haar bedenker niet goed tegen ongelijkheid. "De ruzie tussen haar buurmannen vindt ze maar kinderachtig." De zoon van Eva, Lex, heeft als hobby programmeren. Via een groot online netwerk met andere kinderen lost hij 's nachts problemen op.

Meer dan 20.000 kinderen brachten hun stem uit bij de verkiezing van de nieuwe personages. De nieuwe karakters zijn te zien op de cover en in het openingsverhaal van het weekblad. Ook verschijnt Eva Hamerslag in toekomstige verhalen van de Nederlandse editie van Donald Duck.

Nog steeds populair

De Nederlandse versie van het weekblad bestaat 72 jaar. In de Verenigde Staten was Donald Duck voor het eerst te zien in 1934. Het tijdschrift verschijnt wekelijks en had in 2022 een oplage van ruim 200.000 exemplaren.

Twee jaar geleden bestond 'de Donald Duck' in Nederland 70 jaar:

De top van de Duitse Groenen treedt terug na de verkiezingsnederlaag van de partij in de deelstaat Brandenburg.

Voorzitters Ricarda Lang en Omid Nouripour maakten de stap bekend op een persconferentie. "Het is tijd voor een nieuw begin", aldus de bestuurders.

De Groenen kregen in Brandenburg zo'n 4 procent van de stemmen. Bij de vorige deelstaatverkiezingen in 2019 was dat nog ruim 10 procent. De partij verloor de afgelopen maanden ook al bij de stembusgang in Thüringen en Saksen en de verkiezingen voor het Europees Parlement. De radicaal-rechtse AfD won juist fors en werd in Thüringen zelfs de grootste.

Diepste crisis in tien jaar

"De uitslag in Brandenburg op zondag is een teken dat onze partij zich in de diepste crisis in tien jaar bevindt", zei Nouripour. "Het is tijd om het lot van onze geliefde partij in de handen van anderen te leggen."

Lang blikte ook alvast vooruit naar de landelijke parlementsverkiezingen volgend jaar. "Niet zomaar verkiezingen", volgens haar. De partij moet zich volgens haar voorbereiden op een drastisch veranderd politiek klimaat. "Het wordt een keuze tussen een land dat zich richt op het bereiken van welvaart door vast te houden aan klimaatneutraliteit of een land dat wordt geleid door mensen die zich van dat alles willen distantiëren."

De leden van de Groenen zullen half november op een partijcongres een nieuw bestuur kiezen.

Personeelsleden van de inmiddels gesloten jeugdzorginstelling Woodbrookers in Friesland worden niet vervolgd. Drie oud-cliënten hadden aangifte gedaan vanwege misstanden in de instelling. Het Openbaar Ministerie oordeelt dat het personeel niet strafbaar heeft gehandeld.

In Woodbrookers woonden jongeren van 12 tot 18 jaar met gedrag- en psychiatrische problemen. Het behandelcentrum in Kortehemmen kwam vorig jaar in opspraak na een kritisch rapport waaruit bleek dat kinderen soms de nacht doorbrachten in de isoleercel en met geweld of pijnprikkels in bedwang werden gehouden, zoals een arm- of beenklem.

Jeugdhulp Fryslân (waar Woodbrookers onder viel) maakte excuses en de directeur stapte op.

Protocollen

Hoewel uit onderzoek blijkt dat er inderdaad meerdere incidenten hebben plaatsgevonden bij Woodbrookers, oordeelt de officier van justitie dat medewerkers zich aan de toen geldende protocollen hebben gehouden.

Volgens het OM werden de medewerkers soms geconfronteerd met onvoorspelbare situaties waarbij ingrijpen noodzakelijk was. Het inzetten van pijnprikkels was volgens het OM niet gericht op het veroorzaken van pijn maar had als doel om de controle terug te krijgen.

Een van de oud-cliënten die aangifte deed, is erg teleurgesteld over het besluit en wil alsnog proberen vervolging afdwingen via een klachtenprocedure, zegt ze tegen Omrop Fryslân.

Oekraïners

Afgelopen mei is Woodbrookers definitief gesloten. De gemeente Smallingerland gaat in het pand Oekraïense vluchtelingen opvangen.

Een meerderheid van de ambassadeurs van de 27 landen in de Europese Unie (EU) is voor een verlaging van de beschermde status van de wolf. Dat voorstel werd vorig jaar gedaan door Ursula von der Leyen, voorzitter van de Europese Commissie. Alleen Spanje en Ierland zijn volgens diplomatieke bronnen tegen.

De Commissie wil de status verlagen van "strikt beschermd" naar "beschermd". In bepaalde omstandigheden mag de wolf dan worden verjaagd of bejaagd. Dat kan betekenen dat het dier wordt afgeschoten. Nederland is voor dit plan. Morgen nemen de EU-ministers via een stemming een definitief besluit.

Dan is het nog niet zeker dat het dier minder beschermd wordt. De huidige status is namelijk vastgelegd in de Conventie van Bern, een internationaal verdrag met afspraken over het behoud van dieren- en plantensoorten. Niet alleen EU-landen hebben dit verdrag ondertekend, maar ook Burkina Faso, Marokko, Tunesië en Senegal. De EU-landen moeten deze landen dus nog overhalen om het verdrag aan te passen bij de volgende vergadering in december.

Als dat lukt, moet de Commissie een voorstel doen om de Habitatrichtlijn aan te passen. Voorlopig geniet de wolf in ieder geval nog van zijn "strikt beschermde" status.

Er zijn nu ongeveer 20.000 wolven in Europa. Volgens een analyse van de Europese Commissie is het mogelijk om het aantal wolven terug te brengen.

Maar wetenschappers gespecialiseerd in wolven betwijfelen dat. Er zijn weliswaar veel wolven, klonk het gisteren bij een conferentie in het Europees Parlement, maar de soorten zijn volgens wetenschappers genetisch gezien niet sterk genoeg. Ook hebben wolven nog altijd te maken met illegale jacht.

'Nog steeds kwetsbaar'

Europarlementariër Anja Hazekamp van Partij voor de Dieren spreekt van "een triest besluit dat het voortbestaan van de wolf in Europa opnieuw op het spel kan zetten". "De wolf is nog steeds kwetsbaar en verkeert in zes van de zeven Europese biogeografische regio's in ongunstige staat van instandhouding."

De partij vindt dat er moet worden ingezet op "vreedzame co-existentie". "Bijvoorbeeld door betere publieksvoorlichting over hoe om te gaan met de wolf en door buitengehouden dieren beter te beschermen."

De BoerBurgerBeweging is daarentegen blij met de eerste stap om de beschermde status af te zwakken. "Een verlaging van de beschermde status geeft straks meer juridische ruimte voor actief beheer van wolven, waarop ons Nederlandse platteland al veel te lang wacht", vindt BBB-Europarlementariër en delegatieleider Sander Smit.

Het is een jaarlijks terugkerend beeld: kinderen die langs de deuren gaan om Kinderpostzegels te verkopen om geld op te halen voor kinderen die te maken hebben met armoede, eenzaamheid of problemen thuis. Dit jaar staat de week in het teken van een jubileum: het 100-jarig bestaan van Kinderpostzegels.

Vanochtend onthulde prinses Margriet de speciale jubileumeditie van de postzegels. Dit jaar zullen kinderen interactieve zegels verkopen, met een QR-code erop. Wie de code met een telefoon scant, komt op een website terecht waar een videoboodschap kan worden opgenomen. Ontvangers van de postzegels kunnen die opname dan bekijken. Kiezen voor 'gewone' kinderpostzegels kan ook.

Zo zag de onthulling eruit:

De Kinderpostzegel is in 1924 in het leven geroepen. Bij koninklijk besluit is toen vastgelegd dat er in Nederland postzegels uitgegeven mogen worden met een toeslag voor "het misdeelde kind". Met de actie werd 51.000 gulden opgehaald voor voogdijkinderen.

De Kinderpostzegelactie, zoals mensen hem nu kennen, is later ontstaan. In 1948 liet een schoolmeester uit het Zuid-Hollandse Waarder de kinderen van zijn basisschool langs de deuren gaan met de zegels. Volgens de meester konden kinderen zo leren hoe zij mensen benaderen, verhalen vertellen en contant geld gebruiken. Zijn idee sloeg aan en een jaar later kwam er een landelijke actie.

Sindsdien zijn met de opbrengst van de Kinderpostzegels verschillende goede doelen voor kinderen gesteund. Zo heeft de organisatie de opzet van de Kindertelefoon gefinancierd en een bijdrage geleverd bij het in het leven roepen van de Kinderombudsman. Ook ondersteunt ze verschillende projecten voor het welzijn van kinderen in het binnen- en buitenland.

Veerkracht

Anno 2024 kunnen kinderen naast zegels ook pleisters, tassen en kaartjes aanbieden aan de deur. Ze lopen niet meer met contant geld over straat; mensen kunnen via een QR-code betalen.

Ondanks het afnemende gebruik van postzegels is de populariteit van de Kinderpostzegels in de afgelopen jaren niet afgenomen, ziet de organisatie. Volgens een woordvoerder neemt de opbrengst elk jaar toe. In 2023 werd er nog ruim 9,6 miljoen euro opgehaald, een jaar daarvoor was dat zo'n 9 miljoen euro.

De postzegels zijn door de jaren heen wel duurder geworden. Dat komt doordat PostNL de prijs van een zegel bepaalt; daarbovenop komt de toeslag van 54 cent.

Dit jaar staat het thema 'superkracht' centraal. De stichting wil aandacht vragen voor kinderen die het thuis moeilijk hebben. "Daar ontbreekt een goede basis om veerkrachtig te zijn", schrijft Kinderpostzegels in een toelichting. "We versterken de veerkracht en dat is als een superkracht."

Russische troepen zijn begonnen aan een grote aanval op de Oekraïense plaats Voehledar, in het zuiden van de Donbasregio. Het stadje is strategisch belangrijk. Oekraïense troepen hebben er sinds het begin van de oorlog stand gehouden maar staan nu onder zware druk.

Russische troepen trekken het stadje binnen, is op beelden te zien die door persbureau Reuters zijn gedeeld. Voehledar is een kleine mijnwerkersstad, maar wel een belangrijk verdedigingspunt. De zorg aan Oekraïense kant is dat als als het leger dit steunpunt verliest, een heel stuk van de zuidelijke Donbas-regio moeilijker te verdedigen wordt. Rusland bezet op dit moment 80 procent van de Donbas.

"Russische eenheden zijn Voehledar binnengedrongen, de bestorming van de stad is begonnen", meldt Joeri Podoljaka, een pro-Russische militaire blogger. Meerdere pro-Russische oorlogsbloggers bevestigen de aanval.

Rusland heeft de afgelopen jaren grote verliezen geleden bij eerdere aanvallen op Voehledar, dat een soort fort is. Frontale aanvallen mislukten steeds, dus valt Rusland nu de flanken aan. De Oekraïners dreigen zo omsingeld te worden. De afweging is hoelang ze blijven verdedigen en tegen welke prijs.

Beelden van de Russische aanval op Voehledar die op sociale media zijn gedeeld:

Tekorten

Oekraïne kampt met een tekort aan troepen en materieel. Het gaat bijvoorbeeld om luchtverdediging die ook aan het front nodig is om bommenwerpers op afstand te houden. Daarom kunnen ze heel weinig doen tegen Russische bommenwerpers die zweefbommen afwerpen, ook op Voehledar.

Daarnaast klagen Oekraïense commandanten dat wapenleveranties uit het Westen, vooral munitie, niet snel genoeg doorkomen. Russen kunnen daardoor verder oprukken en meer granaten afschieten.

De Russen hebben ook geleerd van fouten in het verleden. Ze zijn effectiever geworden in de aanval, ook al gaat dat gepaard met gigantische verliezen, tot wel duizend mensen (doden en gewonden) per dag volgens de Britse militaire inlichtingendienst.

Op andere plekken heeft het Oekraïense leger meer succes. Zo is het gelukt een tegenoffensief te stoppen in Koersk, een Russische regio die Oekraïne begin augustus binnenviel. Ook is het gelukt Russische troepen verder de stad Vovchansk in de buurt van Charkiv uit te drijven.

'Overwinningsplan'

President Zelensky is momenteel in de VS voor overleg met een reeks wereldleiders. In de marge van de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties sprak hij met de leiders van Duitsland, India en Japan. Vandaag spreekt hij de Algemene Vergadering toe.

Morgen reist de Oekraïense leider naar Washington voor een ontmoeting met de Amerikaanse president Biden. Zelensky wil Biden, en ook de presidentskandidaten Harris en Trump, zijn 'overwinningsplan' presenteren, een plan dat Oekraïne de slagkracht moet geven om op te rukken en Rusland aan de onderhandelingstafel te dwingen.

Zelensky hield de VN-Veiligheidsraad gisteren voor dat de oorlog niet alleen door onderhandelingen beëindigd kan worden, en dat Rusland "tot vrede gedwongen moet worden".

Een woordvoerder van het Kremlin noemde dat plan vandaag "een fatale fout die gevolgen zal hebben voor Kyiv".

Hoe komen onze journalisten aan hun nieuws? Hoe bereidt een presentator zich voor op een uitzending? Hoe leg je ingewikkeld nieuws uit aan jongeren? En ook: binnenkort zijn de verkiezingen in Amerika. Hoe doet de NOS daar verslag van op radio, tv en online? En wat komt daar allemaal bij kijken?

Dat komt allemaal aan de orde tijdens de publieksbijeenkomst NOS Bij Jou op dinsdag 22 oktober in Amersfoort.

Jij kunt daarbij zijn en je eigen vragen stellen aan Simone Weimans (NOS Journaal), Devran Alkas (NOS op 3) en Fleur Wallenburg (Nieuws en Co).

Als het gaat om de Amerikaanse verkiezingen kun je je vragen richten tot Rudy Bouma (correspondent Noord-Amerika), Margot Oosterwechel (coördinator bij de Buitenlandredactie) en twee NOS'ers die speciaal voor de verkiezingen naar de VS gaan: Simone Tukker (verslaggever) en Maxime de Vries (NOS Stories).

Winfried Baijens leidt deze avond (19.30-22.00 uur) en ontvangt jou graag. Inschrijven voor NOS Bij Jou is gratis en kan via deze link.