De Roemeense politicus Calin Georgescu legt zich niet neer bij zijn uitsluiting van deelname aan de presidentsverkiezingen in mei. Een van zijn adviseurs zegt tegen persbureau Reuters dat de radicaal-rechtse en pro-Russische presidentskandidaat het Constitutionele Hof zal vragen om het besluit van de centrale kiescommissie van gisteren te vernietigen.
Datzelfde Hof haalde in december een streep door Georgescu's verkiezingsoverwinning, omdat Rusland die verkiezingen op sociale media in zijn voordeel had beïnvloed.
Vrijdag stelde Georgescu zich opnieuw kandidaat, dit keer voor de nieuwe verkiezingen. De kiescommissie wees die kandidaatstelling af. Door de uitspraak van het Constitutionele Hof in december kan deelname in mei door Georgescu niet worden toegestaan, aldus de kiescommissie.
WoensdagHet Constitutionele Hof buigt zich woensdag over het verzoek van Georgescu. De kans dat hij zijn zin krijgt, wordt klein geacht.
Het Hof wees de kandidaatstelling van een andere radicaal-rechtse kandidaat vorig jaar af. Roemenië is lid van de EU en de NAVO. Het hof zei dat anti-Europese en pro-Russische opvattingen van de vrouw haar ongeschikt maakten voor het presidentschap. Dat zou ook bij Georgescu het geval kunnen zijn.
Er loopt ook een strafrechtelijk onderzoek tegen Georgescu. Hij wordt onder meer verdacht van het verspreiden van desinformatie, lidmaatschap van een fascistische organisatie en het verstrekken van valse informatie over de financiering van zijn verkiezingscampagne.
De Amerikaanse immigratiedienst heeft een Palestijnse activist opgepakt die een prominente rol speelde bij de pro-Palestijnse demonstraties op de campus van Columbia University in New York. Mahmoud Khalil, in december afgestudeerd aan het prestigieuze Instituut voor Bestuurskunde en Internationale Betrekkingen van Columbia, werd zaterdagavond gearresteerd op de campus en loopt nu het risico om uitgezet te worden, zo melden buitenlandminister Rubio en het ministerie van Binnenlandse Veiligheid (DHS) via sociale media.
Khalil wordt verdacht van "het leiden van activiteiten in de lijn van Hamas", zo zegt DHS. Rubio zegt dat de VS "de visa en verblijfsvergunningen gaat intrekken van Hamas-supporters in de VS, zodat ze uitgezet kunnen worden."
De student en activist was een van de leidende figuren bij anti-oorlogsdemonstraties vorig jaar, waarbij op Columbia tentenkampen werden opgezet en een universiteitsgebouw werd bezet. Khalil deed zelf aan deze bezetting niet mee, maar fungeerde als woordvoerder van de demonstranten tijdens onderhandelingen met het universiteitsbestuur.
Permanente verblijfsvergunningKhalil heeft een permanente verblijfsvergunning voor de VS, een green card, en is getrouwd met een Amerikaanse vrouw. Zij is nu ongeveer acht maanden zwanger van zijn kind.
Enkele uren voor zijn arrestatie zei hij al tegen Amerikaanse journalisten dat hij bang was opgepakt te worden, vanwege zijn afkomst en zijn bekendheid in de media. In een online biografie zegt Khalil te zijn opgegroeid in een Palestijns vluchtelingenkamp in Syrië, en daarna onder meer te hebben gewerkt voor de Britse ambassade in Beiroet.
De Amerikaanse wet verbiedt materiële of financiële steun aan terroristische groepen zoals Hamas, maar het is onduidelijk waarop Khalils arrestatie nu precies is gebaseerd: geen enkel overheidsorgaan zegt Khalil te verdenken van zulke concrete overtredingen.
Volgens zijn advocaat Amy Greer waren de agenten van immigratiedienst ICE, die hem dit weekend kwamen arresteren, in de veronderstelling dat hij alleen een tijdelijk studentenvisum had. Toen zij erachter kwamen dat hij een permanente verblijfsvergunning heeft, zou hun reactie zijn geweest: dan trekken we die wel in. Zijn advocaat zegt ook niet te weten waar Khalil nu vastzit.
'Duidelijke escalatie'President Trump zei een paar dagen geleden al dat hij financiële steun zou intrekken voor Columbia, ter waarde van zo'n 400 miljoen dollar, omdat die universiteit vorig jaar te weinig zou hebben gedaan tegen antisemitische uitingen tijdens demonstraties op de campus. Ook dreigde hij individuele studenten te zullen vervolgen en zo mogelijk te laten deporteren, als ze betrokken waren bij de wekenlange studentenprotesten tegen geweld in de Gazastrook. Doe vond vorig jaar vaker plaats op veel Amerikaanse campussen.
Khalils advocaat Greer zegt dat "dit een duidelijke escalatie is van Trumps dreigement. Deze regering voert zijn dreigementen echt uit". Een woordvoerder van belangenorganisatie Immigrant ARC zegt dat "dit alle schijn heeft van een wraakneming op iemand die een mening heeft geuit, die Trump niet aanstaat".
Een woordvoerder van de mensenrechtengroep New York Civil Liberties Union voegt eraan toe dat de arrestatie "een angstaanjagende escalatie is van Trumps hardhandige aanpak van pro-Palestijnse meningen, en agressief misbruik van immigratieregels".
"Teerbeminde ouders, broers en schoonzuster. Het is maandagochtend 7 uur. De dag is aangebroken dat we gevonnist worden. Ik zal moedig sterven."
Zo begint een brief van een opgepakte Belgische verzetsstrijder, die hij schreef vlak voor hij door de Duitsers geëxecuteerd werd in 1944. In een groot archiefonderzoek zijn honderden van dit soort afscheidsbrieven boven water gekomen, en de onderzoekers zijn op zoek naar meer. Volgens hen verdienen de verzetsstrijders meer erkenning voor hun dapperheid dan ze nu krijgen in België.
"In Nederland was meteen na de oorlog veel aandacht voor het verzet", zegt Samuël Kruizinga, universitair hoofddocent in hedendaagse en militaire geschiedenis aan de Universiteit van Amsterdam. Hij was zelf niet bij het onderzoek betrokken, maar kent het goed.
"Het idee zat er al meteen heel erg in dat Nederland een land was vol verzetsstrijders. Dat was niet zo, weten we inmiddels, maar er is altijd veel aandacht geweest voor de figuur van de verzetsstrijder. Dat is er nog steeds."
Collaborateurs"In België bestond de discussie voor een groot deel uit de vraag of er niet heel veel Vlamingen hadden gecollaboreerd met de bezetter. Daardoor is het gesprek over verzet, wat verzet betekent, een beetje onderbelicht geraakt."
Zo'n 1500 Belgen zijn in de Tweede Wereldoorlog door de Duitsers geëxecuteerd vanwege verzetsdaden. Een exact aantal is niet te achterhalen. Ze waren betrokken bij gewapende acties of werden vermoord als vergelding. Aan de vooravond van hun executie mochten de meesten een of meerdere afscheidsbrieven schrijven. Soms hele epistels, soms maar een paar gehaaste woorden.
Kerkklokken verstoptOp de website van het project Laatste Woorden zijn verhalen te lezen over de briefschrijvers. Zo waren de Duitsers in september 1943 van plan om de kerkklokken van Putte om te smelten om er wapens van te maken. In de nacht voordat ze weggehaald zouden worden, klommen verzetsstrijders de toren in, haalden de loodzware klokken naar beneden en begroeven ze ergens in een tuin.
Maanden later werden de klokkenredders verraden toen ze naar een wielerkoers kwamen kijken. Uiteindelijk werden ze gefusilleerd, maar ook zij mochten een afscheidsbrief schrijven.
"Ge moet niet te veel wenen om mij, troost u, daar ik val voor een mooie zaak", schreef klokkenredder Alfons Camps. De klokken gingen alsnog naar Duitsland, maar werden nooit gesmolten omdat de bevrijding nabij was. Ze keerden terug naar de kerk van Putte. Eén klok liep een barst op en slaat sindsdien vals.
"Het is heel terecht dat hier meer aandacht voor komt", vindt wetenschapper Kruizinga. "Dit zijn mensen die in onmenselijke situaties zich hebben verzet tegen onmenselijke overheersing."
Op zolderDe onderzoekers hebben inmiddels van 384 personen brieven in handen, die nog volop worden geanalyseerd en vertaald.
Het vermoeden is dat er nog meer van dit soort brieven bestaan, bijvoorbeeld bij mensen op zolder of in lokale archieven. De onderzoekers hopen er zo veel mogelijk onder ogen te krijgen, om er uiteindelijk een interactieve website en een rondreizende tentoonstelling van te maken.
De Zuid-Afrikaanse toneelschrijver en dissident Athol Fugard is op 92-jarige leeftijd overleden. Hij was al langere tijd ziek en stierf zaterdagavond in zijn huis in Stellenbosch, niet ver van Kaapstad.
Fugards bekendste toneelstukken, zoals Boesman and Lena (1969), Sizwe Banzi Is Dead (1972) en Master Harold...and the Boys (1982), draaiden om apartheid, het naoorlogse systeem van rassendiscriminatie waarbij de witte minderheid in Zuid-Afrika decennialang de zwarte meerderheid onderdrukte. Ze werden ook in Nederland geregeld opgevoerd.
Door het thema dat hij centraal stelde, werd hij gezien als staatsgevaarlijk. Zijn brieven werden geopend, zijn telefoon afgetapt en begin jaren 70 werd zijn paspoort afgenomen waardoor hij vier jaar lang het land niet kon verlaten. Sommige zwarte acteurs en schrijvers die met hem samenwerkten, belandden als politiek gevangene op Robbeneiland, waar ook Nelson Mandela zat opgesloten.
Afranselen van zwartenAls twintiger had Fugard van dichtbij meegemaakt hoe wreed het apartheidsregime was. Hij werkte eind jaren 50 als griffier in een rechtbank in Johannesburg waar zwarte mensen moesten voorkomen die de pasjeswetten zouden hebben overtreden. Niet-witte Zuid-Afrikanen moesten altijd een pasje bij zich hebben als ze buiten de hun toegewezen zones kwamen.
Hij was daar getuige van het afranselen van veroordeelden en noemde het later "de donkerste periode uit mijn leven". "Maar we waren hartstikke blut en ik wilde meer weten over die passen", verklaarde hij. Ook een bezoek op jonge leeftijd aan een township bij Johannesburg was voor hem een vormende ervaring.
Fugard schreef niet alleen zo'n dertig toneelstukken, hij regisseerde ze geregeld ook en speelde er zelf in mee. Hij had ook een klein rolletje in de film Gandhi. Toen het apartheidsregime alleen voor de première een gemengd publiek wilde toestaan, overtuigde hij regisseur Richard Attenborough ervan uit protest helemaal niet langs te komen.
Hij schreef één roman: Tsotsi, die uitkwam in 1980. 25 jaar later werd het verhaal verfilmd en won het de Oscar voor Beste Niet-Engelstalige Film. Hoewel hij in de Volkskrant in 1994 zijn zorgen had uitgesproken of hij na het afschaffen van apartheid nog wel de drang had om zich uit te spreken, schreef hij ook in de jaren erna door.
Geweten van een generatie"Ik kan geen spijker recht ergens in slaan", zei hij in 2014 tegen de Zuid-Afrikaanse krant Mail & Guardian. "Maar met een pen in mijn handen en lege pagina's weet ik precies wie ik ben, waarom ik ben en waar het allemaal om draait."
De Zuid-Afrikaanse president Ramaphosa noemt Fugard "een buitengewone verteller in buitengewone tijden en het geweten van een generatie".
Volgens cultuurminister McKenzie was Fugard een van Zuid-Afrika's grootste iconen in de literatuur en het theater. "Zijn werk gaf het culturele en sociale landschap van ons land vorm."
Afgelopen jaar is er in Nederland 10 procent meer hernieuwbare energie opgewekt dan het jaar ervoor. Daarmee komt inmiddels iets meer dan de helft van de Nederlandse elektriciteitsproductie uit hernieuwbare bronnen, blijkt uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek.
In totaal werd er ruim 120 miljard kilowattuur opgewekt, waarvan ruim de helft uit niet-fossiele, hernieuwbare bronnen zoals zon en wind. De elektriciteitsproductie uit fossiele brandstoffen daalde juist, met 4 procent.
In de maand april van 2024 lag het aandeel hernieuwbare energie zelfs op 63 procent. Het was toen vrij zonnig en het waaide veel.
Vooral windenergie kende vorig jaar een sterke groei, met ruim 13 procent meer productie. Ook het aandeel zonne-energie nam toe, ondanks relatief weinig zonnige dagen in 2024.
KlimaatdoelenTien jaar geleden vormden fossiele energiebronnen, energie opgewekt in kolen- of gascentrales, nog 83 procent van het totale aandeel. Nederland streeft ernaar om in 2030 minstens 70 procent van de elektriciteit uit hernieuwbare bronnen op te wekken en in 2050 volledig CO2-neutraal te zijn.
Overigens exporteert Nederland meer stroom dan het importeerde, al nam de uitvoer naar België en Duitsland af.
Het personeel op dertien luchthavens in Duitsland heeft voor een dag het werk neergelegd. De medewerkers staken sinds middernacht omdat cao-onderhandelingen zijn vastgelopen over onder meer een hoger loon en meer vakantiedagen.
Het gaat om de vliegvelden van Hamburg, Bremen, Hannover, Berlijn, Düsseldorf, Dortmund, Keulen/Bonn, Leipzig/Halle, Frankfurt, Stuttgart, München en Karlsruhe/Baden-Baden. Personeel op de luchthaven van Hamburg legde gisteren onverwacht al het werk neer.
De Duitse luchthavens schatten dat meer dan 3400 vluchten vandaag door de staking zijn geannuleerd. Dat is ruim de helft van het gemiddelde aantal vluchten per dag in Duitsland. Op Schiphol zijn 76 vluchten van en naar Duitsland geschrapt.
Vele honderdduizenden reizigers zijn gedupeerd. De luchthavens roepen hen op om de informatie van hun luchtvaartmaatschappij in de gaten te houden en vooral niet naar de terminals te komen.
Er wordt ook gestaakt op de luchthaven van Weeze, dat net over de grens ligt. Volgens Omroep Gelderland maken veel inwoners uit die provincie gebruik van het vliegveld. Op de website van de luchthaven is te zien dat bijna alle geplande vertrekvluchten uitvallen. Wel arriveren er nog vliegtuigen.
Goedemorgen! Docenten en studenten in Den Haag en Leiden beginnen vandaag de estafettestaking tegen bezuinigingen op het hoger onderwijs. En in Duitsland legt het personeel van dertien luchthavens het werk voor 24 uur neer.
Eerst het weer: vanochtend komt in de noordoostelijke helft van het land regionaal eerst dichte mist voor die later geleidelijk oplost. Verder is het vrij zonnig bij maxima tussen 13 en 18 graden.
Ga je vandaag op pad? Dit is het overzicht van de files en wegwerkzaamheden en hier lees je over de situatie op het spoor.
Wat kun je vandaag verwachten? Wat heb je gemist?Op een Nederlands pluimveebedrijf dat geen eieren exporteert, begint vandaag een pilot met een vaccin tegen vogelgriep. Na een eerdere positief uitgepakte proef, vorig jaar, volgt er nu een pilot bij een commercieel pluimveebedrijf. Minister Wiersma van Landbouw en de pluimveesector verwachten er veel van.
Vorig jaar bleek al uit een een zogeheten veldproef dat twee vogelgriepvaccins effectief werkten in de praktijk. Een van de verschillen met de test die vandaag begint, is dat de eieren ook daadwerkelijk gegeten zullen worden.
De pilot duurt ongeveer twee jaar: de gevaccineerde kuikens worden opgefokt tot leghennen, die dan ook eieren zullen gaan leggen.
Ander nieuws uit de nacht: En dan nog even dit:Na een teruggedraaide diskwalificatie hebben de Nederlandse estafettevrouwen alsnog goud veroverd op de 4x400 meter bij de EK indoor in Apeldoorn.
Als reden voor de diskwalificatie werd het hinderen van een van de andere landen bij een wissel gegeven. Het protest dat Nederland aantekende werd echter gehonoreerd, waardoor Femke Bol, Lieke Klaver, Cathelijn Peeters en Nina Franke alsnog de gouden medaille kregen uitgereikt.
Bekijk hoe de Nederlandse estafettevrouwen goud wisten te veroveren:
Fijne dag!
Het dodental na de overstromingen in de Argentijnse stad Bahia Blanca is opgelopen naar zestien. Ook worden er nog steeds mensen vermist. De havenstad werd afgelopen vrijdag getroffen door overstromingen na hevige regenval. Het regende er acht uur lang non-stop.
De regering van Argentinië heeft ook drie dagen van nationale rouw afgekondigd. Het land is vooral geschokt door berichten over twee zusjes van één en vijf, die door het water werden meegesleurd. Volgens de minister van Veiligheid waren de twee met hun moeder op het dak van een busje geklommen. Ze wilden ontsnappen aan het stijgende water toen een golf hen meesleurde. Hun moeder werd gered.
Inmiddels zijn zeker duizend mensen geëvacueerd uit Bahia Blanca. Scholen zijn vandaag en morgen gesloten.
