Aggregator

Een ISS-accu die terugstort naar de aarde komt mogelijk vandaag ook over Nederland heen. De kans op gevaar is klein, maar een lichtshow of supersone knal is wel mogelijk.

"Het is spectaculair als het boven onze streken omlaag komt", zegt satellietexpert Marco Langbroek. "Het object breekt tussen de 80 en 50 kilometer hoogte in stukken en verbrandt dan in een hele serie traag vallende fragmenten."

Het tafereel lijkt op een zwerm van honderden vallende sterren, zegt Langbroek. "Maar de kans dat we hier echt wat zien is niet groot, een procent of minder."

Langbroek legde het object gisteren al eens vast:

Het gaat om een accu ter grootte van een personenauto, 2600 kilo zwaar en 12 kubieke meter groot. Die werd in 2021 afgestoten door het internationale ruimtestation ISS en komt nu ongecontroleerd terug in de dampkring. Het is het grootste object ooit dat zo van het ISS terugkeert naar aarde.

De Europese ruimtevaartorganisatie ESA heeft berekend dat de accu binnen een tijdsbestek van twintig uur rond 19.00 uur boven Noord-Amerika de dampkring binnenkomt. Hoe laat en waar het precies de aarde kan bereiken, is afhankelijk van de vertraging die het oploopt door de atmosfeer.

Experts volgen het object op de voet: met onder meer radar wordt de koers van het object bijgehouden. Mocht het nodig zijn, volgen er waarschuwingen. "Voorspellingen zijn altijd heel onnauwkeurig tot ongeveer een uur voordat het gaat gebeuren", legt Langbroek uit. "Maar mocht het rond dat tijdstip boven Nederland zijn, dan ga ik wel even kijken of ik niet iets kan zien."

'Paniek zaaien'

De Duitse rampendienst gaf gedetailleerde informatie dat het ruimtepuin mogelijk drie keer het Duitse luchtruim doorkruist. Bij de middelste van die drie rond 19.20 uur liggen ook delen van Nederland in het pad, zoals een deel van de Noordzeekust, Gelderland, Noord-Limburg en Brabant.

Langbroek vindt een speciaal persbericht zoals dat van de Duitsers wat overdreven, gezien de minieme kans op gevaar. "Het is geen klein object, maar objecten van deze grootte komen iedere maand neer. Misschien is meegewogen dat het deze keer geen rakettrap is, maar iets dat meer solide is. Daar blijft misschien meer van over, maar dan nog snap ik niet dat je zo paniek zaait."

NASA wijst erop dat er vaker ruimtepuin ongecontroleerd terug naar aarde stort, in de afgelopen vijftig jaar gemiddeld een keer per dag. Wat niet opbrandt, komt vaak terecht in de oceaan of onbewoond gebied. Nog nooit is er iemand door gedood.

(Telecompaper) Optus's managing director of networks Lambo Kanagaratnam has decided to step down after nine years with the operator...

Demissionair minister Dijkstra wil dat er meer onderzoek wordt gedaan naar gezondheidsproblemen die alleen vrouwen hebben. Zij roept de zorg op om hiermee aan de slag te gaan en ze stelt daarvoor ook een "substantieel bedrag" beschikbaar uit het al bestaande budget van haar ministerie voor onderzoek. Hoeveel precies wordt later bekend, maar het zijn in elk geval enkele miljoenen per jaar.

De minister reageert vandaag, op Internationale Vrouwendag, op een rapport van eind vorig jaar van de Nederlandse Vereniging voor Obstetrie en Gynaecologie (NVOG) en Women Inc.

Volgens dat onderzoek is er in de gezondheidszorg te weinig aandacht voor en kennis over "vrouwspecifieke aandoeningen" als hevige menstruatiepijn, overgangsklachten en problemen met de bekkenbodem.

Invloed op kwaliteit van leven en ook hoge kosten

In het rapport staat ook dat de aandoeningen vaak voorkomen en een grote invloed hebben op de kwaliteit van leven. Ze leiden ook tot verzuim en tot hoge zorgkosten.

Dijkstra vindt het onbegrijpelijk dat hier zo weinig kennis over is en ook zij wil dat er meer aandacht voor komt, zowel in de geneeskunde als in de maatschappij. "Ook voor vrouwen zelf was het vaak iets waarvan je dacht: dat hoort nou eenmaal bij het vrouw-zijn. Maar ondertussen heeft Women Inc. uitgerekend dat het ons 7,5 miljard euro per jaar kost", zei ze in het NOS Radio 1 Journaal.

De minister benadrukte dat in Nederland ruim 8,8 miljoen vrouwen wonen en dat bijna iedere vrouw te maken krijgt met zo'n aandoening: "Zonder deze kennis kunnen we die niet goed behandelen."

NOS op 3 maakte deze video over hevige menstruatiepijn: wat zijn de gevaren en wat doet het met vrouwen die eraan lijden?

Vandaag, op Internationale Vrouwendag, spreekt Ierland zich in een referendum uit over het wijzigen van de grondwet. Het gaat over twee artikelen: een dat ingaat op 'de rol van vrouwen' in de samenleving en een dat definieert wat een 'gezin' is.

De Ierse grondwet komt uit 1937 en werd vormgegeven door de katholieke kerk. Maar sindsdien is er maatschappelijk dermate veel veranderd dat veel mensen de tekst ouderwets en achterhaald vinden.

De eerste voorgestelde aanpassing gaat over de functie van de vrouw in de maatschappij. Die is namelijk volgens de oude grondwet "in het huis". De tekst omschrijft dat moeders niet naar een werkplek hoeven te gaan als dat ten koste gaat van "hun taken in het huis". Ook wordt benadrukt dat de vrouw door middel van die thuistaken een bijdrage levert aan de maatschappij.

De tekst dateert uit een tijd waarin vrouwen zelfs hun baan moesten opgeven als ze trouwden of kinderen kregen. Die discriminatie op de arbeidsmarkt heeft een achterstand gecreëerd die nog steeds niet helemaal is ingehaald, bijvoorbeeld op het gebied van salaris of het aantal topposities.

Vaag voorstel

Het aanpassen van dit artikel in de grondwet stuit ook op kritiek. Die spitst zich vooral toe op de vraag of de tekst moet worden weggehaald of vervangen.

De vervangende passage heeft namelijk enige verwarring opgeroepen: daarin gaat het niet meer over de vrouw, maar over de zorg die gezinsleden aan elkaar kunnen verlenen. Tegenstanders noemen het voorstel 'vaag' en vragen zich af waarom je zoiets überhaupt in de grondwet zou willen zetten.

Het tweede artikel waarover vandaag wordt gestemd, betreft de definitie van een gezin. In de huidige tekst is die familieband gebaseerd op het huwelijk. Terwijl een familie ook een ongetrouwd stel kan zijn, of een eenoudergezin. Het referendum stelt voor de term uit te breiden naar andere "duurzame soorten relaties".

Het probleem is echter dat de term 'duurzame relatie' niet goed te definiëren valt, terwijl een wettelijke tekst zoals de grondwet behoorlijke impact kan hebben op rechtszaken over bijvoorbeeld voogdij, erfenissen en gezinshereniging van immigranten.

Volgens peilingen zijn de Ierse kiezers inmiddels in de war over de terminologie, of interesseert de vraagstelling van het referendum hun niet bijzonder veel. De kans is groot dat de aanpassingen via het referendum doorgevoerd gaan worden, al lijkt de opkomst laag te worden en heeft volgens peilingen een derde van de kiezers nog niet besloten wat ze gaan stemmen.

Mother and baby homes

En dat is een ander sentiment dan bij de vorige grote referenda in Ierland. Die gingen over het homohuwelijk (2015) en over het grondwettelijke recht op abortus (2018). Bij die twee historische stemmingen was de enthousiasme onder de Ieren uitbundig en was de opkomst hoog.

Voor het huidige referendum bestaat minder enthousiasme. Toch laat ook dit moment zien hoeveel er in korte tijd is veranderd in Ierland.

In het voorheen zeer streng katholieke land waren tussen 1922 en 1998 'mother and baby homes' nog normaal, oftewel tehuizen waar meisjes en vrouwen die ongehuwd zwanger werden naartoe werden gestuurd. Tienduizenden vrouwen werden daar wreed mishandeld uit naam van de Rooms-Katholieke Kerk.

Grote verschuiving

Later werden bij dit soort opvangtehuizen massagraven met baby's en kinderen gevonden. Zeker 9000 baby's en kinderen van ongetrouwde vrouwen bleken te zijn omgekomen in tehuizen van de Ierse kerk.

Vergelijk je dit donkere hoofdstuk van het oude Ierland - het laatste tehuis werd in 1998 gesloten - met het moderne Ierland van nu, dan is er opmerkelijk veel veranderd. De stemming van vandaag over het wijzigen van 'seksistische' taal in de grondwet maakt duidelijk dat er een grote verschuiving heeft plaatsgevonden.

Socialmediaplatform X heeft een functie uitgerold voor Premium+-abonnees, waarmee ze langere berichten kunnen schrijven. De berichten, zogenoemde Articles, kunnen worden voorzien van afbeeldingen en verschillende lettertypen.

Rond Schiphol is de dienstregeling vandaag flink verstoord vanwege extra werkzaamheden. Er vallen in totaal rond de honderd treinen uit. Dat komt doordat ProRail oorspronkelijk was vergeten het ontroesten van het spoor in te plannen in de werkzaamheden.

Spoorbeheerder ProRail heeft ongeveer twee weken aan het spoor gewerkt rondom Schiphol. Op verschillende trajecten rondom de luchthaven reden een tijd geen treinen en dan ontstaat roest op het spoor. Het verwijderen van het roest was niet meegenomen in de planning.

ProRail communiceerde gisteravond pas over de hinder. "We kwamen er een week of twee geleden achter dat dat 'roestrijden' niet was ingepland in de werkzaamheden", zegt een woordvoerder. We hebben lang gekeken naar een manier om de overlast zo min mogelijk te laten zijn en daar is gisteren een klap op gegeven. Daarom konden we gisteren pas melden dat dit zou spelen."

Veel impact

Volgens de NS zijn de gevolgen groot. Een woordvoerder zegt dat de spoorwegmaatschappij maar weinig sporen kan gebruiken. "Voor een groot knooppunt als Schiphol heeft dat veel impact."

De werkzaamheden vinden plaats op verschillende plekken rondom Schiphol, waardoor veel verschillende trajecten er last van hebben. Het gaat niet alleen om treinen van en naar de luchthaven, maar ook treinen die door het station van Schiphol heen zouden rijden. NS adviseert mensen dan ook om in de reisplanner te kijken voordat ze aan hun reis beginnen.

De grootste hinder duurt tot ongeveer 15.15 uur. "Daarna hebben we nog een klein beetje overlast vanwege de laatste werkzaamheden", zegt de woordvoerder van ProRail. "Morgenochtend rijdt alles weer zoals het hoort." Hij erkent dat de werkzaamheden "een betere planning hadden verdiend" en noemt het "ontzettend vervelend voor reizigers".

Moedeloos

Op Schiphol zegt een gestrande reiziger tegen NOS-verslaggever Vincent van Rijn dat hij niet thuis kan komen na zijn nachtdienst op de luchthaven. "Ik moet mijn kinderen naar school brengen. Die kunnen nu niet naar school, of komen veel te laat."

Een andere reiziger zegt er moedeloos van te worden, "maar het verbaast me niet meer".

De ProRail-woordvoerder zegt dat momenteel wordt gekeken naar andere plekken waar onderhoud plaatsvindt. "Er zijn nu geen signalen dat dit ook op andere trajecten speelt."

Cybercrime heeft vorig jaar in de VS 12,5 miljard dollar schade veroorzaakt. Dat heeft de FBI gemeld in een eigen rapport over aan internet gerelateerde misdaad. Het schadebedrag kan echter nog hoger zijn, omdat het in dit geval alleen om gemelde schade gaat.

Banken willen zich aansluiten bij het landelijke meldpunt discriminatie. Dat zegt de Nederlandse Vereniging van Banken (NVB) na een onderzoek dat de belangenvereniging zelf liet uitvoeren.

Het onderzoek, door accountantskantoor EY, werd ingesteld nadat Rabin Baldewsingh, de Nationaal Coördinator tegen Discriminatie en Racisme (NCDR), vorig jaar in dagblad Trouw verklaarde dat moslims door banken en financiële instellingen "structureel gediscrimineerd worden" bij klantenonderzoek. De discriminatie zou een gevolg zijn van de anti-witwaswet die banken verplicht om te onderzoeken waar het geld van hun klanten vandaan komt.

Uit het onderzoek komt naar voren dat verreweg de meeste banken naar aanleiding van hun witwasonderzoeken geen klachten van klanten krijgen dat die zich gediscrimineerd voelen. Wel erkennen de banken dat ze mogelijk signalen kunnen missen.

Dat laatste komt onder meer omdat veel klanten de bank zo wantrouwen dat ze voelen dat klagen geen zin heeft. Ook is het mogelijk dat medewerkers in hun contact met klanten te weinig empathie tonen en goed luisteren, mede door taalproblemen. "Geen van de deelnemende banken ontkent dat er mogelijk meer klachten zijn", schrijven de onderzoekers.

Niet geheel in lijn

Hoewel banken stellen dat er een verschil is tussen wat klanten ervaren als discriminatie en daadwerkelijk gediscrimineerd worden, zeggen ze wel dat het verschil tussen de verklaring van de NCDR en hun eigen onderzoek "niet geheel in lijn" is. Om discriminatie uit te sluiten willen zij daarom met hulp van voormalig Denk-Kamerlid Azarkan een rondetafelgesprek met moslimorganisaties.

Aansluiting bij het landelijk meldpunt discriminatie.nl moet zorgen dat klachten de bank geanonimiseerd bereiken. De NVB zegt hierover in gesprek te zijn met het meldpunt. Via de klachten moeten banken meer zicht krijgen op discriminatie en hier lessen uit trekken.

Te streng

De grote banken ING, ABN Amro en Rabobank verscherpten de laatste jaren de wettelijk verplichte witwascontroles flink nadat toezichthouders en het Openbaar Ministerie ze hierover op de korrel had genomen. ING en ABN Amro schikten de kwestie voor vele miljoenen met justitie, waarbij de toenmalige top van ABN Amro, onder wie oud-minister Zalm, nog de kans loopt vervolgd te worden. Tegen Rabobank loopt nog een onderzoek.

Steeds meer particuliere klanten ervaren de witwasregels inmiddels als te streng. Ook veel ondernemers, zoals coffeeshops, tweedehandsautoverkopers en sekswerkers, kwamen door de controles niet meer aan bankrekeningen. Voor sekswerkers versoepelden banken onlangs de regels, net als voor goede doelen, sportclubs en kerken.

Het ministerie van Financiën en toezichthouder De Nederlandsche Bank (DNB) doen beide nog onderzoek naar mogelijke discriminatie bij financiële instellingen. In de tussentijd beloven banken, op basis van hun eigen onderzoek, om nu zelf al aanvullende acties te nemen om discriminatie te voorkomen en uit te sluiten.

Gewapende ontvoerders hebben een grote groep leerlingen meegenomen van een school in Kuriga, in het noordwesten van Nigeria. Volgens het schoolhoofd zijn 287 kinderen ontvoerd.

De daders overvielen de kinderen tijdens de dagopening in de school. Daarbij raakte ten minste één kind gewond door een schotwond. Enkele leerlingen konden later vluchten of werden vrijgelaten.

De ontvoering komt enkele dagen nadat in het noordoosten van het land een groep van ruim 200 vrouwen en kinderen was weggevoerd tijdens het hout sprokkelen.

Losgeld

Het is nog niet bekend wie achter de kidnappings zit, maar massaontvoeringen komen vaker voor in Nigeria. In 2014 werden in de plaats Chibok ruim 200 schoolmeisjes weggevoerd door islamitische radicalen. De ontvoeringen zijn vaak bedoeld om losgeld te kunnen vragen aan ouders.

"We zullen er alles aan doen om ervoor te zorgen dat elk kind terugkomt", beloofde de gouverneur van de staat Kaduna de bezorgde ouders. "We werken daarvoor samen met de veiligheidsdiensten."

[Simon Monk] got frustrated with bad ADC performance when tinkering with an ESP32 board, and decided to put three of the nowadays-iconic boards to the test – a classic ESP32 …read more

Goedemorgen! De NS verwacht forse aanpassingen in de dienstregeling op verschillende trajecten rond Schiphol. De Nationale ombudsman heeft een een rapport gepubliceerd waaruit blijkt hoe de overheid omgaat met slachtoffers van de Q-koortsuitbraak en het is vandaag Internationale Vrouwendag.

Eerst het weer: De dag verloopt zonovergoten. Gedurende de middag stijgt de temperatuur naar 10 tot 12 graden. De oostenwind is matig boven land en vrij krachtig aan zee en op het IJsselmeer.

Ga je de weg op? Hier vind je het overzicht van de werkzaamheden. En hier zie je waar wordt gewerkt aan het spoor.

Wat kun je vandaag verwachten? Wat heb je gemist?

In zijn jaarlijkse toespraak tot het Amerikaanse parlement, de State of the Union, heeft president Joe Biden meerdere malen uitgehaald naar Donald Trump zonder hem bij naam te noemen. Ook viel hij de Republikeinse partij meerdere keren hard aan in zijn toespraak.

Hij viel de vorige president en de Republikeinen onder meer aan op hun standpunten over de NAVO, verkiezingsfraude, abortus, wapenwetten en immigratie in een speech die het contrast benadrukte met zijn Republikeinse tegenstander in de presidentsverkiezingen.

Ander nieuws uit de nacht En dan nog even dit

Iedereen kent Robbie Williams van de hits die hij had, maar dat hij ook kunst maakt, weet bijna niemand.

Zelf zei de zanger daar eerder al over: "Door het maken van kunst kan ik mezelf uitdrukken, iets wat me enorm heeft geholpen door de jaren heen met uitdagingen op mijn pad."

Vandaag opent zijn tentoonstelling in Moco Amsterdam:

Fijne vrijdag!

De bedenker van de mangaserie Dragon Ball is overleden. De Japanner Akira Toriyama overleed op 68-jarige leeftijd aan een hersenbloeding.

Toriyama bedacht de serie in 1984. Die werd tot 1995 als feuilleton gepubliceerd in een tijdschrift speciaal voor manga, het Japanse equivalent van het stripverhaal. Het feuilleton bevatte in totaal 519 hoofdstukken. De serie vertelt het verhaal van Goku, die de wereld probeert te redden van een buitenaardse aanval.

Dragon Ball werd in Japan en later ook internationaal bijzonder populair: van de boeken werden wereldwijd honderden miljoenen exemplaren verkocht. Ook volgden meerdere populaire tekenfilmreeksen, die ook in Nederland werden uitgezonden op televisie, waaronder Dragon Ball Z en Dragon Ball Super.

Toriyama is op 1 maart overleden en inmiddels al begraven. Het is nog niet bekend of er een publiekelijk afscheid komt, maar zijn familie vraagt om geen bloemen of rouwgeschenken te sturen, "gezien zijn voorkeur voor kalmte".

"Hij had nog zo veel willen bereiken", schrijft zijn studio op de officiële website. "Gelukkig heeft hij de wereld veel titels nagelaten. We hopen dat zijn unieke creatie nog lang geliefd zal blijven door iedereen."

In oktober werd bekend dat Toriyama nauw betrokken was bij het nieuwste deel van de tekenfilmreeks: Dragon Ball Daima. De eerste afleveringen daarvan zouden dit najaar worden uitgezonden, maar het is nog onduidelijk wat zijn overlijden voor het project betekent.

Dit is een trailer van de nieuwste reeks:

Consumenten hebben afgelopen jaar in de supermarkt een recordbedrag besteed aan producten die in de aanbieding waren. Marktonderzoeker Circana bekeek de totale omzet van de retailers en zag dat van de totale omzet van 25 miljard euro bijna een kwart verkocht werd met korting.

Dat gaat dan om een vermindering van 25 of 30 procent of aanbiedingen als 1+1 gratis of zelfs 2+4 gratis. "In totaal is er 2,1 miljard euro korting weggegeven aan de consument", becijfert Sjanny van Beekveld van Circana.

De grootste kortingen - tot wel 70 procent - gaven supermarkten op producten als vaatwastabletten, shampoo, tandpasta en wasmiddelen. In totaal kregen klanten gemiddeld 33 procent korting op houdbare producten.

Het bedrag dat jaarlijks wordt uitgegeven aan aanbiedingen, stijgt al jaren. In 2007 was 13 procent van alle supermarktomzet nog in de vorm van een aanbieding, een paar jaar later was dat al 20 procent. En nu dus het record van bijna 25 procent.

Factor inflatie

Voor consumenten een gouden tijd, zou je zeggen. Maar er is wel een factor die roet in het eten gooit: de inflatie. Volgens marktonderzoeker GfK steeg de prijs van een volle boodschappenkar met 55 gangbare producten in 2023 met 13 procent vergeleken met het jaar ervoor.

Met al die aanbiedingen betaalt de klant deels zijn eigen korting, zegt Leo Kivits, retaildeskundige en voormalig voorzitter van inkooporganisatie Superunie. "Per saldo is het natuurlijk zo dat we met elkaar de kosten en opbrengsten delen. Dat is het spel tussen fabrikanten, supermarkten en consumenten."

Klantstrateeg Dick van Creij van Unilever, bekend van merken als Andrélon, Robijn en Knorr, beaamt dat. "Als er geen aanbieding is, is de prijs van een product in ons land relatief hoger dan bijvoorbeeld in Duitsland. Maar daardoor kunnen we in een actieweek een product aanbieden voor 1+1 gratis. Dat is het spel. Er wordt nog wel steeds geld verdiend door fabrikanten en supermarkten, anders zou dit een eindige manier van zakendoen zijn."

Met al die aanbiedingen probeert de supermarkt klanten binnen te halen en wordt gehoopt dat diezelfde klanten, als ze toch binnen zijn, ook nog veel andere producten die niet in de aanbieding zijn meepakken.

Van Creij kijkt soms wel op van de aanbiedingen: 2+3 gratis of zelfs 2+4 gratis is geen uitzondering meer. "Ik weet niet waar het einde is. Als de concurrent ermee begint, kun je soms niet achterblijven. Dat heeft natuurlijk te maken met de onderlinge competitie tussen winkels en leveranciers. Maar ja, voor de consument is dat een positieve ontwikkeling. Want competitie zorgt voor lagere prijzen."

Ook retaildeskundige Kivits wordt vaak verrast. "Aan de ene kant denk ik: het kan niet gekker. Maar aan de andere kant: in drogisterijen wordt nog veel meer gestunt." Daar ligt het aanbiedingenpercentage volgens Circana op 57 procent.

"Kijk, je moet het altijd weer beter doen dan je concurrent", zegt Kivits. "Laatst zag ik een aanbieding van een potje Hak: 1+2 gratis. Normaal kost zo'n potje 2,60 euro. Dirk deed Hak voor 89 cent. Daar moeten alle betrokken partijen toch heel veel geld achteraan gooien."

Niet gunstig voor fabrikanten

Fabrikanten gebruiken reclames om hun merk in de schijnwerpers te zetten en klanten aan het merk te binden. "En als wij die korting niet geven, doet de concurrent dat wel", zegt Van Creij van Unilever.

Dat er steeds meer aanbiedingen zijn is een slechte ontwikkeling voor fabrikanten, zegt Sjanny van Beekveld van Circana. "Op een bepaald moment zien ze dat klanten niet meer kiezen voor hun koffie of tandpasta, maar voor een alternatief met korting. En daar zijn ze niet blij mee."

Ook sommige supermarktondernemers denken: waar moet dat heen? Plus had eerder dit jaar zeer succesvolle Euro-weken. Raymond Bakker van de Plus-supermarkt in Haarlem liet er in vakblad Distrifood geen misverstand over bestaan: "De winstmarges duikelen omlaag. Als ik mijn klanten alleen maar aanbiedingen zie wegslepen, ga ik echt huilen."

Overigens zijn er ook producten die zelden met korting worden aangeboden. "Hoe minder impulsgevoelig, hoe minder in de aanbieding", zegt Van Beekveld van Circana. "Denk maar aan koffiemelk, afbakbroodjes, suiker en water."

De overheid faalt in de zorg voor burgers die chronisch ziek zijn geworden nadat zij Q-koorts kregen. Dit schrijft de Nationale ombudsman Reinier van Zutphen in alweer het derde rapport over dit onderwerp.

In 2012 en 2017 verschenen ombudsmanrapporten waaruit bleek dat Q-koortspatiënten niet de zorg en ondersteuning krijgen die noodzakelijk is. Opeenvolgende kabinetten negeerden de aanbevelingen om ruimhartiger te zijn als het gaat om uitkeringen en financiering van huishoudelijke hulp.

"De ombudsman heeft daarom besloten voor de laatste keer in een rapport aandacht te vragen voor Q-koortspatiënten, om vergetelheid van deze groep te voorkomen", schrijft Van Zutphen.

Duizenden chronisch zieken

Tussen 2006 en 2010 kende Nederland met name in Noord-Brabant een Q-koortsepidemie. Tussen de 50.000 en 100.000 mensen raakten geïnfecteerd via bacteriën in de lucht die werden uitgestoten door besmet vee. Volgens het RIVM heeft circa 20 procent van deze patiënten het Q-koortsvermoeidheidssyndroom (QVS). Een chronische aandoening waar long covid veel op lijkt

Net zoals bij deze bekendere ziekte kunnen patiënten niet of nauwelijks meer werken. Wetenschappers van het Rotterdamse Erasmus MC onderzochten voor een gisteren gepubliceerd onderzoek 431 QVS-patiënten. Slechts de helft heeft nog betaald werk. Gemiddeld stoppen mensen acht jaar na de Q-koortsbesmetting volledig met werken.

Maar de ombudsman ziet dat het syndroom in de praktijk vaak niet wordt erkend als ernstige en chronische ziekte. Tot 2021 konden QVS-patiënten een eenmalige compensatie van 15.000 euro krijgen. Maar de blijvende problemen werden daar niet mee opgelost.

Zo blijkt uitkeringsinstantie UWV zeer terughoudend in het toekennen van arbeidsongeschiktheidsuitkeringen. Gemeenten bieden lang niet altijd de ondersteuning waar patiënten volgens de ombudsman recht op hebben. Ook is de medische expertise op het gebied van post-acute infectieuze ziekten als QVS, long covid en ME in Nederland niet op orde.

Vijftien jaar na de epidemie is de gezondheid van chronische patiënten aanzienlijk verslechterd. Zowel fysiek als mentaal. Dat laatste komt nadrukkelijk door stress veroorzaakt door de juridische strijd die patiënten vaak met overheidsinstanties moeten leveren voor compensatie.

'Overheid heeft bijzondere verantwoordelijkheid'

De ombudsman stelt dat de overheid een "bijzondere verantwoordelijkheid" heeft jegens Q-koortspatiënten. Want burgers werden tijdens de epidemie niet voldoende en tijdig geïnformeerd over de risico's, terwijl het jaren duurde voor besmette dieren werden geruimd. Het steekt veel slachtoffers dat de regering tot nu toe geen excuses heeft gemaakt.

"Dat die excuses van de regering maar niet worden gemaakt is echt verschrikkelijk", zegt chronisch Q-koortspatiënt Sandy Verdonck. "Ik denk dat die echt kunnen helpen om veel overheidsinstanties zover te krijgen dat ze gaan erkennen dat wij echt ziek zijn."

Zelf is Verdonck verwikkeld in een juridisch gevecht met het UWV, dat meent dat zij wel een paar uur kan werken als schoonmaker. Een ogenschijnlijk makkelijk beroep. Maar tegelijkertijd een opmerkelijk beroepsadvies voor iemand met een post-acute infectieuze ziekte, juist vanwege de aanzienlijke fysieke inspanning.

Achterhaalde richtlijnen

Wetenschappers in binnen- en buitenland hebben aangetoond dat deze patiënten een zogeheten inspanningsintolerantie hebben. Dit betekent dat zij bij inspanningen hun lichaam op celniveau afbreken. Dat resulteert in concentratieverlies, migraine en de afbraak van spieren tot het punt dat mensen bedlegerig kunnen worden.

De Gezondheidsraad bracht in 2018 een advies uit om de achterhaalde richtlijnen aan te passen op basis van de laatste wetenschappelijk inzichten. De beroepsverenigingen van verzekerings- en bedrijfsartsen weigerden de werkwijze aan te passen.

Verdonck kan het uitblijven van een arbeidsongeschiktheidsuitkering voorlopig dragen dankzij de steun van haar man. Maar die afhankelijkheid voelt voor de gewezen maatschappelijk werker als onrechtvaardig. "Ik heb geluk met mijn man. Maar mentaal zit ik er echt doorheen. Als mijn man wegvalt, heb ik niets. Terwijl ik altijd hard heb gewerkt om mijn eigen boontjes te kunnen doppen."

Welgemeende excuses

Volgens de ombudsman is het verhaal zoals dat van Verdonck eerder de regel dan de uitzondering. In zijn rapport roept hij daarom in het bijzonder de ministers van Volksgezondheid en Medische Zorg voor de derde keer op om welgemeende excuses aan Q-koortspatiënten te maken. "Zorg ervoor dat je ook weet of deze zijn aangekomen."

Ook moet er blijvend een aanspreekpunt komen waar slachtoffers terecht kunnen voor goede begeleiding. Daarnaast moet de regering toezien op bewustwording van de gevolgen van Q-koorts bij gemeenten, het UWV en zorgverzekeraars. En moet er ruimhartig worden omgegaan met aanvragen voor uitkeringen.

Demissionair minister Dijkstra zei vanochtend dat er veel overeenkomsten zijn tussen de klachten bij Q-koorts en die bij post-covid. "Het is heel belangrijk dat we bij het onderzoek naar post-covid ook de Q-koortspatiënten betrekken." Ze erkent dat mensen met Q-koorts ernstig getroffen zijn en ze vindt dat verzekeringsartsen goed moeten kijken wat precies de oorzaak is van de klachten.

In zijn jaarlijkse toespraak tot het Amerikaanse parlement, de State of the Union, heeft president Joe Biden meerdere malen uitgehaald naar Donald Trump zonder hem bij naam te noemen. Ook viel hij de Republikeinse partij meerdere keren hard aan in zijn toespraak.

Hij viel de vorige president en de Republikeinen onder meer aan op hun standpunten over de NAVO, verkiezingsfraude, abortus, wapenwetten en immigratie in een speech die het contrast benadrukte met zijn Republikeinse tegenstander in de presidentsverkiezingen. Zo haalde hij de bestorming van het Capitool aan. "Mijn voorganger en sommigen van jullie willen de waarheid van wat er op 6 januari gebeurde begraven."

Een felle Biden sprak zich onder meer uit over het belang van de NAVO en de steun aan Oekraïne. Hij herhaalde dat wapensteun aan Oekraïne cruciaal is. "Als iemand in deze ruimte denkt dat Poetin stopt bij Oekraïne: dat gaat hij niet doen."

We gaan Oekraïne niet in de steek laten, zei Biden:

De president benadrukte ook het recht op abortus, waar hij in zijn lopende presidentscampagne ook vaak over spreekt. In 2022 vernietigde het Amerikaanse Hooggerechtshof eerdere uitspraken die het recht op abortus veiligstelden. De Amerikaanse abortuswet was gebaseerd op een uitspraak van het Hooggerechtshof in 1973, bekend als Roe v. Wade.

Het Hooggerechtshof vernietigde deze uitspraak waardoor de abortuswetgeving weer in handen kwam van de staten. "Als Amerikanen mij een Congres geven dat het recht om te kiezen steunt, dan beloof ik: ik herstel Roe v. Wade als landelijke wet", zei de president.

Onder anderen de conservatieve rechters Neil Gorsuch, Brett Kavanaugh en Amy Coney Barrett stemden voor het tenietdoen van de uitspraak. Deze rechters werden allen aangesteld door Donald Trump. "Mijn voorganger was vastberaden om Roe v. Wade terug te draaien", zei Biden daarover. "Dankzij hem is dat gebeurd. Hij schept er zelfs over op."

Naast leden van het Congres waren ook genodigden aanwezig die zorgvuldig waren uitgekozen door Biden, zijn vrouw Jill en andere Democraten om de boodschap van de president kracht bij te zetten. Op initiatief van Jill Biden was Kate Cox uitgenodigd, een vrouw uit Dallas die een rechtszaak aanspande om haar zwangerschap te kunnen beëindigen die haar leven bedreigde. Ze moest uiteindelijk naar een andere staat toe voor medische hulp. In de zaal waren de meeste Democratische vrouwelijke politici gekleed in het wit om aandacht te vragen voor het recht op abortus en andere vrouwenrechten.

Biden stelde dat hij in zijn leven onder meer geleerd heeft om iedereen te respecteren en haat "geen veilige haven te geven". "Sommige andere mensen van mijn leeftijd zien een ander verhaal: een Amerikaans verhaal van rancune, wraak en vergelding. Zo ben ik niet."

Het was af en toe onrustig tijdens de toespraak van Biden:

Biden kondigde ook aan dat de VS een haven gaat opzetten in Gaza om over zee humanitaire hulp te kunnen bieden. Dat besluit lekte al uit voordat Biden het Congres toesprak. Hij benadrukte zijn standpunt dat Israël het recht heeft om Hamas aan te vallen, maar hij sprak zich tegelijkertijd uit voor meer hulp aan de Gazanen.

"Deze oorlog heeft voor onschuldige burgers een grotere tol geëist dan alle eerdere oorlogen in Gaza tezamen. Meer dan 30.000 Palestijnen zijn gedood, van wie de meeste niet bij Hamas horen."

In the late 90s as MP3s and various file sharing platforms became more common, most of us were looking for better players than the default media players that came with …read more

Stanley Menzo is in Suriname gepresenteerd als nieuwe bondcoach van het Surinaamse nationale elftal. Het is de tweede keer dat hij aan het roer staat van de nationale ploeg van het land. Twee jaar geleden vervulde hij de functie acht maanden lang.

Op een persconferentie in Paramaribo zei de 60-jarige oud-keeper trots te zijn dat hij weer bondscoach is, maar dat hij wel gemengde gevoelens heeft omdat hij zijn eigen opvolger opvolgt. Menzo was tussen januari en september van 2022 al bondscoach, maar vertrok omdat hij een lucratief aanbod kreeg om als coach van de Chinese club Beijing Guoan aan de slag te gaan.

Hij werd opgevolgd door Aron Winter, wiens contact in januari niet werd verlengd. Onder Winter wist de nationale ploeg zich niet te plaatsen voor onder meer de Copa America. Daarmee waren de afgesproken doelstellingen volgens de Surinaamse Voetbalbond niet gehaald.

Twee jaar

Menzo tekent een contact voor twee jaar. Onder leiding van de oud-keeper gaat Suriname onder meer proberen zich te kwalificeren voor het WK voetbal van 2026. Ook moet hij zorgen dat Suriname zich plaatst voor de Gold Cup van 2025, een toernooi voor landen uit het Caribisch gebied en Noord- en Midden-Amerika.

Het elftal komt deze maand naar Nederland toe voor een trainingskamp. Op 24 maart speelt Suriname in Almere een oefenwedstrijd tegen Martinique.

Menzo speelde als keeper onder meer voor Ajax, PSV en Lierse SK. Hij kwam zes keer uit voor het Nederlands elftal. Na zijn carrière als speler, ging hij aan de slag als trainer bij de amateurs van AGOVV. Daarna was hij onder meer trainer van FC Volendam, waarmee hij in 2008 de titel in de Jupiler League binnenhaalde, van Lierse SK en van Ajax Cape Town.

Het aantal meisjes en vrouwen wereldwijd dat is besneden, is de afgelopen acht jaar met 15 procent gestegen. Uit een nieuw rapport van Unicef blijkt dat ruim 230 miljoen meisjes en vrouwen genitale verminking hebben ondergaan. In 2016 ging het nog om 200 miljoen.

Bij een vrouwenbesnijdenis worden schaamlippen en/of de clitoris voor een deel of helemaal weggesneden zonder medische noodzaak. De nieuwe cijfers laten ook zien dat dit bij steeds meer meisjes op jongere leeftijd wordt gedaan.

Unicef wil met het nieuwe rapport laten zien dat het stoppen van meisjesbesnijdenis te langzaam gaat. "Om te voldoen aan het doel van de Sustainable Development Goals (vastgesteld door de Verenigde Naties, red.) om in 2030 meisjesbesnijdenis helemaal uit te bannen, zou het tempo 27 keer sneller moeten gaan", meldt de kinderrechtenorganisatie.

Afrikaanse landen

De meeste besneden vrouwen en meisjes wonen in Afrikaanse landen: 144 miljoen. In Azië gaat het om 80 miljoen.

"Vier op de tien vrouwen en meisjes die meisjesbesnijdenis hebben meegemaakt, leven in conflictgebieden of een fragiele leefomgeving", zegt Unicef. "Omdat deze landen al veel problemen hebben, wordt de aanpak van meisjesbesnijdenis nog uitdagender." De snelle groei van het aantal meisjes dat wordt geboren in de landen waar meisjesbesnijdenis nog veel voorkomt, is volgens de organisatie een belangrijke verklaring voor de stijging. De minste daling in dertig jaar tijd is in Somalië, waar dertig jaar geleden 100 procent van alle meisjes besneden werd. Dat getal is inmiddels slechts 1 procent gedaald.

Ook vooruitgang geboekt

Het rapport laat daarentegen ook zien dat er in veel landen vooruitgang is geboekt om meisjesbesnijdenis tegen te gaan. Zo is in landen als Kenia, Sierra Leone en Egypte al een aanzienlijke daling te zien. In Sierra Leone was bijvoorbeeld 30 jaar geleden 95 procent van alle meisjes tussen de 15 en 19 jaar besneden, dat is inmiddels gedaald naar 61 procent. En in Kenia nam het af van 26 procent naar 9 procent.

Ook verandert de houding ten opzichte van meisjesbesnijdenis, ziet Unicef. Zo'n 400 miljoen mensen in landen in Afrika en het Midden-Oosten waar meisjesbesnijdenis wordt uitgevoerd, ofwel twee derde van de bevolking, is ertegen.

In Sudan werd vier jaar geleden nog een nieuwe wet ingevoerd. Daardoor kunnen mensen die daar een vrouwenbesnijdenis uitvoeren of erbij betrokken zijn drie jaar gevangenisstraf krijgen.

In Nederland wonen in ieder geval tienduizenden besneden (jonge) vrouwen. Vijf jaar geleden deden kenniscentrum Pharos en het Erasmus Medisch Centrum in Rotterdam onderzoek in opdracht van het ministerie van Volksgezondheid. Het bleek toen om bijna 41.000 besnijdenissen te gaan.

Uit dat onderzoek bleek ook dat er in ons land toen ruim 95.000 vrouwen woonden die uit landen komen waar meisjesbesnijdenis een cultureel gebruik is. Iets meer dan een derde waren meisjes tussen de 0-19 jaar van wie ten minste een ouders uit een land komt waar besnijdenis een gebruik is. In Nederland zijn alle vormen van meisjesbesnijdenis verboden.

If you have ever had to fix a modern desktop motherboard, you might have noticed that the BIOS (UEFI) SPI flash is 1.8V – which means you can no longer …read more

Gezinnen hebben steeds vaker twee werkende ouders, blijkt uit cijfers van het CBS. In tien jaar tijd is het aantal tweeoudergezinnen waarvan alleen de vader werkt afgenomen. In 2013 werkte in 19 procent van de gezinnen met minderjarige kinderen alleen de vader. In 2023 was dit afgenomen naar 13 procent.

In ruim de helft van de 1,5 miljoen tweeoudergezinnen werkt de vader voltijds en de partner in deeltijd. Dat is licht afgenomen sinds 2013. Een grotere verschuiving is dat steeds meer vrouwen en mannen deeltijdbanen nemen van 20 tot 35 uur per week in plaats van minder dan 20 uur per week.

Opleiding

Socioloog Tanja Traag van het CBS zegt tegen de Volkskrant dat de ontwikkeling dat vrouwen meer gaan werken niet het gevolg is van financiële noodzaak, maar dat dat komt doordat vrouwen steeds hoger opgeleid zijn. Hoogopgeleide vrouwen werken volgens onderzoek gemiddeld een dag meer per week dan lager opgeleide vrouwen. Ook is de taakverdeling binnen hoogopgeleide stellen gelijker.

Ongeveer 14 procent van de niet-werkende moeders met een partner is niet op zoek naar werk en is ook niet op korte termijn beschikbaar. Van deze groep zei bijna de helft in de zogenoemde enquête beroepsbevolking uit 2022 dat de zorg voor het gezin of huishouden daarvan de reden was.

Arbeidsongeschiktheid

5 procent van de vaders in een gezin waarbij ook een partner aanwezig is, werkt niet (104.000 mensen). Bijna de helft van deze groep zegt dat ziekte of arbeidsongeschiktheid de belangrijkste reden is. 8 procent van de niet-werkende vaders zegt niet te werken om voor het gezin of huishouden te zorgen.

Het CBS constateert dat er in Nederland kritischer wordt gedacht over de band tussen een kind en een werkende moeder dan in veel andere Europese landen. 28 procent van de Nederlanders tussen 16 en 75 jaar is het oneens of deels oneens met de stelling dat een werkende moeder net zo'n warme en veilige band met haar kinderen kan opbouwen als een moeder die niet werkt. Dat onderzocht het CBS in 2022. Dat onderzoek werd ook gedaan in andere Europese landen.

Polen

In Polen, Finland, Italië, Frankrijk en Denemarken wordt het positiefst gedacht over de band tussen een werkende moeder en het kind. Nederland, Letland, Malta, Estland en Luxemburg scoren het laagst. Over het algemeen zijn in Nederland mannen het minder vaak eens met de stelling dan vrouwen.

Socioloog Traag zegt tegen de Volkskrant dat op sociale media soms wordt beweerd dat stellen traditioneler zijn geworden, maar dat dat niet klopt. "Op Instagram en TikTok ging het de afgelopen tijd veel over de tradwives die in opmars zouden zijn oftewel vrouwen die thuisblijven om voor hun kinderen te zorgen maar het tegenovergestelde zien wij terug in de cijfers. Er zijn juist minder huismoeders die nu helemaal stoppen met werken."